Dr. Bram #03. weet het beter. Verkiezingen: Daklozen op agenda? pag 8. Polenhotels: Beter dan huisjesmelkers pag 16

maart 2014 > Uiterste verkoopdatum: 19 maart 2014 > Jaargang 19 > Vaste verkoopprijs: € 2,- (waarvan € 0,65 naar de verkoper)

Dr. Bram weet het beter Verkiezingen: Daklozen op agenda? pag 8

Polenhotels: Beter dan huisjesmelkers pag 16

#03

Advertentie

inhoud #03

Straatnieuws #032014

04 INTERVIEW Bram Bakker De Kessler Stichting zet zich in voor mensen die sociaal kwetsbaar zijn, in het bijzonder daken thuislozen, die opvang en/of zorg en begeleiding nodig hebben. Ook ambulante hulp is mogelijk. De stichting beschikt over meerdere locaties in Den Haag. Al ruim honderd jaar is de Kessler Stichting een begrip in de regio. Als gespecialiseerde, professionele instelling stemmen we de hulp af op de hulpvraag, behoeften en mogelijkheden van de cliënt. We hanteren een vernieuwende werkwijze en een motiverende, activerende benadering, waarbij we de vaardigheden van de

cliënten vergroten, zodat zij beter kunnen functioneren in de huidige maatschappij. Daarnaast kijken we met belanghebbende partijen en ketenpartners continu hoe het hulpverleningsaanbod actueel kan worden gehouden en delen we onze kennis hierover actief. Wilt u meer weten over de werkwijze en het hulpverleningsaanbod van de Kessler Stichting of over de samenwerkingen, kijk dan op de website of bel het secretariaat via telefoonnummer 070 8 500 500.

Psychiater Bram Bakker presenteert zijn nieuwe boek Blijf beter. Hij vindt dat iedereen verantwoordelijk is voor zijn eigen gezondheid. > colofon Straatnieuws wordt verkocht en mede gemaakt door daken thuislozen in Den Haag, Rijswijk, Rotterdam, Leidschendam-Voorburg, Voorburg, Westland, Delft, Gouda, Zoetermeer, Wassenaar en de Bollenstreek. De verkopers kopen de krant in voor € 1,35 en verkopen hem op straat voor € 2. Het verschil is een bijdrage in hun levensonderhoud. U herkent de Straatnieuwsverkoper aan de witte pas en het (niet verplichte) rode hesje.

kesslerstichting.nl @dakloos 070 8 500 500 (24/7 bereikbaar)

Donaties Giro 7544612 t.n.v. Stichting Haags Straatnieuws, Den Haag. Oplage 7600

Ondersteuning en Rehabilitatie

Adres Redactie Straatnieuws Riviervismarkt 5, 2513 AM Den Haag Postbus 63498, 2502 JL Den Haag Telefoon 070 363 1821 Email [email protected] Website www.haagsstraatnieuws.nl Advertenties en distributie 070 363 1821 Coördinator Den Haag Arjen Geut M 06 1400 7082 E [email protected] Coördinator Rotterdam Co van der Hoek M 06 3366 1165 E [email protected]

06 JUSTIN gaat eindelijk naar Bird ’t NIEUWS ligt op straat Geen Skaeve Huse in Den Haag 07 WIE HELPT WIE Nikoline Stauttener 08 PEILING Gemeenteraadsverkiezingen Welke partij komt op voor daklozen? Straatnieuws neemt de partijprogramma’s en de verkiezingsbeloften voor u door. 10 SLAAPWANDELEN De schim van een konijn STRAATTEKST 11 WERKPLAATS Piet last staal en maatschappij 12 TIJDSBEELD 1970 14 GODENSPIJS Runderstoof met kardemom en steranijs 15 BAGAGE De vrolijke tas van scholier Belle van Teijlingen 16 REPORTAGE Polenhotel

Arbeidsmigranten uit Midden en Oost Europa werken in de kassen, de haven en distributiecentra en slapen in zogenoemde Polenhotels in Den Haag en Rotterdam.

Thuisbegeleiding

Financiële begeleiding

“Straks kan ik weer zelfstandig wonen in een eigen huisje.”

“Prettig dat onze begeleider in het begin echt de tijd voor ons nam, wanneer dat nodig was.”

“Mede dankzij LIMOR heb ik mijn financiën weer op orde.”

08

16

18 OPROEP Vrijwilligers gezocht, cursus verkopers 19 CULTUUR De nieuwe roman van Carry Slee 21 CRYPTO Puzzel en win het boek Strijken van Carry Slee 22 UITGELICHT Agenda en Uittips 24 KAASHELD EN POEPHOOFD

Jelmer en Jonne

Hoofdredacteur Floor de Booys Redacteur Hester Heite Eindredactie Tanya van der Spek

Woonvoorziening

04

Medewerkers aan dit nummer: Dagmar Bosma, Melle de Boer, Christiaan Donner, Bertus Gerssen, Henriëtte Guest, Annette van Kester, Marc Konijn, Lamelos, Caroline Ludwig, Cristina Martins, Mariëtte Storm, Mylène Siegers, Tanya van der Spek, Elke Swart, Justin Verkijk en Paul Waayers. Ontwerp en opmaak Marieke de Roo Coverfoto Bernet Elzinga Druk Wegener Nieuwsdruk Gelderland

Het volgende nummer verschijnt op donderdag 20 maart 2014.

Kijk voor meer informatie op www.limor.nl

Door Cristina Martins www.cristinamartins.nl

Aflevering 06 Koning

3

4

interview bram bakker


5


Dr. Bram weet hoe het beter kan De kosten van de zorg rijzen de pan uit, maar wie doet nou echt zijn best om gezond te blijven? Ook de overheid laat het afweten. Psychiater Bram Bakker is het zat en predikt preventie. ‘Niemand realiseert zich dat je na een klacht nooit meer honderd procent herstelt.’ tekst Tanya van der Spek foto's Ruud Strobbe

> Psychiater Bram Bakker (50), omstreden omdat hij in tegenstelling tot zwijgende collega's wél zijn mening op televisie verkondigt, heeft zich gestort op de misstanden in de gezondheidszorg. Blijf Beter heet het relaas. Zijn doel: het debat aanzwengelen over de verantwoordelijkheid van het individu en het preventiebeleid van de overheid. Eerder schreef hij over misstanden in de psychiatrie, runningtherapie, ademhaling, zelfmoord, verslaving en seks. Na een signeersessie bij Paagman aan de Haagse Frederik Hendriklaan spreken we hem in café Flavors om de hoek. Eerst haalt hij puppy Bulletje uit zijn Audi, die hij op zijn arm draagt als een baby. “Ik wou dat ik zo'n aantrekkingskracht had op vrouwen als hij”, grapt hij. Hoewel er zojuist genoeg dames met hem op de foto wilden, blozend reagerend op zijn kwajongens grijns. Binnenkort komt de in Bloemendaal woonachtige psychiater in Den Haag de City Pier City lopen. Hij bestelt verse jus d'orange. Alles voor de gezondheid. Wat is er mis met onze gezondheidszorg? “Ze kost ons nu tussen de tachtig en negentig miljard per jaar. We bekostigen kwalen die we zelf veroorzaken. Het is niet meer houdbaar. Ruim dertig jaar geleden begon ik een studie geneeskunde om oplossingen te bieden voor gezondheidsproblemen. Een beetje naïef, want zijn patiënten eigenlijk wel

bereid om serieus aan het behoud van hun gezondheid te werken?” Wat doen patiënten verkeerd? “Te weinig ontspannen. Niet stoppen met drinken, terwijl je lever al niet meer optimaal functioneert. Blijven roken terwijl je er last van hebt. En vooral slecht eten en weinig bewegen. De combinatie hiervan met stress veroorzaakt een steeds grotere belasting op onszelf. Minstens vijftig procent van onze gezondheidsproblemen worden veroorzaakt door onze leefstijl. Sommigen zeggen zelfs negentig procent. Maar wat niemand zich realiseert, is dat je na een klacht - psychisch of lichamelijk - nooit meer honderd procent herstelt. Je blijft de rest van je leven gevoelig op dat gebied. Na een burnout, krijg je sneller een tweede. Een gebroken been wordt nooit meer zo krachtig als eerst. Daarom is voorkomen zo belangrijk.” Waarom zorgen mensen niet goed voor zichzelf? “Ze gunnen zich daar de tijd niet voor. Ze laten zich doorlopend verleiden tot korte termijn handelen. Goed voor jezelf zorgen is een lange termijn investering. Als je denkt: ik moet nú dit werk afmaken, vergeet je dat je daar op langere termijn daar geen baat bij hebt. Goede nachtrust is essentieel. Maar als jij vlak voor het slapengaan nog even honderd mails wegwerkt, ben je niet ontspannen. Beeldschermen jagen je systeem

aan. Twee uur voor het slapengaan zou je je televisie, computer en gsm uit moeten uitzetten.” Bewegen vind je belangrijk. “We zijn er op gebouwd, vroeger moest je achter een konijn aanrennen voor je eten had. Ik loop zelf marathons maar ik zeg heus niet dat iedereen dat moet doen. Maar wie hardloopt of hard fietst, kan op hetzelfde moment niet piekeren.

‘Bewegen is als de afwas, het moet’ Je moet je brein ontlasten. Bij de GGZ instelling Vitaalpunt in Amsterdam en Rotterdam waar ik werk, is bewegen altijd onderdeel van de behandeling. Geen tijd om te sporten? Onzin, plan het in je agenda. Bewegen is als de afwas, het moet gebeuren. En achteraf voel je je voldaan.” Neurobioloog Dick Swaab, auteur van Wij zijn ons brein, zegt dat bewegen niet nodig is. “Hij zegt dat mensen nu ouder worden ondanks dat we minder bewegen. Ongelooflijk dom en voor een wetenschapper best een grote denkfout. Dat mensen ouder worden heeft te maken met de komst van antibiotica, hygiëne,

centrale verwarming, voldoende te eten. Maar in Amerika worden mensen op dit moment minder oud dan tien jaar geleden.” Zitten is het nieuwe roken? “Ja. Vroeger wist je dat een beroep fysieke consequenties had. Als stratenmaker wist je dat je knieën zouden slijten, dus mocht je vroeg met pensioen. Nu zijn we ons hoofd ongelooflijk aan het overbelasten, dat is objectief wetenschappelijk aantoonbaar. En we realiseren ons niet dat ons hoofd even gevoelig is voor slijtage als onze knieën. Denk aan dementie, Alzheimer. De gemiddelde werkweek is door computers en mobiele telefoons twaalf uur toegenomen. We nemen ook buiten werktijd de telefoon op, omdat de baas die telefoon betaalt. Eigenlijk zou je op zondag alle apparaten gewoon uit moeten zetten.” Zie je veel mensen met burnout? “Heel veel. Laatst mocht ik figureren in het televisieprogramma van Eva Jinek, met twee meisjes van 17 die al burnout zijn. Iedereen zegt: ‘Ik dacht dat het mij niet zou overkomen.’ Maar als je vraagt wanneer het slechte slapen begon, gaan ze allemaal minimaal drie jaar terug. Sinds de crisis is het arbeidsverzuim gehalveerd, mensen zijn bang om hun baan te verliezen. Maar het aantal mensen met een burnout is verdubbeld. Gemiddeld zijn ze negen maanden uit de roulatie. De overheid zegt dat we

nog steeds economische groei nodig hebben. Dat is niet waar, we moeten het geld gewoon anders verdelen. De meeste mensen kunnen al niet harder dan ze gaan. Werkstress kost ons vier miljard per jaar. En hoeveel investeert minister Asscher in preventie? Eén miljoen! Ongelooflijk. Dat is alsof je met een folder over gezond eten voor de deur van één McDonald's vestiging gaat staan!” Wat moeten we doen om de zorgkosten te drukken? “Voorkomen dat mensen zich melden voor behandeling. Kijken wie de patiënt is. Neem een man met een gebroken heup. Is het een wielrenner die uit de bocht is gevlogen? Dan moet hij beter leren sturen. Is het een alcoholist die na twintig bier in het café met zijn fiets is gevallen? Dan moet hij wellicht geholpen worden aan zijn drankprobleem. Of hem moet geen twintig bier meer worden geschonken of hij moet een taxi nemen. Als je er niets aan doet, komt de patiënt terug met een breuk in zijn andere heup.” Wat doet de overheid? “In Den Haag kijken ze niet verder dan drie jaar vooruit, want dan moeten ze de nieuwe verkiezingen gaan voorbereiden. Tien, twintig, dertig jaar vooruit kijken doen ze niet. De gemiddelde man is de afgelopen twintig jaar zes kilo zwaarder geworden. En twee centimeter groter, door alle groeihormonen in

vlees. Over honderd jaar is hij dertig kilo zwaarder dan nu. Geen vrouw die zich meer seksueel aangetrokken voelt tot hem. Die mannen krijgen hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten. Op steeds jongere leeftijd krijgen ze kanker. Kinderen moeten weggehouden worden bij sigaretten. Maar roken levert de fabrikant en de schatkist veel geld op. Bovendien: wie jong sterft aan longkanker, doet als oudere geen beroep meer op de gezondheidszorg. Drank zou veel duurder moeten worden, het richt zoveel schade aan op verschillende gebieden. Maar dan krijg je de lobby van Heineken en consorten en die zeggen: ‘Wij zijn een banenmachine en wij vertegenwoordigen de BV Nederland tot in Japan.’ En daar zijn ministers, zeker van de VVD, gevoelig voor.” Waarom maak jij je als psychiater druk om fysieke gezondheid? “De focus bij campagnes ligt op lichamelijke kwalen. Maar psychische kwalen zijn daar één op één aan gekoppeld. Mensen met een verhoogd risico op depressie, lopen ook een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Er is geen principieel onderscheid te maken tussen een hartpatiënt die komt te overlijden door een hartinfarct en een depressieve patiënt die zichzelf het leven beneemt. Alles wat tussen de oren zit wordt al snel vaag gevonden. Een psychiatrische diagnose krijg je opgeplakt nadat is vastgesteld dat er geen lichamelijke verklaring is voor klachten. Maar alles

‘Je hoofd is even gevoelig voor slijtage als je knieën’

wat tussen de oren zit maakt ook deel uit van het lichaam.” Wetenschapsjournalist Asha ten Broeke zegt dat arme mensen gezond eten niet kunnen betalen. Supermarkten houden groente en fruit onnatuurlijk duur. “Dit laat precies zien hoe verziekt het systeem is, en hoe weinig invloed individuele mensen daar nog op kunnen hebben. Unilever mest ons eerst vet en verkoopt ons vervolgens tegen dubbeltarief slankproducten. Er zijn nu al aanwijzingen bij kinderen van vijf, zes, zeven jaar dat ze als ze ouder worden resistent zijn tegen insuline. Dat hele lichaam reageert niet meer.” Wat heb je geleerd van werken met daklozen?

“Dat iedereen slechts twee verkeerde beslissingen verwijderd is van dakloosheid. En dat daklozen met een verslaving dit vooral doen uit zelfmedicatie. Ook hier zou veel meer preventie moeten worden toegepast. Bijvoorbeeld: we zetten je pas uit huis als er een alternatieve woning voor je is. Of: tot je bent geholpen aan je psychiatrische aandoening, kan jou niets gebeuren.” Collega's ergeren zich eraan dat jij op televisie speculeert over de geestestoestand van mensen die je nooit hebt ontmoet. “Waarom zou ik niet mogen speculeren, zoals de rest van de Nederlanders? Ik geef mijn mening, ik stel geen diagnose. Advocaten en artsen doen hun zegje op televisie, waarom moeten psychiaters hun mond houden?” We kennen nu je frustraties, wat maakt je blij? “Net kwam een vrouw op me af die zei dat ik haar vijf jaar geleden van haar alcoholprobleem heb afgeholpen. Sinds een jaar rookt ze niet meer en nu begint ze met bewegen. Dan denk ik: YES!” Tot slot, wat zijn jouw zonden? “Ik werk veel te hard, uit enthousiasme zeg ik op teveel dingen ja. Ik loop ook te hard, terwijl ik rustig zou kunnen dribbelen. En ik zou veel gezonder kunnen eten. Wie zegt dat hij geen verbeterpunten meer heeft, heeft een narcistische persoonlijkheidsstoornis.”

6

column justin

't nieuws ligt op straat


wie helpt wie nikoline


> De maatschappelijke opvang bestaat uit cliënten en hulpverleners. Straatnieuws vraagt zich af: wie helpt wie nou eigenlijk?

De bank voor zwangere vrouwen zonder inkomen: de BabyBullenBank. Voor kleren, boxen, bedjes, badjes en kinderwagens. Projectleider Nikoline Stauttener (59) geeft alles met liefde weg. ‘Kom maar op!’ tekst Elke Swart foto Henriëtte Guest

Bekijkt ’t, met Justin. foto Roos Koole

Bekende Hagenaar Justin Verkijk deelt zijn eigenzinnige kijk op het leven.

Eindelijk naar Bird

Justin

Weinig animo voor de winteropvang

Scholieren uit de Haagse wijk Laakkwartier kunnen sinds half februari gratis bijles krijgen. De bijlessen worden gegeven door vrijwilligers in het Vadercentrum aan het Jonckbloetplein.

In de nacht van woensdag 29 op donderdag 30 januari vroor het en ging voor het eerst deze winter de opvang open. Slechts 29 daken thuislozen meldden zich bij de winteropvang, zo meldde de GGD.

De gratis bijlessen zijn een actie van Marieke Bolle, voorzitter van het bestuur van deze krant en PvdA raadslid in Den Haag. Zij vindt dat ook scholieren uit kansarme gezinnen in de mindere wijken van Den Haag recht hebben op een goede plek waar ze huiswerk kunnen maken en goede begeleiding krijgen. “De eerste bijeenkomst op 12 februari was een succes. Ik heb al twee bijlesleraren Engels, een bijlesleraar Economie, een bijlesleraar Wiskunde en twee voor Nederlands en een voor ICT. Maar we kunnen er nog meer gebruiken!” Vrijwilligers die zich voor de bijlessen in Laak willen inzetten kunnen zich melden bij Straatnieuws: redactie@ haagsstraatnieuws.nl

De regeling gaat in als het te koud wordt om buiten te slapen vanwege bevriezingsgevaar. In Den Haag is er bij de opvang maximaal plek voor 125 mensen. Deze extra slaapplekken komen bovenop de 110 plekken in de reguliere nachtopvang bij de Kessler Stichting en het Leger des Heils. Sinds 2012 is de Haagse winteropvang onder gebracht in de Zilverstraat. Dak- en thuislozen kunnen daar met het openbaar vervoer naartoe. Voor gratis bus- en tramkaarten wordt gezorgd. In Rotterdam is de capaciteit van de reguliere nachtopvang 175 bedden. Deze wordt tijdens de winterregeling verdubbeld. Vorige winter duurde de winterkouderegeling 76 dagen. De winterregeling geldt van 1 november tot 1 april.

Geen ‘Skaeve Huse’ in Den Haag

foto Hollandse Hoogte/Saskia Naafs

Een aantal columns geleden schreef ik over Rotterdam. Dat het nachtleven daar meer te bieden heeft dan Den Haag. Die mening deel ik nog steeds, al is de komst van HOOP (de oude Catacomben) wel een absolute aanwinst voor ons uitgaansklimaat. Iedere zaterdag kun je er blind terecht voor je portie elektronische muziek van de allerbovenste plank. Ik schreef in die column ook over Bird, een nieuwe Rotterdamse plek die hoog op mijn Rotterdamse to do list stond. Die kan ik inmiddels afvinken. En hoe. Een aantal weken geleden hadden ze Theo Parrish uitgenodigd, een legende uit Detroit. Dat soort dj’s tref je in Den Haag nooit, dus wijk ik daarvoor graag uit naar de havenstad. In 2009 kocht ik voor het laatst een kaartje voor een evenement. Dat was voor Lowlands en uiteindelijk werd ik er op zondagochtend uitgegooid. De reden laten we maar even in het midden, iets met verdovende middelen. Het jaar daarop werd ik geboekt voor datzelfde Lowlands als presentator. En anno 2014 werk ik zo’n beetje op ieder groot festival. Door alle contacten die ik de afgelopen jaren heb opgedaan, komt het nooit voor dat ik ergens een kaartje voor moet kopen. Totdat ik laatst naar Bird wilde. Ik kocht een ticket voor het feest en ging dus naar een club zonder dat ik een functie had. Iets dat ik lastig vind. Het liefst heb ik een functie, plaatjes draaien of door de microfoon brullen. Dit keer dus een vrije avond, en ik hoefde zelfs niet te rijden. Dat gebeurde voor het laatst in 2007. Eenmaal in Rotterdam was het toch allemaal wat onwennig. Toen ik me uiteindelijk écht op m’n gemak voelde, twintig minuten voor het einde, stak ik een sigaret op. Op de dansvloer. Na twee trekjes stond de portier achter me en na drie trekjes stond ik buiten. Ik werd er uitgegooid, net als in 2009.

Vrijwilligers gevraagd voor bijlessen scholieren Laak

Er komen geen Skaeve Huse in Den Haag. Het project was bedoeld om woonoverlast, veroorzaakt door een kleine groep mensen, aan te pakken. Zij zouden in containers aan de rand van de stad worden geplaatst en aparte begeleiding krijgen. Maar er werd geen geschikte locatie gevonden. Volgens wethouder Marnix Norder (Stadsontwikkeling en Volkshuisvesting) zijn de Skaeve Huse ook niet meer nodig omdat er in Den Haag inmiddels een sluitende aanpak van woonoverlast is ontstaan. “Het tegengaan van overlast blijft in Den Haag hoog op de agenda staan. Samen

met corporaties en andere partners werken we hard aan het realiseren van een sluitende aanpak van het probleem. De Skaeve Huse zijn daarbij niet meer nodig.” Er zijn inmiddels veel (wettelijke) instrumenten beschikbaar waarmee woonoverlast aangepakt kan worden. De Haagse Pandbrigade en het Melden Steunpunt Woonoverlast zijn zeer succesvol. Ook de corporaties pakken woonoverlast serieus aan door vroegtijdig op te treden tegen overlastgevers, de slachtoffers te beschermen en ook huisuitzetting te voorkomen. Het instellen van een Platform Woonoverlast heeft geleid tot een betere afstemming tussen partijen

die betrokken zijn bij de aanpak van woonoverlast. Tot slot heeft het ministerie van Veiligheid en Justitie een uitgebreide handreiking opgesteld met (juridische en niet-juridische) instrumenten die kunnen worden ingezet om woonoverlast tegen te gaan. Vanaf 2011 is gezocht naar een geschikte locatie voor de realisatie van het project Skaeve Huse. Geconstateerd is dat het lastig is om een geschikte locatie in Den Haag te vinden. In verband met de bebouwingsdichtheid in Den Haag, de maatschappelijke onrust en investeringsbereidheid in de omgeving van potentiële locaties, is er geen geschikte locatie beschikbaar.

Geen huis, geen spullen, wel zwanger… “De vrouwen krijgen een kind - of het uitkomt of niet - dus kun je je beter afvragen hoe je ze kunt helpen. Niet iedereen is dakloos hoor. De meesten zitten in de schuldhulpverlening. Omdat alle aanvragen via instanties lopen, heb ik zelf geen contact met cliënten. Soms krijg ik wel een bedankje. Laatst van iemand die het ziekenhuis niet mocht verlaten omdat ze geen Maxi Cosi voor haar pasgeboren baby had. Natuurlijk schiet het wel eens door mijn hoofd: kom op zeg, trek eens aan je stutten. Tot je begrijpt dat die stutten al lang geamputeerd zijn.” Stutten? “Uh…. benen!” Wanneer heb je voor het laatst gehuild? “Een paar maanden geleden hoorde ik Karin Bloemen op de radio het nummer Geen kind meer zingen - een heel mooi lied over de dood van haar moeder - en opeens zat ik helemaal ik mijn verdriet. Ik heb de liefste moeder van de hele wereld gehad. Zelf wilde ik het liefst heel veel pleegkinderen in huis opnemen. Het is er bij eentje gebleven. Niet omdat mijn man en ik niet meer wilden, we stonden te trappelen, maar door een stomme fout bij Jeugdzorg. Ons dossier was zoekgeraakt, bleek jaren later, waardoor we niet meer benaderd werden.” Kerk of kroeg? “Kroeg! Vijftien jaar geleden solliciteerde ik bij de Hervormde Stichting voor Maatschappelijke Toerusting (Later opgegaan in Stek: Stad en Kerk, red.) en toen was een christelijke levensovertuiging geen vereiste. Ik ben de heiden van Stek. Een collega noemt mij de troetelheiden haha! Maar serieus: ik ben heel erg trots op Stek. Er wordt met respect geholpen. Niemand kijkt op als er tijdens een officiële opening een verdwaalde, zwaar vervuilde dakloze binnenstapt. Hij krijgt eten en een glaasje fris, net als iedereen. Gaaaaaaaf, denk ik dan.” Wie verdient er een straatnaam? “Mijn nicht: Els van Rossen. Ze geeft naailes aan Afrikaanse vrouwen, een project van Kariboe Bibi. Els is een niet-te-stoppen-trein. Al haar vriendinnen moeten helpen - en reken maar dat ze er niet onderuit komen. Ze heeft naaimachines geregeld en gratis onderhoud bij Nottet.” Iedereen kan dakloos worden, jij ook? “Toen mijn man een paar jaar geleden werkloos werd, hebben we een forse stap terug moeten doen. Gelukkig konden we in ons huis blijven wonen. Maar ik heb er niet van wakker gelegen, dat doe ik nooit. Is er iets aan te doen? Hupsakee dan doe ik dat. Zo niet, dan hoef ik er ook niet wakker van te liggen. Frits (mijn man) zegt soms: ‘Nou Niek, daar hoef je niet zo luchtig over te doen hoor.’ Oké, doe ik dat. Maar ik ben gewoon heel positief. Mijn glas is altijd half vol. Ik ben zo rijk! Ik kom uit een fijn nest, ik heb een veilig huis, mijn man slaat mij niet - moet ‘ie ook niet proberen haha - en ik heb de leukste baan van de wereld. Mijn leven is redelijk zorgeloos. Dat gun je iedereen.”

‘Is er iets aan te doen? Hupsakee, dan doe ik dat’ r (59) Wie Nikoline Stauttene r, onder meer voor ne Wat Projectondersteu de BabyBullenBank rk) in Den Haag Waar Stek (Stad en ke 00 euro, netto. Waarvoor Rond de 13 Ik werk 28 uur morgen Motto Geen zorgen voor

7

8

peiling gemeenteraadsverkiezingen


De posters zijn aangeplakt en politici delen flyers uit. De campagnecaravaan is in gang getrokken. Miljoenen mensen brengen op 19 maart een stem uit op

9


hun favoriete politieke gemeentepartij. Maar op wie moet de dakloze stemmen? tekst Marc Konijn

Op wie stemt.. de dakloze? Elly Burgering

> Het lijkt zo simpel: je vult je stemkaart in, vouwt het papier op, deponeert hem in de stembus, en verlaat na een vriendelijke knik het stembureau. Maar niet voor iedereen is deze democratische burgerplicht zo eenvoudig. Voor een dakloze kan het al een hels karwei zijn om te bepalen welke politieke partij in de stad jouw belangen het best behartigt. Je bent al de hele dag op zoek naar voedsel, warmte, naar rust vooral ook, en natuurlijk een bed waar je de nacht kunt doorbrengen. Probeer dan nog maar eens uit te zoeken welke politieke partij in de stad voor jou opkomt. Straatnieuws pakte maar wat graag de handschoen op, en dook met frisse moed in de wereld van verkiezingsprogramma’s, sprak met politici en probeerde intussen niet verdwaald te raken in het woud van verkiezingsbeloftes. Dat we niet verdwaald zijn geraakt, heeft alles te maken met de gekozen strategie. We hebben eerst alle verkiezingsprogramma’s van de politieke partijen bij elkaar gesprokkeld. Eén blik op de inhoudsgave maakt dan al duidelijk of er bijzondere aandacht is voor de problematiek van de daklozen. Dat controleren we dan nog eens extra door de zoekfunctie te activeren en het trefwoord ‘dak’ in te typen: dat zal alle

Inge Vianan

‘daklozen’ er wel uit filteren. Dat schept duidelijkheid. Bedelverbod Zoals bij de VVD in Den Haag, bijvoorbeeld. In Meer stad, Minder gemeente komen bij de zoektocht naar ‘dak’ een viertal treffers bovendrijven. Dat overtreft de stoutste verwachtingen.

VVD kent geen daklozen, alleen dakkapellen Maar als we even doorklikken, blijkt de oogst toch mager. Het blijkt om daken, dakkapellen en dakopbouwen te gaan. Daklozen? Niets over te vinden. Of toch wel? Onder het kopje ‘Lik-op-stuk voor criminelen en overlastgevers’ slaat de VVD zichzelf op de borst over het bedelverbod dat vorig jaar op initiatief van de liberalen is ingevoerd, waardoor het voor de politie makkelijker is geworden is ‘een overlastgevende bedelaar af te voeren’. Nee, de VVD gaat het niet

Setkin Sies

worden. De PVV maakt het zo mogelijk nog bonter. In Duidelijke Taal wordt met geen woord gerept over daklozen. Maar wel dat de PVV voor een keiharde aanpak kiest. “Families die straatterroristen helpen, moeten de stad uit, net als straatterroristen zelf. Ook voor dronken Polen kennen we geen genade, evenals voor rovende Roemenen en bedelende Bulgaren.” Tja, wat moeten we daar van zeggen? Het allitereert lekker, dat wel, die bedelende Bulgaren. Maar het klinkt niet als de noodzakelijke smeerolie voor mensen die noodgedwongen op straat moeten leven. Opvang uitbreiden Gelukkig is niet alles kommer en kwel. D66 wijdt een hele zin aan daklozen in het verkiezingsprogramma, en het CDA heeft er zelfs een apart paragraafje voor ingeruimd, met onder meer extra psychiatrische bijstand voor mensen die het nodig hebben. Maar het is GroenLinks die indruk maakt: 27 treffers op het zoekwoord dak! Natuurlijk, groene daken zijn belangrijk voor deze partij. Maar de dakloze medemens heeft ook geen reden tot klagen. GroenLinks wil de opvang uitbreiden, het bedelverbod opheffen, de gebruikersruimte open houden en de begeleiding voor daklozen

sterk verbeteren. Gezinnen mogen niet meer uit huis worden gezet, illegalen moeten weer hulp kunnen krijgen en eigen initiatieven van daklozen zouden ondersteund moeten worden. Het totale kostenplaatsje: veertig miljoen. Het is volgens lijsttrekker Inge Vianan hard nodig. “De gemeente voert met dat bedelverbod een hard, repressief beleid. Dat vinden wij niet menswaardig. Maar bedelen doe je niet voor de lol. Wat ze nodig hebben is zorg, en niet een boete.” Straat Consulaat Dat ziet er heel strak uit, bij GroenLinks! Kan het nog beter? Eigenlijk niet. Hoewel. We durven eigenlijk wel te zeggen dat er in ieder geval een goede tweede is. De Haagse Stadspartij blijkt namelijk ook begaan met het lot van daken thuislozen. Het verkiezingsprogramma is wel wat zuinigjes, als je het vergelijkt met dat van GroenLinks. Meer opvang, meer begeleiding, en tal van maatregelen om armoede te voorkomen. Maar daar staat tegenover dat de Haagse Stadspartij een bak aan kennis en ervaring heeft met twee mensen op de kieslijst uit het daklozenwereldje. Elly Burgering, de nummer vijf op de lijst, werkt al jaren bij het Straat Consulaat, een belangenorganisatie voor

Barbara Katman

daklozen, een stichting die platform De Achterban (voor en door Haagse daklozen) ondersteunt. Elly legt meteen de vinger op de zere plek. “Het punt is dat de gemeente drie decentralisaties over zich heen krijgt. Dat gaat heel veel impact krijgen. Er zal van alles misgaan. De Haagse Stadspartij wil daarom niet alles dichttimmeren in mooie woorden en beleid. Wij reserveren per jaar twintig miljoen om de praktische problemen aan te pakken.” Met dat geld kunnen dan ook de problemen in de opvang en begeleiding voor daklozen worden aangepakt, vertelt Burgering. “Dat kunnen hele kleine, maar praktische dingen zijn. Neem bijvoorbeeld de openbare toiletten in de stad. Die zijn ineens verdwenen. Je kunt niet iedereen zo maar de horeca injagen. Ook iemand die dakloos is, moet ergens naar de wc kunnen.” Voetbalcompetitie En dan stappen we over naar de Maasstad. Daar starten we met de PvdA, de partij die al jarenlang vast in het zadel zit, en ook flink aan de weg heeft getimmerd, vindt Barbara Katman, de nummer twee van de kieslijst. “We hebben de afgelopen jaren vijfduizend mensen van straat gehaald. Daar zijn we trots op. Maar we moeten er nu voor

Michel van Elck

gaan zorgen dat het aantal niet weer oploopt. Dat wordt nog een hele opgave, want je ziet dat de potjes met geld leeg raken. Ze verdienen het om een speerpunt te zijn. We moeten nog meer gaan kijken hoe we de mensen kunnen helpen, hoe ze weer worden opgenomen in de samenleving.” De PvdA in Rotterdam heeft zestig actiepunten in het verkiezingsprogramma opgesomd. Actiepunt 32 gaat over daklozen. Het wordt topprioriteit om nieuwe aanwas van daklozen te voorkomen. Voor Katman was de aanraking met daklozen de reden om de politiek in te gaan. “Ik heb meegewerkt met het opzetten van de voetbalcompetitie voor daklozen, een paar jaar geleden. Daar heb ik met eigen ogen gezien wat een klein beetje hulp al voor mensen kan betekenen. Het applaus, de aandacht, je zag de mensen weer groeien.” Onacceptabel Dat kan slechter, vinden wij van Straatnieuws. Maar ook beter, vindt Setkin Sies van Christenunie-SGP, die zegt het wel mooi te vinden dat er in Rotterdam duizenden daklozen van straat zijn gehaald. “Maar wat je ook ziet is dat een flink deel van die groep het toch niet redt en

weer terug dreigt te vallen. Die mensen hebben gewoon meer begeleiding nodig. Je kunt niet zomaar tegen mensen zeggen: sorry, het project is vol, wij hebben geen plek meer voor u. Wij willen dat die mensen begeleiding krijgen, dat de nachtopvang blijft bestaan, of zelfs wordt uitgebreid als dat moet. Wij kunnen mensen die dakloos zijn geworden niet in de steek laten. Het is onacceptabel dat mensen op straat moeten leven. De daklozen die ik zelf ken, zijn ongelooflijk veerkrachtige en krachtige mensen, die op een hele creatieve manier proberen om het hoofd boven water te halen. Ik zeg: laten we als stad gebruik maken van die krachten, die creativiteit. Steun de mensen die een plan hebben om iets op te zetten.” Barmhartigheid Na zoveel barmhartigheid is het misschien goed om een duik te nemen in een geheel ander kamp: dat van Leefbaar Rotterdam. De angst slaat je even om het hart, als het woordje ‘dak’ nergens in het verkiezingsprogramma opduikt. Maar Michel van Elck van Leefbaar Rotterdam maakt duidelijk dat de term leefbaar rekkelijk is. “Leefbaar Rotterdam wil niet dat mensen op straat leven. Wij vinden dat iedereen

een menswaardig bestaan moet kunnen hebben. Onze wethouder Van den Anker heeft jaren geleden al een offensief ingezet om juist daar aan te werken. De drugsverslaafden op Perron Nul, de straatprostitutie aan de Keileweg, het is allemaal aangepakt. Het huidige beleid om duizenden daklozen van straat te halen, dat hebben wij destijds op de agenda gezet. Maar we maken wel een onderscheid. Wij willen geen hulp bieden aan illegalen, omdat wij vinden dat we deze mensen geen valse hoop mogen geven. Zij moeten uiteindelijk terug naar hun land van herkomst.” De voorzieningen die er nu zijn voor daklozen in Rotterdam, zijn in principe voldoende, vindt Van Elck. “Het is nu tijd om een volgende stap te zetten. We moeten maatwerk gaan leveren, heel goed kijken naar de persoon en dan de vraag stellen: hoe kunnen we hem uit het zwervende circuit halen? De zorg voor daklozen is nu ondoorzichtig. Men heeft geen idee hoe groot de instroom is, wie erin blijft hangen, en waarom. De financiën zijn al net zo onduidelijk. Eén overnachting kost de gemeente gemiddeld tachtig euro per persoon. Dat is zonder extra zorg, puur de overnachting. Dat vinden wij een absurd bedrag. Dat kan veel goedkoper.”

10

column melle

straattekst


werkplaats instrumentmaker


11

> Sleutelen, schaven, (bij)spijkeren. In deze rubriek bezoeken Paul Waayers en Bertus Gerssen werkplaatsen waar oude ambachten herleven.

Sinds 1952 wordt er in de Haagse Cillierstraat getoverd met lastoortsen. Maar niet alleen metalen delen worden aan elkaar gesmolten. Ook ontspoorde jongeren worden hier weer solide aan de maatschappij verbonden. tekst Paul Waayers foto’s Bertus Gerssen

In de prehistorie tekenden onze voorouders op rotsen en in grotten; de moderne mens laat boodschappen achter op muren, stoeptegels en wc-deuren. Fotograaf Mylene Siegers legt de meest bijzondere stadse straatteksten vast. Waar: Prins Hendrikplein in Den Haag Tijdstip: 13:56 uur Datum: 29 januari 2014

Ik zie een schim van een konijn door het gordijn. Een heel groot konijn. Ik ga uit bed. Zo ver mogelijk van het konijn vandaan schuif ik een stukje van het gordijn open. Ik zie op mijn balkon een man in een vies en versleten konijnenpak. Hij kijkt naar het raam. Als hij ineens mijn richting op zou kijken, zou ik dood neervallen van schrik. Ik weet niet wat ik moet doen. Misschien is het een superheld. Zoiets als Spiderman in zijn spinnenpak. Ik doe het gordijn dicht een probeer te slapen.

De volgende ochtend ben ik het konijn vergeten, maar als ik het gordijn opendoe zit hij er nog. Het is nu iets minder eng. Een man met een zielig hoofd in een konijnenpak. Ik doe voorzichtig mijn balkondeur open en vraag wat hij komt doen. Hij zegt dat hij Barry heet en een boodschap voor mij heeft, maar dat ik eerst een kopje koffie moet zetten. Ik heb ook wel zin in koffie. Na een paar slokken koffie zegt hij dat ik mijn gezin moet vermoorden. Vermoorden? Ik heb helemaal geen zin om mijn gezin te vermoorden. Het gaat allemaal best goed. En mijn dochter wordt een geweldig meisje. Elke dag verandert ze een beetje. Het is een voorrecht om dat van dichtbij mee te mogen maken. En wat houd ik van haar en haar moeder! “Dan niet!”, zegt Barry en hupt over het balkon naar de mooie tuin van de onderburen, over de schutting, richting de schuurtjes.

Buurtbewoner Ferry tipt dat er bij het Prins Hendrikplein in Den Haag een ‘discutabele’ graffiti is geplaatst: "Wat zie ik: een orthodoxe Jood, een Ajax tenue en een roze hartje. Wat vindt de kijker hier nou van? Is het antisemitisch? Is het Ajax-trots? Is het een aanval op de Joodse bankiers van de ABN AMRO? Is het een antisemitische tag waarbij een tegencounter geplaatst is in de vorm van een hartje? Wat communiceert dit? Is dit een Feijenoord uitlating? Kortom, dit plaatje roept discussie op.”

Wilt u reageren op deze straattekst of andere straatteksten onder de aandacht brengen, doe dat dan via [email protected].

Laswerk aan metaal en maatschappij > In 1952 begon Piet Seffelaar zijn lasbedrijf. In 1997 echter moest hij om gezondheidsredenen zijn bedrijf van de hand doen. Uiteindelijk was het automonteur Puk Meershoek die tegen deze verkoop aanliep. Puk: “Piet wilde het bedrijf overdoen aan iemand die het op dezelfde wijze zou voortzetten als hij. Dus op een avond ben ik naar de Cillierstraat gegaan en na twee uurtjes praten met Piet had ik opeens een lasbedrijf. En ik was niet eens lasser. In mijn hoedanigheid van automonteur deed ik wel wat laswerk, maar het echte hogeschoollaswerk moest ik nog leren. Zoals restauratie- en APK-lassen, dus serieus laswerk aan auto’s zodat ze weer door de APK komen. Het eerste jaar werkte ik hier van 7:00 tot 21:00 uur om het vak in de vingers te krijgen. Een bovenbuurman, die jaren bij Piet had gewerkt, heeft me daar enorm bij geholpen. Daarna was het een kwestie van heel veel vlieguren maken, waardoor je steeds beter en beter wordt. Het mooie van lassen is dat je iets dat kapot is weer repareert. Met het lassen van een doorgerotte kokerbalk, bodemplaat

of wielophanging van een auto bijvoorbeeld, moet je met simpele stukken metaal en de combinatie van inzicht en een beetje creativiteit die auto weer keihard maken, zodat-ie veilig nog jaren mee kan. Dat is voor mij de kick. We lassen hier echt alles. Soms komt er bijvoorbeeld een vrouwtje van ergens in de tachtig de werkplaats binnen met een pannetje waarvan het oortje is afgebroken. Dat is voor ons een paar simpele puntlasjes en klaar is Kees. Vraagt ze wat het kost. Dan is het hier al snel van: ‘Niks hoor mevrouw. We doen hier af en toe graag wat voor de jeugd’.” Vlekje Wat die jeugd betreft: Puk’s bedrijf is al jarenlang een leverancier van stageplaatsen aan onder andere het nabijgelegen Transvaal College. Zeker als het om stagiaires gaat met een ‘vlekje’. Puk: “Ik heb zelf een zoon die autistisch is, dus ik weet hoe moeilijk scholen het hebben om stageplekken te vinden voor leerlingen met een gebruiksaanwijzing. Een voorbeeld is Sander. Op een gegeven moment komt hij hier aanwaaien.

Eén groot vat psychische problemen, op school konden ze niks met hem. Sterker, de directrice kwam hier speciaal naartoe om mij te waarschuwen voor die jongen en zijn familie. Zo van: besteed er niet teveel tijd aan, het is niks en het wordt ook nooit wat. Maar ik doe die jongen één las voor, hij gaat aan de gang en ik zie dat hij ‘het slagje’ heeft. Gouwe handen! Hij is nu 34, heeft hier zijn lasdiploma gehaald, vervolgens nog vier jaar bij mij gewerkt en werkt nu als volleerd lasser bij een ander bedrijf. Dus wat nou, het is niks en het wordt nooit wat? Wel dus! Of neem die Antilliaanse jongen. Een fanatieke veelpleger. Stond met stip in de top tien van politiebureau Hoefkade en zat op zijn zestiende al een jaar vast. Op je zestiende al één jaar vastzitten? Dan heb je het behoorlijk bont gemaakt. Maar eigenlijk was het een hele lieve jongen. Je moest alleen

aardig tegen ‘m zijn. Af en toe een aai over z’n bol en zo’n drie keer per dag zeggen hoe goed hij het deed. Want hij deed het ook echt goed. Op die momenten zag je zijn zelfvertrouwen groeien en het besef doordringen van: goh, ik kan eigenlijk heus wel wat en ben helemaal niet zo waardeloos als iedereen denkt. Dat is iedere keer weer schitterend om mee te maken.”

‘Wat nou, het is niks en het wordt nooit wat?’

12

tijdsbeeld


13


1970 Gastarbeiderspension aan de Claes de Vrieselaan in Rotterdam. “Enkele kamers telden wel twaalf bedden. De huur per bed, weet ik niet meer precies, maar in vrijwel alle Rotterdamse pensions lag die op ƒ20,-, ƒ22,50 of ƒ25,- per week per persoon. (,,,) De gastarbeiders betitelden met galgenhumor hun onderdak vaak met sprekende namen als Hotel Wandluis, De Grot, Het Hol. Het AKPG zelf had voor één logement ook een treffende naam bedacht, het Bedouïnenkamp. Het was een morsige zolder van een boerderij in Overschie, waarop de boer een aantal matrassen op de vloer had gedeponeerd, op enkele plaatsen van elkaar gescheiden door een er tussen in gehangen lap stof. (…) Verwarming was er uiteraard niet. Wasgelegenheid nauwelijks. 0ver kasten beschikten de mannen evenmin. (…) Zo hadden we in een mum van tijd een hele lijst van 49 logementen bezocht, verspreid over de hele stad. Het beeld, dat zich op ons netvlies aftekende, was ontluisterend. De derde wereld in eigen stad.” Nelly Soetens beschrijft in 2008 het boek GASTARBEIDERS - wat heeft het hun gebracht? de geschiedenis van het Aktiekomitee Pro Gastarbeiders (AKPG). Dit comité was één van de Rotterdamse organisaties die zich rond 1970 het lot gingen aantrekken van de migranten uit het Middellandse Zeegebied. Sinds het begin van de jaren ’60 waren eerst grote aantallen Spanjaarden en Italianen naar Nederland gehaald, en vervolgens Turken en Marokkanen. Die deden hier laag- en ongeschoold werk in de fabrieken, de havens, bij tuinbouw- en schoonmaakbedrijven. De overheid ging ervan uit dat het verblijf van deze ‘gastarbeiders’ tijdelijk zou zijn. Daarom was nauwelijks aandacht voor hun opvang en integratie in de Nederlandse samenleving. Vaak werden ze gehuisvest in houten barakken of in pensions, waar ze met meerdere personen op één kamer zaten. Ook de werkomstandigheden waren veelal slecht en taalonderwijs werd niet aangeboden. Organisaties als het AKPG probeerden verbetering te brengen in die situatie.

Het archief van het Aktiekomitee Pro Gastarbeiders (1969-1993) wordt beheerd door het Stadsarchief Rotterdam, het open geheugen van Rotterdam en omliggende gemeenten. Iedereen is er welkom, in de voormalige Rijks Automobiel Centrale aan de Hofdijk 651 of via www.stadsarchief.rotterdam.nl.

14

kookrubriek godenspijs


> Dominee Christiaan Donner kookt even graag als dat hij preekt, met goddelijke gerechten als resultaat.

bagage belle


15

> Mensen dragen nogal wat met zich mee. In deze rubriek leren we stadsgenoten kennen aan (de inhoud van) hun tas.

Tussen rijen rugzakken van Eastpak valt de vrolijke printtas van Belle van Teijlingen behoorlijk op. Ook al heeft ze vandaag alleen tentamen Frans, haar tas zit boordevol. ‘Ik sleep altijd van alles met me mee.’ tekst Caroline Ludwig foto's Henriëtte Guest

Binnenkort begint de (christelijke) vastentijd, 5 maart is Aswoensdag. Omdat carnaval hier nauwelijks in tel is, mis je de weldadige luxe om je eerst nog één keer vol te eten en drinken. Daarom toch een stevige maaltijd, nu het nog kan. tekst Christiaan Donner beeld Henriëtte Guest/Annette van Kester

Voordelen van vasten > Waarom zou je het niet doen? Vasten komt in elke wereldgodsdienst voor. Als je toch bezig bent voor je zingeving uit allerlei tradities te plukken wat je aanspreekt, dan is die inmiddels even rooms-katholieke als protestantse gewoonte van veertig dagen vasten helemaal zo gek niet. Het biedt je alle voordelen van onthouding: je schoont jezelf van binnen aardig op, je geeft bewuster aandacht aan je binnenwereld, je verbondenheid met de hongerende buitenwereld groeit, je ontdekt je eigen grenzen en mogelijkheden op een nieu-

we manier, je ordent jezelf anders. Daar staat tegenover dat je in de christelijke vastentijd zelf mag kiezen wat je nalaat of laat staan. Sommigen eten geen extra’s meer, anderen alleen visgerechten. Het is dé tijd om vleesloos te gaan leven. Of de flessen alcohol eens dicht te laten. En het aardigste is, dat je de zaterdagen en zondagen niet mee hoeft te rekenen in je onthouding, anders kom je met je veertig dagen ver vóór de Pasen uit en dat feest moet toch echt de bekroning zijn. Voor wie doe je dat dan? Voor jezelf. Of zoals ene Jezus

het snedig zei: “Hypocrieten willen dat iedereen ze ziet vasten, die worden al beloond. Laat het voor jou genoeg zijn, dat die Ene verborgene je ziet”. Rode kool met stooflappen: een opgepimpte stevige ouderwetse maaltijd. Heb je al gemerkt dat minstens 2 kruiden het helemaal maken in het dagelijkse receptencarrousel? Kardamom (of cardemom) en steranijs. Zo kon ik laatst doorgewinterde eters verrassen met stoofpeertjes als nieuwe smaakervaring: gewoon het bekende recept (dat je vast uit het kerstnum-

mer nog bewaard hebt), maar dan 6 Gieser Wildeman peren aangevuld met 5 geplette kardamompeulen, 3 sterren steranijs, 6 kruidnagelen en 10 zwarte peperkorrels. Naast de wijn, beetje port, 2 kaneelstokjes en suiker, water erbij tot ze onder staan. Dankzij onvolprezen Karin in de zaterdagse Trouw (al is zij wat zuiniger met de kruiden). “Je hebt geen geurkaars meer nodig”, schreef zij. Deze kun je ook eten, en hoe. Dit werkt ook voor rode kool.

nodig: voor 4 personen

Rode kool met stooflappen

2 grote runderlappen 5 tenen knoflook

- Als je op tijd wilt eten kun je beter de aardappelen tegelijk met de rode kool aan de kook brengen.

2 rode pepers

- 2 runderstooflappen in 2 el boter laten bruinen met 5 ongepelde teentjes knoflook, 2 schoongemaakte

1 ui

rode pepers en 1 gesnipperde ui. Dan een ½ l water erbij met een half bouillonblokje, 4 geplette kar-

½ l runderbouillon

damompeulen, 2 steranijs, 2 laurierbladeren. Uur in snelkookpan of 2 ½ uur in gewone pan. De helft

1/2 rode kool

van een rode kool halveren en de kwarten dun snijden of schaven. In ruim laagje water 25 min koken

4 zure appelen

met 2 laurierbladeren, waar je 4 kruidnagels in steekt, 2 steranijs, 4 geplette kardamompeulen, zout

1,5 kilo aardappelen

en peper. Voeg eventueel 1 tl azijn toe en een scheutje port. Boor de klokhuizen uit 4 zure appelen,

Kruiden in totaal: 13 kardemom-

schil en snijd in stukjes. Voeg ze nog 10 minuten (na de eerste 25 minuten) bij de rode kool. Als de

peulen, 8 kruidnagels, 4 steranijs,

stooflappen weinig jus opleveren, kan het vocht van de rode kool er mooi bij afgegoten.

1 tl mosterdzaad, 1 tl nootmuskaat,

vijzel fijnmalen (gaat ook met koffiemolen): 1 tl mosterdzaad, 10 zwarte peperkorrels, 1 tl koriander-

4 laurierbladeren, 10 peperkorrels

zaad, 4 kruidnagelen, 1 tl geraspte nootmuskaat, de zaadjes van 5 kardamompeulen (pletten, zaadjes

75 gr gorgonzola of kaas

Wat zit er in je tas? “Veel! Handschoenen, pennen, markers, lippenbalsem, koptelefoon, short, twee woordenboeken Frans, deodorant, waterflesje, rekenmachine, makeuptasje, een folder van de MediaMarkt - die kreeg ik gisteren in mijn handen gedrukt -, sleutels, een geodriehoek, een boek met Franse woordjes en nog veel meer.” Hoe kom je aan deze tas? “Cadeau gekregen van mijn moeder.” Wanneer gebruik je deze tas? “Meestal niet voor school. Maar vandaag heb ik alleen een tentamen Frans. Deze tas gebruik ik als ik ga winkelen of iets met vriendinnen doe. Normaal gaat er een tas van het merk Cowboybag mee naar school. De meeste scholieren hebben een rugzak van Eastpak.” Wat is de meest bijzondere plek waar deze tas geweest is? “Ik heb deze tas nog niet zo lang. Maar hij is wel mee geweest naar Antwerpen, daar was ik een weekendje met mijn moeder.” Wat is onmisbaar in jouw tas? “Deodorant. Ik kan heel slecht tegen mensen die stinken. Zelf wil ik dus ook lekker ruiken.” Hoeveel tassen heb je in je bezit? “Vier. Naast deze mijn schooltas, een chique tas van DKNY en een stoffen buidel, die een vriendin voor me meenam uit Thailand.”

- Ook puree knapt erg op van de genoemde kruiden: 1,5 kilo aardappelen schillen en gaar koken. In de

1 tl korianderzaad, 50 gr boter, scheutje melk

Belle and the bag

er uit schrapen). Dit mengsel bij de puree en aanstampen met 2 el boter en scheutje melk.

Heb je voorkeur voor een grote of klein tas? “Groot! Dan kan er lekker veel in, ik sleep altijd van alles met me mee.”

- Leg er stukjes gorgonzola op of bestrooi met geraspte kaas. Daaroverheen cornflakes, die je in een

cornflakes

plastic zak met de deegroller verkruimelt. Kwartier in een oven van 200° met beetje boter erop of olie

eventueel azijn en/of port

eroverheen.

Wissel je vaak van tas of gebruik je altijd dezelfde? “Nee, ik gebruik altijd dezelfde. Behalve dus in mijn tentamenweek.”

Naam Belle van Teijlin gen Leeftijd 17 jaar Woont in Den Haag, centrum Locatie interview Studieruimte Dalton School Merk tas Reign Verm ont

Mag iedereen in je tas kijken? “Ja, hoor.” Wat is het meeste gênante voorwerp dat ooit in je tas zat? “Ik denk een string.” Wat mag een tas maximaal kosten? “Als-ie heel mooi is, mag een tas best tweehonderd euro kosten. Je doet er heel lang mee. En ik koop liever iets moois.” Wat zou je het liefst altijd bij je dragen maar past niet in je tas? “Wooferboxjes. Ik houd erg van muziek en uit boxen klinkt het toch het best.” Welke last draag je met je mee? “Ik ben heel lang ziek geweest. Het is een hele geschiedenis, die begon met een bobbel in mijn hals. Het bleek de ziekte van Lyme te zijn en Pfeiffer. Aan het begin van het schooljaar heb ik veel gemist. En ook nu kan ik nog niet hele dagen naar school. Gelukkig gaat de school er goed mee om.” Wat is je grootste bezit? “Mijn familie. Ik bof heel erg met mijn vader, moeder en broer. Het zijn drie heel verschillende mensen. Mijn broer is 22, zit op de kunstacademie en woont op kamers. Mijn moeder is spiritueel en mijn vader nuchter. Ze zijn heel positief en hebben een leuke kijk op de wereld. Ze leggen geen druk op mijn schoolprestaties, dat is fijn. Als ik slaag, wil ik eerst een jaar reizen en daarna zie ik wel.”

16

reportage polenhotel


Polenhotels: ‘Beter dan huisjesmelkers’ Ze werken in de kassen, de haven en de distributiecentra. Niet zo vreemd dus dat Den Haag en Rotterdam favoriet zijn onder de groeiende groep arbeidsmigranten uit Midden en Oost Europa. Hier kunnen zij nu terecht in zogenoemde Polenhotels. ‘Beter dan met z’n twintigen op een kamertje in een achterstandswijk.’ tekst Hester Heite foto’s Bertus Gerssen

> Het is donker op het terrein aan de Jaap Edenweg in Den Haag. De lantaarnpalen werken nog niet allemaal. Het wooncentrum voor arbeidsmigranten is nog maar kort in bedrijf. Toch verblijven er al zo’n honderd Polen en Letten in het complex met in totaal 324 bedden. Overdag is het er uitgestorven. “Want dan is iedereen aan het werk”, aldus initiatiefnemer Mümin Gezici van uitzendbureau Jobcenter Haaglanden. “Groenten en fruit sorteren en verpakken in het Westland.” ’s Avonds, dan pas komt er leven in de brouwerij. Het ruikt lekker in zogenoemde unit waarin Pawel Pawelczyk (21) en zijn vriendin Aleksandra Blazejewska (20) onlangs hun intrek hebben genomen. Ze koken Poolse goulash in de keuken die ze delen met nog een Pools stel en een jongen uit Letland. Hun drie slaapkamers en gezamenlijke woonkamer zijn spiksplinternieuw. Heel wit. En heel warm. Gezici: “Alles is er, tot aan het zout toe.” Er staat zelfs een bloemetje op tafel. Huiselijk Het Flexhotel Zuiderpark in de Rotterdamse Vreewijk, dat tevens in januari van dit jaar de deuren opende, zit wel al bijna helemaal vol. Van de 280 slaapplaatsen in het voormalig asielzoekerscentrum zijn er 260 verhuurd aan Polen en Hongaren die in distributiecentra worden ingezet, vertelt medeeigenaar Johan Roorda. “Wij bieden hotelkamers voor twee personen. Er is beveiliging, door middel van camera’s, maar verder is het zo huiselijk mogelijk.” Zo’n huiselijke hotelkamer kost 55 tot 75 euro per week, afhankelijk van de leeftijd van de huurder. In Den Haag houdt Jobcenter twintig procent in op het loon van de arbeidsmigrant. “Precies wat door Lodewijk Asscher

(PvdA, vicepremier en minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, red.) is toegestaan”, aldus Gezici. “Als Polen in de stad een huis huren, vliegen de prijzen omhoog en zitten ze uiteindelijk met z’n twintigen op een kamer in een achterstandswijk.” Uitzendbureau De gemeenten Den Haag en Rotterdam werken graag mee aan de oprichting van de zogenoemde Polenhotels, juist om illegale woonsituaties in de stad tegen te gaan. “Het voordeel van het Polenhotel is dat arbeidsmigranten niet bij huisjesmelkers terechtkomen, waar ze worden uitgebuit en overlast veroorzaken”, stelt de Haagse wethouder Marnix Norder (PvdA, Stadsontwikkeling Volkshuisvesting en Integratie). Om meteen daarna de nadelen te benoemen: “De integratie is beperkt. En de hotels worden gefinancierd door uitzendbureaus, waardoor er een combinatie is van bed en baan. Is er een arbeidsconflict, word je van werkende en gehuisveste Pool in één klap een dakloze Pool. Dat is zorgwekkend.” In Rotterdam kunnen ze meepraten over machtige uitzendbureaus en huisjesmelkers. “We hebben kleinere wooncentra in de stad aangepakt en gesloten, omdat deze malafide waren”, vertelt wethouder Hamit Karakus (PvdA, Wonen en Ruimtelijke Ordening). “De problemen komen niet door deze mensen, maar door hun situatie. Als je met z’n achten in een oud gehorig pand woont, ontstaat er overlast. Want er moeten acht mensen de trap op en af, de auto parkeren, hun vuilnis kwijt. Zeker in de oude stadswijken komt daardoor druk op de voorzieningen te liggen. We willen de huisjesmelkers aanpakken, maar vooral ook arbeidsmigranten helpen om hun weg te vinden. De gemeente Rotterdam zoekt zelf niet actief naar woonruimte voor arbeidsmigranten. Want ook voor hen vinden wij zelfredzaamheid een vereiste. Maar prachtige initiatieven als het Flexhotel steunen we waar mogelijk.” De organisatie achter het Flexhotel Zuiderpark in Rotterdam is ‘bonafide’, stelt de gemeente. “We werken samen met uitzendbureau TempoTeam, dat bekend staat als braafste jongetje van de klas”, vertelt Johan Roorda van Hotel Flex Force, eigenaar van het Flexhotel. “Ze hebben een naam hoog te houden.

xx xx


Doordat wij de huisvesting voor hun werknemers organiseren, blijft werk en privé gescheiden.” Dronken “Er zijn regels”, benadrukt Gezici in het Haagse Polenhotel. “Zo mag er in de huizen niet worden gerookt, in verband met de brandveiligheid. Drugs en drugshandel zijn niet toegestaan en er mag geen drank op de kamers. Ik wil geen dronken mensen op de werkvloer.” Bewoner Pawel zit niet te wachten op ‘een waarschuwing en dan eruit’. “Ik houd van dit land, het is hier niet zo koud. In Polen is het nu twintig graden onder nul”, vertelt hij in matig Engels. Nederlands spreekt hij niet. “Eerder werkte ik in een magazijn in Emmen en woonde ik met twee anderen in een huis. Daar was het goed, maar hier is het beter. We wonen hier rustig.” Het beeld dat veel Nederlanders hebben van Poolse arbeidsmigranten, kent Pawel wel. “Maar dat Polen altijd maar dronken zijn, dat is gewoon niet waar. Het geldt misschien voor de ouderen, die drinken meer. Wij jongeren hebben onze school afgemaakt, hebben een heel andere cultuur.” Pawel heeft elektrotechniek gestudeerd en kan daarmee best aan de slag in Polen. “Maar mijn vriendin heeft alleen de middelbare school en kan geen werk vinden. Daarom zijn we hier.” Tijdelijk Er verblijven in Den Haag naar schatting dertigduizend arbeidsmigranten uit Midden en Oost Europa. In Rotterdam zijn dat er tussen de dertig- en vijftigduizend. “Dat zijn er best veel. En die moeten ook allemaal ergens slapen”, aldus de Haagse wethouder Marnix Norder. “Ongeveer de helft blijft. De anderen zijn hier twee maanden om snel geld te verdienen of weten nog niet precies hoe lang ze blijven.” De Polenhotels zijn bedoeld voor tijdelijk verblijf, in ambtelijke termen: short stay. “Als je hier wilt blijven, ga je niet in een hotel wonen”, stellen zowel de uitbaters van de Polenhotels als de wethouders. Hoe lang Pawel en Aleksandra in Nederland blijven, weten ze nog niet. “Dat hangt af van hoeveel we kunnen werken”, zegt Pawel. “Dat komt wel goed”, verzekert Gezici het stel. In dat geval willen ze hier wel een leven opbouwen. “Huisje zoeken, kindjes maken.”

‘Er is een arts, een tolk en er rijden busjes naar kerk en musea’ “Ik werk vanaf 1990 met Poolse mensen”, vertelt Gezici van Jobcenter Haaglanden. “Veel van hen zijn hier

17

inmiddels gesetteld. Je moet het Polenhotel zien als een opstapje van waaruit veel mensen een huis zullen kopen.” De angst van de Haagse wethouder voor machtsmisbruik door uitzendbureaus is volgens Gezici in zijn geval onterecht. “Mensen hebben de vrije keuze om hier te komen wonen. We hebben een bureau in Polen, dat regelt het vervoer naar Nederland, per bus. Maar er komen ook steeds meer mensen met het vliegtuig en met eigen auto’s. Zolang er werk is, komen ze. En ik wil dat ze na hun werk terechtkunnen op een veilige plek.” De van origine Turkse werkgever voelt zich verantwoordelijk. “Mijn vader kwam in 1965 naar Nederland als gastarbeider. Er was niets geregeld. Hij werd met vijf anderen in één ruimte ondergebracht, sprak de taal niet, wist niet waar het ziekenhuis was. Deze arbeidsmigranten kunnen wel op iemand terugvallen. Wij hebben een arts, er is een tolk, er rijden busjes naar kerk en musea. We willen taalcursussen geven. En broodjes shoarma verkopen, want daar zijn Polen dol op.” Overlast Bewoners hoeven het voormalige tennisterrein aan de rand van Den Haag amper te verlaten. Een wasserette, een supermarkt, sportvelden, een bar. Het Polenhotel is van alle gemakken voorzien. “Op de open dag vroeg een buurtbewoner of hij niet een huisje kon huren voor een weekendje”, vertelt Gezici ter illustratie van de verbeterde relatie met de buurt. “Er was veel verzet tegen onze komst, uit angst voor overlast. Maar daar is helemaal geen sprake van.” Ook de omwonenden van het Flexhotel in Rotterdam zouden vooralsnog niet klagen. Marcel en Barbara komen buurten. “We wonen net in Den Haag, hier om de hoek, en lazen in de krant over dit Polenhotel. Mijn vrouw is Pools en zoekt schoonmaakwerk”, legt Marcel uit. “Ik heb zelf in het vlees gewerkt, met veel Polen ook. Ze worden schandelijk behandeld. Ik heb gezien hoe hard ze werken, en Nederlanders maar op ze afgeven.” Gezici valt hem bij: “Onze banen inpikken? Een paar jaar geleden heb ik geprobeerd om 180 Nederlanders uit een uitkering weer aan werk te helpen. Maar ze willen niet. Dus we kunnen niet zonder de Polen.” EUarbeidsmigranten dragen voor 1,8 miljard euro bij aan de Nederlandse economie, blijkt uit onderzoek. En wordt Gezici er ook rijk van? Hij lacht. “Dit wooncomplex is een financieel risico. Ik heb een vergunning voor vijf jaar, dan heb ik mijn investering er nog lang niet uit. Maar ik vind dat arbeidsmigranten recht hebben op normale huisvesting.” Tweede generatie Arbeidsmigratie uit Midden- en OostEuropa blijkt gunstig voor de economie maar minder gunstig voor de leefbaar-

heid. “Wij vinden migratie wenselijk. Maar als gastheer moet je wel je huis op orde hebben”, vat de Rotterdamse wethouder Hamit Karakus samen. In de woorden van zijn Haagse collega Marnix Norder: “Netto is het goed dat we in een gebied met open grenzen leven. Maar er zitten ook randjes aan: fraude, misbruik, taal, te veel uren werken, rondhangende kinderen. Daar moeten we een oplossing voor vinden, anders is het straks net als met de tweede generatie gastarbeiders.” Beide wethouders gaan er prat op de problemen rond de zogenoemde MOE-landers onder de aandacht te hebben gebracht. “Rotterdam is er vanaf 2008 mee bezig, toen andere steden de problematiek nog ontkenden”, aldus Karakus. Norder, die in 2010 waarschuwde voor een

‘tsunami aan arbeidsmigranten’: “Het is gelukt om het te agenderen. De oogkleppen zijn af in de Tweede Kamer en het kabinet”. Met een paar Polenhotels zijn Den Haag en Rotterdam er niet, geven beide wethouders toe. Alleen al in Rotterdam zou de komende jaren behoefte zijn aan nog eens tweeduizend plekken. “Tijdelijke wooneenheden vormen niet de oplossing voor alles”, aldus Norder. “Maar het voorziet wel in een behoefte. De problematiek rondom Polen is gestabiliseerd, terwijl hun aantal is toegenomen. Het is nu niet meer dertien maar zes Polen in een huis dat geschikt is voor drie bewoners. Ook het aantal daklozen is afgenomen. Van de tien lukt het om er negen weer aan het werk of terug naar het thuisland te krijgen.”

18

oproep


Vrijwilligers gezocht voor distributie Straatnieuws

Cursus voor verkopers Straatnieuws De verkopers van Straatnieuws krijgen een cursus om hun verkooptechnieken aan te scherpen, hun sociale vaardigheden te verbeteren en de Nederlandse taal te leren.

Straatnieuws wordt in Den Haag gedistribueerd door de Kessler Stichting (Delagoastraat) en het Leger des Heils (Wagenstraat).

foto Frank Jansen

Daar komen de kranten binnen en worden zij door vrijwilligers aan de daken thuisloze verkopers verkocht waarna zij ze op hun vaste standplaatsen weer aan de klanten doorverkopen. Bij de Kessler Stichting kunnen ze voor de verkoop van Straatnieuws nog wel wat vrijwilligers gebruiken. Vooral op vrijdagochtend van 9.00 tot 11.00 uur is de bezetting krap en zijn extra handen gewenst. Het is leuk werk in een bijzondere omgeving en met kleurrijke mensen. Wie interesse heeft, kan zich melden bij de redactie van Straatnieuws: [email protected]

Stichting Haags Straatnieuws vindt het belangrijk om te investeren in de verkopers. “Het gaat bij onze organisatie vooral om de verkopers. Zij hebben dankzij Straatnieuws een dagbesteding en een bescheiden bron van inkomsten. We willen graag dat onze verkopers ook aan hun eigen ontwikkeling kunnen werken en daarmee de verkoop van de krant beter gaat”, zegt hoofdredacteur Floor de Booys. De cursus wordt gegeven door Daphne Wijnstok die ervaring heeft met het bijbrengen van vaardigheden aan mensen onderaan de arbeidsmarkt en met weinig kennis van de Nederlandse taal. Op 24 maart wordt in het Aandachtscentrum aan de Haagse Schoolstraat de eerste bijeenkomst gehouden. In totaal zijn er acht bijeenkomsten gepland. De deelnemers krijgen bij het afronden van de cursus een certificaat waarop hun nieuw geleerde vaardigheden staan beschreven. De cursus wordt mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van Fonds 1818.

zoekt sponsors!

cultuur carry slee


19

Carry Slee strijkt zich vrij Roem en prestatiedrang begonnen schrijfster Carry Slee naar de keel te grijpen. Met haar nieuwe roman Strijken, waarin een vastgelopen auteur een psychose krijgt, heeft ze zich losgemaakt. tekst Tanya van der Spek foto Hester Doove

Deze bedrijven zijn onlangs al sponsor van de krant geworden. En zoals u ziet, is er nog genoeg ruimte voor het logo van uw bedrijf of organisatie.

uw logo?

uw logo?

uw logo? Straatnieuws is dé straatkrant van Den Haag: een eigenzinnige, betrokken krant die wordt verkocht bij supermarkten, winkels en stations door in totaal 175 dak- of thuislozen. Zij verdienen daarmee een kleine maar welkome aanvulling op hun bescheiden inkomen. De krant wordt volledig subsidievrij gemaakt.

uw logo?

uw logo?

Wel zoekt Straatnieuws sponsors: organisaties en bedrijven die betrokken zijn bij de krant én bij wat leeft in de stad. Zij krijgen een flinke korting op advertenties en advertorials en een eervolle en dankbare vermelding op deze sponsorpagina. Daarnaast worden sponsors uitgenodigd voor de jaarlijkse Straatnieuwslunch, samen met de Haagse burgemeester

én Straatnieuws-ambassadeur Jozias van Aartsen. Interesse? Neem contact op met het campagneteam van Straatnieuws via [email protected], en uw logo kan in de volgende editie van de krant al op deze pagina staan.

> Saai is het nooit bij het bedrijf Carry Slee. Onlangs ontving ze de jeugdige acteurs van de musical Afblijven, gebaseerd op haar gelijknamige tienerboek, in haar ruime schrijvershok in Bergen. En momenteel helpt ze de regisseur bij de casting van haar vijfde boekverfilming Pijnstillers. Ruim 14.000 jongeren gaven zich op, van wie er 3300 zijn uitgenodigd. Klinkt als een gekkenhuis, maar Carry maakt zich niet meer druk. “Ik doe tegenwoordig alleen nog maar wat ik voor honderd procent zelf wil”, vertelt ze. Het grootste bewijs daarvan ligt op haar U-vormige berken bureau: de roman Strijken. “Het heeft jaren geduurd voordat ik dit boek durfde schrijven. Totdat ik echt niet anders meer kon. Weer een jeugdroman lukte me gewoon niet meer.” Slee was dramadocente totdat ze debuteerde in 1989. Het allereerste manuscript dat ze ooit naar een uitgeverij stuurde, leek op Strijken. “Het was gedeeltelijk realistisch, gedeeltelijk absurdistisch. Het absurdistische vond men onleesbaar. Die kant van mezelf heb ik vervolgens 25 jaar lang weggestopt.” Slee kreeg succes en schreef maar door, twee tot drie boeken per jaar. Was een boek af, begon ze de dag

erna aan het volgende. Roem en succes maakten haar blij, maar hadden een keerzijde. “Ik legde enorm veel druk op mezelf. Ik wilde erkenning, iemand zijn, denk ik.” Dat komt, denkt ze, mede door haar jeugd. In de roman Moederkruid (2001) is te lezen hoe zij en haar zus opgroeiden bij een psychiatrische moeder en een onvolwassen vader die haar behandelde als de zoon die hij nooit kreeg. Papierversnipperaar Slee deed de ene promotietour na de andere. “Terwijl ik eigenlijk verlegen ben.” Iedereen vroeg naar het volgende boek en Slee wilde niemand teleurstellen. Het werd teveel. Paniek, hyperventilatie, ze kon niet meer zitten of staan, alles bewoog, zegt ze. Mediteren hielp. Ze doet dat anderhalf uur per dag. “Dat geeft me enorm veel ruimte en brengt me dicht bij mezelf. Zo ontdekte ik wat ik nou eigenlijk zelf wil. Ik werd nieuwsgierig naar die absurdistische kant.” Slee was erg bang dat het publiek het zou afwijzen, maar ging de uitdaging uiteindelijk aan. Strijken gaat over de schrijver Johan van Tongeren die in een psychose belandt. Een mythische vogel, de garuda, neemt hem mee naar een kasteel. Hij

wordt gedwongen mee te doen aan een schrijfwedstrijd waar het publiek hem wil laten verdwijnen in een papierversnipperaar wanneer hij het niet geeft wat het wil horen. Bizarre avonturen volgen, als lezer waan je je in een koortsdroom. Het ontwaken uit de verwarring gebeurt wanneer Johan teruggaat naar een traumatische gebeurtenis in zijn jeugd. In het boek staan de soms heftige scènes uitgetekend door kunstenaar Rudolf van Maanen, de ex van Carry die een goede vriend is gebleven. Een eerbetoon omdat hij haar altijd stimuleerde die absurde kant te uiten.

Carry in cijfers

Prachtig “Het schrijfproces was heel anders dan bij andere boeken, het was prachtig. Elke dag liep ik nieuwsgierig mijn werkkamer binnen, wat zou er gaan gebeuren? Ik bedacht het niet, ik opende mijn onderbewuste zoals bij het mediteren en liet de beelden naar boven komen. Ik werd zo blij.” Toen Strijken af was, schreef Carry Slee niet direct weer door aan een volgend boek. “Ik durf nu de tijd te nemen om het te laten rijpen.” Ze weet dat ze op dit pad verder wil, ook al wordt ze dit jaar 65. “Met pensioen gaan? Nee, een leven zonder schrijven kan ik me niet voorstellen!”

Boeken: ruim 75 (waaronder 5 romans voor volwassenen) Verkocht: 4,5 miljoen Boekverfilmingen: 5 (waarvan Spijt! 21 prijzen won in het buitenland) Musicals: 2 Prijzen: 9x Kinderjury, 5x Jonge Jury, 1x Z@pp kids top 20, 1x Tina Bruna Award Facebook likes: 20.876 Onderscheidingen: 2 (Bob Angelopenning en Officier in de Orde van Oranje-Nassau)

Advertentie

crypto 233


door Mariëtte Storm

Den Haag Helpt

: t e M

l o o h c n S e n o W k r e W d l e G es

i v Ad

n e v e l d n o z e G ! r é é lm

e e v g o n t e En m

p o S R U E B t p l e H g a t a o t H 0 n 0 . e 1 D e n1 d a v k e 4 ! o 1 s z i e 0 u 2 B h t d r a St aa t m e h 1 n g a a v m u i r t zaterd A t e h n i r u u 16.00 ! g n a g e o t s i t Gra

www.denhaag.nl/denhaaghelpt

Horizontaal 1 Theatervrucht (5) 4 Tot een paar jaar geleden rijmde in Den Haag voetbal op bios (4) 6 Spring, dan kun je hem ontspringen (4) 8 Westlands gezicht en geluid (3) 9 “Tom Poes, verzin een …’ (4) 10 Haagse familie van het rondje om de kerk (3+4) 13 en 16 Binnenkort zijn hier Rotterdamse actrices goed te horen, maar nauwelijks te zien (10+9) 15 Koele drank (4) 16 Onware praatjes in jezelf (9) 18 Bloeiend muziekinstrument van Cor van der Linden (5) 21 Functionele tekst bij Pepijn (3) 23 en 28 Op 1 maart rocken de oorbellen in Den Haag (6+7) 24 … Gallo, speelde in de jaren ’60 vaak in Rotterdam (4) 25 Geel-groene club(letters) (3) 27 Dit artikel kent geen enkele gemeente in Zuid-Holland (6) 28 Oorbel die voor 1969 groter was (7) 29 (Onder)tekening (3) 30 Niet duidelijk kapot (7) 31 Dierlijke bekleding (4) 32 Wie hieruit is gegaan, mag Straatnieuws verkopen (3) 34 Onlangs, maar nog lang niet (3) 36 Voor de helft gezwam (3) 37 Oversteek in ’s-Gravenzande (2+4) 42 Brood en spelen op Scheveningen (6) 43 Hier wordt water tijdelijk in iets anders veranderd (9) Verticaal 1 ‘Vader’ hiervan woonde aan de Beeklaan, en heeft er lang van genoten (3) 2 ‘Ze maken mij de … niet lauw’ (3) 3 Onderbroeken… of …broek (3) 4 Ondergronds zwavelzuur (8) 5 Beeldje dat 2 maart veel mensen (on)gelukkig maakt (5) 6 Slapen of waken in Theater Zuidplein (5+2) 7 Het komt aan op een slokje (4) 11 Is Fred in zijn Rotterdamse restaurant (4) 12 Hossende Alicante of Frankenthaler op 2 maart (2+6+5) 14 Salaris uit de duinen? (4+2+4) 17 Puntig dorp(sgedeelte) (8) 19 Als hij een trip maakt, reist hij alleen (3) 20 In de Bagijnestraat eet je hoog en droog (2+7) 22 Zware kleur (8) 25 Signaal voor Blauw-Zwart om de eerste schop uit te delen (6) 26 Wie naar Roel Meijvis gaat waant zich in de Rotterdamse hemel (8) 32 Kennen ze bij ADO Den Haag en bij Sparta (2+3) 33 Hadden ze bij de Hollandse brouwer in Sotsji geen gebrek aan (5) 35 ‘t …rood kleurt weer het veld (5) 38 Uitwisseling waarbij soms wordt gehuild (4) 39 Verdwijnt u! (met uw loon) (4) 40 Advies voor de bediening bij Den Indes (3) 41 … Lenstra was een beroemde speler (3)

1

8

233 2

3

4

5

9

10

6

21

7

11

7

12 13

14 12

2

15 5

16

17 1

18

19

20

21

22

23 6

25

24 8

26

27

28

29 11

4

30 9

31 32

33

34

35

3

36

37

38

39

10

40

41

42

43 13

233

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Uitgepuzzeld?

Als u bent uitgepuzzeld vindt u in de gekleurde hokjes neerslag die we graag hebben. Stuur uw oplossing vóór maandag 10 maart naar: Straatnieuws, postbus 63498, 2501 JL Den Haag of mail naar [email protected]. Straatnieuws verloot onder de winnaars het boek Strijken van Carry Slee.

De winnaar van crypto 232 is Elma Nobel uit Monster. Het boek Sannah! van Rosalinde van Berkel wordt toegestuurd.

11

12

13

OPLOSSING CRYPTOVILLE 232: Madame Rosa P E R R O N * * * * * * * * * * * * *

T * * A * * B O M * * A * P A A R D *

O * * D * * E * I W A N * O * * O * *

* * T E G E K * M * * V A N H E T * *

S * R * * * O L I V E R * D * * T A K

T W I S T * G * * * C * S * V * E * A

E * A * A M E R K * H E T J A A R * R

M A L * X * L * A * T * U * N * D * O

B * * K I N D E R W E R K P L A A T S

A * C * * * * * A * * * A * E * M * *

N A A S T * S H O E S * F E E * M I K

D * S * * * O * K * P * E * U * E * *

* V A N N E L L E * I * S * W A R E N

* E * * O * D * * * K A T * E * S * *

* E * * V * Y S Z E E * * A N S * * *

* N O R A H * * * * * * * * * * * * *

Straatnieuws geeft adresgegevens niet door aan derden, maar gebruikt deze incidenteel voor eigen mailings.

22

agenda februari/maart


23


eerde Straatnieuws select ratis uit de agenda twee g or u. of goedkope uitjes vo wethouder Karsten Klein, die na de voorstelling samen met Rayen in gesprek gaat met jongeren in het publiek over studie, vrije tijd, identiteit en cultuur. Gratis voor jongeren t/m 30 jaar. Voor bezoekers boven de 30 € 5,-. Kaarten zijn alleen voorafgaand aan de voorstelling te verkrijgen via mail. Er is dus geen kaartverkoop aan de kassa. www.theater-concordia.nl

Den Haag do 27 februari 11.00 Theater aan het Spui: Kamishibai voor kleuters. (4+) Op een lichtvoetige, beeldende manier vertelt ‘Kamishibai voor kleuters’ een aantal korte, ontroerende verhalen en gedichten over grote verlangens en kleine verdrietjes. € 10,- jeugd € 7,50 www.theateraanhetspui.nl 20.00 Regentenkamer: Tribute to Frans Elsen. Pianist Frans Elsen was de man achter de jamsessies in de Regentenkamer. Met Joy Misa (zang), Enno Spaanderman (saxofoon), Sybren de Jong (pianist), Alex Milo (bas), Eddy Lammerding (drums) € 10,www.regentenkamer.nl vr 28 februari 14.30 Het Veur Theater: Kikker en Eend. Al jaren beleven we met de bekende en geliefde boekjes van Max Velthuijs de leukste avonturen van Kikker en zijn vriendjes. En nu komen de nieuwste verhalen echt tot leven op het witte doek. € 7,www.hetveurtheater.nl 19.30 Faculteit Bouwkunde, TU Delft: Delftse Lente. Theatervoorstelling over het studentenleven in de jaren 60/70. Organistatie: studenten van de faculteit bouwkunde. € 10,www.delftselente.nl 22.00 Club PIP: Klaas en z'n lieve tindermatches: Vleeskeuring. (18+)

1

Klaas nodigt bij deze al z’n matches en niet-matches uit. € 5,www.pipdenhaag.nl za 1 maart 14.00 Haags Pop Centrum: HPC Winterfest. Hét muziekmedicijn tegen de kille, festivalloze wintermaanden! Tijdens het gratis festival zijn er de hele dag optredens in het Haags Pop Centrum. Gratis. www.haagspopcentrum.nl 15.00 SuperMarkt: Rollapaluza Roller-Racing. Fixed gear Den Haag presenteert met trots het allereerste Rollapaluza roller-racing evenement in Den Haag. € 5,www.supermarktdenhaag.nl 20.00 Muzee Scheveningen: THISSFest roadshow. Optredens van Some Kind Of Fire Rose, Hanneke Laura, Lukas Blom, Julie Scott en Naked, featuring Arie Spaans. € 5,www.thissfest.org zo 2 maart 12.00 Korzo theater: Branding Talkshow. Maandelijkse talkshows waarin nieuwe muziek in een dynamische en laagdrempelige vorm wordt gepresenteerd, veelal in combinatie met andere kunstvormen zoals beeldende kunst, dans of theater. € 8,50 www.dagindebranding.nl 14.00 Concordia Theater en Zalen: Drie keer Rayen, Eén keer Klein. Het optreden wordt ingeleid door

di 4 maart 20.00 Theater Ludens: The Angels Share. Als de Schotse Robbie vader wordt, zweert hij dat zijn zoon nooit het tragische leven zal kennen dat hij zelf heeft geleid. Op het nippertje ontsnapt hij aan een gevangenisstraf en krijgt hij een allerlaatste kans om zijn leven een positieve wending te geven. € 6,www.theaterludens.nl do 6 maart 09.00 De Uithof: Challenge Cup. Top(kunst)schaatsers van over de hele wereld komen naar Nederland om hun kunsten te vertonen. € 10,- jeugd € 5,www.schaatsen.nl/challengecup-2014 vr 7 maart 19.00 Binnenstad Den Haag: Hoogtij. Route langs kunstenaarsinitiatieven, galeries en kunstinstellingen. Gratis. www.denhaag.com 20.00 Haagse Kunstkring: PowWow. Thema- en debatavond over een nieuw cultuurbeleid voor Den Haag. Gratis. www.haagsekunstkring.nl za 8 maart 13.00 Den Haag: Ronde van Zuid-Holland. Wielerklassieker voor Elite en Beloftes door de provincie ZuidHolland (170km). Gratis. www.hsktrias.nl vr 14 maart 09.30 Centrale Bibliotheek Den Haag. Verhalentafel: De wederopbouw van Den Haag. Hagenaars met herinneringen aan de periode na de Tweede Wereldoorlog, toen er flink werd gebouwd in de stad, kunnen wekelijks aanschuiven

bij een nieuwe Verhalentafel. Stadswandeling. Gratis. www.haagseherinneringen.nl za 15 maart 14.00 VVV Uitburo Den Haag: Langs huizen en paleizen van Oranje. Tijdens deze wandeling maakt u kennis maken met het Huis van Oranje en de huizen waarin de Oranjes, vanaf Willem van Oranje en Louise de Colligny tot Koning Willem Alexander en Koningin Maxima, hun sporen hebben achtergelaten. € 9,95 www.residentieontdekkingen.nl di 18 maart 20.30 Zaal 3: Verhoeven doet buurtonderzoek. Van kunstenaars uit de DCR tot lokale zangkoren, van de buurvrouw met een goed recept tot een buurvrouw die vroeger een buurman was. € 6,- € 7,50 www.theateraanhetspui.nl

Rotterdam do 27 februari 17.00 Eendrachtsplein: Eendracht Festival. Het gratis Rotterdamse showcase festival dat twee keer per jaar plaatsvindt. Meer dan 100 Rotterdamse muzikanten, kunstenaars, organisaties en ondernemers, verspreid over 12 locaties rond het Eendrachtsplein laten zien hoeveel tofs Rotterdam te bieden heeft. Gratis. www.facebook.com/ Eendrachtfestival vr 28 februari 20.00 RAAF Rotterdam: RAAF Cabaret Café. Lekker lachen met opkomende getalenteerde cabaretiers op het podium van RAAF, komt dat zien! € 5,www.raafrotterdam.nl 22.00 Tinto (Vessel 11): Steye. Een mengeling van techno-blues, country-funk en singer-songwriter-hiphop. Muzikant, theater- en filmmaker Steye kan nog steeds niet kiezen tussen de verschillende disciplines. € 5,www.restauranttinto.nl za 1 maart 16.00 Maaspodium: Een dame in

de kast. (4+) Drie acteurs spelen grappige, vreemde en onverstoorbare figuurtjes die in en uit grote kasten lopen. Bekende situaties krijgen een absurde draai. € 6,www.laika.be 20.00 Jazzcafé Dizzy: DJ Tin Tin. Heerlijk avondje jazz in Dizzy! Vinylmeester DJ Tin Tin draait plaatjes achter de bar. Gratis. www.dizzy.nl 22.00 BIRD: Burlesque Ballroom – Very Cherry’s 10th Anniversary Party. ‘Now here’s your chance to wear that fab-u-lous dress!’, met die slogan startte Very Cherry tien jaar gelden een boetiek op de Botersloot. Very Cherry viert haar tienjarig bestaan met een uitbundig feest. Vanaf € 10,www.bird-rotterdam.nl zo 2 maart 19.00 Podium O 950: Neolongo Maassalon. Geniet van de aanstekelijke tangomuziek verzorgd door DJ Coos. € 7,www.podium-o950.nl di 4 maart 21.30 Rotown: TOY. Psychedelische postpunk, te omschrijven als dwingende, trippy psychedelica en kraut, opvallend genoeg geïnspireerd op elektronische muziek en beats. € 10,www.rotown.nl do 6 maart 19.00 Maaspodium: Nachtgasten – editie De Jonge Garde. Acteurs worden in het diepe gegooid met maar één houvast, namelijk de rol die ze spelen. 100% improvisatie tijdens deze speciale editie voor Jong Rotterdams talent. € 6,www.maastd.nl 21.30 WORM: Rotterdam Late Night. Gesprekken met kleurrijke gasten worden afgewisseld met film, muziek en minihoorcolleges. Politiek, architectuur, kunst, cultuur en een ode aan een bijzondere Rotterdammer. € 5,- vvk, € 6,50 aan de deur. www.worm.org vr 7 maart 20.15 Islemunda, podium van IJselmonde: Ellen Dikker – Horten en Stoten.

In Horten en Stoten stort Ellen zich vol overgave op de kwakkelende mens. Het resultaat is een voorstelling met een helende werking. € 7,50 www.ellendikker.nl

tip 1 vrijdag 28 februari > Delftse Lente

zo 9 maart 14.30 LCC Castagnet: Zondagmiddaglounge – Moord in de nachtclub. De vijfde productie van Jong van Hart met veel spanning, intriges, zang en humor! € 3,40 t/m € 4,50 www. Rotterdam.nl/lcc_castagnet wo 12 maart 21.00 De Machinist: Erik Debris & Michel Ebben. Twee singer-songwriters treden op. Gratis. www.demachinist.com vr 14 maart 20.00 WORM: Plaistow. Zwitsers post-jazz trio neemt je mee op een heuse trip! Plaistow is zonder enige twijfel een van de grote recente muzikale ontdekkingen uit Zwitserland. € 7,www.worm.org za 15 maart 12.00 World Trade Centre Beurs: Rotterdam LiViN’ Alles over wonen. In drie woorden is de woonbeurs Rotterdam LiViN’ samen te vatten. Gratis. www.woneninrotterdam.nl 17.00 St. Laurenskerk: Winti Bal Masqué. Het Winti Bal Masqué is een spektakel waar Surinaamse Caribische en Europese elementen worden gecombineerd en verschillende culturen samenkomen. Ook wordt er stilgestaan bij de 150 jaar afschaffing van de slavernij. € 10,www.ikbenniettekoop.nl/ balmasque

Naar aanleiding van het 24e lustrum van het Delftsch Bouwkundig Studenten Gezelschap Stylos wordt de theatervoorstelling Delftse Lente geschreven en opgevoerd. Het theaterstuk vertelt grofweg over de periode van 1969 tot 1972 en speelt zich af op de faculteit Bouwkunde en op de toenmalige Technische Hogeschool. Het is 1969 en het is onrustig onder de studenten. Overal

drukken autoritaire hoogleraren hun stempel. Klaas Jan wil hier iets aan doen en met hem vele anderen. Op diplomatieke wijze behalen de studenten hun eerste successen. Grote veranderingen vinden plaats in het architectuuronderwijs. Maar te midden van die schijnbaar rooskleurige vooruitgang worden de verhoudingen binnen Jan Klaas’ eigen familie en vrienden op scherp gezet. Want wat als je vader alles bij het oude wil houden en

tip 2 zaterdag 15 maart> Winti Bal Masqué teruggegeven aan de gemeenschap. Zo worden deze weer bruikbaar voor verschillende rituelen.

2

zo 16 maart 12.00 Binnenrotte: Holi Feest. Hindoes vieren het kleurrijke feest Holi Phagwa. Tijdens dit feest wordt er traditioneel met gekleurd poeder en water gegooid. Gratis. www.rotterdamfestivals.nl 15.00 Podium O 950: Blinibioscoop. Iedere derde zondag van de maand opent Blinibioscoop zijn deuren voor de liefhebbers van Russische cinematografie. Oorlog en Vrede van Sergej Bondartsjoek. € 5,www.podium-o950.nl

bevragen jongeren en studenten de manier waarop de maatschappij is georganiseerd. Na de Tweede Wereldoorlog zijn de regels en gewoonten van voor de oorlog weer teruggekeerd, maar de maatschappij is inmiddels veranderd. De klassenmaatschappij is verouderd, en dus ook in Delft. Klaas Jan, de zoon van een technocratisch architect, is zo’n student. Hij begrijpt niet dat het onderwijs niet met de tijd meegaat. Op de faculteit Bouwkunde wordt niet naar studenten geluisterd en

Met een gemaskerd bal vieren kunstenaar Boris van Berkum en Wintipriesteres Marian Markelo een heugelijke gebeurtenis binnen de Winticultuur. Maskers die voorheen alleen in glazen vitrines bewaard werden in musea wereldwijd, worden middels 3D-printing

van de sculptuur en het masker vandaag de dag nog steeds prominent aanwezig is in de West-Afrikaanse rituelen, is deze traditie in de Winticultuur op de Geheel volgens Wintitraditie wordt achtergrond geraakt. Dit is een dit gevierd met een gemaskerd direct gevolg van de slavernij: bal, dat plaatsvindt in de Sint een tot slaaf gemaakt mens had Laurenskerk. Het Winti Bal Masqué immers geen (kunst-)bezit en de is hét interculturele festival waarin uitvoering van Winti was verboden de Surinaamse en de Nederlandse op de plantages. Een tot slaaf cultuur samenkomen voor een gemaakt persoon restte alleen zijn feestelijk Winti dansritueel. of haar stem en kleding om zijn of Tijdens dit gekostumeerd bal wordt tevens stilgestaan bij 150 jaar ‘Keti Koti’ (afschaffing van de slavernij). Hoogtepunt van het feest is de onthulling van de tien meter hoge ‘Mama Aisa XXXL’ sculptuur. Zij zal een ‘koto’ dragen gemaakt door de Krachtvrouwen uit Rotterdam West. Tegelijkertijd is de première van de maskerdans ter ere van de slangengod ‘Papa Winti’. Deze dans wordt uitgevoerd door Theatergroep Untold. Terwijl het eeuwenoude gebruik

Delft vrienden heeft in het bestuur van de Technische Hogeschool? Wat als je ouders andere plannen hebben voor je toekomst dan jij? Wat als de liefde overgaat en je vrienden niet meer lijken te zijn wie ze waren? In dit verhaal over jaloezie, ouder worden en vechten voor je idealen komen de voor- en nadelen van een anders georganiseerde, nieuwe maatschappij boven tafel. Naast de theatervoorstelling zal er een tentoonstelling met dezelfde naam worden geopend. De tentoonstelling Delftse Lente laat de geschiedenis van het studentenprotest zien van 1945 tot nu. De tentoonstelling geeft achtergrondinformatie weer van een breder tijdsspan dan alleen de tijd die afgebeeld wordt in het theaterstuk.

Voor meer informatie: www.delftselente.nl

Rotterdam haar identiteit in ere te houden. Op deze manier is de Winticultuur bewaard gebleven, maar is de sculpturale traditie nagenoeg verdwenen. Het Bal Masqué is voor velen een geweldige introductie tot de natuurreligie Winti. Met traditionele muziek en een nieuwe kunstcollectie is het een feest voor iedereen! Meer informatie: www.ikbenniettekoop.nl/balmasque

Dr. Bram #03. weet het beter. Verkiezingen: Daklozen op agenda? pag 8. Polenhotels: Beter dan huisjesmelkers pag 16

Recommend Documents