In deze editie:
Kritische Studenten Amsterdam
Kom jij ook in actie voor je eigen rechten?
Dronken wijsheden van de ComissieBBQ Nieuwe aanwinsten De nieuwe leden van de Mediacie ontmoet je in hun columns.
Docenteninterview: Will Smeets
En nog veel en veel meer! jaargang 3 - uitgave 1 - november 2013
Colo
Gyrinu Kame de Bo 1 081
Co med A in
Hoof
Daisy
Lay-o
Danië
Reda
Ernst Arno Maria Beau Sylvia Roel Jeffre Sand Esthe Tom Andr Myrth Daisy Cynth
Jaarg Nove Druk Opla
'de Na maal p vereni studie natan studen van de Biome weten Facult Leven de Vri Amste
Colofon Gyrinus natans Kamer P-022 de Boelelaan 1 085 1 081 HV Amsterdam
Contact/kopij?
[email protected] Adverteren?
[email protected] Hoofdredacteur
Daisy de Vries Lay-out
Daniëlle Luinenburg Redactie
Ernst Bank Arno Commandeur Mariah Daal Beau van Driel Sylvia Gerritsen Roel Glas Jeffrey Hendrikse Sandra van der Nat Esther Ruiter Tom Sistermans Andréa Tijhuis Myrthe Timmermans Daisy de Vries Cynthia de Vries Lentsch
In deze editie: Voorwoord redactie Van het Bestuur KSA: Kritische Studenten Amsterdam FSR FALW Onze nieuwe aanwinsten: Andréa Tijhuis Esther Ruiter Tom Sistermans Beau van Driel (Dronken) wijsheden van de commissie bbq Column: Kan je dat eten? Een kijkje bij een andere vereniging: Anguilla Biologie & Filosofie - Een synthese? De Borrelaar: BeerPressure Docenteninterview: Wil Smeets Cardiocolumn: Oplosbare stents Column: De Darwin mezen Wetenschap: Micro-organismen signaleren tijdstip van overlijden Kwalleninvasie zorgt bijna voor meltdown Storm op komst? 'Nu even niet, schat.'
4 5 6 9 10 11 12 15 16 18 19 20 22 24 26 27
8 13 19
SOG: Stripjes Raadsels Horoscoop Sudoku Klaverjas scoreblad
14 28 29 30 31
Jaargang 3 nummer 1 November 2013 Druk: PrintJob Oplage: 100 stuks
'de Natator' verschijnt vier maal per jaar en is het verenigingsblad van studievereniging Gyrinus natans. Dé vereniging voor studenten en medewerkers van de studies Biologie en Biomedischewetenschappen aan de Faculteit Aard- en Levenswetenschappen van de Vrije Universiteit te Amsterdam.
Op de cover:
Deze keer iets heel nieuws op de voorpagina: een puzzel. Sandra van der Nat heeft een geweldig nieuw concept geïntroduceerd, een spel/puzzel genaamd: zoek de verschillen. Lukt het jou om het grote verschil tussen de twee verschillende afbeeldingen op de voorpagina te vinden? Denk je het antwoord te weten? Op pagina 31 vind je wat je zoekt.
de Natator - jaargang 3 - editie 1
3
Voorwoord Redactie Lieve lezers, Herfst, het jaargetijde dat van het merendeel van de Nederlandse bevolking geschrapt mag worden. Daar ben ik het dus helemaal niet mee eens, heerlijk vind ik de herfst. Alleen de geur al, daar kan je me echt gelukkig mee maken. Het is waarschijnlijk de geur van rottend blad, maar toch ruikt het lekker, naar ‘herfst’. De bomen laten kleuren zien waar je steeds weer met bewondering naar kijkt en die lange avonden zijn toch onwijs gezellig? Eigenlijk zou het verplicht moeten zijn om in de herfst minimaal één keer naar het bos te gaan voor een wandeling. Frisse lucht inademen en even niet anders hoeven te doen dan genieten. De bladeren van de grond omhoog trappen, paddenstoelen zoeken en in plassen stampen! Dat zal best wel eens wat najaarsdipjes kunnen schelen. Mocht je nou toch niet overtuigd zijn van mijn herfstbetoog, dan kan je altijd nog lekker binnen blijven. Om warm en droog de eerste Natator van dit nieuwe collegejaar te lezen bijvoorbeeld! Zin in een lekker drankje? De Borrelaar geeft tips. Zorg er echter wel voor dat je niet teveel toegeeft aan de ‘beer pressure’ van vrienden. Meer zin in wat intellectueel vermaak? Het ingezonden artikel 'Biologie en Filosofie Een synthese?' en de wetenschapsartikeltjes staan al op je te wachten. Trots zijn we op onze nieuwe aanwinsten in de Mediacie! Lees hun stukjes of kraak je hersenen met de raadsels. En als je dan toch bezig bent, kijk dan ook even of je jouw dronken wijsheid van de commissiebarbecue nog herkent op de centerfold. Kortom, de Natator is weer van alle markten thuis, geniet ervan. Nou waar wacht je nog op? Lezen! Daisy de Vries Voorzitter Mediacie
4
Van het Bestuur Een kleine introductie Ten tijde dat ik deze tekst schrijf is het 61ste bestuur nog niet geconstitueerd. Constitutie, een mooi woord, maar zonder een tegenbestuur of een protest groep “Zeg nee tegen het KBee” verwacht ik nu uw nieuwe voorzitter te zijn. Mijn naam is Dimitri Lindijer en ik zal het 61ste bestuur van deze faculteitsvereniging leiden. En nu we net nieuw zijn, is het natuurlijk belangrijk om te weten waar u mee te maken heeft. Ik zal u even een introductie geven van mijn bestuur. Malu Steenwijk. Secretaris. Over haar partyverleden zal ik maar geen boek schrijven, want zij heeft ook een hele andere kant. Haar veelzijdige persoonlijkheid maken haar een fantastisch lid van dit bestuur. Met haar notulen waar u, “u” tegen zegt en haar snelle reactie gaat ze een geweldig secretarisschap tegemoet. Rosanne Kampinga. Penningmeester. Hoewel haar profielfoto op Facebook iedere drie minuten wisselt, heeft ze absoluut geen last van stemmingswisselingen. Haar deelname aan dit bestuur liet even op zich wachten, maar door haar vrolijke karakter sloot ze goed aan op de groep. De positiviteit zult u terug zien in haar cijfers. Ruben de Boer. Vicevoorzitter. Hij heeft overal een mannetje voor, behalve voor zijn humor. Als er iets gedaan moet worden, dan is hij de aangewezen persoon. Onder zijn leiding zullen er dit jaar een aantal fantastisch evenementen plaatsvinden. Door zijn creativiteit en betrouwbaarheid kunnen we dit jaar heel goed op hem bouwen.
Floor Bouwman. Commissaris Activiteiten. Na jaren bankhangen en nog steeds een leeg Gyrinus-CV vindt ze het wel genoeg. Ze wil alles of niets en dat laat ze zien door in keer van nul naar alle commissies te gaan. Als actief lid zult u uiteindelijk met haar te maken krijgen en let een beetje op, want ze weet wat ze wil, en dat krijgt ze ook. Ernst Bank. Commissaris Onderwijs. Hij probeert al jaren zijn studie af te ronden en nu er eindelijk een einde in zicht is, gaat hij een niveau hoger, een bestuursjaar. Als hoofd onderwijs staat onze vereniging straks hoog aangeschreven en zullen zelfs (hoofd)docenten van hem leren. Dominique Hamelink. Commissaris Tegenstelling. Terwijl ze nog steeds lid is van haar jaarclub in Utrecht, moet ze toch nu echt de waarheid onder ogen zien. Als penningmeester van de Tegenstelling zal ze hard aan de slag moeten om het spraakwater te laten vloeien, maar onder die functie kan ze het hoofd koel houden, net zo koel als uw Budels. Hierbij hoop ik u van genoeg informatie te hebben voorzien, als u nog vragen heeft kunt u gerust langskomen in het bestuurshok. WN-P022.
Namens het 61ste bestuur der Gyrinus natans, Dimitri Lindijer Voorzitter ‘13-‘14
de Natator - jaargang 3 - editie 1
5
KSA onofficiële
De opening van het academische jaar Welkom op de VU! Het academische jaar is weer van start gegaan en dat betekent de eerste studievereniging-borrels, de eerste colleges, en een fantastische introductieweek voor alle eerstejaars. Weinig studenten weten echter dat zowel de VU als de UvA begin september het academische jaar officieel openen. Openbaar voor iedereen, ook studenten, maar er wordt geen moeite gedaan om ons uit te nodigen. Nou is dat natuurlijk geen ramp; wij vermaken onszelf wel op onze eigen feesten en op een droog praatje van de rector zitten de meeste van ons toch niet te wachten. Maar toch is dit voorval heel tekenend voor hoe er door de bestuurders van onze universiteit naar studenten gekeken wordt, en het begin van het academisch jaar is een uitstekend moment om hier even bij stil te staan. Wij worden tegenwoordig gezien als de klanten van de VU, we investeren in onze eigen toekomst door zo snel mogelijk een papiertje te halen en we hebben verder niet zoveel in te brengen over wat hier zoal gebeurt. Zaken waar wij toch wel degelijk iets van merken. Zo zijn nu op elke universiteit het bindend studieadvies (BSA) en de harde knip van kracht, in Leiden geldt nu ook een BSA in het 2e en 3e jaar, her en der verdwijnen opleidingen in Nederland. Er wordt al jaren algemeen bezuinigd op hoger onderwijs, studiefinanciering en het studenten OV, en vanaf volgend jaar wordt ook de basisbeurs afgeschaft. Dit is allemaal erg vervelend en kut, maar er is ook een groter plaatje: namelijk dat ons onderwijs wordt afgebroken. Waarom? De crisis wordt hier als excuus voor gebruikt, maar deze afbraak werd al lang voor de crisis in gang gezet. De politici en de bestuurders van de universiteit maken van het onderwijs langzaam een ordinaire 6
bedrijfstak. Universiteiten worden diplomafabrieken die met elkaar moeten concurreren en studenten moeten rondshoppen voor hun opleiding. Bestuurders en raden van toezicht zijn afkomstig uit het bedrijfsleven en verzinnen allerlei idioot beleiden dat mooie rendementscijfertjes oplevert maar het studeren voor ons steeds moeilijker maakt. Studenten die langer dan nominaal studeren, van opleiding wisselen of een tweede opleiding wensen te volgen worden met hoge kosten gestraft. We worden gezien als klanten de klant is koning en hij zal royaal betalen. Ondertussen wordt de stufi afgeschaft omdat studeren gelijk is aan investeren: je krijgt later een goede baan en daar moet je nu wat voor over hebben, desnoods door jezelf diep in de schulden te werken. Tegelijkertijd duurt, tot de volstrekte verbazing van diezelfde bestuurders en politici, de crisis voort en loopt de (jongeren)werkloosheid verder op.
Kritische Studenten Amsterdam
Jongens en meisjes, gaat dit niet te ver? academische jaar gevierd door onze Kijken wij met lede ogen toe hoe onze bestuurders en medewerkers. Dit jaar universiteit van ons wordt afgepakt en hebben wij echter voor de verandering ons al die regels worden opgedrongen? een feestelijke opening voor studenten Van wie is de universiteit nou eigenlijk? zelf georganiseerd. Wij zijn namelijk Van een kliek idiote managers of van ons geen klanten van de universiteit, wij zijn allemaal; docenten en studenten samen, de universiteit. Als onze bestuurders dat zelfs van de samenleving als geheel? Wat niet doorhebben moeten ze maar een de regering betreft: andere baan in één Als wij ons als studenten laten wij ons zand of ander bedrijf in de ogen strooien verenigen, kunnen wij onze gaan zoeken. Met met beloften op een universiteit terugclaimen. deze opening laten goede baan? we zien dat wij zelf Iedereen weet inmiddels dat wij de het initiatief kunnen nemen. Als wij ons generatie zijn die de crisis volle bak gaat als studenten verenigen, kunnen wij krijgen en dat je je schuld niet zomaar onze universiteit terugclaimen. Als we terugbetaalt. En laten wij ons aanleunen willen dat we goed onderwijs hebben, dat studenten worden voorgesteld als moeten we daar zelf iets voor doen. Weg een stel profiteurs? Moeten we geloven met die stomme regels, weg met idioot dat wij geen bijdrage aan de samenleving beleid en met het idiote verhaal dat we leveren? klanten of parasieten zijn. Tijd voor actie! We moeten iets doen en we kunnen Goed, de geldstroom is niet eindeloos. ook iets doen. Maar laten we eisen dat we met respect worden behandeld en dat het onderwijs En het is makkelijker dan je denkt. Je niet nog verder kapot wordt gemaakt. hoeft geen grote organisatie te zijn met Juist nú moet het onderwijs in dienst een bestuur en een penningmeester en moet staan van de samenleving en moet met vergaderingen met het er geïnvesteerd worden in onderwijs en faculteitsbestuur. Een groepje cultuur. Juist nú moeten studenten zich enthousiaste studenten die samen iets betrokken voelen bij de samenleving. Het willen bereiken is genoeg. En er zijn al onderwijs is van ons allemaal en voor veel groepjes bezig die nog verder ons allemaal. moeten groeien: ONS Kritisch Alternatief (studentenpartij aan de UvA) kraakte De grote vraag is: wat kunnen we eraan onlangs een openbare parkeerruimte doen? Veel mensen weten dat het fout voor meer fietsenstallingen bij de gaat maar hebben het gevoel er niks aan universiteit, de Verontruste VUers te kunnen veranderen. Maar dit kan wel. hebben vorig jaar nog de rector eruit Op 2 september werd de opening van het geknikkerd, de ondergrondse
de Natator - jaargang 3 - editie 1
7
KSA
verzetshelden van Animo zorgden ervoor dat de minder positieve kanten van de Bèta-fusie ook aan het licht kwamen, en Kritische Studenten Amsterdam organiseert met enige regelmaat debatten en leesgroepjes, maar ook directe acties en protesten. Elk van deze dingen is in gang gezet door een klein groepje individuen, net als jij en ik, die vonden dat de maat vol was.
inzetten voor beter onderwijs en een betere studietijd. Zoek deze organisaties eens op, stuur een mailtje, kom langs, sluit je aan, beslis zelf wat je bij wilt dragen, wordt actief, verenig je, zet zelf iets op. Actie werkt! En ten slotte en als allerbelangrijkste: praat hierover met je medestudenten. Wees bewust van wat er gebeurt. En wees boos over wat er gebeurt. Maak er een mooi jaar van!
In het begin van het jaar worden veel studenten actief bij studentenverenigingen en dergelijke, maar bedenk je dat je een deel van je tijd ook kan besteden bij groepjes die zich
Max Jansen – Kritische Studenten Amsterdam
Micro-organismen signaleren tijdstip van overlijden Micro-organismen kunnen als hulpmiddel worden gebruikt om het tijdstip van overlijden te bepalen. In een onderzoek aan de Universiteit van Colorado Boulder is onderzoek gedaan naar de veranderingen in microbiële populaties op muizenkarkassen tijdens het ontbindingsproces. Door het type microorganisme en de aanwezige hoeveelheid te bepalen kon de groep onderzoekers bepalen wanneer de muizen waren gestorven. Onder leiding van Jessica Metcalf zijn vijf muizen aan hun eind gekomen en in een plastic container gelegd met aarde afkomstig van een nabij gelegen rivierbed. Terwijl de muizen ontbindden werd gedurende een periode van 48 dagen regelmatig bepaald welke microben op de huid, in de darmen en in de aarde aanwezig waren. Tussen zes en negen dagen zijn vooral de anaerobe
8
microben aanwezig in de darmen waardoor de lichamen opzwellen. Na dag negen scheuren de karkassen open en nemen de aerobe bacteriën over. Volgens Eric Benbow, een ecoloog van de Universiteit van Dayton Ohio bestaat de mogelijkheid om de tijd van overlijden tot het uur te bepalen met behulp van microben. "Tevens zijn microben altijd aanwezig," geeft David Carter van Chaminade Universiteit van Honolulu aan. Door de betrouwbaarheid van microben als zogenaamde "death timers" aan te tonen, hebben Metcalf en haar collega's een goede fundering voor verder onderzoek gecreëerd. Het is nu aan forensisch onderzoekers over om deze kennis in praktijk te brengen. Bron: sciencenews.org
FSR FALW Meer uit je studententijd halen! Met deze zin voelt iedere student zich aangesproken. De ene doe er weinig mee en de andere weet af en toe niet waar die (studenten)tijd naartoe is gerend. Zelf doe ik een paar dingen naast mijn studie waaronder lid zijn van de fSr-FALW 2013-2014, en deel uitmaken van No Game. No Game is een groep jongeren die binnen stichting Pharos voorlichting geeft aan jongeren over meisjesbesnijdenis. Voor No Game was ik afgelopen april te gast bij een talkshow van stichting Wadata op radio RaZo. Dit is een stichting die zich onder andere bezighoudt met het bestrijden van meisjesbesnijdenis, vooral in WestAfrika, door voorlichtingen en awareness te creëren. Aan het begin van de uitzending was ik nog best zenuwachtig om mijn Engels, het feit dat ik de jongste en de enige vrouw was en de hoge verwachtingen die de mannen van mij hadden. In de talkshow hebben we uitgebreid gesproken over de fysieke en mentale effecten van meisjesbesnijdenis. Wat mij hierbij opviel, is hoe openlijk de mannen spraken over seksualiteit. De zin 'seks hebben' was geen taboe voor hen. Zij waren vooral heel erg bezorgd over het welzijn van de vrouw en haar seksuele ontwikkeling. Alleen het feit al dat haar seksuele genot werd ontnomen vonden zij erg, laat dus staan dat ze moet lijden iedere keer dat ze gemeenschap heeft. Dit viel mij op omdat ik het nog niet eerder heb meegemaakt dat mannen, uit deze gemeenschap, zo openlijk spraken over meisjesbesnijdenis en dat het thema
seks geen taboe was. Ook opvallend was dat de mannen meisjesbesnijdenis zo persoonlijk opvatten, ze voelden zich erg geroepen om als mannen er tegen te strijden. Al met al was het een geslaagd interview. Ondanks het feit dat ik soms naar mijn studententijd moet zoeken, ben ik erg blij dat het zo is. Door dingen naast mijn studie te doen, maak ik niet alleen maar leuke dingen mee zoals geïnterviewd worden, maar ik ontdek ook waar mijn interesses liggen en leer mijzelf steeds beter kennen. Laten we eerlijk zijn, als een studentenleven alleen uit studeren bestond, dan zou dat toch saai zijn! Marie C. Agahozo PR fSr 2013-2014 Facultaire Studentenraad Aard- en Levenswetenschappen Facebook: www.facebook.com/fsralw E-mail:
[email protected] Inloopspreekuur: iedere maandag en woensdag van 12.30 tot 13.30 uur in kamer M112 Adres: Kamer M112 De Boelelaan 1085 1081 HV AMSTERDAM Telefoon: 020-5987239
k?
ns al leu
Vind je o
de Natator - jaargang 3 - editie 1
9
Onze nieuwe aanwinsten Het Brugger-effect Hoezeer ik het ook probeerde te vermijden, het lijkt een universele regel te zijn dat je er op je eerste dag voor zorgt dat iedereen weet dat jij een eerstejaars bent. Ik ben daarop zeker geen uitzondering. Een verslag van mijn eerste dag. Het is 08.00. Bij het opentrekken van de gordijnen word ik begroet door de Hollandse luchten: grijs en regen. Om deze toch al moeilijke start (na 3 maanden vakantie weet je niet meer wat het woord ‘bioritme’ betekent) nog iets moeilijker te maken. Gewapend met regenjas en frisse tegenzin stap ik op de fiets naar ’t station. Eenmaal onderweg met het OV, zie ik dat ik toch wel uit de toon val. Zeker de regenjas is een weggevertje: jongens, ik ben een eerstejaars! Met mijn armen vol jassen en mijn hoofd vol vragen (waar laat iedereen zijn jas?; Hoe kan het dat die jongen een praktisch lege rugzak heeft?), stap ik het WN-gebouw in, waar ik al snel tegen een grote groep soortgenoten oploop. Nog twintig minuten voordat het college begint en de gang staat al ramvol. De irritatie op de gezichten van de ouderejaars is leesbaar, terwijl ze zich elleboogwerkend een weg banen tussen de eerstejaars. Uiteindelijk kunnen we naar binnen en iedereen rent de zaal in alsof ze de bus moeten halen. De zaal biedt net plaats aan iedereen, gelukkig. Ik vind een plek en probeer zo soepel mogelijk te gaan zitten. Dat vergt nog wat oefening, bedenk ik mezelf terwijl ik mijn jassen, tas en benen allemaal onder het kleine tafeltje probeer te positioneren. 10
Misschien volgende keer wat minder spullen mee, neem ik mezelf voor. Uiteindelijk zit ik dan toch, collegeblok in de aanslag. Na het college ben ik alweer klaar en kan ik naar huis. Ik verlaat het gebouw zonder verdere hindernissen, behalve de laatste deur voor de uitgang dan: doordat er een harde wind staat, moet je harder tegen de deur duwen. Resultaat: door deze onverwachte situatie duurt het een tijdje voordat ik de deur openheb, en botst er een ouderejaars tegen me op. Ik verontschuldig me en maak me met een rood hoofd uit de voeten. Een onhandig einde van mijn onhandige eerste dag. Uiteindelijk is het natuurlijk vrij logisch dat je op je eerste dag wat onhandig uit de verf komt (voor mij geldt dit in drievoud; ik ben nou eenmaal van nature nogal onhandig), daarvoor is het per slot van rekening je eerste dag. En bovendien leer je er ook van, bijvoorbeeld dat je best wat minder spullen kan meenemen en regenjassen in het OV nogal overrated zijn. Tjsa, wat kan ik zeggen? Het blijkt maar weer dat het brugger-effect ook na de middelbare niet uitgewerkt is… Andréa Tijhuis
De dag dat ik dacht dat ik dood ging Mensen die mij kennen en mijn reisblog hebben gelezen, denken nu waarschijnlijk aan de dag dat ik met een stoel van een klif afviel. Nu klinkt dit heel dramatisch, maar ik zat goed vastgesnoerd in een tuigje aan een bungeetouw. Maar dat is niet de dag die ik bedoel. Nee, want op de dag dat ik dacht dat ik dood ging lag ik heel stilletjes op een matje in een slaapzak. Niet zo heel spannend zou je denken, maar ik sliep niet bij iemand thuis of in een tentje op een camping. Ik sliep in de buitenlucht ergens langs de weg in de middle of nowhere in Australië. Ik was daar aan het rondtoeren met een groep mensen en een gids. We hadden die nacht ons kamp opgeslagen bij een inham langs de weg, om dan weer ‘s morgens vroeg verder te rijden. Er was een mooi groot kampvuur gemaakt om op te koken en we zaten gezellig te kletsen. Voelde me totaal niet onveilig of bang. Tot op het moment dat de gids even tussen neus en lippen door zei dat we wel echt moesten opletten voor de slangen die hier zaten. Nu moet je een ding van mij weten; ik ben als de dood voor slangen. Maar echt als de dood, als ik ze op tv al langs zie komen zap ik ze meteen weg. Ik kan er gewoon niet naar kijken zonder de rillingen te krijgen. Denk ook dat ik in een ander leven gedood ben door een slang. Dus je snapt dat ik die mededeling niet zo fijn vond. Gelukkig de hele avond niks gezien, waardoor ik met een bijna weer helemaal veilig gevoel in mijn slaapzak kroop en in slaap viel. Tot ik ‘s ochtends vroeg wakker werd en iets zwaars op mijn voeten voelde liggen. Meteen waren de slangen die hier zaten weer in mijn hoofd. Het was ‘s nachts heel erg afgekoeld en ze zochten
natuurlijk naar een warmtebron, ik dus. Ik durfde me niet te bewegen, zelfs niet adem te halen, bang dat die slang dan ook wakker zou worden. Het werd al best zwaar op mijn voeten en ze begonnen al te tintelen. Na een half uur zo gelegen te hebben en de vreselijkste scenario's in mijn hoofd te hebben gehad nam ik een besluit. Ik dacht dit kan zo niet meer, mijn voeten deden al echt pijn en als ik langer wacht kan ik misschien zelfs niet meer weg rennen. Dus trok ik razendsnel mijn voeten weg en was al bijna helemaal uit mijn slaapzak toen ik toch een blik durfde wagen op 'de slang'. Ja 'de slang' want wat ik dacht dat een slang was die naar mijn warmte opzoek was gegaan, was de tas van een Chinees meisje die om was gevallen op mijn voeten. Esther Ruiter Niet geheel onterecht die waarschuwing. Van de 10 giftigste slangen wereldwijd zijn er 8 afkomstig uit Australië. Zoals bijvoorbeeld deze Taipan (Oxyuranus scutellatus), deze slang heeft doorgaans genoeg gifbij zich om 100 mensen te doden. Gelukkig is er een effectiefantiserum.
de Natator - jaargang 3 - editie 1
11
Onze nieuwe aanwinsten The Hidden City Het Verenigd Koninkrijk staat niet bepaald bekend als het meest normale land van de wereld. Het land zit vol met vreemde gewoonten en is nu een geweldige mix van traditie en modernisme. Natuurlijk kan men zo een paar tradities van de Britten opnoemen; dingen als tea time, aan de linkerkant van de weg rijden en de Royal Guard die niets doet dan stilstaan. Ook zijn er wat minder bekende eigenaardigheden in het Verenigd Koninkrijk, één van de leukste van deze eigenaardigheden is de ‘hidden City of London’. De City of London is één van de financiële hoofdsteden van de wereld, staat bekend om haar prachtige gebouwen en er wonen 7.000 mensen. Wacht, 7.000? Dat klopt, de City of London is anders dan Londen. Londen staat eveneens bekend om haar historische gebouwen en belangrijke positie in de wereldeconomie. Er wonen echter 7.000.000 mensen in Londen. Wat is dan de City of London? Als je op een kaart van Londen kijkt zie je een klein vierkant district in het midden van het centrum, de Britten noemen het ook vaak de ‘square mile’. The City of London is geen deel van de stad Londen, beide plaatsen hebben namelijk eigen belasting, bestuur, inwoners en zelfs eigen politie. Maar hoe komt het Verenigd Koninkrijk aan twee Londens? Dit begint bij de Romeinen die de handelspost Londinium stichtten. Vanwege de belangrijke positie van Londinium kreeg de stad een eigen muur. Waar deze muur vroeger stond is nu de grens van Londen en de ‘square mile’. De Romeinen verdwenen, maar Londinium bleef bestaan als handelspost en werd veel rijker dan de rest van Groot-Brittannië dat leed onder de Middeleeuwen. Toen Groot-Brittannië werd veroverd door William the Conquerer bleek dat Londinium met haar muren niet zomaar opgaf. Daarom besloot William een verdrag te sluiten met de inwoners. William zou erkennen dat Londinium -dat toen waarschijnlijk gewoon Londen heette- haar eigen rechten had, als Londen William als 12
koning zou erkennen. Het koninkrijk dat William toen stichtte bestaat nog steeds en dat geldt ook voor het verdrag. Omdat Londen zo’n machtige stad was werden er ook muren en torens om de stad heen gebouwd om bescherming te bieden tegen de stad zelf. Één van die torens staat nog overeind en staat bekend als de ‘Tower of London’, waar de Britse kroonjuwelen momenteel liggen. De muren veranderden echter niets aan de economische machtspositie van Londen. Er werd daarom een concurrerende stad opgericht vlak naast Londen die de naam ‘Westminster’ kreeg. Dit is het begin van een tweede Londen. Vanwege een gebrek
Kwalleninvasie zorgt bijna voor meltdown Een Zweedse kernreactor is zondag 27 september tijdelijk stilgelegd vanwege een kwalleninvasie, dat meldt de Duitse krant Der Spiegel. De kerncentrale van Oskarshamn haalt haar koelwater uit de Oostzee. De pomp die het water vervoert naar de kerncentrale had echter last van een verstopping. Er bleken honderden kwallen vast te zitten in het filter. De kwallen werden in het weekend ontdekt en uit voorzorgsmaatregelen is reactor 3 van de centrale uitgeschakeld. In de herfst zorgen kwallen vaker voor problemen aan de Oostzeekust, de laatste
aan muren en enorm veel ruimte kon Westminster gemakkelijk groeien en groeide zo om Londen en andere nederzettingen in de buurt heen. Er ontstond een soort verzameling van steden die de mensen Londen gingen noemen. Dit werd officieel gemaakt door de Britse overheid en het Londen dat wij allemaal kennen was geboren. Echter, vanwege het verdrag met William the Conquerer mocht de Britse overheid niet beslissen dat de City of London bij de nieuwe stad Londen zou horen en daarmee behield de City of London haar rechten als een stad. De City of London leeft verder en bevat een aantal zeer oude maar grappige wetten. Iedereen mag in feite de City of London betreden behalve de Britse vorst. Deze moet eerst toestemming krijgen van de burgemeester door het stadszwaard te kussen. Verkiezingen in de City of London verlopen ook iets anders dan in elke andere stad in het Verenigd Koninkrijk. Behalve de inwoners kiezen ook de bedrijven die zich in de City of London bevinden een nieuwe burgemeester. Bedrijven kiezen niet zelf, werknemers bepalen de winnaar, welke dan een aantal punten op basis van de
jaren is het aantal kwallen echter fors toegenomen. Waarschijnlijk zijn mensen de uiteindelijke oorzaak van de toename van kwallen. Opwarming blijkt gunstig uit te pakken voor kwallen, daarnaast zorgt de intensieve visserij voor een neergang van de natuurlijke vijanden van de kwal. “De komende jaren zal het aantal kwallen waarschijnlijk alleen maar toenemen”, zegt de Zweedse zeebiologe Lenne Moller. “Maar hoe de globale kwallenpopulatie zich gaat ontwikkelen is moeilijk te zeggen vanwege een gebrek aan gegevens wereldwijd.” Bron: Der Spiegel
grootte van het bedrijf krijgt. Er werken echter meer mensen in de City of Londen dan dat er mensen wonen, namelijk 1 miljoen. De burgemeester van de City of London krijgt overigens een enorm fancy titel: ‘the right honourable the lord mayor of London’ en een fancy outfit om met die titel te matchen. Als laatste beschikt de City of London over een aantal gebouwen buiten de oude stadsmuren. Deze zijn vrij eenvoudig te herkennen aangezien deze gebouwen zijn gemarkeerd met het wapen van de City of London. Het meest opvallende gebouw is misschien wel de Tower Bridge, die in Londen staat maar wordt beheerd door de City of London. Vergis je echter niet; de City of London is geen onafhankelijke natie zoals Vaticaanstad. Het is een unieke plek in het Verenigd Koninkrijk met een ingewikkelde geschiedenis. De muur die vroeger de grens aangaf is nu bijna verdwenen en de grens is minder duidelijk. Als je echter een keer in Londen bent en een klein draakje op een paal ziet staan, dan weet je dat deze nog steeds de grens van een stad in een stad in een land in een land bewaakt. Tom Sistermans
de Natator - jaargang 3 - editie 1
13
SOG Stripjes Zie hier: de twee leukste -ofmoeten we zeggen de enigszins acceptabele- stripjes ingevuld door Gyrinus leden tijdens de commissie barbecue.
14
Onze nieuwe aanwinsten Wetenschapsstage bij het Medisch Centrum Haaglanden Een verhaal voor medestudenten die niet door de loting Geneeskunde zijn gekomen. Als uitgelote student Geneeskunde ben ik in het studiejaar 2012-2013 op zoek gegaan naar een baan in de zorg om ervaring op te doen. Zonder enige ervaring in de gezondheidszorg of relevante studie heb ik een traumachirurg er van te weten overtuigen dat ik van toegevoegde waarde kon zijn aan zijn onderzoek. Hier mijn verhaal. Zoekt en gij zult vinden. En zo vond ik, twee maanden na mijn uitloting Geneeskunde, een traumachirurg bereid om een gesprek van een kwartier met mij aan te gaan. In de twee maanden voorafgaand aan het gesprek ben ik bezig geweest met het uitputten van mijn netwerk en connecties binnen de gezondheidszorg, en zo kwam ik via via terecht bij een opleider Traumachirurgie en secretaris van de Nederlandse Vereniging voor Traumachirurgie. In het gesprek maakte ik duidelijk een gemotiveerd persoon te zijn die helaas was uitgeloot voor de studie Geneeskunde, en dit jaar zonder studie zat. Om het jaar te vullen met relevante activiteiten was ik dus op zoek naar een baan in de zorg. Naarmate het gesprek vorderde wekte ik blijkbaar zijn interesse, want het volgende kwam naar boven: een baan kon hij mij niet aanbieden, maar wel een stage. Deze stage ging inhouden dat ik onder zijn leiding een eigen onderzoek binnen het MCH Westeinde op zou zetten. Het was mij dus duidelijk dat ik was waar ik zijn moest, en ik ging akkoord. Maar voordat we begonnen kreeg ik de opdracht om de volgende onderwerpen te bestuderen: Celbiologie, biochemie, (patho)fysiologie, beschrijvende anatomie en anamnese, en orthopedie. Ik kreeg een stapel boeken mee en hier mocht ik de komende twee maanden mee aan de slag. Om theorie en praktijk te combineren liep ik meerdere dagen mee tijdens het spreekuur en de OK van de traumachirurg. Tijdens deze dagen werd mijn kennis getest, en blijkbaar tot genoegen van de chirurg, want de opzet
van het onderzoek begon kort na de twee maanden literatuurstudie. Het onderzoek, dat tevens nu nog steeds loopt, heeft de naam ‘onderzoek naar functionele resultaten van metacarpalenen phalanxfracturen na conservatieve en operatieve behandeling’. Momenteel behelst het nog een retrospectief onderzoek, maar binnenkort gaan wij prospectief aan de slag, wat inhoudt dat er nieuwe patiënten de mogelijkheid wordt geboden om mee te doen aan het onderzoek. Wij onderzoeken de verschillende behandelingen van fracturen in de hand, en kijken naar de uiteindelijke (mogelijke) functiebeperking die de patiënt aan de fractuur overhoudt. Het is mogelijk om tijdens of na mijn bachelor Biomedische Wetenschappen dit onderzoek om te zetten in een promotieonderzoek, en hier dus mijn Ph.D. mee te behalen. Ervaring in het wetenschappelijk onderzoek vergroot ook mijn kansen bij de selectieprocedure van de zij-instroom Master Geneeskunde van het VUmc. Al met al een leuke ‘success-story’, maar wat ik hier mee probeer duidelijk te maken is: Geef niet op! Je toekomst bepaal je zelf, neem jouw doel voor ogen en ga ervoor! Laat jezelf niet neerhalen door die walgelijke loting voor Geneeskunde in Nederland. Als je het écht wil, kom je er wel, one way or the other. Beau van Driel
de Natator - jaargang 3 - editie 1
15
(Dronken) wijsheden van de commissie bbq
16
de Natator - jaargang 3 - editie 1
17
Column Kan je dat eten? Het is weer herfst; dagen worden korter, blaadjes beginnen te vallen en er schieten paddenstoelen de grond uit. Ik weet niet of het ligt aan de plotselinge leegte ontstaan door mijn afstuderen of door die lekkere bosgeuren, maar opeens kreeg ik een onweerstaanbare drang om er achter te komen of je veel eetbaars kan vinden in de natuur in deze tijd van het jaar. Na wat online onderzoek bleek ik niet de enige te zijn met deze interesse. Excursies en zelfs hele vakanties worden georganiseerd om ‘de rust van de natuur te combineren met een leerrijke ervaring over natuur-eetbaarheid’. Dus, altijd al bang geweest om te verdwalen en te verhongeren in die ene hectare bos in Nederland óf heb je gewoon eens zin om wat anders te eten, lees dan zeker verder. Rozenbottel Rozenbottels –de vruchten van een roos– zijn prima te eten en zijn veel langs bermkanten te vinden. Waarschijnlijk heb je (zonder het te weten) al eens rozenbottel naar binnen gewerkt; het drankje Roosvicee wordt er namelijk van gemaakt. Deze kleine vruchtjes zijn bovendien ontzettend gezond. Ze zitten vol antioxidanten en vitamine A,B en C, gaan hart- en vaatziekten tegen en zijn ontstekingsremmend! Tamme kastanjes Nou is natuurlijk de eerste vraag, hoe onderscheidt je een tamme kastanje van een wilde kastanje? Tamme kastanjes hebben een puntige bovenkant en zijn dunner dan de gladde wilde kastanje. Het omhulsel van de tamme kastanje heeft bovendien meer stekels. De kastanje is lekker zoet, je kunt hem poffen, bakken of er puree van maken. Beukenootjes Die eekhoorns zijn zo gek nog niet. Beukenootjes zijn kleine driehoekige nootjes, waarvan de vruchtwand verhout is. Deze snacks uit de natuur kunnen direct gegeten worden of eerst gebakken worden. In de beukenootjes zit een kleine hoeveelheid giftig blauwzuur. Als de nootjes rauw worden gegeten, wordt daarom geadviseerd om niet te grote hoeveelheden te snoepen. Geschubde inktzwam Dit is de geschubde inktzwam, met een hoge eivormige witte hoed van 5-15cm lang en een holle steel. Deze paddenstoel is vaak in groepjes te vinden op bemeste of net omgeploegde plekken. De zwam moet meteen na het plukken verwerkt worden en schijnt erg lekker te smaken. De geschubde inktzwam kan verward worden met de kale inktzwam. Deze zwam is wel giftig, maar alleen als je twee dagen voor of na het eten van de paddenstoel alcohol drinkt! Wil je meer te weten komen over eetbare planten in de natuur? Kijk dan eens op www.permacultuurnederland.org. 18
Daisy de Vries
Een kijkje bij een andere vereniging Anguilla We weten allemaal dat Gyrinus de studievereniging is van de Levenswetenschappen. Maar er zijn nog veel meer studies op de VU, met nog veel meer verenigingen! De besturen van deze verenigingen gaan vaak goed met elkaar om, maar voor de leden blijkt dit helaas vaak nog onbekend terrein. Jammer, want de meer zielen, de meer vreugd! Tijd dus voor een kijkje binnen een andere vereniging! Anguilla is de studievereniging van Gezondheid en Leven. De geschiedenis van Gezondheid en Leven begint in 2005 op de hogeschool in Zwolle. Gezondheid en Leven was daar een vreemde eend in de bijt als enige universitaire studie. Na een jaar is Gezondheid en Leven toch naar Amsterdam verplaatst. Aan deze ingewikkelde verhuizing heeft onze vereniging haar naam te danken. De echte biologen onder jullie hadden natuurlijk allang door dat Anguilla Latijn is voor paling. De studie en de vereniging zijn als het ware naar Amsterdam geglibberd. De verhuizing naar de VU bleek een gouden greep want inmiddels heeft G&L het grootste aantal eerstejaars van de hele FALW. Doordat we nog zo jong zijn was het voor ons niet makkelijk om aan een eigen plekje op de VU te komen. Onze ledenkamer zit diep in de krochten van het WN gebouw maar vaak kun je al van veraf horen dat onze leden fanatiek aan het mariokarten zijn. Voor onze leden staat er bijna altijd wel iets om te eten en er is in ieder geval broodbeleg mocht je geen tijd meer gehad hebben om je brood te smeren.
Gezondheid en Leven studenten kunnen kiezen uit gezondheidswetenschappelijke en biomedische masters. Hierdoor moeten ze in het tweede en derde jaar ook al kiezen uit veel verschillende vakken. Anguilla probeert G&L studenten zoveel mogelijk te helpen met kiezen door bijvoorbeeld alumni te laten vertellen over hun keuzes. Op onze website is per vak een beschrijving te vinden en in ons verenigingsblad (de Agora) wordt ouderejaars gevraagd naar hun ervaringen met een vak. Natuurlijk organiseren we ook een hoop minder serieuze dingen zoals borrels, feesten en reizen. Enkele hoogtepunten van vorig jaar waren het gala in Holland Casino en de reis naar Krakau. Feesten organiseren we vaak samen met andere studieverenigingen die wat meer mannelijke leden hebben. Op die manier kunnen ook niet G&L studenten kennismaken met de leukste meisjes van de VU. Sebastian Bon Commissaris Extern Anguilla
Storm op komst? ‘Nu even niet, schat.’ In een Braziliaans onderzoek is gebleken dat insecten zoals motten en bladluizen niet paren als er slecht weer op komst is. De wetenschappers hebben dit onderzocht d.m.v. een drukkamer, waar de insecten onder omstandigheden van hoge druk (voorbode van regen) en lage druk (voorbode van storm) bij elkaar werden gezet. Het bleek dat de mannetjes onder deze omstandigheden ongevoelig werden voor vrouwelijke feromonen, en dat vrouwtjes niet erg hun best deden om mannetjes te lokken. De reden hiervoor is dat motten en
bladluizen wind en regen vermijden omdat het zulke lichte insecten zijn. Het is natuurlijk niet praktisch om in the heat of the moment weggeblazen te worden… Overigens bleek dat kevers nog wel paarden als er slecht weer op komst was, maar dat was dan wel een vluggertje. De kevers paarden alleen als ze dicht bij elkaar waren, en als ze paarden, werden alle paringsrituelen overgeslagen. Seks terwijl het regent is voor insecten dus een heel stuk minder romantisch… Bron: nu.nl
de Natator - jaargang 3 - editie 1
19
Ingezonden artikel Biologie & filosofie – Een synthese? In het derde jaar van mijn BSc. biologie had een docent het volgende te vermelden over de toekomst van ons leerboek celbiologie: "Over vijf jaar is de meeste informatie hieruit verouderd.". Toen wij hier verdere uitleg bij vroegen, vertelde hij dat biologische kennis (uitspraken over de wereld) lopend onderzoek is en dat in de biologie –hoewel niet zo extreem als bij de geneeskunde waar de leerboeken al verouderd zijn als ze verschijnen– een aardige doorstroming zit qua geaccepteerde biologische kennis. Kijk maar naar de geschiedenis van de biologie; elke biologische claim of uitspraak is aangepast of verworpen. Voor anderen zou dit goed nieuws betekenen, er is zo immers altijd werk in deze wetenschap te vinden! Bij mij (wat meer zegt over mijn karakter dan het voorval) werd het echter een gecombineerde crisis tussen hoe je wetenschappelijke bevindingen vertrouwen kunt aan de ene kant (en hoe de kennis te gebruiken voor beslissingen in het hier en nu) en zinloosheid over het leren van het boek voor mijn toekomstige carrière aan de andere kant. Natuurlijk wist ik dat –hoewel specifieke zaken kunnen veranderen– er toch wel enige stabiliteit in de biologie is. Zo zie ik het feit dat eukaryote cellen een membraan hebben om hun DNA bevattende kern niet snel veranderen. De vraag die bij me opkwam was daarom: hoe kunnen we weten welke (biologische) kennis goed/waar is? Want is dat niet waar we naar op zoek zijn in de wetenschappen, ware kennis? Aan de titel van dit artikel kan je afleiden welk pad ik opgegaan ben. Maar ik ben van mening dat niet iedereen met vergelijkbare vragen filosofie hoeft te gaan studeren. Je kan biologie blijven studeren en in je eigen specifieke gebied achterhalen wat goede en slechte 20
(methodologische regels voor) kennis zijn. Hierbij kan je je bevindingen als model gebruiken voor andere gebieden (graag zelfs, want je beschikt dan over vakkennis welke filosofen doorgaans missen). Ook kan je technieken onderzoeken hoe biologen tot (vermeende) kennis komen door bijvoorbeeld de statistiek in te duiken. Ook dit pad juich ik toe, zelf vind ik dit gebied steeds interessanter worden. Toch koos ik voor de filosofie. Maar waarom eigenlijk? Tegenwoordig is filosofie toch heel wat anders dan de wetenschappen. Ik denk inderdaad dat academische filosofie (grotendeels) niet een wetenschap is. Filosofie ligt grof gezegd tussen theologie en wetenschap in. Het probeert door middel van systematisch denken informatie over alles te geven. Tegenwoordig is dit ‘alles’ van de filosofie beperkt tot vragen waar geen empirisch antwoord (door middel van observatie of experimenten) op geleverd kan worden. Hoe kan ik bij de filosofie antwoord vinden op de vraag wat goede wetenschappelijke (biologische) kennis is? Een manier is om naar filosofische modellen te kijken die (ware) kennis beschrijven. De eerste is de
Arthur Bijl correspondentietheorie van waarheid; ware uitspraken zijn die uitspraken welke corresponderen met de werkelijkheid. Dat lijkt voor de hand liggend, maar zoals bij elk model zijn hier problemen mee. Bijvoorbeeld kansuitspraken; als een dobbelsteen eerlijk is, is de kans op één oog 1/6. Maar stel dat ik nu 100 keer achter elkaar één oog gooi, heb ik dan aangetoond dat de dobbelsteen niet eerlijk is? Ik heb naar alle waarschijnlijkheid het niet erg aannemelijk gemaakt dat de dobbelsteen eerlijk is, maar ontkracht (in de zin dat de uitspraak "deze dobbelsteen is eerlijk" niet correspondeert met de werkelijkheid) heb ik de uitspraak niet. Dit soort beschouwingen of inzichten kan filosofie geven. Het maakt ondernemingen moeilijker, maar daardoor krijg je een helderder beeld over waar kennisproblemen over gaan. Biologie maakt veel gebruik van statistiek waardoor uitspraken in de biologie ook gebruik maken van kansuitspraken. Gelukkig heeft de filosofie nog andere waarheidsmodellen zoals de coherentietheorie, de consensustheorie en de pragmatische interpretatie van waarheid. Geen van deze modellen alleen kan absoluut ware kennis garanderen, maar in combinatie kan het als basis dienen voor goede biologische kennis die verantwoorde en goed onderbouwde keuzes mogelijk maakt. Helaas moet ik toegeven dat biologische kennis en filosofische inzichten samen nog niet de absolute onveranderbare kennis kunnen genereren welke ik zoek. Dat is niet erg, want hierdoor hebben zowel wetenschappers als filosofen nog genoeg werk in de toekomst. Maar door betere
onderbouwing en duidelijkere weergave van de kennis kunnen we gezamenlijk kennis proberen te verkrijgen om zo dichter bij de waarheid te komen. Om hedendaagse kennis-keuzes te maken moet je eigenlijk per gebied analyseren waarop de kennis is gebaseerd en met behulp van al die beschikbare kennis je keuzes maken. Hoewel de absolute waarheid wellicht nooit bereikt kan worden, lijkt de wetenschappelijke praktijk aangevuld met filosofische modellen betere kennis te genereren dan andere kennisbronnen als common sense en pseudowetenschappelijke-, alternatieve- en geloofsovertuigingen die ook uitspraken maken over de wereld om ons heen. De terugkoppeling naar biologie door filosofen (en vooral van filosofen in de filosofie van de biologie) is in mijn optiek belangrijk. Als filosofen willen bijdragen aan een wetenschap kan je de wetenschappers en hun bevindingen uit dat gebied niet links laten liggen (in het verleden is dit weleens geprobeerd maar in mijn ogen heeft dat niet veel opgeleverd). Wetenschappers hebben wat mij betreft het laatste woord over hun vakgebied en paradigma (raamwerk van geaccepteerde ideeën, opvattingen en methodes). Filosofen kunnen hieraan bijdragen door hun expertise in systematisch nadenken over controversiële zaken te geven. Zo leveren ze ideeën, zienswijzen en modellen welke biologen–eventueel aangepast– kunnen overnemen in hun vakgebied. Op deze manier komen biologie en filosofie samen tot een kenniszoekende synthese. Arthur Bijl
de Natator - jaargang 3 - editie 1
21
Column BeerPressure Het is ergens in het begin van het nieuwe jaar 2009, wie weet nog eind 2008, mijn eindexamenjaar. Ik fiets naar huis na een schooldag als elke andere met mijn klasgenoot Joris. “Gaan we dit jaar nog samen weg op vakantie?” vraagt hij. Tot dan toe was ik nog elk jaar met mijn ouders op vakantie gegaan, en hoewel het elk jaar nog prima leuk was werd het wel eens tijd om de campingdisco’s achter me te laten en zelf de wereld te gaan ontdekken. “Prima” zeg ik, “waar wil je heen?” “Goedkoop, met bier en feestjes bouwen.” antwoordt hij. Het nuttigen van alcohol is een eeuwenoud gebruik onder de mens in de meeste culturen. Onze nog enigszins aapachtige voorouders deden zich al tegoed aan gefermenteerd fruit om in een lekkere roes te komen. Later aanbaden de Grieken wijn als geschenk van tegenwoordig en in de middeleeuwen werd bier gedronken omdat het water gewoon te smerig was. Tegenwoordig is het een prominent sociaal cultureel iets om te drinken bij een dinertje, op een borrel of op een feestje. Toch heb ik besloten om te stoppen met drinken. Nouja, stoppen. Ik heb met mezelf afsgesproken om heel de maand oktober geen alcohol tot me te nemen. Niet gezellig dat wijntje bij het eten, niet het restje bij het koken, wat je overhoudt omdat er toch drank door het eten moet, ook niet ’s avonds een pilsje bij het kijken een filmpje of televise of wat biertjes op de borrel, en zeker geen tequila in het weekend. Het idee ontstond door een erg pittig tentamen wat me in het midden van de maand te wachten staat. Omdat ik dit tentamen erg graag wil halen en er voor mij erg veel gelegenheden zijn om te drinken dacht ik dat het slim was om zeker de twee weken ervoor geen alcohol te drinken. Om te kijken hoe ik het zou vinden om niks te drinken en hoe mijn omgeving hierop zou reageren besloot ik als experiment besloot om de laatste twee weken van de maand hier ook aan te plakken. 22
Mijn verwachtingen zijn dat die eerste twee weken niet heel lastig zullen zijn. Ik drink in deze twee weken namelijk met de reden dat ik mijn tentamen wil halen, ik heb een doel waar ik naar streef en het de alcoholonthouding is slechts een middel om hier aan mee te helpen. De laatste twee weken zullen lastiger worden. De verleiding om een drankje te nemen zal voor mezelf groter worden en de gedachte “ah joh, eentje kan toch geen kwaad” zal vrij zeker even om de hoek komen kijken. ’t Gene waar ik echter denk het meeste last van te hebben is de druk die mijn omgeving op me uit zal oefenen. Op het moment van schrijven is het zeven oktober en ik nu al zijn er mensen die me proberen aan te sporen om toch even gezellig een drankje te nemen. Vaak onder het mom “Eentje kan toch geen kwaad? Je hoeft toch niet dronken te worden?”, of “Ik hoop dat dat rum-cola in je glas is”. Tegen mijn verwachtingen in zijn de reacties van de meeste mensen echter positief en vinden het een goed initiatief. Mede hierdoor heb ik een goed gevoel over dat ik de komende drie weken alcoholloos door kan komen. Al zullen jullie me op het moment dat de Natator uit is alweer vrolijk met een biertje in mijn hand rond zien lopen Roel Glas
De Borrelaar Test Jezelf! Dit maal doen we het even anders bij De Borrelaar dan normaal. We bespreken dit maal namelijk geen nieuwe drank, maar jij krijgt de kans om te testen of het voor jou een goed idee is om een oud en vertrouwd Budels biertje te nemen!
Heb je dorst?
Moet je iets nuttigs doen nu?
Nee
Ja
Ja
Hoe veel heb je vandaag al gedaan? Meer dan 5 min
Ja
M
Doe je vaak je best voor school/de rest van je leven? Nee
oe
t gin nog ne n
be
Heb je motivatie nodig? Ja
Ben je toevallig in de buurt van de stelling? Ja
Ne e
Nee
Nee
Is het je vandaag gelukt je bed uit te komen? e Ne
Heb je een kater?
Ja Nee Ja
Drink een Budels Bier! de Natator - jaargang 3 - editie 1
23
Docenteninterview Wil Smeets Alle studenten binnen de levenswetenschappen kennen hem wel ergens van, onze altijd even enthousiaste Wil Smeets! Hij is voornamelijk bekend van zijn kindje de Neuroscience master, maar ook bij verschillende bachelorvakken was hij een bekend gezicht. Helaas is het eind dit collegejaar voor onze geliefde Wil tijd geworden om afscheid van ons te gaan nemen, hij gaat namelijk met pensioen! Nu heeft hij het hier erg moeilijk mee, en maakt er dan ook graag gebruik van om hier en daar toch nog een keerte in te springen tijdens het geven van een college. Een goed moment dus om eens te kijken wat hij nou allemaal gedaan heeft in deze mooie tijd bij ons op de VU. In 1968 begon Wil met het studeren van Biologie aan de Katholieke Universiteit van Nijmegen waar hij cum laude afgestudeerd is. In deze tijd zag studeren er nog heel anders uit. Er werden veel vakken tegelijk gegeven en er waren twee tentamenperiodes per jaar (met soms zelfs tentamens op zaterdag!). Het leukste vond Wil zijn doctoraalfase, welke hij zelf mocht inrichten. Hier had hij als hoofdvak Ecologie, en als bijvakken Ontwikkelingsfysiologie en Neuroanatomie. In 1977 heeft Wil hier ook zijn PhD gedaan. Maar studeren was niet het enige dat Wil deed: "Naast mijn studie was ik ook aardig actief in het opzetten en afbreken van dispuutgroepen. Verder heb ik het initiatief genomen tot het organiseren van maandelijkse Biologenfeesten, die zoals ik onlangs vernomen heb, nog steeds plaatsvinden. Serieuzer was de oprichting - samen met 3 biologen /vrienden - van een actiegroep tegen het gebruik van bestrijdingsmiddelen. "We hebben een uitgebreide brochure gemaakt die op scholen gebruikt werd bij het onderwijs over het milieu en we werden regelmatig landelijk gevraagd 24
voor discussieavonden met andersdenkenden." Op 1 januari 1983 kwam Wil op de VU werken en werd in 1988 verantwoordelijk gesteld voor het onderwijs in de Humane Anatomie aan de FALW. In de loop der jaren zijn deze vakken nogal eens veranderd. Wat ooit begon als Humane Anatomie werd later Cardiovasculaire en Respiratoire Systemen (CRS), Humane Anatomie en Fysiologie (HAF) en Neuroanatomie. Recentelijk zijn ook deze vakken weer opgesplitst (wat Wil zelf wat minder positief vindt) in Van Molecuul tot Mens, Mens als Systeem en Humane Ontwikkeling. In 2001 kreeg wil als voorzitter van de onderwijscommissie van het ION (Interfacultaire Onderzoeksinstituut Neurowetenschappen) de opdracht om een specialistische master in de Neurowetenschappen in te richten en deze master is dan ook in 2002 van start gegaan. Naast het geven van onderwijs heeft Wil ook veel experimenteel neuroanatomisch onderzoek gedaan. Dit heeft uiteindelijk geresulteerd in 97 publicaties
Wil Smeets waarvan 3 boeken, 12 hoofdstukken in boeken en 82 papers in peer-reviewed tijdschriften. Ook heeft Wil in de Editorial Board van 3 tijdschriften gezeten en heeft hij 215 papers gereviewed. Sinds 2005 is Wil niet meer actief als onderzoeker. Als je Wil vraagt naar de belangrijkste mijlpalen in zijn leven is hij daar heel kort en krachtig in: " • Eerste publicatie: J Comp. Neurol. 165 (1976): 333-368 (student en toch eerste auteur). • Eerste boek: 1983 Springer Verlag, The CNS of Cartilaginous Fishes (onderdeel proefschrift). • Organisatie Catecholamine symposium tijdens het 7e internationale Catecholamine Meeting 1992. Leidde tot 2e boek: Phylogeny and Development of Catecholamine Systems in the CNS of Vertebrates. Cambridge University Press (1994) • Cover article in Trends in Neurosciences (TINS) 1998: Basal Ganglia Evolution" Ook heeft wil een duidelijk favoriet moment binnen zijn tijd op de VU: "Dat ik precies op mijn 63e verjaardag mijn BKO (Basis Kwalificatie Onderwijsgevende) mocht ontvangen uit handen van Wim Stalman (RvB VUmc). Ik heb toen meteen de opmerking gemaakt dat een SKO (Senior Kwalificatie Onderwijsgevende) er gezien mijn leeftijd niet meer in zat :)." Na al deze bijzondere momenten, is Wil ook al een tijdje bezig met de voorbereidingen om met pensioen te gaan: "Volgens plan ga ik per 1 juni 2014 met pensioen. Ik ben al meer dan 3 jaar bezig
met dit gegeven. Niet met het aftellen van jaren en dagen, maar meer met hoe laat ik de zaak achter. Ik ben al vroeg begonnen met nadenken over wie de verschillende taken die ik de afgelopen 30 jaar heb uitgevoerd, het beste kan overnemen. Gelukkig is het coördinatorschap van de Master Neurosciences per 1 april dit jaar overgenomen door mijn collega Leontien Diergaarde. Verder ben ik bezig om mijn opvolgers voor het anatomie onderwijs in de cursussen bij de FALW op te leiden. Mochten er desondanks noodsituaties ontstaan dan ben ik bereid om zo mogelijk in te vallen. Ik ga daar echter geen gewoonte van maken want ik wil na mijn pensioen ook graag wat lange afstandswandeltochten maken. En verder zijn mijn vrouw (ook per 1-6-2014 met pensioen) en ik nogal reislustig en dat komt dan mooi uit! Verder houden wij allebei naast reizen, van lezen en cultuur en dat betekent dat we allebei niet bang zijn voor 'het zwarte gat'” Als laatste heeft Wil nog een advies voor alle huidige studenten: "Ik raad studenten aan om hun hart te volgen. Wanneer je iets kiest wat niet helemaal je ding is, dan bestaat de kans dat je bij tegenslag snel zult afhaken. Wanneer je heel erg gemotiveerd bent en in principe ook de kwaliteiten hebt om iets af te maken, dan is succes verzekerd." Wil was een geliefd docent en hij zal zeker gemist worden. Wij gunnen hem dan ook nog vele mooie jaren tijdens zijn pensioen!
Cynthia de Vries Lentsch
de Natator - jaargang 3 - editie 1
25
Column Oplosbare stents Pijn op de borst, kortademigheid, een onrustig gevoel, misselijkheid, weet jij al waar dit naartoe gaat? Ik mag hopen naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis. Dit zijn namelijk symptomen van een hartinfarct. De klachten worden veroorzaakt doordat een deel van het weefsel in het hart niet van genoeg zuurstof en nutriënten wordt voorzien. Vaak worden deze klachten veroorzaakt door atherosclerose in de coronairen (kransslagaderen). De ophoping van vet kan een coronair gedeeltelijk of zelfs geheel afsluiten. Om verdere schade te voorkomen is het zaak dat de bloedtoevoer naar het weefsel zo snel mogelijk weer wordt hersteld. In bijvoorbeeld het VUmc zijn ze hier prima toe in staat door een dotter behandeling uit te voeren. Via de slagader in je pols of lies wordt een katheter aangebracht en met behulp van wat contrastvloeistof wordt de vernauwing opgespoord. Aan de hand van de afwijkingen op het ECG kan op voorhand de locatie van de vernauwing al ongeveer worden vastgesteld. Nadat de vernauwing gevonden is wordt een tweede katheter ingebracht met een ballonnetje. Op de plek van de vernauwing wordt het ballonnetje opgeblazen en kan zo de vernauwing weggedrukt worden. Als dit niet genoeg is om de heropening van het vat te bewerkstelligen kan de cardioloog ervoor kiezen om een stent in te brengen. Een stent is een klein buisje dat op de plek van de vernauwing uitgeklapt kan worden en op die manier het bloedvat open houdt. Een veel voorkomend probleem is echter dat nieuwe endotheelcellen over het metaal groeien 26
en op deze manier weer een nieuwe vernauwing veroorzaken (restenose). Als oplossing hiervoor zijn er 'drug-eluting' stents op de markt gekomen, deze scheiden een stof uit die de proliferatie van endotheelcellen tegen gaat. Helaas komt restenose in de stent nog steeds voor. In het Erasmus Medisch Centrum zijn ze nu met een heel nieuw soort stent aan de slag gegaan: een 'bioresorbable scaffold'. Deze stent is gemaakt van een poly-Llactic acid (PLLA) monofilament, een polymeer van melkzuur dus, en is geheel biologisch afbreekbaar. De stent ondersteunt het vat zodat deze zich kan herstellen en zal daarna in de loop van een jaar langzaam oplossen. Ideaal zou je denken, helaas moet er nog wel wat onderzoek gedaan worden naar de lange termijn effecten van het gebruik van deze methode. Ook zijn deze stents minder eenvoudig te plaatsen dan de traditionele metalen stents, de ziekenhuizen waar de oplosbare stents gebruikt worden zijn nu dan ook nog zeer beperkt.
Meer weten? Zoek op pubmed naar: bioresorbable scaffolds Daniëlle Luinenburg
De Darwin mezen Darwin heeft ons duidelijk gemaakt dat het voortbestaan en evolueren van dieren neerkomt op survival of the fittest. Een mooi principe, daarom vind ik ook dat je niet in (echte) natuur moet ingrijpen. Zwakkere individuen gaan dood, dat is niet zielig maar natuur. Maar als ik dan op een koude dag tussen al het beton van de Bijlmer een koolmeesje zie, is mijn kijk daarop ineens anders. De moederlijke zorgkracht in me komt naar boven, want ‘hij ziet er zo mooi en klein uit’. Ik moet en zal er voor zorgen. Binnen de kortste keren lijkt het alsof vetbollen een invasie hebben gepleegd op de daktuin; met succes want zelfs de hijsbalk is met gevaar voor eigen leven behangen.
verspreid het nieuws zich onder de kleine-vogeltjes-populatie, want luid kwetterend lossen steeds meer mezen elkaar af op de voerplekken. Het duurt niet lang of ik heb ook nestkastjes opgehangen en waterbakjes neergezet. Ik kijk minder tv, want ik heb een live natuurdocumentaire afspelen achter mijn eigen ramen! Het vrolijke gefluit helpt me zelfs op de meest regenachtige dag uit bed, omdat ik natuurlijk snel moet kijken of mijn meesjes nog wel genoeg te eten en te drinken hebben. Sorry Darwin dat ik heel hypocriet de kneusjes in mijn buurt wel in leven houdt, maar ‘ze zien er zo mooi en klein uit’. Eigenlijk is dat toch ook een vorm van selectie?
De zwarte kauwen en grote meeuwen worden van de bolletjes afgejaagd, want die zijn er toch al genoeg. Al snel
Daisy de Vries
de Natator - jaargang 3 - editie 1
27
Raadsels Vunzige Rara Je betaalt voor haar uren. Ze wordt (op)gebruikt, dat is haar werk. Dun, dan is ze snel. Dik, dan is ze traag. Maar bij een windje, houd ze er mee op. Rara wat is zij?
Letters Uit de onderstaande reeks letters kan je door zes letters te verwijderen een woord maken, welk woord is dit? ZBAESNLETATAERNS De letters dienen in dezelfde volgorde te blijven staan.
Tijd Het zit in een minuut, maar niet in een uur. Het zit niet in een jaar, maar wel in een maand. Het zit wel in een milliseconde, maar niet in een seconde. Maar ook niet in een eeuwigheid. Wat is het?
Stel Je Voor Je rijdt op een paard. Vlak voor je rijdt een brandweerauto en je wordt achtervolgd door een helikopter. Links van je rijdt een sportwagen, en rechts van je is een afgrond. Hoe kun je er voor zorgen dat jullie allemaal op hetzelfde moment stoppen, zonder te botsen en zonder onderling te communiceren?
Hogere Wiskunde 3 Maak een eenvoudige optelsom met als uitkomst 12, je moet 3 maal het zelfde getal gebruiken en je mag alle getallen gebruiken behalve 4. Met welk getal maak je deze som?
Lagere Wiskunde 2 Stel je voor, je neemt een perfect ronde biljartbal. Rond deze biljartbal wikkel je een stukje touw zodat deze een cirkel rondom maakt. Je meet de lengte van het touw wat de cirkel vormt en voegt 1 meter touw toe. Van dit touw maak je een nieuwe cirkel met als middelpunt de biljartbal. Vervolgens neem je een gigantisch touw en wikkel deze rondom de evenaar van de aarde (uitgaand dat de aarde een perfecte bol is). Je neemt nu weer de lengte van dit touw en voegt hier 1 meter aan toe. Van dit touw maak je ook weer een nieuwe cirkel met als middelpunt de aarde. Welke van deze 2 touwen ligt dichter bij het oppervlak van hun middelpunt object? Het nieuwe touw rond de biljartbal? Of het nieuwe touw rond de aarde? De antwoorden van de raadsels vind je op pagina 31.
28
SOG Horoscoop Weegschaal: De dagen worden langer en donkerder en de nodige winterkilo’s komen er weer aan. Een sombere periode zoals elk jaar.. Dit jaar ga je het anders aanpakken. De barbiepoppen die nog in je kast liggen zullen daar een groot deel van uit gaan maken. Ook de batterij van je furby zal je weer gaan vervangen. Het zal snel duidelijk gaan worden waarom juist deze elementen een belangrijk onderdeel gaan vormen in de komende periode…. spannunnd
Waterman: De tijd van kou en regen gaat weer komen. Overigens is hier nog niet veel van te merken met het warme weer van de afgelopen weken. Dit komt jou erg ongelukkig uit aangezien je net een nieuwe voetschimmelinfectie hebt opgelopen. Met dit broeierige weertje zal die schimmel zich lekker kunnen ontplooien. Twee gouden tips voor jou, ga eens wat vaker in bad en koop een paar nieuwe Geox schoenen, dan kan je er weer helemaal tegenaan!
Boogschutter: Zie je nou een beetje paars? Of is het oranje? Ben je zo bang voor het gala? Wees niet bang, je zal net als een pompoen ontpoppen in een koets.. oh wacht, in een prachtig adellijke verschijning. Laat je verloren schoen wel links liggen, ga maar lekker voor nog een drankje. Daar heb je tenminste wat aan, die geliefde zie je bij de brunch wel weer.
Vissen: Je loopt er de laatste dagen een beetje onverzorgd bij. Wie weet is dit nog een nawee van het zusters en zombies feest en vond je de nieuwe look als zombie wel bij je image passen. Pas op dat je hier niet te veel in doorslaat aangezien je liefdesleven hier sterk onder zal gaan lijden. Geloof me, een goeie make-over zal je wonderen doen.
Schorpioen: Dit nieuwe schooljaar is voor jou op een gekke manier begonnen. Een van je ledematen is groter geworden de afgelopen weken. Gezien je nu ongeproportioneerd door het leven gaat, zal je even moeten wennen . Uiteindelijk zal je er heel erg blij mee zijn. De voordelen moet je zelf nog even uitzoeken, maar bladeren lijken bijzonder gunstig te vallen dit jaar voor jou. Steenbok: De WC loopt elke keer over, je paperclips zijn op en de 5 van je rekenmachine is kwijt. Mijn tarot kaarten vertellen mij dat dit een slechte zaak is. Het try-out pakket van Holland Casino zou ik in de kast laten liggen. Dat je daardoor de geweldige zangkunsten van René Froger moet missen moet je dan maar voor lief nemen.
Ram: het saldo op je bankrekening ziet er niet al te rooskleurig uit. Het wordt tijd voor een serieuzere baan. Laat de mensen in je omgeving je helpen met deze beslissing. Er kunnen zich plotseling allerlei kansen voordoen. Neem het initiatief, pousseer jezelf, verkoop ideeën en druk je plannen door. Je kunt het geluk hebben iemand tegen het lijf te lopen die je kan helpen waar dat nodig is. Stier: Altijd maar de grapjas uithangen. Vroeger werden je grapjes wel gewaardeerd door je publieke omstanders. Helaas ben je je magic touch een beetje verloren en worden je geestigheden niet meer zo geapprecieerd als vroeger. Je hebt een nieuw ‘ding’ nodig om je image staande te houden. Wie weet ben je na deze life change wel in staat een date te regelen voor het gala.
de Natator - jaargang 3 - editie 1
29
SOG Tweeling: Heb je nou een nieuwe beweging in je arm, of ben jij diegene die een nieuw ‘cool’ handgebaar heeft uitgevonden? Ze noemen het dan ook ‘De tweeling’, met de twee handpalmen als het ware tegen elkaar aangesmolten, en dan schudden maar.. Tja, je blijft toch een beetje een merkwaardig persoon.
Leeuw: Mocht je de afgelopen weken niet hard genoeg hebben geburld, ja dan moet je dit toch gauw even goed maken. Dat het paringseizoen van het edelhert en de hinde er alweer op zit, betekent dit niet voor de student. Die gaat door totdat de bestemde dartelende hertjes elkaar hebben gevonden, en rest er nog een enkele taak: burlen jij!
Kreeft: Het is tijd. De wintertijd van start, en daarbij mag jij nu ook van start gaan. Je weet dondersgoed waar dit over gaat, en nu mag het er wel eens van komen. Doe desnoods je stoute snowboots maar vast aan als dat zorgt dat je ineens durft. Je kan het!! De tijd is rijp, net als die banaan al heel lang in je tas..
Maagd: De bladeren gaan weer van de bomen vallen en er gaat ook iets van jou vallen. Het kan zijn dat het een last is die van je schouders valt, je van de trap valt door de gladde bladeren (of het ligt toch aan jezelf/dat ene biertje) of je ineens gaan ernstig opvallen. Als het dit laatste is, belooft het voor jou een buitengewoon mooi jaar te worden. Je omgeving zal gaan genieten van jouw aanwezigheid.
De Gyrinus Horoscoop wordt ieder kwartaal zorgvuldig voor u samengesteld door onze meest getalenteerde koffiedikkijkers. Helaas kan het wel eens voorkomen dat onze zieners te diep in het glaasje hebben gekeken. Gebruik van deze Horoscoop is dan ook op eigen risico!
30
SUDOKU
SUDOKU
(niveau: makkelijk)
(niveau: moeilijk)
SOG Klaverjas scoreblad De voorpagina van de Rei Exanimi was altijd een zeer gewild oppervlak om te misbruiken als scoreblad voor het klaverjassen. Na een tips van enkele die-hard jassers is hij er nu dan echt: het officiele Gyrinus klaverjas scoreblad. En pas maar op, als een van onze redactieleden je betrapt op het verkrachten van de voorpagina van de Natator, dan weten we je te vinden!
Antwoord zoek de verschillen Ik zie door de bomen het bos niet meer. (Met dank aan Sandra van der Nat)
Antwoorden Raadsels Rara: Een kaars. De letters: BANAAN Als je de letters van het woord ‘ZES LETTERS’ uit de reeks verwijdert dan blijft er BANAAN over. Je diende de opdracht dus letterlijk uit te voeren. De Tijd: De letter M. ;) Stel Je Voor: Je vraagt de man van de draaimolen om hem te stoppen. Hogere Wiskunde 3: Het getal 1, want 1 + 11 = 12. Lagere Wiskunde 2: Zowel het nieuwe touw rond de biljartbal en de aarde liggen even ver van hun oppervlak, ongeveer 0.15915 meter. Wil je meer uitleg? Vraag het Ernst!
de Natator - jaargang 3 - editie 1
31