RIS105634CV_26-05-2003
2003.6 20 mei 2003
Verslag van de vergadering van de Rekeningencommissie op 20 mei 2003 Aanwezig:
de heer drs. R.J. van Lente, voorzitter, de heren A. Mulder, N. Roozenburg, drs. S. Mohamed en W.J. Pijl, allen lid; mevrouw W.A. Vonk, plaatsvervangend lid; secretariaat: de heer R.A. Vierbergen RA, mevrouw drs. E.M.L. Fogl RC en de heer W.P.J. Wensveen alsmede de heren H.J.A. van der Heijden RA en P.K. Elsma RA, beiden accountants van de GAD.
Afwezig:
de heer J.E. Labuche, A.C.M. Hartman, E. de Niet en R.L. Trouvat.
1
Opening
De voorzitter opent de vergadering
2
Verslag 13 mei 2003
Het verslag wordt onder dankzegging en zonder wijzigingen vastgesteld.
3
Brief collegeleden n.a.v. vergadering 13 mei 2003
Deze wordt voor kennisgeving aangenomen.
4
Rekeningen 2002
4.1
Dienst Stedelijke Ontwikkeling (DSO)
Als inleiding op de bespreking geeft de heer Van der Heijden een toelichting op de belangrijkste punten uit de oplegnotitie (zie oplegnotitie). Hierbij wordt tevens een uitgebreide toelichting gegeven op de toerekening van apparaatslasten aan rendabele en onrendabele
Rekeningencommissie Verslag van 20 mei 2003
2
taken waartoe een overzicht ter verduidelijking is verstrekt. De Rekeningencommissie heeft aan het eind van de bespreking van DSO een aantal gespreksonderwerpen vastgesteld die zullen worden besproken met de verantwoordelijke wethouders. Het betreft de volgende gespreksonderwerpen voor wethouder VBM (zie bijlage 1): C DSO in het algemeen (Plan van Aanpak); C apparaatslasten; C bestemmingsreserve Vinex; C kwaliteit jaarrekening DSO. C Voor wethouder ROSW betreft het de gespreksonderwerpen (zie bijlage 2): C bouwleges; C grondbedrijf; C reserve Stadsvernieuwing. De beantwoording van de overige vragen van de leden van de Rekeningencommissie: C
C
Er is over de jaarrekening 2002 een goedkeurende accountantsverklaring afgegeven omdat (in tegenstelling tot 2001) de fouten en onzekerheden in de jaarrekening de met de raad afgesproken marge van 1% (zijnde ongeveer 10 miljoen Euro) niet overschrijden. Toch zijn er belangrijke problemen bij de dienst geconstateerd: C onrechtmatige onttrekking aan reserve bouwleges ad 3,1 miljoen Euro ter afdekking van kosten inzake handhavingstaken; C begrotingsbeheersing met betrekking tot de apparaatskosten; C de negatieve stand van de bestemmingsreserve Vinex; C de verslechterende financiële positie van het grondbedrijf. De dienst heeft in 2002 verbeteringen aangebracht bij het erfpachtbedrijf. De vorig jaar aanwezige achterstanden en verschillen in administraties en achterstallige canoninningen zijn grotendeels opgelost. Daarnaast is de kwaliteit van de tijdregistratie toegenomen. Andere probleempunten heeft de dienst nog niet kunnen aanpakken met name door het beslag dat op het financieel/administratief personeel is gelegd voor andere projecten, zoals de herindeling, EOS en het BTW-compensatiefonds. Voor wat betreft de kwaliteit van de jaarrekening als geheel is er sprake van een verslechtering. Met ingang van 2004 zal de accountantsverklaring tevens een oordeel moeten bevatten over de rechtmatigheid. Als het rechtmatigheidsaspect over 2002 in de beschouwing zou moeten worden betrokken, was over dit jaar - vanwege de bouwlegesproblematiek geen goedkeurende accountantsverklaring mogelijk geweest.
Rekeningencommissie Verslag van 20 mei 2003
C
C
C
C
C
3
De informatie omtrent bestemmingsreserves in de jaarrekening schiet tekort. Er wordt geen of geen goed inzicht gegeven in het verwachte meerjarige verloop van deze reserves. Met name voor de Reserve Grondbedrijf en de Reserve Vinex (maar ook voor andere bestemmingsreserves) is dit van belang. Informatie hierover is overigens vaak wel aanwezig bij de diverse bedrijfsonderdelen van de dienst of kan aan administratieve systemen worden ontleend. Gepleit wordt om dergelijke informatie standaard bij de jaarrekening (en tussentijdse concernberichten) op te nemen, opdat een beter inzicht wordt verkregen in de financiële positie en in de ontwikkelingen daarvan in de komende jaren. De Beheersverordening grondbedrijf wordt naar verwachting binnenkort aan de raad voorgelegd. De besluitvorming over grondexploitatieprojecten zal in het vervolg in belangrijke mate worden gekoppeld aan de begroting, het Meerjarenprogramma Stedelijke vernieuwing en dan met name aan het daarbij behorende Vaststellingsprogramma voor grondexploitaties. Deze programma’s zullen meer dan in het verleden gedetailleerde informatie moeten bevatten over de in uitvoering te nemen grondexploitaties, omdat de separate behandeling en vaststelling van het projectdocument en de daarbij behorende grondexploitatiebegroting - zoals tot nu toe gebruikelijk was - grotendeels vervallen (bevoegdheid college). Overigens kan het projectdocument wel in de vakcommissie apart behandeld worden. Kosten ontruiming woonwagencentrum Leyweg zijn in de jaarrekening opgenomen voor een bedrag van 4,3 miljoen Euro. Een deel hiervan (1,4 miljoen Euro) is door de dienst (terecht) nog niet betaald omdat de betreffende verhuizer nog aanvullende bescheiden moet overleggen ter onderbouwing van zijn ingediende facturen. Over de juistheid van deze 1,4 miljoen Euro bestaat derhalve nog onvoldoende zekerheid. De gedachte om het Grondbedrijf van de rest van de DSO af te splitsen heeft volgens de accountant voor- en nadelen. Minder grote en gecompliceerde diensten en betere opdrachtgevers- en opdrachtnemerrelaties zouden een voordeel kunnen zijn. Daartegenover staan de argumenten van de synergie: het in een dienst hebben van processen die elkaar kunnen versterken zoals planvorming, economische stimulering, woningsubsidies en planuitvoering. Randvoorwaarden hierbij zijn wel dat taken en verantwoordelijkheden helder zijn vastgelegd en dat interne opdrachtrelaties: Directie Beleid (opdrachtgever) en Grondbedrijf (opdrachtnemer) duidelijk zijn geregeld. DSO heeft bij het opstellen van de jaarrekening in onvoldoende mate getoetst of de jaarrekening voldeed aan alle eisen. Had de dienst dit wel (intern) gedaan dan hadden volgens de accountant diverse
Rekeningencommissie Verslag van 20 mei 2003
C
C
C
C
C
4
onvolkomenheden, die nu in het accountantsrapport zijn vermeld in de paragraaf verslaggeving tijdig kunnen worden gecorrigeerd. Oorzaak voor het achterwege blijven van deze kritische toets zou zijn gebrek aan tijd (deadline jaarrekening 17 februari), niet voldoende terugkoppeling tussen de centrale financiële functie en de bedrijfsonderdelen en beslag dat anderszins op de financieel/ administratieve medewerkers is gelegd. De van Vestia te ontvangen afkoopsommen erfpacht (ad 21,2 miljoen Euro) laten nog steeds op zich wachten. Er zou discussie bestaan over een deel van de rechten dat al of niet begrepen is in de arbitrage. De afkoopsom is op contante waarde berekend. Naarmate we verder verwijderd raken van het moment waarop de afkoopsom is bepaald (arbitrage december 2000) moet deze verhoogd worden met rente.
In het kader van de regeling Aankoop-Verbeter-Verkopen (AVV) zijn aan Woningbeheer bijdragen verstrekt voor de onrendabele top op verbeterpanden. De bijdrage wordt onder meer gebaseerd op de getaxeerde aankoop- en verkoopprijzen van de panden. Vaak blijkt achteraf dat de werkelijke verkoopprijzen aanzienlijk hoger liggen dan deze taxatiewaarden, waardoor moet worden geconcludeerd dat de regeling in strikte zin juist is uitgevoerd maar dat in materiële zin subsidie is verstrekt voor gevallen die daarvoor niet in aanmerking (behoren te) komen. De RC pleit voor een aanpassing van de gemeentelijke regeling op dit punt. In 2002 is conform raadsvoorstel een verwacht en nog niet gerealiseerd voordeel van 20 miljoen Euro op het project Madestein aangewend ter afdekking van kosten van het project Westlandse Zoom. Deze handelwijze is strijdig met het realisatiebeginsel zoals dit door de raad is vastgelegd in rv 95 uit 1996. Ter voorkoming van tegenstrijdige raadsvoorstellen stelt de RC vast dat dit soort afwijkingen expliciet in raadsvoorstellen wordt aangeven, voorzien van de motieven voor de afwijking van eerdere besluitvorming De Urban-regeling is opgevolgd door de EU-regeling Doelstelling 2 (D-2). De bijdrage uit de regeling is geraamd op 30,3 miljoen Euro en beslaat de periode 2000-2006. DSO heeft afdoende maatregelen genomen ter voorkoming van financieel/administratieve problemen die bij het opstellen van de eindverantwoording Urban aan het licht kwamen. Opgemerkt wordt wel dat de voortgang van de realisatie van de projecten verontrustend traag blijkt. Bij de aankoop van de Saturnusstraat (voormalige sigarettenfabriek) is - met toestemming van de raad - afgeweken van de normale wijze van financiering van dergelijke vooraankopen ten behoeve van grondexploitatie, namelijk door middel van vreemd in plaats van
Rekeningencommissie Verslag van 20 mei 2003
5
eigen vermogen (bestemmingsreserve anticiperende werkzaamheden). Vanwege het risico dat daarmee samenhangt is de commissie van mening dat afdekking op de reguliere wijze zou moeten gebeuren.
4.2
Gemeentelijke Accountantsdienst (GAD)
De voorzitter meldt dat de controlerend accountant van Accountantsdienst Rotterdam (ADR) niet is uitgenodigd en dat het verslag van deze accountant zonder zijn toelichting zal worden behandeld in deze vergadering. De directeur van de GAD licht toe dat hij zich kan vinden in de rapportage van de accountant van de ADR en heeft verder geen opmerkingen. Beantwoording vragen van de leden van de Rekeningencommissie: C
C
C
C
C
De Rekeningencommissie complimenteert de GAD met de positieve rapportage van ADR en stelt dat de GAD met zijn jaarrekening als visitekaartje van de gemeente kan functioneren. De RC pleit voor de continuering van de secretariaatsfunctie van de RC door de GAD. Deze rol vervult de GAD naar volle tevredenheid van de RC. De RC spreekt haar zorg uit over de hoge werkdruk en het hoge ziekteverzuim. De GAD heeft hiertoe inmiddels de nodige maatregelen getroffen of in voorbereiding. Inmiddels is het ziekteverzuim al verminderd maar nog te hoog aldus directeur GAD. Aantrekken van extra personeel is vooralsnog niet noodzakelijk. Ondanks het verlies van een externe klant (Stichting Haags Gemeentemuseum) in 2002 beschikt de GAD nog over voldoende opdrachten en uit te voeren werkzaamheden. De RC geeft aan het niet bestede budget van de RC over 2002 door te willen schuiven naar 2003. Dit spoort met het in de jaarrekening opgenomen bestedingsvoorstel.
Naar aanleiding van de behandeling van de jaarrekening heeft de RC geen vragen voor de verantwoordelijke wethouder.
4.3
Gemeentelijke Belastingdienst (GBD)
Als inleiding op de bespreking geeft de heer Van der Heijden een toelichting op de belangrijkste punten uit de oplegnotitie (zie oplegnotitie).
Rekeningencommissie Verslag van 20 mei 2003
6
De Rekeningencommissie heeft aan het eind van de bespreking van de GBD een gespreksonderwerp vastgesteld dat wordt besproken met de verantwoordelijke wethouder. Dit betreft de OZB/reserve WOZ (formulering van uitgangspunten inzake de resultaatverdeling OZB en de formulering van aanvullende regels omtrent de bestemmingsreserve WOZ). De beantwoording van de overige vragen van de leden van de Rekeningencommissie: C
C
C
C
C
C
De bouwleges worden door de GBD geïnd omdat deze dienst vanuit zijn oorsprong geëquipeerd is om incassofuncties uit te voeren. Het zou niet efficiënt zijn om een andere dienst deze leges te laten incasseren. NV Eneco int in opdracht van de GBD de afvalstoffenheffing van ingezetenen van Den Haag. De inning van de afvalstoffenheffing lift mee op de gebruikersnota’s van NV Eneco. Met ingang van 2004 wordt de markt voor energieaanbieders echter geliberaliseerd. Hierdoor zal de afvalstoffenheffing niet meer volledig kunnen worden geïnd door NV Eneco. De GBD is zich thans aan het oriënteren hoe de onderhavige heffing met ingang van 2004 kan worden geïnd. Een van de mogelijkheden is dat de GBD zelf de heffing ter hand zal nemen. De van Eneco te ontvangen accountantsverklaring over de afrekening van de geïnde afvalstoffenheffing laat nog op zich wachten. De GBD heeft diverse malen aangedrongen op het meer tijdig ontvangen hiervan. Met verwijzing naar het punt hiervoor zal dit probleem binnen enkele jaren zijn opgelost. De GBD heeft toegezegd de aanbevelingen die in het accountantsrapport zijn opgenomen op het gebied van toelichtingen in de jaarrekening en op het gebied van toerekening van kosten aan begrotingsposten (inningswerkzaamheden voor derden) op te zullen volgen. De GBD heeft het financieel beheer en de verslaglegging in zijn algemeenheid goed op orde. De dienst hanteert daarbij het voorzichtigheidsbeginsel in optima forma. Risico’s en onzekerheden worden degelijk en ruim van te voren ingeschat en in de cijfers verwerkt. Deze insteek wordt door de accountant in belangrijke mate onderschreven. Op enkele punten kunnen posten eerder in het resultaat worden verwerkt, zoals aangegeven bij de vangnetregeling. Het is gewenst dat de GBD zijn investeringen conform de gemeentelijke richtlijnen via het investeringsplan aanvraagt. Duurzame activa, zoals grote geautomatiseerde systemen, behoren te worden geactiveerd en gedurende de gebruiksduur ten laste van het resultaat (rente- en afschrijvingslasten) te worden gebracht.
Rekeningencommissie Verslag van 20 mei 2003
7
Daarmee wordt (tevens) een beter inzicht verkregen in de werkelijke exploitatielasten bij het uitvoeren van taken.
4.4
Centrale Treasury (CT)
Als inleiding op de bespreking geeft de heer Elsma een toelichting op de belangrijkste punten uit de oplegnotitie (zie oplegnotitie). De beantwoording van de overige vragen van de leden van de Rekeningencommissie: C
C
C
De gemeente heeft in 2001 haar aandelen in het Nederlands Congrescentrum verkocht aan een derde. De prijs die voor de aandelen verkregen zal worden is onder meer bepaald op basis van een voorlopige financiële balans die ten tijde van de overdracht was opgesteld. Omdat de definitieve balanscijfers kunnen afwijken van de voorlopige cijfers is een balansgarantie van maximaal 2 miljoen Euro overeengekomen. Op basis van de bankgarantie kunnen de verschillen tussen de voorlopige en de definitieve cijfers worden verrekend. In het verslagjaar heeft de koper van de aandelen een claim op deze balansgarantie ingediend voor 1,45 miljoen Euro. Hierop is door de CT 0,522 miljoen Euro uitgekeerd en is tegelijkertijd een voorziening ten laste van het resultaat 2002 gevormd voor het gehele bedrag van de claim. Over het nog niet uitgekeerde gedeelte van de claim van TCN PP is nog een arbitragezaak onderhanden. De verwachting is dat deze claim in 2003 wordt afgewikkeld. In het verslagjaar is conform de begroting een voordeel wegens lagere subsidielasten aan de Stichting Promotie Den Haag (SPDH) direct ten gunste van de Algemene Reserve van de gemeente Den Haag (functie 922.5) geboekt. De raad heeft middels de door hen vastgestelde begroting deze post goedgekeurd. De verwerking van deze post in de uitkomst van de CT is niet in overeenstemming met de Comptabiliteitsvoorschriften 1995 (CV 95). Hier is sprake van een fictieve last. In het verslagjaar is bij een bankinstelling een langlopende lening (27 miljoen Euro) met uitgestelde storting opgenomen. Onder gelijke voorwaarden is tevens een lening (27 miljoen Euro) in verband met de ontwikkeling van een bedrijventerrein in de Harnaschpolder aan DSO verstrekt. In het kader van de Wet Fido is een dergelijke financiële constructie, die qua aard met een derivaattransactie is te vergelijken, gelet op de vereiste prudentie, alleen toegestaan voor het afdekken van financiële risico's. Door middel van deze
Rekeningencommissie Verslag van 20 mei 2003
C
C
C
C
C
C
C
C
8
constructie heeft de dienst het renterisico afgedekt. Deze constructie had geen speculatiemotief. De Ontwikkelingscombinatie Wateringse Veld CV (OCWV) heeft per ultimo 2002 een schuld aan de gemeente Den Haag van ongeveer 28 miljoen Euro. Ingeval van een schuld dient OCWV aan aantal zekerheden te verstrekken. De zekerheden inzake de verpanding van de aandelen en de garantstelling door Bouwfonds waren ten tijde van de accountantscontrole nog onvoldoende geregeld. De CT neemt thans geëigende maatregelen. De gemeenteraad is in 2002 akkoord gegaan met de verkoop van de personeelshypothekenportefeuille aan de ABN/AMRO Bank. Begin oktober 2002 is de transactie afgerond en is de portefeuille overgedragen aan de ABN/AMRO Bank. Na verloop van 10 jaar komt op basis van de afgesloten overeenkomst het debiteurenrisico van het dan nog resterende saldo van de personeelshypotheken weer voor rekening van de gemeente Den Haag. Op dat moment wordt het resterende depositobedrag verpand ten gunste van het over 10 jaar nog uitstaande saldo van de personeelshypothekenportefeuille bij de ABN/AMRO Bank. Dit risico is thans nog niet te overzien. De verwachting is overigens dat de omvang hiervan gegeven de waarde van de onderpanden (woningen) niet substantieel zal zijn. De accountant kan geen indicatie geven van de marktwaarde van het aandelenpakket dat de gemeente heeft in de NV Woningbeheer. Voor informatie hieromtrent wordt verwezen naar de uitkomst van de onderhandelingen over de verkoop. De deelneming van de gemeente in de Haagse Buurtspoorwegen en de HOD moet worden afgewaardeerd. De CT heeft inmiddels toegezegd deze deelnemingen in 2003 af te waarderen tot nihil. De gemeente participeert voor een bedrag van 0,454 miljoen Euro in de vorm van aandelenkapitaal in de Zuid-Hollandse Investeringsmaatschappij BV (rv 207/2001). In de jaarrekening van de CT is deze deelneming (nog) niet verantwoord. Dit moet wel gaan plaatsvinden. De directeur Financiën licht toe er naar te streven om voor het zomerreces duidelijkheid te kunnen verschaffen omtrent het advies naar het gemeentebestuur over de voortzetting van het aandeelhouderschap van de gemeente in de NV Woningbeheer en NV Stedelijk Belang. Thans vindt daartoe een boekenonderzoek plaats in opdracht van de gemeente. Tevens wordt daarbij de marktpositie van de NV's in kaart gebracht. De gemeente heeft bij 3 bankrelaties rekening-courant faciliteiten. Hierdoor is de onafhankelijke positie van de gemeente voldoende gewaarborgd. De problematiek van de herindeling speelt bij meerdere diensten en is de voorgaande vergaderingen van de RC al aan de orde geweest.
Rekeningencommissie 20 mei 2003
9
De Rekeningencommissie heeft aan het eind van de bespreking van de CT vastgesteld dat er geen gespreksonderwerpen zijn ter bespreking met de verantwoordelijke wethouder.
4.5
Concern
De Rekeningencommissie geeft aan dat een aparte behandeling van de Concernjaarrekening van de gemeente Den Haag en het concernrapport van de accountant niet nodig is. Dit omdat de concernrekening een consolidatie is van de al in deze en voorgaande vergaderingen behandelde dienstjaarrekeningen en het concernrapport daarvan in hoofdzaak ook een soort samenvatting is. De Rekeningencommissie stelt dan ook vast dat er geen aanvullende gespreksonderwerpen zijn ter bespreking met de verantwoordelijke wethouder. Voor zover niet al eerder genoemd, zal de secretaris relevante onderwerpen uit het concernrapport opnemen in het concepteindrapport van de RC.
5
Rondvraag en sluiting
De leden van de RC maken geen gebruik van de rondvraag. De voorzitter sluit de vergadering vervolgens om 13.05 uur.
RC.2003.56
Bijlage 1 bij verslag RC d.d. 20 mei 2003
Rekeningencommissie 20 mei 2003
10
Wethouder VBM kamer Sp D08.10 RC.2003.54 070 - 353 3551/3550
20 mei 2003 jaarrekening DSB en DSO 2002
Geachte heer Bruins, De Rekeningencommissie heeft in haar vergadering van 22 april en 20 mei jl. onderzoek gedaan naar de jaarrekeningen van DSB en DSO over 2002. Dit onderzoek heeft plaatsgevonden aan de hand van de rekeningstukken, het accountantsverslag en nader verkregen inlichtingen van de accountant. Naar aanleiding van het verrichte onderzoek heeft de commissie zeven gespreksonderwerpen vastgesteld voor de bespreking met u op donderdag 22 mei a.s. (15.00 - 15.30 uur in vergaderruimte Spui A04.15). Deze gespreksonderwerpen zijn:
1
Koningstunnel
Naar aanleiding van de onderzoeksbevindingen dat de dekkingstekorten van in totaal 6,8 miljoen Euro (5,4 miljoen Euro geprognosticeerde dekkingspost en 1,4 miljoen Euro compensatie BTW over kosten openbaar vervoer) bij de Koningstunnel worden gefinancierd uit de concernbegrotingspost 'overige beleidsvoornemens' heeft de commissie behoefte aan een toelichting. De toelichting zal zich naar de mening van de commissie met name moeten toespitsen op de vraag of de gelden
Rekeningencommissie 20 mei 2003
11
die voor de Koningstunnel worden gebruikt uit de functie 'overige beleidsvoornemens' al dan niet ten koste zijn gegaan van andere beleidsuitgaven en hoe dit eventueel in de prioriteitstelling past. Verder wil de commissie graag een uitspraak van u of er nog andere tegenvallers zijn te verwachten.
2
Souterrain
De commissie wil graag nader geïnformeerd worden over de financiële risico's omtrent het project Souterrain. De Dienst Stadsbeheer heeft geprognosticeerd dat een bedrag van 14,8 miljoen Euro extra nodig is voor het project. Naast deze extra benodigde bijdrage is er nog een tweetal financiële risico's te weten de verhaalbaarheid van de betaalde omzetbelasting en de invorderbaarheid van schadeclaims. De commissie wil graag vernemen of de conclusie juist is, dat de Algemene Reserve van de gemeente is aangewezen als dekkingsbron ingeval van effectuering van deze risico's. De commissie wil voorts graag weten in hoeverre er nog oude schadeclaims en extra kosten zijn te verwachten (en zo ja: wat de omvang daarvan is?). Tot slot wil de commissie graag van u vernemen of het verwachte rentevoordeel ad 7,3 miljoen Euro over het gemeentelijke aandeel van het door Stadsgewest Haaglanden beheerde BOR-Fonds en de vergoedingen uit het Mobiliteitsfonds inderdaad voor de gemeente Den Haag beschikbaar zijn.
3
DSO in het algemeen
DSO heeft over 2002 een goedkeurende accountantsverklaring gekregen (voor de rekening 2001 was er geen goedkeuring), maar verkeert nog steeds in de gevarenzone. De Rekeningencommissie maakt zich grote zorgen over de omvangrijke problemen die in het accountantsrapport voor de DSO als geheel tot uitdrukking zijn gebracht. De Rekeningencommissie vindt het noodzakelijk dat DSO een concreet Plan van Aanpak opstelt om alle tekortkomingen te inventariseren en dat maatregelen voor verbetering (inclusief planning) worden aangegeven. Daarbij moet een duidelijke progressie zichtbaar worden door een wezenlijke reductie van het aantal verbeterpunten bij de jaarrekening
Rekeningencommissie 20 mei 2003
12
2003. Bij wijze van tussenrapportage wil de Rekeningencommissie periodiek kunnen beschikken over de realisatie van het bovengenoemde plan (inclusief tijdschema), waarbij een afschrift aan de vakcommissie en de commissie middelen gezonden moet worden. De commissie wil graag uw standpunt weten met betrekking tot dit voorstel en vernemen in hoeverre u de grote bezorgdheid van de commissie deelt aangaande DSO.
4
Apparaatslasten
De commissie wil graag met u spreken over de (stijgende) apparaatslasten, in het bijzonder over de verrekening daarvan met de verschillende begrotingsfuncties. De begroting is evenals vorig jaar niet voldoende aangepast op de uitkomsten van het systeem van tijdschrijven. Dit betekent dat er in de jaarrekening bij de resultaatbepaling opnieuw verschuivingen optreden tussen rendabele en niet-rendabele begrotingsfuncties. Daarnaast is vastgesteld dat de begroting (voor de apparaatslasten) niet bruikbaar is als toetsingsinstrument voor de resultaatafrekening. Voorts is niet duidelijk of de gevraagde (extra) budgetten voor planvoorbereiding wel noodzakelijk zijn gezien het overschot dat is opgetreden op de begrotingspost Ruimtelijke Ordening. Bij het aanvragen van extra budgetten behoort naar de mening van de commissie in het vervolg beter inzicht te worden gegeven welke andere budgetten voor dergelijke taken reeds beschikbaar zijn en welke activiteiten hiermee worden uitgevoerd en de eventuele onderschrijdingen die daarop worden verwacht. De commissie wil graag dat de begroting snel herijkt wordt, waarbij tevens inzicht wordt gegeven in de activiteiten die met concernmiddelen - zoals Ruimtelijke Ordening - worden uitgevoerd. De commissie verneemt graag uw standpunt in deze.
5
Bestemmingsreserve VINEX
De bestemmingsreserve VINEX heeft eind 2002 een negatieve stand. Uit het onderzoek komt naar voren dat de door DSO verantwoorde meerjarenraming voor deze reserve gebaseerd is op gedateerde berekeningen. De tendens bestaat dat meer erfpachters kiezen voor een
Rekeningencommissie 20 mei 2003
13
canonbetaling in plaats van voor een afkoopsom. Met deze tendens is onvoldoende rekening gehouden. De commissie is van mening dat het beheer en de informatievoorziening over dergelijke reserves moeten verbeteren. De commissie dringt aan op een herijkte meerjarenraming, waarbij tevens het effect op de begrotingsfunctie Erfpacht - waar de canonopbrengsten tot uitdrukking komen - in de beschouwing wordt betrokken. De commissie wil graag spoedig een dergelijke nieuwe meerjarenraming ontvangen en vernemen welke acties zullen worden ondernomen om een duurzame negatieve stand van de bestemmingsreserve VINEX te voorkomen.
6
Kwaliteit jaarrekening DSO
Het informatiegehalte van de jaarrekening van DSO over 2002 is wisselend. Per saldo is er geen sprake van een kwalitatieve verbetering ten opzichte van vorig jaar; deze is op enkele punten zelfs afgenomen. Als voorbeelden noemt de commissie: - het onvoldoende geven van inzicht in de verwachte ontwikkelingen en in de toereikendheid van (omvangrijke) bestemmingsreserves zoals het Volkshuisvestingsfonds, het Stadsvernieuwingsfonds, de reserve Grondbedrijf en de reserve Besluit Woninggebonden Subsidies; - het ontbreken van inhoudelijke toelichtingen bij de begrotingsposten; - omvangrijke verschuivingen tussen balansrekeningen en onjuiste toelichtingen bij (de bestedingen ten laste van) reserves. De commissie wil graag van u vernemen welke acties u gaat nemen en wat de commissie ten aanzien van de kwaliteit van de jaarrekening over 2003 mag verwachten.
Tot slot geeft de commissie aan wordt vastgelegd, maar dat deze samenvatting, met het oog op de Rekeningencommissie aan de orde Voorzitter RC,
dat de bespreking met u uiteraard vastlegging bestaat uit een punten die in het eindrapport van de zullen komen.
Rekeningencommissie 20 mei 2003
14
drs. R.J. van Lente
Bijlage 2 bij verslag RC d.d. 20 mei 2003
Wethouder ROSW kamer Sp D.09.10 RC.2003.55 070 - 353 3551/3550
20 mei 2003 jaarrekening DSO 2002
Rekeningencommissie 20 mei 2003
15
Geachte heer Hilhorst, De Rekeningencommissie heeft in haar vergadering van 20 mei jl. onderzoek gedaan naar de jaarrekening van DSO over 2002. Dit onderzoek heeft plaatsgevonden aan de hand van de rekeningstukken, het accountantsverslag en nader verkregen inlichtingen van de accountant. Naar aanleiding van het verrichte onderzoek heeft de commissie drie gespreksonderwerpen vastgesteld voor de bespreking met u op donderdag 22 mei a.s. (10.40 - 11.00 uur in vergaderruimte Spui A04.15). Deze gespreksonderwerpen zijn:
1
Bouwleges
In 2002 zijn wederom apparaatslasten toegerekend aan de bouwleges die samenhangen met handhaving, hetgeen (wettelijk) niet is toegestaan. Het gaat hierbij om 3,1 miljoen Euro. Dit is gebeurd omdat voor handhaving niet voldoende concernmiddelen beschikbaar zouden zijn. De commissie wil weten wanneer deze problematiek structureel wordt opgelost. Opgemerkt wordt dat - wellicht - voor handhaving te weinig begrotingsmiddelen beschikbaar zijn gesteld, maar dat bij andere begrotingsposten (onder meer Ruimtelijke Ordening) sprake is van een onderschrijding van de begroting. De commissie wenst inzicht waaruit blijkt dat de dienst daadwerkelijk extra begrotingsmiddelen nodig heeft voor het uitvoeren van deze taken. Met de Egalisatiereserve Bouwleges zijn onrechtmatige bedragen verrekend van 3,1 miljoen Euro rekening 2002 en 1,8 miljoen Euro rekening 2001. Vooralsnog betekent dit dat cumulatief 4,9 miljoen Euro moet worden teruggestort in deze Reserve Bouwleges. De commissie wil graag weten wanneer deze onrechtmatigheden zijn opgelost onder vermelding van de begrotingstechnische dekking hiervan. De nieuw vastgestelde bovengrens van de Egalisatiereserve Bouwleges wordt wederom overschreden. Rekening houdend met de nog te plegen terugstortingen van 4,9 miljoen Euro zal deze overschrijding alleen maar toenemen. Ook hierbij is de rechtmatigheid in het geding. De commissie dringt aan op een nadere kritische toets op de tariefstelling van de bouwleges. De commissie verzoekt u daarbij te bezien of de gemeentelijke regelgeving geen strengere eisen hanteert
Rekeningencommissie 20 mei 2003
16
dan het wettelijk kader (zoals onder meer de Woningwet en het Bouwbesluit) voor het toerekenen van kosten aan deze taken.
2
Grondbedrijf
De commissie heeft kennis genomen van de negatieve ontwikkelingen bij de grondexploitaties die het gevolg zijn van de stagnatie op de onroerendgoedmarkt. Een goed inzicht in de meerjarige ontwikkeling van de Reserve Grondbedrijf die deze negatieve ontwikkelingen zou moeten opvangen ontbreekt. De commissie wenst dit inzicht zo spoedig mogelijk te verkrijgen inclusief inzicht in de maatregelen die nodig zijn om een eventuele toekomstige negatieve stand van de Reserve Grondbedrijf op te vangen. Verder is de commissie van mening dat dit meerjarig inzicht in alle stukken van de begrotings- en verslaggevingscyclus (inclusief jaarrekening en concernberichten) uitdrukkelijk aan bod zou moeten komen. De commissie verneemt gaarne welke initiatieven u gaat nemen met betrekking tot de vermelde punten en wanneer die geëffectueerd zijn.
3
Reserve Stadsvernieuwing
De commissie maakt zich zorgen over de hoge stand van de bestemmingsreserve Stadsvernieuwing en de nog te besteden middelen vanuit de voorziening negatieve Plannen SV van in totaal 260 miljoen Euro. Dit vanwege het feit dat het twijfelachtig is of alle beschikbare gelden tijdig worden besteed. Indien deze middelen niet uiterlijk 2004 zijn besteed bestaat het risico dat het Rijk de middelen terugvordert of dat het Rijk relatief minder middelen beschikbaar zal stellen voor de nieuwe convenantsperiode. De commissie wil graag van u weten welke concrete maatregelen er zullen worden getroffen om het tempo van de uitvoering in de resterende periode te verhogen en of overleg met het Rijk wordt gevoerd om eventuele nadelen voor de gemeente te voorkomen. Daarnaast wil de commissie van u vernemen welke oplossing wordt gegeven aan het tekort aan gemeentelijke bijdrage van 4,3 miljoen Euro aan het Stadsvernieuwingsfonds.
Rekeningencommissie 20 mei 2003
Tot slot geeft de commissie aan wordt vastgelegd, maar dat deze samenvatting, met het oog op de Rekeningencommissie aan de orde Voorzitter RC,
drs. R.J. van Lente
17
dat de bespreking met u uiteraard vastlegging bestaat uit een punten die in het eindrapport van de zullen komen.