M a g a z i n e
v o o r
o n d e r n e m e n d
T w e n t e S P E C I A L
| Twentevisie | Jaargang 16 | Nummer 5 | Mei 2004 |
Ab Pasman, de Senseo-man, gaat in beugels:
“Voor groei ga ik veel verder dan smaak en verpakking” | Twentevisie | Jaargang 16 | Nummer 5 | Mei 2004 |
Ab Pasman
2
4
4
Ab Pasman proost op groei
8
Haaksbergen geeft projectontwikkelaar vrij spel
11
Siemerink heeft niets met Chinezen
13
31
Special Thales FBK-Games Nog enkele weken en dan moet de kogel door de kerk: wel of geen subsidie van de provincie. Niet, dan is het over en uit, zo stelt Fedde Zwanenburg resoluut. In dit kader noemt eregast Erica Terpstra de politiek van bezuinigen kortzichtig.
Nieuwe Weme
SITA aast op Twentemilieu
19
CT & T slaat slag in China
31
Randstads pleidooi voor Nederland-distributieland
34
Topman Ben Noteboom (rechts op de foto) van Randstad Holding op werkbezoek in Twente. “Nederland moet kiezen voor infrastructuur”
Beeldverslag Memphis
49
Twentevisie. 05/2004
50
Fedde Zwanenburg gaat spannende weken tegemoet
53
Erica Terpstra hekelt bezuinigingsbeleid babinet
57
Ellen van Langen haalt toppers naar Hengelo
Colofon Twentevisie is een onafhankelijk economisch magazine dat maandelijks (m.u.v. juli/augustus) verschijnt voor ondernemers in Twente. In dit blad zijn onder meer verhalen opgenomen van interviews die hebben plaatsgehad in het economische radioprogramma ‘Memphis’ dat elke eerste zaterdag van de maand wordt uitgezonden via Radio Oost. De opnames vinden op dinsdag daaraan voorafgaand plaats in de TOS-ruimte van het Arke Stadion in Enschede. Daarnaast fungeert Twentevisie als officieel mededelingenorgaan voor deelnemers van de Industriële Kring Twente. Uitgever MediaSales Nederland bv., Anninksweg 50, Hengelo, Postbus 702, 7550 AS Hengelo, Telefoon 074 - 245 52 52, Fax 074 - 250 35 13, E-mail:
[email protected], Website: www.twentevisie.nl Directie Martin Wermer Blad managers Anno Oude Engberink, Marion Kosterink Redactie Jan Medendorp (hoofdredacteur) Mario van Santen, Martin Steenbeeke, Eric Brinkhorst (fotografie), Jaap Baart (fotografie columns) Redactie IKT Niko Wind, Saskia Rikhof-Slot, Jaap Baart
Omdat hij geen plezier meer had in zijn baan, startte Ben Nieuwe Weme 15 jaar geleden een onderhoudsbedrijf. Nu geeft hij leiding aan een bedrijf met 70 werknemers op het gebied van projecten, gasbranders en zorgtoestellen.
70
Ondernemen
17
Online Strategie
22
Nieuws en Feiten
25
Personeel en Organisatie
29
Vastgoed
37
Onroerend Goed
45
Juridisch Gezien
47
Financieel Accent
61
IKTelgids
69
IKTvisie op ...
70
NieuweWeme maakt het simpel
72
Kunstgras verovert voetballand
74
Genieten bij het nieuwe Grolsch
76
Glasvezel in opmars
77
Werken aan ‘ander’ personeel
79
Scope en IKT-nieuws
80
Twente Agenda
Als een vermoeden bestaat dat een bijstandsmoeder fraudeert, liggen er sociaal rechercheurs in de bosjes op de loer naar meer dan één tandenborstel. Terwijl de curatoren ten einde raad zijn over alle fraude en malversaties die ze aantreffen bij faillissementen. En met de aanpak daarvan is veel geld te verdienen. Topcuratoren in het oosten van het land zoals Rob Wilderink en Jan van der Hel luiden regelmatig de noodbel. De wijze waarop sommige ondernemers menen met mensen (en andere ondernemers) te kunnen omgaan is werkelijk schandalig. Daar zijn helaas nogal wat voorbeelden van. En de curatoren krijgen bijna altijd nul op rekest als ze wat willen doen met de wet bestuurdersaansprakelijkheid in de hand. Opgeteld bij de bijna aan misdadigheid grenzende salarisverhoging die een aantal managers zichzelf gunt, is ook de overheid wakker geworden: ze willen wat doen en laten zien dat frauderende ondernemers er niet (altijd) mee weg komen. In hun haast om ondernemers met grote namen voor het gerecht te slepen, zijn ze erg goed in binnenvallen van huizen en bedrijven, maar er gebeurt weinig met het vervolg. De dames en heren van de FIOD en Economische Controle Dienst tonen hun macht met spierballentaal, met intimidatie en onbeschoft gedrag. Het bekende voorbeeld is natuurlijk autohandelaar Snellers van wie vermoedt wordt/werd dat hij auto’s van criminelen op zijn naam zou hebben laten zetten. En die zaak loopt al jaren. En er gebeurt niets. Ik weet van andere ondernemers die hetzelfde is overkomen. Grote mannen, sterke persoonlijkheden raken totaal van slag na zo’n affaire. Ik weet zelfs van één (die ook gratis en voor niets zo’n behandeling kreeg zonder vervolg) dat hij zijn zaak gaat sluiten en in het buitenland de draad weer oppakt. Het is net de echte maatschappij: zet je auto vier minuten verkeerd en zo’n hobbezak weet jouw auto er feilloos tussen uit te halen. Sla ‘s nachts de binnenstad in elkaar of ga knokken bij FC Twente en je komt er mee weg. De verkeerden worden stelselmatig gepakt. De FIOD maakt er een zooitje van. Jammer.
(fotografie) Secretariaat IKT Hengelosestraat 585, Postbus 5501, 7500 GM Enschede, Telefoon 053-48 49 980, Fax 053 - 48 49 985 E-mail:
[email protected], Website: www.ikt.nl Advertentie-exploitatie MediaSales Nederland bv., Jeroen Achterberg, Willeke Assink, Aleid Kluivers, Telefoon 074 - 245 52 52, Fax 074 - 250 35 13, E-mail:
[email protected] Advertentiemateriaal aan MediaSales Nederland bv., Postbus 702, 7550 AS Hengelo Privéabonnementen Kosten: € 35 per jaar (10 nummers). Opgave: alleen per fax 074 - 250 35 13 of E-mail:
[email protected] Basis lay-out & vormgeving TerZake. reclameadvies, Hengelo Druk Roelofs, Enschede Coverfoto Eric Brinkhorst, Beckum Oplage De oplage bedraagt ongeveer 6.500 exemplaren en wordt verspreid onder IKT-deelnemers, bedrijven met meer dan 5 werknemers, en zogenoemde ‘decision makers’. Artikelen uit deze uitgave mogen niet zonder toestemming van de uitgever worden overgenomen. Aan de inhoud van dit blad kunnen geen rechten worden ontleend. © MediaSales Nederland bv
3
Commentaar
Inhoud
Met de komst van Ab Pasman als nieuwe directeur breekt er voor Grolsch een nieuwe fase aan. Een portret in drie bedrijven en de verslaggever leert bier drinken.
Ben Noteboom
Rubrieken
Twente visie. 04/2004
Nieuwe bestuursvoorzitter neemt geen genoegen met
Pasman predikt
krimpende biermarkt
groei bij Grolschkt groei Belg die al op jonge leeftijd met paard en wagen bier rond bracht en echt verstand heeft van bier? Zijn passie voor bier is gemeend, zegt Pasman, want bij Philips maakte hij zich ook druk als hij ergens kwam waar geen Philips-lampen aan het plafond hingen. “Die bezetenheid moet je gewoon hebben. Wat verwacht je anders van de rest van je organisatie.” De liefde voor het product wordt gedeeld, maar Pasman waakt ervoor om zich qua bierkennis op één lijn te stellen met zijn voorganger. “Jacques Troch stamt natuurlijk uit een bierfamilie. Zet vijf glazen bier op een rij en hij analyseert ze stuk voor stuk. Dat lukt mij nog niet. Ik probeer wel alles om mij in bier te verdiepen. Jacques Troch heeft een uitstekend introductieprogramma voor mij opgezet. Een van de eerste dingen was dat hij mij naar de boeren in Frankrijk stuurde die gerst verbouwen. Zo leer je een bedrijf wel kennen.”
4
Scheerapparaten
Ab Pasman, de nieuwe Grolschdirecteur: “Bezetenheid moet je gewoon hebben. Wat verwacht je anders van de rest van je organisatie.”
Twente visie. 05/2004
De nieuwe voorzitter van de Raad van Commissarissen bij Grolsch, R. Pieterse, heeft hem al gewaarschuwd. De eerste jaren zal Ab Pasman bij alles wat hij doet vergeleken worden met zijn voorganger Jacques Troch. “En dat zal niet makkelijk zijn.” De populaire en aimabele Belg is de geschiedenis ingegaan als de man die Grolsch uit de klauwen van Interbrew hield, door de vuurwerkramp sleepte en aan een nieuwe brouwerij hielp. “De tijd zal het leren,” zegt Pasman over de onvermijdelijke vergelijking met zijn voorganger. “Er breekt in ieder geval een nieuwe fase voor Grolsch aan.” Een portret in drie bedrijven.
(door Mar tin Steenbeeke)
Het eerste bedrijf: kennismaking op de brouwerij
Een foto van de nieuwe bestuursvoorzitter van Grolsch Ab Pasman (rechts) aan het bier kon alleen gemaakt worden als verslaggever Martin Steenbeeke (die niet van bier houdt) met hem zou proosten. Alles voor een goede foto dus...
Hij doet bijna net zo verontwaardigd als Jacques Troch kon zijn. Drinkt de verslaggever geen bier!? “Onbegrijpelijk. Wat deugt er niet aan, moet het anders gebrou-
wen worden? Zeg het maar.” Voert Pasman een toneelstukje op, spreekt hier de ‘marketeer’ of is hij echt een Nederlandse equivalent van Jacques Troch, de
Hij kent inmiddels alle afdelingen van de nieuwe brouwerij op De Groote Plooy. ‘Pasman’ staat op zijn witte overall. Als er een foto gemaakt moet worden stelt hij voor dit bij de afvullijn van beugels te doen. “Daar zie je tenminste bier.” Het razendsnel voorbijschieten van lege en gevulde beugelflessen noemt hij een magnifiek gezicht. Natuurlijk wil hij wel poseren met een beugel bier aan zijn lippen, op voorwaarde dat de verslaggever dat ook doet. Snel worden twee beugels aangevoerd. Na de plop volgen twee slokken. De klok staat op 10.15 uur in de ochtend. “Eigenlijk mag ik helemaal niet drinken als ik aan het werk ben.” Zijn enthousiasme verraadt een gevoel van triomf. Weer een ongelovige bekeerd, moet hij gedacht hebben. Pasman is joviaal tegenover het personeel, niet te beroerd voor een kort praatje. Een medewerker vertelt enthousiast dat hij Pasman binnenkort toch dringend onder vier ogen moet bijpraten over zijn bezoek aan de scheerapparatenfabriek van Philips in Drachten. Ideetje van Pasman. “Philips beheerst het proces van een productielijn beter, wij zijn beter in snelheid. Waarom zouden we dan niet van elkaar kunnen leren,” zegt Pasman. “Wij concurreren niet met elkaar en ik heb de contacten.” Pasman kwam direct na zijn studie bedrijfseconomie in Rotterdam in dienst
van Philips. Hij was in verschillende functies en verschillende landen actief, het laatst als executive vice-president van de divisie huishoudelijke apparaten en persoonlijke verzorging. Hij leek zijn pensioen te gaan halen bij Philips, maar kon daar toch geen vrede mee hebben. “Een vriend had me al gewaarschuwd. Als je 50 wordt, verandert er wat in het leven. Ik stelde mezelf de vraag dat als ik 60 jaar zou zijn, ik alles gedaan had wat ik had willen doen. Nee dus. Ik was toe aan een nieuwe uitdaging, zoals dat zo mooi heet en dan het liefst bij een kleiner bedrijf. In vergelijking met Philips is Grolsch natuurlijk een kleiner bedrijf.”
Senseo De headhunter benaderde hem op het goede moment. In de zoektocht naar een opvolger van Troch, die achttien maanden heeft geduurd en waarin wel twintig kandidaten werden aangedragen, kwam hij mede dankzij zijn Philips-verleden bovendrijven. Pasman was werkzaam bij dezelfde Philips-divisie waar ook Karel Vuursteen heeft gewerkt voordat hij naar Heineken ging. En Pennings herinnerde zich het succes van de Senseo, het vernuftige koffiezetapparaat dat door Philips en Douwe Egberts op de markt is gebracht. De man die hiervoor verantwoordelijk was, kan veel voor Grolsch betekenen,
was de gedachtegang van Pennings. Pasman nuanceert zijn aandeel. “Ik wil niet als de geestelijk vader van de Senseo te boek staan, dat was het werk van velen.” Pasman beschikt volgens president-commissaris J. Pennings in ieder geval over dezelfde kwaliteiten als zijn voorganger. Beiden zijn communicatief sterk, hebben ervaring in binnen- en buitenland en vertonen dezelfde karaktertrekjes, zoals een zekere vasthoudendheid. En de behoefte om werk en privé gescheiden te houden. Pas na enig aandringen wil Pasman kwijt dat hij in Almelo is gaan wonen. Wel vertelt hij spontaan dat hij Twentse voorouders heeft. Zijn overgrootvader was hoofd van de tuinerijen op Kasteel Weldam in Diepenheim. Dat de huidige graaf Bentinck dat nog wist te herinneren, toen hij daar laatst onaangekondigd voor de poort stond, vond hij wel bijzonder. Hij heeft inmiddels ook gesproken met leden van de familie De Groen, de oud-directeuren en hun nazaten, die nog 36 procent van de aandelen van het bedrijf in handen hebben. Veel wil hij hier niet over kwijt. “We weten dat Grolsch een bepaalde binding heeft met een zekere aandeelhouder,” zegt hij cryptisch. Op papier mag de ene aandeelhouder niet belangrijker zijn dan de andere, al krijgt in de praktijk niet iedereen Pasman op de koffie.
5
Tweede bedrijf, de aandeelhoudersvergadering in Enschede
De aandeelhoudersvergadering, Triple P tijdens de aandeelhoudersvergadering: v.l.n.r, Pennings, Pieterse en Pasman. (Foto: Paul Königs)
Pasman kent zijn plaats. Hij zit tussen de commissarissen en leden van de raad van bestuur achter de tafel, maar heeft een beperkte inbreng. Het podi-
um is tijdens deze aandeelhoudersvergadering, officieel de wisseling van de wacht, voor Jacques Troch. De waarderende woorden en de ‘warme douches’
Twente visie. 05/2004
Opleiding voor toptalenten SWOT Masterclass MBA voor Career Center Twente.
Exclusief voor toptalenten, toekomstig executives, geselecteerd door middelgrote en grote ondernemingen, die betrokken zijn bij Career Center Twente. Het gaat hier niet alleen om bedrijfskundige kennis en vaardigheden op academisch niveau, maar ook om het uitbouwen van het Twentse netwerk, het leren van elkaar en van de toonaangevende organisaties in de regio. Zeer ambitieus programma, veel aandacht voor persoonlijke ontwikkeling en integratieve projecten. Duur: twee jaar Masterclass, derde jaar MBA. Diploma: MBA, gevalideerd door de Dutch Validation Council.
voor meer informatie: Career Center Twente P.C. Hooftlaan 56D 7552 HG Hengelo Telefoon: 074 255 8080 E-mail:
[email protected] Internet: www.cctwente.nl
SWOT Postbus 217 7500 AE Enschede Telefoon: 053 489 4670 Fax: 053 489 2748 E-mail:
[email protected] Internet: www.swot.nl
Voor het gehele opleidingsaanbod van SWOT surf naar www.swot.nl
die over de Belg worden uitgestort, overschaduwen de officiële aanstelling van Pasman. Troch vraagt de zaal om Pasman net zoveel vertrouwen te geven als hij heeft gehad. Pasman is in zijn ogen de ideale man om, nu de brouwerij er staat, meer aandacht te kunnen geven aan verkopen en marketing. Als specifieke taak noemt Troch het “aanwakkeren van de liefde voor de beugel.” Pasman, zittend naast de nieuw aangetreden voorzitter Pieterse van de Raad van Commissarissen, hoort alles ogenschijnlijk onbewogen aan. Ook als er over zijn salaris wordt gesproken. Er worden vragen gesteld over de nieuwe wijze van variabele beloning voor leden van de raad van bestuur; die zijn niet langer gerelateerd aan het dividend maar aan de nettowinst en de waarde van de onderneming. “Als de waarde van de onderneming omhoog gaat, krijgen de bestuurders pas een bonus, anders niet,” relativeren de commissarissen. De vertegenwoordiger van de Vereniging van Effectenbezitters vindt de afvloeiingsregeling die voor Pasman getroffen is wat aan de royale kant. Bij zijn aantreden is afgesproken dat Pasman altijd vier (bruto)jaarsalarissen krijgt van Grolsch. Als hij op de eerste werkdag was vertrokken, zou hij de volle mep krijgen, het bedrag loopt de komende vier jaar af. “Meer dan de code Tabaksblatt toestaat,” aldus de vertegenwoordiger van de VEB.
Pak suiker President-commissaris Pennings maakt duidelijk dat een onderneming die op zoek is naar een nieuwe topman in een vraagmarkt “weinig keuze heeft.” Een voorzitter van de Raad van Bestuur is geen pak suiker dat je in elke winkel kunt kopen, zegt Pennings. Kwaliteit heeft zijn prijs, en als je iemand met 29 jaar ervaring bij Philips wil losweken, gaat dat niet zonder goede afvloeiingsregeling. “Van Philips naar Grolsch is de omgekeerde wereld. En je komt dan niet voor de mooie omgeving van Twente. Er moet wel wat tegenover staan,” zegt Pennings. Grolsch heeft Pasman een verhuisvergoeding van ruim 440.000 euro verstrekt en hem daarnaast een lening van 463.000 euro om zijn opties bij Philips te kunnen verzilveren. Overigens, zo voegt Pennings eraan toe, verdient Pasman ten opzichte van zijn vorige baan niet veel meer. “Hij is er nauwelijks op vooruitgegaan.” Bij het afdalen van het podium verstapt Pasman zich bijna. “Ze hadden bijna gelijk een nieuwe kunnen zoeken,” zegt hij met een lach.
Het derde bedrijf: zijn interview in het radioprogramma Memphis
7 Het eerste publieke optreden van Ab Pasman (2e van links), direct na de aandeelhoudersvergadering is bij het radiocafé Memphis. “Ik ben niet naar Twente gekomen om op de winkel te passen, maar om het bedrijf groter te maken.”
Het is, na de aandeelhoudersvergadering, zijn eerste optreden in het openbaar. Eén waar hij zich goed op voorbereid heeft. Hij had al een oude bandopname van het programma beluisterd en is extra vroeg in het Arke Stadion aanwezig om de ‘setting’ in zich op te nemen. Het is de eerste keer dat hij in het voetbalstadion is. “Ik heb nog geen tijd gehad om een wedstrijd te bezoeken.” Jammer is het, vindt hij, dat er vanuit de businessruimte geen zicht is op het veld. “Dat hebben ze in Eindhoven wel.” Hij verzekert zijn toehoorders dat hij niet naar Twente is gekomen om op de winkel te passen, maar om “de winkel wat groter te maken.” Hoe hij dat denkt te doen, blijft onduidelijk. Pas bij de halfjaarcijfers wil Pasman met concrete zaken naar buiten komen. Eerst moet er een “totale analyse” van het bedrijf gemaakt worden. Hij neemt in elk geval geen genoegen met het uitgangspunt dat de afzet van bier dalende is. “Sommige collega-brouwers doen dat wel. Ook ik sluit de ogen niet voor de werkelijkheid, denk aan de opkomst van wijn en water maar het uitgangspunt dat de biermarkt dalende is, accepteer ik niet.” Het antwoord op de logische vraag waar nog groei valt te boeken, wordt niet gegeven.
Beugel Ook de voorzetten van Troch, eerder die dag gedaan tijdens de aandeelhoudersvergadering, om meer aandacht te schenken aan marketing en de liefde voor de beugel aan te wakkeren, worden niet gretig ingekopt. “De beugel speelt wat ons betreft een heel cruciale manier in hoe we naar de markt gaan. Ze zeggen dat de beugel in de verdrukking zit maar in werkelijkheid daalt de verkoop in een bepaald deel van de biermarkt; de 50-centiliter fles. Er zijn genoeg mogelijkheden om de beugel weer populair te maken. Denk aan een kleinere fles of een andere
beugel. Het is zaak dat je vasthoudt aan het verleden van het bier en daar een aantal dingen aan toe te voegen. Bier is een heel mooi product, waar je veel mee kunt doen.” Jacques Troch liet eerder weten dat er nog winst geboekt kan worden met smaak, soorten en verpakkingen. Dat is in de ogen van Pasman “de gemakkelijk weg,” zo had hij tijdens het bezoek aan de brouwerij al duidelijk gemaakt. “Ik denk nog veel verder.” Philips heeft in zijn ogen lange tijd de fout gemaakt door zich alleen op de hardware te richten. Komt Grolsch dan binnenkort ook met een Senseo-achtige vinding? “Wij gaan die dingen doen die bij Grolsch passen,” houdt hij de boot af.
Energie Duidelijk is hij over de internationale expansie van het bedrijf denkt. Onder Paul Snoep zocht Grolsch de groei via buitenlandse deelnemingen, een beleid dat veel geld kostte en door Troch werd teruggedraaid. Pasman laat weten net als Troch meer te zien in samenwerking met buitenlandse (distributie)bedrijven en gericht in een beperkt aantal landen te willen groeien. “Heel verstandig. Je kunt je energie maar één keer aanwenden. Alles gelijk aanpakken leidt tot een versnippering van aandacht en niet automatisch tot succes. Als China toevallig groeit moet je niet onmiddellijk je strategie aanpassen.” En wat doet Pasman als morgen Interbrew op de stoep staat met een mooi overnamebod. Dan zal hij ze beleefd maar vriendelijk de deur wijzen, zoals ook zijn voorganger Troch dat heeft gedaan. “Het ene bedrijf past goed binnen de context van een groter bedrijf, het andere bedrijf is beter gediend bij zelfstandigheid en voorlopig gaan we voor het laatste.” Overigens heeft hij dit niet zwart-op-wit moeten beloven bij zijn aantreden. “Zo werkt dat niet.” ■
Twente visie. 05/2004
Gemeente Haaksbergen opnieuw in tang projectontwikkelaar
Roosdom Tijhuis koopt 8
De gemeente Haaksbergen heeft zich opnieuw in de luren laten leggen door een projectontwikkelaar. De gemeente doet naar buiten toe voorkomen alsof het de regierol rond de ontwikkeling van woningbouw- en bedrijventerreinen helemaal naar zich toe heeft getrokken. Maar schijn bedriegt, want de belangrijkste locatie is al in handen van Roosdom Tijhuis. De gemeente heeft zich hier inmiddels bij neergelegd en gaat samen met de projectontwikkelaar verder. Ze moet wel...
(door Marc Visch)
Zo’n tweehonderd grondeigenaren in Haaksbergen kregen vrijdag 2 april een aangetekende brief in de bus. Haaksbergen is de eerste gemeente in Twente die gebruik maakt van de verruiming van de wet Voorkeursrecht Gemeenten. In de brief kondigde de gemeente aan dat bij eventuele verkoop van de grond de gemeente het recht op eerste koop heeft. Volgens wethouder Wim ten Voorde wil de gemeente actief grondbeleid voeren. “Wij zijn de afgelopen jaren geconfronteerd met een agressieve manier van handelen van de projectontwikkelaars. Dat had tot gevolg dat de grondprijzen onnodig stegen en dat er relatief weinig grond over bleef voor vrije kavels.” De gemeente wil de regie weer in eigen handen nemen. En dus besloot de gemeenteraad in een besloten vergadering dat de wet
Twente visie. 05/2004
Voorkeursrecht Gemeenten van toepassing is voor gedeelten van Brammelo, Stepelo, Veldmaat, Wissinkbrink, Buurse en Sint Isidorushoeve.
Hassinkbrink en Stepelo De gemeente Haaksbergen zou zijn les hebben geleerd. Begin jaren negentig verloor de gemeente de strijd tegen de projectontwikkelaars rond de ontwikkeling van de woonwijk Hassinkbrink en het bedrijventerrein Stepelo. Hassinkbrink moest een woonwijk voor de Haaksbergenaren worden. Dus veel vrije kavels waar iedereen zijn droomhuis zou kunnen realiseren. Maar bij de ontwikkeling bleek dat projectontwikkelaars de meeste grond al hadden verworven. Daarnaast hadden zij strategische stukken grond gekocht in een gebied waar het bedrijventerrein Stepelo gevestigd
moest worden. Tandenknarsend moest de gemeente toezien hoe de projectontwikkelaars deze grond weer inleverden voor nog meer grond in de Hassinkbrink. De klachten van de woningzoekenden waren niet van de lucht. Zij konden alleen een nieuw huis bouwen dat ontworpen was door de projectontwikkelaars. Veel had de gemeente niet in te brengen. De wet Voorkeursrecht Gemeenten was toen alleen van toepassing voor de zogeheten VINEX-gemeenten: de plaatsen waar het Rijk grootschalige woningbouw had gepland. Lang zag het er ook naar uit dat de contingenten voor decennia verdeeld zouden zijn. Dat betekende in de praktijk dat de in Hassinkbrink de laatste grootschalige woningbouw in Haaksbergen zou zijn.
Nieuwe mogelijkheden Maar een nieuwe wind blies door Den Haag. De contingenten zijn grotendeels vrijgegeven en gemeenten krijgen de ruimte verder te bouwen. Logisch gevolg was dat per 1 februari 2004 de wet Voorkeursrecht Gemeenten verruimd werd. In het collegeprogramma 2002-2006 nam de politiek in Haaksbergen al op dat zij actief grondbeleid wilde gaan voeren. Het waren namelijk de projectontwikkelaars die het aangezicht van de gemeente grotendeels bepaalden. Bovendien maakten zij uit wie wel en wie niet in aanmerking kwam voor een kavel bouwgrond. De regie moest terug naar het gemeentehuis, de prijzen moesten naar beneden en de architectonische vrijheden moesten bij de particulieren komen. Met de wet Voorkeursrecht Gemeenten in de hand lijkt het er op dat Haaksbergen een flinke slag heeft geslagen in de strijd tegen projectontwikkelaars. Maar de uitbreidingsmogelijkheden in Haaksbergen zijn beperkt. Aan de oost- en zuidkant zijn de uitbreidingsmogelijkheden praktisch nihil doordat daar enkele grote beschermde natuurgebieden liggen. De westkant van de gemeente is voornamelijk gevuld met bedrijventerreinen; niet erg logisch dus om daar woningbouw aan vast te plakken. Blijft over de noordkant. Daar is inmiddels de laatste fase van de wijk Hassinkbrink in ontwikkeling. Direct boven deze wijk
strategische gronden liggen de agrarische gronden haast te schreeuwen om verder ontwikkeld te worden.
Roosdom Tijhuis Het is dan ook opmerkelijk dat juist voor die gronden de wet Voorkeursrecht Gemeenten niet van toepassing is. Sterker nog: Roosdom Tijhuis heeft hier al 21 hectaren grond in eigendom en bovendien een optie op nog eens 28 hectaren. Roosdom Tijhuis was samen met vastgoedontwikkelaar MEGA Vastgoed dé grote speler rond de ontwikkeling van de Hassinkbrink en Stepelo. Bovendien heeft het bedrijf de grote voortrekkersrol in het omstreden centrumplan gekregen. Uit de intentieovereenkomst tussen de gemeente Haaksbergen en Roosdom Tijhuis, waar Twentevisie de hand op heeft weten te leggen, blijkt dat de gemeente noodgedwongen samen met deze projectontwikkelaar het toekomstige uitbreidingsgebied gaat ontwikkelen. De gemeente legt Roosdom Tijhuis geen strobreed in de weg bij de daadwerkelijke aankoop van de 28 hectaren waar het bedrijf al een optie op heeft. Sterker nog: de nog overgebleven 15 hectaren die nu nog in handen zijn van een boer vallen wel onder de wet Voorkeursrecht Gemeenten. Maar de gemeente Haaksbergen heeft vastgelegd dat Roosdom Tijhuis ook deze gronden direct over mag nemen. Uit diezelfde intentieovereenkomst blijkt verder dat de gemeente bereid is de volledige voorfinanciering van het plangebied voor haar rekening te nemen. Dat geld gaat de gemeente lenen. De te betalen rente wordt ook geleend en later in de verkoopprijs aan de particulieren doorberekend. Doel is uiteindelijk om gezamenlijk de nieuwe woonwijk te realiseren.
“Betrouwbare partner” Wethouder Wim ten Voorde zegt, geconfronteerd met deze feiten, dat hij juist blij is met de samenwerking met Roosdom Tijhuis. “Wij waren absoluut niet van plan om als gemeente de rol van projectontwikkelaar op ons te nemen. Roosdom Tijhuis is een bedrijf waar wij goede ervaringen mee hebben. Zij zijn goed ingevoerd in de Haaksbergse situatie en een betrouwbare partner gebleken.” Maar veel keus heeft de wethouder niet. Roosdom Tijhuis is de gemeente gewoon
te snel af geweest. Dat is precies het verwijt dat de oppositiepartijen Leefbaar Haaksbergen en D66 tegen de gang van zaken hebben. In plaats van de regie weer in eigen handen te nemen, heeft de gemeente de slag weer verloren. Fractievoorzitter Peter van Vlaanderen van Leefbaar Haaksbergen heeft zich in het verleden enorm opgewonden over de gang van zaken rond Stepelo en Hassinkbrink. “Het is van de zotte dat de gemeente niets te zeggen heeft over het aangezicht van het dorp en het grondbeleid in de gemeente. De gemeente had veel eerder actief grondbeleid moeten voeren. En ook nu is het nog niet te laat.” De gemeente Haaksbergen had namelijk helemaal niet een samenwerking met Roosdom Tijhuis hoeven aangaan. “Welnee,” zegt van Vlaanderen stellig, “het college had direct moeten laten weten dat het niet gediend was van deze opdringerigheid. Zij had de wet Voorkeursrecht Gemeenten gewoon van toepassing moeten laten zijn voor de 28 hectaren waar Roosdom Tijhuis nu nog een optie op heeft. Zo lang dit namelijk nog niet de notaris heeft gepasseerd, kan dit gewoon. Samen met die 15 hectaren die nog vrij liggen was dit een flinke slag geweest. Bovendien bepaald de gemeente welke grond als eerste wordt ontwikkeld. Zo
hadden wij ook kunnen beslissen dat de grond die Roosdom Tijhuis in eigendom heeft niet of in ieder geval als laatste in ontwikkeling wordt genomen.”
Regiestoel Vooralsnog lijken de mensen op de wachtlijst voor een vrije kavel de verliezer te worden. De gemeente heeft dus meer mogelijkheden gekregen om uit te breiden, maar door tussenkomst van de projectontwikkelaar lijkt de vrije keuze beperkt en de prijs (onnodig) hoger. Het is volgens Van Vlaanderen ook nog maar de vraag of de Nederlandse Mededingingsautoriteit (Nma) akkoord gaat met de hele gang van zaken. “Elders in de gemeente, in het kerkdorp Buurse, is ook een projectontwikkelaar actief. Zijn gronden vallen nu opeens wel onder de wet Voorkeursrecht Gemeenten, terwijl Roosdom Tijhuis alle ruimte krijgt.” Volgens Leefbaar Haaksbergen heeft het er alle schijn van dat de gemeente Haaksbergen de wet Voorkeursrecht Gemeenten als afleidingsmanoeuvre uit de kast heeft gehaald. Voor de buitenwacht lijkt het namelijk dat de gemeente de regie weer helemaal in eigen handen heeft. Maar het in werkelijkheid zit de projectontwikkelaar op de regiestoel. ■
De gemeente Haaksbergen heeft meer mogelijkheden gekregen om uit te breiden, maar door tussenkomst van de projectontwikkelaar lijkt de vrije keuze beperkt en de prijs (onnodig) hoog.
Twente visie. 05/2004
Hoogconjunctuur betekent neergang voor Siemerink Haaksbergen
‘Iedereen schildert’ 11
Stef en Jeannette te Bogt van Houtwarenfabriek Siemerink Haaksbergen, de grootste van Europa in spieramen. “Deze markt is voor de Chinezen veel te grillig.”
Wat zien
al die bedrijven toch in Noord Lease?!
Noord Lease BV Lavendelweg 7 9731 HR Groningen tel. (050) 5470200 fax (050) 5470222 Postbus 9500 9703 LM Groningen
Voor autolease richten steeds meer bedrijven hun vizier op Noord Lease. Omdat ze dwars door vlotte verkoopbabbels en stuntaanbiedingen heen kijken. Bij ons geldt: wat u ziet is wat u krijgt. Wij spiegelen u niets voor wat we niet waar kunnen maken. Een man een man, een woord een woord, is ons credo. Elke aanvraag bekijken we afzonderlijk: geen standaardcalculaties, maar
Weezebeeksingel 2 7609 PP Almelo tel. (0546) 660077 fax (0546) 660099 Postbus 757 7600 AT Almelo www.noordlease.nl
[email protected]
De kans is wel heel groot dat de fundering van uw schilderij aan de muur uit Haaksbergen komt. Houtwarenfabriek Siemerink is de grootste fabrikant in Europa van spieramen; het houten raamwerk waar het schilderdoek overheen gespannen wordt. Jeannette te Bogt-Siemerink is de derde generatie in het familiebedrijf. Sinds 1999 is zij eigenaar van de fabriek. Geleverd wordt uitsluitend aan gespecialiseerde winkels in Nederland en groothandels in het buitenland. Het succes? “Als je televisie kijkt lijkt het wel of iedereen tegenwoordig schildert.”
offertes op maat. Vanuit financieel oogpunt heeft u daar ‘t meest baat bij.
Ons systeem voor kwaliteitszorg is geheel vanuit de optiek van onze klanten ontwikkeld. Zo gaven onze klanten aan meer inzicht in hun wagenpark te willen hebben. Met het Internetprogramma oNLine brengen we u de meest actuele en relevante informatie in beeld die nodig is voor efficiënt wagenparkbeheer. Contractafwijkingen zijn in één oogopslag te zien. oNLine is geheel gratis en toegankelijk op elk moment van de dag. Voortdurend zijn we gefocust op het belang van onze klanten. Zouden we in brede ondernemerskring daarom een graag geziene leasepartner zijn?
autolease zoals ú ‘t graag ziet...
(door Marc Visch)
Wat kan daar nou moeilijk aan zijn. Van vier latjes een vierkant maken waar de schilder zijn doek overheen kan spannen. Zeker geen hoogwaardige arbeid, dus waarschijnlijk veel goedkoper te realiseren in het Verre Oosten. “Een schilder beschouwt zijn schilderij als zijn kindje. Het is dan ook van het grootste belang dat zijn spieraam niet vervormt. Dat betekent dat alleen het beste vurenhout wordt gebruikt.” “Bovendien hebben wij 300 formaten op voorraad en kunnen wij elke afwijkende maat snel leveren. Die markt is voor de Chinezen veel te grillig. Zij leveren alleen standaardmaten en dan ook nog alleen per container, omdat anders de transportkosten uit de hand lopen. Maar zij hebben bovenal een levertijd van zeker vier tot zes weken.”
de export. Het echtpaar Te Bogt wil de lijnen binnen de fabriek kort houden. “Wij zijn een overzichtelijk familiebedrijf en dat moet zo blijven. Verdere groei betekent managementtussenlagen en dergelijke. Dat willen wij niet.” Wat overigens niet wegneemt dat het bedrijf qua productie behoorlijk is gegroeid. “In drie jaar tijd hebben we de productie verdubbeld. Maar grotendeels door automatisering.”
Familiebedrijf
Innovatie
Siemerink werd in 1932 opgericht door de opa van Jeannette te Bogt. In eerste instantie als aannemingsbedrijf. In de jaren vijftig werd de omschakeling naar de productie van houten schilderijlijsten gemaakt. In de loop der tijd kwamen daar de spielatten bij. Het bijproduct van toen is de core business van nu. De productie van spieramen is niet conjunctuurgevoelig. “Integendeel,” zegt Stef te Bogt. “Wij constateren dat veel mensen voor hun ontspanning zijn gaan schilderen. Juist als het goed gaat met de economie, merken wij een dipje. Mensen hebben het dan weer even te druk.” Met zo’n twintig personeelsleden wordt elke week tussen de 60- en 70duizend meter spielatten geproduceerd. Rond de zeventig procent is voor
Siemerink is nu Europees marktleider. “Wij houden heel goed in de gaten wat de concurrentie doet. Zij mogen wel groeien, maar qua marktaandeel willen wij niet teveel prijsgeven,” aldus Stef te Bogt. Dus heeft het bedrijf zichzelf tot doel gesteld de productie te vergroten zonder uitbreiding van personeel. Daarnaast moet de kwaliteit nog beter, maar dan wel weer tegen een concurrerende prijs. “Op dit moment experimenteren wij met een nieuw soort verlijmd hout. Dat trekt nog minder snel krom en kan dus beter zijn. Maar ook stellen wij qua maten strengere eisen aan onze toeleveranciers. Minder schaven is minder afval en dus minder kosten. Het streven is in alles technisch vooraan te blijven.” ■
Twente visie. 05/2004
Grootste afvalverwerker in Nederland nog relatief onzichtbaar
De rotzooi opruimen Er bestaat een heuse anti-SITA website. De pagina is verfraaid met een afvalcontainer van het afvalverwerkende bedrijf. Geen boze klanten die actie voeren, het gaat over het Idollssterretje SITA die volgens een aantal muziekliefhebbers een stem heeft als een afvalcontainer. De grootste vuilverwerker van Nederland heeft er geen last van, zegt Adriaan Visser. Hij staat aan het hoofd van SITA Nederland, België en Duitsland, dat weer onderdeel is van SUEZ die (zo lezen we in het jaarverslag) als missie heeft ‘mensen de essentie van het leven te bieden: energie, water en een schoon milieu’. Dat laatste doet de vroegere ambtenaar van de provincie Overijssel voor ze.
13
(door Jan Medendorp)
Visser (52) vindt het niet erg om herinnerd te worden aan zijn ambtelijke carrière. “Ik heb dertien welverdiende ABP-jaren opgebouwd. Ik heb daar geen spijt van, integendeel, ik raad eigenlijk iedereen in het bedrijfsleven aan een aantal jaren bij de overheid te gaan werken. Het bedrijfsleven doet af en toe geringschattend over de overheid en dat is niet altijd terecht.
‘Essent wil van Twentemilieu af, wij hebben een bod gedaan’ Bij de overheid krijg je een bredere kijk op zaken.” Visser erkent dat zijn vrolijke blik op de overheid ook wordt bepaald door het feit dat diezelfde overheid hem in staat stelt ‘big business’ te maken van afval. “Als diezelfde overheid morgen bepaalt dat alle afval in de Noordoostpolder moet worden gestort, dan verworden wij tot een transportbedrijf in afval.” Maar de
overheid wil dat het afval in Nederland op een hoogwaardige manier wordt ingezameld en voor zover mogelijk wordt hergebruikt.
Overnames We praten over pakweg 58 miljoen ton afval jaarlijks in Nederland. Daarbij valt die 3 miljoen ton van SITA ogenschijnlijk in het niets. “Bij die 58 miljoen ton tel je dan echt alles mee, inclusief de enorme berg baggerspecie uit de haven.” In Overijssel (met vestigingen in Enschede, Hengelo, Almelo
en Deventer) heeft SITA vooral bedrijven als klant. “Wij kunnen processen bij bedrijven opzetten van preventie, scheiding van afval bij de bron waarmee wij voor die bedrijven veel geld kunnen verdienen.” In Twente wordt het huishoudelijk afval opgehaald door Twente Milieu, een dochter van Essent. Maar Visser maakt er geen geheim van Twente Milieu graag te willen inlijven. “Essent wil van Twente Milieu af en wij zijn heel geïnteresseerd, daar draai ik niet omheen. We hebben een bod gedaan.”
Adriaan Visser, de vroegere ambtenaar van de provincie Overijssel aan het hoofd van de grootste afvalverwerker van Nederland.
Twente visie. 05/2004
Ook praat Visser met een aantal gemeenten (zoals Rotterdam) die zelf nog de vuilophaaldienst als kerntaak hebben. “We kunnen dat beter en goed koper en houden dat die gemeenten ook voor.” Twee jaar geleden heeft SITA bijvoor-
‘Ik raad iedereen in het bedrijfsleven aan een aantal jaren bij de overheid te gaan werken’ beeld in Arnhem de afvaltaken overgenomen. “We zien ook heel veel mogelijkheden in publieke private samenwerking in gemeenten. Daar is de samenwerking met de gemeente Helmond een voorbeeld van.”
Hopelijk wordt het een kopie van 2001.
Integratieproject Bij het grote publiek is de naam SITA vooral synoniem aan dat zangeresje. Maar ook veel bedrijven kennen SITA niet of nauwelijks. “Dat is een
probleem,” erkent Visser die desalniettemin toch een lijstje weet op te duikelen waar SITA op plaats 250 staat van bedrijven met een goed imago. “En dat binnen drie jaar na oprichting.” Afval is niet direct een product waar mensen enthousiast over worden. “Daar vergis je je in. Heel veel medewerkers vinden het fantastisch om bij ons te werken. Ze blijven ook vaak tientallen jaren. Omdat wij ook laagopgeleide mensen zoeken, werken we bijvoorbeeld samen met de gemeente Amsterdam in een integratieproject.”
Reggeborgh Visser zelf is ook gepakt door het afvalvirus, zoals hij dat zelf noemt. “Afval is een probleem en om dan mee te werken aan de verwerking daarvan is een mooie job.” Al in de jaren tachtig richtte hij Leto Recycling (in Almelo) op dankzij aandeelhouders als (toen nog) de Overijsselse Ontwikkelingsmaatschappij en Vendex. Halverwege de jaren negentig stapte hij over naar investeringsmaatschappij Reggeborgh. Geen gelukkige keuze, zegt Visser achteraf. “De relatie met de toenmalige directeur en de familie Wessels is nog steeds goed. Maar het is een andere wereld. Ik houd van het managen van ondernemingen met mensen. Bij een
investeerder manage je investeringen. Misschien ben ik daarvoor wel te lief. Ik zorg goed voor mijn mensen, wil dat ze het naar hun zin hebben bij mij.” ■
SITA ontstond uit de fusie van BFI en Watco in juni 2001 en is onderdeel van de SITA Groep dat op haar beurt onderdeel is van SUEZ. Bij SUEZ werken circa 200.000 mensen in bijna alle landen (130) ter wereld. Het concern heeft een omzet van 45 miljard euro. De SITA Groep is goed voor zes miljard; Visser leidt de bedrijven in Nederland en België waar SITA marktleider is en in Duitsland waar SITA de vierde speler is. Samen met circa 10.000 collega’s (van wie 3000 in Nederland) zorgt Visser voor een kwart van de omzet van de SITA Groep. “De rendementen in het afval zijn vergelijkbaar met de aannemerij, de nettowinst is één tot twee procent van de omzet. En dat is te weinig om alle investeringen die we willen doen, zoals de afvalverwerker die we samen met Volker Wessels in Coevorden willen bouwen. Dan praat je toch over investeringen van vijf- tot zeshonderd miljoen. Daarom moeten we hard werken om de rentabiliteit te verhogen.”
15
Topman Visser van SITA: “De rendementen in het afval zijn vergelijkbaar met de aannemerij, de nettowinst is één tot procent van de omzet. Dat is te weinig.”
Maar dan wel op de Xerox M24 van 2004.
Als u iets kopieert, moet het perfect zijn. Rood moet rood zijn en wit moet wit blijven. De Xerox M24 begrijpt dat als geen ander. Zowel in kleur als zwart/wit is de Xerox M24 haarscherp. En het is een echte alleskunner, want u kunt de A3 copier ook inschakelen voor printen, scannen en (lan)faxen. Voor de insiders: de afdrukresolutie bedraagt 8 bit. Een ware topprestatie. Voor de transferprijs en alle overige details van deze winnaar kunt u terecht bij de Gedon Groep.
De beste merken werken nog beter voor u als er een naam achter staat. Gedon Groep Twentepoort Oost 12 7609 RG Almelo Tel: 0546 - 80 40 20 Fax: 0546 - 80 40 30 E-mail: info@ gedon.nl www.gedon.nl Twente visie. 05/2004
Pon LeaseSpecials®, leasen zonder afkoop.
Bijna niemand is nog bang om de muis te gebruiken en om te surfen over het Internet. De ‘moderne’ mens kijkt eerst op Internet om prijs- en productvergelijkingen te maken. ‘Wat kan ik het beste kopen en waar haal ik het vandaan’. Grenzen vervagen, het informatietijdperk bloeit. Door het groeiende gebruik van Internet krijgen ook andere digitale middelen de mogelijkheid om zich te ontplooien. De mogelijkheden van webdesign en de bereikbaarheid van technische hulpmiddelen geven vrij baan voor de ontwikkeling van informatiezuilen met touchscreen technologie (uw vinger is de navigator over het scherm). Eind jaren negentig heeft de informatiezuil zijn intrede gedaan in de zakelijke wereld. Het gebruik van zuilen beperkte zich echter voornamelijk tot het digitaal presenteren van een folder of presentatie. Van enige interactiviteit was nauwelijks sprake. Ook daarin is de afgelopen jaren sterke verandering gekomen. Webdesign biedt mogelijkheid om attractieve presentaties te maken die interactief bediend kunnen worden.
De praktijk
Het komt voor bij de beste ondernemingen. En als u een stapje terug moet doen, dan moet u ook zonder kosten een auto kunnen inleveren. Daarom introduceren wij de Pon LeaseSpecials®. Voor u de zekerheid, voor ons uw tevredenheid. 0541 288 788 WWW.HUISKES-KOKKELER.NL
De makelaar kan niet alleen zijn portfolio presenteren zoals gewend, maar kan ook de geïnteresseerde een rondblik geven door de desbetreffende woning. 360 graden foto’s die door verschuiven van de vinger over de foto het beeld tonen van
die mooie woonkamer vanuit alle hoeken. Filmpjes, maar ook digitale rondleidingen behoren tot de mogelijkheden. Door middel van een druk op de knop kan de route vanaf de makelaar tot het geselecteerde pand uitgeprint worden. In het tuincentrum staat een informatiezuil met een plattegrond van het hele centrum met daarop aangegeven waar de verschillende producten gevonden kunnen worden. Daarnaast kan door met de vinger op het scherm de gewenste informatie aan te klikken alles getoond worden over die ene speciale plant. Het ziekenhuis plaatst een informatiezuil in de wachtruimte waarop getoond wordt waar de verschillende afdelingen zich bevinden, welke behandelingen er worden uitgevoerd en waaraan men moet denken alvorens zich te melden bij de balie. Daarnaast kan een enquêteformulier ingevuld worden over de behandeling op de poli. Boven in de informatiezuil bevindt zich, op 2.30 m hoogte, een groot videoscherm waarop een film wordt getoond met tussendoor belangrijke meldingen vanuit het ziekenhuis en eventueel reclameboodschappen. De toerist hoeft niet meer bang te zijn dat geen informatie beschikbaar is over de lokale bezienswaardigheden na sluitingstijd van de VVV die, op een relatief goedkope manier, informatie ter beschikking stelt zonder daarvoor een kantoor te hoeven openen en personeel beschikbaar te hebben. Dit is maar een greep uit de toepassingen die de laatste jaren zijn gerealiseerd. De mogelijkheden zijn werkelijk onuitputtelijk.
• Buitenzuilen gewapend tegen weersinvloeden en vandalismebestendig, waarop 24 uur per dag informatie ter beschikking kan worden gesteld. Buitenzuilen kunnen vrijstaand of ingebouwd in een buitenwand geplaatst worden.
17
Voordelen
Bovenal moet u zich echter bewust zijn dat het gebruik van informatiezuilen niet een technische beslissing moet zijn. Het gaat om de presentatie van de informatie. De techniek is een hulpmiddel. De presentatie is de kunst. Juist deze combinatie maakt uw presentatie succesvoller dan die van uw concurrent. ■
Column on-line strategie
X
Ik weet nog goed dat ik mijn eerste echte pc aanschafte met Internet. Gretig verspreidde ik mijn visitekaartje met daarop prominent mijn emailadres. En nu maar wachten op mail. Weinig mensen bleken echter te beschikken over Internet. Binnen en tussen bedrijven was het gebruik van Internet en email uiterst beperkt. De tweede helft jaren negentig is daar een kentering in gekomen. Met rasse schreden deden Internet en het gebruik van email als communicatiemiddel hun intrede en nu zijn deze niet meer weg te denken. Meer en meer wordt email hét communicatiemiddel voor berichtenverkeer over de hele wereld. Het gebruik van Internet en het presenteren van producten en diensten via dit medium nemen hand over hand toe.
. S. nl ng IE ie. ni DV vis rle A te ve JK en st LI tw ien ON w. e d SO ww lijk PER op e k zak ND Oo rm IJVE fo L at JB Pl VRI OR VO
Na jaren groei in uw wagenpark moet u ineens een stapje terug doen.
De toekomst aangeraakt
Drs. Carl Latka RI De auteur is Directeur van Information Team Solutions uit Oldenzaal en deelnemer aan het samenwerkingsverband Online Strategie (www.online-strategie.nl)
Twente visie. 05/2004
Interactieve presentaties op een informatiezuil ontlasten uw personeel zodat zij zich bezig kunnen houden met de corebusiness. Informatie kan onafhankelijk van de openingstijden beschikbaar gesteld worden. Informatiezuilen kunnen op verschillende plaatsen tijdens bijvoorbeeld een beurs geplaatst worden waardoor meer publiek met minder personeel bereikt wordt. Informatiezuilen trekken mensen aan en lokken interactie uit.
Nadelen Met name buitenzuilen kunnen te maken krijgen met de grillen van moeder natuur. Denk hierbij aan invallend zonlicht, kou en warmte. Hiervoor worden technische oplossingen geboden. Daarnaast hebben we te maken met vandalisme. Bij buitenzuilen moeten hiertegen maatregelen getroffen worden.
Waar draait het om
Soorten informatiezuilen Grofweg zijn er drie soorten informatiezuilen: • Binnenzuilen met een slanke vormgeving, met of zonder toetsenbord en de mogelijkheid om informatie via het touchscreen op te vragen binnen een gebouw. Gedurende de openingstijden kan informatie worden opgevraagd. • Binnenzuilen welke geplaatst worden achter het venster van bijvoorbeeld een etalage. Door het glas heen kan interactief, 24 uur per dag, informatie opgevraagd worden.
‘Heel wat Chinezen eten een kommetje rijst van CT & T uit Nijverdal’
Kenners van China Van diplomatieke handelsmissies in het kielzog van hoogwaardigheidsbekleders en captains of industry in driedelig grijs hebben Bert van Keulen en Ronald Scheppink geen hoge pet op. Harinkje happen, wijntje drinken, luisteren naar mooi gekleurde verhalen van een of andere minister en officieel ‘geleide’ rondleidingen, het kan het tweetal allemaal gestolen worden. Het Nijverdalse duo hanteert andere werkwijzen om contacten te leggen en orders binnen te halen. Van Keulen en Scheppink trokken zeven jaar geleden op eigen houtje naar China, baanden zichzelf een weg door de communistische bureaucratie en legden contacten met het Chinese bedrijfsleven. Resultaat is dat hun bedrijf China Trade & Technologie (CT & T) inmiddels met veel succes als geheel zelfstandige onderneming opereert op de Chinese én Europese markt. “We zijn één keer bij zo’n handelsmissie aanwezig geweest en waren de enigen in spijkerbroek. Dat is niets voor ons. Wij geloven meer in rechtstreekse contacten met partners op de werkvloer in China, want dan weet je heel snel met wie je wel of geen zaken kunt doen.”
19
(door Gerhard Nijboer)
“We hebben vestigingen in Hongkong en China; daar wordt het werk uitgevoerd, de kwaliteitscontrole gedaan en het vervoer geregeld. Vanuit Nijverdal begeleiden we de overwegend Europese klanten bij het bedenken, ontwerpen en ontwikkelen van producten.” Het verhaal CT & T lijkt verdacht veel op de successtory van de loopjongen die het tot directeur schopt. Bert van Keulen en Ronald Scheppink kenden elkaar van de MTS, ook de wederzijdse ouders waren vrienden. Scheppink senior is oprichter van de muziekwinkelketen Music Store én na de verkoop van die keten bekend als manager van de professionele wielerploeg Bankgiroloterij-Batavus. Van Keulen senior maakte zakelijk furore met de opbouw van het internationaal zeer gerenommeerde bedrijf Van Keulen Interieurbouw, dat vanuit Nijverdal winkels en kantoren in heel Europa van inrichtingen voorziet. Het zakendoen is beide zonen dus met de paplepel ingegoten, maar toch heeft het even geduurd voordat ze samen het avontuur in de Chinese tombola aandurfden. “We waren eigenlijk van plan om Chinese halffabrikaten en machines te gaan verhandelen op de Europese markt. Maar we kwamen er al gauw achter dat er veel te veel spelers op die markt waren, vooral ook veel van die gelukzoekers die snel rijk dachten te worden met inferieure handel.”
Staatsexportbureau Na een week rondgebanjerd te hebben in Hongkong, de acht miljoen inwoners tellende industriestad, wisten ze dat ze het anders moesten aanpakken. “We moesten er voor zorgen zelf het proces in handen te houden om in elk geval de kwaliteit van de producten te waarborgen.” Het duo koos er voor om in eerste instantie Nederlandse klanten maatgerichte oplossingen aan te bieden, waarvoor ze zelf ontwerpen maakten en de productie van al bestaande ontwerpen over te nemen en in China uit te laten voeren. Op hun tweede reis naar China hadden ze een kleine opdracht bij zich en kwamen ze in contact met een medewerker van een staatsexportbureau, die over erg veel contacten beschikte in de metaalverwerkende, aluminium- en kunststofindustrie. “Met hem hebben we veel bedrijven bezocht en beoordeeld of zij in principe in staat waren om producten volgens strenge Europese normen voor een redelijke prijs te maken. Toen we dat met telkens wat kleinere orders uitgeprobeerd hadden en een goed beeld kregen van de mogelijkheden en onmogelijkheden van die leveranciers, zijn we op zoek gegaan naar Nederlandse bedrijven met te dure productiewijzen. Die hebben we gewezen op onze goedkopere alternatieven zonder dat ze in hoefden te leveren op kwaliteit. Die aanpak is geweldig aangeslagen, maar we hebben er wel voor gezorgd dat wij zelf de sturende en controlerende factor in de processen bleven.”
Huilend naar huis Vervolgens ging ook de heer Chen Tao, de vertegenwoordiger van het Staatsexportbureau, een imposante rol spelen. Hij werd door zijn werkgever in eerste instantie helemaal vrijgemaakt om de activiteiten voor CT & T in China te begeleiden. Maar Chen Tao kreeg steeds meer moeite met de bureaucratie op het Exportbureau en werd uiteindelijk zodanig tegengewerkt door zijn bazin, dat Van Keulen en Scheppink hem in dienst namen van CT & T. “Met zijn kennis, netwerk, toewijding en loyaliteit is Karl uitgegroeid tot de spil van onze vestigingen in China en Hongkong. Werkelijk een fantastische man, die zich binnen ons bedrijf helemaal thuis voelt en er ook daadwerkelijk dag en nacht mee bezig is. We hebben dagelijks minimaal een uur contact met hem via de telefoon of online via de computer. We denken dat het aantrekken van Karl van wezenlijk belang is geweest voor de groei van ons bedrijf.”
Ronald Scheppink (links) en Bert van Keulen van China Trade & Technologie weten de weg voor producenten in China: “Wij zijn afhankelijk van de marketing van onze klanten. Als zij al die mooie ontwerpen en producten niet aan de man brengen hoeven wij ze niet te produceren.”
Twente visie. 05/2004
Inmiddels is er wel een en ander veranderd in de Chinese regelgeving. Zo wordt het vrije ondernemerschap de laatste jaren gestimuleerd, maar volgens de twee Nijverdallers zorgt de bureaucratie in het oerwoud van de per regio verschillende regelgeving nog steeds voor veel problemen en frustratie. “Wij hebben er ons met behulp van Karl aardig doorheen geslagen en ondervinden weinig hinder, maar als je als nieuw bedrijf of persoon denkt dat je dit soort dingen wel even regelt tijdens een receptie of tijdens een handelsmissie, is het sprookje gauw over. Ik wil de Nederlanders die het geprobeerd hebben en huilend naar huis terugkeerden dan ook niet graag de kost geven.”
Kommetje rijst
Hoe TerZake is ùw reclame?
Van Keulen en Scheppink zijn inmiddels zo ver dat ze kunnen volstaan met tweemaandelijkse bezoeken aan hun Chinese bedrijven en de toeleveranciers. Dat zijn er zo’n 15, waarvan enkele zelfs exclusief voor CT & T produceren. Bij een aantal toeleveranciers heeft het Nijverdalse bedrijf zelfs geparticipeerd in de aanschaf van machines, waarvan de kosten op dat moment niet door het bedrijf zelf of de bank opgehoest konden worden. “Dat is een beetje een morele en zakelijke verplichting, want we vragen topkwaliteit tegen een redelijke prijs en dan moet je hen daartoe ook in de gelegenheid stellen. We willen de Chinezen ook graag het idee geven dat we samen met iets goeds bezig zijn. Voor de rest kunnen we blindelings vertrouwen op hun vindingrijkheid en loyaliteit, waardoor ze voor de technisch moeilijker ontwerpen ook zélf oplossingen aandragen. Ze zien dat vaak als een persoonlijke uitdaging, want Chinezen zijn bijzonder eergevoelig.” Volgens Van Keulen en Scheppink zijn circa 800 mensen in China en Hongkong voor hun inkomen afhankelijk van de jonge Nederlandse onderneming. “Indirect wellicht een veelvoud. Heel wat Chinezen zullen een kommetje rijst van ons eten.” Een gemiddelde Chinese arbeider in de metaal-, aluminium of kunststofsector verdient ongeveer 500 dollar per maand, exclusief gratis kost en onderdak. “Een alleszins redelijke beloning, gezien de levensstandaard in dat land.”
Teleconference
Uw reclame verdient TerZake. Bel Simone Damhof, Susanne Vedder of Lex Nijhuis, telefoon (074) 250 65 22 - www.komTerZake.nl
China is een eind weg, maar CT & T heeft het voor elkaar dat de lijnen tussen de klanten in Europa en de toeleveranciers in Azië uitermate kort zijn. Als het ontwerp
of een vaag idee van een klant op het kantoor in Nijverdal omgevormd is tot een compleet 3D-ontwerp, wordt het (na bespreking met de klant) naar een Chinese vestiging gezonden en is er door middel van teleconference overleg over het ontwerp met de potentiële leverancier. Alle betrokkenen kunnen daar gelijktijdig over meepraten, want iedereen ziet tegelijk hetzelfde op zijn beeldscherm. Als de één iets wijzigt ziet de ander dat ook en op die manier wordt uitermate snel duidelijk hoe het uiteindelijke product moet worden. Van Keulen: “Daarin speelt Karl ook weer een grote rol, want hij kan vlekkeloos aan onze Chinese leverancier duidelijk maken wat wij en onze klant bedoelen. Vervolgens gaat Karl met de floppy naar de producent van de matrijs. Als die klaar is laten we monsters maken, die met DHL binnen drie dagen bij onze klant zijn. Na eventueel nog wat aanpassingen kan de productie starten. Door deze ultra-efficiënte wijze van communiceren kunnen we de klanten soms verrassen met onverwacht korte levertijden. Darnaast gaan we zelf natuurlijk ook nog regelmatig naar China om met onze leveranciers op de werkvloer te praten over nieuwe ontwikkelingen en nieuwe technische mogelijkheden”.
Buggybob Inmiddels heeft CT & T in Nijverdal in de afgelopen zeven jaar samen met de opdrachtgevers al zo’n 250 producten ontworpen, ontwikkeld en in China geproduceerd. In het begin betrof het nog één container in de twee maanden, later één in de maand, daarna één in de week en nu zijn drie containers per week meer regel dan uitzondering. Onder de klanten van Scheppink en Van Keulen zijn een aantal grote bedrijven als de fietsenfabrieken Batavus en Sparta, kunststofproducent Ubbink in Doesburg, natuurlijk Van Keulen Interieurbouw, maar ook Europa’s grootste producent van designradiatoren. Het gaat dan meestal om technisch hoogwaardige halffabrikaten of complete producten. Voor de consument is het werk van CT & T wellicht het meest zichtbaar door middel van de Buggybob, een inmiddels wereldberoemde kinderwagen, die in opdracht van de Europese distributeur is ontworpen door het Nijverdalse bedrijf en dat wordt geproduceerd in China. Daarvoor werden maar liefst 40 matrijzen, stempels en lasmallen ontworpen en gemaakt. En de Nijverdallers ontwierpen
ook de lay-out voor een assemblagelijn, die opgezet is bij één van de toeleveranciers in China “Er zijn tijden geweest dat we per week 600 kinderwagens produceerden en naar Europa lieten vervoeren. Nu is het even wat minder, maar dat kan zo weer aantrekken. Want vergeet niet dat wij voor productie, omzet en winst voor een groot deel afhankelijk zijn van de marketing door onze klanten. Als zij al die mooie ontwerpen en producten niet aan de man brengen hoeven wij ze niet te produceren.”
Oververhitting Ze komen er steeds vaker achter dat Europese bedrijven vooral graag gebruik willen maken van de beduidend lagere investeringskosten in China. Vooral het maken van matrijzen en gereedschappen gaat sneller, efficiënter en kwalitatief minstens zo goed als in Europa. “Als je de weg weet en je leveranciers kent en kunt vertrouwen, is het voor Europese bedrijven mogelijk om 60 tot 70 procent op de investeringskosten voor matrijzen en gereedschappen te besparen. Ook de productiekosten zijn in China aan de lage kant, al leggen we daar niet de nadruk op, omdat we liever op basis van de juiste prijs-kwaliteitverhouding en stipte levering werken. Daarmee is het in China wel in orde,” zeggen Van Keulen en Scheppink, die overigens waarschuwen voor oververhitting van de Chinese economie. De laatste tien jaar steeg de economische groei in het land met 7 tot 8 procent per jaar. Volgens de Nijverdallers gaan daarmee niet alleen de prijzen in China razendsnel omhoog, maar ook in de rest van de wereld. “Een kwestie van vraag en aanbod, waar we in de toekomst echt voor op moeten passen.” ■
De Buggybob wordt ontworpen door ET&T en geproduceerd in China.
21
Chen Tao (midden) begeleidt de activitetien van Van Keulen en Scheppink in China.
Twente visie. 05/2004
Zuivelhoeve in dienst treden bij Müller Transport.
Wilma van Ingen heeft telefonisch contact met Erben Wennemars, de winnaar van de ten Hag Prestatie Prijs 2004.
22
Op 20 april jl. is de ten Hag Prestatie Prijs 2004 toegekend aan Erben Wennemars, wereldkampioen schaatsen op de spint. De prijs wordt jaarlijks uitgereikt aan degene die het afgelopen jaar naar de mening van de jury in hoge mate heeft bijgedragen aan het versterken van het beeld van Oost-Nederland. De reden voor de toekenning is een combinatie van zijn taaiheid, karakteristieke volharding, trainingsijver, zijn ijzersterke wil om te winnen en de grote successen van de afgelopen jaren. Wennemars kon de prijs niet persoonlijk in ontvangst nemen van Wilma van Ingen, directeur van de Kamer van Koophandel Veluwe-Twente, maar had wel telefonisch contact met haar.
IT Oost Nederland heeft een derde
Twente visie. 05/2004
plaats veroverd bij het landelijke, jaarlijks terugkerende ABC Award event. Dit evenement, voorheen de Thinnovation Award, wordt georganiseerd door CDG Europe met medewerking van Citrix. CDG Europe is innovatief IT-distributeur met focus op het Server-Based Computing concept, ook wel bekend als het Applicatie Beschikbaarheid Concept (ABC). IT Oost Nederland heeft bij een van haar klanten, de VOS Groep in Oldenzaal, nieuwe technologieën geïntegreerd in de bestaande infrastructuur. Door gebruik te maken van deze nieuwe technologieën werd de bestaande Citrix farm (1.8 i.c.m. NT4 TSE) uitgebreid met o.a. een met token beveiligde toegang tot het bedrijfsnetwerk via het Internet, GPRS en toekomstige satellietverbindingen. Dit alles ter ontsluiting van mobiele werkplekken (thuis, onderweg), bouwplaatsen en offshore locaties. Bedrijfskritische toepassingen zijn hiermee on-demand, ongeacht tijdstip en locatie, binnen de gehele Vos Groep organisatie te gebruiken.
PPM Oost is via Innofonds Twente een nieuwe participatie aangegaan. Het betreft een deelname in Campus Business Center BV te Hengelo. CBC is een bedrijfsverzamelgebouw voor (startende) ondernemers met een MBOachtergrond. Partners van PPM Oost in dit project zijn Asito dienstverlening, Tomasson Dura, ten Hag Groep en ROC Oost Nederland. CBC vestigt zich op bedrijventerrein Westermaat Campus in Hengelo. De bouw van het centrum start in mei 2004. De opening staat gepland in maart van volgend jaar. Omdat Tumakon engineering & machinebouw ervan overtuigd is dat de maakindustrie in Nederland nog volop kansen heeft (onder andere door value-engineering, mechanisering en/of automatisering kunnen de productiekosten worden verlaagd), heeft het bedrijf uit Hengevelde ter gelegenheid van zijn 40-jarig bestaan een prijsvraag uitgeschreven voor bedrijven die een oplossing zoeken voor een technisch probleem. Voor de winnende inzending heeft Tumakon een prijs beschikbaar in de vorm van een uitgewerkt en transparant projectvoorstel ter waarde van € 5000,-. De 2e en de 3e prijs bestaat uit een voorengineering van € 3000,- respectievelijk € 2000,-. Een onafhankelijke jury beoordeelt de inzendingen. De winnaars worden door de jury uiterlijk op 25 juni 2004 persoonlijk geïnformeerd. De prijs zal op een nader vast te stellen datum tijdens een feestelijke bijeenkomst worden uitgereikt door mevrouw Karien van Gennip, staatssecretaris van Economische Zaken. Alle deelnemende bedrijven zullen hiervoor worden uitgenodigd.
Handpak Nederland, gevestigd in Enschede, heeft als eerste bedrijf in Overijssel een Xerox DocuColor iGen3 Digital Production Press in gebruik genomen. Hiermee gaat Handpak voor een belangrijk deel kunststof folievellen dubbelzijdig printen. Een omvangrijke order uit België levert de komende jaren niet alleen extra werkgelegenheid op voor Handpak, ook zusterbedrijf Vaardige Handen, gespecialiseerd in grafische nabewerking, zal hiervan profiteren. Het bedrijf verwacht de positie op de mailmarkt verder te versterken doordat nu naast inkjetprinten en zwart/wit laserprinten ook hoogwaardig kleurenprintwerk geleverd kan worden. Pilot Twentse zorgproject Draadloze Zorg heeft de tweede prijs
Het
gewonnen in de European Regional Innovation Award competitie. De prijs is op 22 april, tijdens een plenaire zitting van de Europese Commissie voor Regionale Ontwikkeling in Brussel, uitgereikt aan gedeputeerde Carry Abbenhues van de Provincie Overijssel. Binnen de Pilot Draadloze Zorg communiceren wijkverpleegkundigen en artsen met elkaar via een videoverbinding. De videoverbinding kan vanuit de woning van een patiënt opgezet worden via een draadloos breedbandig netwerk (WLAN). Een dergelijke infrastructuur wordt momenteel uitgerold in de binnenstad van Enschede en aangrenzende wijken. Het project wordt uitgevoerd door Twente Institute for Wireless and Mobile Communications (WMC) en het Telematica Instituut. Het project is deels gefinancierd is uit het Innovatie Impuls Overijssel programma en is door de Provincie Overijssel ingediend. Binnen dit programma kunnen bedrijven, instellingen en overheden innova-
Het nieuwe pand van Bouwbedrijf Westerhof in Vriezenveen, dat tevens zijn 75-jarig jubileum vierde.
tieprojecten indienen die betrekking hebben op technostarters, ICT of innovatievermogen. Oost NV coördineert het programma. Op 14 mei is het nieuwe kantoor van Bouwbedrijf Westerhof in Vriezenveen geopend en tevens werd het nieuwe logo gepresenteerd. De nieuwbouw was mede noodzakelijk door ruimtegebrek en een toename van de bedrijfsactiviteiten. Aansluitend konden genodigden het nieuwe pand en de bedrijfshallen bekijken en was er open huis. Op 8 april jl. zijn twee nieuwe Saxionmedia geïntroduceerd: het magazine Sax en de digitale nieuwssite Saxonline.nl. Deze website brengt actualiteit en achtergrondverhalen, met een hoog human interest gehalte, verschijnen tien keer per jaar in Sax. Beide media belichten hetzelfde thema: nieuws en achtergronden, studeren aan en werken bij Saxion en ze zijn bestemd voor studenten en personeel. Sax en Sax-online vormen niet alleen een spreekbuis van de directie, studenten en personeel kunnen ook hun (kritische) stem laten horen. Samen met een geselecteerd aantal autobedrijven uit het noorden en oosten van het land is Noord Lease een actie gestart om de zakelijke markt verder te bewerken. Vanaf april worden de autoverkopers op initiatief van Noord Lease getraind door opleidingsinstituut Kenneth Smit dat hiervoor samen met de leasemaatschappij een leaseopleiding ontwikkelde. In de training wordt onder andere aandacht besteed aan het opvolgen van showroombezoeken en offertes en uiteraard komen ook specifieke leaseaspecten komen aan bod. Naast het trainen van de verkopers ondersteunt Noord Lease de dealer met gerichte
mailingacties voor bepaalde merken en types. Ook gaan accountmanagers van Noord Lease, indien gewenst, samen met de dealer op bezoek bij klanten en prospects.
Müller Transport uit Holten, specialist in internationale logistieke dienstverlening voor de voedingsmiddelenindustrie, is per 1 januari 2004 gestart met de distributie in Nederland, België en Duitsland van de verse zuivelproducten van zuivelproducent De Zuivelhoeve uit Hengelo. Daarnaast zal Müller Transport vanaf mei 2004 zowel de geconditioneerde warehousing (opslag en orderpicking) als de opslag van grondstoffen en verpakkingsmaterialen voor De Zuivelhoeve gaan verzorgen. Hiertoe heeft het Holtense bedrijf per april 2004 een nieuw geconditioneerd warehouse in gebruik genomen met een capaciteit van 3500 europalletplaatsen en 1.700 m2 crossdockruimte. Tevens zal een aantal medewerkers van De
InfoDish Business uit Hengelo heeft
Development de website www.productoplossing.nl gelanceerd waarop ideeën kunnen worden aangedragen die te maken hebben met voeding of aanverwante zaken zoals nieuwe verpakkingen, smaken, productvormen of keukengerei. Productideeën worden gescreend op commerciële haalbaarheid en beoordeeld door specialisten. Een octrooi-onderzoek en beoordeling door de markt behoren tot de procedure. InfoDish Business Development ontwikkelt voor opdrachtgevers nieuwe productconcepten die met voeding of voeding gerelateerde producten te maken hebben. ■
23
Nieuws & feiten
Nieuws & feiten
De nieuwe hypermoderne printer van Handpak, die de komende jaren extra werkgelegenheid zal opleveren.
Op dinsdag 20 april ondertekenden Saxion Hogescholen en het Deventer Ziekenhuis een samenwerkingsovereenkomst met als doel verdere kwaliteitsverbetering en professionalisering van zorg-, hulp-, en dienstverlening van de gezondheidszorg en actualisering van onderwijs en toegepast onderzoek. De samenwerking die al een aantal jaren bestaat, bijvoorbeeld op het gebied van stageplaatsen, gastlessen en afstudeerprojecten, wordt daarmee geformaliseerd en verder ontwikkeld. Als speerpunten voor de komende jaren hebben de organisaties gekozen voor het ontwikkelen van een kennispoort/kenniscentrum en het optimaliseren van het servicepakket aan het bed van de patiënt. Daarnaast staan er gezamenlijke projecten op stapel en zal men gebruikmaken van elkaars expertise bij voor beide partijen relevant toegepast onderzoek.
De website www.product oplossing.nl, voor wie zijn of haar idee op het gebied van voeding wil laten testen.
Twente visie. 05/2004
. S. nl ng IE ie. ni DV vis rle A te ve JK en st LI tw ien ON w. e d SO ww lijk PER op e k zak ND Oo rm IJVE fo L at JB Pl VRI OR VO
Geen bezwaar!
Vaak blijft het echter bij een knagend gevoel over de onterechtheid van dit besluit en neemt de werkgever verder geen actie om bezwaar te maken. In eerste instantie denkt u als ondernemer ‘daar ga ik protest tegen aantekenen’ om vervolgens over te gaan tot de orde van de dag omdat: • u geen tijd heeft om in de zaak te duiken, • u een berg administratieve rompslomp op u af ziet komen, • u denkt dat u een advocaat moet inschakelen om uw zaak te kunnen behartigen, en u daardoor verwacht torenhoge kosten te moeten maken. Allemaal redenen om af te zien van het indienen van een bezwaarschrift. En dat is zonde. Want de wetgever heeft de administratieve rechtspraak, waar ook de bezwaarschriftprocedure onder valt, juist toegankelijker willen maken voor degenen die zich getroffen voelen door een beslissing van het UWV.
Beste allround reisorganisatie Beste prijs-kwaliteitverhouding Beste innovatieve reisorganisatie
Oude situatie
Gaat u met Oad op vakantie? Dan zit u goed. Want Oad heeft 80 jaar ervaring in het organiseren van vakanties en behoort tot de drie grootste reisorganisaties van ons land. De afgelopen twee jaar werd Oad Reizen door de Nederlandse reisbureaus verkozen tot beste allround touroperator voor vlieg-, bus-, auto- en treinvakanties. Een kroon op het werk van de 1700 Oad-medewerkers, die jaarlijks de vakanties van zo’n 700.000 landgenoten naar meer dan 60 landen verzorgen. Zij laten u overal genieten.
Official supplier
www.oad.nl
Partners in business
Vroeger moest u als ondernemer naar de rechter stappen als u het niet eens was met een genomen beslissing. En hoewel er voor beslissingen die genomen waren in het kader van de sociale zekerheidswetgeving verkorte procedures golden, was de gang naar de rechter toch niet iets wat u zomaar deed. Ook leefde de gedachte - geheel ten onrechte! - dat het in een dergelijke beroepszaak altijd noodzakelijk was om zich te laten vertegenwoordigen door een advocaat.
Nieuwe situatie Met de invoering van de Algemene Wet Bestuursrecht (AWB) in 1993 werd de bezwaarschriftprocedure verplicht gesteld in de administratieve rechtsgang. Dit betekent dat een protest tegen een beslissing eerst in een bezwaarschriftprocedure moet worden behan-
deld alvorens beroep bij de administratieve rechter mogelijk is. U kunt dus vrij eenvoudig bezwaar maken. Allereerst hoeft u niet per se een advocaat in te schakelen om bezwaar aan te tekenen. U kunt het prima zelf doen. Aan de bezwaarprocedure zijn geen kosten verbonden. Het UWV is verplicht om in een bijsluiter aan te geven wanneer u het bezwaarschrift moet indienen en welke bijlagen u moet toevoegen. Tevens kunt u in deze bijsluiter lezen hoe een dergelijke procedure verloopt.
De procedure Kort geschetst: nadat u het bezwaarschrift binnen de voorgeschreven termijn van 6 weken hebt ingediend, ontvangt u een bevestiging van ontvangst. In de meeste zaken geldt dan dat vanaf die datum het bestuursorgaan binnen 13 weken een beslissing dient te nemen op uw bezwaar. Voor bepaalde zaken kunnen andere termijnen gelden. Ook kan het voorkomen dat het UWV externe informatie moet inwinnen of een nader onderzoek moet starten. In die periode van 13 weken krijgt u alle stukken die betrekking hebben op de zaak, en wordt u in de gelegenheid gesteld om uw bezwaren nog eens mondeling toe te lichten op een hoorzitting. Op basis van uw informatie en de informatie die het UWV zelf heeft (en eventueel verkregen informatie van derden) neemt het bestuursorgaan een beslissing op uw bezwaar. Zo’n beslissing op bezwaar valt natuurlijk twee kanten op; u wordt in het gelijk gesteld (de beslissing op bezwaar wordt gegrond verklaard), of u krijgt ongelijk (de beslissing is dan ongegrond). Als u het niet eens bent met de beslissing op bezwaar, kunt u daartegen beroep aantekenen bij de administratieve rechter.
bezwaarprocedure met zich meebrengt, kan u ook weerhouden om bezwaar aan te tekenen. U moet immers wel met het geven van reacties aan bepaalde termijnen voldoen. Toch zou dat u niet moeten weerhouden. Er leiden immers meer wegen naar Rome dan via de advocatuur. U kunt dan bijvoorbeeld denken aan uw rechtsbijstandverzekering of een erkende rechtshulpverlener. In het laatste geval kunt u een deel van zijn of haar kosten vergoed krijgen indien het bezwaar gegrond wordt verklaard. Tevens wordt daarmee aangegeven dat er voldoende kwaliteit en kennis in huis zijn om u bij te mogen staan in het voeren van een bezwaarprocedure. In dat opzicht ben ik ook door het UWV als rechtshulpverlener erkend. Al met al blijven er naar mijn mening weinig bezwaren over om geen bezwaar aan te tekenen tegen een beslissing die u niet aanstaat! ■
25
Column personeel & organisatie
Het UWV heeft een beslissende rol op veel cruciale momenten in het verzuimproces. Het is uiteraard mogelijk dat u het met een beslissing van het UWV niet eens bent. Bijvoorbeeld in het geval van een WAO- toekenning van uw werknemers of een beslissing in het kader van Pemba.
Hulp inschakelen? Zoals ik al eerder opmerkte, hoeft u geen advocaat in te schakelen om bezwaar aan te tekenen. Ik kan mij wel voorstellen dat u weinig of geen tijd hebt om in de materie te duiken, vooral als het gaat om beslissingen over het recht op, de duur en hoogte van een uitkering, verzekeringsplicht en dergelijke. De administratieve rompslomp die een
B.R. Wagtenveld Directeur Remedie
Twente visie. 05/2004
Wa a r o m e e n r e n t e s t i j g i n g n i e t p e r d e f i n i t i e s l e c h t i s
‘Grolsch vergeet
belegger’ presentatie van de halfjaarcijfers in september. Maar de verwachtingen zijn hoog, blijkt als we David Kerstens, analist van Rabo Securities, om zijn mening vragen. Hij heeft het aandeel niet op koop staan. “Het aandeel Grolsch is hoger gewaardeerd op de beurs dan van concurrenten als Heineken en Interbrew. Dat is een gevolg van overnamespeculaties. In Duitsland heeft pas een consolidatiegolf plaatsgevonden waar veel buitenlandse brouwerijen actief waren. Daar reageerde het aandeel Grolsch ook op.” Belangrijker is dat Kerstens constateert: “Ik schat het groeipotentieel van Heineken en Interbrew hoger in dan van Grolsch.” Grolsch roept altijd dat het bedrijf niet vergeleken mag worden met Heineken. Flauwekul, vindt Kerstens. “De ambities zijn hetzelfde. In Nederland zijn de marktaandelen stabiel, Grolsch heeft ongeveer 15%. En ondanks een hete zomer is de totale bierconsumptie in Nederland vorig jaar met ruim een procent afgenomen.”
26
Overgenomen worden Volgens Kerstens zal groeien op eigen kracht heel langzaam gaan. “Buiten Nederland heeft Grolsch een enorme reputatie. Met een partner kan daar veel sneller van geprofiteerd worden. Een Amerikaanse brouwer kan dan zorgen voor uitbreiding in het zeer aantrekkelijke importsegment. Het zou het Grolsch-merk flink ten goede komen. Maar ja, dan kan de continuïteit in gevaar komen,” schampert hij. De zelfstandigheid als basis voor de continuïteit. Het staat zelfs in het jaarverslag, dat ook ondertekend is door Pasman die in september is aangetreden. Maar in het radiocafé Memphis zorgde Pasman weer voor onduidelijkheid door te zeggen dat hij bij indiensttreding niet heeft hoeven beloven het bedrijf niet te verkopen. En hij sprak steeds over voorlopig niet verkopen. “Grolsch spreekt steeds over belangen van alle stakeholders, maar duidelijk is dat ze
met hun opstelling te weinig aandacht hebben voor de beleggers. Ik denk dat de performance van Grolsch de komende tijd zal achterblijven bij Heineken.”
Pasman
27
De verwachtingen zijn overigens wel hooggespannen, want Pasman komt uit dezelfde (Philips)school als Ad Veenhof die op 1 juli vorig jaar bij Wessanen begon en daar de winstgevendheid conform zijn belofte flink heeft laten toenemen. “Pasman zal een eigen stempel willen drukken op het bedrijf met nieuwe ideeën. Hij zal minder op de kostenkant hoeven letten, maar hij zal met ideeën over de omzetgroei moeten komen. Zoals ik al eerder zei: hoe wil hij de positie in het buitenland verstevigen? Dat is de hamvraag.” Met die aantekening dat Grolsch er bij de komst van Pasman een stuk beter voorstond dan wat zijn collega Veenhof bij Wessanen aantrof. ■
Trauma
De winnaar van het bekende Rabobeleggingsspel in april was Joep Vrielink. Hij gokte op 358 punten waar de stand van de AEX eind april 354,57 was. Bezoekers van het radiocafé Memphis kunnen meespelen via de formulieren die op tafel liggen en alle anderen kunnen via internet (www.twentevisie.nl) gratis en voor niets meedoen door de vraag te beantwoorden: hoe hoog staat de AEX op 1 juni? Vrielink (links) kreeg uit handen van Allard van der Veen van de Rabobank EnschedeHaaksbergen een kistje wijn aangeboden. Twente visie. 05/2004
In de Verenigde Staten is de economische opleving nu wel heel duidelijk zichtbaar, onder meer door een sterke groei van de werkgelegenheid. Maar de beleggers happen niet toe, de beurs bleef in april stabiel. Wellicht uit angst voor de internationale problemen maar ook omdat verwacht wordt dat de korte termijnrente zal worden verhoogd. En die staat op een historisch laag niveau van 1%. “Ik erken dat de lage rente de consumentenbestedingen op peil hebben gehouden en de bedrijven de gelegenheid heeft gegeven te saneren. Maar ik ben er van overtuigd dat een rentestijging nu ook goed is of misschien zelfs noodzakelijk,” vindt Sjoerd van Es van de Rabobank Enschede-Haaksbergen.
(door Jan Medendorp)
Het betoog van Van Es samengevat in zes punten. 1) Een stijging van de korte rente betekent niet dat de lange rente evenredig hard meestijgt. Als de korte rente zou stijgen van 1% naar bijvoorbeeld 3,5% (stapsgewijs), dan zal de lange rente met ongeveer 1% oplopen tot 5 à 5,5%. 2) De economische groei stelt consumenten en overheid in staat hun schulden
terug te brengen. Dat gaat een verdere opwaartse druk op de rente tegen. 3) De ECB verlaagt (of stabiliseert) door de zwakke economische conjunctuur, de korte rente. De euro stabiliseert of verzwakt ten opzichte van de US dollar. De lange rente stijgt minder dan in de VS 4,5 à 5%. 4) De rentestijging heeft maar een beperkte invloed op de winstgevendheid van het gesaneerde bedrijfsleven. Daardoor
laten de aandelenmarkten een gunstig verloop zien. Uiteindelijk is voor de aandelenmarkt een goed draaiende economie belangrijker dan een lage rente. 5) De obligatiemarkten presteren door de rentestijging zwak. Hierdoor zal er geldelijke uitstroom plaatsvinden ten gunste van de aandelenmarkten. 6) De huizenprijzen zijn de afgelopen jaren fors gestegen, mede door de daling van de rente. Een rentestijging houdt een verdere stijging tegen, maar een daling verwacht ik niet vanwege de schaarste. Bovendien houdt de economische groei de betaalbaarheid op peil.
Grolsch Veel aandacht ging afgelopen maand natuurlijk naar Grolsch. Het bedrijf opende de nieuwe brouwerijen en en passant werd Ab Pasman op 27 april gepresenteerd. Elders in dit periodiek wordt hij uitgebreid geportretteerd. Pasman wil pas meer over zijn ideeën zeggen tijdens de
Grolsch heeft in de afgelopen jaren (onder Snoep) een trauma in het buitenland opgelopen. In Engeland, Polen en Duitsland zijn als gevolg van mislukte overnames miljoenen verloren gegaan. “Groei in het buitenland door acquisities van buitenlandse brouwerijen en die dan Grolsch laten verkopen is feitelijk de Heinekenstrategie, maar het heeft bij Grolsch nooit gewerkt.” Grolsch heeft daarom gekozen voor partners (zoals Bass in Engeland) of importeurs (in de Verenigde Staten). Kerstens is daar niet enthousiast over. “De opbrengst in Engeland moeten ze dus delen met Bass, waardoor de winstgevendheid in Engeland lager is dan in Nederland. En importeurs zijn vrij onafhankelijk, die laten zich niet volledig controleren en sturen door Grolsch. Volgens mij loopt het daar ook nog lang niet naar wens.” Pasman zegt in deze Twentevisie groei in Nederland mogelijk te achten. Kerstens acht dat onwaarschijnlijk. “De groei zit in het buitenland. En Grolsch heeft een achterstand opgelopen omdat ze erg druk zijn geweest met de eigen organisatie, met de nieuwe brouwerij. Daar heeft de distributie in het buitenland onder te leiden gehad.”
Twente visie. 05/2004
www.baantwente.nl
Direct beleggen in hotels
Mercedes-Benz E-Klasse Sedan bij Baan Twente. ៉
‘Mijn voorkeur voor een auto is dezelfde als de keuze voor een maatpak. Ik zoek naar vernieuwing en stijl.
De Mercedes-Benz E-Klasse Sedan voldoet hier helemaal aan. Ik voel me voortreffelijk op mijn gemak en geniet van iedere kilometer. Deze auto op maat staat klaar in de Mercedes-Benz showroom.’ Brandstofverbruik: variërend van 6,5-12,9 liter per 100 km, 15,4-7,8 km per liter; CO2-uitstoot: 172-310 g/km. Leasen kunt u al vanaf € 949,— per maand op basis van full service leasing, 48 maanden, 20.000 km, exclusief BTW, wijzigingen voorbehouden.
Baan Twente B.V. e-mail
[email protected]
Goudstraat 20, 7554 ND Hengelo, telefoon 074 - 290 09 00, fax 074 - 290 09 10 Plesmanweg 1, 7602 PD Almelo, telefoon 0546 - 86 34 66, fax 0546 - 86 63 68 Provincialeweg 2, 7466 PK Rijssen, telefoon 0548 - 51 30 70, fax 0548 - 52 02 25
De onbekendheid met de materie is één van de belangrijkste redenen van deze terughoudendheid. Men kan zich immers de vraag stellen in hoeverre het mogelijk is om op basis van marktgegevens en de kwaliteit de waarde van een hotel te bepalen ter ondersteuning van de investeringsbeslissing. Het is voor beleggers vanzelfsprekend van belang dat zij relevante informatie omtrent deze aspecten aangereikt dienen te krijgen, ter beoordeling van de rentabiliteit van een investering.
De hotelmarkt in Nederland
de Bedrijfsverzekeraar
Het adres voor onafhankelijk advies voor ondernemingen. Altijd op zoek naar de beste dekking tegen de scherpste premie. Dat vraagt om kennis, ervaring en onafhankelijkheid. Dat vindt u bij de Bedrijfsverzekeraar.
Dat we verhuisd zijn, zal u niet veel zeggen. Misschien wél als we u vertellen waarom. Tweeëneenhalf jaar geleden begonnen we aan het Hoedemakerplein, in het historische pand van wat eens de Twentsche Bank was. En hoe het komt - onze klanten zeggen vanwege onze service, wij denken eerder aan onze scherpe premies - maar we zijn in die korte periode zo snel gegroeid dat we daar weg moesten. Naar de Hengelosestraat 50. Daar hebben we voorlopig meer dan genoeg ruimte. Voor onszelf en onze klanten. Er kunnen zelfs weer een paar klanten bij. Dus als u een onafhankelijk advies wilt over verzekeringen, pensioenen, hypotheken, financial planning en/of employee benefits, dan bent u van harte welkom op ons nieuwe adres. Bijvoorbeeld op vrijdag 11 juni als wij Open Huis houden. Als u dat niet uitkomt, belt u ons gewoon voor een goed zakelijk gesprek. Dat telefoontje is zeker de moeite waard.
De Nederlandse hotelmarkt wordt gekenmerkt door schaalvergroting. Ketens krijgen een steeds groter aandeel in het totaal aantal hotelbedden in Nederland. De schaalvoordelen leveren de ketens veelal een grote voorsprong op ten opzichte van de kleinere, onafhankelijk opererende hotels. Het hotel als belegging heeft in Nederland nog de nodige potenties (met name de 3/4/5-sterren hotels in de Randstad). Dit komt mede doordat er daar (vergeleken met bijvoorbeeld Londen en Parijs) relatief hoge bezettingsgraden worden gerealiseerd bij relatief lage kamerprijzen. Het slechts ten dele zelf kunnen sturen van het rendement vormt het belangrijkste verschil met het beleggen in het traditioneel commercieel onroerend goed. Immers, een belegger zal de exploitatie van het hotel en daarmee ook de risico’s uit handen moeten geven. De relatief hoge rendementen die hiermee samenhangen zullen naar verwachting interessant zijn voor beleggers direct vanuit de branche of beleggingsinstellingen die zijn ontstaan vanuit een samenwerking tussen een keten en één of meerdere vastgoedbelegger(s).
Indeling van hotels in Nederland
NIEUW ADRES
de Bedrijfsverzekeraar BV, Hengelosestraat 50, 7514 AJ Enschede. Postbus 627, 7500 AP Enschede. Telefoon: 053- 486 12 23, Fax: 053- 486 12 21, E mail:
[email protected], website: www.debedrijfsverzekeraar.nl
Ter ondersteuning van de besluitvorming en beeldvorming van beleggers is
een onderverdeling van hotels gemaakt. Binnen de onderverdeling wordt een viertal hoteltypen onderscheiden, waarin met name de locatie en het karakter een voorname rol spelen. Hoteltypen en enkele kenmerken zijn: • Prestige hotel (o.a. afwijkend uiterlijk, op strategische (prestigieuze) posities, 4-5 sterren, meer dan 80 kamers, relatief hoge kamerprijs). • Functioneel hotel (o.a. uiterlijk als kantoorgebouw, ontworpen vanuit gebruiksfunctie, nabij potentiële klant, 3-4 sterren, meer dan 100 kamers). • Familie hotel (o.a. over-gedimensioneerde woning, huiselijke sfeer, in/op rand van centrum, 2-3 sterren). • Back to basic hotel (o.a. niet te plaatsen in één stijl of soort gebouw, pand niet ontworpen als hotel, in centrum, 1-2 sterren, minder dan 10-15 kamers). In de praktijk blijkt overigens dat het aantal functies binnen een hotel toeneemt naarmate het aantal sterren toeneemt. Hierdoor neemt ook het procentuele aandeel van inkomsten uit de core-business, de overnachting, af. Tevens blijkt er in de praktijk geen relatie te bestaan tussen het aantal sterren en de bezettingsgraad van een hotel.
Kwaliteit van een hotel Kwaliteit kan worden gedefinieerd als ‘de mate waarin een onderdeel van een hotel voldoet aan de aan dat onderdeel gestelde eisen’. Daarbij kunnen de volgende aspecten worden onderscheiden: • Algemene aspecten (wetgevingen en vergunningen, overige ‘verplichtingen’ etc.). • Operationele aspecten (routing binnen het hotel, ligging van ruimten etc.). • Belevingswaarde (de loyaliteit van gasten, etc.). • Technische locatiegebonden aspecten (bereikbaarheid, voorzieningen etc.). • Technische objectgebonden aspecten (oppervlakten, staat van onderhoud etc.). • Bedrijfseconomische aspecten (ratio’s in jaarrekening, bezettingsgraden, etc.).
• Waardebepaling op basis van kapitalisatie van de EBITDA (= winst voor rente, belastingen, afschrijvingen op activa en goodwill en aflossing). • Huurwaardekapitalisatiemethode. • ‘1000 * kamerprijs’- regel. Door de nauwe verbondenheid van de waarde van het hotel met de exploitatie kan worden geconcludeerd dat de inkomstenbenadering de meest ‘zuivere’ waarderingsmethode is. Het aantal kamers, de jaarrekening, de bezettingsgraad en de average roomrate blijken de belangrijkste ijkpunten voor de waardering van hotels. De waarde welke het hotel vertegenwoordigt voor een belegger (de beleggingswaarde) komt tot stand door het kapitaliseren van de huursom. Hierbij is het van groot belang dat de kwaliteit van de exploitatie wordt geanalyseerd. In z’n algemeenheid geldt overigens dat de waarde van een hotel niet direct afgeleid kan worden van de situatie op de hotelmarkt en/of de kwaliteiten van dat hotel. Dit betekent dat men niet kan stellen dat wanneer de kwaliteiten ‘x’ zijn, de waarde te allen tijde ‘y’ is. Echter, om de aannamen binnen de gehanteerde variabelen goed te kunnen onderbouwen alsmede voor de beoordeling van de exploitatiepotenties, is het wel noodzakelijk dat voor een beoordeling van de waarde ook de marktsituatie wordt geanalyseerd alsmede de kwaliteiten van een hotel worden beoordeeld. De mogelijke investeringsbeslissing die daarop volgt wordt, naast de basis van rationele factoren, veelal genomen op emotionele gronden. Het is niet voor niets dat een hotel vaak wordt beschouwd als de vlag op een portefeuille. ■
29
Column vastgoed
‘Als een maatpak.’
Hotels vormen in Nederland, in tegenstelling tot veel andere landen, nog geen gangbare optie om in te beleggen. Slechts een enkeling (de meesten beleggen in kantoren, woningen, winkels en bedrijfsruimten) belegt in hotels, terwijl de overigen de stap, door het risico dat verbonden is aan de exploitatie, nog niet durven te maken.
. S. nl ng IE ie. ni DV vis rle A te ve JK en st LI tw ien ON w. e d SO ww lijk PER op e k zak ND Oo rm IJVE fo L at JB Pl VRI OR VO
Standaard o.a. SBC (Sensotronic Brake Control), ABS (Anti Blokkeer Systeem), ESP (Electronic Stability Program), BAS (Brake Assist System), airbags, sidebags, windowbags, automatische airconditioning, elektrisch verstelbare stoelen.
De waarde van een hotel Voor de waardebepaling van een hotel worden in de praktijk vier methoden gehanteerd: • Waardepaling op basis van de inkomstenbenadering.
Edwin H. Mulder MRICS Directeur/partner DTZ Zadelhoff
Twente visie. 05/2004
To p m a n B e n N o t e b o o m v a n R a n d s t a d o p w e r k b e z o e k i n Tw e n t e
‘Kiezen voor asfalt’ Het liefste praat Ben Noteboom, bestuursvoorzitter van Randstad, met mensen en bezoekt hij bedrijven. Eind april was hij op werkbezoek in Twente waar hij onder meer Ten Cate in Almelo en Power Packer in Oldenzaal bezocht. “Dat zijn goede klanten van ons. De bedrijven vinden het leuk als je langskomt, maar ik vind het zelf ook heel inspirerend om te zien wat er bij die bedrijven gebeurt en wat er in de markt leeft.” Hoe ziet de toekomst eruit, was de hamvraag aan de man die de thermometer van de economie hanteert.
31
(door Jan Medendorp)
“Ik probeer één dag per week bedrijven en vestigingen van Randstad te bezoeken. Ik vind dat een belangrijk onderdeel van mijn werk. Wij zijn namelijk een afgeleide van wat onze klanten doen. Het contact met de klant moet goed zijn. Als ik dat niet zou doen, zou er misschien een te grote afstand tussen klant en Randstad kunnen ontstaan.” En dan niet alleen in Nederland, waar Randstad 40% van de omzet verdient, maar ook in het buitenland, ondanks dat Noteboom nogal last heeft van jetlag.
Ben Noteboom, bestuursvoorzitter van Randstad, heeft weinig vertrouwen in de keuze om van Nederland een kennisland te maken. “In China studeren jaarlijks drie miljoen mensen af, van wie een miljoen als ingenieur. En ze kosten een derde van wat een ingenieur in Nederland kost.”
Te duur De economische opleving gaat van het zuiden naar het noorden van de Verenigde Staten en slaat dan over naar Europa, via Frankrijk, België naar Nederland, is ongeveer de ervaring van Noteboom. Afgaande op de cijfers in de Verenigde Staten gaat het fantastisch, het aantal banen nam met honderdduizenden in één maand toe. “De groeicijfers worden nogal ingewikkeld berekend, maar de groei van de banen in de afgelopen maanden kloppen wel. Ik constateer dat alle markten in Europa groeien, voor wat betreft uitzenden dan, behalve Nederland. In het eerste kwartaal van dit jaar kromp de markt met 10%.” Een goede verklaring is er niet. Misschien komt het nog. “De economie gaat groeien, we vallen niet stil. Nederland loopt wel achter, de politiek ziet dat nu ook en is druk bezig
met het afbouwen van sociale zekerheden. Want we zijn veel te duur. Ook de sociale partners hebben daar inmiddels begrip voor We moeten het allemaal ook niet overdrijven, de werkloosheid is 6% en dat is wel eens veel slechter geweest. Nederland moet vooruit kijken. Keuzes maken.”
Distributieland Met keuzes maken bedoelt Noteboom dat de keuze op Nederland Kennisland
zijns inziens niet de meest gelukkige is. Daarvoor heeft hij twee redenen. “Ik ben pas in China geweest. Ik zie dat bedrijven niet alleen hun productie overbrengen, maar ook hun research en ook de toeleveranciers gaan daar naar toe. In China studeren jaarlijks drie miljoen mensen af, van wie een miljoen als ingenieur. En ze kosten een derde van wat een ingenieur in Nederland kost. En die Chinese universiteiten zijn echt
Twente visie. 05/2004
33
Ben Noteboom (rechts) op werkbezoek in Twente: “De bedrijven vinden het leuk als je langs komt”
Kennisimpuls voor uw onderneming Onze economie wordt steeds kennisintensiever. U zit er middenin en u wilt mee blijven doen. Profitsector of non-profitsector, dat maakt niet uit: wie kwaliteit wil leveren, moet beschikken over de juiste informatie op het juiste moment. Zonder de benodigde kennis en kunde op het juiste moment, raakt u achterop. Bijscholing, nascholing, ontwikkeling van competenties zijn onmisbaar. Maar dan wel op uw niveau en vanuit uw vraag.
Enschede M.H. Tromplaan 28 7513 AB Enschede 053 4871871
[email protected]
Onze accountmanagers helpen u graag de juiste kennisimpuls voor uw onderneming te vinden. Ze hebben de kennis en de contacten om te bemiddelen bij het vinden van de juiste opleiding of training, denken met u mee over toepassingsgericht onderzoek en advies en zijn uw intermediair als het gaat om netwerken voor MKB en competentieontwikkeling. Meer informatie vindt u op onze website www.kennistransfer.saxion.nl
Deventer Handelskade 75 7417 DH Deventer 0570 663011
[email protected]
OPLEIDINGEN/LEERGANGEN/CURSUSSEN TRAININGEN/MAATWERKTRAJECTEN
niet slecht hoor en die mensen helemaal niet dom. Voor Oost-Europa geldt hetzelfde verhaal.” Waar Loek Hermans als voorman van het MKB bij herhaling pleit om de kennis op de universiteiten en de hogescholen beschikbaar te maken voor het bedrijfsleven, denkt Noteboom dat dat slechts een marginale oplossing is om van Nederland een kennisland te maken en te houden. “In de afgelopen jaren was 64% van de nieuwe toetreders op de arbeidsmarkt vrouw. De komende jaren is 64% allochtoon, die zijn niet alleen even goed opgeleid. Dat kunnen we als land wel inzetten op kennis, maar die mensen moeten wel aan het werk anders krijgen we heel grote sociale en economische problemen. We zullen moeten durven kiezen voor infrastructuur. Ja, Nederland Distributieland.”
Ben Noteboom (1958) studeerde rechten, hij werkte onder meer bij Zurel en Dow Chemical voordat hij in 1993 bij Randstad binnenstapte. In 2003 werd hij benoemd als bestuursvoorzitter als opvolger van de zieke Cleem Farla. Daarvoor was Hans Zwarts betrekkelijk korte tijd bestuursvoorzitter. Tot vijf jaar geleden stond de oprichter Frits Goldschmeding aan het roer.
Nieuwe EU-landen Als bedrijven (deels of helemaal) naar nieuwe EU-landen verhuizen dan gaat Randstad gewoon mee. “We hebben in april de eerste twee uitzendkrachten in Polen aan werk geholpen. Het is onze primaire taak om de Poolse markt te ontwikkelen, ik sluit niet uit dat we ook Polen naar Nederland halen, maar dat is niet onze kernactiviteit.”
‘Als het economisch beter gaat, komt weer het 7-jarige geheugenverlies’ Voor Randstad is er altijd werk, denkt Noteboom. “Bedrijven moeten flexibel blijven. En dat wordt zeker niet minder als het economisch beter gaat. Dan krijgen we misschien wel weer het zevenjarige geheugenverlies waardoor bedrijven vaste contracten gaan uitdelen met een cabrio en een huis in Spanje. Dat mag, want we verdienen er ook weer aan als die mensen later ergens anders geplaatst moeten worden.”
Van den Noordt In de toegevoegde waarde op het gebied van personeelsbeleid zit de winst voor
Randstad. “We kunnen bijvoorbeeld het hele personeelsbeleid van een organisatie overnemen. Voor interim-professionals hebben we Yacht, een markt die de afgelopen jaren erg onder druk stond. Gelukkig gaat het een stuk beter, dus dat Hengelose kantoor blijft gewoon open.” Ook heeft Randstad een vergelijkbaar bedrijf (Pay-Flex) als Van den Noordt in Almelo die alle werknemers van een bedrijf kan overnemen. Van den Noordt is daarover bijvoorbeeld in gesprek met Meubelbedrijf Resink. “Wij doen het met iets minder publiciteit. Maar we gaan er wel actiever in worden, nee, niet als reactie op de Van den Noordt. We verlonen 220.000 man elke week, dus dat kunnen we best goed. In Nederland werken drie van iedere honderd mensen via een uitzendbureau; 97 dus niet, dus daar ligt vooral onze aandacht. Dat is voor ons veel belangrijker.” ■
aRandstad is actief in 13 landen en heeft 12.280 eigen medewerkers. Het bedrijf zet dagelijks 206.000 flexwerkers bij 54.000 klanten aan het werk. Randstad heeft onder meer vestigingen in Amsterdam, Atlanta, Berlijn, Milaan en San Francisco. Het bedrijf zag in 2003 de omzet dalen van ruim 5,4 miljard naar ruim 5,2 miljard. De nettowinst daarentegen steeg van 55 naar 77 miljoen euro. Twente visie. 05/2004
: over afval, bier De drankjes en hapjes werden aangeboden door Twentse Catering Groep,
34
De businesslounge van het Arke Stadion was als vanouds het decor van de opnamen van het radiocafé Memphis. Wederom was de opkomst groot. En terecht, want de drie gasten van respectievelijk afvalverwerker SITA, bierbrouwer Grolsch en uitzendorganisatie Randstad zorgden niet alleen voor vermaak maar ook voor interessante informatie, getuige ook het feit dat TC Tubantia van de gelegenheid gebruik maakte en meeluisterde.
en baantjes RTV Oost, Instituut Small Business, S.K.O. en Twentevisie
Voor het nieuwe seizoen zijn de data al bekend. De opname is altijd op dinsdag, tussen 17.00 en 18.00 uur: 31 augustus, 28 september, 2 november, 30 november, 4 januari, 1 februari, 1 maart, 29 maart, 3 mei en 31 mei. Als u automatisch uitgenodigd wilt worden, kunt u zich aanmelden voor de e-mail-service via www.twentevisie.nl.
35
▲ De
gasten van Memphis waren (van links naar rechts) Adriaan Visser van Afvalverwerker SITA, de nieuwe directeur van Grolsch Ab Pasman en bestuursvoorzitter Ben Noteboom van Randstad Holding.
▲ Geen uitzonderlijk beeld: een volle bak in het Arke Stadion tijdens de opnamen van het radiocafé Memphis.
▲ De
bezoekers van Memphis, onder wie biljartcoryfee Ben Velthuis (rechts op de foto linksboven) hadden, onder het genot van een hapje en een drankje, alle aandacht voor de drie interessante gasten.
Zadelhoff Zakelijk Te huur Nijverheidstraat 28, Enschede
Te huur Staalsteden 20, Enschede Aanbod
Bij het ter perse gaan van deze uitgave kan een gedeelte van het aanbod reeds zijn verkocht of verhuurd. Onder voorbehoud van zetfouten.
Vloeroppervlak : ca. 993 m2 kantoorruimte, in units van 466 m2 Huurprijs : € 132,- per m2 per jaar, te vermeerderen met BTW Parkeren : ca. 22 parkeerplaatsen in de bij het gebouw behorende parkeergarage Bereikbaarheid : goed Aanvaarding : per direct
Te huur H.J. van Heekplein 96, Enschede
Naast de hoofdingang van de Bijenkorf in Enschede is de voormalige winkelruimte van Mango voor de verhuur beschikbaar. De winkelruimte heeft de hoofdingang aan het H.J. van Heekplein en een zij-ingang tegenover de Trekpleister. In de omgeving zijn o.a. de navolgende winkels gehuisvest: Men at Work, Bijenkorf, Trekpleister, V&D, WE, Esprit, Miss Etam, Luigi Lucardi, The Sting, Only, Vero Moda, Hennes & Mauritz en Wonder Woman. Vloeroppervlak : ca. 233 m2 op de begane grond en ca. 140 m2 op entresol Frontbreedte : ca. 10 meter aan de pleinzijde en ca. 7,5 meter aan de zijde van Trekpleister Voorzieningen : toilet, pantry, airconditioning, elektrische installatie en tegelvloer (e.e.a. onder voorbehoud) Parkeren : onder het H.J. van Heekplein bevindt zich een zeer grote parkeergarage met ruim voldoende betaalde parkeerplaatsen Huurprijs : € 180.000,- per jaar te vermeerderen met BTW
Het betreft een selectie uit ons magazine Zadelhoff Zakelijk. Voor meer informatie kunt u uiteraard contact met ons opnemen.
Op het bedrijventerrein Marssteden te Enschede is voor de verhuur een moderne, functionele en solitair gelegen bedrijfsruimte verhuur beschikbaar. Het geheel is gelegen op een kavel van ca. 1.998 m2. De kantoorruimte op de begane grond kan tevens goed als showroomruimte kunnen functioneren. Aan de voorzijde van het object zijn op eigen terrein goede parkeervoorzieningen voorhanden. collegiaal met Bos Garantiemakelaars.
Vloeroppervlak
: ca. 1.295 m2 onderverdeeld in ca. 120 m2 kantoorruimte op begane grond, ca. 160 m2 kantoorruimte op verdieping en ca. 975 m2 bedrijfsruimte Huurprijs : € 66.500,- per jaar te vermeerderen met BTW Opleveringsniveau : overheaddeur, betonvloer, TL-verlichting, vrije hoogte 5,5 meter, airco-installatie, inbraak- en brandbeveiligingsinstallatie Aanvaarding : per direct
Te huur Pantheon 18-22, Enschede
Op het Business & Science Park in Enschede is een luxueuze nieuwbouw kantoorruimte te huur met een totaal verhuurbaar oppervlak van ca. 2.363 m2. De ruimte is verdeeld over 3 bouwlagen. De afwerking, de uitstraling en het voorzieningenniveau zijn hoogwaardig. Vloeroppervlak
: totaal ca. 2.363 m2, te huur in units van nader te bepalen afmetingen Huurprijs : € 135,- per m2 per jaar, te vermeerderen met BTW Parkeren : 37 parkeerplaatsen op eigen terrein Opleveringsniveau : riante entree, sanitaire voorzieningen per vedieping, pantry per verdieping, meervoudige mechanische ventilatie met topkoeling, kabelgoten, lift, systeemplafond v.v. ingebouwde verlichtingsarmaturen, wanden, zonwering d.m.v. flatscreens Bereikbaarheid : zeer goed Aanvaarding : per direct
053 4 300 900
Almelo Te huur ◆ Henriette Roland Holstlaan ong., 3.840 m2, VVO 3.840 m2, € 125,- per m2, in overleg, 053-4852244 ◆ Centrumplein 3, 390 m2, VVO 390 m2, € 65.000,per jaar, per direct, 053-4852244 ◆ Stadionlaan 38, in het nieuwe Polman Stadion, 201 m2, € 24.215,- per jaar, per direct, 074-2918192 ◆ Huis van Bewaring te Almelo, evt. ook in kleinere units te huur, centrum, 620 m2, n.o.t.k., i.o., 074-2918192 Te koop ◆ Slachthuiskade 18, bedr.ter. Turfkade Oost, nabij centrum, 358 m2, € 215.000,-, i.o., 074-2918192 ◆ Grintweg 1, 1380 m2, VVO 315 m2, € 430.000,-, 12/03/2004, 053-8506070 ◆ Doelenstraat 6-8, centrum,112 m2, BVO 100 m2, VVO 100 m2, € 199.000,- k.k., i.o., 0546-571272 ◆ Marktstraat 3 en 5, centrum, gelegen kantoor c.q. woonhuis, 885 m2, € 196.000,-, i.o., 074-2918192 ◆ Ootmarsumsestraat 14, centrum, winkel/horeca met bovenwoning (beleggingspand), VVO 80 m2, € 219.000,-, i.o., 074-2918192 ◆ Kolthofsingel 15, 7.560 m2, VVO 7.560 m2, € 2.850.000,-, per direct, 053-4852244
Te huur ◆ Dorsetplein 6, winkel/ horecaruimte in centrum, 240 m2, VVO 200 m2, € 34.035,- per jaar, i.o., 074-2918192
Delden Te huur ◆ De Eiken 5A, VVO 332 m2, € 18.600,- per jaar excl. BTW, i.o., 074-2503222 ◆ Stationsweg 6, 550 m2, VVO 550 m2, € 7.000,- per maand, per direct, 0546-571272 Te koop ◆ Sluisstraat 5-9, ind.ter. Sniederbos, 251 m2, VVO 245 m2, € 143.000,k.k., i.o., 0546-571272 Te huur / Te koop ◆ Sluisstraat 5, ind.ter. Sniederbos, VVO 3200 m2, € 105.500,- per jaar koopprijs op aanvraag, direct, 0546-571272
Denekamp Te huur ◆ Kloppendijk 52, industrietterrein, BVO 570 m2, VVO 570 m2, € 16.850,- per jaar, per direct, 0541-515151 ◆ Oldenzaalsestraat ong., Oldenzaalsestraat/Oranjestraat, nieuwbouwcomplexen, waarin nog 2 winkelunits te huur zijn: 60/299 m2, n.o.t.k., i.o., 074-2918192
◆ Marssteden 51-53, De Marssteden, 600 m2, € 39.000,- per jaar BTWbelast, i.o., 053-8506070 ◆ Ossenboer 40, BVO 495 m2, € 439.500,- inclusief woonhuis, bv 25/12/2001, 053-8506070 ◆ Zweringweg, stadsveld, 55 m2, BVO 55 m2, VVO 55 m2, € 82.000,- k.k onder bezw. v. huur, i.o., 053-4354455 ◆ Lonnekerbrugstraat 103-104, 2923 m2, BVO 1075 m2, VVO 1075 m2, € 397.000,- kk, i.o., 053-4354455 Te koop ◆ Bisschopstraat 6, 698 m2, € 1.275.000,- k.k., i.o., 074-2503222 ◆ Oldenzaalsestraat 138, 165 m2, € 198.000,-, 053-4852244 ◆ Hendrik ter Kuilestraat 135-137, 4.900 m2 n.o.t.k., i.o., 053-4852244 ◆ Nijverheidstraat 1, 660 m2, VVO 660 m2, € 110.000,per jaar, per direct, 053-4852244
Enter Te huur ◆ Vonderweg 37a, bedr.ter. Baanakkers III, 775 m2, VVO 775 m2, € 60.000,per jaar excl. BTW, i.o., 0546-571272 ◆ Vonderweg ong., 265 m2, VVO 265 m2, € 90,- per m2, ca. april 2004, 074-2918192
Enschede
Geesteren
Te huur ◆ Wilhelminastraat 127a, 650 m2, € 30.000,- per jaar, 053-4852244 ◆ Van Loenshof 5, centrum, 575 m2, € 105.000,- per jaar, 053-4852244 ◆ Haverstraatpassage 13-15, centrum, 175 m2, VVO 175 m2, € 55.000,- per jaar, 053-4852244 ◆ Langestraat, centrum, 150 m2, VVO 150 m2, € 65.000,per jaar, 053-4852244 ◆ de Reulver 84, 1000 m2, € 35,- per m2, 053-4852244 ◆ Haverstraatpassage 29, centrum, 185 m2, € 50.000,per jaar BTW-belast, 01-07-2004, 053-8506070
Te koop ◆ De Milt 20, ind.ter., 1.407 m2, VVO 825 m2, € 295..000,-, k.k. excl. BTW, i.o., 0546-563675
Goor Te huur ◆ Grotestraat 114, centrum, 95 m2, BVO 95 m2, VVO 95 m2, € 1.000,- per maand, 1/9/2003, 0547-260681 ◆ Grotestraat 78, centrum, 90 m2, BVO 90 m2, VVO 90 m2, € 12.000,- per jaar, 0547-272551 ◆ Grotestraat 141, centrum, 135 m2, BVO 135 m2, VVO 135 m2, € 17.000,- per jaar, 0547-272551
◆ Grotestraat 143, centrum, 130 m2, BVO 130 m2, VVO 130 m2, € 20.000,- per jaar, 0547-272551 Te koop ◆ D.J. Bunschotenstraat 14, 1250 m2, BVO 1250 m2, € 690.000,-, 02/04/2004, 053-8506070
Haaksbergen Te huur ◆ Veldmaterstraat 65B, wijkcentrum De Veldmaat, 136 m2, VVO 136 m2, €19.000,- per jaar excl. btw , 01/03/2005, 053-5721302 ◆ Eibergsestraat 60, rand centrum, BVO 91 m2, € 13.500 per jaar excl. btw, in overleg, 053-5721302 Te koop ◆ Blankenburgerstraat 19-21, centrum, BVO 174 m2, VVO 165 m2, € 352.000,- excl. b.t.w., i.o., 053-5721302 ◆ Spinnerstraat 5, 4640 m2, VVO 4640 m2, € 120.000,per jaar, i.o., 053-4354455 ◆ Blankenburgerstraat 23, centrum, BVO 202 m2, VVO 194 m2, € 398.000,excl. b.t.w. , i.o., 053-5721302
37
Onroerend goed
Op één van de meest prominente locaties van Enschede worden twee kantooretages voor de verhuur aangeboden. Het betreft in deze de tweede en vijfde etage van het kantoorgebouw waarin tevens de ING Bank en de Regio Twente zijn gevestigd. De kantooretages hebben beide een oppervlakte van ca. 446 m2. Het centraal NS- en busstation is gelegen op loopafstand. “BTW-vrije” verhuur behoort tot de mogelijkheden.
Borne
Hellendoorn Te koop ◆ Dorpsstraat 71, centrum, 640 m2, BVO 150 m2, VVO 40 m2, € 335.000,woon-/winkelpand, i.o., 0548-612861
Hengelo Te huur ◆ Höltersweg 1, VVO 245 m2, € 30.000,- per jaar excl. BTW, i.o., 074-2503222 ◆ Wemenstraat 24, centrum, VVO 130 m2, € 18.000,per jaar, 26/03/2004, 053-8506070 ◆ Torenlaan 24, 1452 m2, € 60.000,- per jaar excl. BTW, i.o., 074-2503222 ◆ Kanaalstraat 12, VVO 300 m2, € 25 per m2 per jaar excl. BTW, 01/07/2004, 053-8506070 ◆ Goudstraat 7, VVO 1.000,- m2, € 50.000,- per jaar, i.o., 074-2503222
Twente visie. 05/2004
Inruil- en showroom kantoorproducten bijzonder laag geprijsd! DESIGNMEUBILAIR
Eektestraat 14
7575 AP
PRINTERS
Oldenzaal
COPIERS
OVERIGE KANTOORPRODUCTEN
Tel. 0541 - 58 57 56
Fax 0541 - 51 71 40
E-mail
[email protected]
Losser
SCHOONMAKEN IS EEN VAK Reimersdennenweg 11
Tel: 074-2780283
7559 PL Hengelo
Fax: 074-2780875
Voor vragen kunt u contact opnemen via E-mail:
[email protected]
Te huur / Te koop ◆ De Zoeker Esch 9, 900 m2, VVO 900 m2, € 33.750,per jaar, 03-03-2004, 053-8506070 Te koop ◆ Nijverheidstraat 9-15, 1800 m2, € 1.095.000,- k.k., i.o., 074-2503222
Nijverdal
dé specialist ...in zorgeloze
hallenbouw!
EXACT(E) HULP NODIG?
Bel Judith Timmerhuis voor een constructief gesprek: 053-435 88 14
www.systabo.nl
Penske Logistics - Coevorden
Vredestein Banden - Enschede
een
onderneming
Thijstraat 11 7596 KH ROSSUM Tel. 0541-625410 Fax 0541-661732 Internet: http://www.mhr-twente.nl Email:
[email protected]
Te huur ◆ Industrieweg 26, ind.ter. ‘t Lochter, 400 m2, BVO 400 m2, VVO 400 m2, € 14.500, per jaar geindexeerd, excl. BTW, i.o., 0548-631008 ◆ Grotestraat 230, centrum,120 m2, BVO 120 m2, VVO 120 m2, € 18.000,- per jaar te vermeerderen met BTW, i.o., 0548-631008 ◆ Van den Bergsweg 7, ind.ter. ‘t Lochter: 368 m2, BVO 368 m2, VVO 368 m2, € 90,- per m2 per jr, geindex, excl. B.T.W., i.o., 0548-631008
◆ Keizerserf 39 unit B, centrum, 103 m2, BVO 103 m2, VVO 100 m2, € 135 per m2 prijs per jaar, i.o., 0548-612861 ◆ Grotestraat 140-142 unit B, centrum, 155 m2, BVO 155 m2, VVO 155 m2, € 115,per m2 prijs per jaar, per direct, 0548-612861 ◆ Fuutweg 2, ind.ter. ‘t Lochter, 840 m2, BVO 840 m2, VVO 840 m2, € 39.500,- per jaar, i.o., 0548-631008 ◆ Keizerserf 32A, centrum, 150 m2, BVO 170 m2, VVO 170 m2, € 34.000,per jaar excl. BTW, i.o., 0548-631008 Te huur / Te koop ◆ Bedrijvenweg 36, ind.ter. ‘t Lochter: 590 m2, BVO 590 m2, VVO 590 m2, € 25.000,per jaar, € 240.000,- k.k., i.o., 0548-631008 Te koop ◆ Bedrijvenweg 32, ind.ter. ‘t Lochter, 730 m2, BVO 730 m2, VVO 730 m2, n.o.t.k., i.o., 0548-631008 ◆ Industrieweg 20, ind.ter. ‘t Lochter, 830 m2, BVO 830 m2, VVO 830 m2, € 375.000,- k.k., i.o., 0548-631008 ◆ Smidsweg 110, centrum, 435 m2, BVO 150 m2, VVO 55 m2, € 270.000,-, woon-/winkelpand, i.o., 0548-612861 ◆ Rudolf Dieselstraat, bedr.ter. ‘t Lochter, 517 m2, BVO 517 m2, VVO 517 m2, € 275.000,V.O.N. excl. B.T.W., i.o., 0548-631008 ◆ Rudolf Dieselstraat, bedr.ter. ‘t Lochter: 655 m2, BVO 655 m2, VVO 655 m2, € 365.000,- V.O.N. excl. B.T.W., i.o., 0548-631008
Oldenzaal Te huur ◆ Deurningerstraat 7, centrum, winkelruimte met bovenwoning, 120 m2, VVO 120 m2, € 30.000,per jaar, direct, 0541-515151 ◆ Marktstraat 5 en 7, centrum, € 42.500,- per jaar, i.o., 0541-522022
◆ Bisschop Balderikstraat 15, nabij NS-/busstation, VVO 35 m2, € 5.000,- per jaar, i.o., 0541-522022 ◆ Kerkstraat 6, centrum, nabij parkeergelegenheden, 200 m2, € 25.000,- per jaar, direct, 0541-515151 ◆ Ainsworthstraat 5, ind.ter., 2500 m2, BVO 800 m2, € 32.500,- per jaar, i.o., 0541-515151 ◆ Ainsworthstraat 2a, ind.ter. gelegen, 800 m2, € 30.000,per jaar, i.o., 0541-515151 ◆ Edisonstraat 9, ind.ter., 800 m2, € 2.426,- per maand excl. btw, i.o., 0541-515151 ◆ Grootestraat 24-A, centrum, winkelruimte, 130 m2, VVO 130 m2, i.o., 074-2918192 ◆ Deurningerstraat 10, centrum, winkelruimte, 155 m2, VVO 125 m2, € 25.000,- per jaar, i.o., 074-2918192 ◆ Deurningerstraat 11, centrum, winkel met ruime bovenwoning, VVO 95 m2, € 25.000,- per jaar excl. BTW, i.o., 0541-522022 ◆ Newtonstraat 7, bedr.ter., VVO 900 m2, € 29.500,per jaar, i.o., 0541-522022 ◆ Ainsworthstraat 4 t/m 8, bedr.ter., VVO 1293 m2, € 45.000,- per jaar, in overleg, 0541-522022 ◆ Munsterstraat ong., bedr.ter., VVO va 240 m2, € va. 11.000,- per jaar, i.o., 0541-522022 ◆ Steenstraat 9, centrum, VVO 250 m2, op aanvraag, i.o., 0541-522022 ◆ Nagelstraat 19, centrum, VVO 50 m2, € 9.000,- per jaar incl. garage, in overleg, 0541-522022 ◆ Munsterstraat 21, bedr.ter. Het Hazewinkel, € 58.000,per jaar evt. ook in units vanaf 195 m2, i.o., 0541-522022 Te huur / Te koop ◆ Marconistraat 26, ind.ter. Het Hazewinkel, 1821 m2, VVO 1350 m2, € 65.000,per jaar, € 650.000,- k.k., 01/10/2003, 0541-522022 Te koop ◆ Eekboerstraat 66, 2300 m2, € 1.650.000,-, i.o., 053-4852244
◆ Kerkstraat 5, centrum, winkel/woonhuis,199 m2, € 310.000,-, i.o., 0541-515151
Ootmarsum Te huur ◆ Palthestraat 11, centrum, bedrijfs-/kantoorruimte, 265 m2, VVO 265 m2, € 11.000,- per jaar, i.o., 0541-515151
Rijssen Te huur ◆ Spoelerstraat 9, ind.ter., 1500 m2, BVO 1.000,- m2, VVO 1.000,- m2, € 28,- per m2 exclusief B.T.W., i.o., 0546-571272 ◆ Handelsweg 30, ind.ter. Noordermors III, BVO 4.060 m2, € 131.596 per jaar, i.o., 0548-540045 ◆ Nijverdalseweg 143, ind.ter. Plaagslagen, va 150 m2, € 107 per m2, Turn key, i.o., 0548-540045 ◆ Grotestraat 29, centrum, 90 m2, € 11.345 per jaar, i.o., 0548-540045 ◆ Ethaanstraat 2, ind.ter. Plaagslagen, 336 m2, € 46 per m2, in overleg, 0548-540045 ◆ Energiestraat 11, ind.ter. De Mors, BVO 2.321 m2, € 77.000,- per jaar, i.o., 0548-540045 ◆ Nijverdalseweg, Plaagslagen, VVO 1.008 m2, € 107 per jaar te huur in units v.a. 187 m2, per direct, 0546 - 629800
39
Onroerend goed
SKO
KANTOORMEUBILAIR
◆ Goudstraat 7, VVO 1325 m2, € 85.000,- per jaar bedrijfsruimte+showroom, i.o., 074-2503222 Te huur / Te koop ◆ Burg. Jansenplein 44, centrum, VVO 140 m2, € 22.500,- per jaar, 01/04/2004, 053-8506070 ◆ Prins Bernhardplantsoen 200, centrum, 1543 m2, VVO 1543 m2, € 135 per m2, n.o.t.k., 27/02/2004, 053-8506070 ◆ Zaagstraat 15, 2940 m2, € 2.250.000,-, 053-4852244 ◆ Demmersweg, Westermaat. 2.144 m2, BVO 3.804 m2, VVO 3.200 m2, € 125,per jaar, medio 2003, 0546-629800 Te koop ◆ Hassinkweg 14, VVO 215 m2, € 545.000,- k.k., i.o., 074-2503222 ◆ Oelerweg 22, 95 m2, € 389.000,-, praktijk/kantoorr.+bovenwoning, i.o., 074-2503222 ◆ Breemarsweg 68, ’t Lansink Tuindorp, 80 m2, BVO 80 m2, VVO 80 m2, € 235.000,-, n.o.t.k., incl. woonhuis van 350 m2, i.o., 074-2430855
Vriezenveen Te huur ◆ Nijverheidsweg 10, ind.ter., 1.945 m2, VVO 979 m2, € 40.000,- per jaar excl. BTW, i.o., 0546-563675 ◆ Westeinde 67, centrum, 200 m2, VVO 200 m2, € 1.200,- per maand excl. BTW, i.o., 0546-563675 ◆ Nieuwe Daarlerveenseweg 3 b, VVO 118 m2, i.o., 0546-563675 Te koop ◆ Bedrijfsweg 20,1820 m2, VVO 1137 m2, € 450.000,BTW belast, in overleg, 0546-563675
Twente visie. 05/2004
Nieuw bij Handpak Fullcolorprinting op de Xerox iGen3 vanaf € 0,07 per A4 incl. papier Passende oplossingen voor elk logistiek vraagstuk
Printservice
Mailverwerking Bewerken en verwerken van databestanden. Personaliseren van documenten, etiketten en mailingen. Tevens couverteren, handling en verzending van uw directmail.
Grafische Nabewerking Ons zusterbedrijf “Vaardige Handen” verricht handmatige nabewerking en machinale afwerking (inclusief boekbindwerkzaamheden) voor o.a. drukkerijen en reclamebureau’s.
Wierden Te huur ◆ Kerspel 9, centrum, 80 m2, BVO 80 m2, VVO 80 m2, € 115 per m2 per jaar excl. BTW, bv 25/12/2001, 0546-571272 Te koop ◆ Almelosestraat 46 A, centrum, VVO 700 m2, € 850.000,- kosten koper, i.o., 0546-571272
Zenderen Te huur ◆ Hertmerweg 42, “De Karmelhof”, 930 m2, € 125,- per m2 per jaar excl. BTW, i.o., 074-2503222
Transacties
Almelo
Loonverpakken Alle handmatige verpakkingswerkzaamheden. Monteren en vullen van CD hoezen of display’s en alles daar tussenin. Eveneens machinaal sealen en krimpen.
Fulfilment Meer dan 6000 palletplaatsen t.b.v. opslag, voorraadbeheer en het op afroep verzenden van uw producten, drukwerk of promotieartikelen. Alles onder één dak.
Voor meer informatie:
Handpak Nederland B.V. Lenteweg 21-25 7532 RV Enschede Postbus 6150 7503 GD Enschede T F E I
Handpak Nederland
053-461 39 12 053-461 44 95
[email protected] www.handpak.nl
De snelste handen van Nederland.
DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft ca. 1547 m2 bedrijfsruimte verhuurd aan de Planthofsweg 51 aan een particulier. DTZ Zadelhoff trad op namens de verhuurder, een projectontwikkelaar. De koopprijs bedroeg naar verluidt € 457.000,-, excl. BTW. Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars v.o.f. heeft 390 m2 winkelruimte aan het Centrumplein 3 verhuurd aan Bentex Nederland voor € 50.000,- per jaar excl. BTW Polman Bedrijfsmakelaars heeft ca. 400 m2 aan de Stadionlaan 50 verhuurd aan de Schröder Groep. De huurprijs bedraagt 145 euro per m2 per jaar. Polman Bedrijfsmakelaars trad op namens de eigenaar. Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars v.o.f. verkocht namens de eigenaar aan de Wierdensestraat 39 een kantoorruimte met een
oppervlakte van circa 300 m2. De koopprijs bedraagt € 275.000 k.k. De koper is een particulier.
Borne DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft ca. 146 m2 winkelruimte verhuurd aan De Nijstad 4 aan Bibelot. DTZ Zadelhof v.o.f. trad op namens de verhuurder, Uni Invest Beheer B.V. De huurprijs bedroeg naar verluidt € 18.250,-per jaar, excl. BTW.
Enschede Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars verkocht namens een particuliere belegger 2.700 m2 kantoorruimte aan het Capitool 20-30. De transactieprijs bedraagt € 4.900.000,-. Koper is eveneens een particuliere belegger en de jaarlijkse huuropbrengst bedraagt € 396.000,-. Aan de Heurne 14 verhuurde Snelder Zijlstra De Groot Bedrijfsmakelaars namens de eigenaar 90 m2 winkelruimte. De huurprijs bedraagt € 30.000,- per jaar en de huurder is Tassen Toko. DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft ca. 80 m2 winkelruimte verhuurd aan het H.J. van Heekplein 116 aan Mexpert B.V. DTZ Zadelhoff trad op namens de verhuurder, Stichting voor bedrijfspensioenfondsen. De huurprijs bedroeg naar verluidt € 55.000,- per jaar, excl. BTW. DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft ca. 403 m2 kantoorruimte verhuurd aan het Colosseum 11-17 aan Biomass Technology Group. DTZ Zadelhoff trad op namens de verhuurder, een Vastgoedfonds. De huurprijs is niet bekend gemaakt. Aan het Stationsplein 1b heeft DTZ Zadelhoff v.o.f. ca. 230 m2 kantoorruimte verhuurd aan Salus. DTZ Zadelhoff trad op namens de verhuurder, een particulier.
De huurprijs bedroeg naar verluidt € 32.300,- per jaar, excl. BTW. Aan de Haverstraatpassage 58 verhuurde Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars v.o.f. 120 m2 winkelruimte aan Madres Zwangerschapsmode voor € 25.000,- per jaar excl. BTW Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars v.o.f. verhuurde aan Het Lentfert 38 circa 415 m2 kantoor- en 480 m2 bedrijfsruimte aan Bizerba Nederland B.V. voor € 60.000,- per jaar excl. BTW. Collegiaal met ten Hag verhuurde Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars v.o.f. aan De Giem 3 namens de zittende huurder circa 4.000 m2 bedrijfsruimte aan een groothandel in interieurstoffen, Style & Concepts B.V. De huurprijs bedraagt € 41,- p/m2 per jaar excl. BTW. Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars v.o.f. verhuurde 105 m2 kantoorruimte voor € 11.025 per jaar excl. BTW aan de Getfertweg 290-13. Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars v.o.f. verhuurde aan het H.J. van Heekplein ong. 565 m2 horecaruimte voor € 60.000,- per jaar exclusief BTW.
Haaksbergen Makelaardij Leferink Assurantiën verhuurde namens eigenaar aan de Tolstraat 23 een kantoorpand met een oppervlakte van 150 m2 aan Hortulus Tuinen. De huurprijs is niet bekend gemaakt.
Hengelo DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft ca. 119 m2 winkelruimte vehuurd aan de Marskant 6 aan Kuypers Haarmode B.V. DTZ Zadelhoff trad op namens de verhuurder. De huurprijs bedroeg naar verluidt € 16.660,- per jaar, excl. BTW. Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars v.o.f. heeft voor de hoofdvestiging van Woongroep Twente het Heemaf terrein met een oppervlakte van 5.000 m2 aangekocht. ten Hag Bedrijfsmakelaars trad op voor verkoper. Circa 1.600 m2 is beschikbaar voor verhuur aan derden. Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars v.o.f. verhuurde aan de Willemstraat 69 circa 125 m2 kantoorruimte aan een uitzendbureau voor € 15.000,- per jaar excl. BTW
41
Onroerend goed
Naast inkjetprinten en zwart/wit laserprinten nu ook hoogwaardig kleurenprinten (A3+) op de Xerox iGen3. Snel en voordelig printen op diverse papiersoorten of kunststof. Zeer korte doorlooptijden, ongekende mogelijkheden voor variabel afdrukken en ècht on-demand!
◆ Nieuwe Daarlerveenseweg 3 a, 340 m2, VVO 90 m2, € 125..000,-, V.O.N. / BTW belast, i.o., 0546-563675 ◆ Nieuwe Daarlerveenseweg 3 d, VVO 118 m2, € 100.500,- V.O.N. / BTW belast, i.o., 0546-563675
Nijverdal DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft een winkelruimte verhuurd aan de Rijssensestraat 48 aan Scheer & Foppen. DTZ Zadelhoff trad op namens de verhuurder, een particuliere belegger. De huurprijs bedroeg naar verluidt € 59.000,- per jaar, excl. BTW. ■
Snelder Zijlstra de Groot Bedrijfsmakelaars verkocht namens een particuliere belegger 2.700 m2 kantoorruimte aan het Capitool 20-30 in Enschede.
Twente visie. 05/2004
. S. nl ng IE ie. ni DV vis rle A te ve JK en st LI tw ien ON w. e d SO ww lijk PER op e k zak ND Oo rm IJVE fo L at JB Pl VRI OR VO
Beslagen ten eis
Als u weet dat de andere partij vermogen heeft, maar u er niet zeker van bent dat dit er aan het eind van de rit nog zal zijn, kan een beslag zekerheid geven. Daarmee wordt bereikt dat hetgeen waarop beslag wordt gelegd niet zonder uw toestemming door de andere partij kan worden verkocht. De mogelijkheid bestaat dus om, voorafgaand aan of in de loop van een procedure beslag te leggen. Dat heet conservatoir beslag.
Conservatoir beslag Waar kan beslag op worden gelegd? Beslag is onder andere mogelijk op een woning, bedrijfspand of grond, maar kan ook worden gelegd op een bankrekening of aandelen. Daarnaast bestaat de mogelijkheid om beslag te leggen op loon of uitkering. Er zijn wel beperkingen. Bij loonbeslag bijvoorbeeld moet wel een gedeelte van het loon overblijven om te kunnen wonen en eten.
Hoe kan beslag worden gelegd? Het is vrij eenvoudig om ergens beslag op te laten leggen. Hoe gaat het in zijn werk? Een advocaat moet aan de President van de Rechtbank toestemming vragen voor het leggen van beslag. Dit gebeurt door een verzoekschrift waarin staat wat u te vorderen heeft en waar u beslag op wilt leggen. In bepaalde gevallen moet ook aangegeven worden dat gevreesd wordt dat de ander onroerend goed gaat verkopen of het saldo van een bankrekening zal wegsluizen. Nadat door de President van de Rechtbank toestemming is gegeven voor het leggen van beslag, wordt de deurwaarder ingeschakeld om het beslag te leggen. De deurwaarder stelt de betrokkene op de hoogte en een en ander wordt schriftelijk vastgelegd. Wordt er beslag gelegd op een woning of op een andere
onroerende zaak, dan zal daarvan melding worden gemaakt in de registers van het kadaster. Dit is van belang omdat het voor derden, bijvoorbeeld potentiële kopers of banken bekend moet zijn dat op een bepaalde onroerende zaak beslag is gelegd. Bij beslag op een bankrekening zal de deurwaarder zich eerst rechtstreeks tot de bank richten en zal de bank binnen een termijn van een paar weken moeten laten weten of er op het moment van beslaglegging een positief saldo was. Daarna wordt de betrokkene op de hoogte gesteld dat er op zijn bankrekening beslag is gelegd. Bij beslag op een onroerende zaak worden ook eventuele hypotheekhouders op de hoogte gesteld van het gelegde beslag.
betaald te krijgen uit de opbrengst en krijgt aan het eind van de rit zijn geld. ■
45
Column juridisch gezien
Gerechtelijke procedures kosten vaak veel tijd. Er kunnen maanden, zoniet jaren, voorbij gaan voordat er een vonnis is. In veel gevallen is er daarna nog de mogelijkheid van hoger beroep en cassatie, waardoor het allemaal nog langer duurt. Wanneer u een procedure start, is het verstandig om aan het begin van ‘de rit’ te bedenken of de andere partij wel kan betalen.
Bij de toestemming van de President om beslag te mogen leggen wordt altijd een termijn gegeven waarbinnen de gerechtelijke procedure moet worden gestart. In de meeste gevallen gaat het om een termijn van twee weken. Het is overigens ook mogelijk om in de loop van een procedure nog beslag te laten leggen. Wordt er niet binnen de termijn een procedure gestart, dan vervalt het beslag na de termijn. Ook kan het beslag vervallen doordat de andere partij via de rechter opheffing ervan vraagt. Verder zal het beslag vervallen in geval van faillissement. Omdat het vrij simpel is beslag te leggen, en het verzoek waarbij toestemming wordt gevraagd niet erg diepgaand wordt beoordeeld, kan het gebeuren dat een beslag ten onrechte wordt gelegd. In dat geval bestaat steeds de mogelijkheid om opheffing van het beslag aan de rechtbank te verzoeken. Ook is het mogelijk om schade die is ontstaan door onrechtmatig gelegd beslag vergoed te krijgen.
Executoriale fase Als de rechter de vordering toewijst staat vast dat de andere partij moet betalen, hierbij even afgezien van de mogelijkheid van hoger beroep. Op dit moment blijkt het belang van het beslag. Wordt er namelijk niet vrijwillig betaald, dan kan hetgeen waarop beslag ligt nu worden verkocht door tussenkomst van een deurwaarder of notaris. De beslaglegger heeft dan de mogelijkheid om zijn vordering
mr. G.H.H. Kerkhof Jacobs Kranenburg advocaten Twente visie. 05/2004
Veelal wordt er in hoofdzaak gesproken over de gevolgen voor de inkomstenen vennootschapsbelasting. Er speelt echter een andere belasting een minstens zo grote rol in dit kader, te weten de omzetbelasting (of: ‘BTW’ in de volksmond). De omzetbelasting is niet weg te denken, daar waar het gaat over aankoop, gebruik en latere verkoop van de auto van een ondernemer. Het ondernemersbegrip in de omzetbelasting omvat zowel de ondernemer-natuurlijk persoon (hierna ‘de IB-ondernemer’) als de directeuraandeelhouder (hierna ‘de dga’) die meer dan 50% van de aandelen in zijn besloten vennootschap bezit.
Ondernemer-natuurlijk persoon
TEMPUR®. Een bekroond NASA-product.
Neem de proef op de som.
Ontwikkeld voor de ruimte en ideaal voor de
Ervaar nu de kwaliteit van dit Drukverlagende
aarde. Zelden kwam uw lichaam beter tot rust,
Slaapsysteem en van het ontspannen gevoel
omdat uw lichaamsgewicht en temperatuur de
van gewichtloosheid.
Marge-auto of BTW-auto
vorm van het matras bepalen. Het TEMPUR matras en kussen geven uw nachtrust daardoor alle ruimte en pijn geen kans.
De IB-ondernemer die een auto zowel zakelijk als privé gebruikt, kan de door hem gereden auto aanmerken als privévermogen of als bedrijfsvermogen. Deze zogenaamde etikettering hoeft voor de omzetbelasting niet dezelfde te zijn als in de inkomstenbelasting. Het is dus mogelijk de auto voor de inkomstenbelasting als privé-vermogen aan te merken, terwijl voor de omzetbelasting wordt gekozen voor bedrijfsvermogen. Deze eigen etikettering binnen de omzetbelasting kan leiden tot enige verwarring. In de praktijk zijn er echter duidelijke richtlijnen, hoe te handelen in de onderscheidenlijke situaties. Een IB-ondernemer dient zijn keuze om een auto al dan niet tot zijn bedrijfsvermogen te rekenen, expliciet bij de aanschaf van de auto kenbaar te maken en dit vast te leggen in zijn administratie. Daarbij wordt onder andere betekenis toegekend aan het feit of bij aanschaf de in rekening gebrachte omzetbelasting in aftrek is gebracht.
Lasonderstraat 40, Enschede.Tel. (053) 435 85 55. www.sonex.nl
Bij aanschaf van een marge-auto heeft de ondernemer de keuze om deze auto geheel of gedeeltelijk tot zijn bedrijfsvermogen te rekenen.
Ten aanzien van een BTW-auto is onze staatssecretaris van mening, dat deze auto slechts in het gehéél tot het bedrijfs- c.q. privé-vermogen kan worden gerekend. Het onderscheid tussen een marge-auto en een BTW-auto heeft gevolgen voor de verwerking van de omzetbelasting bij aanschaf, gebruik en latere verkoop van de auto. Binnen het kader van dit artikel zal verder niet worden ingegaan om de omzetbelastingaspecten van de marge-auto.
bij de dga het onderscheid in de keuze voor bedrijfs- of privé-vermogen een rol. Daarnaast kan de dga al dan niet zijn opgenomen in een fiscale eenheid voor de omzetbelasting met zijn besloten vennootschap, hetgeen eveneens gevolgen heeft op het terrein van de omzetbelasting. In het kader van dit artikel wordt dit onderwerp echter niet nader behandeld.
BTW-privé-vermogen
Rekent de IB-ondernemer de auto tot zijn bedrijfsvermogen, dan kan de omzetbelasting die drukt op de aankoop van de auto in aftrek worden gebracht. Wordt gekozen voor privé-vermogen, dan bestaat geen recht op aftrek.
Wordt de auto van de dga voor de omzetbelasting als privé-vermogen aangemerkt, dan is de omzetbelasting die rust op het zakelijke deel van de kosten en brandstof aftrekbaar. De omzetbelasting die gemoeid is met de aanschaf is niet aftrekbaar. Er is geen omzetbelasting verschuldigd bij latere verkoop.
Omzetbelasting kosten van gebruik
BTW-bedrijfsvermogen
Wordt de auto tot het bedrijfsvermogen gerekend, dan is de omzetbelasting op alle kosten ter zake van het gebruik van de auto aftrekbaar. Daarbij is het in beginsel niet van belang in hoeverre de auto voor privé-doeleinden wordt gebruikt. Het privé-gebruik wordt bepaald op het bedrag dat in de inkomstenbelasting als bijtelling bij het inkomen dient te worden geteld. Over het bedrag van de bijtelling is vervolgens jaarlijks 12% omzetbelasting verschuldigd wegens privégebruik.
Is de auto voor de omzetbelasting aangemerkt als bedrijfsvermogen, dan kan alle omzetbelasting in beginsel in aftrek worden gebracht, met jaarlijks achteraf een correctie voor privé-gebruik. Omzetbelasting bij aanschaf is aftrekbaar. Bij latere verkoop dient omzetbelasting te worden afgedragen.
Omzetbelasting op aankoopkosten
Verkoop Wordt een auto die tot het bedrijfsvermogen is gerekend, uiteindelijk verkocht, dan is omzetbelasting verschuldigd over de verkoopprijs (exclusief het daarin nog begrepen bedrag aan BPM). Verkoop van een auto welke tot het privé-vermogen is gerekend, heeft geen gevolgen voor de omzetbelasting. Wordt de auto niet verkocht, maar overgeheveld naar privé, dan verloopt de heffing van omzetbelasting in genoemde situaties op vergelijkbare wijze.
Tot slot Bent u er nog? Of bent u verloren gegaan in de file van regels en richtlijnen? Hoe het ook zij, de omzetbelasting is een niet te onderschatten onderdeel binnen de totale belastingwetgeving. Hoewel het in feite een recht-toe-rechtaan belasting wordt geacht te zijn, leiden de vele uitzonderingen op de gebruikelijke regels tot vertroebeling van uw gezichtsveld. Zorg voor helder zicht en overleg in voorkomende situaties met uw belastingadviseur. Hij is graag bereid om samen met u de correcte omzetbelastingroute te plannen. ■
47
Column financieel accent
Onze heilige koe is een veelbesproken onderwerp in ondernemersland. Auto’s van de zaak, bijtellingen wegens privé gebruik, kilometeradministraties, blackbox; overal is wel iets over te zeggen. De auto is tevens een regelmatig terugkerend onderwerp van gesprek tussen ondernemers en hun belastingadviseur of accountant.
. S. nl ng IE ie. ni DV vis rle A te ve JK en st LI tw ien ON w. e d SO ww lijk PER op e k zak ND Oo rm IJVE fo L at JB Pl VRI OR VO
Auto en Omzetbelasting
Directeur-grootaandeelhouder De dga wordt onder bepaalde omstandigheden als ondernemer voor de omzetbelasting aangemerkt. Is het ondernemerschap eenmaal vastgesteld, dan heeft dit gevolgen voor de heffing van de omzetbelasting ter zake van de auto welke door de dga wordt gebruikt voor zijn werkzaamheden binnen zijn besloten vennootschap. Evenals bij de IB-ondernemer speelt ook
R.J.M. Oude Alink FB De auteur is als belastingadviseur verbonden aan Ten Kate & Huizinga Belastingadviseurs te Oldenzaal
Twente visie. 05/2004
Z a k e l i j k e
v i s i e
o p
T o p s p o r t
i n
T w e n t e S P
postbus 18, 7550 EC Hengelo www.hengelo.nl
Molenstraat 26, 7551 DC Hengelo www.helemaalhengelo.nl
Postbus 142, 7500 AC Hengelo www.kroesewevers.nl
Postbus 48, 7550 AA Hengelo www.rabobank.nl
L
Postbus 887, 7550 AW Hengelo www.duravermeer.nl
A
T 0800 0743 (gratis) www.catalpa.nl
I
Postbus 375, 7600 AJ Almelo www.asito.com
C
Sportlaan 7, 7490 AA Delden www.aparthoteldelden.nl
E
THALES FBK-Games 2004 Het wordt weer fantastisch!
Thales FBK-Games-directeur Fedde Zwanenburg:
“Geen subsidie betekent stoppen” www.roc-on.nl
NOC*NSF-voorzitter Erica Terpstra: Postbus 122, 7550 AC Hengelo www.swbmt.nl
Marssteden 61, 7547 TE Enschede www.totalsign.nl
Postbus 870, 7550 AW Hengelo www.twence.nl
“Bezuinigingsbeleid kabinet is kortzichtig”
De sponsors van de THALES FBK-Games 2004 heten u van harte welkom op 31 mei 2004 in het FBK Stadion in Hengelo.
| Twentevisie/Topsport | Jaargang 16 | Nummer 5 | Mei 2004 |
S P E C I
staat van de tribunes.” Overigens kunnen Tweede Kamerleden tijdens de komende editie van de Thales FBKGames in de praktijk de kwaliteit van de baan testen. Als speciaal onderdeel wordt een ‘prominentenrace’ over 100 meter georganiseerd. Plaatselijk favoriet Anja Timmer neemt het onder meer op tegen voormalig Nederlands jeugdkampioen Varela (LPF).
50
WK Gehandicapten
Fedde Zwanenburg: “De provincie kan niet achterblijven. Leden van de provinciale commissie zijn hier op bezoek geweest; sommige schrokken echt van de staat van de tribunes.”
Twente visie. 05/2004
Het is haast niet voor te stellen maar de komende editie van de Thales FBK-Games kan echt de laatste zijn. Als begin juli de schop in het Hengelose FBK-stadion niet de grond in gaat, kan de editie van 2005 niet doorgaan en is het lot van het evenement bezegeld. “Dan stoppen we er mee,” zegt directeur Fedde Zwanenburg. De start van de renovatie hangt af van subsidiegelden van de overheid. En die staan nog niet allemaal op de bankrekening.
(door Mar tin Steenbeeke)
Het FBK-stadion is in het verleden meermalen geroemd. De gezellige ambiance, het publiek dat dicht op de baan zit, de ongedwongen sfeer; bijna alles werd in het voordeel van het evenement uitgelegd. Maar wie verder kijkt, ziet dat het stadion zijn langste tijd gehad heeft. De tribunes zijn verouderd, de grondwaterstand is te hoog en de in 1979 aangelegde kunststofbaan is door slijtage aan vervanging toe. Niet alleen is de baan op grote plaatsen oneffen, ook het aantal lanen waarin gelopen wordt is te beperkt. Wil de Thales FBK-Games de Grand Prix-1 status behouden, dan moet het aantal banen uitgebreid worden van zes naar acht. “Voor dit jaar hebben we nog dispensatie, maar volgend jaar moeten er echt acht banen liggen,” zegt evenementdirecteur Fedde Zwanenburg. De renovatie van het stadion kost 5,1 miljoen euro. Zes ton wordt door de
organisatie van de Thales FBK-Games opgebracht, maar het grootste deel moet uit subsidiepotjes van de overheid komen. De gemeente Hengelo (eigenaar van het stadion) heeft, weliswaar na een stevige discussie, met een grote raadsmeerderheid twee miljoen euro toegezegd. Het resterende bedrag moet komen van de provincie Overijssel (1 miljoen euro) en het ministerie van VWS (1,5 miljoen). Staatssecretaris Ross heeft wethouder Nijhof van Hengelo de toezegging gedaan dat het rijk over de brug komt. Alhoewel het geld nog niet op een Hengelose bankrekening staat, gaat Zwanenburg er vanuit dat er voldoende subsidie binnenkomt. “Nu kan de provincie niet achterblijven. Leden van de provinciale commissie zijn hier op bezoek geweest. Ze hebben met eigen ogen kunnen zien hoe het stadion eruit ziet. Sommige schrokken echt van de
Extra aandachtspunt in de gesprekken tussen de gemeente Hengelo met het ministerie was de evenementsubsidie die staatssecretaris Ross ‘Hengelo’ vorig jaar toezegde. Het bedrag, drie maal 500.000 euro, blijkt bij nader inzien een maximumbedrag te zijn en afhankelijk van de begroting van het evenement. De hoogte van de vorig jaar met veel applaus aangekondigde subsidie staat dus nog niet vast, terwijl Zwanenburg ook graag zou zien dat de subsidie over een langere periode dan drie jaar uitgesmeerd mag worden. “Vijf maal 300.000 euro bijvoorbeeld.” Voor begin juli moet er duidelijkheid zijn over de subsidies, omdat de renovatiewerkzaamheden deze zomer al moeten beginnen, wil het stadion voor de editie van 2005 klaar zijn. Direct na de Europese Kampioenschappen Meerkamp (3 en 4 juli) moet de schop de grond in, en zelfs dan is men nog afhankelijk van de weersomstandigheden. Iedere maand uitstel is funest, zegt Zwanenburg. “Van uitstel komt afstel. Als we de subsidie niet krijgen, wat ik vooralsnog ondenkbaar vind dan verliezen we onze huidige topstatus. Zelfs voor een Grand Prix 2-status zijn acht banen noodzakelijk. Dan stoppen we er mee.” Zwanenburg hoopt dat de politici beseffen dat niet alleen zijn evenement baat heeft bij een opknapbeurt. Ook andere gebruikers van het stadion hebben er baat bij. Wat dat betreft hoopt Zwanenburg dat ‘Hengelo’ binnenkort definitief de organisatie van het WK Atletiek voor Gehandicapten in 2006 toegewezen krijgt. “Dat zou een steun zijn voor onze renovatieplannen, maar tegelijkertijd een grote uitstraling hebben voor de regio.” In dat geval krijgt Hengelo van het ministerie van VWS waarschijnlijk een hogere renovatiesubsidie dan de aangekondigde 1 miljoen euro.
echt noodzakelijk’ Live televisie Een punt zetten achter het evenement zou niet alleen sportieve kapitaalvernietiging zijn, het staat ook haaks op de ontwikkeling van het evenement. Ondanks de niet bepaald rooskleurige economische omstandigheden is de begroting voor de komende editie van de FBK-Games wederom (met 1,5 ton) opgekrikt. De teller staat nu op 1.8 miljoen euro, waarbij 5 ton wordt toegeschreven aan faciliteiten die in de praktijk om niet geleverd worden, zoals dranghekken en portocabins. Zwanenburg: “De basis is verbreed. En dan te bedenken dat we ieder jaar voor ongeveer
een ton aan sponsoring verliezen omdat bedrijven er om hun moverende redenen mee om houden.” Onder andere Asito, AA Drank en PricewaterhouseCooper zijn nieuw als sponsor terwijl bedrijven als Oad en Amicon hun sponsorbijdrage hebben verhoogd. Ook de Businessclub van 83 (zie kader) heeft voor een hogere bijdrage getekend. Niet alleen van de zijde van de sponsoring is er meer belangstelling. Studio Sport heeft besloten om meer minuten aan het evenement op 31 mei te besteden. “Tussen 18.00 en 21.00 uur zijn we grotendeels live, best aardig richting de sponsors,” weet Zwanenburg. ■
Bij de start van de 23-ste Thales FBK-Games wordt stil gestaan bij Fanny Blankers Koen, zij overleed op 25 januari van dit jaar op 85-jarige leeftijd. De viervoudig gouden medaillewinnares van de Olympische Spelen van 1948 in Londen is onlosmakelijk verbonden aan het Hengelose atletiekevenement. Het stadion Veldwijk kreeg in 1981 haar naam. De toenmalig directeur van de Hengelose Dienst Lichamelijke Opvoeding en Sport, Rob Kerkhoven stelde voor om het stadion de naam van Fanny Blankers-Koen te geven. “Ik vind het geweldig dat u aan het nieuwe atletiekstadion in uw gemeente mijn naam wilt verbinden,” schreef ze terug. Op 6 juli van dat jaar vonden de eerste FBK-Games plaats. Tussen 1987 en 2001 droeg het evenement de naam Adriaan Paulen Memorial, als hommage aan de oud-IAAF voorzitter. Toen Fanny Blankers-Koen in 1999 werd uitgeroepen tot atlete van de eeuw kreeg het evenement weer de oorspronkelijke naam terug.
De herinnering van: Fedde Zwanenburg, directeur Thales FBK Games “Fanny werd voorafgaande aan de wedstrijd altijd opgehaald vanuit huis of haar camping aan de Loosdrechtse plassen. Ze had dan de gewoonte om de chauffeur te ver tellen waar hij links of rechts moest, echt een enorme flapuit. Als ze dan in Hengelo aankwam stonden daar altijd de meest uitgebreide buffetten klaar. Fanny zei dan altijd ‘doe mij maar een broodje kaas en een glas melk’. Zo was ze, bescheiden. Maar aan de andere kant merkte je wel dat ze er moeite mee had dat in haar tijd het grote geld in de atletiekspor t niet verdiend werd. Toen ze na haar 80-ste verjaardag in een cabriolet het stadion werd rondgereden, vroeg ze na afloop quasi-serieus of ze deze ook mocht houden. Dat was een subtiele ver wijzing naar de fiets die ze van de gemeente Amsterdam kreeg na haar succesvolle optreden op de Olympische Spelen. We zullen haar aanwezigheid missen.”
L
‘Acht banen zijn
A
To e k o m s t T h a l e s F B K - G a m e s a f h a n k e l i j k v a n r e n o v a t i e s t a d i o n
Rooijen De Club van 83 is geen normale businessclub, wel een succesvolle, zegt voorzitter Frans van Rooijen. “Ik hoor wel eens dat mensen vinden dat dit de beste uit de regio is.” Zelf begrijpt hij dit wel. Waar vind je businessclubs met een zo gemêleerd ledenbestand als dat van de Club van 83, met grote bedrijven als Grolsch en Akzo Nobel maar ook met kleinere bedrijven en (semi-) overheidsorganisaties. “Dat snoevend rondlopen zoals je bij de TOS ziet, ‘kijk mij eens belangrijk zijn’ kennen wij niet,” zegt Van Rooijen. Andere verschillen zijn het geringe verloop en het grote aantal activiteiten dat met partner wordt georganiseerd. “Daarin zijn wij allemaal uniek,” zegt Van Rooijen. Maar bovenal verschilt de Club van 83 van andere businessclubs door de intentie waarmee bedrijven lid zijn. “Normaal gesproken is het een kwestie van: wat stop ik erin en wat krijg ik ervoor terug. Bij ons is dat absoluut niet zo. Onze leden dragen het atletiekevenement een warm hart toe.” De helft van de contributie die de clubleden opbrengen vloeit rechtstreeks naar de kas van de Thales FBKGames. Dit jaar is de bijdrage met 10.000 euro verhoogd, waardoor de totale donatie op 120.000 euro uitkomt. “Dat is voor de verdere ontwikkeling van het evenement nodig. Je kunt het wel met de mond belijden, maar het gaat erom dat je ook doet wat je zegt.” De andere helft van de contributiegeld wordt gebruikt voor clubactiviteiten, zoals het bezoeken van evenementen en bedrijven. Vorige maand stond bijvoorbeeld een bezoek aan de musical Eternity op het programma, de komende maand wordt een kijkje genomen in de keuken van de gemeente Borne. “Dat is ook voor een gemeente interessant. Zo krijg je een kruisbestuiving.” Naast de Club van 83, vernoemd naar oud-atleet en atletiekbestuurder Adriaan Paulen (1987-2000), wordt de Thales FBK-Games gesteund door de Club van 17. Deze club, die uit 11 leden bestaat, wordt gevormd door oud-leidinggevenden, vaak gepensioneerd nu, van bedrijven die lid zijn van de Club van 83.
51
Twente visie. 05/2004
S
0LGGHQLQGHPDDWVFKDSSLMpQPLGGHQLQ+HQJHOR
P E C I
0RRLHUNDQKHWQLHW(HQ&RPPXQLW\&ROOHJHLQKHW+DUWYDQ=XLG,QLVKHW]RYHUPLGGHQLQ+HQJHORPLGGHQLQ7ZHQWHpQPLGGHQLQGHPDDWVFKDSSLM %LMQDYDQGH7ZHQWHQDUHQEHKDDOWHHQGLSORPDDDQHHQ52&:LHNHQWHUQLHWLHPDQGGLHVWXGHHUWVWXGHHUGHRIELQQHQNRUWJDDWVWXGHUHQELM52&2RVW 1HGHUODQG"(QPHWQDJHQRHJDOOHEHGULMYHQHQLQVWHOOLQJHQRQGHUKRXGHQZHQDXZHEDQGHQ:HYRHOHQRQVRSDOOHUOHLPDQLHUHQYHUERQGHQPHWGH]HVWDGHQ GH]HVWUHHN$OV&RPPXQLW\&ROOHJHZLOOHQZHRRNVWHHGVGXLGHOLMNHUHQQDGUXNNHOLMNHUDDQZH]LJ]LMQ:LMKHEEHQYHHOWHELHGHQ+HQJHORHQGHDQGHUHVWHGHQ HQGRUSHQLQ7ZHQWHNXQQHQRSRQVUHNHQHQ9RRUDORSKHWJHELHGYDQRQGHUZLMVPDDURRNRSDQGHUHWHUUHLQHQGUDJHQZLMJUDDJRQVVWHHQWMHELM
Ze is er toch weer bij, de komende editie van de Thales FBKGames. De voorzitter van het NOC*NSF mag bij het grootste atletiekevenement in Nederland niet ontbreken, maar zelf gaf Erica Terpstra aanvankelijk de voorkeur aan een lezingencyclus van de Dalai Lama in Schotland. “Dat was een eenmalige kans,” zegt ze. Nu de ontmoeting niet doorgaat, is de Thales FBK-Games een meer dan goed alternatief.
L
‘Bezuinigingen kortzichtig’
A
N O C * N S F - v o o r z i t t e r E r i c a Te r p s t r a e r e g a s t t i j d e n s a t l e t i e k e v e n e m e n t
53
(door Mar tin Steenbeeke)
De Thales FBK-Games mocht het in eerste instantie dan afleggen tegen de aantrekkingskracht van een van de meest spirituele leiders ter wereld, de bewondering voor datgene in Hengelo op atletiekgebied is neergezet is er niet minder om. “Een hele aparte sfeer. Zo intiem en gemoedelijk maar tegelijkertijd heeft het een werelduitstraling.” Terpstra kan het weten. De oud-zwemster is als staatssecretaris en VVD-politica bij alle belangrijke sportevenementen in de wereld geweest. En bijna altijd weten de camera’s haar te vinden, of andersom. Want zij moedigt vanaf de eretribune een Nederlandse sporter aan alsof haar leven ervan afhangt. Met Erica, zoals ze veel genoemd wordt, kun je een pilsje drinken, is de ervaring van veel sporters. Haar spontane opstelling heeft bijgedragen aan het imago dat de VVD-politica ‘de moeder van de Nederlandse sport’ is. Zelf heeft ze recht om mee te praten. Als zwemster deed ze mee aan twee Olympische Spelen, Rome (1960) en Tokio (1964), waarbij ze in Tokio twee medailles in de wacht sleepte. Als slotzwemster behaalde ze met de estafetteploeg zilver op de 4x100 wissel en brons op de 4x100 vrij.
NK Beugelen De Thales FBK-Games bezocht ze “een keer of vier”. Haile Gebrselassie is de atleet die het meest in de herinnering is blijven hangen. “Ik ben altijd gek geweest van Haile. Ik heb een paar keer met hem mogen spreken, hij is een atleet naar mijn hart.” Ook andere prestaties
NOC*NSF-voorzitter Erica Terpstra wil geen geld rechtstreeks naar de FBK-Games overmaken: “Niet het NOC*NSF of de evenementen bepalen wie er naar de Spelen gaan, dat doen de verschillende bonden. Zij moeten bepalen hoe de topsportgelden worden ingezet.”
weet ze zich nog te herinneren. De fonkelende optredens van Nelli Cooman bijvoorbeeld, de sprints van Carl Lewis en die ene keer dat polsstokhoogspringer Sergej Boebka er niet in slaagde de aanvangshoogte te halen. “Ja dat was me wat,” zegt Terpstra. “Hij was er altijd wel heel goed in om zijn wereldrecord te verbeteren,” zegt ze met een glimlach. Boebka had de merkwaardige gewoonte om zijn wereldrecord telkens met 1 centimeter scherper te stellen, om zodoende fikse premies op te kunnen strijken. Formeel heeft de FBK-Games geen streepje voor bij Erica Terpstra sinds ze voorzit-
ter is geworden van het NOC*NSF. “Alle sporten zijn mij even lief. Zelfs van cricket word ik enthousiast.” Het was daarom ook niet verwonderlijk dat Terpstra op de dag dat de Rotterdam Marathon werd gehouden, te gast was bij het NK Beugelen.
Bezuinigingen Met steun van de kleinere sportbonden versloeg Terpstra in oktober vorig jaar bij de verkiezing voor nieuwe voorzitter van het NOC*NSF verrassend de bestuurskandidaat Ruud Vreeman. Terpstra had zich op eigen initiatief kandidaat gesteld. De sport heeft iemand nodig om voor te knokken, verkondigde ze tijdens haar
Twente visie. 05/2004
S P E C I
geweest, krijgt Terpstra weinig gehoor. Onbegrijpelijk, zegt Terpstra. Wat het kabinet doet is “kortzichtig”. “Je maakt nu dingen kapot, zoals infrastructuur en het vrijwilligerswerk die niet snel zijn te herstellen.” Op termijn, zo vreest Terpstra, zullen topevenementen als de Thales FBKGames dit ook gaan merken. “Nederland zal minder topatleten tellen. De jeugd op de tribune laat zich niet meer inspireren door voorbeelden. Zo krijg je een vicieuze cirkel.”
SPRING ERUIT!
Athene
MET EEN FRISSE KIJK OP COMMUNICATIE Schakel SIR in, gespecialiseerd in Business to Business communicatie. Wij verzorgen uw PR, Corporate Communicatie, Ontwerp, Tekst, AV-producties, Media-advies en uw Digitale beleid. Bel Bas Wolters, Martijn Schenning of Pieter Oosterhof op 053 4307044 voor een afspraak of kijk op www.sir.nl.
MARTHALAAN 10, 7533 CD ENSCHEDE
Op dit moment mag Nederland zich volgens Terpstra gelukkig prijzen met het aanbod aan topatleten. “Lange tijd was het bedroevend in Nederland. Geen goede accommodaties, geen belangstelling en geen impulsen. Nu is dat gelukkig heel anders. Het ziet er naar uit dat er in Athene een ploeg aan de start komt die wat kan betekenen.” Terpstra noemt de 4 maal 100 meter estafetteploeg als voorbeeld van sporters die dankzij een betere infrastructuur beter zijn gaan presteren. “Wie had dat een paar jaar geleden kunnen bedenken?” Met de toename van het aantal Nederlandse topatleten is er volgens Terpstra
Haile Gebrselassie (op de foto rechts, in de achtervolging op Bekele) is de atleet die het meest in de herinnering van EricaTerpstra is blijven hangen. “Ik ben altijd gek geweest van Haile.”
L
‘Het kabinet is kortzichtig, met die bezuinigingen maken ze zaken kapot zoals het vrijwilligerswerk die niet snel zijn te herstellen’
A
toespraak tot het congres. Sindsdien heeft ze zich vooral verzet tegen dreigende bezuinigingen. Het kabinet wil de subsidies voor sportbonden en -projecten flink korten. De bezuiniging raakt alle geledingen van de sport: de evenementen, de breedtesport, het vrijwilligerswerk. “Het heeft een enorme impact,” stelt Terpstra. “Je ziet nu al dat verenigingen hogere contributies moeten invoeren en dat daardoor minder mensen gaan sporten.” Bij iedere gelegenheid benadrukt ze het belang van sport; het bespaart 275 miljoen in de zorg en actief bewegen verkleint de kansen op hart- en vaakziekten. Ondanks het feit dat ze het langstzittende Tweede Kamer-lid is
55
ook ruimte voor een tweede top-atletiekevenement, zoals in Amsterdam. “Je moet elkaar niet de tent uitconcurreren maar kijken hoe je elkaar kunt versterken. Er komt extra aandacht van sponsors voor een bepaalde tak van sport. Dat heeft weer een enorme uitstraling naar de breedtesport.” Directe steun van het NOC*NSF voor een topsportevenement als de Thales FBK-Games zit er niet in. Directeur Fedde Zwanenburg zou het wel op prijs stellen als een deel van het topsportbudget rechtstreeks naar de evenementen vloeit. De organisaties kunnen dan via bijvoorbeeld
de samenstelling van het deelnemersveld ideale omstandigheden creëeren voor kwalificatie voor belangrijke toernooien zoals de Olympische Spelen. Een bekende wens, zegt Terpstra, maar ze wil er niet aan meewerken. “Atleten dreigen zo afhankelijk te worden van willekeur of de commerciële belangen van een evenement. Het is in het belang van de atleten om alles zo zuiver mogelijk te houden. Niet het NOC*NSF of de evenementen bepalen wie er naar de Spelen gaan, dat doen de verschillende bonden. Zij moeten bepalen hoe de topsportgelden worden ingezet.” ■
De herinnering van: Rob Kerkhoven, initiatiefnemer FBK-Games: “In de jaren zestig ben ik veel in Amerika geweest en daar zie je hoe spor thelden geëerd worden. Ik vond het van de gekke dat wij daar zo terughoudend in waren. Toen wij een atletiekstadion in Hengelo bouwden moest het aan een atleet worden opgedragen. Fanny heb ik goed leren kennen tijdens de Olympische Spelen van Mexico, waar ze damesleidster was. Toen worstelde ze met name over de inzet van de atletes. Fanny was aanvankelijk niet zo geïnteresseerd omdat haar man net overleden was. “Voor jou doe ik het,” zei ze. Hengelo was niet haar eerste keuze. Ze had er eigenlijk wel de pest over in dat er in Amsterdam niets naar haar vernoemd was. Dat het evenement later enige tijd, uit eerbetoon, naar Adriaan Paulen is vernoemd, vond ze niet leuk, al begreep ze onze argumenten wel. Hengelo heeft er veel baat bij gehad dat haar naam zowel aan het stadion als het evenement is verbonden. Iemand als Carl Lewis kwam uiteraard voor het geld en de wedstrijd maar het scheelde wel dat de naam van een viervoudig winnares van Olympisch Goud eraan hing. Bovendien kon ik overal waar ik ter wereld kwam de mensen de groeten doen van Fanny.” Twente visie. 05/2004
S P E C I
Uw gevoel in beeld
Vormgeving is een gevoelige kwestie. Met die huisstijl moet u jaren verder. Net als met uw brochure, presentatie en uw internetsite. Dus moet de vorm de inhoud verbeelden. En tegelijk aanspreken. Mooi zijn.
Van Langen haalt toppers
Dát is de kracht van Morskieft Ontwerpers van Visuele Identiteit. Wij verbeelden wat u voelt. Op een heel breed terrein: van logo tot en met wagenparkbelettering. En alles daar tussen in.
L
zien en gezien worden
A
Bekele, Gebrselassie en Mutola in Hengelo
57
Ellen van Langen: “Tuurlijk, ik heb een meerwaarde maar ik weet niet of dankzij mijn naam er betere atleten komen.”
DIRECTIEVOERING ONDERNEMEN IN HET MIDDEN EN KLEINBEDRIJF
Ze liep de laatste jaren al rond de baan, maar dan vooral om de atleten van haar eigen Global Sports Communication (GSC) te begeleiden. Tijdens de komende editie van de Thales FBK-Games moet ze oog hebben voor alle atleten. Oud-Oldenzaalse Ellen van Langen stelt namelijk namens GSC het deelnemersveld samen.
Meer dan 500 ervaren ondernemers gingen u voor!
INNOVATIE
Ondernemers maken voortdurend keuzes voor hun bedrijf, hun medewerkers en hun omgeving. Daarbij wordt vertrouwd op eigen inzicht en intuïtie. Echter, met een planmatige aanpak en een duidelijke koers creëert u betere voorwaarden voor succesvol ondernemen. Met het programma Directievoering van TSM Business School heeft u de kans uw eigen managementkennis en competenties te vergroten.
FINANCIEEL MANAGEMENT ONDERNEMERSCHAP EFFECTIEF LEIDERSCHAP PERSOONLIJKE ONTWIKKELING
Start 15 september 2004 Breed opgezet programma Vertaling van leerstof naar praktijk Netwerken Doelgericht businessplan Voorlichting 8 & 9 juni 2004
Voor meer informatie: TSM Business School Hengelosestraat 583 7521 AG Enschede T (053) 489 8009 E
[email protected]
www.tsm.nl
(door Mar tin Steenbeeke)
“Het is wel een rare gewaarwording,” zegt Ellen van Langen. “Normaal moet ik als manager mijn atleten onderbrengen bij wedstrijden, nu zit ik aan de andere kant van de tafel en praat ik met de managers die hun atleten in Hengelo willen laten starten.” Jarenlang was oud-Enschedeër Michel Boeting verantwoordelijk voor de samenstelling van het deelnemersveld. Maar omdat hij erg druk is met het organiseren van een groot atletiekevenement in Mexico is er voor gekozen om Van Langen naar voren te schuiven. Het spel van loven en bieden, verleiden en contracteren kende Ellen van Langen alleen vanaf de zijkant. Uiteraard als de winnares van een gouden medaille tijdens
de Olympische Spelen van Barcelona, maar de laatste jaren als atletenbegeleider van Global Sports Communication, het bureau van Jos Hermens waar Van Langen na haar actieve loopcarrière in dienst trad. De nieuwe taak vergt een zekere afstandelijkheid. Het is niet de bedoeling dat de Thales FBK-Games een clubwedstrijd wordt van Global Sports Communication. Ook andere atleten moeten een kans krijgen mee te doen. Van Langen beaamt dit. “Dat ik twee petten heb is lastig, niet alle atleten die bij Global Sports Communication onder contract staan en die in Hengelo willen starten, kunnen daar ook lopen. Daar moet ik realistisch in zijn.”
Prijzengeld Aan het samenstellen van een attractief deelnemersveld geeft ‘Hengelo’ ongeveer 500.000 euro uit. Hiervan is 150.000 euro prijzengeld, het overige bedrag gaat grotendeels op aan startgelden, bonussen en reis- en verblijfkosten. De echte toppers komen alleen voor een bedrag met minimaal vier nullen naar Hengelo. Van Langen
‘Je begint met de toppers die je wilt hebben, daarna vul je het aan’ noemt het “een redelijk budget” al wil ze “natuurlijk altijd meer.” “Je begint met de toppers die je wilt hebben, daarna vul je het aan. Sportief komt er best een goed deelnemersveld. Voor wat betreft het beschikbare prijzengeld ligt ‘Hengelo’ goed in de markt.
Twente visie. 05/2004
S P E C I A L
Het werkt beter als u Remedie inschakelt.
59
De nieuwe wetgeving maakt u als werkgever steeds meer verantwoordelijk voor het ziekteverzuim binnen uw organisatie. Door óns extra inspanningen te laten verrichten op ziekteverzuimgebied, bespaart ú geld. Hoe? Laat dat maar over aan de specialisten van Remedie.
Remedie BV
Marco Koers en Gert-Jan Liefers nemen ook dit jaar weer deel aan de Thales FBK-Games.
Oostermaat 5, 7623 CS Borne
Tel: 074 - 267 3631 www.remedie.nl
Fax: 074 - 266 8811
[email protected]
Het is toch een wedstrijd waar veel mensen graag willen lopen, bovendien is het een Grand Prix-1 wedstrijd.” De IAAF hanteert verschillende niveaus voor topatletiekevenementen. De hoogste status (en prijzengeld) hebben de Golden League-wedstrijden, waarna de Super Grand Prix, Grand Prix-1 en Grand Prix2 wedstrijden volgen. Wedstrijddirecteur Fedde Zwanenburg denkt dat er nog een extra reden is waarom atleten voor Hengelo kiezen. “Ellen heeft zelf nog altijd een grote naam onder atleten. Ik was toevallig bij de atletiekkampioenschappen in Boedapest. Als je ziet hoe makkelijk Ellen zich daar tussen de atleten beweegt. Binnen een mum van tijd had ze Maria Mutola gestrikt. Het scheelt natuurlijk dat ze nog tegen haar gelopen heeft.” Van Langen nuanceert: “Tuurlijk, ik heb een meerwaarde maar ik weet niet of dankzij mijn naam er betere atleten komen. Ik ken veel mensen, heb er ook feeling voor maar wil niet zeggen dat ik het beter doe dan Michel Boeting. Ik zie mezelf toch echt als een collega van hem.”
Utopie Uiteraard komen de toppers uit de hele wereld wederom naar Hengelo. Als vanouds zijn de loopnummers het sterkst bezet. Merlene Ottey en Maria Mutola (voor het eerst in Hengelo) zijn de meest aansprekende vrouwen; Haile Gebrselassie en Kenenisa Bekele de ‘namen’ bij de mannen. Haile Gebrselassie (30) is niet alleen dankzij zijn vier in
Hengelo gelopen wereldrecords ‘Mister Hengelo’, maar ook de ongekroonde koning van de (middel)lange atletiekafstanden. Bekele (21), dit jaar voor de derde keer wereldkampioen veldlopen op twee afstanden, is zijn gedoodverfde opvolger. Vorig jaar liepen beide atleten in Hengelo tegen elkaar, waarbij Bekele zijn leermeester versloeg. Dit jaar is Bekele te zien op de 5 kilometer en Gebrselasssie op de 10. Veel atletieklief-
hebbers zullen het jammer vinden dat beide toppers elkaar ontlopen. “Dat ze dat doen is begrijpelijk,” zegt Van Langen. “Je zult ze voor de Olympische Spelen nergens in een rechtstreeks duel zien lopen. Dat is een utopie. Voor de sportieve prestatie is dit niet slecht. Als je echt records wilt hebben, is het beter om ze te splitsen. Anders kijken ze toch maar naar elkaar en wil niemand op kop lopen.” ■
De herinnering van: Ellen van Langen, oud-atleet: “Ik herinner mij Fanny vooral als een flapuit, iemand met wie je lekker kon kletsen. Ik ben eens met haar naar een atletiek-meeting in Turijn geweest, waar we in galakleding moesten verschijnen. Zaten we op onze hotelkamer als twee giechelende meiden de kleding te passen, terwijl zij toch al bijna tachtig was. Zo was Fanny, spontaan en recht door zee. Ze zegt alles direct wat in haar opkomt. Toen ze in haar woonplaats werd gehuldigd voor de uitverkiezing tot atlete van de eeuw moest ik verstek laten gaan. Telefonisch zei ze dat ze dat helemaal niet erg vond, ze was zelf ook liever thuis gebleven. Toch hield ze er wel van om in de belangstelling te staan. Ze vond het echt heel leuk dat de wedstrijd in Hengelo naar haar vernoemd is. Samen met de internationale waardering die er voor haar is gekomen, denk ik wel dat er recht is gedaan aan haar presteren.” Twente visie. 05/2004
Mercedes-Benz. Méér dan transport alleen.
IKT visie op... www.baantwente.nl
Criminaliteitsbestrijding
‘Hij kan 2.33 meter hoog.’ ‘Dat noem ik Topsport in Transport.’ ៑De
Mercedes-Benz Vito biedt de beste rijeigenschappen, een hoog uitrustingsniveau,
prima veiligheidsvoorzieningen (standaard ESP), een riante laadruimte, een lage kilometerprijs en een hoge restwaarde. Met drie lengte- en twee hoogtevarianten, is er altijd een Vito die bij uw gebruiksbehoefte past. Loop eens binnen in onze showroom.
Baan Twente B.V. E-mail
[email protected]
Plesmanweg 1 7602 PD Almelo Tel. 0546 - 86 34 66
Goudstraat 20 7554 ND Hengelo Tel. 074 - 290 09 00
Schelmaatstraat 10 7575 BD Oldenzaal Tel. 0541 - 51 51 13
Provincialeweg 2 7466 PK Rijssen Tel. 0548 - 51 30 70
NieuweWeme maakt het simpel 70 Kunstgras verovert voetballand 72 Genieten bij het nieuwe Grolsch 74 Glasvezel in opmars 76 Nieuw bij Saxion Hogescholen de deeltijd opleiding:
• Integrale Veiligheidskunde Voor meer info: bel 053 4871100 of kijk op www.saxion.nl
Enschede M.H. Tromplaan 28 7513 AB Enschede Studie-Info 053 4871100
[email protected]
Werken aan ‘ander’ personeel 77 Scope en IKT-nieuws 79
INTEGRALE VEILIGHEIDSKUNDE IN DEELTIJD
Twenteagenda 80
Meer dan de helft van alle bedrijven is veelvuldig slachtoffer van criminaliteit. Dat heeft een negatieve invloed op het ondernemingsklimaat en kan leiden tot omzetderving, extra kosten en problemen bij het werven van nieuw personeel. Daarnaast heeft het invloed op de directe omgeving van de betrokken ondernemingen. Zij zijn immers een belangrijke schakel in de veiligheidsketen van elke gemeente en buurt. Overheid en bedrijfsleven willen concrete maatregelen nemen om op korte termijn de preventie en repressie van criminaliteit aanzienlijk te verbeteren. Hiertoe is door overheid en bedrijfsleven het Nationaal Platform Criminaliteitsbeheersing opgericht Het doel is de criminaliteit in 2008 met ten minste 20% terug te dringen. Ook in Twente is een Regionaal Platform Criminaliteitsbestrijding (RPC) actief waarin provincie, gemeenten en bedrijfsleven samenwerken, om gericht aan deze criminaliteitsbestrijding te werken in winkels, horeca, bedrijven en bedrijventerreinen, in de transportsector, in de zorg, etc. In Enschede lijkt deze aanpak succes te hebben. Het Miro-winkelcentrum zal medio april gecertificeerd worden volgens het Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO). Ook de Lipperkerkstraat en het centrum van Enschede willen in Publiek Private Samenwerking dit keurmerk krijgen. Verder steunt het RPC Twente activiteiten gericht op het terugdringen van winkelcriminaliteit en overlast, het vereenvoudigen van de aangifteprocedures en het versterken van de preventiemaatregelen van vooral kleine zelfstandige ondernemers. Ook worden trainingen georganiseerd over bijvoorbeeld het omgaan met overvalcriminaliteit of met agressieve klanten. Bedrijventerreinen gaan parkmanagers aanstellen om de collectieve beveiliging te vergroten en - samen met de politie - potentieel onveilige situaties te lokaliseren. De horeca komt met de Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan (KVU) en in de Zorgsector wordt het project ‘Veilige Zorg’ uitgevoerd. Ook IKT werkt samen met de bedrijfslevenpartners, overheid en politie actief mee in dit RPC Twente, om daarmee ook onze regio veiliger te maken. In een veilige omgeving is het immers beter wonen, werken én ondernemen! Geert de Raad Voorzitter IKT
Stichting Industriële Kring Twente - Postbus 5501, 7500 GM Enschede - Tel. 053 - 48 49 980 - Fax 053 - 48 49 985
www.ikt.nl
| Twentevisie | Jaargang 16 | Nummer 5 | Mei 2004 |
N i e u w e We m e s t a a t a l s e e n h u i s
‘Maak het simpel
en overzichtelijk’ veel of te weinig personeel.” Terwijl hij voorzichtig op zoek ging naar ‘eigen’ producten, bood Holec Middenspanning zich aan. Een toeleverancier was failliet gegaan en ze zaten dringend verlegen om een producent voor de scheiders. Eerst alleen het ijzerwerk, maar later ook de elektrische kant van deze grote schakelaars. Met vallen en opstaan vergaarde Ben langzaam wat meer werk voor de werkplaats. De omslag kwam toen Ben via de Nederlandse Modulen Groep in aanraking kwam met HOAF in Nijkerk, producent van gasgestookte branders voor onder meer ovens, (proces)verwarming en onkruidverdelging, die hem vroeg twee nieuwe types branders te ontwikkelen. Dat project was - dankzij de steun van Stevens Ideepartners - een succes, maar toen men vanuit Nijkerk kwam vragen of hij het totale bedrijf niet wilde overnemen, had hij grote bedenkingen. “Wij zijn een echt Twents bedrijf, met veel monteurs uit de kleine dorpjes. Daar kun je toch geen westerlingen tussen zetten... Dat bleek achteraf reuze mee te vallen.” Het voorzichtige aftasten werd versneld doordat de eigenaar plotseling ernstig ziek werd en kort voor het passeren van de acte overleed. “Ik heb toen op 5 juli 2002 het bedrijf gekocht en direct daarna de verkoop en administratie naar Oldenzaal gehaald. De mensen - tenminste zij die meewilden - gingen vorig jaar 1 augustus over. Het leeuwendeel van de omvangrijke overhead is inmiddels op eigen verzoek of met een goede regeling vertrokken.”
70
Verhuizen
Ben Nieuwe Weme doet ook in zorgtoestellen..
“Als je geen lol meer hebt in je werk, moet je er mee stoppen.” Dat is de levenswijsheid van Ben Nieuwe Weme. En hij bracht dit zo’n 15 jaar geleden in de praktijk door letterlijk van de ene op de andere dag zijn baan op te zeggen. “Ik had er dertien jaar gewerkt, opgeklommen tot bedrijfsleider, maar ik had er plotseling geen zin meer in.” Na een snelle start - vier oude klanten vroegen hem of hij niet voor zichzelf wilde beginnen - leidt Ben nu een bedrijf met 70 werknemers op het gebied van projecten (de oude basis), gasbranders en zorgtoestellen. Hoewel hij nog steeds met veel plezier elke dag weer aan het werk gaat, heeft hij zijn bedrijf zo gestructureerd dat hij eenvoudig gemist kan worden.
(door Niko Wind)
De IKT-ers die in het fraaie pand van NieuweWeme aan de Munsterstraat in Oldenzaal op bezoek kwamen, keken de ogen uit in de werkplaats, waar op het ene moment gasbranders voor onkruidbestrijding worden geassembleerd en het andere moment
‘nivoliften’ voor zorginstellingen. Alleen de scheiders voor Eaton Holec hebben een aparte plaats binnen het gebouw én er is tijdelijk veel ruimte vrijgemaakt voor een grote installatie voor Urenco.
Totaalinstallateur Die begintijd van NieuweWeme Technische Montages was een successtory: elke maand een nieuwe monteur in dienst en klanten in alle uithoeken van de wereld. Simpele elektromontage met name voor de machinebouw. “Omdat we en passant ook wat mechanisch en pneumatisch werk meenamen, kregen we steeds meer werk, met name in het verre buitenland, waar het qua planning nogal eens mis ging.” Toen het bedrijf tot boven de tien man was gegroeid, werd het voor Ben tijd om de woonkamer te verruilen voor een echt bedrijfspand. Hij kocht een stukje grond aan de Textielstraat in Oldenzaal, zette er een pand op en moest het jaar daarop al weer uitbreiden. Een paar jaar later volgde het pand van de buren. “Onze kracht was (en is) besturingen, maar dan ook helemaal: mechanisch, elektrisch, pneumatisch, hydraulisch én softwaretechnisch.”
Projecten Ondanks het succes en de snelle groei had Ben één groot probleem. “Projecten zijn mooi, maar je hebt altijd afwisselend te
Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen
Het pand aan de Textielstraat was op dat moment al te klein en Ben stond op het punt om weer uit te breiden, totdat hij door zijn vrouw werd meegetroond naar een informatieavond van de gemeente over bouwen op Hazewinkel. Zij had voor haar bedrijf Air Connections (een producent van flexibele slangen) daar een stuk grond gekocht. Bij toeval was de kavel daar achter nog vrij, waardoor Ben en zijn echtgenote nu rug aan rug met de bedrijven tegen elkaar liggen. Er is tussen deze bedrijven nog een strook van 30 meter diep vrij en wie van de echtelieden het snelst groeit mag daar op bouwen.
Schepstoel Was de overname van HOAF, dus de uitbreiding met gasbranders enigszins gepland, de derde poot werd bij toeval aan het bedrijf toegevoegd. Ben Nieuwe Weme: “Mijn vader was slecht ter been en viel geregeld op de grond. Ik heb toen een schepstoel gemaakt waardoor hij zelf weer omhoog kon komen. Een bedrijf uit het westen kwam bij toeval bij ons langs, zag de stoel en nam hem op proef mee. De volgende dag bestelde hij er dertig met de vermelding dat de naam schepstoel zou worden vervangen voor nivolift. Dan kon hij in het verstrekkingpakket van de zorgverzekeraars.” Samen met deze afnemer ontwikkelde NieuweWeme vervolgens een joyrunner om tilliften heen en weer te bewegen. En steeds meer producten volgden. Deze derde poot is inmiddels onder de naam Wetecare tot volle wasdom gekomen. De salesafdeling voor eigen producten gaat binnenkort van start.
www.ikt.nl
Keep it simple In de eenvoud schuilt de kracht. Door het wegsnijden van veel geldverslindende ballast maakt HOAF momenteel met 6 man dezelfde productie als eerder met 16! Die eenvoud en die ‘boerenverstandoplossingen’ zijn overal in het bedrijf te vinden: drie aparte units voor de verschillende bewerkingen met daarvóór een logistieke ruimte, een magazijn voor kleine onderdelen in een omgebouwde geautomatiseerde archiefkast en een receptioniste, die vanuit haar stoel ook zicht heeft op de belangrijkste kantoortuin, de showroom en zelfs de ingang van de expeditie en de afhaalbalie. Maar ook in de productie is het eenvoud troef. Alle werkbanken staan op wielen, waardoor in de montagehal moeiteloos kan worden omgeschakeld op een totaal ander product. Ben is - samen met zijn engineers - op dit moment bezig om ook de producten te vereenvoudigen. “Een zorgtoestel opgebouwd uit één slim gebogen buis is vele malen goedkoper dan één waaraan gelast en geschroefd moet worden.” Het no-nonsense principe bij de NieuweWeme Groep leidt ook tot een extreem korte tijd tussen idee en product. “Wij hebben een groepje praktisch denkende engineers en schakelen alleen externe bureaus in om onze producten ook een smoel te geven.”
Toeleveranciers Ben Nieuwe Weme heeft bewust gekozen voor een puur high tech assemblagebedrijf. Alleen voor prototypes en orders met ‘superspoed’ worden de onderdelen in eigen huis gemaakt. “Mijn toeleveranciers zijn vrijwel uitsluitend kleinere bedrijven, waarvan we zorgen dat ze niet geheel van ons afhankelijk worden. Een van de grotere partners is Jonkman Coating, maar die levert niet alleen de juiste kleur, maar geeft onze producten ook de kwaliteitsuitstraling die ze technisch in zich hebben.” Die toeleveranciers zijn voor Ben goud waard en hij is nog steeds op zoek naar nieuwe; op dit moment vooral buizenbuigers. “Wij praten geregeld met groepen klanten over onze producten en hun problemen. Dat doen we ook separaat met onze toeleveranciers. Zij komen vaak met verrassende oplossingen, maar - omdat ze in onze keuken kijken en derhalve weten wat wij kunnen - is het direct ook een groep extra verkopers.”
Pionier Ben kan urenlang vertellen over de pioniersfase toen hij elke dag van ‘s ochtends zes tot ‘s avonds laat zelf op de zaak was en alles zelf regelde, over het moment dat hij wel moest gaan delegeren en overschakelen op een goed gestructureerd bedrijf. Over de eerste bedrijfsleider die volledig afbrandde omdat Ben nog veel te dicht op de uitvoering zat. “Ik heb het nu perfect voor elkaar: drie bedrijven met elk een eigen verkoopafdeling, ondersteund door het ‘oude’ high tech assemblagebedrijf (met een prima bedrijfsleider) en een controller die op de centjes past. De octrooien en tekeningen zijn in bezit van de beheersmaatschappij en die is niet in Oldenzaal gevestigd, maar in zijn boerderij in Reutum.” ■
71
Alle lichten staan op groen
Kunstgras verovert
voetballand Wij binden deze bedrijven en zij weten dat ze steeds op de beste manier het beste kunstgras kunnen leveren.” Door het succes van het kunstgras - en de enorme kansen zijn er uiteraard concurrenten in de markt gesprongen, maar die probeert Jorissen en de research-medewerkers voortdurend op afstand te houden. “Wij hebben zo’n dertig jaar ervaring én kunnen bewijzen dat onze velden ook na vijf of tien jaar nog prima bespeelbaar zijn. Er zijn uiteraard gemeenten en clubs die voor een dubbeltje op de eerste rij willen zitten. Maar zij zullen op den duur wel merken dat goedkoop duurkoop is. En dat is dan weer reclame voor ons.”
72
Ajax
Directeur Ralph Jorissen van Thiolon Grass kan de dag niet afwachten dat de kunstgrasmachines de Arena binnen rijden.
Drie jaar geleden hield Ralph Jorissen zijn kaken nog stijf op elkaar als de woorden Ajax of Arena werden genoemd. Nu praat de directeur van Thiolon Grass honderd uit over zijn contacten met de technische staf en de spelers van Ajax en de directie van de Amsterdam Arena. Hij durft zelfs te stellen dat de Arena over enkele jaren als één van de eerste grote voetbaltempels voorzien is van ‘zijn’ kunstgras. “Alle lichten staan op groen: de KNVB, de UEFA en de FIFA hebben kunstgras inmiddels omarmd en de voor het volgende WK zullen er zeker kwalificatiewedstrijden op worden gespeeld.”
(door Niko Wind)
De deelnemers van IKT die een bezoek brachten aan Thiolon Grass in Nijverdal hebben tevergeefs gezocht naar grote rollen kunstgras, klaar voor het transport naar weer een nieuw voetbalveld. “Wij leveren alleen de vezels en de backing; andere bedrijven, zoals Edelgrass, maken daar - met onze ondersteuning - kunstgrastapijt van.” Hét geheim is de vezel, het gras zelf. En - al is veel door patenten beschermd - over die kennis willen de concurrenten maar al te graag beschikken. Mede om deze redenen is de research-afdeling inmiddels weggehaald bij de commerciële poot van het bedrijf. De ontwikkelaars kunnen nu in alle rust, zonder pottenkijkers en achter gesloten deuren hun werk doen. “Die concentratie op de vezels en de backing is een bewuste keuze. Daar zit nog meer dan voldoende groei in, vooral omdat we naast de fysieke producten ook steeds meer kennis aan onze afnemers leveren. Dat partnership is voor beide partijen goed.
Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen
De samenwerking tussen Thiolon Grass en Ajax loopt nu zo’n 2,5 jaar. “We zijn daar gestart met twee zaaltjes, lekker afgeschermd waar we samen met Edelgrass en Arcadis ook nieuwe materialen konden testen. De sprong naar buiten was naar ‘De Toekomst’. In de herfst van 2003 kwam daar een tweede veld bij waarop ook de A-jeugd traint. De topselectie komt daar zo één maal per maand om te trainen.” De eerste grote doorbraak in Amsterdam komt bij de start van het nieuwe seizoen. In de zomerstop wordt het gras op het trainingsveld naast de Arena vervangen, waarna ook de profs volledig op kunstgras zullen trainen. Ralph Jorissen weet dat het nog een kwestie van tijd is, maar hij kan de dag niet afwachten dat de machines de Arena binnenrijden om het natuurgras en de laag aarde daaronder definitief te verwijderen. Bij de technisch staf en de spelers beginnen de vooroordelen tegen kunstgras langzaamaan te verdwijnen. De wedstrijd in het Polmanstadion leverde nog wel wat klachten op, maar dat was, volgens Jorissen, voor een goed deel te wijten aan het matige resultaat tegen het ‘kleine’ Heracles. “En het was voor de spelers de eerste ‘echte’ kennismaking met het moderne kunstgras.” Hij blijft realist en weet dat er voor een topvoetballer niets mooier is een wedstrijd op een perfect natuurgrasveld te spelen. “Maar waar vind je die nog? Er zijn veel topclubs die een schitterend stadion hebben met daarin een deel van het seizoen een knollenveld waarop goed voetbal amper mogelijk is!” Dat de spelers niet zonder de ‘geur van gras’ kunnen, is binnenkort ook geen argument meer, want Thiolon Grass kan inmiddels zelfs vezels maken die écht naar gras ruiken.
Sokken van kunstgras De Koninklijke Ten Cate is bijna 300 jaar geleden ontstaan als textielbedrijf. Onder leiding van Loek de Vries is het meer en meer een kunststofbedrijf geworden, waarbij gebruik gemaakt wordt van technieken uit de tapijt- en textielindustrie. Dat geldt bij uitstek voor Thiolon Grass. De vezels voor het kunstgras worden op dezelfde wijze geëxtrudeerd als voor kamerbreed tapijt en de verdere bewerkingen komen rechtsreeks uit de textiel: twijnen (het tot één draad draaien van een aantal vezels) en zelfs breien. Om een goede gekrulde vezel te krijgen
www.ikt.nl
wordt het kunstgras eerst tot sokken gebreid en daarna weer uitgehaald. Ook het opruwen van de vezels na de productie van het tapijt zelf is overgenomen van de ‘oude’ textiel.
700.000 m2 Topclubs die op kunstgras spelen zijn uiteraard goed voor het imago en zullen anderen over de streep trekken. De ‘meters’ worden echter gemaakt bij de amateurclubs en daar stijgt het aantal velden explosief: in 2002 werden er in Nederland 36 aangelegd, vorig jaar 78 en dit jaar verwacht Jorissen dat er ruim meer dan honderd zullen worden aangelegd. “En dat is een oppervlak van meer dan 700.000 m2!” Ralph Jorissen verwacht vooral in de sfeer van het amateurvoetbal in de komende jaren een exponentiële groei. “Veel gemeenten hebben ruimte nodig voor woningbouw en willen daarom maar al te graag twee of drie natuurgrasvelden inruilen voor één kunstgrasveld. De investeringskosten zijn uiteraard hoog, maar de verkoop voor woningbouw levert veel meer op. Daarnaast zijn de onderhoudskosten vrijwel nihil.” Hij refereert daarbij graag aan de ontwikkeling binnen de hockeywereld, waar gemeenten om dezelfde redenen enorm hebben geïnvesteerd in kunstgras. Kunstgras is ook voor de clubs bijzonder interessant omdat,daarop vrijwel altijd gespeeld én getraind kan worden. En meer wedstrijden en trainingen zorgen altijd voor meer omzet in de kantine. “Daarnaast is het moderne met rubber ingestrooide kunstgras minder blessuregevoelig voor enkels en knieën, waardoor ouderen veel langer zullen blijven spelen.” Jorissen verwacht - in navolging van de hockeybond - dat er door de aanleg van meer kunstgrasvelden ook binnen de KNVB veteranencompetities zullen ontstaan.
American football Een andere snel groeiende markt is die van het american football. Daar is men jaren geleden overgestapt van gras op nylon, maar door de veel grotere kans op blessures is er momenteel een tegenovergestelde beweging. De Amerikaanse dochter van Thiolon Grass roert zich momenteel hard om deze terugkeer naar natuurgras om te buigen naar Nijverdals kunstgras. Een andere opvallende markt is Australië; niet voor de grote sporten als rugby, voetbal en cricket, maar onder meer bowls. Deze traditionele sport, die wat op curling lijkt, is immens populair. “En tienduizend van die kleine veldjes is ook een forse oppervlakte!” Voor golf is de markt nog klein. Kunstgras wordt in feite alleen maar toegepast als er een gebrek is aan water, dus vooral in woestijngebieden. Op het komende EK voetbal zal nog geen kunstgras liggen en ook het WK 2006 zal nog wel puur natuur zijn. Ook in het nieuwe olympisch stadion in Athene zal - als het op tijd klaar is - geen kunstgras liggen. Enkele kilometers verderop wel. Het hockeycomplex is al lang klaar: mooie watervelden met vezels en backing uit Nijverdal. ■
73
I K T- e r s m a s s a a l o p b e d r i j f s b e z o e k
Genieten bij het
nieuwe Grolsch miljoen euro. Volgens Peppink is dit verschil relatief snel terug te verdienen door onder meer een veel hogere efficiëntie in de productie, het wegsnijden van doublures in Groenlo en Enschede en de vermindering van de logistieke beweging. “Daarnaast hebben we voldoende ruimte om de huidige capaciteit van 3.2 miljoen hectoliter per jaar uit te breiden tot 6 miljoen.”
74
Met z’n allen
Jan-Willem Peppink moest zijn verhaal drie maal vertellen.
Jan-Willem Peppink had als voorzitter van de IKT-werkgroep Productie, Logistiek & Techniek én productiedirecteur van de Grolsche Bierbrouwerij gerekend op zo’n 350 IKT-ers toen de uitnodiging werd opgesteld voor een bedrijfsbezoek aan de nieuwe brouwerij. De belangstelling was bijna twee maal zo hoog. Met een extra sessie (om negen uur ‘s ochtends!) konden uiteindelijk iets meer dan 500 IKT-ers kennis maken met dit nieuwe pareltje aan de kroon van de Twentse industrie. Zo’n 150 mensen op de wachtlijst moesten desondanks worden teleurgesteld.
(door Niko Wind)
Het was genieten, zowel van het verhaal van Jan-Willem Peppink en de rondleiding als na afloop van het proeven van de pilsner, de Noaber en de Lentebok. Alles was nieuw, behalve de mensen én de tafels in het bruine café. Daar leek de tijd te hebben stilgestaan en bewees Grolsch dat het na bijna 390 jaar in Groenlo en bijna 110 jaar in Enschede ook in Boekelo - ondanks alle technologische innovatie - een ‘ouderwets’ gezellig bedrijf is.
Hyper modern mét uitstraling De ‘modernste brouwerij van Europa’ komt in de plaats van de oude vestigingen in Groenlo en Enschede, die respectievelijk medio 2004 en medio 2005 de poorten sluiten. Het upgraden van de oude brouwerijen zou slechts enkele tientallen miljoenen minder kosten. De nieuwbouw vergde een bedrag van 277
Grolsch heeft getracht zo veel mogelijk Twentse bedrijven in te schakelen bij de realisatie van de nieuwe brouwerij. Thomasson Dura zorgde samen met Reukers voor de gebouwen, maar op het gebied van de installaties, bleek in de regio (en in de rest van Nederland) te weinig kennis aanwezig. De Grontmij en Danbrew leverden de projectengineers. Toch was de Twentse (en Groenlose) inbreng opvallend hoog. Maar dan van de eigen mensen die in ontwerpgroepen (aangestuurd vanuit de klankbordgroepen van het projectteam) bezig gingen met delen van de installatie. “Op deze wijze hebben we het personeel direct betrokken bij de nieuwbouw én hebben we maximaal gebruik kunnen maken van hun kennis.” Peppink ging zelfs zo ver dat hij al veel mensen wist vrij te maken om tijdens het bouwproces bezig te gaan met de installatie en het inregelen van de nieuwe apparatuur en processen. “In totaal heeft dit vrijmaken van operators ons 100 manjaren gekost, een slordige 3 miljoen euro. Maar daarvoor waren al in 1997 voorzieningen getroffen.” Voor dit deel van het personeel was de omschakeling dus een geleidelijk leerproces, anderen hadden het moeilijker. “Omdat we vanaf nul een nieuwe brouwerij hebben opgezet, zijn veel werkzaamheden anders dan in de oude brouwerij. Op sommige punten was de schok iets te groot, maar dat was technologisch moeilijk te vermijden.”
Techniek Met trots vertelt Peppink over allerhande nieuwe technieken, zoals het naverbranden van de niet gecondenseerde deeltjes in de luchtafvoer van het brouwhuis. “We zijn daardoor de enige reukvrije brouwerij ter wereld!” Maar er zijn ook simpele innovaties, zoals het controleren of een beugelfles als asbak heeft gediend: door een reactie met een sterk verdund loog vorm de nicotine ammoniak. Een ‘snuffelaar’ haalt deze flesjes van de band, waarna ze automatisch voorzien worden van een nieuwe rubber ring..... De nieuwe brouwerij is uiteraard maximaal geautomatiseerd, tot en met de handling in het magazijn. Maar er is ook sprake van volledige IT-integratie: tracking & tracing, kwaliteit (de laboratorium gegevens), de planning van de productie zelf, de inkoop en de financiële administratie zijn, binnen een SAP ERP-systeem gekoppeld.
Contracten Een leermoment voor de aanwezige ondernemers was de wijze waarop Grolsch contracten sloot met de leveranciers van apparatuur. “We zijn daarbij uitgegaan van de total cost of owner-
Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen
www.ikt.nl
ship. Dus de aanschafprijs samen met de kosten die daarna gemaakt moeten worden. We rekenen hen daar ook op af. Als een bepaalde installatie in de praktijk meer kost aan personeel en onderhoud dan contractueel is vastgelegd, krijgen zij een boete. Omgekeerd wordt een bedrijf beloond als hun installatie beter presteert dan aangegeven.” ■
75
U n i e k e s a m e n w e r k i n g Tr e N T, C o g a s e n N D I X
Glasvezel in opmars draadje tussen Almelo en Hengelo vervangen door een forse ‘eigen’ kabel. Hierdoor is redundantie ook op de verdere bestemmingen gegarandeerd.
76
De Twentse breedbanddriehoek: v.l.n.r. Nico Schiphorst (Cogas). Jeroen van de Lagemaat (NDIX) en Wald Been (TreNT).
Professionalisering
Ze lijken voor elkaar geschapen: de stichting TReNT (Oost NV en NDIX) en Cogas energie. Beiden leveren ze het bedrijfsleven breedbandinfrastructuur (glasvezelverbindingen) zonder daarop eigen diensten aan te bieden. Het huwelijk van deze twee aanbieders, in oktober 2003, heeft geleid tot een forse uitbreiding van het elektronische snelwegennet in Twente. Zelfs kleinere kernen als Denekamp en Losser zijn inmiddels aangesloten. Maar ook elders in Twente groeit door het kostenvoordeel - het aantal bedrijven en instellingen dat aanhaakt gestaag.
(door Niko Wind)
Het glasvezelnet van Cogas lag in feite klaar om aan te haken aan het in opbouw zijnde TReNT-netwerk. Directeur Nico Schiphorst: “We hadden in ons gebied al een omvangrijk kabelnetwerk liggen voor onze klanten en omdat Cogas als geheel niet heeft meegedaan aan de hype van schaalvergroting konden we flink investeren in het ‘verglazen’ van ons net.” Cogas Energie is te klein voor eigen diensten en sloot daarom een contract met internetprovider @home, wat leidde tot een penetratiegraad van 29%. De samenwerking met TreNT betekende voor Cogas meer mogelijkheden voor het gebruik van de aangelegde eigen infrastructuur. Daarnaast werd het ene dunne glasvezel-
Ook de Stichting TreNT is de afgelopen maanden verder geprofessionaliseerd. Wald Been is vanuit Oost NV als directeur bij TreNT gedetacheerd om zich zowel bezig te houden met het verder verduidelijken van de strategie als om het aantal gebruikers te vergroten. “Wij hebben binnen de driehoek perfecte afspraken gemaakt. Wij leveren als TreNT alleen de glasvezelkabel; de snelweg. De bedrijven en instellingen die van ons net gebruik willen maken moeten zelf voor de toegang tot hun pand en hun apparatuur zorgen. Zij kunnen daarbij gebruikmaken van de diensten van Cogas, die op dit gebied veel ervaring heeft. NDIX is het koppelvlak waarover alle bedrijven en instellingen zonder meerkosten met elkaar verbonden kunnen worden en fungeert tevens als de marktplaats voor bijvoorbeeld internet- en telefonieaanbieders. Elke gebruiker kan zelf beslissen welke diensten hij van wie afneemt.” Het net van glasvezel is de afgelopen maanden verder gegroeid. Er is - ten behoeve van de UT - inmiddels een verbinding met Münster. Daar heeft NDIX ook een koppelvlak ingericht, voor bedrijven en instellingen in het Duitse deel van de Euregio. Daarnaast zijn ten behoeve van onder meer het Twents Carmel College verbindingen gelegd naar Losser en Denekamp. En ook daar kunnen anderen op aanhaken. Maar ook op bedrijventerreinen in de grote steden groeit de belangstelling.
Kostenvoordeel Een belangrijk voordeel van de open infrastructuur van TreNT en Cogas is dat bedrijven naast de huur van één of meer vezels geen extra kosten hebben. Dat betekent onder meer het onderling gratis telefoneren en dataverkeer uitwisselen. Daarnaast zorgt het systeem van koppelvlakken voor een aanzienlijke kostenreductie in de ‘externe’ communicatie. NDIX-directeur Jeroen van de Lagemaat: “Door gezamenlijke inkoop zijn de telefonie- én internetkosten voor de deelnemende bedrijven en organisaties in drie jaar tijd met bijna 90% gedaald. Over de toekomst durven de drie heren amper te filosoferen. “Ja, we hebben vanaf 1 september a.s. verbinding met Deventer en willen naar andere plaatsen in het oosten: Zwolle, Apeldoorn, Arnhem... En we zien dat steeds meer bedrijven en instellingen een aansluiting willen.” Het gebruik door particulieren hangt af van de activiteiten van gemeenten en woningbouwverenigingen die er meer en meer toe over gaan om bij het opbreken van een weg in ieder geval ook een buis voor glasvezels neer te leggen De Stichting Breedband Twente houdt de gemeenten op dat gebied scherp. ■
Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen
V I T- b i j e e n k o m s t o v e r d i v e r s i t e i t b e l e i d
Werken aan ‘ander’ personeel Het onderwerp van de lunchbijeenkomst in het kader van de actieprogramma VersterkingIndustriepotentieel Twente op 9 juni a.s. in het Ondernemingshuis lijkt op het eerste gezicht bizar. Wie praat er in tijden van groeiende werkloosheid nu over diversiteitsbeleid in personeelsbeleid, dus over in dienst nemen van meer ouderen, meer vrouwen en meer allochtonen? Als men de cijfers van het Regionaal Platform Arbeidsmarkt (RPA) Twente bekijkt is aandacht voor deze problematiek bitter noodzakelijk. Zelfs als de economie blijft kwakkelen krijgen we over enkele jaren in veel sectoren te maken met krapte op de arbeidsmarkt.
77
(door Niko Wind)
Projectleider Henny Harkema van RPA Twente verzorgt - naast Monique Duin (diversiteitsbeleid bij Les Halles/Vendex KBB) en Kees van den Dool (talentmanagement bij de Rabobank) - een korte inleiding tijdens de VIT-lunch. Zij zal vooral praten over de directe steun die zij de Twentse ondernemers kan geven bij het anticiperen op het komende arbeidsmarktprobleem. De problematiek is volgens haar duidelijk: van de 55-plussers werkt in Nederland nog maar 40%. En die ouderen zullen we in de nabije toekomst dringend nodig hebben. “Daarnaast beseffen nog te weinig ondernemers dat ze met de ouderen ook veel kennis uit hun organisatie weg laten vloeien.” Het is, volgens mevrouw Harkema, noodzakelijk dat er een omslag komt in het denken over én het denken door oudere werknemers. “Men vindt het normaal dat iemand op z’n 55ste stopt met werken. Je wordt er zelfs op aangekeken als je zo ‘gek’ bent om langer door te werken. Aan de andere kant doen werkgevers veel te weinig om de oudere werknemers vast te houden, bijvoorbeeld door het aanbieden van scholing, het aanbod van deeltijdwerk of van een andere functie, waarin ze zich weer volledig kunnen uitleven.” Als voorbeeld noemt ze de technicus of verkoper die is doorgegroeid naar een managementfunctie, maar graag weer terug wil naar zijn/haar oude vak. De Rabobank heeft daarvoor het programma Talentmanager ontwikkeld. Tijdens de VIT-lunch zal Kees van den Dool vertellen over de aanpak én het succes van dit programma, voor de ‘oudere’ medewerkers die op zoek zijn naar nieuwe energie of een nieuwe functie.
Evenwicht Het is, volgens Henny Harkema, noodzakelijk dat een organisatie qua personeelsbezetting in evenwicht is. Dat geldt niet alleen voor de verhouding jong-oud maar ook voor die tussen mannen en vrouwen en autochtonen en allochtonen. Die omslag in denken over de diversiteit in het personeelsbestand is één van de taken van het RPA Twente. Grotere bedrijven hebben in het algemeen een voldoende grote
www.ikt.nl
personeelsafdeling om zelf - met het oog op de toekomst - te kijken naar het eigen personeelsbestand. In het mkb ligt dat anders. Mede om deze reden subsidieert de provincie het RPA bij het uitvoeren van een aantal projecten. “Voor het project ‘leeftijdsbewust personeelsbeleid in Twente zoeken we tien mkb-bedrijven bij wie we een scan gaan uitvoeren en een diversiteitsbeleid gaan opzetten. Een effect van dit project kan zijn dat er een soort clustering komt van bedrijven, waardoor voor oudere werknemers ook nieuwe uitdagingen gevonden kunnen worden bij andere bedrijven.”
Vrouwen Een tweede project is gericht op de herintredende vrouwen. “We hebben hiervoor convenanten gesloten met twee opmerkelijke organisaties: De transportkoepel ETT en de woongroep Twente. Bij de laatste gaat het vooral om het omscholen tot onderhoudsmedewerker. Vrouwen zijn - in hun ogen - klantvriendelijker en beter in staat om wensen van huurders te vertalen in concrete oplossingen.” Daarnaast wil het RPA ook andere bedrijven aanzetten om voor servicegerichte technische beroepen herintredende vrouwen in te zetten. De ROC’s willen graag helpen bij de opleiding. ■
Informatie over de VIT-bijeenkomst: Oost NV, Ada Wullink, tel. 053-4849649 De projecten van RPA Twente zijn terug te lezen op www.rpatwente.nl
Henny Harkema.
Scope Nieuwe deelnemers
Nieuwsrubriek over Twentse zaken en mensen.
IKT-Almelo e.o.
Indien u deelnemer bent van IKT kan uw nieuws onder Scope worden opgenomen. Persberichten bij voorkeur per e-mail aan te leveren.
AAHA Management Services Mekkelenbergweg 23 7615 PN Harbrinkhoek Contactpersoon: mw. A.C.M. Heppe Ondernemerskontakt Bedrijvenpark Twente Postbus 207 7640 AE Wierden Contactpersoon: dhr. R. IJzer
IKT-Eibergen/Neede Ros Managementregie B.V. Postbus 130 7150 AC Eibergen Contactpersoon: dhr. M.A. Wissing
IKT-Enschede Vogel Nederland B.V. Postbus 1242 7500 BE Enschede Contactpersoon: dhr. J.C. Pot Zeton B.V. Postbus 9 7500 AA Enschede Contactpersoon: dhr. H.H. Hofmeijer
IKT-Oldenzaal NieuweWeme B.V. Münsterstraat 14 7575 ED Oldenzaal Contactpersoon: dhr. B.H. Nieuwe Weme Drost Logistics B.V. Hanzepoort 19-A 7575 DB Oldenzaal Contactpersoon: dhr. D. Bakker
Ons adres: IKT/Twentevisie T.a.v. Saskia Rikhof-Slot Postbus 5501 7500 GM ENSCHEDE Tel. 053 - 48 49 980 Fax. 053 - 48 49 985
Nisroc (bureau voor employabilitycoaching) en CITT (centrum voor innovatieve training en therapie) uit Enschede hebben samen een programma ontwikkeld om burnout klachten te behandelen. Deze actieve aanpak bestaat uit een combinatie van coachinggesprekken, een verantwoord bewegingsprogramma en een innovatieve therapie: de FontonCoherentieTherapie. Hiermee is het mogelijk om met lichtdeeltjes (fotonen) communicatiestoringen in het lichaam op te sporen en vervolgens te corrigeren. Uit recent onderzoek is gebleken dat met deze combinatie verrassende resultaten te bereiken zijn. Vaak al snel na de start van het programma. De partners van de Netwerkstad Twente beschouwen voortaan elkaars medewerkers als interne kandidaten bij vacatures. Met dit besluit zal de onderlinge mobiliteit worden bevorderd. De uitwisseling van personeel zal de kwaliteit van het werk ten goede komen, doordat kennis, vaardigheden en ervaring onderling worden uitgewisseld en verspreid. Bovendien worden de loopbaanmogelijkheden voor medewerkers verruimd en vergemakkelijkt. Netwerkstad Twente is het samenwerkingsverband van Enschede, Hengelo Borne en Almelo. Sasol Ltd. (Zuid-Afrika) en Elementis plc (Verenigd Koninkrijk) hebben overeenstemming bereikt over de verkoop van Servo. Er zijn nog een aantal voorwaarden aan de deal verbonden, maar de aandelenoverdracht zal naar verwachting begin juli 2004 zijn beslag krijgen. Zowel Elementis Specialties als Servo ziet potentie in de nieuwe samenwerking. Deze overname betekent een versterking van de kernactiviteiten van beide partijen. De geplande integratie zal leiden tot synergie-effecten en commerciële voordelen voor de wereldwijde klantenkring.
Personalia De heer mr. A. Ruesink is per 2004 als advocaaat-medewerker verbonden aan Vestering Advocatenkantoor te Hengelo. De heer Ruesink zal zich bij Vestering Advocaten gaan bezighouden met zaken op het gebied van letselschade en regres (t.b.v. werkgevers), incasso’s, het arbeidsrecht en het personen- en familierecht. ■
Agenda www.ikt.nl heeft uiteraard een belangrijke agendafunctie. Het openingsscherm toont de bezoekers direct alle bijeenkomsten in de lopende en de komende maand en één muisklik later alle bijeenkomsten van een kring of een werkgroep. Naast inhoudelijke informatie over de bijeenkomsten is er - voor IKT-deelnemers - de mogelijkheid om zich on-line aan te melden. Voor de besturen van de kringen en werkgroepen zijn ook hun vergaderdata aangegeven. De samenstelling van de kringbesturen en werkgroepen is uiteraard ook op de site vermeld. Belangrijk voor andere Twentse organisaties is de Twenteagenda, waarin hun activiteiten kunnen worden opgenomen. Deze agenda staat zowel op de site als op de laatste pagina van Twentevisie. ■
www.ikt.nl
79
Twente Agenda 2004 80
Datum
Aanvang
Onderwerp
Plaats
Organisatie
08 juni 09 juni 11 juni 15 juni 16 juni 17 juni 23 juni 28 juni 30 juni 05 juli 07 juli 02 sept. 09 sept. 13 sept. 14 sept. 16 sept. 20 sept. 22 sept. 22 sept. 23 sept. 27 sept. 29 sept. 01 okt. 04 okt. 13 okt. 26 okt. 04 nov. 13 nov. 17 nov. 18 nov. 22 nov. 26 nov. 29 nov. 02 dec. 08 dec. 09 dec. 13 dec. 14 dec. 15 dec.
16.15 uur 12.00 uur hele dag 16.00 uur 12.00 uur 16.30 uur 12.00 uur 16.30 uur 16.00 uur 17.00 uur 12.00 uur 17.00 uur 12.00 uur 16.30 uur 16.30 uur 16.00 uur 16.15 uur 12.00 uur 07.30 uur 13.00 uur 16.00 uur 12.00 uur 12.00 uur 12.00 uur 15.30 uur 16.15 uur 18.00 uur 09.30 uur 12.00 uur 16.00 uur 16.15 uur 12.00 uur 16.30 uur 12.00 uur 12.00 uur 17.00 uur 17.00 uur 17.00 uur 17.00 uur
Bijeenkomst IKT-Ondernemen & Communicatie Lunchbijeenkomst VIT Jaarcongres met titel “Kunst in de Maatschappij” Bedrijfsbezoek IKT-Hengelo Lunchbijeenkomst IKT-West-Twente Bedrijfsbezoek IKT-Haaksbergen Lunchbijeenkomst IKT-Eibergen/Neede Bijeenkomst IKT-Finan. & Econ en Pers. & Org. Bedrijfsbezoek IKT-Enschede Informele bijeenkomst IKT-Oldenzaal Lunchbijeenkomst IKT-Almelo Informele bijeenkomst IKT-Enschede Lunchbijeenkomst IKT-West-Twente Bijeenkomst IKT-Financiën & Economie Bedrijfsbezoek IKT-Hengelo Bijeenkomst IKT-Productie, Logistiek & Techniek Bijeenkomst IKT-Personeel & Organisatie Lunchbijeenkomst IKT-Eibergen/Neede KPMG Ontbijtbijeenkomst Informele bijeenkomst IKT-Almelo Bijeenkomst IKT/VNO-NCW Lunchbijeenkomst VIT Lunchbijeenkomst IKT-Haaksbergen Lunchbijeenkomst IKT-Oldenzaal Jaarvergadering IKT Bijeenkomst IKT-Ondernemen & Communicatie Twente Concert 2004 Interregionaal Klootschiet Toernooi Lunchbijeenkomst IKT-Eibergen/Neede Bijeenkomst IKT-Productie, Logistiek & Techniek Bijeenkomst IKT-Personeel & Organisatie Lunchbijeenkomst IKT-Haaksbergen Bijeenkomst IKT-Financiën & Economie Lunchbijeenkomst IKT-West-Twente Lunchbijeenkomst VIT Eindejaarsbijeenkomst IKT-Enschede Eindejaarsbijeenkomst IKT-Oldenzaal Eindejaarsbijeenkomst IKT-Hengelo Eindejaarsbijeenkomst IKT-Almelo
Hengelo Enschede Enschede Hengelo Rijssen Haaksbergen Neede Hengelo Enschede Weerselo Almelo De Lutte Goor Hengelo n.t.b. Enschede Hengelo Eibergen Hengelo n.t.b. Hengelo Enschede Haaksbergen Oldenzaal Enschede Hengelo Goor/Bentelo Diepenheim Neede Hengelo Hengelo Haaksbergen Hengelo Rijssen Enschede Enschede De Lutte Borne Almelo
IKT VIT/Oost NV NMNH Twente IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT KPMG IKT IKT/VNO-NCW VIT/Oost NV IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT/TKT/KIVI IKT IKT IKT IKT VIT/Oost NV IKT IKT IKT IKT
Voor opname in de Twente Agenda kunnen organisaties en instellingen in principe hun geplande bijeenkomsten en evenementen t.b.v. het Twentse bedrijfsleven via IKT opgeven. IKT neemt echter geen verantwoordelijkheid voor de juistheid van de verstrekte gegevens en behoudt zich het recht voor van plaatsing.
Voor nadere informatie: IKT tel. 053 - 484 99 80
NMNH Twente tel. 053 - 250 98 50
VIT/Oost NV tel. 053 - 484 96 49
Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen
KPMG (André Oude Weernink) tel. 053 - 483 25 25