Verminderen van voedselverspilling
Hilke Bos-Brouwers FRDO Jaarforum, Brussel 25 November 2014
Onze missie: Wetenschap met impact
…Verkennen van de mogelijkheden van de natuur, ... Het verbeteren van de kwaliteit van leven
De uitdagingen van voedselverspilling • Hoe groot is het probleem? • Wat zijn de kritieke punten doorheen de hele keten van productie tot consumptie? • Hoe groot is het aandeel van de verschillende actoren in het probleem? • Mondiale context, EU perspectief & België • Enkele voorbeelden van aanpak
London Borough Market
LeClerc, Templeuve – Conad, Bologna
Comfort Hotel Runway, Oslo – Scandic Grand Place, Brussels
Texas Steakhouse Woudenberg
Voedsel: een complexe keten
Distributie Distribution Processing Verwerking
Naoogst Postharv. handling behandeling & and storage opslag Agricultural
Landbouw production
Consumption
End of life
- Restaurant Consumptie - Catering - Thuis - Sociale donatie End of life?
Bewerking van FAO, 2013
Mondiale context
Ca.1/3 van het voedsel wereldwijd geproduceerd voor menselijke consumptie gaat verloren of wordt verspild. De omvang is ca. 1.3 Gton per jaar (FAO, 2011)
Uitgedrukt in geld / sociale impact
Verspilling in Europa
89 miljoen ton per jaar 179 kg/pppj
Europese cijfers over verspilling
“Eigen” cijfers over verspilling Nederland: • 1,67 – 2,6 milioen ton in 2012 • 100-150 kg/pppj • 47 kg/pppj voor huishoudens • Ambitie: -20% in 2015 (t.o.v. 2009)
Soethoudt & Bos-Brouwers, 2014
“Eigen” cijfers over verspilling België • 1.9-2.3 miljoen ton / 314-372 kg/pppj • Huishouden: 10-16 kg/pppj • Ambitie: -75% in 2050 (FIDO/POD)
Europese beleidscontext DG SANCO, ENVI, AGRO, MARES, TAXUD, ENTERPRISE, ENERGY, etc...
Communicatie duurzame voedselsystemen uitgesteld... Wel: “Towards a Circular Economy: a zero waste programme for Europe”
Circulaire economie = hergebruiken, repareren, herstellen en recycleren van bestaande materialen en producten. Wat eens gezien kon worden als ‘afval’ wordt wederom een grondstof. Alle grondstoffen moeten doorheen hun levenscyclus meer efficiënt worden gebruikt.
Doel: Vermindering voedselverspilling met 30% in 2025
Europese beleidscontext: aanpak •
Meten = weten: monitoring
•
Redistributie / herverdeling door charitatieve organisaties (BTW)
•
Houdbaarheidsdata
•
Diervoederrestricties (“feed ban”)
•
Consumentenbewustzijn
•
Technische innovaties(additieven, verpakking, houdbaarheid)
•
Delen van goede voorbeelden
http://ec.europa.eu/food/safety/food_waste/good_practices/index_en.htm
•
Horizon 2020 / onderzoeksfondsen
Doelstelling van FUSIONS
Het doel is bij te dragen aan het harmoniseren van het monitoren van voedselverspilling, het verkennen van sociale innnovatie om voedselverspilling te voorkomen en bijdragen aan het ontwikkelen van een Gemeenschappelijk Beleid Voedselverspilling voor EU27 (28) Project duur: 48 maanden (2012 – 2016) www.eu-fusions.org
21 partners in 13 Lidstaten
Building the framework: Defining Food
Food is “any substance or product whether processes, partially
processed or unprocessed intended to be or reasonably expected to be eaten by humans” (EU, 2002)
food
Inedible part of “food“
Building the framework: Defining food supply chain
Food supply chain refers to “a connected series of activities used to produce, process, distribute food to the end consumer”.
Principal starting point:
When crops are mature for harvest and animals
ready for slaughter Principal endpoint:
When the food is (1) eaten or consumed (2) removed from the food supply chain.
FUSIONS Definitional Framework
FUSIONS Definitional Framework
FUSIONS Definitional Framework
FUSIONS Definitional Framework
Defining food waste EU: Food waste means food (including inedible parts) lost from the food
supply chain, not including food diverted to material uses such as biobased products, animal feed or sent for redistribution Note: -20% 2020 edible food waste / -30% 2025 (in-)edible food waste
FUSIONS: Food waste is any food, and inedible parts of food, removed from the food supply chain, to be recovered or disposed (including composted,
crops ploughed in/not harvested, anaerobic digestion, bio-energy production, co—generation, incineration, disposal to sewer, landfill or discarded to sea)
Re-use Recycle
Recovery Disposal
Oorzaken (studie door FUSIONS, 2014) Sector Primaire sector
Technologische oorzaken Oogstverliezen en beschadigingen (ziektes/klimatologische omstandigheden) Sterfte binnen dierstapel (ziekten etc.) Niet-selectieve visserij Microbiologische kwaliteit & bewaarwijzen
Institutionele oorzaken Cosmetische standaarden Productvoorkeuren (cultureel bepaald) Gebrek aan infrastructuur Landbouwbeleid (overschotten, biofuels) Marktomstandigheden (prijzen/contractteelt)
Verwerking
Bewaaromstandigheden Productieplanning Technologische procesefficientie Betrouwbaarheid apparatuur Transport- en bewaaromstandigheden & ‘handling’ Verpakkingen Koude keten inefficiënties / voedselveiligheid Bewaarwijze Bestelwijze Apparatuur Overportionnering Houdbaarheidsdata Bewaarwijzen Voedselveiligheid Afvalmanagement
Wetgeving Marktomstandigheden
Groothandel, logistiek & retail
Out-of-home
Huishoudens
Planningsmanagement Consumentenvraag Afwijzen van bestellingen Wetgeving Planningsmanagement Inflexibiliteit portionnering Wetgeving Plannen aankopen Portiegrootte Lage prijzen voedsel
Aanpak in de praktijk • Demonstreren wat wordt bedoeld met innovatieve aanpakken • Delen van bestaande initatieven • Aanzwengelen van nieuwe ideeën Bezoek- www.eu-fusions.org/socialinnovations
• Deel je eigen voorbeelden met ons!
Aanpak in de praktijk
Decentralised Food Donation
FUSIONS Feasibility studie
Cr-EAT-ive Schools Advancing Social Supermarkets Food Service Surplus Solution Order-Cook-Pay
Disco BôCô
Gleaning Network EU
Wat wordt er verspild in huishoudens? Top 5 verspilde producten: Brood (18%) Groenten (13%) Fruit (12 %) Aardappelen (9%) Vlees (8%)
Verspilling t.o.v. Inkoop = 13,5%
2010: 48 kg pppj / 376 kg per huishouden 2013: 47 kg pppj/ 368 kg per huishouden t.o.v. Keten: Van 41% 32%
Crem, 2013
Inzicht in consumentengedrag t.a.v. vv Houding: er is een positieve houding t.a.v. voorkomen van voedselverspilling als belangrijk thema Bewustzijn: de consument is geïnteresseerd, maar onderschat het probleem en zijn eigen bijdrage daarin Kennis: relatief laag m.b.t. bewaardata en bewaring /
verpakkingen Gewoonten: doorbreken van onbewust gewoontegedrag Vaardigheden en zelfsturing zijn belangrijke elementen om gedrag te veranderen
FoodBattle Instrument voor gedragsverandering in huishoudens
FoodBattle Dagboek
FoodBattle: het werkt! •
Koplopers groep bespaart 20-30% in korte tijd
•
Beperkte maaltijd planning en overportionering de belangrijkste oorzaken van voedselverspilling
•
Dagboek bijhouden is een belangrijk instrument voor bewustwording
•
In combinatie met tips omtrent kopen, koken, bewaren is flinke besparing mogelijk
Dank u voor uw aandacht!
Contact:
[email protected] www.eu-fusions.org
