Stichting RechtenOnline Beleidsplan 2004
1. Inleiding In 2002 is het project ‘RechtenOnline: ICT in het academisch juridisch onderwijs’ van start gegaan. Het project had tot doel bij te dragen aan het afleveren van academisch gevormde juristen die meer ICT-competent zijn dan voorheen. Een rijke digitale leeromgeving werd gezien als de beste manier om juridische studenten meer vertrouwd te maken met ICT. Daartoe heeft het project met behulp van subsidie van het Ministerie van EZ omvangrijke investeringen gedaan in de ICT-competenties van docenten en in de ICT-gereedschappen die hen ten dienste staan. Het project eindigt in juli 2004. Om de resultaten van het project niet verloren te laten gaan, en om de ontwikkelde competenties en de gerealiseerde producten verder uit te bouwen, werd in maart 2003 vanuit de VSNU de Stichting RechtenOnline opgericht. De Stichting heeft tot doel: •
Het inrichten van voorzieningen voor het beheren van methoden, systemen en toepassingen van ICT in het academisch juridisch onderwijs, in het bijzonder de producten die het resultaat zijn van het Project RechtenOnline.
•
Het ondersteunen van innovatieve ontwikkelingen op het terrein van ICT en het juridisch onderwijs, het initiëren en ondersteunen van studies en projecten op dit terrein en het verzamelen en uitdragen van relevante kennis en ervaring. Alleen door (i) bundeling van kennis en expertise, en (ii) door samenwerking tussen de juridische faculteiten kunnen substantiële en blijvende resultaten behaald worden.
Om zeker te stellen dat de Stichting ten dienste staat van de gezamenlijke juridische faculteiten bepalen de statuten dat het Disciplineoverleg Rechtsgeleerdheid het recht van voordracht heeft voor de Voorzitter en drie andere bestuursleden. Om de betrokkenheid van de beroepspraktijk en andere relevante gremia met de Stichting te bevorderen wordt er een Raad van Advies ingesteld.
2. Doelgroepen De Stichting verricht haar activiteiten ten behoeve van het rechtswetenschappelijk onderwijs in Nederland, in het bijzonder ten behoeve van
1
•
Studenten: door leermaterialen en methoden te ontwikkelen en te beheren, die zelfwerkzaamheid en zelfstandig leren bevorderen en die aansluiten op meerdere leerstijlen.
•
Het opleidingsmanagement: ICT kan de kwaliteit en de efficiency van onderwijsprocessen verhogen.
•
Docenten: door hen een platform te bieden om gezamenlijk leermaterialen en methoden te ontwikkelen en te beheren die het doceren en examineren van leerstof ondersteunen en aanvullen.
De inzet van ICT in het onderwijsproces kan de organisatie daarvan ondersteunen, kan een inhoudelijke aanvulling geven op bestaande onderwijsmaterialen en kan nieuwe didactische mogelijkheden bieden.
Organisatorisch: •
ICT en digitale leermaterialen kunnen helpen het onderwijsproces en het leerproces efficiënter te laten verlopen. In de eerste plaats kan ICT een omgeving bieden om snel en goedkoop informatie uit te wisselen ten aanzien van inschrijvingen, locaties, tentamens, enzovoorts. De meeste faculteiten kennen al een dergelijke omgeving in de vorm van Blackboard, WebCT, Teletop of Studienet. De mogelijkheden van dergelijke elektronische leeromgevingen worden nog lang niet allemaal benut.
•
In de tweede plaats kan ICT docenten ontlasten door extra onderwijsfaciliteiten aan te bieden in de vorm van elektronische leermodules die steun bieden bij het bestuderen en oefenen van bepaalde leerstukken of vaardigheden.
•
Ten derde kan ICT een uitkomst bieden bij het ontwikkelen van docent-extensieve leerroutes voor studenten die, om welke reden dan ook, niet op een bepaalde tijd en op een bepaalde plaats aanwezig kunnen zijn.
Inhoudelijk: •
Voor docenten biedt ICT de mogelijkheid om hun onderwijs aan te vullen met leermaterialen en leermethoden (presentaties, oefenmateriaal en zelfsturende opdrachten) of juridische bronnen en databases.
•
Wetgeving, verdragsteksten en jurisprudentie zijn door middel van ICT direct toegankelijk.
•
Aansluiting op de ontwikkelingen op het gebied van ICT binnen de beroepspraktijk.
Didactisch:
2
•
Voor studenten biedt ICT mogelijkheden om, onafhankelijk van tijd en plaats, leerstof te bestuderen en vaardigheden te oefenen.
•
Digitale leermaterialen en ICT kunnen zelfwerkzaamheid bevorderen en helpen studenten hun leerproces en studievoortgang te structureren.
3. Voordelen behalen door samenwerking Voor alle betrokkenen kan ICT voordelen bieden. Onderwijs met behulp van ICT heeft echter een andere kostenstructuur dan de gebruikelijke onderwijsprocessen. Afgezien van het schrijven van handboeken, kent het reguliere onderwijs relatief lage ontwikkelkosten en relatief hoge exploitatiekosten. De kosten van onderwijs betreffen in hoofdzaak het geven van colleges of werkgroepen en het maken en nakijken van tentamens. Al deze kosten zijn direct gerelateerd aan het aantal studenten of studiepunten. Zelfs voorbereidingstijd voor het onderwijs is doorgaans afhankelijk van het aantal studenten of werkgroepen. Kenmerkend voor ICT en digitale leermaterialen is dat de ontwikkelkosten relatief hoog zijn, maar de exploitatiekosten kosten relatief laag. Het ontwikkelen van een digitale leermodule kost veel tijd en geld. Eenmaal gerealiseerd zijn de kosten van vermenigvuldiging echter gering. Voor afzonderlijke faculteiten zijn de kosten vaak te hoog, of is de noodzakelijke tijdsinvestering door de docenten naast de andere verplichtingen moeilijk op te brengen. Samenwerking tussen faculteiten maakt het mogelijk expertise te bundelen en de kosten te delen. Dit soort schaalvoordelen te behalen is de centrale doelstelling van de Stichting RechtenOnline.
4. Taken van de Stichting De oprichting van de stichting heeft weliswaar al bijna een jaar geleden plaats gevonden, maar met ingang van januari 2004 is de Stichting daadwerkelijk operationeel geworden, met een bestuur en een raad van advies. Dit betekent dat de stichting de komende periode aandacht zal moeten besteden aan het regelen van een aantal organisatorische randvoorwaarden en aan de positionering van de stichting ten opzichte van een aantal andere organisaties op het terrein van ICT, onderwijs en recht. Daarnaast zullen in de eerste helft van 2004 de producten van het project RechtenOnline aan de stichting overgedragen worden. De stichting zal voorzieningen moeten treffen om deze producten ter beschikking te stellen van de juridische faculteiten. De stichting draagt de kosten van de voorziening en de variabele kosten kunnen in een aantal gevallen doorbelast worden naar de faculteiten. Een onderdeel van de werkzaamheden van de Stichting is te vergelijken met die van een uitgever: ook bij de Stichting gaat het om het aanmaken en verspreiden van leermaterialen en om het bewaken van de kwaliteit daarvan. De Stichting distribueert producten (leermaterialen of –methoden) en draagt,
3
waar nodig, zorg voor actualisering en neemt initiatieven om nieuwe producten te ontwikkelen. Het verschil is dat de taakstelling niet wordt belegd bij een commerciële organisatie, maar bij een organisatie van en voor de gezamenlijke juridische faculteiten. In overleg met het Disciplineoverleg Rechtsgeleerdheid zal de Stichting de volgende beheerstaken op zich te nemen: 1. Het uitleveren (via CD-ROM of Internet) van alle resultaten van het Project RechtenOnline. Als uitgever draagt de Stichting zorg voor kwaliteit en actualisering van bedoelde producten. 2. Het zorgdragen voor operationele webservers waarop de diverse producten rechtstreeks te gebruiken zijn in de vorm van sessies voor docenten en studenten van de faculteiten. 3. het verspreiden van kennis en expertise, inclusief het organiseren van ondersteuning in de vorm van opleiding en training van docenten. 4. het organiseren van bijeenkomsten van docenten, die met de verschillende producten werken.
Behalve de zorg voor de levering van bestaande producten en diensten voor opleidingen, docenten en studenten, heeft de Stichting ook tot taak de aangesloten opleidingen te ondersteunen bij het gebruik en de ontwikkeling van ICT in de toekomst. De Stichting wil daarom functioneren als een concentratiepunt van kennis en heeft ook een taak op het gebied van onderzoek en verdere ontwikkeling: 5. Expertisepunt: Gedurende het project RechtenOnline is door een groep docenten expertise vergaard, is veel kennis bijeengebracht over de "state of the art" in andere landen en is er een internationaal netwerk opgebouwd. Daarnaast zijn er goede contacten met verschillende organisaties in de juridische beroepspraktijk en is er kennis opgebouwd over de verschillende toepassingen van ICT binnen de verschillende beroepen. Ook deze resultaten zullen behouden en verder ontwikkeld moeten worden om de aansluiting van het juridisch academisch onderwijs met de ontwikkelingen binnen de praktijk op het terrein van ICT te versterken.
6. onderzoek: a. het organiseren van bijeenkomsten met onderzoekers en ontwikkelaars, b. het inventariseren van onderzoeksprojecten op het terrein van ICT in rechtswetenschappelijk onderwijs, c. evenals het inventariseren van subsidiemogelijkheden voor onderzoek en ontwikkeling. 7. ontwikkeling:
4
a. het inventariseren van bestaande producten die gebruikt worden in rechtswetenschappelijk onderwijs, b. het inventariseren van beleidsplannen en de beleidsvisie die aan de plannen ten grondslag ligt, c. het (laten) ontwikkelen van nieuwe producten.
5 Prioriteiten Gezien de brede doelstelling van de Stichting is het stellen van prioriteiten zeker in de beginfase noodzakelijk. Bij de keuze van haar activiteiten laat de Stichting zich in belangrijke mate leiden door twee uitgangspunten. Het eerste uitgangspunt is dat van de schaalgrootte: de stichting geeft voorrang aan activiteiten die breed inzetbaar zijn en tegemoet komen aan gebleken behoeften bij de faculteiten. Het tweede uitgangspunt luidt dat de middelen die de Stichting verkrijgt van de faculteiten vooral ingezet zullen worden voor de eerste vijf taken. Dat wil zeggen dat de Stichting op zoek gaat naar aanvullende financiering voor de taken op het vlak van onderzoek en ontwikkeling. De Stichting streeft bij voorkeur naar het realiseren van projecten, die de samenwerking tussen de juridische faculteiten versterken.
6 Begroting Personele kosten Coördinator / managementassistent Exploitatie RechtenOnline producten Vergoeding interne/externe expertise Totaalpersonele kosten Materiele kosten Kosten website Kantoorkosten Communicatie (plan en implementatie) Drukwerk/postpapier Vergaderkosten Totaal materiële kosten
2004
2005
12.000 5.000 8.000 25.000
12.000 5.000 8.000 25.000
2004
2005
1.000 2.000 10.000 4.000 4.000 21.000
1.000 2.000 10.000 4.000 4.000 21.000
5.000 5.000 6.000 5.000 4.000 25.000
5.000 5.000 6.000 5.000 4.000 25.000
Exploitatie producten Software licenties / techn. Voorzieningen Kosten onderhoud Kosten actualisering producten Helpdesk Onvoorzien Totaal onderhoud producten
5
Bijlage 1 Relatienetwerk Relatienetwerk en samenwerkingsrelaties definieren • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
buitenlandse collega's CALI US LETA instanties op het gebied van ICT en het juridisch onderwijs DU en Espelon NWO subsidieverleners ICT-ers Studenten onderwijsbesturen, vakgroepvoorzitters interdisciplinair andere disciplines beroepsopleidingen(advocatuur, notariaat, deurwaarders) alle juridische opleidingen (hbo / wo) jurix, bileta, surf, jisc andere media uitgevers e-learning ontwikkelaars bedrijfsleven / markt hbo (mbo) faculteiten juridisch - niet-juridisch SSR PAO's Juridische leken / burgers (website)
6
Bijlage 2 Samenstelling bestuur en Raad van Advies
Bestuur Stichting RechtenOnline: Huub Spoormans (voorzitter) Tomas Oudejans (secretaris/penningmeester) Antoinette Muntjewerf Jeroen Leijen Peter de Graaf Rudy Holzhauer George Span
De Raad van Advies Stichting RechtenOnline, Ed d'Hondt (voorzitter) Albert Koers, IAC, vice-voorzitter, Paul van der Flier (Ministerie van Justitie) Martin Langbroek (SSR) Pim Fenger Dick van Dijk (Raad voor de Rechtspraak) Daan de Snoo (Orde van Advocaten) Daarnaast zijn er een viertal buitenlandse adviseurs: Paul Maharg, Universiteit van Strathclyde, Abdul Paliwala, UK CLE, John Mayer, Cali Chicago Dory Reiling, Wereldbank.
7
