Havenziekenhuis ROTTERDAM
Voedingsadviezen bij darmklachten
Algemene leefregels: Zorg voor een volwaardige voeding met voldoende variatie Volg hierbij de Richtlijnen Goede Voeding.
Eet regelmatig Sla geen maaltijden over maar gebruik drie hoofdmaaltijden per dag en neem eventueel iets tussendoor. Probeer uit welke maaltijdverdeling het beste bij u past. Soms bevalt het beter zes kleine maaltijden te gebruiken.
Neem de tijd om naar het toilet te gaan Als u aandrang heeft om naar het toilet te gaan is het verstandig om niet te lang te wachten. Als u te lang wacht kan het zijn dat u daardoor verstopping (= obstipatie) krijgt.
Zorg voor voldoende lichaamsbeweging Lichaamsbeweging kan obstipatie voorkomen en verhelpen. Een half uur matig intensieve lichamelijke activiteit op tenminste vijf en bij voorkeur alle dagen van de week is een goed streven.
Voorkom stress Stress kan darmklachten verergeren. Stress kan ook darmklachten veroorzaken. Zorg daarom voor voldoende ontspanning.
Gebruik voldoende vezels en vocht Eet voldoende vezels (zie uitleg hieronder) en drink voldoende (minimaal 2 liter per dag).
Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten B.V. is een dochteronderneming van
Havenziekenhuis ROTTERDAM
Voedingsadviezen: Gebruik een vezelrijke voeding Voedingsvezels, ook wel vezels genoemd, zitten alleen in plantaardige producten en worden niet verteerd door het lichaam. Ze komen voor in graanproducten, fruit, groente en peulvruchten. Er zijn twee soorten voedingsvezels. Het is belangrijk dat beide soorten vezels goed verdeeld over de dag in uw voeding voorkomen.
Oplosbare voedingsvezels Deze vezels zitten vooral in fruit, groente en peulvruchten. Deze vezels binden vocht in de darmen zonder dat de hoeveelheid ontlasting veel groter wordt. Ze hebben zowel bij diarree als obstipatie positieve effecten.
Onoplosbare voedingsvezels Deze vezels zitten vooral in graanproducten. Onoplosbare vezels nemen in de darm vocht op waardoor de ontlasting zacht en soepel wordt. Ook neemt het volume van de ontlasting toe en wordt de druk in de dikke darm lager. Obstipatie en darmkrampen kunnen hierdoor minder worden. Per dag heeft u minimaal 30 tot 40 gram vezels nodig. Om te kijken of u voldoende vezels binnenkrijgt, kunt u de vezeltest doen. Deze test vindt u op de volgende pagina. U kunt invullen hoeveel vezels u nu eet in de kolom ‘ik doe’. Als u uitkomt op minder dan 30 gram vezels dan is het verstandig om meer vezels te gaan eten. In de kolom ‘ik ga doen’ kunt u invullen hoeveel vezels u van plan bent te gaan eten.
www.havenziekenhuis.nl
Have_Inprintfolders_Def.indd 2
- 2 van 10 -
Voedingsadviezen bij Darmklachten
31-10-11 14:55
Havenziekenhuis ROTTERDAM
www.havenziekenhuis.nl
Have_Inprintfolders_Def.indd 2
- 3 van 10 -
Voedingsadviezen bij Darmklachten
31-10-11 14:55
Havenziekenhuis ROTTERDAM
www.havenziekenhuis.nl
Have_Inprintfolders_Def.indd 2
- 4 van 10 -
Voedingsadviezen bij Darmklachten
31-10-11 14:55
Havenziekenhuis ROTTERDAM
www.havenziekenhuis.nl
Have_Inprintfolders_Def.indd 2
- 5 van 10 -
Voedingsadviezen bij Darmklachten
31-10-11 14:55
Havenziekenhuis ROTTERDAM
www.havenziekenhuis.nl
Have_Inprintfolders_Def.indd 2
- 6 van 10 -
Voedingsadviezen bij Darmklachten
31-10-11 14:55
Havenziekenhuis ROTTERDAM
Wanneer u meer voedingsvezels gaat gebruiken kunnen de eerste weken de klachten verergeren. Dit heeft te maken met gewenning van de darmen aan de grotere hoeveelheid. Dit gaat vrijwel altijd weer over na 1 tot 2 weken en laat dan juist een verbetering zien. Darmkrampen worden minder. U kunt deze klachten voorkomen door geleidelijk aan meer vezels te gaan gebruiken. In de volgende voedingsmiddelen zitten veel vezels: - groente, rauw en/of gekookt, - fruit, alle soorten, - peulvruchten zoals witte en bruine bonen, kapucijners en linzen, - gedroogde of geweekte vruchten zoals pruimen, rozijnen, krenten, vijgen en abrikozen, - bruin- of volkorenbrood, roggebrood, muesli- of krentenbrood, volkorencrackers, volkoren knäckebröd, knäckebröd met sesam- of maanzaad, - aardappelen, zilvervliesrijst, volkorenmacaroni en -spaghetti, - havermout, brinta, muesli/cruesli, volkorenmeel, - noten, pinda's, sesamzaad, lijnzaad, - volkorenkoekjes, volkorenbiscuit, ontbijtkoek met rozijnen en/of noten.
Drink voldoende, minimaal 2 liter per dag Voor een goede darmwerking is het noodzakelijk om veel te drinken (minimaal 2 liter per dag). Dit zijn minstens 10-15 glazen van 200 ml per dag. Vooral wanneer u meer voedingsvezels gaat gebruiken dan u gewend was, moet u veel drinken anders leiden de extra vezels juist tot verstopping.
Beperk of vermijd gasvormende producten Darmkrampen maar ook andere darmklachten kunnen verergeren door het eten van gasvormende voedingsmiddelen. De volgende voedingsmiddelen kunnen klachten geven: - koolzuurhoudende dranken en bier, - spruiten en knoflook, - koolsoorten (behalve bloemkool en broccoli), - paprika, - peulvruchten, - prei en uien.
www.havenziekenhuis.nl
Have_Inprintfolders_Def.indd 2
- 7 van 10 -
Voedingsadviezen bij Darmklachten
31-10-11 14:55
Havenziekenhuis ROTTERDAM
U kunt de producten die u niet goed verdraagt - tijdelijk - weglaten. Of bovenstaande producten klachten geven kan van persoon tot persoon verschillen. U hoeft dus niet alle bovenstaande producten weg te laten uit uw voeding, maar bekijk welke producten bij u wel of geen klachten geven.
Laxerende of stoppende voedingsmiddelen Het is niet mogelijk aan te geven welke voedingsmiddelen laxerend of stoppend werken. Ook hier geldt weer dat het effect van voedingsmiddelen van persoon tot persoon kan verschillen. Alleen wanneer u merkt dat uw klachten toenemen door bepaalde voedingsmiddelen is het zinvol deze tijdelijk te beperken.
Voedingadviezen bij acute diarree - Drink veel (2 à 3 liter per dag) maar in kleine hoeveelheden tegelijk. Bijvoorbeeld bouillon, slappe thee, water (zonder prik). - Gebruik voldoende vezels (dus juist bruinbrood in plaats van witbrood). Vezels nemen vocht op waardoor de ontlasting steviger wordt. - Grote hoeveelheden melkproducten, vruchtensap, suiker en suikerbevattende producten kunnen klachten veroorzaken, evenals producten die gezoet zijn met sorbitol. - Eet bij buikklachten kleine porties.
Aanvullende tips - Een glas water, thee, sap of ander drinken op de nuchtere maag brengt de darmen op gang. - Begin de dag met een stevig ontbijt. Een ontbijt is noodzakelijk voor een goede darmwerking. Een kop koffie of bakje yoghurt is niet voldoende. - Neem voldoende de tijd om rustig te eten en goed te kauwen. - Krampen, gasvorming of winderigheid kunnen ontstaan doordat u veel lucht inslikt, bijvoorbeeld door het kauwen van kauwgom, drinken met een rietje en roken. Het is belangrijk niet tegelijk te eten èn te drinken. Door het eten met drinken 'weg te spoelen', kan veel lucht worden ingeslikt. Ook bij het tegelijkertijd eten en praten slikt u lucht in. - Gebruik geen laxeermiddelen of stoppende middelen op eigen initiatief. De darmwerking kan hierdoor nog meer verstoord worden. Overleg over het gebruik hiervan met uw arts. - Wees consequent in het toepassen van de adviezen. Tijdelijke aanpassing van uw eet- en leefgewoonten geeft ook slechts tijdelijk verbetering van de klachten. Verstoring van de regelmaat zult u meteen merken in uw ontlastingspatroon
www.havenziekenhuis.nl
Have_Inprintfolders_Def.indd 2
- 8 van 10 -
Voedingsadviezen bij Darmklachten
31-10-11 14:55
Havenziekenhuis ROTTERDAM
Probiotica Probiotica zijn levende bacterien die vooral in yoghurtdrankjes voorkomen. Ze kunnen bepaalde darmklachten verlichten of voorkomen. Voor deze claims is nog weinig wetenschappelijk bewijs voor handen. Producten waarin probiotica zijn verwerkt zijn o.a. Yakult, Activia en Actimel. Ze kunnen ervoor zorgen dat uw stoelgang verbeterd (zowel bij diarree als bij obstipatie). Uw diëtist kan u hierin verder adviseren.
Prebiotica Prebiotica zijn onverteerbare koolhydraten of voedingsvezels. Ze worden niet in de dunne darm afgebroken, wel gedeeltelijk in de dunne darm. Prebiotica stimuleren de groei van lactobacillen en bifidobacteriën in de dikke darm en ze zouden ziekteverwekkende bacteriën op afstand houden. Daarom kunnen prebiotica net als probiotica belangrijk zijn voor gezonde darmen. Bekende prebiotica zijn: - Inuline, - Fructo oligosachariden, - Pectines uit groente en fruit, - Glucanen uit graanproducten.
Meer informatie Mocht u naar aanleiding van bovenstaande informatie nog vragen hebben, dan kunt u telefonisch contact opnemen met afdeling Diëtetiek van het Havenziekenhuis. Telefoonnummer 010 - 404 34 95. Bronvermelding: Voedingscentrum. Het Voedingscentrum geeft een aantal brochures uit. Er zijn diverse brochures verkrijgbaar met uitgebreide, praktische informatie. Kijk voor meer informatie, uitgaven en bestelwijze op: www.voedingscentrum.nl/webshop De Maag Lever Darm Stichting zet zich in voor de bestrijding van ziekten van het hele spijsverteringskanaal en geeft onder andere voorlichting en steun aan patiënten. Voor meer informatie: Maag Lever Darm Stichting, Postbus 430, 3430 AK Nieuwegein Telefoon: 030 - 605 58 81 of 0900 - 202 56 25 || Fax: 030 - 604 98 71 Internet www.mlds.nl || E-mail :
[email protected]
www.havenziekenhuis.nl
Have_Inprintfolders_Def.indd 2
- 9 van 10 -
Voedingsadviezen bij Darmklachten
31-10-11 14:55
Havenziekenhuis ROTTERDAM
Wat is uw mening? Het Havenziekenhuis wil haar patiënten goede zorg mét persoonlijke aandacht bieden. Als u tevreden bent over onze zorg, dan horen we het graag. Maar ook ideeën voor verbetering van onze zorg en service zijn van harte welkom. U kunt uw suggesties doorgeven via onze website www.havenziekenhuis.nl bij 'patiënten' of uw mening delen via www.zorgkaartnederland.nl
Vragen Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, dan kunt u deze stellen aan uw medisch specialist via ons algemene telefoonnnummer 010 - 404 33 00.
Afspraak afzeggen of wijzigen Bent u onverwacht verhinderd? Laat u dit dan zo spoedig mogelijk aan ons weten. Een andere patiënt kan dan wellicht eerder worden geholpen.
Meer informatie Voor meer informatie kunt u kijken op www.havenziekenhuis.nl
118117 DIE/15/11/voedingsadvies bij darmklachten
Deze folder is met de grootste zorg samengesteld. Het betreft algemene informatie waaraan geen rechten kunnen worden ontleend. © Havenziekenhuis
POSTADRES
Telefoon & fax
HOOFDLOCATIE
buitenpolikliniek krimpen
Postbus 70031
010 - 404 33 00
Haringvliet 2
Patrijzenstraat 59
3000 LN Rotterdam
010 - 412 15 17
Rotterdam
Krimpen aan den IJssel
www.havenziekenhuis.nl
- 10 van 10 -
Voedingsadviezen bij darmklachten