Collectie & nieuwe aanwinsten

Mark Manders Een labyrintisch systeem van dikke en dunne buizen en industriële elementen zoals schoorstenen en container deksels, vormen het landschap waarop twee dierfiguren en een menselijke gestalte hun hoofd als het ware te ruste hebben gelegd. Hoewel de kleur anders doet vermoeden, zijn ze van brons gemaakt. De buizen, draden en schoor stenen doen denken aan een zwartgeblakerde kolencentrale. De zwaartekracht heeft vat op alles en drukt de figuren tegen

Mind Study, 1992–2011 Foto Peter Cox

Collectie & nieuwe aanwinsten

Fons Haagmans de grond. Worden ze gevoed door de buizen of zijn ze erdoor geëlektrocuteerd? De Nederlandse, in België woonachtige, beeldhouwer Mark Manders werkt al sinds 1986 aan zijn levenswerk getiteld: ‘Zelfportret als gebouw’. Binnen dit concep tuele raamwerk ontwerpt Manders gesloten systemen waarin architectuur, mens en dier met elkaar verstrikt zijn. Melancholie voert de boven toon.

Voor zijn schilderijen en grafiek ontleent de Maastrichtse schilder Fons Haagmans beeldelementen aan het kaartspel, de Tarot en figuren uit de heraldiek. Ook dierenen plantmotieven zoals rozen, raven en nachtegalen zijn favoriet. Het betreft zinne beeldige figuren waarvan de specifieke betekenissen misschien uit het collectieve geheugen verdwenen zijn, maar die overduidelijk naar iets of iemand buiten zichzelf verwijzen. Haagmans zegt

Les Petites Misères d’Un Demi-fou, 1996 Foto Peter Cox

deze figuren alleen te kunnen gebruiken wanneer hij ze ‘afkoelt’. Plat geslagen, gesti leerd en tot vreemde formaten opgeblazen leiden ze een eigen bestaan. Het gebruik van sjablonen en stempels leent zich uitstekend voor de serie litho’s maar geeft de schilde rijen van Haagmans eveneens een drukwerkachtige kwaliteit. Schilderachtige effecten zoals het dik en slordig opbrengen van de verf en de toevoeging van glassteentjes verlevendi gen het werk.

Het Bonnefantenmuseum volgt Fons Haagmans vanaf 1986 intensief en de collectie behelst inmiddels een vijftien tal schilderijen en dertig werken op papier.

Arbre Bifide, 1994 Foto Peter Cox


Rodrigo Hernández Opvallend middelpunt in de sfeervolle maar raadselachtige installatie die de Mexicaanse kunstenaar Rodrigo Hernández voor het Bonnefanten ont wikkelde is een gestileerde menselijke figuur. Ontdaan van individuele kenmerken lijkt hij vooral ‘het humane’ te vertol ken. De samenhang tussen deze figuur, de kleuren op de muren en de andere onder delen van de installatie is niet meteen duidelijk. De titel What is the moon? lijkt vooral een uitnodiging om het associatieve denken op gang te brengen. De sleutel tot het werk vormt de fragiele mobile met een wit schijfje en naar beneden hangend draadje. Het reliëf van het schijfje doet denken aan de wijzers van een klok. Dat klokje verwijst volgens Hernández naar een schilderij van Dadaïst Max Ernst (1891-1976). Op dat doek is een zwembad bij nacht af gebeeld waarbij de maan de vorm van een klok aanneemt. Hernández installatie is een ode aan het beweeglijke en associatieve denken, waar elke vorm kan overgaan in een andere vorm.

What is the moon? 2014 Foto Rodrigo Hernández

Max Ernst, Aquis submersis, 1919

What is the moon? 2014 Foto Rodrigo Hernández

Max Ernst, detail

Rodrigo Hernández, detail

Francis Alÿs De geboren Antwerpenaar en in Mexicostad woonachtige Francis Alÿs is een meester van het kleine gebaar en het vluchtige moment. Het individu en de urbane omgeving is een terugkerend thema in zijn werk. Dagelijks doorkruist Alÿs de stad en duikt in de alledaagse rituelen en gewoonten van het leven in een metropool. Met fantasievolle, politiek bewuste en vooral poëtische films, video’s en foto’s van performances, schilderijen en tekeningen brengt hij de stad in kaart en verweeft die subtiel met zijn eigen leven en onder nemingen.

Laura Lima In de film Guards krijgt een typisch toeristisch fenomeen uit Londen, de paleiswacht, een onverwachte draai. Wat begint met één gardesoldaat die door de lege straten stapt, eindigt in een vervreemdende choreogra fie van ritueel machtsvertoon, begeleid door de hypnotise rende cadans van stampende laarzen. Alÿs gebruikte de posi ties van de alomtegenwoordige beveiligingscamera’s om te filmen.

De video Shoeshine, de vitrine met schetsen en de tinnen soldaatjes opgesteld in de belendende ruimte, vormen een documentaire maar ook poëtische aanvulling op Guards. De gardesoldaat poetst dagelijks zijn laarzen tot ze blinken. De intimiteit van het tafereel en de toewijding die eruit spreekt maakt dat we de gardesoldaat zien als een mens van vlees en bloed.

Dit schilderijtje getiteld Cruiser, heeft een exacte kopie die ergens in de looproute van het museum te vinden is. ‘Déjà Vu’ is de toepasselijk titel voor de serie waartoe dit werk behoort.

Guards, 2004 videostill courtesy Francis Alÿs

Shoeshine, 2004 videostill courtesy Francis Alÿs

Cruiser, (dyptiek uit de Déjà Vu paintings), 1995. Foto: Peter Cox

“Klaarblijkelijk wordt de gemiddelde Londenaar ongeveer 300 keer per dag gefilmd” aldus Alÿs. “Alleen al dat feit zegt iets over de relatie die mensen in Londen met de publieke ruimte hebben.”

Menselijk gedrag en sociale dynamiek spelen een centrale rol in Laura Lima’s kunst. Haar werk houdt het midden tussen performance, sculptuur en installatie maar zelf heeft ze het liever over ‘scenario’s’ of ‘instructies’. Lima maakt ons bewust van de manier waarop we met de voorwerpen die ons omringen omgaan. De serie textielwerken van de Braziliaanse kunstenaar Laura Lima heeft een bijzondere ont staansgeschiedenis. Een groep kleermakers heeft afgelopen

Lola, 2014 Foto Peter Cox

Miro, 2014 Foto Peter Cox

maanden, op basis van Lima’s ontwerpen, een tiental lege schilderijframes een ‘kostuum’ aangemeten. Dat vond plaats in een tot naaiatelier verbouwde museumzaal. Alsof het portret ten zijn, dragen ze namen als ‘Miro’, ‘Lola’ en ‘Orfeu’. De abstracte doeken zijn Lima’s concept en ontwerp maar de uitvoering laat de inventiviteit en het vakmanschap van de kleermaker zien. Lima verleidt ons met andere ogen naar het aloude schilderij te kijken.


Grayson Perry In The Walthamstow Tapestry exploreert Grayson Perry de emotionele rol en betekenis van merknamen in ons leven, en in het verlengde daarvan onze quasireligieuze relatie met consumentisme. We zien de levenswandel van de mens afgebeeld, een levenswandel die doorspekt is met een eindeloze reeks commerciële merken die hij onderweg tegenkomt. Ontdaan van hun logo’s en daarmee van hun identiteit, lopen de merk namen zij aan zij met de geportretteerden: gewone mensen bezig met het leven van alledag, zoals de zorg voor kinderen, hond uitlaten, skate boarden en – natuurlijk – shoppen. Elke vaas of wandtapijt van Grayson Perry is een wonder van vakmanschap en toewij ding. De dissonant zit in de ongebruikelijke voorstellingen waarmee zijn traditionele werken zijn versierd. In beel den en tekst verhaalt Perry van sociaal onrecht; hypocrisie en van zijn alter ego: Claire.

Rory Pilgrim Dit lange, klassiek geweven tapijt roept het wereld beroemde, 70 meter lange, Tapijt van Bayeux (1066) in herinnering, dat de heroïsche geschiedenis van de Slag bij Hastings uitbeeldt. De naam Walthamstow verwijst naar

een buitenwijk van Londen, waar Perry een aantal jaren een atelier had. Dit wandtapijt is geweven in de weverij Flanders Tapestries in Wielsbeke bij Kortrijk (B).

Walthamstow Tapestry, 2009 Foto courtesy Rowley Gallery

De uit vier delen samen gestelde ets A Map of Days laat zich opvatten als een zelf portret van Grayson Perry. Om precies te zijn een zelfportret als een vestingstadje, waarbij de stadsmuren zich misschien wel laten opvatten als de huid van de kunstenaar. Aan het eind van elke dag waarop hij aan deze ets werkte schreef hij de bewuste datum precies op de plek waar hij op dat moment aangekomen was. Het verstrijken van de tijd die gemoeid is met het maken van het kunstwerk wordt zo ook

een metafoor voor het proces van de vorming en hervorming van een individu. Het ‘ik’ is in de opvatting van Perry dan ook niet een enkelvoudig, onveran derlijk iets, maar veeleer een kwestie van een levenslang traject van “werk in uitvoering”. In het centrum van het beeld is er een open ruimte; geen ‘parel’, geen centraal punt: ons ‘zelf’ bestaat uit niets anders dan voortdurend veranderende lagen van levenservaring. Zelf zegt Grayson Perry hierover: “My sense of self is a tiny man kicking a can down the road”.

Na een periode van veel samenwerken is het schrijven en tekenen voor de Engelse performance kunstenaar Rory Pilgrim een manier om te reflecteren en nieuwe stappen te zetten. De tekeningen vormen een destillaat van de talloze diagrammen, notities en geschriften waaraan Pilgrim dagelijks werkt. Ze zijn heel persoonlijk, zoals dagboek aantekeningen, en juist daarom wil hij ze tonen. Als Pilgrim interviews afneemt, verlangt hij van zijn onder vraagden ook dat ze eerlijk antwoorden en zich kwetsbaar opstellen. Die houding mag dan ook van hem gevraagd worden, aldus Pilgrim. Rory Pilgrim is een geënga geerde performance kunste naar. Hij is als het ware de regisseur van individuele en collectieve ervaringen die ons laten nadenken over bijvoor beeld culturele vooroordelen, sociale ongelijkheid en maat schappelijk onbehagen.

Zonder titel, 2013–2014 Foto Pascale Leenders

A Map of Days, 2012–2013 Foto courtesy Victoria Art Gallery


Chaim van Luit

Bob Eikelboom

Pierre Huyghe

Het werk Cornerstone uit 2013 bestaat uit twee delen: een stuk kalksteen uit een mergelgrot in Zuid Limburg en een videoloop. De video laat zien hoe Van Luit het stuk steen uit de grot zaagt, op een zelfgemaakte draagbaar legt en het uit de duisternis mee naar buiten sleept, naar het daglicht. Cornerstone toont ons een reis door de tijd en als het ware de geboorte van een sculptuur.

Het schilderij Medusa (2014) is het tweede werk van de jonge Nederlandse kunstenaar Bob Eikelboom dat het museum in korte tijd heeft verworven. Bob Eikelboom is een uitgesproken representant van de allerjong ste generatie. Bij hem verbindt de ‘deftige’ monochrome abstractie zich met de sfeer van Pop en, zoals hij zelf zegt: ‘bling bling en getunede auto’s’. De horizon van deze generatie kunstenaars bestaat uit ge recyclede beelden: de wereld van facebook en soundcloud is de nieuwe realiteit waar Bob Eikelboom en zijn generatie zich toe verhouden. Zijn schilderijen zijn niet zelden krom, bolvormig, gespoten met autolak. of blijken in werkelijk heid een monochroom mag neetbord met magneetjes in plaats van geschilderde vormen.

De installatie Crystal Cave van de Franse kunstenaar Pierre Huyghe is gebaseerd op een bezoek aan een beroemde kristalgrot in Mexico met een uiteenlopende groep mensen, waaronder een wiskundige, een sjamaan en een mine raloog. Het resultaat legde Huyghe op een groot, spits toelopend podium met de objecten in een theatrale opstelling. De foto, tekening, geometrische sculptuur en de geoden (mineraalbollen met een binnenste van kristal) zijn de ‘souvenirs’ die de uit eenlopende professionals meenamen of vervaardigden als verslag van hun ervaringen.

Chaim van Luit is een jonge kunstenaar die zichzelf graag schilder noemt maar ook video’s, sculpturen en instal laties maakt. Zijn fascinatie geldt vooral plaatsen waar de mens afwezig is of waar weinigen zich van het bestaan ervan bewust zijn.

Cornerstone, 2013 Foto Pascale Leenders

Pierre Huyghe kreeg recente lijk veel aandacht met zijn over zichtstentoonstelling waarin onder meer een beschilderde hond, een bijenkolonie en een heremietkreeft figureerden. Bij Huyghe verschuift de aan dacht van object naar bele ving. Hij onderzoekt de wijze waarop we worden beïnvloed door film en internet en expe rimenteert met tentoonstel lingsvormen.

Crystal Cave, 2009-2013 Foto Peter Cox

Medusa, 2104 Foto Gert Jan van Rooij


Stansfield/Hooykaas Vanaf 1972 werkten de Schotse Elsa Stansfield en de Nederlandse Madelon Hooykaas samen aan projec ten met een spirituele inslag waarin hedendaagse techno logie zoals film, audio en video een relatie aangaat met natuurkrachten en aardse materialen zoals zand, glas en koper. Onder de naam Stansfield/Hooykaas reali seerden zij vanaf 1975 hun eerste video-installaties en verwierven grote bekendheid als Europese videopioniers. Tijdens hun 32-jarige samen werking creëerden Stansfield/ Hooykaas ruim honderdvijftig kunstwerken. Elsa Stansfield overleed in 2004.

Stansfield/Hooykaas beschreven dit werk aldus: ‘Dit environment is een spel met de overeenkomst tussen de horizontale lijnen van het landschap, de lijnstructuur van het (zwart-wit) videobeeld en onze begrenzingen binnen deze ruimte. De realisatie van dit project begon in januari van dit jaar toen we Agora Studio in Maastricht bezochten, een

See through lines (Doorzich tige lijnen) is een video environ ment van het kunstenaarsduo Stansfield/Hooykaas en werd voor het eerst in 1978 in Agora Studio in Maastricht getoond. Agora Studio had speciale aandacht voor de mediakunst en werkte nauw samen met de Jan van Eyck academie.

See through lines, 1978 videostills Bonnefantenmuseum

stad die dichtbij verscheidene landsgrenzen ligt. Wat is een grens? Een natuurlijke schei dingslijn in het landschap zoals een rivier of heuvels, een ge construeerde begrenzing in de ruimte, het begin van iets an ders. Als men een grens gaat zoeken, dan is het vaak net als Zen – er is niets – je gaat er aan voorbij – het is een door zichtige lijn.’


Mary Heilmann Mary Heilmann herneemt regelmatig motieven uit haar eerdere werken waardoor heel haar oeuvre resoneert in het recente werk. Een mooi voor beeld daarvan is het fluores cerende Positive-Negative. Heilmann combineert hier haar klassieke spinnenwebmotief met de meer recente ‘crashing waves’. Jeugdherinneringen aan de relaxte surfcultuur ver bindt Heilmann hier met de geschiedenis van de formele abstracte experimenten vanaf de jaren zeventig.

De twee zelfgemaakte houten stoelen Rietveld-Remix i en ii ondersteunen de door Heil mann consequent uitgedragen opvatting dat ze haar doeken maakt om bepaalde ervaringen met het publiek te delen. Heilmanns improvisaties op Rietveld lijken uit te nodigen om er op te gaan zitten. Helaas is dit vanwege de kwetsbaarheid van de stoelen niet toegestaan.

Heilmann schreef in 1987: ‘Er zit altijd een herinnering aan een plek of gebeurtenis – en door me te concentreren op het gevoel en de stemming van die herinnering probeer ik het schilderij het gevoel dat die herinnering voor mij heeft, mee te geven.’

Positive-Negative, 2011 Foto Peter Cox

Marijn van Kreij

Rebecca Morris

Marijn van Kreij liet zich voor dit geschilderde werk op papier leiden door de effecten van een gerasterde pagina uit een historische catalogus van het Stedelijk Museum. Het betreft hier het ‘Zwart Vierkant’ van Kazimir Malevitsj, een invloed rijke Russische avantgarde kunstenaar. Niet alleen bewonderde kun stenaars en kunstgeschied schrijving zijn aanleiding voor een nieuw werk, maar ook (oude) druktechnieken, de ontwerpgeschiedenis en de standaardopmaak van museum drukwerk.

Er is bij Rebecca Morris sprake van hernieuwde aandacht voor de ambachtelijke aspecten van schilderkunst. Ze speelt met verf die op het doek wordt geborsteld, gegoten, gewreven, gespoten en gemetseld. Ze gebruikt de verschillen in tex tuur, werkt met wisselende droogtijden van de verf, zet kwaliteiten als transparantie tegenover matheid.

De onmiddellijke en eindeloze reproductie van het beeld; de relativering van de notie van ‘origineel’ en het toe-eigenen van collectieve beelden staan centraal in het werk van Van Kreij.

Rietveld-Remix #1, 2004–2008 Foto Peter Cox

Untitled (Black square, late 1920s), 2011 Foto Peter Cox

De tekeningen van Rebecca Morris zijn op te vatten als studies maar hebben ook een zelfstandige status. Abstracte voorstellingen zoals dit raster of weefsel komen voort uit de dynamiek van de penseel voering waarbij het proces van het maken centraal staat.

Hoewel elk deel van de voor stelling een historische stijl of kunstenaar oproept en het ge heel iets van een tuinontwerp heeft is het vooral de materiële gelaagdheid van de voorstel ling zelf die tot uitdrukking komt.

Untitled (#02-12), 2012 Foto Peter Cox

Untitled (#112-12), 2012 Foto Peter Cox


Duan Jianyu

Evi Vingerling

René Daniëls

In haar kleurrijke doeken lijkt de Chinese kunstenaar Duan Jianyu bewust een al te virtu oze, academische schilderstijl uit de weg te gaan. Humor en ironie voeren de boventoon in de absurdistische ensce neringen van mensen, flora en fauna die ze de kijker voor schotelt. In een vrolijke mix van volkse trivialiteiten en kunsthistorische referenties schetst de kunstenaar een wereld die op drift is. Ze toont de worsteling van de mens met zijn identiteit en de des oriëntatie als gevolg van de voortdurende migratie tussen platteland en stad, tussen natuur en cultuur, tussen Oost en West.

Evi Vingerlings suggestieve schilderkunst is speels van karakter. Dit werk is gebaseerd op foto’s van een bergketen genomen vanuit het vliegtuig. In het schilderkunstige proces laat Vingerling de originele context en elke mogelijke his torische en symbolische lading verdwijnen. De geschilderde voorstelling is niet meer te herleiden tot een herkenbaar ‘plaatje’ waardoor de aandacht automatisch naar kleurgebruik, penseelstreek en compositie gaat. Vingerlings voorstellingen zijn nooit helemaal abstract, de toeschouwer wordt verleid uit de overgebleven fragmen ten zelf een voorstelling op te roepen.

De vlot geschilderde, kleurrijke doeken van de invloedrijke Nederlandse schilder René Daniëls ontstonden in de jaren tachtig als reactie op de strenge Amerikaanse abstrac tie van zijn voorgangers. Daniëls keek voor inspiratie liever naar Frankrijk en België waar kunstenaars zoals Fran cis Picabia en René Magritte een geraffineerd en humorvol spel met taal, beeld en dub bele betekenissen speelden. Zelf karakteriseerde Daniëls in 1982 zijn gelaagde manier van werken als ‘beeldend dichten’. Zijn oeuvre moet als afgerond beschouwd worden wegens een hersenbloeding in 1987.

Joëlle Tuerlinckx Twee witgele ‘rookpluimen’ lijken te ontsnappen uit een cilindervorm met gele stipjesin dit geheimzinnige roodkleurige doek van René Daniëls. Er zijn schaduwen van men selijke gestalten en ogen die de voorstelling gadeslaan. Letters vormen het woord CYCLO (O)P. De titel Het Romeins was tafeltje verwijst naar de met bijenwas bedekte schrijf tabletten uit de Romeinse tijd waarbij een tekst voor her gebruik werd afgeschaafd. Is het schrijftablet bij Daniëls een metafoor voor het geheu gen? Het lijkt erop dat de kunstenaar de schone lei ver bindt aan het korte geheugen van de kunstwereld, die voort durend op zoek is naar nieuwe hypes. De letters CYCLO(O)P – duiden op de eenogige reus uit de Griekse mythologie – mogelijk een hint naar het spreekwoordelijke: in het land der blinden is éénoog koning.

Sino-European still collection No. 2, 2013 Foto Vitamin Creative Space

Zonder titel, 2013 Foto Peter Cox Het Romeins wastafeltje, 1983 Foto Peter Cox

Achter het sleutelgat in deze geschilderde tentoonstelling – die zelf overschildering is van weer een andere geschil derde tentoonstelling – gaapt de paradoxale leegte van het kunstenaarschap. Painting on the Flag roept onze driekleur in herinnering; maar ook de Stars & Stripes ; en de be roemde Flag-schilderijen van Jasper Johns (vs 1930). Het werk ontstond tijdens Daniëls’ verblijf in New York.

Painting on the flag, 1985 Foto Peter Cox

Opvallend bij Joëlle Tuerlinckx is de vluchtigheid van elke gegeven beeld. De Belgische kunstenaar maakt vaak alom vattende site-specific instal laties die zijn gebaseerd op een repertoire van eenvoudige handelingen zoals papier scheuren en lijnen tekenen. Als een goochelaar leidt ze onze waarneming om de tuin om momenten van schoonheid op te roepen.


In de bescheiden vloervitrine liggen onder meer beschilderde takjes en draadjes, houtjes en een ruimtelijke constructie van ijzerdraad. Met een geblokte theedoek als ondergrond laat Tuerlinckx concrete materie en optische en schilderkun stige illusie speels in elkaar overlopen. De kunstenaar heeft eigenlijk een vloer schilderij gemaakt dat in een tiental varianten kan worden uitgevoerd. Het toegevoegde boekje verwijst naar de voor malige eigenaren van het werk. Twee, deels beschilderde, houten balken vormen als het ware een uitvergroting van de takjes in de vitrine. Illusie is hier met een hoofdletter geschre ven: een van de twee balken is verpakt in een fotografische afbeelding van zichzelf.

Zonder titel, 2003 Foto Peter Cox

Tissu copie Kasteel Wijlre / Hedge House, 2003–2005. Foto Peter Cox

Mark Manders

Michael Dean

Neo Rauch

René Daniëls

Robert Mangold

Peter Doig

In dit werk dragen vier houten stoelen een stevig tafelblad waar een eenbenig figuur in balans wordt gehouden. Als een soort pijl in de boog wordt de figuur met kabels, houten balken en een contragewicht schijnbaar op spanning gehou den.

Op en tegen een vrijstaande gevouwen plaat in gegoten beton zijn twee cartooneske betonnen tongen gedrapeerd. Het werk roept uiteenlopende sensaties op: van zoutlikken, lachen, stripverhaal en schilde rijen van Philip Guston, tot sex, een lap vlees en marteling. De titel geeft de sleutel tot het werk. Het eerste deel: ‘llll’, klinkt hardop als: ‘Elelelel’. Dean heeft de repetitieve akoestische klank en de fysieke sensatie van een bewegende tong in vorm en materie vertaald.

Deze monumentale tondo maakt deel uit van een reeks werken op (kranten)papier die de Duitse schilder Neo Rauch omstreeks 1993 vervaardigde. Kenmerkend zijn de stereo type menselijke figuren die een lichtbundel dragen, een raketwerper vasthouden en in een schuttersputje zitten. De dynamiek van de voorstelling, waarin herkenbare en vreem de elementen rond zweven, blijkt bij nadere beschouwing een optelsom van onduidelijke handelingen.

De Amerikaanse kunstenaar Robert Mangold kreeg in het midden van de jaren zestig bekendheid met zijn zoge naamde ‘shaped canvases’, schilderijen in een andere vorm dan de gebruikelijke rechthoek of vierkant. Zijn werk is geo metrisch, abstract en vrijwel altijd in één kleur geschilderd.

Michael Dean maakt sculpturen van gegoten beton of andere industriële materialen, die vaak een ongewone fysieke reactie uitlokken. Vaak lijkt verhard cement zacht en flexibel. De an’s werken komen voort uit zijn praktijk als schrijver. Zijn sculpturen beelden woorden, woordklanken en letters uit, maar dan in een zelf ontworpen driedimensionaal lettertype. Zodoende blijft het voor de kijker vreemd en onverklaar baar.

Rauch’s personen zijn vrijwel altijd aan het werk maar het lijkt alsof die arbeid nergens toe leidt. Een criticus noemde ze eens ‘slaapwandelaars in een theater vol vermoedens’. Letters in de voorstelling for meren de woorden: lot; loos; lost. lot betekent o.a. loodlijn of balans. De reeks markeert een overgang van een meer abstract-expressionistische naar een kleurrijke en figura tieve schilderstijl die herinnert aan de van staatswege gepro pageerde sociaal-realistische schilderkunst waarmee de kunstenaar in het voormalig Oostblok opgroeide.

Dit expressief geschilderde zeegezicht uit 1979 is een vroeg werk in het oeuvre van René Daniëls. Zijn kleurrijke werken ontstaan enkele jaren later. In deze voorstelling is waarschijnlijk meer aan de hand dan een ronddobberende boot als verwijzing naar ons vissersverleden. Misschien gaat het ook over collega-kunste naar Bas Jan Ader die, op zoek naar (artistieke) vrijheid, drie jaar eerder het ruime sop had gekozen. De onfortuinlijke kunstenaar zou tijdens zijn trans-Atlantische oversteek op mysterieuze wijze verdwijnen. De stuurloze boot is wellicht ook bedoeld als allegorie (symbolische voorstelling) van het moeizame en onzekere kunstenaarsbestaan.

In tegenstelling tot veel van Peter Doigs kleurrijke, stevig doorwerkte doeken is Girl in White with Trees opgebouwd uit dunne, transparante sluiers verf in talloze tinten grijs, blauw en groen. Doig schilderde een onheilspellende, loodgrijze wereld met boomkruinen als slangen en dwarrelende sneeuwvlokken als dwaallich ten. Het fotografische effect van flitslicht op sneeuwvlokken en gezichten van mensen (wit oplichtend) is op doek verwe ven met het aloude sprookje van roodkapje in het bos. In de oorspronkelijke versie van de Gebroeders Grimm was rood kapje blond. Blond stond voor onschuld. Doigs verdwaald meisje in het bos is wit als sneeuw maar achter haar doemt een angstwekkende roodgroene verschijning op.

Manders werkt volgens de klassieke sculpturale wetten. Natuurkrachten zoals trek- en spankracht spelen een belang rijke rol. ‘Ouderwetse’ materia len zoals brons, ijzer en hout wisselt hij af met ‘imitaties’ van ongebakken klei. Ook in deze sculptuur is sprake van soort trompe-l’oeil: de figuur en het contragewicht zijn in werkelijk gemaakt van het veel lichtere epoxy. Mark Manders, de kunstenaar achter de veelgeprezen Neder landse inzending voor de Biën nale van Venetië, ontwerpt gesloten systemen waarin ar chitectuur, mens en dier met elkaar verstrikt zijn.

Mangold behoort tot de eerste generatie schilders die de grondbeginselen van de schil derkunst zelf tot onderwerp nam. Hij houdt zich bezig met de werking van formaat, vorm, vlak, lijn, kleur, textuur, mate riaal en werkwijze; of zoals zijn Amerikaanse collega Frank Stella het formuleerde: Hij onderzoekt ‘wat een schilderij is en hoe je zo’n ding maakt’. Volgens Mangold is een schil derij een plat vlak, voorzien van verf, ontdaan van elke illusie.


Doig werkt altijd naar be staande beelden zoals familie kiekjes en platenhoezen. Deze voorstelling laat zich herleiden tot een foto van zijn dochter genomen vanuit het raam van zijn huis in Londen. Peter Doig groeide op in Canada en is vooral bekend om zijn tijdloze, geheimzinnige landschappen die het werk van klassiek moderne schilders zoals Gauguin en Vuillard oproepen.

Mind Study 2010–2011 Foto Peter Cox Lot, 1993 Foto Peter Cox Ring Image B (Variation), 2008 Foto Peter Cox

llll (Working Title) Analogue Series (muscle), 2013 Foto: Michael Dean

Zonder titel, 1979 Foto Peter Cox

Girl in White with Trees, 2001 Foto Peter Cox

Collectie & nieuwe aanwinsten

Recommend Documents