Werken met de Excelmappen Het nieuwe leerplan wijst op het gebruik van een Excelrekenmap naast andere ICT-toepassingen. Het handboek voorziet in de mogelijkheid om sommige opdrachten en oefeningen met de pc op te lossen. De computer is een zinvol en aangenaam werkinstrument. In iedere Excelmap zitten tips verwerkt, bedoeld voor de leerling, maar waar de leraar zeker zijn voordeel kan mee doen.
1
Vooraleer je met de lessen begint
Oefeningen die kunnen worden opgelost met Excel, zijn aangeduid met een logo opdrachten is een Excelmap voorzien.
. Ook voor sommige
Je kunt in de informaticaklas op elke leerlingencomputer een map ‘Economie online 5 AE’ voorzien, dit is een plaats op de harde schijf waar de leerling zijn werkstukken opslaat. Ofwel slaat de leerling zijn bestanden op op de server van de school. Informeer bij de beheerder van het informaticalokaal. Alle mappen zijn verzameld op bovenvermelde website (www.knooppunt.net). Wie werkt aan een pc waar enkel een oudere versie van Excel op staat (2003 of XP) opent enkel bestanden uit de hoofdmap ‘Excel 2003’. Uiteraard kiest iemand die wil werken in de nieuwe versie van Excel (2007) voor bestanden uit de hoofdmap ‘Excel 2007’. Belangrijk: Tests hebben uitgeweten dat de keuze van de juiste Excelversie van de bestanden zeer belangrijk is opdat alles (vooral de ‘knoppen’ die macro’s in werking stellen) naar behoren zou werken. Raadpleeg onderstaande tabel. De pc bevat
Besturingssysteem Windows XP of Vista of 7 Windows XP of Vista of 7 Windows XP of Vista of 7
Te gebruiken Excelbestanden via Macrobeveiliging www.knooppunt.net (zie verder) Enkel Office Enkel bestanden uit de hoofdmap Excel Gemiddeld (of laag) 2003/XP/97 2003/XP/97 Enkel Office 2007 Bij voorkeur (ten zeerste aanbevolen) Alle macro’s inschakelen bestanden uit de hoofdmap Excel 2007 Office 2003/XP/97 Enkel bestanden uit de hoofdmap Excel Gemiddeld (of laag) / en daarnaast nog 2003/XP/97. Alle macro’s inschakelen Office 2007 Bij opslaan compatibiliteitsmodus behouden (zie verder). De Excelmappen via Bordboeken (www.bordboeken.be) worden enkel aangeboden in Excel 2007-versie. Indien de pc enkel Office 2003/XP bevat, kunt u de dezelfde Excelbestanden, versie Excel 2003, openen via Knooppunt.net. Mappen bestemd voor de leerlingen eindigen op LL.xls. Een map open je door op de titel te klikken. Het programma Excel start op en start automatisch de aangeklikte map op.
INLEIDING
4
Excel 2003 Bij het openen wordt gevraagd of de macro’s in- of uitgeschakeld dienen te worden. Macro’s zijn automatische procedures die nodig zijn om het rekenen vlot te laten verlopen en zijn onontbeerlijk, dus: ‘Macro’s inschakelen’. De macro’s helpen bij het opslaan van de map, bij het afdrukken, bij het raadplegen van de oplossingen, enz. Belangrijk Als het dialoogvenster niet verschijnt, dient het beveiligingsniveau aangepast te worden. Dat is een eenmalige procedure, die verdere problemen voorkomt. Open Excel, kies in de menubalk voor ‘Extra’, ‘Macro’s’, ‘Beveiliging’. Kies voor ‘Gemiddeld’ en druk op ‘OK’. Kies niet voor een lage beveiliging: je kunt dan zelf niet meer ingrijpen bij het openen van macro’s.
Excel 2007 Om te kunnen werken met de Excelbestanden 2007 is het nodig dat de instellingen voor macro’s worden aangepast. Er moet gekozen worden voor ‘Alle macro’s inschakelen’. Enkel op deze manier zullen de knoppen (die macro’s in werking stellen) naar behoren werken. Belangrijk Hoe zorg je ervoor dat de macro's werken in Excel 2007: 1 Klik op de Officeknop bovenaan links 2 Opties voor Excel (onderaan dialoogvenster) 3 Vertrouwenscentrum 4 Instellingen voor vertrouwenscentrum 5 Klik de vierde keuze aan: Alle macro’s inschakelen
ECONOMIE ONLINE 5 AE
HANDLEIDING
5
Dit is de enige mogelijkheid om de knoppen in de werkmap te kunnen gebruiken.
2
De structuur van een Excelmap
De Excelmappen bestaan uit een menupagina en een of meerdere opdrachtenpagina’s. Bij het openen verschijnt de menupagina. De opdrachtenbladen zijn o.a. te bereiken door op de gepaste knop te drukken.
3
De menupagina
Op de menupagina kan de leerling zijn persoonlijke gegevens (naam, nummer en klas) invoeren. Deze gegevens worden overgenomen op de afdruk van de rekenmap. Dat is handig als een opdracht of oefening als taak meegegeven wordt. De gegevens kunnen ook worden opgenomen in de naam van het bestand bij het opslaan op de harde schijf.
INLEIDING
6
Verder kun je klikken op de knoppen waardoor je terechtkomt in opdrachten en oefeningen die opgenomen zijn in de rekenmap en in de procedures voor opslag en afdruk.
Als je op deze knop met het oefeningnummer klikt, kun je van start. Je gaat dan naar het rekenblad dat de oefening bevat.
Deze knop start de macro voor opslag van de map. Iedere school heeft zijn geplogenheden wat het opslaan van gegevens betreft. Informeer je bij de beheerder van het informaticalokaal. Als er geen afspraken zijn, of als je zelf mag bepalen hoe opgeslagen wordt, kun je best kiezen voor opslag op de C-schijf (de harde schijf), in de map ‘Economie online 5 AE’ (zie hoger). Zorg er wel voor dat een leerling altijd met hetzelfde toestel werkt. Best is dat de leerling onmiddellijk zijn werk opslaat via deze knop. Hij kan zijn persoonlijke gegevens aan de bestandsnaam laten toevoegen. Tijdens het werken is regelmatig opslaan aangeraden! Door te klikken op deze knop wordt het blad afgedrukt. Er verschijnt eerst een afdrukvoorbeeld.
ECONOMIE ONLINE 5 AE
HANDLEIDING
7
Als je dan klikt op de knop ‘Afdrukken’, start de afdruk. Je kunt er ook voor opteren zelf de oplossing af te drukken en dan te kopiëren voor de leerlingen. In de OPL-versie van de rekenmappen werkt de afdrukprocedure analoog. Uiteraard kun je ook afdrukken door de gewone Excelprocedure te volgen. De oplossing staat ook afgedrukt in deze handleiding en kan worden gekopieerd.
De juiste Door deze knop aan te klikken kan de leerling naar de oplossing. Hij heeft dan wel een wachtwoord nodig om de oplossing te openen. oplossing
INLEIDING
8
In sommige bladen vind je hier en daar rode driehoekjes. Achter deze driehoekjes zitten opmerkingen. Als je er met de muisaanwijzer op gaat staan, verschijnt de boodschap.
4
De opdrachtenpagina
In de opdrachtenpagina’s gaan de leerlingen aan het werk.
Standaard zijn een reeks knoppen ingebouwd:
ECONOMIE ONLINE 5 AE
HANDLEIDING
9
In de tips vindt de leerling de voornaamste Exceltechnieken die hij kan gebruiken bij de oplossing van de oefening. Er staat ook uitgelegd hoe je een formule opbouwt of hoe je een grafiek maakt. De leerlingen kunnen deze tips nalezen tijdens hun zelfstandig werk. Uiteraard laten we hen niet los op een opdracht zonder een inleidend leergesprek waarbij het probleem geanalyseerd wordt en gewezen wordt op eventuele moeilijkheden. Deze knop spreekt voor zich.
In sommige rekenbladen zijn nog tijdbesparende procedures te starten.
5
andere
knoppen
aanwezig
om
Tot slot
De wachtwoorden van de oplossingen zijn achteraan in deze handleiding afgedrukt. En mocht een rekenmap onverwacht toch vastlopen, niettegenstaande onze zorg om alles vlot te laten verlopen, sla op, sluit Excel af en herbegin. Geef trouwens aan de leerlingen de raad regelmatig hun werk op te slaan. In de oplossingenversie van al de rekenmappen kunnen de in te vullen cellen gewijzigd worden. Zo kun je als leerkracht daar waar je wenst de oplossing aanpassen en actualiseren. Wat indien een leerling die werkt met het programma Excel 2007 en toch een Excelmap uit de hoofdmap ‘Excel 2003’ heeft geopend? Bij het openen van een Excelwerkmap zal je merken dat deze automatisch in de ‘Compatibiliteitsmodus’ staat (zie bovenaan in de titelbalk van Excel). Enkel in deze modus zal de rekenmap werken zoals bedoeld. Om deze modus te behouden moet men met onderstaande twee zaken rekening houden bij het opslaan van het bestand. 1. Opslaan Kies altijd als bestandstype (bij Opslaan als) voor Excel 97-2003-werkmap. Als gevraagd wordt om het bestand om te zetten naar de Excel 2007-versie, kies je voor Nee! Zoniet zullen de knoppen (en dus de macro’s) niet meer werken.
2. Compatibiliteitscontrole Indien bij het opslaan het dialoogvenster Compatibiliteitscontrole verschijnt, klik dan op Doorgaan. Doe eerst het vinkje weg bij Compatibiliteit controleren bij opslaan van deze werkmap.
INLEIDING
10
Het grote verschil tussen Excel 2003 en 2007 zie je vooral als je wilt werken met een grafiek. In het begin vraagt het wel wat zoekwerk om goed overweg te kunnen met deze vernieuwing in de 2007versie. Daarom werd in de desbetreffende werkmappen onder de knop ‘Tips bij de grafiek’ extra uitleg voorzien ten behoeve van Excel 2007-gebruikers. Tip: in Excel 2007 zijn alle mogelijke acties te vinden in het Lint (bovenaan het programma). Zo ook voor het bewerken van een grafiek. Klik in de grafiek en in het Lint vind je alle mogelijke knoppen om je grafiek aan te passen aan je wensen.
ECONOMIE ONLINE 5 AE
HANDLEIDING
11
