Inhoud Voorwoord Simone Kalff
11
Reflectie op mediation Alex Brenninkmeijer
13
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
13 13 15 17 19 21 23 25
Inleiding Context Mediation in Nederland Een brug tussen recht en psychologie De betekenis van het proces en alternatieven voor het proces. De kern van mediation Procedure of uitkomst? Mens en systeem
Mediation, faciliteren van onderhandelingen Alain Verbeke
27
1. Mediation or not? 1.2 What’s in a name? 1.2 Gemeenschappelijke kernprincipes 1.3 Verschillende modellen 1.4 Mediation sensu lato en sensu stricto 2. Understanding-based mediation 2.1 Vier principes 2.2 Probleem-oplossend onderhandelen 2.3 Meerzijdige partijdigheid 3. Plaats van het recht en van de advocaten in de mediation 3.1 Sterke kanten van beide partijen 3.2 Zwakke punten en risico’s van beide partijen 3.3 Praktische gevolgen van procedures voor de rechtbank 4. To Caucus or Not To Caucus 4.1 Risico’s 4.2 Advocaten 4.3 Valse redenen pro caucus 5. Conclusie
27 27 28 29 31 33 33 35 37 37 38 39 39 40 41 42 42 46
Maklu
Reflectie op mediation 2de proef.indd 5
5
11-08-2009 16:18:13
Inhoud
Spiritualiteit in Mediation Eric van Ginkel
47
1. 2. 3. 4. 5.
48 50 50 52 54
Wat is Spiritualiteit? Wat is Meditatie? Hoe kan meditatie behulpzaam zijn voor de mediator? Wat doe ik om me op een mediation voor te bereiden? Conclusie
De niet-juridisch geschoolde scheidingsbemiddelaar Donald Mac Gillavry
55
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
55 55 56 56 57 57 58
De mediator als persoon Zelfkennis Attitude Ben ik een Timmer? Commitment als onderdeel van attitude Humor als techniek Het dilemma van de hofnar. Hoe ver kun je gaan. Neutraliteit en onpartijdigheid. Hoe bewaakt de mediator dit en bovenal zichzelf? 9. De Ideale Combinatie Literatuur
59 61 61
Autonomie, neutraliteit en paternalisme in mediation Hugo Prein
63
1. 2. 3. 4. 5.
63 63 63 64 65 65 65 66 66 66 67
Introductie Autonomie als het centrale kenmerk van mediation Wat is autonomie? Autonomie in de ethische beroepscode van mediators Autonomie van de partijen en de neutraliteit van de mediator 5.1 Neutraliteit en onpartijdigheid 5.2 Neutraliteit en directiviteit in de assessments 5.3 Een grens aan de mate van directiviteit 6. Autonomie en paternalisme 6.1 Zijn er omstandigheden die de autonomie inperken? 6.2 Wat is paternalisme? 6.3 Paternalisme in de advocatenpraktijk 6.4 Paternalisme in mediation 6.5 Paternalisme bij psycholoog-mediators 7. Conclusie Literatuur
6
Reflectie op mediation 2de proef.indd 6
68 69 71 72
Maklu
11-08-2009 16:18:13
Inhoud
Managers als mediators: de rol van erkenning tijdens het intakegesprek Roderick Swaab
75
1. De rol van het intakegesprek 2. Erkenning in het intakegesprek 2.1 Vertrouwen 2.2 Inhoudelijke discussies 3. Onderzoek 4. Discussie Literatuur
75 76 77 78 79 80 82
Productief reageren. Hoe mediators patronen in communicatie kunnen herkennen en doorbreken Liesbeth Tettero
87
1. 2. 3. 4. 5 6. 7.
Inleiding Standaardreacties en vaste patronen Alles is communicatie Drie communicatieposities Uitweg in een conflict: van K en O naar V De rol van de mediator Dramamethoden als breekijzer 7.1 Lege stoel 7.2 Dubbelen 8. Conclusie
87 87 88 89 91 92 93 93 94 95
Kleine Toolkit Mediation Advocacy – De kunst uw cliënt bij te staan in mediation Manon A. Schonewille
97
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Inleiding Regiegesprek met de mediator en de adviseur van de wederpartij Advocaat en mediation algemeen (On)geschiktheid voor mediation Succesfactoren Faalfactoren en valkuilen Voorbereiding van een cliënt op een mediationtraject Indien uw cliënt zonder u deelneemt aan de mediation Kosten-baten-analyse
Auteurs Redacteurs
Maklu
Reflectie op mediation 2de proef.indd 7
97 98 100 102 103 104 106 107 108 211 217
7
11-08-2009 16:18:13
Inhoud
Echtscheidingsmediation: Methode versus de persoon van de mediator Martine de Voort
113
Diversiteit op de werkvloer en aan de mediationtafel. Instrumenten voor de mediator in arbeidsconflicten Linda Reijerkerk
121
1. Diversiteit aan de mediationtafel 1.1 Culturele verschillen aan de mediationtafel 1.3 Instrumenten 1.4 Machtsverschillen 2. Competenties voor de mediator 3. Conclusies Literatuur
121 122 125 126 127 128 128
Ruimtelijke ingrepen? ‘Belangen-in-beeld’! Hermine Taal en Caroline Koetsenruijter
131
1. Inleiding 2. Conflicten bij ruimtelijke ingrepen 3. Praktijkcases: de Hubertustunnel en Randstadrail 3.1 Hubertustunnel 3.2 Burgerparticipatie 3.3 Randstadrail 3.4 Onafhankelijk voorzitter 3.5 Blijven communiceren ook in de uitvoeringsfase 4. Aanpak: ‘Belangen-in-beeld’ 4.1. Doelstelling, doelgroep en achtergrond 4.2 Hoe ziet de reguliere procedure eruit? 4.3 Aanpak 5. Conclusie en oproep
131 132 134 134 134 135 135 136 136 136 138 139 144
Church mediation – een vak apart?! Annelies Klinefelter en Hans Jonker
147
1. 2. 3. 4.
147 147 148 149 149 150 150 150 151 151
8
Maklu
Inleiding Zijn kerkelijke conflicten anders? Gelaagdheid in een church mediation Specifieke dilemma’s bij church mediation 4.1 Opgespaarde conflicten 4.2 Besturen met korte zittingsduur 4.3 Voorgeschreven handelswijze 5. Systeem benadering 6. Helende strategieën 6.1 Coaching, pre-mediation
Reflectie op mediation 2de proef.indd 8
11-08-2009 16:18:13
Inhoud
6.2 Educatie in vergeving en verzoening 6.3 Toekomstmuziek 6.4 Communicatieconvenant 7. Specifieke mediation toepassingen in het kerkelijke werkveld 7.1 Mediation in het pastoraat 7.2 Mediation en coaching 7.3 Mediation bij gemeenteopbouw 8. Conclusie Literatuur
151 152 152 152 152 153 153 153 154
Vertrouwelijkheid en verschoningsrecht bij civiele mediations Hester Montrée en Ton Jongbloed
155
1. Inleiding 2. Openbaarheid en vertrouwelijkheid 2.1 Algemeen 2.2 Doel van vertrouwelijkheid bij mediation 3. Waarheid in het burgerlijk procesrecht 3.1 Waarheidsvinding 3.2 De waarheidsplicht 3.3 Plaats in het huidige recht 3.4 Samenhangende bepalingen 4. Geheimhouding in het burgerlijk procesrecht 5. Het functionele verschoningsrecht 6. De contractuele geheimhoudingsplicht 7. De contractuele geheimhoudingsplicht: een bewijsovereenkomst? 8. Waarheidsplicht versus bewijsovereenkomst 9. De gevolgen van schending van de contractuele geheimhoudingsplicht 10. Uitzonderingen op de geheimhoudingsplicht 11. De mediator en het verschoningsrecht 12. De mediator met een verschoningsgerechtigd hoofdberoep 13. De mediator zonder een verschoningsgerechtigd hoofdberoep 14. Het tuchtrecht: waarborg voor kwaliteit 15. Naar een wettelijk geregeld tuchtrecht? 16. Wel of niet een verschoningsrecht? That’s the question! 17. Conclusie
155 156 156 157 160 161 162 164 165 167 168 173 175 178
Maklu
Reflectie op mediation 2de proef.indd 9
181 185 185 187 195 199 201 205 207
9
11-08-2009 16:18:13