Van buiten naar binnen De mens voorop
“We willen zoveel mogelijk met ‘een leeg kladblok’ aankloppen bij de klant. Waar we eerder vóór de klant dachten over diensten die nodig waren, doen we dat nu samen met de klant.”
Jaarverslag 2006
Woonwaard Jaarverslag 2006
Voorwoord ‘De mens voorop’ is de subtitel van dit jaarverslag. Dat is op zich niets nieuws, zult u zeggen. En dat klopt. Want Woonwaard richt zich al jaren op de huurder, die we in de loop der tijd bewust ‘klant’ zijn gaan noemen. We werken klantgericht: klanten praten mee over de woningen, de woonomgeving of het aanbrengen van groen in de wijk. Beleid maken we samen… Maar we vonden dat onze stakeholders, dit zijn zowel klanten als alle andere partijen die belang hebben bij wat wij doen, een belangrijke rol moesten gaan spelen in het ontwikkelen van ons beleid. En dat is wél nieuw. … en leggen we vast in de beleidsvisie Met onze stakeholders stelden we een beleidsvisie op die de basis vormt voor ons opereren in de komende jaren. Om samen met die stakeholders een beleidsvisie te kunnen maken, hebben we bijeenkomsten georganiseerd waarin zij hun visie gaven op de positie van Woonwaard en hoe die zich zou moeten ontwikkelen. Het leidde tot een beleidsvisie die inspireert om mee aan de slag te gaan!
3
Inhoud Stakeholders aan het woord U komt in dit jaarverslag regelmatig onze stakeholders tegen. Zodat u ook hun kant van het verhaal hoort. Zij hebben meegewerkt aan de totstandkoming van onze beleidsvisie. Dit is de basis van waaruit we werken. De inspiratiebron voor de activiteiten in de nabije toekomst. Met vertrouwen gaan we over twee jaar in discussie met onze stakeholders over wat we hebben bereikt en hoe we verder gaan.
Contact met onze bewoners over dienstverlening, participatie en klachten
5
Leefbaarheid over onze inspanningen voor vitale wijken 9 Wonen, welzijn en zorg over zorgbehoevende doelgroepen
13
Verhuren, verkopen en toewijzen over het eerlijk verdelen van woonruimte 17
Toezicht over het werk van de Raad van Commissarissen
31
Verklaring van het bestuur
37
Mededeling RvC
37
Financiële hoofdstukken over de cijfers van het afgelopen jaar
39
Balans
44
Winst- en verliesrekening
45
Grondslagen
46
Kengetallen
49
Veel leesplezier! Pierre Sponselee directeur-bestuurder
Nieuwbouw over bouwen
21
Onderhoud over de kwaliteit van ons woningbezit
25
Interne organisatie over de mensen die alles mogelijk maken
27
In gesprek met stakeholders over het toekomstige WWZ-ontmoetingscentrum aan het Geert Groteplein in Alkmaar.
Woonwaard Jaarverslag 2006
Contact met bewoners “We dachten vóór in plaats van mét”
ten doel gesteld om 80% van de vragen direct te kunnen afhandelen. En uit monitoring blijkt dat ons dat is gelukt. Voor volgend jaar leggen we de lat nog wat hoger: we willen 85% van de vragen direct afhandelen.
“
“Er wordt goed naar ons geluisterd” Over de inbreng van de wijkraad
Uit onderzoek van het KWH-kwaliteitslabel blijkt dat onze klanten het op prijs stellen dat wij hen terugbellen als het antwoord niet direct te geven is. Meestal belt de medewerker terug die zij al eerder spraken.
Pierre Sponselee, directeur-bestuurder
Participatie is: praten met huurders…
Dienstverlening is: zorgen voor … … meer contact Vroeger werkten we met rayonkantoren in de wijk. Maar als je echt contact wilt met bewoners moet je naar ze toe. We organiseren daarom liever bijeenkomsten in de wijk zelf, in een buurthuis bijvoorbeeld. En we gaan langs bij mensen thuis. Zo zijn we nadrukkelijker en zichtbaarder aanwezig. De rayonkantoren pasten niet meer bij die visie. … woonpunten Natuurlijk kunnen mensen wel nog steeds bij ons langskomen. Dat kan dan op de ‘woonpunten’ die we hebben ingericht. Eén in Alkmaar en één in Heerhugowaard. Die woonpunten zijn inmiddels goed inge5
burgerd. Je merkt dat mensen door onze nieuwe, persoonlijke, aanpak minder behoefte hebben om bij ons langs te komen. Het fysieke bezoek aan de woonpunten is dan ook minder dan het vroegere bezoek aan de rayonkantoren.
“We gaan de wijk uit om de wijk in te kunnen” … efficiënt telefonisch contact We willen onze dienstverlening zo efficiënt en prettig mogelijk maken. Daarom hebben we ervoor gezorgd dat een klant die belt zo min mogelijk doorverbonden wordt. De medewerkers van ons telefonisch informatiepunt zorgen daarvoor. We hadden ons
… over beleid We overleggen met de Huurdersraad en met de Huurdersbelangenverenigingen over strategische en beleidsmatige zaken die alle huurders raken. … over dagelijkse zaken Daarnaast heeft de huurdersbelangenvereniging Alkmaar de huurderstelefoon, waar mensen met individuele zaken terechtkunnen. De huurdersbelangenverenigingen ondersteunen verder alle 45 bewonerscommissies. In 2006 is het gesprek tussen de twee HBV’en op gang gekomen om te bezien of zij niet in één organisatie kunnen opgaan. De Huurdersraad ondersteunt dit initiatief, dat de Woonbond mede begeleidt.
“Woonwaard vindt inspraak van bewoners erg belangrijk. Bij welk overleg we ook zitten, met de gemeente en andere corporaties, Woonwaard roept altijd: betrek de bewoners erbij! De wijkraad voelt zich ook zeker serieus genomen. We begrijpen heus wel dat niet alles kan wat we willen, maar er wordt erg goed naar ons geluisterd.”
“
“Het is noodzakelijk dat bewoners ‘meedoen’. Meedenken, hun mening laten horen. Alleen zo kunnen wij werkelijk inspelen op hun behoeften en de dienstverlening optimaal houden. We willen zoveel mogelijk met ‘een leeg kladblok’ aankloppen bij de klant. Waar we eerder vóór de klant dachten over diensten die nodig waren, doen we dat nu samen met de klant. Wel peilen we nu eerst zijn mening en laten die meewegen in onze beleidsbeslissingen.”
“Spannend”
Over een markant gebouw
“Nu staan we voor de bouw van een markant, gezichtsbepalend pand op het Geert Groteplein. Woonwaard heeft daarvoor een klankbordgroep opgericht. Dat is goed. Nu liggen alle meningen en bedenkingen op tafel. We hopen dat Woonwaard de visie van de omwonenden en de klankbordgroep overneemt. Dat is nog wel spannend ….” Jannie Broekman, voorzitter wijkraad Nieuw-Overdie Alkmaar
Woonwaard Woonwaard Jaarverslag 2006
Over het verbeteren van de Rivierenwijk
“Woonwaard heeft echt ogen en oren naar onze wijk. Dat merk je aan alles. Ons doel is bijvoorbeeld om de Rivierenwijk leefbaarder te maken en meer sociale samenhang te creëren. En dat lukt heel aardig. Denk aan het nieuwe complete basketbalterrein of de hangplek voor jongeren. Natuurlijk heeft de gemeente daar ook veel inbreng aan geleverd. Maar Woonwaard doet echt ontzettend veel. Ook organiseren we projecten samen. Bijvoorbeeld: ‘Wie heeft het mooiste balkon of de mooiste tuin?’. Daar nemen bewoners dan enthousiast aan deel. Zo mooi om te zien. En voor degene met een kleine portemonnee kan zelfs gratis tuingereedschap lenen bij Woonwaard. De Rivierenwijk is zeker niet meer het ondergeschoven kindje dat het altijd was. Integendeel zelfs!”
“
Hannah Güse, voorzitter wijkpanel Rivierenbuurt Heerhugowaard
6
… over een complex De bewonersparticipatie is een van de belangrijke taken van onze woonconsulenten. Zij onderhouden actief contact met de bewonerscommissies op complexniveau. Daar waar geen commissies zijn ontwikkelen zij initiatieven om tot een bewonersvertegenwoordiging te komen.
Reglement Huurdersoverleg Het reglement Huurdersoverleg is aan vernieuwing toe. Dat is onderwerp van gesprek tussen de directie van Woonwaard en de Huurdersraad. Nu de twee Huurdersbelangenverenigingen in één organisatie willen opgaan (dit heeft ook gevolgen voor de Huurdersraad) hebben we besloten de herziening van het reglement ter hand te nemen als de Huurdersbelangenverenigingen zijn gefuseerd. We verwachten dat dit eind 2007 gebeurt. Tot dat moment geldt het bestaande reglement.
Reglement Verhuiskostenvergoeding Het bestuur van Woonwaard heeft begin 2005 een besluit genomen over verhuiskostenvergoeding voor bewoners van zelfstandige woonruimten die door sloop of een ingrijpende renovatie (tijdelijk) moeten verhuizen. Deze vergoeding is minimaal € 5.000. Behalve een sociaal plan, dat specifiek voor de wijkvernieuwing in de Alkmaarse wijk Overdie geldt, is hiervoor geen algemeen reglement vastgesteld. Voor een aantal tijdelijke verhuizingen vanuit andere complexen werd inmiddels ook een overeenkomstig bedrag toegekend.
… en met organisaties Ook werken we intensief samen met welzijnsorganisaties en gemeentelijke instellingen, met vrijwilligersorganisaties en politie. Korte lijnen, elkaar goed informeren en serieus nemen. Duidelijk omschrijven wie welke rol oppakt en dat, zonder in een oeverloze vergadercultuur te belanden, met elkaar afstemmen. Als Woonwaard daar een verantwoordelijkheid heeft, pakken we die op. Participatie in de praktijk: voorbeelden We zijn ons bij elk project sterk bewust van de rol die de (toekomstige) bewoners zouden moeten hebben in de ontwikkeling. We willen vóóraf hun wensen en ideeën boven tafel krijgen. Zodat hun belang werkelijk het uitgangspunt is van het project dat wij ontwikkelen.
“
“Soms moet de procedure zorgvuldiger”
“
“
“Een plaatje om te wonen”
… over een wijk Binnen buurten en wijken spelen allerlei zaken die onze bewoners raken en die dus ons als corporatie aangaan. Klantenpanels, buurtavonden, door anderen georganiseerde ontmoetingsmomenten; het zijn allemaal momenten waarop wij onze klant en onze buurten nog beter leren kennen.
Over foutjes
“Helaas gaat het soms toch scheef: Woonwaard heeft voor een renovatieproject plannen voorgelegd aan bewoners. Die waren hartstikke enthousiast. Later bleek dat het financiële plaatje nog niet rond was en uiteindelijk konden de plannen niet doorgaan. Die procedure had dus iets zorgvuldiger gemoeten.” Jannie Broekman, voorzitter wijkraad Nieuw-Overdie Alkmaar
Woonwaard Jaarverslag 2006
. Heerhugowaard, Tamarixplantsoen: de seniorenwoningen aan het Tamarixplantsoen worden gesloopt. Voor het gebied ligt er een nieuwbouwopgave. Deze opgave is besproken met een klankbordgroep van omwonenden. Door hun inbreng zijn onderdelen van het plan aangepast. Zo is er bijvoorbeeld een groot speelveld behouden gebleven, zijn er meer parkeerplaatsen en is het volume en de bouwhoogte aangepast.
. Alkmaar, Wijkwaard multifunctionele accommodatie: de verbouwing van dit zorg- en wijkcentrum hebben we samen met de bewoners voorbereid. De verschillende groepen gebruikers van het accommodatiegedeelte op de begane grond gaven aan dat het anders moest. Daarnaast moest dit gedeelte een aantal functies over gaan nemen van buurthuis De Rekere, dat binnenkort gesloopt wordt. Ook in het bewonersgedeelte op de eerste verdieping hebben we in samenspraak met de bewoners aanpassingen gedaan die het wonen in Wijkwaard prettiger maken.
. Alkmaar, Ommering tuinenproject: we weten nog niet wat met de flats en de buitenruimte gaat gebeuren. We vonden het toch belangrijk om met de bewoners in contact te komen en te blijven. Met 7
bewoners hebben we workshops gehouden over de nieuwe inrichting op lange termijn. En voor de korte termijn hebben we in overleg met de bewoners de tuinen aangepakt. De leerlingen van de basisschool boden de helpende hand. Op deze manier kwamen we dichterbij de bewoners en weten we beter wat er achter de voordeur leeft.
Goed klachtenbeleid is: werken aan… …de lessen die de klant ons leert De nieuwe interne klachtenprocedure is inmiddels ingevoerd. Met deze nieuwe procedure behandelen we elke klacht zoals het volgens ons hoort: als een les. Zo verbetert onze organisatie structureel en worden klanten steeds beter geholpen. … eigen oplossingen We streven er met deze procedure naar om klachten van huurders al zo vroeg mogelijk zelf op te lossen. Eigenlijk vinden we dat daarmee de klachtencommissie overbodig moet worden. We werken er hard aan om alle klachten zelf naar tevredenheid af te handelen. … heldere verantwoordelijkheid Alle schriftelijke klachten worden nu centraal geregistreerd en we laten elke bewoner schriftelijk weten op welke termijn wij de klacht verhelpen of contact opnemen. De klager heeft in elk geval binnen drie weken
duidelijkheid over het afhandelen van de klacht. De divisiemanager heeft de verantwoordelijkheid voor de afhandeling.
“Een klachtencommissie moet niet nodig zijn” Wezenlijk eraan is dat de klacht van de huurder de juiste aandacht krijgt. We nemen elke klacht serieus. Een huurder weet zo altijd waar hij aan toe is. En krijgt de juiste verantwoordelijke te spreken.
De klachten in getallen In 2006 ontving de klachtencommissie 25 brieven met klachten over Woonwaard. Van deze klachten waren er 17 niet ontvankelijk en 8 ontvankelijk. (In 2005 kwamen 10 ontvankelijke klachten binnen.) Van de 8 ontvankelijke klachten heeft Woonwaard er 2 alsnog opgelost en 1 klacht kon zij niet meer in 2006 behandelen. 5 klachten zijn behandeld in hoorzittingen. Van de 5 klachten die de commissie behandelde waren er 3 niet gegrond en 2 gegrond. We passen hierbij het Reglement Regionale Klachtencommissie toe, dat in 2005 is herzien. Een medewerker van Woonwaard is verantwoordelijk voor de contacten met de Regionale Klachtencommissie.
“
“Ik zie vooral de mens achter de organisatie”
Over de aanpak van Woonwaard
Natuurlijk is geld belangrijk om dingen voor elkaar te krijgen. Een voorwaarde zelfs. Financiële steun hebben we dan ook zeker van Woonwaard gekregen. Maar mooier vind ik eigenlijk dat zij alles doen met hart en ziel. Dat vind ik echt bijzonder. Daarnaast hebben we gedurende de afgelopen jaren een steeds hechter contact gekregen. Om die redenen is onze samenwerking eigenlijk meer dan perfect. Ik hoop dan ook dat ik die woorden volgend jaar ook weer uitspreek.”
“
Dit zijn enkele voorbeelden van bewonersparticipatie in 2006:
Hannah Güse, voorzitter wijkpanel Rivierenbuurt Heerhugowaard
Kinderen van basisschool De Wegwijzer knappen de tuinen van de Ommering op.
Woonwaard Jaarverslag 2006
Bijvoorbeeld: Dit zijn enkele voorbeelden van leefbaarheidsprojecten die we in 2006 opstartten:
. Actief Talent: van een plaag een plaatje “Leefbaarheid zit in duizend dingen” “Leefbaarheid is een ruim begrip, maar het valt uiteen in duizend concrete, soms heel kleine, dingen. Daar oog voor hebben, creatieve oplossingen bedenken en vooral niet wachten met handelen, daar zit onze uitdaging.” Alide Oldenhove, hoofd Bewonerszaken
Leefbaar is … De terugtredende overheid en het benoemen van leefbaarheid binnen het Besluit Beheer Sociale Huursector hebben de corporaties een steeds belangrijkere verantwoordelijkheid gegeven op het gebied van leefbaarheid. Woonwaard erkent die verantwoordelijkheid. Daarom hebben we nu een apart budget voor leefbaarheid, waar we vroeger leefbaarheid ‘meenamen’ bij het onderhoud. De divisie Wonen en vooral de afdeling Bewonerszaken geeft voor een groot deel uitvoering aan leefbaarheid. … schoon, heel en veilig Wijken leefbaar maken en houden. Dat betekent dat we concreet werken aan een wijk die schoon, heel en veilig is. Dat kan natuurlijk alleen als we nauw samenwerken met de bewoners, gemeente en politie . Daarom zetten we bewust in op verant9
woordelijkheid van de bewoners, participatie en sociale samenhang. In 2006 is ruim € 7 ton van de begrote € 1,2 miljoen daadwerkelijk uitgegeven aan leefbaarheidsprojecten. Terwijl voor een aantal andere projecten de opdrachten in 2006 al wel zijn gegeven of voorbereid, maar nog niet ten uitvoer zijn gebracht. Het geld is uitgegeven aan een diversiteit van grote en kleine projecten. Die variëren van graffiti verwijderen tot het bekostigen van evenementen van bewoners. En van het fysiek veranderen van entrees en voortuinen om veiligheid en leefbaarheid te bevorderen tot een voorziening bij een hangplek. Door leefbaarheid nadrukkelijk onder de aandacht te houden zijn ook voor 2007 opnieuw meer gedetailleerde plannen in de begroting opgenomen.
maken. In dit project hebben we het belang van een leefbare wijk gekoppeld aan het belang van mensen die om een of andere reden buiten de samenleving zijn beland. Een deel van de huurders van Woonwaard is door diverse oorzaken niet in staat de tuin op een goede basale manier te onderhouden. Een slecht onderhouden tuin, vooral de voortuin, heeft invloed op het aangezicht en de leefbaarheid in de wijk en het welbevinden van de bewoners. Wij hebben in dit project langdurig werklozen (vaak met een verslavingsachtergrond) ingeschakeld om de tuinen op te knappen. Zo zorgen we met Actief Talent dat deze mensen toegroeien naar zinvolle dagbesteding of een betaalde baan. Dit doen we samen met de Brijder Verslavingszorg en Ecosol werk-, leer- en reïntegratiebedrijf .
. Stageprojecten We creëren leerwerkplekken voor het middelbaar beroepsonderwijs. Ons Onderhoudsbedrijf en onze afdeling Vastgoedprojecten zijn leerwerkplaats. We werken alleen samen met organisaties die leerwerkplekken aanbieden, zoals aannemers en sloopbedrijven.
“ “Woonwaard steekt zijn nek uit” Over de regie van Overdie
“Ze nemen hun regisserende rol serieus. De gemeente is duidelijk faciliterend en randvoorwaardelijk bezig. Woonwaard trekt de kar én steekt zijn nek uit. Het is toch behoorlijk gedurfd dat ze die investering doen. Eigenlijk loopt het hele project Overdie als een trein. Daar heb ik echt waardering voor.”
“
Leefbaarheid
“Het is ze menens” Over de menselijke kant
Maar het gaat ze ook echt om de mensen. Ze ‘trekken’ bijvoorbeeld ook het wijkontmoetingscentrum. Ze maken serieus werk van die menselijke kant, van leefbaarheid en de woonomgeving. Het afgelopen jaar hebben ze daar ook veel in geïnvesteerd. Er speciaal mensen voor aangenomen. Je kunt zien dat het ze menens is.” Jan Visser, projectmanager Overdie, gemeente Alkmaar
Woonwaard Jaarverslag 2006
We benutten alle contacten die we hebben en maken goede afspraken met scholen.
“ “Overdie is een leerproject”
“
Over wijkvernieuwing
“Woonwaard heeft geleerd dat zo’n wijkvernieuwingsproject echt andere koek is dan nieuwbouw of onderhoud. Ze zijn ook tegen dingen aangelopen die ze van tevoren niet ingecalculeerd hadden. Zoals het protest van de bewoners van de Zonkant. Maar daar hebben ze wel van geleerd. Ze gaan daar goed mee om, vind ik.” Jan Visser, projectmanager Overdie, gemeente Alkmaar
10
. Bruggenbouwers In het project ‘Bruggenbouwers’ richten we ons op de sociale cohesie en willen we het contact tussen verschillende bevolkingsgroepen versterken. In 2006 hebben buurtcoaches huisbezoeken afgelegd in de Graalstraat (Alkmaar) en omgeving en daarna zijn zij kleine projecten gestart. Deze buurtcoaches zijn de ‘bruggenbouwers’. Zij leggen contacten tussen autochtonen en allochtonen, maar ook tussen allochtonen onderling. Dit gebeurt bijvoorbeeld door ontmoetingsochtenden, Nederlandse les of kennismaking met de moskee. Eind 2006 is een activiteitenplan ontwikkeld voor 2007.
Woonwaard Jaarverslag 2006
11
Voorzieningencentrum de Mediaan (Stad van de Zon, Heerhugowaard) in aanbouw, maart 2006.
Woonwaard Jaarverslag 2006
“Het gaat om leven” “Het gaat om mensen. En om de omstandigheden die hen een prettig leven geven. Dat betekent dat we samenwerking zoeken met instanties die diensten leveren die onze klanten nodig hebben. Bijvoorbeeld zorginstellingen. En dat betekent meer in het algemeen dat we het welzijn van de mens in onze woningen voorop stellen. Het gaat niet meer om wonen, het gaat om leven.” Thea Dekker, divisiemanager Wonen
Omdat we de mens centraal stellen, zien we het wonen al langere tijd niet meer als alleenstaand ‘product’. We beschouwen wonen, welzijn en zorg als een samenhangende keten. In 2006 hebben we opnieuw aandacht besteed aan onze rol in die keten. Die aandacht vindt zijn weerslag in twee nota’s die we opstelden: de beleidsstrategie WWZ 2006-2010 en de nota ‘Het souterrain van de woningmarkt’*. Met deze nota’s op zak zoeken we samenwerking met de instanties die de doelstellingen onderschrijven die we in deze nota’s formuleren en er ook samen met ons een inspanning voor willen leveren.
13
De beleidsstrategie WWZ is afgeleid van de Beleidsvisie 2007-2011 en beschrijft de doelen die Woonwaard zich stelt ten aanzien van WWZ. Denk daarbij aan samenwerking en (nieuwe) bouwprojecten die geschikt zijn voor de doelgroepen. De nota ‘Het souterrain van de woningmarkt’ beschrijft de mogelijkheden in de regio voor het huisvesten van daklozen en mensen die onaangepast woongedrag vertonen. Zij die dus hulp nodig hebben bij hun huisvesting.
Op onderzoek uit Het samenspel tussen wonen, welzijn en zorg blijft zich vernieuwen. Door nieuwe inzichten bij alle partijen die er deel van uitmaken. We blijven daarom ook nieuwsgierig naar de inzichten van onze partners. Dat had in 2006 concreet zijn weerslag in: Groots WMO-symposium In april leverden we een bijdrage aan het groots opgezette en goed bezochte WMOsymposium voor de regio. Thea Dekker, divisiemanager Wonen, nam deel aan het panel over ketenzorg. De koppen uit de keten bij elkaar In oktober 2006 organiseerden we een bijeenkomst met onze stakeholders over de ketensamenwerking WWZ. Het ’Ketenspel’ dat we speelden, legde de samenwerking in de keten op speelse wijze bloot. In december zaten we rond de tafel met een aantal belangrijke regionale partners in ketensamenwerking. Dit was een initiatief van adviesorganisatie PRIMO nh. In 2007 komt er een vervolg in de vorm van een pilotproject: ketensamenwerking rond alleenstaande tienermoeders. Op excursie Op 6 december 2006 organiseerden we samen met de gemeente Alkmaar een excursie naar twee WWZ-voorbeeldprojecten. Het ging om multifunctionele accom-
“ “Woonwaard trok samen met ons op” Over zien wat nodig is
We zijn drie jaar bezig geweest om een steunpunt te realiseren in de Rivierenwijk in Heerhugowaard. Iets wat we al op meer plekken, zoals Den Helder en Haarlem, zijn gestart. Maar in Heerhugowaard duurde het lang. Veel instanties zagen de noodzaak van zo’n steunpunt niet in. Woonwaard zag dat wél: zij vinden het belangrijk om in de wijk aanwezig te zijn. Ze hebben er nu dus de woning op Spui 79 voor ter beschikking gesteld. Afgelopen jaar, met de wisseling van het gemeentebestuur, ging het ineens snel. En inmiddels is het een onmisbaar steunpunt waar veel mensen dankbaar gebruik van maken.
“
Wonen, welzijn en zorg
“Wensen blijven er altijd” Over de toekomst
“Natuurlijk blijft er altijd iets te wensen. Wij zouden nog wel graag een begeleidwonen-project opzetten samen met Woonwaard. Waarin zij de begeleiding betalen en wij de uitvoering doen. Wie weet kunnen we daar eens over praten Carla van Essen, projectleider steunpunten Noord-Holland, Leger des Heils
Woonwaard Jaarverslag 2006
“
“Het kan soms nog beter”
modaties (MFA’s) in Harderwijk en Hilversum. Van deze voorbeelden kunnen wij veel leren bij het ontwikkelen van onze eigen WWZ-ontmoetingscentrum aan het Geert Groteplein in Alkmaar.
Over haastige spoed
“Het Van Foreest Centrum is een instelling voor ouderenpsychiatrie. Wij richten ons op onderzoek en behandeling en werken met diverse instanties samen in de Wijkwaard. De Wijkwaard is een woonzorgcomplex aan de Muiderwaard in Alkmaar. Daar hebben onze seniorenpatiënten een zogenaamde zorgintensieve woning. Het Van Foreest centrum huurt zelf geen woning, maar wel een behandelruimte. Woonwaard heeft het complex gebouwd en staat er alweer een jaar of zes, zeven. De wensen van de bewoners zijn nu anders als eind jaren negentig. Er zit bijvoorbeeld geen gasaansluiting in de woningen, zodat de bewoners niet kunnen koken. Ook was de sfeer binnen te kil en zit de entree aan de verkeerde kant van het gebouw. Er staan verbouwingsplannen gepland en enkele wensen en aanpassingen zijn inmiddels gerealiseerd.”
“
Arno Hiemstra, manager Van Foreestcentrum, GGZ NH-N
14
Concreet geleverd Naast onze activiteiten op ontwikkelingsniveau en beleidsmatig niveau zijn we in 2006 natuurlijk ook druk geweest met het in de praktijk brengen van WWZ-projecten. In 2006 kwamen dan ook nieuwbouwprojecten gereed, met daarin naast ‘gewone’ woningen ook ruimte voor cliënten van zorginstellingen. Bijvoorbeeld twee voorzieningen voor cliënten van EsdégéReigersdaal in Heerhugowaard aan de Evenaar (21 appartementen) en aan het Cato van der Pijlland (12 appartementen).
Woonwaard Jaarverslag 2006
“
“Ze zijn actief op zoek naar de woonwensen” Over de nieuwe aanpak
“
“Woonwaard heeft nu informatieavonden georganiseerd om te horen wat de wensen van de bewoners zijn. Ze gaan duidelijk de boer op. Niet alleen bij de huurder, maar ook bij aanpalende organisaties als de onze. Dat viel me ook op bij de stakeholdersbijeenkomst vorig jaar. Je zag allerlei spelers op deze markt: Woonwaard vroeg naar onze mening over hun rol in de keten wonen-zorg-welzijn. Ik bemerk echt een open visie en een luisterend oor.” Arno Hiemstra, manager Van Foreestcentrum, GGZ NH-N
De eerste kopers van een Koopgarantwoning (februari 2006) werden in het zonnetje gezet.
Woonwaard Jaarverslag 2006
Verhuren, verkopen en toewijzen
“Verbeterde systemen en werkwijzen” “Zowel in de verhuur en de verkoop als in de toewijzing hebben we nieuwe systemen of werkwijzen. Dat was allemaal nodig. En voorlopig blijkt dat de vernieuwingen ook echt verbeteringen zijn. We blíjven ook kritisch, dus het vernieuwen zal nog wel even doorgaan.” Paul de Bakker, hoofd Huur & Koop
Verhuren Ons uitgangspunt in het verhuurproces is het zo efficiënt en prettig mogelijk helpen van onze klanten. Daarom zijn we in 2005 gestart met een andere werkwijze rond het verhuren van woningen. Dat heeft in 2006 al vruchten afgeworpen. Zo is de begeleiding van klanten in het verhuurproces verbeterd. Vooral het samen opleveren van de woning en het tekenen van het huurcontract in de woning zelf worden zeer gewaardeerd. Daarnaast zorgen de groepsbezichtigingen ervoor dat we een kortere doorlooptijd hebben tussen opzegging en verhuur. En dat zorgt er weer voor dat de frictie17
leegstand – de leegstand tussen twee verhuringen in – is gedaald van 0,69 naar 0,49 procent. Dit bespaart enerzijds geld en zorgt er aan de andere kant voor dat meer woningen bewoond zijn. Daarin ligt ook een duidelijk belang van de samenleving en voor de individuele klant. Het KWH-oordeel over onze nieuwe werkwijze laat een mooie 9,5 zien op het onderdeel ‘Respect voor de klant’. Een cijfer om trots op te zijn. Uiteraard zijn er ook onderdelen binnen het hoofdthema ‘verhuurproces’ die nog kunnen verbeteren. Zoals de informatievoorziening over de woning en de wijk aan de nieuwe huurder. Met deze verbeterpunten gaan we in 2007 hard aan de slag.
Verkopen Verkoopcriteria Aan zittende huurders wordt, in het geval tegen marktwaarde wordt verkocht, een korting van 3% gegeven. Voor verkopen onder Koopgarant geldt een korting van 25%, zowel voor nieuwbouwwoningen als bestaand bezit. Toestemming voor de verkoop van woningen werd standaard aan het ministerie van VROM, dan wel de stichting Koopgarant, gevraagd en verkregen. Er wordt alleen verkocht in wijken die intern als ‘verkoopportefeuille’ zijn aangewezen en in specifiek gelabelde (delen van) nieuwbouwcomplexen. Van de 154 in 2006 verkochte woningen werden er 94 op grond van een waardebepaling verkocht; 31 woningen werden getaxeerd op grond van de Koopgarantvoorschriften en 29 nieuwbouwwoningen zijn complexmatig getaxeerd en daarna verkocht. Een wijk wordt een vitale wijk als er differentiatie is in mensen en woningen. We zorgen voor een betere verhouding tussen huur- en koopwoningen. We investeren daarin met Koopgarant.
“Een vitale wijk heeft differentiatie in mensen en woningen”
Koopgarant Mensen met een middeninkomen vallen vaak tussen wal en schip als het gaat om het huren of kopen van een huis. Er zijn te weinig betaalbare huurwoningen en een koopwoning valt net buiten hun bereik. Daarom nam Woonwaard in 2004 een licentie op Koopgarant. Zo kan iemand ‘kopen zonder zorgen’. De constructie kent twee belangrijke voordelen voor de koper: lage maandlasten: de koper koopt met 25% korting de woning van Woonwaard en wordt volledig eigenaar. weinig risico bij verkoop: wil hij de woning verkopen, dan kan dat altijd. Woonwaard verplicht zich de woning terug te kopen. De waarde-ontwikkeling, het verschil tussen de nieuwe en oude taxatieprijs, wordt gedeeld. Dit geldt voor zowel een positief als een negatief verschil.
. .
Voorzichtige start In 2006 zijn we in Alkmaar en Heerhugowaard voorzichtig gestart met Koopgarant. We hebben in totaal 28 woningen verkocht volgens deze constructie. Van deze 28 zijn er 19 verkocht aan de zittende huurders en 9 op de vrije markt. De belangstelling van de zittende huurders is beperkt. Waarschijnlijk doordat de huurders die eerder nog niet hebben gekocht geen belangstelling of mogelijkheid hebben om te kopen.
Woonwaard Jaarverslag 2006
Met gemiddeld zo’n 70 gegadigden is er wel veel belangstelling voor Koopgarant voor (mutatie)woningen die we op de vrije markt verkopen. In 2007 starten we Koopgarant ook voor nieuwbouw. De verwachting is dat ook hier veel belangstelling voor is.
Toewijzen Nieuw woonruimteverdeelsysteem In mei 2005 is het nieuwe woonruimteverdeelsysteem van start gegaan. Dit systeem gaat uit van maximale keuzevrijheid van de woningzoekende en een vermindering van regels over het inkomen of de grootte van een huishouden. In 2007 houden de betrokken partijen een evaluatie die moet uitwijzen of de doelen – zoals meer keuzevrijheid – zijn bereikt. De geluiden zijn tot nu toe overwegend positief. In het nieuwe verdeelsysteem is geen onderscheid meer tussen woningen speciaal voor ouderen of jongeren, door het zogenaamde ‘ouderenlabel’ of ‘jongerenlabel’. Dit zou de keuzevrijheid van andere groepen immers beperken. Deze verandering vraagt soms om gewenning. Het nieuwe systeem heeft wél speciale aandacht voor mensen met een indicatie voor zorg. Daaraan worden specifieke woningen toegewezen.
18
“Meer keuzevrijheid en minder regels” Transferpunt ‘Onder De Pannen’ Blijf-van-mijn-lijfhuizen, vluchtelingenzorg of gehandicaptenzorg hebben vaak snel een woning nodig voor hun cliënten. Om dat voor elkaar te krijgen, hebben de corporaties met de gemeente Alkmaar het samenwerkingsverband ‘Onder de Pannen’ afgesloten. Woonwaard beheert daarvoor het ‘transferpunt’, waarmee vijf procent van de vrijkomende woningen snel kan worden toegewezen aan deze mensen. In 2006 hebben we via het transferpunt in goed overleg 19 woningen toegewezen aan mensen uit deze bijzondere doelgroepen.
Tabel 1. Woningtoewijzing 울 Kwaliteitskortingsgrens HSW
쏜 Kwaliteitskortingsgrens en 울 aftoppingsgrens HSW*
쏜 Laagste aftoppingsgrens HSW*
onder inkomensgrens
195
144
1
Eénpersoons <65
boven inkomensgrens
73
127
2
Eénpersoons 욷65
onder inkomensgrens
5
25
4
Eénpersoons 욷65
boven inkomensgrens
1
23
3
Tweepersoons <65
onder inkomensgrens
49
127
7
Tweepersoons <65
boven inkomensgrens
12
68
15
Tweepersoons 욷65
onder inkomensgrens
1
15
1
Tweepersoons 욷65
boven inkomensgrens
0
36
10
Meerpersoons <65
onder inkomensgrens
18
111
13
Meerpersoons <65
boven inkomensgrens
10
55
15
Meerpersoons 욷65
onder inkomensgrens
2
4
0
Meerpersoons 욷65
boven inkomensgrens
0
1
0
Categorie Huishouden
Inkomengrens
Eénpersoons <65
* bij 3- en meerpersoonshuishoudens wordt hierbij de hoogste aftoppingsgrens gehanteerd, bij de andere groepen de laagste aftoppingsgrens.
Woonwaard Jaarverslag 2006
Nettohuurprijs per maand
< 339,08
339,08 –
> 485,33
Eindtotaal
485,33 Woningvoorraad per 1 januari 2006 Correcties Sloop/onttrekkingen Toevoeging van woningen Verkoop van woningen Mutaties netto huurprijs (incl. corr.) Woningvoorraad per 31 december 2006
3.747
7.915
2.061
-7
13.723 -7
-58
-1
4
119
86
209
-59
-8
-99
-47
-154
-12
76
-64
0
3.666
8.010
2.036
13.712
> 485,33
Eindtotaal
4.467
1.133
8.473
24
15
39
Tabel 2b. Woningvoorraad per gemeente per 31 december 2006 (exclusief woningen in beheer) Nettohuurprijs per maand
< 339,08
339,08 – 485,33
Alkmaar
2.873
Bergen Graft - De Rijp
101
291
34
426
Heerhugowaard
672
3.093
854
4.619
20
135
3.666
8.010
Langedijk Eindtotaal
Stichting Woonwaard Noord-Kennemerland heeft een regionale toelating en heeft alleen bezit in het statutaire gebied. 19
155 2.036
13.712
“
“De mens voorop stellen, dat moeten we samen doen” Over de samenwerking met Woonwaard
“Samenwerking tussen de gemeente en Woonwaard is natuurlijk niet nieuw. We werkten al wijkgericht samen. Maar dat ging vooral over het onderhoud van het ‘groen en grijs’, het gras en de stenen. De fysieke omgeving stond centraal. Nu maken alle partijen samen een omslag: corporaties, gemeente, welzijnsorganisatie, vrijwilligerswerk. We kijken nu nadrukkelijker naar de mensen: wat zijn de sociale problemen die zich voordoen? We moeten daar nog wel een slag maken. Ik heb er echter vertrouwen in dat we elkaar met alle partijen daarin gaan vinden. Bovendien moeten we de burger er als partij nog bij hebben. Burgers nemen graag die verantwoordelijkheid. Maar dan moeten ze wel zeker weten dat ze ook echt iets in te brengen hebben.”
“
Tabel 2a. Ontwikkeling van de woningvoorraad (exclusief woningen in beheer)
Wim van Veen, wethouder van Alkmaar
Project de Wintertuin (Stad van de Zon, Heerhugowaard) in aanbouw, maart 2006.
Woonwaard Jaarverslag 2006
“We willen meer dan alleen bouwen”
“We betrekken bewust de omgeving bij dat wat we bouwen. We ontwikkelen daarmee een totale wijk of een gebied, in plaats van alleen een bouwproject. We kijken daarbij heel duidelijk naar de impuls die nodig is in een wijk. Zodat de wijk prettiger, leefbaarder wordt. Daarmee voegen we met onze nieuwbouw echt iets toe en zijn we de wijkregisseur die we willen zijn.” Ton Bos, divisiemanager Vastgoedontwikkeling
Wat we opleverden In 2006 leverden we in totaal 199 nieuwbouw huurwoningen op. Dat deden we in drie projecten: Henna, de Wintertuin en Cluster V in Heerhugowaard. De komende vijf jaar willen we in elk geval 250 huur- en koopwoningen per jaar opleveren in het betaalbare segment (categorie 1 en 2). In tabel 4 ziet u dat we voldoende projecten ‘onder handen’ hebben om dat doel ook in de komende jaren te kunnen halen. Voor het daadwerkelijk halen van de doelen zijn we afhankelijk van het proces en de vertragingen die daarin kunnen optreden. Projecten hebben al gauw een doorlooptijd 21
van zes jaar. Niemand is gebaat bij een lange doorlooptijd, vooral de klant niet. Maar die tijd is nodig om verschillende redenen: Aangekochte panden moeten eerst leeg komen. De markt verandert, waardoor je soms een visie moet (her)ontwikkelen. De inspraakprocedures vergen tijd. De milieuwetgeving vergt een zoektocht naar toepassingen waardoor we kunnen bouwen.
. . . .
Henna De 44 woningen aan het Cato van der Pijlland, project Henna, zijn in mei opgeleverd. Het bestaat uit 12 woningen voor EsdégéReigersdaal en 32 appartementen. De Wintertuin De 33 huurwoningen aan de Dampkring, project Wintertuin, zijn in oktober opgeleverd. Hiervan zijn 8 woningen en een algemene huiskamer bestemd voor Stichting Philadelphia Zorg. Eén woning op de eerste verdieping is volledig aangepast aan de WVG-eisen. Hierdoor is het mogelijk geworden voor een invalide huurder om hier in te trekken. En dan zijn er nog 24 ‘gewone’ huurwoningen. Cluster V Dit is een deel van de vinexlocatie ‘Stad van de Zon’, een emissieneutrale wijk in Heerhugowaard. In dit project zijn 122 woningen opgeleverd aan de Evenaar, Keerkring, Tuin van Malina en Tuin van Lugh. 21eenheden aan de Evenaar verhuren we aan Esdégé-Reigersdaal.
“
“Fijn, zo’n luisterend oor!”
“Als ik terugblik op 2006 … En denk aan onze samenwerking met Woonwaard … Dan schiet me eigenlijk maar één woord te binnen: prettig.
“
Nieuwbouw
Prettig, omdat ik vind dat Woonwaard zich altijd heel proactief opstelt. Ook al leidt dat wel eens tot politieke discussies. Prettig, omdat de directeur van Woonwaard ook dan een luisterend oor heeft. Hoewel we een kleine gemeente zijn, krijgen we dus zeker niet minder aandacht.
Prettig, omdat ik geen enkel puntje van kritiek kan bedenken!”
Mevrouw H.R. Oosterop-van Leussen, burgemeester Graft-De Rijp
Woonwaard Jaarverslag 2006
Tabel 3. Het totaal aantal gerealiseerde woningen in 2006 Projectnaam
Heerhugowaard Henna Wintertuin Cluster V
Huurwoningen
44 33 122
Andere bouwactiviteiten Er vinden in vrijwel iedere gemeente in ons werkgebied wel bouwactiviteiten plaats. Denk bijvoorbeeld aan het Tuinderspad in Alkmaar, de Twuyverhoek in Langedijk en het voorzieningencentrum Mediaan in Heerhugowaard.
Wat nog loopt “Eerst vragen stellen, dan bouwen” Een aantal projecten is in 2006 om verschillende redenen niet in uitvoering gegaan. Daarnaast hadden we in 2006 te maken met de gemeenteraadsverkiezingen. Die zorgden voor nieuwe politieke verhoudingen, waardoor de gemeentelijke besluitvorming over projecten meer tijd vroeg. De projecten die nog liepen op 31 december 2006 vindt u in tabel 4.
Gem. huurprijs per maand
€ 435 € 460 € 476
“Het gaat niet om het produceren van woningen, maar om het faciliteren van woonwensen.” Uit gebiedsvisie Graft-De Rijp
Woonwaard Jaarverslag 2006
Projectnaam
Alkmaar Bergerweg (Horizoncollege) De Mare Arubastraat De Nollen Oost Drechterwaard (Horizoncollege) Herenweg Exodus Koekenbier Overdie, Coornhertkade Overdie, Geert Groteplein Overdie, Schuurman Overdie, Tuinderspad Paternosterstraat (Paardenmarkt) Schelphoek Voormeer (3 panden) Vroonermeer Noord Woonwagens Vroonermeer Zuid
Huurwoningen
43 20 22 12 1 (pand) 15 45 20 58 50
Koopwoningen
10 20
17 30 200 100 92
Koopgarantwoningen
20 41 15
15 50 40 10
225 6 90 6
90
60 6
“
“Ze betrekken ons écht bij alle plannen” Over het ‘stakeholder’ zijn
“Er was een renovatie nodig van ons complex en daarom werd er op verzoek van Woonwaard een bewonerscommissie opgericht. De eerste contacten met Woonwaard verliepen erg moeizaam. Maar sinds hun ‘nieuwe manier van werken’ merken we dat het echt stukken beter gaat. Dat we echt ‘stakeholder’ zijn. Dat waarderen we, omdat we merken dat het voor Woonwaard echt iets betekent. We merken ook dat ze ons écht betrekken bij alle mooie plannen.
“
Tabel 4. Projecten in ontwikkeling op 31 december 2006
“Teruggefloten door de regels”
Heerhugowaard Cluster 6 Stad v/d Zon Middenweg-Bickerstraat Saffraan Hoeken Stad v/d Zon Tamarixplantsoen/Spirealaan Voorzieningengebied Stad v/d Zon Woonwagens Plandeel 4 Plandeel 4 Stad v/d Zon Langedijk Twuyverhoek Zonoord Heiloo Monique, Westerweg Stationsgebied West Bergen Breelaan
23
15 16 24 46 48 6
30
60 5
45
14
51 24
19
10
12
14 12
1 25
9
Over de praktijk
Woonwaard heeft soms wel wat moeite om het écht in de praktijk te brengen. De goede wil is er absoluut, zowel bij het management als bij woonconsulenten, want we kunnen dingen nu gemakkelijker voor elkaar krijgen. Maar soms lijkt het of ze zelf door de regels teruggefloten worden. We hopen écht dat ze de vaart houden in de nieuwe manier van samenwerken met bewoners.” Leo Sterk, secretaris bewonerscommissie Muiderwaard (Alkmaar-Noord)
Bewoners van de Heilooërdijk bekijken de onderhoudswerkzaamheden aan hun woning.
Woonwaard Jaarverslag 2006
Onderhoud Belofte maakt schuld” “Het is één ding om je onderhoudsplannen op papier te zetten voor je eigen organisatie. Het is een heel ander ding om hierover te communiceren met de bewoners. We hebben besloten om de halfjaarplanning te publiceren in ons bewonersblad. Dat betekent dat we verantwoording af moeten leggen naar alle partijen als we de planning niet halen. Het feit dat we voor de publicatie kiezen, geeft aan hoezeer we ons aan onze onderhoudsafspraken committeren.” Ferry van Wilgenburg, divisiemanager Vastgoedbeheer
Planmatig en strategisch onderhoud Met ons planmatige onderhoud willen we zorgen voor woningen die voldoen aan de kwaliteitseisen van deze tijd. We hebben in 2006 dan ook voor een bedrag van € 20 miljoen aan groot onderhoud gerealiseerd. De projecten die we in de huurderskranten hebben aangekondigd zijn inmiddels afgerond, of zijn volop in uitvoering. Omslag in onderhoudsproces Ook op het gebied van onderhoud zijn we een nieuwe weg ingeslagen. Een weg die meer kwaliteit oplevert, stukken efficiënter is dan de vorige én kosten bespaart. We zijn ons er namelijk terdege van bewust dat we werken met het geld dat de huurders samen opbrengen. 25
Van dure projecten en inefficiënte aanbestedingen … Naast de grote onderhoudsopgave die we sowieso hadden, liepen allerlei verschillende projecten die we steeds apart aanbesteedden. Het kostte veel tijd om dat voor te bereiden en de prijs te bepalen. Daarnaast werd goedkoop soms duurkoop. Een voorbeeld: we pakten in meerdere wijken de badkamers aan, maar deden de aanbestedingen per wijk. We inspecteerden een deel van de badkamers en werden tijdens de uitvoering geconfronteerd met onverwachte zaken – en dus kosten. … naar schaalvergroting en vaste partners Nu bekijken we onze totale onderhoudsopgave én incidentele projecten tegelijk en bezien dan of we de schaal van een
bepaalde klus kunnen vergroten. Bijvoorbeeld de badkamers in meerdere wijken tegelijk. We bepalen dan ook vooraf een eenheidsprijs die we redelijk vinden. We gaan vervolgens in zee met een van de geselecteerde partners. Met het selecteren van die partners zijn we in 2006 druk geweest. We hanteren selectiecriteria zoals ‘omgang met bewoners’ en ‘tijdig sturen van facturen’. We hebben de manier van werken met deze partners inmiddels verfijnd. Planning in bewonersblad Op basis van de onderhoudsopgave en -planning nemen we twee keer per jaar een overzicht op in ons bewonersblad. Daarmee committeren we ons aan de afspraken. Een spannend proces dat we welbewust aangaan. Service- en reparatieverzoeken We werken tegenwoordig met een team van allround vaklieden en servicemonteurs. Die zijn ingedeeld naar rayons en kennen de wijk waar ze werken goed. Het zorgt ervoor dat ze ‘vertrouwde gezichten’ worden en voorkomt dat meerdere specialisten naar hetzelfde huis gaan voor kleine klussen. In 2006 is een bedrag van € 5,5 miljoen besteed aan dagelijks onderhoud. Dit gaat goed We streven er naar een reparatie- of serviceverzoek nog dezelfde dag af te handelen, dat lukt in ruim 90% van de gevallen. In de overige gevallen maken we een afspraak
over wanneer zij een van onze monteurs kunnen verwachten. In de meting van het kwaliteitslabel KWH kregen we voor het hele proces reparatieverzoeken een 8,2. Dat is landelijk gezien uitzonderlijk hoog. Dit kan beter We hebben nog wel wat te verbeteren. Dat geldt vooral voor de automatisering en de precieze planning. In 2007 hopen we hiermee een flinke slag te maken.
Het medewerkerstevredenheidsonderzoek laat tevreden medewerkers zien.
Woonwaard Jaarverslag 2006
Interne organisatie “Echt luisteren moet je leren” “We zijn in 2006 intensief bezig geweest met klantgerichtheid. We realiseerden ons dat je dat echt moet leren. Het betekent een omslag in je manier van denken én je manier van doen. Daarom hebben alle allround vaklieden van het Onderhoudsbedrijf een training ‘klantgericht werken’ gevolgd. En ook de medewerkers van het Woonpunt zijn intensief getraind.” Toon Beemsterboer, hoofd Onderhoudsbedrijf
Hoe iemand presteert is afhankelijk van hoe iemand zich voelt in zijn werk. Van een gevoel van vrijheid, van ontwikkeling, van verantwoordelijkheid, van zelfvertrouwen. Dat straal je ook uit als organisatie. In onze interne kwaliteit en dus ook ons zelfvertrouwen hebben we flink geïnvesteerd het afgelopen jaar. In afdelingsplannen, inzichtelijkheid van de organisatie en in het ontwikkelen van competenties. Nu kunnen we echt met ons blanco schetsblok en zelfvertrouwen de wijk in.
Medewerkers tevreden In november voerden we een medewerkerstevredenheidsonderzoek uit. Het laat over het algemeen tevreden medewerkers zien. 27
Het laat ook zien dat we het in vergelijking met andere corporaties goed doen. Over de uitkomst van het onderzoek zijn we erg tevreden. Zeker als we er rekening mee houden dat die is uitgevoerd aan het einde van een periode van organisatieveranderingen.
De laatste verandering Na een uitgebreide herziening van onze interne organisatie in de afgelopen jaren, hebben we eind 2006 de laatste aanpassing gedaan. De divisie Controlling & Strategie is opgesplitst. Aan de ene kant om die divisie minder ‘breed’ te maken; aan de andere kant om aan de wens van de andere divisies te voldoen om eigen beleidsmedewerkers te hebben. Na die stap is het ook logisch om
de overgebleven afdelingen ICT en Finance & Control uit die divisie samen met andere ondersteunende afdelingen onder te brengen in een nieuwe divisie Bedrijfsvoering. Als resultaat daarvan moet er in 2007 een organisatie staan die evenwichtig en efficiënt werkt. Interne efficiency zorgt er immers voor dat we extern meer voor elkaar krijgen. En daar is het ons natuurlijk om te doen.
De formatie In 2006 kregen we 20 nieuwe medewerkers. 12 medewerkers gingen uit dienst. Het totaal aantal medewerkers per 31 december 2006 is 181. Zij vervullen met zijn allen 160,8 fte. Minder inlenen We hebben gedurende de reorganisatie lange tijd met inleenkrachten gewerkt. In 2005 gaven we daaraan zelfs meer dan € 2 miljoen uit. Dit was nodig, want door het openhouden van vacatures hadden we ruimte voor de veranderingen die we door wilden voeren. Bovendien konden we met de inleenkrachten de piekbelasting bij de vaste medewerkers weghalen. Zodat we samen konden bouwen aan de nieuwe organisatie. In 2006 zijn de meeste functies definitief geworden en ingevuld, op 11,7 fte na. We gaven in 2006 nog € 1.478.000 uit aan inleenkrachten, waarvan € 471.000 voor
ziektevervanging, € 444.000 voor tijdelijke invulling van vacatures. De overige inleenkosten zijn voornamelijk uitgegeven om piekbelasting op te vangen en voor werkzaamheden die niet in de formatie zijn opgenomen. Verzuim Het verzuimpercentage lag in 2006 op 7,9%. In 2005 was dat 7,2%. Het hoge verzuim wordt voornamelijk veroorzaakt door enkele medewerkers die langdurig ziek waren. Hun ziektes waren niet gerelateerd aan het werk.
Ondernemingsraad De Ondernemingsraad wordt vroegtijdig geïnformeerd over ontwikkelingen binnen Woonwaard en in het werkveld. Zij wordt betrokken bij acties die voor onze bedrijfsvoering noodzakelijk zijn en een relatie hebben met de formele taakstelling van de Ondernemingsraad.
Verbindingen Om al onze doelen te bereiken, zijn we verbonden aan andere rechtspersonen. Het gaat dan vooral om projectontwikkeling, projectexploitatie en dienstverlening. Op 31 december 2006 bestaan de volgende verbindingen van stichting Woonwaard Noord-Kennemerland:
Woonwaard Jaarverslag 2006
Ontwikkelings- en exploitatiemaatschappij Hallokaties CV Woonwaard neemt – samen met Vos Holding BV (45%) en AM Wonen BV (10%) – deel in de Ontwikkelings- en Exploitatiemaatschappij Hallokaties C.V. In het verslagjaar 2006 ontving Woonwaard daaruit een winstuitkering van € 4,5 miljoen. Binnen deze CV zijn in 2006 ongeveer 130 koopwoningen opgeleverd, waarbij de stichtingskosten hoger zijn dan € 200.000. De argumenten voor het bouwen van woningen in die prijsklasse hebben te maken met het bevorderen van doorstroming naar duurdere woningen en het streven naar gedifferentieerde wijken. In 2006 zijn afspraken gemaakt over het moment waarop en de condities waaronder de deelname van Woonwaard in Hallokaties CV op termijn wordt beëindigd. Daarin is voorzien door naast Hallokaties CV een Hallokaties II CV op te richten, waarin nieuwe projecten zullen worden ontwikkeld. Woonwaard zal niet in Hallokaties II CV deelnemen, maar blijft wel betrokken bij Hallokaties CV totdat de projecten die nu lopen zijn afgerond. Voor de periode 2007 tot en met 2010 verwachten we een resultaat van € 7,7 miljoen.
28
Risicobeheersing Hallokaties CV Rapportage per kwartaal. Behandeling kwartaalrapportage in MT. Accountantscontrole over jaarrekening. Helavron Beheer BV is volledig aansprakelijk.
. . . .
Helavron Beheer BV Woonwaard neemt voor 45% – samen met Vos Holding (45%) en AM Wonen (10%) – deel in de Projectontwikkelingsmaatschappij Helavron Beheer BV. Deze BV is de beherend vennoot van Hallokaties CV. De divisiemanager Vastgoedontwikkeling van Woonwaard is mede-directeur en voorzitter van het directieoverleg. Risicobeheersing Helavron Als beherend vennoot is Helavron Beheer B.V. volledig aansprakelijk voor de schulden van Ontwikkelings- en Exploitatiemaatschappij Hallokaties C.V.
. Rapportage per kwartaal. . Beschikking over notulen en besluitenlijsten van de directievergaderingen. . Behandeling kwartaalrapportage in MT Woonwaard. . Behandeling notulen en besluitenlijsten in MT Woonwaard. . Accountantscontrole over jaarrekening. . Directievoering (mede) door divisiemanager Vastgoedontwikkeling.
VOF Woonwaard – BCH Deze firma is in 2006 opgeheven. BCH (BouwCombinatie Heerhugowaard) was een combinatie van negen plaatselijke aannemers in Heerhugowaard. Deze firma was opgericht om drie projecten te ontwikkelen. In 2006 is besloten het derde project niet uit te voeren. Daarna is de VOF opgeheven.
Stichting Woonwaard Noord-Kennemerland is (in-)direct aandeelhouder. De vertegenwoordiging vindt plaats door de bestuurder van Stichting Woonwaard Noord-Kennemerland. De managementteamleden van Stichting Woonwaard Noord-Kennemerland zijn benoemd als gevolmachtigden in de verschillende BV’s.
Woonwaard Beheer BV Woonwaard neemt voor 100% deel in de Woonwaard Beheer B.V. Deze vennootschap heeft een directe participatie in Woonwaard Projecten B.V., Woonwaard Exploitatie B.V. en Woonwaard Dienstverlening B.V. De vennootschap heeft een indirecte participatie in Woonwaard Overdie B.V., Woonwaard Schelphoek B.V., Woonwaard Monumenten B.V. en B.V. Pilaster V.v.E. Beheer.
Intern verantwoording afleggen In 2006 is Woonwaard gestart met het structureren van aandeelhoudersvergaderingen. Als enig aandeelhouder zijn we daar verantwoordelijk voor. Die structurering is belangrijk omdat je ‘verantwoording aflegt aan jezelf ’. De corporatie is eigenaar van het merendeel van de BV’s. Onze directeurbestuurder moet, als vertegenwoordiger van de aandeelhouder, op de hoogte zijn van de gang van zaken bij de besloten vennootschappen en daarover verantwoording afleggen aan de Raad van Commissarissen. Slechts een enkele B.V. heeft in het verslagjaar activiteiten ontplooid.
Bestuur en directie Stichting Woonwaard Noord-Kennemerland is bestuurder en directie van Woonwaard Beheer BV (en al zijn (klein-)dochters). De taken van de bestuurder van Woonwaard Beheer BV (inclusief alle (klein-)dochters) worden uitgevoerd door de directeur-bestuurder van Stichting Woonwaard Noord-Kennemerland. De Raad van Commissarissen van Stichting Woonwaard Noord-Kennemerland houdt toezicht op de directeur-bestuurder die als vertegenwoordiger van de aandeelhouder van Woonwaard Beheer BV (incl. alle [klein-] dochters) de BV bestuurt.
‘De Eendragt’ CV Woonwaard neemt voor 48% – samen met Van der Gragt Vastgoed II BV te Assendelft (24%), Tervoort Vastgoed BV te Bergen (24%) en Eendragt Beheer BV (4%) – deel in ‘De Eendragt’ CV. ‘Eendragt Beheer’ BV is daarbij de beherend vennoot.
Woonwaard Jaarverslag 2006
De Commanditaire Vennootschap houdt zich bezig met de projectontwikkeling in het gebied ‘Schelphoek’ te Alkmaar (groot 5.80 ha.) In 2005 werd de CV opgericht, waarna een aanvang werd gemaakt met deze ontwikkeling. In het verslagjaar is nog geen sprake van een winstuitkering.
Tabel 5. Overzicht verbindingen
Aandeel
Netto vermogenswaarde (in € 1.000)
Solvabiliteit
Eigen vermogen (in € 1.000)
Jaaromzet (in € 1.000)
48%
96
1%
200
471
Hallokaties C.V.
45%
6.156
40%
14.347
5.668
Helavron Beheer BV
45%
30
77%
67
0
100%
0
-183%
-481
17
Naam
De Eendragt C.V.
Risicobeheersing Eendragt CV Rapportage per kwartaal. Behandeling kwartaalrapportage in MT. Accountantscontrole over jaarrekening. Eendragt Beheer BV is volledig aansprakelijk.
. . . .
Een overzicht van overige activiteiten in het verslagjaar op het gebied van verbindingen met andere rechtspersonen of vennootschappen is op Woonwaard niet van toepassing.
Ontwikkelingsmaatschappij
Woonwaard Beheer BV Totaal
6.283
De netto-vermogenswaarde van Woonwaard Beheer BV is negatief. Conform de verslaggevingregels is deze waarde op nul gesteld.Woonwaard verrichte in 2006 diensten voor 76 VvE’s. In 64 van deze VvE’s is Woonwaard tevens eigenaar, in de andere 12 VvE’s bezit Woonwaard geen woningen.
Tabel 6. Het financiële belang inzake de inbreng in verbindingen Belastingplicht commerciële activiteiten In het verslagjaar werd duidelijk dat de toegelaten instelling over haar commerciële activiteiten belasting dient af te dragen. Dat geldt met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 2006. De koepelorganisatie Aedes en het Ministerie van Financiën hebben overeenstemming bereikt over welke activiteiten deze belastingplicht handelt. Dit is inmiddels in een Vaststellingsovereenkomst neergelegd.
Verstrekte Kapitaal
leningen
Garanties
Aandeel
in € 1.000
in € 1.000
in € 1.000
48%
96
1.500
11.300
Hallokaties C.V.
45%
0
0
44.600
Helavron Beheer BV
45%
8
0
0
100%
18
697
0
Naam De Eendragt C.V. Ontwikkelingsmaatschappij
Woonwaard Beheer BV
Woonwaard staat garant voor de rentebetaling van een krediet van € 44,6 miljoen in rekening courant ten behoeve van Ontwikkelingsmaatschappij Hallokaties C.V. en voor de rentebetaling van een krediet van € 11,3 miljoen in rekening courant ten behoeve van De Eendragt C.V.
29
De voltallige Raad van Commissarissen.
Woonwaard Jaarverslag 2006
Toezicht Verslag van werkzaamheden van de Raad van Commissarissen over 2006 Aan de maatschappelijk belanghebbenden van stichting Woonwaard Noord-Kennemerland (hierna: Woonwaard) te Alkmaar Hierbij bieden wij u de door het bestuur opgemaakte jaarrekening over het jaar 2006 aan. Deze omvat de winst- en verliesrekening, de balans per 31 december 2006, de daarbij behorende toelichtingen, evenals het volkshuisvestelijk jaarverslag over het afgelopen boekjaar. De jaarrekening is door Deloitte Accountants B.V. gecontroleerd en goedgekeurd, zoals blijkt uit de accountantsverklaring die u op pagina 50 aantreft. Wij kunnen ons met deze stukken verenigen en stellen het bestuur voor de jaarrekening 2006 op grond van artikel 7 lid 5 letter a. van de statuten vast te stellen. Daarmee wordt de bestuurder voor zijn bestuur en de Raad van Commissarissen (hierna: de Raad) voor het door de Raad gehouden toezicht volledige decharge verleend. Werkwijze van de Raad De Raad heeft tot taak om toezicht uit te oefenen op het beleid van het bestuur, op 31
de werking en integriteit van de interne controle- en risicobeheersingssystemen en op door het bestuur ingestelde procedures, op de algemene gang van zaken binnen Woonwaard en de met haar verbonden ondernemingen. Voorts staat de Raad het bestuur met advies terzijde. Governance Code De Raad hecht grote waarde aan een transparant ondernemingsbestuur waarin de belangen van alle belanghebbenden op geëigende wijze worden meegewogen. De Raad en het bestuur hebben daarom met belangstelling kennis genomen van de Governance Code Woningcorporaties (hierna: de Code). Naar de mening van de Raad en het bestuur is de Code een goed instrument voor herstel van het vertrouwen van het publiek in een eerlijke, integere en transparante gang van zaken binnen Woningcorporaties. De Raad en het bestuur zullen in de loop van 2007 een besluit nemen over de toepassing van de Code, dan wel beargumenteren op welke onderdelen daarvan door Woonwaard wordt afgeweken. Duidelijk is wel dat Woonwaard aan veel best practice bepalingen uit de Code al voldoet. Hoewel woningcorporaties over het verslagjaar 2006 nog niet verplicht zijn om de Code te volgen hebben we er voor gekozen om in dit verslag overeenkomstig de Code aan te geven hoe Corporate Governance
binnen Woonwaard is vormgegeven. Daarmee onderschrijven we de wenselijkheid van transparantie in bestuur en toezicht en het afleggen van verantwoording daarover aan de maatschappelijk belanghebbenden. Voornaamste punten waar Woonwaard afwijkt van de in de code omschreven best-practices De voornaamste punten waarvan Woonwaard nog van de Code afwijkt of waar ze zich bij naleving voor problemen ziet gesteld, zijn: de aanbeveling om een (permanente) selectie- en remuneratiecommissie aan te stellen is nog niet opgevolgd. Tot en met 2006 was de gehele Raad verantwoordelijk en werden collectief besluiten genomen over beloning en benoeming. In 2007 zal Woonwaard een permanente selectie- en remuneratiecommissie instellen; de (her)benoeming van de bestuurder voor een periode van maximaal vier jaar. De huidige bestuurder is benoemd vóór de invoering van de Code en heeft een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. Woonwaard zoekt naar een vorm waarin de bestuurder eenmaal per vier jaar diepgaander wordt beoordeeld, waarbij ook zijn geschiktheid voor de toekomst van Woonwaard aan de orde komt; aan de aanbeveling om zich eenmaal in de vier jaar te laten visiteren is nog geen
.
.
.
.
gevolg gegeven. De reden daarvoor ligt in het feit dat ingrijpende organisatiewijzigingen tussen 2004 en 2007 een visitatie op dàt moment minder wenselijk maakten. Visitatie in de nabije toekomst wordt echter door Raad en bestuurder ondersteund; Woonwaard is voornemens om in 2007 haar statuten overeenkomstig de in de Code vermelde best practice aan te passen.
Inhoud van het toezicht Goedkeuring van operationele en financiële doelstellingen en de strategie Zoals gebruikelijk binnen Woonwaard heeft het bestuur het volgende aan de Raad gepresenteerd: de operationele en financiële doelstellingen van Woonwaard zoals opgenomen in de begroting, de meerjarenraming en het activiteitenplan; de strategie gericht op verwezenlijking van deze doelstellingen en de te gebruiken kritische prestatie indicatoren voor het meten van de geleverde prestaties. De operationele en financiële doelstellingen van Woonwaard worden neergelegd in de financiële meerjarenraming. Het bestuur bepaalt het kader en de voornaamste doelstellingen van de begroting. De begroting wordt vervolgens ter goedkeuring aan de Raad voorgelegd.
. . .
Woonwaard Jaarverslag 2006
“Woonwaard pakt haar sociale taak met overtuiging op”
“
Over de betrokkenheid van Woonwaard
Als gemeente wil je veel van de stad. En met de stad. En dat ademt Woonwaard ook uit. Dat ze betrokken zijn bij Alkmaar. Ik heb zelfs het gevoel dat we het enthousiasme soms wat moeten temperen. Soms zijn we met elkaar ontzettend enthousiast over een mooi Woon/Zorg-project, maar dan is het toch te lastig te realiseren. Woonwaard is zeker intensief bezig met sociale projecten. Ze hebben bijvoorbeeld een pand aangekocht, om het vervolgens te verhuren aan Exodus. Zodat exgedetineerden van daaruit stappen kunnen zetten terug de samenleving in. Dat zijn geen projecten waar Woonwaard rijk van wordt, integendeel. Ze handelen daarin echt vanuit betrokkenheid. De betrokkenheid van Woonwaard bij de huurder, bij de mensen, blijkt ook uit de afspraken die we met ze gemaakt hebben over hoe we huisuitzettingen kunnen voorkomen. Daarin staat de huurder nu echt centraal. “Wat kunnen we doen om mensen met een huurachterstand toch in hun huis te laten wonen?” Woonwaard werkt nu nadrukkelijker samen met de schuldhulpverlening van de gemeente. Ja, ik vind dat Woonwaard haar sociale taak met overtuiging oppakt.
“
Wim van Veen, wethouder van Alkmaar 32
De Raad heeft de begroting en de jaarplannen tijdens de vergadering van 28 november 2005 goedgekeurd. De doelstellingen van Woonwaard zijn er op gericht om maximaal maatschappelijk rendement te behalen onder de randvoorwaarde van financiële continuïteit. Om de ruimte die daarvoor is inzichtelijk te maken wordt de transparantiemethodiek gehanteerd. Interne risicobeheersing en controlesystemen De Raad heeft gedurende het verslagjaar regelmatig met het bestuur gesproken over de kwaliteit van risicobeheersing, de genoemde aandachtspunten in de financiële verslaglegging en de beheersing van andere risico’s. Financiële continuïteit Jaarlijks wordt in overleg tussen de Raad en het bestuur beoordeeld in hoeverre het voorgenomen beleid dient te worden bijgesteld om te voldoen aan in samenhang met het bestuur benoemde kengetallen (zie het jaarverslag pagina 49). Gedurende 2006 zijn diverse bestuursbesluiten goedgekeurd die tot wijziging van de al eerder goedgekeurde begroting leidden. Ook werd een aantal bestuursbesluiten goedgekeurd over het verlenen van kredietfaciliteiten aan 2 deelnemingen waar Woonwaard in participeert.
Voorts werd een tweetal besluiten goedgekeurd waarmee tot uittreden uit een aantal commerciële activiteiten werd besloten en werd tot verkoop van de aandelen in die commerciële activiteit aan een andere rechtspersoon besloten. Daarnaast werd de toezichtstructuur ten aanzien van diverse deelnemingen verbeterd. Woonwaard beschikt over zowel een treasurystatuut als een treasuryjaarplan. Het treasurystatuut werd in 2006 op enkele onderdelen herzien en het treasuryjaarplan wordt elk jaar, samen met de andere jaarplannen en begrotingen, aan de Raad ter goedkeuring voorgelegd. Ten aanzien van dit verslagjaar gebeurde dat op 28 november 2005. De treasurycommissie, bestaande uit twee leden van het managementteam, de treasurer en een externe deskundige, vergaderde regelmatig in het jaar en bracht daarover verslag uit aan de bestuurder. Volkshuisvestelijke opgaven Woonwaard heeft met de gemeenten Alkmaar (2003) en Heerhugowaard (2005) convenanten afgesloten waarin de volkshuisvestelijke taken van de corporatie in die gemeenten werden vastgelegd. Periodiek wordt de voortgang in realisatie van die taken met de verantwoordelijke wethouder besproken. Over het realiseren van de volkshuisves-
telijke taken wordt, onder andere, verantwoording afgelegd in de jaarstukken van Woonwaard waarbij de inspanningsvelden vanuit het BBSH als pijlers dienen. In de gemeenten Langedijk en Graft de Rijp is constructief overlegd met de Colleges van Burgemeester & Wethouders over volkshuisvestingstaken. Daarnaast zijn in beide gemeenten in 2006 besprekingen gestart, die tot het afsluiten van een convenant moeten leiden. Ook werd met de gemeenten Heiloo en Bergen over een aantal specifieke volkshuisvestelijke onderwerpen overlegd. Tenslotte is Woonwaard actief betrokken bijregionale en sectorale volkshuisvestelijke gremia. Verbindingen Stichting Woonwaard kent een aantal verbindingen, die zijn toegelicht in de jaarrekening op pagina 27 en 28. Verbindingen worden aangegaan vanuit een afwegingskader waarin fiscale, operationele en aspecten van risicobeheer zijn opgenomen. In de afgelopen jaren werd in het kader van de fiscalisering al een aantal besloten vennootschappen opgericht waarin de commerciële activiteiten (zullen) worden verricht. In 2006 werd de bestuursstructuur in enkele verbindingen gewijzigd en verbeterd waarmee het toezicht door de Raad beter wordt geborgd.
Woonwaard Jaarverslag 2006
Toezichtkader Het toezichtkader wordt gevormd door het activiteitenplan, de begroting, de meerjarenraming en het treasuryjaarplan. Bij de goedkeuring of beoordeling van bestuursbesluiten wordt door de Raad genoemd toezichtkader gehanteerd. Intern informatievoorziening De periodieke verslaggeving vond in 2006 plaats op basis van een cyclus van vier maanden en is gebaseerd op het bewaken van de financiële en volkshuisvestelijke koers van Woonwaard. In 2007 wordt in nauw overleg met de Raad deze verslaglegging herijkt. Daarbij krijgt het aspect ‘het tijdig bieden van sturingsmogelijkheden’ ruim aandacht.
Verantwoording Activiteiten van de Raad van Commissarissen In totaal heeft de Raad in 2006 9 maal vergaderd, waarvan 7 maal volgens een vooraf vastgesteld schema. Tot de extra twee vergaderingen werd apart besloten: eenmaal over De Grote Beweging, waarbij in het bijzonder aspecten als ‘huurbeleid en betaalbaarheid’, de relatie tussen corporaties en overheid en de investeringscondities aan bod kwamen. Ook was er een extra vergadering in verband met het goedkeuren van een voorgenomen bestuursbesluit. 33
Er werd vergaderd op 20 februari, 13 maart, 3 april, 22 mei, 17 juli, 15 september, 17 oktober, 27 november en 8 december 2006. Vaste onderwerpen op de agenda waren: belangrijke investeringen, de verantwoording door middel van de jaarstukken over 2005, de meerjarenplanning en de begroting voor 2007, de periodieke rapportages, de fiscaliteit, externe verslaggeving, de ontwikkeling en de goedkeuring van een nieuwe beleidsvisie voor de periode 2007 - 2011: ‘Vraaggestuurd, verantwoordelijk en midden in de wijk’. Tijdens het verslagjaar werden 44 bestuursbesluiten door de Raad behandeld: 1 besluit uit 2005 en 43 bestuursbesluiten uit 2006, waarvan 16 voorgenomen besluiten. Voorgenomen bestuursbesluiten hebben betrekking op – in artikel 7 van de statuten onder de leden 4 en 5 omschreven – handelingen of voornemens waarvoor specifieke goedkeuring door Raad noodzakelijk is, zoals de verkrijging, vervreemding of bezwaring van registergoederen. De ontwikkeling van de eerder genoemde beleidsvisie is – naast behandeling door de Raad – ook tijdens meerdere bijeenkomsten met maatschappelijk belanghebbenden, bestuur en medewerkers onderwerp van discussie geweest. In het verslagjaar is ook enkele malen door een of meerdere leden van de Raad overleg gevoerd met de Ondernemingsraad. Het voornaamste gespreksonderwerp was
daarbij de gevolgen die het ‘Woonwaard in Vaart’-traject heeft voor de organisatie en de medewerkers. De samenstelling van de Ondernemingsraad is bij de aanvang van het verslagjaar grotendeels gewijzigd. In het kennismakingsgesprek van drie leden van de Raad en de bestuurder met de O.R. op 6 januari 2006 werd gesproken over jaarplan en begroting voor 2006, de wenselijkheid van geregeld overleg tussen Raad en O.R. en over het traject ‘Woonwaard in Vaart’. Naast de Huurdersraad, de officiële overlegpartner van de corporatie, zijn ook twee overkoepelende Huurdersbelangenverenigingen werkzaam: in Alkmaar en in Heerhugowaard. Teneinde de krachten te bundelen zijn beide organisaties al enige tijd bezig met een proces van samensmelting. De commissarissen die door deze huurdersorganisaties werden voorgedragen adviseren hen daar waar nodig. De verwachting is dat een fusie op 1 januari 2008 zijn beslag zal krijgen.
Samenstelling van de Raad van Commissarissen De Raad bestaat uit acht leden die primair voor een periode van vier jaar worden benoemd en die voor twee volgende zittingstermijnen van vier jaar kunnen worden herbenoemd.
Drie commissarissen worden op voordracht van derden benoemd: 2 door de Huurdersbelangenverenigingen en 1 door de Ondernemingsraad van Woonwaard. De selectie van de leden van de Raad is gebaseerd op de in het reglement van de Raad omschreven profielschets. Op 31 december 2006 bestaat de Raad uit de volgende personen: Mr. I.M.C. (Ida) Verweel-Stokman, (v, 1945) Voorzitter Raad van Commissarissen, 1e benoeming in 1993, huidige zittingsperiode tot 1 januari 2007, niet herbenoembaar. Lid van de (tijdelijke) Commissie Profielschets Voorzitter en de Selectiecommissie 2006, Hoofdberoep en nevenfunctie: geen Mr. P.J.M. (Peter) Jong, (m, 1951) Secretaris Raad van Commissarissen, 1e benoeming in 1996, huidige zittingsperiode tot 1 januari 2011, niet herbenoembaar. Lid van de (tijdelijke) Commissie Profielschets Voorzitter. Hoofdberoep: directielid Kamer van Koophandel Noordwest-Holland, nevenfunctie: geen M.M.B. (Margriet) Ruijter-Boon, (v, 1950) Commissaris benoemd op voordracht van de huurdersorganisatie, 1e benoeming in 1996, huidige zittingsperiode tot 1 januari 2010, niet herbenoembaar. Lid van de (tijdelijke) Commissie Profielschets Voorzitter en de Selectiecommissie 2006.
Woonwaard Jaarverslag 2006
Hoofdberoep: beleidsadviseur en sociaal consulent LTO, nevenfunctie: geen J.L.M. (Jan) Schouten, (m, 1937) Commissaris benoemd op voordracht van de huurdersorganisatie, 1e benoeming in 1999, huidige zittingsperiode tot 1 januari 2008, niet herbenoembaar. Geen lid van een Commissie, maar regelmatig deelnemer aan de vergaderingen van de VTW. Hoofdberoep en nevenfunctie: geen W.J.F. (Pim) Hobbelen, (m, 1947) Commissaris benoemd op voordracht van de O.R., namens het personeel van Woonwaard, 1e benoeming in 1994, huidige zittingsperiode tot 1 januari 2009, niet herbenoembaar. Lid van de Selectiecommissie 2006. Hoofdberoep en nevenfunctie: geen E. (Evelyn) Lindeman QC, (v, 1960) Commissaris, 1e benoeming in 2005, huidige zittingsperiode tot 1 januari 2009, herbenoembaar. Voorzitter Financiële Commissie. Hoofdberoep: directeur concern financiën gemeente Amsterdam, nevenfunctie: geen Th.A.G. (Theo) Faassen, (m, 1942) Commissaris, 1e benoeming in 2002, huidige zittingsperiode tot 1 januari 2010, herbenoembaar. Lid van de Financiële Commissie en de Selectiecommissie 2006. Hoofdberoep en nevenfunctie: geen
34
Drs. J.H.R. (Ruud) Bergh, (m, 1951) Commissaris, 1e benoeming in 2004, huidige zittingsperiode tot 1 januari 2008, herbenoembaar. Lid van de Financiële Commissie en de Selectiecommissie 2006. Hoofdberoep: directeur Schiphol Area Development Company NV, nevenfunctie: Commissaris bij woningcorporatie ‘De Alliantie’ De Raad is gedurende het verslagjaar niet van samenstelling gewijzigd. Sommige (materiële) besluiten van het bestuur zijn aan voorafgaande goedkeuring van de Raad onderworpen. Dit is in de statuten van Woonwaard en in het Huishoudelijk Reglement van de Raad vastgelegd. Het honorarium van de leden van de Raad werd in 2001 vastgesteld en bestaat uit een – van de functie van de Commissaris afhankelijke – vergoeding. De aanpassing daarvan is gekoppeld aan de wijziging van de salarissen van medewerkers in dienst van corporaties. Het honorarium van de commissarissen is niet gekoppeld aan de financiële prestaties van Woonwaard. In het verslagjaar werd door leden van de Raad deelgenomen aan beraadslagingen van de Vereniging Toezichthouders Woningcorporaties (hierna: VTW), onder meer over een aanpassing van de vergoedingen voor toezichthouders.
De Raad heeft in 2006 afgesproken dat voor eventuele aanpassing van die vergoeding het uiteindelijke advies van de VTW zal worden gehanteerd, daarbij gelet op omvang van corporatie en de aard van volkshuisvestelijke taken van Woonwaard. In 2007 zal de Raad daar, met terugwerkende kracht tot 1 januari 2006, een besluit over nemen. Reglement Voor haar eigen functioneren maakt de Raad gebruik van een huishoudelijk reglement Dit reglement is voor het laatst, beperkt, gewijzigd op 17 juli 2006. In 2007 zal het reglement aan de Governance Code Woningcorporaties worden aangepast. Benoemingen in 2006 In januari 2006 werd van de Huurdersraad een voordracht ontvangen om mevrouw M.M.B. Ruijter-Boon met ingang van 1 januari 2006 te herbenoemen. De Raad heeft deze voordracht overgenomen en mevrouw Ruijter voor de periode 2006 tot en met 2009 herbenoemd. De zittingstermijn van mevrouw Mr. I.M.C. Verweel-Stokman, Voorzitter van de Raad, en van de heer Mr. P.J.M. Jong, Secretaris van de Raad, eindigde op 31 december 2006. De heer Jong is tot een derde en laatste zittingstermijn bereid gevonden en hij werd op 27 november 2006 herbenoemd voor de periode 2007 tot en met 2010 .
Mevrouw Verweel was, vanwege het aflopen van drie zittingstermijnen, niet herbenoembaar. Woonwaard is mevrouw Verweel veel dank verschuldigd voor haar inzet voor de corporatie. In het bijzonder zijn haar vele juridische adviezen en de ongedwongen wijze, waarop zij in de afgelopen – voor de corporatie intensieve – jaren de vergaderingen van de Raad leidde, van groot belang geweest. Tijdens haar afscheid van Woonwaard op 29 december 2006 werd haar voor die vele verdiensten de Aedes Corporatiepenning uitgereikt. In haar plaats is per 1 januari 2007 de heer Mr. H.M. Meijdam als voorzitter benoemd. Bezoldiging leden van de Raad in 2006 In 2006 bedroeg de bezoldiging van de leden van de Raad € 56.259 (2005: € 52.610). Voor de voorzitter: € 9.598 (2005: € 8.789), voor de secretaris: € 7.998 (2005: € 6.593) en voor de overige commissarissen: € 6.399 (2005: € 5.859). Het restantbedrag heeft betrekking op de reiskostenvergoeding (€ 255).
Werving en selectie Profiel In het Huishoudelijk Reglement van de Raad is een profiel opgenomen waarin de gewenste deskundigheid en achtergrond van de commissarissen wordt geschetst. Hiervan is gebruik gemaakt gedurende het
Woonwaard Jaarverslag 2006
selectieproces van kandidaten voor het lidmaatschap van de Raad. Bij elke vacature voor een commissaris wordt de profielschets geactualiseerd. Mevrouw Lindeman en de heer Faassen kunnen als financieel deskundigen worden beschouwd, terwijl de heer Bergh in 2005 werd aangezocht als Vastgoeddeskundige. Tevens zijn er enkele commissarissen met een volkshuisvestelijke en / of sociaal maatschappelijke achtergrond. De Raad is van mening dat alle relevante deskundigheden zijn vertegenwoordigd. Zelfevaluatie De Raad kwam in het verslagjaar eenmaal (op 15 september) bijeen om het eigen functioneren en dat van de individuele leden van de Raad te bespreken. Het functioneren van de Financiële Commissie is daarbij nog niet besproken. Tijdens deze bijeenkomst werd, onder meer, de Corporate Governance besproken. De Raad kwam tot de conclusie dat het functioneren bevredigend is en dat de samenstelling aan de criteria van het profiel van de Raad blijft voldoen. De Raad besprak eveneens het functioneren van de bestuurder, in het bijzonder over het behalen van de jaardoelen, de stappen naar de toekomst en diens persoonlijke ontwikkeling. De Raad kwam tot een positief oordeel.
35
Integriteit Tegenstrijdige belangen Woonwaard heeft in november 2003 een integriteitscode opgesteld: ‘Bij Woonwaard gedragen wij ons zo’. De integriteitscode verbiedt het werknemers om geschenken van commerciële waarde voor zichzelf of voor hun familieleden aan te nemen, om voordelen te bieden aan derden ten nadele van de onderneming, of om te profiteren van zakelijke opportuniteiten die Woonwaard toekomen. Uiteraard geldt de code ook voor bestuur en leden van de Raad. De integriteitscode van Woonwaard is zichtbaar op de website van Woonwaard. Leningen en garanties Woonwaard heeft als beleid om geen leningen of garanties te verlenen aan leden van de Raad, het bestuur of de medewerkers. Klokkenluidersregeling Woonwaard beschikt nog niet over een klokkenluidersregeling. In 2007 zal het invoeren van een dergelijke regeling worden beoordeeld. Onafhankelijkheid van de Raad van Commissarissen Alle leden van de Raad zijn onafhankelijk van de stichting. Er bestaan geen overlappingen met andere bestuursfuncties. Geen van de commissarissen is of was in het verleden in dienst van Woonwaard, onderhoudt een directe of indirecte band
met toeleveranciers of afnemers van Woonwaard. Geen van de commissarissen verleent andere diensten dan die welke voortvloeien uit zijn/haar lidmaatschap van de Raad of onderhoudt banden met Woonwaard, hetzij direct, hetzij indirect, buiten zijn /haar commissariaat. De voorgedragen commissarissen vervullen hun functie zonder lastof ruggespraak met de voordragende partij.
Commissies Financiële of Audit Commissie De Financiële Commissie bestaat uit: mevrouw Evelyn Lindeman, Voorzitter, en de heren Ruud Bergh en Theo Faassen. De taakopdracht van de Financiële Commissie is erop toe te zien dat Woonwaard passende procedures en controlesystemen onderhoudt ter beheersing van de financiële en operationele risico’s waaraan Woonwaard is blootgesteld en ter controle van de betrouwbaarheid van de financiële rapportage. De Financiële Commissie is in het verslagjaar tweemaal bijeen gekomen: op 8 mei en 8 november 2006. De externe accountant, Deloitte Accountants B.V. heeft in het verslagjaar eenmaal de vergadering van de voltallige Raad bijgewoond. De directeurbestuurder, de divisiemanager controlling & strategie en de controller hebben de twee vergaderingen van de Financiële Commissie bijgewoond.
Onderwerpen die daarbij aan bod kwamen waren; de jaarrekening over het jaar 2005 en de externe accountantsverklaring, de impact van de richtlijnen voor de Jaarverslaggeving en meer in het bijzonder Richtlijn 645 Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting, de interne controle, de externe controle, de opvolging van aanbevelingen gedaan door de externe accountant, financiële controlemechanismen, risicobeheersing, bedrijfsbeleid, procedures, de jaarplannen voor 2007, de begroting 2007 en de meerjarenramingen 2007-2011. De commissie heeft tevens bezien hoe financiële en operationele risico’s kunnen worden verkleind. Zij adviseert over de indekking tegen bestaande risico’s. In 2007 dient een actueel reglement van de Financiële Commissie te worden opgesteld. Selectie- en remuneratiecommissie Tot en met 31 december 2006 trad een voor de gelegenheid samengestelde Selectie- en remuneratiecommissie op, gevormd vanuit de gehele Raad, bestaande uit 5 personen. In 2007 zal een permanente Selectie- en remuneratiecommissie worden ingesteld.
Woonwaard Jaarverslag 2006
Bestuur Beoordeling prestaties bestuur De werkbijeenkomst van de Raad op 15 september 2006 werd tevens benut om de prestaties van het bestuur over het jaar 2005 te bespreken en werd het salaris van de bestuurder en de prestatiedoelstellingen voor de komende periode besproken. Bezoldiging bestuurder in 2006 In het verslagjaar bestond de bezoldiging van de bestuurder uit: een salaris van € 110.779 (2005: € 102.668) en de beschikbaarstelling van een auto. In het hiervoor genoemde bedrag is een nabetaling over 2005 begrepen ter grootte van € 3.760. De bezoldiging van de bestuurder is aan de richtlijnen van de Commissie Izeboud getoetst. De functie is geclassificeerd in functiegroep F. Deze groep kent een vast jaarsalaris met een bandbreedte van € 91.908 tot € 131.011, bruto en inclusief vakantiegeld. Woonwaard kent voor de bestuurder geen bonusregeling of eindejaarsuitkering.
Bezoldigingsbeleid bestuurder, geldend vanaf 2007 De bezoldiging van de bestuurder vanaf het jaar 2007 zal uit de volgende bestanddelen bestaan: een vast basissalaris, dat eens per jaar wordt herzien; de beschikbaarstelling van een auto.
. .
Tenslotte Woonwaard heeft zich in 2006 geprofileerd als een maatschappelijke onderneming met oog voor de belangen van het brede spectrum van Wonen, Zorg en Welzijn. Dit komt vooral tot uitdrukking in het opstellen en vaststellen van de inhoud van de nieuwe beleidsvisie 2007-2011 en meer in het bijzonder door het betrekken daarbij van alle maatschappelijk belanghebbenden. De Raad heeft waardering voor de bereikte resultaten in het verslagjaar en spreekt hiervoor zijn erkentelijkheid uit jegens de directeurbestuurder en alle medewerkers. Alkmaar, 2 april 2007 De Raad van Commissarissen van Stichting Woonwaard NoordKennemerland te Alkmaar
36
Woonwaard Jaarverslag 2006
Verklaring van het bestuur
Mededeling van de Raad van Commissarissen
Het bestuur van stichting Woonwaard Noord-Kennemerland verklaart, op grond van artikel 24 lid 1 van de statuten, dat zij hierbij het jaarverslag over 2006 vaststelt. Tevens wordt hierbij verklaard dat alle uitgaven zijn gedaan in het belang van de volkshuisvesting. De jaarrekening 2006 is gecontroleerd door Deloitte Accountants. De afgegeven verklaring treft u aan op pagina 50.
De jaarrekening 2006 is opgemaakt door het bestuur. De Raad van Commissarissen heeft, op grond van artikel 24 lid 2 van de statuten, de jaarrekening laten controleren door Deloitte Accountants. De Raad van Commissarissen keurt de jaarrekening 2006 goed.
Alkmaar, 15 mei 2007 Het bestuur,
Alkmaar, 24 mei 2007 De Raad van Commissarissen,
Mr. H.M. Meijdam, voorzitter
Mw. M.M.B. Ruijter-Boon
Drs. J.H.R. Bergh
J.L.M. Schouten
Th.A.G. Faassen
Mw. E. Lindeman QC
Mr. P.J.M. Jong
W.J.F. Hobbelen
P.F.Th. Sponselee, directeur-bestuurder
37
Stakeholders maken hun keuze tijdens een beleidsbijeenkomst.
Woonwaard Jaarverslag 2006
liggen vast in een meerjarenafspraak met de Huurdersraad.
Financiën “Investeren is ingewikkelder geworden” “2006 was een jaar waarin we een belangrijke beleidsverandering hebben doorgevoerd. Zulke grote veranderingen zie je altijd vertraagd terug in de cijfers. Omdat het nieuwe beleid ervoor zorgt dat we met veel verschillende partijen om de tafel zitten, is ook het doen van investeringen ingewikkelder geworden.” Rein Bakker, divisiemanager Controlling & Strategie
Huurbeleid De huurontvangsten vormen de belangrijkste inkomstenbron van Woonwaard. We gebruiken deze inkomsten voor het realiseren van onze doelstellingen, de kwaliteit van de woningvoorraad en de betaling van bedrijfslasten.
Huurverhoging Woonwaard hecht sterk aan het belang van een betaalbare woningvoorraad. In 2006 realiseerden we een huurverhoging van 2,14%. Binnen dit percentage is in beperkte mate gedifferentieerd op basis van verschillen in de prijs-kwaliteitverhouding van de woningen en de marktpositie. Deze criteria
Tabel 7. Overzicht van de huurverhogingen voor de woningvoorraad Percentage 0% 1% 1,5 – 1,7% 2,1 – 2,2% Totaal
39
Aantal contracten 274 127 10 12.753 13.164
Naast de huurverhoging van de woningvoorraad werden ook de huren van 1.120 overige verhuureenheden aangepast. De huurverhogingen van deze objecten lagen tussen de 0 en 2,2%. De huurverhoging van 333 woningen en bedrijfsruimten die we in beheer hebben werd op verzoek van de eigenaar vastgesteld op 2,1 tot 3,2%. Bezwaarschriften Er zijn in 2006 in totaal 10 bezwaarschriften ingediend tegen de voorgestelde huuraanpassing per 1 juli 2006. Uiteindelijk werden na overleg met de bewoners 5 bezwaarschriften ingetrokken. De Huurcommissie nam de resterende 5 (in 2005 waren dat er 2) in behandeling. Inmiddels zijn er 3 uitspraken van de Huurcommissie over de huuraanpassing 2006 ontvangen. In deze gevallen werd de voorgestelde huurverhoging als redelijk beoordeeld. Nog 2 bezwaarschriften zijn bij de Huurcommissie in behandeling. Van de 2 ingediende bezwaarschriften tegen de huurverhoging in 2005 werd in dat jaar 1 uitspraak van de Huurcommissie ontvangen. In dit geval werd de voorgestelde huurverhoging als redelijk beoordeeld. Op het andere bezwaarschrift werd in 2006 de uitspraak ontvangen. Ook in dat geval werd de voorgestelde huurverhoging als redelijk beoordeeld.
Huurachterstand We willen huurachterstand zoveel mogelijk beperken, niet alleen vanwege onze financiele continuïteit, maar ook ter bescherming van de huurder. Een kleine achterstand is voor huurders gemakkelijker in te lopen dan een forse. Bovendien is een actief incassobeleid rechtvaardig ten opzichte van degenen die wél op tijd de huur betalen. De totale huurachterstand per 31 december 2006 was 0,80% van de jaarhuur. In het verslagjaar 2005 bedroeg de huurachterstand nog 1,58 % van de jaarhuur. De afname van de huurachterstand wordt grotendeels veroorzaakt door het afboeken van de oninbare vordering op 1 huurdebiteur. Afspraken over schuldhulpverlening Met de Kredietbank Alkmaar zijn al in voorgaande jaren afspraken gemaakt die tot doel hebben huurders met betalingsproblemen sneller te helpen. In 2006 hebben de Alkmaarse corporaties en de Gemeentelijke Kredietbank een nieuwe samenwerkingsovereenkomst opgesteld. Deze bevat een aantal concrete afspraken en meetpunten. In Heerhugowaard heeft Woonwaard al eerder afspraken gemaakt met de Kredietbank. In 2006 is het convenant waarin deze afspraken zijn vastgelegd geëvalueerd en op onderdelen verbeterd. Ontruimen In 2006 heeft Woonwaard 64 (In 2005 waren het er 33) huurders uit de woning
Woonwaard Jaarverslag 2006
gezet via een gerechtelijke ontruimingsprocedure. Dat gebeurde in het kader van zowel huurachterstanden als overlastsituaties. In 2006 is een actiever incassobeleid ingezet. Hierdoor is er een inhaalslag bij de behandeling van grote huurachterstanden gemaakt, wat resulteerde in meer huisuitzettingen. Een besluit tot ontruiming wordt niet zomaar genomen. Er gaat een langdurig proces aan vooraf van waarschuwende gesprekken of herhaaldelijk aanmanen. Als dat niet helpt, dan ontbindt de kantonrechter uiteindelijk het huurcontract en ontruimen we de woning.
Huurtoeslag De wet op de huursubsidie is in 2006 vervangen door de wet op de huurtoeslag. Wij bieden de mogelijkheid om huur te matigen. Hierbij ontvangen wij van de belastingdienst de huurtoeslag van de huurder en verrekenen deze vervolgens met de in rekening te brengen huur. Per eind december 2006 hebben we bij 3.843 huurders huurmatiging toegepast; de gemiddelde matiging bedroeg € 168 per maand. Per eind december 2005 kregen 4.773 huurders huurmatiging en bedroeg de gemiddelde matiging € 164 per maand.
40
Financiële continuïteit Bedrijfsresultaat De jaarrekening 2006 sluit met een positief resultaat van € 18,1 miljoen. Dit resultaat wordt toegevoegd aan de overige reserves. En dient als buffer voor de risico’s uit de gewone bedrijfsvoering. Maar het dient ook om toekomstige grootschalige projecten met naar verwachting forse onrendabele investeringen, mogelijk te maken. Het bedrijfsresultaat bedraagt circa € 35,6 miljoen. Dat is een toename ten opzichte van 2005 met circa € 4,9 miljoen. Deze toename wordt grotendeels veroorzaakt door de lagere waardeverandering materiële vaste activa. Die lagere waardeverandering is weer het gevolg van het in de bedrijfswaardeberekening inrekenen van een groter aantal te verkopen woningen. Enerzijds het inrekenen van meer jaren waarin verkocht wordt, anderzijds het uitbreiden van de verkoopportefeuille in absolute woningaantallen. Vermogenspositie Het weerstandsvermogen (het totaal van het eigen vermogen, de egalisatierekening en de voorzieningen) is ten opzichte van 2005 toegenomen van € 76,7 miljoen naar € 95,5 miljoen. Hierbij moet nog opgemerkt dat er in de vergelijkende cijfers over 2005 als gevolg van een wijziging in de waarderingsgrondslagen een correctie op het weerstandsvermogen heeft plaatsgevonden van
€ 0,9 miljoen. Aan het eind van 2006 bedraagt het weerstandsvermogen 17,1% van het balanstotaal; eind 2005 was dit 13,9%. Dit percentage ligt ruim onder het branchegemiddelde voor grote corporaties, dat eind 2005 24,2% bedroeg (bron: Aedes bedrijfstakinformatie 2005). De liquiditeit (de vlottende activa gedeeld door de kortlopende schulden), bedraagt 1,42 aan het eind van 2006. In 2005 was dit 0,98. Deze toename wordt voornamelijk veroorzaakt door de toename van de voorraad onderhanden werk. Resultaatbestemming Het resultaat is toegevoegd aan de bedrijfsreserve. Gelet op de ontwikkelingen in Overdie is onze inschatting dat de in 2003 gevormde bestemmingsreserve wijkvernieuwing toereikend is. Het is daarom niet noodzakelijk om in het verslagjaar deze bestemmingsreserve aan te vullen. Treasurybeleid In het treasurystatuut is opgenomen dat wij streven naar een zo laag mogelijke kostenvoet van het vreemd vermogen, het beheersen van de renterisico’s en een zo gunstig mogelijke verhouding tussen eigen en vreemd vermogen (vermijden van overfinanciering). Eind 2005 is het treasury jaarplan 2006 goedgekeurd. Een belangrijk uitgangspunt in het financiële beleid is dat het aantrekken van financiering met WSW-borging altijd mogelijk moet zijn. Vandaar dat we aan de voor-
waarden voor borgstelling door het WSW moeten voldoen. Op basis van onder andere de normen van het WSW bedraagt de geprognosticeerde financieringsruimte op basis van bedrijfswaarde per 1 januari 2006, inclusief een niet benutte kredietfaciliteit van € 15 miljoen circa € 111 miljoen. Dit is voldoende voor het aantrekken van de begrote leningen. We hebben in voorgaande jaren al diverse maatregelen genomen om een betere spreiding in de leningportefeuille te verkrijgen en om het renterisico van de (her)financieringspiek(en) af te dekken. In het afgelopen jaar werd daarop een aantal aanvullingen gedaan. De investeringen in de nieuwbouw zijn gedeeltelijk intern gefinancierd met de opbrengst uit de verkoop van woningen. In 2006 is voor in totaal € 49,5 miljoen aan nieuwe leningen aangetrokken. Dit voornamelijk als gevolg van € 52,1 miljoen aan vervallende leningen. Voor een aantal nieuwe leningen, met een totaalbedrag van € 19,3 miljoen, werd al voor 2007 een ingangsdatum en rentepercentage afgesproken. Als gevolg van deze maatregelen is de gemiddelde vermogenskostenvoet geleidelijk afgenomen tot 4,96%. Voor de komende 3 jaar verwachten wij een gemiddelde vermogenskostenvoet van circa 4,8%, waarbij als begroot herfinancieringsrendement voor 2007 5,0% en voor de jaren daarna 6,0% is gehanteerd.
Woonwaard Jaarverslag 2006
Tabel 9. Bedragen x € 1.000
%
Deel-
BWS-
Overige
Totaal
nemingen
subsides
vorderingen
8.938
6.028
983
15.949
– 2.655
– 735
2.769
– 621
6.283
5.293
3.752
15.328
Renterisico relatief
5 4.7
0
Stand per 1 januari 2006 Mutaties Stand per 31 december 2006
–5 -7.55
-8.50
–10 -12.23
-12.0
-11.10
-11,59
-8.05
-9.81 -12.49
–15
Ter afdekking van het renterisico van een variabele roll-over lening is een Cap afgesloten met een looptijd tot oktober 2008 en een strike van 5%. Voor een andere rollover lening is een payerswap afgesloten tot december 2009, waarbij de vaste rente 4,375% bedraagt. De financiële vaste activa bestaan – naast de deelnemingen en de BWS-subsidies – uit Overige vorderingen. Op de Overige vorderingen is in 2006 een bedrag van € 206.000 als aflossing ontvangen. De toename van de Overige vorderingen betreft: Een verstrekte achtergestelde lening aan een deelneming van € 1,5 miljoen tegen een rente van 5% en een looptijd tot en met 2011. Door, onder meer, de verstrekte achtergestelde lening heeft deze deelneming de mogelijkheid om de grondaankopen te financieren. Een gestorte waarborgsom in het kader van projectontwikkeling van € 385.000.
.
.
41
. Een vordering in het kader van sociale .
deficieten ten behoeve van projectontwikkeling van € 992.000. Een voorfinanciering van leaseauto’s van € 96.000.
-19.66
–20
–25 2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
WSW-grens 15%
Renterisico relatief Het relatieve renterisico is de schuldvernieuwing en renteconversie van het jaar uitgedrukt in een percentage van het saldo van de lening-/beleggingsportefeuille per 31 december 2006 verhoogd met de financieringsbehoefte van de voorgaande jaren. Hierbij proberen we, zoveel als mogelijk of gewenst is, te egaliseren over de jaren heen met als indicatie de ‘WSW-grens’ van 15%.
Bedrijfswaardeberekening De bedrijfswaarde is de contante waarde van de toekomstige kasstromen die met de exploitatie samenhangen. Dit wordt ook wel aangeduid als de verwachte verdiencapaciteit. De bedrijfswaarde is dus gebaseerd op verwachtingen voor de toekomst. Deze bedrijfswaardeberekening vindt plaats op complexniveau en wordt jaarlijks geactualiseerd. Hierbij zijn eigen parameters en uitgangspunten gehanteerd, die in overeenstemming zijn met de parameters en uitgangspunten zoals door het WSW worden gehanteerd. De bedrijfwaarde van de woningen, woongebouwen en overige objecten in exploitatie bedraagt inclusief
de aanschafwaarde van de grond, circa € 712 miljoen. Dat berekenden we op basis van deze uitgangspunten en rekening houdend met de aanwezige egalisatierekening en de rentabiliteitswaardecorrectie voor de leningportefeuille. In 2005 was dit € 610 miljoen. In 2006 is de bedrijfswaarde met € 102 miljoen toegenomen. Deze toename wordt vrijwel geheel veroorzaakt door inrekenen van een groter aantal voorgenomen te verkopen woningen. Enerzijds als gevolg van het inrekenen van meer jaren waarin verkocht wordt, anderzijds als gevolg van uitbreiding van de verkoopportefeuille in absolute woningaantallen.
Woonwaard Jaarverslag 2006
Investeringsbeleid In het afgelopen jaar werd voor een bedrag van € 32,6 miljoen geïnvesteerd in onroerende zaken. Hiervan had een bedrag van € 3,7 miljoen betrekking op investeringen in bestaand bezit. € 27,6 miljoen had betrekking op nieuwbouw van woningen en overig onroerend goed. En € 1,3 miljoen op onroerende goederen ten dienste van de exploitatie. Naast de investering van € 32,6 miljoen voor de nieuwbouw van onroerende zaken, werd een bedrag van € 16,2 miljoen als onrendabele investering direct ten laste gebracht van het jaarresultaat. Deze onrendabele investering heeft vrijwel geheel betrekking op aangegane verplichtingen voor projecten die in 2007 en latere jaren gerealiseerd worden. Deze onrendabele investeringen werken ook door in het jaarresultaat door het terugnemen van in voorgaande jaren afgeboekte onrendabele investeringen. Als gevolg van hogere bedrijfswaarden op woningbezit in exploitatie is er € 16,8 miljoen aan eerder afgeboekt onrendabel teruggenomen. Per saldo is er daarom een bedrag van € 0,6 miljoen ten gunste van de resultatenrekening geboekt.
is ten opzichte van de balanstelling van de stichting en vanwege het geringe aantal activiteiten in de deelnemingen tot dusver. Het niet consolideren is in overeenstemming met de vigerende wet- en regelgeving. Alle (toekomstige) activiteiten in deze verbindingen zullen betrekking hebben op belaste en/of nevenactiviteiten. 1. Woonwaard Beheer BV is aandeelhouder van 3 (dochter)besloten vennootschappen; hierin is voor ongeveer € 100.000 aan kosten gemaakt ten behoeve van de nevenstructuur. 2. De enige activiteit in de deelnemingen Woonwaard Schelphoek BV, Woonwaard Dienstverlening BV en Woonwaard Exploitatie BV bestaat uit het aandeelhouder-zijn van een dochter-BV.
Woonwaard Overdie BV
Verbindingen Woonwaard heeft geen geconsolideerde jaarrekening opgemaakt, omdat de totale waarde van de verbindingen relatief beperkt 42
4. Per ultimo 2006 zijn in BV Pilaster V.v.E. Beheer nog geen activiteiten ondergebracht. 5. Woonwaard Monumenten BV heeft in de nevenstructuur veruit het hoogste balanstotaal (bijna € 1,2 miljoen; ter vergelijking: in de overige BV’s komt dit balanstotaal niet boven de € 3 ton). Woonwaard Monumenten BV is belast met de exploitatie van een monumentaal pand met woningen en bedrijfsruimten. Het dagelijks beheer daarvan
Stichting Woonwaard Noord-Kennemerland
Woonwaard Projecten BV
Woonwaard Schelphoek BV
Eendragt Beheer BV
wordt in opdracht van de BV door Woonwaard uitgevoerd. Op 7 maart 2006 werden de aandelen van Woonwaard Monumenten BV door stichting Woonwaard Noord-Kennemerland aan Woonwaard Exploitatie BV overgedragen. Vanwege Woonwaard Monumenten BV is de nettovermogenswaarde van Woonwaard Beheer BV – conform de verslaggevingsregels – op nul gesteld.
3. In Woonwaard Overdie BV en Woonwaard Projecten BV zijn ‘voorraden onderhanden werk’ ondergebracht. Tevens is Woonwaard Projecten BV aandeelhouder van Woonwaard Overdie BV en Woonwaard Schelphoek BV.
Woonwaard Beheer BV
Helavron Beheer BV
Woonwaard Exploitatie BV
Woonwaard Dienstverlening BV
Woonwaard Monumenten BV
BV Pilaster VVE Beheer
Vanuit Woonwaard Monumenten BV is in 2006 een ondernemingsplan opgesteld waarin wordt ingegaan op de doelstelling en de rol van de BV tegen de achtergrond van: Het nog op te stellen Monumentenbeleid van Woonwaard NoordKennemerland. De gewenste vastgoedportefeuille. De (meer)jarenraming. De financieringsmogelijkheden, waaronder de subsidiemogelijkheden voor het renoveren het (rijks)monument. De exploitatiemogelijkheden voor de verschillende vastgoedobjecten.
. . . . .
Woonwaard Jaarverslag 2006
Tabel 8 geeft een overzicht van alle onrendabele investeringen op nieuwbouwprojecten in de komende jaren waarvoor reeds een bestuursbesluit is genomen.
Tabel 8. Onrendabele investeringen op nieuwbouwprojecten Projectnaam
Alkmaar Exodus Compensatie overwaarde PMC Totaal Exodus
477 -115 362
Voormeer Compensatie overwaarde PMC Totaal Voormeer
161 -161
Coornhertkade Compensatie overwaarde PMC Totaal Coornhertkade
64 -50
Drechterwaard Compensatie overwaarde PMC Totaal Drechterwaard
255 -255
Heerhugowaard Saffraan Hoeken Spirealaan Compensatie overwaarde PMC Totaal Spirealaan
43
Onrendabel (x € 1.000)
0
14
0
1.815 2.491 -99 2.392
Langedijk Twuyverhoek
2.645
Heiloo Locatie Monique
1.759
Totaal
8.987
Daarnaast is rekening gehouden met een onrendabel van € 0,7 miljoen voor 2 nieuwbouwprojecten Koopgarant. Er is een bedrag van € 10,7 miljoen als desinvestering in mindering gebracht op de materiële vaste activa als gevolg van de verkoop van woningen. In het verslagjaar is € 25,8 miljoen overgeboekt van onroerende zaken in ontwikkeling naar onroerende zaken in exploitatie.
Woonwaard Jaarverslag 2006
Balans per 31 december 2006 (X € 1.000) na voorstel winstbestemming
Activa
31-12-2006
31-12-2005
472.901 32.996 8.004 513.901
458.871 50.284 7.978 517.133
Kapitaal Herstructurering Huurdersvereniging Heerhugowaards Belang Woonwaard Fonds Totaal eigen vermogen
Egalisatierekeningen
Financiële vaste activa Deelnemingen in groepsmaatschappijen BWS-subsidies Overige vorderingen Totaal financiële vaste activa
31-12-2006
31-12-2005
77.048 7.603 620 253 85.524
57.990 8.550 628 236 67.404
1.119
2.131
2.795 6.090 8.885
2.911 4.337 7.248
442.489
456.106
4.523 2.158 191 91 63 714 13.544 21.284
3.201 0 186 0 43 751 14.260 18.441
559.301
551.330
Eigen vermogen
Materiële vaste activa Onroerende zaken in exploitatie: Woningen, woongebouwen en niet zijnde woningen Onroerende zaken in ontwikkeling Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie Totaal materiële vaste activa
Passiva
6.283 5.293 3.752 15.328
8.938 6.028 983 15.949
12.105 260 12.365
5.095 300 5.395
Voorzieningen Voorziening pensioenen Voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw Totaal voorzieningen
Vlottende activa Onderhanden projecten Voorraden Totaal vlottende activa
Vorderingen Debiteuren Vorderingen op groepsmaatschappijen Omzetbelasting Sociale lasten Gemeenten Overige vorderingen Overlopende activa Totaal vorderingen
Liquide middelen Totaal activazijde
44
808 216
596 342 1.329 3.291
1.591 302 57 19 449 142 853 3.413
14.416
9.440
559.301
551.330
Langlopende schulden Kortlopende schulden Schulden aan leveranciers Omzetbelasting Loonheffing Bedrijfsvereniging Pensioenen Overige schulden Overlopende passiva Totaal kortlopende schulden
Totaal passivazijde
Woonwaard Jaarverslag 2006
Winst- en verliesrekening 2006 (X € 1.000)
45
2006
2005
Bedrijfsopbrengsten Huren Vergoedingen Overheidsbijdragen Verkoop onroerende goederen Wijziging in onderhanden werk Geactiveerde productie ten behoeve van het eigen bedrijf Overige bedrijfsopbrengsten Som van de bedrijfsopbrengsten
67.949 2.103 1.198 15.878 7.010 507 1.837 96.482
65.846 2.141 309 14.960 1.977 314 1.545 87.093
Bedrijfslasten Afschrijvingen materiële vaste activa Overige waardeveranderingen materiële vaste activa Kosten grondverwerving en uitbesteed werk Erfpacht Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Lasten onderhoud Bijzondere waardeveranderingen van vlottende activa Overige bedrijfskosten Som van de bedrijfslasten
8.473 -607 9.230 27 6.810 482 699 20.056 754 14.945 60.870
6.132 7.306 4.410 27 5.816 639 920 15.315 298 15.502 56.365
Bedrijfsresultaat
35.613
30.727
Financiële baten en lasten Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Rentelasten en soortgelijke kosten Som financiële baten en lasten Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening vóór belastingen Belastingen Resultaat deelnemingen Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen Buitengewone baten Buitengewone lasten Belastingen buitengewoon resultaat
Resultaat na belastingen
2006
2005
4.013 -22.982 -18.968
3.335 -23.779 -20.444
16.644 0 1.475
10.283 0 1.470
18.119
11.754 0 0 0
18.119
11.754
Woonwaard Jaarverslag 2006
Grondslagen van waardering en resultaatbepaling Algemeen Activiteiten De activiteiten van Stichting Woonwaard bestaan voornamelijk uit het op klantgerichte wijze en actief participeren op maatschappelijke ontwikkelingen ten aanzien van woondiensten in de meest ruime zin van het woord. Dit met speciale aandacht voor en in het bijzonder ten dienste van degenen die niet zelfstandig in passende huisvesting kunnen voorzien. Werkgebied Stichting Woonwaard Noord-Kennemerland heeft bezit in de volgende gemeenten: Alkmaar Bergen Heiloo Graft- De Rijp Heerhugowaard Langedijk
. . . . . .
Deelnemingen Stichting Woonwaard Noord-Kennemerland neemt voor 100% deel in Woonwaard Beheer B.V. Woonwaard Beheer B.V. neemt op haar beurt voor 100% deel in dochters Woonwaard Projecten B.V. (kleindochters Woonwaard Schelphoek B.V. en Woonwaard Overdie B.V.), Woonwaard Exploitatie B.V. (kleindochter Woonwaard Monumenten B.V.) en Woonwaard Dienst46
verlening B.V. (kleindochter Pilaster VVE Beheer B.V.). Gelet op de verwaarloosbare invloed van deze deelnemingen op liquiditeit en solvabiliteit zijn deze niet geconsolideerd.
Activa en passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde, tenzij een andere waarderingsgrondslag is vermeld.
Stelselwijziging De stelselwijziging heeft betrekking op de mutatie van posten opslag administratiekosten, winst en risico en uren ten behoeve van vastgoedontwikkeling. In 2006 is besloten om voor een bedrag tezamen ad € 882.534 extra te specificeren in 2005 ten behoeve van inzicht in vergelijkende cijfers. Als gevolg hiervan is het resultaat 2005 met dit bedrag verhoogd.
Algemeen
Onroerende en roerende zaken in exploitatie De woningen met de daarbij behorende installaties, winkels, bedrijfsruimten, garages en aanpassingen zijn gewaardeerd tegen verkrijging- of vervaardigingsprijs verminderd met de verkregen rijksbijdragen à fonds perdu en de toegepaste afschrijvingen volgens het annuïteitensysteem op basis van de verwachte economische levensduur en een rekenrente van 7%, dan wel tegen lagere duurzame bedrijfswaarde op corporatieniveau. Bij de definitieve vaststelling van de nieuwe investeringen zijn de activa op het niveau van de vastgestelde historische uitgaafprijs of lagere bedrijfswaarde ingebracht. Op de grond wordt niet afgeschreven.
De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de richtlijnen voor de jaarverslaggeving voor grote rechtspersonen. De jaarverslaggeving door toegelaten instellingen volkshuisvesting dient tevens te voldoen aan de eisen zoals deze zijn geformuleerd in het Besluit Beheer Sociale Huursector. In de RJ 645, de richtlijn voor de volkshuisvestingssector, zijn onder meer specifieke presentatie-, waardering- en verslaggevingvoorschriften geformuleerd. De jaarrekening is opgesteld in euro’s.
Bedrijfswaarde Bij de berekening van de bedrijfswaarde per complex zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: Jaarlijkse huurverhoging voor 2007 en verder 2,25%. Jaarlijkse huurderving wegens leegstand en oninbaarheid: de eerste 5 jaar 1,0% daarna 0,5%. Disconteringsvoet 6,00%. Indexatie variabele lasten 2,25%. Indexatie onderhoud 3,25%.
Grondslagen voor de waardering van activa en passiva
. Indexatie verkopen 2,25%. . Verkopen: Aantal 2007: Aantal 2008: Aantal 2009: Aantal 2010: Aantal 2011:
Materiële vaste activa
. . . . .
Koopgarant 125 200 200 250 250
Vrije verkoop 75 100 100 75 75
Er wordt geen rekening gehouden met een eventuele terugkoopverplichting. Verkopen worden evenals 2005 per complex toegerekend. Vanaf 2006 zijn de verkopen voor een periode van vijf jaar ingerekend. Sloop: overeenkomstig het strategisch voorraad beleid. BWS: de contante waarde van de kasstroom uit hoofde van de BWS-subsidies, die jaarlijks worden ontvangen. Strategisch voorraadbeleid: in de bedrijfswaardeberekening worden de effecten van de SVBprojecten (levensduurverlenging en huurverhoging) meegenomen zodra de SVB-ingreep heeft plaatsgevonden. SVB-projecten worden meegenomen bij de bepaling van de voorziening onrendabel als deze intern zijn geformaliseerd en extern zijn gecommuniceerd. Wet Betaalbaarheidsheffing: de wet betaalbaarheidsheffing gaat niet door. Vorig jaar ging Woonwaard ervan uit dat de heffing zeker was en heeft daarom uit voorzichtigheid de heffing verwerkt conform het wetsvoorstel voor de periode 2006-2009.
. . .
.
Woonwaard Jaarverslag 2006
. .
. .
In voorgaand jaar maakten zowel de wet betaalbaarheidsheffing als de mogelijke verruiming van het huurbeleid onderdeel uit van de bedrijfswaarde. In de waardering eind 2006 wordt hier niet langer rekening mee gehouden. Per saldo was in de bedrijfswaarde 2005 een bedrag van € 5.874.000 in mindering gebracht op de bedrijfswaarde. Complexindeling: de complexindeling is gebaseerd op producttypologieën per buurt. Exploitatieduur: de exploitatieduur is de geschatte economische levensduur conform de activaregistratie. Indien een woning een geschatte economische levensduur van minder dan 10 jaar heeft, dan is hiervoor een SVB-plan opgesteld. Restwaarde grond: oorspronkelijke aanschafwaarde grond. Rentabiliteitswaardecorrectie: de rentabiliteitswaardecorrectie betreft het verschil tussen de contante waarde van de verwachte kasstromen uit hoofde van leningen en beleggingen en de waardering van deze posten op de balans.
. Woningen Dagelijks onderhoud. Totaal is € 5.000.000 aan lasten ingerekend. Voor de eengezinswoningen en de meergezins-woningen is de norm vastgesteld op € 351 / vhe. Het restant is verdeeld over de overige eenheden op basis van de netto huuropbrengst. 47
Planmatig/ groot onderhoud Totaal is een bedrag van € 12.500.000 aan lasten ingerekend. De norm is dit jaar door beter inzicht gedifferentieerd. De norm per vhe is: – eengezinswoningen € 993 – meergezinswoningen € 778. Het restant is verdeeld over de overige eenheden op basis van de netto-huuropbrengst. Variabele lasten Totaal is een bedrag van € 19.458.000 (prijspeil 2007) aan lasten ingerekend. Voor de eengezinswoningen en de meergezinswoningen is de norm vastgesteld op € 1.373 / vhe. Het restant is verdeeld over de overige eenheden op basis van de netto-huuropbrengst.
. Overige verhuurbare eenheden Dagelijks onderhoud, planmatig onderhoud en variabele lasten verdelen op basis van huurprijzen over de overige verhuurbare eenheden.
. Woningen in eigendom in beheer door derden Het betreft het complex dat in beheer is bij woningstichting Duinstee (voorheen Egmond). Beheervergoeding: toerekening per complex. Dagelijks onderhoud: doorrekenen op basis van norm Woonwaard (€ 351 / vhe). Planmatig/ groot onderhoud: doorreke-
nen op basis van norm Woonwaard: – eengezinswoningen € 993 / vhe – meergezinswoningen € 778 / vhe. Onroerende zaken in ontwikkeling Dit betreft nog niet afgeronde SVBinvesteringen in bestaande complexen en complexen in aanbouw, bestemd voor de verhuur. De investeringen worden gewaardeerd tegen uitgaafprijzen onder aftrek van eventuele niet-gedekte stichtingskosten, een en ander gebaseerd op actuele bedrijfswaardeberekeningen. Afschrijving vindt eerst plaats nadat de betreffende complexen in exploitatie zijn genomen. Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie De onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie worden gewaardeerd op basis van aanschafwaarde onder aftrek afschrijvingen, bepaald op basis van de verwachte economische levensduur. De afschrijvingen zijn berekend volgens de lineaire methode.
de vermogensmutatiemethode op basis van de nettovermogenswaarde. De nettovermogenswaarde wordt berekend volgens de grondslagen die gelden voor deze jaarrekening. Indien de waardering van een deelneming volgens de nettovermogenswaarde negatief is, wordt deze op nihil gewaardeerd. Indien in deze situatie de deelnemende rechtspersoon aansprakelijk is voor de schulden van de deelneming wordt een voorziening gevormd. Deelnemingen waarop geen invloed van betekenis kan worden uitgeoefend worden gewaardeerd tegen netto-vermogenswaarde of, indien hiertoe aanleiding bestaat, een lagere waarde. Te vorderen BWS-subsidie De vordering uit hoofde van binnen het Besluit Woninggebonden Subsidies (BWS) toegezegde bedragen wordt jaarlijks verminderd met de door de budgethouders beschikbaar gestelde bedragen en vermeerderd met toegerekende rente. De uitbetalingstermijn is afhankelijk gesteld van de betreffende disconteringsvoet en is vanaf de vaststelling van de subsidie maximaal 30 jaar.
Financiële vaste activa Deelnemingen De kapitaalbelangen in de deelnemingen worden tegen de netto-vermogenswaarde van maximaal nihil opgenomen. Meerderheidsdeelnemingen en overige deelnemingen waar invloed van betekenis kan worden uitgeoefend worden gewaardeerd volgens
Overige vorderingen De onder overige financiële vaste activa opgenomen vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde onder aftrek van noodzakelijke geachte voorzieningen. De overige financiële vaste activa (waaronder effecten) die bestemd zijn om de uitoefening van de werkzaamheid van de
Woonwaard Jaarverslag 2006
onderneming duurzaam te dienen, worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere marktwaarde. Voorraden Onderhanden werk Het onderhanden werk voor koopwoningen in ontwikkeling is gewaardeerd naar rato van de realisatie van het betreffende werk, de ‘percentage of completion’ methode. Vorderingen Vorderingen worden gewaardeerd op de nominale waarde onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen voor oninbaarheid. Egalisatierekeningen De egalisatierekening heeft betrekking op BWS-subsidies. De rechten op exploitatiesubsidies vallend binnen het regime van het Besluit Woninggebonden Subsidies zijn verantwoord in het jaar van toekenning. Jaarlijks wordt hieraan rente toegerekend en een bedrag gelijk aan de ontvangst wordt ten gunste van het resultaat gebracht. Jaarlijks vindt per complex een toets plaats ter vaststelling van de bedrijfseconomische noodzaak van de egalisatierekening. Dit houdt in dat de egalisatierekening extra is vrijgevallen voor (deels) de subsidies met betrekking tot de complexen waarbij de bedrijfswaarde exclusief de BWS-subsidie minimaal of groter is dan de betreffende boekwaarde. 48
Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd tegen concrete of specifieke risico’s en verplichtingen die op de balansdatum bestaan en waarvan de omvang onzeker is doch redelijkerwijs in te schatten. Pensioenvoorzieningen worden gewaardeerd op basis van actuariële grondslagen tegen contante waarde. De overige voorzieningen worden opgenomen tegen nominale waarde. Langlopende schulden De langlopende schulden zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. De leningen worden afgelost op basis van annuïteiten, fixe of volgens het dynamische kostprijshuursysteem. Leningen die zijn aangetrokken binnen het dynamische kostprijshuursysteem (klimleningen) kunnen contractueel met een vooraf bepaald bedrag worden verhoogd.
Grondslagen voor de resultaatberekening Algemeen De resultaten op transacties worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd; verliezen reeds zodra zij voorzienbaar zijn. Overige bedrijfskosten De kosten worden bepaald op historische basis en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben.
Belastingen De belasting over het resultaat wordt berekend over het resultaat voor belastingen in de winst- en verliesrekening, rekening houdend met beschikbare fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren en vrijgestelde winstbestanddelen en na bijtelling van niet-aftrekbare kosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzigingen die optreden in de latente belastingvorderingen en belastingschulden uit hoofde van wijzigingen in het te hanteren belastingtarief. Koopgarant Woonwaard verantwoordt het verkoopresultaat van in Koopgarant verkochte woningen als verkoopwinst. Geactiveerde productie ten behoeve van het eigen bedrijf Hier verantwoordt Woonwaard de toe te rekenen interne directe kosten (uren van divisie Vastgoedontwikkeling) ten behoeve van onroerende zaken in ontwikkeling. Grondslagen van het kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kassstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen en de rekening-courant schuld bij de bankier. Koersverschillen, ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest en winstbelastingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten.
Kengetallen
2006
2005
13.673 39 749 254 113 14.828
13.684 39 748 258 108 14.837
0
0
14.828
14.837
340 264
354 355
Totaal verhuureenheden
15.432
15.546
Gemiddelde verzekerde waarde/verhuureenheid (afgerond)
79.000
79.000
213 -129 -74 1 -25 -9 -91 -114
216 -126 -26 2 6 60 14 146
132 396
131 393
3.672 8.144 2.226 14.042
3.730 8.921 1.416 14.067
Gegevens bezit Woningen en woongebouwen Woningen in beheer bij derden (Egmond) Garages Parkeerplaatsen Overige objecten Subtotaal bezit Vruchtgebruik Totaal bezit Beheer (330 woningen, 3 bedrijfsruimten en 7 winkels) In aanbouw
Mutaties in het totaal verhuureenheden In exploitatie Verkoop Sloop/onttrekking/uit beheer Aankoop Overige objecten Correcties (bulk) Mutatie in aanbouw Totaal Prijs/kwaliteitsverhouding (woningen in eigendom) Gemiddeld aantal punten WWS Gemiddelde netto-huurprijs (x € 1,–) Aantal woningen naar huurprijsklasse (eigendom en beheer) Goedkoop Betaalbaar Duur Totaal
49
Kwaliteit Kosten niet-planmatig onderhoud/verhuureenheid (x € 1,–) Kosten planmatig onderhoud/verhuureenheid (x € 1,–) Totaal uitgaven onderhoud woningen (x € 1.000,–)
332 1.031 20.056
329 726 15.649
Verhuur Aantal verhuringen (inclusief nieuwbouw) Mutatiegraad Gemiddelde huurmatiging (x € 1,–) (eigendom en beheer) Huurachterstand in % jaarhuur Huurderving in % jaarhuur
1.173 7,9% 168 0,80% 0,47%
1.494 9,6% 164 1,58% 1,00%
Kerncijfers per verhuureenheid
2006
2005
34.657 1.034 2.028 5.768 75 6.442 29.841
34.795 1.075 1.230 4.483 144 5.116 26.901
6.507 1.353 539 370 1.550 1.220
4.602 1.055 634 324 -1.603 733
456.106 49.500 63.117 442.489 4,94%
454.781 35.400 34.075 456.106 5,01%
Beleggingen (x € 1.000,–) Bedrag aan liquide middelen Interne financiering (vaste activa minus leningen)/verhuureenheid
14.416 5.850
9.440 8.969
Solvabiliteit Eigen vermogen/totaal vermogen Weerstandsvermogen/totaal vermogen Totaal vaste activa/lang vreemd vermogen
15,49% 17,08% 1,12
12,08% 13,79% 1,33
1,41 1.615
0,24 4.456
20,91% 4,86% 7,35%
15,84% 4,94% 6,29%
Balans Materiële vaste activa Financiële vaste activa Vlottende activa Eigen vermogen Egalisatierekening Weerstandsvermogen Langlopende schulden Winst- en verliesrekening Huren en vergoedingen Onderhoudslasten Personeelslasten Rentebaten en opbrengsten financiële vaste activa + res. deeln. Rentelasten Jaarresultaat Financiering Leningen, lang (x € 1.000,–) Schuldrestant per 1 januari Nieuwe leningen Aflossingen (inclusief klim) Schuldrestant per 31 december Gemiddeld gewogen rentepercentage 31 december
Liquiditeit Current ratio (vlottende activa/kortlopende schulden) Operationele cash-flow/verhuureenheid (x € 1,–) Rentabiliteit Rentabiliteit eigen vermogen (inclusief egalisatierekening) Rentabiliteit vreemd vermogen Rentabiliteit totaal vermogen
Woonwaard Jaarverslag 2006
Stichting Woonwaard Noord-Kennemerland Hertog Aalbrechtweg 30, Alkmaar Postadres: postbus 326, 1800 AH Alkmaar KvK-nummer: 37 08 01 02 E-mail:
[email protected] Internet: www.woonwaard.nl 51