Beleidsplan Stichting Casa Tiberias 2013-2015, Werkplan 2014
Inleiding. Dit plan schetst in grote lijnen de gewenste organisatorische ontwikkeling van Stichting Casa Tiberias in de periode 2013 – 2015. Ook wordt bij de paragraaf activiteiten een overzicht gegeven van de activiteiten die Casa Tiberias in 2014 gaat uitvoeren (werkplan 2014). We beginnen dit plan met een kleine terugblik op de geschiedenis van onze organisatie. Deze informatie is relevant om inzicht te geven in waar we vandaan komen, en waar we nu staan. Daarna blikken we vooruit naar de toekomst, en zetten we uiteen welke stappen er gezet moeten worden om de continuïteit van onze activiteiten in de toekomst te waarborgen. Terugblik op de geschiedenis. De Stichting Casa Tiberias startte in 1994 met als doel om een opvanghuis op te richten voor Portugeessprekende vrouwen en hun kinderen die te maken hadden gekregen met huiselijk geweld. De stichting werd opgericht door de Portugeessprekende parochie O.L. Vrouwe van de Vrede in nauwe samenwerking met het bisdom Rotterdam en met financiële steun van o.a. het bisdom Rotterdam en het Sint Laurensfonds. De stichting kocht in 1995 een pand aan de Hugo Molenaarstraat 49b te Rotterdam en begon met het opvangen van vrouwen. Voor deze opvangplekken betaalde de gemeente Rotterdam. Door veranderend beleid en regelgeving waaraan de vrouwenopvang moest voldoen, kon Casa Tiberias haar opvangplekken niet langer behouden. Het toenmalige bestuur besloot om deze activiteiten over te dragen aan de vrouwenopvang Rotterdam. Casa Tiberias sloeg vervolgens een nieuwe weg in. Van opvanghuis werd zij emancipatiecentrum. Hiervoor verwierf ze opnieuw subsidie bij de overheid. In 2006 kwam hieraan een einde. Door het toenmalige college werd besloten om alle gesubsidieerde emancipatieactiviteiten onder te brengen bij één nieuwe organisatie. Dit werd Stichting Dona Daria, een centrum voor vrouwen en emancipatie. Het toenmalige bestuur van Casa Tiberias werkte mee aan de overdracht van een deel van haar activiteiten aan Dona Daria. In ruil hiervoor nam Dona Daria speciaal voor de Portugeessprekende vrouwen een Kaapverdiaanse medewerkster in dienst, die tot taak kreeg om nieuwe emancipatieactiviteiten bij Casa Tiberias te organiseren en de huidige voort te zetten. Inmiddels is Dona Daria een gemeentelijk expertise centrum geworden. Een gevolg hiervan is dat de medewerkster van Dona Daria niet langer activiteiten in Casa Tiberias kan ontwikkelen en ondersteunen. In afgelopen jaren heeft het bestuur samen met vrijwilligers nagedacht over de toekomst van Casa Tiberias. Hierbij kwamen vragen aan bod als: Is het gerechtvaardigd om als eigen stichting door te gaan? Wat is de toegevoegde waarde van de activiteiten die nu binnen Casa Tiberias plaatsvinden? Hoe kan Casa Tiberias in de toekomst financieel en inhoudelijk blijven voortbestaan? Vanuit de parochie, de Kaapverdiaanse gemeenschap en de vrijwilligsters kwam heel sterk het signaal dat Casa Tiberias als vertrouwde plek voor Kaapverdiaanse vrouwen niet mocht verdwijnen. Dat signaal is leidend geweest voor het bestuur bij het nemen van een aantal ingrijpende stappen.
In 2007 besloot het bestuur tot de verkoop van de bovenetage van het pand. De kosten voor het hele pand werden te hoog. Sinds het vertrek van de opvangvoorziening werd een deel van het pand verhuurd. Toen de huurders vertrokken besloot het bestuur tot verkoop, omdat zowel de boven- als de benedenetage door jaren intensief gebruik aan een grootscheepse renovatie toe waren. In 2008 werd de bovenverdieping verkocht. Met een deel van de opbrengst (aangevuld met bijdragen van fondsen) werd de benedenverdieping grondig gerenoveerd. Eind 2009 was de verbouwing grotendeel afgerond. In mei 2010 presenteerde het nieuwe Casa Tiberias zich. Het pand werd feestelijk geopend door vicaris Verbakel en deelgemeentevoorzitter Concalvez. Casa Tiberias nu. Stichting Casa Tiberias is anno 2013 een tweede thuis voor veel vrouwen met Portugees als moedertaal (in het bijzonder Kaapverdiaanse vrouwen). Kaapverdiaanse vrouwen zijn echter niet meer de enige groep. In veel activiteiten zijn inmiddels ook mannen actief als vrijwilligers of als deelnemer. Ook mensen met een andere etnische achtergrond maken gebruik van het aanbod van Casa Tiberias. Alle activiteiten worden uitgevoerd door vrijwilligers. Het is een ontmoetingsplek die veel vertrouwen geniet, waar mensen ervaringen delen en zichzelf kunnen ontwikkelen. Jong en oud maken gebruik van het aanbod van Casa Tiberias. Het gaat vaak om mannen en vrouwen met een achterstandspositie. De activiteiten die Casa Tiberias aanbiedt, zijn erop gericht mensen weerbaar te maken en ze te helpen om zich verder te ontwikkelen. Wanneer mensen sterker worden, is dit ook van invloed op hun gezinnen en de gemeenschap waarin zij actief zijn. Hoewel de meeste bezoekers van Kaapverdiaanse komaf zijn, heeft het bestuur van Casa Tiberias er voor gekozen het pand ook open te stellen voor andere initiatieven in de buurt. In 2011 is een plan om Casa Tiberias te professionaliseren en de organisatie sterker te maken ingediend bij het Sint Laurensfonds en deze aanvraag is gehonoreerd. Sinds 1 januari 2013 zijn twee tijdelijke betaalde functies ontstaan. Zij ondersteunen de vrijwilligers, ontwikkelen nieuwe activiteiten, verbreden het netwerk van Casa Tiberias en werken samen met het bestuur aan een versterking van de organisatie. Stichting Casa Tiberias heeft een meewerkend bestuur dat momenteel gevormd wordt door vijf leden en één extern adviseur: Hans Beijersbergen
Voorzitter
Hervelina Maria Santos
Secretaris
Frans van Zoelen
Penningmeester (tevens afgevaardigde van het bisdom Rotterdam)
Dulcilena Santos
Algemeen bestuurslid (afgevaardigde van de Portugeessprekende Parochie Onze Lieve Vrouwe van de Vrede)
Zetel vacant
Algemeen bestuurslid
Lieke Steinmeijer
Adviseur namens Stichting Mara1
1 Stichting Mara adviseert het bestuur en coacht op dit moment de vrijwilligerscoördinator.
Beleid van Casa Tiberias in de toekomst. De uitgangssituatie van Casa Tiberias is goed. Er is een voltallig bestuur, een breed scala aan goedbezochte activiteiten die kunnen plaatsvinden in een prachtig pand dat goed verzorgd is. Dit biedt prachtige kansen voor de toekomst. Kansen ontstaan omdat er de komende jaren veel zal veranderen in Rotterdam. -
-
-
De veranderingen binnen de Jeugdzorg, de WMO en de AWBZ hebben als gevolg dat de overheid van burgers vraagt dat ze steeds meer zelf gaan oplossen. Casa Tiberias wil de komende jaren (Portugeessprekende) burgers nabij zijn en helpen die niet goed in staat zijn om dingen zelf te organiseren en daarnaast activiteiten organiseren die mensen helpt om oplossingen te vinden wanneer zij niet langer een beroep kunnen doen op voorzieningen. Taal en inburgeringsonderwijs is niet langer gratis. Veel mensen met een niet Nederlandse achtergrond hebben moeite met (de Nederlandse) taal, maar zijn gemotiveerd om die te leren. De taallessen en alfabetiseringslessen vinden nu gretig aftrek. We denken dat de animo in de toekomst zal toenemen. We zagen die toename al sterk in 2013. Casa Tiberias wil de komende jaren taalactiviteiten organiseren die mensen helpt om de Nederlandse taal machtig te worden, om zo de integratie in de Nederlandse samenleving te bevorderen. Veel voorzieningen in de Rotterdamse wijken gaan verdwijnen. Casa Tiberias wil actief naar buiten treden en nieuwe initiatieven opsporen en een plek bieden van waaruit ze activiteiten kunnen ondernemen of elkaar kunnen ontmoeten. Door ruimte te bieden aan meerdere initiatieven op ‘grassroots level’ kan samenwerking en synergie ontstaan.
Buiten de goede uitgangspositie en de kansen zijn er ook een aantal ontwikkelingen die het bestuur zorgen baren. Zo hebben we in de afgelopen jaren geleerd dat het vrijwilligerskader binnen de Kaapverdiaanse gemeenschap vaak overbelast wordt. Op Kaapverdiaanse vrouwen met name, met een sterke positie (goede opleiding, goede beheersing van de Nederlandse taal), wordt een groot beroep gedaan door de gemeenschap waarvoor zij zich inzetten. Deze vrouwen zijn vaak zeer gemotiveerd en enthousiast om zich in te zetten voor mensen in een minder sterke positie, met als gevolg dat ze snel voor allerlei bestuurlijke of coördinerende functies worden gevraagd. Ze vormen de groep natuurlijke leiders en vertrouwenspersonen binnen de gemeenschap. Natuurlijk gaat hier veel positieve kracht vanuit, maar we zien ook het gevaar van overbelasting. We hebben in de afgelopen jaren regelmatig meegemaakt dat vrijwilligers met een bestuurlijke of coördinerende rol vertrokken uit Casa Tiberias. De werkzaamheden vroegen emotioneel of in aantal uren te veel van deze vrouwen. Vaak werd vrijwilligerswerk gecombineerd met (alleenstaand) moederschap, opleiding of werk. Op een bepaald moment werd deze combinatie te zwaar en kozen de vrouwen voor zichzelf of hun gezin. Begrijpelijk op persoonlijk niveau, maar vanuit organisatorisch oogpunt kwam de continuïteit van de organisatie voortdurend in gevaar. Hierdoor ontstond achterstand of werden fouten gemaakt. Het blijvende kader werd als bijkomend gevolg nog eens extra belast, hetzij door taken over te nemen of nieuwe vrijwilligers in te werken. Op momenten dat de continuïteit in gevaar kwam, had dit effecten op allerlei processen binnen de organisatie. Een paar voorbeelden: -
de communicatie intern en extern verslechterde; met als gevolg dat er door de ontstane onduidelijkheid wrijvingen ontstonden tussen vrijwilligers; de samenwerking met andere organisaties in de stad/deelgemeente verminderde of liep schade op;
-
primaire processen op het gebied van planning, financiën en afstemming werden verstoord met als gevolg vertraging, achterstand en fouten; door het vertrek van leiders/vertrouwenspersonen ontstond er een vacuüm waarin onduidelijk werd wie nu waarvoor verantwoordelijk was en wie waarover de baas was.
Met de uitvoering van het professionaliseringsplan hoopt Casa Tiberias de interne organisatie te versterken en tot vernieuwing te komen. We willen bereiken dat: -
er geen breuken meer ontstaan in de continuïteit door overbelasting van het huidige vrijwilligerskader; nieuwe groepen uit de wijk gebruik gaan maken van de faciliteiten van Casa Tiberias; er nieuwe vrijwilligers geworven worden; er een jongere generatie vrijwilligers het werk overneemt; vrijwilligers goed ingewerkt, begeleid en toegerust worden; primaire processen worden beschreven, ingevoerd, uitgevoerd en geëvalueerd die duidelijk maken wie waarvoor verantwoordelijk is en waardoor activiteiten beter verlopen en vrijwilligers weten waar ze aan toe zijn; bestuursbesluiten uitgevoerd worden; signalen uit de organisatie of de omgeving terechtkomen bij het bestuur; de communicatie intern en extern goed verzorgd wordt; de verhuur van ruimte (wanneer deze vrij is) bevorderd wordt, en dat verhuurde dagdelen ook in rekening worden gebracht en geïnd; Casa Tiberias gepositioneerd wordt binnen de Kaapverdiaanse gemeenschap, de parochie en de deelgemeente Delfshaven en dat hieruit nieuwe samenwerkingsverbanden ontstaan; de financiële administratie tijdig aangeleverd wordt aan de boekhouder, zodat het bestuur tijdig geïnformeerd wordt en beter kan sturen op de inkomsten en uitgaven; kan assisteren bij de fondswerving en verslaglegging; de bereikbaarheid vergroot wordt; signalen uit de gemeenschap omgezet worden in nieuwe initiatieven.
Werkplan 2014 Casa Tiberias biedt op een zeer laagdrempelige wijze en in een vertrouwde omgeving diverse activiteiten aan. De huidige activiteiten bij Casa Tiberias zijn integratie- en/of emancipatie bevorderend en hebben een sociale functie of betreffen een voorziening (zoals de formulierendienst). 1. Taalactiviteiten a) Alfabetisering in het Portugees Twee keer per week komt een groep bijeen die alfabetiseringslessen in het Portugees aangeboden aan twee cursusgroepen. Wil je een vreemde taal leren (Nederlands) dan dien je eerst te kunnen lezen en schrijven, en dat gaat het beste in de eigen taal. De doelstelling van dit aanbod sluit aan bij het taaloffensief van de gemeente Rotterdam om taalachterstanden te verkleinen en om de startpositie op de arbeidsmarkt van vrouwen te versterken. Verder beogen deze cursussen bij te dragen aan de verzelfstandiging en onafhankelijkheid van de deelnemers in de Nederlandse samenleving en in de eigen culturele gemeenschap. b) Taalles niveau 1 In 2014 starten 2 groepen. Iedere groep komt twee dagdelen per week bij elkaar in Casa Tiberias om lessen te volgen. Niveau 1 is het basisniveau. Er wordt klassikaal lesgegeven. c) Taalles niveau 2 In 2014 start 1 groep in niveau 2. Een cursus voor gevorderden. Zij komen twee dagdelen per week bij elkaar. d) Taalles niveau 3 Voor cursisten die niveau 1 en 2 hebben afgerond is er niveau 3. Dit betreft voornamelijk conversatielessen zodat mensen het spreken van de Nederlandse taal onderhouden, anders zakt de kennis snel weg. In 2014 start er 1 groep die 1 dagdeel per week bij elkaar komt. 2. Computerlessen We hebben gemerkt dat naast het gebrek aan Nederlands ook het gebrek aan computervaardigheden mensen afsluit van deelname aan de samenleving. Dit geldt zeker voor een deel van de ouderen. In 2014 starten in Casa Tiberias 6 groepen. Iedere groep volgt een programma van 8 weken waarin ze twee keer per week les krijgen. Daarnaast is er twee keer per week iemand beschikbaar voor individuele begeleiding en kunnen cursisten ook buiten de lessen om oefenen in Casa Tiberias. 3. Cha das Tias 6 keer per jaar op de zondagmiddag komen de theetantes bij elkaar; Cha das Tias. Dit is een ontmoetingsactiviteit voor ouderen. 4. Naailessen 16 zondagmiddagen wordt er naailes gegeven in Casa Tiberias. Iedereen die vragen heeft of nieuwe dingen wil leren is welkom.
5. Bom Sabor 16 zondagmiddagen worden er kooklessen gegeven. Eten neemt een belangrijke plek in in de Kaapverdiaanse cultuur. Er is veel belangstelling om traditionele Kaapverdiaanse gerechten te leren koken. 6. Koffieochtenden met een thema Door gebrek aan kennis van de Nederlandse taal en door het niet vaardig zijn met internet merken we dat veel vrouwen vragen hebben. Niet iedereen vindt alles op google. De koffieochtenden staan open voor ontmoeting maar er is ook altijd een thema aan de ochtend verbonden waarin informatie wordt gegeven of aan bewustwording wordt gewerkt. De koffieochtenden worden in 2014 35 keer georganiseerd. 7. Formulierendienst Door het verdwijnen van welzijnsorganisaties merken we in 2013 een sterke groei van het aantal bezoekers aan de formulierendienst. Ook in 2014 staan vrijwilligers klaar om mensen te helpen. De formulierendienst is 3 dagen per week actief in Casa Tiberias. 8. Viering internationale vrouwendag Aansluitend op het stedelijke programma hechten de Kaapverdiaanse vrouwen er aan om rond 8 maart 2014 hun eigen viering van internationale vrouwendag te organiseren. 9. Opening van het nieuwe seizoen In september beginnen de meeste activiteiten van Casa Tiberias weer na de zomerstop. We starten aan het begin van de maand met een feestelijke opening van het seizoen. We vertellen wat onze plannen en activiteiten zijn, deelnemers vertellen wat ze geleerd hebben. Zo maken we nieuwe deelnemers enthousiast en tonen we aan organisaties in de wijk wie we zijn. 10. Contacten tussen generaties Binnen de Kaapverdiaanse gemeenschap merken we dat het contact tussen jong en oud spanningen, onbegrip, fricties veroorzaakt. Daar willen we aandacht aan schenken in 2014. We gaan activiteiten organiseren waarin jong en oud met elkaar in gesprek gaan in de verwachting dat dit bijdraagt aan meer wederzijds begrip.
