Stappenplan bedrijfsoverdracht t.b.v. verkoper FASE 1: ORIËNTATIE 1
Wat wilt u precies overdragen? Het hele bedrijf? Het onroerend goed? Wordt de onderneming na overdracht voortgezet?
2
Hoe lang blijft u nog actief in het bedrijf?
3
Hoe draagt u de leiding over?
4
Is er één opvolger of toch meerdere?
5
Wanneer zou u het bedrijf willen overdragen?
6
Wanneer zou u de leiding willen overdragen?
7
Wanneer zou u het eigendom willen overdragen?
8
Welke fiscale mogelijkheden zijn er binnen het tijdsbestek waarin u het bedrijf zou willen overdragen? De 'constructie', de fiscale gevolgen, de erfrechtelijke gevolgen.
9
Welke consequenties heeft de bedrijfsoverdracht voor u?
10 Welke consequenties heeft de bedrijfsoverdracht voor uw familie? 11 Moet de opvolger tot de familie behoren? 12 Heeft voorgaande (11) invloed op het overnameproces? 13 Let ook op de emotionele consequenties! 14 Weeg zakelijke en persoonlijke belangen tegen elkaar af. Wat wilt u doen tijdens het overname proces (leiding / eigendom)? 15 Wat wilt u doen na het overname proces (leiding / eigendom)? 16 Wat betekent dit voor het bedrijf? 17 Is dat wenselijk? 18 Overleg met anderen die een overname proces achter de rug hebben. Dit levert inzichten op waar u zelf nog niet aan gedacht heeft. Wellicht hebben deze mensen oplossingen voor problemen waar u mee worstelt.
SpartnerS stappenplan Bedrijfsoverdracht
19 Laat een expert uw plannen en doelstellingen beoordelen op haalbaarheid en risico's. 20 Overleg met familie en andere direct betrokkenen. Denk na over de mate waarin en het tijdstip van communicatie om alle betrokken partijen te informeren. 21 Is er iets geregeld als u als eigenaar plotseling wegvalt? 22 Hebt u een financiële planning laten maken om na te rekenen hoe goed uw 'oudedag' geregeld is?
SpartnerS stappenplan Bedrijfsoverdracht
FASE 2: VOORBEREIDING 1
Zoek deskundigen die u helpen bij de voorbereiding. Door zo vroeg mogelijk een dekundige in te schakelen kan deze later in het proces beter helpen om problemen te voorkomen of op te lossen. Overdracht is maatwerk.
2
Raadpleeg een vertrouwenspersoon. Door het hebben van een vertrouwenspersoon kan men van gedachten wisselen over het opvolgingsproces. Uw SpartnerS-adviseur kunt u als vertrouwenspersoon aanstellen.
3
Maak een ondernemingsplan. Dit geeft de toekomstmogelijkheden van het bedrijf weer en is zodoende een richtlijn voor de mogelijke vraagprijs voor de onderneming. De opvolger kan zo beter inschatten welke problemen kunnen ontstaan.
4
Bepaal de waarde van uw bedrijf. Op dit gebied ontstaan de meeste problemen. Waardebepaling door onafhankelijke deskundigen wordt gezien als de adequate manier om dit probleem op te lossen. Let op de belangen van de overige familieleden. In het belang van: verkopende en kopende partij, de familie en de fiscus.
5
Op basis van voorgaande kan de (vraag)prijs worden vastgesteld.
6
Bepaal het profiel van de opvolger of koper. Het is verstandig een dergelijk profiel vast te stellen voordat u de opvolger gaat zoeken. Daardoor krijgt u een aantal objectieve criteria waaraan u de opvolger kunt toetsen.
7
Ga na of de opvolger voldoet aan de door u gestelde criteria. Van eventuele tekortkomingen kunt u bekijken of die kunnen worden gecompenseerd door opleiding of kennis elders in het bedrijf.
8
Maak het bedrijf aantrekkelijk voor uw opvolger. Vaak wordt het bedrijf aantrekkelijker als bepaalde activa (zoals lijfrente, pand) niet in het bedrijf aanwezig zijn. Er zijn verschillende mogelijkheden om deze zaken uit het verkoopproces te halen.
9
Draag taken over om de onafhankelijkheid van het bedrijf te vergroten. Zeker als u nog veel contacten hebt met klanten en leveranciers is het belangrijk dat u deze contacten overdracht aan iemand anders in het bedrijf.
10 Zoek een nieuwe uitdaging. Omdat de meeste ondernemers doeners zijn, houden zij het niet lang vol ''vakantie te vieren''. Het is dan ook verstandig om nu al na te denken over een nieuwe uitdaging waar u zich op kunt richten.
SpartnerS stappenplan Bedrijfsoverdracht
FASE 3: ZOEKEN NAAR EEN KOPER EN ONDERHANDELEN 1
Maak een lijst van mogelijke opvolgers. In deze fase kan het lijstje van mogelijke opvolgers aangevuld worden met geschikte andere kandidaten van buiten de familie en buiten het bedrijf. Een adviseur kan u helpen om anoniem te zoeken.
2
Voor familie moet er extra rekening gehouden worden me het feit dat emoties bij familieopvolging zwaarder wegen in het proces.
3
Ga na of deze ook geïnteresseerd zijn. Vooral familieleden waarvan verwacht wordt dat ze opvolger zullen zijn hebben moeite om duidelijk te maken dat ze niet (meer) geïnteresseerd zijn in een overname.
4
Bespreek hoe mogelijke opvolgers de toekomst van het bedrijf zien en wat ze met het bedrijf van plan zijn. (dat maakt het makkelijker de beste kandidaat voor overname te kiezen)
5
Kies de beste kandidaat en informeer de overige kandidaten over uw besluit. U legt de afspraken schriftelijk vast (letter of intent) en informeert de andere partijen. Let er in deze fase op welke afspraken bindend zijn. Meestal worden ook de ontbindende voorwaarden opgenomen in de intentieverklaring.
6
Stel een opleidingsplan voor de opvolger op. Bekijk welke vaardigheden hij / zij reeds bezit en welke nodig zijn om goed voorbereid de leiding over te nemen.
SpartnerS stappenplan Bedrijfsoverdracht
FASE 4: VERKOOP EN AFRONDING 1
Sta de koper een due dilligence onderzoek toe. De beoogde koper zal op basis van het ondernemingsplan zelf willen vaststellen of de gepresenteerde gegevens en verwachtingen juist en redelijk zijn. Afwijkingen leiden vaak tot aanpassing van de prijs, forse afwijkingen tot ontbinding.
2
Maak een overdrachts- en uittredingsplan. Het is verstandig met de opvolger te overleggen hoe u bij het bedrijf betrokken blijft, wanneer de opvolger de leiding heeft overgenomen.
3
Leg vast op welk moment u welke taken overdraagt. De overdracht van het eigendom dient apart vastgelegd te worden.
4
Stel een concept koopovereenkomst op. Beide partijen gaan met elkaar in overleg om overeenstemming te bereiken over de prijs. Het onderhandelingsresultaat leidt tot het opstellen van de conceptovereenkomst.
5
Laat een definitief koopcontract opstellen. Door deskundigen! Nadat de concept koopovereenkomst is goedgekeurd door beide partijen worden de afspraken definitief en bindend door ondertekenig door beide partijen.
SpartnerS stappenplan Bedrijfsoverdracht
FASE 5: INVOERING 1
Informeer uw relaties (familie, personeel, klanten, leveranciers)
2
Ondersteun uw opvolger. Dit is een soort garantie voor uw relaties en uw personeel. Ook is het voor uw opvolger vaak gewenst om in het begin ondersteund te worden (soms ook ongewenst!).
3
Treed tijdig terug. Om voor iedereen duidelijk te maken dat de opvolger werkelijk de baas is, is het noodzakelijk om tijdig terug te treden. Dit zorgt er voor dat het gezag van de opvolger niet ondermijnt wordt.
4
Regel het beheer van de opbrengsten goed!
SpartnerS stappenplan Bedrijfsoverdracht
