stedenbouw en ruimtelijke planning

stedenbouw en ruimtelijke planning masteropleiding

2013 2013

uantwerpen.be

Inhoud Welkom 3 Waarom studeren aan de Universiteit Antwerpen?

4

De opleiding stedenbouw en ruimtelijke planning

5

Doelgroep en toelatingsvoorwaarden

6

Loopbaanperspectieven 7 Studieprogramma 8 Masterproef 10 Nuttige info over je studietraject

10

Studiebegeleiding 11 Infomomenten 13 Nuttige websites

14

Nuttige contactgegevens

15

Welkom Je hebt de weg naar de Universiteit Antwerpen gevonden. Misschien is dit je eerste kennismaking met onze universiteit. Misschien heb je hier je bacheloropleiding voltooid. In elk geval word je masterstudent en wil je informatie over onze master­opleidingen. Hopelijk helpt dit boekje je een stap vooruit in je keuzeproces. Aan de Universiteit Antwerpen studeren zo’n 15 000 studenten in de meest uiteenlopende vakgebieden. In heel Antwerpen zijn er dat nog veel meer. Daarom werken we nauw samen met de Antwerpse hogescholen binnen de Associatie Universiteit & Hogescholen Antwerpen. Sterker nog: vanaf september 2013 integreren een aantal academische hogeschoolopleidingen in de Universiteit Antwerpen. Dat gebeurt trouwens niet alleen in Antwerpen, maar in het hele Vlaamse hoger onderwijs. Ook de masteropleiding stedenbouw en ruimtelijke planning integreert. Dat opent nieuwe mogelijkheden voor onderwijs en onderzoek. Voor het eerst zullen de studenten bovendien afstuderen met een universiteitsdiploma. Onze universiteit stelt alles in het werk om je studietijd zo aangenaam mogelijk te maken en de kwaliteit van de opleidingen op topniveau te houden. Daarom worden onze opleidingen geregeld bijgestuurd en aangepast aan de maatschappelijke evolutie. Als je naar een van onze informatiedagen komt, zal je merken dat het prettig studeren is aan de Universiteit Antwerpen. We nodigen je alvast uit op onze open campusdagen op zaterdagen 23 maart en 27 april en op de infomarkt op woensdag 4 september. Prof. dr. Alain Verschoren Rector Universiteit Antwerpen

Waarom studeren aan de Universiteit Antwerpen? Prof en student staan dicht bij elkaar De Universiteit Antwerpen staat voor studentgerichtheid. Dit betekent bijvoorbeeld dat je zo veel mogelijk les volgt in kleine groepen. Dat maakt een vlotte interactie met je proffen mogelijk: je kan rechtstreeks bij hen terecht met vragen en problemen. De communicatie tussen docenten, assistenten en studenten wordt mee ondersteund door de digitale leeromgeving Blackboard. De Universiteit Antwerpen is bekend voor haar goede studentenbegeleiding en -ondersteuning. Je staat er dus nooit alleen voor. We spelen zo veel mogelijk in op jouw individuele noden. Bovendien nodigen we jou uit om actief deel te nemen aan het beleid: in verschillende adviesorganen en raden zijn onze studenten vertegenwoordigd. Academische opleidingen op topniveau De Universiteit Antwerpen biedt innoverende academische opleidingen, die oog hebben voor theorie én voor praktijk. De opleidingen zijn stevig verankerd in sterk wetenschappelijk onderzoek dat ook internationale faam geniet. De ‘ivoren’ academische toren werd al lang geleden gesloopt. Academici hechten veel belang aan een voortdurende uitwisseling met de steeds evoluerende samenleving. Tijdens je opleiding aan de Universiteit Antwerpen staat niet het memoriseren van feitenkennis centraal, maar bouw je kennis en vaardigheden op die je nodig hebt om beroepsrelevante opdrachten en problemen op te lossen. De bachelor-masterstructuur schept ruimte voor vernieuwing en verbetering. Daardoor kunnen we voortdurend inspelen op maatschappelijke uitdagingen. Door nieuwe opleidingen in te voeren en door keuzemogelijkheden binnen bestaande opleidingen te verruimen. Een moderne leeromgeving We omringen jou met de meest moderne infrastructuur: goed uitgeruste les- en computer­lokalen, laboratoria, bibliotheken en studielandschappen. In alle publieke ruimten zijn er hotspots waar je draadloos kan surfen. Momenteel heeft de universiteit vier campussen. Eentje in hartje Antwerpen, drie in de zuidelijke stadsrand. Met de komst van een aantal nieuwe opleidingen, die vanaf volgend academiejaar integreren in de Universiteit Antwerpen, komen er nog locaties bij. Om het toenemend aantal studenten op te vangen en jou een aangename leeromgeving te bieden, investeren we op grote schaal in nieuwe gebouwen. Enkele staan er al. Voor andere liggen de plannen op tafel. |4

Meer dan een opleiding We willen jou niet alleen een opleiding, maar ook een brede vorming aanbieden: jou helpen opgroeien tot een professional met een kritische ingesteldheid, een tolerante en constructieve houding. De Universiteit Antwerpen kiest resoluut voor pluralisme en verwelkomt diversiteit bij personeel en studenten, en in haar studieprogramma’s. Antwerpen Studeren is niet alleen met je neus in de boeken zitten. Wie in Antwerpen komt studeren, kiest voor een studentenstad die meer is dan de universiteit en de hogescholen: het is een bruisende metropool met een uniek cultuurhistorisch aanbod, een wereldhaven, een overvloed aan cafés en restaurants, gezellige pleintjes, cultuur, architectuur, mode, sportinfrastructuur, ... Kort samengevat: een stad waarin Antwerpenaars, bezoekers en studenten zich thuisvoelen.

De opleiding stedenbouw en ruimtelijke planning Ruimte is een schaars goed, waar we duurzaam mee moeten omgaan. Zeker in dichtbevolkte regio’s zoals West-Europa leidt het ruimtegebruik van verschillende functies vaak tot conflicten. Een slecht geplande ruimte veroorzaakt allerhande maatschappelijke problemen, zoals verkeerscongestie, overstromingen, het gebrek aan voorzieningen en publieke ruimte, sociale segregatie, leegstand... Stedenbouwkundigen en ruimtelijke planners hebben daarom als taak de beschikbare ruimte zo goed mogelijk te ordenen, te plannen en te ontwikkelen. De master in de stedenbouw en ruimtelijke planning bevindt zich op het kruispunt van verschillende disciplines en is daarom door en door multidisciplinair. De discipline stedenbouw gebruikt stadsontwerp en ontwerpend onderzoek om tot kwalitatieve inrichtingsvoorstellen te komen voor de stedelijke gebieden en de open ruimte. Ze is daarmee verwant aan de ontwerpende disciplines zoals architectuur en landschapsarchitectuur. Ruimtelijke planning behelst het ontwerp en uitvoering van ruimtelijke visies voor gebieden, vanuit een gedegen ruimtelijke analyse. Hierbij sluit de opleiding aan bij de geografie en de sociologie. Het ontwikkelingsgerichte en uitvoeringsgerichte aspect van planning krijgt de laatste jaren steeds meer aandacht. Zo wordt er binnen de ruimtelijke planning vaak gewerkt met strategische projecten, die als doel hebben om stedelijke gebieden en open ruimtes duurzaam te ontwikkelen. Het ontwikkelen en uitvoeren van ruimtelijke projecten vereist dan weer kennis van proces- en projectmanagementtechnieken, juridische en bestuurskundige aspecten.

5|

De opleiding is opgebouwd rond vier basistaken van de stedenbouwkundige of ruimtelijke planner: analyseren, ontwerpen, uitvoeren en evalueren. De opleiding besteedt veel aandacht aan het analyseren van de ruimtelijke en bestuurlijke context. Daarvoor worden wetenschappelijke theorieën, modellen en methodes aangeleerd. Het ontwerp wordt ruim opgevat en omvat zowel het ontwerpen van plannen als beleidsvoorstellen. Ontwerpende competenties worden vooral aangeleerd via de ontwerpstudio’s, waar studenten een realistische planningsopdracht in groepswerk moeten uitvoeren. Naast de ontwikkeling van plannen en beleidsvoorstellen hecht de opleiding veel belang aan de uitvoeringsaspecten. Masterstudenten moeten immers in staat zijn om plannen ook daadwerkelijk uit te voeren binnen de financiële, technische, juridische en maatschappelijke randvoorwaarden. Tot slot vormt het evalueren en adviseren van ruimtelijke projecten en plannen een belangrijk aspect in de opleiding. Zo geeft de opleiding voldoende aandacht aan vaardigheden met betrekking tot de praktijk van de vergunningverlening en adviesverlening. De opleiding wil zich verder onderscheiden door haar aandacht voor duurzame ontwikkeling en maatschappelijke innovatie, een wetenschappelijke en kritische houding, en een strategische en uitvoeringsgerichte attitude. De masterstudent stedenbouw en ruimtelijke planning krijgt de nodige bagage mee om onmiddellijk te kunnen functioneren binnen een Vlaamse context, en is op de hoogte van de relevante wetenschappelijke literatuur en de internationale ontwikkelingen en voorbeelden.

Doelgroep en toelatingsvoorwaarden De opleiding kent een brede instroom, met erg diverse studentenprofielen. De opleiding is zo vormgegeven dat zowel studenten uit een ontwerpende als een niet ontwerpende discipline voldoende competenties kunnen opbouwen. De master in de stedenbouw en ruimtelijke planning is een initiële master, specifiek voor afgestudeerden met een diploma van academische bachelor en/of master, licentiaat, architect of interieurarchitect, burgerlijk of industrieel ingenieur of ingenieur architect en alle academische opleidingen van twee cycli die aansluiting geven op facetten uit stedenbouw en de ruimtelijke planning zoals geografie, sociologie, biologie, milieuwetenschappen… Professionele bachelors kunnen instromen na het volgen van een schakelprogramma, te putten uit bestaande curricula en opgemaakt in functie van hun vooropleiding. Het nieuwe masterprogramma kan ook deeltijds gevolgd worden, wat een combinatie met een baan toelaat.

|6

Loopbaanperspectieven De opleiding stedenbouw en ruimtelijke planning biedt een academische vorming aan, die studenten voorbereidt op het beroep van stedenbouwkundig ontwerper, ruimtelijk planner of ruimtelijk procesmanager. Stedenbouwkundige ontwerpers maken ontwerpvoorstellen voor stedelijke gebieden of open ruimtes. Ze kunnen aan de slag bij studiebureaus als bediende of zelfstandige, en soms ook bij de overheid. Ruimtelijke planners ontwikkelen ruimtelijk beleid. Ze vinden werk bij studiebureaus of als ambtenaar bij de overheid. Sommige planners worden stedenbouwkundig ambtenaar bij een gemeente of een provincie en staan daar in voor het ruimtelijk beleid. De toegang tot het beroep van ruimtelijke planner in Vlaanderen wordt geregeld door de codex en de wetgeving ruimtelijke ordening. De masteropleiding voldoet aan de wettelijke criteria. Ruimtelijke procesmanagers moeten ruimtelijke ontwikkelingsprocessen in goede banen leiden. Ze worden aangesteld voor de uitvoering van complexe ruimtelijke projecten, zoals stedenbouwkundige projecten en regionale plannen en zijn verantwoordelijk voor de realisatie. Ruimtelijke procesmanagers werken zowel bij de overheid als de privésector.

7|

Studieprogramma Het programma is opgebouwd rond vier leerlijnen. Een eerste leerlijn omvat leerresultaten m.b.t. het analyseren en verklaren van de context waarbinnen planning en stedenbouw tot stand komt. Dit houdt een analyse van de ruimtelijke dynamiek en het identificeren van maatschappelijke problemen, het verklaren van de ruimtelijke dynamiek en het begrijpen van de belangrijkste maatschappelijke en institutionele oorzaken van de ruimtelijke dynamiek binnen een historische context. Een tweede leerlijn heeft te maken met het aansturen van processen en het ontwikkelen van implementatietrajecten voor ruimtelijke plannen en projecten. Daarbij heeft de master stedenbouw en ruimtelijke planning aandacht voor het voeren van processen binnen een multidisciplinaire en multistakeholder-omgeving, vanuit een doelgerichte en strategische houding, en waarbij verschillende belangen kunnen verzoend worden. Een derde leerlijn is gericht op het ontwerpen in een multidisciplinaire context. Ruimtelijk ontwerp wordt hier in de ruime zin gebruikt en heeft betrekking op zowel het stedenbouwkundig ontwerp, als het ontwerpen van strategische plannen, projecten en beleidsplannen. Het ontwerp dient beargumenteerd te worden vanuit een gesynthetiseerde analyse, dient rekening te houden met de specifieke institutionele en maatschappelijke context en moet gericht zijn op een duurzame verandering en innovatie. Een ontwerp komt tot stand in een multidisciplinaire omgeving. Vanuit een wetenschappelijke en leergierige ingesteldheid blijft de master stedenbouw en ruimtelijke ordening ook zelfstandig op de hoogte van de internationale literatuur en praktijk. Een vierde leerlijn, ten slotte, focust op onderzoeksmethodes en heeft te maken met competenties om op een kritische wijze plannen, projecten en studies te kunnen evalueren en beoordelen, waarbij gebruikgemaakt wordt van wetenschappelijke theorieën en methoden.

|8

Masterprogramma jaar 1

sem.

Leerlijn context en analyse Mens en ruimte Ruimte en milieu Ruimte en mobiliteit Ruimtelijke analysetechnieken

1 1 1 2

Leerlijn uitvoering en implementatie Institutionele context

1

Leerlijn ontwerp Plannings- en ontwerptheorie Ontwerpstudio 1: analyse en visievorming Casestudies

1 2 2

Leerlijn evaluatie en onderzoek Onderzoeksmethodes

2

Masterprogramma jaar 2

sem.

Leerlijn context en analyse Keuzeopleidingsonderdeel: te kiezen binnen de Universiteit Antwerpen

4

Leerlijn uitvoering en implementatie Juridische aspecten en uitvoeringsinstrumentarium Proces- en projectmanagement Ontwerpstudio 2: ontwikkeling en uitvoering

3 3 3

Leerlijn ontwerp Keuze: masterproef, optie ontwerp

4

Leerlijn evaluatie en onderzoek Evaluatie- en beoordelingspraktijk Keuze: masterproef, optie onderzoek

3 4

9|

Masterproef De masterproef vormt het sluitstuk van de opleiding. De opleiding biedt twee opties aan voor de masterproef: ontwerpend onderzoek en basisonderzoek. Dit laat studenten toe hun eigen profiel te verdiepen. De masterproef, optie ontwerp heeft als doel de ontwerpcompetenties te verdiepen. Hoewel de ontwerpcompetenties van alle studenten al werden getoetst in de studio’s, kunnen ontwerpgerichte studenten binnen deze masterproef dus ontwerpvaardigheden aanscherpen. Deze vorm van masterproef ligt vooral in de lijn van studenten die uit een ontwerpende vooropleiding komen (maar is zeker geen noodzakelijke keuze). De masterproef, optie onderzoek heeft als doel om de onderzoekscompetenties te verdiepen. Ook hier werden alle studenten al getoetst in het vak cases en onderzoeksmethodiek. De masterproef, optie onderzoek ligt meer in de lijn van studenten die uit een niet-ontwerpende vooropleiding komen (maar is zeker geen noodzakelijke keuze).

Nuttige info over je studietraject Masteropleidingen binnen de bachelor-masterstructuur Om te kunnen inschrijven voor een masteropleiding, moet je in het bezit zijn van een professioneel of een academisch bachelordiploma. Afhankelijk van het diploma dat je reeds op zak hebt, kan je: • rechtstreeks instromen in een masteropleiding • eerst een schakelprogramma volgen (na een professionele bacheloropleiding) • eerst een voorbereidingsprogramma volgen (na een academische bacheloropleiding)

academische bachelor professionele bachelor

à

rechtstreekse instroom

à

à

voorbereidingsprogramma

à

à

schakelprogramma

à

academische master

Dankzij de bachelor-masterstructuur heb je als student vaak keuzemogelijkheden bij het invullen van je studieprogramma. In elke faculteit adviseren studietrajectbegeleiders je over de samenstelling van je programma en over de aangeboden keuzemogelijkheden.

| 10

Leerkrediet Het is belangrijk dat je voldoende studievoortgang boekt in je studietraject: als je studiepunten opneemt is het de bedoeling dat je ze opnieuw verwerft door te slagen voor je examens. Om je studievoortgang te bewaken, is het leerkrediet in het leven geroepen. Alle info over het leerkrediet vind je op www.ua.ac.be/studiepunten. Als je geen studievoortgang boekt en op een negatief leerkrediet strandt, is het te laat. Daarom heeft de Universiteit Antwerpen een systeem van studievoortgangsbewaking en -begeleiding opgezet: de faculteit zal je studieprestaties volgen en kan je bindende voorwaarden opleggen wanneer je niet de helft van de studiepunten van je studieprogramma hebt behaald.

Studiebegeleiding Studieadvies en studentenbegeleiding De Dienst voor Studieadvies en Studentenbegeleiding is er om je te helpen vanaf het moment dat je je voor het eerst inschrijft tot aan het moment waarop je je diploma in handen krijgt. •

Informatie en advies over studeren in het hoger onderwijs Stel ons al je vragen over opleidingen binnen en buiten de Universiteit Antwerpen, het onderwijs- en examenreglement, het leerkrediet…

•

Begeleiding bij het maken van je studiekeuze en bij twijfel over je studierichting Weten wat je wilt, is soms makkelijker gezegd dan gedaan. Samen met een studentenbegeleider kan je aan de hand van gesprekken meer zicht krijgen op je persoonlijkheid, capaciteiten, interesses en de opleidingen die daarbij passen, al dan niet in het kader van heroriëntering. Oefeningen uit het werkboek ‘Kijk op kiezen: stappenplan voor studie- en beroepskeuze’ kunnen jou hierbij helpen.

•

Erkenning van eerder verworven competenties (EVC) Contacteer de EVC-coördinator voor informatie, een adviesgesprek en het opstarten van de procedure. Meer info vind je op www.ua.ac.be/evc.

•

Begeleiding omtrent studievaardigheden, studieplanning en uitstelgedrag Een studentenbegeleider kan je begeleiden in het aanscherpen van je studievaardigheden. Hoe verwerk je grote hoeveelheden leerstof? Hoe maak je een schema? Hoe maak je goede nota’s? We helpen je ook realistische planningen te maken en doen oefeningen om uitstelgedrag tegen te gaan.

11 |

•

Psychologische begeleiding en psychotherapie Ook wanneer je kampt met persoonlijke problemen die je studies belemmeren (faalangst, rouwverwerking, relatieproblemen, …) kan je terecht bij een studentenbegeleider die samen met jou nagaat welke hulp je het best kan gebruiken.

•

Begeleiding van studenten met een functiebeperking Heb je een functiebeperking zoals een fysieke handicap, chronische ziekte, leer­ probleem, concentratieprobleem, stoornis binnen het autismespectrum of psychisch probleem? Ook dan kan je bij ons terecht voor begeleiding. Als je beschikt over een geldig attest kan je ook bijzondere faciliteiten aanvragen voor onderwijs en/of examens. Dien je aanvraag tijdig in via www.ua.ac.be/functiebeperking.

•

Begeleiding van studenten met een topsport- of kunstbeoefening Beoefen je sport of kunst op een hoog niveau, dan kan je eveneens bijzondere faciliteiten aanvragen voor onderwijs en/of examens. De Sportcommissie beoordeelt aanvragen van topsporters, de Commissie Cultuur die van kunstbeoefenaars. Meer info vind je op www.ua.ac.be/sportenkunst.

•

Afstudeerbegeleiding Tot slot kan je bij ons terecht voor hulp in je zoektocht naar jobs die passen bij je persoonlijkheid, capaciteiten en interesses en voor informatie over verdere studies.

Informatie en afspraken verlopen verder steeds via het Studenteninformatiepunt (STIP): • info: T +32 3 265 48 72 of stip.ua.ac.be • afspraken: enkel telefonisch: T +32 3 265 48 72 Neem ook een kijkje op www.ua.ac.be/studentenbegeleiding. Op bladzijde 3 van dit boekje kan je lezen dat de opleiding stedenbouw en ruimtelijke planning, momenteel een hogeschoolopleiding, in september 2013 integreert in de Universiteit Antwerpen. Kies jij voor deze opleiding? Dan willen we er ook voor jou zijn met studieadvies en specifieke begeleiding. Toch kan het zijn dat je in een overgangs­ periode niet bij onze dienst, maar wel nog een tijdje bij medewerkers van je faculteit of de oorspronkelijke hogeschool terecht moet. Alle info daarover krijg je bij je inschrijving. Studietrajectbegeleiding Voor specifieke vragen over je individuele studieprogramma en vrijstellingen kan je terecht bij de studietrajectbegeleider van je faculteit. Contactgegevens vind je op www.ua.ac.be/contactpersonenslb.

| 12

Taalbegeleiding: academisch Nederlands Bij het ‘Monitoraat op maat’ kan je terecht voor gratis taalondersteuning academisch Nederlands. Tijdens individuele sessies helpen taaldocenten je met je taalvragen. Voor ondersteuning bij o.a. het schrijven van een academische paper of het lezen van wetenschappelijke teksten, organiseren ze contactmomenten in kleine groep. De ondersteuning sluit aan bij je eigen werkstukken en studiemateriaal. Meer informatie vind je op www.ua.ac.be/monitoraatopmaat.

Infomomenten Nog vragen? Kom ze ons persoonlijk stellen. Een overzicht van alle infodagen en masterbeurzen in 2013 vind je op www.ua.ac.be/infomomenten. Open campusdagen Op 23 maart en 27 april ben je welkom op onze open campusdagen. Dé gelegenheid om alle informatie uit de eerste hand te krijgen. Babbel met proffen, studenten en studenten­ begeleiders. Bezoek bib, aula en labo. Kortom: snuif de sfeer aan de Universiteit Antwerpen op. www.ua.ac.be/opencampusdagen Infomarkt Twijfel je in september nog over je studiekeuze? Of wil je graag bevestiging van je keuze? Kom dan naar de infomarkt op 4 september: alle infostanden van alle opleidingen op één plaats. Laatste kans om vragen te stellen, cursussen te doorbladeren en brochures mee naar huis te nemen. www.ua.ac.be/infomarkt

13 |

Nuttige websites Opleidingsaanbod Op www.ua.ac.be/studiekiezer vind je uitgebreide informatie over alle opleidingen die de Universiteit Antwerpen aanbiedt. Inschrijven Een (master)opleiding gekozen? Alle praktische informatie over inschrijven vind je op www.ua.ac.be/inschrijven. Blackboard Na je inschrijving krijg je toegang tot de digitale leeromgeving Blackboard. Je vindt er niet alleen aanvullingen op je cursussen, maar ook je webmail, de academische kalender, informatie over financiering van je studies, huisvesting, studentenjobs ... Inloggen kan via https://blackboard.ua.ac.be. Campussen Op www.ua.ac.be/route vind je campusplannetjes en de wegbeschrijvingen naar onze campussen.

| 14

Nuttige contactgegevens Faculteit Ontwerpwetenschappen Studentensecretariaat Stadscampus Mutsaardstraat 31 2000 Antwerpen T +32 3 205 61 70 [email protected]

15 |

| 16