dulair STUDENT ALUMNI FACULTEIT LUSTRUM Om me heen zie ik wat ik leer Vertel hoe goed je het doet Stijlvolle viering in Brussel universiteit

m

STUDENT Sonja Borsboom:

‘Om me heen zie ik wat ik leer’

dulair nummer 3

18 december 2009

jaargang 25 w w w.ou.nl

LU S T RUM

A LU M N I

FAC U LT E I T

Vlaanderen

Eerst alumnus, nu docent:

Prof. Jaap van Marle:

Stijlvolle viering in Brussel

‘Vertel hoe goed je het doet’

‘Lerarenopleiding hoort bij universiteit’

7 10

14

20

c

lofon

Modulair verschijnt maandelijks, telt 32 pagina’s en een oplage van 33.000 exemplaren. Het blad wordt uitgegeven door de afdeling Voorlichting, Service en Informatie van de Open Universiteit Nederland (ISSN 0920-2560). Studenten en alumni krijgen het blad (gratis) bezorgd. Er is ook een digitale editie (inclusief archief): www.ou.nl/modulair

10

Onderwijsminister Smet tijdens lustrumviering OU-Vlaanderen:

‘Nog veel werk aan de winkel’

Redactie Hoofdredactie/eindredactie: Frans Bogaert Redactionele bijdragen Marijke te Hennepe, Zweitze W. Hofman, Fred Meeuwsen, Frans Bogaert, Leon Mussche (cartoon), Paul Troost, Ingrid Frints, Ramona Ghijsen, Johan van den Boomen, Ton Rijnaerts, Rikki Dijksman, Evert van de Vrie, Monique Bijker, Marko van Eekelen, Chester Bogaardt

12

Overige bijdragen Walter Bazen, Nanda Boers, Paul van den Boorn, Bep Franke, Paul Franck, Henk Frederiks, Peter Nederlof, Michiel Oosterzee, Fennanda Doktor, Peter te Boekhorst

Fotografie Peter Strelitski, Chris Peeters, Coen Voogd, André van den Akker, Aernout Steegstra, Johan van den Boomen, Peter Nederlof, Vivian Rompelberg, Danny Kostons, Marcel Vos, Fred de Vries, Wilco Vermeer

Decaan faculteit Cultuurwetenschappen prof. dr. Jaap van Marle:

Druk OBT, Den Haag Terrapress mat 80gr

‘Linksom of rechtsom, we moeten ook iets doen aan de lerarenproblematiek’

Advertenties Voor advertenties kunt u rechtstreeks contact opnemen met de hoofdredactie

Redactieadres Secretariaat: Nicolle Delnoy (045-5762645) of Romy Ewoldt (045-5762858) Postadres: Valkenburgerweg 177 Postbus 2960, 6401 DL Heerlen T 045-5762670 (hoofdredactie) F 045-5762766 e-mail: [email protected] www.ou.nl/modulair

SR-leden stellen zich (opnieuw) voor

Faculteit

Grafische vormgeving Visuele communicatie en documentverwerking, Vivian Rompelberg Basisontwerp: Exit Communicatie, Wessem

Redactieraad Modulair (en e-Modulair) worden redactioneel bewaakt binnen de uitgangspunten zoals geformuleerd door de Redactieraad. Leden: voorzitter Koos Baas, ing. (Informatica); drs. Nanda Boers (Psychologie); Frans Bogaert MA (Voorlichting, service en informatie); drs. Dick Disselkoen (Cultuurwetenschappen); drs. John Dohmen (Rechtswetenschappen); Peter Honig (studiecentra); dr. Marga Winnubst (CELSTEC); Bernadette Kop (Ondernemingsraad/ Studentenraad); drs. Max van Luik (Managementwetenschappen); Henny Schut (Marketing en communicatie); drs. Bep Franke (Natuurwetenschappen).

Studentenraad

MAANDELIJKS 4

NIEUWS

12 S T U D E N T E N R A A D

18 SER VICE

5

CO LU M N S T U U TJ E

13 A LU M N I

20 FA C U LT E I T

6

EN DAN NOG

15 CO LU M N Z W E I T Z E

22 AC ADEMIC EXPERIENCE

DE STUDIE ...

16 A C T I V I T E I T E N R O O S T E R

23 M O D U L A I R

DE STUDENT

17 STAR T EN SUPPOR T

24 O N D E R W I J S

7

10 LU S T R U M

CO LU M N LU S T R U M

37 T E N TA M E N I N F O 38 A F G E S T U D E E R D E N

inh

ud

DE STUDENT Studente Milieu-natuurwetenschappen Sonja Borsboom:

‘Ik ontmoet mensen die wat verder dan hun eigen wereld kijken’

Alumni

‘De Open Universiteit is inhoudelijk heel goed’

Academic Experience

‘Universitaire niveau niet zo griezelig als ik dacht’ Modulair

Ook Modulair viert feest!

14 22 23

3 Modulair 18 december 2009

nie

ws

Studiecoach onderscheiden met MEDEA insigne op Online Educa Berlin 2009 Op vrijdag 4 december ontving de (digitale) Studiecoach van de Open Universiteit officieel het MEDEA Insigne tijdens de MEDEA Award uitreiking op Online Educa Berlin. Drs. Marion Stevens, Manager van de afdeling Voorlichting, Service en Informatie (rechts op foto) en Lisette Meijrink, senior communicatieadviseur en projectleider van de Studiecoach (midden), namen de prijs in ontvangst uit handen van dr. Maruja Gutierrez Diaz, voorzitster van de Europese Commissie voor Lifelong Learning, Innovation and Education. De directeur van Adobe, een van de hoofdsponsoren van Online Educa Berlin, sprak tijdens de prijsuitreiking onder de indruk te zijn van het videogebruik en flahstoepassingen op de Studiecoach. Op het congres Online Educa Berlin, was ook het CELSTEC aanwezig namens de Open Universiteit met een stand en sprekers. Tijdens de uitreiking van de Medea Awards benadrukte de juryvoorzitter, dat de 80 juryleden uit diverse landen een zware dobber hadden aan de selectie, maar vrij unaniem waren over de keuze van de acht finalisten. Zowel de kwaliteit als kwantiteit was ten opzichte van vorig jaar meer dan verdubbeld. De Award ging uiteindelijk naar Childnet international tv uit Engeland voor hun productie ’Know IT All for primairy schools’. Zij sprongen eruit met een zeer gevoelig thema: veiligheid op internet voor kinderen, dat zij op een creatieve, pedagogische en multimediale wijze uitwerkten.

Afschaffen basisbeurs… Het afschaffen van de basisbeurs biedt Nederland de kans om het leven-lang-leren-onderwijs principieel gelijk te stellen met het traditionele onderwijs en internationaal weer aansluiting te hebben. Dat stelt collegevoorzitter drs. Theo Bovens, tevens kroonlid SER, in zijn weblog (van 11 november). De overheid bekostigt dan voor iedereen één bachelor en één master, ongeacht de leeftijd

Open Universiteit krijgt UNESCO-leerstoel UNESCO, de organisatie voor onderwijs, wetenschap, cultuur en communicatie van de Verenigde Naties, heeft aan de Open Universiteit de leerstoel Knowledge Transfer for Sustainable Development Supported by ICT toegewezen. Rector prof. dr. ir. Fred Mulder: ‘Wij zien dit als een erkenning voor de inspan-

en levensfase van de student, en iedereen zou op dezelfde voorwaarden beroep moeten kunnen doen op het sociaal leenstelsel. Nu kan een vwo’er die aan de Open Universiteit wil gaan studeren, geen beroep doen op studiefinanciering. ‘Het afschaffen van de basisbeurs opent de mogelijkheid om de leven-lang-leren-student

ningen die de Open Universiteit al jaren verricht ter stimulering van duurzame ontwikkeling, met name vanuit de faculteit Natuurwetenschappen, met hoogleraren als Lucas Reijnders, Piet Glasbergen en Rietje van Dam-Mieras en het samen met de

gelijk te behandelen met de student die rechtstreeks van het middelbaar onderwijs komt. Leven-lang-leren wordt daarmee waarach-

Hogeschool Zuyd in 2004 opgerichte RCE Rhine-Meuse centrum. De leerstoel verenigt twee gebieden waarop de Open Universiteit

tig een gelijkwaardig onderdeel van ons publiek onderwijsbestel. Fantastisch! Nederland hoort er dan weer internationaal bij. Het bespaarde geld zie ik graag terugvloeien naar het hoger onderwijs net zoals andere OESO-landen dat ook doen. Ik verwijs bijvoor-

reeds lange tijd actief is: het gebruik van ict in kennisoverdracht en duurzame ontwikkeling. Leerstoelhouder wordt prof. dr. Rietje van Dam-Mieras, collegelid van de Universiteit Leiden, eerder hoogleraar Natuurwetenschappen aan, en tevens nog verbonden aan de

beeld naar Canada. Daar investeert alleen al de provincie Alberta miljoenen in e-learninginfrastructuur en open educational resour-

Open Universiteit.

ces Dat is pas investeren!’ Kijk voor het volledige bericht op: www.ou.nl > actueel > weblog.

Zilver voor Open Universiteit De Open Universiteit Nederland staat stevig op de tweede plaats in de ranglijst van beste universiteiten, na Wageningen Universiteit. Dat blijkt uit de recente resultaten van de Nationale Studentenenquête 2009 (NSE). Sinds haar eerste deelname in 2005 aan de 4 Modulair 18 december 2009

c

lumn

Normbesef NSE staat de Open Universiteit Nederland altijd in de top drie. In de NSE geven studenten van hogescholen en universiteiten hun oor-

Mijn krant bericht dat uit een onderzoek van KMPG gebleken zou zijn dat een flink deel van de net afgestudeerde

deel over inhoud, werkvormen, docenten, studeerbaarheid, faciliteiten en andere aspecten van hun opleiding. De resultaten zijn een onderdeel van de onafhankelijke studiekeuzedatabase en te

hoogopgeleiden volgens hun werkgevers te weinig besef hebben van normen en waarden. Deze hoogopgeleiden zouden zich mee laten slepen door een flitsende carrière,

raadplegen via www.studiekeuze123.nl. De data zijn breed beschikbaar en worden gebruikt ten behoeve van de interne kwaliteitszorg en benchmarking van instellingen, voorlichting en wetenschappelijke doeleinden. De lijst met instellingsscores staat op: www.

status en inkomen en het zou hen ontbreken aan respect en verantwoordelijkheidsgevoel. De universiteiten zouden hun studenten meer ethisch moeten vormen. Bij mij komt onmiddellijk de vraag op: hoe zit dat met afgestudeerden

studiekeuzeinformatie.nl/nse (klik op ‘NSE Online’).

van de Open Universiteit? Zijn dat inderdaad zulke carrièretijgers met gebrek aan respect en verantwoordelijkheidsgevoel? En wat doet de Open Universiteit aan ethische vorming van haar studenten? Het is moelijk algemene uitspraken te doen want ik ken lang niet alle studenten. Maar ik denk dat het met de onverantwoordelijke carrièretijgers bij de Open Universiteit wel mee valt. Heel veel studenten studeren uit interesse en de mensen die wel studeren voor financiële verbetering, kiezen niet de gemakkelijkste weg. Studeren aan de Open Universiteit vergt veel zelfdiscipline en doorzettingsvermogen. Dan wordt je vanzelf duidelijk dat alleen de zon voor niets opgaat. Hoe zit het dan met de

Technologie kan helpen bij beoordeling EVC Vrijstelling op basis van vooropleiding, maar ook op basis van beroepservaring (EVC). In het kader van leven-lang-leren is dat een logische wens. Maar het beoordelen van EVC en ze vergelijken met de eisen van de gekozen opleiding en cursus is een duur en tijdrovend proces. Dr. Marco Kalz, onderzoeker bij CELSTEC, heeft een webservice ontwikkeld en geëvalueerd die de beoordelaar een hoop tijd kan besparen. ‘De evaluatie van ons model laat zien dat het prototype met succes 85% van de gevallen juist classificeert.’ Kalz verdedigde op 16 oktober zijn dissertatie over dit onderwerp

ethische vorming bij de Open Universiteit? In ieder geval werd in mijn studie aandacht besteed aan beroepsethiek. Maar dat bedoelen de werkgevers geloof ik niet; men bedoelt meer een persoonlijke ethiek: de inhalige mentaliteit. Ik vraag me af hoe je dat als universiteit aan zou moeten pakken. Je komt dan terecht in de vorming van normen en waarden, over wat belangrijk is in het leven. Kun je dat uit een boek leren? Of moet je daar een verplicht seminar voor volgen (bij LEX – dat zou ik wel zien zitten ...)? Daar zitten nog wel wat haken en ogen aan, want hoe komen de jongelui aan hun wilde ideeën: wellicht door hun eigen werkgevers? Dat is in ieder geval wel wat minister Van der Hoeven beweert. Sinds de DSB-affaire weten we dat in (delen van) het bedrijfsleven men er ten bate van de eigen bonus geen enkele moeite mee heeft ‘verdienmodellen’ op te zetten die er voor zorgen dat de klanten compleet uitgekleed worden. Over inhalige mentaliteit gesproken! De werkgevers lijken

aan de Open Universiteit. Om eerder verworven kennis te beoordelen, stelt de lerende een portfolio samen met zijn kwalificaties en leerervaringen. De inhoud van dit portfolio moet vergeleken worden met de competenties en inhouden die in de cursus of opleiding aan bod komen. Kalz ontwikkelde een webgebaseerde

dus wel de splinter in het oog van de net-afgestudeerden te

service op basis van taaltechnologie. Dit prototype beoordeelt de voorkennis door de inhoud van het portfolio te vergelijken met de

zo’n gek idee om binnen de Open Universiteit eens na te denken over een cursus Persoonlijke Ethiek. Niet (speciaal) voor de eigen opleidings-

inhoud van de documenten van de te volgen cursus. Het prototype signaleert welke documenten relevant zijn en welke niet.

zien, maar niet de balk in eigen oog. Zij kunnen beter zelf een cursus ethisch handelen gebruiken! Komt dat even goed uit: dan zijn ze bij onze leven-lang-lerenuniversiteit precies aan het juiste adres! Bij nader inzien lijkt het helemaal niet

studenten maar (ook) voor werkgevers....... Stuutje van Vulpen

De redactie van Modulair wenst, mede namens alle medewerkers van de Open Universiteit, onze studenten een fijne Kerst en een succesvol studiejaar 2010 toe!

5 Modulair 18 december 2009

en dan (nog) de st

die

Kim Vaessen Studeren bij de Open Universiteit Nederland kan vanuit verschillende motieven. Interesse, vergroten van de deskundigheid of gaan voor die felbegeerde academische titel. Al of niet om de kansen op de arbeidsmarkt te vergroten. Zo’n solistische studie vereist echter ook de kunst van het inpassen in een leven dat zich in velerlei opzicht kenmerkt door drukte. En dan nog de studie. Hoe inventief zijn onze studenten? De redactie vroeg dat aan Kim Vaessen (33), studente Cultuurwetenschappen.

Tekst: Ramona Ghijsen

Belangrijkste bezigheden overdag?

Andere bezigheden waarvoor de studie moet wijken?

’Mijn belangrijkste bezigheden overdag zijn de zorg voor onze twee zoons Primo van 2,5 jaar en Mateo van 1,5 jaar, de Weimaraner Luca en de nieuwe poes Maria.

’Ik ben een fervent duurloper en ik ben zes tot acht uur in de week kwijt met het trainen. Daarnaast ben ik ook actief in diverse ouderraden en vind ik het ook erg leuk om kleding te naaien.’

Studeer bij de Open Universiteit sinds…

Blijft wekelijks (gemiddeld) over voor de studie?

’Het jaar 2003 ... Ik ben toen begonnen met de Oriëntatiecursus Cultuurwetenschappen. Na mijn HEAO kreeg ik een drukke baan als marketingmanager bij een softwarebedrijf. Ik heb door de drukte op dit werk op een zeker moment een studiepauze genomen. Mijn interesse in geschiedenis is echter nooit verloren gegaan. Toen ik in 2007 in verwachting was van mijn eerste zoon heb ik besloten om te stoppen met werken en de studie weer op te pakken. Deze universiteit bood de mogelijkheid om dit op een flexibele manier en vanuit thuis te doen. Zo kon ik de zorg voor mijn zoon en mijn studie combineren. Dit jaar heb ik mijn propedeuse gehaald.’

’Ik probeer rond de 15 uur te studeren. Soms lukt dat, meestal niet. Twee weken voor het tentamen wordt alles aan de kant geschoven en kan dat oplopen tot 30 uur per week.’

Studieproblemen? ’Tot nu toe niet. Kom ik ergens niet in uit dan probeer ik via aanvullende literatuur tot een beter begrip van de tekst te komen.’

Leukste opmerking van de achterban over mijn studie? ’Mijn man vindt dat hij nu eindelijk op academisch niveau met mij kan praten ... ’

Wo-studie of een enkele cursus? ’Zoals al aangegeven ben ik begonnen met een enkele cursus.

Lees altijd in Modulair?

De studie gaf mij een genuanceerdere blik. Ik leerde dat gebeurtenissen en ontwikkelingen vaak complexer zijn dan in eerste instantie lijkt en ingebed zijn in een geheel van meerdere factoren. Dit maakte mij zo enthousiast dat ik nu de “hoge’’ ambitie heb om uiteindelijk te promoveren. Die gedachte is bij me opgekomen

’Déze rubriek, maar ook de interviews met studenten. Altijd weer interessant hoe andere mensen naast hun drukke leven een academische studie aanpakken.’

nadat ook mijn man (onlangs) is gepromoveerd. Ik volg zijn werk in het bedrijfsleven met veel belangstelling. Zo lijkt me een vraag

’Ik ben ontzettend blij met deze universiteit. Door de flexibiliteit

over ethiek in de bedrijfscultuur een interessante.’

‘Twee weken voor het tentamen wordt alles aan de kant geschoven’

Binding met de Open Universiteit? worden veel mensen die aan huis gebonden zijn, werken of nooit de kans hebben gehad te studeren, alsnog in staat gesteld.’

Wat de Open Universiteit vooral (niet) moet doen ’Vooral “open” blijven, de mogelijkheid bieden aan iedereen die gemotiveerd is om op een uitdagend niveau te studeren.’

Nog te gaan? ’Nou, de propedeuse is net afgerond, nog wel eventjes dus. Ik geniet er nog steeds van. Doordat ik nu meer vragen stel vanuit interesse en niet vanuit vooroordelen kom ik in gezelschap altijd

Ultieme tip(s) voor medestudenten?

weer in boeiende gesprekken terecht. Ik ga gewoon op mijn eigen tempo door.’

een intensieve manier op de stof voor te bereiden ga ik ook wel eens naar de plaatselijke bibliotheek en ik plan in deze twee weken geen afspraken. De studie krijgt dan even de volle aandacht.’

6 Modulair 18 december 2009

’Discipline en de tijd nemen om de tekst en inleidingen goed door te lezen, dit verscherpt de focus op grote lappen tekst. Om me op

de st

dent

’Om me heen zie ik wat ik leer’

7 Modulair 18 december 2009

Tekst: Paul Troost Beeld: Peter Strelitski

Kan het idealer, dan dat een studie die kennis, praktijk, een nieuwe wereld en zelfkennis combineert? Na jaren werken in de accountancy wilde studente Milieu-natuurwetenschappen Sonja Borsboom met de ‘poten in de grond staan’. Haar leven op het platteland nam een onverwachte vlucht en de ‘echte dingen’ waarmee ze bezig wil zijn, blijken soms verrassend dicht bij de werkelijkheid van beleidsmakers te staan. ‘Nu ontmoet ik mensen met heel andere drijfveren.’

Avontuurlijk wil Sonja Borsboom (47) haar levensloop niet noemen, liever ondernemend ‘met een bepaalde ratio erin’. Na haar vwo werkte ze in Zwitserland in de horeca, had een kantoorbaan in België en begon met een partner een cafetaria in het Brabantse Dongen. Op kantoor was ze tot de conclusie gekomen dat ze zich theoretisch moest scholen wilde ze verder komen. Daarom ging ze naar de heao, werd accountant en specialiseerde zich via het staatsexamen als AA-accountant in het midden- en kleinbedrijf. Al tijdens haar studie deed ze de financiële administratie van enkele bedrijfjes, na haar diplomering zette ze in Breda zelf een kantoor op dat ze tot zaak met zeven medewerkers uitbouwde. In de beginperiode combineerde ze haar accountantsbaan met de cafetaria. ‘Dat kon goed, want we waren pas vanaf vier uur geopend. Spannend was het wel om in een nieuwbouwwijk een frituur te beginnen.’ Toen de cafetaria goed liep, was de uitdaging verdwenen en trok ze zich uit de zaak terug. ‘Ik zoek steeds andere dingen.’ Erg honkvast is Sonja nooit geweest. Geboren in Den Haag verhuisde ze al vroeg naar de Veluwe en later naar Friesland waar haar ouders een boerderij hadden. Daar kreeg ze affiniteit met het boerenleven. Na een periode in Breda trok het platteland haar weer en verkaste ze samen met haar man, die ook accountant is, naar een verbouwde kippenboerderij in het Brabantse Ulicoten bij de grens met België.

Boerinnencursussen Om het boerenleven beter te leren kennen, volgde ze een cursus melkveehouderij en geitenhouderij. ‘Wel interessant, je leerde er van alles, maar na twee van die boerinnencursussen was ik wel uitgekeken.’ Hoe ze tegen de Open Universiteit aanliep, kan ze zich niet meer herinneren, waarschijnlijk door de bijscholing belastingrecht

8 Modulair 18 december 2009

de st

dent

waarnaar ze informeerde. ‘Ik zat in het bestand, dus viel er regelmatig reclame van de Open Universiteit in de bus.’ Zo kwam ze in aanraking met milieu-natuurwetenschappen, een studie die bij haar belangstelling voor het platteland paste. ‘In Ulicoten zit ik letterlijk in het milieu. Ik zie bijvoorbeeld courgettes tot een lengte van een honkbalknuppel uitgroeien en verbaas me hoe zich die materie vormt. In mijn studie leer ik dat hele biologische en geo-

werd gevraagd als woordvoerder van het burgerinitiatief. ‘Heel eervol en interessant, maar ook tijdintensief, want als woordvoerder ben ik spin in het web en moet ik vragen over wetgeving, fijnstof, dierenwelzijn en milieu goed kunnen beantwoorden.’ Het gevolg voor haar studie laat zich raden. ‘Dit jaar heb ik maar twee modules gedaan, Toxicologie wil ik per se nog doen om binnen mijn schema te blijven.’

logische proces doorgronden.’

Actievoeren en studie

’Ik beschouwde me als een echte alfa, dus deed eerst de modules scheikunde en natuurkunde. Toen wist ik dat ik het kon.’ Maar voor het zover was, had Sonja nog een stevige barrière te nemen. Ze beschouwde zichzelf als een echte alfa met weinig affiniteit voor de bètavakken, maar natuur- en scheikunde vormen een wezenlijk onderdeel van milieu-natuurwetenschappen. Om te onderzoeken of ze haar ambities kon waarmaken, koos ze ervoor om eerst die basismodules te bestuderen. ‘Lukt me dat, dan ga ik ervoor.’ Omdat de vakken waar ze zo tegenop zag, voorkennis op vwo-niveau vereisen, kocht ze op de internetsite Marktplaats vwoboeken natuurkunde en scheikunde. Die nam ze eerst globaal door. ‘Ging het OU-boek over elektriciteit, dan maakte ik in het vwo-boek de opgaven daarover.’ Daarnaast volgde ze begeleidingsbijeenkomsten en kreeg veel hulp van de docent die zo vriendelijk was de alfa’s met extra opgaven te ondersteunen. Natuurkunde haalde ze de tweede keer en scheikunde direct met een acht. ‘Toen wist ik dat ik het kon.’

Vrijheid die tijd kost Sonja studeert nu zes jaar met een gemiddelde van vijf tentamens per jaar. Nog twee modules en deelname aan het Virtueel Milieuadviesbureau, en eind volgend jaar heeft ze haar bachelor. Maar dan moet ze er hard aan trekken, want ze heeft nogal wat tijdro-

Toch staan actie voeren en studie niet ver van elkaar. Het verbaast haar bijvoorbeeld hoe verschillend wetenschap en beleid het begrip duurzaamheid interpreteren. ‘Duurzaamheid heeft te maken met gesloten en korte kringlopen, met in standhouden van natuurlijk hulpbronnen en respect voor de eigen ontwikkeling van mensen. Maar bij de megastallen zie ik hoe de term met veel drogredenen tot simpelweg de economische component ervan is uitgehold. Dan heb ik mijn twijfels of er van duurzaamheid sprake is.’

’Nu ontmoet ik mensen met heel andere drijfveren, die iets verder dan hun eigen wereld kijken.’ Milieu-natuurwetenschappen en actie voeren brengen haar ook in contact met een wereld die ze niet kende. ‘Als accountant had ik te maken met ondernemers die al hun energie in hun zaak stoppen. Nu ontmoet ik mensen met heel andere drijfveren, die iets verder dan hun eigen wereld kijken. Ik zie dat als een waardevolle aanvulling in mijn leven.’ Sonja is ook verrast dat ze door de megastallen weer terug is in de wereld die ze eigenlijk wel gezien had. ‘Met accountancy had ik met beleid te maken, met bepaalde aspecten ervan wel te verstaan. Nu bestudeer ik als actievoerder beleidsstukken en wetgeving en beland weer in beleidskwesties. Als milieuwetenschapper voel ik me in die wereld beter thuis dan in een laboratorium. Ik wil graag iets neerzetten. Mijn toekomst zal wel in die richting liggen.’

vende bezigheden. ‘Drie jaar geleden heb ik mijn accountantskantoor verkocht en sindsdien ben ik fulltime student. De noodzaak om naast het werk een strak studieschema te volgen, is er nu niet meer. Mijn vrijheid besteed ik graag aan het maken van kleding en aan mijn paarden, en bewust koken vind ik belangrijk.’ Om toch aan de studie te blijven, pakt ze het groepstraject van het Virtueel Milieu-adviesbureau. ‘Ik ben dan gedwongen gedisciplineerd door te werken.’

Spin in het web Een activiteit die een dagtaak dreigt te worden, is het burgerinitiatief tegen de megastallen in Brabant. ‘Bij ons in de buurt ging het gerucht dat we in een gebied wonen dat de overheid voor

Naam: Leeftijd: Woonplaats: Vooropleiding: Beroep: Student: Begonnen: Afgerond: Bezig met: Studiecentrum:

Sonja Borsboom 47 Ulicoten Atheneum-A, HEAO-BE, later aangevuld tot diploma Accountant-Administratieconsulent (AA), later aangevuld met certif icerende bevoegdheid accountant (niet praktiserend) Milieu-natuurwetenschappen medio 2003 20 modulen Organismen in hun omgeving: toxicologie en afweermechanismen Eindhoven

megastallen heeft aangewezen. Stel je voor: duizenden varkens op een kluitje, die nooit buiten komen en vetgemest worden tot ze slachtrijp zijn. Bij ons thuis op de boerderij was dat wel anders.’ Megastallen passen ook niet bij de kringloopgedachte waarmee ze in haar studie is opgevoed. ‘Ik ben dan zo dat ik er helemaal induik.’ Ze bestudeerde de wetgeving en provinciale stukken en

9 Modulair 18 december 2009

Stijlvolle lustrumviering in Europese hoofdstad De fraaie en intieme ambiance van het Brusselse Théâtre du Vaudeville vormde op 4 december het décor voor de viering van het 25-jarig bestaan van de Open Universiteit in Vlaanderen. Talrijke prominenten uit de Vlaamse en Nederlandse academische en politieke wereld behoorden tot de genodigden, alsmede aan aantal rectoren van Europese open universiteiten. Zij waren deelgenoot van een aantal belangrijke inzichten en ontwikkelingen rond het lustrummotto ‘leven-lang-leren’ en van de enorme uitdagingen die op dit punt nog moeten worden gerealiseerd. De academische zitting werd afgesloten met de toekenning van een tweetal eredoctoraten. Volgens minister van Onderwijs, Pascal Smet, is er nog veel werk aan de winkel. Hoe oplettend iemand ook door de zeer chique Hubertus-winkelpassage (1885) loopt, het al niet minder fraaie, tussen winkels gelegen Théâtre du Vaudeville zou hem of haar kunnen ontgaan. Achter de façade echter treft de bezoeker – er zijn een kleine 200 toehoorders – de waardige ambiance aan van een twee balkons tellende theaterzaal met rood-pluche stoelen. Het programma belooft een inleiding in duo-presentatie met als titel ’25 jaar levenlang-leren bij de OU in Vlaanderen en verder…’ door rector magnificus prof. dr. ir. Fred Mulder samen met psychologiestudent uit Vlaanderen Bert Verleysen. Voor de diesrede is prof. dr. Dirk van Damme, hoofd van het Center for Educational Research and Innovation bij de OESO, gevraagd een bijdrage te leveren. En ook de Vlaamse minister van Onderwijs, mr. Pascal Smet, zal zich niet onbetuigd laten, alvorens eredoctoraten zullen worden uitgereikt aan publicist Geert van Istendael en prof. dr. Brenda Gourley, tot voor kort President van de British Open University. Met het binnentreden van het cortège kan de zitting beginnen.

Diploma-erkenning nog niet goed geregeld Mulder en Verleysen zetten het 25-jarig jubileum van de Open Universiteit in een terugblikkend (ook persoonlijk) ‘perspectief van ambities en intenties.’ Anders dan in Nederland zijn de studiecentra in Vlaanderen al direct vanaf 1984 ondergebracht bij de reguliere universiteiten en was van meet af aan ook sprake van rectorale betrokkenheid. Verleysen: ‘Graag wil ik hier onderstrepen dat de persoonlijke betrokkenheid van de medewerkers in de studiecentra heel kenmerkend is voor de Open Universiteit in Vlaanderen. Verspreid over Vlaanderen vormen de studiecentra de fysieke link tussen het thuis studeren en de Open Universiteit. Het warme contact in de persoon van de medewerker wordt zeer gewaardeerd.’ Maar niet alles is rozengeur en maneschijn. Zo is de wederzijdse diplomaerkenning nog steeds niet goed geregeld en blijft een diploma van de Nederlandse Open

10 Modulair 18 december 2009

Universiteit voor Vlaanderen nog steeds een buitenlands diploma ‘extra pregnant omdat er nota bene één gezamenlijke NederlandsVlaamse accreditatieorganisatie is voor alle opleidingen in het hoger onderwijs.’

Effectief en efficiënt Wat de meer recente ontwikkelingen betreft, refereert Mulder aan de meeting in november 2009 in Barcelona van de International Council for Open and Distance Education (ICDE). Daar komen alle presidenten en rectoren van open universiteiten en andere instellingen voor hoger open afstandsonderwijs uit de hele wereld bij elkaar. ‘Deze onderwijsinstellingen laten zich passend karakteriseren met het label Lifelong, Open and Flexible (LOF) learning.’ Eén van de hoofdconclusies van de conferentie is ‘dat het LOF learning model een uiterst effectieve en efficiënte aanpak biedt in de korte-termijnproblematiek van de financieel economische crisis.’ Maar ook voor de langere termijn door (o.a.) z’n schaalbaarheid en beperkter beroep op docentcapaciteit en gebouwen én de behoefte aan continue professionele en persoonlijke ontwikkeling. Met dat leven-lang-leren loopt het echter nog geen storm. De Vlaamse overheid lijkt overigens wat initiatiefrijker. Zo kan dankzij het Flexibiliseringdecreet het gelijktijdig leren en werken beter worden gefaciliteerd. Ook zijn er opleidingscheques voor werkgevers/werknemers. Afsluitend noemt Mulder, evenals tijdens de Nederlandse diesviering – zie Modulair 2 – de kenmerkende constanten in de ontwikkeling van de Open Universiteit met als recent good practice de sterk opkomende open content beweging, ook wel aangeduid als Open Educational Resources (OER). De OERaanpak past ook in een nieuwe ontwikkeling als de Netwerk Open Hogeschool, het open equivalent voor het hbo-onderwijs.

Harde cijfers Key note spreker Van Damme heeft als titel voor zijn inleiding gekozen: ‘Sterke argumenten voor innovatie van het hoger onderwijs: effectiever, billijker en meer leven-lang-leren.’ Volgens hem voldoet het hoger onderwijs ‘niet aan de huidige en toekomstige economische en sociale eisen en verwachtingen. De universiteiten

Tekst: Chester Bogaardt en Frans Bogaert Beeld: Chris Peeters

en hogescholen moeten dus de basis van hun onderwijsprocessen ter discussie stellen. De in het verleden succesvolle strategie van standaardisatie en concurrentie is niet geschikt voor de toekomst. De echte vooruitgang moet komen van flexibiliteit en openheid.’ Van Damme illustreert zijn bezorgdheid met een drietal argumenten.

verloren. Wij hebben dan ook een Toekomstplan Vlaanderen ontwikkeld met als doelstelling dat meer mensen gaan participeren in het levenlang-leren. In 2020 moet 15% van de beroepsbevolking daarmee bezig zijn. Wij hebben daarvoor de Open Universiteit als dynamische instelling hard nodig. Ik roep overigens de Open Universiteit tegelijk op om aan haar naamsbekendheid in Vlaanderen te werken en die te vergroten. Het feit dat er na 25 jaar nog steeds geen sprake is van een formele

Allereerst de economische effectiviteit: om het concurrentievoordeel te behouden en aan de kennissamenleving verder te bouwen, zijn meer en beter opgeleide mensen

gelijkwaardigheid van diploma’s is geen goede zaak. Ik zal mij dan ook de komende maanden inzetten hiervoor een oplossing te vinden.’ Smet roept ten slotte alle reguliere Vlaamse instituten in het hoger onderwijs op om samen met de Open Universiteit werk te maken van het leven-lang-leren, elkaars complementariteit te zoeken en samen

nodig met nieuwe vaardigheden dan waarmee afgestudeerden nu toegerust zijn. Ten tweede wordt het aanwezige talent te veel onderbenut doordat veel sociale groepen onvoldoende toegang hebben tot het hoger onderwijs en er onderweg veel talent verloren gaat. Tenslotte is er een fundamenteel herontwerp nodig van de standaard onderwijsloopbaan.

direct op met de suggestie om het al genoemde NOH-initiatief ook breed in Vlaanderen te introduceren – zo heeft de Associatie Gent al belangstelling getoond. Ook stelt hij voor om in de toekomst te gaan spreken van de Netwerk Open Universiteit Vlaanderen in plaats van de Open Universiteit Vlaanderen.

Trekkersrol

Eredoctoraten

Van Damme vervolgt. Universiteiten en hogescholen hebben de afgelopen vijf decennia de enorme groei van de aantallen studenten kunnen opvangen door onderwijsprocessen kwantitatief aan te passen via uitbreiding, standaardisatie en onderlinge concurrentie. Maar de huidige kenniseconomie stelt andere eisen. Daarom zal de toegevoegde waarde van het studeren drastisch omhoog moeten door innovatie in de richting van meer flexibiliteit en openheid. Van Damme: ‘De universiteiten voor open afstandsonderwijs kunnen een trekkersrol vervullen in deze context van uitdagingen en behoefte aan verandering. De Nederlandse Open Universiteit heeft in haar 25-jarig bestaan laten zien dat open afstandsonderwijs

Over de beweegredenen van de eredoctoraten heeft u al kunnen lezen in Modulair 7 (lustrumkatern). Zo wordt bij schrijver/ essayist Geert van Istendael de rol geroemd die hij speelt als maatschappelijk betrokken cultuurdrager, zoals dat vooral tot uitdrukking komt in zijn essayistisch werk. Volgens erepromotor prof. dr. Jaap van Marle heeft van Istendael ‘iets’ met de relatie tussen Nederland en België en heeft hij de Nederlandse taal ook intens lief. Hij karak-

kansen biedt aan nieuwe lerenden, de toegang tot hoger onderwijs verbreedt, het leven-lang-leren stimuleert en onderwijskundige

teriseert hem als een groot Nederlander, die wars is van vaste paden en patronen en

vernieuwing activeert. De Open Universiteit daagt hiermee voortdurend andere instituten voor hoger onderwijs uit om ook deze richting in te slaan en vervult zo een noodzakelijke rol in het hoger onderwijsbestel.’

de wereld om hem heen nauwkeurig analyseert. Het dankwoord in de vorm van een gedicht – ‘Ik ben een kind van Brabant en Vlaanderen‘ – van de jonge doctor is indrukwekkend. Een daverend

Samen grenzen verleggen

en lang aanhoudend applaus met een welluidend ‘Bravo’ is dan ook zijn deel.

Met veel enthousiasme beklimt vervolgens de Vlaamse minister van Onderwijs, Jeugd en Gelijke Kansen en Brussel, Pascal Smet, het podium. Na de gebruikelijke felicitaties

De Zuid-Afrikaanse hoogleraar en voormalig universiteitsbestuurder Brenda Gourley ontvangt haar eredoctoraat uit handen van erepromotor prof. dr. ir. Fred Mulder, die voor deze gelegenheid zijn ambts-

schetst hij de plannen van de overheid:

keten tijdelijk overdraagt aan collega Van Marle. De registeraccountant Gourley is al jaren een warm pleitbezorger van onderwijs als drijvende

‘Vlaanderen heeft de ambitie om een omslag naar een kenniseconomie te maken. Daar is

kracht in de kennissamenleving. Met haar strategische denkkracht, inspirerend en volhardend leiderschap, engagement en persoonlijke missie is zij van grote betekenis geweest voor velen in de wereld die willen leren. Niet voor niets kwalificeert Mulder haar als een ‘educational’ globetrotter. Haar dankwoord bestaat uit een drietal meer

echter nog veel werk aan de winkel en nog te veel talent gaat

grenzen te verleggen. Fred Mulder pakt de oproep van de minister

Lees verder op pagina 13

11 Modulair 18 december 2009

pinie In Modulair 1 heeft u kunnen lezen over de verkiezingen voor de werden opgeroepen zich kandidaat te stellen.

S T U D E N T E N

Verkiezingen bleken echter niet nodig doordat het aantal kandidaten kleiner was dan het aantal (van negen) zetels. In deze bijdrage stellen de zeven (herkozen) student-leden zich nog eens aan u voor. Paulus Zwaga en Herman Kiesel treden in de nieuwe zittingsperiode op als adviseur.

Studentenraad stelt zich opnieuw voor Rikki Dijksman

Op de foto van links naar rechts: Bert

Na diverse perioden zitting te hebben gehad, overwoog ik om te stoppen. Inmiddels is er een (extra) nieuwe uitdaging: de start van de Europese Student Council

Verleysen, Janny de Jonge, Herman Kiesel,

voor afstandsuniversiteiten. Er zijn namelijk veel internationale ontwikkelingen zoals het Erasmusprogramma (uitwisseling) en joint degrees. Daarover willen we graag meedenken. In de voorbije perioden zijn er degelijk wel zaken veranderd, mede door ons toedoen. Dit geeft toch een goede stimulans om door te gaan.

Knippenberg, Michiel Severijns en Paulus

RAAD

nieuwe zittingsperiode 2010-2012 van de Studentenraad. Studenten

Katrien Leyers, Rikki Dijksman, Jan van Zwaga. Foto inzet links: Hans Egtberts

Bert Verleysen Voorbije periode heb ik als boeiend ervaren. Hoe de student op het voorplan te krijgen? Het spel van regels, voorschriften en structuren lijkt soms belangrijker dan het doel waarvoor deze zijn ingesteld. Het komt er op neer dat het belang van een afgewerkt product (de cursussen) in evenwicht wordt gebracht met het belang van de student. Ook, hoe ‘de regels’ zo ingericht kunnen worden dat de organisatie excelleert en de eindgebruiker krijgt wat hij of zij zoekt. Daarvoor is breed draagvlak nodig bij studenten én universiteit.

ik zelf in de commissie zat die dit heeft bewerkstelligd, weet ik hoeveel tijd en energie daarin is gaan zitten. Mijn motto: de Open Universiteit naar buiten duidelijker profileren, nationaal en internationaal, imagoverbetering dus.

Katrien Leyers Hans Egtberts Sinds 1993 woon ik (1960) met mijn vrouw en kinderen in Duiven. Na mijn studie psychologie heb ik me gespecialiseerd in cultuurverandering binnen organisaties. In 2003 (na het langdurig herstel van een auto-ongeval) ben ik Nederlands recht

Ik (37) woon in Mechelen (België). Sinds 6,5 jaar volg ik de opleiding psychologie, inmiddels bezig aan de master. Ik ben lid sinds 2006. Ik wil me extra inzetten voor buitenlandse (waaronder Belgische) studenten. Ook vind

gaan studeren. Als SR-lid zal ik mij bezighouden met een breed scala aan studentenbelangen, in het bijzonder van hen met een chronische ziekte of ernstige

ik dat de Open Universiteit bij de tendens tot (complete) digitalisering steeds het comfort van de student prioriteit

beperking. Daarnaast vind ik de kwaliteit van het onderwijs erg belangrijk, zeker als je als met die bijzondere vorm van onderwijs nationaal en internationaal mee wilt tellen.

Jan van Knippenberg

moet geven. Positief is dat de universiteit investeert in de gelijkschakeling van de diploma’s over de landsgrenzen heen. Met alle andere afstandsuniversiteiten heeft de Open Universiteit een belangrijke taak in het verschaffen van onderwijs aan hen die niet terechtkunnen aan andere

Sinds najaar 2005 ben ik (51) student rechten en heb nu bijna de bachelor

universiteiten.

behaald. Ik maak sedert 2006 deel uit van de Studentenraad. Naast belangenbehartiging is het vooral inspirerend en leerzaam. Het afstandsonderwijs brengt met zich mee dat je in de studie maar weinig medestudenten en docenten tegenkomt, laat staan anderen die bij de universiteit zijn betrokken. Via de SR wordt de instelling veel zichtbaarder. Het bestuurlijke is ook leerzaam. Kortom: nog weer een boeiende nieuwe zittingsperiode te gaan.

Janny de Jonge Inmiddels ben ik alweer afgestudeerd in de psychologie. Opnieuw met cursussen gestart, ben ik een typisch voorbeeld van leven-lang-leren. Ik participeer al enkele jaren bij de SR en ben enthousiast over het functioneren van dit gremium. Ik heb het idee dat we steeds meer gehoord worden. Zo hebben we o.a. bereikt dat de studenten een OU-e-mailadres hebben gekregen en tevens een OU-card. Omdat

12 Modulair 18 december 2009

Michel Severijns Vanaf juni 2009 heb ik als adviseur van de Studentenraad gefungeerd. Omdat het goed is bevallen, heb ik mij wederom als kandidaat aangemeld. Met de in deze en voorafgaande zittingsperioden opgedane ervaring wil ik mij weer volledig inzetten voor de studentenbelangen. Zij studeren weliswaar op afstand maar zij hebben zeker recht op een goede belangenbehartiging. De financiële situatie van de Open Universiteit heeft mijn speciale interesse, met name erover waken dat de dienstverlening aan studenten door krappe middelen een optimale kwaliteit behoudt.

Vervolg van pagina 11

gangen zijn reacties te beluisteren als: ‘met zo’n duo-presentatie hoort de student er écht bij’ en ‘welk een indrukwekkende dankwoorden van de eredoctoren’. Drs. Hubert De Saedeleer, coördinator Vlaamse studiecentra: ‘Ik hoop dat dergelijke bijeenkomsten en de publiciteit eromheen leiden tot de komst van veel nieuwe studenten. En ook goed wat minister Smet heeft toegezegd over de erkenning van de diploma’s. Via onze contacten met het ministerie zullen wij de druk ook gaan opvoeren.’ Katrien Leyers, Vlaams studente psychologie en vice-voorzitter van de Studentenraad, vult aan: ‘De minister moet er echt voor gaan zorgen dat hij de Bologna-afspraken nakomt, zodat er sprake is van diploma-

idealistische ‘hopes’ over waar het hoger onderwijs een substanti-

gelijkwaardigheid. En hij moet de Open Universiteit ook een duidelijke positie geven in relatie tot de andere Vlaamse universiteiten. Ten slotte moet de Open Universiteit haar naamsbekendheid en daarmee ook haar geloofwaardigheid in Vlaanderen vergroten.

ele bijdrage aan kan leveren: meer sociale gelijkwaardigheid, een hoger niveau van integriteit en betere normen en waarden in een

Ik moet dat nog te vaak verdedigen.’

wereld die steeds multicultureler wordt.

Op de website van e-Modulair (www.ou.nl/modulair) kunt u beeldmateriaal zien van de lustrumviering. Ook kunt u reageren op het verslag van deze bijzondere academische zitting.

Indrukwekkend De lustrumviering wordt afgesloten met een geanimeerde receptie, waar alom lof heerst voor de uitstekende organisatie. In de wandel-

Alumnivereniging begroet 1000e lid Voordelen

In oktober mocht de Alumnivereniging van de Open Universiteit Nederland (AVOU) haar 1000e lid begroeten. De AVOU wil een schakel zijn tussen de universiteit, haar afgestudeerden en de afgestudeerden onderling en tussen studenten en afgestudeerden. Dat doet de vereniging in de vorm van excursies, workshops of andersoortige bemiddelingen. Het lidmaatschap biedt ook andere voordelen zoals het (gratis) abonnement op Modulair. Eens per kwartaal krijgen alumni daarin extra aandacht.

Inmiddels biedt het AVOU-lidmaatschap aardig wat (financiële) voordelen. Is de AVOU voorzichtig begonnen met de Stichting Museumjaarkaart, ook met een (landelijk) verzekeraar zijn aantrekkelijke kortingen overeengekomen. Per 1-1-2010 kunnen de AVOU-leden hiervan gebruikmaken. Overigens worden zij allen persoonlijk hiervoor benaderd. Met de collectieve korting is in ieder geval de AVOU-contributie (€ 25) ruimschoots terugverdiend. Andere voordelen van het AVOU-lidmaatschap zijn: gratis abonnement Modulair; cursussen tegen gereduceerd tarief; gratis deelname workshops georganiseerd door de AVOU; korting Alumnireis; Alumnipas met voordelen; ondersteuning promotieonderzoek.

Intermediair In specifieke gevallen kan de AVOU ook bemiddelen voor en tussen (oud)studenten. Zo zocht het studentendispuut PsyReo een A&O-psycholoog die een lezing wilde geven. Van een promovendus werd een oproep ontvangen voor respondenten voor zijn promotieonderzoek. Een andere promovenda zocht een partner die samen met haar een bestuursrechtelijk onderzoek wilde doen. Verzoeken die de AVOU heeft kunnen honoreren.

Activiteiten De AVOU organiseert ook regelmatig workshops en de jaarlijkse Alumnireis. Zo vond in september de eerste AVOU-kookclinic plaats in Tilburg. Zo’n 15 deelnemers gingen gezamenlijk, onder leiding van een chef, een driegangenmenu bereiden, serveren én nuttigen. Alle cursisten vonden het een geslaagde avond die navolging moet krijgen. Aan een nieuwe clinic, in een ander deel van het land, wordt al gewerkt. In juni namen in studiecentrum Utrecht 25 leden deel aan een workshop Neuro Linguïstisch Programmeren (NLP). De volgende onderwerpen kwamen aan de orde: de vooronderstellingen van NLP, het communicatiemodel (hoe nemen we waar, hoe werken de filters), modelleren, het geheugen en rapport (=contact) maken. Een inspirerende middag die eigenlijk om een vervolg vraagt. Wilt u meer hierover weten: www.rooszierikzee.nl. Ieder jaar organiseren Dirkje Mulder en Judith van Weperen de Alumnireis. Een succesformule, want de reis is altijd binnen een paar weken volgeboekt. Zo is ook de 8-daagse reis in 2010 met bestemming Italië al volgeboekt. U kunt uw naam wel nog op de reservelijst laten plaatsen. Wilt ook u lid worden van AVOU, dan wel meer informatie krijgen over de diverse activiteiten, ga dan naar: www.ou.nl/alumni.

13 Modulair 18 december 2009

al

mni Met de bul als bagage Thomas van Zanten, Frank van Belleghem en Monique Bijker (van links naar rechts op foto): ooit studeerden ze aan de Open Universiteit en nu zijn ze er universitair docent. ‘De blik in de ogen van studenten verandert als je zegt dat je zelf gestudeerd hebt aan de Open Universiteit.

Tekst: Fred Meeuwsen Beeld: Chris Peeters

‘Vertel de wereld hoe goed je het doet’ ‘Je hebt al zo’n goede ervaringen opgedaan als student, je kent er de nodige mensen en dan is het ongelooflijk dat je er ook nog eens kunt werken. In het walhalla van de kennis, zo zie ik dat. Je hebt contact met mensen die heel veel weten en van hieruit heb je toegang tot kennis uit de hele wereld. Fantastisch’, aldus Thomas van Zanten (37). Frank van Belleghem (37) – ‘ik heb fijne collega’s waar ik altijd bij terecht kan’ – en Monique Bijker (55) – ‘er lopen hier geweldige wetenschappers rond’ – kunnen en willen niet anders dan het euforische gevoel van Van Zanten beamen.

Passie voor onderzoek Vooral gedreven door onderzoek schreef Van Belleghem zich in 1996 in bij de opleiding Voeding en toxicologie. Als laborant wilde hij echter meer dan alleen testjes met platwormen uitvoeren. Het studeren in eigen tempo beviel heel goed. Discipline en een goede planning brachten hem naadloos tot de eindstreep. ‘En, niet te vergeten, het uitstekende studiemateriaal’, aldus Van Belleghem. Aan de Universiteit Hasselt begon hij aan een vierjarig promotietraject over de effecten van zware metalen op planten. Daarna kon hij vrij snel aan de slag als universitair docent en onderzoeker bij de faculteit Natuurwetenschappen. Van Belleghem: ‘Nu ben ik naast mijn gevarieerd didactische opdracht toch weer bezig met platwormen, maar dan vanuit een andere discipline, heel

zijn discipline en in discussies werd hij serieuzer genomen, een academische opleiding sprak blijkbaar aan. Hij deed op verschillende plekken tentamen, daar waar het werk hem op dat moment bracht: Brussel, Amsterdam, Alkmaar en Eindhoven. ‘De Open Universiteit gaat als het ware met je mee, je kunt overal studeren, maar ook op heel veel plekken tentamen doen, geweldig.’ Sinds 2008 is hij universitair docent bij de faculteit Managementwetenschappen. In tegenstelling tot de andere twee werkt hij veel thuis. Moderne communicatiemiddelen maken dat mogelijk. ‘E-mail, skype, ik maak er allemaal en veelvuldig gebruik van. Ideaal. Als ik een tijdje niets van een student verneem, bel ik.’

Persoonlijke benadering

bijzonder eigenlijk.’

Uit eigen ervaring weten ze dat studeren naast een drukke baan geen kinnesinne is

Ook Bijker werd gedreven door haar passie voor onderzoek. Ze werkte jarenlang als manager bij verschillende warenhuizen toen ze op dat ‘kunstje’ uitgekeken raakte en ging studeren, Psychologie. Vooral het bestuderen van de mens in groepen sprak tot de verbeelding. Een voorzichtige cursus werd uiteindelijk een hele studie met een prijs

en dat persoonlijk en efficiënt contact met de docent onontbeerlijk is, ook al geldt dat niet voor iedere student. Ze stellen zich dan ook toegankelijk op voor hun studenten. Van

voor haar scriptie als kers op de slagroom – iets wat ook Van Belleghem ten deel viel. Een vacature bij CELSTEC leverde een promotieplaats en een universitair docentschap

Belleghem: ‘Als studenten ergens mee zitten, werkstukken inleveren, vragen hebben,

op.

probeer ik altijd snel te reageren. Ik weet hoe vervelend het is als je lang op een reactie moet wachten. Vanaf het eerste moment is goed contact belangrijk. Tevredenheid onder

Snel, sneller, snelst Van Zanten was officier bij de marine – ‘het avontuur trok’ – toen zijn leergierigheid hem bij de Open Universiteit bracht. In 2005 begon hij aan de studie Accounting and Finance. Snel, sneller, snelst, zo typeert hij zijn studietempo. Collega’s waardeerden

14 Modulair 18 december 2009

studenten neemt dan toe en dat vergroot de kans op succes.’

c

lumn

Vissen (1) Eerst student, nu docent… Zo’n 13 OU-alumni hebben na hun studie en, in een aantal gevallen, tevens een promotie, een aanstelling bij de Open Universiteit gekregen als docent. Het gaat om de volgende alumni, met tussen haakjes het jaar waarin zij zijn begonnen bij onze instelling: – Natuurwetenschappen: dr. Threes Smijs (2008); dr. Frank van Belleghem (2007); drs. Bep Franke (2006)* – Cultuurwetenschappen: dr. Jeroen Vanheste (2009); drs. Lieke Bulck-Van der Linden (2001) – Onderwijswetenschappen: Monique Bijker MSc (2008), werkt aan promotieonderzoek bij CELSTEC – Rechtswetenschappen: mr. Lieke Quanjel-Schreurs (1995), werkt aan promotieonderzoek – Managementwetenschappen: Thomas van Zanten MSc (2009); drs. Patricia Castelijn (2000) – Informatica: ir. Alex Gerdes (2007), werkt aan promotieonderzoek; ir. Sylvia Stuurman (2002); drs. Harrie Passier (2002); Manuela Witsiers (1998). * Bep Franke is redacteur

Van Zanten houdt bij het eerste contact met ‘zijn’ scriptie-studenten kennismakingsgesprekjes. ‘Ik probeer te achterhalen wat voor iemand tegenover me zit, wat zijn of haar motivatie is en zo. Die persoonlijke benadering vind ik belangrijk. Tijdens mijn studie miste ik dat wel. En als ik tegen een student zeg dat ik zelf ook aan de Open Universiteit gestudeerd heb, verandert de blik in zijn ogen. Het schept een band.’ Bijker: ‘Je spreekt hun taal en kent de context. Daarmee heb je iets extra’s in huis en dat gebruik je dan ook. Natuurlijk verschillen de behoeften per student, maar je moet hen nooit laten bungelen als het even wat minder gaat, dan moet je er voor hen zijn.’ De diverse (lustrum)activiteiten zijn natuurlijk een mooie gelegenheid om op een wat informele manier studenten, collega’s en derden te ontmoeten.

Niet te bescheiden Niet alleen in het lustrumjaar, de Open Universiteit mag überhaupt wel wat beter naar buiten treden. Van Belleghem: ‘Ik moet te vaak uitleggen wat de Open Universiteit is, hiermee doet deze universiteit zich tekort.’ Monique herkent dat en ervaart dat

In Istanbul kun je een fijn glas drinken onder de Galatabrug. Je kijkt dan uit op de Bosporus. Van boven je hoofd af wordt gevist door vele Istanbulers, die je niet kan zien omdat ze op de brug staan, maar die er wel moeten zijn. Je ziet dan voor je terrasje haakjes met wormpjes of zo, aas heet dat, naar beneden dalen. Drie haakjes aan een lijn meestal. Je hebt alle tijd om die te tellen zo bij je glas bier. Vóór je zakken die naar onder in het water. Na even wachten zie je dan de lijn weer omhoog gaan en er hangen dan twee of drie zilveren vissen aan. Natuurlijk als het mooi weer is en het niet zo godsgenadig regent als onlangs. Er zit vreselijk veel vis daar rond die Galatabrug. Dus halen de vissers boven je hoofd er regelmatig een maaltje uit. Soms een emmer vol trouwens, zag ik later boven op de brug. Een bak vol zilveren spartelende pracht. Ik dacht daar aan de Open Universiteit, je zult het niet geloven, het laat je nooit echt los. Ik dacht daar aan de Bosporus het volgende: het aantal studenten in 2009 dat nu bij universiteiten wordt aangemeld, stijgt sterk. Tot nu toe hebben zich meer dan 56.000 nieuwe studenten aangemeld, ten opzichte van 45.000 vorig jaar. Het aantal aanmeldingen is niet hetzelfde als het aantal inschrijvingen. Sommige aanstaande studenten melden zich voor meerdere studies aan, maar volgen uiteindelijk maar één studie. Wel verwacht een woordvoerder van de vereniging van universiteiten (VSNU) dat ook het aantal inschrijvingen dit jaar fors stijgt. De VSNU verklaart het toegenomen aantal aanmeldingen door de economische crisis. Jongeren willen volgens de universiteitenvereniging langer doorleren omdat ze weinig kans maken op de arbeidsmarkt. Populaire universiteiten zijn Amsterdam, Groningen en Maastricht. De universiteiten verwachten grote organisatorische en financiële problemen door de toename van het aantal studenten. Een van de problemen is dat de financiering is gebaseerd op studentenaantallen van 2007. Ze roepen zelfs minister Plasterk (Onderwijs, PvdA) op om daar wat aan te doen. Economische crisis en meer studenten. Hm. Een bak vol vissen dus. Wat een kansen voor onze Open Universiteit, zou je zeggen. We bieden studies aan die niet duurder zijn dan de studies aan de andere universiteiten, je kunt zelfs de betalingen goed spreiden, je kunt ‘any time’ beginnen en je hebt een pak slagingskansen naast individuele begeleiding. Wat een aas en haakjes. Voor veel studenten die nu niet goed terecht kunnen in de richting die ze willen, toch een mooie zaak om aan te bijten.. (wordt vervolgd). Zweitze

veel mensen denken dat de Open Universiteit een soort NCOI is. ‘Daarnaast vind ik een term als een leven-lang-leren te zeer het beeld oproepen van iemand die eeuwig eenzaam aan het ploeteren is op z’n zolderkamertje. Dat beeld moet bijgesteld worden’, aldus Bijker. ‘En ze moeten niet teveel nadruk leggen op tweedekansers, dat oogt een beetje tweederangs. De universiteit doet zich dan inderdaad tekort’, vult Van Zanten aan. ‘Maak duidelijker dat je ook onderzoek doet en volop bezig bent met vernieuwingen en innovaties. Dat spreekt aan’, aldus Van Belleghem. Bijker waarschuwt en adviseert stellig: ‘Niet op een te bescheiden manier. De Open Universiteit is inhoudelijk heel goed en doet enorm veel. Vertel dat de wereld, zou ik willen zeggen.’ De andere twee knikken. Fred Meeuwsen

15 Modulair 18 december 2009

activiteitenr

Voor actuele informatie en aanmelden, verwijzen wij u naar de webpagina van uw faculteit en/of studiecentrum op www.ou.nl.

di 16


oster

t
-F[JOH
+PFLJ
WBO
&UUJHFS
A4DIJOLFM
BSDIJUFDU
FO
TDIJMEFS

(CW-dispuut, sc Den Haag) wo 17
t
-F[JOH
EST
*SNJO
7JTTFS
A'SBOT
)BMT
TD
&OTDIFEF

di 18
t
8PSLTIPQ
.$UFOUBNFOUSBJOJOH
TD
;XPMMF

ma 22
t
-F[JOH
ES
'SBOT
WBO
(BBM
+BDPC
.PMFTDIPUU
WBO
oorsprong Bosschenaar: Europeaan, vrijdenker, weten schapper, arts, voedingsdeskundige, fysioloog, filosoof,

JANUARI ma 4


t
/JFVXTKBBSTCPSSFM
FO
MF[JOH
.BSDFM
$PCVTTFO ‘Postmoderne muziek’ (Suster Bertken, sc Utrecht)

wo 6
t
8PSLTIPQ
.POEFMJOH
1SFTFOUFSFO
TD
&JOEIPWFO
do 7
t
8PSLTIPQ
OJFVXF
TQFMMJOH
&Y
5VOD
TD
6USFDIU

ma 12
t
8PSLTIPQ
5JNFNBOBHFNFOU
TD
3PUUFSEBN


wo 14

do 15
ma 18
di 19




wo 20

za 23


t
-F[JOH
ES
1JFUFS
4UPLWJT
A)FU
MJDIU
WBO
EF
"NFSJLBBOTF immigratiegeschiedenis’ (CW-dispuut sc Den Haag) t
8PSLTIPQ
4USFTTNBOBHFNFOU
TD
/JKNFHFO

t
-VJTUFSDMVC
NV[JFL
4VTUFS
#FSULFO
TD
6USFDIU

t
%JQMPNBVJUSFJLJOH
TD
;XPMMF

t
-F[JOH
NS
1BVM
8FTTJOH
A,VOTUHFTDIJFEFOJT postmodernisme’ (Retor, sc Nijmegen) t
8PSLTIPQ
'BBMBOHTU
TD
1BSLTUBE
-JNCVSH

t
.FOUPSBBUBWPOE
$8
MF[JOH
ES
.JFLF
3JKOEFST ‘Willem van Konijnenburg. Leonardo van de Lage Landen’ (sc Leeuwarden) t
/JFVXKBBSTCPSSFM
FO
MF[JOH
)PNP
-VEFOT
TD
"NTUFSEBN

t
.FOUPSBBUBWPOE
QTZDIPMPHJFTUVEFOUFO
[JF
EF[F
Modulair – sc Enschede) t
8PSLTIPQ
*OTQJSFSFOE
1SFTFOUFSFO
TD
;XPMMF

t
#F[PFL
UFOUPPOTUFMMJOH
Marte Röling in de Fundatie

(Culturele Contact Groep, sc Zwolle) do 28
t
%JTDVTTJF
Marte Röling (Culturele Contact Groep, sc Zwolle)

ma 1


MAART di 2



t

-F[JOH
KFVHETUSBGSFDIU
3FDIU&WFO3FEJH
TD
;XPMMF

t
8PSLTIPQ
.$UFOUBNFOUSBJOJOH
TD
-FFVXBSEFO

za 6



t
8PSLTIPQ
.JOEGVMOFTT
TD
1BSLTUBE
-JNCVSH

t
-F[JOH
NS
(+
,FNQFS
EFLFO
BSSPOEJTTFNFOU Amsterdam (AJV, sc Amsterdam) t
-F[JOH
EST
)FSNBO
4JNJTTFO
A5IF
GFTUJWBM
PG
#SJUUBJO (1951) en de Britse nationale identiteit’ (Culturele Contact Groep, sc Zwolle) t
-F[JOH
QSPG
ES
'SBOT
7FSTUSBUFO
A)FU
JOUFSQSFUFSFOEF brein: een succesvolle gokker dankzij veel voorkennis’ (sc Utrecht) t
-F[JOH
QSPG
ES
.BSUJO
)PPOEFSU
A1BTFO
QBTTJFT
FO
dramatiek’ (Retor, sc Nijmegen) t
.FFUJOH
1PJOU
1TZDIPMPHJF
TD
;XPMMF

t
.PEFSOF
5IFBUFSEBOT
o
JOMFJEJOH
EPPS
.BSUJFO Vogelezang (CW-dispuut, sc Den Haag) t
-F[JOH
JS
"MGSFE
4UFSO
A8FHXJKT
JO
IFU
JOGPSNBUJFMBOE schap’ (sc Enschede) t
8PSLTIPQ
4UVEFSFO
NFU
EZTMFYJF
TD
6USFDIU
t
)PNP
-VEFOT
4UVEJVN
(FOFSBMF
.V[JFL
FO
MJUFSBUVVS
(en film) door drs. Dick Disselkoen en drs. Wouter

wo 10


do 11


ma 15

di 16
do 18
za 20



FEBRUARI

Steffelaar (sc Amsteram) ma 22
t
.FOUPSBBUBWPOE
1TZDIPMPHJF
TD
;XPMMF

di 23
t
8PSLTIPQ
.JOENBQQFO
TD
1BSLTUBE
-JNCVSH

t
-F[JOH
PWFS
/")
EPPS
EST
"OESÏ
3JFUNBO
LJOEFS

Lustrumviering sc Diepenbeek

neuropsycholoog en ergotherapeut (De Studiekamer, sc Den Haag) di 2



t
8PSLTIPQ
5JNFNBOBHFNFOU
TD
/JKNFHFO

t
4UVEJVN
(FOFSBMF
$VMUVVS
MF[JOH
TUVEFOUFT
.POJRVF Peters en Ineke Vonk over hun onderzoeksdoelen- en methoden (sc Amsterdam)

do 4


t
*OUFSBDUJFWF
-F[JOH
EPPS
NS
3POBME
#SJOLNBO
‘Erfrecht/testament’ (RechtEvenRedig, sc Zwolle)

di 9

wo 10

do 11
vr 12


t
8PSLTIPQ
.$UFOUBNFOUSBJOJOH
TD
#SFEB

t
8PSLTIPQ
4USFTTNBOBHFNFOU
TD
3PUUFSEBN

t
8PSLTIPQ
4USFTTNBOBHFNFOU
TD
(SPOJOHFO

t
8PSLTIPQ
.$UFOUBNFOUSBJOJOH
TD
%FO
)BBH

t
%JQMPNBVJUSFJLJOH
TD
;XPMMF

za 13
t
*OUSPEVDUJFCJKFFOLPNTU
OJFVXF
TUVEFOUFO
TD
(SPOJOHFO

di 16
t
%JQMPNBVJUSFJLJOH
TD
"NTUFSEBN




neuroloog en parlementariër wo 24
t
8PSLTIPQ
.POEFMJOH
1SFTFOUFSFO
TD
/JKNFHFO

za 27
t
*OUSPEVDUJFCJKFFOLPNTU
OJFVXF
TUVEFOUFO
TD
(SPOJOHFO

t
8PSLTIPQ
.$UFOUBNFOUSBJOJOH
TD
"MLNBBS

16 Modulair 18 december 2009

Studiecentrum Diepenbeek opent jaarlijks het academisch jaar op 1 september. Dit jaar werd het muzikaal gedeelte verzorgd door ensemble ‘Wetenschap en Kunst’. Met Walter als violist, Ellen met haar cello en Koos aan de piano werd het geheel op een prachtige wijze ingekleed. Prof. dr. Philip Vergauwen, decaan Universiteit Hasselt, bracht in zijn rede verrassende inzichten over kennisoverdracht, vooral vanuit de vraag ‘what makes perfect higher education?’ Naar jaarlijkse gewoonte was het belangrijkste moment de uitreiking van certificaten. Iedere student die het afgelopen jaar de propedeuse, bachelor of master heeft afgerond, werd op gepaste manier in de bloemen gezet. Dit moment is steeds een uitnodiging voor de aanwezigen om zelf vooruitgang te boeken in de studie en er het volgend jaar ook te staan! Uiteraard zou het geheel niet af zijn met een verzorgde receptie, waarbij de gastvrijheid van studiecentrum andermaal bewezen werd… Wie mag volgend jaar zijn/ haar diploma gaan afhalen. Tot september 2010!

start en s

pport ’Samen openen diesviering is erkenning voor ons werk’ 25 jaar Open Universiteit en ook ik draai al heel wat jaren mee. Ik ben getuige geweest van heel wat veranderingen. Ik herinner me mijn eerste module nog goed, en geslaagd dacht ik: nóg maar eentje proberen. Zonder plan, gewoon snoepen uit het aanbod. Wat de Open Universiteit precies was, daar had ik geen

‘Studiecoach essentieel onderdeel studie’ Andre Oosten heeft alle workshops en lezingen die in kader van de Studiecoach in studiecentra georganiseerd worden, bezocht. Hij is onlangs als eerste geslaagd voor de nieuwe opleiding Master of Business Administration (MBA) van de faculteit Managementwetenschappen, maar nog steeds wordt hij als enthousiast bezoeker van workshops in studiecentra gesignaleerd. ‘De Studiecoach is een ware schatkamer. Ik volg vrijwel alles. Ook de workshops zijn goed, betaalbaar en ik steek er altijd wat van op.’ ‘De Studiecoach heeft me vanaf het begin enthousiast gemaakt voor het continueren van mijn MBA-studie. In het bijzonder de aangereikte vaardigheden via de workshops Mindmapping, Timemanagement, Stressmanagement, Informatievaardigheden en Mondeling presenteren waren waardevol. Niet alleen voor de studie maar ook voor mijn werk. Ik vind dat de Studiecoach wel wat prominenter onder de aandacht van de studenten gebracht kan worden. Wat mij betreft als een essentieel onderdeel bij de start van de studie maar ook, als een soort mentale encyclopedie, raadpleegbaar tijdens onderscheiden fasen van de studie. Met andere woorden: het is echt zinvol om de Studiecoach nog meer te integreren in het studieproces dan nu het geval is. Het hangt er nu een beetje bij alsof het een apart ding is. En dat is jammer. De workshop Stressmanagement in Antwerpen vond ik heel goed. Had wat mij betreft wel een dagdeel mogen duren. Dit geldt ook voor de andere (korte) workshops: graag vier in plaats van het gemiddelde van twee uur. Het smaakt naar meer! Van nature ben ik leergierig, dus heb ik me ook ingeschreven voor de bijeenkomsten die binnenkort plaatsvinden, zoals mindfulness. Misschien een leuke tip voor de makers van de Studiecoach: probeer er een interactief medium van te maken.

idee van. Een universiteit heette het en dat klonk goed, maar eigenlijk alleen op papier. Na verloop van tijd wilde ik toch wat meer contact met medestudenten en werd ik lid van een studievereniging. Vervolgens bood ik aan te helpen. Hierdoor kwam ik bij de Facultaire opleidingscommissie en kreeg ik voor het eerst een kijkje achter de schermen. Mijn interesse was gewekt en heeft uiteindelijk geleid tot een kandidaatstelling voor de Studentenraad. Binnen dat gremium kreeg ik pas echt het idee te studeren aan een universiteit. Wat de veranderingen betreft, is er weliswaar nog steeds dat pakket boeken maar met veel meer contact met, en begeleiding van docenten en steeds meer interactieve mogelijkheden via internet. De Studentenraad heeft hierin mede een actieve rol gespeeld. Tot de mooie successen reken ik de studentenpas, het eigen OU-mailadres en recent de start van de pilot voor toegang tot elektronische bibliotheekvoorzieningen. Maar ook op het gebied van medezeggenschap is er het een en ander veranderd. Moesten we vroeger vastgestelde stukken beoordelen, steeds vaker worden we al in het begin bij het ontwikkeltraject betrokken. Daardoor is de hoeveelheid werk voor de Studentenraad merkbaar groter geworden. Binnen een afstandsuniversiteit is het overigens moeilijk om contact te krijgen met studenten. We zijn weliswaar te vinden, maar onze studenten hebben, denk ik, hun handen vol aan de studie, werk en thuis. Tijdens de diesvieringen in Heerlen en Brussel zijn er raadsleden uitgenodigd om samen met rector Fred Mulder de openingsrede te verzorgen – een bewijs van erkenning voor ons werk. Respectievelijk Theo Lutkie (Nederland) en Bert Verleysen (België) hebben deze taak op zich genomen. In de toekomst hopen wij dat de Open Universiteit zal uitgroeien tot een ware digitale universiteit, waar alle mogelijkheden van het internet gebruikt zullen worden. Daarnaast echter zal er toch ook een tastbare variant moeten blijven met echte f2f-contacten. Rikki Dijksman, voorzitter Studentenraad

Voeg bijvoorbeeld een discussieprogramma er aan toe opdat studenten onderling met elkaar van gedachten kunnen wisselen over het onderwerp, eventueel onder supervisie van een coach.’ Peter te Boekhorst De tip van Andre is inmiddels door de makers opgepikt. De Studiecoach is geupdated met een nieuwe homepagina en er zijn nieuwe workshops opgenomen die via iDeal betaald kunnen worden. Ook zijn er op elke pagina discussieruimtes, waar studenten met elkaar over onderwerpen van gedachten kunnen wisselen. Kijk maar eens op: www.ou.nl/studiecoach. 17 Modulair 18 december 2009

service en inf

rmatie

Inlichtingen Er zijn diverse kanalen voor het (snel) verkrijgen van informatie: – Algemeen over: verzendingen, (niet)bezorgen van Modulair, inschrijving, kosten, procedures en regelgeving. – www.ou.nl/vragen (van daaruit kunt u alsnog een mailtje sturen) – 045-5762888. Maandag 10.00-16.30 uur; dinsdag tot en met vrijdag 9.00-16.30 uur. Voor meer specifieke vragen – vrijstelling/ toelating, EVC, besteladvies, studievoortgang, diplomering, studeren met een beperking – kiest u eveneens genoemd telefoonnummer; u wordt dan (doorgaans) doorverbonden met een onderwijsadviseur die nauw contact onderhoudt met de faculteit. – Over een cursus: met de docent (zie de studiegids c.q. Studienet). – Voor contact met een studiecentrum: www.ou.nl/studiecentra.

Dienstverlening tijdens feestdagen

Tentamens

De afdeling Service en informatie is telefonisch niet bereikbaar op maandag 28 en dinsdag 29 december 2009. U kunt uiteraard wel

Wellicht ten overvloede: de sluitingsdatum aanmelding tentamens januarironde 2010 was 16 december 2009. Kijk steeds op

terecht op www.ou.nl/vragen. Vindt u daar de benodigde informatie niet, dan kunt u uw vraag per e-mail stellen en krijgt u z.s.m. antwoord. De meeste studiecentra van de Open Universiteit zijn tussen Kerst en Nieuwjaarsdag gesloten, een enkel studiecentrum uitgezonderd. Ook in de eerste week van januari kunnen afwijkende openingstijden gelden. Raadpleeg hiervoor www.ou.nl/ studiecentra.

www.ou.nl/studiecentra bij “tentamens” voor de aanmeldingstermijnen voor reguliere, sys- en computergebaseerde tentamens in Nederland en Vlaanderen.

Direct bestellen via www.ou.nl of vanuit uw online studiepad Ook tijdens de feestdagen kunt u op elk gewenst moment online inschrijven. In de cursusbeschrijving vindt u alle actuele gegevens over begeleiding, tentamens en eventueel vereiste voorkennis.

Verwerking inschrijvingen en verzending cursusmateriaal Op de genoemde maandag en dinsdag worden geen inschrijvingen verwerkt en wordt ook geen cursusmateriaal verzonden. Rond de feestdagen kan het daarom iets langer duren dan gebruikelijk voordat u uw studiemateriaal in huis heeft.

Nieuwe website met alle (eigen) videoproducties Het project IPO multimedia heeft een website gepubliceerd waarin alle videoproducties die in de afgelopen drie jaren zijn opgenomen, kunnen worden bekeken. Naast dit nieuwe materiaal bevat de Videobank ook een uitgebreide verzameling videoclips die in de afgelopen jaren zijn gemaakt voor cursussen en voorlichting. Deze videoclips zijn bestemd voor gebruik in websites van de OUNL; voorlichtingsclips op Studienet en Open net en de onderwijsclips alleen op Studienet. De videobank is vooral bedoeld voor medewerkers van de Open Universiteit, met name voor hen die betrokken zijn bij de ontwikkeling en begeleiding van het onderwijs. Als producent van de videoclips is de Open Universiteit Nederland de rechthebbende van dit materiaal.

18 Modulair 18 december 2009

Kom op met ideeën Het Kernteam van het project Student meer centraal is blij met alle vormen van feedback en roept ook studenten op om zowel positieve als negatieve signalen te ventileren. Zij is van mening dat het project alleen kans van slagen heeft als eenieder meedenkt en meedoet. Nog niet alles loopt goed. En dit mag en moet ook gewoon gezegd kunnen worden. Alleen dan kunnen we samen aan verbeteringen werken. Onder het motto ’benoem pijnpunten concreet zodat ze bespreekbaar worden’ roept het Kernteam iedereen op om ervaringen met hen te delen via [email protected]. Wilt u meer weten over het project Student meer centraal (SMC), lees dan de eerdere bijdragen in: Modulair 1 (pagina 20) en Modulair 7 (pagina 10). Op Studienet verschijnt regelmatig een SMC-nieuwsbrief.

Studiecentrum Leeuwarden verhuist

Studiebegeleiding

Studiecentrum Leeuwarden start in het nieuwe jaar 2010 op een andere locatie: Rengerslaan 10. Het studiecentrum verhuist als het ware mee met de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden (NHL). Doordat er bij de verhuizing ook logistiek het een en ander komt kijken, heeft dit ook gevolgen voor de openingstijden in december. Zo is het studiecentrum gesloten van 14 december 2009 tot en met 5 januari 2010. Mail en telefonisch contact blijven wel mogelijk tot 19 december. De laatste (sys)tentamenmogelijkheid op de oude locatie is 10 december. Vanaf 6 januari hopen we studenten te kunnen verwelkomen op onze splinternieuwe locatie aan de Rengerslaan. Het postadres is: Open Universiteit Nederland, studiecentrum Leeuwarden Postbus 1080, 8900 CB Leeuwarden. Raadpleeg onze website voor de laatste ontwikkelingen (www.ou. nl/leeuwarden). Aldaar vindt u tevens een routebeschrijving.

Studienet of het publieke ‘studieaanbod’ op de centrale webpagina (www.ou.nl). In dit bericht maken wij studenten alleen attent op cursussen waarvan recent wijzigingen zijn opgetreden. Voor precieze informatie moet u de cursussite zelf raadplegen. Het gaat om de volgende cursussen: – C36321 Nederland en Vlaanderen 1948-1973 – C44112 Oriëntatiecursus cultuurwetenschappen – N61311 Academische Vaardigheden – Milieuwetenschappen – R02132 Privaatrecht – R16252 Constitutioneel recht – R16262 Constitutioneel recht – R38282 Materieel strafrecht – S61321 Klinische gespreksvoering – T14151 Databases.

De laatste (actuele) informatie over studiebegeleiding vindt u steeds op de desbetreffende webpagina van een cursus op

Onuitwisbare herinnering De Open Universiteit organiseerde in het weekend van 13 tot met 15 november een excursie naar de slagvelden bij Sedan (FransDuitse Oorlog 1870), Verdun (1e Wereldoorlog) en Bastogne (2e Wereldoorlog). Zo’n 25 belangstellenden meldden zich hiervoor aan. Onder deskundige leiding van twee historici kregen de deelnemers tekst en uitleg over oorzaken en verloop van de strijd op de respectievelijke locaties. Het besef dat onder de meest gruwelijke omstandigheden miljoenen (meest jonge) mensen het leven lieten, heeft bij iedereen een onuitwisbare herinnering achter gelaten. Op de foto het bekende Ossuaire (knekelhuis), op het slagveld van Verdun, waar de resten van ruim 130.000 (niet meer te identifice-

OU-card 2010-2011 Binnenkort ontvangen alle studenten, met lopende inschrijfrechten, de OU-card 2010-2011. Deze is geldig vanaf 1 januari 2010.

ren) gesneuvelden liggen uitgestald. De reis betrof (tevens) een pilot van het Onderwijs Service Centrum met als doel het leveren van aanvullende services voor studenten.

Bij elke cursus ontvangt u een Bewijs van inschrijving. Hierop staat de einddatum van uw inschrijving. De OU-card vervangt dit bewijs niet. Op vertoon van de OU-card én dit Bewijs van inschrijving heeft u toegang tot de universiteitsbibliotheken. Raadpleeg voor meer informatie: www.ou.nl/studentenpas. Vindt u het antwoord niet, stel dan op deze site uw vraag via het contactformulier.

19 Modulair 18 december 2009

fac

lteit

CULT UURWETENSCHAPPEN

Decaan prof. dr. Jaap van Marle:

‘Een goede lerarenopleiding hoort bij een universiteit’ Het intakegesprek is slechts een van de opmerkelijke nieuwtjes bij CW. Mede dankzij de recent verkregen OCW-subsidie voor het project ‘Duurzame geesteswetenschappen’ staat er namelijk nog veel meer moois op stapel voor de CW-student. Voorop een flexibilisering van het curriculum, lees: een verbreding van het onderwijsaanbod en een veel grotere vrijheid in de pakketkeuze. Van Marle: ‘Ons pakket biedt nu vier hoofdvakken (cultuurgeschiedenis, kunstgeschiedenis, filosofie en letterkunde; red.) die je alle vier moet doen. We willen naar een veel grotere vrijheid. De volgende stap in de flexibilisering van het curriculum zal worden dat je niet meer verplicht bent om alle vier de hoofdvakken te doen.’ Bij de faculteit CW wil men de komende tijd ook meer werk maken van promotietrajecten. ‘We voeren een heel bewust en actief beleid richting onze alumni’, zegt Van Marle. ‘Eén van de speerpunten daarbij is het schrijven van proefschriften. Op 9 december houden we een alumnibijeenkomst die volledig toegespitst is op oud-studenten die meer willen weten over de mogelijkheden van promotietrajecten.’

De faculteit Cultuurwetenschappen (CW) voert sinds kort met iedere nieuwe student een intakegesprek. De beginnende student krijgt daarbij meteen de vraag voorgelegd: ‘Wat wilt u eigenlijk met deze opleiding? Doet u de studie uit het oogpunt van zelfverrijking, wilt u richting het onderwijs en wilt u een onderwijsbevoegdheid – en zo ja, in welk vak? – of wilt u een opleiding in de sfeer van cultuur en management?‘. Prof. Jaap van Marle, decaan van de faculteit: ‘Ik wil naar toegespitste studiepakketten. Het intakegesprek, waarbij heel precies in kaart wordt gebracht wat een student met zijn of haar opleiding wil bereiken, vervult daarbij een belangrijke rol.’

Wat vloeit er nog meer voort uit de OCW-ruggensteun? ‘Meer ruimte voor promotieonderzoek, met name stimulering van het onderzoek van zittende stafleden. En daarnaast een verbreding van het onderwijsaanbod, met name op het terrein van erfgoed’. Alle noviteiten vallen onder de noemer verbreding en flexibilisering? ‘Dat is ook een belangrijke beleidslijn binnen onze faculteit. We willen het curriculum vormgeven door dingen naast elkaar te projecteren en niet alleen maar achter elkaar, zodat de studie een natuurlijk continu proces wordt. Daartoe hebben we ons programma sinds vorig jaar anders ingericht. Zowel qua vormgeving van het onderwijs alsook qua onderwijsmethode. Studenten kunnen seminars en excursies volgen, er zijn optioneel uitbreidingspakketten naast het reguliere programma, en het aantal zomerscholen is uitgebreid. In dat alles hebben we heel veel energie gestoken. Het wordt door onze studenten ook heel positief beoordeeld, zo is onze ervaring.’ U wilt af van de standaardpakketten? ‘Er is in het verleden te veel de neiging geweest om mensen een soort vast minimum curriculum u aan te bieden. Dat is de hond in de pot. Daar zul je nooit een aantrekkelijk onderwijsprogramma m mee maken binnen de humaniora. Het moet veel breder en daarmee ook specifieker. Ik wil studiepakketten op maat, ongeacht of het nu voor zittende leraren is of voor studenten die interesse hebben in filosofie.’

Tekst: Ton Reijnaerts Beeld: Vivian Rompelberg

Hoe zijn de eerste reacties op het nieuwe intakegesprek? ‘De studenten die we hebben kunnen bereiken zijn zeer enthousiast. Wat ook heel goed werkt, is dat bij moeilijke vragen studenten meteen worden doorverwezen naar de mentor in het dichtstbijzijnde studiecentrum. Dat zorgt ook voor binding en betrokkenheid.’ Wat doet de faculteit nog meer aan binding en verhoging studierendement? ‘Dat begint met het intakegesprek, gevolgd door de uitbreidingspakketten bij de inleidende cursussen. Zo hebben studenten die een inleidende cursus volgen meteen al de kans om afstandsonderwijs te combineren met andersoortige activiteiten als seminars of museumbezoek. Ook de zomerscholen dragen bij tot een grotere binding. We hebben sinds vorig jaar een nieuwe Zomerschool Rome die zeer goed is beoordeeld. Dit jaar tekenden op de eerste ochtend van

20 Modulair 18 december 2009

openstelling al meteen tien studenten in. Dat geeft aan hoeveel belangstelling er voor dit

leraren – en dat geldt niet alleen voor de geesteswetenschappen, maar ook voor bijvoor-

soort activiteiten is. Studenten leren elkaar beter kennen en dat verstevigt de band Bovendien dragen de zomerscholen veelal bij

beeld economie of wiskunde – hoort bij de universiteit.’

aan een verhoging van het studietempo.’ Er loopt dit semester ook een vernieuwde opzet van de Oriëntatiecursus?

Geen gemakkelijke opgave… ‘Op dit moment moeten we duidelijk zien te maken dat onze studenten in aanmerking komen voor bepaalde onderwijsbevoegd-

‘Dat is een experiment waar ik hoge verwachtingen van heb. De Oriëntatiecursus wordt

heden. Het punt ligt echter heel gevoelig in Den Haag. Er gebeurt op het vlak van leraren-

afgesloten met een open-boektentamen. Studenten mogen hun boeken en aantekeningen gewoon op tafel hebben. De eerste kennismaking met CW moet niet zijn het bij-

opleidingen momenteel van alles, waaronder de hernieuwde aandacht voor de academisch geschoolde leraar. Maar het is en blijft voor de Open Universiteit een heel lastig traject.

brengen van basiskennis, maar moet enthousiasmerend zijn. We willen mensen als het ware

De onderwijsvernieuwing die bij stichting van deze universiteit in de jaren tachtig gestalte

dwingen om na te denken over het vak. Is dit vak iets voor mij, wil ik daarin verder gaan? We zijn in deze opzet uniek als faculteit. Het is ook een van de bewuste keuzes die we heb-

heeft gekregen, staat namelijk haaks op het formele kader, waarbinnen de onderwijsbevoegdheden zijn geregeld. De benaming van faculteiten en opleidingen, bijvoorbeeld

ben gemaakt in het kader van de flexibilisering van programma en de grotere diversiteit aan onderwijsvormen die we nastreven.’

‘cultuurwetenschappen’, spoort namelijk niet met het formele kader. In Nederland moet je geschiedenis studeren om leraar geschiedenis te kunnen worden of economie om leraar economie te kunnen worden. We moeten bijgevolg aan de buitenwereld duidelijk maken dat onze CW-studenten best leraar geschiedenis kunnen worden, als ze de goede accenten in hun studie hebben gelegd. Daar wordt momenteel ook hard aan gewerkt. Ik heb onlangs nog een gemotiveerd en gedetailleerd verzoek daartoe ingediend.’

Vallen de Open Bachelorprogramma’s ook onder deze noemer? ‘Open bachelor programma’s zijn combinatiepakketten over de faculteiten heen. Daarmee mikken we op mensen die een combinatie van cultuur en management of cultuur en rechten willen doen.’ Kunt u iets zeggen over het arbeidsmarktperspectief van het bachelor- en masterdiploma? ‘Traditioneel was de maatschappelijke waarde van een studie in de humaniora het leraar-

Wat als het niet lukt om zelf de onderwijsbevoegdheid te regelen? ‘Dan zullen we de samenwerking met de universitaire lerarenopleidingen verder inten-

schap. Faculteiten voor Geesteswetenschap-

siveren. Of het nu linksom of rechtsom gaat,

pen leverden docenten voor het vak Nederlands, de talen, geschiedenis, maatschappijleer et cetera. Om allerlei redenen, dat geldt niet alleen voor de Open Universiteit

we moeten iets doen aan de lerarenproblematiek. Veel jonge studenten vragen ook om een opleiding waaraan een onderwijsbevoegdheid is verbonden!’

maar voor alle universiteiten in Nederland, is dat eind jaren zeventig op de achtergrond geraakt. Ik betreur dat zeer en vind het maatschappelijk onverantwoord, een schandaal eigenlijk. Daarnaast doet zich het probleem voor dat wij als faculteit Cultuurwetenschappen om allerlei redenen niet echt een bijdrage kunnen leveren aan het huidige lerarentekort, een tekort dat de komende jaren alleen nog maar groter zal worden. Het opleiden van

21 Modulair Modulair 18 december 20 maart 2009

Academic Experience

‘Universitair niveau niet zo griezelig als ik dacht’ Academic Experience is een studievoorbereidingsprogramma voor vwo-leerlingen en hoogbegaafde jongeren. De leerlingen bestuderen een cursus uit speciaal geselecteerde bachelorcursussen

Twee leerlingen die nog gewoon op het VWO zitten. Via de zogeheten Academic Experience van de Open Universiteit hebben ze gebruikgemaakt van de mogelijkheid om eens te snuiven aan

die aansluiten bij het gekozen vwo-profiel. Doel van

wetenschappelijk onderwijs. Met veel plezier, zo blijkt. Bram

dit pre-universitair studeren is de kennismaking met

Slagter van het Theresialyceum in Tilburg volbracht de Inleiding in

het universitair niveau en de verdieping op het vakgebied ter ondersteuning van de toekomstige studiekeuze. In Modulair 3 van november 2007 stond een uitgebreid verslag van een diploma-uitreiking in het kader van Academic Experience. U vindt het verslag in het archief van e-Modulair (www.ou.nl/modulair >archief > Modulair 3, jaargang 23, pagina 8).

Pré-universitair studeren Studiegids 2009-2010

de neuropsychologie en psychofarmacologie en Joke Simmelink van het Bonnefantencollege in Maastricht de cursus De negentiende-eeuwse roman. Wat bracht jou ertoe om in Academic Experience te stappen? Bram: ‘Een lerares wist toevallig dat psychiatrie mij interesseert. Ik ben nu 18 jaar, maar wil al vanaf mijn 15e psychiater worden. Via Academic Experience kon ik kijken of de leerstof over hersenen en hersenaandoeningen werkelijk zo interessant is.’ Joke: ‘Op school werd erover verteld. Ik greep de kans aan om in de oude literatuur te duiken, want na het VWO wil ik Nederlands gaan studeren.’ Was je de enige in jouw klas? Bram: ‘Ja. De anderen waren huiverig voor de hoeveelheid leerstof en bekeken me steeds wat meewarig, als ze me met het dikke gele boek zagen lopen.’ Joke: ‘Zelfs de enige van de hele school. Een universitaire cursus betekent veel extra werk en is best wel duur.’ Was het kniezen of genieten? Bram: ‘Ik heb genoten. Alleen de eerste paar hoofdstukken moest ik wennen aan het vakjargon. Maar daarna werd studeren vooral erg leuk. De cursus liet veel over aan mijn vermogen om verbanden te leggen. Ik vind het prettig om zaken uit te zoeken.’ Joke: ‘Allebei. Het onderwerp boeide me enorm. Maar soms was er een boek waar ik wel heel erg tegenaan hikte. In plaats van dat tot later weg te leggen, bleef ik er maar mee bezig. Niet handig, vind ik achteraf.’ Op welke manier helpt de ervaring bij het kiezen van je vervolgstudie? Bram: ‘Ik weet nu nog zekerder dat ik psychiater wil worden. Dat is het gewoon voor mij.’ Joke: ‘Ik weet nu dat het universitaire niveau niet zo griezelig is als ik dacht. Ik ga zeker Nederlands studeren.’ Heb je nieuwe talenten ontdekt bij jezelf? Bram: ‘Nou, ik verbaas me over de discipline die ik mezelf kan opleggen om regelmatig te studeren.’ Joke: ‘Ik maak graag werkstukken, maar ik wist niet dat ik er zó goed in was. Voor de eindopdracht kreeg ik een 8.’ Viel er ook wat tegen? Bram: ‘Daar kan ik zo snel niet opkomen ...’ Joke: ‘Ik deed een dubbele module en dat ook nog eens in het Engels. Aan het eind lag ik heel ver achter, waardoor ik moest gaan presteren onder druk. Dat lukte echter. Ik heb het gered ... op het nippertje.’ Zou je het andere VWO-leerlingen ook adviseren? Bram: ‘Ja, absoluut. Wat de hoeveelheid stof betreft: als je elke week zo’n drie uurtjes studeert, hoeft de cursus niet ten koste te gaan van je VWO-vakken.’ Joke: ‘Ja, maar vooral leerlingen die al een flinke interesse hebben in een bepaald vak. Want daar moet volgens mij toch je motivatie vandaan komen om door te zetten.’ Ingrid Frints

22 Modulair 18 december 2009

Ook Modulair viert feest! Het lustrumjaar 2009 is bijna voorbij. Modulair fungeerde het gehele jaar als één van de kanalen via welke de lustrumactiviteiten werden aangekondigd of verslag ervan werd gedaan. Bij Modulair 7 (juni 2009) werd zelfs

1

een apart lustrum-katern van acht pagina’s gevoegd met (o.a.) interviews met de eerste en huidige collegevoorzitter en met studenten. Doordat de lustrumactiviteiten pas echt goed op gang kwamen in het tweede halfjaar, stond vooral Modulair 2 en deze Modulair 3 volop in het teken van het lustrumjaar. Uiteindelijk deelt Modulair 3 nog anderszins in het lustrumgevoel. Zo hebben wij een compilatie gemaakt van díe Modulairs die in uiterlijk een wijziging ondergingen, dat gebeurde zo’n vijf keer.

2

Modulair 1, oktober 1985 (1) In oktober 1985 – de Open universiteit bestond net 1 jaar – zag de eerste Modulair het licht. De naam was ontleend aan het modulaire opleidingsaanbod. De editie werd gedrukt op krantenpapier en had een zeker tabbloid-formaat. In de opmaak werd (heel) bescheiden gebruikgemaakt van een steunkleur. De foto’s waren zwart-wit. Modulair 5, december 1994 (2) In december 1994 werd in het blad de komst van een afzonderlijk pr-blad, Ou Magazine, aangekondigd. Dat paste binnen de ‘nieuwe pr- en marktgerichte aanpak.’ Naar dat kwartaalmagazine (april 1995) werden tevens alle redactionele bijdragen overgeheveld. Modulair zou zich vanaf dat moment beperken tot studie-informatie zoals serviceberichten, studiecentra, Commissie voor de examens.

3

8

maandblad voor studenten van de Open Universiteit Nederland

‘Liever onafhankelijk dan machtig’

10

Tijd voor activiteiten?

12

Landelijk Onderwijsweb Kennistechnologie gepresenteerd

24

Agrarisch natuurbeheer, natuurvriendelijk?

modulair nummer 1, jaargang 18, 12 september 2002

Petra Bosé studeert dankzij

Na juni 1998 hield het Ou Magazine op te bestaan. Spoedig keerden de ‘oude’ rubrieken zoals de student en afgestudeerd (toen nog: ‘geslaagd’) maar ook redactionele bijdragen en achtergronden weer terug. Op het studentenblad prijkte nu de naam Open Universiteit Nederland. Modulair 9, juni 1999 (3) In juni 1999 verscheen, in het kader van een nieuwe huisstijl, Modulair met een nieuw woordbeeld op wit papier, met 1 steunkleur in de kop van de eerste pagina. Alle rubrieken waren ‘opgehangen’ aan balken met zogeheten kennisstructuren.

‘Drive, ritme en discipline’

Modulair 1, september 2002 (4) Bij de aanvang van het academisch jaar 2002 onderging Modulair een zeer ingrijpende verandering. Het blad werd een full colour magazine met diverse nieuwe rubrieken zoals Wetenschap, de Scriptie en de Studieplek van… 4

Modulair 4, februari 2009 (5) In februari van dit jaar verscheen Modulair wederom in een nieuw jasje met (o.a.) frissere

n u mmer 4

6 febru a r i 2009

ja a rga n g 24 w w w.ou.nl

kleuren en een dubbele inhoudspagina. De naam Modulair is verwerkt in het nieuwe OU-logo (het rode vignet). Voor de bladnaam wordt tevens in elke editie een andere letter gekozen. Die letter wordt vervolgens consequent voor alle rubrieksnamen gebruikt. De redactie wil hiermee Modulair (nóg) meer laten ogen als verrassend en aantrekkelijk (bindend) studentenmagazine. Overigens bleek bij het perse gaan van dit nummer uit een enquête onder studenten dat zij zeer te spreken zijn over het nieuwe ontwerp, maar niet over het steeds wisselende lettertype. Frans Bogaert

5

STUDENT Sybren Jansma:

‘Boeken in bagage’

7

SUPPORT

LU S T R U M

FAC U LT E I T

Digitale studiecoach:

Theo Bovens:

Prof. René van Hezewijk:

‘Net wat ik nodig had!

‘Studie is solide belegging’

‘Nooit genoeg begeleiding’

13 17

20 23 Modulair 18 december 2009

nderwijs INFORMATIC A

Op weg naar Informaticaonderzoeksgemeenschap Op 13 oktober was er op de Heerlense campus in studiecentrum Parkstad Limburg een bijzonder interessante onderzoeksbijeen-

praktijk: de ontwerpaanpak Ampersand is gebruikt bij het ontwerp van de nieuwe informatievoorziening van de IND, en wordt binnen het softwarebedrijf Ordina regelmatig toegepast om sneller en beter te ontwerpen.

komst van de faculteit Informatica. Hieruit bleek dat er steeds meer leven en ambitie in de onderzoekinspanningen van de faculteit komt. Alle masterstudenten waren via een persoonlijke e-mail

Trust en security in wiki’s

uitgenodigd om in Heerlen of via de virtuele klas deel te nemen. Er werd door verschillende mensen virtueel meegekeken en meegedaan. In Heerlen was een twintigtal hoogleraren, afstudeer-

over een bepaald onderwerp in een wiki correct is, moet je al de nodige kennis van dat onderwerp hebben. Als deze kennis ontbreekt, is het twijfelachtig in hoeverre je de informatie kunt

begeleiders en onderzoekers bij elkaar. Ook was er een student die tijd had vrijgemaakt om de onderzoekbijeenkomst van dichtbij mee te maken.

vertrouwen. Een mogelijke oplossing is om bij een artikel in een wiki niet alleen de auteur(s) te tonen, maar ook informatie over de betrouwbaarheid van deze auteur(s). Hierbij kunnen bekende tech-

Automatisch programmeeropgaven nakijken De presentatie van ir. Alex Gerdes (afgestudeerd aan de Open Universiteit en nu werkzaam als promovendus bij de softwaretechnologiegroep) betrof onderzoek naar het automatisch nakijken van programmeeropgaven op basis van strategieën. Zogenaamde ‘assessment tools’ kunnen geautomatiseerd opgaven nakijken en deze taken van leraren enigszins verlichten. Bovendien verhoogt het geautomatiseerd nakijken de consistentie van de beoordelingen. Veel ‘assessment tools’ zijn gebaseerd op testen. Testgebaseerde ‘assessment tools’ kunnen de correctheid van een opgave niet garanderen. Ook kunnen ze erg moeilijk nagaan of er ‘best programming practices’ zijn gebruikt. Maar leraren willen juist dat studenten deze ‘best practices’ gebruiken. Het onderzoek wil het geautomatiseerd nakijken van programmeeropgaven verbeteren door programmeerstrategieën in combinatie met programmatransformaties te gebruiken als basis voor het geautomatiseerd nakijken van opgaven. Op basis van deze strategieën kan Alex garanderen dat een studentprogramma equivalent is aan een modelprogramma. Hij kan eveneens nagaan welke oplossingsstrategie er is gebruikt bij het uitwerken van een programmeeropgave.

Docent dr. ir. Harald Vranken sprak over de betrouwbaarheid van informatie in wiki’s. Om te kunnen beoordelen of de informatie

nieken uit de wereld van security worden toegepast, zoals certificaten voor authenticatie en web of trust voor vertrouwensrelaties. Met dit onderzoek zal vanuit de faculteit ook in het kader van het Wikiwijs-project geparticipeerd worden.

Gedistribueerd samenwerkende teams Rond het thema gedistribueerd samenwerkende teams richtten vervolgens de docenten Harrie Passier en dr. ir. Frans Mofers zich op het ontwerpproces, met name ondersteuning van gedistribueerd werkende teams die samen een UML-model ontwikkelen. Te denken valt hierbij bijvoorbeeld aan de use case van een klein team van studenten die in het kader van een project een applicatie ontwikkelen. De studenten hebben regelmatig (bijvoorbeeld wekelijks) contact maar slaan tussentijds resultaten op in een repository. Bij het overleg worden de aanpassingen doorgesproken en geconsolideerd. Een begeleider heeft toegang tot de repository en kan zicht houden op de ontwikkeling van het model. Hij heeft tevens zicht op de individuele bijdragen aan het model. Dat kan worden gebruikt voor feedback en assessment.

Op weg naar een OU-Informatica-onderzoeksgemeenschap? Ten slotte werd door ondergetekende een voorstel gepresenteerd

Bedrijfsregels Vervolgens sprak drs. Gerard Michels over zijn promotieonderzoek naar bedrijfsregels in de groep Informatiesystemen en Bedrijfsprocessen. Hij richt zich op het ontwerpen. Resultaten van

voor het inrichten van een OU-Informatica onderzoeksgemeenschap. De doelstelling hiervan is om de bestaande onderzoeks-

Bedrijfsregels. Daarnaast worden de resultaten ook gebruikt in de

de OU-gemeenschap.

cursus

het onderzoek van de groep worden gebruikt in het onderwijs in de cursussen Webservices en Applicatie-integratie (WAI) en

activiteiten te ondersteunen, uit te bouwen en er meer focus aan te geven. De onderzoeksgemeenschap stimuleert een bloeiende onderzoekscultuur waarbij onderzoekers actief met elkaar overleggen en studenten hun onderzoek koppelen aan het onderzoek van

Vervanging Distributed computing Momenteel wordt hard gewerkt aan de opvolger van de cursus

Ben er de volgende keer ook bij

Distributed computing (T21321 en T21821). De nieuwe cursus zal verschijnen op 1 juli 2010 onder de naam Webapplicaties: de

overzicht. Er is nog veel meer informaticaonderzoek op de faculteit. Als u daar meer van wilt weten, kom dan ook eens naar een

serverkant (T21331 en T21831). De cursus Distributed computing kan nog tot 1 januari 2010 besteld worden; daarna wordt de uitlevering stopgezet. Studenten die Distributed computing nog willen doen, moeten zich dus vóór 1 januari 2010 hebben ingeschre-

onderzoekbijeenkomst. In 2010 zijn die gepland op dinsdag 9 maart en 5 oktober. Natuurlijk bent u dan, zowel virtueel als reëel, van harte welkom! Als u van de volgende bijeenkomsten op de hoogte gehouden wilt worden, stuur dan een mailtje naar dr. Anda

ven: de cursus wordt nog wel het hele jaar getentamineerd. Meer informatie is te vinden op Studienet (faculteitstab Informatica).

Counotte: [email protected].

24 Modulair 18 december 2009

Deze onderzoeksbijeenkomst gaf natuurlijk maar een gedeeltelijk

Prof. dr. Marko van Eekelen

Lustrumsymposium in teken van Forensic Intelligence Op zaterdag 21 november vond in het studiecentrum Amsterdam het jaarlijkse TouW-Informaticasymposium plaats. Met bijna honderd deelnemers werd het een druk bezochte en succesvolle dag. Vanwege het 25-jarig bestaan van de Open Universiteit was het dit keer een extra feestelijke lustrumeditie. Naast een interessant en gevarieerd programma was er voor alle deelnemers een presentje: het boekje Logica in actie van toponderzoeker prof. Johan van Benthem, en 25 euro korting op de eerstvolgende cursusinschrijving.

Forensisch onderzoek raakt alle ict-aspecten Het thema van de dag was ‘forensic intelligence’, de toepassing van ict bij onderzoek naar sporen en bewijzen in verband met misdrijven. Dr. Raoul Bhoedjang van het Nederlands Forensisch Instituut en dr. Cor Veenman, Universiteit van Amsterdam, maakten duidelijk dat dit soort onderzoek zwaar leunt op alle facetten van ict. Spitten in besturingssystemen en grote hoeveelheden data, het herkennen van patronen en logisch redeneren over subtiele aanwijzingen, cryptografische analyse en auteurherkenning bij e-mails: forensisch onderzoek raakt alle aspecten van ict. Sterker, zonder ict zou veel onderzoek niet mogelijk zijn. Prof. dr. Wouter Stol, hoogleraar Cybersafety bij de faculteit Managementwetenschappen, ging in op ‘cyberdangers’ zoals e-fraude, afpersing, kinderporno en internetverslaving. Ook besprak hij wat er tegen te doen is en wat politie en justitie doen aan opsporing en vervolging. Naast bijdragen van de gastsprekers waren er presentaties op het symposium van docenten en studenten van de eigen informaticaopleiding. Studenten Diederik Oudshoorn, Rineke Oostenrijk, Michallis Pashidis en Henk van de Ridder vertelden over onderzoek dat ze uitvoerden in het kader van hun opleiding. Promovendus ir. Alex Gerdes presenteerde zijn onderzoek naar intelligente feedback bij het programmeeronderwijs (zie artikel op pagina 24; red.).

En ‘last but not least’ werd de OU-Informaticascriptieprijs uitgereikt aan Henriëtte Sangers MSc. Zij heeft in hoog tempo de bachelor- en masteropleiding gedaan. Haar masteronderzoek ging over compliancy, de eis dat bedrijfsprocessen moeten voldoen aan alle geldende regelgeving. Geautomatiseerd en traceerbaar aantonen dat een bedrijf compliant is, trekt een sterke wissel op de informatietechnologie, maar is van groot belang voor bedrijven en stakeholders. Henriëtte bewoog zich actief in het internationale onderzoek op dit onderwerp, waarover in het juryrapport stond: ‘Het is deze combinatie: een grondige wetenschappelijke aanpak, gericht op maatschappelijk relevante resultaten, die de jury zo bijzonder aansprak.’

Hoogleraren prof. dr. Lex Bijlsma en prof. dr. Marko van Eekelen en universitair hoofddocent dr. ir. Frans Mofers vertelden over ontwikkelingen in Open Source, zowel het

Noteer alvast

gebruik van en de bijdrage aan Open-Sourceproducten in onze opleidingen, als het opzetten van nieuw onderwijs over Open Source in het kader van de Free Technology

gevarieerd, interessant en enerverend symposium, met volop ruimte voor onder-

Academy (zie over de FTA ook Modulair 2, pagina 29; red.)

Naast de inhoudelijke onderdelen in het programma, waren er ook feestelijke momenten.

linge contacten, dat op gepaste wijze werd afgesloten met een borrel en een smakelijk buffet. De volgende TouW-bijeenkomsten zijn op 6 maart 2010 in Utrecht, en 5 juni

Hoogleraar prof. dr. Jan van de Craats (op laatste foto) werd, nu hij met pensioen gaat, op speciale wijze bedankt voor zijn bijdragen aan het OU-onderwijs. In het bijzonder heeft hij

2010 in Antwerpen. Het volgende TouWInformaticasymposium is op 6 november

bijgedragen aan de ontwikkeling van veel wiskundecursussen, en bovenal heeft hij inspirerende lezingen gegeven op studiedagen en symposia, waarin hij bijvoorbeeld mooie verbanden legde tussen wiskunde, informatica en kunst. Ook werden studenten die in voorgaand studiejaar hun bachelor- of masterdiploma haalden gehuldigd. Ze werden

2010, wederom in het OU-studiecentrum in Amsterdam.

In het zonnetje

Alles bij elkaar was het een bijzonder

Ir. Evert van de Vrie

uitgebreid in het zonnetje gezet.

25 Modulair 18 december 2009

R E C H TS W E T E N S C H A P P E N

Constitutioneel recht Van de nieuwe versie van de cursus Constitutioneel recht (R16262) maakt leereenheid 10 ‘Vergelijking regeringsstelsels’ geen deel meer uit. Derhalve is besloten deze leereenheid ook te laten vervallen voor studenten die beschikken over de versie R16252.

Inleiding Internationaal Recht

Drukke RW-avond in Den Haag

De verkoop van de cursusversie R19251 van de cursus Inleiding Internationaal Recht is in verband met de komende inwerkingtre-

Op donderdag 15 oktober mocht studiecentrum Den Haag zich verheugen in een drukbezochte RW-avond, afgeleid van het

ding van het Verdrag van Lissabon per 15 november 2009 gestopt. Dit betekent dat u op deze versie van de cursus na genoemde datum niet meer kunt inschrijven. Het betekent tevens dat u tot

populaire televisieprogramma ‘CSI in de polder’. Iedereen met interesse voor het Nederlands recht en de onderzoeksmethoden bij misdaadonderzoek kon zijn hart ophalen aan boeiende lezin-

uiterlijk 15 november 2010 nog in deze oude versie van de cursus tentamen kunt doen. Zodra de nieuwe versie van de cursus Inleiding Internationaal recht gereed is, zult u hierover bericht

gen. Er waren niet alleen docenten en studenten van de Open Universiteit, maar ook studenten van de Haagse Hogeschool en mensen van buitenaf. Sprekers waren de heer D. Blom, beleids-

worden.

medewerker KLPD (zie foto), en de heer H. van Tilburg, coördinator Technische Recherche van de Nationale Recherche.

Europakunde De verkoop van de cursusversie R32231 van de cursus Europakunde is in verband met de komende inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon per 15 november 2009 gestopt. Dit betekent dat u op deze versie van de cursus na genoemde datum niet meer kunt inschrijven. Het betekent tevens dat u tot uiterlijk 15 november 2010 nog in deze oude versie van de cursus tentamen kunt doen. Zodra de nieuwe versie van de cursus Europakunde gereed is, zult u hierover bericht worden.

Procesrechten Er zijn nog (beperkte) mogelijkheden voor deelname aan de sessie 2010 van de elektronische cursus Procesrechten (R46331). Een beschrijving vindt u in Modulair 7 (juni 2009) en op de nieuwspagina van onze website (www.ou.nl/rw). U kunt zich aanmelden via Miriam Wigman: [email protected] .

Scriptieprijs RW 2009 voor Carla Berkhout De scriptieprijs RW 2009 ging dit jaar naar mevrouw mr. Carla Berkhout. De prijs werd uitgereikt tijdens de Studentendag RW 2009 in Rotterdam. Er waren zeven scripties uit het afgelopen academisch jaar genomineerd, maar de jury was unaniem van mening dat de scriptie van Carla Berkhout – over de immuniteit van de leden van het Europees Parlement – de beste was. Niet alleen wist zij een tamelijk droge problematiek op een levendige en boeiende wijze te presenteren. Ook valt haar werkstuk op door de transparante en consequente methodologische onderbouwing. Ten slotte laat zij zien dat een methodisch doorwrochte analyse samen kan gaan met het doen van concrete en praktische voorstellen voor hervorming van de bestaande regeling. Op de nieuwspagina van de website van de faculteit (www.ou.nl/rw) vindt u een uitgebreid verslag over de scriptieprijs. (Zie ook het verslag van de Lustrumdag op de pagina hiernaast; red.).

Uit de Facultaire Opleidingscommissie Op 8 oktober 2009 heeft de Facultaire Opleidingscommissie Rechtswetenschappen (FOR) in Utrecht vergaderd. Hierbij zijn heel wat onderwerpen aan de orde geweest. Zo is er verslag gedaan van de Summerschool die deze zomer in Maastricht heeft plaatsgevonden, waarbij de faculteit gastheer en organisator was. Er is ook gesproken over de verdeling van tentamenkansen over het jaar en de eigen verantwoordelijkheid voor de planning van de student. Verder zijn er vragen gesteld over de verschillende evaluaties waar studenten mee te maken krijgen, zoals SEIN en Studentinzicht. Wat gebeurt er met die informatie die deze enquêtes opleveren? Leden van de staf lichtten toe dat de faculteit mede op basis van dergelijke informatie werkt aan meer publieksgerichte activiteiten zoals de Open Colleges en lezingencycli, en aan een betere website. Ook staan intensivering van begeleiding en mentoraat op het programma. De meeste vergadertijd werd besteed aan een visiedocument over een vernieuwing van de Master, waarover decaan Stamhuis aan de FOR advies had gevraagd. Hierover was de FOR kritisch. De voorgestelde plannen komen mede voort uit de verwachte ‘harde knip’ tussen de Bachelor en de Master. Ook wordt een versterking van het wetenschappelijk profiel van de Masteropleiding nagestreefd. Volgens de FOR echter kan een profilering in de master ook nu al worden aangebracht middels invulling uit vrije-keuzevakken en gebonden keuze in de master. Er is nu meer vrijheid voor studenten dan in de voorgestelde nieuwe opzet. De FOR geeft dan ook de voorkeur aan de huidige inrichting boven de nieuwe opzet. Eventueel zou de mogelijkheid kunnen worden geboden dat er een aantekening op de bul komt als er genoeg vakken in één profiel gevolgd zijn. Dit advies is voorgelegd aan de decaan van de faculteit. Op de nieuwspagina van de website van de faculteit (www. ou.nl/rw) vindt u een uitgebreid verslag van de FOR-vergadering.

26 Modulair 18 december 2009

R E C H TS W E T E N S C H A P P E N

Lustrumdag: juridische kwesties met emotionele aspecten De faculteit Rechtswetenschappen

Internationaal recht op zee

had voor haar Lustrum Studenten-

Met ‘Hoe gaan we om met piraterij?’ stelde Knoops, in de jaren tachtig zelf officier bij

dag op 21 november met Brasserie Zalmhuis niet alleen een schitterende locatie aan de Nieuwe Maas gekozen, maar ook een plaats vlakbij de Rotterdamse havens die het thema van de bijeenkomst treffend symboliseerde. Het programma ‘Internationaal recht: een kwestie van grensoverschrijding?!’ trok meer dan 100 studenten die met twee sprekers van naam van gedachten konden wisselen. De dag eindigde met een afscheid en een borrel. ’Eigenlijk zijn de problemen van het internationaal recht niet veranderd’, aldus dagvoorzitter dr. mr. Paul Janssen. ‘Ze zijn alleen maar groter en gecompliceerder geworden.’ Het internationaal recht vraagt volgens hem om een innovatieve aanpak waarbij het overschrijden van grenzen door interactie van vakgebieden ‘in netwerkachtige structuren’ noodzakelijk is. Met prof. mr. Geert-Jan Knoops, advocaat en hoogleraar straf- en strafprocesrecht, en mr. Dries van Agt, vroeger ook hoogleraar in dezelfde disciplines en voormalig minister-president, mochten de studenten zich buigen over twee interessante casussen.

het Korps Mariniers, een actuele kwestie aan de orde. Voor hij zijn gehoor een aantal scenario’s uit de prakrijk voorlegde, schetste hij de ernst van de situatie. Piraterij is beslist niet de romantische bezigheid zoals die vaak in films wordt voorgesteld. Zeeroverij is de afgelopen jaren enorm toegenomen en veroorzaakt grote economische schade. Het karakter van piraterij is ook veranderd. Piraterij is een goed georganiseerde bedrijfstak en piraten worden dikwijls met moderne communicatieapparatuur aangestuurd. Het aantal pogingen om schepen te kapen neemt toe, maar de hoeveelheid geslaagde kapingen neemt af. Dat komt volgens Knoops vooral door grensoverschrijdende samenwerking en ontwikkelingen in het internationaal recht. Maar er zitten nogal wat haken en ogen aan het recht. De VN mag dan wel met een ruim mandaat ingestemd hebben om zeerovers bij Somalië aan te pakken, scheepskapiteins moeten de nodige afwegingen maken, willen ze binnen de kaders van de wet opereren. Met een aantal praktische voorbeelden liet Knoops de zaal meedenken over de vele juridische aspecten die bij een kaping voorkomen.

Op de bres voor Palestina De lunchpauze op een studentendag is gewoontegetrouw een moment om contacten te leggen. Het ongedwongen karakter van de pauze werd overgenomen door Dries van Agt die zijn gehoor tijdens zijn lezing diverse keren met ‘makkers’ en ‘dierbaren’ aansprak en op zijn tijd zijn verhaal met persoonlijke anekdotes doorspekte. Zijn betoog had hij de provocerende titel ‘De teloorgang van Palestina’ meegegeven. Over de slepende kwestie publiceerde hij onlangs het boek Een schreeuw om recht. Traag, met theatrale gebaren en met zijn bekende gedateerde taalgebruik zette hij, af en toe geëmotioneerd, zijn visie op het Israëlisch-Palestijns conflict uiteen waarbij zijn sympathie duidelijk aan de kant van de

weinig te spreken. ‘Als het eropaan komt, kan voor Israël het internationaal recht barsten.’ Uit het opgewonden gemompel bleek dat niet iedereen zijn visie deelde.

Trots op niveau Prof. mr. Evert Stamhuis, decaan, memoreerde in zijn toespraak dat Van Agt in 1984 als lid van het kabinet bij de oprichting van de Open Universiteit betrokken was. Na 25 jaar kunnen we concluderen dat hij zich niet voor niets heeft ingezet. ‘We kunnen trots zijn, want we voldoen aan de interesse van mensen die willen studeren en die dat door ons kunnen waarmaken.’ Maar de universiteit kan volgens hem niet op zijn lauweren rusten. De ‘drukwerkuniversiteit’ zal nog wel een tijd blijven bestaan, maar ook juristen moeten eraan wennen dat de wereld digitaal wordt.

’Meestal heb ik wel wat te zeggen, maar nu even niet.’ Trots was prof. mr. Huub Spoormans, juryvoorzitter van de Scriptieprijs 2009, op het eindwerkstuk van mr. Carla Berkhout. Haar scriptie over de immuniteit en onschendbaarheid van leden van het Europees Parlement stak er met kop en schouders bovenuit. Ze schrijft volgens de jury wetenschappelijk transparant, ze zet haar argumenten goed uiteen, schrijft vlot en schuwt op zijn tijd een persoonlijke noot niet. Persoonlijk en zelfs geëmotioneerd eindigde de dag met het afscheid van universitair hoofddocent Internationaal recht Paul Janssen (rechts op foto boven) die zijn tranen nauwelijks kon bedwingen toen hij hoorde dat in het diepste geheim een aantal collega’s een liber amicorum voor hem had geschreven. Als dagvoorzitter sloot hij de bijeenkomst af met de woorden: ‘Meestal heb ik wel wat te zeggen, maar nu even niet.’ Paul Troost

Palestijnen lag. Over de rol van Israël was hij

27 Modulair 18 december 2009

‘Nederland niet klaar voor leven-lang-leren’ Onder het lustrum viel ook de organisatie van een jaarcongres rondom het thema leven-lang-leren, op 24 november

met bezuinigingsvoorstellen stelt Geluk het volgende voor: maak de groep van ‘verzekeren en verzorgen’ zo klein mogelijk door

door het Netherlands Laboratory for

deze over te hevelen naar de groep ‘verheffen’. Dat kan worden gerealiseerd met

Lifelong Learning (NELLL) samen met

behulp van leven-lang-leren.

wikkeling. Op de ‘ondernemende’ locatie van de Nyenrode Business University ontmoetten zo’n 70 mensen uit onderzoek en praktijk elkaar. Modulair was in het bijzonder geïnteresseerd in de

De vraag of Nederland daadwerkelijk klaar is voor leven-lang-leren meent Geluk stellig met ‘neen’ te kunnen beantwoorden. Noch bij zijn eigen ROC, noch bij andere orga-

de sociaal-economische functie (homo-economicus); waardering voor algemene vorming

nisaties heerst een lll-cultuur. Ter onderbouwing noemt hij cijfers uit het recente rapport van de Onderwijsraad: slechts 2.9 procent van 30-jarigen en ouder volgt een

en specifieke en generieke beroepstraining; versnippering van voorzieningen; amper aandacht voor leven-lang-leren binnen het initiële onderwijs; evenmin aandacht voor educatie ná

‘keynote’ over de vraag of Nederland wel opleiding in het mbo of ho, en slechts 16 klaar is voor leven-lang-leren.

procent is bezig met een cursus. Terwijl er volgens datzelfde rapport wel degelijk

Dagvoorzitter en gastvrouw op haar eigen Nyenrode-locatie is prof. dr. Lidewey van der Sluis, hoogleraar Strategisch Talentmanagement en voorzitter van de VOR-divisie Bedrijfsopleidngen, beroepsonderwijs en volwasseneneducatie. In haar inleiding noemt zij twee aan elkaar tegengestelde betekenissen van leven-lang-leren: het platgetreden verzamelbegrip van alsmaar te ‘moeten leren’ versus de opvatting van het altijd lekker ‘kunnen leren’. Er zijn diverse lll-vormen: off the job, on the job, formeel en informeel. Eveneens zijn er diverse beslissers: onderwijssector, arbeidsmarkt, maatschappij/politiek en bedrijfsleven. Met de vraag of Nederland een (echt) leerland is, leidt zij de eerste spreker in.

argumenten voor het leven-lang-leren zijn: tweede kans, veranderen van loopbaan, bijblijven en algemene ontwikkeling. Volgens Geluk bestaat het besef van urgentie in Nederland totaal niet. Niet slim vanuit macro-economisch perspectief.

Verheffen ‘Is Nederland wel klaar voor leven-lang-leren?’ zo luidt de titel van de keynote van mr. Leonard Geluk, voorzitter van het College van bestuur ROC Midden-Nederland, voormalig wethouder (Jeugd, gezin en onderwijs) te Rotterdam en tevens lid van de Onderwijsraad. Hij wil die vraag beantwoorden als bestuurder. Vanuit die ervaring is hij vertrouwd met prangende vragen als: wat is haalbaar? Is er geld voor? Is er draagvlak voor? Geluk constateert dat er veel kennis voorhanden is in Nederland, maar: hoe kunnen onderzoek en onderwijs worden gekoppeld aan beleid en uitvoering? Vertrekpunt voor Geluk vormt de verzorgingsstaat die hij typeert in vier kwadranten, te weten (bovenste twee) ‘verheffen’ en ‘verbinden’ en (onderste twee) ‘verzekeren’ en ‘verzorgen’. Laatstgenoemde zorgaspecten kosten niet alleen veel geld, maar staan onder grote druk – denk aan de vergrijzing. Onder verwijzing naar de 19 ambtelijke werkgroepen die komend voorjaar moeten komen

gedrocht, zeker toen voor de samenvoeging nog de tussenletter ‘s’ werd gebruikt en het leek ‘alsof er een sanctie op het leren bestond.’ Zijn werkdefinitie luidt aldus: formele educatie van post-initiële aard. Thijssen komt tot de volgende observaties: een (te) terughoudende opstelling van de overheid; toegenomen nadruk op

de Vereniging voor Onderwijs Research (VOR) en het vakblad Opleiding & Ont-

term leven-lang-leren (opnieuw) opgeld gedaan. Volgens Thijssen een grammaticaal

Nederland ontbeert lll-infrastructuur Gesteld dat de overheid wel stimuleringsmaatregelen – subsidies, fiscale maatregelen – zou nemen, dan nog is Nederland niet klaar voor het leven-lang-leren, aldus Geluk. Zo is er, ook naar de bevindingen van de Onderwijsraad, nauwelijks aanbod van mbo- en hbo in een context van leven-langleren. Bovendien is het aanbod versnipperd en ontbeert Nederland een lll-infrastructuur. Geluk doet een aantal aanbevelingen: maak aanbod private sector helder, ook als het gaat om de waarde van het diploma; wat krijgt de cursist aan kwaliteit; meer deeltijd-

een werkzaam leven. Tijdens het plenaire vragenrondje worden, over de overheid, nog kwalificaties gedebiteerd als ‘korte-termijndenken’ en ‘onbetrouwbaar’. Maar ook dat de Lissabon-doelstellingen te zeer focussen op het hogere segment. Er zou vooral (ook) in het beroepsonderwijs moeten worden geïnvesteerd aldus meerdere aanwezigen. Daarmee zijn we terug bij het kwadrant van spreker Geluk: verheffen is participatie op de totale arbeidsmarkt. Wat die arbeidsmarkt betreft, las schrijver van dit stuk diezelfde dag nog in diverse landelijke dagbladen over het recente ROA-rapport dat, (heel) kort samengevat, concludeert: veel perspectief voor de hbo-ers (met dank aan de vergrijzing), minder perspectief voor academici in disciplines die de voorbije jaren een enorme toestroom kenden zoals economie, rechten en techniek. Het ROA meent zelfs dat overstappen naar een lerarenopleiding niet verstandig is doordat ook daar de (voltijds)banengroei voorbij lijkt.

studie; de overheid – kabinet, ministeries OCW en SZ – moet bewust kiezen voor en investeren in leven-lang-leren; maak aanbod transparant; open leermiddelen. Voor

Tijdens het middagdeel vonden door afgevaardigden van de organiserende instellingen parallelsessies over het leven-lang-leren in de praktijk plaats. Binnen het bestek van dit verslag

onderwijsvragers moet duidelijk zijn: 1. waar zij terecht kunnen voor onderwijs;

wordt daarop niet ingegaan. Aan het slot van de dag bedankte prof. dr. Peter Sloep namens de (mede-organiserende) Open Universiteit, in het

2. met wie zij kunnen praten over loopbaanperspectief; 3. hoe de inhoud kan worden afgestemd op (individuele) wensen en hoe die flexibel beschikbaar kan worden gesteld. De vorm zal een mix moeten zijn van webbased en klassikaal onderwijs. In de tweede keynote gaat prof. dr. Jo Thijssen, emeritus-hoogleraar Onderwijskunde (Universiteit Utrecht) in op drie eeuwen onderwijs. Het laatste decennium heeft de

bijzonder NELLL, zowel Nyenrode als VOR maar tevens alle aanwezigen. Volgens Sloep maakt de Open Universiteit nu een transformatie door van tweedekans- naar permanent bijscholende lll-universiteit. Daarbij is een cruciale rol weggelegd voor de open-contentbeweging met, al naar gelang de doelgroep, aanvullende diensten daaromheen. Tekst: Frans Bogaert

NeLLL www.ou.nl 28 Modulair 18 december 2009

O N D E RW I J S W E T E N S C H A P P E N

‘Dit zouden we vaker moeten doen!’ De Lustrumdag Onderwijswetenschappen, vrijdag 6 november in de Efteling, bleek een echte ‘Leernetwerkdag’. Drempelloos, en talloze geanimeerde gesprekken. De bijdragen aan deze geslaagde dag kwamen van een gemêleerd gezelschap: van net beginnende studenten, studenten in de afstudeerfase, alumni, jonge wetenschappers en experts. De meest gehoorde opmerking: ‘Dit zouden we vaker moeten doen!’ Sleuteliers van de sprookjeslocatie verwelkomden de deelnemers en begeleidden hen

geheel eigen wending aan het omgaan met een kritische boodschap. Lex liet de deel-

van Osch, communicatiewetenschapper en schrijfster van verschillende boeken,

op een leuke en ontwapenende manier naar het Carrousselpaleis, waar de happening plaatsvond. Decaan prof. dr. Els Boshuizen

nemers ervaren dat die innerlijke stemmen ieder hun eigen plaats, waarde en functie hebben, en betekenisvol gepositioneerd en gereguleerd kunnen worden.

schetste haar eerste stappen als ‘beginnend student’ in de onderwijswetenschappen. Inspirerende uitwisselingen met haar

opende de bijeenkomst aan de hand van de metafoor van de ontpoppende vlinder: iedereen kan zichzelf verder ontwikkelen. Zij benadrukte de transformatie die je door kunt maken tijdens het volgen van een academische master. Vervolgens konden aanwezigen presentaties bijwonen of actief aan de slag tijdens een workshop.

’Allemaal aardige mensen’ Nelleke van Loon MSc presenteerde haar masterthesis. De uitgewerkte voorbeelden om rekenprestaties te ondersteunen bij groep-6 in het basisonderwijs, en het instrument dat Nelleke ontwierp voor het meten van cognitieve belasting bij deze kinderen waren geslaagde, creatieve ontwerpen. Haar studiemaatje, Yttje Cnossen MSc, presenteerde ’s middags haar onderzoek over zelfregulatie van docenten in het basisonderwijs. Nelleke en Yttje hebben elkaar steeds virtueel en face to face ondersteund en hun masteropleiding bijna tegelijkertijd afgerond. Nelleke’s reactie op deze lustrumdag: ‘Het was een heerlijke, inspirerende dag. En wat was de dag goed georganiseerd op een prachtige locatie, met een heerlijke lunch en allemaal aardige mensen.’

Tussen de middag wandelde het gezelschap naar de Pandadroom, waar men kennis maakte met een vierdimensionale, levensechte animatie van het WNF over de aantasting van het ecologisch evenwicht en de natuurlijke habitat van dieren. Een knappe combinatie van fantasie en realiteit, die regelrecht het hart raakte.

Snelst groeiende opleiding Het middagprogramma werd geopend door CELSTEC-directeur prof. dr. Rob Koper. Hij memoreerde dat Onderwijswetenschappen de snelst groeiende opleiding is bij de Open Universiteit en dat Els Boshuizen en haar team voor een uitstekende reputatie van de opleiding hebben gezorgd. Vervolgens gaf hij een korte uitleg over het nabij-toekomstige businessmodel van de Open Universiteit en de op handen zijnde pilot daarvan bij Onderwijswetenschappen. Via een abonnementensysteem wordt er straks een omgeving gecreëerd waarin een academische studie, lifelong learning en professionalisering geheel op maat gestalte krijgen.

Elevator pitch Innerlijke stemmen Klinisch psycholoog, psychotherapeut en trainer drs. Lex Mulder verzorgde work-

Het middagprogramma was net zo afwisselend als in de ochtend. Zo verzorgde

shops Voice Dialogue, waar deelnemers kennismaakten met de stemmen van hun subpersoonlijkheden. Het thema was het ontvangen van kritiek. Het psychologische

studente Adeline Mijts een workshop ‘elevator pitch’, waar deelnemers zich voor moesten stellen dat ze in een lift stonden, met een persoon, die een belangrijke rol kan spelen in hun carrière. Het idee is om

proces daarachter blijkt heel wat dieper dan de kritische boodschap zelf. Innerlijke stem-

jezelf in enkele luttele seconden optimaal te presenteren, want de persoon zou uit-

men nemen het roer over en geven een

stappen op de 9e verdieping. Drs. Desiree

studiebegeleider motiveren haar om deze tweede masterstudie, naast haar drukke werkzaamheden als ZZP-er, te voltooien.

Wij-gevoel De dag werd afgerond met een debat met als voorzitter dr. Marcel van der Klink, universitair hoofddocent, prof. dr. Martin Valcke (Universiteit Gent), dr. Ellen van den Berg (Universiteit Twente), elk met twee secondanten. Martin poneerde de stellingen dat docentprofessionalisering moet vertrekken vanuit de persoonlijke problemen van docenten en dat professionalisering alleen lukt als je de opvattingen van docenten mee beïnvloedt. Ellen rolde haar stellingen uit op leerling-niveau en stelde dat professionalisering alleen positieve effecten op de prestaties van leerlingen heeft als praktijkervaring en theorie worden gekoppeld. De deelnemers in de zaal konden met stemkastjes anoniem kiezen voor één van de stellingen. Uitkomst van het debat was dat Martin en Ellen ieder een verschillend perspectief op het vraagstuk boden, echter dat beide experts het in beginsel in grote mate met elkaar eens waren. Het afsluitende debat bracht ook de nodige dosis humor met zich mee. Zo bleek op enig moment een secondant van Martin het onmiddellijk eens met Ellen. Het was een waardige afsluiting. Enthousiaste reacties van docenten en deelnemers over deze dag geven aan dat iedereen met voldoening op deze dag terugkijkt. Vooral de gedeelde expertise en het ‘wij-gevoel’ zijn blijvende herinneringen. Monique Bijker MSc

Beeld: Danny Kostons en Marcel Vos

29 Modulair 18 december 2009

Als u deel wilt nemen aan de proeftoets mail dan de volgende gegevens naar dr. Ron Cörvers ([email protected]): naam, adres, e-mail, telefoon, studentnummer, OU-opleiding, werk(ervaring). U kunt ook contact opnemen met Ron Cörvers, per mail of telefonisch: 045-5762809 (ma-di-vr)als u meer wilt weten over de cursus of de proeftoets.

N AT U U RW E T E N S C H A P P E N

Nieuw: Focusopleiding Voeding en gezondheid Altijd al geïnteresseerd geweest in onderwerpen over voeding en gezondheid? In de focusopleiding Voeding en gezondheid worden actuele onderwerpen op universitair niveau behandeld. De focusopleiding Voeding en gezondheid bestaat uit drie cursussen: Gezondheid in perspectief, Voeding en gezondheid en Voedselveiligheid. De totale omvang van de focusopleiding ligt tussen de 300 en 360 studie-uren. De onderwerpen variëren van overgewicht en kindersterfte tot grootschalige voedselproductie. Belangrijke vragen hierbij zijn: hoe gezond zijn wij? Wat is de rol van voeding bij gezondheid? Hoe veilig is ons voedsel? De opleiding is interessant voor iedereen die meer wil weten over voeding en gezondheid. Of voor diegenen die beroepsmatig hiermee in aanraking komen. NW-studenten kunnen de cursussen inbrengen in de bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen of in de vrije ruimte van een andere bacheloropleiding. De cursussen kunnen in willekeurige volgorde worden gedaan. Bij de cursus Gezondheid in perspectief zijn er twee verplichte bijeenkomsten in Utrecht, omdat er gewerkt wordt in groepjes. De andere twee cursussen zijn gewoon thuis te volgen. Iedere cursus wordt afgesloten met één of meer schriftelijke opdrachten, die ook thuis gemaakt kunnen worden. Geïnteresseerd? Kijk op: www.ou.nl/focusopleiding.

NW-scriptieprijs voor duo Medewerkers van laboratoria lopen geen hoger risico op kanker. Dat is de conclusie uit onderzoek van Marijke Scholten MSc en Frans Roza MSc. Op 14 november ontvingen zij als duo de NW-Scriptieprijs 2009, in studiecentrum Eindhoven. Wat vinden zij van de scriptieprijs? Frans: ‘Het was heel stimulerend om samen met Marijke het onderzoek bij het Nederlands Kanker Instituut te doen. De faculteit moest nog wel wennen aan een afstudeeronderzoek voor een duo. Het kon, als we maar allebei zouden werken aan onze eigen onderzoeksvragen en verslag. Ik vind het een hele eer, dat we de prijs hebben gekregen. Mijn collega’s mailden al rond dat ‘onze eigen Frans’ de OU-scriptieprijs had gewonnen, erg leuk natuurlijk.’ Frans kreeg de kans om zijn resultaten uit te leggen op een website voor laboranten: ‘Zij waren erg geïnteresseerd in het onderzoek en stelden goede vragen. Ik realiseer me, dat het voor de meeste mensen moeilijk is zo’n epidemiologisch onderzoek te doorgronden.’ Bij Marijke is vooral de familie heel trots op haar,

Proefstudenten gevraagd voor cursus EU, duurzaamheid, governance De faculteit is op zoek naar studenten die willen deelnemen aan de proeftoets van een nieuwe mastercursus – EU, duurzaamheid, governance’ (N12311) – waarin de Europese Unie (en haar lidstaten) en duurzaamheidsvraagstukken geanalyseerd worden vanuit governanceperspectief. De proeftoets staat gepland voor april t/m juli/augustus 2010, inclusief de mogelijkheid van een proeftentamen. Voor deze cursus is voorkennis

maar ‘ook de reacties van vrienden en collega’s zijn heel positief. De cheque kan ik mooi gebruiken voor een module over Intellectueel eigendomsrecht.’ Alle media-aandacht vindt ze een beetje bizar: ‘Onze zeer genuanceerd en zorgvuldig geformuleerde onderzoeksresultaten zijn in de pers nogal verdraaid en opgeblazen.’

vereist over milieuproblemen en milieubeleid, bijvoorbeeld opgedaan in de cursussen Milieuproblemen en duurzame ontwikkeling en Milieubeleid. De internationale dimensie en de verhouding tussen staat, markt en civil society bij het definiëren en aanpakken van complexe duurzaamheidsproblemen staan centraal in de cursus. Naast theoretische kennis over de EU, governance en duurzame ontwikkelingstrategieën op Europees en nationaal niveau, wordt ingegaan op de volgende beleidsthema’s: klimaatverandering en energievoorziening, transport en mobiliteit, het Europees landbouwbeleid, duurzaam consumeren en produceren, en biodiversiteit. Basiskennis over de EU wordt aangereikt in een speciaal voor deze cursus ontwikkelde ‘EU nutshell’. De cursus wordt door een internationaal team ontwikkeld. De cursus bestaat uit een tekstboek, elektronisch werkboek en is geheel in het Engels.

30 Modulair 18 december 2009

Scriptiebegeleider dr. ir. Lily Fredrix (rechts) feliciteert de beide winnaars.

N AT U U RW E T E N S C H A P P E N

’Samenwerking biedt kansen’ De Apeldoornse wethouder en alumnus ir. Michael Boddeke was in juni dit jaar gastheer voor de faculteit Natuurwetenschappen en de faculteitsvereniging NouW. Hij hield een inspirerend betoog over de mogelijkheden van een gemeente om energie te besparen. Ook pleitte hij voor meer samenwerking met het onderwijs. ‘Deze lustrumviering moet een begin zijn om meer met de Open Universiteit te doen.’ Het initiatief voor de dag in Apeldoorn is genomen door de voorzitter van NouW, NW-student Cock van der Kaay, die de wethouder kende van een eerdere excursie (voor gemeenteraadsleden) langs de duurzame woonwijken van Apeldoorn. Van der Kaay is raadslid voor Groen Links in de gemeente Breukelen en partijgenoot van Boddeke. Daar is het eerste contact uit voortgekomen. Hoe verliepen de eerste contacten? ‘Precies weet ik dat niet meer, maar ik hoorde dat de Open Universiteit in Apeldoorn een congres over duurzaamheid wilde organiseren. Niet zo eigenaardig dat jullie aan Apeldoorn dachten, want de gemeente heeft met duurzaamheid grote ambities. Ik heb direct gezegd dat we graag wilden meewerken. Als de Open Universiteit Apeldoorn als een voorbeeld van duurzaamheid ziet, is dat voor mij een bewijs dat we ons in positieve zin onderscheiden. Voor mij speelt ook mee dat samenwerking met een wetenschappelijk instituut kansen biedt. Het zou fantastisch zijn als we een stukje Open Universiteit naar Apeldoorn kunnen halen. Op de lustrumdag heb ik dan ook het plan gelanceerd om samen een

Is het milieu nog steeds een issue of nadrukkelijk opnieuw een issue? ‘Milieu is lange tijd uit geweest en het is aan Al Gore te danken dat het weer een thema is. Als ik zie hoe voortvarend verschillende gemeenten het klimaatthema oppakken, dan denk ik dat er een onomkeerbare beweging ontstaan is. Nu gaat het om voldoende tempo. Als wethouder heb ik het geluk dat Apeldoorn al jaren van duurzaamheid werk maakt.’ Milieu is allang geen natuurwetenschappelijk issue meer, maar heeft ook een economisch aspect. Zijn die aspecten volgens u in het NW-curriculum terug te vinden of laat de Open Universiteit interdisciplinair kansen liggen? ‘Ik ken het curriculum van de Open Universiteit onvoldoende. Het is overigens niet zozeer een kwestie van kansen laten liggen,

duurzaamheidacademie voor gemeenteambtenaren op te zetten.’

maar van kansen grijpen. Ik wil daar met de Open Universiteit naar kijken, in mijn hoedanigheid als klimaatambassadeur Duurzame

U heeft goede ervaringen met de Open Universiteit? ‘Dat klopt. Ik heb er ruim 15 jaar gestudeerd. Aan de Universiteit

overheid en als wethouder die met Tilburg en Heerhugowaard samenwerkt. Dat lijkt me, in alle bescheidenheid, toch een aardig aanbod.’

van Amsterdam heb ik eerst MO-B Natuurkunde gedaan en daarna heb ik als leraar gewerkt. Tegelijk heb ik met enkele losse modules het nieuwe vak Informatica aan de Open Universiteit opgepakt. Studeren aan deze universiteit vond ik best leuk. Op een gegeven moment heb ik al die losse modules in een echte diplomalijn omgezet.’ U bent wethouder Duurzaamheid. Dat u begaan bent met het milieu is een understatement … ‘Het kwam puur door de slechte vooruitzichten van het milieu dat ik destijds lid van de PPR werd. Die partij zette zich in voor het milieu. Langzaam ben ik zelf actief geworden. Eerst als gemeenteraadslid en nu als wethouder. Het mooie aan het wethouderschap is dat je daadwerkelijk iets kan doen.’

Volgens u moet de Open Universiteit zich meer in Apeldoorn laten zien. Waaraan denkt u dan? ‘Wat Apeldoorn met ruim 150.000 inwoners mist, is een stevig aanbod aan hbo-opleidingen en universitair onderwijs. Als gemeentebestuur kijken we vooral naar opleidingen die bij het profiel van Apeldoorn passen. Ik zou het fantastisch vinden als de Open Universiteit Apeldoorn niet alleen voor het vieren van haar 25-jarig bestaan weet te vinden. Overigens zijn door het lustrum de eerste contacten gelegd waardoor nu studenten van het virtueel milieuadviesbureau Incompany Milieuadvies voor onze gemeente onderzoek doen.’ Paul Troost

31 Modulair 18 december 2009

M A N AG E M E N T W E T E N S C H A P P E N

Terugblik op lustrumdag en plannen voor het nieuwe jaar Op zaterdag 10 oktober is er een zeer succesvolle

‘De lustrumdag is geen eenmalige zaak voor MW’, aldus Herman van den Bosch. Om vervolgens te benadrukken dat in het bachelor-

lustrumdag van de faculteit Managementwetenschap-

programma de cursus Managementcommunity is opgenomen. Een cursus die bestaat uit een waaier aan activiteiten, waar iedere student gedurende zijn of haar bachelorperiode deelonderdelen

pen (MW) geweest. In de vorige Modulair haalden we het al kort aan. Een afwisselend programma lokte vele (oud-) studenten naar de Verkadefabriek in Den Bosch. Menigeen gaf in de enquête aan de locatie, de voorzieningen en de centrale ligging prima te vinden. Maar vooral het belang van contact met docenten en medestudenten was

kan afleggen, om zodoende op een andere manier binding te krijgen met de Open Universiteit in het algemeen en de faculteit MW in het bijzonder. Het geeft ook de mogelijkheid om op een andere manier te reflecteren op de studie aan de universiteit.’ In de cursus Managementcommunity zijn onder meer de volgende activiteiten benoemd: landelijke dagen, de Avonden van MW, deelname aan SEIN-evaluatie, lidmaatschap EMERGOfaculteitsvereniging of lid van Opleidingscommissie (zie ook het uitgebreide artikel hierover in Modulair 8, pagina 27; red.).

vaak te horen. Voor de faculteit is (ook) deze uitkomst ‘Contact met de student is zeker het laatste jaar een speerpunt voor de faculteit’, zo vervolgt Van den Bosch. ‘Een lustrumdag is een unieke gelegenheid om elkaar te treffen en gezien de reacties met haar studenten verder kunnen worden verstevigd en is dit ook erg gewaardeerd.’ Maar er zijn meer initiatieven ontwikkeld die de student meer bij MW moet brengen en omgekeerd. uitgebreid. Samen met decaan prof. dr. Herman van den De decaan: ‘Een van de deelprojecten in het project Student Meer

aanleiding om na te denken op welke wijze de contacten

Bosch blikt de faculteit terug. Eén ding is zeker. Er komt een vervolg op deze dag.

Centraal heet Bachelormentoraat. Menig student in de bachelorfase heeft het afgelopen jaar kunnen merken dat we de gangen van onze studenten volgen. Als trekker van dit project binnen de Open Universiteit merk je dat meerdere faculteiten op een heel eigen wijze contact zoeken met hun studentenpopulatie. In dit project willen we gemeenschappelijke ervaringen uitwisselen, zodat de student én de universiteit er beter van worden. Als een student begint met een eerste cursus, wordt deze in een mail door mij persoonlijk welkom geheten. Bij het slagen van een cursus ontvang de student een felicitatie. Echter als de studie niet zo lukt en vertraging oploopt, is het des te belangrijker dat de student niet in de anonimiteit verdwijnt. Daarom is bij MW, in samenwerking met het Onderwijs Service Centrum, een aanpak gekozen waarbij specifieke mails en telefonische contacten met de onderwijsmedewerkers van OSC een centrale rol spelen.’

32 Modulair 18 december 2009

M A N AG E M E N T W E T E N S C H A P P E N

Overigens beschikt MW over drie opleidingsconsulenten die hier nog eens worden genoemd: drs. Johan van den Boomen, drs. Wim Jurg en drs. Maaike van der Zanden. Zij onderschrijven nadrukkelijk het belang van het (actieve) contact. Bij hen kunnen studenten terecht voor advies, zeker in het geval dat er problemen zijn met de studie. De lustrumdag met als motto ‘Management, een vloek of een zegen’ en met succesvolle lezingen, workshops en andere activiteiten, heeft de faculteit opnieuw (extra) uitdagingen gegeven. Met een nieuw onderwijsprogramma als Certified Professional Programs geeft de faculteit er tevens blijk van het begrip management verder te willen profileren. Van den Bosch afsluitend: ‘De student blijft voor ons allerminst anoniem of onbekend. En MW is geen faculteit op afstand. Ik kijk vol vertrouwen naar de door ons ingeslagen weg.’ Meer informatie of contact – lustrumdag: www.ou.nl > universiteit > faculteiten > Managementwetenschappen > lustrumdag – cursus Managementcommunity: www.ou.nl > studieaanbod > B36111 – opleidingsconsulenten: [email protected]; [email protected]; [email protected].

Einddatum afstuderen in uitlopende MW-masteropleidingen nadert! Per 1 september 2010 stoppen, zoals reeds eerder aangekondigd, de volgende wetenschappelijke masteropleidingen, en is afstuderen in deze opleidingen niet meer mogelijk: Accounting and Finance; Public Management and Policy; Strategy and Organization; Supply Chain Management. De instroom in deze opleidingen is reeds gestopt per 1 september 2007. Studenten in deze opleidingen die op 1 september 2010 nog niet zijn afgestudeerd, kunnen hun studie met behoud van behaalde studiepunten en eventuele vrijstellingen, voortzetten in de per 1 september 2007 gestarte wetenschappelijke masteropleiding Management. Zie voor meer informatie: www.ou.nl/MWuitlopend.

Tekst: Johan van den Boomen Beeld: Peter Nederlof en Johan van den Boomen

33 Modulair 18 december 2009

C U LT U U RW E T E N S C H A P P E N

Belangstellingspeiling Zomerschool Florence 2010

scho

De faculteit bezint zich op de vraag of in Florence is een van de belangrijkste centra van de kunst en de cultuur uit de Italiaanse oktober 2010 van het studiejaar 2010- renaissance. Veel van de toen gemaakte kunstwerken – van palazzo via beeldhouwwerk tot 2011 weer een Zomerschool Florence kan worden georganiseerd. De zomerschool is een mix van excursie, studie en academische vaardigheden. Inschrijving staat open voor (20) CW-studenten die

aan geschilderde cyclus in een kapel – bevinden zich nog op hun oorspronkelijke plaats en leren ons veel over hun functie en de geschiedenis. De zomerschool zal worden begeleid door een kunsthistoricus van de faculteit. Het verblijf duurt zo’n negen dagen. Naast kunst gaat evenveel aandacht uit naar mondelinge en schriftelijke vaardigheden, zelfstandig literatuuronderzoek, het ontwikkelen van een vraagstelling en de opzet van referaat en werkstuk – een prima voorbereiding aldus op het finale studietraject en de bachelorscriptie.

hun propedeuse hebben afgerond of nog Traject dit studiejaar zullen afronden. Studen- Na definitieve inschrijving in mei 2010 ontvangt elke deelnemer een Studiehandleiding en ten die eerder reeds deelnamen aan een reader met artikelen over Florence. Elke deelnemer krijgt een onderwerp toegewezen, ‘Florence’ waren vol lof. Met het kenbaar maken van uw interesse verplicht u zich niet tot deelname.

waarover hij/zij via literatuuronderzoek een samenvatting maakt. Tijdens een voorafgaande bijeenkomst maakt de groep kennis met elkaar en komen de onderwerpen respectievelijk de vraagstellingen aan de orde. In Florence houdt elke deelnemer een uitgebreid referaat over haar of zijn onderwerp. Alle referaten, met daarbij de discussies, vormen een uitgebreide kennismaking met de Florentijnse renaissance. Na het verblijf werkt iedere student het referaat uit tot een werkstuk. Uitgebreid commentaar op de eerste versie door de begeleider leidt tot een definitieve versie. Deze zomerschool is een gebonden-keuzecursus van twee modulen binnen de ba-postpropedeuse.

Zomerschool Roma Caput Mundi al overtekend Op de via Studienet gedane oproep voor de

Onderzocht wordt of we de kosten kunnen beperken tot maximaal € 1650,- (groepsgrootte 20 studenten). Dit is inclusief: cursusprijs, vliegreis, hotel op basis van halfpension en tweepersoonskamer (toeslag eenpersoonskamer), toegangskaarten tot de verplichte onderdelen, diverse cursusmaterialen. Niet inbegrepen: middagmaaltijden, toegang tot verzame-

zomerschool Roma Caput Mundi in april/mei 2010 zijn al zoveel reacties ontvangen dat deze

lingen die niet tot het programma behoren evenals het vervoer ter plaatse. Bij voldoende belangstelling én financiële haalbaarheid vindt de zomerschool doorgang. In maart 2010

is overtekend. Vooruitlopend op een eventueel volgende oproep willen we studenten reacties van eerdere deelnemers niet onthouden: ‘De cursus Roma Caput Mundi was werkelijk

ontvangt u een inschrijfformulier en nadere informatie over de betaling (ineens of in twee termijnen). Na inschrijving en betaling wordt het cursusmateriaal in juni toegestuurd. Studenten moeten hun belangstelling kenbaar maken vóór 1 februari 2010, schriftelijk: Open Universiteit Nederland, Secretariaat Cultuurwetenschappen, Zomerschool Florence

perfect’, ‘Roma Caput Mundi is een pareltje in de opleiding van CW’, ‘Een geweldige ervaring’,

2010, Postbus 2960, 6401DL Heerlen; of per e-mail: secretariaat.cultuurwetenschappen@

‘Ik heb een geweldige tijd in Rome gehad’. De faculteit buigt zich nu over de samenstelling van de groep.

woonplaats, studentnummer en telefoonnummer, en of u zich reeds in de postpropedeuse bevindt of zal bevinden bij de aanvang van het volgend studiejaar.

34 Modulair 18 december 2009

ou.nl. Vermeld daarbij: CW/Zomerschool Florence 2010, naam, adres, postcode en

C U LT U U RW E T E N S C H A P P E N

me le o len

Was u er ook bij in Nijmegen … Op 10 oktober vond in Nijmegen wederom een uitermate succesvolle en drukbezochte landelijke dag Cultuurwetenschappen plaats – meer dan 350 deelnemers. In Modulair 2 berichtten wij al uitvoerig over het debat over hoge en lage cultuur. Inmiddels kan de video-opname worden bekeken op Studienet.

Zomerschool Poëzie april 2010 – er zijn nog plaatsen De faculteit organiseert voor de vierde keer een Zomerschool Poëzie. Sluitstuk van deze inspirerende week vormt het tweedaagse Landgraafse Poëziefestival, tijdens welke de deelnemers ook van gedachten kunnen wisselen met de auteurs. Veel mensen (ook veellezende literatuurliefhebbers) vinden het lezen van gedichten moeilijk. Als het er al van komt, dan gaat het meestal om een paar losse gedichten in een bloemlezing, of uit een bundel. Dat die bundel vaak een samenhangend verhaal bevat, en dat de gedichten heel veel meer betekenis krijgen door ze in hun context te lezen, weten die lezers niet. Tijdens de Zomerschool Poëzie, die in 2010 voor de vierde keer wordt gehouden, leren we juist om gedichten als onderdeel van een bundel te analyseren en te interpreteren. Het ‘verhaal’ van de bundel wordt onderzocht. Deze Zomerschool vormt daarbij een voortreffelijke voorbereiding op het bijwonen van het Poëziefestival Landgraaf. Dit Festival is een van de meest gerenommeerde Poëziefestivals van Nederland en Vlaanderen, en vindt op 24 en 25 april 2010 voor de negende keer plaats. Onder meer de dichters Anneke Brassinga, Tjitske Jansen, Tonnus Oosterhoff, Joke

van Leeuwen, Tjêbbe Hettinga en Tom van Deel zullen voorlezen uit eigen werk. Er is ook een Jeugdpoëziefestival, waar onder anderen Ted van Lieshout, Edward van de Vendel en Sjoerd Kuyper zullen voordragen. Het aantal studiedagen is vooralsnog vastgesteld op zes (incl. festivalweekend): van woensdag 21 tot en met maandag 26 april 2010. De inschrijfkosten bedragen € 555,-. Op Studienet (C59311) staat meer informatie. Studenten kunnen hun belangstelling kenbaar maken via het secretariaat: [email protected]. Vervolgens krijgen zij begin januari bericht over de laatste stand van zaken en kunnen zij zich definitief inschrijven. De begeleiders van de Zomerschool, drs. Dick Disselkoen en dr. Lizet Duyvendak zijn ook altijd bereid om nadere informatie te geven.

PSYCHOLOGI E

Student meer centraal dankzij Elluminate? Bij de faculteit Psychologie worden voor verschillende onderzoekspractica begeleidingsbijeenkomsten georganiseerd in het land. Tijdens deze bijeenkomsten wordt de complexe stof op een gestructureerde manier aangeboden, wat door de meeste studenten erg gewaardeerd wordt. Nadelen zijn uiteraard dat het studietempo wordt bepaald door de tijd tussen de verschillende bijeenkomsten en dat je als student misschien onvoldoende de mogelijkheid hebt om tijdens de sessies nog vragen te stellen. Aan reguliere universiteiten wordt dit vaak opgelost door een vragenuurtje in te lassen, enkele weken voor de tentamenperiode. Aan de Open Universiteit was zoiets tot voor kort moeilijk realiseerbaar als gevolg van het groot aantal studiecentra. De introductie van Elluminate als tool voor online begeleiding leidde ertoe dat enkele docenten van de onderzoekspractica het initia-

Op 10 december vond de eerste bijeenkomst plaats via Elluminate. Momenteel wordt geëvalueerd of deze pilot ook een vervolg krijgt en misschien wel een structureel onderdeel wordt van de module. We hopen alvast dat de deelnemers het nuttig vonden en zich door het initiatief weer iets centraler geplaatst voelen.

Workshop Conflicthantering Op woensdag 20 januari 2010, 19.30–21.00 uur, wordt in het sc Enschede een workshop Conflicthantering gegeven door drs. Ellen van Staalduinen, in het kader van het mentoraat voor sc Zwolle en sc Enschede. Aan de hand van korte oefeningen in tweetallen maakt u kennis met verschillende conflicthanteringsstijlen en u leert u uw eigen stijl herkennen. De workshop is een (facultatieve) voorloper van de cursus Conflicthantering en Mediation (S28311). U kunt vanaf 19.00 uur terecht, we beginnen stipt op tijd. S.v.p. uiterlijk drie dagen van te voren aanmelden bij sc Enschede.

Mentoraatsbijeenkomst Op woensdag 20 januari 2010, 18.30-19.30 uur is er een algemene mentoraatsbijeenkomst voor propedeusestudenten psychologie van sc Enschede, onder begeleiding van drs. Dity van Wijk. Deze bijeenkomst vindt plaats voorafgaand aan de workshop conflicthantering door Ellen van Staalduinen (zie oproep elders op deze pagina). Ook hier geldt: s.v.p. uiterlijk drie dagen van te voren aanmelden bij sc Enschede.

Studenten voor proeftoets Voor de proeftoets van de nieuwe mastercursus Adaptatie en gedragsverandering bij chronisch zieken is de faculteit op zoek naar studenten gezondheidspsychologie. Informatie kan ingewonnen worden bij dr. Marjan Nijkamp ([email protected]).

tief namen om een online vragenuurtje te organiseren. 35 Modulair 18 december 2009

P SYCHO LO GIE

Cyberpesten Om met elkaar te communiceren gebruiken steeds meer jongeren steeds vaker moderne media zoals mobiele telefonie en internet. Het gebruik daarvan is niet meer weg te denken uit het dagelijks leven van de Nederlandse kinderen. Naast de vele voordelen zitten er echter ook nadelen aan het gebruik van deze nieuwe communicatietechnologieën. Ze bieden de mogelijkheid om andere jongeren op een moderne manier te pesten, dat wil zeggen, te cyberpesten. Dr. Francine Dehue, dr. Trijntje Völlink en dr. Catherine Bolman doen samen met studenten al geruime tijd onderzoek hiernaar.

Overeenkomsten, maar ook verschillen Uit het eerste onderzoek bleek dat ongeveer 16% van de jongeren pest en een kleine 25% van de jongeren gepest wordt op internet. Cyberpesten heeft veelal dezelfde kenmerken als traditioneel pesten: het gebeurt meerdere malen, er komt psychisch geweld aan te pas en het is intentioneel. Er zijn echter ook een aantal verschillen. Zo ontbreken bij cyberpesten de nonverbale cues waardoor de kans op een misinterpretatie van de boodschap groter is: de ontvanger kan de verkeerde indruk hebben intentioneel en opzettelijk gekwetst te worden. Daarnaast is bij cyberpesten de dader vaak onbekend. Het onderzoek toonde aan dat een derde deel van de slachtoffers niet weet wie de dader is. Daardoor wordt deze niet persoonlijk geconfronteerd met de sociale en psychische gevolgen van de pesterijen en is cyberpesten voor het slachtoffer juist extra pijnlijk. En in tegenstelling tot traditioneel pesten blijkt cyberpesten vooral een individuele bezigheid te zijn die thuis plaatsvindt. Voor slachtoffers blijft er daardoor maar weinig leefruimte over om aan de kwelgeesten te ontsnappen en blijft cyberpesten veelal onopgemerkt. Veel jongeren praten er niet over met hun ouders en omdat ouders meestal niet zo bekend zijn met de nieuwe communicatiemedia, zijn de meesten van hen niet op de hoogte van het feit dat hun kind heeft gecyberpest of gecyberpest is.

Opvoeding Opvoedingsstijlen blijken van invloed te zijn op de mate waarin jongeren cyberpesten. Jongeren met ouders die een negerende opvoedingsstijl hanteren, cyberpesten vaker dan jongeren van autoritaire ouders en jongeren van negerende ouders worden vaker gecyberpest dan jongeren met permissieve ouders. Deze resultaten lijken te suggereren dat met name striktheid van invloed is op pesten en betrokkenheid van invloed is op gepest worden. Beide opvoedingsdimensies zijn positief van invloed op de intentie van ouders om maatregelen te nemen ter preventie van cyberpesten.

Persoonlijkheid Ook persoonlijkheidseigenschappen dragen consistent bij aan pesten of gepest worden. Naarmate jongeren dominanter en narcistischer zijn, cyberpesten zij vaker en naarmate jongeren onderdaniger en inadequater zijn, zijn zij vaker slachtoffer van cyberpesten. Het psychosociaal functioneren van de pesters die ook slachtoffers zijn is het minst optimaal. Onderzoek naar de cognitieve determinanten van cyberpesten toonde aan dat jongeren meer sociale druk van peers ondervinden om te cyberpesten dan om traditioneel te pesten. Bovendien bleek dat de self efficacy ten aanzien van het stoppen van pesten geringer is bij cyberpesten dan bij traditioneel pesten.

In een recent onderzoek werd de samenhang tussen gecyberpest worden en gezond en depressie bevestigd. Dit onderzoek liet ook zien dat emotiegerichte cyberspecifieke coping als reactie op gepest worden tot meer gezondheidsklachten leidt. Duidelijk is dat cyberpesten inmiddels een probleem is dat in omvang toeneemt en niet genegeerd kan worden. Om interventieprogramma’s te ontwikkelen is er nog veel onderzoek nodig. Studenten die geïnteresseerd zijn, worden dan ook uitgenodigd zich te melden bij Francien Dehue ([email protected]). Dit is het negende artikel in de reeks ‘Onder de loep’ over onderzoeksthema’s. Eerder verschenen (het cijfer is het Modulair-nummer): Leren vermindert stress, stress verhindert leren (1-2009); Type 2 diabetes, erfelijkheid en familiecommunicatie (8-2009); Meer bewegen voor 50-plussers (6-2009); Emo-eten: chocolade, chips en speculaas de baas? (3-2008); Macht, eerlijkheid en leiderschap (2-2008); Orgaandonatie (1-2008); Pesten (9-2008); Zelfwaardering bij adolescenten (8-2008). Raadpleeg het digitale archief van e-Modulair.

Bachelorthesis Na een veldtoets met een pilotgroep van zes studenten van mei 2008 tot januari 2009 is het onderzoekspracticum Bachelorthesis in het aanbod van de faculteit opgenomen. Sinds februari 2009 zijn 133 studenten aan het practicum begonnen, onder leiding van 12 docenten. Voor de ronden van februari en mei 2010 zijn al 36 studenten aangemeld. Voor februari zijn alle onderwerpen al volgeboekt, voor mei zijn er nog 15 tot 17 plaatsen open. In het studiejaar 2010/2011 zullen er weer vier aanmeldmomenten zijn. Per aanmeldmoment wordt er uit de respectievelijke masters Gezondheidspsychologie, Klinische psychologie en A&O-psychologie één onderwerp aangeboden. Het aanmeldformulier en een beschrijving van de onderwerpen is te vinden op de psychologietab in Studienet. In het onderzoekspracticum leren studenten om een wetenschappelijk onderzoeksartikel kritisch te bekijken en te beoordelen, gebaseerd op de kennis die in de eerdere onderzoekspractica werd opgedaan. Vervolgens werkt een groep van vijf tot zeven studenten samen aan de dataverzameling. Met de verzamelde data schrijft elk van de studenten een uniek werkstuk in de vorm van een manuscript voor een wetenschappelijk tijdschrift. Elke student heeft een eigen onderzoeksvraag gebaseerd op een eenvoudig onderzoeksmodel met drie variabelen en mogelijk een paar achtergrondvariabelen. Deze onderzoeksvraag dient met de gezamenlijk verzamelde data beantwoord te worden. Het practicum wordt door een begeleider in vijf bijeenkomsten begeleid, waarvan de laatste vier virtueel zijn. Daardoor kunnen studenten uit het hele land en België (en uit andere buitenlanden) samenwerken. Begeleiders kunnen afwijken van deze opzet, indien gewenst. Op dit moment hebben 13 studenten de cursus met succes afgerond. De ervaringen van die studenten gemeten in SEIN zijn over het algemeen positief. De begeleiders zijn voortvarend aan de slag gegaan, ondanks wat aanloopproblemen, die vooral het werken met Elluminate voor virtuele begeleiding betroffen. Ook bij hen zijn de ervaringen, zoals waargenomen door de examinator, positief te noemen. Tijdens de jaarlijkse evaluatie van de onderzoekspractica in maart 2010 door cursusontwerpers, begeleiders en examinatoren zullen ook de ervaringen met dit practicum uitvoerig worden besproken.

36 Modulair 18 december 2009

tentamen inf A LGEMEEN In deze rubriek staan wijzigingen van tentamendata, tentamenvorm en toegestane hulpmiddelen. De aanvullingen en wijzigingen borduren voort op cursus- en/ of tentameninformatie die is opgenomen in de studiegids en/of op de cursussite (Studienet).

Aanmelden, tentamenperioden en sluitingsdata Aanmelden voor een tentamen doet u door in te loggen in Mijn account in Studieaanbod en te klikken op Mijn tentamenaanmeldingen of door gebruik te maken van een aanmeldingsformulier. Maakt u gebruik van een formulier dan stuurt u de aanmelding voor een regulier tentamen naar de afdeling Tentaminering en certificering in Heerlen. Een aanmelding voor een sys-tentamen stuurt u naar het studiecentrum waar u dit sys-tentamen wilt afleggen. Alleen studenten die in het buitenland een sys-tentamen maken of studenten die behoren tot speciale categorieën (bijvoorbeeld handicap of detentie) kunnen hun sys-aanmelding sturen naar de afdeling Tentaminering en certificering in Heerlen. U vindt uitgebreidere informatie hierover op de website www.ou.nl/tentamen. Tentamenperioden en sluitingsdata: – 12-4 t/m 14-4-2010, sluitingsdatum 17 maart 2010, – 21-6 t/m 23-6-2010, sluitingsdatum 26 mei 2010, – 23-8 t/m 25-8-2010, sluitingsdatum 28 juli 2010. Samenvallende tentamens Volgens vast beleid van de Commissie voor de examens (CvE) mogen er niet meerdere (regulier schriftelijke) tentamens op één dag afgelegd worden. In uitzonderlijke omstandigheden kan de Commissie hiervan afwijken. Zij beoordeelt dit aan de hand van een schriftelijk, gemotiveerd, verzoek van de student. De CvE kan een hardheidsclausule toepassen voor die studenten die gehinderd worden in hun studievoortgang door het hanteren van drie tentamenavonden. Het kan namelijk voorkomen dat twee cursussen in elke ronde op dezelfde dag worden afgenomen. Neemt u bij dergelijke situaties contact op met de afdeling Service en informatie. Het gaat dan om studenten die in de problemen komen die niet te wijten zijn aan de eigen planning. Mocht u uiteindelijk tot de conclusie komen dat er een aantoonbaar probleem is, dan kunt u een verzoek indienen bij de Commissie. Tentamendata uitlopende cursussen en errata Met klem adviseren wij studenten kennis te nemen van de nadere informatie omtrent cursussen die uit het onderwijsaanbod zijn genomen (dan wel gereviseerd) en waarvan de laatste tentamenmogelijkheid plaatsvindt in het academisch jaar 2009-2010. Deze vindt u op www.ou.nl/tentamen > Laatste tentamendata en niet in Modulair. Aanvullingen hierop worden wel vermeld in Modulair. De informatie vindt u ook op de cursussite. Een overzicht van de errata op de studiegidsen vindt u op www.ou.nl/vraagenantwoord. Hulpmiddelen bij tentamens Sinds 1 januari 2009 is de tekst met betrekking tot de hulpmiddelen voor wat betreft ‘wettenbundels’ en ‘jurisprudentiebundels’ verduidelijkt. Op de oproepbrief en het voorblad van het tentamen is toegevoegd dat u de meest recente versie van de betreffende bundel(s) kunt gebruiken bij het tentamen.

CULTUURWETENSCHAPPEN

MANAGEMENTWETENSCHAPPEN

C13112 Inleiding in de filosofie De laatste tentamenmogelijkheid voor deze cursus is 31 december 2009.

B08111 Procesmanagement De CvE heeft besloten dat de opgaven van het tentamen met ingang van 1 januari 2010 geheim zijn.

INFORMATICA

B11311 Argumentatie en openbaar bestuur In de studiegids 2009-2010 zijn onjuiste tentamendata voor het regulier schriftelijke tentamen vermeld. De juiste data zijn 26 januari, 13 april en 23 augustus 2010.

Tentamens vanaf november geheim Sinds 1 november 2009 zijn alle regulier schriftelijke tentamens van de faculteit Informatica geheim, in de zin dat na afloop van het tentamen de tentamenopgaven niet langer meegenomen mogen worden. Dat betekent dat bij informaticacursussen waarvan de tentamens reeds geheim zijn, de geheimhouding gecontinueerd wordt. Tevens is met ingang van 1 november 2009 de geheime tentaminering ingevoerd voor de volgende cursussen: Propedeuse – Databases (T14151) – De werking van computersystemen (T16131) – Discrete wiskunde A (T07121) – Discrete wiskunde B (T33121) – Model-driven development (T37111) – Objectgeoriënteerd analyseren en ontwerpen met patterns en UML (T34131) – Objectgeoriënteerd programmeren in Java 1 (T25151) – Objectgeoriënteerd programmeren in Java 2 (T42241) Postpropedeuse – Beheer van informatiesystemen (T45221)* – Continue wiskunde (T08131) – Inrichten en beheren van ict (T45231) – XML en webservices (T35221) * uitlopende cursus; voorganger van Inrichten en beheren van ict Master – Software architecture (T32311). Tevens worden alle nieuwe/gereviseerde cursussen van de faculteit met een regulier schriftelijk tentamen geheim getentamineerd. Meer informatie is te vinden op de faculteitspagina van Informatica op Studienet en de bijbehorende discussiegroep van de faculteit. T16131 De werking van computersystemen In het Overzicht stopgezette cursussen 2009-2010 in de Modulair van juni 2009 is opgenomen dat de laatste tentamenmogelijkheid van deze cursus 23 juni 2010 is. Dat is niet juist. De laatste tentamenmogelijkheid is 23 augustus 2010. T20211 Security en IT In de studiegids zijn tentamendata voor deze cursus opgenomen. Dat is niet juist. Het tentamen vindt plaats volgens afspraak. T24321 Softwaremanagement In het Overzicht stopgezette cursussen 2009-2010 in de Modulair van juni 2009 is opgenomen dat de laatste tentamenmogelijkheid van deze cursus 30 juni 2010 is. Dat is niet juist. De laatste tentamenmogelijkheid is 31 augustus 2010. T34131 Objectgeoriënteerd analyseren en ontwerpen In het Overzicht stopgezette cursussen 2009-2010 in de Modulair van juni 2009 is opgenomen dat de laatste tentamenmogelijkheid van deze cursus 23 juni 2010 is. Dat is niet juist. De laatste tentamenmogelijkheid is 24 augustus 2010.

B65317 Controlling In de studiegids 2009-2010 zijn onjuiste tentamendata voor het regulier schriftelijke tentamen vermeld. De juiste data zijn 16 februari, 22 juni en 24 augustus 2010. B69317 Financial decision making In de studiegids 2009-2010 zijn de tentamendata voor het geheime, regulier schriftelijke tentamen per abuis niet vermeld. De data zijn 23 maart, 22 juni en 24 augustus 2010.

NATUURWETENSCHAPPEN N06211 Fysiologie: adaptatie en milieu De cursus is sinds 1 februari 2009 stopgezet. De laatste tentamenmogelijkheid is 31 januari 2010. N06221 Levenswetenschappen 2: fysiologie In de studiegids 2009-2010 is opgenomen dat de tentamenvorm een sys-tentamen is. Dat is niet juist. Het tentamen is een regulier schriftelijk tentamen met open vragen. De tentamendata zijn 27 januari, 23 juni en 25 augustus 2010. N13111 Evolutie De cursus is sinds 1 februari 2009 stopgezet. De laatste tentamenmogelijkheid is 31 januari 2010. N13121 Levenswetenschappen 1: evolutie In de studiegids 2009-2010 is opgenomen dat de tentamenvorm een sys-tentamen is. Dat is niet juist. Het tentamen is een regulier schriftelijk tentamen met open vragen. De tentamendata zijn 25 januari, 21 juni en 23 augustus 2010. N43211 Gedrag en effecten van contaminanten De Commissie voor de examens heeft besloten dat de opgaven van het tentamen met ingang van 25 januari 2010 geheim zijn.

PSYCHOLOGIE S10121 Ontwikkelingspsychologie De CvE heeft besloten dat de opgaven sinds het tentamen van 18 november 2009 geheim zijn. S30211 Groepen in organisaties De CvE heeft besloten dat de opgaven sinds het tentamen van 25 augustus 2009 geheim zijn. S60331 Inleiding in de gezondheidspsychologie In de studiegids 2009-2010 zijn tentamendata voor deze cursus opgenomen. Dat is niet meer juist. De tentamenvorm is veranderd in een individueel computergebaseerd tentamen dat volgens afspraak plaatsvindt. Vervolg op pagina 38

37 Modulair 18 december 2009

RECHTSWETENSCHAPPEN

CULTUURWETENSCHAPPEN

R08181 Inleiding bestuursrecht Enkele tentamendata voor deze cursus zijn gewijzigd. De nieuwe data zijn 27 januari 2010 (was 26 januari) en 12 april 2010 (was 13 april). De tentamendatum 22 juni 2010 wijzigt vooralsnog niet. R25111 Recht en samenleving In de studiegids en in het Overzicht stopgezette cursussen 2009-2010 in de Modulair van juni 2009 is per abuis niet opgenomen dat de cursus per 8 juni 2009 uit het aanbod is genomen. De resterende tentamendata zijn 14 april 2010, 23 juni 2010 en 25 augustus 2010.

R36232 Bestuursrecht Sinds het tentamen van 16 juni 2009 is het tentamen geen openboektentamen meer. U mag bij het tentamen enkel gebruikmaken van een niet-geannoteerde wettenbundel en een ‘schoon’ verklarend Nederlands woordenboek. Daarnaast komt de opdracht (het schrijven van en annotatie) met ingang van die datum te vervallen.

Wo bacheloropleiding Algemene cultuurwetenschappen mw. G.M.J. Rodenberg-Alink (BA), Alphen aan den Rijn Afstudeeropdracht: De triptiek van de gekruisigde martelares. De zoektocht van Bax, Slatkes en Aikema naar de identificatie van de afgebeelde heilige geschilderd door Jheronimus Bosch. dhr. R.L. Santbulte (BA), Leidschendam Afstudeeropdracht: Materieeltechnisch onderzoek naar de datering van de Tuin der Lusten van Jeroen Bosch. De knuppel in het hoenderhok der kunsthistorici. mw. A.J.M. Smeets (BA), Heerlen Afstudeeropdracht: De Ruiters van de Antoniustriptiek. Diverse interpretaties van een detail van een drieluik van Hieronymus Bosch.

Sys-tentamentijden studiecentra In alle studiecentra géén sys-tentamens tijdens feestdagen.

Nederland ALKMAAR telefoon alg.: 072-5155114 di 18.00-21.00 uur (even weken) (sessie vervalt m.i.v. 1 januari 2010), wo 14.00-17.00 uur (sessie vervalt m.i.v. 1 januari 2010), do 18.00-21.00 uur (oneven weken) (m.i.v. 1 januari 2010: elke week), za 09.30-12.30 uur. AMSTERDAM telefoon alg.: 020-5788411 telefoon sys: 020-5788429 di 14.00-17.00/18.30-21.30 uur, do 14.00-17.00 (elke week)/ 18.30-21.30 uur (even weken), za 10.00-13.00 uur. BREDA telefoon alg.: 076-5711608 ma 18.00-21.00 uur, do 18.00-21.00 uur za 10.00-13.00 uur (oneven weken). DEN HAAG telefoon: 070-3614701 ma 17.30-20.30 uur, do 14.30-17.30 uur, za 09.30-12.30 uur. EINDHOVEN telefoon: 040-2472901 do 18.15-21.15 uur, za 09.15-12.15 uur. EMMEN telefoon: 0591-853265 wo 14.00-17.00/18.0021.00 uur, vr 09.30-12.30 uur. ENSCHEDE telefoon: 053-4871680 do 14.00-17.00 uur/ 18.30-21.30 uur.

GRONINGEN telefoon: 050-3138300 di 18.30-21.30 uur, do 14.30-17.30 uur, za 10.30-13.30 uur. LEEUWARDEN telefoon: 058-2511585 di 18.00-21.00 uur, wo 10.00-13.00 uur. NIJMEGEN telefoon: 024-3612000 di 14.30-17.30/ 18.30-21.30 uur, wo 18.30-21.30 uur, do 18.30-21.30 uur, vr 09.30-12.30 uur. PARKSTAD LIMBURG telefoon: 045-5762100 di 13.30-16.30 uur (even weken)/18.30-21.30 uur (elke week), za 09.30-12.30 uur (oneven weken). ROTTERDAM telefoon: 010-2771480. ma 18.00-21.00 uur, di 18.00-21.00 uur, do 14.00-17.00 uur, za 09.00-12.00 uur. UTRECHT telefoon: 030-2511827 ma 14.00-17.00/ 18.30-21.30 uur, do 18.30-21.30uur, vr 09.30-12.30 uur.

Vlaanderen ANTWERPEN telefoon: 032-204771 di 13.00-16.00 uur, wo 09.30-12.30 uur, do 18.00-21.00 uur. BRUSSEL telefoon 026-293784 do 13.00-16.00 uur.

dhr. J.B.J. Thüss (BA), Hengelo Afstudeeropdracht: ‘L’amalgame le plus parfait’. De natievorming en het integratiebeleid van koning Willem I tijdens het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (1815-1830). dhr. G.F.S. de Wolf (BA), Zoersel, België Afstudeeropdracht: Het hedonistisch materialisme – Michel Onfray.

DIEPENBEEK telefoon: 011-268162 wo 13.30-16.30 uur, za 09.30-12.30 uur.

Wo masteropleiding Algemene cultuurwetenschappen dhr. F.P.L. Bogaert (MA), Landgraaf Afstudeeropdracht: 25 jaar Open Universiteit Nederland. De transformatie van een (politieke) missie van open hoger afstandsonderwijs: van tweedekans en tweedeweg naar leven-lang-leren.

GENT telefoon: 09-3310066 ma 18.00-21.00 uur, wo 13.30-16.30 uur, vr 09.30-12.30 uur.

mw. W. de Keizer (MA), Delft 3 Afstudeeropdracht: Voor een beter filmklimaat. De geschiedenis van Stichting Filmhuis Delft in het licht van de modernisering van Nederland van 1974 tot heden.

KORTRIJK telefoon: 056-246139 ma 18.15-21.15 uur.

mw. K.M. Paardenkooper-Suli (MA), Delft Afstudeeropdracht: De Trilogie van Thomas Sowell. De receptie en relevantie voor het Nederlandse integratiedebat.

LEUVEN telefoon: 016-327737 Op maandagen en donderdagen, steeds in afwisseling van 14.00 tot 17.00 uur en van 17.00 tot 20.00 uur. Dus elke week twee dagen, maar de uren wisselen elke sessie. Kijkt u op www.avnet. kuleuven.be/ou/sys voor de precieze informatie.

INFORMATICA Wo bacheloropleiding Informatica, bedrijfskundige afstudeerrichting dhr. D.J. Oudshoorn (BSc), Eemnes. Wo masteropleiding Computer Science dhr. A.C.M. van den Berg (MSc), Almelo Afstudeeropdracht: A Pre-Processing Method for Software Synthesis of Synchronous Dataflow Networks. MANAGEMENTWETENSCHAPPEN

VLISSINGEN telefoon: 0118-489700 wo 18.00-21.00 uur. ZWOLLE telefoon alg.: 038-4297610 wo 19.00-22.00 uur, vrij 10.00-13.00 uur, za 10.00-13.00 uur.

Wo bacheloropleiding Bedrijfskunde dhr. E.J.H. Keeren (BSc), Sint-Oedenrode dhr. C.H. Potters (BSc), Breda mw. I.P.A. de Raeve (BSc), Dergneau, België dhr. M.A. Vervoort (BSc), Eindhoven dhr. M.S. Weijers (BSc), Bennebroek Wo masteropleiding Management dhr. J.C.B.J. van Boxtel (MSc), Bavel Afstudeeropdracht: Optimisme en Financiële Analyse Hoe beïnvloedt optimisme de financiële analyse van de Nederlandse MKB ondernemer

38 Modulair 18 december 2009

afgest

deerden

dhr. M.C. Meester (MSc), Driebergen,variant Implementation and Change Management Afstudeeropdracht: Strategy implementation: a role for the balanced scorecard?

dhr. M.J.E. Wieles (MSc), Leerdam Afstudeeropdracht: Van Roeien naar Sturen. Een verkennende studie naar het gebruik van private controlesystemen binnen het nalevingstoezicht.

dhr. B. Thys (MSc), Meeuwen-Gruitrode, België Afstudeeropdracht: Wie sociaal wil innoveren, moet meer in de mens investeren en organiseren. Sociale innovatie in de sociale economie.

dhr. A.H. Smith (MSc), Den Haag, variant Implementation and Change Management Afstudeeropdracht: Strategieën van partijen ten aanzien van sociale vernieuwing.

Wo masteropleiding Strategy and Organization dhr. P.W. van Beeck Calkoen (MSc), Eindhoven Afstudeeropdracht: Spiegels der Verandering. Evolutie van een meetmethodiek voor het reflecteren van ‘de binnenkant van de verandering’.

dhr. G.R.M. Timmermans (MSc), Maastricht Afstudeeropdracht: Samen leren, beter presteren? Een onderzoek naar de invloed van teamleren op rolconflict en op teampresteren.

Wo masteropleiding Accounting and Finance mw. H.A.M. Caljouw-Wouts (MSc), Vlissingen Afstudeeropdracht: Op weg naar een geaccepteerde keuze. Een onderzoek naar de invloed van het streven naar legitimiteit en het streven naar efficiency op het verloop van het adoptieproces van een beheersingsinstrument bij een overheidsinstelling. dhr. J. Groen (MSc), Diemen 3 Afstudeeropdracht: Affectieve gevoelens en kredietverlening:Onderzoek naar verbanden tussen de affectieve houding en de bepaling van kredietvoorwaarden binnen de commerciële bancaire kredietverlening aan Nederlandse Corporate Clients. dhr. L.D. Janssen (MSc), Amstelveen Afstudeeropdracht: Institutionele belangen en winststuring. Een onderzoek onder de Amsterdamse beurs genoteerde ondernemingen. Wo masteropleiding Business Process Management and IT dhr. K.J.M. Jennes (MSc), Sint-Maria-Lierde. België Afstudeeropdracht: Onderzoek naar het gebruik van Risk Management Best Practices bij IT Outsourcing in Europa. Een studie naar Risk Management bij IT Outsourcing naar Roemenië door Integrated Systems Development Corporation (ISDC) dhr. A.A.M. van Langendonck (MSc), Schelle, België Afstudeeropdracht: De onderhoudsinspanning en onderhoudbaarheid van objectgeoriënteerde broncode voorspellen door middel van een metriek gebaseerd op de Maintainability Index. mw. A. van Oene (MSc), Wezep 3 Afstudeeropdracht: Zaakgericht werken. Een architectuurbeschrijving met behulp van bedrijfsregels in ADL (A Description Language). dhr. G.J. Stoelinga (MSc), Reeuwijk Afstudeeropdracht: Risicomanagement van IT-outsourcing. Een studie naar de werking van het IT-besturingsmodel Dual-Sourcing binnen IT-ontwikkeling in Nederland. dhr. P.K.A. Tieleman (MSc), Rhoon Afstudeeropdracht: Welke aspecten van klanttevredenheid dragen bij aan het meten van prestaties van bedrijfsprocessen? Ontwikkelen en toetsen van een raamwerk van aspecten van klanttevredenheid. dhr. C.E.L. van der Worp (MSc), Utrecht Afstudeeropdracht: CMMI implementatie procesgebied meten & analyse. Wo masteropleiding Public Management and Policy dhr. A.M.G. Beurskens (MSc), Venlo Afstudeeropdracht: ‘Bestuur door regie’ in twee gemeenten. De kwaliteit van bestuur door regie bij de herstructurering van de woningvoorraad van aandachtswijken in Helmond en Eindhoven. dhr. W.J.C de Bruin (MSc), Harderwijk Afstudeeropdracht: Kwaliteit van prestatiemanagement.

dhr. R.R.F. Bouwman (MSc), Nijmegen Afstudeeropdracht: Gedraag je! Welke gedragsaspecten beïnvloeden de manager bij het gebruik van een PMS en hoe meten we de succescriteria? dhr. M.A.F.A. in de Braekt (MSc), Rotterdam Afstudeeropdracht: Een vergelijkende studie van twee methoden voor het eliciteren van collectieve betekenisgeving. De Synthetron methode en de Self-Q methode met elkaar vergeleken. mw. D.H.J.M. van Haare (MSc), Cuyk Afstudeeropdracht: De relatie tussen geplande organisatieverandering en betekenisgeving. Organisatieverandering is geen doel op zich, zoals de organisatie geen doel op zich is (Strikwerda, 2005). dhr. R.L.W. Habraken (MSc), Best Afstudeeropdracht: Veranderen, is dat nodig dan? Een onderzoek naar de beïnvloeding van het urgentiebesef van medewerkers in de bouwsector door de leiderschapstijl van het middenmanagement enerzijds en de organisatiecultuur anderzijds. dhr. M. Hillenga (MSc), Amsterdam Afstudeeropdracht: Betekenisgeving door de middenmanager. De invloed van betekenisgeving op de effectiviteit van verandering. dhr. L. Hopster (MSc), Borne Afstudeeropdracht: Changes to believe in: Flexibel organiseren, dynamisch managen en slimmer werken. dhr. B. Huizing (MSc), Groningen Afstudeeropdracht: De invloed van effectieve verandercommunicatie op adoptie van technologische innovaties: een kwestie van mediakeuze? dhr. F. Koemans (MSc), Dordrecht Afstudeeropdracht: Performance management bij de lokale overheid. De voorwaarden voor effectiviteit van (corporate) performance management bij de lokale overheid. dhr. J.F. Kroese (MSc), Heesch Afstudeeropdracht: Een blik in de spiegel. Een enkelvoudige gevalsstudie naar de inzet van de TKM bij een nieuw team. dhr. J. Kuik (MSc), Rotterdam Afstudeeropdracht: Quest for Criteria. An evaluation of the criteria for the regular use of performance management systems. dhr. C. van Ooijen (MSc), Hoofddorp Afstudeeropdracht: De relatie tussen het gebruik van prestatiemeting bij organisaties en de organisatiecultuur. mw. N. Spoelder (MSc), Haarlem Afstudeeropdracht: De grote verandering zit in de kleine veranderingen. Een theoretische verkenning naar de mogelijkheid om de Team Konfrontatie Methode in te zetten bij organisatieveranderingen.

dhr. K. Vermeer (MSc), Emmeloord Afstudeeropdracht: De Effecten van de Invoering van Competentiemanagement bij HKV lijn in water. mw. A.M. Vleugel (MSc), Beverwijk Afstudeeropdracht: Kunnen teams willen? Een onderzoek naar teamwil en of deze bijdraagt aan sociale innovatie. Wo masteropleiding Supply Chain Management mw. A.M.T. Righarts (MSc), Utrecht Afstudeeropdracht: Partnerships for Sustainable Agriculture and Poverty Reduction in Africa. dhr. R. Schipper (MSc), Middelburg 3 Afstudeeropdracht: The impact of contractual and relational aspects on the relationship effectiveness between LSPs and their clients and the influence of relationship type. NATUURWETENSCHAPPEN Wo bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen mw. E.M. Zwakenberg (BSc), Lemelerveld Afstudeeropdracht: Binnenklimaat Open Universiteit Nederland. ONDERWIJSWETENSCHAPPEN Wo-masteropleiding Onderwijswetenschappen dhr. T.K. Bolks (MSc), Hardenberg Afstudeeropdracht: Zelfsturing gaat niet vanzelf. Bevordering van Zelfsturing met betrekking tot de Stage bij Studenten van de Pedagogische Academie Basisonderwijs. PSYCHOLOGIE Wo-bacheloropleiding Psychologie mw. A.K.M. Elenbaas-de Bat (BSc), ’s-Gravenpolder mw. J.M. de Goede (BSc), Venlo mw. A.H.M. van IJzendoorn-Jansen (BSc), Elst mw. A.J. Queré-Rüsse (BSc), Leeuwarden mw. I.E.F. Snyders (BSc), Edegem, België mw. L. Stoeten (BSc), Zuidoostbeemster dhr. S.V. Verbeek (BSc), Amsterdam mw. M. Vermeijden-Snijder (BSc), Rotterdam Wo-bacheloropleiding Psychologie, afstudeerrichting arbeids- en organisatiepsychologie mw. K.S. de Groot (BSc), Maassluis mw. N. Flinterman (BSc), Portland, Verenigde Staten van Amerika Wo-bacheloropleiding Psychologie, afstudeerrichting gezondheidspsychologie mw. W. Buddingh (BSc), Nieuwegein mw. H.M. Giskes-Bouwhuis (BSc), ZuidScharwoude

39 Modulair 18 december 2009

afgest

deerden

mw. L.M.P.M. Leen (BSc), Hasselt, België dhr. D.H.G. Ramaekers (BSc), As, België dhr. A. Verheul (BSc), Voorburg Wo masteropleiding Psychology, afstudeerrichting arbeids- en organisatiepsychologie dhr. S.J. Brouwer (MSc), Mantgum 3 Afstudeeropdracht: Doping als drogreden. De cyclus van bevestigingsvertekeningen en zelfbevestigende voorspellingen van doping in de wielersport. mw. A.H.M. Franken (MSc), Roosendaal Afstudeeropdracht: Het stimuleren van zelfontplooiing bij medewerkers, doen!? De (interactieve) effecten van procedurele rechtvaardigheid en het stimuleren van zelfontplooiing bij medewerkers. mw. L.M. Nooij (MSc), Amstelveen Afstudeeropdracht: Onderzoek naar het effect van de interventie COPING op werkdruk, arbeidstevredenheid en bevlogenheid. dhr. D.J. van Os (MSc), Den Haag Afstudeeropdracht: Motivationele orientatie bij sociale vergelijking: Wanneer, waarom en met wie vergelijken? mw. E. Wissink (MSc), Beverwijk Afstudeeropdracht: De Effecten van Perfectionisme en Copingstijl op Burnout bij Stafwerknemers. Wo masteropleiding Psychology, afstudeerrichting gezondheidspsychologie dhr. J.J.M. Bernaerts (MSc), Antwerpen, België 3 Afstudeeropdracht: De Relatie tussen Zelfzorg, Glycemieregeling en Depressieve Symptomen bij Diabetespatiënten. mw. M.A. Boerboom-Grevelt (MSc), Geertruidenberg Afstudeeropdracht: Symptom Modeling bij PNES-patiënten en de invloed van coping. dhr. M.J.A. van Houtert (MSc), Middelburg Afstudeeropdracht: Op Zoek naar Bevlogenheid. De Invloed van Persoonskenmerken op de Relatie tussen Werkstressoren- Energiebronnen en Burnout-Bevlogenheid. mw. F. Laansma (MSc), Blessum Afstudeeropdracht: Hypersensibiliteit en Exploratie in Relatie tot Eetproblemen in de Babytijd: een verkennend onderzoek. mw. M.G.E. Leeuwenkamp (MSc), Rosmalen Afstudeeropdracht: Beïnvloedt de wijze van testafname de geheugenprestaties? Onderzoek naar de validiteit van een woordenleertest binnen het Virtueel Laboratorium van de Open Universiteit. dhr. A.W. van Welie (MSc), Dordrecht Afstudeeropdracht: De Samenhang Tussen Cyberpesten en Tradioneel Pesten met Betrekking tot het ASE- model. mw. E.S. de Winter-Meijers (MSc), Rotterdam Afstudeeropdracht: Hersenscherven na een beroerte. Een interventiestudie bij CVA-Patiënten. dhr. J. van Zanten (MSc), Uden Afstudeeropdracht: De Invloed van Neerwaartse Sociale Vergelijking in Lotgenotencontact bij Reumapatiënten.

RECHTSWETENSCHAPPEN

Niets dan lof voor buluitreiking ‘Noord’

Wo bacheloropleiding Rechtsgeleerdheid dhr. R. Kokee (LLB), Voorburg

Op 14 november vond wederom een mooie ceremonie van diploma-uitreikingen plaats in Groningen, in de fraaie Martinikerk. Ten overstaan van zo’n 250 aanwezigen reikte drs. ing. Cees Brouwer, vice-voorzitter van het College van het bestuur, het wo-getuigschrift uit aan 19 studenten. Elke afgestudeerde werd persoonlijk door hem toegesproken. Uit het orgel – bespeeld door Eeuwe Zijlstra – klonk vervolgens de favoriete melodie van iedere kandidaat.

dhr. N. Roggen (LLB), Groningen Wo masteropleiding Rechtsgeleerdheid mw. E. van Dijck-Schaaij (LLM), Nieuw Vennep Scriptie: De EHBO-trommel van de burgemeester. Bestuurlijke hulpverlening ter voorkoming van strafrechtelijk optreden. dhr. C.J.M. van den Biggelaar (LLM), Gieten Scriptie: Mogelijkheden voor een effectieve handhaving van het milieurecht bij overtredende overheden. dhr. A.J. Bogers (LLM), Holten Scriptie: ‘Van een gunst naar een recht’. De (rechts) positie van gepensioneerden bij de uitvoering van hun pensioenregeling. dhr. S.M. Diekstra (LLM), Wassenaar Scriptie: Het Europees aanhoudingsbevel. Een onderzoek naar de gevolgen voor de rechtspositie van de opgeëiste Nederlander. mw. J. de Graaf-Bakker (LLM), Coevorden Scriptie: Wat is de rechtspositie van het minderjarige kind bij kwesties rond (echt)scheiding, omgang en gezag? mw. M. Helmantel-Beerda (LLM), Groningen Scriptie: Salduz en Panovits: nieuwe Europese toetsstenen voor het Nederlandse politieverhoor. dhr. A.M.F. Keijzer (LLM), Hilversum Scriptie: Rol van de gemeente bij de tenuitvoerlegging van ontruimingsvonnissen. mw. A.A. Liem-Buirma (LLM), Kapelle Scriptie: De witte jas en de blauwe pet. Hoe ver strekt het beroepsgeheim van artsen in contacten met de politie? mw. M. Martens-Ferwerda (LLM), Alkmaar Scriptie: A Take-off on another work, To create a new work? De parodie-exceptie in Nederland; Is artikel 18b Aw richtlijnconform geïmplementeerd d.w.z. naar het door de richtlijn gewenste evenwicht zoals blijkt uit overweging 14, 31 en 44, zodat de daaruit voortvloeiende belangrijkste rechten en/of belangen van de rechthebbende voldoende worden gerespecteerd? dhr. A.G. Nijkamp (LLM), Koog aan de Zaan. Scriptie: Horizontaal toezicht door de belastingdienst. Convenanten met zeer grote organisaties, brancheorganisaties en intermediairs. dhr. D. Spreeuwers (LLM), Winsum Scriptie: De vernietiging van verplichte rechtshandelingen in het Voorontwerp Insolventiewet. Een ruimere jas voor de paritas.

Caroline Visser, hoofd studiecentra Emmen, Groningen en Leeuwaren, benadrukte in haar welkomstwoord de bijzondere locatie: ‘Zij is onderdeel van de noordelijke identiteit.’ Verdiende de noordelijke buluitreiking eerder al het predicaat ‘chique’, deze vierde bijeenkomst kreeg door het nieuwe bovenregionale karakter – studenten kwamen uit heel Nederland en zelfs Luxemburg – extra cachet. Samen met de overige leden van het regioteam, Ytie Hogeveen, regionaal voorlichter, en Karin de Kruif, regionaal relatiemanager, had ‘Noord’ het weer puik voor elkaar. Onder de afgestudeerden bevond zich de eerste uit het samenwerkingsverband tussen de Open Universiteit en de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden. Onder hen bevond zich tevens mr. Carla Berkhout. Voor haar afstudeeronderzoek mocht zij al op heel wat aandacht rekenen. Zo stond zij met een essay over ‘Geert Wilders en de parlementaire immunititeit’ in het Nederlands Juristenblad (NJB). Inmiddels heeft het NJB ook aandacht besteed aan haar ‘topscriptie.’ Voorts moeten de lezers haar kennen van de ingezonden brief in Modulair 1 waarin zij haar onvrede uitte over de nieuwe systematiek van de diploma-uitreikingen, niet meer vanzelfsprekend in het ‘eigen’ studiecentrum en/of op een datum die ver achter het moment van afstuderen ligt. Hoe beviel haar de uitreiking in het Groningse? ‘Niets dan lof voor Caroline Visser en haar team. Ondanks de onderkoelingsverschijnselen waaronder alle genodigden aan het einde van de ceremonie te lijden hadden, was de locatie een schot in de roos. Het is en blijft natuurlijk surrealistisch dat je voor een buluitreiking (vanuit Luxemburg) bijna twintig uur in de trein moet zitten, maar de uitreiking was de reis dubbel en dwars waard!’

dhr. L.A.G. Verduyn Lunel (LLM), ’s-Hertogenbosch Scriptie: ‘La marea negra’. De ramp met de olietanker Prestige en de weigering van Spanje en Portugal het schip toe te laten tot hun havens in een internationaal-rechtelijk perspectief. dhr. R. Vierhout (LLM), Nunspeet Scriptie: Codificatie van het journalistieke verschoningsrecht. Over de vraag naar valide Juridische argumenten hiervoor. Wo bacheloropleiding Nederlands recht dhr. J. van Berk (LLB), Nijmegen Wo masteropleiding Nederlands recht mw. C.M. Berkhout (LLM), Luxemburg, Luxemburg Scriptie: De immuniteit van de leden van het Europees Parlement in perspectief. Naar een blauwdruk voor een uniforme eigentijdse regeling.

3 Bij deze studenten werd aan het behaalde getuigschrift de waardering ‘met Lof’ toegekend.

Modulair 18 december 2009

5709583

40