*U14.00487* *U14.00487*
Afdeling
Aan de leden van de Gemeenteraad Postbus 1 2650 AA BERKEL EN RODENRIJS
Vergunningverlening & Handhaving Postbus 1 2650 AA Berkel en Rodenrijs
Nadere informatie Natascha Hoevers Telefoon 14 010 E-mail
[email protected] Verzenddatum 28 maart 2014
Fax
Ons kenmerk U14.00487
(010) 800 40 01
Onderwerp
(YDOXDWLH LQ]HW FDPHUD·V LQ Lansingerland
Geachte leden van de gemeenteraad, Op 28 maart 2013 heeft u GH QRWLWLH ¶&DPHUDWRH]LFKW /DQVLQJHUODQG· YDVWJHVWHOG ,Q GH]H QRWLWLH LV aangegeven dat in het najaar van 2013 de eerste evaluatie omtrent de inzet van camera·V LQ GH gemeente Lansingerland aan u voorgelegd wordt. Deze brief is de in de notitie genoemde evaluatie. Vanwege de komst van de nieuwe burgemeester is ervoor gekozen om de evaluatie begin 2014 aan u voor te leggen. Deze evaluatie heeft als doel inzicht te geven in de inzet en het gebruik van FDPHUD·V LQ GH JHPHHQWH Lansingerland. Het is een evaluatie met dien verstanden dat cameratoezicht en camerabewaking altijd PRHW ZRUGHQ JH]LHQ DOV HHQ PLGGHO HQ QLHW HHQ GRHO RS ]LFK $DQJH]LHQ FDPHUD·V YDDN RQGHUGHHO ]LMQ van een pakket aan maatregelen is het effect van camerabewaking moeilijk meetbaar omdat een effect het resultaat kan zijn van diverse aanvullende maatregelen. Uit eerder uitgevoerde evaluaties door andere steden1 blijkt dat in sommige gevallen cameratoezicht werkt en in andere gevallen soms niet of is de effectiviteit ervan niet bekend. Voorzichtigheid is dan ook geboden wanneer causale verbanden worden gelegd tussen de inzet van camerabewaking als instrument en het effect daarvan op de directe omgeving. Camerabewaking is en blijft maatwerk. In deze brief geven we allereerst op hoofdlijnen de inzet van cameratoezicht in de gemeente Lansingerland weer. Vervolgens zoomen we dieper in op de verschillende verschijningsvormen van cameratoezicht in Lansingerland. Daarna wordt ingezoomd op de ervaringen van camerabewaking op bedrijvenpark Oudeland. Vervolgens geven we aan de hand van de geschetste situatie aanbevelingen voor toekomstig camera-inzet in de gemeente Lansingerland.
1
De gemeenten Zoetermeer, Amersfoort, Almere en Goes zijn hier voorbeelden van.
pagina 1/7
Ons kenmerk U14.00487
Evaluatie op hoofdlijnen ,Q GH QRWLWLH ¶&DPHUDWRH]LFKW /DQVLQJHUODQG· LV RSJHQRPHQ GDW HU HHQ WZeejaarlijkse evaluatie wordt uitgevoerd. Deze evaluatie richt zich op publiek cameratoezicht artikel 151c Gemeentewet (indien ingezet door de burgemeester), de inzet van dynamisch cameratoezicht en de publiek-private inzet van camerabewaking op bedrijventerreinen. Een nuancering in de betekenis van de begrippen cameratoezicht en camerabeveiliging is hier op zijn plaats. Er is een verschil tussen cameratoezicht, waarvoor in de kadernota Cameratoezicht in Lansingerland de kaders zijn geschetst, en camerabeveiliging. De legitimiteit van cameratoezicht berust RS DUWLNHO & *HPHHQWHZHW 'LW DUWLNHO YRUPW KHW ZHWWHOLMN NDGHU YRRU KHW RSKDQJHQ YDQ FDPHUD·V LQ de openbare ruimte. Hier staat het belang van de openbare orde en handhaving van de veiligheid voorop. In Lansingerland is er momenteel sprake van incidentele inzet van deze vorm van cameratoezicht. Binnen de gemeente Lansingerland is er sprake van camerabeveiliging op verschillende bedrijventerreinen. Een goed voorbeeld van camerabeveiliging betreft het bedrijventerrein Oudeland. Dit betref een publiek-privaat samenwerkingsverband (hierna PPS). Deze samenwerkingsvorm tussen een overheid en een of meer private initiatiefnemers, blijkt vaak effectief en is mede daardoor sterk in opkomst. Momenteel is camerabeveiliging voor bedrijventerrein Weg en Land in ontwikkeling en is er op het bedrijventerrein Rodenrijs ook sprake van camerabeveiliging. In de gemeente Lansingerland wordt gebruik gemaakt van dynamisch cameratoezicht, ook wel mobiel cameratoezicht genoemd. Deze vorm van cameratoezicht wordt ingezet tijdens evenementen zoals Koninginnedag en de jaarwisseling. Afgelopen jaren is er tijdens deze evenementen gebruik gemaakt van een mobiele camerawagen die vooral op preventieve doeleinden is gebaseerd. Door het gebruik van een camerawagen, wijzen we SRWHQWLsOH ¶RYHUODVWJHYHUV· in de directe nabijheid van deze camerawagen erop dat er wordt gefilmd om overlastgevend gedrag te signaleren. Kanttekeningen Allereerst dient er een kanttekening te worden geplaatst bij het evalueren van cameratoezicht dan wel camerabewaking. Zoals al eerder benoemd is er in Lansingerland sprake van publiek-private beveiliging op het bedrijventerrein Oudeland en wordt er een enkele keer dynamisch cameratoezicht ingezet tijdens evenemeQWHQ $IJHORSHQ MDUHQ LV KHW JHEUXLN YDQ FDPHUD·V WLMGHQV GH]H HYHQHPHQWHQ niet JHsYDOXHHUG :HO LV GRRU GH SDUWQHUV JHEOHNHQ GDW GH LQ]HW YDQ GH]H FDPHUD·V WLMGHQV ELMYRRUEHHOG GH jaarwisseling als succesvol is ervaren en er minder overlast tussen de jongeren is voorgekomen. Voor de publieke-private camerabeveiliging kan de gemeente Lansingerland niet de ondernemers verplichten om hun private deel te evalueren. Echter heeft de gemeente Lansingerland voor deze evaluatie wel de ondernemers van bedrijventerrein Oudeland gevraagd om hun ervaringen omtrent camerabeveiliging te delen. Verderop in de brief gaan we in op de ervaringen van de ondernemers. Specifiek is gekozen voor bedrijventerrein Oudeland omdat op dit terrein het samenwerkingsverband tussen de overheid en de betrokken private initiatiefnemers al enkele jaren actief is. Het is dan juist goed om kritisch te kijken naar de inzet van camerabeveiliging en de samenwerking tussen partners op dit terrein. Huidige situatieschets per vorm In Lansingerland zijn er op verschillende locaties camera·s ingezet. In deze paragraaf gaan we per verschijningsvorm (publiek, publiek-privaat en dynamisch cameratoezicht) in op het overzicht van cameratoezicht of camerabewaking in de gemeente Lansingerland. Hoewel privaat cameratoezicht niet onder de gemeente valt wordt hier toch kort even bij stilgestaan.
pagina 2/7
Ons kenmerk U14.00487
Privaat cameratoezicht Zoals eerder aangegeven gaat de gemeente QLHW RYHU GH LQ]HW YDQ FDPHUD·V door particulieren. De gemeente ziet wel een toename van bewoners die zeOIVWDQGLJ FDPHUD·V LQ RI URQGRP GH ZRQLQJ bevestigen ter beveiliging van hun eigendommen en daarover vragen stellen aan de gemeente. Wat mag wel en wat niet? De gemeente verschaft deze bewoners informatie waarin de grenzen van camera-inzet worden aangegeven. Indien bewoners er gezamenlijk niet uitkomen dan kan de wijkagent desgewenst EHPLGGHOHQ WXVVHQ EHLGHQ HQ KHOGHUKHLG YHUVFKDIIHQ RYHU GH UHLNZLMGWH YDQ KHW JHEUXLN YDQ FDPHUD·V LQ en rondom de woning. Een andere vorm van privaat cameratoezicht betreft de FDPHUD·V GLH LQ HQ URQGRP KHW JHPHHQWHKXLV ]LMQ JHSODDWVW 'H]H FDPHUD·V KHEEHQ REMHFWEHYHLOLJLQJ DOV GRHO Publiek cameratoezicht Op dit moment heeft de gemeente Lansingerland geen inzet van cameratoezicht op basis van artikel 151C Gemeentewet. Hoewel de kaders voor dergelijk cameratoezicht in maart 2013 zijn vastgesteld is het sfeerbeeld in Lansingerland in dat opzicht positief te noemen en is inzet op dit wettelijk regime tot op heden onnodig gebleken. Indien cameratoezicht op basis van dit regime noodzakelijk wordt geacht dan wordt het stappenplan gevolgd (bijlage 3 bij het beleidskader). Dynamisch cameratoezicht De inzet YDQ FDPHUD·V LQ KHW SXEOLHNH GRPHLQ ook wel dynamisch cameratoezicht genoemd, wordt door de gemeente ingezet in samenwerking met de politie. 7LMGHQV KHW HYHQHPHQW NRQLQJVGDJ ZRUGHQ LQGLHQ QRGLJ FDPHUD·V door de politie geplaatst en geregisseerd. De politie plaatst op een vooraf gekozen locatie, en in overleg met de gemeente een camera goed in zicht. Daarbij ligt de eindverantwoording van de camera en het gebruik ervan geheel bij de politie. Tijdens de jaarwisseling neemt de gemeente het initiatief om een camerawagen in te zetten in de gemeente. Indien een specifieke risicolocatie ontbreekt wordt geen politiecamera ingezet omdat een risicolocatie juist een van de vereiste is bij een legitieme inzet van een politiecamera. In dat geval kiest de gemeente er juist voor om op eigen initiatief een camerawagen in te zetten. Zo heeft de afgelopen jaren een camerawagen preventie bij sporthal de Ackers gestaan. =RZHO GH JHPHHQWH DOV GH SROLWLH PDDNW HHQ ZHORYHUZRJHQ EHVOLVVLQJ YRRU GH LQ]HW YDQ FDPHUD·V ELM evenementen. Tot op heden wordt alleen bij de twee bovengenoemde evenementen gebruik gemaakt YDQ FDPHUD·V Publiek-privaat cameratoezicht Deze vorm van camerabewaking vindt plaats op bedrijventerreinen Oudeland en bedrijventerrein Rodenrijs in Berkel en Rodenrijs. Voor bedrijventerrein Weg en Land in Bergschenhoek is het cameraproject nog in ontwikkeling. Camera·s op bedrijventerreinen worden veelal ingezet ter bescherming van personeel en goederen. Kenmerkend bij de inzet van deze vorm van cameratoezicht is dat niet alleen het eigen terrein, maar doorgaans ook een deel van de openbare weg en toegangswegen van het bedrijventerrein worden gefilmd. 2PGDW GH FDPHUD·V LQ GH]H YRUP HHQ LQLWLDWLHI ]LMQ YDQ ]RZHO publieke als private partners is het van belang om goede afspraken te maken en deze vast te leggen in bijvoorbeeld een protocol. Het publieke deel, waar de gemeente ook voor verantwoordelijk is, laat zich bij deze vorm van camerabewaking lastiger evalueren omdat er niet goed inzicht gegeven kan worden in het effect van de
pagina 3/7
Ons kenmerk U14.00487
camera·s en de preventieve werking ervan. De gemeente kan een dergelijk evaluatie niet afdwingen bij de particuliere initiatiefnemers. Wel stimuleert de gemeente haar partners om altijd kritisch te blijven kijken of de wijze van camera-inzet de gewenste doelstellingen nog steeds nastreeft. Camerabewaking bedrijventerrein Oudeland Camerabewaking op bedrijventerrein Oudeland is al enige tijd actief en het is goed om bij een dergelijk samenwerkingsverband te kijken of de gewenste resultaten worden behaald. Bovendien is het belangrijk RP WH ZHWHQ RI ]RZHO GH VWLFKWLQJ DOV GH RQGHUQHPHUV RS KHW EHGULMYHQWHUUHLQ ¶WHYUHGHQ· zijn over het cameraproject. De gemeente heeft daarom tijdens de algemene ledenvergadering van de Stichting PMBO gevraagd om vragenlijsten in te vullen. Via deze vragen zijn zij in de gelegenheid gesteld om ook hun mate van (on)tevredenheid te uiten over het cameraproject. De bedrijven die vóór 2009 gevestigd waren op bedrijvenpark Oudeland hebben zich sterk gemaakt voor camerabeveiliging, omdat er in een korte tijdsbestek veel werd ingebroken. In samenwerking met de gemeente is het cameraproject gestart HQ LQ KLQJHQ GH FDPHUD·V RS KHW EHGULMYHQWHUUHLQ 2XGHODQG 1D SODDWVLQJ YDQ GH]H FDPHUD·V LV HU ]R EOLMNW XLW GH SROLWLHFLMIHUV sprake van een duidelijke daling in de frequentie van geregistreerde inbraken op Oudeland. Het is niet mogelijk om een directe link tussen KHW SODDWVHQ YDQ FDPHUD·V HQ GH GDOLQJ YDQ LQEUDNHQ WH OHJJHQ PDDU KHW LV RSPHUNHOLMN GDW VLQGV GH LQYRHULQJ YDQ FDPHUD·V RS EHGULMYHQWHUUHLQ 2XGHODQG HU HHQ VXEVWDQWLHHO DDQWDO PLQGHU LQEUDNHQ ]LMQ dan ervoor. In 2010 is voor het samenwerkingsverband Oudeland het SURWRFRO ¶,QWHJUDOH 9HLOLJKHLG PHW KHW VSHFLILHNH KXOSPLGGHO YDQ FDPHUDWRH]LFKW· RQGHUWHNHQG GRRU 6WLFKWLQJ 3DUNPDQDJHPHQW Bedrijventerrein Oudeland (hierna Stichting PMBO), brandweer, politie, Nachtveiligheidsdienst Haarlem (hierna NVD) en de gemeente Lansingerland. Dit protocol vormt de basis voor de samenwerking tussen GH JHPHHQWH HQ GH 6WLFKWLQJ 30%2 +HW GRHO YDQ GH]H FDPHUD·V LV ]RDOV RPVFKUHYHQ LQ KHW SURWRFRO ¶+HW YHUKRJHQ YDQ GH REMHFWLHYH YHLOLJKHLG RS EHGULMYHQSDUN Oudeland, door het voorkomen en terugdringen van criminaliteit, vandalisme en overlast. De secundaire doelstelling is het verhogen van de subjectieve veiligheid door het verbeteren van het veiligheidsgevoel van ondernemers, werknemers en bezoekers van het bedrijvenpark. Het vervullen van een centrale rol als aanspreekpunt voor de belanghebbende op het gebied van veiligheid en het in standhouden van het vereiste kwaliteitsimago YDQ KHW EHGULMYHQSDUN ·2 Om inzicht te krijgen of deze doelstellingen nog gehaald worden zijn er met enkele partners (politie, de portefeuillehouder Veiligheid van de Stichting PMBO, de heer Capitein en met parkmanager Mevrouw Van den Berg) gesprekken gevoerd en is er tijdens de algemene ledenvergadering van de Stichting PMBO op 25 november 2013 een vragenlijst uitgereikt aan de aanwezige ondernemers (25). Aan de hand van deze vragenlijst zijn de ondernemers bevraagd over de subjectieve en objectieve veiligheid op het bedrijventerrein Oudeland. Hieronder volgt een beknopte weergave van de ervaringen van de ondernemers en de partners. De gemeente heeft 13 ingevulde vragenlijsten van ondernemers retour ontvangen.
2
Protocol Integrale Veiligheid met het specifieke hulpmiddel van cameratoezicht Bedrijvenpark ¶2XGHODQG· /DQVLQJHUODQG
pagina 4/7
Ons kenmerk U14.00487
Resultaten Bijna alle ondervraagde ondernemers hebben zich na 2009 gevestigd. Voor enkele ondernemers was destijds de beveiliging van het bedrijventerrein de aanleiding om zich op Oudeland te vestigen. Ook bleek de centrale ligging een reden tot vestiging te zijn. Het bedrijvenpark ligt centraal tussen Den Haag, Rotterdam en Zoetermeer en met de N471, die door het bedrijventerrein loopt, is het bedrijventerrein goed ontsloten. Ook is de N209 snel te bereiken. Bovendien vonden twee ondernemers ook nog de uitstraling van het bedrijvenpark een doorslaggevende factor voor vestiging op bedrijventerrein Oudeland. Eén ondernemer heefW JHNR]HQ YRRU 2XGHODQG ELM JHEUHN DDQ HHQ ¶EHWHU· bedrijventerrein. De bedrijven die voor 2009 gevestigd waren op bedrijvenpark Oudeland hebben zich sterk gemaakt voor camerabeveiliging, omdat er in een korte periode veel werd ingebroken. Uit de cijfers van de politie komt naar voren dat er in 2009 sprake was van zes inbraken op bedrijventerrein Oudeland. Bovendien zijn er in dat jaar drie pogingen tot inbraak op het bedrijventerrein Oudeland bij de politie geregistreerd. In 2010 waren er nog maar drie inbraken op Oudeland en waren er geen pogingen tot inbraak geregistreerd. In 2011 waren er drie inbraken en één poging en in 2012 één poging en één inbraak. In heel 2013 is er sprake geweest van één inbraak. De ondernemers zien inbraakpreventie en de bescherming van eigendommen als belangrijkste doelen van de inzet van camerabeveiliging. Iets minder dan de helft van de ondervraagden (n=7) vindt dat ¶EHVFKHUPLQJ YDQ HLJHQ SHUVRQHHO· GDDU RRN RQGHU YDOW 9HUGHU LV KHW ¶ZHUHQ YDQ RYHUODVW· Q HHQ belangrijk doel. Daarnaast vindt één ondervraagde het creëren van een veilige verkeerssituatie een doel van camerabeveiliging. De bedrijven die slachtoffer zijn geworden van bijvoorbeeld (poging) tot inbraak en diefstal hebben de meeste maatregelen getroffen om criminaliteit te voorkomen. Zo wordt het bedrijfspand beter beveiligd door het plaatsen van extra verlichting en een alarminstallatie. Eén onderneming heeft ervoor gekozen om zelf particuliere camerabeveiliging op te hangen. Drie ondernemingen hebben ervoor gekozen om geen aanvullende maatregelen te nemen. De redenen van deze ondernemers om dit niet te doen lopen uiteen: voor twee ondernemingen werden de al getroffen maatregelen door het bedrijventerrein voldoende gevonden. Eén onderneming die recentelijk is opgestart kan hier nog geen uitspraken over doen en acht, op het moment van bevragen, dan ook niet noodzakelijk om maatregelen te treffen. Een aantal ondernemingen heeft aangegeven slachtoffer te zijn geworden van diefstal of andere criminele activiteiten 9LMI RQGHUQHPHUV JHYHQ DDQ GDW ]H ]LFK YHLOLJHU YRHOHQ GRRU GH FDPHUD·V RPGDW ]H ZHWHQ GDW ´DOV HU ZDW FULPLQHHOV JHEHXUG KHW JHUHJLVWUHHUG ZRUGWµ HQ ´HU LV ]LFKW RS RQYHLOLJH VLWXDWLH HQ HU LV VSUDNH YDQ VXUYHLOODQFHµ 'H RQGHUQHPHUV JHYHQ RRN KLHU GXLGelijk aan dat er sprake is YDQ HHQ SUHYHQWLHYH ZHUNLQJ YDQ GH FDPHUD·V HQ GDW GLW KHQ RRN HHQ YHLOLJ JHYRHO JHHIW (FKWHU ]LMQ HU ook twee ondernemers die zich niet veiliger voelen door camerabeveiliging, met verschillende redenen. Een ondernemer geeft aan dat hij zich niet onveiliger voelt, omdat er bij hem überhaupt geen sprake is YDQ HHQ ¶RQYHLOLJ JHYRHO· HQ ppQ RQGHUQHPHU YRHOW ]LFK QLHW YHLOLJHU RPGDW HU RQGDQNV FDPHUDEHYHLOLJLQJ nog steeds inbraken zijn op bedrijvenpark Oudeland.
pagina 5/7
Ons kenmerk U14.00487
&DPHUD·V VSHOen zoals de bovenstaande antwoorden ook aangeven een rol in de beïnvloeding van veiligheidsgevoelens bij ondernemers. Uit de data komt duidelijk naar voren dat bij de ondernemers de YHUZDFKWLQJ LV GDW GH FDPHUD·V RS 2XGHODQG YRRUDO DOV SUHYHQWLHPLGGHO GLHQen en helpen bij het signaleren van delicten en/of verdachte personen of situaties. Zes van de 13 ondernemers denkt dat er PLQGHU FULPLQDOLWHLW LV RS 2XGHODQG GRRU GH NRPVW YDQ FDPHUD·V 9LMI YDQ GH RQGHUQHPHUV JDYHQ DDQ WHYUHGHQ WH ]LMQ RYHU GH FDPHUD·s op Oudeland. Er was ook één ondernemer die uitgesproken negatief ZDV RYHU FDPHUDEHYHLOLJLQJ RS 2XGHODQG RPGDW HU YROJHQV KHP ¶QLNV ZRUGW RSJHORVW TXD GHOLFWHQ· 'H andere zeven ondernemers hebben niks ingevuld. Tot slot zijn de ondernemers en de partners gevraagd welke verbeteringen wenselijk zijn voor het cameraproject op bedrijventerrein Oudeland. Twee ondernemers hebben gebruik gemaakt van EHDQWZRRUGLQJ YDQ GH]H YUDDJ =LM ]LHQ JUDDJ HHQ YHUEHWHULQJ LQ KHW WRH]LFKW KRXGHQ RS GH FDPHUD·V HQ de opvolging van meldingen daarbij. Ervaring politie De gemeente heeft met de politie het effect van de camerabeveiliging op bedrijventerrein Oudeland besproken. Over het algemeen is de politie zeer positief en ziet ook een duidelijke afname van inbraken sinds de inzet van camerabeveiliging in 2009. Vanuit de politie komt wel het signaal dat er meer aandacht moet komen voor het doorgeven van een melding. Zo bekijkt de NVD de beelden van het bedrijventerrein en contacteert de politie als zij iets verdachts constateren. De NVD is gevestigd in Haarlem en is niet zelf fysiek op het bedrijventerrein aanwezig. De politie surveilleert regelmatig op het bedrijventerrein maar blijft ook voor een groot deel afhankelijk van de oplettendheid van de NVD. Aandachtspunten bedrijventerrein Bovenstaande resultaten werden met de stichting PMBO gedeeld. Het verdient de aandacht om de samenwerkingsafspraken voortvloeiend uit het protocol nog eens opnieuw te bekijken en te bezien of deze nog actueel en werkbaar zijn voor zowel de ondernemers als de betrokken partners van het cameraproject op bedrijventerrein Oudeland.
pagina 6/7
Ons kenmerk U14.00487
Vervolg De inzet van cameratoezicht verschilt sterk per verschijningsvorm. Zo vindt inzet van dynamisch cameratoezicht bij verscheidene evenementen plaats en is er op basis van artikel 151c Gemeentewet JHHQ FDPHUDWRH]LFKW LQJH]HW LQ ,Q GH QRWLWLH ¶&DPHUDWRH]LFKW /DQVLQJHUODQG· LV DDQJHJHYHQ GDW één maal in de twee jaren een evaluatie plaatsvindt gericht op het gebruik en daarmee de inzet van cameUD·V SHU YHUVFKLMQLQJVYRUP LQ GH JHPHHQWH /DQVLQJHUODQG +HW EHOHLG ]HOI ZRUGW LQ KHW YRRUMDDU YDQ 2017 geëvalueerd. Gelet op de beperkte inzet in de gemeente Lansingerland van het afgelopen jaar wordt voorgesteld om de volgende evaluatie van de inzet van FDPHUD·V JHOLMN WH WUHNNHQ PHW GH evaluatie van het beleid in het voorjaar 2017. Indien de situatie dit vereist en de inzet van cameratoezicht toeneemt in de gemeente Lansingerland dan vervroegen we de evaluatie.
Met een vriendelijke groet, gemeente Lansingerland
Coos Rijsdijk burgemeester
pagina 7/7