duurzaamheid > communicatie > veiligheid > comfort
jaarverslag 2012
Wij ontzorgen onze opdrachtgevers met innovatieve en duurzame oplossingen, optimale communicatietoepassingen en een comfortabel en vooral ook veilig werk- en woonklimaat. En dat al 80 jaar. Met duurzaamheid als speerpunt in onze strategie waarborgen we de toekomst van ons bedrijf, onze opdrachtgevers, maar ook die van onze kinderen. Zo maken we samen de toekomst. De beelden op de voorkant en op de schutbladen in dit verslag hebben als thema energie en techniek. Fotografie: Martin van Welzen (pagina 21), Shutterstock (pagina’s 1, 5, 11, 13, 25, 27, 29, 53 en 57), foto’s diverse medewerkers/Unica (pagina’s 8, 12, 13, 15, 16, 18, 19, 23, 25, 53)
Inhoudsopgave
Voorwoord van de Directie
4
Profiel en kerncijfers
5
Bericht van de Raad van Commissarissen
9
Corporate Governance
11
Verslag van de Directie
13
Maatschappelijke Waarde
14
Doeltreffend Duurzaam
20
Bekwaam en Betrokken
22
Verslag van de Ondernemingsraad
25
Dialoog met belanghebbenden
27
Jaarrekening
29
Overige gegevens
53
Bijlagen niet behorende tot de jaarrekening
57
GRI-indicatoren
59
GRI-tabel
64
Organogram
66
Personalia Directie en Raad van Commissarissen
67
Grafieken kerncijfers Unica Groep B.V.
68
Vijf jaar Unica Groep B.V.
69
Begrippenlijst
70
Inhoudsopgave
3
Voorwoord van de directie De opzet van dit jaarverslag is anders dan in voorgaande jaren. Voor de eerste maal betreft het een geïntegreerde financiële en maatschappelijke verslaglegging. Naast onze financiële prestaties willen wij hiermee ook transparant rapporteren over onze sociaalmaatschappelijke en ecologische prestaties. Op het gebied van duurzaamheid neemt Unica een
Van het totale energiegebruik in Nederland komt circa
bijzondere positie in. Enerzijds streven wij naar een
éénderde deel voor rekening van de bebouwde omgeving.
duurzame interne bedrijfsvoering. Anderzijds onder
Het kabinet Rutte II streeft naar 16% duurzame energie
steunen wij met kennis vanuit onze kernactiviteiten
in 2020 en een volledig duurzame energievoorziening in
onze opdrachtgevers bij het verduurzamen van hun
2050. Het wil “green deals” sluiten om bestaand vastgoed te
bedrijfsvoering, met name daar waar het gaat om het
verduurzamen en energiezuiniger te maken. Ook streeft het
energiegebruik van hun bebouwde omgeving.
kabinet naar mogelijkheden om ouderen langer zelfstandig te kunnen laten wonen.
De ecologische impact van onze eigen bedrijfsvoering
Voorwoord van de directie
4
is relatief gering. Sedert enkele jaren voeren wij een
Dit sluit naadloos aan bij onze missie om onze klanten
actief beleid ten aanzien van de energielabels van onze
te ontzorgen met duurzame technologie voor hun
bedrijfsauto’s en onze panden. Gezamenlijk met onze
behoeften op het gebied van comfort, veiligheid
voorkeursleveranciers en bouwpartners streven wij naar
en communicatie. Het kabinetsbeleid zal dus een
een reductie van afvalstromen en projectgerelateerde
impuls vormen voor onze business. Wanneer daar de
kilometers. Resterende afvalstoffen worden op verant
echte effecten van merkbaar zijn, is gezien de huidige
woorde wijze afgevoerd.
economische situatie nog lastig in te schatten.
De sociaalmaatschappelijke effecten van ons handelen als
Meer en meer ervaren wij dat de markt Unica herkent als
grote werkgever met een groot aantal vestigingslocaties zijn
een technische dienstverlener, die waarde toevoegt op
significant. Wij streven naar een duurzame relatie met onze
het gebied van duurzaamheid. Het enkele feit dat Unica
medewerkers, waarbij hun veiligheid, gezondheid en welzijn
als enige technische dienstverlener voorkomt in
voorop staan. Door het bieden van interessant werk in een
De Duurzame Top 50 van de Dutch Green Building
veilige en inspirerende werkomgeving met volop ruimte
Council, onderstreept dit voldoende. Het geeft ons het
voor ontplooiing streven wij naar een positie van “preferred
vertrouwen dat wij onze ambitie om “de meest duurzame
employer” binnen de branches waarin wij actief zijn.
installateur” te zijn inmiddels hebben waargemaakt en deze positie de komende jaren ook verder zullen
Ons fijnmazig netwerk van commercieel actieve vestigingen
versterken.
versterkt onze lokale maatschappelijke betrokkenheid. Hierbij valt te denken aan sponsoring van sportclubs,
Hoevelaken, 25 april 2013
culturele instellingen en lokale evenementen. Maar ook
ir. Rik Dikken, algemeen directeur
aan het vervullen van bestuurlijke functies, bijvoorbeeld
Bert Moser MBA, financieel directeur
binnen diverse belangenverenigingen. Met de Unica Foundation helpen wij mensen in ontwikkelingslanden met onze technische kennis aan een duurzamer leven.
Profiel en kerncijfers
Profiel Unica Groep is een Besloten Vennootschap, statutair gevestigd te Zwolle. De aandelen in Unica Groep B.V. zijn voor 100% in handen van Unihold B.V., statutair gevestigd te Zwolle. Unica Groep is houdstermaatschappij van de aandelen in
De operationele structuur bestaat uit 16 zelfstandig
de onderstaande actieve werkmaatschappijen:
opererende installatiebedrijven, georganiseerd naar
• Unica Installatietechniek B.V.
geografische werkgebieden. Daarnaast kent Unica
• Unica Bodegraven B.V.
7 landelijk werkende gespecialiseerde businessunits
• Unica Thissen B.V.
en is zij aandeelhoudster in diverse deelnemingen en
• Unica Regeltechniek B.V.
samenwerkingsverbanden. Het geheel werkt als één
• Unica Ecopower B.V.
netwerk samen. Het werkgebied beslaat voornamelijk
• Regel Partners B.V.
Nederland.
• Fastcom B.V. De directie van de organisatie wordt gevormd door twee
Profiel en kerncijfers
6
Alle werkmaatschappijen zijn actief op het gebied van
statutair bestuurders en drie titulair directeuren. Alle werk-
ontwerp, aanleg en beheer van technologische
maatschappijen rapporteren rechtstreeks aan een lid van
oplossingen voor de woon-, werk- en leefomgeving.
de directie. Medewerkersmedezeggenschap is geregeld
Belangrijkste marktsectoren zijn zorg, onderwijs, overheid,
via de Ondernemingsraad. Het aandelenkapitaal is volledig
retail, zakelijke dienstverleners, logistieke sector en ICT-
vertegenwoordigd in de Raad van Commissarissen.
dienstverleningssector. In mindere mate zijn zij actief in
Tijdens de verslagperiode deden zich geen belangrijke
industrie en woningbouw.
wijzigingen voor in de bestuurs- of aandelenstructuur.
Kerncijfers
Bedragen in 1.000 euro’s
2012
2011
Geconsolideerde gegevens 275.607
291.671
281.006
292.454
EBITDA
4.082
4.001
EBIT
1.020
506
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen
2.804
3.150
Belastingen
1.063
1.126
Belastingdruk
37,9%
35.7%
Winst na belastingen
1.741
2.024
Afschrijvingen materiële vaste activa
2.095
2.528
Afschrijvingen immateriële vaste activa
967
967
Cashflow
4.803
5.519
Netto investeringen in materiële vaste activa
2.384
2.948
Netto investeringen in financiële vaste activa
100
9
Aandelenkapitaal
10.000
10.000
Eigen vermogen
27.354
25.613
Werkzaam vermogen
31.098
29.167
Current ratio
1,40
1,24
Quick ratio
1,35
1,20
Verhoudingsgetallen
Totaal lang vermogen/vaste activa
2,24
2,04
Solvabiliteit
37,1%
28,2%
Rendement voor belasting
1,0%
1,1%
EBITDA-marge
1,5%
2,0%
Rendement eigen vermogen
6,4%
7,9%
Gemiddeld aantal medewerkers
1.673
1.841
Ziekteverzuim
4,3%
5,2%
Rendement
Maatschappelijk
Ongevallen frequentie-index
4.6
4,9
Netto CO2-uitstoot
6.649
6.834
In de jaarrekening 2012 zijn de vergelijkende cijfers over 2011 aangepast vanwege de verwerking van het resultaat van Installatiecombinatie Isala V.O.F., zie toelichting op pagina 34 van het jaarverslag 2012.
7 Profiel en kerncijfers
Netto-omzet Bedrijfsopbrengsten
8
Foto: Concertzaal Theaters Tilburg, lichtontwerp Peter Struycken.
Bericht van de Raad van Commissarissen
Bericht van de Raad van Commissarissen De jaarrekening 2012 is door de directie opgemaakt en door Deloitte Accountants gecontroleerd en van een goedkeurende verklaring voorzien. De bevindingen naar aanleiding van de controle werden door ons in aanwezigheid van de directie met de accountant besproken. Vervolgens is de jaarrekening op 25 april 2013 door onze raad ondertekend.
Bericht van de Raad van Commissarissen
10
Wij stellen de aandeelhouders voor om de jaarrekening
hard geraakt in 2012. Daarnaast hebben ook gebleken
aldus vast te stellen en het voorstel voor resultaat
tekortkomingen in de organisatie binnen enkele
bestemming van de directie te aanvaarden. Tevens
vestigingen het resultaat extra negatief beïnvloed. Juist
bevelen wij aan décharge te verlenen aan de directie
in tijden van moeilijke externe omstandigheden worden
voor het gevoerde beheer en aan onze raad voor het
zulke zwaktes zichtbaar.
gehouden toezicht.
Er is inmiddels adequaat op gereageerd. Voor de nood
De samenstelling van onze raad is gedurende het
zakelijke verbetering van het rendement mag voorlopig
afgelopen jaar ongewijzigd gebleven. Hetzelfde geldt
niet worden uitgegaan van een verbeterende markt
voor de samenstelling van het directieteam. In het
situatie, zodat extra aandacht is besteed aan verlaging
verslagjaar werd zeven maal vergaderd in aanwezigheid
van kosten, aanpassing van productiecapaciteit met
van de directie, waarbij naast de normale monitoring van
behoud van flexibiliteit, versterking van de commercie
de gang van zaken bijzondere aandacht werd besteed
en de kwaliteit van calculatie en control. De strategische
aan de volgende onderwerpen:
oriëntatie behoeft geen grote aanpassingen, maar de
• strategische uitgangspunten voor 2013-2017
uitvoering kan op een aantal punten beter. De genomen
• aanpassing van capaciteit en kosten aan gewijzigde
stappen daarvoor van de directie geven ons vertrouwen
marktomstandigheden
en wij verwachten het positieve resultaat daarvan in de
• analyse van onverwacht grote verliezen in enkele units
resultaten vanaf 2013 tegemoet te kunnen zien.
• deelnemingen en samenwerkingsverbanden
De kwaliteit van management en personeel is voor het
• aspecten van duurzaamheid binnen Unica
herstel van doorslaggevende betekenis, hetgeen het
• talent management
HRM-beleid prominent op de agenda plaatst.
• jaarverslaggeving volgens GRI-normen. Eenmaal werd daarbij de Ondernemingsraad uitgenodigd
Wij willen de Ondernemingsraad bedanken voor
voor de jaarlijkse gedachtewisseling.
haar activiteiten en betrokkenheid in het belang van
Zoals ieder jaar werd een bezoek gebracht aan een
de onderneming en haar personeel. Onze jaarlijkse
project in uitvoering, ditmaal het Equinix AM3 datacenter
gedachtewisseling helpt ons in ons oordeel over de
in Amsterdam.
onderneming en de gang van zaken.
Op basis van onze jaarlijkse zelfevaluatie is een aantal wijzigingen doorgevoerd in de werkwijze van de raad.
De Raad dankt tenslotte de directie, het management van
Een aantal specifieke aandachtsgebieden is onderling
de vestigingen en business units, en alle medewerkers
verdeeld onder de individuele leden van de Raad,
voor hun inzet en bijdragen aan de activiteiten, ontwikke-
waarbinnen regelmatig contact bestaat met leden van
ling en reputatie van Unica in het afgelopen jaar.
het management. Als onderdeel van deze nieuwe werkwijze komen wij direct voorafgaand aan een reguliere
Hoevelaken, 25 april 2013
vergadering veelal bijeen in eigen kring om elkaar bij
de Raad van Commissarissen
te praten over genoemde individuele ervaringen en ter voorbespreking van onderwerpen als eigen werk-
ir. A.C. van Rhee, voorzitter
wijze van de raad, directiebeoordeling en strategische
drs. M.E. Groothuis MBA
uitgangspunten.
B.J. Krouwel ir. C. Pannevis
De gevolgen van de economische crisis hebben de installatiebranche en derhalve ook onze eigen onderneming
ir. D. van Vliet
Corporate Governance
Corporate Governance Directie
Ondernemingsraden
De samenstelling van de directie, bestaande uit twee
Met de Ondernemingsraad werd zes maal op
statutair en drie titulair directeuren, is in 2012 ongewijzigd
constructieve wijze een overlegvergadering gehouden.
gebleven.
Naast de algehele voortgang werd dieper dan andere jaren ingegaan op de financiële bedrijfsvoering en de
Raad van Commissarissen
strategische koers in onzekere tijden.
Met de Raad van Commissarissen werd zeven maal
Door de toenemende diversiteit van activiteiten binnen
vergaderd in constructieve sfeer.
Unica blijft de noodzaak de structuur van mede
Vanwege de zorgelijke economische situatie en de
zeggenschap te herzien, teneinde de doelmatigheid
impact daarvan op de bouw- en installatiebranche is
te waarborgen. Met de Ondernemingsraad was reeds
het overleg tussen Raad van Commissarissen en directie
overleg gestart om te komen tot een aanpassing van
intensiever dan voorgaande jaren.
die structuur. Dit heeft echter nog niet geleid tot de beoogde aanpassing.
Naast de algehele voortgang werd telkens een specifiek
De fusie van Unica ICT B.V. en Schutte Informatisering
thema besproken, zoals commercie, productie, functione-
B.V. tot Unica Schutte ICT B.V. heeft geleid tot een eigen
ren van de directie en strategie. Ook werd gezamenlijk
medezeggenschapsorgaan voor het ICT-bedrijf.
een werkbezoek gebracht aan een project.
Bestuurder in de zin van de Wet op de Ondernemings-
Corporate Governance
12
raad is de heer M.H.B. Schutte. Eenmaal werd vergaderd met een vertegenwoordiging
Regel Partners B.V. heeft gezien zijn omvang geen
van de Ondernemingsraad.
ondernemingsraad. Medezeggenschap van de medewerkers is geregeld via een eigen personeels
Voor 2013 wordt een vergelijkbaar programma gehanteerd.
vertegenwoordiging.
Verslag van de Directie
Maatschappelijke Waarde (profit) Marktontwikkelingen
Unica blijft zich in deze markt onderscheiden door het
Het Economisch Instituut voor de Bouw stelt in haar
aanbieden van integrale technisch beheer concepten,
rapport van november 2012: “Na jaren van crisis is de
met onder andere het continu monitoren van installaties
bouwproductie in 2012 opnieuw fors teruggelopen.
op afstand.
De bouwproductie krimpt dit jaar met 7%, waarbij de
Verslag van de Directie
14
investeringen over een breed front wegzakken. In 2013 is het
De ICT-dienstverleningsmarkt, waarop Unica zich met
beeld voor de utiliteitsbouw licht positief en voor de grond-,
haar deelneming Unica Schutte ICT begeeft, blijft zeer
water- en wegenbouw gematigd negatief, maar de
competitief. Onze persoonlijke benadering van de markt,
woningbouwinvesteringen zullen opnieuw stevig dalen.
gedrevenheid en prestaties zorgen er echter voor dat
De totale bouwproductie daalt hierdoor ook volgend jaar,
onze klanten ons trouw blijven en nieuwe klanten ons
zodat in twee jaar tijd 10% krimp optreedt. Na de eerdere
weten te vinden. Waar veel andere aanbieders alleen
forse productieverliezen in 2009 en 2010 is zo sprake van een
concurreren op prijs, zit ons onderscheidend vermogen in
tweede fase van teruggang, waarbij in 2013 het (voorlopige)
onze brede portfolio, onze rol als onafhankelijk adviseur
dieptepunt wordt bereikt sinds het uitbreken van de crisis.”
en ons eigen datacenter.
Onze brancheorganisatie Uneto-VNI stelt in haar rapport
Onze businessunit Unica Ecopower verwierf in 2012 weer
van december 2012: “In 2012 is het productievolume in de
diverse nieuwe langjarige exploitatiecontracten voor
installatiesector opnieuw flink teruggelopen in vergelijking met
duurzame energievoorzieningen. Eindgebruikers zien lokaal
het jaar ervoor” en “De markt voor bouwinstallatie beweegt in
opgewekte duurzame energie als een onderdeel van hun
hoge mate mee met de totale bouw. Naar verwachting zal de
totale energievraag waarin betrouwbaarheid van levering
totale markt in 2014 ongeveer € 9,9 miljard bedragen, tegenover
de hoogste prioriteit heeft. Ontwikkelaars en vastgoedeige-
€ 13,8 miljard in 2009.”
naren selecteren daarom steeds vaker financieel krachtige en betrouwbare technologiepartners die zowel het
De aanbestedingsmarkt, waar nog steeds veel gegund
ontwerp, realisatie als langjarige exploitatie op zich kunnen
wordt op laagste prijs, blijft onveranderd slecht.
nemen. Zowel in de nieuwbouw, in de renovatie en in de
Het verwerven van orders tegen een kostendekkend
bestaande bouw. Unica Ecopower heeft deze positie.
prijsniveau is hier nauwelijks mogelijk. Wij trachten het aannemen van werken onder kostprijs te voorkomen en
In 2012 werd voor ruim € 241 miljoen aan nieuwe orders
verwerven in plaats daarvan zoveel mogelijk orders via
geboekt. Dat is substantieel minder dan in voorgaande
onze concepten en projecten waarbij onze toegevoegde
jaren, hetgeen ook resulteert in een lager budget voor 2013.
waarde wordt gezien en beloond.
De totale werkvoorraad ultimo 2012 bedroeg ruim € 135 miljoen tegen € 158 miljoen ultimo 2011.
Opvallend is dat deze prijsdruk zich doorzet binnen de
markt van technisch beheer. Ook veel van onze opdracht-
Economische waarde
gevers ervaren financiële druk ten gevolge van de
De gefactureerde omzet over 2012 bedroeg in lijn met het
economische omstandigheden en onderzoeken de moge-
budget € 276 miljoen ten opzichte van € 292 miljoen in
lijkheden om technisch onderhoud en beheer tegen
2011. Gecorrigeerd voor de mutaties op het onderhanden
lagere kosten in te kopen. Zij worden hierin geholpen
werk daalden de netto bedrijfsopbrengsten naar een
door de adviesbranche die zich, net als de installatiebran-
niveau van € 281 miljoen tegen € 292 miljoen in 2011.
che, massaal stort op de markt van Technisch Beheer.
Zowel onze landelijk opererende gespecialiseerde
Integrale veiligheid als thema Unica Security organiseerde een symposium over
Security Management Systeem (SMS). De grote
Integrale Veiligheid. Veiligheid ligt verscholen in vele
kracht van Unica Security is dat ze de techniek niet
aspecten van een bedrijf. Denk bijvoorbeeld aan
leidend maakt, maar zich richt op het managen en
camerabewaking, verlichting, aanwezigheidsdetectie
snel onder controle krijgen van incidenten en
en CO2-detectie. Vaak zijn deze systemen complex en
(crisis)- situaties. Met dit systeem zijn complexe
totaal verschillend en ook vaak door verschillende
systemen eenvoudig te bedienen. Integraal,
leveranciers in verschillende tijdsbestekken geleverd.
merkonafhankelijk en vanuit één meldkamer.
Dat maakt het bedienen van die systemen een flinke
Bovendien maakt deze oplossing het totaal aan
uitdaging. Unica Security presenteerde op dit
beveiligings- en veiligheidsinstallaties tot een
symposium hiervoor een oplossing, namelijk het
beheersbaar, efficiënt en meetbaar geheel.
businessunits als onze Technisch Beheer-activiteiten
hiervan bedraagt circa € 7 miljoen ten opzichte van 2011.
lieten een lichte omzetgroei zien in 2012. Daarentegen
Ondanks de relatieve instandhouding van ons omzet
zet de trend tot een verdere terugval in omzet uit de
volume, heeft het rendement zich ten opzichte van het
nieuwbouwactiviteiten binnen onze regionaal werkende
voorgaande jaar onvoldoende hersteld. Net als in 2011
vestigingen zich voort.
hebben veel van onze vestigingen te maken gehad met blijvend toenemende margedruk op projecten in uitvoering.
Door de fusie van Unica ICT met Schutte Informatisering
Op een beperkt aantal plekken in onze organisatie heeft
is ons belang in Unica ICT verwaterd tot 50%. De omzet
dit tot verliezen geleid. Een aantal structurele aanpassingen
van het fusiebedrijf Unica Schutte ICT is derhalve niet
ter verbetering zijn in gang gezet, in aanvulling op de
langer geconsolideerd in de omzet over 2012. Het effect
eerder genomen maatregelen. De kosten hiervan drukken
Verslag van de Directie
15
deels op het resultaat van 2012. Unica heeft de afgelopen
hebben het niveau van de indirecte kosten beter in lijn
jaren veel geïnvesteerd in haar ICT-activiteiten en nieuwe
gebracht met de huidige marktomstandigheden en het
concepten als Ecopower, Begreen, Greenstep en Smart,
lagere omzetvolume, terwijl nieuwe initiatieven voor
zelfstandig en binnen diverse samenwerkingsverbanden.
verdere kostenreductie nog in ontwikkeling zijn.
Stuk voor stuk goede ontwikkelingen, die ons in de
Het resultaat (EBITDA) steeg naar € 4,1 miljoen ten
toekomst zullen helpen ons verder te onderscheiden van
opzichte van € 4.,0 miljoen in 2011. Dit resultaat komt
de concurrentie. Door de stagnerende economie blijven
overeen met 1,5% van de gefactureerde omzet.
ze echter ook in 2012 nog onvoldoende renderend.
De liquiditeitspositie is in 2012 gedaald. Deze daling
Op onze vordering in UDV hebben wij een afwaardering
wordt voornamelijk veroorzaakt door een stijging van
gedaan van een € 0,5 miljoen. Onze collectieve WKO-
werkkapitaal. In het boekjaar 2012 is er wel sprake van een
installatie annex centrale blusvoorziening voor het
verbetering van de current ratio en quick ratio. De current
bedrijventerrein BTA12 in Ede blijft onderbezet door
ratio bedroeg ultimo 2012 1,4 tegen 1,24 ultimo 2011. De
de stagnerende bebouwing van kavels en een ander
quick ratio steeg in diezelfde periode van 1,2 naar 1,35.
type gebouwen en afnemers dan bij de start was
Ook de solvabiliteit is verbeterd in 2012. Deze bedroeg
verondersteld.
ultimo 2012 37,1% tegen 28,2% ultimo 2011.
Diverse maatregelen welke in 2011 en 2012 zijn genomen
Verslag van de Directie
16
Unica kiest met Schutte voor ICT Unica koos in 2012 voor het versterken van haar
steeds slimmer worden, is de toename van het
activiteiten op ICT-gebied door een fusie tussen
belang van ICT geschetst. Met al een business unit
Unica ICT en Schutte Informatisering te realiseren.
Networks in de gelederen biedt Unica als totaal-
Het nieuwe bedrijf opereert inmiddels een jaar onder
leverancier haar klanten connectiviteit en ICT-oplos-
de naam Unica Schutte ICT. Deze fusie past naadloos
singen in optima forma. De nieuwe organisatie werkt
in de toekomstvisie en strategie van Unica. In die
vanuit twee vestigingen (Eindhoven en Lemelerveld)
visie is ICT naast gas, water en elektra de vierde
en rolt haar dienstverlening uit via de diverse Unica
nutsvoorziening. Met installaties en gebouwen die
kantoren verspreid over het land.
Risicomanagement
geïntroduceerd en voorziet in een direct statusinzicht,
Unica zal doorgaan met het intensiveren van aandacht
aansluit bij de behoefte van onze klanten. Lopende
voor de werking van onze risicobeheersing- en interne
interne projecten voor het stroomlijnen van de processen
controlesystemen. Vanwege het aanhoudende slechte
moeten een bijdrage gaan leveren aan de verdere
economisch klimaat houden we rekening met een
ontwikkeling van onze toegevoegde waarde.
verhoogd risico op faillissementen bij opdrachtgevers, Processen
om meer en meer risico’s naar uitvoerende partijen te
Enerzijds vanuit risico- en kwaliteitsbeheersing, anderzijds
verleggen aan. Wij zijn daarom continu bezig om onze
als antwoord op het op termijn te verwachten tekort
risicobeheersing en controlesystemen verder aan te
aan vaklieden, streeft Unica naar een hogere graad van
scherpen.
industrialisatie van haar productieproces.
In het afgelopen jaar heeft een werkgroep een nieuwe
Ketenintegratie komt daarbij steeds meer in de belang-
werkwijze voor projectbeheersing en projectprognose
stelling te staan binnen de diverse geledingen van de
ontworpen. De implementatie is eind vorig jaar gestart en
bouwsector. Unica participeert actief in de initiatieven,
zal in 2013 volledig worden afgerond.
die daaruit voortvloeien. Op diverse projecten is ervaring
Het takenpakket van de controlfunctie wordt uitgebreid,
opgedaan met de methodiek van “lean bouwen”, een
zodat al vanaf de orderacceptatiefase de financiële kaders
systematiek waarbij alle bouwpartners betrokken worden.
voor rendement en werkkapitaal worden bewaakt.
Medewerkers worden middels een cursus van enkele
We gaan de werkzaamheden voor orderacceptatie
dagen geschoold in het onderling afstemmen van
clusteren, waardoor grotere expertisecentra ontstaan.
productiegangen, teneinde verspilling te voorkomen.
De kwaliteit in het orderacceptatieproces zal hierdoor
De eerste ervaringen zijn positief en onderstrepen dat er
toenemen en het stelt ons in staat de risico’s beter te
binnen het totale productieproces nog veel efficiency-
beheersen. Er zijn in 2012 weer regionale juridische “fresh-
winst valt te behalen.
up” -sessies gehouden. Hiermee houden wij de juridische
Ketenintegratie wordt ondersteund door het werken
basiskennis van onze projectmedewerkers op peil. Het
met het Bouw Informatie Model (BIM). Ook in 2012 heeft
aantal juridische geschillen kunnen we daardoor beperkt
Unica weer diverse opdrachten verworven, onder meer
houden.
door haar onderscheidende ervaring met het werken met BIM. Unica participeert actief in landelijke initiatieven
We zien mogelijkheden voor het optimaliseren van ons
die moeten leiden tot branchebrede afspraken voor het
werkkapitaal. De ondersteunende systemen zijn aanwezig
gebruik van BIM, onder andere binnen de “Koplopergroep
en er is ruimte om deze beter te benutten.
BIM” van onze branchevereniging Uneto-VNI. Logistieke concepten die de afgelopen jaren door ons
Klanttevredenheid
ontwikkeld zijn, worden steeds vaker ingezet en geopti-
Unica heeft in 2012 haar tweejaarlijks klanttevredenheids
maliseerd. Op diverse bouwwerken is geëxperimenteerd
onderzoek gehouden. In combinatie met directe
om via GPS-coördinaten geprefabriceerde installatie
contacten geeft dit een beeld van de waardering van
onderdelen te positioneren. Om kortere doorlooptijden te
onze dienstverlening door onze klanten. Het onderzoek
realiseren, kwaliteit te verbeteren en uitvoeringsrisico’s te
gaf een lichte stijging van de klanttevredenheid aan ten
verminderen, wordt meer en meer gebruikt gemaakt van
opzichte van 2010, waarbij met name de prestaties van
standaard skids en modulair ontworpen installaties.
onze servicetechnici positief opvielen.
Gezamenlijk met leveranciers en fabrikanten wordt
Als verbeterpunten geven onze klanten het inzicht in
gewerkt aan innovatieve oplossingen voor eenvoudiger
de administratieve afhandeling aan. Hiermee wordt
en sneller installeren.
bevestigd, dat onze dienst Unica Online, die in 2011 is
17 Verslag van de Directie
bouwpartners en leveranciers. Bovendien houdt de trend
Arnakot, een uitdagend project voor de Unica Foundation
Verslag van de Directie
18
Het drinkwater- en sanitairproject in het dorp Arnakot
omhoog te pompen. Geheel belangeloos heeft onze
in Nepal is gestart in 2011 met als kerndoelstelling: veilig
voorkeursleverancier Grundfos twee grote pompen
en schoon drinkwater én toiletten voor de circa 1500
geleverd, die na een reis van circa 8 maanden eindelijk
inwoners. De Unica Foundation verleent hulp bij het
in het bergachtig gebied nabij het dorp zijn aan
bereiken van betere hygiëne, tegengaan van
gekomen. Deze pompen zullen gevoed worden door
analfabetisme, ondersteunen van ondernemerschap en
een kleine lokale waterkrachtcentrale. De toepassing
verbetering van de positie van vrouwen in de
van pompen staat in Nepal nog in de kinderschoenen;
gemeenschap. In samenwerking met de bevolking en
het is pas het tweede drinkwaterproject van deze
met begeleiding van het Nepalese Rode Kruis is
omvang in Nepal! Niet alleen de bevolking maar ook de
inmiddels elk huis voorzien van zijn eigen toilet, is
overheid, technici en andere belangstellenden houden
voor enkele kilometers aan leiding aangelegd en zijn
dit project nauwkeurig in de gaten. Unica verwacht met
tappunten geplaatst.
dit project een voorbeeld te stellen en een positief
Door de hoge ligging van het dorp (circa 2100 m) was de
signaal af te geven aan de technische ontwikkelingen
toepassing van een pompsysteem de enige mogelijk-
op het gebied van drinkwater in Nepal. Het project zal
heid om water vanuit een lager gelegen bron 400 meter
mei 2013 afgerond worden.
De actuele marktsomstandigheden dwingen ons uiterst
meer gewerkt met gekwalificeerde tenderteams op
scherp te calculeren en te offreren.
een beperkt aantal plaatsen in het land. Deze werkwijze
Uit de analyse van onze verliesvoorzieningen blijkt dat een
zal in 2013 nog verder worden geïnstitutionaliseerd en
deel van tegenvallende resultaten op projecten is terug te
geprofessionaliseerd.
voeren naar de calculatiefase. Calculatiefouten in combinatie met het onjuist inschatten van kansen en risico’s op het te
Op het gebied van automatisering ten behoeve van
calculeren project resulteren na opdracht in onverwachte
de ondersteuning van het primaire proces zijn in 2012
verliezen tijdens de uitvoering. Om de kwaliteit van het cal-
weer diverse stappen gezet. Zo is een slimme koppeling
culatieproces beter beheersbaar te maken, wordt steeds
ontwikkeld om vanuit 3D CAD-tekeningen rechtstreeks
stuklijsten te genereren voor calculeren en bestellen
Maatschappelijke betrokkenheid
en is geïnvesteerd in een eenduidig beheerpakket
De Unica Foundation realiseerde weer diverse projecten
voor gereedschappen en materieel als basis voor
in Nepal op het gebied van drinkwater, sanitair en lokale
registraties en veiligheidsinspecties. De in-huis
productie van elektriciteit en biogas. Daarnaast verzorgde
ontwikkelde standaard digitale projectmap is verder
de Foundation een opleiding op het gebied van Photo
geoptimaliseerd en wordt nu Unica-breed gebruikt.
Voltage voor 19 studenten en werd er technische onder-
In 2013 worden hier standaard documenten aan
steuning op het gebied van duurzame energie geboden
toegevoegd.
aan diverse projecten van andere organisaties.
Unica, BIM en Hilton Schiphol Schiphol Hotel Property Company B.V. heeft de
ontruimingsinstallaties verzorgen. Ook zal Unica
opdracht voor de realisatie van het nieuwe
zorgdragen voor ICT en Security.
Hilton hotel op Schiphol voor de elektrotechniek en werktuigbouwkunde aan Unica gegund. Uniek is dat
Het nieuwe Hilton Hotel & Resorts Hotel vervangt
het hele project volgens BIM wordt uitgevoerd in
het huidige Hilton hotel en wordt naar verwachting
Revit, tot het niveau LOD 500, geschikt voor Beheer
medio 2015 geopend en krijgt 433 kamers, 23
en Onderhoud. Unica is al langer in staat volgens de
vergaderzalen, een all-day restaurant en bar,
BIM-werkmethodiek te werken. Het grootste
executive lounge, spa en fitnesscentrum, een
voordeel van de BIM-toepassing is dat Unica in
groot atrium met lobby en een ondergrondse
samenwerking met de bouwpartners de
parkeergarage met 138 parkeerplaatsen.
engineering verder weet te optimaliseren en de
Een overdekte promenade verbindt het hotel
faalkosten te minimaliseren. Het resultaat hiervan is
rechtstreeks met de terminal van Schiphol. Het
een kortere doorlooptijd van het project en een nog
kubusvormige gebouw is een ontwerp van het
hogere kwaliteit van oplevering.
Nederlandse architectenbureau Mecanoo en zal
Binnen het project gaat Unica alle werktuigkundige-,
worden gekenmerkt door afgeronde hoeken,
sanitaire-, elektrotechnische-, brandbeveiligings- en
ruitvormige raampartijen en diagonale lijnen.
Verslag van de Directie
19
Ons fijnmazig netwerk van commercieel actieve
lokale evenementen. Daarnaast stimuleren wij
vestigingen versterkt onze lokale maatschappelijke
medewerkers op managementposities om bestuur-
betrokkenheid. Hierbij valt te denken aan sponsoring
lijke functies te vervullen binnen verenigingen voor
van sportclubs, waaronder een aantal
ondernemersbelangen.
eredivisie voetbalclubs, culturele instellingen en
Doeltreffend duurzaam (planet) Duurzame ontwikkelingen
gevraagd over dit onderwerp lezingen te verzorgen en te
Unica wil haar opdrachtgevers proactief ondersteunen met
participeren in diverse landelijke initiatieven, die moeten
kennis over het verduurzamen van hun bedrijfsvoering, met
leiden tot het systematisch optimaliseren van slecht func-
name daar waar het gaat om het energiegebruik van
tionerende WKO-systemen. Mede door deze positie zijn
hun bebouwde omgeving. Onze medewerkers zijn op
ook weer diverse nieuwe langjarige exploitatiecontracten
de hoogte van de meest actuele ontwikkelingen op dit
verworven.
gebied zodat deze kennis en ervaring ook beschikbaar komt voor de lokale markt. Zo kunnen we de klanten van
Tijdens het door Unica samen met de Gemeente
alle vestigingen en businessunits bedienen op het gebied
Amsterdam georganiseerde seminar “Behaalt uw WKO
van verduurzaming.
het maximale rendement?” zijn de eerste inzichten
Via GreenStep, een joint venture van Unica en Dura
Dit project omvat de evaluatie door de Gemeente
Vermeer, richten wij ons op het verduurzamen van de
Amsterdam van het energierendement van 57 Warmte
bestaande kantorenvoorraad. Ondanks het gunstige
Koude Opslag (WKO)-installaties op basis van de Wet
perspectief voor gerevitaliseerde gebouwen ontwikkelt
Milieubeheer. De WKO-installatie van de Faculteit
deze markt zich nog steeds aarzelend. De economische
Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica (FNWI)
situatie maakt dat het aantal verhuurtransacties zeer
van de Universiteit van Amsterdam (UvA) op Sciencepark
beperkt blijft. Door de onzekerheid bij het vinden van een
Amsterdam wordt gekwalificeerd als één van de best
geschikte huurder en een financier, als ook door de nood-
presterende installaties. Deze WKO is gezamenlijk door
zakelijke afwaardering van de actuele boekwaarde, blijven
de UvA en Unica Ecopower ontworpen, gefinancierd en
eigenaren vooralsnog terughoudend bij het investeren in
gerealiseerd en wordt sinds 2009 door Unica Ecopower
verduurzaming van hun panden.
geëxploiteerd.
Via onze deelneming BeGreen Energy zijn wij actief binnen
In aanloop naar dit seminar publiceerde Unica Ecopower
diverse biomassaprojecten voor de woningbouw en
een “whitepaper” over de methode om het rendement
utiliteitsmarkt. Na een lange, aarzelende aanloopperiode
van een WKO-installatie te bepalen en te verbeteren.
valt er in 2012 een duidelijke toename te zien van het
Dat de belangstelling hiervoor groot is, bleek doordat
aantal afgesloten contracten. Het betreft hier voornamelijk
Unica’s whitepaper gedurende enkele maanden het best
de langdurige exploitatie van duurzame warmteopwek-
gelezen artikel op EnergieVastgoed.nl was.
Verslag van de Directie
20
gepresenteerd uit het project “WKO waar voor je geld”.
king en distributie-installaties, die in 2013 in gebruik zullen worden genomen.
Unica gunde haar relaties een kijkje in de keuken van het project Strijp-S in Eindhoven. Dit gebied stond
Met het in 2011 gelanceerde concept “WKO-dokter”
vroeger bekend als ‘de verboden stad’ van Philips: zonder
heeft onze businessunit Unica Ecopower haar positie
toegangspas kwam je het terrein niet op. Nu hebben deze
als de specialist op het gebied van Warmte Koude
monumentale panden na jaren van leegstand een nieuwe
Opslag-systemen verder versterkt.
invulling gekregen en wordt deze zone HET creatieve
Unica Ecopower wordt inmiddels met grote regelmaat
centrum van Eindhoven.
Equinix wint prijs voor het meest groene datacenter van 2012 Overtollige warmte van het AM3 datacenter wordt
Equinix, voorzien van alle duurzame
gebruikt om naburige gebouwen te verwarmen.
installatietechniek door Unica, heeft in Engeland
Deze duurzame technologie betekent een enorme
een prestigieuze prijs in de wacht gesleept:
energiebesparing, waardoor zowel Equinix als haar
de EMEA Gold award voor het meest “groene”
klanten hun CO2 footprint kunnen beperken.
datacenter van 2012. Deze prijs werd uitgereikt op
Het is de eerste keer dat een dergelijk warmte-
het jaarlijkse Datacenter Dynamics Gala te Londen.
uitwisselingsproject via de bodem op deze schaal
Unica is trots een bijdrage te hebben kunnen
is toegepast in Nederland. Unica, heeft het nieuwe
leveren aan de duurzaamheidsdoelstellingen van
datacenter in samenwerking met Dura Vermeer
haar klant. Doorslaggevend voor het winnen van de
binnen het tijdsbestek van 16 maanden turnkey
Award is de zeer duurzame oplossing op het gebied
opgeleverd. Het datacenter is een ontwerp van
van warmte- en koudeopslag die is toegepast.
Benthem Crouwel Architecten.
Met gelegenheid voor wonen, werken en (re)creëren heeft
Ter afsluiting van dit seminar sloot de burgemeester van
dit gebied alles wat je mag verwachten van een bruisend
Bodegraven de eerste maal een elektrische auto aan op
centrum. Onder de noemer “Duurzaam Design, van
één van de nieuw geplaatste laadpalen voor het pand van
leegstand naar loft “ kregen deelnemers de gelegenheid
Unica in Bodegraven. Daarnaast organiseerde Unica in 2012
om te zien wat Unica op het gebied van verduurzaming
nog diverse andere seminars over actuele maatschappelijke
kan betekenen. In Bodegraven organiseerde Unica een
thema’s voor haar relaties in het Unica Plaza in Hoevelaken.
seminar over de toekomst van elektrische mobiliteit, de
Onderwerpen waren Smart LED en Integrale Veiligheid. Net
fiscale voordelen daarvan én de duurzame oplossingen van
als voorgaande jaren werden deze seminars druk bezocht.
Unica hiervoor, waaronder integrale laadvoorzieningen.
21 Verslag van de Directie
Het AM3 Science Park Amsterdam datacenter van
Bekwaam en Betrokken (people) Personele ontwikkelingen
Met de implementatie van Raet Online (HR selfservice)
Zowel strategische keuzes als onzekere marktomstandig-
is een belangrijke stap gezet in modern HRM- beleid.
heden hebben grote invloed op ons HRM-beleid. Onze
Hierdoor krijgen medewerkers online toegang tot hun
strategische transformatie maakt de behoefte aan hoger
salarisstroken, jaaropgaven en hun eigen personeelsdos-
opgeleide medewerkers groter. Tegelijkertijd wordt de
sier. Relevante personele gegevens worden eveneens
behoefte aan eigen uitvoeringscapaciteit kleiner voor
webbased aan het management beschikbaar gesteld .
behoud van flexibiliteit om in te kunnen spelen op veranderende marktomstandigheden, met name ten gevolge
De database van Raet Online maakt het ook mogelijk om
van de vraaguitval binnen de realisatie van projecten.
strategische HRM-informatie eenduidig te ontsluiten. Binnen het Management Informatie Systeem is daarvoor
De personele consequenties van de terugval in omzet
een HRM-portal ontwikkeld, dat inzicht geeft in actuele
hebben wij grotendeels kunnen opvangen binnen de
aantallen FTE per kostenplaats en in diverse Kritische
flexibele schil en door natuurlijk verloop. Onder de
Prestatie Indicatoren.
projectnaam “Obesitas” is de personele invulling van de organisatie kritisch beschouwd en is een aantal functies
Helaas zijn ons dit jaar vier medewerkers ontvallen. Twee
niet opnieuw ingevuld. Een aantal eind 2011 afgekondigde
van hen overleden onverwachts, één ten gevolge van een
maatregelen heeft nog personele effecten gehad in 2012.
ongeval (buiten de werkomgeving) en één ten gevolge
22
van een ongeneeslijke ziekte.
Verslag van de Directie
Per saldo daalde het gemiddeld aantal medewerkers van 1841 in 2011 naar 1673 in 2012. Van deze daling is circa
Veiligheid en gezondheid
40 FTE het gevolg van de fusie van Unica ICT en Schutte
Afgelopen jaar heeft de hercertificering in het kader van
Informatisering. Het ziekteverzuim daalde naar 4,3%,
veiligheid plaatsgevonden en is Unica opnieuw VCA** gecer-
waarvan ruim 2% veroorzaakt wordt door langdurig
tificeerd tot 2016. Unica heeft in 2012 een contract afgesloten
verzuim. Het gemiddeld aantal openstaande vacatures
met DEKRA als certificerende instelling.
daalde met 78%. Afgelopen jaar heeft er één ernstig ongeval plaats gevonden Het aannamebeleid is erop gericht om strategisch belang-
waarnaar door de arbeidsinspectie onderzoek is gedaan.
rijke functies in eigen huis te hebben en voor met name
De arbeidsinspectie heeft dit afgedaan als een ongelukkig
capaciteitgerelateerde functies de flexibele schil opnieuw
voorval en verder geen sancties opgelegd. Voor de volledig-
op te bouwen, ten koste van het aantal medewerkers in
heid wordt nog vermeld dat er door de arbeidsinspectie ook
loondienst. Op deze wijze wordt de kans verkleind dat de
onderzoek is gedaan naar een ander ernstig ongeval met
aanwezigheid van capaciteit leidend wordt bij het verwer-
een medewerker van een vof partner van Unica.
ven van opdrachten ten koste van de rendementskwaliteit van de orderportefeuille en wordt de flexibiliteit om in
Tezamen met diverse andere betrokken partijen in de
te spelen op de veranderende marktomstandigheden
bouwkolom heeft Unica een intentieverklaring onder
geoptimaliseerd.
tekend die moet leiden tot een Governance Code “Veiligheid in de Bouw”. Zij hebben gezamenlijk de ambitie
De vanuit de industriële markt overgewaaide trend
uitgesproken om veiligheidsrisico’s bij het tot stand
richting het overnemen van personeel van de klant bij het
brengen van werken tot een minimum terug te brengen.
afsluiten van een meerjarig Technisch Beheer-contract zet door, met name in de zorgsector. Dit geeft een nieuwe
Integriteit
dimensie aan de invulling van onze Technisch Beheer-
Unica hanteert een zero-tolerance beleid ten aanzien van
strategie en het daarbij behorend HRM-beleid.
integriteitsproblemen. Een gedragscode maakt integraal
deel uit van de arbeidsvoorwaarden van alle medewer-
van projectleiders, ambassadeurschap van servicemonteurs
kers. Medewerkers op managementposities hebben de
en servicetechnici, en Eerder Verworven Competenties-
gedragscode daarnaast moeten ondertekenen. Er zijn in
trajecten voor upgrade van kennis en kwaliteit.
2012 geen integriteitszaken aan de orde geweest. In het kader van integer handelen van onze medewerkers en
Medewerkerbetrokkenheid
onze deelname aan SBIB (Stichting Beoordeling Integriteit
Het laatste medewerkertevredenheidonderzoek is
Bouwnijverheid) zijn eveneens geen bijzonderheden te
gedaan in 2010. Dit resulteerde in een zeer bevredigende
melden.
score. Maatregelen ter verdere verbetering van de tevredenheid onder medewerkers zijn in gang gezet.
Opleiding en ontwikkeling
Naar verwachting zal er in de tweede helft van 2013 een
De in 2011 geïntroduceerde Unica Academy heeft onder
nieuw onderzoek worden gestart dat meer gericht zal zijn
andere programma’s gedraaid op het vlak van persoonlijke
op medewerkerbetrokkenheid.
effectiviteit, competentiegerichte HR-gesprekken voor managers en effectief communiceren.
Organisatie
Binnen de Technisch Beheer-omgeving zijn specifieke trai-
Unica heeft haar dochteronderneming Unica ICT B.V. gefu-
ningen vanuit de Academy georganiseerd, gericht op het
seerd met Schutte Informatisering B.V. Na de fusie is Unica
verhogen van de persoonlijke en commerciële effectiviteit
voor 50% aandeelhouder in de nieuwe onderneming
Verslag van de Directie
23
Unica boort met Smart LED nieuwe mogelijkheden aan In het jaar 2012 hield de business unit Unica
gebouwbezetting. Informatie over daglicht maakt
Networks enkele informatieve sessies voor haar
het mogelijk lampen uit te zetten of delen van
klanten over Smart LED. De ontwikkeling van LED
ruimtes automatisch te dimmen als ze niet gebruikt
heeft een enorme vlucht genomen in termen van
worden. Ook op gebied van security en klimaat
lumen/watt, kleurenspectra, kostprijs en natuurlijk
beheersing zijn er diverse mogelijkheden.
energieverbruik. Op vele terreinen is de techniek de vertrouwde TL-buis al lang voorbij. ‘Smart’ aan het
Met Smart LED biedt Unica haar klanten een extra
systeem is dat er ook gebouwgebonden data
mogelijkheid om binnen een korte terugverdientijd
gegenereerd kan worden. Zo kan het systeem zelf
het begrip intelligente gebouwen vorm te geven
aangeven wanneer een onderhoudsinterval nodig is
aansluitend op de thema’s duurzaamheid, comfort
of gebouwbeheerders inzicht geven in hun
en veiligheid.
Foto: Concertzaal Theaters Tilburg, lichtontwerp Peter Struycken.
Unica Schutte ICT B.V. Alle aandelen in Unica Thissen B.V.
groeiende afhankelijkheid van technologie in combinatie
zijn sedert 2008 in bezit van Unica Groep. Als handels-
met de toenemende complexiteit ervan maken nieuwe
naam werd nog wel Thissen Installatietechniek gevoerd,
proposities richting de markt mogelijk.
gecombineerd met de eigen oude huisstijlkenmerken.
Daarnaast constateren wij in nagenoeg alle markten
Vanaf 1 januari 2013 zal Unica Thissen B.V. volledig opgaan
waarin wij actief zijn een groeiend duurzaamheidsbesef
in Unica Installatietechniek en zullen de naam Thissen en
bij veel van onze opdrachtgevers en een aanhoudende
oude huisstijl worden vervangen door die van Unica.
trend tot outsourcing van diensten. Door zowel demo grafische als technologische ontwikkelingen sluit de
Unica Schutte ICT betrok in Eindhoven een nieuw pand
huidige vastgoedvoorraad, zowel woningen als
op het Science Park. Ook de vestiging Eindhoven van
utiliteitsgebouwen, steeds minder aan bij toekomstige
Unica Installatietechniek is hierbij ingetrokken, wat voor
behoeften, hetgeen uiteindelijk tot aanpassingen zal gaan
beide bedrijfsonderdelen resulteert in een efficiëntere
leiden. De ICT-markt in zijn geheel zal in 2013 nauwelijks
bedrijfsvoering en een meer inspirerende werkomgeving.
groeien, maar wij verwachten dat het marktaandeel van
Onze 100% dochter Regel Partners heeft haar oude huis-
onze deelneming Unica Schutte ICT net als vorig jaar wel
vesting in Hoevelaken verruild voor een nieuw pand, dat
zal toenemen. Met name ons uitgangspunt om te denken
deel uitmaakt van de hoofdlocatie van Unica, eveneens in
in businessprocessen zorgt daarbij voor toegevoegde
Hoevelaken. Dit biedt Regel Partners een modernere en
waarde richting onze klanten, waardoor wij ervan
efficiëntere huisvesting met behoud van eigen identiteit.
overtuigd zijn dat we ook in 2013 een significante groei doormaken in een stabiliserende ICT-markt.
Unica wil inzicht hebben in de energieprestaties van de
Verslag van de Directie
24
panden waarin zij is gehuisvest. Daarom is inmiddels circa
De onzekerheid over het moment waarop deze kansen
40% van deze panden voorzien van een energielabel.
verzilverd kunnen worden en de tegenvallende resultaten
De andere panden zullen de komende jaren eveneens
op projecten in combinatie met een teruglopende
worden voorzien van een energielabel en waar mogelijk
werkvoorraad, nopen ons begin 2013 tot een beperkte
zullen maatregelen worden genomen ter verbetering.
herstructurering van met name het projectenbedrijf van onze vestigingen. Kennis en capaciteit zal gebundeld
Vooruitblik 2013 en verder
worden op met name de grotere locaties, met uitdruk-
De vooruitzichten voor de bouw- en installatiebranche
kelijk behoud van de lokale commerciële slagkracht. Het
zijn somber. De voorspelling voor economische groei zijn
personeelsbestand zal hierdoor naar verwachting met circa
mager en de bouwbranche is traditioneel laatcyclisch.
5% afnemen. Als resultante van alle hierboven omschreven
Meer en meer begint iedereen in te zien en te accepteren
ontwikkelingen verwachten wij in 2013 een daling van
dat we niet meer te maken hebben met een voorbij-
de omzet, maar tegelijkertijd een lichte stijging van de
gaande crisis, maar staan aan het begin van een “nieuwe
netto winst. De investeringen in materiële vaste activa
werkelijkheid”. Een nieuwe werkelijkheid waarin bedrijven
zullen beperkt blijven tot de noodzakelijke investeringen.
hun balans moeten hervinden en keuzes moeten maken om opnieuw voldoende winstgevend te worden onder de
De directie dankt alle relaties voor het in Unica gestelde
huidige economische omstandigheden.
vertrouwen, alle medewerkers voor de getoonde inzet en de Ondernemingsraad en de Raad van Commissarissen
Unica transformeert al enige jaren van een door capaciteit
voor hun constructieve bijdrage bij het tot stand komen
gedreven traditionele installateur, naar een door kennis
en uitvoeren van het beleid.
gedreven technisch dienstverlener. Hierbij is de focus op duurzaamheid een constante factor, die Unica onder
Hoevelaken, 25 april 2013
scheidt in de markt. Als technisch dienstverlener zijn er voldoende kansen om ook in de “nieuwe werkelijkheid”
ir. Rik Dikken, algemeen directeur
renderende activiteiten te ontwikkelen. Technologie
Bert Moser MBA, financieel directeur
ontwikkelt zich immers razend snel en neemt een steeds belangrijker plaats in binnen onze samenleving. De
Verslag van de Ondernemingsraad
Organisatie medewerkersmedezeggenschap
Commissies
De Ondernemingsraad (OR) bestond in 2012 uit 13
De VGWM-commissie (Veiligheid, Gezondheid, Welzijn en
afgevaardigden van onze landelijke vestigingen en
Milieu) is een adviesorgaan van de Ondernemingsraad.
businessunits. Uit hun midden is een dagelijks bestuur
Vraagstukken kunnen zowel via de OR als rechtstreeks
gekozen, bestaande uit een voorzitter, een secretaris
bij de commissie worden ingediend. De commissie
en een vicevoorzitter. In verband met het vroegpensioen
heeft 2 keer vergaderd. Hierbij zijn de volgende punten
van de voorzitter is zijn taak in 2012 tijdelijk waargenomen
besproken: het Arbo- en milieujaarverslag; aanwijsbeleid
door de vicevoorzitter. Begin 2013 is een nieuwe
NEN3140; een tweetal meldingen van de arbeidsinspectie.
voorzitter gekozen. Bestuurder in de zin van de Wet op de Ondernemings
Verder kent de OR nog de volgende commissies:
raden is de algemeen directeur van Unica Groep B.V.
commissie arbeidsvoorwaarden, commissie autokosten, commissie OR-structuur; commissie financiën.
Bijeenkomsten In 2012 zijn in totaal zes reguliere Ondernemingsraad
Cursus/trainingen
vergaderingen uitgeschreven en eveneens zes
Twee OR-leden zijn in 2012 op cursus geweest, waarbij
Overlegvergaderingen in aanwezigheid van de bestuur-
inhoudelijk ingegaan is op ondermeer het interpreteren
der. De vergaderingen kenmerkten zich door een goede
van financiële gegevens.
sfeer en een open en constructief karakter.
Verslag van de Ondernemingsraad
26
De OR is door de bestuurder op tal van zaken goed
Tot slot
geïnformeerd. De informatie was duidelijk en actueel.
De aanhoudende crisis en de besluiten van de nieuwe
In een enkel geval bleef tijdige informatie achterwege
regering hebben de meeste invloed op onze werksituatie.
en werd, na constatering, achteraf bijgepraat.
De OR prijst zich gelukkig te opereren binnen een onderneming, waar een goed klimaat heerst en die geleid wordt
Eenmaal is een afvaardiging van de OR uitgenodigd voor
door een bekwame en slagvaardige directie. De OR vindt
overleg met de Raad van Commissarissen (RvC).
het van grote betekenis om een juist evenwicht te houden
Er is onder meer gesproken over installatieconcepten,
tussen het belang van de ondernemer en het belang van
integratie in de Technisch Beheer-afdelingen en
de medewerkers, met als doel het goed functioneren
kennisborging. De bijeenkomst met de RvC kenmerkte
van de onderneming in al haar doelstellingen. Een goede
zich door een open karakter, wederzijds respect en een
overlegsituatie met de ondernemer acht de OR hierbij van
constructieve overlegvoering.
wezenlijk belang.
De verslagen van de bijeenkomsten als ook een uitgebreid jaarverslag worden aan het personeel digitaal beschik-
In een steeds veranderende maatschappij is het ook voor
baar gesteld via het Unica Intranet.
de OR-leden een noodzaak om “bij te blijven”. De OR zal daarom in de toekomst gebruik blijven maken van
Behandelde onderwerpen
opleidingsmogelijkheden en binnen haar geleding zullen
Hieronder staan de belangrijkste onderwerpen, die in het
specifieke aandachtsgebieden worden ondergebracht bij
afgelopen jaar in de OR aan de orde gekomen zijn:
personen die zich daar verder in willen verdiepen.
• De fusie tussen Unica ICT en Schutte Informatisering; • Verhuizing van de vestiging Eindhoven;
Ook in 2013 zal voor de OR een persoonlijk contact met de
• Invoering ICT-protocol;
achterban zeer belangrijk blijven. Alleen op die manier kan
• Wijzigingen in de “houdbaarheid” en registratie
goed verwoord worden wat er leeft op de werkvloer.
van vrije dagen;
De OR neemt haar taak serieus en de leden besteden daar
• Herziening van de functieprofielen;
veel tijd aan. Ondersteuning daarbij van alle medewerkers en
• Invoering van de werkkostenregeling in 2014;
de betreffende vestigingsdirecteuren blijft een noodzaak!
• Het sluiten van het steunpunt in Den Haag; • Arbeidstijdenwet en consignatieregeling;
Hoevelaken, 25 april 2013
• Franchise reisurenvergoeding.
Geert van Leth (voorzitter) Berry Koens (secretaris)
Dialoog met belanghebbenden
Dialoog met belanghebbenden Unica staat midden in de samenleving. Binnen deze
Voorkeursleveranciers worden periodiek beoordeeld op
samenleving zijn er verschillende partijen te onderschei-
hun prestaties. Deze beoordeling wordt door de centrale
den die in meer of mindere mate belanghebbende zijn van
afdeling Inkoop met de betrokken leverancier besproken.
de activiteiten, die wij uitvoeren en de beslissingen die wij nemen. Maar ook andersom. Soms is Unica belangheb-
Medewerkers
bende als het gaat om beslissingen en activiteiten van
Onze medewerkers vormen het kapitaal van onze onder
anderen. De interactie met onze stakeholders kent verschil-
neming. Daarom is het van groot belang om frequent en
lende niveaus en vindt op verschillende manieren plaats.
helder met hen te communiceren over actuele ontwikkelin-
Het kan gaan om informatie uitwisseling tot en met het
gen en de gekozen strategische richting.
houden van een open dialoog. We gebruiken verschillende communicatiemethoden; van social media tot en met sym-
Eenmaal per jaar organiseert Unica daarvoor de
posia, seminars en workshops. Daarnaast hebben we een
zogenaamde Stafdag voor de lokale managementteams
nauwe verbinding met stakeholders door deel te nemen in
en vertegenwoordigers van de Shared Services, globaal de
diverse netwerken en samenwerkingsverbanden.
Top-100 medewerkers. Hierbij wordt op interactieve wijze
Er zijn veel stakeholders waaronder medewerkers ,
invulling gegeven aan de ontwikkeling en uitwerking van
opdrachtgevers, onderaannemers en leveranciers, over-
de strategie.
heid en politiek, media, financiers, aandeelhouders, NGO’s,
Dialoog met belanghebbenden
28
omwonenden, kennisinstellingen en brancheverenigin-
Tweemaal per jaar wordt het voltallig personeel
gen. Een aantal lichten wij hieronder toe.
geïnformeerd in het voorwoord van de directie in ons personeelsblad “Communicatie”. Actuele nieuwsberichten
Klanten
worden dagelijks geplaatst op ons Unicanet, waar ook de
De dialoog met klanten vindt gestructureerd plaats via
verslagen van de Overlegvergadering tussen bestuurder
onze permanente Project Evaluatie Monitor, klantpanels
en OR terug te vinden zijn.
en periodieke klanttevredenheidsonderzoeken. Daarnaast motiveren wij al onze medewerkers zich op te stellen als
Aandeelhouders
ambassadeur van Unica om zodoende een goed beeld
Het aandelenkapitaal is volledig vertegenwoordigd in de
te houden van de ontwikkelingen in de markt. Actief
Raad van Commissarissen. Dialoog met aandeelhouders
participeren binnen landelijke verenigingen als TVVL,
vindt derhalve feitelijk plaats tijdens de reguliere Raad van
NVTG en vele lokale initiatieven completeert de dialoog
Commissarissen-vergadering en daarnaast in tussentijds
met onze klanten.
informeel overleg. Eenmaal per jaar wordt er een Algemene Vergadering van Aandeelhouders gehouden
Leveranciers
waarin jaarrekening en resultaatbestemming worden
Unica koopt bijna de helft van haar omzet in bij leveran-
besproken en ter goedkeuring voorgelegd.
ciers en onderaannemers. Een open dialoog met deze partijen over onze strategische keuzes en de impact
Brancheorganisaties
daarvan op onze leveranciers is derhalve van groot
Voor branchebrede zaken is Unica lid van de onder-
belang. Daarom hanteert Unica een strikt voorkeurs
nemersvereniging Uneto-VNI. Medewerkers van
leveranciersbeleid.
Unica vervullen op diverse plaatsen functies binnen de
Eenmaal per twee jaar organiseert Unica een middag
vereniging, waaronder het voorzitterschap van de Groep
voor haar voorkeursleveranciers, waarin naast actuele
Groot, de groep leden met meer dan 250 medewerkers.
ontwikkelingen een specifiek thema wordt besproken.
Hierdoor draagt Unica bij aan de verdere ontwikkelingen
In 2012 was dit thema “Via transparantie naar nieuwe
van de totale branche en kan zij invloed uitoefenen op het
allianties”, aanhakend op de ontwikkelingen richting
beleid van de vereniging.
ketenintegratie binnen de branche.
Jaarrekening
Geconsolideerde balans per 31 december 2012 (voor winstbestemming) Bedragen in 1.000 euro’s
2012
2011
4.056
4.923
Actief Vaste activa Immateriële vaste activa Goodwill(1)
Materiële vaste activa(2) Bedrijfsgebouwen en -terreinen
1.056
Andere vaste bedrijfsmiddelen
4.804
1.057
4.792
5.860
5.849
Financiële vaste activa(3)
Jaarrekening
30
Deelnemingen in overige verbonden maatschappijen
50
50
Andere deelnemingen
1.136
112
Overige participaties
47
52
Vorderingen op deelnemingen
2.722
3.309 3.955
3.523
2.165
2.232
Vlottende activa Hulpmaterialen en onderdelen
Vorderingen(4) Debiteuren
45.794
52.864 2.406
Vorderingen op overige verbonden maatschappijen
738
Vorderingen op maatschappijen waarin wordt deelgenomen
2.040
270
Nog te factureren
797
1.243
Overige vorderingen en overlopende activa
6.987
Liquide middelen
6.346 56.356
63.129
1.185
11.208
73.577
90.864
Geconsolideerde balans per 31 december 2012 (voor winstbestemming) Bedragen in 1.000 euro’s
2012
2011
Groepsvermogen(5)
27.354
25.613
Voorzieningen(6)
3.744
3.554
Passief
Kortlopende schulden 3.076
6.975
Schulden aan leveranciers
21.008
33.949
Belastingen en premies sociale verzekeringen(8)
6.069
8.399
Te betalen personeelskosten
7.258
7.188
Nagekomen werk
3.318
2.903
Schulden aan aandeelhouder
85
691
Overige schulden en overlopende passiva
1.665
1.592 42.479
61.697
73.577
90.864
31 Jaarrekening
Onderhanden projecten(7)
Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2012 Bedragen in 1.000 euro’s
2012
Netto omzet(9)
275.607
Mutatie saldi gefactureerde termijnen inzake onderhanden projecten
26.020
2011
291.671 58.108
Opgeleverde werken
301.627
349.779
Mutatie onderhanden projecten
-20.621
-57.325
Totale bedrijfsopbrengsten
281.006
292.454
Directe kosten Materialen
85.725
86.123
Kosten van uitbesteed werk en andere externe kosten
53.405
55.577
Bruto marge
Jaarrekening
32
139.130
141.700
141.876
150.754
Bedrijfskosten Lonen en salarissen(10)
75.670
79.389
Sociale lasten
11.001
10.847
Pensioenlasten
7.371
6.595
Afschrijvingen immateriële vaste activa
967
967
Afschrijvingen materiële vaste activa
2.095
2.528
Inleen derden
17.124
19.737
Overige bedrijfskosten(11)
26.628
30.185 140.856
150.248
Bedrijfsresultaat
1.020
506
Resultaat van niet geconsolideerde ondernemingen
1.794
1.350
Waardeverandering van vorderingen die tot de vaste activa behoren
-500
-
Rentebaten
490
1.294
Resultaat uit gewone bedrijfsvoering voor belastingen
2.804
3.150
Belastingen(12)
1.063
1.126
Resultaat na belastingen
1.741
2.024
Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2012
Bedragen in 1.000 euro’s
2012
2011
11.208
7.930
Kasstroom uit operationele activiteiten
-8.679
11.967
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
-3.344
-2.889
Verloop liquiditeitspositie Stand per 1 januari
Kasstroom uit financieringsactiviteiten
2.000
-5.800
Stand per 31 december
1.185
11.208
EBIT
1.020
506
3.062
3.495
Aanpassingen voor: Afschrijvingen Kasstroom uit bedrijfsoperaties: 490
1.294
-1.063
-4.082
Mutatie voorzieningen
190
-413 -383
33 -3.201
Mutaties werkkapitaal: Voorraden
67
Onderhanden projecten
-3.899
-25
Debiteuren
7.070
-5.396
Overige vorderingen
-297
10.839
Kortlopende schulden
-15.319
Kasstroom uit operationele activiteiten
-111
4.160 -12.378
9.467
-8.679
10.267
verwervingen niet-geconsolideerde ondernemingen
-1.100
0
Investeringen in materiële vaste activa
-2.106
-2.898
Investeringen in financiële vaste activa
-138
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
9 -3.344
-2.889
-12.023
7.378
Ontvangen dividend
2.000
1.700
Betaald dividend
-
-5.800
Kasstroom uit financieringsactiviteiten
2.000
-4.100
Kasstroom
-10.023
3.278
Jaarrekening
Rente Belastingen
Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening Groepshoofd
De in de consolidatie begrepen groepsmaatschappijen zijn:
De vennootschap maakt deel uit van een economische
• Unica Installatietechniek B.V. te Zwolle;
eenheid met als groepshoofd UniHold B.V. te Zwolle.
• Unica Regeltechniek B.V. te Zwolle;
De financiële gegevens van de vennootschap zijn
• Unica Bodegraven B.V. te Bodegraven;
tezamen met de andere tot de groep behorende
• Unica Ecopower B.V. te Hoevelaken;
vennootschappen opgenomen in de geconsolideerde
• Fastcom B.V. te Apeldoorn;
jaarrekening van UniHold B.V. Deze jaarrekening wordt
• Unica Climatech B.V. te Nijkerk;
gedeponeerd bij het Handelsregister te Zwolle.
• Meweco B.V. te Capelle a/d IJssel; • Unica Thissen B.V. te Sevenum;
Grondslagen voor consolidatie
• Regel Partners B.V. te Hoevelaken.
In de geconsolideerde jaarrekening van Unica Groep B.V.
• Unica Bouman B.V. te Zwolle
zijn de financiële gegevens verwerkt van de tot de groep waarop een overheersende zeggenschap kan worden
Algemene grondslagen voor de opstelling van de geconsolideerde jaarrekening
uitgeoefend of waarover de centrale leiding wordt
De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld volgens de
gevoerd. De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld
bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW.
met toepassing van de grondslagen voor de waardering
De waardering van activa en passiva en de bepaling van
en de resultaatbepaling van Unica Groep B.V.
het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten.
De financiële gegevens van de groepsmaatschappijen en
Tenzij bij de desbetreffende grondslag voor de specifieke
de andere in de consolidatie betrokken rechtspersonen en
balanspost anders wordt vermeld, worden de activa en
vennootschappen zijn volledig in de geconsolideerde jaar-
passiva gewaardeerd volgens het kostprijsmodel.
behorende maatschappijen en andere rechtspersonen
Jaarrekening
34
rekening opgenomen onder eliminatie van de onderlinge verhoudingen en transacties. Belangen van derden in het
Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop
vermogen en in het resultaat van groepsmaatschappijen
ze betrekking hebben. Winsten worden slechts opge-
zijn afzonderlijk in de geconsolideerde jaarrekening tot
nomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd.
uitdrukking gebracht.
Verplichtingen en mogelijke verliezen die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht
De resultaten van nieuw verworven groepsmaatschap-
genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening
pijen en de andere in de consolidatie meegenomen
bekend zijn geworden.
rechtspersonen en vennootschappen worden geconsolideerd vanaf de overnamedatum. Op die datum worden de
Vergelijkende cijfers
activa, voorzieningen en schulden gewaardeerd tegen de
In de jaarrekening zijn de vergelijkende cijfers aangepast
reële waarden. De betaalde goodwill wordt geactiveerd
inzake de verwerking van het aandeel in het resultaat
en afgeschreven over de economische levensduur. De
2011 van Installatiecombinatie Isala V.O.F. ter grootte van
resultaten van afgestoten deelnemingen worden in de
€ 1,7 miljoen. Dit betreft een aanpassing in de rubricering
consolidatie verwerkt tot het tijdstip waarop de groeps-
van de winst- en verliesrekening. Deze rubricering heeft
band wordt verbroken.
betrekking op de jaarrekeningposten netto- omzet en resultaat van niet-geconsolideerde deelnemingen. Deze aanpassing heeft geen effect op het resultaat 2011 en het eigen vermogen ultimo 2011 van Unica Groep B.V.
Financiële instrumenten
gebaseerd op de geschatte economische levensduren
Onder financiële instrumenten worden zowel primaire
en berekend volgens de lineaire methode.
financiële instrumenten, zoals vorderingen en schulden,
Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruik-
als financiële derivaten verstaan.
neming. Kosten voor periodiek groot onderhoud worden
In de toelichting op de onderscheiden posten van de
ten laste gebracht van het resultaat op het moment dat
balans wordt de reële waarde van het betreffende instru-
dit zich voordoet.
ment toegelicht als die afwijkt van de boekwaarde. Indien het financiële instrument niet in de balans is opgenomen
Financiële vaste activa
wordt de informatie over de reële waarde gegeven even
De niet-geconsolideerde deelnemingen waarin
in de toelichting op de ‘Niet in de balans opgenomen
invloed van betekenis op het zakelijke en financiële
rechten en verplichtingen’. Volgens de grondslagen van
beleid wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd op de
primaire financiële instrumenten wordt verwezen naar de
nettovermogenswaarde, doch niet lager dan nihil. Deze
behandeling van de balanspost.
nettovermogenswaarde wordt berekend op basis van de grondslagen van Unica Groep B.V.
Toepassing van artikel 2:402 BW
Deelnemingen met een negatieve nettovermogens-
De financiële gegevens van Unica Groep B.V. zijn
waarde worden op nihil gewaardeerd. Wanneer de
verwerkt in de geconsolideerde jaarrekening zodat,
vennootschap geheel of ten dele instaat voor schulden
gebruikmakend van artikel 2:402 BW, Unica Groep B.V.
van de desbetreffende deelneming, respectievelijk de
kan volstaan met een verkorte winst- en verliesrekening
feitelijke verplichting heeft de deelneming (voor haar
in de enkelvoudige jaarrekening.
aandeel) tot betaling van haar schulden in staat te stellen, wordt een voorziening gevormd. Bij het bepalen van de omvang van deze voorziening wordt rekening gehouden met reeds op vorderingen op de deelneming in mindering gebrachte voorzieningen voor oninbaarheid.
Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa worden gewaardeerd op
Deelnemingen waarin geen invloed van betekenis op het
het bedrag van de bestede kosten, verminderd met de
zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, worden
cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing
gewaardeerd op verkrijgingsprijs en indien van toepas-
met bijzondere waardeverminderingen. De jaarlijkse
sing onder aftrek van bijzondere waardeverminderingen.
afschrijvingen bedragen een percentage van de bestede
Van een bijzondere waardevermindering is sprake wan-
kosten, zoals nader in de toelichting op de balans is
neer de realiseerbare waarde lager is dan de boekwaarde.
gespecificeerd. Met ingang van 1 januari 2005 wordt een
De vorderingen op en leningen aan deelnemingen
termijn van 7 of 10 jaar gehanteerd. De afschrijvingstermijn
alsmede de overige vorderingen worden bij eerste
is in afwijking van artikel 2:386 lid 3 BW, omdat dit beter
verwerking opgenomen tegen de reële waarde en ver-
overeenkomt met de verwachte levensduur. Voor de
volgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs,
betaalde goodwill gerelateerd aan de verwerving van
welke gelijk zijn aan de nominale waarde, onder aftrek van
kennisintensieve bedrijven hanteert Unica een afschrijvings
noodzakelijk geachte voorzieningen.
termijn van 10 jaar. De economische levensduur en afschrijvingsmethode worden aan het einde van elk jaar
Voorraden
opnieuw beoordeeld.
Voorraden grond- en hulpstoffen worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere netto-opbrengstwaarde.
Materiële vaste activa
Deze lagere netto-opbrengstwaarde wordt bepaald door
De materiële vaste activa worden gewaardeerd op
individuele beoordeling van de voorraden.
verkrijgingsprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingen worden
Jaarrekening
Grondslagen voor de waardering van activa en passiva
35
Onderhanden projecten
Vorderingen
De onderhanden projecten in opdracht van derden
De vorderingen worden bij eerste verwerking opgeno-
worden gewaardeerd tegen de gerealiseerde
men tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd
projectkosten vermeerderd met de toegerekende
tegen de geamortiseerde kostprijs. De reële waarde en
winst en verminderd met verwerkte verliezen en
geamortiseerde kostprijs zijn gelijk aan de nominale
gedeclareerde termijnen. Indien het resultaat op
waarde. Noodzakelijk geachte voorzieningen voor het
een onderhanden project niet op betrouwbare wijze
risico van oninbaarheid worden in mindering gebracht.
kan worden ingeschat, wordt geen winst toegerekend.
Deze voorzieningen worden bepaald op basis van
De projectkosten omvatten de direct op het project
individuele beoordeling van de vorderingen.
betrekking hebbende kosten, de kosten die toerekenbaar zijn aan projectactiviteiten in het
Liquide middelen
algemeen en toewijsbaar zijn aan het project en
De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen de nominale
andere kosten die contractueel aan de opdrachtgever
waarde. Indien middelen niet ter vrije beschikking
kunnen worden toegerekend.
staan, dan wordt hiermee bij de waardering rekening
Projectopbrengsten en projectkosten uit hoofde van
gehouden.
de onderhanden projecten worden als opbrengsten en
Jaarrekening
36
kosten verwerkt in de winst-en-verliesrekening naar rato
Voorzieningen
van de verrichte prestaties op balansdatum. De aan het
De voorziening garantieverplichtingen wordt opgeno-
uitgevoerde werk toe te rekenen winst wordt bepaald
men voor de geschatte kosten die naar verwachting
op basis van de op balansdatum aan het onderhanden
voortvloeien uit per balansdatum lopende garantie
project bestede uren in verhouding tot de naar verwachting
verplichtingen uit hoofde van geleverde goederen en
aan het project totaal te besteden uren.
diensten. Garantieclaims worden ten laste van deze
Indien het totaal van alle onderhanden projecten een
voorziening gebracht.
debetstand vertoont, wordt het totaalsaldo gepresenteerd onder de vlottende activa. Indien het totaal van alle onder
Voor de in de toekomst te betalen jubileumuitkeringen
handen projecten een creditsaldo vertoont, wordt het
aan de medewerkers is een voorziening opgenomen.
totaalsaldo gepresenteerd onder de kortlopende schulden.
In de berekening is rekening gehouden met de achterliggende diensttijd, de leeftijden en het verwachte verloop
In het boekjaar gerealiseerde projectopbrengsten worden
van de medewerkers, rekening houdende met de
als opbrengsten in de winst-en-verliesrekening verwerkt
specifieke inhoud van de jubileumregeling en de sociale
in de post wijziging in onderhanden projecten zolang het
lasten. De jubileumuitkering is evenredig aan de diensttijd
project nog niet is voltooid. Projectkosten zijn verwerkt in
toegerekend, en contant gemaakt tegen 5%.
de kosten van grond- en hulpstoffen en in de kosten van uitbesteed werk en andere externe kosten.
Voor in de toekomst te betalen belastingbedragen uit hoofde van verschillen tussen commerciële en fiscale
Debiteuren
balanswaarderingen wordt een voorziening getroffen
Vorderingen op handelsdebiteuren worden gewaardeerd
ter grootte van de som van deze verschillen verme-
op de nominale waarde onder aftrek van noodzakelijk
nigvuldigd met het geldende belastingtarief. Op deze
geachte voorzieningen voor oninbaarheid. Deze
voorziening worden in mindering gebracht de in de
voorzieningen worden bepaald op basis van individuele
toekomst te verrekenen belastingbedragen uit hoofde
beoordeling van de vorderingen.
van beschikbare voorwaartse verliescompensatie, voor zover het waarschijnlijk is dat de toekomstige fiscale winsten beschikbaar zullen zijn voor verrekening.
Omzet
Unica kent een middelloonregeling.
Onder omzet wordt verstaan de aan derden in rekening gebrachte c.q. te brengen bedragen voor de in het
Ultimo 2012 (en 2011) waren er voor de groep geen
verslagjaar geleverde goederen en diensten onder aftrek
pensioenvorderingen en geen verplichtingen naast de
van kortingen en exclusief omzetbelasting.
betaling van de jaarlijkse aan de pensioenuitvoerder verschuldigde premie.
Aandeel in het resultaat van niet-geconsolideerde ondernemingen
Belastingen
Als resultaat van deelnemingen waarin invloed van
De vennootschapsbelasting wordt berekend tegen het
betekenis wordt uitgeoefend op het zakelijke en financi-
geldende tarief over het resultaat van het boekjaar, waar-
ële beleid, wordt opgenomen het aan de vennootschap
bij rekening wordt gehouden met permanente verschillen
toekomende aandeel in het resultaat van de deel
tussen de winstberekening volgens de jaarrekening en de
nemingen. Dit resultaat wordt bepaald op basis van de bij
fiscale winstberekening.
Unica Groep B.V. geldende grondslagen voor waardering en resultaatbepaling.
Grondslagen voor de opstelling van het geconsolideerd kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht wordt opgesteld volgens
invloed van betekenis op het zakelijk en financiële beleid
de indirecte methode. De geldmiddelen in het kas
wordt uitgeoefend, wordt het dividend als resultaat
stroomoverzicht bestaan uit liquide middelen.
aangemerkt.
Kasstromen in vreemde valuta’s worden omgerekend tegen een geschatte gemiddelde koers.
Lonen en salarissen
Koersverschillen inzake geldmiddelen worden
De onderneming is aangesloten bij het bedrijfstak-
afzonderlijk in het kasstroomoverzicht getoond.
pensioenfonds Metaal en Techniek. De pensioen verplichtingen uit hoofde van de regeling met het
Winstbelastingen, ontvangen en betaalde interest en
bedrijfstakpensioen worden gewaardeerd volgens de
ontvangen dividenden worden opgenomen onder
‘verplichting aan de pensioenuitvoerder-benadering’.
de kasstroom uit operationele activiteiten. Betaalde
In deze benadering wordt de aan de pensioenuitvoerder
dividenden worden opgenomen onder de kasstroom uit
te betalen premie als last in de winst- en verliesrekening
financieringsactiviteiten.
verantwoord. Aan de hand van de uitvoeringsovereenkomst wordt beoordeeld of en zo ja welke verplichtingen naast de betaling van de jaarlijkse aan de pensioenuitvoerder verschuldigde premie op balansdatum bestaan. Deze additionele verplichtingen, waaronder eventuele verplichtingen uit herstelplannen van de pensioenuitvoerder, leiden tot lasten voor de vennootschap en worden in de balans opgenomen in een voorziening.
37 Jaarrekening
Bij niet-geconsolideerde ondernemingen waarin geen
Toelichting op de geconsolideerde balans
Immateriële vaste activa (1) Goodwill De boekwaarde betreft het nog niet afgeschreven deel van de goodwill dat werd betaald bij de verwerving van de deelnemingen in Unica Thissen B.V., Regel Partners B.V. en Stroeken-Electro B.V. , alsmede bij de verwerving van de activiteiten van AAC Cosmos. De afschrijving van de goodwill vindt plaats in 7 of 10 jaar. Het verloop is als volgt: Bedragen in 1.000 euro’s
Jaarrekening
38
2012
2011
Boekwaarde per 1 januari
4.923
5.891
Investering
100
0
5.023
5.891
Afschrijving
967
968
Boekwaarde per 31 december
4.056
4.923
Cumulatieve afschrijvingen per 31 december
4.934
3.967
Historische kostprijs per 31 decemer
8.990
8.890
Cumulatieve afschrijvingen per 1 januari
3.967
2.999
Historische kostprijs per 1 januari
8.890
8.890
(2) Materiële vaste activa Andere vaste bedrijfs middelen
Totaal materiële vaste activa 2012
Totaal materiële vaste activa 2011 13.233
Aanschaffingswaarde per 1 januari
1.676
12.831
14.507
Afname als gevolg van deconsolidatie
0
-298
-298
0
Investeringen
204
2.180
2.384
2.948
1.880
14.713
16.593
16.181
Desinvesteringen
0
-2.180
-2.180
-1.674
Aanschaffingswaarde per 31 december
1.880
12.533
14.413
14.507
7.754
Afschrijvingen per 1 januari
619
8.039
8.658
Afname als gevolg van deconsolidatie
0
-111
-111
0
Afschrijvingen
205
1.890
2.095
2.528
824
9.818
10.642
10.282
Terugboeking afschrijving op desinvesteringen
-
-2.089
-2.089
-1.624
Cumulatieve afschrijvingen per 31 december
824
7.729
8.553
8.658
Boekwaarde per 31 december
1.056
4.804
5.860
5.849
De afschrijvingspercentages voor bedrijfsgebouwen en -terreinen liggen tussen de 3% en 10% en voor de andere bedrijfsmiddelen tussen de 10% en 50%.
39 Jaarrekening
Bedragen in 1.000 euro’s
Bedrijfs gebouwen en -terreinen
(3) Financiële vaste activa Deelnemingen in overige verbonden maatschappijen Dit betreft: Bedragen in 1.000 euro’s
Belang %
2012
2011
UDV Energie Schuttersveld v.o.f. te Hoevelaken
50%
-
-
UDV Energie Zuideramstel v.o.f. te Hoevelaken
50%
-
-
UDV Energie Druten v.o.f. te Hoevelaken
50%
-
-
Installatie Combinatie Isala v.o.f. te Bunnik
25%
50
50 -
IC CUW vof te Zwolle
50%
-
Gaia Energy vof te Hoevelaken
33¹⁄₃%
-
-
Combinatie Duurzame Uitvoering Sniep vof te Utrecht
50%
-
-
50
50
2012
2011
Het verloop van de deelnemingen in overige verbonden maatschappijen is als volgt: Bedragen in 1.000 euro’s
Stand per 1 januari Stand per 1 januari
50
50
Resultaat boekjaar
2.000
1.700
Dividend
-2.000
-1.700
50
50
Belang %
2012
2011
Unica Schutte ICT B.V. te Hoevelaken
50%
1.109
0
V.I.R.M. C.V. te Maastricht
5%
0
45
Jaarrekening
40
Andere deelnemingen Dit betreft: Bedragen in 1.000 euro’s
UR Cool B.V. te Den Ham
50%
9
9
BeGreen Projects B.V. te Maastricht
0%
0
40
Voorst Energie B.V. te Zwolle
50%
9
9 9
GreenStep B.V. te Houten
50%
9
BeGreen Holding B.V. te Hoevelaken
50%
0
0
BeGreen Energy B.V. te Hoevelaken
0%
0
0
1.136
112
Gezien de korte doorlooptijd tussen balansdatum en het moment van opmaken van de jaarrekening is het niet mogelijk gebleken de definitieve jaarrekeningen van alle minderheidsdeelnemingen te verkrijgen. Derhalve zijn ten behoeve van de post deelnemingen de resultaten over het boekjaar 2012 geschat op basis van tussentijdse berichtgeving en managementinformatie. Het verloop is als volgt: Bedragen in 1.000 euro’s
2012
2011
Stand per 1 januari
112
213
Verkoop deelnemingen
-45
0
Verwerving nieuwe deelnemingen
1.018
9
Resultaat
51
-110
Stand per 31 december
1.136
112
Vorderingen op deelnemingen Dit betreft een vijftal leningen waarover een rentepercentage van 2,5%-5% in rekening wordt gebracht. Aflossingen vinden plaats in onderling overleg. Nadere zekerheden zijn niet gesteld. Een tweetal leningen is achtergesteld ten opzichte van andere schuldeisers van de betreffende deelnemingen. Het totaal van deze twee schulden bedraagt € 162.000. Het verloop van de vorderingen is als volgt weer te geven: Bedragen in 1.000 euro’s
2012
2011
3.523
Saldo per 1 januari
3.309
Uitgegeven leningen
222
0
Terugbetaalde leningen
-
-225
Waardeverandering van vorderingen die tot de vaste activa behoren
-500
-
Mutatievoorziening
-309
11
2.722
3.309
2012
2011
Debiteuren
46.978
54.313
Af: voorziening dubieuze debiteuren
-1.184
-1.449
45.794
52.864
(4) Vorderingen Debiteuren:
De vorderingen hebben een looptijd korter dan 1 jaar. Vorderingen op overige verbonden maatschappijen Er wordt 6% rente in rekening gebracht over het geïnvesteerd vermogen. Overige vorderingen De verstrekte lening aan Unica Schutte ICT is als kortlopend gepresenteerd onder de overige vorderingen, terwijl deze een looptijd heeft langer dan 1 jaar. Graag in toelichting op nemen bij overige vorderingen (korte termijn) dat een bedrag van € 750.000 betrekking heeft op een verstrekte lening aan Unica Schutte ICT B.V. en dat deze vordering een looptijd heeft langer dan 1 jaar. Overige vorderingen en overlopende activa Onder de overige vorderingen is een lening van € 750.000 aan Unica Schutte ICT B.V. opgenomen. Deze lening heeft een looptijd langer dan 1 jaar. Liquide middelen Voor een bedrag van € 208.000 (2011: € 1.305.000) staan de liquide middelen niet ter vrije beschikking van de groep.
(5) Groepsvermogen Voor een nadere toelichting ter zake wordt verwezen naar de toelichting op de enkelvoudige balans van Unica Groep B.V.
41 Jaarrekening
Bedragen in 1.000 euro’s
(6) Voorzieningen Deze betreffen: Bedragen in 1.000 euro’s
2012
2011
Garantieverplichtingen
2.049
1.966
Jubileumuitkeringen
967
918
Belastinglatentie
728
-
Reorganisatievoorzieningen
0
670
3.744
3.554
De voorzieningen zijn voor garantieverplichtingen, jubileumuitkeringen en belastinglatenties zijn langlopend van aard. De reorganisatievoorzieningen zijn kortlopend van aard. Het verloop van de garantieverplichtingen is als volgt: Bedragen in 1.000 euro’s
Jaarrekening
42
2012
2011
Stand per 1 januari
1.966
3.118
Dotatie
3.237
2.918
Onttrekking
-2.077
-1.970
Vrijval
-1.077
-2.100
2.049
1.966
2012
2011
Stand per 1 januari
918
849
Dotatie
49
69
967
918
2012
2011
Het verloop van de jubileumvoorziening is als volgt: Bedragen in 1.000 euro’s
Het verloop van de reorganisatievoorzieningen is als volgt: Bedragen in 1.000 euro’s
Stand per 1 januari
670
0
Dotatie
0
670
Onttrekking
-670
0
Vrijval
-670
670
0
670
2012
2011
Stand per 1 januari
0
0
Dotatie 2012
223
0
Herrubricering rekening-courant met hoofd fiscale eenheid
505
0
728
0
Het verloop van de voorziening latente belastingen is als volgt Bedragen in 1.000 euro’s
Kortlopende schulden (7) Onderhanden projecten in opdracht van derden Bedragen in 1.000 euro’s
2012
2011
Onderhanden projecten in opdracht van derden
193.036
215.157
Af: gedeclareerde termijnen
196.112
222.132
-3.076
-6.975
Uitsplitsing onderhanden projecten: Bedragen in 1.000 euro’s
2012
2011
Bedrag waarmee de gedeclareerde termijnen de waarde van de verrichte projecten overschrijdt
-30.953
-44.961
Bedrag waarmee de waarde van de verrichte projecten de gedeclareerde termijnen overschrijdt
27.877
37.986
-3.076
-6.975
In het boekjaar werd ter zake van onderhanden projecten een bedrag van € 240.000 aan rente geactiveerd.
(8) Belastingen en premies sociale verzekeringen Bedragen in 1.000 euro’s
2012
2011
Vennootschapsbelasting
8
0
Omzetbelasting
3.371
3.877
Loonbelasting
2.690
4.522
Pensioenen
0
0
6.069
8.399
Niet uit de balans blijkende verplichtingen ING Bank N.V., ABN-AMRO Bank N.V., Rabobank en N.V. Nationale Borgmaatschappij hebben aan Unica Groep B.V. en haar dochtervennootschappen kredieten in rekening-courant verstrekt en/of garantiefaciliteiten geboden. In verband hiermee hebben de groepsmaatschappijen zich jegens deze bankiers hoofdelijk aansprakelijk gesteld. Het totaal van de afgegeven bankgaranties beloopt € 9.618.000. De vennootschap heeft overeenkomsten afgesloten inzake leasing van bedrijfsauto’s. De totale jaarlast bedraagt ongeveer € 4.182.000. De leaseverplichtingen van 1 tot 5 jaar bedragen ongeveer € 5.454.000. De leaseverplichtingen langer dan 5 jaar bedragen € 415.000. Door de groep zijn huurverplichtingen aangegaan die leiden tot een jaarlijkse last van circa € 3.961.000. De huurverplichting na 5 jaar bedraagt € 2.282.000. De vennootschap maakt deel uit van een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting en omzetbelasting en is uit dien hoofde hoofdelijk aansprakelijk voor de schuld inzake vennootschapsbelasting van de fiscale eenheid als geheel. De rechtspersoon is firmant in meerdere vennootschappen onder firma en is uit dien hoofde hoofdelijk aansprakelijk voor de schulden van deze vennootschappen onder firma. Unica heeft de verplichting de resterende aandelen in Unica Schutte ICT B.V. uiterlijk eind 2018 over te nemen.
Jaarrekening
43
Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening (9) Omzetverdeling Bedragen in 1.000 euro’s
2012
2011
Installatietechniek
118.991
135.713
Brandbeveiliging
9.559
10.837
ICT
12.148
21.195
Regeltechniek en gebouwenautomatisering
15.809
15.646
Datacenters
32.434
24.229
Technisch beheer
86.666
84.051
275.607
291.671
(10) Lonen en salarissen 44 Jaarrekening
In de salariskosten van 2012 is een bedrag groot € 439.000 (2011: € 431.000) begrepen als bezoldiging van de leden van de directie. Dit is inclusief een pensioenlast van € 41.000. De commissarissenbeloning bedroeg over het boekjaar € 67.000 (2011: € 62.000). Pensioenen De pensioenregeling is gefinancierd door afdrachten aan het bedrijfstakpensioenfonds Metaal en Techniek. Daarbij worden de opgebouwde aanspraken steeds in het betreffende kalenderjaar afgefinancierd door middel van kostendekkende premiebetalingen. De dekkingsgraad van het betrokken bedrijfstakpensioenfonds respectievelijk ondernemingspensioenfonds bedraagt ultimo 2012 92,4%. Op basis van de uitvoeringsovereenkomst heeft de vennootschap geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen anders dan door hogere toekomstige premies. Gemiddeld aantal werknemers Het gemiddeld aantal medewerkers van de in de consolidatie betrokken vennootschappen bedroeg in 2012 1.673 werknemers. De verdeling over de diverse omzetgroepen is als volgt: Aantallen in fte’s
2012
2011
Installatietechniek
720
868
Brandbeveiliging
58
55
ICT
71
128
Regeltechniek en gebouwenautomatisering
99
101
Datacenters
15
16
Ondersteunend personeel
151
168
Technisch beheer
559
565
1.673
1.841
(11) Overige bedrijfskosten Bedragen in 1.000 euro’s
2012
2011
Huisvestingskosten
5.630
6.169
Verkoopkosten
1.233
1.830
Vervoerskosten
9.298
10.120
Overige personeelskosten
2.833
3.674
Algemene kosten
7.634
8.392
26.628
30.185
Honoraria accountantsorganisatie Het totaal van de ten laste van het resultaat van het boekjaar gebrachte honoraria voor werkzaamheden van de externe accountant en de accountantsorganisatie bedragen € 80.850. Dit bedrag is als volgt onder te verdelen: 2012
2011
Controle van de jaarrekening
80.000
80.000
Andere controleopdrachten
850
5.300
80.850
85.300
(12) Belastingen De effectieve belastingdruk (37,9%) wijkt af van het nominale tarief (25%). Dit wordt veroorzaakt door afschrijving goodwill en resultaat deelneming. Bedragen in 1.000 euro’s
2012
2011
1.126
Belastingen over fiscaal resultaat
840
Mutatie voorziening van latente belastingen
223
-
Belasting volgens de winst- en verliesrekening
1.063
1.126
Transacties met verbonden partijen Unica Groep B.V. heeft voor een bedrag van € 1.018.000 gefactureerd aan Unica Financial Services B.V. inzake WKO-installaties.
45 Jaarrekening
Bedragen in 1.000 euro’s
Enkelvoudige balans per 31 december 2012 (voor winstbestemming) Bedragen in 1.000 euro’s
2012
2011
4.056
4.923
Actief Vaste activa Immateriële vaste activa(1) Goodwill Financiële vaste activa(2) Deelnemingen in groepsmaatschappijen
6.656
Deelnemingen in overige verbonden maatschappijen
50
6.180 50
Andere deelnemingen
1.136
66
Overige participaties
47
49
Vorderingen op deelnemingen
2.722
3.309 10.611
9.654
Vlottende activa
Jaarrekening
46
Vorderingen Vorderingen op maatschappijen waarin wordt deelgenomen
516
730
Overige vorderingen en overlopende activa
2.250
1.500
Vorderingen op overige verbonden maatschappijen
738
2.406 3.504
Liquide middelen
4.636
20.195
8.947
38.366
28.160
Enkelvoudige balans per 31 december 2012 (voor winstbestemming) Bedragen in 1.000 euro’s
2012
2011
Passief Eigen vermogen(3) Geplaatst kapitaal
10.000
Wettelijke reserve deelnemingen
100
10.000
Agio
383
383
Overige reserves
15.130
13.206
Resultaat boekjaar
1.741
Voorzieningen(4)
2.024 27.354
25.613
10.418
1.856
Kortlopende schulden 509
0
Schulden aan aandeelhouder
85
691 594
691
38.366
28.160
47 Jaarrekening
Schulden aan groepsmaatschappijen
Enkelvoudige winst- en verliesrekening over 2012 Bedragen in 1.000 euro’s
2012
2011
Uit groepsmaatschappijen
312
1.985
Uit overige verbonden partijen
1.794
-350
2.106
1.635
Resultaat uit deelnemingen na belastingen
Jaarrekening
48
Overige baten en lasten na belastingen
-365
389
Resultaat na belastingen
1.741
2.024
Toelichting op de enkelvoudige balans en winst- en verliesrekening Algemeen Unica Groep B.V. fungeert per 31 december 2012 als houdstermaatschappij van de aandelen van haar dochtervennootschappen: • Unica Installatietechniek B.V. • Unica Regeltechniek B.V. • Unica Bodegraven B.V. • Unica ClimaTech B.V. • Unica Ecopower B.V. • Unica Thissen B.V. • Unica Bouman B.V. • Fastcom B.V. • Meweco B.V. • Regel Partners B.V. 49 Jaarrekening
Grondslagen voor de jaarrekening De grondslagen van de enkelvoudige jaarrekening zijn gelijk aan die welke gehanteerd worden bij de geconsolideerde jaarrekening.
Toelichting op de onderscheiden posten van de jaarrekening (1) Immateriële vaste activa Bedragen in 1.000 euro’s
2012
2011
Boekwaarde per 1 januari
4.923
5.891
Investering
100
-
5.023
5.891
Afschrijving
967
968
Boekwaarde per 31 december
4.056
4.923
Cumulatieve afschrijvingen per 31 december
4.934
3.966
Historische kostprijs per 31 december
8.990
8.890
Goodwill
(2) Financiële vaste activa Deelnemingen in groepsmaatschappijen Bedragen in 1.000 euro’s
Belang %
2012
2011
1.124
Unica Installatietechniek B.V.
100
pm
Unica Regeltechniek B.V.
100
324
296
Unica Bodegraven B.V.
100
1.302
1.891
Unica Ecopower B.V.
100
pm
pm
Fastcom B.V.
100
3.285
1.486
Unica Climatech B.V.
100
pm
pm
Meweco B.V.
100
pm
pm
Unica Thissen B.V.
100
199
13
Regel Partners B.V.
100
1.546
1.370
6.656
6.180
De deelnemingen met een negatieve nettovermogenswaarde zijn p.m. opgenomen. De negatieve nettovermogenswaarde bedraagt € 9.690.000. Voor deze deelnemingen is een voorziening getroffen onder de vorderingen en onder de voorziening deelnemingen. Voor alle bovengenoemde per ultimo 2012 genoemde groepsmaatschappijen heeft Unica
Jaarrekening
50
Groep B.V. een aansprakelijkheidsstelling overeenkomstig art. 2:403BW afgegeven. Het verloop is als volgt: Bedragen in 1.000 euro’s
2012
2011
Stand per 1 januari
6.180
10.696 1.635
Bij: resultaat
2.812
Overboeking naar voorziening
1.946
2.040
Af: dividend
-4.282
-8.191
6.656
6.180
Deelnemingen in overige verbonden partijen Voor het verloop van en de toelichting op de onderscheiden posten wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans.
(3) Eigen vermogen Geplaatst kapitaal: Het maatschappelijk kapitaal van de vennootschap bedraagt € 50.000.000, onderverdeeld in 50.000.000 gewone aandelen van € 1 nominaal. De gewone aandelen zijn onderverdeeld in aandelen -A, -B, -C, -D en -E. Bedragen in 1.000 euro’s
2012
2011
5.000
5.000
Geplaatst en volgestort zijn 5.000.000 gewone aandelen-A 5.000.000 gewone aandelen-B
5.000
5.000
10.000
10.000
Wettelijke reserve deelnemingen: Bedragen in 1.000 euro’s
2012
2011
Saldo per 1 januari
-
-
Bij: toevoeging
100
-
100
-
2012
2011
Saldo per 1 januari
13.206
11.724
Af: toevoeging reserve deelnemingen
-100
-
Af: dividend
-
-5.800
Bij: uit resultaatbestemming 2012/2011
2.024
7.282
15.130
13.206
Agio: Betreft het verschil tussen de waarde van de indertijd ingebrachte activa en de nominale waarde van de uitgegeven aandelen. Overige reserves:
51
De overige reserves zijn voor 50% gekoppeld aan de aandelen-A en voor 50% aan aandelen-B.
Niet verdeelde winsten: Bedragen in 1.000 euro’s
2012
2011
7.282
Saldo per 1 januari
2.024
Niet verdeelde winst boekjaar
1.741
2.024
Resultaatbestemming, naar overige reserves
-2.024
-7.282
1.741
2.024
2012
2011
De overige reserves zijn voor 50% gekoppeld aan de aandelen-A en voor 50% aan aandelen-B.
(4) Voorzieningen Bedragen in 1.000 euro’s
De voorzieningen zijn overwegend kortlopend van aard.
Stand per 1 januari
1.856
3.805
Vrijval/dotatie
8.562
-1.949
10.418
1.856
Jaarrekening
Bedragen in 1.000 euro’s
Niet uit de balans blijkende verplichtingen De vennootschap maakt deel uit van een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting en omzetbelasting en is uit dien hoofde hoofdelijk aansprakelijk voor de schuld inzake vennootschapsbelasting van de fiscale eenheid als geheel. De rechtspersoon is firmant in meerdere vennootschappen onder firma en is uit dien hoofde hoofdelijk aansprakelijk voor de schulden van deze vennootschappen onder firma.
Transacties met verbonden partijen Unica Groep B.V. brengt rente in rekening aan de werkmaatschappijen. In 2012 ging het om een bedrag van € 636.000.
Aantal werknemers De vennootschap heeft in 2012 geen werknemers in dienst (2011:0)
Ondertekening van de jaarrekening Zwolle, 25 april 2013 De directie:
De Raad van Commissarissen:
ir. R.A. Dikken
ir. A.C. van Rhee, voorzitter
K.A.G. Moser MBA
drs. M.E. Groothuis MBA
B.J. Krouwel ir. C. Pannevis
Jaarrekening
52
ir. D. van Vliet
Overige gegevens
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Hiervoor wordt verwezen naar de hierna opgenomen verklaring.
Statutaire bepalingen omtrent de bestemming van het resultaat De winst staat, met inachtneming van de ter zake geldende wettelijke bepalingen, ter beschikking van de algemene vergadering. Indien dividend uitkering wordt overwogen, brengen uitsluitend de houders van aandelen-A, c.q. van die van aandelen-B, -C, -D, -E, een bindend advies uit aan de algemene vergadering over de hoogte van het dividend op ieder van voorgenoemde categorieën van aandelen; voor zover de winst niet als dividend op de betreffende categorie van aandelen wordt uitgekeerd, zal die resterende winst worden geboekt op onderscheiden rekeningen, te weten: reserve aandelen-A, reserve aandelen-B, reserve aandelen-C, reserve aandelen-D, reserve aandelen-E.
Winstbestemming 2011 Conform het besluit van de algemene vergadering is de winst toegevoegd aan de overige reserves.
Voorstel winstbestemming 2012 De directie stelt aan de Algemene Vergadering voor om het resultaat ter grootte van € 1.741.000 toe te voegen aan de overige reserves. Tevens stelt de directie aan de Algemene Vergadering voor om € 3.000.000 miljoen dividend uit te keren ten laste van de overige reserves. Dit voorstel is nog niet in de jaarrekening verwerkt.
Overige gegevens
54
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan de Algemene Vergadering van Unica Groep B.V.
Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit jaarverslag opgenomen jaarrekening 2012 van Unica Groep B.V. te Zwolle gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2012 en de geconsolideerde en enkelvoudige winst- en verliesrekening over 2012 met de toelichting, waarin opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van de directie De directie van vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het verslag van de directie, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). De directie is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als zij noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder
55
Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijking van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de vennootschap. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door de directie van de vennootschap gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.
Overige gegevens
afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Unica Groep B.V. per 31 december 2012 en van het resultaat over 2012 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het directieverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het directieverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Zwolle, 25 april 2013 Deloitte Accountants B.V.
Was getekend,
Overige gegevens
56
drs. A.J.E. Jansman RA
Bijlagen niet behorende tot de jaarrekening
Over dit verslag Unica rapporteert jaarlijks over een geheel boekjaar dat loopt van januari tot en met december. Dit verslag beslaat het boekjaar 2012. De reikwijdte ervan beslaat Unica Groep B.V., haar werkmaatschappijen en diverse deelnemingen/samenwerkings verbanden waarin Unica participeert. De opzet van dit jaarverslag is anders dan in voorgaande jaren. Voor de eerste maal betreft het een geïntegreerde financiële en maatschappelijke verslaglegging. Naast onze financiële prestaties willen wij hiermee ook transparant rapporteren over onze sociaal maatschappelijke en ecologische prestaties. In tegenstelling tot de financiële verslaglegging beslaat de reikwijdte van de maatschappelijke verslaglegging uitsluitend de eigen werkmaatschappijen en niet de diverse deelnemingen en samenwerkingsverbanden. Het jaarverslag is opgesteld volgens de richtlijnen voor duurzaamheidsverslaggeving van het Global Reporting Initiative (GRI), versie 3.1. Gekozen is voor het niveau C. De wens is om het verslag in de toekomst te laten “reviewen” door een onafhankelijke derde partij om zo het niveau C+ te verkrijgen. Bij het bepalen van de belangrijkste maatschappelijke onderwerpen is een analyse gemaakt van de prestaties van andere partijen in de branche en is de relevantie beoordeeld van de prestatie-indicatoren zoals die zijn weergegeven in het GRI raamwerk. Daarnaast hebben we een analyse gemaakt van onze belanghebbenden. Op basis van deze analyses zijn diverse gesprekken gevoerd om te komen tot de belangrijkste thema’s en onderwerpen die richting geven aan onze maatschappelijke rol. De thema’s spitsen zich toe op maatschappelijke waarde, onze medewerkers en duurzaamheid. Onder deze thema’s hebben een aantal onderwerpen prioriteit. 58 Bijlagen niet behorende tot de jaarrekening
Voor vragen over dit verslag:
[email protected]
GRI-indicatoren Profit
reserveren voor de pensioenen van nu en straks. Dat extra geld is er op dit moment niet.
1. Dekking van de verplichtingen in verband met het vastgestelde uitkeringenplan van de organisatie (EC 3).
Evenwichtige belangenafweging Om weer financieel gezond te worden, neemt PMT
De pensioenverhouding werkgever- en werknemersdeel
verschillende maatregelen. De maatregelen worden zo
in de premie is 50% / 50%; beide 16,1% van het loon.
eerlijk mogelijk verdeeld tussen werkgevers, werknemers
Deelname aan het pensioenfonds is 100% (is een verplich-
en gepensioneerden.
ting voor iedereen).
PMT heeft de volgende maatregelen al genomen: • vanaf 2009 is de pensioenpremie jaarlijks verhoogd; • vanaf 2009 zijn de opgebouwde pensioenen van
Het Pensioenfonds Metaal en Techniek (PMT) verlaagt de
werknemers en de uitkeringen van gepensioneerden
pensioenen en de pensioenaanspraken per 1 april 2013
niet meer verhoogd;
met 6,3%. Deze maatregelen zijn nodig om het fonds
• vanaf 1 april 2013 dragen werkgevers 0,57% van de loon-
financieel weer gezond te krijgen. Om verlaging te kun-
som extra bij aan de kosten voor de pensioenregeling.
nen vermijden, had de dekkingsgraad dicht bij de 100%
Daardoor wordt de eigen bijdrage van werknemers
moeten staan. De dekkingsgraad eind 2012 was echter
lager, wat een positief effect heeft op het netto salaris
92,4%. Op basis van de dekkingsgraad per eind 2012 lijkt
van de deelnemers.
in 2014 voorlopig geen aanvullende verlaging nodig. De cijfers eind 2013 zijn daarvoor echter bepalend.
De Nederlandsche Bank (DNB) heeft de maatregelen als evenwichtig beoordeeld.
Onvoldoende reserves door langer leven en financiële crisis In Nederland worden we gemiddeld steeds ouder. PMT
2. Significante financiële steun van een overheid (EC4)
heeft daar rekening mee gehouden, maar de laatste jaren is de levensverwachting nog sneller gestegen dan was voorzien. Gepensioneerden krijgen daardoor een veel lan-
Wat
Subsidie
Zonnepanelen Hoevelaken
€ 30.000,-
gere tijd pensioen dan waarvoor in het verleden is betaald.
WBSO
€ 6.790,-
ESF*
€ 237.000,-
De langere levensverwachting heeft bij PMT geleid tot een afname van circa 13% van de dekkingsgraad. Daarnaast is er in 2012 € 358.000 geïnvesteerd in WKO’s PMT heeft de afgelopen jaren goede rendementen
die eigendom zijn van UFS en door Ecopower worden
gemaakt op de beleggingen. Daardoor is er in de sector
geëxploiteerd. Het netto fiscaal voordeel bedraagt
Metaal en Techniek nu meer geld voor pensioen opzij
ongeveer € 35.000. De vergoeding komt ten goede aan
gezet dan ooit tevoren. Maar door de financiële crisis is het
Ecopower.
toch nog niet genoeg. Door de lage rente die het gevolg is van de crisis, is PMT gedwongen om extra veel geld te
*U nica heeft in 2012 € 709.000,- aan opleidingskosten gemaakt.
59 Bijlagen niet behorende tot de jaarrekening
Pensioenverlaging PMT 6,3%
Planet 3. Direct en indirect energieverbruik door primaire energiebron (EN 3 & 4) Eenheid
2012
2011
Gebouwgebonden energieverbruik
GJ
22.749
23.416
Gebouwgebonden energieverbruik
GJ / m2
0,714
0,746
Energieverbruik voertuigen
GJ
71.745
74.794
Aantal gedeclareerde km (privé auto) in GJ
GJ
13.352
16.519
Aantal getankte liters benzine in GJ
GJ
13.814
12.786
Aantal getankte liters diesel in GJ
GJ
43.533
43.759
Aantal getankte liters LPG in GJ
GJ
1.046
1.730
Zelfopgewekte warmte uit WKO (gas equivalent). Het betreft: • Rotterdam • Hoevelaken
m3
19.726
20.319
KWh
89.255
99.177
Energieverbruik
Wel WKO, geen meter: • Amsterdam • Oosterhout • Venlo
Bijlagen niet behorende tot de jaarrekening
60
Zelfopgewekte elektriciteit door PV panelen Het betreft: • Rotterdam • Oosterhout • Venlo • Hoevelaken
Tabel 1
4. Totale directe, indirecte en andere relevante emissie van broeikasgassen naar gewicht (EN 16 & 17) Unica
Eenheid
2012
2011
Gegevens CO2-equivalent
Gegevens CO2-equivalent
CO2 scope 1 Aardgas voor verwarming
Brandstoffen
m3
156.131
285
186.325
340
Waarvan groen gas
Brandstoffen
m3
156.131
-285
186.325
-340
Houtmot of pallets
Brandstoffen
m3
46,3
2
42,6
1,88
Koudemiddel - R22 (=HCFK)
Emissies
kg
49,1
89
0
0
Koudemiddel - R407c
Emissies
kg
7,10
13
1,00
1,78
Personenwagen (in liters) benzine
Zakelijk verkeer
liter
428.241
1.191
396.380
1.102 3.841
Personenwagen (in liters) diesel
Zakelijk verkeer
liter
1.218.928
3.821
1.225.264
Personenwagen (in liters) LPG
Zakelijk verkeer
liter
41.861
78
69.208
(Sub)totaal
5.193
129 5.076
CO2 scope 2 Elektriciteit
kWh
2.042.609
929
2.002.622
Waarvan groene stroom uit biomassa
Elektriciteit
kWh
628.078
-86
671.459
911 -92
Waarvan groene stroom uit windkracht
Elektriciteit
kWh
496.284
-218
488.729
-215
Waarvan groene stroom uit waterkracht
Elektriciteit
kWh
913.114
-402
837.657
-369
Waarvan groene stroom uit zonne-energie
Elektriciteit
kWh
8.662
-3
3.331
-1,25
Waarvan groene stroom uit stortgas
Elektriciteit
kWh
31,0
0
0
0,00
Personenwagen in km
Zakelijk verkeer
km
5.581.187
1.172
6.906.141
1.450
(Sub)totaal
1.392
1.685
CO2 scope 3 Drinkwater Water & afvalwater Papier met milieukeurmerk
Kantoorpapier
m3
4.049
1
3.450
1,03
kg
51.540
62
60.210
72,7
(Sub)totaal
63
73,8
6.834
Totaal Totaal
6.649
Compensatie
0
0
Netto CO2-uitstoot
6.649
6.834 Tabel 2
5. Totaalgewicht afval naar type en verwijderingsmethode (EN 22) Afval naar samenstelling in kilogram
2012
2011
Bouw en Sloopafval
28.550
onbekend
Folie / Kunststoffen
1.699
2.645
Gevaarlijk afval
3.781
4.486
Papier / Karton*
85.759
104.735
Hout
14.100
20.770
Restafval
264.033
232.954
Totaal bovenstaande
397.922
365.590
*incl. “documentvernietiging”, voor alle genoemde afvalstromen is ook de verwerkingsmethode bekend.
Tabel 3
Vanaf 2012 is de informatie van onze voorkeursleverancier “Van Gansewinkel” er zijn enkele vestigingen (o.a. Hengelo en Oosterhout) die hun afval niet via Van Gansewinkel laten afvoeren. Daarnaast is het afval dat van de bouwplaatsen komt vaak niet inzichtelijk, omdat dit niet door Unica wordt afgevoerd. Het beter inzichtelijk krijgen van de afvalstromen per vestiging is voor 2013 een aandachtspunt.
61 Bijlagen niet behorende tot de jaarrekening
Ingekochte elektriciteit
6. Labeling kantoren Unica
nb nb
Eindhoven (Son)
5692 EG 5204
nb
Emmen
7812 HZ 34
A+
Geleen
6163 HG 8-10
nb
Groningen
9743 AJ 5
E
Hengelo
7555 EL 46a
nb
Hoevelaken
3871 MT 15
A++
Bijlagen niet behorende tot de jaarrekening
250 200 150 100 50 C
D
A
2411 NG 2
300
B
energielabel
6831 AE 19
350
A
1042 AX 92
Arnhem
7. Labeling geel kenteken leaseauto’s Unica
0
postcode nummer
Bodegraven
De panden in Bergen op Zoom en Maastricht zijn niet in dit overzicht opgenomen omdat deze in 2013 zullen worden af gestoten.
62
Vestiging Amsterdam
Tabel 5
Oosterhout
4901 BC 1
nb
Rotterdam
3045 AS 200
A+
Venlo
5928 LD 2
nb
Zwolle
8024 HA 2
B
Tabel 4
People 8. Totale personeelsbestand, inclusief in- en uitstroom (LA1 & 2) Aantal medewerkers
2012
2011
1702
1825
Tijdelijk dienstverband
201
250
Vast dienstverband
1501
1575
Ondersteunend
14%
15%
Indirect
31%
30%
Direct
55%
55%
Aantal Fte
1627
1762
Tabel 6a
peildatum week 48 2012
Instroom 2012 Medewerkers < 30 jaar
Uitstroom 2012
man
%
vrouw
%
totaal
%
man
%
vrouw
%
totaal
%
35
2,0%
6
0,3%
41
2,3%
52
3,0%
5
0,3%
57
3,2%
Medewerkers 30-39 jaar
31
1,8%
8
0,5%
39
2,2%
39
2,2%
3
0,2%
42
2,4%
Medewerkers 40-49 jaar
32
1,8%
4
0,2%
36
2,0%
51
2,9%
8
0,5%
59
3,3%
Medewerkers 50-59 jaar
2
0,1%
2
0,1%
4
0,2%
23
1,3%
4
0,2%
27
1,5%
Medewerkers > 60 jaar
3
0,2%
0
0,0%
3
0,2%
21
1,2%
1
0,1%
22
1,2%
Totaal generaal
103
5,8%
20
1,1%
123
7,0%
186
10,6%
21
1,2%
207
11,7%
63
9 . Letsel-, beroepsziekte-, uitvaldagen- en verzuimcijfers en het aantal werkgerelateerde sterfgevallen per regio (LA7). Ongevallen overzicht
2012
2011
Ongevallen frequentie-index
4,6
4,9
Gemiddelde verzuimduur
36,4
20,3
Ongevallenverzuimpercentage
0,074
0,14
Ziekteverzuim
4,3
4,7
Aantal meldingen aan de Arbeidsinspectie als gevolg van een ongeval
1
1
Aantal ongevallen met dodelijke afloop
0
0
Tabel 7
10. Opleiding, prestatie en loopbaanontwikkeling (LA10, 11 en 12). Programma’s die vanuit de Unica Academy in 2012 hebben gelopen. Deelnemers Persoonlijke effectiviteit
138
Management
47
Klant en Commercie
48
Projectmanagement
56
Vakopleidingen
1.009
Er wordt gemiddeld 23,2 uur per medewerker per jaar besteed aan opleidingen. Er is geen onderverdeling naar werknemerscategorie gehanteerd. (LA10) 98% van de medewerkers wordt regelmatig ingelicht over prestatie- en loopbaanontwikkeling. 11% van de medewerkers heeft een persoonlijk opleidingsplan. (LA12)
Tabel 8
Bijlagen niet behorende tot de jaarrekening
Tabel 6b
* percentage in- of uitstroom o.b.v. de gemiddelde personeelsbezetting van 2011. peildatum week 48 2012
GRI-tabel GRI-indicator
Prestatie-indicator
niveau
paginanummer opmerkingen
1 Strategie en analyse 1.1 Een verklaring van de hoogste beslissingsbevoegde van de organisatie over de relevantie van duurzame ontwikkeling voor de organisatie en haar strategie
●
4
2.1 De naam van de organisatie
●
6
2.2 Voornaamste merken, producten en diensten
●
6
2.3 Operationele structuur van de organisatie
●
6, 66
2 Profiel
Bijlagen niet behorende tot de jaarrekening
64
2.4 Locatie van het hoofdkantoor van de organisatie
●
6
2.5 Het aantal landen waar de organisatie actief is en namen met landen ofwel met grootschalige activiteiten ofwel met specifieke relevantie voor de duurzaamheidskwesties die in het verslag aan de orde komen
●
66
2.6 Eigendomstructuur en rechtsvorm
●
6
2.7 Afzetmarkten (geografische verdeling, sectoren die worden bediend en soorten klanten)
●
6
2.8 Omvang van de verslaggevende organisatie Aantal werknemers Netto-omzet Totaal van het vermogen (onderverdeeld in schulden en eigen vermogen)
●
7, 29 en verder
2.9 Significante veranderingen tijdens de verslagperiode wat betreft omvang, structuur en eigendom
●
58 1e GRI-verslag
●
21
3.1 Verslagperiode waarop de verstrekte informatie betrekking heeft
●
58
2.10 Onderscheidingen die tijdens de verslagperiode werden toegekend 3 Verslagparameters
- 1e GRI-verslag
3.2 Datum van het meest recente verslag
●
3.3 Verslaggevingcyclus (jaarlijks, tweejaarlijks, etc.)
●
58
3.4 Contactpunt voor vragen over het verslag
●
58
3.5 Proces voor het bepalen van de inhoud van het verslag
●
58
3.6 Afbakening van het verslag (landen, divisies, dochterondernemingen, gehuurde faciliteiten, samenwerkingsverbanden, leveranciers)
●
58
3.7 Vermeld eventuele specifieke beperkingen voor de reikwijdte of afbakening van het verslag
●
58
3.8 Basis voor verslaggeving over samenwerkingsverbanden in gedeeltelijk eigendom, dochterondernemingen in gedeeltelijk eigendom, gehuurde faciliteiten, uitbestede activiteiten of andere entiteiten die de vergelijkbaarheid tussen verschillende verslagperioden of verslaggevende organisaties aanzienlijk beïnvloeden
●
58
3.10 Uitleg over gevolgen van eerder verstrekte informatie (bijvoorbeeld fusie/overname, verandering van het referentiejaar of verslaggevingperiode, etc.)
●
- 1e GRI-verslag
3.11 Significante veranderingen ten aanzien van reikwijdte, afbakening of meetmethoden die voor het verslag zijn toegepast
●
- 1e GRI-verslag
3.12 Tabel waarin staat waar in het verslag de standaardonderdelen van de informatievoorziening te vinden zijn
●
● Volledig
Partiëel
64
GRI-indicator
Prestatie-indicator
niveau
paginanummer opmerkingen
4 Bestuur, verplichtingen en betrokkenheid 4.1 De bestuurstructuur van de organisatie, met inbegrip van commissies die vallen onder het hoogste bestuurslichaam en verantwoordelijk zijn voor specifieke taken, zoals het bepalen van de strategie of het overzicht van de organisatie
●
12
4.2 Geef aan of de voorzitter van het hoogste bestuursorgaan eveneens een leidinggevende functie heeft (en, zo ja, zijn/haar functie binnen het kader van de organisatie en de redenen voor deze situatie)
●
6
4.3 Voor organisatie met een enkelvoudige structuur: vermeld het aantal onafhankelijke en/of niet-leidinggevende leden
●
- n.v.t.
4.4 Mechanismen die aandeelhouders en medewerkers de gelegenheid geven om aanbevelingen te doen aan of medezeggenschap uit te oefenen op het hoogste bestuursorgaan
●
6, 25
4.14 Lijst van relevante groepen belanghebbenden van de organisatie
●
27
4.15 Basis voor inventarisatie en selectie van belanghebbenden
●
27, 58
EC 1 Directe economische waarden die zijn gegenereerd en gedistribueerd
●
7, 29 en verder
EC 3 Dekking van de verplichting in verband met het vastgestelde uitkeringenplan van de organisatie
●
59
Prestatie-indicatoren
●
59
●
60
EN 4 Indirect energieverbruik door primaire energiebron
●
60
EN 16 Totale directe en indirecte emissie van broeikasgassen naar gewicht
●
61
EN 17 Overige relevante indirecte emissie van broeikasgassen naar gewicht
●
61
EN 18 Initiatieven ter verlaging van de emissie van broeikasgassen en gerealiseerde verlagingen
20
EN 22 Totaal gewicht afval naar type en verwijderingmethode
●
EN 28 Monetaire waarde van significante boetes en totaal aantal niet-monetaire sancties wegens het niet naleven van milieuwet- en - regelgeving
●
61 - Geen sancties
LA 1 Totale personeelsbestand naar type werk, arbeidsovereenkomst en regio
●
63
LA 2 Totaal aantal en snelheid van personeelsverloop per leeftijdsgroep, geslacht en regio
●
63
LA 7 Letsel-, beroepsziekte-, uitvaldagen- en verzuimcijfers en het aantal werkgerelateerde sterfgevallen per regio
●
63
LA 10 Gemiddeld aantal uren dat een werknemer per jaar besteed aan opleidingen, onderverdeeld naar werknemerscategorie
63
LA 11 Programma’s voor competentiemanagement en levenslang leren die de blijvende inzetbaarheid van medewerkers garan deren en hen helpen bij het afronden van hun loopbaan
23
LA 12 Percentage medewerkers dat regelmatig wordt ingelicht omtrent prestatie- en loopbaanontwikkeling
●
63
SO 3 Percentage van het personeel dat training in anti-corruptie beleid en -procedures van de organisatie heeft gevolgd
●
22, 23
SO 4 Maatregelen die zijn getroffen naar aanleiding van gevallen van corruptie
●
22, 23 Geen gevallen van corruptie
SO 8 Monetaire waarde van significante boetes en totaal aantal niet-monetaire sancties wegens het niet naleven van weten -regelgeving
●
● Volledig
Partiëel
- Geen sancties
Bijlagen niet behorende tot de jaarrekening
EC 4 Significante financiële steun van de overheid EN 3 Direct energieverbruik door primaire energiebron
65
Organogram
Unica Groep B.V.
Secretariaat & Shared Services
Unica Installatietechniek B.V.
Deelnemingen
Bijlagen niet behorende tot de jaarrekening
66
Unica Bodegraven B.V.
UR Cool B.V. 50%
Regel Partners B.V. 100%
Fastcom B.V.
Voorst Energie B.V. 50%
Unica Schutte ICT B.V. 50%
Unica Ecopower B.V.
BeGreen Holding B.V. 50%
UDV Energie v.o.f. 50%
Unica Regeltechniek B.V.
Greenstep B.V. 50%
Gaia Energy v.o.f. 33,3%
Personalia Directie en Raad van Commissarissen Naam en achtergrond
M/V
Geb. jaar (Neven-)functies
Directie ir. R.A. Dikken
M
1962
Uneto-VNI Groep Groot, Voorzitter Uneto-VNI, Lid van Algemeen Bestuur en Lid van Dagelijks Bestuur Stichting Unica Foundation, Penningmeester
K.A.G. Moser MBA
M
1960
M
1945
Raad van Commissarissen ir. A.C. van Rhee, Voorzitter (her-)benoemd 1988
International Exhaust Holding NV, Directeur Mignot & De Block BV, Voorzitter RvC
aftredend 2016
TechnoStars BV, Vice-voorzitter RvC Bruker-microCT NV (België), Adviseur
drs. M.E. Groothuis MBA
V
1970
The Responsible Investment Company BV, Partner
M
1946
Productschap Pluimvee en Eieren, Voorzitter bestuur
(her-)benoemd 2010 aftredend 2014 B.J. Krouwel (her-)benoemd 2009
Stichting Fair Produce Nederland, Voorzitter bestuur
aftredend 2013
Wonen Limburg, Voorzitter RvC
67
Greenport Venlo, Commissaris Regiegroep Verduurzaming Veehouderij en Agroketens, Lid Taskforce Voedselvertrouwen, Lid Stichting Ketentransitie Verantwoorde Soja, Lid bestuur ir. C. Pannevis MCM
M
1946
Van Ede & Partners, Consulent en Latifa-coach/trainer
M
1947
UniVastgoed BV, Algemeen Directeur
(her-)benoemd 2011 aftredend 2015 ir. D. van Vliet (her-)benoemd 2007 aftredend 2013
Unica Foundation, Voorzitter Van Spaendonck Groep BV, Voorzitter RvC IJssel Technologie BV, Commissaris ITM Group BV, Commissaris Rabobank IJsseldelta, Commissaris
Bijlagen niet behorende tot de jaarrekening
Stichting de Reehorst, Voorzitter RvT
Grafieken kerncijfers Unica Groep B.V. Omzetontwikkeling (in miljoenen euro’s)
Orderportefeuille (in miljoenen euro’s) 200
350 300
150
250 200
100
150 100
50
50 0
2008
2009
2010
2011
2012
0
Ontwikkeling EBITDA (in miljoenen euro’s)
2008
2009
2010
2011
2012
2009
2010
2011
2012
Solvabiliteit 40
15
35
68
12
30 25
Bijlagen niet behorende tot de jaarrekening
9
20 6
15 10
3
5 0
2008
2009
2010
2011
2012
0
Brutomarge (in % omzet)
Personeelskosten per medewerker (in 1.000 euro’s)
60
60
50
50
40
40
30
30
20
20
10
10
0
2008
2009
2010
2008
2011
2012
0
2008
Omzetverdeling
Installatietechniek Technisch beheer Datacenters Informatie- en communicatietechnologie Regeltechniek en gebouwautomatisering Brandbeveiliging
2009
2010
2011
2012
Vijf jaar Unica Groep B.V. Bedragen in 1.000 euro’s
2012
2011
2010
2009
2008
275.607
291.671
300.557
294.727
297.825
Bedrijfsresultaat voor afschrijvingen (EBITDA)
4.082
4.001
12.905
12.846
14.705
Afschrijvingen materiële vaste activa
2.095
2.528
1.704
1.726
1.838
Bedrijfsresultaat voor afschrijvingen goodwill (EBITA)
1.987
1.473
11.201
11.120
12.867
Afschrijvingen goodwill
967
967
1.368
1.239
1.254
Bedrijfsresultaat na afschrijvingen goodwill (EBIT)
1.020
506
9.833
9.881
11.613
Omzet
Winst- en verliesrekening
Rentebaten
490
1.294
745
449
310
Resultaat gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen
1.510
1.800
10.578
10.330
11.923 -3.407
Belastingen
-1.063
-1.126
-3.080
-2.495
Resultaat deelnemingen (na belasting)
1.294
1350
-216
200
387
Winst na belastingen
1.741
2.024
7.282
8.035
8.903
Immateriële vaste activa
4.056
4.923
5.891
3.497
4.736
Materiële vaste activa
5.860
5.849
5.479
4.793
4.392
Balans
3.955
3.523
3.838
1.146
1.161
Totaal vaste activa
13.871
14.295
15.208
9.436
10.289
Voorraden
2.165
2.232
2.121
1.969
2.025
Vorderingen
56.556
63.129
68.615
62.307
63.597
Liquide middelen
1.185
11.208
7.930
9.005
3.743
Totaal activa
73.777
90.864
93.874
82.717
79.654
Aandelenkapitaal
10.000
10.000
10.000
10.000
10.000
Reserves
17.351
15.613
19.389
14.107
9.072
Eigen vermogen
27.351
25.613
29.389
24.107
19.072
Voorzieningen
3.744
3.554
3.967
3.833
4.003
Kortlopende schulden
42.682
61.697
60.518
54.777
56.579
Totaal passiva
73.777
90.864
93.874
82.717
79.654
Verhoudingsgetallen Current ratio
1.40
1.24
1.30
1.34
1.23
Solvabiliteit
37,1%
28,2%
31,3%
29,1%
23,9%
Rendement eigen vermogen
6,4%
7,9%
24,8%
33,3%
46,7%
2.219
Investeringen Investeringen
2.384
2.948
2.492
2.217
Desinvesteringen
0
0
-102
0
-703
Netto investeringen materiële vaste activa
2.384
2.948
2.390
2.217
1.516
Netto investeringen immateriële vaste activa
100
0
3.763
0
2.653
Gemiddeld aantal werknemers
1.673
1.841
1.855
1.791
1.724
Als gevolg van stelselwijzigingen in 2009 in RJ 221 onderhanden projecten is de presentatie van de onderhanden projecten aangepast, zoals nader omschreven in de grondslagen voor de waardering van onderhanden projecten. Deze stelselwijziging is ook verwerkt in de cijfers van 2008. Deze kunnen derhalve afwijken van de gepresenteerde cijfers in eerdere jaarverslagen. In de jaarrekening 2012 zijn de vergelijkende cijfers over 2011 aangepast vanwege de verwerking van het resultaat van Installatiecombinatie Isala V.O.F., zie toelichting op pagina 34.
Bijlagen niet behorende tot de jaarrekening
Financiële vaste activa
69
Begrippenlijst
Belastingdruk
Belastingen in % van het resulaat uit gewone bedrijfsvoering
Cashflow
Nettowinst + afschrijvingen
Current ratio Vlottende activa/ kortlopende schulden EBIT
Resultaat voor interest en belastingen
EBITA
Resultaat voor interest, belastingen en afschrijvingen goodwill
EBITA-marge EBITA/omzet EBITDA
Resultaat voor interest, belastingen, afschrijving materiële vaste activa en goodwill
GJ GigaJoule, eenheid van energie Gemiddelde verzuimduur Het totaal van het aantal arbeidsuren dat per ongeval in de klassen 2 en 3 verloren ging, gedeeld door het aantal ongevallen in de klassen 2 en 3. GRI Global Reporting Initiative KPI
Kritische Prestatie Indicator
Ongevallen frequentie index Het aantal ongevallen met verzuim dat in een bepaalde periode plaatsvindt, vermenigvuldigd met 1.000.000, gedeeld door het aantal arbeidsuren in diezelfde 70
periode
Bijlagen niet behorende tot de jaarrekening
Ongevallenverzuimpercentage Het door ongevallen in de klasse 2 en 3 veroorzaakte aantal verloren arbeidsuren als percentage van het totale aantal arbeidsuren. Quick Ratio
Vlottende activa minus voorraden/kortlopende schulden
Rendement eigen vermogen
Netto winst in % eigen vermogen
Rendement voor belastingen Resultaat voor belasting/omzet Scope 1 emissies Scope 1 of directe emissies zijn emissies door de eigen organisatie, zoals eigen gas gebruik (bijv. gas boilers, warmtekrachtinstallaties en ovens) en emissies door het eigen wagenpark Scope 2 emissies Scope 2 of indirecte emissies zijn emissies die ontstaan door de opwekking van elektriciteit die de organisatie gebruikt, zoals emissies door centrales die deze elektriciteit leveren. De Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden en Ondernemen (SKAO; eigenaar van de CO2-Prestatieladder) rekent zakelijk vliegverkeer en zakelijke kilometers met privéauto’s tot scope 2 Scope 3 emissies Scope 3 emissies of overige indirecte emissies zijn een gevolg van Sde activiteitenvan het bedrijf (de organisatie) maar komen voort uit bronnen die geen eigendom van het bedrijf zijn noch beheerd worden door het bedrijf Solvabiliteit
Eigen vermogen/totaal vermogen
Werkzaamvermogen
Eigen vermogen plus voorzieningen
Unica Groningen
Postbus 202 3870 CE Hoevelaken T (033) 247 80 80
Emmen Alkmaar
Hengelo Amsterdam
0800 - 223 33 33
[email protected]
Zwolle
Bodegraven
Hoevelaken Arnhem
Rotterdam Oosterhout
www.unica.nl
Bergen op Zoom
Eindhoven Venlo
Geleen Maastricht
Directie ir. R.A. Dikken – algemeen directeur K.A.G. Moser MBA – financieel directeur ir. L.A. de Lange – commercieel directeur ing. F. van Veenen MBA – directeur ir. J. Vervoorn – directeur
Commissarissen ir. A.C. van Rhee – president-commissaris drs. M.E. Groothuis MBA – commissaris B.J. Krouwel – commissaris ir. C. Pannevis – commissaris ir. D. van Vliet – commissaris
installatiegroep