Watermanagementcentrum Nederland Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling (LCW)
Droogtebericht 23 september 2013 | Nummer 2013-10
Laatste Droogtebericht 2013. De neerslag in de afgelopen periode heeft de droogtesituatie aanmerkelijk verbeterd. Ook vanaf midden volgende week valt er in de stroomgebieden van Rijn en Maas af en toe nog neerslag. De temperaturen wijken in de komende weken niet veel af van wat normaal is voor de tijd van het jaar. Het neerslagtekort in Nederland is sinds het vorige droogtebericht dd. 9 september gedaald van bijna 200 mm naar 103 mm. In de komende tijd zal het tekort verder gaan afnemen. De rivierafvoer van de Rijn is relatief hoog voor de tijd van het jaar en die van de Maas is ongeveer gemiddeld. De grondwaterstanden die op veel plaatsen twee weken terug nog laag waren zijn inmiddels op de meeste plaatsen gestegen naar normale waarden voor de tijd van het jaar.
droogtebericht voor waterbeheerders
Pagina 1 van 8
Samenvatting Het weer In de komende weken worden temperaturen rond de normale waarden voor deze tijd van het jaar verwacht (ca 15 à 20 graden). Vanaf het midden van de week nemen de neerslagkansen toe, waarbij er vanaf het volgende weekend significante hoeveelheden neerslag kunnen gaan vallen. Aan het eind van de periode valt er in de stroomgebieden van Rijn en Maas (met een kans van ongeveer 50 %) dan nog circa 10-20 mm neerslag. Neerslagtekort : Het neerslagtekort in Nederland is nu gemiddeld voor de tijd van het jaar en het zal verder in het jaar dalen en omslaan in een neerslagoverschot. Wateraanvoer vanuit Rijn, Maas en IJsselmeergebied De afvoer van de Rijn bij Lobith bedraagt momenteel 2526 m3/s. De verwachting is dat de Rijnafvoer eerst gaat dalen en dan aan het eind van de week zal stabiliseren rond de 1100-1200 m3/s, waarna eventueel door nieuwe neerslag een kleine stijging van de afvoer kan plaatsvinden. De afvoer van de Maas bij St Pieter is nu 105 m3/s. De komende wordt een geringe afname naar 90 m3/s verwacht. Dit is iets boven de normale afvoer voor deze tijd van het jaar. Het meerpeil van het IJsselmeer en het Markermeer zijn NAP – 0,25 m en NAP -0,23 m. De komende weken wordt overgegaan van het zomerstreefpeil NAP – 0,20 m naar het winterstreefpeil van NAP -0,40 m. Het wateroverschot wordt afgevoerd door de spuisluizen bij Den Oever en Kornwerderzand.
De watertemperatuur in de Rijn bij Lobith en de Maas bij Eijsden is nu 17 en 18 graden Celsius. Hierin wordt de komende tijd weinig verandering verwacht. De watervraag is flink afgenomen, met name vanuit de landbouw. De huidige aanvoer van de rivieren en de grondwaterstanden zijn zodanig dat aan de vraag kan worden voldaan. Droogtemaatregelen zijn en worden afgebouwd. Zo is de Prins Bernardsluis in Tiel sinds 10 september weer gesloten.
Dit droogtebericht is naar verwachting het laatste bericht van het droogteseizoen 2013. Bij aanvang van het droogteseizoen 2014, of indien de situatie daartoe aanleiding geeft, wordt de droogteberichtgeving weer opgestart.
droogtebericht voor waterbeheerders
Pagina 2 van 8
droogtebericht voor waterbeheerders
Pagina 3 van 8
Nadere informatie Het weer Neerslagverwachting tot en met 1 oktober 2013: De eerste dagen ligt een hogedrukgebied boven de stroomgebieden, wat zorgt voor rustig en droog weer. Vanaf het midden van de week nemen de neerslagkansen toe, waarbij er vanaf het volgende weekend significante hoeveelheden neerslag kunnen gaan vallen. Aan het eind van de periode valt er in de stroomgebieden (met een kans van ongeveer 50 %) nog zo'n 10-20 mm neerslag. Temperatuurverwachting tot en met 1 oktober 2013: De temperaturen liggen gedurende de hele periode in de stroomgebieden rond normale waarden, tussen de 15 en 20 graden. In de zuidelijke delen van de stroomgebieden wordt dat rond de 20 graden. Verdere vooruitzichten tot en met 20 oktober 2013: Wat betreft neerslag worden er geen afwijkingen verwacht ten opzichte van de normale waarden. Ook voor de temperatuur zijn er nauwelijks afwijkingen ten opzichte van de normale waarden te verwachten. De gepresenteerde kleurenverdeling is een indicatie voor temperatuur/neerslag afwijkingen tussen de real time prognoses van het ECMWF numerieke weermodel ten opzichte van de numerieke modelklimatologie.
droogtebericht voor waterbeheerders
Pagina 4 van 8
Neerslagtekort Van 1 april tot en met 30 september wordt in Nederland het gemiddelde neerslagtekort berekend over dertien meetstations. In onderstaande grafiek toont de zwarte lijn het verloop van het neerslagtekort (mm) in de tijd. In de afgelopen 14 dagen is het neerslagtekort ongeveer gehalveerd. Ter illustratie zijn daarom de neerslagtekort kaarten van 14 dagen terug en van vandaag naast elkaar geplaatst. Op dit moment is het neerslagtekort (103 mm) ongeveer gelijk aan het langjarig gemiddelde. In de komende periode daalt het verder.
Rivierafvoer en meren Rijn Zwitserse Meren Het peil van de meeste Zwitserse stuwmeren ligt rond het langjarig gemiddelde. Een maat hiervoor is de z.g. ‘Füllungsgrad’ die normaal rond deze tijd tussen de 80 en 90% bedraagt en op dit moment 83% is. Maatgevend voor de Rijnafvoer is de afvoer vanuit de Bodensee. De huidige stand van de Bodensee is hoger ten opzichte van het langjarig
droogtebericht voor waterbeheerders
Pagina 5 van 8
gemiddelde voor de maand september. Op basis van de weersverwachting zal het peil van de Bodensee in de komende week gaan dalen tot waarden rond of net boven het langjarig gemiddelde
Waterstandsverloop Bodensee, station Romanshorn met langjarig gemiddelde, maximale en minimale waarden [Bron: Bundesamt für Umwelt, Bern]
Actuele afvoersituatie In een normaal jaar bedraagt het aandeel vanuit de Alpen aan de totale afvoer van de Rijn in september ca. 60%. Op dit moment is dit aandeel 50%. De afvoer van de Rijn bij de uitstroming uit de Bodensee bedraagt 400 m3/s, een gemiddelde waarde voor september Afvoerverwachting voor maandag 23 september – maandag 30 september: Op dit moment komt een afvoerpiek voorbij bij Lobith. De piek komt op 23 september bij Lobith voorbij en de afvoer zal dan rond de 2600 m3/s bedragen. Voor de komende week wordt weinig tot geen neerslag meer verwacht, waardoor vanaf 24 september de afvoer weer zal gaan afnemen tot waarden rond de 1100-1200 m3/s aan het eind van deze week. Afvoerverwachting voor maandag 30 september – maandag 7 oktober: De verwachting is dat de afvoer aan het eind van de week zal stabiliseren rond de 11001200 m3/s, waarna eventueel door nieuwe neerslag een kleine stijging van de afvoer kan plaatsvinden.
Afvoerverloop Lobith/Rijn
droogtebericht voor waterbeheerders
Pagina 6 van 8
Conclusie Op basis van de huidige situatie en de weersverwachtingen wordt verwacht dat de afvoer van de Rijn in de komende twee weken in het begin boven en later rond het langjarige gemiddelde zal blijven. De basisafvoer is iets lager dan gemiddeld. Op de wat langere termijn zou de lage stand van de Zwitserse stuwmeren tot een verlaging van de basisafvoer kunnen leiden. Alles overziend geeft het Rijngebied een gemiddeld beeld.
Maas Actuele afvoersituatie Het jaar 2013 verloopt voor de Maas met uitzondering van twee afvoergolven begin januari en begin februari vrij normaal qua afvoer. De gemiddelde afvoer te St. Pieter is in de afgelopen week opgelopen tot ca. 160 m3/s om daarna weer te dalen tot ongeveer 120m3/s, een normaal niveau voor de tijd van het jaar. De uitgangsituatie voor de komende maand is gemiddeld. Op basis van de weersverwachting voor de aankomende week wordt een lichte daling van de afvoer tot ca. 90 m3/s verwacht.
Afvoerverloop Luik/Maas
Conclusie De afvoer van de Maas zal de komende weken rond of net boven normale waarden fluctueren.
IJsselmeergebied De peilen van het IJsselmeer en het Markermeer zijn vandaag NAP -0,25 m en NAP -0,23 m. Dit weerspiegelt het normale beheer waarbij eind september–begin oktober de overgang van het zomerstreefpeil van NAP -0,20 m naar het winterstreefpeil van NAP 0,40 m geleidelijk plaatsvindt. Het wateroverschot wordt via de sluizen in de Afsluitdijk bij Den Oever en Kornwerderzand gespuid.
Grondwater De overvloedige neerslag in september heeft een einde gemaakt aan de lange periode met lage tot extreem lage grondwaterstanden. De grondwaterstand is in alle delen van Nederland gestegen en meestal teruggekeerd tot normale waarden. De beschikbare online grondwaterstanden laten zien dat de grondwaterstand in korte tijd sterk is gestegen tot normale waarden voor de tijd van het jaar.
droogtebericht voor waterbeheerders
Pagina 7 van 8
Karakteristieke tijdreeks van een freatisch meetpunt in Utrecht (Veenendaal, B32G0214, www.grondwaterstandinutrecht.nl)
Watertemperatuur Vandaag is een watertemperatuur bij Lobith van 17 °C gemeten en bij is Eijsden circa 18 °C gemeten. De verwachting is dat de watertemperatuur de komende tijd ongeveer op de huidige temperaturen zal blijven.
droogtebericht voor waterbeheerders
Pagina 8 van 8
