Verkiezingsprogramma 2010 – 2014
Verkiezingsprogramma Alkmaar 2010 – 2014
Pagina 1, van 33
Verkiezingsprogramma 2010 – 2014
Inhoud:
Pagina
Visie
3
1
Vitale Samenleving a. Onderwijs en opvoeding b. Sport c. Zorg d. Werk, participatie en inkomen
4 4 6 6 8
2
Sterk Centrum a. Binnenstad en Overstad b. Openstellingen en Zondagsrust c. Cultuur, kunst en cultureel erfgoed d. Toerisme
10 10 10 11 11
3
Gevarieerd Wonen Ruimtelijke ontwikkeling en wonen
13 13
4
Omgevingskwaliteit a. Milieu en leefomgeving b. Klimaat en energie
14 14 16
5
Bereikbaarheid a. Mobiliteit b. Openbaar Vervoer c. Fietsbeleid d. Parkeren
19 19 20 20 21
6
Moderne Economie a. Werkgelegenheid en werkloosheid b. Vestigingsbeleid en Detailhandel
22 22 23
7
Veiligheid
24
8
Bestuur en middelen
27
9
Regionale Samenwerking
29
10 Financiën
30
Afsluitend
33
Kandidatenlijst
33
Pagina 2, van 33
Verkiezingsprogramma 2010 – 2014 Visie STABIEL EN BETROKKEN Op 3 maart 2010 worden de verkiezingen voor de gemeenteraad gehouden. Als inwoner van Alkmaar heeft u het op die dag voor het zeggen. Welke koers moet de gemeente varen in de periode 2010 tot 2014? Daaraan kunt u bij de gemeenteraadsverkiezingen een beslissende richting geven. In haar verkiezingsprogramma legt de ChristenUnie uit wat naar haar overtuiging die richting moet zijn en wat de ChristenUnie met uw stem hoopt te gaan doen zowel in de gemeenteraad als daarbuiten. De ChristenUnie is er voor u! Juist in moeilijke tijden willen wij als christelijk-sociale partij de handen uit de mouwen steken en ons inzetten voor u en voor onze gemeente. Dat doen we vanuit een persoonlijke betrokkenheid bij de samenleving en vanuit onze christelijke overtuiging. De ChristenUnie heeft oog voor mensen, hun welbevinden en hun relaties. Niemand leeft voor zichzelf en niemand mag aan zijn of haar lot worden overgelaten. We geloven dat mensen tot bloei komen als ze zich voor elkaar verantwoordelijk voelen en zorg dragen voor elkaar. We zetten ons daarom niet alleen in om onmenselijke situaties van verslaving, armoede en eenzaamheid tegen te gaan maar ook om ze te voorkomen. De ChristenUnie wil alles doen wat in haar vermogen ligt om mensen tot hun recht te laten komen. Dat kunnen we niet alleen. Als inwoners van onze gemeente zijn we geen losse eenheden die met de rug naar elkaar toe staan. We zijn als mensen en samenlevingsverbanden op elkaar aangewezen. Wij willen daarom ruim baan geven aan die gemeenschappen waarin zorg en verantwoordelijkheid opbloeien. Gezinnen, scholen, kerken, bedrijven en organisaties van burgers (sportclubs, verenigingen e.d.) vormen de basis van de samenleving. Daarin wil de ChristenUnie investeren. Religieuze en culturele verschillen kunnen in de praktijk lastig zijn, maar als we elkaar de ruimte geven en elkaar respecteren, dan kan diversiteit de gemeenschap versterken. Wij willen ons inzetten voor de vrijheid van godsdienst en levensovertuiging en voor het bijzonder onderwijs. Daarnaast willen wij ons sterk maken voor duurzame economische ontwikkeling. Goede zorg voor de schepping en dus voor mens, natuur, landschap en milieu heeft onze grote aandacht en betrokkenheid. Het is een belangrijke taak van de gemeente om criminaliteit en overlast tegen te gaan. Met elkaar kunnen we iets doen tegen hufterigheid op straat en vervuiling van onze leefomgeving. Echter, de overheid heeft niet alles in de hand. De politiek kan niet alles oplossen. We hebben elkaar nodig. Samen kunnen we iets moois van onze gemeente maken. Wij zullen daar van onze kant alles aan doen. Daar kunt u van op aan! Als christenen in de politiek beseffen we ook dat de bloei van onze gemeente afhangt van de zegen van God. We zien uit naar de komende vier jaar en rekenen op uw steun!
Pagina 3, van 33
Verkiezingsprogramma 2010 – 2014 1
VITALE SAMENLEVING
a. Onderwijs en opvoeding Trends en ontwikkelingen Het gezin is de hoeksteen van de samenleving, maar het gezin staat er de laatste jaren in toenemende mate alleen voor. Er zijn gaten ontstaan in de pedagogische infrastructuur: familie, buurt, kerk en andere elementen van de traditionele leefomgeving spelen een steeds kleiner wordende rol en zijn niet langer vanzelfsprekende opvoedingspartners van de ouders. De visie van de ChristenUnie Het gezin is de basis voor kinderen. Ouders zijn primair verantwoordelijk voor de opvoeding van hun kinderen. Maar niet alleen het gezin moet een gezonde basis zijn. Ook de directe omgeving waarin kinderen opgroeien en gezinnen functioneren, het sociale netwerk, hoort tot deze basis. De ChristenUnie wil zich inzetten voor het versterken van de kringen rondom gezinnen. We vinden relaties belangrijk, relaties waarin waarden en normen worden uitgewisseld. De Centra voor Jeugd en Gezin gaan ouders en kinderen ondersteunen bij het opvoeden en opgroeien. Door de komst van Centra voor Jeugd en Gezin heeft de gemeente een belangrijk middel in huis om werk te maken van preventie en om de zorglijnen kort te houden en adequaat op te treden bij ontsporingen tijdens de opvoeding van de jeugd. Door een rijk aanbod van opleiding, cultuur en sport kunnen jongeren de vaardigheden en de kennis opdoen die zij nodig hebben in de maatschappij en op de arbeidsmarkt. Scholen moeten alle ruimte krijgen om zich te kunnen richten op hun kerntaak: het geven van goed onderwijs. Het is belangrijk dat kinderen onderwijs aangeboden krijgen op hun niveau en dat ze een diploma kunnen halen. Het onderwijs dient alle wettelijke mogelijkheden te benutten om spijbelen en schooluitval tegen te gaan. Ouders (en vooral ook de jongeren) moeten ervan doordrongen worden dat schooluitval veel minder kansen in de samenleving biedt door het ontbreken van startkwalificaties. Samenwerking in onze gemeente tussen onderwijsinstellingen en het bedrijfsleven moet resulteren in een betere aansluiting op de arbeidsmarkt. Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) is vooral voor achterstandskinderen van groot belang. Een goede aansluiting van dit taalonderwijs met het vroegschoolse onderwijs (groep 1 en 2 van het primair onderwijs) is van belang. Goede afspraken hierover met het onderwijs zijn belangrijk. Verder kan de gemeente actief de ‘doelgroepkinderen’ voor dit VVE beleid opzoeken. Dat kan op consultatiebureaus (actief stimuleringsbeleid om ouders aan te moedigen hun kind naar een peuterspeelzaal of kinderopvang te brengen die VVE aanbiedt), maar ook door afspraken met de kinderopvangaanbieders te maken om VVE daar aan te bieden als er kinderen aanwezig zijn die dit nodig hebben. Het Rijk stelt hiervoor geld ter beschikking aan gemeenten. De problematiek van alcohol- en drugsgebruik, vernielingen en overlast vraagt een integrale aanpak vanuit zorg en repressie. De ChristenUnie ziet jongeren graag gezond opgroeien en zal daarom initiatieven die gezond gedrag stimuleren steunen. Gok-, gameen drankverslaving bij jongeren willen we tegengaan. Eenzaamheid onder jongeren is één van de oorzaken van de vlucht naar verslaving. De ChristenUnie wil deze vereenzaming aanpakken door het verstevigen van het netwerk Pagina 4, van 33
Verkiezingsprogramma 2010 – 2014 rond jongeren. Jongeren hebben ruimte nodig, de ChristenUnie wil ze die ruimte bieden en daarbij voorzieningen voor de jeugd realiseren. De woonomgeving moet voor jongeren een positieve uitstraling hebben. We pleiten voor gezinsvriendelijke veilige wijken, waar ruimte is om te spelen en te sporten en om elkaar te ontmoeten. De ChristenUnie wil dat in de zorgketen de regierol op het inzetten van interventies van verschillende instanties bij de wethouder komt te liggen. Het jeugdbeleid vraagt om visionaire, inhoudelijk regie en niet alleen stroomlijnen van processen. Vooral de beleidsterreinen onderwijs, veiligheid en volksgezondheid en zorg zullen onderling afgestemd moeten worden om het jeugdbeleid tot een succes te laten zijn. Concrete uitwerking • De ChristenUnie wil Centra voor Jeugd en Gezin realiseren waar elk van de negen wijken optimaal gebruik van kan maken. • In het overleg tussen Horeca en gemeente zal moeten worden onderzocht welke maatregelen er nodig zijn om jongeren te stimuleren vroeger op de avond uit te gaan en eerder huiswaarts te keren. • De in de horeca geboden leeftijdsgrenzen zullen strenger moeten worden gehandhaafd in de komende periode. • Bij de samenstelling van het college zullen de portefeuilles jeugdzorg en gezin in één hand moeten komen. In de programmabegroting komt een programma jeugd en gezin. • In de wijken komen ontmoetingsplaatsen voor ouders. Brede scholen en wijkcentra kunnen daarbij een rol spelen. • Binnen de brede scholen zal de gemeente initiatieven moeten faciliteren die op een positieve manier het gesprek over opvoeden bevorderen. • Het jeugdzorgbeleid zal gekenmerkt moeten worden door een goede afstemming tussen de partijen die zich met steun en hulp voor het kind bezig houden waardoor het kind de zorg krijgt waar het recht op heeft. • De gemeente controleert periodiek de voorwaarden die zijn verbonden aan de kinderopvanginstellingen en de naschoolse opvang. Voldoende kinderopvangplaatsen zijn ook voor de ChristenUnie van groot belang. Dat elke school een eigen overeenkomst sluit met een organisatie voor kinderopvang valt toe te juichen. Verdeling van de markt tussen organisaties voor kinderopvang wijst de ChristenUnie af. Zeker de gemeente zal zich hier niet mee bezig moeten houden. • De gemeente zal een soepele overgang tussen peuterspeelzalen en basisonderwijs moeten bevorderen. • Peuterspeelzalen horen bij de kinderopvang. De accommodaties en het personeel zullen aan dezelfde eisen moeten voldoen. De gemeente ziet hierop toe. • De ChristenUnie sluit zich aan bij de gedachte dat de huisvesting van scholen uitgaat van een maximale grote van een basisschool. Is die grote bereikt dan kunnen ouders verwezen worden naar een andere school. Bij de spreiding van scholen over de stad dient de gemeente er rekening mee te houden dat er meer soorten basisonderwijs zijn dan Openbaar of Rooms Katholiek. Meer scholen per wijk kan een garantie zijn voor het behoud van diversiteit in het basisonderwijs en behoud van keuzevrijheid voor ouders. • De gemeente faciliteert hangplekken, activiteitenplekken voor jongeren en “playgrounds voor kids”. Voor het beheer kunnen ook jongeren zelf en ouders een rol spelen. De gemeente kan hierbij de eigen verantwoordelijkheid van jongeren voor hun omgeving stimuleren. • Bij de naschoolse opvang bevordert de gemeente verdere samenwerking tussen sportverenigingen, cultuurinstellingen en scholen. De coördinator brede school speelt daarbij een belangrijke rol. Vermeden moet worden dat deze samenwerking een extra belasting voor leerkrachten gaat vormen. Pagina 5, van 33
Verkiezingsprogramma 2010 – 2014 • Het gebruik van drugs, zowel soft- en harddrugs, alcohol bij speelplaatsen, hangplekken en activiteitenplekken voor jongeren is verboden en wordt waar het nog is toegestaan alsnog verboden. De stadstoezichthouders zorgen voor een stevige controle hierop. • Er is een goed systeem van controle op de aan- en afwezigheid van leerplichtige kinderen en jongeren op de scholen. De gemeente zal de leerplichtambtenaren in de gelegenheid moeten stellen samen met de ouders eventuele problemen op te lossen. Huisbezoek van ambtenaren kan daarbij een belangrijke rol spelen. • Afstemming met de zogenaamde Zorg Advies Teams (ZAT’s) in het onderwijs is van groot belang. De aanwezigheid van leerplichtambtenaren in deze ZAT’s is voor de ChristenUnie een vanzelfsprekendheid. Dit is van groot belang om er op tijd bij te zijn en om door te kunnen schakelen naar partners binnen Centra voor Jeugd en Gezin. • Bedrijven worden ook in de komende collegeperiode sterk gestimuleerd leerwerkplekken te creëren voor jongeren. Periodiek overleg met het bedrijfsleven in regionaal verband speelt daarbij een grote rol. • In het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning (prestatieveld 2) zorgt de gemeente voor het bieden van preventieve ondersteuning aan jeugdigen en hun ouders bij het opgroeien en opvoeden. Ook de preventieve zorg door het Algemeen Maatschappelijk Werk bij gezinsproblemen die zouden kunnen leiden tot echtscheiding valt voor de ChristenUnie onder deze wettelijke taak voor de gemeente. • De afstemming tussen de Centra voor Jeugd en Gezin, het onderwijs, het jongerenwerk en de politie moet gebeuren in de op te richten wijkknooppunten. Deze vormen slechts een instrument waarbij het college de gemeenteraad jaarlijks zal moeten informeren hoe deze samenwerking in de praktijk verloopt, zodat tijdig kan worden bijgestuurd. b. Sport Trends en ontwikkelingen Sport speelt in onze huidige samenleving een belangrijke rol. Veel mensen genieten van het beoefenen van een sport of het kijken er naar. Het afnemen van lichamelijke arbeid voor velen betekent ook dat sport een belangrijke voorziening is voor de gezondheid van de burgers. Allen zullen immers dagelijks voldoende moeten bewegen. De visie van de ChristenUnie Sport heeft een gunstige invloed op het terrein van gezondheid, integratie, bevorderen van gemeenschapszin en dergelijke. De ChristenUnie ziet voor de gemeente vooral een faciliterende rol weggelegd. Voor het faciliteren van de profsport ziet de ChristenUnie geen belangrijke bijdrage weggelegd voor de lokale overheid. Concrete uitwerking • De ChristenUnie is voor een goede spreiding van sportaccommodaties over de verschillende wijken. • In wijken en buurten moeten voldoende speel- en sportveldjes komen, niet alleen voor kinderen maar ook volwassenen. Ouderen moeten op wijkniveau de gelegenheid krijgen zich door inspanning te ontspannen. c. Zorg Trends en ontwikkelingen Binnen de zorg merken we de gevolgen van het ‘marktdenken’. Deze zijn lang niet altijd positief. Ontwikkelingen als gevolg van het groeiend aantal ouderen (‘verzilvering’) zullen ook de komende jaren actueel zijn. Ook de gevolgen van ongezonde levensstijlen en Pagina 6, van 33
Verkiezingsprogramma 2010 – 2014 verslavingen zullen merkbaar worden. Op dit moment verkeert de wereld in een economische crisis. Een toenemende werkloosheid, het voorkomen dat een jonge generatie ‘verloren’ gaat en omgaan met een ruime arbeidsmarkt zijn uitdagingen waarmee de sector ‘sociale zaken’ te maken krijgt. Daarnaast hebben we te maken met een groei in het aantal sociale regelingen waardoor de toegankelijkheid er voor de burger niet eenvoudiger op wordt. Ook de grotere vraag naar vrijwilligers en de toename van de alleenstaanden stelt ons de komende jaren voor de nodige uitdagingen. De visie van de ChristenUnie De ChristenUnie vindt het belangrijk dat er vanuit de overheid aandacht is voor de kwetsbaren in onze samenleving. De Bijbel geeft ons op diverse plaatsen aan dat Christenen oog moeten hebben voor de zwakkere medemens in onze samenleving. Bij het inzetten van het marktmechanisme moet steeds de positie en het belang van de zorgvrager centraal staan. Deze aandacht dient er ook te zijn wanneer schaalvergroting van instellingen wordt overwogen. De ChristenUnie zal zich steeds weer sterk blijven maken voor de positie van chronisch zieken. De overheid dient een nadrukkelijke rol te blijven vervullen waar het gaat om zorg voor onze burgers en inkomensondersteunende maatregelen voor mensen die niet kunnen werken. Van groot belang is dat er een actief en uitnodigend beleid is waardoor mensen via een werksituatie aan de slag kunnen. Zoveel mogelijk moet geprobeerd worden dat iedereen mee doet. Maar ook daar geldt weer dat wanneer dat niet mogelijk is de overheid er voor zorgt dat er in de sfeer van financiële vergoeding een goed, bekend en toegankelijk vangnet is. Toch wil de ChristenUnie hier niet een berustende houding innemen. Zo veel mogelijk moeten belemmeringen om een actieve bijdrage in onze samenleving te vervullen weggenomen worden. Kwetsbare burgers moeten in staat gesteld worden hun eigen levenspatroon vorm te geven. Na de invoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning is nog duidelijker geworden dat een sterk georganiseerd vrijwilligerswerk noodzakelijk is. Kwetsbaar zijn tenslotte ook de burgers die als gevolg van hun verslaving aan de onderkant van onze samenleving terecht dreigen te komen of zijn gekomen. Op dit onderdeel mogen we geen berustende houding innemen. We moeten voor een goede opvang zorgen en nog veel meer investeren in preventie om verslavingsproblematiek zoveel mogelijk te voorkomen. Er moet ook aandacht zijn voor de sterk groeiende groep alleenstaanden. Concrete uitwerking • De ChristenUnie in Alkmaar heeft in de afgelopen periode voortdurend aandacht gevraagd voor de bijzondere positie van de armen in de stad. Handhaving van vrijstelling van gemeentelijke belastingen, eindejaarsuitkeringen om ook minima aan de feestdagen deel te kunnen laten nemen, versterking van de positie van de voedselbank enzovoort. Van groot belang voor de ChristenUnie is de samenwerking met het Platform Sociale Zaken. Daar zitten vertegenwoordigers van de minima zelf aan tafel om samen Pagina 7, van 33
Verkiezingsprogramma 2010 – 2014
•
•
• • •
met de gemeente ideeën te ontwikkelen voor verbetering van het beleid. Dat beleid is er op gericht mensen die kunnen werken ook werk te bezorgen en mensen die niet meer kunnen of hoeven werken toch deel te laten nemen aan de samenleving Mantelzorgers spelen in onze samenleving een grote rol. Beroepskrachten kunnen niet alle nood opvangen. Familieleden, vrienden en kennissen maar ook buren zijn onmisbaar bij bezoek aan ziekenhuis, boodschappen doen, tandarts, en andere hulpsituaties. De ChristenUnie dringt er voortdurend op aan om ook voorzieningen voor mantelzorgers te optimaliseren en hen te ondersteunen bij de uitvoering van hun belangrijke werk. In de komende periode zullen de voorzieningen verder verbeterd moeten worden. De wonen, welzijn en zorgwijzer van de gemeente Alkmaar, gevestigd in de bibliotheek, is volgens de ChristenUnie een belangrijke voorziening. Samen met de formulierenbrigade maakt zij mensen die voorzieningen nodig hebben wegwijs in het woud van regelingen. Nog steeds maken te veel mensen geen gebruik van voorzieningen waar zij recht op hebben. De ChristenUnie steunt maatregelen om meer mensen gebruik te laten maken van de regelingen die er voor hen zijn. De ChristenUnie wil in de komende periode het preventief gezondheidsbeleid in de gemeente versterken. De ChristenUnie vindt dat de opvang voor verslaafden en dak- en thuislozen in de stad ook in weekeinden en op feestdagen beschikbaar moet zijn. Bij de vormgeving van de zorg door de gemeente dient de gemeente naar het oordeel van de ChristenUnie ook nauw samen te werken met de kerken en de levensbeschouwelijke organisaties in de stad.
d. Werk, participatie en inkomen Trends en ontwikkelingen Een goede werkgelegenheid is van belang voor zowel de bedrijven als de gemeente en haar inwoners. Het belang om zoveel mogelijk mensen uit de uitkering te halen en houden is bijzonder groot. Het geld dat hiervoor beschikbaar is moet efficiënt ingezet worden. Er is door samenwerking op dat terrein heel wat te winnen. Wanneer bedrijven bijdragen in de scholing van jongeren ligt het werk als het ware om de hoek klaar. Jongeren kunnen op die manier beter aan de slag. Bedrijven hebben zo de nieuwe arbeidskrachten binnen handbereik. En voor de gemeente is er een grote plaatsingmogelijkheid van mensen die tot de arbeidsmarkt willen toetreden. Het is daarom van belang dat de gemeente in overleg met het bedrijfsleven onderzoekt op welke wijze zij in opleidingstrajecten en om/bij/nascholingen kan bijdragen en daarover ook afspraken maakt met het bedrijfsleven. Hoewel de druk om aan het werk te gaan en te blijven groot moet zijn, getuigt het ook van maatschappelijke moed wanneer erkend wordt dat niet iedere burger op dezelfde wijze in onze productie- en prestatiecultuur kan meekomen. Maatschappelijk ondernemen is daarom ook dat zowel overheid als bedrijfsleven ruimte bieden aan mensen die moeilijker kunnen meekomen. Door inschakeling in vrijwilligerstrajecten, of leerwerktrajecten dan wel door laaggeschoolde arbeid aan te bieden zal de maatschappij weer samen winnen. De visie van de ChristenUnie Werk is een belangrijk middel om de gaven waarmee God de mens gesierd heeft, te ontplooien. Bovendien draagt werken bij aan het ontwikkelen van een positief zelfbeeld en is het een goed middel om een inkomen te verwerven waarmee voorzien kan worden in de eigen levensbehoeften en die van anderen. Maar werk is niet het enige dat burgers Pagina 8, van 33
Verkiezingsprogramma 2010 – 2014 kunnen bijdragen aan de samenleving. Deelname aan kerken, verenigingen en organisaties, bezoek van culturele evenementen en meedenken en meespreken in gemeentelijke ontwikkelingen en ontwikkelingen in eigen buurt en omgeving zijn van even groot belang. Ook mensen die niet werken behoren daaraan deel te kunnen nemen. Concrete uitwerking • De inschakeling van het Werkvoorzieningschap Noord-Kennemerland (WNK) als reïntegratiebedrijf dient ook in de komende periode in stand te blijven. • De gemeente helpt de burgers die daar prijs op stellen met invullen van een sociaal netwerk en een dagbesteding die door die burgers als zinvol wordt ervaren. • Mensen die een beroep doen op een uitkering van de gemeente en die een te grote afstand hebben tot de arbeidsmarkt, zonder werk zijn of niet meer hoeven te werken worden gestimuleerd vrijwilligerswerk te doen of in elk geval op enige manier een bijdrage aan de samenleving te leveren. • De ChristenUnie wil in de komende periode de ondersteuning van het Centrum Vrijwilligerswerk versterken. • De gemeente voert geen eigen inkomensbeleid, maar kan voorzieningen treffen die het de minima mogelijk maken deel te nemen aan de samenleving. Zo zal de gratis verstrekking van de Alkmaar Pas aan minima gehandhaafd moeten blijven.
Pagina 9, van 33
Verkiezingsprogramma 2010 – 2014 2
STERK CENTRUM
a. Binnenstad en Overstad Trends en ontwikkelingen De detailhandel is grootschaliger geworden. Alkmaar heeft de unieke situatie van een verouderd bedrijventerrein dat tegen de binnenstad aanligt. In de loop van de jaren is verrommeling ontstaan. Overstad kan nu geherstructureerd worden. Herstructurering kan een beter grondgebruik en daarmee een betere bedrijfsvoering voor de ondernemers opleveren. Ondernemers stellen hoge eisen aan het vestigingsklimaat dat in de gemeente te vinden is. Grootschalige winkels vinden op Overstad een plaats naast woningen en de Hogeschool. Een belangrijk element is de fysieke en digitale bereikbaarheid van Overstad. Infrastructuur zonder files en de beschikbaarheid van een breedband internetaansluiting zijn belangrijke trekkers van bedrijven geworden. Concrete uitwerking • Overstad dient aanvullend te blijven op de binnenstad. • Investeren in Overstad kan de Alkmaarse economie de hoognodige impuls geven om de gevolgen van de kredietcrisis te boven te komen. • De verbindingen tussen Overstad en de binnenstad dienen extra aandacht te krijgen. b. Openstellingen en zondagsrust Trends en ontwikkelingen Vanuit het christelijke geloof pleiten wij voor zondagsrust en in het verlengde daarvan voor de sluiting van winkels op zondag. Een collectieve rustdag is buitengewoon waardevol in een hectische, soms dolgedraaide samenleving. Mensen moeten in alle rust naar de kerk kunnen gaan. Mensen moeten samen met familie, vrienden, buren een vrije dag kunnen beleven. Dat lukt niet als iedereen op andere dagen van de week vrij heeft. Wij willen ruimte geven voor het geestelijke en sociale leven van mensen. De visie van de ChristenUnie De ChristenUnie ziet de zondagsrust dan ook als een goede gave van God, niet om mensen te beknotten. Het is zowel voor christenen als voor niet-christenen waardevol om een ritme van werken en rusten te hebben. Daarbij streven wij niet naar een hele gedetailleerde discussie over wat wel en niet toelaatbaar is op zondag. Het woord “genieten” betekent: loskomen van dagelijkse bezigheden, niet werken en voor je laten werken, de gemeenschap met elkaar zoeken en de zondag aan God wijden. In de gemeenteraad willen we andere partijen overhalen mee te gaan met de eerste drie punten. Dat kan worden samengevat met het woord “ontspanning en ontmoeting”. Zo’n zondag kan rustig zijn, maar ook actief. Als het gaat om activiteiten die de economische cadans even laten stilvallen, zijn wij, afhankelijk van de invulling, niet bij voorbaat tegenstander. Als het gaat om koopzondagen, dan zijn wij duidelijk tegen. Concrete uitwerking • De huidige 12 koopzondagen zijn voor Alkmaar het absolute maximum, de ChristenUnie zal binnen de wettelijke mogelijkheden blijven pleiten voor minder koopzondagen. • De gemeente zal maatregelen moeten treffen om er voor te zorgen dat supermarkten ook op de zondagmiddag en zondagavond niet onbeperkt open kunnen zijn, opening dient beperkt te blijven tot de koopzondagen. • Voor bevoorrading van winkels op de weekdagen dienen ruime venstertijden gehanteerd te worden. In het kaasmarktseizoen echter dient de bevoorrading op de Pagina 10, van 33
Verkiezingsprogramma 2010 – 2014 vrijdagmorgen beperkt te worden en dienen de vrachtauto’s al om 9.30 uur de stad hebben te verlaten. c. Cultuur, kunst en cultureel erfgoed Trends en ontwikkelingen Cultuur manifesteert zich op tal van manieren in onze samenleving. Kunst, musea, muziek, toneel e.d. zijn in onze samenleving niet weg te denken. Bovendien zijn we trots op het culturele erfgoed in de vorm van gebouwen, stadsgezichten en cultuurlandschappen. Cultuur is van groot belang voor de samenhang in de stad. Bibliotheken en buurthuizen (verenigingsleven!) moeten gestimuleerd en beschermd worden. De ChristenUnie is van mening dat de overheid in de voorwaardenscheppende sfeer een taak heeft. Telkens dient kritisch de vraag gesteld te worden of een gemeente ook professionele cultuur (in gebouw en accommodatie) moet ondersteunen. De ChristenUnie staat op het standpunt dat kunstenaars het leven verrijken door hun benadering van wat er om ons heen gebeurt. Zij kunnen de ogen openen, zowel voor het goede en het mooie als ook voor het bedreigende en het lijden. Bovendien kan kunst de aandacht voor de geschiedenis levend houden en mensen helpen bij het ervaren van een identiteit. Kunst en cultuur kunnen daarom mensen samenbinden en bijdragen aan maatschappelijke betrokkenheid. Concrete uitwerking • De ChristenUnie is tegen de bebouwing van het Doelenveld. Voor de verhuizing van Provadja en het onderbrengen van de Lucebertcollectie zijn in de omringende gebouwen voldoende ruimtes die benut kunnen worden. • Ook het historisch gedachtegoed is voor de ChristenUnie is van groot belang. De gemeente dient daarom nauw samen te werken met de plaatselijke erfgoedinstellingen, waar onder in ieder geval de Historische Verenigingen in de gemeente Alkmaar. Ook de 8 oktober viering verdient een ruimhartige ondersteuning door de gemeente. • Bij de inrichting van de binnenstad dient grote zorg uit te gaan naar het Cultureel erfgoed waaraan de stad zo rijk is. De ChristenUnie bepleit niet alleen voor behoud en restauratie van monumenten maar ook voor behoud van beeldbepalende gebouwen en objecten. d. Toerisme Trends en ontwikkelingen Voor de middenstand in de binnenstad is een goed toeristisch beleid van groot belang. Alkmaarders zelf profiteren mee omdat ze hierdoor de beschikking hebben over een groot en gedifferentieerd winkelarsenaal. De gemeente zal daarom het toerisme daar waar nodig moeten faciliteren en stimuleren. Concrete uitwerking • De gemeente zal moeten zorgen voor voldoende ruimte in de stad voor hotelaccommodatie en verblijfsrecreatie. Voor campers zal er een eigen plek moeten zijn met passende voorzieningen. • De gemeente blijft de ontwikkelingen in het Geestmerambacht ondersteunen. • De westrand wordt in de komende periode opnieuw ingedeeld. Naast de sport en andere functies die er worden ondergebracht zal naar het oordeel van de ChristenUnie het groen, dat er in grote mate moet zijn, ook een recreatieve functie kunnen krijgen. • Het fietspadennetwerk in het HAL gebied verdient nadere aankleding zodat het ook een toeristische functie kan krijgen. Pagina 11, van 33
Verkiezingsprogramma 2010 – 2014 • De blauwe loper (de waterrijke, ecologische en recreatieve verbindingszone midden in het HAL gebied) dient ook een uitloper naar de binnenstad te krijgen waarbij passende aanlegplaatsen extra aandacht moeten krijgen. • Onderzocht zal moeten worden hoe de wereldwijde bekendheid van de Alkmaarse Kaasmarkt op vrijdag ook een uitstraling zal kunnen krijgen naar de andere dagen van de week. • Alkmaar dient zich ook te kunnen presenteren als aantrekkelijke slechtweervoorziening voor de toeristen in de kuststreek. Samen met de VVV en de Stichting Alkmaar Promotie zal hieraan vorm moeten worden gegeven.
Pagina 12, van 33
Verkiezingsprogramma 2010 – 2014 3
GEVARIEERD WONEN
Ruimtelijke ontwikkeling en wonen Trends en ontwikkelingen Ruimte is een schaars goed. Wonen, industrie, landbouw en natuur strijden om een plekje op de Nederlandse kaart. De druk is niet overal even groot. Toch is het goed om na te denken over het ruimtevraagstuk. Nederland zal zich blijven ontwikkelen. Keuzes die we nú maken, zijn bepalend voor de leefomgeving van toekomstige generaties. Het gaat om een evenwichtige keuze tussen ecologie en economie. Met de nieuwe Wet ruimtelijke ordening is het primaat bij gemeenten komen te liggen: decentraal wat kan, centraal wat moet. Gemeenten moeten hun regierol in het ruimtelijke ordeningsbeleid oppakken. Op die manier kunnen zij vanuit de lokale samenleving sturing geven aan het ruimtevraagstuk, zowel kwantitatief als kwalitatief. De visie van de ChristenUnie De ChristenUnie vraagt aandacht voor de kwaliteit van onze leefomgeving. Lange tijd ging het bij ruimtelijke ontwikkelingen vooral om kwantiteit en dat was ook nodig: er moest gebouwd worden om tegemoet te komen aan de vraag naar onder andere huisvesting en bedrijventerreinen. De recente economische en demografische ontwikkelingen geven echter ruimte om te investeren in kwaliteit, door te kiezen voor zoveel mogelijk behoud van het groene buitengebied. Daarom wil de ChristenUnie investeren in binnenstedelijk bouwen en zijn we voorstander van meervoudig ruimtegebruik. Uitbreiding is in principe niet aan de orde zolang inbreilocaties beschikbaar zijn. Meer kwaliteit is te bereiken door: - verrommeling van het buitengebied tegen te gaan. - herstructurering van bedrijventerreinen en clustering in regionale terreinen. - extra aandacht te geven aan de openbare ruimte, aan duurzaam bouwen en levensloopbestendig wonen. - te bouwen voor de vraag. Het huisvestingsbeleid van de gemeente moet gericht zijn op verschillende doelgroepen. In het bijzonder noemen we de één persoonshuishoudens (jongeren en ouderen), een groep die de komende jaren flink zal toenemen. Concrete uitwerking • De ChristenUnie is voorstander van het ontwikkelen van een monitor op het niveau van wijken, stad en regio die inzichtelijk maakt hoe de stad zich dient te ontwikkelen vanuit de behoefte van de bewoners. • De ChristenUnie pleit er voor de portefeuilles Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen in het komende college aan één wethouder toe te delen. • De structuurvisies die in de komende periode per wijk ontwikkeld gaan worden, vooruitlopend op de herziening van de bestemmingsplannen, moeten zo nauw mogelijk in samenspraak met belanghebbenden, ondernemers, woningeigenaren, bewoners en gebruikers tot stand komen. • Alkmaar is een stad die haar grenzen heeft bereikt. De ChristenUnie zal in de komende periode daarom vooral de nadruk leggen op binnenstedelijk bouwen. Burgers zullen daaraan vaak nog moeten wennen, het is daarom van belang bewoners van het begin af aan te betrekken bij het ontwikkelen van bouwplannen in hun buurt. • Burgers verdienen rechtszekerheid. Daarom moeten er actuele bestemmingsplannen zijn, die digitaal kunnen worden ingezien. Pagina 13, van 33
Verkiezingsprogramma 2010 – 2014 • De ChristenUnie ondersteunt de ontwikkeling waarbij projectontwikkelaars contracten sluiten met de gemeente om bij te dragen in de ontwikkeling van de openbare ruimte. • De ChristenUnie pleit voor een onderzoek naar de mogelijkheden van “bovenplanse verevening”. Deze technische term betekent: opbrengsten van woningbouw op een uitleglocatie kunnen worden ingezet om het tekort bij binnenstedelijk bouwen aan te vullen. • Meervoudig ruimtegebruik, bijvoorbeeld ondergronds parkeren, is vaak geen luxe, maar noodzaak. Daarom dienen waar mogelijk bepalingen over ondergronds bouwen opgenomen te worden bestemmingsplannen. • De ChristenUnie pleit voor een onderzoek naar de mogelijkheden om boven scholen, winkels en dergelijke woningen te bouwen (en hoe ervoor gezorgd kan worden dat deze woningen ook daadwerkelijk bewoond gaan worden). Dergelijke mogelijkheden dienen ook opgenomen te worden in de plannen die ontwikkeld worden voor de nieuwbouw van brede scholen in de Alkmaarse wijken. • De ChristenUnie streeft er naar dat 40% van de nieuw te bouwen woningen in de categorie sociale woningen gebouwd moeten worden, wel vindt de ChristenUnie dat sociale woningen categorie 1 woningen zijn, de goedkoopste dus. Speculatie met sociale koopwoningen dient te worden voorkomen. • De ChristenUnie gaat in Alkmaar voor “duurzaam bouwen” dat betekent: - bouwen met duurzame materialen, die op verantwoorde wijze geproduceerd en kwalitatief hoogwaardig zijn. - woningen die klimaatneutraal zijn of zelfs energie ‘produceren’. - levensloopbestendigheid van een woning en wijk: mensen kunnen hun hele leven in hetzelfde huis blijven wonen, ongeacht hun omstandigheden (echtpaar, gezin, ouderen, zorgbehoevend etc.). • Het is wettelijk niet toegestaan om bovenop de duurzaamheideisen uit het Bouwbesluit extra eisen te stellen aan ontwikkelaars, maar wel dient geprobeerd te worden afspraken te maken met ontwikkelaars en corporaties. In ieder geval kan de gemeente eisen stellen voor eigen bouwwerken. Alkmaar dient te gaan voor zo hoog mogelijke EPC–normen (EPC = Energie prestatie coëfficiënt). • Bij de vergunningverlening en oplevering van nieuwbouwwoningen moet daadwerkelijk getoetst en gehandhaafd worden of aan de wettelijke duurzaamheideisen en de criteria van eventueel verleende subsidie(s) is voldaan. • Aangezien Alkmaar aan haar grenzen zit stelt de ChristenUnie bij woningbouwplannen voor kwaliteit boven kwantiteit. Aan goede, mooie en duurzame woningen heeft iedereen plezier.
Pagina 14, van 33
Verkiezingsprogramma 2010 – 2014 4
OMGEVINGSKWALITEIT
a. Milieu en leefomgeving Trends en ontwikkelingen We kunnen er intussen niet meer omheen: het klimaat verandert. Ook al zouden we met directe ingang de uitstoot van CO2 en andere broeikasgassen drastisch verminderen, dan nog zal de klimaatverandering de komende decennia doorgaan. Het begrip duurzaamheid heeft in dit kader een extra dimensie gekregen. Een uiterst belangrijk begrip, maar wel op de juiste manier te gebruiken: niet te veel meer praten en schrijven, aan de slag er mee! Op gebied van afval zijn er ontwikkelingen, zoals het nieuwe Landelijk afvalbeheersplan (LAP) 2009-2021, die aanzetten geven tot integraal materiaalketenbeleid (cradle to cradle). De doelstelling van gemiddeld 60% hergebruik van het huishoudelijk afval in 2015 moet haalbaar zijn. Nederland ‘produceert’ met elkaar circa 60 megaton (60.000.000.000 kilo) afval per jaar. Het is belangrijk daarmee zorgvuldig om te gaan. Het apart inzamelen van gft-afval is meestal heel zinvol en (milieu-)rendabel. Het Rijk heeft gemeenten vanaf eind 2008 wel meer vrijheid gegeven om ten aanzien van gft-inzameling af te wijken van de Wet milieubeheer. Naast GFT zijn inmiddels ook afspraken gemaakt rond de inzameling van plastics. Bij het inzamelen van oud papier hebben van oudsher kerken, verenigingen en instellingen een grote rol gespeeld. Deze rol kan versterkt worden, zeker als ze voorzien worden van financiële prikkels. Zwerfafval is nog steeds één van de meest genoemde ergernissen onder de bevolking. Gemeenten moeten zoveel mogelijk maatregelen nemen om zwerfafval te voorkomen. Blijvende voorlichting hieromtrent is van groot belang. Handhavend optreden is noodzaak. De visie van de ChristenUnie Wij hebben de schepping van onze Schepper ontvangen om deze op een juiste wijze te bebouwen en te bewaren. Dat mag niet op de korte termijn gericht zijn. Ook volgende generaties moeten kunnen voortborduren op door ons ingezette acties. Vanuit ons christelijk geloof, dat ons leert om God lief te hebben boven alles en onze naaste als onszelf, moeten wij activiteiten gericht op milieu, natuurbeheer en klimaat ontplooien. Met onze naaste wordt niet alleen diegene die wij direct kennen bedoeld. Ook mensen die elders leven (en vaak minder bedeeld zijn dan wij) moeten kunnen profiteren van de positieve gevolgen van ons handelen. Een goede verhouding tussen consumptie en milieu is daarbij essentieel. Dat betekent dat ook in financieel mindere tijden een daadkrachtig milieubeleid op peil moet blijven. Doordat veel milieutaken gedecentraliseerd zijn hebben gemeenten een belangrijke rol bij de uitvoering van het beleid. De gemeente is op basis van de Wet Milieubeheer verplicht tot het vaststellen van een integraal milieubeleidsplan. Dit zal een helder en upto-date plan moeten zijn.
Pagina 15, van 33
Verkiezingsprogramma 2010 – 2014 Concrete uitwerking • De gemeente heeft naar de burger toe niet alleen een voorlichtende rol maar moet zich er terdege van bewust zijn dat er naar haar gekeken wordt (voorbeeldfunctie). • De gemeente dient te zorgen voor heldere voorlichting bij het in werking treden van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). Het gaat hier om één geïntegreerde vergunning voor bouwen, wonen, monumenten, ruimte, natuur en milieu. • De voorlichting over de mogelijkheden die er zijn om het milieu goed te beheren en verontreiniging tegen te gaan door milieubewust gedrag bij burgers en ondernemers dienen geïntensiveerd te worden. Concrete maatregelen, zoals het verstrekken van premies kunnen mensen aanzetten tot gedragsverandering. Daarom dient in Alkmaar onderzocht te worden op welke terreinen gedragsverandering nog gestimuleerd kan worden. • Er zal in Alkmaar in de komende periode eindelijk een Natuur- en Milieu Educatief centrum moeten komen. Vrijwilligers kunnen worden ingezet bij het geven van voorlichting op basis- en middelbare scholen. De activiteiten van Animo moeten hierbij worden ondersteund. Ook speciale activiteiten zoals de Nationale Boomfeestdag kunnen vanuit dit centrum in samenwerking met bijvoorbeeld scholen worden georganiseerd en ruimer van opzet worden dan nu het geval is. De huidige afdeling Natuur en Milieu Educatie van de gemeente zou in een dergelijk centrum ondergebracht kunnen worden zodat de gemeentelijke expertise op dit terrein geïntegreerd wordt en niet verloren gaat. • De gemeente doet in de komende periode actief mee aan landelijke dagen rond afval, zwerfvuil, compost, etc. (Nederland Schoon, Opzoomeren e.d.). Hiermee kan de gemeente extra acties ondernemen om afvalscheiding onder de aandacht te brengen bij de burgers. Individuele burgers, scholen en organisaties kunnen worden betrokken bij een periodiek zwerfafval opruim project. • Burgers dienen gestimuleerd te worden (door subsidieverstrekking) om bij reconstructies van tuinen infiltratiekratten in de grond te plaatsen. Hiermee wordt het hemelwater, daar waar het valt, vastgehouden en langzaam in de bodem opgenomen. • Het Waterplan dat in Alkmaar wordt uitgevoerd samen met het Hoogheemraadschap wordt in de komende periode tot een afronding gebracht. • Winkels, scholen en openbare gebouwen worden verplicht het ‘eigen erf’ schoon te houden. • De ChristenUnie streeft in Alkmaar naar ondergrondse inzameling van glas, kleding, sap- en melkpakken, blik, kunststoffen en papier. Daar waar ruimtegebrek voor het plaatsen van containers een rol speelt kan het plaatsen van retourterminals worden overwogen. Bij de inzameling van papier dient samengewerkt te worden met verenigingen en scholen die een lange traditie hebben op het gebied van papierinzameling. b. Klimaat en Energie Trends en ontwikkelingen In het licht van de klimaatontwikkeling is energieverbruik een belangrijk thema. Energie labeling van gebouwen, ook al komt het moeizaam van de grond, kan hierin een goede rol spelen. Een andere ontwikkeling die zijn beslag moet gaan krijgen in de komende periode, is de inwerkingtreding van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). Binnen de Wabo moeten circa 25 regelingen samen worden gebracht die de fysieke leefomgeving betreffen. Het gaat hierbij om bouw-, milieu-, natuur- en monumentenvergunningen, die gebundeld worden tot “Omgevingsvergunning”. Deze ontwikkeling kan en moet, mits zorgvuldig voorbereid en ingevoerd, tot een aanzienlijke verbetering van de dienstverlening door de overheid leiden. Pagina 16, van 33
Verkiezingsprogramma 2010 – 2014
De visie van de ChristenUnie De ChristenUnie staat volledig achter de doelen zoals die zijn verwoord in het klimaatakkoord dat de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) en het Rijk (Ministerie VROM) hebben gesloten: - Een reductie van de uitstoot van broeikasgassen van 30% in 2020 (ten opzichte van 1990). Hierbij gaat het om zowel CO2 als de overige broeikasgassen zoals methaan en lachgas. - Een energiebesparingpercentage van 2% per jaar. - Een aandeel hernieuwbare energiebronnen (duurzame energie) van 20% in 2020. 30% CO2 reductie is op zich vele malen beter dan niets, maar nog altijd vele malen slechter dan het hoogst haalbare: energietransitie (de overgang van fossiele naar duurzame brandstoffen, zoals energie uit zon en wind). Die transitie moet binnen maximaal drie decennia worden gerealiseerd. Auto's op elektriciteit komen er aan en zijn al verkrijgbaar. Overheidsinstellingen zouden het voorbeeld kunnen geven om hiermee te gaan rijden (mits de stroom wordt afgenomen van een leverancier die 100% groene stroom garandeert). De ambities liggen hoog, maar zijn niet onuitvoerbaar. Een hechte samenwerking tussen het Rijk, provincies, gemeenten, waterschappen, woningbouwcorporaties, bedrijven en burgers zal noodzaak zijn. Gemeenten vervullen een zeer belangrijke voorlichtende en faciliterende rol in dit geheel. Zij staan immers dicht bij de burger (loketfunctie), maar hebben ook een voorbeeldrol. Tevens vervult de gemeente de rol van vergunningverlener en handhaver. Veel staat er op papier. Nu de uitwerking nog. Gemeenten moeten lokaal of binnen regionale samenwerking een klimaatactieplan opstellen afgestemd op het (eventuele) klimaatprogramma van de Provincie. Concrete uitwerking • De ChristenUnie streeft naar een duidelijk beleid betreffende het kappen van groen en pleit voor de invoering van een groennorm. Herbeplanting moet bovenaan staan in het te voeren beleid. • Alkmaar kent een Bomen Beleidsplan waarin benoemd is op welke plaatsen welke soorten/typen bomen geplant kunnen worden. De ChristenUnie blijft er naar streven de waardevolle en beeldbepalende bomen in de stad in kaart te brengen en samen met de omwonenden te bepalen hoe daarmee om te gaan. • Het inkoopbeleid van de gemeente dient afgestemd te zijn op duurzaamheid. In de komende raadsperiode zou dit 100% duurzaam moeten worden. Bij offerteaanvragen dienen duurzaamheidcriteria opgenomen te worden. • Het duurzaamheidplan van de gemeenteraad dient uitgewerkt te worden tot een klimaatactieplan met aandacht voor innovatieve ontwikkelingen. • De leveringscontracten met energiebedrijven worden gebaseerd op 100% duurzame energie. De gemeente bevordert het gebruik van de restwarmte van de HVC in de stad • Bij bestaande gemeentelijke gebouwen streeft de gemeente naar een minimale energiebesparing van 2% per jaar en 40% opwekking en/of inkoop van duurzame energie. • De ChristenUnie gaat in de komende periode voor een zuiniger en schoner eigen wagenpark van de gemeente (toepassen van roetfilters en gebruik van alternatieve brandstoffen en elektriciteit). Pagina 17, van 33
Verkiezingsprogramma 2010 – 2014 • Bij de gemeentelijke verkeers- en vervoersplannen wordt CO2-emissiereductie integraal opgenomen. Extra aandacht moet worden besteed aan alternatieven voor de auto. Alkmaar moet bekend worden als een bij uitstek fietsvriendelijke stad met goed openbaar vervoer en voldoende plaats voor voetgangers. • De gemeente gaat nog meer dan tot nu toe particuliere woningeigenaren t.a.v. energiebesparende apparatuur informeren en ondersteunen (subsidies). Hierbij valt te denken aan zonnepanelen, zonneboilers, warmtepompen en/of windenergie. De bouw van kleine windmolens op woningen wordt daar waar mogelijk ook planologisch mogelijk gemaakt. • De gemeente draagt zorg voor uniforme en actuele energievoorschriften in de te verstrekken milieuvergunningen en voor een adequaat handhavingsbeleid. • Zorginstellingen, seniorenwoningen en bejaardencentra zullen kwalitatief goede klimaatreguleringstechnieken waaronder airco moeten hebben. Natuurlijk zal het toenemende stroomverbruik van dit soort apparatuur duurzaam moeten worden ingekocht dan wel lokaal worden opgewekt. Gebruik van de restwarmte van de Huisvuilcentrale (HVC) zal ook hiervoor worden bevorderd als het aan de ChristenUnie ligt.
Pagina 18, van 33
Verkiezingsprogramma 2010 – 2014 5
BEREIKBAARHEID
a. Mobiliteit Trends en ontwikkelingen De overheid heeft ten aanzien van het openbaar vervoer forse groeidoelstellingen; voor de trein 5% per jaar. Nieuwe systemen als TramPlus, RandstadRail, Stedenbaan en Light Rail bieden bijzondere kansen voor een duurzame verstedelijking gebaseerd op een hechtere band tussen mobiliteit en ruimtelijke ontwikkeling. Ketenmobiliteit heeft steeds meer aandacht. De visie van de ChristenUnie Ruimtelijk beleid legt veelal de basis voor het mobiliteitsbeleid. Hoe integraler deze twee beleidsterreinen benaderd worden, hoe beter. Dit vergt een langetermijnvisie. Mobiliteit is zowel een groot goed als een probleem (vervuiling, lawaai e.d.). Het is zaak een goede balans te vinden en de (auto)mobiliteitsstromen te beheersen. Niet alleen de overheid, maar ook de burgers hebben een grote verantwoordelijkheid om bewust met mobiliteit om te gaan, vanwege de effecten op de kwaliteit van de leefomgeving en het ruimtebeslag van wegen. Het terugdringen van de automobiliteit is een belangrijk thema. Automobiliteit-reductieplannen worden met betrokken partijen (overheid, kantoren/bedrijven, OV-maatschappijen) opgesteld en uitgevoerd. Concrete uitwerking • De distributie van goederen moet meer afgestemd worden op de beschikbare tijden en mogelijkheden om in de steden te kunnen komen. Dat betekent ook een andere aanpak van de logistieke processen. De ChristenUnie zou graag zien dat het in Alkmaar net zo gaat als in Nijmegen. In Nijmegen hebben ze dit als volgt aangepakt: de aanvoer van goederen voor de winkels in het centrum wordt gecentraliseerd naar één punt, buiten het centrum. Vanaf dat punt gaat één vrachtauto de distributie in het centrum zelf verzorgen. Dat scheelt veel vrachtverkeer en verkeersbewegingen in het centrum. • Bij het opstellen van de nieuwe wijkstructuurplannen en de nieuwe bestemmingsplannen worden een bereikbaarheidstoets en toegankelijkheidstoets ingesteld. Hiermee wordt bereikt dat er met de mobiliteit efficiënt wordt omgegaan. • De woonwijken worden bij voorkeur 30 kilometer zones. • Binnen Alkmaar kiest de ChristenUnie voor het zogenaamde ringenmodel. Buiten en binnen de bebouwde kom dient men van de ene naar de andere wijk te kunnen rijden. Daar waar oplossingen uit het sectorenmodel tot verbetering leiden en knelpunten oplossen dienen die oplossingen nagestreefd te worden. • De ChristenUnie is voor ondertunneling van de Helderse Weg bij de spoorwegovergang. De aanleg van deze tunnel heeft een steeds grotere urgentie. • Een ondertunneling van de Noorderkade bij de spoorwegovergang zal nader onderzocht moeten worden op de gevolgen voor de leefbaarheid met name van de Huiswaard. • In de komende periode zal de Westelijke Rondweg rond Alkmaar geheel ongelijkvloers dienen te worden uitgevoerd. De gemeente zal daarvoor de nodige druk op de Provincie moeten blijven uitoefenen en alles moeten doen om een snelle realisatie mogelijk te maken. • De ChristenUnie kiest bij de aanleg van een nieuw Zes Wielen tracé voor de aanleg achterlangs tegen het spoor aan. Dit met een goede geluidsisolatie voor de omwonenden aan de Zes Wielen en in de Rinnewaard en Rijperwaard. Voor de ChristenUnie is het behoud van het aanzicht van de Hoornse Vaart en omgeving, met name de karakteristiek van de huidige Zes Wielen van groot belang. Pagina 19, van 33
Verkiezingsprogramma 2010 – 2014 • Er zal een onderzoek moeten komen naar maatregelen om de toenemende verkeersdruk op het centrum te ontlasten. In het centrum van Alkmaar moeten mensen zijn, teveel auto’s en vrachtauto’s verdringen de mensen. b. Openbaar Vervoer Trends en ontwikkelingen Voor doelgroepen (meestal jongeren en senioren) wordt het openbaar vervoer goedkoper. De OV-fiets speelt hier een grote rol bij. Steeds vaker worden ter bevordering van het OV vrij liggende busbanen en transferia aan de grens van de steden aangelegd. De mobiliteitsvisies van overheden worden steeds beter op elkaar afgestemd en maatschappelijke organisaties zien steeds meer hun verantwoordelijkheid om wezenlijke bijdrages te leveren. De visie van de ChristenUnie De overheid moet zorgen voor een goed niveau van infrastructuur voor wonen, arbeid, verkeer en telecommunicatie, zodat burgers economische, sociale en culturele activiteiten kunnen ontplooien en bedrijven hun werk kunnen doen. De ChristenUnie laat zich leiden door drie criteria: veiligheid (o.a. verkeersveiligheid), milieu (bescherming van Gods schepping: mensen, dieren, groen) en leefbaarheid (lawaai, CO2, hoeveelheid groen, etc.). Concrete uitwerking • In Alkmaar is de gemeente niet verantwoordelijk voor het openbaar vervoer maar de Provincie Noord Holland. De gemeente zal zich proactief opstellen richting de provincie. Hierbij gaat het ook over het railvervoer. • Alkmaar moet een intercity station blijven, aangesloten op het landelijk intercitynet. De gemeente dient een 10 minutendienst op Amsterdam te bepleiten. • Het busvervoer in Alkmaar zal minstens op het huidige niveau gehandhaafd moeten blijven, desnoods door bijdragen uit gemeentelijke middelen. Eventuele knelpunten zullen moeten worden opgelost. • De bushaltes moeten waar mogelijk toegankelijk worden gemaakt voor mensen die beperkt zijn in hun mobiliteit. • Bij de ontwikkeling van het Centraal Station dient extra aandacht gevraagd te worden voor de bereikbaarheid door ouderen, mensen die beperkt zijn in hun mobiliteit en visueel gehandicapten. c. Fietsbeleid Trends en ontwikkelingen Het scheiden van verkeersstromen (bijvoorbeeld auto’s en fietsen) vindt steeds meer ingang. In planologische ontwikkelingen wordt steeds meer rekening gehouden met de toenemende vraag aan mobiliteit door alle groepen in de samenleving De visie van de ChristenUnie Fietsverkeer levert in de steden een belangrijke bijdrage aan de leefbaarheid en de klimaatdoelstellingen. Bovendien zorgt het gebruik van de fiets er voor dat de binnensteden minder snel verstopt raken. De gemeente zal dan ook behoorlijke aandacht moeten hebben voor het fietsverkeer. De fietsroutes binnen de gemeente moeten zo veel mogelijk gescheiden worden van het overige verkeer.
Pagina 20, van 33
Verkiezingsprogramma 2010 – 2014 Concrete uitwerking • Het gemeentelijk beleidsplan langzaam vervoer, waarin ook het fietsbeleid is opgenomen, moet in de komende periode herzien worden. • Op rotondes binnen de bebouwde kom moet de fiets voorrang krijgen. • In de winkelcentra, de binnenstad, bij de stations en bij de bushaltes moeten voldoende mogelijkheden voor het parkeren van fietsen komen, bij voorkeur in de vorm van bewaakte stallingen. • De gratis bewaakte fietsenstallingen in de binnenstad moeten blijven. De gemeente zal actief de bekendheid van deze fietsenstallingen moeten vergroten. • De gemeente werkt actief mee aan het realiseren van verkeerslessen bijvoorbeeld op de scholen en bij instellingen. d. Parkeren Trends en ontwikkelingen Voor de uitstoot van CO2 worden er door de Europese Unie steeds strakkere normen geformuleerd. Op het gebied van veiligheid worden de eisen die gesteld worden aan voertuigen op een steeds hoger niveau gebracht en anderzijds worden er maatregelen getroffen om de verkeersveiligheid op straat te verhogen. De visie van de ChristenUnie De ChristenUnie laat zich leiden door drie criteria: veiligheid (o.a. verkeersveiligheid), milieu (bescherming van Gods schepping: mensen, dieren, groen) en leefbaarheid (lawaai, CO2, hoeveelheid groen, etc.). Concrete uitwerking • De gratis pendeldiensten tussen park and ride terreinen aan de rand van de stad en de binnenstad dienen periodiek geëvalueerd te worden en zo nodig versterkt. • Het informatiesysteem over de beschikbaarheid van parkeerplaatsen dient uitgebreid te worden tot aan de randen van de stad zodat onnodig zoekverkeer wordt voorkomen. • Achteraf betalen heeft bij het betaald parkeren de voorkeur. • Het betalen van parkeergarages dient per minuut te gebeuren. • Vanwege de beperkte ruimte in de binnenstad is het parkeren op straat veel duurder dan het parkeren in garages. • De ChristenUnie is er voorstander van dat het leerlingenvervoer ruimhartig wordt verzorgd. De gemeente tracht voorzieningen te treffen zodat scholieren in het basisonderwijs niet langer dan een half uur in een bus zitten onderweg naar en van school.
Pagina 21, van 33
Verkiezingsprogramma 2010 – 2014 6
MODERNE ECONOMIE
a. Werkgelegenheid en werkloosheid Trends en ontwikkelingen Bij het schrijven van dit programma zit Nederland in een stevige recessie. Hoe de economische ontwikkelingen in de komende jaren zullen zijn, valt onmogelijk te voorspellen. Naast bedreigingen zoals afnemende bedrijvigheid en toenemende werkloosheid, biedt deze situatie ook kansen om tot een duurzamere economie te komen. Mede door de toegenomen scholingsgraad van de beroepsbevolking en de stijging van de kosten van arbeid wordt de Nederlandse economie steeds meer een kenniseconomie. Dat leidt tot een verschuiving van industriële bedrijvigheid naar dienstverlening. Dat heeft zijn weerslag op locaties en inrichting van bedrijventerreinen. Op veel bedrijventerreinen heeft parkmanagement zijn intrede gedaan. Vooral met het doel de veiligheid te vergroten. Concrete uitwerking • Voor de bestrijding van de recessie steunt de ChristenUnie het Alkmaarse beleid om investeringen in woningbouw en infrastructuur naar voren te halen. Ook in de komende jaren zal een aanjaagprogramma voor woningbouw in elk geval voortgezet moeten worden. • In het regionaal platform Arbeidsmarktbeleid zal met omliggende gemeenten, werkgevers en werknemersorganisaties en de ROC’s overlegd moeten worden over meer maatregelen om de recessie te bestrijden en hen die buiten het arbeidsproces vallen te herscholen, om te scholen of bij te scholen of tijdelijk vervangend werk aan te bieden. • De ontwikkeling van bedrijventerreinen zal er op gericht moeten zijn om aan meer inwoners in de regio werkgelegenheid vlak bij huis te bieden. • Werk in de prostitutie, gokhallen en coffeeshops wordt door het Alkmaarse Werkplein niet als passende arbeid beschouwd voor werkzoekenden. Voor Alkmaar zal dit een bindende voorwaarde moeten zijn om deel te nemen aan de samenwerking in het Werkplein. • De ChristenUnie vindt dat het opvoeden van kleine, nog niet schoolgaande kinderen als passend werk voor alleenstaande ouders met gezinsverantwoordelijkheid moet worden beschouwd. Met name het beleid bij de uitvoering van de Wet Werk en Bijstand zal hierop moeten worden toegesneden. In die situaties zal wel verdere scholing en het aanvaarden van een deeltijdbaan moeten worden gestimuleerd. • De Wet Werk en Bijstand wordt wat de ChristenUnie betreft ruimhartig uitgevoerd, zowel wat het inkomens- als het werkdeel betreft. Bij de uitwerking van het beleid zal nauw samengewerkt moeten worden met het Platform Sociale Zekerheid. • Het Werkvoorzieningschap Noord Kennemerland (WNK) zal als leerwerkbedrijf voor mensen met een beperking ingericht moeten worden. Niet alleen voor SWgeïndiceerden, maar ook voor anderen met een beperking zoals Wajong, WIA, WAO e.d. Daarnaast is het reïntegratiebedrijf voor mensen die zelf niet in staat blijken een baan op de arbeidsmarkt te kunnen vinden.
Pagina 22, van 33
Verkiezingsprogramma 2010 – 2014 b. Vestigingsbeleid en Detailhandel Trends en ontwikkelingen De detailhandel wordt zo langzamerhand gekenmerkt door de “ketens”. Starters hebben het moeilijk om een bedrijf gefinancierd te krijgen en draaiende te krijgen en te houden. Daardoor ontstaat er een groot verloop. Bedrijventerreinen zijn door de tijd ingehaald en niet meer afdoende toegerust. In de loop van de jaren is hierdoor een rommelige indruk ontstaan. Een nieuwe indeling en opdeling van de grond kan veel opleveren, ten gunste van een meer aantrekkelijke bedrijfsvoering voor de ondernemers. Ondernemers leggen de lat hoog bij het zoeken naar een plaats van vestiging. Bereikbaarheid, zowel fysiek als digitaal, en beschikbaarheid van een goed gekwalificeerde beroepsbevolking zijn daarbij sleutelwoorden. Hoe beter het gebied ontsloten is, hoe eerder een bedrijf zal kiezen voor een vestiging. Concrete uitwerking • Ondernemers hebben in Alkmaar één loket waar men met alle (aan)vragen terecht kan. Samen met het georganiseerde bedrijfsleven in Alkmaar zal gestreefd worden naar een efficiënte samenwerking tussen overheid en ondernemers. • Het industrieterrein Boekelermeer wordt als duurzaam bedrijventerrein ontwikkeld. De gemeente dient er voortdurend op toe te blijven zien dat de duurzaamheidcriteria ook worden gehaald. • In de wijkwinkelcentra zal een combinatie van functies (detailhandel, bibliotheek, bank etc.) mogelijk gemaakt moeten worden om de dienstverlening aan ouderen in eigen omgeving te kunnen garanderen. • De gemeenten in Noord Kennemerland dienen nauw samen te werken bij de ontwikkeling van bedrijventerreinen, concurrentie moet daarbij worden voorkomen. • De Alkmaarse bedrijventerreinen dienen ook aangesloten te zijn op het net van Openbaar Vervoer en goed bereikbaar te zijn voor fietsers. In de komende raadsperiode zal ook de noordelijke ontsluiting van het industrieterrein Beverkoog gerealiseerd moeten worden.
Pagina 23, van 33
Verkiezingsprogramma 2010 – 2014 7
VEILIGHEID
Trends en ontwikkelingen Integraal veiligheidsbeleid krijgt steeds meer aandacht. Denk aan het Politiekeurmerk Veilig Wonen, de Handreiking Veilig Uitgaan, het Keurmerk Veilig Ondernemen, de Veiligheid Effectrapportage en BIBOB, maar ook de aansluiting bij de veiligheidsregio’s is een goed voorbeeld. In toenemende mate staat het gedoogbeleid met betrekking tot coffeeshops onder druk. Steeds duidelijker wordt de enorme betrokkenheid van de criminele sector bij de drugshandel. En ook de criminele overlast van die drugshandel. Daardoor ontwikkelen zich twee stromingen. De ene stroming is voor sluiting van de coffeeshops. De andere stroming wil de coffeeshops legaal bevoorraden door bijvoorbeeld een gemeentelijke wietplantage. Het beleid van de politie is steeds meer afgestemd op kengetallen en landelijk en lokaal aangedragen aandachtspunten. Een onrustige wijk krijgt daardoor extra aandacht, maar zodra de onrust weg is, is ook de extra aandacht weg. Structurele aandacht voor zo’n wijk en preventieve aanpak van de problemen moet dan vanuit de gemeente komen. De inzet van particuliere beveiligingsbedrijven neemt toe. Er is de neiging om deze bedrijven ook in te zetten in probleemwijken. Vooral als er een capaciteits- of prioriteitsprobleem bij de politie is. Veiligheid is subjectief. Toch verschijnen er steeds vaker veiligheidsmonitors met kengetallen. Deze gegevens zijn goed bruikbaar maar wel een valkuil voor lokaal ad hoc beleid. Ad hoc beleid moet worden ingezet voor incidenten, het langere termijn beleid moet incidenten voorkomen. Burgernet, een samenwerkingsverband tussen burgers, gemeente en politie, is een nieuw initiatief om de veiligheid in de woon- en werkomgeving te bevorderen. De visie van de ChristenUnie De overheid is verantwoordelijk voor de openbare orde en veiligheid. Maar ook burgers, zowel individueel als collectief, hebben hierin een rol. Overheid en burgers werken samen aan een veilige en leefbare samenleving, elk vanuit hun eigen verantwoordelijkheden. De overheid staat voor een duidelijke handhaving van normen en waarden. Vertegenwoordigers van de lokale driehoek (burgemeester, politie en justitie) hebben daarin elk hun eigen taak en zorgen voor een nauwe, efficiënte en doeltreffende samenwerking. Ook het voorkómen van normoverschrijdend gedrag is belangrijk. Handhaving en preventie dienen in evenwicht te zijn. Partners in preventie zijn onder andere welzijnswerk, jeugdzorg, onderwijs en gezondheidszorg. Samenwerking tussen al deze partijen is van belang, maar mag niet uitmonden in overleg zonder resultaten. De gemeente kan hierin een (pro-)actieve en regisserende rol vervullen. Integrale aanpak van het veiligheidsbeleid is daarom noodzakelijk. De gemeenteraad kan daarvoor de gewenste kaders vaststellen. Burgers zijn actief betrokken bij veiligheid op straat, in de wijk en in huis. Burgers zijn de oren en ogen van de politie. Overlastgevend en crimineel gedrag moeten daarom blijvend gemeld worden bij de politie. Burgers spreken hun medeburgers aan op ongewenst en asociaal gedrag waarbij hun eigen veiligheid natuurlijk niet uit het oog mag worden Pagina 24, van 33
Verkiezingsprogramma 2010 – 2014 verloren. Burgers hebben respect voor hun medeburger, andermans eigendommen en de leefomgeving. De gemeente kan de inzet van de burgers versterken door een BOA (Buitengewoon Opsporingsambtenaar) in te zetten. Deze is het aanspreekpunt voor de burgers en zo een verlengstuk van de politie. Hij/Zij kan de politie ontlasten bij parkeeren verkeersovertredingen. Aanpak van probleemjongeren: hard als het moet, zacht als het kan. Voor de ChristenUnie kan er geen sprake zijn van het gedogen van drugs, coffeeshops, drankketen, (illegale) prostitutie en andere situaties die veiligheidsrisico’s met zich meebrengen. Gedogen is geen oplossing, het creëert alleen maar weer nieuwe problemen. De overheid stelt duidelijk wat wel en niet mag en heeft oog voor de onderliggende problemen. Concrete uitwerking • Alkmaar zal moeten zorgen voor een voldoende zichtbare bereikbaarheid van de politie. Spreekuren in buurtcentra zijn een mogelijkheid maar daar moet ruim bekendheid aan worden gegeven. Voor het doen van aangifte behoort geen wachttijd te zijn. • De Alkmaarse brandweer steunt op een vrijwilligerskorps met een grote betrokkenheid en inzet. Een goede betaalbare brandweervoorziening in Alkmaar kan niet zonder een ruim voorzien vrijwilligerskorps. Bij de reorganisatie die na de oplevering van de nieuwe brandweerkazerne nodig is zal het behoud van het vrijwilligerskorps maximaal gewaarborgd moeten worden. De ChristenUnie is er voorlopig nog niet van overtuigd dat kazernering van vrijwilligers nodig is. • De ChristenUnie is voor het instellen van blowverboden in de buurt van scholen, bij speelplaatsen, sportterreinen en sporthallen en in het centrum van de stad. • De kosten van vandalisme zullen op de daders verhaald moeten worden. In het Stadsblad zullen regelmatig de resultaten hiervan gepubliceerd moeten worden en de omvang van schade ten gevolge van vandalisme door middel van een ‘vandalismemeter’. • Graffiti en wildplakken dienen bestreden te worden, de daders zo mogelijk opgespoord en de kosten op hen verhaald. De gemeente dient zorg te dragen voor voldoende plekken waar affiches wel mogen worden geplakt. • De sociale samenhang tussen mensen en groepen mensen in de stad moet versterkt worden door het faciliteren van wijkplatforms en buurtverenigingen Het buurtgericht samenwerken van de gemeente verdient hierbij optimale steun. Vergunningen voor buurtfeesten en samenkomsten van buurtgenoten dienen soepel verstrekt te worden, los van het evenementenbeleid van de gemeente. • Het veiligheidsbeleid in een wijk dient tot stand te komen door een jaarlijks wijkveiligheidsplan dat de politie samen met de wijk opstelt. • De vestiging van gokhallen, bordelen en coffeeshops heeft in Alkmaar haar grenzen bereikt. Meer is niet nodig en meer moet dan ook verder niet worden toegestaan. De ChristenUnie staat een uitsterfbeleid voor. • Naast de bestrijding van gedwongen prostitutie moet er ook in Alkmaar uitstapprogramma voor prostituees worden ontwikkeld waar bij hen een economisch zekere toekomst kan worden geboden buiten de prostitutie. • De ChristenUnie is voor het invoeren van zogenaamde “Doe Normaal contracten” Mensen die op wat voor manier regelmatig voor overlast zorgen, krijgen een contract aangeboden waarbij ze kunnen kiezen tussen het ophouden met de overlast of het ondergaan van sancties. • Bij de reorganisatie van de Brandweer dient het jeugdbrandweerkorps behouden te blijven. Pagina 25, van 33
Verkiezingsprogramma 2010 – 2014 • Ook de Veiligheidsregio Noord Holland Noord dient met het systeem van SMS alert te gaan werken, al was het alleen maar in Alkmaar. • Het contact tussen scholen en politie waarbij elke school in Alkmaar periodiek een intensief contact heeft met een vaste vertegenwoordiger van het politiekorps dient behouden te blijven.
Pagina 26, van 33
Verkiezingsprogramma 2010 – 2014 8
BESTUUR EN MIDDELEN
Trends en ontwikkelingen De positie van de gemeente wordt steeds belangrijker. Het Rijk en de provincies decentraliseren allerlei taken naar het lokale niveau. Die vele en vaak nieuwe taken vragen om een goed toegerust ambtenarenapparaat en een efficiënte uitvoering. Mede daardoor is er ook een tendens naar schaalvergroting De gemeente moet kunnen aantonen dat zij in staat is tot effectief en efficiënt handelen. Periodieke bestuurskrachtmetingen en allerlei bench marks (onderlinge vergelijkingen tussen gemeenten) krijgen steeds meer voet aan de grond. Daarbij wordt nog wel eens vergeten dat niet alles in cijfers uit te drukken valt. De visie van de ChristenUnie Met de decentralisatie komen veel taken terecht op gemeentelijk niveau. Dat past bij de visie van de ChristenUnie. De gemeente staat het dichtst bij de burger en voor die zaken die bij uitstek de burger treffen is dit het beste niveau van uitvoering en verantwoording. Het Rijk moet daar ook voldoende middelen voor geven. De gemeente heeft haar eigen set van taken, waar zij greep op moet kunnen houden. Door schaalvergroting en intergemeentelijke bestuursvormen zien wij vaak de verantwoordelijkheden vertroebelen. Ook herkent de burger zich vaak niet meer in zijn bestuur. De ChristenUnie waardeert de lokale gemeenschappen en hecht aan het eigene van de lokale gemeenschap. Keuzes voor schaalvergroting willen wij voeren gericht op inhoud, kwaliteit, draagvlak en herkenbaarheid. Een herindeling slechts gemotiveerd door de kwantiteit (bijvoorbeeld het aantal inwoners) verdient niet onze steun. Deze lijn doortrekkend binnen de gemeente wil de ChristenUnie ook serieus kijken naar mogelijkheden om wijken, buurten en dorpen meer eigen verantwoordelijkheden te geven, zo mogelijk ook met eigen budgetten. Tegelijkertijd zoekt de ChristenUnie altijd de constructieve samenwerking met omliggende gemeenten, de regio en de provincie. Binnen de lokale overheid zien wij een wijzigende rol van de burgemeester, als zelfstandig bestuursorgaan. De bevoegdheden zijn groot en door de tijd heen verruimd. Zo is de burgemeester voorzitter van het regionaal College, lokale driehoek (politie) en veiligheidsregio. Ook kan hij tijdelijke huisverboden en gedwongen opvoedingsondersteuning opleggen. Verantwoordelijkheid vraagt verantwoording afleggen aan een democratisch gelegitimeerd orgaan. De ChristenUnie wil in Alkmaar de burgemeester dan ook blijven uitdagen zich te verantwoorden en te oriënteren op een breed gedragen opinie van de volksvertegenwoordiging. Concrete uitwerking • Participatie van burgers in het gemeentelijk bestuur is ook in Alkmaar goed georganiseerd en strak gereglementeerd. Dat zal zo moeten blijven. Wel zal helder en duidelijk moeten worden aangegeven waarover geparticipeerd wordt en waar de grenzen van de participatie liggen, de gekozen gemeenteraad heeft altijd het laatste woord. • Het verminderen van regels behoort tot het bestaande beleid. Natuurlijk moeten overbodige regels geschrapt worden en zijn regels bedoeld om doelen voor de burger te bereiken en moet dat steeds getoetst worden. Aan de andere kant kan een ingewikkelde samenleving met tal van belangen niet zonder regels om elke burger tot haar recht te laten komen. Een verstandig gemeentebestuur zoekt hierin een evenwicht. Pagina 27, van 33
Verkiezingsprogramma 2010 – 2014 • De ChristenUnie wil dat burgers weten wat zij van hun lokaal bestuur kunnen verwachten. De gemeente kan zichtbaar maken wat de burger van haar kan verwachten met servicenormen en een burgerhandvest. Wij opteren voor een gemeentelijke organisatie, gemaakt voor de burger en ondernemer en ingericht vanuit de ‘één loket’gedachte. • Het gemeentebestuur werkt met Ondernemend Alkmaar aan een inventarisatie van overbodige regels. Wellicht moet via burgerpanels ook onderzocht worden of burgers ingeschakeld kunnen worden bij het onderzoek naar overbodige of ineffectieve regels. • De ChristenUnie wil een duidelijke samenwerking tussen raad en College. Samenwerken vraagt helder inzicht in de eigen rollen en de bereidheid de ander de ruimte te geven. De raad dient zich te versterken in haar kaderstellende rol door het volgen van een helder besluitvormingsproces, de beleidsklok. • Alkmaar kent wijkwethouders, maar de gemeenteraad dient haar rol als volksvertegenwoordiger ook te versterken en dient ook bij zaken die op wijkniveau spelen het college te controleren. • Een gemeentelijke overheid moet controleerbaar en integer zijn. Dat vraagt voortdurende aandacht en onderhoud. Het integriteitbeleid dient jaarlijks geëvalueerd te worden en getoetst te worden op haar effectiviteit. • Burgemeester en de andere leden van het college dienen zich te verantwoorden voor hun inzet in gemeenschappelijke regelingen, regionaal college (politie), driehoek en veiligheidsregio. Periodiek brengen zij over hun werkzaamheden hierin verslag uit aan de gemeenteraad. • De ChristenUnie staat een sobere overheid voor die ruimte geeft aan het particuliere initiatief. Daarbij dient het religieuze of levensbeschouwelijke karakter van dat particuliere initiatief buiten beschouwing te blijven. • De inzet op maatschappelijk terrein buiten de gemeentegrenzen is slechts bij uitzondering een zaak van de gemeente. Stedenbanden moeten echt een zinvolle bijdrage leveren, en niet drijven op een paar enthousiastelingen of lijden aan het ‘schoolreisjes gevoel’. • Wij willen bevorderen dat millenniumdoelstellingen behaald worden zonder te vervallen in bemoeizucht en het voor de burger te willen oplossen. Waar wij zelf aan zet zijn, geven wij het goede voorbeeld.
Pagina 28, van 33
Verkiezingsprogramma 2010 – 2014 9
REGIONALE SAMENWERKING
Trends en ontwikkelingen Naast de traditionele herindeling werken ook zelfstandige gemeenten steeds meer samen, in gemeenschappelijke regelingen en in nieuwere constructies als het “Samen En Toch Apart” model (SETA).Ook door ontwikkelingen als de veiligheidsregio en de inzet van veel provincies is de druk tot intergemeentelijke samenwerking toegenomen. De regio Noord Kennemerland heeft een tijd gehad van intensieve samenwerking tussen gemeenten met zelfs een apart bestuursorgaan dat die samenwerking stimuleerde en vorm gaf. Nu wordt samengewerkt in Noord Holland Noord en samen met de Kamer van Koophandel en het bedrijfsleven in NoordWest8 dat het economisch beleid mee helpt vorm te geven. De visie van de ChristenUnie De regionale samenwerking dient gedragen te worden en te worden vormgegeven door de lokale democratisch gekozen besturen. Aan extra bestuursorganen op bovenlokaal niveau heeft de ChristenUnie geen behoefte. Concrete uitwerking • De ChristenUnie steunt de initiatieven voor intergemeentelijke samenwerking in de regio. • De ChristenUnie wijst een aparte raad van vertegenwoordigers van gemeenteraden om een regionaal beleid vorm te geven en te controleren af. • De samenwerking in NoordWest8 zal ook in de komende periode door de ChristenUnie worden gesteund. • Voor herziening van gemeentegrenzen is rond Alkmaar de komende vier jaar geen aanleiding.
Pagina 29, van 33
Verkiezingsprogramma 2010 – 2014 10 FINANCIËN Trends en ontwikkelingen In onze samenleving lijkt het vaak alsof alles draait om geld. Hoewel de begroting van een gemeente vol cijfers staat, gaat het uiteindelijk niet om die cijfers maar om het verhaal achter de cijfers. Het gaat om het beleid. Beleid maken betekent keuzes maken: waaraan mag hoeveel geld besteed worden? De invoering van de dualisering in het gemeentebestuur in 2002 heeft geleid tot de ontwikkeling van een programmabegroting. Grote winst van een goede programmabegroting is de juiste mix van beschrijving van beleidskeuzes en het weergeven van de financiële vertaling daarvan. De ruimte voor een eigen gemeentelijk belastinggebied lijkt steeds kleiner te worden. De laatste jaren wordt bij de controle van de gemeentelijke bestedingen steeds meer aandacht besteed aan de vraag of gelden doelmatig en rechtmatig zijn besteed. De ChristenUnie juicht deze ontwikkeling toe. De gemeenteraad en het College van B&W en het ambtelijk apparaat - moeten steeds in onderlinge samenwerking alert blijven op deze ijkpunten. Er moet duidelijkheid verschaft worden over gemaakte keuzes en er moet begroot en verantwoord worden op basis van heldere normen. De visie van de ChristenUnie Inwoners worden steeds mondiger en vragen verantwoording van de gemeente. De ChristenUnie staat hier positief tegenover omdat het terecht is dat het bestuur in het openbaar verantwoording aflegt. Het gaat over de besteding van publieke middelen. Het is de dure plicht van het gemeentebestuur om duidelijk te maken waaraan ze haar geld uitgeeft en hoe dit bijdraagt aan de bloei van de gemeente, zeker in economisch moeilijkere tijden. Concrete uitwerking • Het gemeentebestuur heeft de plicht om jaarlijks te zorgen voor evenwicht tussen inkomsten en uitgaven: een reëel sluitende begroting is de norm. Een meerjarenraming is noodzakelijk om op middellange termijn goed zicht te houden op de financiële situatie van de gemeente. • Het opbouwen en bewaken van een goede reservepositie is belangrijk om eventuele tegenvallers op te vangen. Bestemmingsreserves en voorzieningen moeten regelmatig getoetst worden op de actuele behoefte. • De OZB is de belangrijkste belasting die de gemeente ‘vanaf haar eigen grondgebied’ mag heffen. De hoogte van de OZB-tarieven is bij uitstek een politieke afweging. De ChristenUnie vindt dat bij de vaststelling van de OZB-tarieven de volgende onderdelen moeten worden betrokken: - financiële positie van de gemeente - ambitieniveau van de gemeente - het totaalplaatje van de eigen belastingen en heffingen, in relatie tot andere gemeenten. • De tarieven van de OZB mogen geen sluitpost van de begroting vormen waarmee naar believen tekorten kunnen worden gedekt. De jaarlijkse aanpassing van de OZB-tarieven moet plaatsvinden op basis van heldere beslisregels. • Het heeft de voorkeur om dit bij aanvang van een nieuwe raads- en collegeperiode in beleidsuitgangspunten vast te stellen. • De ChristenUnie vindt dat het gemeentebestuur zich terughoudend moet opstellen waar het gaat om het verhogen van de lastendruk voor de inwoners. Efficiëntieverbetering Pagina 30, van 33
Verkiezingsprogramma 2010 – 2014
•
•
•
•
•
•
•
• •
moet een voortdurend proces zijn onder andere om de lokale lastendruk binnen de perken te houden. Indien de financiële draagkracht van burgers daartoe aanleiding geeft, behoort kwijtschelding van verschuldigde belasting(en) en heffingen in individuele gevallen tot de mogelijkheid. Het gemeentebestuur maakt duidelijk op welke wijze een verzoek tot kwijtschelding kan worden ingediend. Het kwijtscheldingsbeleid is een belangrijk onderdeel van beleid in de strijd tegen sociaal isolement en armoede. Het College van B&W moet zich inspannen om het kwijtscheldingsbeleid bekend te laten zijn bij de groepen waarvoor het bedoeld is. Wanneer een gemeente veel ruimtelijke ontwikkelingen heeft, is het goed om daarvoor een Grondbedrijf op te zetten, daarom heeft ook Alkmaar een grondbedrijf en een wethouder grondzaken. Binnen een dergelijk grondbedrijf moet de gemeenteraad kaders stellen voor de volgende onderdelen: - mate van risico dat binnen het grondbedrijf gedragen kan worden - wie de regie voert over projecten (gemeente, projectontwikkelaars of gezamenlijk) - omvang van een passende reserve - regels voor eventuele opname uit de reserves van het grondbedrijf Het college van B & W verschaft de gemeenteraad c.q. de raadscommissies minimaal één maal per jaar een overzicht van de exploitatie van het Grondbedrijf. Dit overzicht moet binnen drie maanden na afloop van het boekjaar beschikbaar zijn. De Raad krijgt hierdoor inzicht in de financiële situatie van het grondbedrijf en van de onderscheiden grondcomplexen. Bij de begroting en de jaarrekening moet ruime aandacht worden geschonken aan de risicoparagraaf. De belangrijkste risico’s moeten worden benoemd en van bedragen worden voorzien. Hierdoor kan er begrotingstechnisch rekening met deze risico’s worden gehouden. In het najaar van 2008 heeft de wereld gemerkt dat banken kunnen omvallen. Omdat gemeenten met publieke middelen omgaan, moet het treasury-statuut goed op orde zijn. In ieder geval moet duidelijk en solide beleid worden ontwikkeld over het uitzetten van tijdelijk ‘overtollige’ middelen, spaargelden en beleggingen. Dat treasury-statuut dient dan ook periodiek te worden geëvalueerd door de gemeenteraad die het heeft vastgesteld en zo nodig aangepast aan nieuwe ontwikkelingen. Meestal zal het betekenen dat nieuwe ontwikkelingen terughoudend worden toegepast, uiterste voorzichtigheid is richtsnoer bij het handelen in overheidsgeld. Financiële ondersteuning van maatschappelijke activiteiten is een hulpmiddel om de samenleving tot bloei te laten komen. De ChristenUnie staat dan ook positief tegenover het subsidiëren van bijvoorbeeld sportverenigingen, culturele activiteiten en voorzieningen. In beleidsnota’s moet helder worden vastgelegd wat de bedoeling is van gemeentelijke financiële ondersteuning en welke effecten van de subsidie verwacht worden. De zorgvuldigheid eist dat ook veel aandacht wordt besteed aan de subsidiegrondslagen. Het subsidiebeleid moet zijn vastgelegd in een algemene subsidieverordening en in goed onderbouwde uitvoeringsbesluiten. Enkele algemene uitgangspunten voor subsidieverstrekking: - de te subsidiëren activiteiten/voorzieningen moeten duidelijk omschreven zijn. - eigen verantwoordelijkheid van particulieren en organisaties wordt benadrukt. Subsidies betekenen in beginsel een aanvulling op eigen financiële middelen. - Verenigingen zullen altijd reële contributies moeten heffen. Het is zinvol om regelmatig de hoogte van de structurele subsidies te herijken (zerobased budgetting). subsidie kan alleen gegeven worden voor activiteiten/voorzieningen die algemeen toegankelijk zijn. Dit geldt ook voor organisaties die werken vanuit een bepaalde
Pagina 31, van 33
Verkiezingsprogramma 2010 – 2014
•
• • •
• • • •
levensbeschouwing. Activiteiten die gericht zijn op levensbeschouwelijke vorming, worden niet gesubsidieerd. activiteiten/voorzieningen die in strijd zijn met de normen en waarden die ons in de Bijbel gegeven zijn en/of die in strijd zijn met algemene fatsoensnormen of de goede zeden, komen wat de ChristenUnie betreft niet in aanmerking voor gemeentelijke subsidie. De ChristenUnie streeft naar een begroting die sluitend is in meerjarenperspectief De ChristenUnie vraagt helderheid over het ‘meerjarenperspectief’ waarbij gemaakte keuzes in beginsel als taakstellend moeten worden beschouwd. Raad en College moeten blijvend streven naar verhoging van de informatiewaarde van de programmabegroting. De raadswerkgroep waarin de ChristenUnie een groot aandeel had heeft goed werk verricht maar is nog niet klaar. De samenhang tussen gemeentelijke activiteiten en het overzicht van de financiën kan naar ons oordeel veel sterker. Er zal een goede en heldere afweging moeten plaatsvinden tussen het ambitieniveau van de gemeente en de hoogte van de gemeentelijke lasten. De ChristenUnie vraagt veel aandacht voor lange termijn aspecten van de begroting, zoals goede planning van onderhoudbudgetten, en degelijke investeringsramingen. Structurele lasten moeten met ‘structurele middelen’ worden gefinancierd. Het College doet jaarlijks verslag van de kostendekkendheid van de verschillende heffingen. De gemeenteraad kan haar kaderstellende taak inhoud geven door voor belangrijke heffingen de gewenste dekkingsgraad vast te leggen. Te denken valt aan de dekkingsgraad van de afvalstoffenheffing of de dekkingsgraad voor de begraafplaatsen.
Pagina 32, van 33
Verkiezingsprogramma 2010 – 2014 Afsluitend U hebt kunnen lezen waar de ChristenUnie de komende vier jaar voor staat. Als ChristenUnie politici beseffen wij dat de bloei van onze gemeente ook afhangt van de zegen van God. De ChristenUnie wil, vanuit een stabiele en positieve grondhouding, met de genoemde visies en concrete uitwerkingen aan de slag. Net als de afgelopen vier jaar zal onze gedrevenheid en betrokkenheid daarbij leidend zijn. Daarvoor hebben wij uw steun nodig. Niet alleen via uw stem op onze partij. Ook uw inspraak en meedenken is voor de ChristenUnie, ook in de nieuwe raadsperiode, van groot belang.
Alkmaar, december 2009
Kandidatenlijst 1
2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17
Geert Jongsma, fractievoorzitter Kerkuilstraat 28 1826 KB Alkmaar 06-11034325
[email protected] Ed van de Leijgraaf Dick Scheepstra Renske van Helden Bas van der Bent Peter Dekker Piet van Veelen Berthe Lieffijn-van der Ploeg Gerhard Schutten Anneke Korf-Janze Hans van 't Zand Evert Brink Dirk Koens Henk Eilander Japke Marsman-Elzinga Koos Smith Wim Steller, voorzitter ChristenUnie Alkmaar Tirolstraat 86 1827 EW Alkmaar 06-27012630
[email protected]
website: www.alkmaar.christenunie.nl
Pagina 33, van 33