Grote bestanden kleiner maken om ze (veel) sneller over het Internet te versturen of ter beschikking te stellen, of om bestanden net wél op een diskette te krijgen. Het kan met één van de vele compressieprogramma’s. Op veel softwaredownloadsites zoals T u c ows (www.tucows.com) kan je veel van die programma’s als shareware of freeware downloaden: PKZip, ZipWave, FreeZip, TurboZip… zijn maar enkele van de tientallen programma’s die je er zeker zult vinden. Het meest populaire compressiepakket is ongetwijfeld WinZip dat je op vele softwareservers kan downloaden en ook heel vaak terugvindt op cd- roms die bij magazines meegeleverd worden. Je kan ook altijd op de WinZip- site zelf terecht om een versie on line aan te schaffen of een evaluatieversie te downloaden: w w w.winzip.com. Over het grote nut van dergelijke programma’s en van WinZip in het bijzonder willen we het in dit artikel hebben.
To Zip or not to Zip
Danny Devriendt
Werken met WinZip Zippen en unzippen Met zippen wordt bedoeld dat je van één of meerdere bestanden en/of mappen een reservekopie maakt die tegelijkertijd (veel) minder ruimte inneemt dan de oorspronkelijke bestanden. Zo’n gezipt bestand wordt ook archiefbestand genoemd. Om die gezipte bestanden opnieuw te kunnen gebruiken, moet je ze unzippen tot hun oorspronkelijke formaat. Afhankelijk van het soort bestand en de inhoud ervan kan een gezipt bestand tot 20 % of minder van de oorspronkelijke ruimte innemen. Als synoniem voor zippen wordt ook wel eens comprimeren of inpakken gebruikt. Decomprimeren en uitpakken zijn dan de respectievelijke synoniemen voor unzippen. Als concrete pakket kozen we het populaire WinZip uit, momenteel aan versie 8.0 toe. De
software voor een sharewareversie vind je op diverse cd-roms en op heel wat sites op het Internet (ca. 1,25 MB).
WinZip installeren Het installeren van WinZip verloopt zoals je dat van een Windowsprogramma kan verwachten. Je kan er kiezen tussen een Express setup, zeg maar een standaard setup of een Custom setup, een aangepaste setup waar je zelf een aantal opties kan instellen bij het installeren.
WinZip starten Je start WinZip o.a. via het WinZip-pictogram op je bureaublad of via de Windows-knop Start, Programma’s, WinZip. In beide gevallen kom je in het startvenster bovenaan volgende pagina terecht:
In de titelbalk zal je bij een niet-geregistreerde versie van WinZip, WinZip [Unregistered] zien. Bij het starten krijg je normaal ook altijd een tip-van-de-dag te zien.
Een archiefbestand maken Om een nieuw archiefbestand te maken, klik je op de knop New of kies je File, New Archive (Ctrl+N).
In de bestandenlijst kan je één of meer bestanden selecteren, net zoals je dat in de Windows-verkenner zou doen. Je kan ook b.v. Ctrl+A gebruiken om alle bestanden te selecteren. Met de knop Add voeg je de geselecteerde bestanden aan je archief toe. Je kan bestanden ook via het vak Bestandsnaam toevoegen en daarin wildcards (? en *) gebruiken. Heb je wildcards gebruikt, dan moet je wel de knop Add With Wildcards gebruiken om de bedoelde bestanden aan je archief toe te voegen.
Geef een naam aan je archiefbestand en kies de juiste map waar het moet opgeslagen worden. De standaardextensie van een archiefbestand is ZIP. Als je Add dialog afvinkt, kan je na het ingeven van de naam van je ZIP-bestand automatisch het venster Add terecht waar je gewone bestanden kunt opgeven die in je ZIPbestand moeten opgenomen worden. Als je Add dialog niet afvinkt, kan je later de knop Add of het menu Actions, Add (Shift+A) gebruiken om in het venster Add terecht te komen.
Bestanden en mappen toevoegen Je kan heel gemakkelijk bestanden en/of mappen aan je ZIP-bestand toevoegen door ze via het Add-venster op te geven:
In de keuzelijst Action bepaal je of de geselecteerde bestanden naar het archiefbestand gekopieerd of verplaatst moeten worden en hoe er met eventueel reeds aanwezige bestanden met dezelfde naam in het archiefbestand omgesprongen wordt. De keuze die je bij Compression maakt bepaalt hoe sterk de bestanden gecomprimeerd moeten worden. Als je een archiefbestand op diskette maakt, vraagt de keuze bij Multiple Disk Spanning aandacht. WinZip zal normaal een volgende diskette vragen als een diskette vol is (Automatic). Je kan vragen om die nieuwe diskette eerst te wissen (Automatic + wipe first disk prompt). Wil je dat ook submappen van de huidige map in het archiefbestand opgenomen worden, vergeet dan niet Include Subfolders af te vinken. In je archiefbestand krijg je een mooie lijst van de inhoud te zien. In het voorbeeld hier-
onder zipten we in TEST.ZIP de inhoud van floppykrant 33.
Selecteer één of meer bestanden en klik op de knop Extract of kies Actions, Extract (Shift+E) in het menu. Ook via het snelmenu kan je Extract kiezen. In al deze gevallen kom je in het venster Extract terecht.
Let vooral op de Size, de normale bestandsgrootte en de Ratio. Hoe hoger die ratio, hoe sterker het bestand gecomprimeerd is.
In Extract to verschijnt normaal reeds een standaardmap waarin de geselecteerde bestanden zullen uitgepakt worden. Via Folders/ Drives kan je een andere map dan de standaard voorziene map opgeven. Met de knop New Folder kan je onder de geselecteerde map ook nog een nieuwe submap maken. Van zodra je nu op de knop Extract klikt worden de geselecteerde bestanden in de opgegeven map uitgepakt. In het vensterdeel Files kan je naast Selected Files ook All Files kiezen of via Files enkele specifieke bestanden opgeven. Met Overwrite Existing Files overschrijf je eventueel bestaande bestanden in de map waarnaar je unzipt met dezelfde naam als een bestand uit het archiefbestand.
Bij de Word-documenten bovenaan in de lijst zie je ratio’s van meer dan 70 %, zelfs meer dan 80 %. Een ratio van b.v. 73 % betekent dat het document gecomprimeerd nog 27 % van de oorspronkelijke ruimte inneemt. Bemerk dat de GIF-figuren zijn niet of nauwelijks te comprimeren zijn. Bij Word-documenten die veel illustraties bevatten, zal de compressieratio ook de 70 % zeker niet halen.
ZIP-bestanden gebruiken Fase 1, het zippen, is nu gebeurd. Eindresultaat is een archiefbestand met de extensie ZIP dat één of meer gecomprimeerde bestanden bevat. Dat ZIP-bestand kan je nu eventueel via e-mail doorsturen of op een andere manier aan iemand anders bezorgen. Om het archiefbestand nu te kunnen gebruiken, moet je het eerst openen. Dat kan pas als WinZip – of een ander compatibel compressieprogramma – op je pc geïnstalleerd is. Het gemakkelijkst open je dan zo’n ZIP-bestand door er in de Windows-verkenner op te dubbelklikken. Je kan ook eerst WinZip starten en dan via File, Open archive (Ctrl+O) of met de knop Open een archiefbestand openen. In beide gevallen krijg je een lijst met de inhoud van je archiefbestand te zien. Om één of meer gecomprimeerde bestanden te kunnen gebruiken, moet je ze unzippen. In WinZip gebeurt dat met de actie Extract.
Gebruik Skip Older Files om bestanden die zowel in het archiefbestand als in de unzipmap aanwezig zijn niet uit te pakken als het bestand in de archiefmap een oudere datum heeft dan het bestand in de unzip-map. Use Folder Names laat je best actief. De mappenstructuur in je archiefbestand blijft dan bij het uitpakken behouden. Vóór je een bestand unzipt kan je dat bestand ook eerst bekijken via Actions, View (Shift+V) of via het snelmenu of de knop View.
In de map C:\WINDOWS\TEMP worden de geselecteerde bestanden gedecomprimeerd en wordt hun inhoud, voor zover mogelijk, ge-
toond. Na het afsluiten van WinZip worden die bestanden automatisch verwijderd. Op heel wat bestanden in je archief kan je ook gewoon dubbelklikken. Dubbelklik je b.v. op een Word-bestand, dan wordt dat bestand automatisch gedecomprimeerd en in Word geopend.
Self-extracting archiefbestanden Een mogelijk nadeel bij het versturen van gegevens via ZIP-bestanden is dat je van je correspondent verwacht dat hij over de nodige compressiesoftware beschikt. Wil je dat vermijden, dan kan je van je ZIPbestand een self-extracting bestand maken, een bestand dat zichzelf unzipt. Zo’n bestand krijgt de EXE-extensie, een echt uitvoerbaar programma dus, waarbij je geen extra software nodig hebt.
Als je hier JA kiest, dan wordt op je pc de opgegeven map gemaakt en de bestanden uit het archief in die map gedecomprimeerd. De gebruiker krijgt bij het uitvoeren van het EXE-bestand onderstaand venster. Eventueel kan hij de standaard Unzip-folder aanpassen. Een klik op Unzip en het archiefbestand wordt uitgepakt in de opgegeven map.
Via Actions, Make.Exe File (Shift+K) maak je van je archiefbestand zo’n zichzelf uitpakkend bestand. De naam blijft, maar de extensie verandert van ZIP naar EXE.
Op het einde van het unzippen krijg je een berichtvenster met x file(s) are unzipped successfully.
WinZip via de Verkenner gebruiken Ook vanuit de Windows-verkenner kan je één of meer bestanden en/of mappen comprimeren.
In het venster dat verschijnt, kan je vooral een Default “Unzip To” folder opgeven. Bij het uitpakken wordt dan automatisch die map gemaakt en de bestanden daarin gedecomprimeerd. Bij Spanning Support regel je het kopiëren van je archiefbestand over verschillende diskettes als het niet op één diskette past. De gebruiker stopt de eerste diskette in zijn toestel, pakt die uit en krijgt een bericht als hij een volgende diskette moet ‘voeren’. Als je van spanning gebruik wil maken, kies dan voor de Safe spanning method. Bij het maken van de EXE-file krijg je een bericht waarin je aangeraden wordt om best even te testen of alles werkt:
In het snelmenu vind je immers de keuze Add to Zip waarmee je WinZip start en automatisch in het dialoogvenster Add terechtkomt. Is er maar één bestand geselecteerd, b.v. het bestand digikidsprojecten.doc, dan krijg je via het snelmenu de keuze Add to digikidsprojecten.zip waarmee je met één toetsdruk van dat ene bestand een ZIP-versie maakt die in dezelfde map opgeslagen wordt. Als je een ZIP-bestand met een e-mail wil meesturen, dan kun je rechtstreeks Zip and Email… gebruiken. Je e-mail-software wordt geopend en automatisch wordt een ZIPbestand als bijlage voorzien. Je kan vanuit de Windows-verkenner ook bestanden en/of mappen aan een bestaand
ZIP-bestand toevoegen door ze er naartoe te
slepen.
Gebruik je in de Windows-verkenner het snelmenu bij een ZIP-bestand, dan krijg je ook enkele handige mogelijkheden:
Klik in dat venster op de Register-knop of bij gebrek daaraan op de R-toets en je komt in het registratiescherm terecht waar je je registratiecode kan ingeven.
De WinZip wizard Tot nu toe hebben we het vooral gehad over de ‘klassieke’ manier van WinZip gebruik waar je alles zelf moet regelen, de zogenaamde WinZip Classic methode.
De keuzes zijn duidelijk.
WinZip registreren Velen vergeten dat WinZip shareware is en ‘vergeten’ WinZip te registreren. Jammer, want het principe van shareware is een mooi principe… als iedereen het volgt. Vanuit WinZip kan je via het menu Help, Ordering information een verbinding maken met de WinZip website.
Voor $ 29, een aanvaardbare prijs, ben je een geregistreerd WinZip-gebruiker. Betalen kan natuurlijk via Visa of andere aanvaarde betaalkaarten. Per e-mail krijg je dan prompt een persoonlijke registratiecode toegestuurd. Met deze code kan je je shareware-versie van WinZip heel snel in een geregistreerde versie omtoveren. Als je bij het starten van WinZip geen ‘Enter registration code’ kan kiezen, kies dan uit het menu Help, About WinZip.
Wil je je echter in je handelingen laten begeleiden door de WinZip-wizard, dan kan dat via File, Wizard (Shift+W) of via de knop Wizard die op de WinZip-werkbalk prominent aanwezig is.
Zoals je dat van een wizard mag verwachten, word je stap voor stap begeleid bij het maken, bijwerken, uitpakken… van een archiefbestand.
Met de knop WinZip Classic kun je snel terug naar de handmatige manier van werken.
Conclusie WinZip 8.0 is een bijzonder handige tool voor al wie bestanden gecomprimeerd wil bewaren, doorgeven of doorsturen. Al hebben we in dit artikel niet alle mogelijkheden behandeld, toch zou je nu moeten in staat zijn om goed met ZIP-bestanden om te gaan. n
