Waar blijft de schoonheidsspecialist?

Waar blijft de schoonheidsspecialist? Onderzoek onder net afgestudeerde vakmensen

Eindrapport

december 2010 In opdracht van: Hoofdbedrijfschap Ambachten (HBA) Postbus 895 2700 AW Zoetermeer Uitgevoerd door: Research voor Beleid drs. J.F.M. de Jonge Postbus 602 2700 MG Zoetermeer HBA-publicatiereeksnr.: 469 ISBN: 978-90-5774-192-0

Copyright © 2010 HBA Behoudens de in of krachtens de Auteurswet 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook zonder de schriftelijke toestemming van de uitgever, het Hoofdbedrijfschap Ambachten.

Inhoudsopgave

1

Inleiding

5

1.1

Achtergrond

5

1.2

Vraagstelling

6

1.3

Aanpak van het onderzoek

6

2

De arbeidsmarkt

9

3

De opleiding en de beroepspraktijk

13

4

Onderweg naar de toekomst

19

4.1

De toekomst in de ogen van de respondenten

19

4.2

De toekomst in de ogen van de onderzoeker

20

Bijlage 1 Vragenlijst

23

Bijlage 2 Aansluiting opleiding beroepspraktijk

35

Bijlage 3 Bijscholingsbehoefte en detail

39

3

4

1

Inleiding

1.1

Achtergrond

In de branches voor de uiterlijke verzorging wordt een substantiële opleidingsinspanning gepleegd om tegemoet te komen aan de behoeftes bij klanten aan dienstverlening. De recessie lijkt de stijgende vraag naar diensten van kappers, schoonheidsspecialistes en pedicures nauwelijks af te remmen. Ten grondslag daaraan ligt de nog steeds stijgende uitgaven voor de uiterlijke verzorging in Nederland1. Het aantal ondernemingen in de drie branches en dan met name het aantal ZZP-bedrijven neemt sterk toe. Kennelijk is er ruimte in de markt voor deze professionals. Bij kappers neemt het aantal gediplomeerden op niveau 2 en 3 licht af maar vooral bij de schoonheidspecialisten is er (onder andere door het nieuwe niveau 4) sprake van een forse toename van nog geen 600 gediplomeerden aan het begin van deze eeuw tot ruim het dubbele anno 20092. We weten echter niet wat die gediplomeerden gaan doen als ze de opleiding verlaten hebben. Gaan ze direct als ZZP-er of als een medewerker in een salon aan het werk? Blijven ze in de branches van de uiterlijke verzorging? Gaan ze werken in een van de aanpalende bedrijfstakken als de wellness sector, parfumerieën of in hotels? Of kiezen ze voor een heel ander traject? Vooral bij de schoonheidsspecialistes lijken de aantallen gediplomeerden groter dan het aantal nieuwe werkplekken (vooral ZZP). Voor de brancheorganisaties in de uiterlijke verzorging maar ook voor de onderwijsinstellingen is het van belang om te weten of hun afgestudeerden emplooi vinden en ook of de competenties die ze met hun diploma hebben verkregen op die werkplek ook daadwerkelijk tot hun recht komen. De ANBOS heeft bij monde van haar voorzitter de heer O. Bijlsma de vraag gesteld waar al die opgeleide schoonheidspecialistes blijven 3. Onderdeel van de vraag van ANBOS was ook of die afgestudeerden in bedrijven terecht komen waar de competenties van schoonheidsspecialisten toepasbaar zijn of dat er een beweging in de markt zit waarbij voor delen van de markt ook andere competenties gevraagd worden. Het Hoofd Bedrijfschap Ambachten heeft deze vraag van de ANBOS opgepikt en deze in overleg verbreed naar alle ambachtelijke beroepen in de uiterlijke verzorging. Research voor Beleid/ EIM heeft de opdracht gekregen voor het uitvoeren van een onderzoek naar de arbeidsmarktpositie van recent afgestudeerde professionals in de uiterlijke verzorging.

1

2

3

Dit blijkt bijvoorbeeld ook uit de gegevens van de Nederlandse Cosmetica Vereniging. Zij melden een stijging van omzetten in de afgelopen drie jaren van 4%, 7% en 5% (2008). Een groot deel van de omzet zit in producten voor haarverzorging, huidverzorging en decoratieve cosmetica. De bedrijven die aangesloten zijn bij de NCV leveren ook aan de professionals in de branche. Deze cijfers zijn een bewerking van gegevens van Cfi en betreffen de diploma’s behaald bij ROC’s. Vooral voor schoonheidsspecialisten en voetverzorgers zijn de aantallen gediplomeerden uit de private opleidingen ook substantiële aantallen. De gegevens worden gepubliceerd in het momenteel nog niet gepubliceerd rapport voor het KOC (macrodoelmatigheid uiterlijke verzorging 2010). In 2000 werden er 513 nieuw diploma’s voor schoonheidsspecialisten uitgereikt. In 2009 is dit aantal gestegen naar 1420 waarvan 335 op het niveau 4. De schoonheidsspecialist april 2009.

5

Voorliggende rapport over de schoonheidspecialisten is een van de drie rapporten die verschenen zijn (daarnaast ook voor kappers en pedicures). Daarnaast is ook een geïntegreerd rapport beschikbaar.

1.2

Vraagstelling

Bij de schoonheidsspecialisten is de vraagstelling gericht op de gediplomeerden en is er naast een belangstelling voor de cijfers ook inhoudelijke informatie gewenst over de vraag of men op de opleiding de juiste competenties heeft aangeleerd die in de latere beroepsuitoefening van belang zijn. De vraag die voor ligt is primair gericht op de arbeidsmarktkeuzes die gediplomeerde schoonheidsspecialisten. Arbeidsmarktkeuzes zijn natuurlijk nooit onbeperkt en er moeten wel banen zijn, of kansen om met enig succes ZZP-er te kunnen worden. De kwantitatieve cijfermatige aansluiting van de opleidingen op de marktvraag is gegeven met het deel van de afgestudeerden dat een plaats vindt in de markt (als werknemer of ondernemer). Als het zo is dat een groot deel van de gediplomeerden helemaal niet in de branches gaat werken kunnen we natuurlijk niet spreken over een efficiënte aansluiting van opleidingen op de arbeidsmarkt1. Als gediplomeerden in aanpalende branches terecht komen, kan dat een teken zijn van de brede inzetbaarheid van de gediplomeerden. Als dat er veel zijn betekent dat ook iets voor de opleiding. Naast een kwantitatieve aansluiting is er ook de vraag gesteld naar de kwalitatieve aansluiting; heeft de gediplomeerde die competenties verworven welke nodig zijn voor een effectieve beroepsuitoefening? Vooral daar waar gediplomeerden in aanpalende branches terecht komen waar de competenties van de uiterlijke verzorging gevraagd worden is het interessant om te zien wat men aan de opleiding heeft en waar eventueel hiaten zijn; wat mist men in de opleiding terwijl de beroepsuitoefening dit wel eist. Beide elementen; de kwantitatieve en kwalitatieve aansluiting staan centraal in het onderzoek. In het kort wordt de vraagstelling van het onderzoek als volgt gedefinieerd; In welke mate komen de uitstromers van de opleidingen niveau 3 en niveau 4 voor schoonheidsspecialisten terecht op de arbeidsmarkt (of zoeken ze hun heil elders). De vraag daarbij is ook hoe ze de geleerde competenties ervaren in het licht van de actuele beroepsuitoefening?

1.3

Aanpak van het onderzoek

Logistiek Het onderzoek heeft plaats gevonden door middel van een Internet enquête onder de doelgroep. Daartoe is de medewerking gekregen van DUO-Ibgroep die alle contactgegevens van

1

Zoals gezegd is er voor een deel van de afgestudeerden geen optie van werknemerschap maar alleen van ondernemerschap. In strikte zin is daar geen sprake van een arbeidsmarkt, maar feitelijk natuurlijk wel omdat de markt voor ZZP-ers ook verzadigd kan raken of door een groot aanbod sterk verdund.

6

studenten en leerlingen heeft. We hebben DUO gevraagd een op naam gestelde brief te sturen naar personen die kort geleden als schoonheidsspecialist een diploma hebben behaald (schooljaar 2008-2009). Deze brief is door DUO verstuurd op briefpapier van Research voor Beleid. Voor het stimuleren van de respons is onder de doelgroep een inscentive gegeven door middel van de verloting van een viertal minilaptops. Degenen die de brief hebben ontvangen konden door middel van een speciale inlogcode toegang krijgen tot de vragenlijst. Deze inlogcode maakte een latere koppeling aan enkele achtergrondgegevens van de ex-leerling (postcode, opleiding, leeftijd, geslacht) mogelijk. Via deze inlogcode heeft ook de verloting plaats gevonden. Vragenlijst De vragenlijst is opgesteld door Research voor Beleid en in concept voorgelegd aan vertegenwoordigers van de Anbos en het scholenveld. Een directeur van een van de grotere ROC’s was zo vriendelijk om de onderzoeker van commentaar te voorzien op de concept vragenlijst. De vragenlijst bevat de volgende elementen: Opleidingsachtergrond Arbeidsmarktsituatie en arbeidsmarktgedrag Kwalitatieve aansluiting; oordeel over de inhoud van de opleiding Toekomstverwachtingen werk en scholing Achtergrondinformatie

1

De vragenlijst zelf is in de bijlage opgenomen. Deze vragenlijst is afgenomen voor exstudenten voor opleidingen uit alle branches van de uiterlijke verzorging (kappers, pedicures en schoonheidsspecialisten). De vragenlijst is voorbereid door een aantal testinterviews bij leden van de doelgroep. Respons In totaal hebben 520 gediplomeerde schoonheidsspecialisten de vragenlijst op Internet ingevuld. 18% van alle gediplomeerde schoonheidsspecialisten hebben een opleiding gevolgd op niveau 4; de rest op niveau 3. Veel van degenen die een opleiding hebben gevolgd voor schoonheidspecialisten blijken – zoals van te voren bekend was- ook een andere opleiding in de uiterlijke verzorging te hebben. Figuur 1.1

De respons voor de schoonheidspecialisten

Schoonheidspecialiste

329

Schoonheidsspecialiste en pedicure

149

Kapper en schoonheidsspecialiste Totaal schoonheidspecialiste

42 520

Deze aantallen garanderen een goede representativiteit en voldoende mogelijkheden om de gegevens uit te splitsen naar afzonderlijke deelgroepen in de respons.

1

Veel van de achtergrondinformatie als leeftijd, regio en soort diploma is ook door DUO verstrekt.

7

8

2

De arbeidsmarkt

Een van de belangrijkste vragen uit het onderzoek betreft de arbeidsmarkt van pas afgestudeerde schoonheidspecialisten. In het artikel van de voorzitter van de Anbos vroeg hij zich al af wat al deze mensen gaan doen na hun diploma. Het traditionele perspectief van professionals in deze branche is die van zelfstandig ondernemerschap. 96% van alle ondernemingen voor schoonheidsspecialisme zijn zzp bedrijven. Daarnaast vinden steeds meer vakvrouwen een baan in aanpalende branches in de wellness sector of de detailhandel. In de rapportage over de arbeidsmarkt en opleidingen in de uiterlijke verzorging is ook gerapporteerd dat het aantal bedrijven –vooral de ZZP bedrijven- in aantal sterk toegenomen is (van 8000 in het jaar 2000 tot ruim 13.000 in 2009). Overzicht Het antwoord op de vraag waar deze mensen heen gaan is gegeven in de onderstaande tabel. Tabel 2.1

Wat doen gediplomeerde schoonheidspecialisten

Werknemer in de uiterlijke

Schoonheids-

Schoonheids-

specialiste

specialiste

Totaal

niveau 3

niveau 4

40%

47%

41%

12%

11%

12%

31%

20%

29%

verzorging Zelfstandig ondernemer in de uiterlijke verzorging Werknemer in een andere sector; detailhandel, gezondheidszorg Zonder betaald werk* Totaal

18%

21%

18%

100%

100%

100%

Het beeld is duidelijk, maar ook enigszins verrassend. De traditionele zzp-er vinden we maar voor 12% van de gevallen terug. Een groot deel vindt als werknemer emplooi (41% zie ook tabel 2.2). Dat betekent bij elkaar dat net de helft van de schoonheidsspecialisten emplooi vindt in de sector waarvoor ze de opleidingen hebben gevolgd. Dat is een tamelijk laag cijfer, waarbij we bij de interpretatie wel rekening moeten houden met het gegeven dat Nederland op het moment van meting nog in een economische recessie zat1. Het is duidelijk niet zo dat iedereen die voor dit vak een opleiding heeft genoten ook werkt als schoonheidspecialist. Natuurlijk is de meting betrekkelijk kort na afstuderen (1/2 -1,1/2 jaar) en het perspectief van een eigen bedrijf is voor veel van deze relatief jonge mensen waarschijnlijk niet zo aantrekkelijk.

1

Er is van deze recente datum nog weinig vergelijkbaar datamateriaal. Traditioneel zit het getal voor dergelijke branches waar een specifiek op het beroep gerichte opleiding voor nodig is belangrijk hoger (60-80%, met een frictiewerkloosheid van 5-20%).

9

De ondernemers De ondernemers die er zijn hebben voor ¾ een schoonheidssalon en de anderen hebben een gecombineerde salon met pedicure erbij. Aan de ondernemers in deze groep (55 personen= 12% van alle ondervraagden) is gevraagd of ze de Anbos kennen en of ze lid zijn. De bekendheid is bijna 100% maar niet meer dan 15% van de ondernemers is ook daadwerkelijk lid geworden. Het is dus geen gebruik om zich als jonge ondernemer ook direct in te schrijven bij de branche-organisatie. Werknemers in de uiterlijke verzorging We hebben voor degenen die werknemer zijn geworden in de uiterlijke verzorging nog wat preciezer in beeld gebracht wat de aard is van die bedrijven. Dat zien we in de volgende tabel. Alle percentages zijn op het totaal aantal afgestudeerden. Tabel 2.2

Bedrijf waar de schoonheidsspecialist in loondienst werkt

Salon voor schoonheidsspecialisten

Schoonheids-

Schoonheids-

Totaal

specialiste

specialiste

schoonheids-

niveau 3

niveau 4

specialisten

23%

28%

23%

7%

16%

9%

6%

3%

6%

2%

0%

2%

Bedrijf in wellness (sauna, beauty farm, zonnestudio) Hotel of parfumerie met schoonheidssalon of kapsalon Zorginstelling met voorzieningen voor uiterlijke verzorging Een kapperszaak Totaal

2%

0%

2%

40%

47%

41%

Een toch vrij fors deel van de gediplomeerden die werken in de uiterlijke verzorging geven aan dat ze dat doen in een schoonheidssalon. Er zitten ook veel mensen bij die wel in de uiterlijke verzorging werken maar het vak uitoefenen in bedrijven in de wellness sector. Vooral voor degenen die een opleiding hebben genoten op niveau 4 blijkt dat het geval. Ook in parfumerieën waar een voorziening is voor schoonheidsspecialisme zien we deze mensen terug (vooral niveau 3)1. De zorginstellingen en kapperszaken waar ook schoonheidsspecialisten hun emplooi vinden completeren het beeld2. Werknemers buiten de uiterlijke verzorging We hebben hiervoor gezien dat veel schoonheidspecialisten terecht komen in branches die buiten de uiterlijke verzorging zijn. In onderstaande tabel wordt aangegeven in welk soort branches zij terecht komen. Hierbij wordt weer uitgegaan van een percentage van het geheel zodat de procenten voor tabel 2.1, 2.2 en 2.3 dezelfde basis hebben en direct vergelijkbaar zijn.

1

2

We zien ook mensen in een parfumerie werken maar dan als verkoopmedewerker. Deze mensen zijn meegeteld in de groep werknemer in een andere sector. De in tabel 2.2 opgenomen aantallen betreffen schoonheidsspecialisten die als schoonheidsspecialist aan het werk zijn. Ongeveer 1/3 van alle schoonheidspecialisten waarover hier gerapporteerd wordt heeft ook een diploma als pedicure. Zorginstellingen hebben ook behoefte van vakmensen met dit specifieke specialisme.

10

Tabel 2.3

Sectoren buiten de uiterlijke verzorging waar schoonheidsspecialisten werkzaam zijn Schoonheids-

Schoonheids-

Totaal

specialiste

specialiste

schoonheid-

niveau 3

niveau 4

specialisten

De gezondheidszorg

4%

1%

4%

Een parfumerie of drogist

5%

2%

4%

Een andere winkel

7%

6%

7%

Een kantoor

4%

2%

3%

Anders, namelijk:

12%

9%

11%

Totaal

31%

20%

29%

Het soort bedrijven waar men werkt is een bonte mengeling van bedrijven in de zorg, de detailhandel en op kantoren (vooral zakelijke dienstverlening). Een deel van deze groep 12 % van de totale groep volgt naast het werk ook een opleiding. Dat zijn vrijwel allemaal opleidingen die niets te maken hebben met de uiterlijke verzorging en liggen op mbo of hbo-niveau.; veelal in de zorg of detailhandel. Bij de HBO opleidingen wordt ook enkele keren de opleiding huidtherapie aan de hogeschool Utrecht genoemd. Degenen zonder betaald werk Tenslotte is er nog de groep van pas afgestudeerde schoonheidspecialisten die geen betaald werk hebben of ondernemer zijn. Dit is 18% van de totale groep. Van deze groep is ruim 1/3 daadwerkelijk werkzoekend en valt bijgevolg onder de definitie van werkloos (7%). Degenen die werkzoekend zijn zoekt vooral een baan in de uiterlijke verzorging; 27% wil liever een baan die niets met de uiterlijke verzorging te maken heeft. Van de overige 11% is 3% bezig aan de opleiding op niveau 4 (na afronding van 3) en nog 1% aan de afronding van een pedicure opleiding en eveneens 1% aan de HBO opleiding huidtherapie. De overige 6% is bezig aan een geheel andere opleiding op mbo of hbo niveau.

11

12

3

De opleiding en de beroepspraktijk

In de opleiding voor schoonheidsspecialisten worden leerlingen voorbereid op hun latere beroep als schoonheidspecialisten. We hebben in het voorgaande gezien dat niet iedereen ook daadwerkelijk als schoonheidspecialist aan de slag gaat. De oordelen van de afgestudeerden zijn in dit onderzoek gedetailleerd bevraagd. Daarvoor is op een groot aantal onderdelen van de opleiding gevraagd of ze het voldoende hebben geleerd, of ze het geleerde ook daadwerkelijk toepassen en of ze eventueel op het desbetreffende onderwerp nog een scholingsbehoefte hebben. Daartoe is het kwalificatiedossier voor de opleiding schoonheidsspecialist geanalyseerd en zijn de onderdelen van de opleiding die te herleiden zijn naar afzonderlijke werkprocessen in de vragenlijst opgenomen. Alle afgestudeerden hebben deze onderwerpen voorgeschoteld gekregen in het volle besef dat bepaalde (met name de gespecialiseerde) behandelingen alleen van toepassing zijn op degenen met opleiding op niveau 4. Achtereenvolgens komen aan de orde: Basisbehandelingen Gespecialiseerde behandelingen Wellnessbehandelingen Bedrijfsvoering Bij ieder onderwerp is steeds gevraagd of men vind dat dit voldoende geleerd is en of het veel wordt toegepast. Daarbij hebben we voor de rapportage alleen gekeken naar degenen die ook daadwerkelijk als schoonheidspecialisten (in loondienst of als ondernemer) werken en dus het geleerde in praktijk brengen. In het onderstaande wordt gewerkt met zogenaamde radargrafieken (ook wel spindiagrammen genoemd). Een uitleg van de radargrafieken vindt u in bijlage 2. De basisbehandelingen Bij de vragenlijst is een onderscheid gemaakt in de volgende basisbehandelingen: huidanalyse, gezichtsbehandeling, lichaamsbehandeling, cosmetische behandeling hand, nagel en voeten, visagie, nagelstyling van de natuurlijke nagel (geen kunstnagels), behandeling donkere huid en de behandeling mannenhuid. We hebben de uitslagen in z radargrafieken neergelegd waardoor in één oogopslag te zien is waar de sterke en minder ontwikkelde kanten van de opleiding zitten. Eerst die van de niveau 3 opleiding en vervolgens die van de niveau 4 opleiding.

13

Figuur 3.1

Voldoende geleerd van de basisbehandelingen; niveau 3 en 4 Niveau 3

Basisbehandelingen

Niveau 4

Huidanalyse 100% Mannenhuid

80% 60%

Gezichtsbehandeling

40% Donkere huid

20% 0%

Nagelstyling, van de natuurlijke nagel (geen kunstnagels)

Lichaamsbehandeling

Cosmetische behandeling hand, nagel en voeten Visagie

Hier blijkt dat de basisbehandelingen van huidanalyse, gezichtbehandeling, lichaamsbehandeling en de cosmetische behandeling van hand nagel en voeten door bijna 100% van de respondenten als “voldoende geleerd” wordt gezien1. Voor de niveau 4 opleidingen geldt dat in vergelijkbare mate. Men heeft de onderdelen goed geleerd en past die ook toe. Belangrijk lager scoren (bij de niveau 3 opleiding) de onderdelen visagie (76%) nagelstyling (59%) donkere huid (41%) en mannenhuid (63%). Hier lopen de beide lijnen van niveau 3 en 4 ook uit elkaar. Als het de bedoeling is dat alle leerlingen hiervan voldoende kennis hebben genomen dan is voor deze behandelingen nog wel enige winst te behalen. Geleerd en ook gebruikt? Het zal ook geen verbazing wekken dat voor deze behandelingen in hun praktijk van niveau 3 afgestudeerden ook wat minder voorkomen; wat men onvoldoende geleerd heeft kan men ook niet toepassen. Bekijken we deze uitslagen voor degenen die de niveau 4 opleiding hebben gehad dan blijken deze onderdelen echter wel goed aangeleerd. De percentage afgestudeerden die aangeven deze onderdelen in voldoende mate geleerd te hebben liggen steeds boven de 80% of 90% en daarmee een stuk hoger dan bij de niveau 3 opleidingen. In de bijlage 2 vindt u de grafieken per niveau waar het geleerde en de beroepspraktijk naast elkaar worden gelegd. Gespecialiseerde behandelingen Kijken we naar de gespecialiseerde behandelingen dan is dit vooral van toepassing voor de niveau 4 opleiding. Voor de duidelijkheid is ook het geleerde in de niveau 3 opleidingen erbij gezet.

1

Uit de beantwoording blijkt ook dat men deze behandelingen veel toepast.

14

Figuur 3.2

Gespecialiseerde behandelingen geleerd? Gespecialiseerde behandelingen

Niveau 3 Niveau 4

acne 100% manuele lymfedrainage

80%

oosterse massage (Shiatsu)

60% 40% permanent make-up

20%

pincementmassage

0%

voetreflexzonemassage

bindw eefselmassage

camouflage

ontharen laserbehandeling

In deze grafiek is aangegeven dat Acne en shiatsu massage elementen zijn die men in de niveau 4 opleiding veelal wel geleerd heeft (88%). Voor de pincementmassage en de camouflagetechnieken geldt dat al een heel stuk minder met respectievelijk 35% en 28%. De andere specialisaties worden vrijwel niet gegeven op niveau 4 (en ook niet op niveau 5). Geleerd en ook gebruikt? In de bijlage 2 zijn de grafieken gegeven waarin de relatie bekeken wordt tussen de mate waarin deze behandelingen geleerd worden in relatie tot de mate waarin deze worden toegepast. Daar zien we voor niveau 3 een verschil; met name bij de gespecialiseerde behandeling van Acné. Die wordt in deze opleiding weinig geleerd maar in de beroepspraktijk zien we deze wel vaak toegepast. Daar is dus sprake van een onvoldoende kwalitatieve aansluiting tussen de opleiding en de beroepspraktijk. Dezelfde opmerking geldt in iets mindere mate ook voor het toepassen van camouflagetechnieken. Die aansluiting is bij de niveau 4 opleiding (waar deze gespecialiseerde behandelingen ook een prominenter plaats hebben in het curriculum) veel beter verzorgd. Acné en de oosterse massage worden hier veel beter geleerd en dat zijn ook de twee toepassingen die in de beroepspraktijk veruit het meest voorkomen. Wellnessbehandelingen De wellnessbehandelingen zijn ook in hoge mate aandachtspunten in de niveau 4 opleiding.

15

Figuur 3.3

Wellnessbehandelingen geleerd? Wellnessbehandelingen

Niveau 3 Niveau 4

aromatherapie 100% 80% advies/toepassen bruiningsmethoden

60%

thelassotherapie

40% 20% 0%

advies en toepassing afslankmethoden

kleuradvies make-up en kleding

hoofdhuid en oormassage

Het patroon is heel duidelijk. Alle soorten wellnessbehandelingen zijn in de niveau 4 opleidingen door de meeste schoonheidsspecialisten voldoende geleerd. Voor de niveau 3 opleidingen zijn deze behandelingen grotendeels onbekend, of liggen in ieder geval substantieel lager. Geleerd en ook gebruikt? Dit zien we ook terug in de figuren in bijlage 2 waar de mate waarin het geleerde ook wordt toegepast is weergegeven. De toepassingen zijn relatief bescheiden voor zowel niveau 3 als 4. Voor niveau 4 zijn de behandelingen goed aangeleerd maar worden ze weinig toegepast. Voor niveau 3 worden ze minder goed geleerd maar in de praktijk wel degelijk toegepast, zij het ongeveer ¼ minder dan bij degenen met een niveau 4 opleiding. Vaardigheden bedrijfsvoering Een groot deel van de bedrijven in de branche zijn zzp-bedrijven. Het ligt dus erg voor de hand dat veel van de nu afgestudeerde schoonheidsspecialisten vroeg of laat een eigen bedrijf gaan starten. In hoofdstuk 2 hebben we gezien dat dit voor de meeste gediplomeerden nog niet aan de orde is als ze net zijn afgestudeerd. De vaardigheiden om een eigen bedrijf te voeren zijn echter wel onderdeel van het curriculum. In de onderstaande figuur is te zien of de afgestudeerden van niveau 3 en 4 dit in voldoende mate geleerd hebben.

16

Figuur 3.4

Bedrijfsvoering geleerd? Niveau 3

Bedrijfsvoering

Niveau 4 Cliënten adviseren over producten en behandelingen 100% Personeel begeleiden Bedrijf starten 80% 60% 40%

Personeel w erven en aanstellen

Bedrijfsplan opstellen

20% 0% Marketing bedrijf, reclame, klantenw erving

Financiële administratie voeren

Prijzen/ tarieven bepalen

Verkooptechnieken

Inkoop en voorraadbeleid uitvoeren

Duidelijk is dat het patroon voor niveau 4 belangrijk groter is dan voor niveau 3. Toch zijn er enkele zaken waarvoor bij beide niveaus kennelijk weinig aandacht is. Dat geldt bijvoorbeeld voor het de onderwerpen van personeel, maar ook voor het bepalen van prijzen en tarieven, verkooptechnieken en inkoopbeleid. De niveau 4 opleiding scoort wel rond of boven de 80% voor de onderdelen cliënten adviseren, bedrijf starten, bedrijfsplan opstellen en marketing. De niveau 3 opleiding haalt alleen voor het onderdeel cliënten adviseren een cijfer van boven de 60% van de afgestudeerden die zeggen voldoende geleerd te hebben. Geleerd en ook gebruikt? In bijlage 2 zien we per niveau het verschillen tussen goed geleerd en ook vaak toegepast. Dat is bij enkele onderdelen wel een wat vreemde vergelijking. Een bedrijf starten of een bedrijfsplan maken kun je maar beter goed geleerd hebben maar pas je natuurlijk niet vaak toe. Een nieuw bedrijf opzetten is voor de meesten immers een eenmalige activiteit. Uit die bijlage blijkt dat verkooptechnieken en cliënten adviseren de meest voorkomende activiteiten zijn voor een goede bedrijfsvoering. Ze zitten natuurlijk ook dicht bij de gewone dagelijkse uitvoeringspraktijk. Dit wordt ook goed geleerd; zeker op niveau 4. Voor de andere elementen geldt dat de meeste taken in de praktijk niet zo veel voorkomen. Dat is ook logisch omdat er maar 12% van de afgestudeerden een eigen bedrijf is begonnen. De nascholingsbehoeften liggen op uiteenlopende punten maar nergens zo duidelijk en sterk als bij de onderdelen van de bedrijfsvoering. Zowel voor degenen die een niveau 3 opleiding hebben gevolgd als voor degenen die een niveau 4 opleiding gevolgd hebben ligt de scholingsbehoefte op alle onderwerpen boven de 50%. Daarmee ligt de scholingsbehoefte op deze onderwerpen substantieel hoger dan bij de basisbehandelingen, de gespecialiseerde behandelingen en de wellnessbehandelingen.

17

Conclusie Als we het geheel overzien dan constateren we dat er op de niveau 3 opleiding voor de meeste basisbehandelingen overwegend voldoende geleerd wordt. Ruimte voor verbetering is er nog op het terrein van visagie, de donkere huid en de mannenhuid. Er wordt weinig gedaan aan gespecialiseerde en wellnessbehandelingen, maar die zitten ook niet of nauwelijks in het curriculum. Waar de niveau 3 opleiding weinig aan doet zijn de onderwerpen van bedrijfsvoering. Eigenlijk scoort daar alleen het onderwerp klanten adviseren nog voldoende maar van alle andere bedrijfsgerichte onderwerpen als verkooptechnieken, administratie voeren, inkoopbeleid en marketing worden door meer dan de helft van de schoonheidsspecialisten aangegeven dat ze er niet voldoende van geleerd hebben. Uit de cijfers blijkt duidelijk dat voor de niveau 3 opleidingen daar het manco ligt. De niveau 4 opleidingen geven een ander beeld. Voor het volledige pallet van basisbehandelingen en wellnessbehandelingen scoort deze opleiding goed en geeft 80-100% van de schoonheidsspecialisten met deze opleiding aan er voldoende van geleerd te hebben. Bij de gespecialiseerde behandelingen zijn vooral de acne behandelingen en de oosterse massage goed geleerd maar liggen de overige technieken wat op de achtergrond. Er zijn enkele vaktechnische onderwerpen waarvoor nascholing gewenst wordt zoals visagie en de donkere huid in het pakket basistechnieken en (toch ook weer) acne en bindweefselmassage bij de gespecialiseerde behandelingen. Bij beide opleidingen is echter een duidelijke behoefte van nascholing op het terrein van de bedrijfsvoering.

18

4

Onderweg naar de toekomst

4.1

De toekomst in de ogen van de respondenten

Zoals in hoofdstuk 2 is aangegeven, zijn lang niet alle afgestudeerde schoonheidsspecialistes bezig in de uiterlijke verzorging. In hele grove schetsen neergezet; de helft wel en de helft niet. 12% heeft een eigen salon en nog eens 41% werkt in een salon. De overigen werken niet of werken in een heel andere sector. Daarmee is duidelijk dat de helft werkt in het verlengde van de opleiding en de andere helft niet. Van belang is daarbij wel om te weten of de investering die ze in de opleiding hebben gedaan op termijn er nog gaat uitkomen; hebben ze plannen om toch nog het vak in te gaan. WE behandelen hieronder de toekomstplannen voor alle onderscheiden groepen: De ondernemers in de uiterlijke verzorging De werknemers in de uiterlijke verzorging De werknemers in andere branches De niet werkenden (waaronder de werkzoekenden) Daar waar er interessante verschillen te melde zijn tussen degenen met opleidingsniveau 3 en niveau 4 wordt dat expliciet aangegeven. De toekomst van de ondernemers in de uiterlijke verzorging De toekomst van de ondernemers in de sector is betrekkelijk eenduidig. Ze verwachten vrijwel zonder uitzondering over een jaar nog werkzaam te zijn als zelfstandig ondernemer in hun vak. Van de 12% ondernemers is maar een enkeling van mening dat het bedrijf het komend jaar beëindigd zal gaan worden. Ze hebben daarvoor ook een actieve nascholingsbehoefte die voor een deel ligt in elementen rondom de bedrijfsvoering en voor een deel bij het bijhouden van modetrends. Op het terrein van de basisvaardigheden liggen relatief weinig nascholingsbehoeften; behalve op “donkere huid” en “mannenhuid”. De meeste bijschilingsbehoeften liggen bij de bedrijfsvoering en de gespecialiseerde behandelingen en wellnessbehandelingen. In bijlage 3 zijn de details van de bijscholingsbehoefte te zien. De toekomst van de werknemers in de uiterlijke verzorging Ook voor deze groep die overigens veel groter is dan de groep ondernemers zien we een heel transparant beeld. Ze blijven in de uiterlijke verzorging. Vrijwel iedere werknemer verwacht over een jaar nog werkzaam te zijn in de sector. Een enkeling (6%) is wel op zoek naar een baan buiten de sector, maar wil dat dan kennelijk combineren. Twee derde denkt gewoon te blijven waar men nu zit, en een 17% is op zoek naar een andere baan in de uiterlijke verzorging. Er is ook nog potentieel voor het ondernemerschap. 14% van de werknemers (6% van het totaal) geeft aan dat ze in de loop van het komende jaar een eigen bedrijf willen starten. De bijscholingbehoeften voor deze groep liggen net als bij de ondernemers bij de wellness en gespecialiseerde behandelingen en de bedrijfsvoering maar ze zijn voor de basisvaardigheden wat sterker dan de ondernemers aangeven. De details van de bijscholingsbehoeften zijn te zien in bijlage 3.

19

De toekomst van degenen zonder baan in de uiterlijke verzorging Dit zijn zowel degenen die een baan hebben in een andere sector als degenen die geen baan hebben. Ook voor deze beide groepen zien we flink potentieel voor de sector. 60% van alle mensen die niet in de uiterlijke verzorging werken denken daar het komend jaar wel in terecht te komen. De helft daarvan als werknemer en de andere helft als ondernemer. Hoe concreet deze plannen gemaakt kunnen worden moet de toekomst uitwijzen maar feit blijft dat er nog veel onbenut potentieel zit in deze groep.

4.2

De toekomst in de ogen van de onderzoeker

De arbeidsmarkt Dit rapport geeft duidelijkheid over de actuele arbeidsmarkt en de perspectieven voor de toekomst van pas afgestudeerde schoonheidsspecialisten. De groep is momenteel nog maar voor ongeveer de helft werkzaam in de branche; het grootste deel als werknemer, een minderheid als ondernemer. Degenen die in de uiterlijke verzorging zitten blijven daar ook en degenen die er nog niet werken of ondernemen gaan dat voor een groot deel wel doen. Ongeveer 20% van de totale groep werkt niet in de uiterlijke verzorging en heeft ook geen intentie om dat alsnog te doen. Die wenden zich dus af van het vakgebied. Een flinke groep van ongeveer 30% van alle gediplomeerden werkt nog niet in de uiterlijke verzorging maar ziet zichzelf wel daar terecht komen, de helft als ondernemer de andere helft als werknemer. Het potentieel bij elkaar opgeteld zal dus 80% van alle afgestudeerden in de uiterlijke verzorging gaan werken. Ruim 30% is of wordt ondernemer en de helft is of wordt werknemer. Tegelijk is de vraag of die ruimte er is. Het aantal zzp bedrijven in de schoonheidsverzorging is de afgelopen jaren bijna verdrievoudigd en dat maakt de spoeling dun. Door steeds maar weer grote aantallen vakmensen op te leiden blijft de spoeling verder verdunnen. Dat zorgt niet voor een vitale bedrijvigheid en brengt onvermijdelijk ook veel bedrijfssluitingen met zich mee. Het gegeven dat van degenen die niet in de uiterlijke verzorging werken er bijna 60% is die dat eigenlijk wel wil is betekenis voor het perspectief; men wil wel maar kan niet. De arbeidsmarkt voor zzp bedrijven en bedrijven met personeel is kennelijk beperkt. Dat zou ook betekenis moeten hebben voor de aantallen studenten die men in de opleiding zou moeten willen hebben. De opleiding De opleiding op zowel niveau 3 als 4 is voor wat betreft de basishandelingen prima op orde. Men heeft er voldoende geleerd en de geleerde handelingen komen in de praktijk ook veel voor. Dat geldt met name voor de huidanalyse, gezichtsbehandeling, lichaamsbehandeling en de cosmetische behandeling van hand, nagel en voeten. Voor niveau 3 opleidingen zijn er terzake visagie, donkere huid, mannenhuid en nagelstyling wel wat aanknopingspunten voor verbetering. De niveau 4 opleidingen zijn wat dat betreft op orde. De wellnessbehandelingen en ook enkele van de gespecialiseerde behandelingen scoren goed bij de niveau 4 opleiding. Op het punt van de bedrijfsvoering zien we bij beide opleidingen manco’s. Bij de niveau 4 opleiding zijn die minder prominent dan bij niveau 3, maar desondanks kan met een gerust hard de stelling verdedigd worden dat de technische basis voor het ondernemerschap wel maar de bedrijfseconomische basis zeker niet in de opleiding gelegd wordt. Op dit punt zijn

20

dan ook veel nascholingsbehoeften. In een sector waar uiteindelijk 96% van alle ondernemingen zzp bedrijven zijn en dus het beroepsperspectief van schoonheidsspecialistes vooral een van ondernemerschap is dan wekt dat wel verwondering. Omgekeerd zien we dat de voorbereiding op het werknemerschap in grotere bedrijven als die in de wellnesssector met name in de niveau 4 opleiding goed verzorgd is. Belangrijkste tekortkoming van de opleiding is de voorbereiding op het ondernemerschap; daar is nog een hoop te winnen.

21

22

Bijlage 1 Vragenlijst B3649\23 januari 2009

De vragenlijst wordt voorgelegd via een Internet enquête. Via een brief die verzonden wordt door de IB-groep worden personen geselecteerd die een opleiding hebben gevolgd in de uiterlijke verzorging. De enquête is maatwerk en gericht op de personen die in de belangstelling van de brancheorganisaties vallen. Anbos en Provoet zijn geïnteresseerd in degenen die met een diploma de arbeidsmarkt opkomen. Het Branche Platform Kappers is juist geïnteresseerd in degenen die de opleiding ongediplomeerd verlaten. Wij krijgen een geanonimiseerd bestand en kunnen aan de inlogcode zien of de desbetreffende persoon een opleiding voor kapper, schoonheidsspecialist of voetverzorger heeft gehad, en dus ook of er een diploma gehaald is. Bij schoonheidspecialisten en voetverzorgers komt het regelmatig voor dat er 2 diploma’s worden behaald en de IB-groep registreert altijd maar één diploma. Over de diploma’s en opleiding worden desondanks vragen gesteld. Dat zijn controlevragen om na te gaan of alles goed gegaan is. De vragenlijst bestaat uit een 6-tal blokken en een afsluiting. Er zit een systeem van routing in de vragenlijst dat in de platte tekst die nu voorligt niet direct zichtbaar is. De meeste blokken zijn voor alle respondenten geldig. Blok 3 is alleen geldig voor degenen die een niet afgeronde opleiding kappers hebben gedaan; dat gaat over de redenen waarom ze met de studie gestopt zijn. Blok 5 over de kwalitatieve aansluiting geldt alleen voor degenen die een afgeronde opleiding voor schoonheidspecialisten of pedicure hebben gedaan Overzicht van de blokken van de vragenlijst. Blok

Inhoud

Voor wie

1

Introductie

Allen

2

Screening opleidingsachtergrond

Allen

3

Redenen studiestakers

Kappers die met de opleiding gestopt zijn

4

Arbeidsmarkt en scholing situatie

Allen

5

Kwalitatieve aansluiting

Schoonheidspecialistes en Pedicures

6

Toekomstverwachtingen werk en scholing

Allen

7

Afsluiting

Allen

23

Blok 1 Algemene introductie voor alle respondenten Beste ex leerling van een opleiding in de uiterlijke verzorging, Fijn dat je mee wilt doen aan de enquête over de arbeidsmarkt en opleidingen in de uiterlijke verzorging. De uitnodiging voor deze enquête heb je gekregen door een brief van de IB-groep waar alle studenten en leerlingen van onderwijsinstellingen in Nederland geregistreerd staan. Onderzoekbureaus zoals EIM kunnen vragen om brieven of vragenlijsten te versturen zonder dat we zelf over die adressen en namen beschikken. We doen dit onderzoek voor het Hoofd Bedrijfschap Ambachten die dat doet namens de Anbos, het Branche Platform Kappers en ProVoet. De vragenlijst bevat vragen over de opleiding waar je aan deelgenomen hebt en over je huidige werk. Het invullen van de vragenlijst zal ongeveer een kwartier van je tijd nemen.

Blok 2 Opleidingsachtergrond (alle respondenten) Deze vragen gaan over de opleiding voor de uiterlijke verzorging waar je kort geleden aan deelgenomen hebt. Welke opleiding in de uiterlijke verzorging heb je gevolgd?

Schoonheidspecialiste

Grimmeur

Pedicure

Kapper

Schoonheidsspecialiste en pedicure

Kapper en pedicure

Kapper en schoonheidsspecialiste

In het MBO zijn opleidingen op niveau 1, 2, 3 en 4. Weet je welk niveau jouw opleiding had?

Kapper niveau 2

Afro kapper niveau 2

Kapper niveau 3 (all round kapper)

Afro kapper niveau 3 (all round afro kapper)

Schoonheidsspecialiste niveau 3

Schoonheidsspecialiste niveau 4

Pedicure niveau 3

Pedicure niveau 4 (medisch pedicure)

Heb je deze opleiding afgerond met een diploma?

24

Nee, ik ben met de opleiding gestopt.

Ja, ik heb een diploma gehaald voor mijn opleiding

Ja, ik heb twee diploma’s behaald

(alleen voor kappers) Had je een arbeidscontract in een kapsalon (was het een bbl opleiding) toen je de opleiding verliet?

Ja

Nee

Blok 3 Redenen studiestakers (alleen kappers die gestopt zijn met de opleiding) Wanneer ben je met de opleiding gestopt.

In het eerste jaar van de opleiding

In het tweede jaar van de opleiding

Op een ander moment

Weet niet

Hieronder staan stellingen over redenen om met de opleiding te stoppen. Wil je per onderwerp aangeven of dat bij je meespeelde toen je stopte. Heb je de interesse voor het kappersvak verloren.

Ja

Nee

Kon je elders een (leukere of betere) baan krijgen.

Ja

Nee

Wilde je een eigen bedrijf beginnen in het kappersvak.

Ja

Nee

Kon je geen stageplaats of leerbedrijf vinden?

Ja

Nee

Vond je de opleiding te duur?

Ja

Nee

Had je slechte cijfers op de opleiding.

Ja

Nee

Vond je de opleiding te zwaar

Ja

Nee

25

Was de opleiding achteraf niet zo’n goede keuze

Ja

Nee

Ging het in het leerbedrijf niet zo goed als je verwachtte?

Ja

Nee

Vond je een opleiding in een heel ander beroep eigenlijk interessanter

Ja

Nee

Ben je ziek geworden waardoor je met je opleiding moest stoppen

Ja, het was een ziekte die met het vak te maken heeft

Ja, maar mijn ziekte had niets met het vak te maken

Nee

Ben je verhuisd en kon je daardoor niet verder met je opleiding

Ja

Nee

Waren er andere persoonlijke redenen om te stoppen met de opleiding?

Nee

Ja, er waren de volgende redenen (toelichting vragen)

Blok 4 Arbeidsmarktsituatie (allen) Wat doe je nu? Ben je … 1

werknemer in de uiterlijke verzorging

2

werknemer in een andere sector; detailhandel, gezondheidszorg,

3

zelfstandig ondernemer in de uiterlijke verzorging

4

zonder betaald werk

Indien 1 Werk je in

Een kapperszaak

Een salon voor schoonheidsspecialisten

Een bedrijf voor voetverzorging

Een bedrijf in de welness sector; (sauna, beauty farm, zonnestudio, fitness, hotel met wellness voorziening)

Een hotel of parfumerie met schoonheidssalon, of kapsalon

Een zorginstelling met voorziening voor pedicure, kapsalon of schoonheidsbehandelingen

26

Indien 2 Werk je in

De gezondheidszorg

Een parfumerie of drogist

Een andere winkel

Een kantoor

Anders namelijk ……………………………………………….

Indien 3 Heb je een bedrijf als

Kapper

Schoonheidspecialist

Pedicure

Combinatie kapper en schoonheid of pedicure

Combinatie schoonheidspecialist en pedicure

Indien schoonheidspecialist;

Ken je de Algemene Nederlandse Bond voor Schoonheidsspecialisten; Anbos en ben je lid? o

Ja ik ken ze en ben lid van de Anbos

o

Ja maar ik ben geen lid

o

Nee

Indien 4 Ben je werkzoekend

Ja

Nee

Ben je op zoek naar een baan in

Een kapperszaak

Een salon voor schoonheidsspecialisten

Een bedrijf voor voetverzorging

Een bedrijf in de welness sector; (sauna, beauty farm, zonnestudio, fitness)

Een hotel of parfumerie met schoonheidssalon, of kapsalon

Een zorginstelling met voorziening voor pedicure, kapsalon of schoonheidsbehandelingen

Een baan die niets met mijn opleiding te maken heeft.

Voor alle respondenten Volg je momenteel een opleiding?

Ja

Nee

27

Indien ja

Is dat een opleiding voor

Kapper niveau 2

Kapper niveau 3

Schoonheidspecialist niveau 3

Schoonheidspecialist niveau 4

Pedicure niveau 3

Pedicure niveau 4

Een andere opleiding op mbo niveau namelijk ……………………………….

Een andere opleiding op hbo niveau namelijk ……………………………..

Blok 5 Inhoudelijke aansluiting (5A alleen voor schoonheidspecialistes, 5B voor pedicures) Alleen voor personen die een afgeronde opleiding in schoonheid of voet hebben gedaan en werk hebben gevonden of ondernemer zijn in de uiterlijke verzorging. Screening schoonheid of pedicure

Blok 5A schoonheidsspecialisten Bij de volgende vragen willen we nagaan of je voldoende hebt gehad aan je opleiding en de opgedane vaardigheden en kennis kunt toepassen in je huidige werk. Voor ieder onderwerp willen we drie dingen weten; heb je het geleerd op de opleiding, gebruik je het in de praktijk en heb je behoefte aan scholing op dat onderwerp. Als je bijvoorbeeld van het onderwerp mannenhuid vindt dat je er voldoende over geleerd hebt, dit soms gebruikt en er geen scholingsbehoefte aan hebt vult je dit als volgt in: geleerd voldoende of niet

Mannenhuid

28

gebruik

scholingsbehoefte

voldoende

niet

gebruik

gebruik

gebruik

geleerd

geleerd

ik vaak

ik soms

ik niet

X

X

ja

nee

X

Dit zijn de onderwerpen Geleerd voldoende of niet

gebruik

scholingsbehoefte

voldoende

niet

gebruik

gebruik

gebruik

geleerd

beter

ik vaak

ik soms

ik niet

ja

nee

Huidanalyse

Gezichtsbehandeling

Lichaamsbehandeling

Cosmetische behandeling hand, nagel en voeten

Visagie


Donkere huid

Mannenhuid

Gespecialiseerde behandeling; acne

Gespecialiseerde behandeling; camouflage

Gespecialiseerde behandeling; pincementmassage

Gespecialiseerde behandeling; manuele lymfedrainage

Gespecialiseerde behandeling; oosterse massage (Shiatsu)

Gespecialiseerde behandeling; ontharen laserbehandeling

Gespecialiseerde behandeling; permanent make-up

Gespecialiseerde behandeling; voetreflexzonemassage

Gespecialiseerde behandeling; bindweefselmassage

Wellnessbehandeling; Aromatherapie

Wellnessbehandeling; Thelassotherapie

den

Wellnessbehandeling; hoofdhuid en oormassage

Wellnessbehandeling; kleuradvies make-up en kleding

thoden

Cliënten adviseren over producten en behandelingen

Bedrijf starten


Marketing bedrijf, reclame, klantenwerving

Verkooptechnieken




Personeel werven en aanstellen

Personeel begeleiden

Wellnessbehandeling; advies en toepassing afslankmetho-

Wellnessbehandeling; adviseren toepassen bruiningsme-

29

Screening voor alleen pedicures

Blok 5B pedicures Bij de volgende vragen willen we nagaan of je voldoende hebt gehad aan je opleiding en de opgedane vaardigheden en kennis kunt toepassen in je huidige werk. Voor ieder onderwerp willen we drie dingen weten; heb je het geleerd op de opleiding, gebruik je het in de praktijk en heb je behoefte aan scholing op dat onderwerp. Als je bijvoorbeeld van het onderwerp “behandeling risicovoet” vindt dat je er voldoende over geleerd hebt, dit soms gebruikt en er geen scholingsbehoefte aan hebt vult je dit als volgt in: geleerd voldoende of niet

Gespecialiseerde behandeling behandelen risicovoet

gebruik

scholingsbehoefte

voldoende

kon

gebruik

gebruik

gebruik

geleerd

beter

ik vaak

ik soms

ik niet

X

X

ja

nee

X

geleerd voldoende of niet

gebruik

scholingsbehoefte

voldoende

kon

gebruik

gebruik

gebruik

geleerd

beter

ik vaak

ik soms

ik niet

ja

nee

Voetonderzoek uitvoeren

Basisbehandeling voeten uitvoeren

Gespecialiseerde behandeling screenen risicovoet

Gespecialiseerde behandeling behandelen risicovoet

Specialistische technieken uitvoeren

Voorlichting aan klant geven


Bedrijf starten




Tarieven bepalen




30

Screening voor alleen kappers van het Zadkine college

Blok 5C Kappers Bij de volgende vragen willen we nagaan of je voldoende hebt gehad aan je opleiding en de opgedane vaardigheden en kennis kunt toepassen in je huidige werk. Voor ieder onderwerp willen we drie dingen weten; heb je het geleerd op de opleiding, gebruik je het in de praktijk en heb je behoefte aan scholing op dat onderwerp. Als je bijvoorbeeld van het onderwerp “föhnen en stylen” vindt dat je er voldoende over geleerd hebt, dit soms gebruikt en er geen scholingsbehoefte aan hebt vult je dit als volgt in: geleerd voldoende of niet

Föhnen en stylen

gebruik

scholingsbehoefte

voldoende

niet

gebruik

gebruik

gebruik

geleerd

geleerd

ik vaak

ik soms

ik niet

X

X

ja

nee

X

geleerd voldoende of niet

gebruik

scholingsbehoefte

voldoende

niet

gebruik

gebruik

gebruik

geleerd

geleerd

ik vaak

ik soms

ik niet

ja

nee

Afspraken maken en ontvangen van klanten

Analyse van haar en hoofdhuid

Knippen en snijden van het haar

Verzorgen van haar en hoofdhuid

Kappen van lang haar

Föhnen en stylen

Tijdelijk omvormen van het haar

Blijvend omvormen van het haar

Producten en diensten verkopen aan de klant

Kleuren en ontkleuren van het haar

Behandeling afronden en administratie bijwerken

31

Blok 6 Toekomstverwachtingen werk en scholing (Allen) (aanwijzing voor de webontwikkelaar) Dit is een wat ingewikkeld blok qua screening. Gebruik hiervoor de eerste screeningvraag van blok 4. Er zitten vragen bij voor de volgende groepen; 6.1 Vragen voor zowel werkgevers als werknemers in de uiterlijke verzorging 6.2 Vragen voor werknemers in de uiterlijke verzorging 6.3 Vragen voor werkgevers in de uiterlijke verzorging 6.4 Vragen voor werkenden buiten de uiterlijke verzorging of voor degenen die niet actief zijn op de arbeidsmarkt (geen werk)

6.1.

Screening voor respondenten werkzaam als ondernemer in de uiterlijke verzorging of werknemer in de uiterlijke verzorging (groep 6.1) Verwacht je over een jaar nog werkzaam te zijn in je eigen bedrijf?

Ja

Nee

Heb je momenteel behoefte aan bij- of nascholing?

Ja

Nee

Indien Ja Op welk terrein ligt dan de nascholing (meerdere antwoorden mogelijk)

6.2.

Vaktechnische gespecialiseerde behandelingen

Verkooptechnieken

Marketing en klantenwerving

Bedrijfvoering

Modetrends in de branche

Screening voor werknemers in de uiterlijke verzorging Ben je op zoek naar een andere baan

Ja, ik wil voor mezelf beginnen in de uiterlijke verzorging

Ja, naar een ander bedrijf in de uiterlijke verzorging

Ja, maar ik zoek een baan buiten de uiterlijke verzorging

Nee, ik blijf bedrijf waar ik nu werk

6.3 Screening voor ondernemers in de uiterlijke verzorging Overweeg je te stoppen met je bedrijf?

32

Ja, ik ga een baan zoeken als werknemer in de uiterlijke verzorging.

Ja, ik ga een baan zoeken buiten de uiterlijke verzorging.

Ja, maar ik weet nog niet wat ik ga doen.

Nee, ik ga door met mijn bedrijf

6.4

Screening voor werkenden buiten de uiterlijke verzorging en voor niet actieven Overweeg je te gaan werken in de uiterlijke verzorging?

Ja, ik ga een baan zoeken als kapper.

Ja, ik ga een baan zoeken als schoonheidsspecialist of pedicure.

Ja, ik ga een kappersbedrijf beginnen.

Ja, ik ga een schoonheidssalon beginnen.

Ja, ik ga een praktijk voor voetverzorging beginnen.

Blok 7 Afsluiting (allen) Dit is het einde van onze vragenlijst. Mede namens het HBA, het Brancheplatform Kappers, de Anbos en ProVoet willen wij je hartelijk danken voor het deelnemen aan dit onderzoek. Voor de deelnemers van dit onderzoek worden 4 minilaptops Samsung N140 verloot. Als je kans wilt maken op zo’n prachtige minilaptop vul dan hieronder je mailadres op. Je krijgt dan van ons bericht over de loting.

………………………………………………………………………….

Heb je nog een opmerking over de vragenlijst of over dit onderzoek dan verzoeken wij je deze hieronder te noteren ………………………………………………………………………….

Dank voor je medewerking. Jos de Jonge Onderzoeker EIM, Zoetermeer

33

34

Bijlage 2 Aansluiting opleiding beroepspraktijk In de onderstaande figuren wordt een grafische weergave gegeven van de relatie tussen beroepspraktijk en opleiding. De roze lijn is steeds de lijn van de opleiding, de blauwe van de beroepspraktijk. Als de waarde ver van het 0-punt afzit is het ook een belangrijk onderwerp; het komt veel voor in de beroepspraktijk (blauw) en of is voldoende geleerd (roze). Zo worden achtereenvolgend de basisbehandelingen, de gespecialiseerde behandelingen, de wellnessbehandelingen en de bedrijfsvoering gepresenteerd. Als de waarde van blauwe en roze lijn bij elkaar in de buurt komen dan komt de bedrijfsvoering overeen met het geleerde. Het cijfer 100 betekent dat het door alle respondenten gezien wordt als een onderwerp dat voldoende geleerd is en door iedereen ook vaak wordt toegepast. Als de beroepspraktijk verder van de 0 vandaan zit dan het geleerde (dus Blauw zit buiten roze dan schiet de opleiding tekort ten opzichte van de beroepspraktijk. Bij kleine verschillen heeft dan geen betekenis maar grote verschillen wel. Basisbehandelingen niveau 3

beroepspraktijk geleerd

Huidanalyse 100 Mannenhuid

80

Gezichtsbehandeling

60 40 20 Donkere huid

Lichaamsbehandeling

0



beroepspraktijk

Basisbehandelingen niveau 4

geleerd

Huidanalyse 100 Mannenhuid

80

Gezichtsbehandeling

60 40 20 Donkere huid

0


Lichaamsbehandeling


35

Gespecialiseerde behandelingen niveau 3


Acne 50 Bindweefselmassage

40

Camouflage

30 20 Voetreflexzonemassage

10

Pincementmassage

0

Permanent make-up

Manuele lymfedrainage

Ontharen laserbehandeling

Oosterse massage (Shiatsu)

beroepspraktijk

Gespecialiseerde behandelingen niveau 4

geleerd

Acne 100 Bindweefselmassage

80

Camouflage

60 40 Voetreflexzonemassage

20

Pincementmassage

0

Permanent make-up

Ontharen laserbehandeling

36

Manuele lymfedrainage

Oosterse massage (Shiatsu)

beroepspraktijk

Wellnessbehandelingen niveau 3

geleerd

Aromatherapie 60 50 40

Adviseren toepassen bruiningsmethoden

Thelassotherapie

30 20 10 0

Advies en toepassing afslankmethoden

Kleuradvies make-up en kleding

Hoofdhuid en oormassage

Wellnessbehandelingen niveau 4


Aromatherapie 100 80 Adviseren toepassen bruiningsmethoden

60

Thelassotherapie

40 20 0

Advies en toepassing afslankmethoden

Kleuradvies make-up en kleding

Hoofdhuid en oormassage

37

Bedrijfsvoering niveau 3


Cliënten adviseren over producten en behandelingen 100 Personeel begeleiden

Bedrijf starten

80 60 40

Personeel w erven en aanstellen


20 0 Marketing bedrijf, reclame, klantenw erving



Verkooptechnieken


Bedrijfsvoering niveau 4


Cliënten adviseren over producten en behandelingen 100 Personeel begeleiden

80

Bedrijf starten

60 Personeel w erven en aanstellen

40


20 0 Marketing bedrijf, reclame, klantenw erving



Verkooptechnieken Inkoop en voorraadbeleid uitvoeren

38

Bijlage 3 Bijscholingsbehoefte en detail Bijschol ingsbehoefte van on d e r n e m e r s i n d e b r a n c h e 1.

1

Huidanalyse

24%

Gezichtsbehandeling

20%

Lichaamsbehandeling

25%


20%

Visagie

36%


29%

Donkere huid

42%

Mannenhuid

40%


58%


49%


49%


53%


51%


53%


55%


49%


51%


49%


49%

Wellnessbehandeling; advies en toepassing afslankmethoden

47%


51%


49%

Wellnessbehandeling; adviseren toepassen bruiningsmethoden

44%


44%

Bedrijf starten

61%


61%


65%

Verkooptechnieken

59%


57%


54%


63%


46%


46%

Het percentage geeft aan welk percentage van de ondernemers zegt scholingbehoefte op de desbetreffende handelingen te hebben.

39

Bijschol ingsbehoefte van we r k n e me r s in d e b r a nc h e 1.

1

Huidanalyse

39%

Gezichtsbehandeling

35%

Lichaamsbehandeling

41%


32%

Visagie

59%


42%

Donkere huid

64%

Mannenhuid

55%


65%


50%


47%


55%


53%


59%


52%


57%


59%


45%


43%

Wellnessbehandeling; advies en toepassing afslankmethoden

49%


47%


55%

Wellnessbehandeling; adviseren toepassen bruiningsmethoden

49%


62%

Bedrijf starten

66%


64%


65%

Verkooptechnieken

72%


65%


66%


63%


57%


59%

Het percentage geeft aan welk percentage van de ondernemers zegt scholingbehoefte op de desbetreffende handelingen te hebben.

40

Research voor Beleid Bredewater 26 Postbus 602 2700 MG Zoetermeer tel: 079 32 22 222 fax: 079 32 22 212 e-mail: [email protected] www.research.nl

41

Waar blijft de schoonheidsspecialist?

Recommend Documents