VASTENESTAFETTE 2013 Een werkmodel voor de Vastenaktie

Versie november 2012

Vastenaktie 2013 Begeleidingstraject Bisdom Rotterdam

VASTENESTAFETTE 2013 Een werkmodel voor de Vastenaktie Voortbouwend op de ervaringen van voorgaande jaren wil het bisdom Rotterdam voor de derde keer een Vastenestafette organiseren in de veertigdagentijd (13 februari – 30 maart 2013). In 2012 deden 21 geloofsgemeenschappen mee. Daarmee vulden ze de helft van het aantal vastendagen. Om meer parochiekernen te kunnen laten meedoen en de afstanden tussen twee plaatsen enigszins te beperken, zullen we in 2013 met twee vastenestafettekringen werken. Een groei naar 30 deelnemende parochiekernen moet dan haalbaar zijn. Wat is een Vastenestafette? Het model van de Vastenestafette hebben we overgenomen van het bisdom Breda. Daarmee geven we invulling aan de Veertigdagentijd als voorbereiding op het Paasfeest en brengen we de Vastenaktie onder de aandacht van een breder publiek. Van oudsher waren praktijken van vasten, gebed en aalmoezen geven verbonden aan deze periode. Tegenwoordig spreken we eerder van soberheid, spiritualiteit en solidariteit. De Vastenestafette kunnen we kernachtig omschrijven als een keten van geloofsgemeenschappen, die ieder op een eigen dag of dagdeel aandacht vragen voor hun Vastenaktieproject via een activiteit met een mix van soberheid, spiritualiteit en solidariteit. Landelijk voert de bisschoppelijke Vastenaktie in 2013 campagne voor een project rond arbeidsmigratie in Honduras. Veel parochies zetten zich in voor dit landelijke project. Soms kiest een parochie voor een eigen, door de Vastenaktie goedgekeurd project. In beide gevallen kunnen parochies meedoen met de Vastenestafette. Inhoudelijk sluit het werkmodel van de Vastenestafette ook goed aan bij de landelijke slogan “De Vastenaktie van …”. (zie bijlage 1) Doelen • mensen laten zien dat meer sober leven een goede manier is om op een persoonlijke wijze invulling te geven aan het streven naar een betere wereld en het werken aan gerechtigheid. • verbanden leggen tussen mensen, groepen en instellingen via het middel van de Vastenestafette om hen te laten ervaren dat zij deel uitmaken van een bredere beweging. • aan de buitenwereld laten zien, dat op veel plaatsen in het bisdom Rotterdam mensen zich inzetten voor de Vastenaktie • uitdragen dat het beoefenen van soberheid ruimte vrijmaakt om relaties te herstellen met anderen (solidariteit), met de schepping (duurzaamheid) en met God (spiritualiteit). Inhoud Plaatselijke geloofsgemeenschappen (of eventuele andere deelnemers zoals een school, zorginstelling of klooster) organiseren een programma van een dag of een dagdeel met een mix van soberheid (vasten), spiritualiteit (gebed en bezinning) en solidariteit (dienst aan de naaste, informatie over het Vastenaktieproject, fondswerving).

1


Suggesties voor programmaonderdelen Op de site van de Vastenaktie komen nog diverse tips en materialen te staan voor de invulling van een vastendag of Vastenestafette: • ‘Vastendag 2013: suggesties voor opzet en activiteiten’ • PowerPointpresentatie ‘Vasten, anno 2013’ In de handreiking van 2012 zijn ook nog wel geschikte tips te vinden, maar niet toegesneden op het project in Honduras. Zie http://www.bisdomrotterdam.nl/bisdomrotterdamnu/perspublicatie/Documents/Vastendag2012.pdf Kloosterdag De parochie O.L. Vrouw van Sion (Maasland, Schipluiden, Den Hoorn) hield in de Veertigdagentijd van 2011 drie zogenaamde kloosterdagen, in elke parochiekern één. De parochianen werden uitgenodigd om een dag als kloosterling te leven, maar dan gewoon met een groep mensen in de eigen parochie van 9.30 uur in de morgen tot 15.15 uur in de middag. Zo kon men de vasten extra diepgang geven. Het ritme van een kloosterling wordt bepaald door samen te bidden op gezette tijden van de dag. Door het luiden van de bel wordt iedereen voor het gebed opgeroepen. Ook zijn er perioden waarin er niet wordt gepraat. Er is een dagindeling waarin er een tijd is voor meditatie, een tijd om te werken, een tijd om samen bezinnend bezig te zijn, een tijd om samen te luisteren naar een lezing, een tijd om koffie en thee te drinken en een tijd om de maaltijd te gebruiken. Voor deelname aan deze dag werd geen financiële bijdrage gevraagd. Wel was er een collecte voor het dekken van de onkosten en een bijdrage aan het Vastenaktieproject. Soberheid - vasten Guus Prevoo, veldwerker van de Vastenaktie, gaf op het Theologencafé van 11 februari 2011 een presentatie over 'Vasten, vroeger en nu'. Hij schetste de Bijbelse en historische wortels van het vasten. Er zijn verschillende vormen van vasten of je zelf iets ontzeggen: • niet of minder eten (maar gebruik wel voldoende water of vruchtensap) • 'Nat-zat-wat': een klassiek katholiek model om te vasten (tot de jaren zestig) nat: een licht ontbijt, vooral bestaand uit vloeibare voeding zat: bij de lunch een gewone maaltijd wat: bij het avondeten een sobere maaltijd. • een sobere maaltijd na een bepaald tijdstip • sobere maaltijden gedurende de hele dag, maar dan wel zoveel mogelijk met biologische of Fairtrade producten Spiritualiteit - bidden • een of meerdere gebedsmomenten gedurende de dag ter opening of afsluiting van een dagdeel. Zie ook: Liturgiekatern 2013 Vastenaktie • lezen en bespreken van een aantal Bijbelteksten (lezingen van de dag of het weekend, teksten over vasten en ommekeer) • meditatie en bespreking van een hongerdoek. Drie hongerdoeken lenen zich in het bijzonder voor het vastenaktieproject in Honduras: o ‘Hoeveel broden hebben jullie?’, de nieuwe hongerdoek uit Bolivia o ‘God onder ons. De werken van barmhartigheid’ uit 2011 o ‘De vreemdeling in ons midden’ uit Zuid-Afrika • een bezinning over vasten in deze tijd. Bv. aan de hand van 'Vasten voor beginners'.

2


Solidariteit – aalmoezen geven – dienst aan de naaste • informatie over Honduras en het Vastenaktieproject. Middelen: DVD met projectinformatie van de Vastenaktie, spreker. • aandacht voor opvang van arbeidsmigranten en vluchtelingen in eigen land. Voorbeelden: werkgroep Apoyo a la Mujer van de Spaanstalige parochie in Rotterdam (E: [email protected]), Diaconie Franstalige Afrikanen in Leiden (via Tamara Breton; E: [email protected]), opvanghuis Plexat in Rotterdam-Zuid (via Connie van den Broek; E: [email protected]) • diaconale activiteit (bv. wandelen met bewoners zorginstelling, schoonmaken terrein, opknappen gebouw, inzamelen voedsel voor Voedselbank e.d.) • fondswerving voor Vastenaktieproject. Estafettekarakter Het estafettekarakter komt tot uitdrukking via het letterlijk doorgeven van twee voorwerpen als estafettestokje van de ene deelnemende parochie of geloofsgemeenschap aan de andere: • Een speciale kaars van 24 cm met het opschrift ‘Vastendag’, ter beschikking gesteld door de Vastenaktie. Deze kaars kan branden tijdens de vieringen of andere activiteiten. • Een dummy (boek met lege pagina’s), waarin deelnemers een voorbede, wens of persoonlijke gedachte kunnen schrijven. Ook kan de MOV-groep een pagina vullen met het programma van de vastendag, enige hoogtepunten e.d. (Zie voor een impressie van bijdragen uit de afgelopen jaren bijlage 2). Hoe komen deze voorwerpen van de ene deelnemende parochie naar de andere? Het is de verantwoordelijkheid van de MOV-groep om er voor te zorgen, dat een lid van de werkgroep of een andere parochiaan aanwezig is bij (minimaal) het laatste uur van de Vastenestafetteactiviteit op de dag ervoor. Aan het eind van die activiteit krijgt men dan de kaars en het boek overhandigd en neemt men die mee naar de eigen parochie. Het staat MOV-groepen vrij om in onderling overleg andere afspraken te maken (b.v. brengen in plaats van halen), maar het initiatief voor het contact ligt altijd bij de ontvangende MOV-groep. Op de webpagina http://www.bisdomrotterdam.nl/algemeen/pastoraledienstverlening/Pages/Vastenestafette201 3.aspx worden de emailadressen en telefoonnummers van de contactpersonen vermeld. We zullen ook weer een voorstel doen voor teksten en gebeden bij de opening en overhandiging. Twee kringen Om meer parochiekernen te kunnen laten meedoen en de afstanden tussen de deelnemende parochies enigszins te kunnen beperken, gaan we in 2013 uit van twee kringen. In 2013 doen dus twee kaarsen en twee dummies de ronde. Dat geeft ons wat flexibiliteit in het bepalen van de routes van de estafette. Kleine kaars De Vastenaktie heeft ook een kleine kaars gemaakt met het opschrift 'Vastendag'. Elke deelnemende MOV-groep krijgt die t.z.t. toegestuurd of anderszins overhandigd. De kaars is een herinnering aan de deelname aan de vastenestafette. Coördinatie Vastenestafette De sectie Dienen van het bisdom Rotterdam verzorgt de coördinatie van de Vastenestafette in het bisdom. Parochies (MOV-groepen) kunnen hun voorkeursdatum of data van activiteiten voor deelname aan de vastenestafette doorgeven. (E: [email protected] of [email protected] ) 3


Als een parochiekern b.v. meerdere sobere maaltijden organiseert, zou een daarvan onderdeel kunnen zijn van de Vastenestafette. Als alle data van deze maaltijden bij ons bekend zijn en wij de keuze mogen doen, kunnen we rekening houden met andere aanmeldingen, zodat zoveel mogelijk geloofsgemeenschappen kunnen deelnemen aan de vastenestafette. Zo bleek in het verleden de woensdag een heel populaire avond te zijn voor een sobere maaltijd. Als parochie A een reeks van 6 maaltijden op woensdagavonden houdt, parochie B drie en parochie C één en ze zouden alle drie slechts één datum aanmelden, is de kans niet denkbeeldig, dat data samenvallen. Dan moeten we parochies teleurstellen, wat niet nodig was geweest als we het hele overzicht hadden gehad. Om de afstanden beperkt te houden, kan een cluster (samenwerkende parochies, parochiekernen of MOV-groepen) ook besluiten een hele week of deel daarvan voor zijn rekening te nemen. Die aanvraag krijgt voorrang, In 2012 organiseerden de vijf parochies van de federatie Oostland een vastenestafette op achtereenvolgende dagen tussen 29 februari en 6 maart als onderdeel van de grote estafette door het bisdom. Elke parochie nam één activiteit voor haar rekening. Samen zorgden ze voor een afwisselend programma. De activiteiten liepen uiteen van een sobere maaltijd tot ene fair trade markt en van het inzamelen van blikken voor de voedselbank tot een meditatieve viering rond de hongerdoek. Tijdens de sobere maaltijd gaf een van de jongeren die in de zomer van 2011 met Dare2Go naar Ethiopië was geweest een presentatie van het Vastenaktieproject. Bijgaande poster laat zien, dat burgemeester Ewald van Vliet van de gemeente Lansingerland de Vastenestafette Oostland steunde. Zodra een aanvraag binnenkomt, zullen we die op de webpagina http://www.bisdomrotterdam.nl/algemeen/pastoraledienstverlening/Pages/Vastenestafette201 3.aspx vermelden Daaraan kunnen nog geen rechten worden ontleend, maar andere parochies kunnen hiermee al wel rekening houden bij hun eigen planning. In de week van 17 december stellen we de indeling vast, geven die door aan de betreffende parochies/MOV-groepen en vermelden haar op de website. Daarbij zullen we proberen de onderlinge afstanden zo kort mogelijk te houden. Na half december kunnen parochies/MOV-groepen zich nog altijd aanmelden voor deelname aan de Vastenestafette, maar dan alelen voor de witte vlekken in het rooster. Weblog en Facebookpagina Afgelopen jaren hadden we een weblog voor de vastenestafette. Daarop kon de vastenestafette worden gevolgd via korte verslagen en foto’s van de verschillende activiteiten. In 2012 zorgden we ook voor meditatieve teksten. I: http://vastenestafette.blogspot.com. In 2013 willen we ons beperken tot verslagen van activiteiten. Wil het weblog functioneren, dan hebben we t.z.t. input nodig van de deelnemende parochies aan de Vastenestafette. Graag ontvangen we zo spoedig mogelijk na afloop van uw Vastenestafettedag een korte impressie van de activiteit (maximaal 250 woorden, ongeveer een halve pagina A4) en enige digitale foto's. Dan zetten wij dat direct op het weblog.

4


Een alternatief voor Facebook-gebruikers is een bericht met foto te plaatsen op de Facebookpagina www.facebook.com/MissieOntwikkelingVrede. Als ze de pagina ‘leukvinden’, blijven ze ook op de hoogte van nieuwe berichten. Wij zullen ervoor zorgen, dat het bericht tevens op het weblog komt. Publiciteit Het bisdom Rotterdam zorgt voor algemene publiciteit over de Vastenestafette in eigen publicaties zoals het bisdomblad Tussenbeide, de digitale nieuwsbrieven Tussenbeide en Dienen en op de website van het bisdom. Ook zullen een of meerdere algemene persberichten worden verspreid met een verwijzing naar het volledige overzicht. Parochies/MOV-groepen moeten zelf zorgen voor publiciteit in de eigen omgeving. Veel succes met de activiteiten. Rotterdam, 23 november 2012 Jan Maasen

P.S. Kijk ook eens op de speciale webpagina http://www.bisdomrotterdam.nl/algemeen/pastoraledienstverlening/Pages/Vastenaktie.aspx

5


BIJLAGE 1 DE VASTENAKTIE VAN… Om te werven voor een eigen activiteit in het kader van de Vastenestafette kan een groep een persoonlijke poster aanmaken op de speciale webpagina van de Vastenaktie http://www.vastenaktie.nl/va/nieuw/ Met een persoonlijke poster kan een groep of een persoon een eigen inkleuring geven aan de Vastenaktie. Door hetzelfde format te gebruiken wordt tegelijk duidelijk, dat de activiteit onderdeel is van een grotere beweging. Voordat je een poster aanmaakt, moet je voor jezelf helderheid scheppen over vier onderdelen: 1. Van wie? Maak je een persoonlijke poster voor jezelf of voor een collectief? Bij dat laatste kan je denken aan: de parochie, de MOV-groep, de vormselgroep, de klas, de werkgroep diaconie, e.d. 2. Welke actie? Welke persoonlijke invulling wil jij geven aan de Vastenaktie of voor welke activiteit wil je reclame maken? Bij een persoonlijke poster kan je denken aan: • minderen van een bepaald gedrag in de Veertigdagentijd. Voorbeelden: o geen chocolade o even geen pindakaas o 5 kilo afvallen o even geen extra hapjes meer o minder radio en tv, meer stilte • een bijzondere activiteit, zoals o pelgrimstocht lopen o meelopen met pastor Huub o een eigen pelgrimstocht organiseren Bij een poster voor een collectief kan je denken aan een activiteit, zoals • meedoen aan de Vastenestafette • een solidariteitsmaaltijd organiseren • een eigen Vastenaktie-doel Vul dit op de site in bij de vraag: ‘Mijn aktie’ De ruimte is beperkt. Deze tekst komt op de poster te staan. Je kunt eventueel ook nog een toelichting geven (Ik doe mee omdat …). Deze tekst komt te staan op de eigen webpagina, die met de poster wordt aangemaakt.

6


3. Welke foto? Wil je met een eigen foto op de poster staan of gebruik je een van de anonieme standaardfoto’s? Als je een foto upload, wordt die in zijn geheel gebruikt. Wil je een uitsnede uit een foto gebruiken, bewerk hem dan eerst en sla de bewerkte foto onder een eigen naam op je computer op. Daarna kan je hem dan uploaden. Houd er rekening mee, dat de button rechts boven komt te staan (dus niet links onder zoals op de posters van deze campagne). Voorkom, dat je gezicht er achter schuil gaat. Als je kiest voor een poster van de MOV-groep, kan je b.v. een foto van de groep gebruiken. 4. Welke aktiebutton? Maak een keuze voor een button: • even minderen tot Pasen • 40 dagen tijd voor bezinning • even iets doen voor een ander • even aandacht voor een ander Je kan daarbij letten op een relatie met je activiteit. Als je deze elementen hebt ingevuld en je persoonlijke gegevens, druk je op de knop ‘bevestig uw inschrijving’. Dan kom je op je persoonlijke pagina. Daar kan je de poster downloaden als pdf-bestand of afbeelding. Mensen kunnen je eventueel ook sponsoren. Het geld gaat direct naar de Vastenaktie, maar jij krijgt van elke donatie een melding. Je kan de poster inzetten als reclamemiddel voor de Vastenestafette of een andere activiteit. Ook zou je parochianen, werkgroepen of bekende dorpelingen kunnen uitnodigen om zelf een persoonlijke poster te maken. Hang die posters op een tentoonstellingsbord op bij de ingang van de kerk of het parochiezaaltje. Stimuleer mensen om ook zelf een poster te maken. Of laat het maken van persoonlijke posters onderdeel zijn van een sobere maaltijd of andere activiteit. Je kan de posters ook gebruiken als publiciteitsmiddel in het parochieblad of op de website van de parochie. Stuur ze mee met een emailbericht of plaats ze bij een bericht op Facebook. Pastor Huub Spaan gebruikte zijn persoonlijke poster afgelopen veertigdagentijd zelfs als profielfoto op Facebook.

7


BIJLAGE 2 SELECTIE VAN BIJDRAGEN DEELNEMERS IN DUMMY UIT BOEK 2011 Het was een bijzondere avond, deze start van de vastenestafette. Veel voorbereiding om voor 50 mensen een sobere maaltijd te maken. Interessant ook om met de mensen van de PKN samen te praten over vasten, de Vastenaktieprojecten, Beloken Pasen en de Millenniumdoelen. Helaas bij velen nog onbekend. En de soep die overbleef wordt morgen gegeven aan de dak- en thuislozen van het Open Venster. Dienen we zomaar een extra diaconaal doel. Vasten is in jezelf kijken je iets ontzeggen zal je verrijken consuminderen, een beetje sober leven, dat is waar wij naar streven. Het was goed om zo samen met elkaar te eten – samen van gedachten te wisselen en de beelden te bekijken van het leven en werken van de mensen op de Filipijnen. Het doet je beseffen dat wij het hier zo goed hebben. Laten we daarom delen van onze overvloed. Dank ook voor de lekkere tomaten- en groentesoep (Vrucht van de aarde.) Vroeger zeiden de schippers bij de start van de vaart: “Volaan Vooruit – in Gods naam”. Dan zette de sleep zich in beweging. Dat wensen we u allen toe. Katholiek Schippers Centrum. Dames uit Den Haag nemen kaars en boek mee vanuit Hazerswoude Dorp waar een oecumenische vastenmaaltijd werd gehouden voor 80- mensen. Aad van Vliet van Vastenaktie had een enthousiast verhaal. Ook twee kinderen Chris en Luc van de Michaëlschool hielden een presentatie. Prachtige avond, gezellig, spiritueel en alles samen. UIT BOEK 2012 God, ze zeggen dat U naast de armste mensen staat. Weten die mensen dat ook wel? Of rekent u er op dat wij iets doen? Hoe sober is sober? Kaal, kleurloos, kort? Een sobere maaltijd, bestaat die wel? Altijd mensen met rijke verhalen steeds bij het eten rijk voedsel van belevenis en ervaren. Al lag er niets op mijn bordje, al aten we lucht de verhalen en gedachten vullen de geest. Eet smakelijk. Vertel smakelijk. Ethiopië is een mooi land. En arm. Daarom hoop ik dat jullie rijker worden. Van Laura voor Ethiopië. De laatste sobere maaltijd van dit jaar. Er zijn aardig wat mensen die hebben deelgenomen. Het is ieder jaar weer een feest om mee te doen.

8

VASTENESTAFETTE 2013 Een werkmodel voor de Vastenaktie

Recommend Documents