Werkingsverslag 2014
Provinciaal project thuislozenzorg CAW Oost-Vlaanderen 1
Contact: CAW Oost-Vlaanderen Visserij 153 9000 Gent
2
1.
Situering
Het provinciaal project thuislozenzorg loopt over de periode 2010-2014 en stelt onderstaande strategische doelstelling voorop: ‘De Oost-Vlaamse Centra voor Algemeen Welzijnswerk ontwikkelen samen een afgestemde aanpak om dak- en thuisloosheid efficiënt aan te pakken en zoveel mogelijk te voorkomen’.
Deze strategische doelstelling wordt verder geconcretiseerd in 7 operationele doelstellingen: I.
De Oost-Vlaamse thuislozenzorg in de CAW's wordt in kaart gebracht.
II.
Het aanbod van de Oost-Vlaamse OCMW's voor dak- en thuislozen wordt in kaart gebracht.
III. De Oost-Vlaamse CAW's ontwikkelen initiatieven om herval in de thuisloosheid te voorkomen. IV.
De Oost-Vlaamse CAW's ontwikkelen initiatieven in het kader van preventie uithuiszetting.
V.
De Oost-Vlaamse CAW’s werken actief samen met partners uit andere sectoren om door “gedeelde zorg" de hulpverlening aan dak- en thuislozen te optimaliseren.
VI.
De Oost-Vlaamse CAW's werken samen om een regio-dekkend aanbod van nachtopvang, crisisopvang, noodopvang en algemene opvang te realiseren.
VII.
De Oost-Vlaamse CAW's werken actief samen met de OCMW’s, Samenlevingsopbouw en de Verenigingen waar Armen het woord nemen om de toegankelijkheid tot de huisvesting voor dak- en thuislozen te verbeteren.
In 2010 werd er gefocust op de eerste en de tweede operationele doelstelling. Het aanbod voor dak- en thuislozen van de CAW’s en de OCMW’s in Oost-Vlaanderen werd in kaart gebracht. Vanuit deze inventaris werden enkele besluiten getrokken en aanbevelingen geformuleerd over het aanbod van de OCMW’s en CAW’s op provinciaal niveau1.
In 2011 werd op enkele van deze besluiten en aanbevelingen verder gewerkt en lag de focus op operationele doelstellingen 3 en 4. De deelwerkingen thuislozenzorg van de Oost-Vlaamse CAW’s peilden naar het instellingsverleden van de cliënten die op dat moment in de opvang verbleven. Daarnaast gebeurde in de Oost-Vlaamse opvangcentra een bevraging bij de cliënt en zijn/haar individuele begeleiding om mogelijk indicatoren voor herval te inventariseren.
In 2012 werd er vooral gewerkt op operationele doelstelling 1 en 2 en 3. We deden een bevraging bij OCMW’s en CAW’s om hun aanbod voor dak- en thuislozen te updaten. Daarnaast richtten we provinciale werkgroepen op die werkten aan de drie prioritaire acties die uit de trefdag 1
Zie jaarrapport provinciaal project thuislozenzorg 2010
3
thuislozenzorg, die doorging op 26 juni 2012, naar voor kwamen: versterken van het sociaal netwerk van thuislozen, meer mobiel werken in de thuislozenzorg en samenwonen zonder inkomensverlies mogelijk maken. In 2013 werkten we op alle operationele doelstellingen om in 2014 ons te focussen op operationele doelstellingen 4, 5, 7.
2.
Werkgroep Provinciaal Project Thuislozenzorg
De werkgroep werd geïnstalleerd in de tweede helft van 2010 en is nog steeds samengesteld uit coördinatoren en teambegeleiders van de CAW Oost-Vlaanderen en Bert Mostien, beleidsmedewerker provincie Oost-Vlaanderen - Dienst Preventie, Hulpverlening en Zorg. De werkgroep wordt ondersteund door een provinciale stafmedewerker. In 2014 kwam de werkgroep 3 keer samen, namelijk op 21/01, 12/03, 23/06. De bijeenkomsten vonden plaats in maatschappelijke hoofdzetel van CAW Oost-Vlaanderen, Visserij 153 in Gent. De leden van de werkgroep volgen het provinciaal project van dichtbij op en voeren het actieplan uit in overleg met de thuislozenwerkingen.
3.
Verloop van het project in 2014: Operationele doelstellingen, acties en resultaten
Hieronder gaan we dieper in op de acties en resultaten van de operationele doelstellingen van het meerjarenplan van het provinciaal project thuislozenzorg dat tot stand kwamen in 2014.
3.1
Operationele doelstelling 1.3: CAW Oost-Vlaanderen ontwikkelt initiatieven om herval in de thuisloosheid te voorkomen.
In de opvangcentra voor dak- en thuislozen stelt men vast dat een aantal cliënten herhaaldelijk in hetzelfde of in een ander opvangcentrum voor thuislozen verblijft. De acties om tot een gerichte hervalpreventie te komen, worden over verschillende jaren gespreid. In 2011 brachten de CAW’s het probleem in kaart aan de hand van twee bevragingen. Er was een bevraging over het instellingsverleden van de cliënten die op dat moment in de Oost-Vlaamse opvangcentra verbleven en een bevraging bij de cliënt en zijn/haar begeleider om de indicatoren voor herval in de thuislozenzorg te meten(zie werkingsrapport 2011). In 2012 stelden we de resultaten van de twee bevragingen voor aan Oost-Vlaamse CAWmedewerkers op een provinciale trefdag thuislozenzorg. Uit deze trefdag kwamen 3 prioritaire acties naar voor om herval in de thuislozenzorg te vermijden. In 2013 werkten we aan verdieping van de resultaten van de bevragingen en stippelden we actielijnen uit om te werken aan hervalpreventie in de praktijk. Hiervoor deden we een oproep naar alle Oost-Vlaamse deelwerkingen om deel te nemen aan de provinciale werkgroepen.
4
In 2014 wilden we vanuit de resultaten van de bevragingen verder werken aan verdieping en actielijnen uitwerken om te werken aan hervalpreventie in de praktijk. Vanuit de bevraging in 2011 in kader van ‘indicatoren herval’ kwam namelijk naar voor dat de perceptie van hulpverleners en cliënten op de noden en krachten van cliënten heel verschillend was. Door het in dialoog brengen van deze twee perspectieven, kan de begeleiding meer afgestemd worden op de vragen en krachten van cliënten en kan herval voorkomen worden. In 2014 organiseerde CAW Oost-Vlaanderen regionale acties om het verschil in perceptie tussen begeleiders en cliënten op krachten en noden van cliënten in dialoog te brengen a.d.h.v. actieve participatie van thuislozen. Dit onder andere door het gebruik van de ‘toolkit for participation of homeless people’ ontwikkeld door Féantsa (http://www.feantsa.org/spip.php?article122&lang=en) en de vorming ‘doelstellingen bepalen en evalueren in samenspraak met de cliënt’ opgenomen aan de hand van ‘de radar’ in het e-dossier.
3.1.1 Acties 3.1.1.1 Toolkit for participation of homeless people
In april 2014 deden we een oproep naar alle thuislozenwerkingen van CAW Oost-Vlaanderen om actief aan de slag te gaan met de ‘toolkit for participation of homeless people’. 12 deelwerkingen die werken met thuislozen (zowel inloopcentra als opvangcentra) schreven zich in op het project. Op 7 november organiseerde de inhoudelijke stafmedewerker samen met een teambegeleider een startbijeenkomst voor de deelnemende deelwerkingen. Doelstellingen van deze startbijeenkomst waren Toelichting toolkit Ervaringsuitwisseling Enthousiasmeren van de medewerkers om aan de slag te gaan met de toolkit Teamgedragenheid creëren. De inhoudelijke stafmedewerker maakte een vrije vertaling van de toolkit (van het Engels naar het Nederlands) om de toegankelijkheid ervan voor medewerkers en thuislozen te vergroten. Op het programma van de startbijeenkomst stond: Toelichten van de opzet van het project en de fiches in de toolkit Overlopen en bespreken van de ingevulde participatiebarometers zoals opgenomen in de toolkit (meegegeven als huiswerk) Uitwerken van concrete participatieprojecten per deelwerking Er namen 15 medewerkers (zowel teambegeleiders, groepswerkers als individuele begeleiders) deel aan het startmoment. Op 2 februari 2015 organiseerden we voor de deelnemende deelwerkingen een terugkommoment. Doelstellingen van het terugkommoment waren: Opgedane kennis en ervaringen delen Enthousiasmeren om (verder) aan de slag te gaan met de toolkit 5
Op het programma van het terugkommoment stond:
Bespreking stand van zaken van het participatieproject per deelwerking + wat is er nodig om verder aan de slag te gaan binnen de deelwerking.
Er namen 12 medewerkers (zowel teambegeleiders, groepswerkers als individuele begeleiders) deel aan het terugkommoment.
3.1.1.2 Doelstellingen bepalen en evalueren in samenspraak met de cliënt’
In mei 2014 deden we een oproep naar alle thuislozenwerkingen van CAW Oost-Vlaanderen om actief aan de slag te gaan met de radar voor thuislozen. De radar voor thuislozen werd ontwikkeld door de kwaliteitscoördinatoren. Het is een instrument om in dialoog met de thuislozencliënt 11 levensdomeinen te schalen. Vanuit deze schaling door de cliënt en de begeleider kunnen begeleidingsdoelstellingen bepaald worden. Doel van de radar voor thuislozen: Inzicht bevorderen in veranderingen bij cliënten (ladder van verandering) Deze veranderingen in beeld brengen en opvolgen (meten) De stadia van verandering benoemen Samen met de cliënt doelstellingen en bijhorende acties formuleren en evalueren Dialoog opzetten tussen cliënt en begeleider Systematiek in de hulpverlening verhogen Visie van waaruit de Radar voor thuislozen vertrekt: Vertrekt vanuit de mogelijkheid tot veranderen Globale, integrale kijk. Geen focus op de ernst van het probleem. Veranderen verloopt in fasen. Gewenste verandering kan gebeuren op één of meerdere thema’s terzelfdertijd. Empowerment: begeleider gelooft in veranderingsmogelijkheden van de cliënt en stimuleert dit. De 11 levensdomeinen zijn: Veranderingsbereidheid Inkomen Tijdsbesteding Sociale netwerken (en relaties) Gezin Wonen Middelengebruik Gezondheid Zelfzorg Welzijn Justitie
6
12 deelwerkingen die werken met thuislozen schreven zich in op het project. Op 26 juni 2014 organiseerde de inhoudelijke stafmedewerker samen met de kwaliteitscoördinatoren een eerste vormingsmoment voor de deelnemende deelwerkingen. Dit vormingsmoment werd herhaald op 13/10/2014. Op het programma van de vormingsmomenten stond: Toelichting over de visie, doelstellingen en gebruik van de Radar voor thuislozen en de koppeling naar het e-dossier In kleine groepjes aan de slag gaan met de Radar voor thuislozen. Aan het vormingsmoment van 26 juni namen 23 begeleiders deel. Aan het vormingsmoment dat doorging op 13/10/2014 namen 20 begeleiders deel. Op 21 oktober 2014 organiseerde de inhoudelijke stafmedewerker samen met een kwaliteitscoördinator een terugkommoment voor de deelnemende deelwerkingen. Doelstellingen van het terugkommoment waren: Delen van opgedane kennis en ervaring met de Radar Terugkoppeling van mogelijkheden en knelpunten in het gebruik van de Radar in de praktijk. Er waren 17 deelnemers bij het terugkommoment.
3.2
Operationele doelstelling 1.4: CAW Oost-Vlaanderen ontwikkelt initiatieven in het kader van preventie uithuiszetting.
Huurachterstallen of onaangepaste wooncultuur leiden vaak tot uithuiszetting waardoor kwetsbare burgers dreigen in dak- en thuisloosheid terecht te komen. Het aantal uithuiszettingen op de particuliere en de sociale woonmarkt stijgt gestaag. In sommige regio’s werden door het CAW of OCMW’s op bescheiden schaal succesvolle initiatieven genomen m.b.t. voorkomen van uithuiszetting. CAW Oost-Vlaanderen wenst de expertise te delen door ervaringsuitwisseling en innoverende methodieken te ontwikkelen om uithuiszetting te voorkomen. In de nulmeting dak- en thuislozen 2014, uitgevoerd door Lucas in opdracht van minister Vandeurzen kwam naar voor dat 80% van de uithuiszettingen zich afspelen op de private huurmarkt. CAW Oost-Vlaanderen ging in 2014 op zoek naar projectmiddelen om een Oost-Vlaams aanbod te kunnen uitwerken.
3.1.2 Acties 3.1.2.1 Preventieve woonbegeleiding sociale huurmarkt
Sinds najaar 2012 krijgen de CAW’s middelen van de Vlaamse overheid voor de uitbouw van een aanbod preventieve woonbegeleiding sociale huurmarkt. Ondertussen ondertekenden bijna alle sociale huisvestingsmaatschappijen en sociale verhuurkantoren de samenwerkingsovereenkomst met CAW Oost-Vlaanderen. Omwille van de grote problemen betreffende dreigende uithuiszetting op de private markt 7
bevraagde CAW Oost-Vlaanderen de overheid – afdeling Welzijn en Samenleving actief met als resultaat dat er ook private huurdossiers en vragen van cliënten zelf mogen opgenomen worden binnen de middelen voorzien voor preventieve woonbegeleiding op de sociale huurmarkt In Beveren werkt het CAW samen met het project Bemoeizorg en is er een afstemming tussen het aanbod preventieve woonbegeleiding en het project bemoeizorg. In 2014 werden 288 begeleidingen opgestart.
3.1.2.2 Preventieve woonbegeleiding private huurmarkt
Vanuit de wetenschap dat 80% van de uithuiszettingen zich situeren op de private huisvestingsmarkt (Nulmeting dak- en thuislozen 2014 – LUCAS) diende CAW Oost-Vlaanderen In het voorjaar van 2014 een projectaanvraag in bij de provincie Oost-Vlaanderen, Wonen-ZorgWelzijn voor het organiseren van een aanbod preventieve woonbegeleiding private huurmarkt. Deze projectaanvraag werd goedgekeurd voor de periode van 1/10/2014 tem 31/12/2015 Eind 2014 kreeg CAW Oost-Vlaanderen bijkomende extra middelen voor het aanbod preventieve woonbegeleiding private huurmarkt vanuit de Vlaamse overheid - armoede van 1/01/2015 tot 31/12/2015. De reeds opgebouwde expertise op de sociale huisvestingsmarkt kon vlot getransponeerd worden naar de private huisvestingsmarkt Tot eind 2014 liep het provinciaal project pro-actieve woonbegeleiding in Zuid-Oost-Vlaanderen (apart werkingsverslag). Deze methodiek wordt vanaf 1 januari 2015 opgenomen en verder verspreid naar gans de provincie in het provinciaal project preventieve woonbegeleiding private huurmarkt.
3.3
Operationele doelstelling 1.5: CAW Oost-Vlaanderen werkt actief samen met partners uit andere sectoren om door ‘gedeelde zorg’ de hulpverlening aan dak- en thuislozen te optimaliseren
Vanuit de hulpverlening stellen we vast dat veel cliënten in de thuislozenzorg een instellingsverleden hebben of voor wie hulpverlening vanuit een andere sector geïndiceerd werd. Daarom wil CAW Oost-Vlaanderen samenwerking uitbreiden met belendende sectoren ter voorkoming van thuisloosheid bij mensen na behandeling of verblijf in een instelling. Een aantal mensen met mentale beperkingen of psychiatrische aandoeningen komen in het vangnet van de thuislozencentra terecht. Voor hen is het meer dan wenselijk om de zorg te delen met de gespecialiseerde sectoren en aldus de (her)toeleiding indien wenselijk te faciliteren. In 2014 wilde CAW Oost-Vlaanderen inzetten op het installeren van intersectorale samenwerkingsverbanden rond probleemsituaties bij thuislozen die intersectorale zorg vragen. We focusten ons in 2014 in eerste instantie op de groep dak- en thuislozen met een psychische 8
problematiek vanuit de vaststelling dat deze groep steeds meer verblijft in de opvangcentra. Bedoeling is om ook na 2014 minimaal 2-jaarlijks een dialoogmoment te organiseren rond een specifieke problematiek die dak- en thuislozen ervaren.
3.3.1 Acties 3.3.1.1
Inventariseren van structurele en adhoc samenwerkingsverbanden in functie van thuisloze cliënten
De inventaris, opgenomen in het erkenningsdossier van CAW Oost-Vlaanderen, werd geüpdatet.
3.3.1.2
Dialoogmoment thuislozenzorg – GGZ rond dak- en thuislozen met een psychische problematiek
Omdat het PAKT regio Gent-Eeklo al ervaring had met het organiseren van clusterringen om sectoren te laten kennis maken met elkaars aanbod, was er in juni 2014 een gesprek tussen CAW Oost-Vlaanderen en PAKT regio Gent-Eeklo. Doel van het overleg was nagaan of er samenwerking mogelijk was tussen CAW Oost-Vlaanderen en PAKT regio Gent-Eeklo om gezamenlijk een provinciaal moment te organiseren tussen de thuislozenzorg (Welzijn) en de GGZ (zowel de ambulante als de residentiële werkingen). Om de dialoogdag voor te bereiden stelde CAW Oost-Vlaanderen en PAKT regio Gent-Eeklo een werkgroep samen met vertegenwoordiging vanuit provincie Oost-Vlaanderen, vanuit de thuislozenzorg en vanuit GGZ. Deelnemers van de voorbereidende werkgroep waren: Bert Mostien (Provincie Oost-Vlaanderen) Liesbeth Reynders (Netwerkpunt Gent-Eeklo PAKT) Marc Vermeire (PC Sint-Camillus) Toon Langeraert (POPOV) Kris Vandersype (CGG Eclips) Leen Baeke (CAW Oost-Vlaanderen) Alex Leemans(functieverantwoordelijke voor functie 5 – woonproblematiek - binnen het PAKT en Beschut Wonen VZW De Nieuwe Horizon) Véronique Vancoppenolle (CAW Oost-Vlaanderen – verslag) Wim Smet (OCMW Gent - dienst thuislozenzorg) Joost Bonte (straathoekwerk Oost-Vlaanderen) Steven Rommel (Samenlevingsopbouw Oost-Vlaanderen) De werkgroep kwam samen op 1 juli 2014 en op 8 september 2014 om de dialoogdag concreet voor te bereiden. De doelstellingen van het dialoogmoment werden door de voorbereidende werkgroep als volgt geformuleerd: Kennismaking met elkaars aanbod door middel van uitwisseling; Komen tot een nieuw inspirerend voorstel in kader van gedeelde zorg voor dak- en thuislozen met een psychische problematiek; 9
Linken zoeken tussen elkaars aanbod voor dak- en thuislozen i.f.v. samenwerking en toeleiding; Intersectorale ontmoeting.
Na een algemene inleiding waarbij er vanuit verschillende sectoren gefocust werd op goede praktijken, noden en knelpunten in het werken met dak- en thuislozen met een psychische problematiek, gingen we via 9 dialoogtafels concreet op zoek naar vernieuwende ideeën om de noden en knelpunten aan te pakken. Om de dialoogtafels voor te zitten werd de voorbereidende werkgroep uitgebreid met enkele voorzitters voor de dialoogtafels. Voorzitters van de 9 dialoogtafels waren: Alex Leemans (BW De Nieuwe horizon) Luc Joos (Samenlevingsopbouw Oost-Vlaanderen) Joost Bonte (Straathoekwerk Oost-Vlaanderen) Karla Debonni (OCMW Gent) Noël Callebaut (CAW Oost-Vlaanderen) Vera Van Thielen (CAW Oost-Vlaanderen) Marc Vermeire (PC Sint-Camillus) Kris Van der Sype (CGG Eclips) Leen Verplaetse (MSOC) Het programma van het dialoogmoment zag er als volgt uit (uitnodiging zie in bijlage 1): Welkom (Bert Mostien – provincie Oost-Vlaanderen) De Spreekbuis: pijnpunten, noden en goede praktijkvoorbeelden vanuit 4 hoeken: o Outreachend aanbod Geestelijke Gezondheidszorg (Dirk Meesen - psychiater + lid van Azis Gent) o OCMW’s Lieve Bisschop en Anima Eliano (thuislozenzorg OCMW Gent) o Residentieel aanbod Geestelijke Gezondheidszorg (Kristine Van de Vijver - PC Dr Guislain) o CAW Oost-Vlaanderen (Leen Baeke - CAW Oost-Vlaanderen) 9 intersectorale dialoogtafels werpen een open, creatieve blik op de toekomst Blikopeners voor de toekomst: terugkoppeling van het meest inspirerende idee per dialoogtafel in plenum (voorzitters van de dialoogtafels) Afsluiting: wat nu verder? (Bert Mostien – provincie Oost-Vlaanderen) Informeel dialoogmoment met broodjesmaaltijd Doelgroep van het dialoogmoment waren: Praktijk– en beleidsmedewerkers in de Geestelijke Gezondheidszorg in Oost-Vlaanderen (zowel vanuit het ambulante, mobiele als (semi-)residentieel aanbod); Praktijk– en beleidsmedewerkers van organisaties die een aanbod hebben voor dak– en thuislozen in Oost-Vlaanderen (o.a. straathoekwerk, CAW Oost-Vlaanderen, Oost-Vlaamse OCMW’s, Drughulpverlening, Samenlevingsopbouw Gent en Oost-Vlaanderen). Het dialoogmoment ging door op dinsdag 2 december van 8u30 tot 14u in het Dienstencentrum Gentbrugge, polyvalente zaal, Braemkasteelstraat 29-45 in Gentbrugge.
10
Er waren 130 deelnemers, vanuit GGZ (zowel ambulant als residentieel aanbod), OCMW’s, CAW, sociale huisvesting, straathoekwerk, samenlevingsopbouw, drughulpverlening, politie en universiteit. Het resultaat van het dialoogmoment was naast het scheppen van een forum tot kennisdeling en elkaar leren kennen, 10 uitdagingen die uitgewerkt werden in concrete projectfiches rond gedeelde zorg voor dak- en thuislozen met een psychische problematiek: 1. Zorgcontinuïteit (Trajectbegeleiding /case - manager – SPOC (Single Point Of Contact) 2. Vertrouwen krijgen in elkaar (sectoren) 3. Casuscoördinator 4. Meer ambulante GGZ voor inreach in tijdelijke opvangsituaties 5. Structureel intersectoraal cliëntoverleg tussen verschillende diensten 6. Continuïteit in de zorg 7. Bruggen met de cliënt 8. Warme overdracht 9. De plek van het kind in een thuisloos gezin met (een) ouder(s) met psychische problemen. 10. (Jong)volwassenen met een (licht) verstandelijke beperking en psychische problemen. Op 30 januari 2015 kwam de voorbereidende werkgroep samen met de voorzitters van de dialoogtafels om de 10 projectfiches te overlopen en te bekijken welke projectfiche we in eerste instantie verder willen/kunnen uitwerken in de praktijk. Verschillende projectfiches konden geclusterd worden onder dezelfde noemer waardoor de groep besliste om in 2015 concreet te gaan werken rond: installeren van regionale platforms ‘aanbod voor mensen die een woonproblematiek ervaren’. Op 26 februari 2015 kwam een kleine werkgroep, afgevaardigd vanuit de voorbereidende werkgroep en de voorzitters samen om het projectidee verder uit te werken in een concreet projectplan (zie in bijlage 2). Dit projectplan werd via mail afgetoetst bij de leden van de voorbereidende werkgroep en bij de voorzitters van de dialoogtafels.
3.3.1.3
Project vreemd gaan
Het project Vreemdgaan wou hulpverleners in Oost-Vlaanderen aanmoedigen om in elkaars werkveld een kijkje te nemen. Hulpverleners vanuit onderstaande sectoren mochten deelnemen aan het project: Bijzondere Jeugdzorg (BJZ) Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH Centra Algemeen Welzijnswerk (CAW) Kind & Gezin Centra voor Leerlingenbegeleiding (CLB) Jongerenwelzijn Pleegzorg Time-out projecten 11
Huizen van het Kind Gemeenschapsinstelling De Zande
Het project beoogde een kennismaking met andere voorzieningen en/of sectoren d.m.v. een echte onderdompeling in elkaars werkveld. Op die manier wilden ze de samenwerking bevorderen en de expertise vergroten. Dit om uiteindelijk te komen tot een betere zorg. Verschillende deelwerkingen van CAW Oost-Vlaanderen namen deel aan het project vreemdgaan, waaronder: Crisisteam De Schelp Vrouwenopvangcentrum De Schreiboom Opvangcentrum De Klink Opvangcentrum Honingraat Inloopcentrum Pannestraat Nachtopvang gent JAC Gent-Eeklo JAC Dendermonde JAC Sint-Niklaas Begeleid Zelfstandig wonen (BZW) Waasland
3.4 Operationele doelstelling 1.6: CAW Oost-Vlaanderen werkt samen om een regio-dekkend aanbod van nachtopvang, crisisopvang, noodopvang en algemene opvang te realiseren De voornaamste oorzaak van buiten slapen is niet alleen een gebrek aan opvang, maar ook de onaangepastheid van instellingen aan de noden van daklozen. Om er voor te zorgen dat niemand tegen zijn wil op straat moet slapen moeten er voldoende gedifferentieerde vormen van opvang zijn. Deze moeten zich richten naar verschillende doelgroepen waaronder personen in een precaire verblijfssituatie.
3.4.1 Acties 3.4.1.1
Interne SG Wonen-Welzijn en SG crisishulp
Op 1 januari 2014 fusioneerden de 6 Oost-Vlaamse CAW’s (Artevelde, Visserij, regio Aalst, ZuidOost-Vlaanderen, Regio Dendermonde, Waasland) tot CAW Oost-Vlaanderen vzw. De operationalisering van CAW Oost-Vlaanderen is opgedeeld in drie werkingsregio’s, namelijk regio Gent-Eeklo, regio Waas en Dender en de regio Aalst Zuid-Oost-Vlaanderen. Deze geografische regio-indeling is binnen de provincie zeer herkenbaar en komt in tal van regionale samenwerkingen zowel binnen als buiten de welzijns- en gezondheidssector terug. Het is ook de indeling die gehanteerd wordt in het kader van integrale jeugdhulp.
12
Deze fusie zorgde ervoor dat operationele doelstelling 6, namelijk ‘De Oost-Vlaamse CAW's werken samen om een regio-dekkend aanbod doelstelling van nachtopvang, crisisopvang, noodopvang en algemene opvang te realiseren’ vooral intern werd opgenomen door de stuurgroep Wonen-Welzijn en de stuurgroep crisishulp. Beide stuurgroepen maakten een inventaris van het huidige aanbod en formuleerden van daaruit een aantal aanbevelingen in kader van een aanbod op maat voor mensen met een woonproblematiek in Oost-Vlaanderen. Deze aanbevelingen zullen hun operationalisering krijgen in de komende jaren. Deze operationalisering zal intersectoraal gebeuren. Op lokaal vlak werden enkele initiatieven genomen, waaronder: - Organiseren van dagopvang op zondag in Inloopcentrum Pannestraat tijdens de winterperiode. - Uitbreiding van de capaciteit van de nachtopvang in de winterperiode– CAW OostVlaanderen maakte een inventaris van het aanbod winteropvang in Oost-Vlaanderen. - Project ‘tijdelijk verblijf in leegstaande sociale woningen’ in Gent - Aanbod solidaire woonvormen in Sint-Niklaas.
3.5 Operationele doelstelling 1.7: CAW Oost-Vlaanderen werkt actief samen met de OCMW’s, samenlevingsopbouw en de verenigingen waar armen het woord nemen om de toegankelijkheid tot de huisvesting voor dak- en thuislozen te verbeteren. 3.5.1 Acties 3.5.1.1 Provinciaal armoede-overleg
De inhoudelijke stafmedewerker is lid van het provinciaal armoede-overleg in het kader van netwerking, samenwerking en inhoudelijke afstemming onder andere om de problematiek van huisvesting ter sprake te brengen en gezamenlijk op zoek te gaan naar mogelijke oplossingen. Dit provinciaal armoede-overleg wordt voorbereid en voorgezeten door het diensthoofd Maatschappelijke Participatie van de provincie Oost-Vlaanderen. Leden van dit provinciaal armoede-overleg zijn Samenlevingsopbouw Gent en Oost-Vlaanderen, de Oost-Vlaamse verenigingen waar armen het woord nemen, Welzijnszorg, De Link, Uit de marge, Netwerk tegen armoede, VLOS, CAW Oost-Vlaanderen en de Vlaamse overheid. Op de bijeenkomst van 17 november 2014 bracht de inhoudelijke stafmedewerker het signaal in van de nood aan preventieve woonbegeleiding private huurmarkt. Dit vanuit de nulmeting dak- en thuislozen 2014, uitgevoerd door Lucas in opdracht van minister Vandeurzen, waaruit bleek dat 80% van de uithuiszettingen voorkomt op de private huurmarkt. Op deze bijeenkomst lichtte de inhoudelijke stafmedewerker het provinciaal project, dat gesubsidieerd wordt door de provincie Oost-Vlaanderen, rond het aanbod preventieve woonbegeleiding private huurmarkt toe. 3.5.1.2 Provinciaal project ‘Lokaal proactief handelen’
Het lokaal proactief kader in Oost-Vlaanderen is een project dat inzet op de strijd tegen onderbescherming. Onderbescherming is de situatie waarin rechthebbenden op maatschappelijke dienstverlening dit om één of andere reden niet krijgen. 13
CAW Oost-Vlaanderen was lid van de provinciale stuurgroep van het project ‘lokaal proactief kader’ dat gecoördineerd werd door Samenlevingsopbouw Vlaanderen. Daarnaast was CAW Oost-Vlaanderen actief partner bij de lokale projecten proactief handelen en zetelde in de lokale stuurgroepen in Eeklo, Gent, Lokeren en Zelzate.
3.5.1.3 Lokale en regionale acties in het kader van vergroten toegankelijkheid van de huisvestingsmarkt
Op de verschillende lokale en regionale overlegfora werden concrete acties uitgewerkt op basis van de signalen rond huisvesting die naar voor komen om van hieruit de toegankelijkheid tot huisvesting voor dak- en thuislozen te verhogen. Enkele voorbeelden van projecten die tot stand kwamen: - Vanuit RWO regio Gent werd een project ‘intersectoraal woonzoekteam’ ingediend en goedgekeurd door de provincie Oost-Vlaanderen voor 2015. CAW Oost-Vlaanderen is partner in dit project. - CAW Oost-Vlaanderen diende een project ‘vrijwillige woonbuddys’ in bij de provincie OostVlaanderen; Dit project werd goedgekeurd en gaat in vanaf 2015. - Project ‘tijdelijk verblijf in leegstaande sociale woningen in Gent’. Dit project wordt betoelaagd door Stad Gent en gecoördineerd door CAW Oost-Vlaanderen. Binnen dit project worden leegstaande sociale woningen woonklaar gemaakt en wordt er op zoek gegaan naar vrijwillige woonbuddy’s ter ondersteuning van de gebruikers van de leegstaande sociale woningen. Verschillende partners (OCMW, Bijzondere Jeugdzorg, GGZ, CAW, VAPH,…) die zetelen in een partneroverleg kunnen cliënten toeleiden en begeleiden tijdens hun verblijf in de sociale woning. - Opstartende gesprekken tussen CAW Oost-Vlaanderen, regio Waas-Dender en OCMW’s in Waasland over de mogelijke uitbouw van een crisisnetwerk.
3.5.1.4 Stakeholdersoverleg over ‘alternatieve woonvormen’ georganiseerd door Samenlevingsopbouw Vlaanderen
In april 2014 nam CAW Oost-Vlaanderen deel aan het stakeholdersoverleg over ‘alternatieve woonvormen’. Dit stakeholdersoverleg werd georganiseerd door Samenlevingsopbouw Vlaanderen. Op het stakeholdersoverleg werden 3 projecten toegelicht die alternatieve woonvormen inzetten voor bepaalde groepen van dak- en thuislozen: Leven op campings in Vlaams-Brabant Housing First project in Antwerpen Georganiseerd leven in een kraakpand in Brussel
3.5.1.5 Deelname aan woonoverleg
In de verschillende regio’s neemt het CAW Oost-Vlaanderen deel aan het lokaal, stedelijk of regionaal woonoverleg.
14
Elk lokaal bestuur krijgt een aantal opdrachten inzake wonen opgelegd door andere overheden en door de wetgever, de zogenaamde kerntaken die elk lokaal bestuur voor zijn rekening moet nemen. Om deze taken naar behoren te vervullen doet het lokaal bestuur een beroep op de lokale woonactoren die actief zijn binnen hun gemeente of actief zijn in de regio waartoe de gemeente behoort. Daarnaast gaan achter concrete, specifieke vragen van burgers vaak algemenere woonproblemen schuil die doelmatiger kunnen aangepakt worden als de gemeente/stad/regio met de lokale woonactoren kiest voor een gezamenlijke aanpak. Eind 2014 stelde CAW Oost-Vlaanderen de vraag aan Bert Mostien van de provincie OostVlaanderen, om deel te kunnen nemen aan de provinciale Woonraad.
15
4 Evaluatie provinciaal project thuislozenzorg 2010-2014 CAW OostVlaanderen Op 13 januari 2015 kwamen we op vraag van de gedeputeerde Eddy Couckuyt samen om het meerjarenplan van het provinciaal project thuislozenzorg 2010-2014 te evalueren. Als voorbereiding op dit gesprek maakten we onderstaande evaluatie van de 5 jaar werking van het provinciaal project.
4.1
Toelichting gelopen proces
Een stuurgroep oorspronkelijk samengesteld uit een afvaardiging van de 6 CAW’s en een vertegenwoordiging van de provincie vertaalde de strategische doelstelling in 5 operationele doelstellingen (OPERATIONELE DOELSTELLING). Na de fusie tot CAW Oost-Vlaanderen op 1 januari 2014 was er nog steeds vanuit elke regio een afvaardiging in de stuurgroep. Elk jaar stelde de stuurgroep een jaaractieplan op waar verschillende operationele doelstellingen omgezet werden naar een aantal concrete acties en indicatoren. Afhankelijk van de maatschappelijke tendensen en uitdagingen bekeek de stuurgroep jaarlijks welke operationele doelstellingen er op dat moment het best (verder) uitgewerkt konden worden. Zo werd niet jaarlijks rond alle 5 operationele doelstellingen gewerkt, maar wel doorheen de 5 jaren van het project. Door het werken met jaarlijkse actieplannen vertrekkende vanuit de 5 vooropgestelde operationele doelstellingen, kon de stuurgroep deze plannen (tussentijds) evalueren en bijsturen waar nodig. Het project werd inhoudelijk ondersteund door een inhoudelijke stafmedewerker (Véronique Vancoppenolle), gecoördineerd door een coördinator (Simonne Auman (tot eind 2012) en Leen Baeke) en mee aangestuurd vanuit de provincie Oost-Vlaanderen (Bert Mostien). De taakinhoud van de inhoudelijke stafmedewerker was o.a.: - Inhoudelijk voorbereiden van de stuurgroep (in samenwerking met Leen Baeke en Bert Mostien). - Praktische organisatie en uitvoering van de geplande acties. - Schrijven van het jaarlijkse werkingsverslag. - Opmaak voorstellen van actieplannen en de evaluatie ervan.
4.2
Algemeen
- Het provinciaal project thuislozenzorg bracht het provinciale verhaal al op gang nog voor er sprake was van een fusie. Op het moment van de fusie tot 1 CAW Oost-Vlaanderen was er al een goede samenwerking en afstemming tussen de deelwerkingen thuislozenzorg. - Het project stimuleerde de samenwerking tussen CAW Oost-Vlaanderen en o.a. o de OCMW’s (actie in 2010 en in 2012 voor de inventarisatie van het aanbod) o Geestelijke Gezondheidszorg en de verslavingszorg (actie gedeelde zorg in 2014). o De sociale verhuurders (preventie uithuiszetting)
16
- Het gaf de mogelijkheid, tijd en middelen om concrete acties uit te werken. Dit zowel intern (bv provinciale werkdag thuislozenzorg in 2012) als extern (bv 3 provinciale werkgroepen in 2013). - De combinatie van regionale beleidsmedewerkers (teambegeleiders en coördinatoren) en de inhoudelijke provinciale ondersteuning van een stafmedewerker en een medewerker van de provincie in de projectstuurgroep, zorgden dat het project van nabij opgevolgd kon worden en bijgestuurd werd waar nodig. - Het provinciaal project thuislozenzorg zorgde ervoor dat enkele pijnpunten blootgelegd werden bv in kader van herval, waarvan we er een aantal al konden aanpakken (bv werken aan het versterken van sociale netwerken, participatie van de cliënt en gedeelde zorg voor thuislozen met een psychische problematiek) terwijl andere knelpunten in de toekomst verder uitgewerkt zullen moeten worden (bv overstap van jeugdzorg naar volwassenenzorg). - Het maken en evalueren van jaarlijkse concrete actieplannen door de Stuurgroep van het provinciaal project thuislozenzorg zorgden ervoor dat er concrete resultaten geboekt werden. - Om verder te werken op de resultaten en uitdagingen die naar voor kwamen de voorbije 5 jaar zal de stuurgroep Wonen-welzijn van CAW Oost-Vlaanderen verschillende werkgroepen oprichten worden om een gedifferentieerd aanbod uit te werken en te komen tot naadloze dienst- en hulpverlening voor mensen met een woonproblematiek.
4.3
Resultaten 2010-2014 per operationele doelstelling
4.3.1 OPERATIONELE DOELSTELLING 1.1- OPERATIONELE DOELSTELLING 1.2: In kaart brengen van het hulpverleningsaanbod voor dak- en thuislozen van CAW en OCMW - Door het in kaart brengen van het aanbod van de CAW’s en OCMW’s voor dak- en thuislozen aan de hand van modules, konden we voor de eerste keer op ene gelijkvormige manier het aanbod in kaart brengen. Hierdoor werd het aanbod vergelijkbaar en kregen we op een uniforme wijze zicht op het aanbod in Oost-Vlaanderen voor dak- en thuislozen. - In 2010 brachten we voor de eerste keer het aanbod in kaart (nulmeting). In 2012 deden we een update van het aanbod. In het werkingsrapport van 2012 werden de twee metingen vergeleken en trokken we enkele conclusies. We formuleerden vanuit deze besluiten ook enkele aanbevelingen. De inventaris van het aanbod, de conclusies en de uitdagingen stelde de stuurgroep voor op een studiedag (1/03/2013 in PAC) voor medewerkers van de CAW’s en de OCMW’s. Deze presentatie werd gevolgd door een panel van verschillende deskundigen vanuit Wonen en vanuit Welzijn. Bedoeling van deze studiedag was kennismaking met elkaars aanbod en uitwisselen van praktijken die de samenwerking kunnen versterken. - Door het kaart in brengen van het aanbod en de daaruit voortvloeiende uitdagingen en knelpunten hebben we op een aantal acties ingezet, zoals een extra inloopcentrum in Gent en de samenwerking met andere partners voor een ontmoetingscentrum in Lokeren, de bespreking en aanpassen van de exclusiecriteria in de opvangcentra (enkel het ontbreken van toekomstperspectieven waardoor er geen begeleidingstraject kan gelopen worden is een uitsluitingscriteria (bv het geval bij mensen zonder papieren) en het bijeenkomen van een werkgroep (regio Gent-Eeklo) rond het begeleiden van jongvolwassenen in de OC.
17
4.3.2 OPERATIONELE DOELSTELLING 1.3: CAW Oost-Vlaanderen ontwikkelt initiatieven om herval in de thuisloosheid te voorkomen De stuurgroep bracht eerst het instellingsverleden van thuislozen in de opvangcentra en de indicatoren herval in kaart aan de hand van een bevraging bij de cliënt en zijn/haar begeleider in alle Oost-Vlaamse opvangcentra. Deze gegevens werden verwerkt waardoor we enkele besluiten konden trekken waaronder -
De verschillende kijk van de cliënt en de begeleider o.a. op competenties en aanwezigheid van problematieken De kracht van het sociaal netwerk en het tekort ervan voor vele dak- en thuislozen Instellingsverleden en herval scoorde hoog Inkomen scoorde laag Psychische gezondheid scoorde laag
Op basis van de gegevens en de conclusies organiseerde de stuurgroep een Oost-Vlaamse trefdag voor CAW-begeleiders uit de thuislozenzorg en werkten we in diverse werkgroepen een prioriteitenlijst van mogelijke acties uit. Na de trefdag ging de stuurgroep aan de slag met de 3 eerst geformuleerde prioritaire acties. -
-
Versterken sociaal netwerk, vanuit het resultaat dat zowel de cliënt als de hulpverlener aangaven dat het sociaal netwerk eerder beperkt was. Mobiel werken, vanuit de vaststelling dat het perspectief van de begeleider en de cliënt soms ver uiteen lagen waarbij mobiel werken een methodiek kan zijn om dichter in de leefwereld van de cliënt te komen. Samenwonen zonder inkomensverlies, vanuit de vaststelling dat de meeste cliënten een beperkt netwerk hadden en hun inkomen vaak onder de armoedegrens zat)
Voor elke actie kwam een divers samengestelde werkgroep 3 keer samen. Resultaat werkgroep mobiel werken en versterken sociaal netwerk= visie-ontwikkeling en concrete projectfiches waar deelwerkingen mee aan de slag gingen, zoals o o o o o o
Dossierbespreking met cliënt erbij Aanpassen Bezoekregeling Aanpassen huishoudelijke reglementen Loskoppelen verblijf en begeleiding Bieden van nazorg na een opvang …
Resultaat werkgroep Samenwonen zonder inkomensverlies= door de samenwerking met o.a. samenlevingsopbouw en OCMW’s kwamen initiatieven op gang die inspeelden op deze actie, bijvoorbeeld project hospitawonen in Gent waar CAW Oost-Vlaanderen een actieve rol opneemt in de klankbordgroep, project leegstand in Gent dat uitgewerkt is en gecoördineerd wordt door CAW Oost-Vlaanderen, projecten solidair wonen in Sint-Niklaas waar CAW Oost-Vlaanderen 1 van de partners is,…
18
Moeilijkheid bij deze actie is de bevoegdheidskwestie waardoor het als CAW moeilijk is om beweging te krijgen in het verkrijgen van het statuut van alleenstaande wanneer een cliënt met andere personen onder 1 dak woont, zodat samenwonen geen verlaging betekent van de uitkering. Wel blijft CAW Oost-Vlaanderen de problemen verder signaleren. Daarom maakte CAW OostVlaanderen onder andere deel uit van de federale werkgroep ‘inkomen en armoede’ (gecoördineerd vanuit het Steunpunt ter bestrijding van armoede) en blijven we dit knelpunt signaleren op lokale overlegmomenten met als resultaat dat er beweging kwam bij bepaalde partners, bv in Gent. Bijkomende acties in kader van het verschil in perspectief tussen cliënt en begeleider zijn het pilootproject ‘radar’ (2013-2014) en het pilootproject ‘participatietoolkit’ (2014) die nog verder doorlopen in 2015.
4.3.3 OPERATIONELE DOELSTELLING 1.4: CAW Oost-Vlaanderen ontwikkelt initiatieven in het kader van preventie uithuiszetting Vanuit de inventaris van het aanbod voor dak- en thuislozen van CAW’s en OCMW’s en een bevraging in de regio’s vertrok de stuurgroep om een aanbod preventie uithuiszetting uit te werken en afstemming te zoeken met het aanbod van OCMW’s. In het najaar 2012 kregen de CAW’s middelen van de Vlaamse overheid voor de uitbouw van een aanbod preventieve woonbegeleiding sociale huurmarkt. Ondertussen ondertekenden bijna alle sociale verhuurders de samenwerkingsovereenkomst met CAW Oost-Vlaanderen. In het voorjaar 2014 diende CAW Oost-Vlaanderen een projectaanvraag in bij de provincie OostVlaanderen, Wonen-Zorg-Welzijn voor het organiseren van een aanbod preventieve woonbegeleiding private huurmarkt. Deze projectaanvraag werd goedgekeurd voor de periode van 1/10/2014 tem 31/12/2015 Eind 2014 kreeg CAW Oost-Vlaanderen nog extra middelen voor het aanbod preventieve woonbegeleiding private huurmarkt vanuit de Vlaamse overheid - armoede van 1/01/2015 tot 31/12/2015 Tot eind 2014 liep het provinciaal project pro-actieve woonbegeleiding in Zuid-Oost-Vlaanderen. In Beveren werkt het CAW samen met het project Bemoeizorg en is er een afstemming tussen het aanbod preventieve woonbegeleiding en het project bemoeizorg.
4.3.4 OPERATIONELE DOELSTELLING 1.5: CAW Oost-Vlaanderen werkt actief samen met partners uit andere sectoren om door ‘gedeelde zorg’ de hulpverlening aan dak- en thuislozen te optimaliseren Deze doelstelling werd voornamelijk op lokaal/regionaal niveau opgenomen door onderlinge samen werkingsverbanden zoals de vertegenwoordiging in functie van art 107 en de mobiele teams, Integrale Jeugdhulp (IJH), Dienst Ondersteuningsplan (DOP), Lets Sint-Niklaas, project glijdende 19
huurovereenkomst, AZIS (Assertieve zorg in de samenleving), deelname aan de stuurgroep openbare geestelijke gezondheidszorg op Gents niveau,… Op de provinciale werkgroepen (versterken sociaal netwerk, meer mobiel werken en samenwonen zonder inkomensverlies) in 2012-2013 nodigden we externen uit, zoals Samenlevingsopbouw Gent en Oost-Vlaanderen, Stad Gent Dienst Wonen, Straathoekwerk Gent, Samenhuizen vzw, OCMW’s om op elkaar af te stemmen en expertise te delen. De stuurgroep stelde een intersectoraal samengestelde werkgroep samen om een dialoogdag voor te bereiden over thuislozen met ene psychische problematiek. Het doel van deze dialoogdag, die doorging op 2/12/2014, was kennis opdoen van elkaars dagelijkse praktijk en vanuit mogelijkheden en knelpunten op de dagelijkse werkvloer uitdagingen voor de toekomst te formuleren. Het resultaat van de 9 dialoogtafels waren 10 projectfiches. In januari 2015 plande CAW Oost-Vlaanderen een moment met de voorzitters (afkomstig uit verschillende sectoren) om aan de hand van de projectfiches een concreet actieplan voor de komende jaren uit te werken. We kozen in 2014 voor de GGZ n.a.v. de recente ontwikkelingen binnen deze sector, zoals art 107 en de verhoogde psychische problematieken van de dak- en thuislozen die we begeleiden. De bedoeling is om minimaal 2-jaarlijks een dialoogdag te organiseren telkens met een ander thema/problematiek, bv overstap jeugdzorg naar thuislozenzorg, thuislozen met een beperking,... Op lokaal niveau zijn er heel wat intersectorale initiatieven. Dit overleg situeert zich vaak op niveau van cliënten. o o
Zo wordt er bv meer cliëntoverleg georganiseerd met de verschillende betrokken partners De besprekingen die momenteel startende zijn om een gelijksoortig crisisnetwerk uit te bouwen in het Waasland zoals dit al jaren in de Vlaamse Ardennen ontwikkeld is.
De bijkomende middelen vanaf september 2013 voor een aanbod zelfstandig begeleid wonen van jongvolwassenen met een handicap en een woonproblematiek zorgen ervoor dat het CAW nauwer gaat samenwerken met het VAPH i.f.v. dit aanbod.
4.3.5 OPERATIONELE DOELSTELLING 1.6 CAW Oost-Vlaanderen werkt samen om een regio-dekkend aanbod van nachtopvang, crisisopvang, noodopvang en algemene opvang te realiseren Het project gaf de mogelijkheid om bepaalde werkvormen, alvorens de fusie, op Oost-Vlaams niveau op elkaar af te stemmen zoals de crisiswerkingen, de nachtopvang en de opvangcentra. De stuurgroep van het project faciliteerde werksoortelijk en thematisch overleg over de 6 CAW’s i.f.v. betere dienst- en hulpverlening voor dak- en thuislozen. De update van het aanbod voor dak- en thuislozen van het provinciaal project thuislozenzorg en de nulmeting dak- en thuislozen 2014 door LUCAS zal door CAW Oost-Vlaanderen meegenomen worden bij de uitwerking van een intersectoraal, regio-dekkend aanbod doelstelling voor dak- en thuislozen in Oost-Vlaanderen. 20
Door het project werd het de stuurgroep duidelijk dat we niet in elke Oost-Vlaamse regio identiek hetzelfde aanbod moeten inplanten. Bij het uitwerken van een regio-dekkend aanbod zal het blijvend belangrijk zijn om te bekijken wat de noden zijn en wat het huidige aanbod is in elke regio. Ook de ontwikkelingen op Vlaams en lokaal niveau en de overgang van bepaalde bevoegdheden zullen mee in rekening gebracht moeten worden. In de toekomst werken we een module kortopvang uit om nadien te bekijken waar en hoe dit intersectoraal uitgebouwd kan worden.
4.3.6 OPERATIONELE DOELSTELLING 1.7: De Oost Vlaamse CAW’s werken actief samen met de OCMW’s, Samenlevingsopbouw en de Verenigingen waar Armen het woord nemen (VWAHWN) om de toegankelijkheid tot de huisvesting voor dak- en thuislozen te verbeteren Deze doelstelling werd voornamelijk nagestreefd door wederzijdse samenwerking tussen het CAW en bovengenoemde partners. Soms organiseerden we een overleg of een actie (lokaal/regionaal of provinciaal) vanuit het CAW en vroegen we OCWM’s, SO en/of VWAHWN om partner te zijn. In andere gevallen nam het CAW als partner deel aan overlegmomenten of acties georganiseerd door (één van) deze partners. Voorbeelden van samenwerking met o.a. SO en VWAHWN: -
-
Samenlevingsopbouw en OCMW Gent zijn partner in project leegstand Gent. Deelname van OCMW Gent en Samenlevingsopbouw Gent in de werkgroep ‘samenwonen zonder inkomensverlies’. Infostand van partners op de studiedag rond wonen (2013). CAW als lid van provinciaal armoede-overleg. CAW Oost-Vlaanderen nam deel aan de provinciale SG en de lokale werkgroepen in kader van het project proactief handelen gecoördineerd door samenlevingsopbouw OostVlaanderen in samenwerking met onder andere OCMW’s, verenigingen waar armen het woord nemen en Uit de marge. CAW Oost-Vlaanderen neemt deel aan de campagne ‘Iedere stem telt’ waar ook huisvesting een thema is. CAW Oost-Vlaanderen nam deel aan de werkgroep rond ‘wonen’ en ‘inkomen’ van het steunpunt ter bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting. CAW Oost-Vlaanderen neemt deel aan woonoverleggen. CAW Oost-Vlaanderen is actief partner in de lokale organisatie van 17 oktober, dag van de armoede. CAW Oost-Vlaanderen neemt op Gents niveau onder andere samen met OCMW Gent, samenlevingsopbouw Gent, straathoekwerk en, Kind en Gezin,… deel aan het intersectoraal overleg ‘gezinnen in precaire situatie’ dat getrokken wordt door het Welzijnsoverleg Regio Gent.
Voorbeelden van samenwerking met OCMW’s -
Crisisnetwerk Vlaamse Ardennen en de besprekingen momenteel in Waasland. 21
-
Crisisopvangnetwerk Lokeren en Sint-Niklaas. De financiering en organisatie van de nacht- en winteropvang in Gent en in Aalst. Thuislozenoverleg regio Gent (TORG) en de Gentse stuurgroep dak- en thuislozen. Project ‘hospitawonen’ en project ‘leegstand’ in Gent. Samenwerking in kader van preventieve woonbegeleiding.
22
Bijlage 1: Uitnodiging dialoogdag Thuislozenzorg - GGZ
23
Bijlage 2: Concept projectplan in kader van gedeelde zorg voor dak- en thuislozen met een psychische problematiek. Historiek Op 2/12/2014 organiseerden CAW Oost-Vlaanderen en de provincie Oost-Vlaanderen i.s.m. POPPOV, PAKT, OCMW Gent, Samenlevingsopbouw en Straathoekwerk Oost-Vlaanderen een Oost-Vlaamse uitwisseling tussen medewerkers van GGZ en CAW rond ‘dak- en thuislozen met een psychische problematiek’. Tijdens deze uitwisseling kwamen vanuit de 9 dialoogtafels 10 projectideeën naar voor die verwerkt werden in 10 projectfiches. De voorbereidende werkgroep van deze dag en de voorzitters van de dialoogtafels op 2/12 bespraken de 10 projectfiches Verschillende projectfiches konden geclusterd worden onder dezelfde noemer waardoor de intersectoraal samengestelde werkgroep besliste om in 2015 concreet te gaan werken rond: ‘installeren van regionale platforms ‘aanbod voor mensen die een woonproblematiek ervaren’ Titel: regionale platforms ‘aanbod voor mensen met een woonproblematiek2. Uitgangspunt: waar samengewerkt wordt, lopen de trajecten beter. Algemene doelstelling: kwaliteit van bestaan verhogen (gebaseerd op 8 levensdomeinen, Schalock&Verdugo, 2002) voor mensen met een woonproblematiek, vertrekkende vanuit de krachten en mogelijkheden van mensen. Operationele doelstellingen: Gemeenschappelijke knelpunten op de 8 levensdomeinen aanpakken in de begeleiding van mensen met een woonproblematiek. Vanuit de gemeenschappelijke knelpunten, noden en mogelijkheden bekijken de regionale platforms wat nodig is in hun regio om de algemene doelstelling te kunnen bereiken op de verschillende levensdomeinen. Binnen het proces en de acties van de regionale platforms de stem van de cliënt binnenbrengen (structurele cliëntparticipatie). Komen tot gedeelde, goede intersectorale zorg en hulp in de regio voor mensen die een woonproblematiek ervaren Samenwerking, afstemming en kennisdeling bevorderen, zowel tussen organisaties als op de werkvloer. Signaalfunctie naar overheden. Agendasetting van de regionale platforms 1e actie voor de regionale platforms: kennismaking met elkaars werking op de werkvloer. Noden in de regio in kaart brengen vanuit de verschillende sectoren. Hiaten en mogelijkheden in de regio benoemen en nagaan hoe deze aangepakt kunnen worden. 2
De ETHOS-typologie wordt door Europa gevolgd als gemeenschappelijke kaderdefinitie van thuisloosheid en uitsluiting op vlak van huisvesting. De ETHOS-typologie gaat uit van het inzicht dat een ‘thuis’ 3 verschillende aspecten inhoudt. Als 1 van deze 3 elementen niet aanwezig is, spreken we van thuisloosheid. Een “thuis” wordt opgevat als: een geschikte verblijfplaats die een persoon (met zijn gezin) als het zijne kan beschouwen (fysiek aspect), een plaats waar hij de nodige privacy heeft en relaties kan onderhouden (sociaal aspect) en een plaats waar hij/zij wettelijk mag wonen (wettelijk aspect).
24
In kaart brengen van de vraag en het aanbod over de sectoren heen. Acties coördineren/organiseren die de kennisdeling en samenwerking op de werkvloer bevorderen (vb. via anonieme casusbesprekingen, gemeenschappelijke vormingen, ontmoetingsdagen,….). Minimale samenstelling van een regionaal platform3: vertegenwoordiging vanuit GGZ, sociale en private huurmarkt, Drughulpverlening, CAW Oost-Vlaanderen, VAPH, Jeugdhulp, steden/gemeenten, OCMW, Straathoekwerk, Samenlevingsopbouw en justitiële partners. Coördinatie van de regionale platforms: de RWO-coördinatoren. De Regionale Welzijnsoverleggen (RWO's) hebben volgende netwerktaken:4 bevordert de samenwerking van welzijns- en gezondheidsactoren binnen de provincie is de neutrale draaischijf van regionale actoren en lokale besturen ondersteunt deze actoren door het organiseren van gericht overleg, bevorderen van netwerkvorming, werken aan deskundigheidsbevordering bij organisaties en overheden. In Oost-Vlaanderen zijn zes regionale RWO-coördinatoren het aanspreekpunt om deze netwerktaken te vervullen. Actieplan Actie Projectplan bekijken en aanpassen/-vullen waar nodig door de leden van de WG en de voorzitters van de dialoogtafels. Namen doorgeven van de te betrekken personen, organisaties en/of diensten die uitgenOperationele doelstellingigd zouden moeten worden op een regionaal platform. Overleg met RWO coördinatoren voor de toelichting van het projectplan en de vraag naar de RWO-coördinatoren toe te bespreken. Verslag van RWO-coördinatorenoverleg mailen naar de leden van de WG Communicatie naar deelnemers van 2/12 over het projectplan en de oproep om eventueel namen van geïnteresseerden voor een regionaal platform door te geven. RWO’s brengen de mensen een eerste keer samen in regionale platforms
Wie Leden van de werkgroep en voorzitters dialoogtafels. Leden van de werkgroep en voorzitters van de dialoogtafels vullen de Excel aan.
CAW Oost-Vlaanderen mailt de datum door van het coördinatorenoverleg om te bekijken wie van de WG wil/kan meegaan. CAW Oost-Vlaanderen CAW Oost-Vlaanderen
RWO coördinatoren
3
Indeling van de regio’s= de indeling van de RWO’s die opgevolgd worden door RWO-coördinatoren: Aalst, Zuid-Oost-Vlaanderen, Gent, Meetjesland, Dendermonde en Waasland. 4 http://www.socialeplattegrondovl.be/rwo.html
25
Bijlage 3: Provinciaal project Thuislozenzorg van de Oost – Vlaamse Centra voor Algemeen Welzijnswerk – evaluatie jaarplan 2014
Strategische doelstelling: De Oost Vlaamse Centra voor Algemeen Welzijnswerk ontwikkelen samen een afgestemde aanpak om daken thuisloosheid efficiënt aan te pakken en zoveel mogelijk te voorkomen.
Operationalisering van de doelstellingen Operationele doelstelling 1.3: De Oost Vlaamse CAW’s ontwikkelen initiatieven om herval in de thuisloosheid te voorkomen.
Motivering
In de opvangcentra voor dak- en thuislozen stelt men vast dat een aantal cliënten herhaalde keren in hetzelfde of in een ander opvangcentrum voor thuislozen verblijven.
Acties
Timing
- Regionale acties om het - Voorjaar 2014: oproep naar verschil in perceptie op de thuislozenwerkingen om krachten en noden tussen actief aan de slag te gaan begeleiders en cliënten in met de ‘toolkit for dialoog te brengen participation of homeless a.d.h.v. actieve people’ en vorming voor de participatie van medewerkers van de thuislozen. Dit onder deelnemende In 2014 willen we vanuit de andere door het gebruik deelwerkingen. resultaten van de bevraging verder van de ‘toolkit for - Najaar 2014: aan de slag werken aan verdieping en actielijnen participation of homeless met de toolkit for uitwerken om te werken aan people’ en de vorming participation in een aantal ‘doelstellingen bepalen en deelwerkingen hervalpreventie in de praktijk. evalueren in samenspraak - 2014: vorming Vanuit de bevraging in 2011 in kader met de cliënt’ opgenomen ‘doelstellingen bepalen en van ‘indicatoren herval’ kwam naar in het e-dossier. We evalueren in samenspraak voor dat de perceptie van vertrekken hierbij vanuit met de cliënt’ voor de informatie betreffende hulpverleners en cliënten op de medewerkers van de ‘herankering’ van het noden en krachten heel verschillend thuislozenzorg Steunpunt AWW. De was. Door het in dialoog brengen werkgroep provinciaal van deze twee perspectieven, kan project thuislozenzorg de begeleiding meer afgestemd volgt de twee projecten worden op de vragen en krachten op. van cliënten en kan herval voorkomen worden.
Indicator
Stand van zaken 31/12/2014
- Oproep en deelnemende deelwerkingen
- Oproep gebeurde in april 2014 - 12 participerende deelwerkingen - 7/11/2014: vorming + start in de deelwerkingen
- Verslagen van de SG PPT die het project opvolgt.
- programma vorming + aantal deelnemers
- Oproep gedaan in mei 2014 - 12 participerende deelwerkingen - 26/06/2014, 13/10/2014: vormingsmomenten ‘radar’
-
26
Operationalisering van de doelstellingen Operationele doelstelling 1.5: De Oost- Vlaamse CAW’s werken actief samen met partners uit andere sectoren om door ‘gedeelde zorg’ de hulpverlening aan dak- en thuislozen te optimaliseren
Motivering
Acties
timing
Vanuit de hulpverlening stellen we vast dat - Inzetten op het installeren - Voorjaar 2014: inventariseren van structurele van structurele en veel cliënten in de thuislozenzorg een intersectoraal adhoc/informele instellingsverleden hebben of voor wie samenwerkingsverbanden samenwerkingsverbanden en hulpverlening vanuit een andere sector rond probleemsituaties bij in functie van thuisloze cliënten geïndiceerd werd. thuislozen die intersectorale zorg vragen. Daarom willen de Oost Vlaamse CAW’s samenwerking uitbouwen met belendende sectoren ter voorkoming van thuisloosheid bij - 2/12/2014: Organiseren van dialoogmoment omtrent mensen na behandeling of verblijf in een intersectorale samenwerking instelling. i.f.v. thuislozen in Een aantal mensen met mentale samenwerking met GGZ. beperkingen of psychiatrische aandoeningen komen in het vangnet van de - 2014: actieve deelname van thuislozencentra terecht. Voor hen is het deelwerkingen thuislozenzorg meer dan wenselijk om de zorg te delen met aan het project ‘vreemdgaan’. de gespecialiseerde sectoren en aldus de (her)toeleiding indien wenselijk te faciliteren.
indicator
- Inventaris van de samenwerking sverbanden - Verslag WG PPT en CAW SG WonenWelzijn - Programma en aantal deelnemers dialoogdag - Overzicht van de deelgenomen deelwerkingen thuislozenzorg
Stand van zaken op 31/12/2014 - Inventarisatie gestart, nog niet volledig afgewerkt
- Juni 2014: gesprek met PAKT regio Gent-Eeklo - Sept/okt: 2 bijeenkomsten van de intersectoraal samengestelde WG ter voorbereiding van de dialoogdag - Verslagen en projectfiches van de dialoogtafels.
27
Operationalisering van de doelstellingen Operationele doelstelling 1.6: De Oost Vlaamse CAW’s werken samen om een regio-dekkend aanbod van nachtopvang, crisisopvang, noodopvang en algemene opvang te realiseren
Motivering
De voornaamste oorzaak van buiten slapen is niet alleen een gebrek aan opvang, maar ook de onaangepastheid van instellingen aan de noden van daklozen. Om er voor te zorgen dat niemand tegen zijn wil op straat moet slapen moeten er voldoende gedifferentieerde vormen van opvang zijn. Deze moeten zich richten naar verschillende doelgroepen waaronder personen in een precaire verblijfssituatie.
Acties
- In kader van de fusie van CAW Oost-Vlaanderen bekijken verschillende interne stuur- en werkgroepen het aanbod i.f.v. regiodekking en afstemming tussen de verschillende regio’s.
timing
2014
indicator
- Verslagen van de werk- en stuurgroepen
Stand van zaken op 31/12/2014 - Verslagen en geformuleerde doelstellingen SG Wonenwelzijn en SG crisishulp
- De werkgroep PPT legt de besluiten en aanbevelingen uit het werkingsrapport 2012 voor aan de verschillende WG en SG met de vraag deze mee te nemen in de bepaling van hun doelen en acties.
28
Operationalisering van de doelstellingen Operationele doelstelling 1.7: De Oost Vlaamse CAW’s werken actief samen met de OCMW”s, Samenlevingsopbouw en de Verenigingen waar Armen het woord nemen om de toegankelijkheid tot de huisvesting voor dak- en thuislozen te verbeteren
Motivering
Het recht op wonen is een belangrijk knelpunt voor maatschappelijk kwetsbare groepen en in het bijzonder voor dak- en thuislozen. Het betreft zowel problemen i.v.m. de toegankelijkheid van sociale huisvesting als knelpunten op de particuliere markt. Vooral het gebrek aan gezonde en betaalbare woningen is een structureel knelpunt. Daarom is de doelgroep genoodzaakt hun intrek te nemen in woningen van slechte kwaliteit. Het vinden van een woning is extra moeilijk voor een aantal doelgroepen.
Acties
timing
- Inventariseren van signalen - April-mei 2014 uit o.a. de Gentse intersectorale signalenbundel op vlak van wonen. - Signaal rond wonen - 17/11/2014 agenderen op het provinciaal armoedeoverleg vanuit de signalen.
- Op de verschillende lokale en regionale overlegfora - Najaar 2014 worden concrete acties uitgewerkt op basis van de signalen die naar voor komen om uit de Sancties bij niet-betaling of onaangepaste inventarisatie van signalen wooncultuur worden door de doelgroep als te de toegankelijkheid tot streng ervaren: afsluiten van de elektriciteit en/of huisvesting voor dak- en uithuiszetting. De doelgroep stelt voortdurend de thuislozen te verhogen. vraag naar meer hulp aan CAW’s en OCMW’s bij - 2014 - Project ‘Tijdelijke inzet het zoeken van een woning en geeft ook het leegstaande sociale tekort aan noodwoningen aan. woningen’ – Gent. "Betaalbare huisvesting" wordt door de - Stakeholdersoverleg eerstelijnsmedewerkers naar voor geschoven als omtrent ‘alternatieve - April 2014 een belangrijk kwestie waarop ze volop wensen woonvormen’ georganiseerd door in te zetten. Dit schrijnend probleem kunnen we Samenlevingsopbouw onmogelijk alleen aanpakken. We moeten op Vlaanderen zoek naar bondgenoten zoals de Verenigingen - Actieve deelname en Waar Armen het Woord Nemen, - 2014 ondersteuning van Oostsamenlevingsopbouw, straathoekwerk. Vlaamse initiatieven rond Samenwerken en signaleren is hier onze huisvesting. offensieve strategie.
indicator
Stand van zaken 31/12/2014
- Signalen wonen uit de signalenbundel
- Signalen rond wonen werden gedestilleerd
- Signaal rond uithuiszettingen private huurmarkt + aanbod CAW
- Signaal rond uithuiszettingen private huurmarkt + aanbod CAW
- Nota met bundeling van de acties: oproep TB in jan en juli
- Bundeling wordt verwerkt in het werkingsrapport 2014
- Verslagen
- Project startte effectief op in december 2014
- Verslag
- Inventaris van acties waar CAW Oost-Vlaanderen mee organiseerde en/of aan deelnam -
- Bundeling wordt verwerkt in het werkingsrapport 2014
29
Bijlage 4: Meerjarenplan Provinciaal project Thuislozenzorg CAW Oost-Vlaanderen 2010-2014 Strategische doelstelling: CAW Oost-Vlaanderen ontwikkelt samen een afgestemde aanpak om dak- en thuisloosheid efficiënt aan te pakken en zoveel mogelijk te voorkomen. Jaar
Motivering
Acties
Timing
Indicator
Resultaat
- Verslagen van PAWO en van de Stuurgroep van het provinciaal project.
- Verslagen van PAWO en van de Stuurgroep van het provinciaal project.
Operationele doelstelling 1.1: De Oost-Vlaamse thuislozenzorg in de CAW’s wordt in kaart gebracht 2010
Er bestond geen globale beschrijving van het aanbod voor dak- en thuislozen in Oost-Vlaanderen. Om het aanbod van de verschillende initiatieven op elkaar af te stemmen was het nodig om exact te weten wat er bestond, wie men bereikt en op welke manier de hulp- en dienstverlening uitgebouwd is Om het aanbod vergelijkbaar te maken moeten dezelfde begripsomschrijvingen gehanteerd worden. Een nulmeting moest een eerste aanzet zijn om hiaten en niet ingevulde noden te detecteren en om tot een afgestemde en gecoördineerde aanpak te komen.
2012
In 2010 gebeurde er een globale beschrijving van het aanbod voor daken thuislozen in Oost-Vlaanderen van
- De directeurs van de Oost-Vlaamse CAW’s en Tele- Onthaal hebben een geregeld overleg (PAWO) met de bedoeling een betere afstemming en coördinatie te realiseren van het Algemeen Welzijnswerk in Oost Vlaanderen. - De coördinatoren thuislozenzorg van de Oost Vlaamse CAW’s en de provincie sturen vanuit een daartoe opgezette overlegstructuur het project aan. - Elk Oost-Vlaams CAW brengt het eigen aanbod tav thuis- en daklozen op een afgesproken wijze in kaart. - Concrete omschrijving van de woon-en begeleidingsvormen, aangevuld met de aangeboden modules. - Cliëntregistratie 2010 (van initiatieven voor dak- en thuislozen): verwerking van de cijfergegevens van de cliënten in de verschillende werkvormen en in het onthaal. - De projectstuurgroep brengt alle gegevens samen in een overzichtelijk document
- 2-maandelijkse bijeenkomst van PAWO.
- Verzamelen van de gegevens in najaar 2010 - Samenstellen werkingsrapport: dec 2010- februari 2011.
- Er is een duidelijk overzicht van het bestaande dienst- en hulpverleningsaanbod voor dak- en thuislozen van de Oost-Vlaamse CAW.
- Werkingsrapport 2010 met overzicht van het aanbod voor dak- en thuislozen in de Oost-Vlaamse CAW: de eerste keer dat er op een gelijkvormige manier het aanbod in kaart gebracht werd waardoor het vergelijkbaar en we een zicht kregen op het aanbod in OostVlaanderen voor dak- en thuislozen.
- Update van het overzicht van het bestaande dienst- en hulpverleningsaanbod voor dak- en thuislozen van de Oost-Vlaamse CAW’s– situatie 2012
- Najaar 2012
- Upgedate versie van dienst- en hulpverleningsaanbod voor dak- en thuislozen van de Oost-Vlaamse
- Sept-dec: invullen webapplicatie Thulozo door de Oost-Vlaamse CAW.
- 3-maandelijkse bijeenkomst van de SG provinciaal project thuislozenzorg.
30
CAW’s– situatie 2012.
de CAW en de OCMW. Ondertussen wijzigde het hulpverleningsaanbod thuislozenzorg in Oost-Vlaanderen en is er nood aan een update van het aanbod vanuit CAW en OCMW. 2013
Jaar
Idem 2012
Motivering
- Verwerking van de data verzameld in 2012. - Studiedag voor CAW- en OCMWmedewerkers
Acties
- Jan-feb 2013 - 1 maart 2013
Timing
- Upgedate versie van dienst- en hulpverleningsaanbod voor dak- en thuislozen van de Oost-Vlaamse CAW’s– situatie 2012 - Studiedag
- Werkingsrapport 2012 ingediend op 28/02 met overzicht en een aantal aanbevelingen.
Indicator
Resultaat
- Studiedag ‘Wonen-Welzijn. Onlosmakelijk verbonden schakels in de strijd tegen dak- en thuisloosheid’ op 1/03/2013 in PAC, Gent.
Operationele doelstelling 1.2: Het hulpverleningsaanbod voor dak- en thuislozen van de Oost-Vlaamse OCMW’s wordt in kaart gebracht (2010) 2010
De OCMW’s zijn een belangrijke partner om een succesvolle strategie voor de bestrijding van thuisloosheid te ontwikkelen. Daarom is het noodzakelijk zicht te hebben op het actuele aanbod van de OCMW’s voor dak- en thuislozen volgens hetzelfde begrippenkader voor het in kaart brengen van het aanbod van de CAW.
- Om de voorzieningen in kaart
te kunnen brengen neemt elk CAW initiatieven om in overleg met het OCMW van elke gemeente van het eigen werkingsgebied de voorzieningen voor dak- en thuislozen van de OCMW’s in kaart te brengen. - Opmaak van een rapport met het OCMW aanbod voor daken thuislozen per regio en de toelatingsvoorwaarden - De CAW’s maken een overzicht van het aantal cliënten waarvoor aan een
- Overleg van CAW en
OCMW in najaar 2010. - Maandelijkse vergadering van stuurgroep van het provinciaal project Thuislozenzorg (SG PPT). - Opmaak werkingsrapport in december 2010 februari 2011.
- Er is een duidelijk
overzicht van het bestaand dienst- en hulpverleningsaanbod voor dak- en thuislozen van de Oost-Vlaamse OCMW’s. - Er is een duidelijk overzicht m.b.t. de Oost–Vlaamse thuislozen die buiten hun regio opgevangen worden.
- Werkingsrapport 2010 met het
overzicht van het aanbod voor dak- en thuislozen in de Oost-Vlaamse OCMW’s en van thuislozen die buiten hun regio opgevangen worden.
31
2012
In 2010 gebeurde er een globale beschrijving van het aanbod voor dak- en thuislozen in OostVlaanderen van de CAW en de OCMW. Ondertussen wijzigde het hulpverleningsaanbod thuislozenzorg in Oost-Vlaanderen en is er nood aan een update van het aanbod vanuit de OCMW.
2013
Oost–Vlaams OCMW een tussenkomst in de dagprijs volgens het protocol aangevraagd werd - De CAW’s geven een overzicht van het aantal cliënten waarvoor aan andere OCMW dan de OostVlaamse een tussenkomst in de dagprijs volgens het protocol aangevraagd werd - Opmaak werkingsrapport - Update van het overzicht van het bestaande dienst- en hulpverleningsaanbod voor dak- en thuislozen van de Oost-Vlaamse OCMW
-
3 regionale infomomenten voor OCMW’s in najaar. Sept-dec: invullen van de webapplicatie Thulozo door de Oost-Vlaamse OCMW.
- Upgedate versie van het dienst- en hulpverleningsaanbod voor dak- en thuislozen van de Oost-Vlaamse OCMW.
- 3 infomomenten voor OCMWmedewerkers: 17/09 in Zottegem; 19/09 in Sint-Niklaas; 20/09 in Gent. - Update verwerkt in werkingsrapport 2012
Zie bij operationele doelstelling 1.1
32
Jaar
Motivering
Acties
Timing
Indicator
Resultaat
- Eerste trimester 2011.
- Verslag
- Verslag
- Dossierstudie bewoners eerste kwartaal 2010
- Rapport kwantitatieve analyse
- Werkingsverslag 2011 waarin alle gegevens verwerkt zijn.
- Telling van in thuisloosheid hervallen cliënten die in juni opgenomen zijn in een opvangcentrum. - Juni tot december: kwalitatieve bevraging van in thuisloosheid hervallen cliënten en van hun begeleider - 2- maandelijkse bijeenkomst van de SG PPT.
- Rapport kwalitatieve bevraging
Operationele doelstelling 1.3: De Oost Vlaamse CAW’s ontwikkelen initiatieven om herval in de thuisloosheid te voorkomen. 2011
2012
In de opvangcentra voor dak- en thuislozen - Bespreking van het rapport 2010. - In kaart brengen van het aantal stelde men vast dat een aantal cliënten herthuislozen (dossiers 2010) dat haalde keren in hetzelfde of in een ander binnen de 5 jaar in meer dan één opvangcentrum voor thuislozen verblijven. Zoals instelling van thuislozenzorg, gemen in de verslavingszorg met succes een handicaptenzorg, psychiatrische aantal initiatieven ter voorkoming van herval zorg, verslavingszorg, bijzondere ontwikkelde, hoopte men in de thuislozenzorg jeugdzorg of gevangenis verbleef - Registratie bewoners in juni en eveneens aandachtspunten te kunnen november 2011 i.k.v. herval in de detecteren en deze systematisch in te brengen thuisloosheid in de begeleiding. - Kwalitatieve bevraging van in thuisloosheid hervallen cliënten en Bovendien bleek dat het vooral efficiënt was om bevraging van de hulverleners het moment van overgang naar thuisloosheid te m.b.t. factoren die herval bekijken. Hoe korter mensen in de thuisloosheid bewerkstelligden. zitten, hoe meer kans er is op een succesvolle - Opmaak werkingsrapport herhuisvesting. Om de hervalproblematiek - SG PPT volgt acties op en stuurt bij waar nodig efficiënt aan te aanpakken betrekken de OostVlaamse CAW de bewoners van de opvangcentra maximaal.
In de opvangcentra voor dak- en thuislozen stelt - Bespreking van de resultaten rond - Eerste trimester 2012: herval -werkingsrapport 2011. bespreking rapport 2011 + men vast dat een aantal cliënten herhaalde Verder uitdiepen van indicatoren in bepalen acties ter keren in hetzelfde of in een ander het rapport op een Oost-Vlaams verdieping van de opvangcentrum voor thuislozen verblijven. overleg met de teambegeleiders en resultaten de leden van de stuurgroep In 2012 willen we vanuit de resultaten van de - Verder uitdiepen van indicatoren in bevraging verder werken aan verdieping en het werkingsrapport 2011 via bij actielijnen uitwerken om te werken aan een aantal ‘experten’ hervalpreventie in de praktijk. - Ontwikkelen van een gezamenlijke actie op basis van de resultaten van de bevragingen i.k.v. herval in
- Data en verslagen SG PPT
- Verslagen van de SG PPT
- Nota indicatoren herval met bijhorend actieplan.
- 19 april 2012: bespreking resultaten met teamverantwoordelijken en leden van de SG PPT- verslag - April-mei 2012: bevraging experten – nota - 26 juni 2012: provinciale werkdag thuislozen in PAC, Gent – verslagen + PowerPoint - Provinciale werkgroep ‘anders bevragen en versterken van het sociaal netwerk van thuis-
33
Jaar
Motivering
Acties
Timing
Indicator
de thuisloosheid - Opmaak werkingsrapport - SG PPT volgt acties op en stuurt bij waar nodig.
2013
2014
- 2- maandelijkse bijeenkomst van de SG PPT.
- Data en verslagen SG PPT
Resultaat lozen’ – 13/11, 11/12– verslagen + visie en missietekst. - Verwerking van alle gegevens in het werkingsverslag 2012. - Verslagen SG PPT
In 2013 willen we vanuit de resultaten van de bevraging en de acties in 2012 verder werken aan verdieping en actielijnen uitwerken om te werken aan hervalpreventie in de praktijk.
- Ontwikkelen van acties op basis - Eind januari 2013: afsluiten - Verslagen van de provinciale - 15/01: provinciale WG ‘anders van de besprekingen in de drie provinciale WG ‘anders werkgroepen met concrete bevragen en versterken van provinciale werkgroepen: bevragen en versterken acties op de werkvloer. sociale netwerken in de - Anders bevragen en versterken van het sociaal netwerk’ thuislozenzorg’ van het sociaal netwerk; - Januari- april 2013: - 29/01, 5/02 en 16/04: - Mobiel werken in de provinciale werkgroep provinciale WG ‘mobiel werken thuislozenzorg; ‘mobiel werken in TL’ in de TLZ’ – 11 projectfiches. - Samenwonen zonder - September 2013: - 30/09 en 16/01/2014: inkomensverlies. provinciale werkgroep provinciale WG ‘samenwonen ‘samenwonen zonder zonder inkomensverlies inkomensverlies’ mogelijk maken’ – 3 projectfiches - Opmaak werkingsrapport - Verwerking van gegevens in werkingsverslag 2012. - SG PPT volgt acties op en stuurt - 2- maandelijkse - Data + verslagen SG PPT - Verslagen SG PPT. bij waar nodig bijeenkomst van de SG PPT.
In de opvangcentra voor dak- en thuislozen stelt men vast dat een aantal cliënten herhaalde keren in hetzelfde of in een ander opvangcentrum voor thuislozen verblijven.
- Regionale acties om het verschil - Voorjaar 2014: oproep naar - Programma vorming + aantal in perceptie op krachten en de thuislozen-werkingen deelnemers noden tussen begeleiders en om actief aan de slag te cliënten in dialoog te brengen gaan met de ‘toolkit for a.d.h.v. actieve participatie van participation of homeless thuislozen. Dit onder andere door people’ en vorming voor de het gebruik van de ‘toolkit for medewerkers van de participation of homeless people’ deelnemende en de vorming ‘doelstellingen deelwerkingen. bepalen en evalueren in - Najaar 2014: aan de slag samenspraak met de cliënt’ met ‘de toolkit for opgenomen in het e-dossier. We participation’ in een aantal vertrekken hierbij vanuit de deelwerkingen
In 2014 willen we vanuit de resultaten van de bevraging verder werken aan verdieping en actielijnen uitwerken om te werken aan hervalpreventie in de praktijk. Vanuit de bevraging in 2011 in kader van ‘indicatoren herval’ kwam naar voor dat de
- April 2014: Oproep naar deelwerkingen - 7/11/2014: vorming + start in 12 participerende deelwerkingen – 12 projectideeën
- Mei 2014: Oproep naar deelwerkingen - 26/06/2014 en 13/10/2014: vormingsmomenten ‘radar’- 12
34
Jaar
Motivering
Acties
perceptie van hulpverleners en cliënten op de noden en krachten heel verschillend was. Door het in dialoog brengen van deze twee perspectieven, kan de begeleiding meer afgestemd worden op de vragen en krachten van cliënten en kan herval voorkomen worden. -
informatie betreffende ‘herankering’ van het Steunpunt AWW.
Opmaak werkingsrapport 2014
- De SG PPT volgt de twee projecten op en stuurt bij waar nodig.
Jaar
Motivering
Acties
Timing
Indicator
- 2014: vorming Radar, ‘doelstellingen bepalen en evalueren in samenspraak met de cliënt’ voor medewerkers van de thuislozenzorg. - Uiterlijk 30/03 2015
- Programma vorming + aantal deelnemers
- 3-maandelijkse bijeenkomst ven de SG PPT
- Verslagen van de SG PPT die het project opvolgt.
- Verslagen SG PPT.
Indicator
Resultaat
- Overlegvergaderingen OostVlaamse CAW’s. - Rapport resultaten overleg met mogelijke partners in Oost-Vlaamse regio’s.
- Informatie verwerkt in werkingsrapport 2011.
Timing
Resultaat participerende deelwerkingen
- Alle gegevens verwerkt in werkingsrapport 2014.
-
Operationele doelstelling 1.4: De Oost Vlaamse CAW’s ontwikkelen initiatieven in het kader van preventie uithuiszetting. 2011
Huurachterstallen of onaangepaste - Analyse inventaris initiatieven - Voorjaar: Analyse preventie uithuiszetting per CAW Initiatieven preventie wooncultuur leiden vaak tot uithuiszetting werkingsgebied (inclusief initiatieven uithuiszetting. waardoor kwetsbare burgers dreigen in dak- en van andere sectoren dan CAW en - Najaar: Contacten met thuisloosheid terecht te komen. Het aantal OCMW). mogelijke partners van uithuiszettingen op de particuliere en de - Elk Oost – Vlaams CAW ontwikkelt Oost- Vlaamse CAW’s sociale woonmarkt stijgt gestaag. In sommige samenwerkingsverbanden om een i.h.k.v. preventie regio’s werden door CAW’s of OCMW’s op initiatief uit te werken. uithuiszetting. bescheiden schaal succesvolle initiatieven genomen m.b.t. voorkomen van uithuiszetting. De Oost- Vlaamse CAW’s wensen de expertise te delen door ervaringsuitwisseling en innoverende methodieken te ontwikkelen om uithuiszetting te voorkomen.
35
Jaar
Motivering
Acties
Timing
Indicator
Resultaat
Operationele doelstelling 1.4: De Oost Vlaamse CAW’s ontwikkelen initiatieven in het kader van preventie uithuiszetting. 2012
2013
2014
Idem 2011
- Bespreking inventaris initiatieven - Voorjaar: bespreking preventie uithuiszetting per CAW inventaris Initiatieven werkingsgebied (inclusief initiatieven preventie uithuiszetting van andere sectoren dan CAW en - Najaar: Contacten met OCMW) partners van Oost- Elk Oost–Vlaams CAW ontwikkelt Vlaamse CAW’s ikv verder/onderhoudt samenwerkingspreventie uithuiszetting. verbanden om nodige initiatieven uit te werken
- Overlegvergaderingen OostVlaamse CAW’s
- Verslagen van lokale overlegmomenten en initiatieven ikv preventie uithuiszetting. - Verwerking van het proces in het werkingsverslag 2012.
Idem 2011
- N.a.v extra middelen voor - Jan-feb 2013: aanwerven preventieve woonbegeleiding van extra medewerkers sociale huurders voor het CAW op - Feb-dec 2013: Oostprovinciaal niveau: Vlaamse Visie- en methodiekontwikkeling; samenwerkings Sluiten van protocollen afsluiten samenwerkingsprotocollen tussen - Jan-dec 2013 visie- en CAW’s en sociale verhuurders; methodiekontwikkeling Stimuleren van kennisdeling en provinciale tussen de verschillende partners. kennisdeling - Project proactieve woonbegeleiding in Zuid-OostVlaanderen
- Extra preventieve woonbegeleiders. - Uniform samenwerkingsovereenkomst CAW – sociale verhuurders - Uniform aanmeldingsformulier voor sociale verhuurders. - Verslagen van de provinciale werkgroep PWB en van de provinciale intervisiemomenten.
- Vanaf 1 mei 2013: start preventieve woonbegeleiders. - Verslagen 2-mandelijkse bijeenkomst van de provinciale werkgroep PWB. - Regionale infomomenten PWB voor sociale verhuurders: 8/05 in SintNiklaas, 13/05 in Aalst en 16/05 in Gent - Oost-Vlaamse flyer voor sociale huurders, uniform aanmeldingsformulier, uniforme samenwerkingsovereenkomst, herinneringsbrieven, overeenkomst PWB en dossiervorming.
Idem 2011
- Verdere uitbouw preventieve woonbegeleiding sociale huurmarkt in Oost-Vlaanderen - Opstart aanbod preventieve
- 3 keer/jaar werkgroep PWB - 2 keer/jaar provinciale intervisie - Okt 2014: Aanwerving personeel
- Extra preventieve woonbegeleiders.
- Verslagen - Verdere visie- en methodiekontwikkeling - Cijferrapport 2014 - Werkingsverslag 2014
36
Jaar
Motivering
Acties
Timing
Indicator
Resultaat
Operationele doelstelling 1.4: De Oost Vlaamse CAW’s ontwikkelen initiatieven in het kader van preventie uithuiszetting. woonbegeleiding private huurmarkt in - Vanaf okt 2014: Oost-Vlaanderen Samenwerking en afspraken met lokale/regionale partners - Aanbod proactieve woonbegeleiding in Zuid-OostVlaanderen
37
Jaar
Motivering
Acties
Timing
Indicator
Resultaat
Operationele doelstelling 1.5: De Oost Vlaamse CAW’s werken actief samen met partners uit andere sectoren om door ‘gedeelde zorg’ de hulpverlening aan dak- en thuislozen te optimaliseren 2012
Vanuit de hulpverlening stellen we vast dat veel cliënten in de thuislozenzorg een instellingsverleden hebben of voor wie hulpverlening vanuit een andere sector geïndiceerd werd. Daarom willen de Oost Vlaamse CAW’s samenwerking uitbouwen met belendende sectoren ter voorkoming van thuisloosheid bij mensen na behandeling of verblijf in een instelling. Een aantal mensen met mentale beperkingen of psychiatrische aandoeningen komen in het vangnet van de thuislozencentra terecht. Voor hen is het meer dan wenselijk om de zorg te delen met de gespecialiseerde sectoren en aldus de (her)toeleiding indien wenselijk te faciliteren.
2013
Idem 2012
- Bespreking van het rapport van het - Eerste trimester 2012: - Verslag bespreking aantal thuislozen (dossiers 2010) dat bespreking rapport binnen de 5 jaar in meer dan één instelling van thuislozenzorg, gehandicaptenzorg, psychiatrische zorg, verslavingszorg, bijzondere jeugdzorg of gevangenis verbleef. - Inventaris en 1e contactname met betrokken partners - Vastleggen van mogelijke actielijnen die naar voor komen uit de - Verslagen van intersectorale - Tweede en derde bespreking van het cijfermateriaal en trimester 2012: contacten overleggen de contacten met betrokken partners. met betrokken - Lokaal overleg met diverse partners partners/sectoren en deelname aan intersectorale overleggen.
- Idem OPERATIONELE DOELSTELLING 1.3
- Voorstellen van de update van de - 1 maart 2013: Oost- PPT-presentaties van de inventaris van het Oost-Vlaamse Vlaamse studiedag: sprekers. aanbod van CAW’s en OCMW’s voor ‘Wonen en Welzijn: - Verslaggeving van de dak- en thuislozen. onlosmakelijk verbonden studiedag met de - N.a.v. de geupdate inventaris schakels in de strijd geformuleerde (beleids)signalen en -doelstellingen tegen dak- en (beleids)signalen en – formuleren. thuisloosheid’ in PAC, doelstellingen. - Opmaak werkingsrapport. Gent.
- Studiedag 1/03/2013. - De praktijken gedeelde zorg zijn opgenomen in de databank regionale netwerking van het SAW. - Werkingsrapport 2012 ingediend op 28/02/2013.
- Interview vanuit SAW rond goede intersectorale samenwerkings-praktijken m.b.t. dak- en thuislozen
38
Jaar
Motivering
Acties
Timing
Indicator
Resultaat
Operationele doelstelling 1.5: De Oost Vlaamse CAW’s werken actief samen met partners uit andere sectoren om door ‘gedeelde zorg’ de hulpverlening aan dak- en thuislozen te optimaliseren 2014
Idem 2012
- Inzetten op het installeren van structurele intersectoraal samenwerkingsverbanden rond probleemsituaties bij thuislozen die intersectorale zorg vragen. - Zicht krijgen op mogelijke samenwerking (o.a.-consultfuncties van verschillende sectoren) i.f.v. thuislozen en hierrond (meer) samenwerkingsverbanden uitbouwen.
- Najaar: inventariseren van structurele en adhoc/ informele samenwerkingsverbanden ifv thuisloze cliënten. - 2/12/2014: dialoogmoment over de intersectorale samenwerking i.f.v. thuislozen i.s.m. GGZ. - 2014: deelname van deelwerkingen thuislozenzorg aan het project ‘vreemdgaan’.
- Inventaris van de samenwerkingsverbanden. - Verslagen SG PPT en CAW SG Wonen-Welzijn. - Programma en aantal deelnemers
- Overzicht van de deelgenomen deelwerkingen thuislozenzorg
- Inventaris is mee opgenomen in het werkingsverslag 2014
- 2 juni 2014: gesprek met PAKT regio Gent-Eeklo. - 1/07, 8/09 en 14/11: bijeenkomsten van de intersectoraal samengestelde WG ter voorbereiding van de dialoogdag. - Verslagen en 10 projectfiches van de dialoogtafels.
39
Jaar
Motivering
Acties
timing
indicator
Resultaat
Operationele doelstelling 1.6: De Oost Vlaamse CAW’s werken samen om een regio-dekkend aanbod van nachtopvang, crisisopvang, noodopvang en algemene opvang te realiseren 2013
2014
Jaar
De voornaamste oorzaak van buiten slapen is niet alleen een gebrek aan opvang, maar ook de onaangepastheid van instellingen aan de noden van daklozen. Om er voor te zorgen dat niemand tegen zijn wil op straat moet slapen moeten er voldoende gedifferentieerde vormen van opvang zijn. Deze moeten zich richten naar verschillende doelgroepen waaronder personen in een precaire verblijfssituatie.
- Uitwisselen van nieuwe ontwikkelingen in het Oost-Vlaamse CAW aanbod voor dak- en thuislozen. - CAW Oost-Vlaanderen - SG crisishulp
Idem 2013
- In kader van de fusie van CAW OostVlaanderen bekijken verschillende interne stuur- en werkgroepen het aanbod i.f.v. regiodekking en afstemming tussen de verschillende regio’s. - De werkgroep PPT legt de besluiten en aanbevelingen uit het werkingsrapport 2012 voor aan de verschillende WG en SG met de vraag deze mee te nemen in de bepaling van hun doelen en acties.
Motivering
Acties
- 2013
- Verslagen van de stuurgroep provinciaal project (PPT) - Verslagen van SG crisishulpverlening
- Verslag stuurgroep PPT van 19/02 en van 25/03 - Verslagen van de stuurgroep crisis van 20/08, 17/09 en 16/10/2013
- Najaar 2013
2014
Timing
- Verslagen van de werk- en stuurgroepen
Indicator
- Verslagen en geformuleerde doelstellingen SG Wonenwelzijn en SG crisishulp
Resultaat
40
Operationele doelstelling 1.7: De Oost Vlaamse CAW’s werken actief samen met de OCMW”s, Samenlevingsopbouw en de Verenigingen waar Armen het woord nemen om de toegankelijkheid tot de huisvesting voor dak- en thuislozen te verbeteren 2013
Het recht op wonen is een belangrijk knelpunt voor maatschappelijk kwetsbare groepen en in het bijzonder voor dak- en thuislozen.
- Provinciale werkgroep ‘samenwonen - April-sept 2013 zonder inkomensverlies mogelijk maken’
- Leergroep ‘doorstroming naar Het betreft zowel problemen i.v.m. de woonst’ – SAW toegankelijkheid van sociale huisvesting als knelpunten op de particuliere markt. Vooral het gebrek aan gezonde en betaalbare woningen is een structureel knelpunt. - Overlegvergaderingen en plenaire vergadering ‘wonen’ van Steunpunt Daarom is de doelgroep ter bestrijding van armoede, genoodzaakt hun intrek te nemen in bestaansonzekerheid en sociale woningen van slechte kwaliteit. Het uitsluiting vinden van een woning is extra moeilijk voor een aantal doelgroepen.
- Inventaris goede praktijken - Verslag van de bijeenkomst - Verslagen van de bijeenkomsten
- Maart – november 2013
- Verslagen van de bijeenkomsten, nota Wonen en actiefiches m.b.t. wonen.
- Inventaris met goede Vlaamse praktijken - Verslag van de bijeenkomst op 30/09/2013 - Verslag van de bijeenkomsten op 28/03, 28/05, 26/09 en 19/11/2013 - Verslagen van de bijeenkomsten, nota Wonen en actiefiches m.b.t. wonen.
- 2013
"Betaalbare huisvesting" wordt door de eerstelijns-medewerkers naar voor geschoven als een belangrijk issue waarop ze volop wensen in te zetten. Dit schrijnend probleem kunnen we onmogelijk alleen aanpakken. We gaan op zoek naar bondgenoten zoals Verenigingen Waar Armen het Woord Nemen, samenlevingsopbouw, straathoekwerk. Samenwerken en signaleren is hier onze offensieve strategie.
41
Jaar
Motivering
Acties
Timing
Indicator
Resultaat
Operationele doelstelling 1.7: De Oost Vlaamse CAW’s werken actief samen met de OCMW”s, Samenlevingsopbouw en de Verenigingen waar Armen het woord nemen om de toegankelijkheid tot de huisvesting voor dak- en thuislozen te verbeteren 2014
Idem 2013
- Inventariseren van signalen uit o.a. de Gentse intersectorale signalenbundel op vlak van wonen. - Signalen rond wonen agenderen op het provinciaal armoede-overleg. - Project ‘Tijdelijke inzet leegstaande sociale woningen’ – Gent. - Stakeholdersoverleg omtrent ‘alternatieve woonvormen’ georganiseerd door Samenlevingsopbouw Vlaanderen - Actieve deelname en ondersteuning van Oost-Vlaamse initiatieven rond huisvesting.
- April-mei 2014
- 17/11/2014 - 2014
- Signalen wonen uit de signalenbundel - Signaal rond uithuiszettingen private huurmarkt + aanbod CAW. - Verslagen partneroverleggen. - Verslag. - Inventaris van acties waar CAW Oost-Vlaanderen mee organiseerde en/of aan deelnam.
- Signalen rond wonen werden gedestilleerd - Verslag: Signaal rond uithuiszettingen private huurmarkt + aanbod CAW. - Project startte effectief op in november 2014. - Verslag. - Bundeling wordt verwerkt in het werkingsrapport 2014 uiterlijk tegen 30/03/2015.
-
42
INHOUDSTAFEL
1. Situering
1
2. Werkgroep Provinciaal Project Thuislozenzorg
4
3. Verloop van het project in 2014: Operationele doelstellingen, acties en resultaten
4
3.1 Operationele doelstelling 1.3: CAW Oost-Vlaanderen ontwikkelt initiatieven om herval in de thuisloosheid te voorkomen. 3.1.3 Acties
4 5
3.1.1.3 Toolkit for participation of homeless people
5
3.1.1.4 Doelstellingen bepalen en evalueren in samenspraak met de cliënt’
6
3.2 Operationele doelstelling 1.4: CAW Oost-Vlaanderen ontwikkelt initiatieven in het 7 kader van preventie uithuiszetting. 3.1.4
Acties
7
3.1.2.3 Preventieve woonbegeleiding sociale huurmarkt
7
3.1.2.4 Preventieve woonbegeleiding private huurmarkt
8
3.3 Operationele doelstelling 1.5: CAW Oost-Vlaanderen werkt actief samen met partners uit andere sectoren om door ‘gedeelde zorg’ de hulpverlening aan dak- en thuislozen te optimaliseren 4.3.1
Acties
9
4.3.1.1 Inventariseren van structurele en adhoc samenwerkingsverbanden in functie van thuisloze cliënten
9
4.3.1.2 Dialoogmoment thuislozenzorg – GGZ rond dak- en thuislozen met een psychische problematiek
9
4.3.1.3 Project vreemd gaan
11
4.4 Operationele doelstelling 1.6: CAW Oost-Vlaanderen werkt samen om een regio-dekkend aanbod van nachtopvang, crisisopvang, noodopvang en algemene opvang te realiseren 4.4.1
12
Acties
12
4.4.1.1 Interne SG Wonen-Welzijn en SG crisishulp
12
4.5 Operationele doelstelling 1.7: CAW Oost-Vlaanderen werkt actief samen met de OCMW’s, samenlevingsopbouw en de verenigingen waar armen het woord nemen om de toegankelijkheid tot de huisvesting voor dak- en thuislozen te verbeteren. 4.5.1
8
13
Acties
13
3.5.1.1 Provinciaal armoede-overleg
13 43
3.5.1.2 Provinciaal project ‘Lokaal proactief handelen’
13
3.5.1.3 Lokale en regionale acties in het kader van vergroten toegankelijkheid van de huisvestingsmarkt
14
3.5.1.4 Stakeholdersoverleg over ‘alternatieve woonvormen’ georganiseerd door Samenlevingsopbouw Vlaanderen
14
3.5.1.5 Deelname aan woonoverleg
14
5 Evaluatie provinciaal project thuislozenzorg 2010-2014 CAW OostVlaanderen
16
4.1 Toelichting gelopen proces
16
4.2 Algemeen
16
4.3 Resultaten 2010-2014 per operationele doelstelling
17
4.3.1 Operationele doelstelling 1.1- 1.2: In kaart brengen van het hulpverleningsaanbod voor dak- en thuislozen van CAW en OCMW
17
4.3.2 Operationele doelstelling 1.3: CAW Oost-Vlaanderen ontwikkelt initiatieven om herval in de thuisloosheid te voorkomen
18
4.3.3 Operationele doelstelling 1.4: CAW Oost-Vlaanderen ontwikkelt initiatieven in het kader van preventie uithuiszetting
19
4.3.4 Operationele doelstelling 1.5: CAW Oost-Vlaanderen werkt actief samen met partners uit andere sectoren om door ‘gedeelde zorg’ de hulpverlening aan dak- en thuislozen te optimaliseren
19
4.3.5 Operationele doelstelling 1.6 CAW Oost-Vlaanderen werkt samen om een regio-dekkend aanbod van nachtopvang, crisisopvang, noodopvang en algemene opvang te realiseren
20
4.3.6 Operationele doelstelling 1.7: De Oost Vlaamse CAW’s werken actief samen met de OCMW’s, Samenlevingsopbouw en de Verenigingen waar Armen het woord nemen (VWAHWN) om de toegankelijkheid tot de huisvesting voor dak- en thuislozen te verbeteren
21
Bijlage 1: Uitnodiging dialoogdag Thuislozenzorg - GGZ
23
Bijlage 2: Concept projectplan in kader van gedeelde zorg voor dak- en thuislozen met een psychische problematiek.
24
Bijlage 3: Provinciaal project Thuislozenzorg van de Oost – Vlaamse Centra voor Algemeen Welzijnswerk – evaluatie jaarplan 2014
26
Bijlage 4: Meerjarenplan Provinciaal project Thuislozenzorg CAW OostVlaanderen 2010-2014
30
44
45
46