Wonen in een stadsruine Oe charmes van Otrobanda Meekijken met de profs Hoe bouw je een palapa?
Tips Oe zes populairste zonwenngen
BINNENKI)KEN
BI) ...
Binnenkijken bij (arios Weeber
Wonen inje eigen principes Hij schuift pittige kritiek niet onder stoelen of banken en wijkt er ook niet voor om provocerende uitspraken in de media te doen. lemand met het hart op de tong dus. Zijn ingezonden stukken in de krant worden hem niet altijd in dank afgenomen; soms krijgt hij zelfs een flinke mep terug. Maar daar doet hij geen oog minder om dicht. 'Vrienden heb ik al, en op mijn leeftijd heb ik geen nieuwe meer nodig,' grapt hij met een brede, jongensachtige grijns. TEKST SIMONE
DE BRABANDER
I FOTOGRAFIE
lnternationaal kennen ze Carlos Weeber vooral als invloedrijk architect, hier op Curacao is hij vooral bekend om zijn ingezonden brieven met kritische noten en harde opmerkingen. "Ik hoor vaak: 'joh, doe dat nou niet, het eiland is zo klein'. Maar die voorzichtigheid is een verkeerde gewoonte; zo komt je n66it vooruit. We moeten elkaar vertellen wat er mis is; dat is mijn standpunt. Dat niet iedereen dat leuk vindt, tja, ik slaap daar geen nacht minder orn.'
12
MARIKA
RIGNAlDA
LUSTIG
Carlos Weeber slaapt sowieso lekker, in zijn zelf ontworpen woning op San Sebastian, waar de wind lustig doorheen waait. Zo lustig dat hij de shutters van de slaapkamer 's avonds dicht moet doen, anders waait hij van zijn bed af Nergens in zijn felgekleurde huis is airco. Hij ontwierp de koele woning in 2005 volgens de principes van het klimaatgericht bouwen.
Resida woonmagazine
BINNENKI)KEN
BI) ...
Carel of (arios Weeber was een van de meest invloedrijke architecten in Nederland. Hij werd bekend metneo-rationalistische'woningbouwprojecten als De Zwarte Madonna in Den Haag (in 2007 alweer gesloopt), de Venserpolder en De Peperklip. Weeber werd in Nijmegen geboren, maar groeide hier op. Van '955 tot '964 studeerde hij architectuur aan de Technische Universiteit in Delft en werkte daarna tien jaar in een rnaatschap te Rotterdam. Aansluitend was hij partner in de Architecten Cie.Weeber had diverse functies aan de faculteit Bouwkunde te Delft, waaronder hoogleraar en decaan. Ook was hij docent aan de Academies van Bouwkunst in Amsterdam en Rotterdam en voorzitter van de architectenvereniging BNA. Weeber kreeg diverse prijzen, waaronder de Prix de Rome, de Betonprijs, de Sikkensprijs en de Nationale Staalprijs, deze laatste voor de metrostations in Spijkenisse. Tevens won hij de Rotterdam-Maaskantprijs, een tweejaarlijkse oeuvreprijs voor architectuur, stedenbouw of landschapsarchitectuur. Verder is hij Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw en erelid van de Bund Deutscher Architecten BDA. Na 50 jaar in Nederland, liet hij zich daar in 2005 als architect uitschrijven en keerde in 2005 terug naar Curac;:ao.Hij bouwde hier zijn eigen woning op San Sebastiaan. In 2008 startte hij met Sofia Saavedra Bruno (inmiddels zijn vrouw) een eigen architectenpraktijk: CASArchitects.
mei Ijuni
2011
'3
BINNENKI)KEN
BI) ...
'In de keuken hebben we een groot raam gemaakt. voor het uitzicht. Dat wildemijn vrouwSofiagraag. Een raam gaat eigenlijktegen mijn regels in omdat het een ruimte bloedheet kan maken. Hierkan het wel, want er staat geen zon op. Sofiaheeft gelijkgehad, het uitzichtvanuit hier IS prachtg."
Daardoor blijven de ruimtes op een natuurlijke wijze koel. In zijn huis is het overdag 29 graden, overal en altijd. "De begroeiing buiten en het zwembad helpen mee om het binnen koel te houden. Het belangrijkste is echter dat het huis niet opgewarmd wordt door de zon." Weeber ontwikkelde zelfs 'tien geboden' voor het klimaatgericht bouwen. "Hoewel... het zijn er eigenlijk negen", zegt de eigenzinnige architect. "En ze luisteren allemaal heel nauw. Als je ze niet goed toepast wordt het binnen al snel 34 graden; dat is gewoon te warm." VERWATERING Dat zijn volgens Carlos de meeste Curacaose huizen: veel te warm. Curacao is blijkbaar nog steeds niet in staat om huizen te bouwen die goed zijn afgestemd op het klimaat. De kern van het probleem ligt volgens hem in onze geschiedenis. "Er is hier steeds veel buitenlandse invloed geweest, van de Nederlanders, de Spanjaarden, de Ioden. Die bouwden woningen volgens hun eigen tradities. Iuist door die verwatering is er nooit een pro ces geweest van vallen en opstaan, van 'al doende leert men'. In de Sahara bijvoorbeeld wel. Daar is het 's nachts heel koud en overdag bloedheet. De huizen daar zijn zo gebouwd dat het er zowel overdag als 's avonds aangenaam is." BRAINWAVE De grootste uitdaging zou zijn om een klimaatgerichte woning in de stad te ontwerpen. Maar zelfs dat moet mogelijk zijn. "Er staat hier overal voldoende wind." Hij zal ook daar zijn negen geboden nauwkeurig toepassen om een frisse woning te realiseren. Die regels ontstonden overigens niet van de een op de andere dag. Documentatie om zieh in te lezen was er niet, want er was nog nooit een
studie of onderzoek gedaan hoe een woonhuis zonder airco's gebouwd kan worden. "Ik ben er zo'n groot voorstander van dat ik geen opdrachten aanneem als de eigenaar zieh niet aan die regels wil houden. Simpel." AIRCOCULTUUR Doodzonde enjammer vindt hij het dat de aircocultuur op Curacao zo is ingebakken. "Hier wordt een huis puur beoordeeld op zijn uiterlijk en niet op klimatologische kwaliteiten, daar letten ze helemaal niet op. Een sociale woningbouwvereniging als Fundashon Kas Popular zou juist iets moeten doen met de regels, maar het interesseert ze geen bal. Ze bouwen de meest verschrikkelijke woningen. Ze liggen verkeerd, pal op de zon, het is er bloedheet, de ramen zijn van glas en de bewoners krijgen geen terras om uit te waaien. En aan het ei nd van de maand ligt er een flinke elelctriciteitsrekening in de brievenbus. Van de airco's. Doodzonde." FLAUWEKUL Mooi bedacht, maar hoe kan een aircocultuur als die van ons worden omgezet in een cultuur waarin klimatologisch bouwen eerder regel dan uitzondering wordt? We houden hier immers van airco. Het zal inderdaad een enorme uitdaging zijn, geeft hij toe. Een paar jaar geleden stuurde hij zijn negen regels al eens naar alle architecten met het verzoek deze boven hun bed te hangen. Als reactie op zijn bouwregels kreeg hij vaak te horen dat het flauwekul is. "Ach, zeggen ze dan, een airco brengt toch de oplossing ... Maar een airco is helemaal niet nodig als we op een slimme manier gebruik maken van de wind en de zon. Het scheelt een paar honderd gulden op je energierekening als je de negen regels toepast." Om de kennis over klimaatgericht wonen te verspreiden, geeft Carlos binnenkort een workshop. Eerst gaan de cursisten zijn huis bekijken en vervolgens enkele huizen die niet aan zijn regels voldoen. Die zijn makkelijk te vinden. Er zal geen enkel huis helemaal aan zijn geboden voldoen, dat weet hij nu al. LIEVELINGSPLEK
DE
9
REGELS VAN
Langwerpige georienteerd
CARLOS
plattegrond,
WEEBER
zuidoost
/ noordwest
Lichte kleuren op oost- en westgevel Dakoverstekken
rondom
Kleine gevelopeningen
op de windkant
Elders grote gevelopeningen Nooit en nergens Dakisolatie
van rninimaal
Geen inpandige Ventilerende
'4
glas ig cm
gangen
Zijn lievelingsplekken in huis wisselen per dagdeel. Daarom heeft hij meubels op wielen. Die worden dan ook in een handomdraai van de ene plek na ar de andere plek geschoven. In de ochtend zit hij het liefst op de voorporch, waar het dan lekker koel is omdat de zon dan aan de andere kant staat. In de middag komt de zon op de voorporch en verhuist het hele gezin naar de andere hoek van het huis. En 's avonds worden weer alle meubels naar buiten geschoven, onder de blote hemel, voor de ingang van het huis, Is dat niet vermoeiend, ieder dagdeel zo'n volksverhuizing? "Nee hoor. Binnen vijf minuten is de hele inrichting hier verariderd. Doordat alles op wielen staat: de banken, de tafels en de stoelen. Dat is wel zo makkelijk - ook voor de schoonmaak."
ramen en deuren
Resida woonmagazine