Scoren met beleid, versie 2; Een computerspel van DNB voor de tweede fase van het voortgezet onderwijs.
De Nederlandsche Bank (DNB) heeft het computerspel ‘Scoren met beleid’ grondig herzien. In dit interactieve, online lesprogramma is het nog steeds de bedoeling dat de speler in de huid kruipt van adviseur van bankpresident Nout Wellink. De speler kiest een scenario, bekijkt de opdracht, analyseert de gevolgen voor de Nederlandse economie en voorziet Nout Wellink van advies. Het startsalaris van € 30.000 dat de speler als adviseur krijgt, kan oplopen tot meer dan € 54.000 als er op de juiste wijze wordt geanalyseerd en geadviseerd. Geen wonder dat er steeds minder economen voor de klas willen. ‘Scoren met beleid’ staat op de website van DNB: www.dnb.nl onder de rubriek Onderwijs, het kopje Voortgezet onderwijs. Daar kan ook de uitgebreide handleiding worden aangevraagd. In de nieuwe versie zijn animaties toegevoegd (wie dat irritant vindt, kan ze wegklikken), er zit ook een eigentijds muziekje bij elk scenario, met geluidjes die aangeven of de goede dan wel de foute keuzes worden gemaakt, de helpteksten en begeleidingsteksten zijn verbeterd en er zijn twee scenario’s bijgekomen. Naast de oorspronkelijke drie De olieprijs zal zo’n 10 % hoger komen te liggen De Nederlandse lonen zullen met gemiddeld 3 % stijgen De koers van de euro stijgt met 10 % ten opzichte van de dollar zijn nu toegevoegd, De Nederlandse bevolking vergrijst Een flinke groei van de wereldhandel als gevolg van de gestegen productie in China. Bij de vwo-versie is er nu ook een speelsere en makkelijkere havo-versie gemaakt. Anders dan met de vwo-versie wordt het de speler wel heel eenvoudig gemaakt om te scoren. Ik vind dat een verstandige keuze van de makers. Dit moedigt leerlingen aan om door te gaan. Wie toch diepte in het spel zoekt, leest de aanwijzingen en samenvattingen, en kan de informatieve, altijd op te roepen helpfunctie oproepen. Of gaat door naar de vwo-versie. Het spel is nog niet fool-proof. Omdat het speelt op Flash kan je met wat onhandig klikken opeens uit het spel liggen. De hedendaagse leerling zal dat niet zo snel overkomen, denk ik. Verder overkwam het een van mijn leerlingen een keer dat het spel vastliep, maar het geheel maakt een logische en overdachte indruk, waardoor je intuïtief het spel kunt doorlopen. In twee van de vijf scenario’s dient de speler een renteadvies te geven. De andere scenario’s leiden tot een budgettair advies. Wie als scenario kiest: ‘Nederland vergrijst’, leest in de opdracht dat hij moet onderzoeken of de belastingen moeten worden aangepast. Daar wordt tussen neus en lippen nog wel bij verteld dat dit niet tot het takenpakket van DNB behoort. De speler moet, terwijl Nederland vergrijst, de economische groei rond de 2,5 % zien te houden, en er voor zorgen dat de werkloosheid en het financieringstekort niet oplopen.
Eerst wordt de speler gevraagd de geldstromen van export, import, nationaal inkomen, belastingen, overheidsbestedingen, besparingen, consumptie en investeringen in een getoond stroomdiagram te analyseren.
Daarbij moet worden gekozen uit drie antwoorden. Wie bijvoorbeeld kiest voor overheidsbestedingen kan kiezen uit drie antwoorden (zie hieronder).
In alle scenario’s blijkt “C: Gelijk blijven” het goede antwoord te zijn. Logisch, en ook geheel volgens het uitgangspunt dat de overheidsbestedingen constant worden verondersteld. Maar niet alle goede antwoorden zijn zo makkelijk te vinden. Overigens, in het hele spel zijn de ‘spoorboekjes’ van de modellen van DNB gebruikt. Dat maakt het soms verwarrend voor wie braaf de havo-stof geleerd heeft. Wat te doen bijvoorbeeld met de rente bij stijgende olieprijzen? Niet verhogen, zegt het economieboek, want de kosten lopen toch al op. Kosteninflatie bestrijd je niet met hogere (rente-)kosten. DNB houdt zich echter niet aan dit subtiele onderscheid: Bij inflatiedreiging wordt zonder aanzien des inflaties de rente verhoogd, en dat weten de makers van dit spel ook. De gegeven antwoorden leveren bonussen of malussen op voor het salaris. In de havoversie wordt een lik-op-stukbeleid gevoerd. Gelijk geld erbij, of eraf. Bovendien kan de havoleerling niet kiezen welke geldstroom het eerst verandert. Hij/zij wordt bij de hand genomen en volgt het meest logische pad door de kringloop. Dit maakt het eenvoudiger om te analyseren. Uiteindelijk wordt het advies gevraagd. Rente veranderen of niet? En zo ja, omhoog of omlaag en met hoeveel? Of in andere scenario’s, belasting veranderen of niet en in welke mate? In de havo-versie wordt gelijk zichtbaar in de grafiekjes wat de effecten van de voorgestelde beleidsmaatregel zijn. Dit maakt het wel heel simpel. Didactisch is daar overigens wel wat voor te zeggen; het zorgt voor een succesbeleving. Wie het te simpel vindt, spele de vwo-versie. Ten slotte volgt, na een uitstekende samenvatting die de speler krijgt aangeboden, de eindscore van der speler. Hierin wordt nog eens duidelijk gemaakt dat niet alle doeleinden van de autoriteiten tegelijk te behalen zijn. De score kan worden geprint, om een beter inzicht te krijgen in de beslissingen van de speler.
Conclusie; vergeleken met de eerste versie is het spel sterk verbeterd. De meeste bezwaren die geconstateerd waren, zijn verholpen. De opdrachten, de vragen, de samenvattingen en de helpteksten zijn helder, verhelderend en realistisch. Ook de havo-versie die er bijgemaakt is, is een goed speelbare variant. Wellicht iets te simpel, maar wie dat bezwaarlijk vindt, kan de vwo-versie spelen. Mijn 5havoleerlingen vonden het een uur lang leuk. Bovendien zeiden ze dat ze er wat van hadden opgestoken, omdat de relaties tussen rente en belastingen enerzijds, en economische sectoren anderzijds, duidelijker werden. Kortom: Scoren met beleid scoort! René van Maanen.
