School for. Leadership. Professionaliseringsgids. voor leidinggevenden in het vo. trainingen opleidingen maatwerk advies & coaching

20

AVS Professionaliserings- en Innovatiecentrum Funderend Onderwijs

12

2

01 3

Professionaliseringsgids voor leidinggevenden in het vo Kijk ook op

www.avspifo.nl

trainingen

opleidingen

maatwerk

School for Leadership

advies & coaching

Colofon Samenstelling Algemene Vereniging Schoolleiders (AVS), de vereniging voor alle leidinggevenden in het basis-, voortgezet en speciaal onderwijs.

Hoofd- en eindredactie Tom Roetert en Noortje van Dorp

Fotografie Hans Roggen Met dank aan het Leidsche Rijn College, Utrecht en Winnie Lafeber (drukwerkbegeleiding fotografie)

Grafische vormgeving en druk Thoben Offset Nijmegen Telefoon: 024-3220287

Bezoekadres Algemene Vereniging Schoolleiders (AVS) Nieuwegracht 1 3512 LB Utrecht Telefoon: 030-2361010

Contactgegevens Algemene Vereniging Schoolleiders (AVS) Postbus 1003, 3500 BA Utrecht Telefoon: 030-2361010 Fax: 030-2361036 E-mail: [email protected] www.avs.nl/lidworden

Cursusadministratie School for Leadership:

[email protected] Maatwerk, coaching & advies:

[email protected] Helpdesk Voor adviezen over weten regelgeving en de individuele rechtspositie. Maandag t/m vrijdag: 9.00 – 17.00 uur Telefoon: 030-2361010

Eventuele wijzigingen vindt u altijd op www.avspifo.nl. U kunt geen rechten ontlenen aan de informatie vermeld in deze gids.

Inhoud Voorwoord Ton Duif In gesprek met onze adviseurs Overzicht School for Leadership Inschrijfformulier Praktische informatie AVS School for Leadership

1 2 4 7 8 10

Open inschrijving: trainingen

13

Bedrijfsvoering/financiën Communicatie Human Dynamics® Loopbaan- en persoonlijke ontwikkeling Organisatiebeheer Organisatieontwikkeling Personeelsbeleid

14 17 21 23 26 29 30

Maatwerk

33

Passend onderwijs

45

Voor u geselecteerd

65

Overzicht Advies & Coaching

Advies Governance Organisatieontwikkeling Ondernemerschap Bedrijfsvoering en financiën Personeelsbeleid Medezeggenschap en oudercommunicatie

78

79 82 84 88 90 93 94

Coaching

97

Algemene informatie

103

Overige producten en diensten Lid worden

104 107

Genoemde data zijn onder voorbehoud.

Schrijf u in voor: • Training (open inschrijving) • Maatwerk • Advies • Coaching

Deze gids wordt gedrukt op papier dat het FSC®-keurmerk draagt.

Mogelijkheden: • Stuur het inschrijfformulier van pagina 7 op • Meld u online aan via www.avspifo.nl • Bel of mail de AVS: 030-2361010, [email protected] , [email protected] , [email protected], [email protected]

 Inleiding

Ontwikkel uzelf en uw team Beste collega, Je hoeft maar een krant open te slaan of naar een nieuwszender te kijken, het is het gesprek van de dag: de crisis. Ja, het is niet fraai, maar laten we het hoofd hangen? Nee! We worden juist strijdbaarder, we willen juist meer en beter, we komen voor onszelf op. We willen ons ontwikkelen, zodat we sterker uit de strijd komen. En dat is nou precies waar het om draait: uzelf en uw team ontwikkelen. Met de tijd meegaan. De ontwikkelingen bijhouden of zelfs vóór zijn. Maar ook reflecteren, communiceren, sparren en organiseren. Voor al deze zaken kunt u een beroep doen op ondersteuning van de AVS. Wij staan voor u klaar! Uiteindelijk is ons aller doel kwalitatief goed onderwijs voor leerlingen die hun weg vinden in deze (complexe) maatschappij. U heeft daar als onderwijskundig leider een sterke rol in. U wilt een visionair leider zijn, die een inspirerende visie neerzet en creativiteit en ontwikkeling stimuleert. U werkt met professionals die hun motivatie halen uit zingeving, vakmanschap en autonomie (en niet macht of een hoog salaris). Dit alles betekent dat de professional vraagt om een leiderschapsstijl, die het accent legt op de collectieve ambitie en erkenning van het vakmanschap. Een leiderschap dat werkt vanuit kennis van en enthousiasme voor het vakgebied, met de nadruk op authenticiteit en passie. Kortom, een leider die verklaart hoe en waarom de inspanningen van mensen bijdragen tot ‘de (gedeelde) droom’ (Goleman). Daarom is onze slogan: ‘goed onderwijs door visionair leiderschap’.

Bij de AVS staat kwaliteit voorop, voor een betaalbare prijs. De kwaliteit van de trainers, die veel ervaring in het veld hebben, de cursusinhoud, die aansluit bij de actualiteit en de locaties, die een prettige ontmoetingsplek vormen. In deze gids vindt u het aanbod van opleidingen, trainingen en maatwerk. Alle trainingen kunt u ook ‘op maat’ (in company) aanvragen voor uw organisatie(s), samenwerkingsverbanden, regio’s, besturen of teams. Afgestemd op uw situatie en wensen. Ook kunt u kiezen uit het aanbod van externe partners in de rubriek ‘Voor u geselecteerd’. Het volledige aanbod vindt u ook op www.avspifo.nl . Als u lid bent van de AVS is de prijs van het professionaliseringsaanbod lager. We hebben momenteel een aantrekkelijke actie voor het VO. Leidinggevenden in het VO kunnen tot 1 oktober 2012 met 50 procent korting lid worden van de AVS (zie pagina 107 lid worden). Op www.avs.nl/vo vindt u informatie over de dienstverlening van de AVS voor de VO-sector. Via deze site kunt u zich ook aanmelden als VO-lid. Gaat u, samen met de AVS, mee met de nieuw(st)e ontwikkelingen? Ik wens u een inspirerend schooljaar toe!

Met vriendelijke groet,

Ton Duif Voorzitter AVS

Algemene informatie

1

 Algemene informatie

In gesprek met

onze adviseurs

U maakt elke dag heel wat mee. Docenten met wensen, leerlingen met problemen, partners die wel of niet willen samenwerken, een nieuw schoolgebouw, een lastige begroting, een organisatieverandering, toenemende regeldruk, et cetera. Uw werk is dynamisch en hectisch, maar tijd voor bezinning ontbreekt. Juist dan is het tijd om aan uw professionalisering te werken! Of met het hele team (of bestuur) stappen te ondernemen. Onze adviseurs staan u graag te woord om uw vragen te beantwoorden, bijvoorbeeld via de AVS Helpdesk (tel. 030-2361010) of via een persoonlijk advies- of coachingsgesprek. Of bekijk het aanbod van de trainingen, opleidingen en maatwerktrajecten. Veel van onze adviseurs hebben krijt aan de vingers en begrijpen uw situatie maar al te goed. Ze hebben ieder hun eigen expertise(s). Kijk voor hun specialisaties op: www.avspifo.nl

2


Adviseurs

Maartje Alma [email protected]

Eelco Dam [email protected]

Ineke Dammers [email protected]

Jos Hagens [email protected]

Carine Hulscher-Slot [email protected]

Henk Keesenberg [email protected]

Ans Keij [email protected]

Jacqueline Kenter [email protected]

Pieter Kuit [email protected]

John G. de Leeuw [email protected]

Merlijn Norder [email protected]

Tom Roetert [email protected]

Bob Ravelli [email protected]

Ruud de Sain [email protected]

Heike Sieber [email protected]

John Stadens [email protected]

Gerard van Uunen [email protected]

Helpdeskadviseurs

Theo van den Burger [email protected]

Algemene informatie

Paul van Lent [email protected]

Juridische ondersteuning

Harry van Soest [email protected]

Rob Bruijn [email protected]

Ritsert Haitsma [email protected]

Anita Vink [email protected]

3


Overzicht

School for Leadership

Trainingen en opleidingen met open inschrijving (Ook als maatwerk mogelijk) ®

Bedrijfsvoering/financiën NIEUW!

titel

uit voering

data

Leren begroten en budgetteren

John Stadens of John G. de Leeuw

13 februari 2013

14

Verantwoording en verslaglegging


21 maart 2013

15

Financieel management


15 en 16 november 2012 of 13 en 14 maart 2013

16

titel

uit voering

data

Effectief en efficiënt vergaderen

Bob Ravelli, Tom Roetert of Jacqueline Kenter

31 oktober 2012 of 13 maart 2013

17

Meesterlijk coachen

Tom Roetert en Ruud de Sain

22 en 23 november 2012, 17 of 18 januari 2013, 27 en 28 maart 2013

18

Competentiegericht coachen

Tom Roetert of Ruud de Sain


20

titel

uit voering

data

Human Dynamics ® trainingsprogramma’s (deel 1)

AVS School for Leadership i.s.m. KPC groep

27 en 28 september 2012 of 24 en 25 januari 2013

21

Human Dynamics ® trainingsprogramma’s (deel 2)


22 en 23 november 2012 of 20 en 21 juni 2013

21


11 en 12 april 2013

22

®

®

Communicatie

Human Dynamics en veranderkunde, interventies voor vernieuwingen

4

pag .

Human Dynamics®

®

®

pag .

pag .

Loopbaan- en persoonlijke ontwikkeling

titel

uit voering

data

Sprekend jezelf NIEUW!

Maartje Alma, Merlijn Norder of Nynke de Geus

13 maart 2013

23

Neurolinguïstisch programmeren (NLP)

Maartje Alma of Ger van Drunen

serie leidinggevenden: 7 en 8 februari, 21 en 22 maart 2013, terugkomdag: 26 april 2013

24

serie onderwijsgevenden: 11 oktober, 9 november, 30 november 2012, terugkomdag: 18 januari 2013

24

pag .

professionaliseringsgids vo 2012/2013


®

Organisatiebeheer

titel

uit voering

data

Duurzaam projectmanagement

Jacqueline Kenter

12 december 2012 en 6 februari 2013

26

Timemanagement

Maartje Alma, Jacqueline Kenter of Tom Roetert

6 maart 2013

28

titel

uit voering

data

Leiding geven van strategie naar uitvoering NIEUW!

Jacqueline Kenter en John G. de Leeuw

21 november, 13 december 2012, 16 januari 2013

titel

uit voering

data

Levensfasegericht aan de slag VERNIEUWD!

Maartje Alma, Jacqueline Kenter of Merlijn Norder

4 oktober 2012

30

Stimulerend beoordelen, het gesprek

Jacqueline Kenter of Tom Roetert

6 en 7 februari 2013

31

®

®

pag .

Organisatieontwikkeling pag . 29

Personeelsbeleid pag .

Maatwerk titel

uit voering

pag .

Een feestelijke personeelsdag met inhoud

Carine Hulscher-Slot

34

Ontwikkelassessments voor u en uw team

Ineke Dammers

35

Van Teambuilding naar Teamwork

Tom Roetert of Bob Ravelli

36



37

Mediation: haal kracht uit een conflict!

Ruud de Sain

38

Omgaan met agressie

Tom Roetert en Bob Ravelli

40

Ondersteuning bij fusietrajecten

Carine Hulscher-Slot, Ans Keij of Ruud de Sain

41

De mogelijkheden van medezeggenschap


43

>

Algemene informatie

5


Passend onderwijs NIEUW! titel

uit voering

pag .

Strategische en beleidsmatige vraagstukken

Heike Sieber e.a.

52

Structurele en vormgevingsvraagstukken

Michiel Wigman, Henk Keesenberg e.a.

53

Leerling bij de Les! ® (vo)

Heike Sieber e.a.

55

Leerling bij de Les! ® (vso-variant)

Heike Sieber e.a.

56

Leerling aan de Slag! ® (mbo)

Heike Sieber e.a.

57

AVS OnderwijsZorg en OntwikkelProfiel ® (AVS-OZOP ®)

Gerard van Uunen

58

Werkagenda Passend onderwijs

Henk Keesenberg en Michiel Wigman

60

De zorgprofielen klaar, en dan?

Henk Keesenberg, John Stadens e.a.

62

Grip op bekostiging en geldstromen

Henk Keesenberg, John G. de Leeuw en John Stadens

62

VSO, Rebound en/of expertisecentrum

Bob Ravelli

63

Leiding geven aan excellentieontwikkeling

Jacqueline Kenter en Heike Sieber

63

Voor u geselecteerd titel

uit voering

Management development

Ton van Roosmalen en Daniëlle Verschuren (KPC Groep)

67

Boardroom VO

Pim Pollen e.a. (CBE Consultants BV)

68

Bouwen aan een lerende school

Bob Ravelli en Jan Jutten (Natuurlijk Leren B.V.)

69

Systeemdenken voor leiders


70

Meer handen voor de klas door scherp in te kopen

AVS i.s.m. Ixion Advies

71

Samen leren van de toekomst: Theorie U in de school


72

De systeemdenker in actie


73

De schooldirecteur als piloot NIEUW!

FlightDeck Management B.V. i.s.m. Cadenza Onderwijsconsult

74

Hersenen en leren NIEUW!

Truus Römgens (Natuurlijk Leren B.V.)

76

®

6

pag .

Het overzicht van het Advies- en Coachingsaanbod vindt u op pagina 78.



professionaliserings- en innovatiecentrum funderend onderwijs (www.avspifo.nl) Inschrijfformulier School for Leadership en Advies

Of schrijf u in via www.avspifo.nl

persoonlijke gegevens Naam en voorletters

M/V

Privé-adres Postcode en Plaats

Geboortedatum

Telefoon

Mobiel

E-mailadres AVS lid ja/nee

Lidmaatschapsnr.

Ik ben geen lid van de AVS, maar meld mij bij deze aan als lid en betaal daarom voor het aanbod de ledenprijs. Als ik mij voor 1 oktober 2012 aanmeld, krijg ik hier bovenop 10 procent extra korting op een cursus naar keuze. Vóór of tegelijkertijd met mijn aanmelding stuur ik het ‘lid worden formulier’ op pagina 107 op. (Informatie over het lidmaatschap vindt u op www.avs.nl/vo)

gegevens school/organisatie vo Naam Soort onderwijs Adres Postcode en Plaats

E-mailadres

Telefoonnummer

Factuur naar huisadres AVS-correspondentie naar huisadres

Factuur naar schooladres AVS-correspondentie naar schooladres

Ik meld mij aan voor de volgende training(en)/opleiding(en) (open inschrijving) van de AVS School for Leadership: (titel en datum)

Neemt u met mij contact op voor een maatwerktraining of -begeleidingstraject over het onderwerp:

Ik ben geïnteresseerd in coaching. Neem contact met mij op. Ik meld mij aan voor het volgende aanbod van ‘Voor u geselecteerd’:

Ik wil meer weten over de mogelijkheden van een adviesgesprek over het onderwerp:

Datum

Handtekening*

Stuur naar de AVS: antwoordnummer 9019, 3500 ZA Utrecht. Of meld u aan via www.avspifo.nl. Na inschrijving voor een training of opleiding ontvangt u binnen een week een schriftelijke bevestiging. Indien u een week na inschrijving nog geen bevestiging heeft ontvangen, verzoeken wij u contact op te nemen met de AVS. * Op al onze diensten, producten en adviezen zijn de ‘AVS Voorwaarden Diensten’ van toepassing. Deze kunt u opvragen via [email protected] of downloaden vanaf www.avspifo.nl.

7


Praktische informatie Aanmelden

Docenten

Aanmelden voor één of meerdere trainingen, opleidingen, een begeleidingstraject op maat, coaching of advies uit deze Professionaliseringsgids kan via het inschrijfformulier op pagina 7 of via www.avspifo.nl . Bij een maatwerk-, coachings- of adviestraject neemt een AVS-adviseur zo snel mogelijk contact met u op. Na inschrijving voor een training of opleiding ontvangt u een schriftelijke bevestiging. Als u deze niet ontvangt, is het raadzaam contact op te nemen met de AVS. Uiterlijk twee weken voor aanvang van de training of opleiding ontvangt u de uitnodiging, het trainingsprogramma, een deelnemerslijst een routebeschrijving en – apart verzonden – een factuur.

De AVS en de School for Leadership (SFL) maken uitsluitend gebruik van bevoegde docenten en gekwalificeerde deskundigen. Van door ons ingehuurde externen of deskundigen eisen wij een verklaring omtrent bevoegdheid en deskundigheid. Veruit de meeste van onze docenten hebben ruime ervaring in het onderwijs als leerkracht, docent en leidinggevende.

Plaats en tijd De dagtrainingen duren, doorgaans, van 9.30 tot uiterlijk 16.30 uur en vinden plaats op goed verzorgde locaties, centraal gelegen in Nederland. De tweedaagse trainingen starten op de eerste dag om 10.00 uur en duren, inclusief een avonddeel, tot de volgende dag 16.15 uur.

Kosten AVS-leden profiteren van aantrekkelijke kortingen op cursusdeelname. In alle prijzen voor trainingen en opleidingen zijn koffie en thee, lunch en materialen inbegrepen. Prijzen voor de meerdaagse trainingen zijn inclusief koffie en thee, lunch, diner, overnachting op basis van een eenpersoonskamer en ontbijt.

Studiematerialen U ontvangt de benodigde studiematerialen bij de start van de cursus of training. Per training staat in de gids en op de website aangegeven wat het begeleidende studiemateriaal minimaal behelst. De materialen zijn na de training uw eigendom.

Aantal deelnemers Afhankelijk van de inhoud van de training of opleiding ligt het aantal deelnemers tussen de tien en twintig personen. We werken bewust met kleine groepen. Bij onvoldoende deelnemers krijgt u tijdig bericht en bieden we u, indien mogelijk, een alternatief.

Certificering Na afloop van de training of opleiding ontvangt u een certificaat of een bewijs van deelname.

8

Vervanging docent of trainer School for Leadership is te allen tijde gerechtigd een docent of trainer, door haar met de uitvoering van de cursusovereenkomst belast, te vervangen door een andere docent of trainer. De docent zal van gelijkwaardig niveau en bevoegd zijn.

Geheimhouding Alle informatie (zowel mondeling als schriftelijk) die door klanten/ cursisten tijdens trainingen en cursussen, studiedagen en in-company trajecten wordt verstrekt, zal als vertrouwelijk door ons opleidingsinstituut worden behandeld. Dit geldt voor al onze (administratieve) medewerkers en (externe) trainers/docenten.

Verlofregeling De werkgever verleent de werknemer gedurende een door de minister te bepalen aantal dagen of uren kort buitengewoon verlof met behoud van loon indien deze met toestemming van de werkgever deelneemt aan een door de minister aan te wijzen nascholingstraining en voor zover zijn werkzaamheden daarmee samenvallen.

Annuleringsvoorwaarden Bij onvoldoende inschrijving kan een training of opleiding door de AVS worden geannuleerd. Het is mogelijk dat u een zelfde training of opleiding op een andere datum krijgt aangeboden. U bent dan geheel vrij hier al dan niet op in te gaan. Uiterlijk twee weken voor de uitvoeringsdatum ontvangt u hierover bericht. Annulering door de deelnemers dient schriftelijk te gebeuren bij de cursusadministratie. Als annuleringsdatum geldt de datum waarop de annulering bij de AVS binnenkomt. De kosten verbonden aan de annulering zijn: • bij annulering meer dan dertig dagen voor de aanvang van de training of opleiding: 45 euro administratiekosten; • bij annulering minder dan dertig dagen voor de aanvang van de training of opleiding: geen restitutie. U kunt zich natuurlijk in alle gevallen door een collega laten vervangen.



Klachtenregeling De AVS en de School for Leadership proberen zo transparant mogelijk naar de (potentiële) cursisten op te treden. Daarom is alle van belang zijnde informatie beschikbaar op www.avspifo.nl , de website voor de School for Leadership. Er wordt duidelijke informatie gegeven over wat men van de trainingen mag verwachten, het programma, de kosten, de data, de algemene voorwaarden et cetera. Toch kan het voorkomen dat cursisten een klacht indienen over de inhoud van de training, de behandeling door het kantoor of (één van de) partners of een medewerker, of wat dan ook. In voorkomende gevallen zal daarbij de volgende procedure in acht worden genomen. U kunt als opdrachtgever of cursist een klacht over de kwaliteit en de uitvoering van een training schriftelijk melden aan de directie van de AVS. Zij bespreken de klacht met de opleidingscoördinator en de desbetreffende cursusleider/adviseur, waarbij een afspraak wordt gemaakt over de wijze waarop u wordt benaderd. U krijgt na binnenkomst van de klacht binnen 8 werkuren een ontvangstbevestiging gestuurd en uw klacht zal binnen eenentwintig (21) dagen afgehandeld worden. Waar gewenst, worden in overleg met u nadere afspraken gemaakt over de verdere voortgang van de procedure. Een klacht zal altijd vertrouwelijk worden behandeld. Meer informatie omtrent de klachtenprocedure kunt u vinden in de AVS Voorwaarden Diensten op www.avspifo.nl Er bestaat een onafhankelijke Geschillencommissie, waarbij de AVS is aangesloten. Wanneer de klager zich niet kan vinden in de beslissing van de AVS, kan hij zich wenden tot De Geschillencommissie. Op al onze diensten, producten en adviezen zijn de ‘AVS Voorwaarden Diensten’ van toepassing. Deze kunt u opvragen via [email protected] of downloaden vanaf www.avspifo.nl Voor alle informatie over onze diensten en producten kunt u ook kijken op www.avs.nl/vo

Enkele van onze cursuslocaties

Algemene informatie

9


School for Leadership De AVS School for Leadership is een unieke afdeling van het AVS Professionaliserings- en Innovatiecentrum Funderend Onderwijs. De AVS, opgericht door professionals voor professionals, biedt via de School for Leadership een breed scala aan professionalisering aan voor zowel ervaren bovenschools managers, directeuren als teamleiders.

Uw huidige werksituatie vraagt om verdieping, toename van vaardigheden en inzichten om alle nieuwe ontwikkelingen in goede banen te leiden en een effectief leider te zijn. In de School for Leadership ontwikkelt en verbetert u niet alleen uw managementvaardigheden, maar wordt u ook ‘meester’ over de kunst van het leidinggeven in onderwijsorganisaties. Kortom, u leert een ‘waar leider’ te zijn.

Missie U bent dagelijks verantwoordelijk voor de professionalisering van uw collega’s en de ontwikkeling van leerlingen. De AVS School for Leadership heeft als missie voor u een betrouwbare en ervaren klankbord, toetssteen, sparringpartner en opleidingsplek te zijn. Waar u ontdekt hoe u effectief vorm en inhoud kunt geven aan de maatschappelijke verantwoordelijkheid van uw school. Kortom, we streven ernaar dat u de effectieve leider, stimulator en motivator van uw school- of directieteam blijft of wordt. Onze visie op ‘learning Leadership’ is dat het verwerven van nieuwe professionele inzichten en vaardigheden onlosmakelijk verbonden is met persoonlijke groei. Vandaar dat in ons aanbod sprake is van veel individuele aandacht: u als lerende professional staat bij ons centraal. Onze opleidingen, trainingen en coachingstrajecten zijn daarom ontworpen voor de (aspirant-) leidinggevende die: • wil sparren met én leren van andere leidinggevenden in het onderwijs; • zijn persoonlijke authentieke leiderschapsstijl wil ontwikkelen; • wil werken aan fundamentele vragen als: Hoe krijg ik balans tussen werken privéleven? Wat zijn mijn richtinggevende waarden in mijn leiderschap?; • zijn medewerkers wil meekrijgen in een verandering; • zijn organisatie effectiever wil inrichten en organiseren; • tussentijds wil klankborden met een personal coach.

Leiderschapsontwikkeling Leiderschap bepaalt de richting (het wat en het waarom), management zorgt voor de uitvoering (het hoe en het wanneer). De School for Leadership realiseert zich dat leiderschap een uniek vakgebied is met een eigen set aan regels en wetten, waarmee u slagvaardiger in uw organisatie opereert en uw medewerkers inspireert tot bevlogenheid en professioneel handelen, wanneer u dit beheerst. Inspiratie halen we uit het gedachtegoed van duurzaam leiderschap. Dat betekent voor ons ‘leiderschap dat ertoe doet’, dat verder reikt dan de direct betrokken medewerkers en dat blijvend is. Het is een vorm van gedeelde verantwoordelijkheid, met zorg voor mens en omgeving. Daarbij worden medewerkers actief betrokken en gestimuleerd in hun ontwikkeling. De school, voorgegaan door de schoolleider, neemt haar verantwoordelijkheid in de maatschappelijke en geografische context. De duurzame school is een gemeenschap waar gezamenlijk geleerd en ontwikkeld wordt. Leidinggevenden leren vooral door ervaringen in de praktijk en ontwikkelen zich met name door: • schijnbaar onmogelijke opdrachten; • rolmodellen; • tegenslagen; • conflicterende normen en waarden; • omgaan met ondergeschikten. De School for Leadership hanteert als uitgangspunt dat schoolleiderschap een vak is dat geleerd kan worden. De opdracht die hieruit in onze opleidingen naar voren komt, is de reflectie op dit leren te verdiepen door programma’s te ontwikkelen die zeer praktijkgerelateerd zijn, met daarnaast een theoretisch kader. Deelnemers gaan vanuit het werk interactief aan de slag met theorie. Vaak wordt deze gecombineerd met vormen van coaching, intervisie, training on the job, teamwork en mentoring. Binnen alle trainingen wordt er van uitgegaan dat de deelnemer verantwoordelijk is voor het eigen leerproces. Voorbereidende opdrachten nemen hier een cruciale plaats in.

Opleidingen, trainingen, maatwerk en coaching De School for Leadership biedt u diverse mogelijkheden voor verdere professionalisering, namelijk:

Een doorlopende lijn van opleidingen (Open inschrijving) Van opleidingen voor starters of docenten met ambities tot diverse schoolleidersopleidingen. Daartoe werken we samen met gerenommeerde instellingen als Centrum Nascholing Amsterdam (CNA).

10



uitgangspunten van de avs school for leadership

Trainingen (Open inschrijving) In de vorm van eendaagsen, tweedaagsen of leergangen, waarin een specifieke vaardigheid of inhoud centraal staat en sprake is van gevarieerde werkvormen, die recht doen aan verschillende leerstijlen. De School for Leadership is gericht op het integreren van actuele vraagstukken en verdere professionalisering van leiderschapscompetenties.

Maatwerk Soms spreekt het aanbod van de School for Leadership scholen, verenigingen en stichtingen zo aan, dat men voor groepen binnen de eigen schoolorganisatie, directieberaad of bestuur liever maatwerk heeft. Dit geldt zowel voor studiedagen als interne managementdevelopmenttrajecten. Mocht u geïnteresseerd zijn in voorbeelden en referenties hierover, informeer dan naar de mogelijkheden om ons Open inschrijving aan te passen aan uw specifieke wensen. Het is mogelijk voor elke training een maatwerkaanbieding te doen.

Wilt u meer weten? Wilt u van ons referenties van voorgaande deelnemers, dan kunnen wij dit voor u regelen. Voor gedetailleerde en actuele informatie over de School for Leadership en maatwerk kunt u terecht op onze websites: www.avspifo.nl of www.avs.nl/vo. Of u neemt contact op met de AVS, tel. 030-2361010 of mail [email protected] of [email protected]

Algemene informatie

• Specifiek aanbod voor diverse doelgroepen, geïnspireerd door de theorie van ‘het organiseren van denkwerk’ binnen lerende organisaties, waarbij op alle niveaus het denken en doen met elkaar verbonden blijven; • Gericht op professionele ontwikkeling met respect voor ieders aanwezige bagage; • Leren met en van andere professionals. Het ontmoeten en elkaar ondersteunen en inspireren is van uitermate groot belang; • Heldere standaarden voor wat van cursisten en trainers verwacht mag worden; • Serieus nemen van de verantwoordelijkheid van de professionals voor zijn/haar eigen leren; • Goede verhouding tussen kennisoverdracht en vaardigheidstraining; • Via action research werken aan analytisch vermogen en onderzoeksvaardigheden; • In onze trainingen neemt interactief leren met onderlinge uitwisseling een centrale plaats in. De professionele dialoog is hiervoor cruciaal. Ook voor deze uitwisseling zijn verschillende vormen mogelijk; • Training on the job: toepassen en het u eigen maken; • Reflectie op eigen handelen: kritisch kijken naar uzelf in actie; • Werken met praktijkopdrachten en reële casussen; • Heldere en onverbloemde feedback met compassie; • Gebruik van diverse middelen: literatuur, film, muziek, meditatie, fysieke inspanning en creativiteit; • Combinaties van trainers die specialist zijn op inhoudelijk terrein als ook ervaren praktijkmensen; • Trainers hebben aandacht voor de relatie met deelnemers en wezenlijke interesse in het leerproces van de deelnemers. Contact in de trainingsgroep in een open en veilige sfeer is een belangrijke voorwaarde.

Erkende onderwijsinstelling Het AVS Professionaliserings- en Innovatiecentrum Funderend Onderwijs en de daaronder vallende School for Leadership zijn opgenomen in het register van het CRKBO, het Centraal Register Kort Beroepsonderwijs. De opname in dit register vindt plaats op basis van een audit en betekent dat de School for Leadership een erkende onderwijsinstelling is voor kort beroepsonderwijs. Alle opleidingen, trainingen en cursussen zijn hierdoor vrijgesteld van BTW. Tevens zijn wij als organisatie aangesloten bij de Nederlandse Raad voor Training en Opleiding (NRTO) en De Geschillencommissie.

11

 Trainingen en opleidingen met open inschrijving ®

Bedrijfsvoering/financiën

®

Communicatie

®

Human Dynamics®

®

Loopbaan- en persoonlijke ontwikkeling

®

Organisatiebeheer

®

Organisatieontwikkeling

®

Personeelsbeleid

Kijk ook op www.avspifo.nl

School for Leadership 13

 Bedrijfsvoering/financiën

 Open inschrijving

Leren Begroten en Budgetteren Eendaagse

Uitvoering

nieuw

Doelgroep (Aankomende) (locatie)directeuren en rectoren.

Doel John G. de Leeuw of John Stadens

Om inkomsten en uitgaven in de pas te laten lopen, is het zaak zorgvuldig te begroten/budgetteren en financieel overzicht te hebben en te houden. Bovendien krijgt u inzicht in de mogelijke keuzes die u zelf kunt maken.

Datum

Inhoud

13 februari 2013

Al die plannen en ook nog een beleidsrijke meerjarenbegroting maken, kan dat eenvoudiger? Hoe maakt u een integrale begroting, inclusief formatie en investeringen, die aansluit op uw schoolplan?

Kosten Leden: 349 euro Niet-leden: 449 euro

Studiebelasting 6 uur scholingsdag, 2 uur voorbereiding

Meer informatie Als u meer informatie over deze opleiding wenst, belt u dan gerust met de AVS, tel. 030-2361010 of e-mail [email protected]

Maatwerk Wilt u deze training op maat voor uw organisatie of team? Neem dan contact op met de AVS, Margriet van Ast, e-mail [email protected]

Tijdens de eendaagse komen de volgende onderwerpen aan de orde: • de functies van de begroting, de verdelingsinstrumenten en de handvatten voor de budgettering; • het opstellen van de begroting aan de hand van een casus die is gebaseerd op herkenbare praktijksituaties. U gaat aan de slag met de voorbereiding en de realisering van de begroting; • het opstellen van de meerjarenbegroting personeel, inclusief de benodigde reserveringen; • het opstellen van de investeringsplannen op het gebied van ICT, meubilair en onderwijsleerpakket; • het actualiseren van de begroting op basis van de meest recente vergoedingsbedragen.

Vorm We wisselen plenaire presentaties af met praktijkopdrachten. Daarnaast is er voldoende gelegenheid om uw vragen te stellen en met uw collega-directeuren ervaringen uit te wisselen.

Resultaat U heeft een eerste oriëntatie gekregen op financiën en bent in staat een constructieve bijdrage te leveren aan de samenstelling van de begroting en het omzetten van deze begroting in budgetten. U bent een goede gesprekspartner voor uw leidinggevende (de rector of bestuurder belast met financiën) of uw MR.

Reacties van cursisten: • Praktisch, helder, veel geleerd • Even een breder plaatje over de denkwijze over geld in het onderwijs • De ochtendinformatie sluit goed aan bij mijn leerdoel • Kennis van trainer was groot. Wist van de hoed en de rand, compliment

14



Verantwoording en verslaglegging

nieuw

Eendaagse

Doelgroep

Uitvoering

(Locatie)directeuren, rectoren en bestuurders die in de praktijk betrokken zijn bij verslaglegging en verantwoording.

Doel Sinds 2008 zijn de regels over de jaarverslaglegging gewijzigd. Deze sluiten aan op het Burgerlijk Wetboek en de regels van de Raad voor de Jaarverslaglegging (RJ). U kunt via de AVS ondersteuning krijgen bij de invoering van deze nieuwe regels in uw school(organisatie). Als u uw eigen jaarverslag meebrengt, krijgt u advies over verbeteringen die u hierin kunt aanbrengen.

Inhoud

John G. de Leeuw of John Stadens

Datum 21 maart 2013

Hoe moet uw nieuwe jaarverslag eruitzien? Wat moet er minimaal in staan? Hoe kunt u zich hiermee profileren? Hoe zet u zo’n document op? Wie leest dat eigenlijk allemaal? Kunt u met al die verschillende lezers rekening houden?

Kosten

Het jaarverslag – met als onderdelen het bestuursverslag en de jaarrekening – gebruikt u onder andere om verantwoording af te leggen over de besteding van de van het ministerie van OCW ontvangen middelen. Maar u kunt die informatie ook gebruiken om anderen (ouders, samenwerkingspartners) te informeren over het gevoerde beleid. Tijdens de eendaagse belichten we de relatie tussen het bestuursverslag en de jaarrekening.

Studiebelasting

De volgende onderwerpen komen tijdens deze eendaagse aan de orde: • Wat zijn de eisen die aan uw jaarverslag worden gesteld? • Hoe kunt u die informatie gebruiken om ook aan andere belanghebbenden (zoals ouders, samenwerkingspartners) te vertellen wat u heeft gedaan en bereikt? • Hoe leest u uw jaarrekening? • Welke posten kunt u beïnvloeden en waar liggen uw risico’s? • Hoe kunt u de omvang van uw reserves en voorzieningen onderbouwen?

Vorm We wisselen plenaire presentaties af met praktijkopdrachten, waarbij we onder andere gebruikmaken van door u en uw medecursisten aangeleverde jaarverslagen. Daarnaast is er voldoende gelegenheid om uw vragen te stellen en met uw collega-directeuren ervaringen uit te wisselen.

Resultaat U bent volledig op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen die rondom het jaarverslag spelen en heeft inzicht in de mogelijkheden om u hiermee te profileren.

School for Leadership  Open inschrijving

Leden: 349 euro Niet-leden: 449 euro

6 uur scholingsdag, 2 uur voorbereiding


Maatwerk Wilt u deze training op maat voor uw organisatie of team? Neem dan contact op met de AVS, Margriet van Ast, e-mail [email protected]

Reacties van cursisten: • De interactie met trainer en cursisten is prima • Er wordt ingespeeld op actuele zaken en vragen bij de deelnemers! Veel flexibiliteit • Diverse geleerde dingen kan ik terugkoppelen naar mijn organisatie

15


Financieel management Tweedaagse

Uitvoering


nieuw

Doelgroep Algemene directie en locatie-directie met budgetverantwoordelijkheid.

Doel John G. de Leeuw of John Stadens

Data 15 en 16 november 2012 of 13 en 14 maart 2013

Kosten Leden: 990 euro Niet-leden: 1.240 euro

Studiebelasting 12 uur eerste trainingsdag, 8 uur tweede trainingsdag en 4 uur eigen werkzaamheid


Maatwerk Wilt u deze training op maat voor uw organisatie of team? Neem dan contact op met de AVS, Margriet van Ast, [email protected]

16

Het kunnen omgaan met financiële documenten en vraagstukken, het kunnen vertalen van een plan naar een begroting, het integreren van (meerjaren)formatie en (meerjaren)begroting.

Inhoud In het onderwijs is sprake van voortdurende ontwikkeling en beweging. De centrale directie is niet meer de enige die financiële verantwoordelijkheid draagt. Een nieuwe laag middenmanagers krijgt ook budgetverantwoordelijkheid. Maar op welke wijze gaat u samen met het nieuwe management om met het financiële beleid? Welke strategische keuzen zijn er gemaakt voor de organisatie en hoe zorgt u ervoor dat deze keuzes ook financieel onderbouwd zijn en blijven? Hoe gaat u om met lumpsum? De kern van de training betreft de vraag: hoe zet ik mijn financiële middelen optimaal in om de (onderwijskundige) doelen te bereiken en hoe kan ik daarop sturen? De training start met het verwerven van ‘basisvaardigheden financiële technieken’. Het gaat hier met name om algemene basiscompetenties, zoals het kunnen lezen van de balans, de exploitatierekening, een begroting en de essentie van de financiering. Aan de hand van korte inleidingen op essentiële aspecten lichten we financiële technieken toe. Via onder andere aan de praktijk gerelateerde casuïstiek passen we de technieken vervolgens toe in eenvoudige en complexe financiële situaties. Rond het werken met een meerjarenbeleidsplan/schoolplan en een meerjarenbegroting maken we een koppeling naar de visie en missie van uw organisatie en de betekenis voor het functiegebouw. Ook kijken we naar de parallel met leerlingenprognoses, formatieprognose en de gevolgen van investeringen. Overige vragen die aan de orde komen zijn: Hoe kan ik sturen op personele middelen? Wat zijn belangrijke aspecten van onderhandelen? Hoe krijg ik zicht op de financiële gevolgen van beslissingen van vandaag?

Vorm Theoretisch kader aan de hand van reële praktijkvraagstukken, zowel plenair als in kleinere groepen.

Resultaat U bent na afloop van de tweedaagse training, vanuit een gerichter inzicht in financiële vraagstukken, in staat om een jaarrekening te interpreteren, een meerjarenbegroting op te stellen en consequenties van organisatiebeslissingen financieel te vertalen.


 Communicatie

Effectief en efficiënt vergaderen Eendaagse

Doelgroep

Uitvoering

Voorzitters van vergaderingen en teamleden die meer willen halen uit hun vergaderingen.

Doel Professioneler en korter leren vergaderen, met een hogere opbrengst.

Inhoud Effectief vergaderen stellen de deelnemers zeer op prijs. Vaak zijn medewerkers te veel of te lang aan het woord. Afdwalen van het onderwerp bevordert het resultaat bepaald niet. Een groot misverstand is ook dat de deelnemers denken dat de voorzitter verantwoordelijk is voor de vergadering en de kwaliteit ervan. Maar…, elke deelnemer is daarvoor verantwoordelijk. Hoe maakt u dat duidelijk en welke aanpak is daarvoor handig? U leert het in deze training. Aan de orde komen (zie ook ‘resultaat’): • het doel van vergaderen; • vergaderprocedures; • rollen binnen de vergadering; • het behalen van resultaat; • communiceren op het juiste niveau; • effectief sturen van vergaderingen; • betrokkenheid en creativiteit; • praktijkcases en voorbeelden.

Vorm Tijdens een eendaagse krijgt u informatie waarmee u uw vergaderstijl herkent en verbetert. We bekijken de verschillende rollen die tijdens een vergadering worden ‘gespeeld’. We sluiten de dag af met het maken van een persoonlijk plan van aanpak. Tevens oefenen we het vergaderen ter plekke met enkele lastige situaties.

Resultaat • • • • • •

U beheerst de voorzittersrol. U leert hoe u een duidelijke agenda en actielijst opstelt. U krijgt inzicht in uw eigen stijl en die van anderen. U communiceert effectief (en u haalt eruit wat erin zit). U leert onderbreken. U leert omgaan met lastige vergadersituaties.

Bob Ravelli, Tom Roetert of Jacqueline Kenter

Data 31 oktober 2012 of 13 maart 2013


Studiebelasting 12 uur


Maatwerk Wilt u deze training op maat voor uw organisatie of team? Neem dan contact op met de AVS, Ellen de Jong, e-mail [email protected]

Reacties van cursisten: • Een vlot tempo en ik ga met heel veel tips naar huis • Duidelijke en nuttige tips en praktijkoefeningen Ik kan hiermee resultaat boeken • We houden onze vergadercultuur nog eens tegen het licht


17

 Communicatie


Meesterlijk coachen Drie tweedaagsen (ook afzonderlijk te volgen)

Uitvoering

Doelgroep Iedereen die coacht of wil gaan coachen en regelmatig deze vaardigheid gebruikt op het werk. U beschikt over de basale gespreks- en coachingsvaardigheden. Goed vervolg en verdieping voor deelnemers van de training ‘Competentiegericht coachen’.

Tom Roetert en Ruud de Sain

Doel

Data

Verdieping van uw coachingsrepertoire, met aandacht voor specifieke lastigheden waar u in uw werk tegenaan loopt.

22 en 23 november 2012 en/of 17 en 18 januari 2013 en/of 27 en 28 maart 2013

Kosten U kunt zich inschrijven voor één, twee of drie tweedaagsen. Per tweedaagse: Leden: 1040 euro Niet-leden: 1240 euro Voor de drie tweedaagsen: Leden: 2990 euro Niet-leden: 3490 euro

Studiebelasting 30 uur per tweedaagse, 90 uur voor de drie tweedaagsen


Maatwerk Wilt u deze training op maat? Neem dan contact op met de AVS, Ellen de Jong, e-mail [email protected]

Inhoud Wilt u uw kennis en vaardigheden in coaching uitbreiden en opfrissen? Wilt u met mede-cursisten de diepte in? Dan is deze leergang een uitstekende keuze voor u.

Eerste tweedaagse: het coachen van moeilijke mensen Hoe gaat u constructief om met moeilijk gedrag van mensen? Voor coaches is dit tweeledig, omdat bij de eigenaar van het gedrag ontwikkeling beoogd wordt. In de eerste tweedaagse gaan we dieper in op dit eigenaarschap van het probleem. De volgende onderwerpen komen aan bod: • Verschillen en overeenkomsten tussen management-, opleidings- en coachvraag. • Verschillen en overeenkomsten tussen trainen, coachen en coachend begeleiden. • Waarom vind ik iemand lastig? • Overdracht en tegenoverdracht. Algemeen ligt de focus op effectief omgaan met lastig gedrag van leerkrachten: • Hoe gaat u om met te afhankelijke mensen? • Hoe gaat u om met weerstanden? • Hoe achterhaalt u verborgen gevoelens en beïnvloedt u interne dialoogvoering? • Hoe gaat u om met manipulatief gedrag? Vaste patronen kunnen lastig zijn, maar bieden door voorspelbaarheid ook handvatten om mee aan de slag te gaan. Hier ligt het accent op in deze tweedaagse.

Tweede tweedaagse: teamcoaching Als leidinggevende is het van belang teamleden zelf actief te laten zijn. In de tweede tweedaagse staat dan ook het coachend begeleiden van teams centraal. Hierin werken we aan: • het leren begeleiden van vormen van samenwerkend leren; • het benaderen van teams vanuit systeemdenken en groepsdynamica; • het herkennen en omgaan met fases in teamontwikkeling; • het activerend inzetten van de communicatie van teamleden, het versterken van het gezamenlijke ontwikkelproces als team; • bewustwording van de betekenis en werking van teamvorming; Meer specifiek gaan we in op het coachend begeleiden bij vernieuwingen en het belang van mindset hierbij.

18


 Communicatie

Derde tweedaagse: nieuw gereedschap voor de coachkist In deze tweedaagse is de aandacht volledig gericht op het oppoetsen van roestig gereedschap: • basale coachings denken doe-modellen; • het onderzoeken van eigen blokkades/valkuilen: onder de eigen waterlinie; • coachen met een leeg hoofd. Ook nieuwe technieken als provocatief coachen, conflictcoachen en coachen op enneagrammen komen aan de orde. Toepassingsgebieden kunnen zijn: verdieping van klassenconsultaties met nagesprek en oplossingsgericht coachen.

Vorm In de tweedaagsen besteden we regelmatig tijd aan zowel theoretische verdieping, analyses van praktijkvoorbeelden als aan oefeningen. Soms verzorgen experts op deelterreinen een inleiding. Tevens werken we met acteurs en soms ook met videoregistraties.

Resultaat Toepassing van de beschreven inzichten staat centraal in deze leergang. Afhankelijk van uw eigen toepassingsgerichtheid boekt u resultaat op terreinen als: objectieve waarneming, waardevrije vraagstelling, meerslag leren, vergrote bewustwording bij uzelf en uw coachees, beweging en groei vanuit toegenomen eigenaarschap en eigen activiteit van de coachees.


Reacties van cursisten: • Het is een zeer waardevolle manier waarop ik me heb kunnen scholen. Ik kan er heel goed mee vooruit • Het geleerde is zeer toepasbaar in de praktijk. Dit moet effect gaan opleveren in het coachend leiderschap van de directeur • Zeer praktisch gewerkt met de juiste dosering van theorieonderdelen en verwijzingen naar verdieping

19

 Communicatie


Competentiegericht coachen Tweedaagse

Uitvoering

Doelgroep Leidinggevenden, zoals bestuurders, rectoren, locatieleiders, leerlingbegeleiders en AB’ers, die tijdens hun taakuitoefening medewerkers coachen.

Doel Tom Roetert of Ruud de Sain

Het vergroten van de eigen vaardigheden in competentiegericht coachen.

Data

Inhoud


Het vergroten van de eigen vaardigheden in competentiegericht coachen vraagt expliciete aandacht. Competenties beschrijven het cruciale gedrag om tot succesvol handelen te komen op zowel persoonlijk als professioneel niveau. Voor de leidinggevende is het daarbij van belang om te zien waar de medewerker staat ten opzichte van het competentieprofiel van zijn of haar functie. De individuele ontwikkelingsbehoefte en die van de organisatie worden binnen de gesprekkencyclus zoveel mogelijk op elkaar afgestemd en meestal vastgelegd in een POP. Als dat goed in kaart is gebracht, volgt een proces van verdere coaching en begeleiding. Het dilemma daarbij is, dat dan van de zuiverste vorm van coaching moeilijk sprake kan zijn.




Maatwerk Wilt u deze training op maat? Neem dan contact op met de AVS, Ellen de Jong, e-mail [email protected]

Reacties van cursisten: • Open en veilige sfeer, waarin je fouten mag maken • Aanpassing aan onze wensen, eigen inbreng groep • Veel flexibiliteit in het programma en toch rode draad vasthouden • Veel oefenen (met acteur) helpt

20

In deze training besteden we daarom uitgebreid aandacht aan de theorie en de praktijk van (competentiegericht) coachen: • competentiemanagement en competentiegericht coachen; • signaleren, benoemen en bespreekbaar maken van competentiegedrag; • werken met ontwikkelingsplannen, op het spanningsveld tussen beoordelen en stimuleren. De volgende vragen, dilemma’s en technieken staan centraal: • basisvaardigheden gesprekstechnieken, geven van feedback en coachen; • uitgaan van talenten, van competenties én ambitie/passie; • verschillen tussen leidinggeven en coachen: coachend leiderschap; • leren systematisch door te vragen op competentiegedrag; • signaleren en benoemen van (afwezig) competentiegedrag in de huidige situatie; • bespreekbaar maken van (onzichtbare) opvattingen, waarden en normen die het zichtbare competentiegedrag beïnvloeden.

Vorm We hanteren een selectie uit diverse werkvormen: korte inleidingen, instructievideo, oefenen van gespreksvormen, feedback ontvangen en rollenspellen.

Resultaat Kennis over competentieontwikkeling en mogelijkheden tot coaching hierbij. Afhankelijk van de eigen toepassingsgerichtheid: toegenomen vaardigheid in het scheppen van een motiverend klimaat vanuit duidelijke resultaatgerichtheid.


 Human Dynamics

Human Dynamics® trainingsprogramma’s Deel 1 en/of deel 2. Per deel: een tweedaagse

Doelgroep

Uitvoering

Iedereen binnen het voortgezet onderwijs die geïnteresseerd is in gedrags- en cultuurveranderingen ter ondersteuning van persoonlijke en/of organisatorische ontwikkeling.

School for Leadership i.s.m. KPC Groep

Doel

Data

Inzicht verwerven in Human Dynamics. Human Dynamics zet de toon voor een gemeenschappelijke taal, die veel misverstanden en belemmeringen kan oplossen en voorkomen.

Deel 1: 27 en 28 september 2012 of 24 en 25 januari 2013 Deel 2: 22 en 23 november 2012 of 20 en 21 juni 2013

Inhoud In een maatschappij waar een steeds groter beroep wordt gedaan op de menselijke flexibiliteit en creativiteit, biedt Human Dynamics inzicht in eigen en groepsprocessen, de eigen behoefte in communicatie en die van anderen, de verschillen in leren en waarnemen. Human Dynamics is een beproefde methodiek om op dynamische wijze de verschillen in houding en gedrag te verhelderen en werkbaar te maken: ongeacht leeftijd, ras, cultuur of geslacht. Het benutten van dit inzicht leidt ertoe dat de teamprestaties meer opleveren dan de som van de activiteiten van een aantal leden. Tevens besteden we aandacht aan effectiviteit in zowel communicatie als samenwerken.

Kosten Leden: 990 euro (per deel) Niet-leden: 1240 euro (per deel)


Deel 1

Meer informatie

De eerste tweedaagse training is gericht op het verkrijgen van inzicht in het eigen en andermans functioneren en communiceren in het licht van Human Dynamics. Zowel theorie als praktische toepassingen komen aan de orde. U ontvangt voor verdere verdieping aan het einde van deze tweedaagse het boek van Sandra Seagal en David Horn: Human Dynamics.

Als u meer informatie over deze opleiding wenst, belt u dan gerust met de AVS, tel. 030-2361010 of e-mail [email protected]

Deel 2 De tweede tweedaagse training richt zich op het praktisch omgaan met verschillen in de dagelijkse probleemaanpak, samenwerking, teameffectiviteit en leidinggeven aan teams. Aan deel 2 kunt u alleen deelnemen als u deel 1 gevolgd heeft.

Vorm Bewust worden van de ervaring die specifieke oefeningen opleveren, bekijken van videobeelden op karakteristieken in communicatie, actierepertoire, mimiek en taalgebruik, een ontdekkingsreis langs dynamiekhoeken, consultatieve gesprekken en in beperkte mate informatieve presentaties.

Resultaat De inzichten en vaardigheden na de training hebben een directe en duurzame invloed op de persoonlijke effectiviteit. Niet alleen individueel, maar ook in teamverband zetten we een zelfsturende ontwikkeling in gang, die leidt tot meer begrip en waardering voor onderlinge verschillen.



Reacties van cursisten: • Open en veilige sfeer in de groep, goede begeleiding • Ruimte voor je verhaal, beleving en vragen en feest van herkenning! • Goede afwisseling in het programma, theorie, spel en buitenactiviteit

21

 Human Dynamics


Human Dynamics® en veranderkunde, interventies voor vernieuwingen Tweedaagse Uitvoering

Doelgroep

School for Leadership i.s.m. KPC Groep

Leidinggevenden die Human Dynamics deel 1 (zie pagina 21) voltooid hebben.

Data 11 en 12 april 2013

Deze verdiepingstweedaagse is gericht op het effectiever omgaan met veranderingsprocessen en de wijze waarop de dynamieken hierin gericht ingezet kunnen worden.

Kosten

Inhoud


Bij veranderingen spelen verschillen tussen mensen een cruciale rol. Verschillen zijn nodig en kunnen van grote waarde zijn, juist in processen waarbij het oude losgelaten wordt en nieuwe wegen verkend worden. Door rekening te houden met de kwalitatieve verschillen, qua werkwijze en focus, kunt u veranderingen met meer succes begeleiden. Veranderingen krijgen pas effect als ze zichtbaar worden in het gedrag van mensen. Kernbegrippen zijn: respect, elkaar begrijpen en samen leren. U verbindt de inzichten met concrete ervaringen als leidinggevende van veranderprocessen. Human Dynamics geeft niet alleen helder zicht op uw eigen behoeften bij communicatie, waar u sterk in bent en wat u wilt ontwikkelen, maar geeft ook inzage in het proces en de ‘zienswijze’ van de ander en hoe deze zienswijzen elkaar in een ontwikkelproces kunnen verrijken. Dit gedachtegoed zetten we in om met succes de rollen en het corresponderende gedrag in organisatieontwikkelingsprocessen te versterken.




22

Doel

Vorm Zelf ervaren van interventies en reflecteren op deze ervaringen; uitproberen van interventies; het inpassen van Human Dynamics in een bestaand veranderingsinstrumentarium; uitwerkingsopdracht (aanzet voor plan van aanpak in uw eigen situatie).

Resultaat U benadert ontwikkelprocessen in uw organisatie krachtiger en houdt rekening met: • het herkennen van wat een dominante dynamiek is in uw organisatie; • de mate waarin verschillende dynamieken in de fasering en vormgeving van veranderprocessen een plaats krijgen; • het ontwerpen van meer doelmatige en efficiënte interventies om ontwikkelprocessen vorm te geven bij vernieuwingen; • overleggen en teamwerk: Wie is waar goed in? Hoe verbetert u uw zwakkere kanten? Hoe houden teamleden rekening met elkaar en zien zij de meerwaarde van onderlinge verschillen; • het formuleren en implementeren van beleid: Human Dynamics kan ondersteunen bij het formuleren van veranderingen, waarbij rekening gehouden wordt met persoonlijke achtergronden; • het leren in een organisatie: rekening houden met elkaars persoonlijkheidsdynamieken bij kennisoverdracht.


 Loopbaan- en persoonlijke ontwikkeling

Sprekend jezelf

nieuw

Eendaagse

Doelgroep

Uitvoering

Iedereen die regelmatig gesprekken voert en/of presentaties verzorgt, bijvoorbeeld tijdens vergaderingen, oudergesprekken, ouderavonden, et cetera en ook zijn of haar presentatie- en gespreksvaardigheden verder wil uitbreiden, optimaliseren en aanscherpen.

Doel Met uw eigen praktijksituatie als uitgangspunt leert u in een mix van theorie en praktijk hoe u ontspannen en overtuigende presentaties en gesprekken kunt houden. U leert op een natuurlijke manier contact te maken en houden met uw toehoorders en/of gesprekpartners, daarnaast ontwikkelt u uw eigen stijl.

Maartje Alma, Merlijn Norder of Nynke de Geus

Datum 13 maart 2013

Inhoud

Kosten

Een vlotte spreker is nog geen goede spreker. Als u regelmatig presentaties bijwoont, weet u dat een presentatie moet boeien. Hoe maakt u het voor uw toehoorder interessant om naar u te kijken en te luisteren? Het geven van een presentatie en het voeren van een gesprek dat ‘blijft hangen’ heeft te maken met een aantal factoren, namelijk persoonlijke stijl, een aantal technieken en veel oefening in de praktijk. In deze training staan we stil bij de manieren waarop u ontspannen en met overtuiging kunt leren spreken en hoe non-verbale communicatie uw verbale communicatie kan ondersteunen. U krijgt tips om de aandacht van toehoorders en gesprekspartners vast te houden, u leert hoe u op een natuurlijke manier contact maakt en hoe u adequaat kunt reageren op vragen. U ontdekt wat het effect is van uw eigen manier van presenteren en welke presentatiestijl en -technieken bij u passen.


Vorm In de interactieve gedeelten van de training verzorgt u zelf presentaties en ontvangt u persoonlijke feedback. De volgende onderwerpen komen aan de orde: • voorbereiding van een presentatie en/of gesprek; • de vorm van de presentatie en/of gesprek; • persoonlijke uitstraling en inzetten van persoonlijke kwaliteiten; • contact maken met de toehoorders en deze behouden; • gebruik van uw stem; • werken met metaforen; • omgaan met onzekerheid; • omgaan met weerstand of passiviteit van de groep.




Resultaat Na afloop van de training: • heeft u inzicht in het effect van uw stijl van presenteren; • weet u uw verbale en non-verbale communicatie optimaal te combineren; • weet u hoe u de aandacht van uw toehoorder/ gesprekspartner kunt vasthouden; • kunt u uw spanning voor, tijdens en na de presentatie onder controle houden; • kunt u de koppeling maken tussen het doel, de doelgroep en de vorm van de presentatie; • kunt u omgaan met vragen en leert u om zelf vragen te stellen; • weet u hoe u overtuigend en enthousiast kunt spreken.


23



Neurolinguïstisch programmeren (NLP) Zowel voor leidinggevenden als onderwijsgevenden Twee tweedaagsen en een terugkomdag of vier eendaagsen Doelgroep Leidinggevenden en onderwijsgevenden die op het gebied van communicatie en het beïnvloeden van gedrag effectiever te werk willen gaan. Let op: We organiseren deze training voor twee doelgroepen, namelijk voor onderwijsgevenden en leidinggevenden. Bij beide series staat de communicatie en beïnvloeding centraal, maar zal gezien de verschillende functies een andere focus worden gelegd. De serie voor onderwijsgevende zoemt in op het effectiever werken met kinderen, ouders en collega’s en voor leidinggevenden zal de focus liggen op het werken met en aansturen van professionals (bijvoorbeeld coaching). Reacties van cursisten: • Goede sfeer en open houding in de groep. Hard werken op een bijzonder respectvolle wijze • Vertrouwenwekkende sfeer in de groep en een vakbekwame leiding • Intensief en in zeer constructieve sfeer samengewerkt • Zeer positief. Aanbevelingswaardig! • Ik verheug me op het vervolg • Prima sfeer. Ontspannen en gericht op leren

24

Doel • U leert om te gaan met een aantal NLP-vaardigheden die u in staat stellen beter gebruik te maken van uw vermogens in situaties waarin mensen, communicatie en resultaat belangrijk zijn. • U krijgt technieken aangereikt om uw gedrag (en daarmee het effect op de omgeving) effectiever te maken. • U leert doelgericht werken aan een sfeer van vertrouwen, betrokkenheid en overeenstemming. • U leert uw manier van communicatie af te stemmen op het onbewuste van de ander. • U leert gebruik te maken van specifieke woorden en uitdrukkingen, van een bewuste manier van vragen stellen en andere linguïstische vaardigheden, waardoor u de communicatie richting kunt geven. • U bent zich bewust van de wisselwerking tussen uw gedrag en het effect dat u heeft op de omgeving. • U leert uw medewerkers op gedrag te faciliteren, waardoor zij de eigenaar worden van hun eigen proces of ontwikkeling en niet u. • U kunt doelgericht met anderen omgaan en werken, resultaten boeken in situaties waar gedrag en motivatie belangrijke factoren zijn. • U kunt nauwkeurige informatie inwinnen door gebruik te maken van bepaalde taalpatronen.



Inhoud Neurolinguïstisch programmeren (NLP) is een methodiek voor presentatie, coaching en communicatieverbetering. NLP werd ontwikkeld in de jaren zeventig aan de Universiteit van Californië door Richard Bandler en John Grinder. NLP beschrijft de dynamiek tussen ons brein (neuro) en taal (linguïstiek) en hoe hun interactie in ons lichaam emoties en gedrag beïnvloedt. Tijdens deze meerdaagse training leert u uw communicatie te sturen door er bewust mee om te gaan. De technieken waarmee geoefend wordt, zijn op verschillende gebieden bruikbaar en kenmerken zich door een directe praktische toepasbaarheid. De oefeningen geven uw communicatie een extra dimensie, zowel in groepen als inter- en intrapersoonlijk. NLP reduceert miscommunicatie en verhoogt de kwaliteit van de interactie. De training is een inleiding in de basisbeginselen en toepassingen van NLP, waarbij we het persoonlijke doel van iedere deelnemer als uitgangspunt hanteren en we werken met casussen uit eigen praktijk. De volgende onderdelen komen onder andere aan bod: non-verbale representatiesystemen, taalpatronen, rapport, herkaderen, embedded commands en speaking circles.

Vorm Tijdens de training krijgt u informatie en uitleg over de methodiek en achtergrond van de verschillende aspecten van NLP. De trainer leidt de verschillende technieken in, waarna de deelnemers aan de hand van oefeningen de techniek trainen. We oefenen en experimenteren veel in klein groepsverband om zo te ontdekken hoe NLP het beste bij uw manier van doen aansluit.

Resultaat Na deze training kunt u een aantal technieken van NLP concreet toepassen op gesprekken in uw dagelijkse praktijk en daarmee beter afstemmen. U bent beter in staat te luisteren en informatie te filteren en u krijgt inzicht in interactie- en communicatiepatronen. Daarnaast kunt u vanuit uw eigen kracht omgaan met lastige situaties en conflicten.

Uitvoering

Maartje Alma of Ger van Drunen (Master Practitioner Trainers NLP)

Data Serie leidinggevenden: 7 en 8 februari 2013 21 en 22 maart 2013 Terugkomdag: 26 april 2013 Serie onderwijsgevenden: 11 oktober 2012 9 november 2012 30 november 2012 Terugkomdag: 18 januari 2013


Studiebelasting 4 of 5 dagen




25

 Organisatiebeheer


Duurzaam projectmanagement Twee eendaagsen

Doelgroep Leidinggevenden in het voortgezet onderwijs, zoals directeuren, teamleiders en locatieleiders, die een project willen vormgeven binnen een tijdelijk budget.

Doel Een instrumentarium bieden en praktisch oefenen met het maken van een projectontwerp voor de veelal drukbezette schooldirecteur, die met subsidiegeld het optimale wil bereiken. Doel is het project te laten aansluiten op de langetermijndoelstellingen van de organisatie. Een kritische uitbreiding van het eigen onderwijsondernemerschap.

Inhoud Rectoren en andere leidinggevenden worden nu én in de toekomst steeds vaker genoodzaakt een concreet resultaat te behalen op een afgebakend terrein binnen een duidelijke termijn. Soms wordt u verleid een tijdelijk budget aan te vragen en loopt u later tegen praktische belemmeringen aan. Enthousiasme en ondernemerschap liggen hieraan ten grondslag. Scholen en schoolbesturen participeren vaak in projecten over inhoudelijke domeinen (techniek, opbrengstgericht werken, burgerschap). Ook komt het voor dat u op het gebied van personeelsbeleid kunt deelnemen aan gunstig gefinancierde projecten. Door in deze twee dagen nader in te gaan op de fasen van een project (definitiefase, realisatiefase en nazorgfase), op de belangrijkste onderdelen in het projectmatig werken (tijd, geld, kwaliteit, informatie, organisatie) en deze te relateren aan uw eigen situatie, kan een meer professionele basis ontstaan voor het werken in projectmatige kaders. We maken uw eigen keuzes duidelijker, de verhoudingen transparant en we bespreken suggesties voor de communicatie over het project, de wijze van inrichten van de projectorganisatie en andere beheersmatige factoren.

26



Pragmatische zaken komen aan bod, zoals: wie voert dit uit binnen de lopende formatie, hoe betrekt u uw teamleden zo veel mogelijk in de doelstellingen van het project, wat is de rol van externe partijen en op welke wijze kunt u ook na afloop van het project uw resultaten borgen? Een juiste attitude binnen het leiden van projecten is zowel noodzakelijk voor het resultaat op korte termijn als voor de versteviging van uw eigen positie als leidinggevende, zowel binnen als buiten de school. Hiermee krijgt u meer vat op uw dagelijkse werkomgeving en selecteert u vol goede moed nieuwe uitdagende projecten. Ook een kritische attitude nemen we onder de loep: wanneer is een project nu echt de moeite waard? Levert deze subsidie onze school/scholen per saldo ook inhoudelijke winst op? Op de eerste dag loopt u uw eigen project door: in welke fase verkeert uw project, hoe ziet de basisstructuur van uw project eruit? Wat zijn beslispunten? Hiervoor ontvangt u van tevoren een gestructureerde vragenlijst. Tijdens de eerste dag leert u wat de kenmerkende elementen zijn van een grondige projectopzet. Een visieonderdeel is hierbij onmisbaar: waar is het u bij de aanvraag van de subsidie nu eigenlijk om te doen geweest? Dit houden we tijdens de beide dagen voortdurend scherp.

Uitvoering

Jacqueline Kenter

Data 12 december 2012 en 6 februari 2013



Tijdens de tweede dag gaan we nader in op de communicatieve aspecten. Hoe ziet het krachtenveld rond uw project eruit? Op welke wijze kunt u sturing geven aan de kruiwagen vol kikkers die uw projectteam is? Hoe voorziet u in een tijdige rapportage aan de subsidieverstrekker, aan welke eisen moet deze voldoen? U ontwikkelt uw interpersoonlijke vaardigheden op een zeer praktische projectcasus uit. Tegelijkertijd besteedt u volop aandacht aan uw ondernemerskwaliteiten. Welke subsidies zijn voor een doorontwikkeling van uw school/scholen relevant en welke niet?

Vorm We hanteren diverse vormen: een analyseopdracht, korte inleidingen, oefeningen met beslispunten, uitwisseling met andere deelnemers en het kritisch vragen stellen aan elkaar.

Resultaat



De deelnemer: • ontwikkelt kennis van de theorie en praktijk van projectmatig werken; • ontwikkelt de organisatievaardigheden, interpersoonlijke competentie en het eigen onderwijsondernemerschap verder door gezamenlijk met specifieke vraagstukken aan de slag te gaan; • krijgt plezier in projectmanagement, doordat hij/zij een expliciete relatie tussen project en missie van de organisatie legt; • werkt praktisch aan het schrijven van een projectaanvraag of plan van aanpak voor het verwerven van subsidies.


27



Timemanagement Eendaagse

Uitvoering

Doelgroep Iedere leidinggevende die met tijd en tijdsdruk wil omgaan en daarmee het totale functioneren wil verbeteren.

Doel Maartje Alma, Jacqueline Kenter of Tom Roetert

6 maart 2013

In de training timemanagement ontdekt u wat de oorzaken zijn van uw tijdsproblemen en leert u structuur aanbrengen in uw werkzaamheden, zodat u effectiever wordt. U krijgt beter inzicht in uw persoonlijke tijdpatronen. U leert hoe u uw tijd efficiënter gebruikt door prioriteiten te stellen en bewust te kiezen voor wat u doet en wat u laat. Een praktische training die u verder helpt in uw professionele carrière, en misschien ook in uw privéleven.

Kosten

Inhoud


Wordt uw werk langzamerhand een bron van onrust? Begint u het overzicht kwijt te raken en ‘s avonds steeds weer te denken aan klusjes van uw werk? Als u altijd tijd tekortkomt, dan is dat slecht voor uw gemoedsrust én voor uw productiviteit. Het kán anders. Als u weet wat u wilt bereiken, plant u doelbewust en houdt u tijd over. In deze training oefent u met het stellen van prioriteiten en het realiseren van haalbare doelen en plannen. U krijgt inzicht in de blokkades die u hinderen in uw eigen timemanagement en formuleert uw eigen oplossingen.

Datum




Programma van de training: • persoonlijk timemanagement in kaart brengen; • ingaan op persoonlijke productiviteit; • gestructureerd uitstellen; • omgaan met stress; • studievaardigheden oefenen; • nee zeggen; • prioriteiten bepalen; • assertiviteit trainen; • leren ontspannen.

Vorm Presentaties over de theorie wisselen we af met opdrachten, groepsdiscussies en praktische oefeningen. De training Timemanagement is interactief en gebaseerd op uw persoonlijke situatie. Een voorbereidende opdracht maakt deel uit van de training.

Reacties van cursisten: • Veel ruimte om te sparren met elkaar • Prima training voor leidinggevenden die een probleem met timemanagement hebben • Grote bijdrage tot reflectie

28

Resultaat Na het volgen van de training Timemanagement: • heeft u inzicht in uw gedrag in relatie tot tijd; • werkt u sneller, resultaatgerichter en bewuster naar uw doel; • maakt u bewust gebruik van uw energie; • kent u de markers van stress en weet u dit proces beter om te buigen; • kunt u ‘sturend’ communiceren en ‘nee-zeggen op een ja-manier; • bent u bestand tegen stress en onrust in tijden van hectiek en verandering.


 Organisatieontwikkeling

Leiding geven van strategie naar uitvoering

nieuw

Driedaagse training

Doelgroep

Uitvoering

Rectoren, directie en afdelingsleiders VO/MBO

Doel Er bestaan veel instrumenten voor de planning en uitvoering van een strategie. Ook worden veel operationele instrumenten gebruikt voor kwaliteitsbeheer en verbetering van processen. Een volledig kader om al deze instrumenten met elkaar te integreren ontbreekt echter. In deze training wordt het managementsysteem van Kaplan en Norton gepresenteerd. We doen met behulp van het kader kennis en ervaring op van de nieuwste inzichten voor effectieve uitvoering van de strategie van een schoolorganisatie en de noodzakelijke rol van het leiderschap daarbij. In het kader zijn zes fasen te onderscheiden. De managementprocessen in de zes fasen bieden leiders een uitgebreid, bewezen systeem voor het beheer van de ontwikkeling, planning, implementatie, evaluatie en aanpassing van hun strategieën.

Inhoud Dag 1: In de training wordt kennisgemaakt met het managementsysteem van Kaplan en Norton. Achtergrondinformatie over de bevindingen uit jarenlang onderzoek naar succesvolle strategieën, en de reden waarom deze strategieën werkten. Overzicht van het hele kader, en de rol van de leiding, in de zogenaamde ‘office of strategy’. Fase 1: De ontwikkeling van de strategie: missie, waarden en visie; strategische analyse en formulering van de strategie. Dag 2: Ervaringen met de ontwikkeling van de strategie in de eigen organisatie naar aanleiding van de vorige studiedag. Fase 2: De planning van de strategie met de strategiekaart en thema’s; maatstaven en streefwaarden; portefeuille met initiatieven; financiering en strategiebudget Fase 3: De afstemming van de organisatie; afdelingen; ondersteuningseenheden; medewerkers Dag 3: Ervaringen met de planning en afstemming naar aanleiding van de vorige studiedag. Fase 4: Planning van de bedrijfsvoering; proces verbetering; budgettering; bedrijfsplan Fase 5: Controle en leren: strategie evaluaties en bedrijfsvoering evaluaties Fase 6: Testen en aanpassen: correlaties met de strategie en nieuwe strategieën Bespreken van mogelijkheden en wensen voor verdieping, maatwerk en mogelijk vervolg.

Vorm Bij de cursus hoort een telefonische intake door de uitvoerende trainers. Studiedagen waar theoretische input wordt afgewisseld met toepassing in de eigen praktijk. Plenaire presentaties worden opgevolgd door uitwisseling in kleinere groep aan de hand van een (eigen )probleemstelling. Werkopdrachten aan de hand van een probleemstelling, waardoor het kader en de theorie wordt toegepast en diepte leren mogelijk wordt.

Jacqueline Kenter en John G. de Leeuw

Data 21 november, 13 december 2012, 16 januari 2013


Studiebelasting 36 uur, 3 studiedagen contacttijd, 12 uur voorbereiding, afhankelijk van de situatie en toepassing in eigen werksituatie



Resultaat Inzicht in de mogelijkheden die het kader biedt om effectiever leiding te geven aan de uitvoering van de strategie van de eigen organisatie. Afhankelijk van de eigen ervaring met leidinggeven aan strategie wordt een niveau bereikt tussen beginnersniveau op kennis en gevorderd op competentie (met name de huiswerk- en toepassingsopdrachten bevorderen dit verschil in resultaat).


29

 Personeelsbeleid


Levensfasegericht aan de slag! Starter, tussen de luiers, in bezinning of bijna met pensioen? Trainingsmiddag Uitvoering

vernieuwd

Doelgroepen Leidinggevenden en teams.

Maartje Alma, Jacqueline Kenter of Merlijn Norder

Datum

Let op: We organiseren deze training voor twee doelgroepen, namelijk voor teams en leidinggevenden. Beide middagen hebben een vergelijkbare start, maar gedurende de middag zal de invalshoek afwijken, vanwege de verschillende rollen die doelgroepen binnen de schoolorganisatie hebben.

Doel

Kosten

Tijdens deze bijeenkomst maakt u kennis met de kenmerken, talenten en behoeften die typerend zijn voor de diverse generaties en levensfasen waarin uw collega’s zitten. U leert hiernaar kijken met een andere bril en ontdekt hoe u deze talenten en behoeften optimaal kunt benutten. Kortom, uw professionals werken beter samen wanneer zij elkaars mogelijkheden kennen!


Inhoud

4 oktober 2012




Starter, tussen de luiers, in bezinning of bijna met pensioen? Ken de omstandigheden van uw collega’s en gebruik juist de verschillen binnen uw team. De professionals die u leidt of de leden van uw team, bevinden zich in verschillende levensfasen. Levensfasegericht leidinggeven of werken betekent dat u ieders kwaliteiten door zijn/haar levenservaring gebruikt om de effectiviteit van uw team te vergroten. En dat zonder al te grote ingrijpende veranderingen. Ander voordeel is dat de teamsamenwerking sterk verbetert, door medewerkers begrip te laten ontwikkelen voor elkaars levensfase en de daarbij behorende kwaliteiten en hulpvragen. Onderwerpen die aan bod komen: • belasting en belastbaarheid; • mobiliteit; • stigmatisering en destigmatisering; • gesprekkencyclus; • zelfoplossend vermogen van een team; • professionele dialoog binnen een team.

Vorm De informatie over levensfasen en generaties koppelen we op een interactieve manier aan uw eigen praktijk. Door middel van theorie, uitwisseling van ervaringen, opdrachten en videofragmenten heeft u na deze bijeenkomst een goed beeld van uw team op het gebied van levensfasen.

Resultaat Kennis van en handvatten om levensfasegericht aan de slag te kunnen binnen uw organisatie.

30



Stimulerend beoordelen, het gesprek Tweedaagse

Doelgroep

Uitvoering

Iedereen binnen de organisatie die daadwerkelijk beoordelingsgesprekken voert.

Doel • Vergroten gespreksvaardigheden als STAR- methodiek, actief luisteren en het geven van gevoelsreflecties als middel om openheid te stimuleren; • Stimuleren vaardigheid in het achterhalen van de drives van medewerkers; • Leren geven en ontvangen van feedback; • Effectief leren afronden van een beoordelingsgesprek.

Inhoud Het beoordelingssysteem is prima in orde in uw school en niets staat u in de weg om een beoordelingsgesprek te hebben met uw medewerkers. Maar toch komt het er niet van. De afspraak ligt er, maar kennelijk is er toch nog een struikelblok om het als vanzelfsprekendheid te zien als afronding van de gesprekkencyclus. Waar ligt die blokkade? Als eindverantwoordelijke heeft u vragen die u graag opgelost wilt zien. Een goed systeem en een prima voorbereiding verdienen een vaardige gesprekspartner. In deze training staan de vaardigheden in het gesprek centraal. U krijgt antwoorden op onderstaande vragen. Daarnaast is er voldoende ruimte om in te gaan op uw vragen. Kernvragen: • Wat is het doel van de gesprekken? • Wat is het verschil tussen de diverse soorten gesprekken? • Is het mogelijk en raadzaam om gesprekken te combineren? • Hoe maakt u goede (SMART) afspraken en hoe volgt u deze? • Hoe bereidt u zich voor? • Hoe brengt u structuur aan in het beoordelingsgesprek? • Hoe beoordeelt u objectief of in ieder geval zo objectief mogelijk? • Hoe voert u een (lastig) beoordelingsgesprek? • Hoe krijgt u boven tafel wat uw medewerker echt wil?

Vorm

Jacqueline Kenter of Tom Roetert

Data 6 en 7 februari 2013




Maatwerk Wilt u deze training op maat, bijvoorbeeld met een professioneel acteur? Neem dan contact op met de AVS, Margriet van Ast, [email protected]

Training met praktijkcasussen en acteur.

Resultaat Als leidinggevende communiceert u effectief en het beoordelingsgesprek heeft hierdoor de gewenste sturende werking. U maakt adequater gebruik van diverse bronnen en informatiekanalen.


31

 Maatwerk

Heeft u wat u zoekt nog niet kunnen vinden in deze Professionaliseringsgids? Bedenk dan dat we elk trainingsaanbod van de School for Leadership kunnen aanpassen aan uw wensen. Maatwerk dus. Voor uw eigen schoolorganisatie, directieberaad, bestuur, netwerk of samenwerkingsverband. Hierna vindt u ook maatwerktrajecten, die we uiteraard in overleg met u tot een voor u(w school) passend aanbod kunnen maken.


School for Leadership 33

 Maatwerk

Een feestelijke personeelsdag met inhoud

Doelgroep Bestuurders, directieleden, docenten, zorgcoördinatoren, leerlingbegeleiders, medezeggenschapsraden et cetera.

Trainer/adviseur


Kosten Op basis van een persoonlijk gesprek en een vrijblijvende offerte.

Contact Wilt u meer informatie over deze maatwerktraining? Neem dan contact op met de AVS, Margriet van Ast, [email protected]

34

Er is hard gewerkt aan een nieuw beleidsplan, nieuw onderwijsconcept of organisatiestructuur. Het is nu dan ook de hoogste tijd om alle medewerkers hierbij te betrekken. Na een scholenfusie is een nieuwe organisatie ontstaan. De personeelsleden van uw school of scholen hebben zich, door de omstandigheden gedwongen, uitzonderlijk veel ingezet. Na een ramp op de school, zoals een brand, wilt u de nieuwe start markeren. Er is een gezamenlijke strategie ontwikkeld na de opbrengstsessie Leerling bij de Les!® (vo) of Leerling aan de Slag!® (mbo) en u wilt dit presenteren aan uw medewerkers. In uw regio is sprake van krimp van het aantal leerlingen en daarom zijn er scenario’s ontwikkeld om de organisatie slagvaardiger te maken. Allemaal mogelijke scenario’s waarbij een georganiseerde dag voor uw personeel wenselijk is. Een personeelsdag met een wat minder gebruikelijk programma. Het gaat dan veel meer over een dag waarin inhoud en plezier, het met elkaar delen, ervaringen uitwisselen en commitment centraal staan. De AVS organiseert voor u een op maat gemaakte dag, stelt in overleg met u een dynamisch en enthousiasmerend programma voor de dag samen, zorgt voor interessante sprekers en workshopinleiders en een inspirerende dagvoorzitter en neemt alle zorgen over de organisatie, logistiek, catering en dergelijke uit handen. Het inspirerende programma wordt opgebouwd rond een centraal, in overleg met de opdrachtgever, vast te stellen thema. Mogelijke programmaonderdelen zijn: • Het vertonen van een speciaal voor deze dag vervaardigde film (door een professioneel filmproductiebedrijf ) over de scholen van het bestuur, waarin een relatie wordt gelegd met het thema van de dag. Deze film is ook te gebruiken voor uw eigen website en voor andere (promotie) activiteiten. • Een forum, bestaande uit bijvoorbeeld directieleden en externe deskundigen, waarbij de dagvoorzitter de forumleden interviewt en ‘de zaal’ de gelegenheid krijgt op de standpunten van de forumleden te reageren. De interviewvragen worden ontleend aan bijvoorbeeld het beleidsplan en/of het thema van de dag. • Een ‘versnellingskamer’, waarbij alle deelnemers met stemkastjes kunnen reageren op stellingen die verband houden met het thema en de inhoud van de dag. • Workshops over een breed scala aan onderwerpen, waarbij we ook inleiders van buiten de onderwijssector uitnodigen. • Een door een acteur te verzorgen optreden (act), waarbij de inhoud van de dag het uitgangspunt is en de dag op informele wijze wordt afgesloten.


Ontwikkelassessments voor u en uw team

Doelgroep Teamleiders en leraren.

Trainer/adviseur

Ineke Dammers


Contact Welke competenties zijn sterk in mijn team en welke competenties hebben meer aandacht nodig om de organisatiedoelen gezamenlijk te behalen? U wilt weten welke competenties u in uw organisatie heeft en welke competenties u wilt versterken. Dit vanwege kwaliteitsimpulsen (richting opbrengstgericht werken), veranderingen en verbeteringen in de samenstelling van uw team, verdiepingen in verband met een nieuw zorgconcept en andere vergelijkbare situaties.

Wilt u meer informatie over deze maatwerktraining? Neem dan contact op met de AVS, Margriet van Ast, [email protected]

De AVS verzorgt een individuele consultatie op de werkplek, neemt criteriumgerichte interviews af en verwerkt deze tot een ontwikkelen assessmentrapportage. We voeren hierover persoonlijke gesprekken met de kandidaten en hun leidinggevende. Met deze rapportage onderbouwen we de cyclus in het proces van uw Integraal Personeelsbeleid inhoudelijk op competentieniveau en maken we de ontwikkelpunten voor de individuele medewerker in relatie tot de schoolorganisatie transparant. Na de afname van dit ontwikkelassessment heeft u een goed beeld van de benodigde competenties voor uw organisatie en van uw individuele medewerker. U kunt met deze resultaten een goede start maken en krijgt de bouwstenen voor die goede start: de competenties van u en uw medewerkers in relatie tot kwaliteitsbeleid.

i n e k e d a m m e r s: “ s u c c e s v o l l e m e n s e n b e s c h o u w e n iedereen in hun omgeving al s een mentor”

School for Leadership  Maatwerk

35

 Maatwerk

Van Teambuilding naar Teamwork

Doelgroep Directeuren, leidinggevenden en hun schoolteam.

Trainers/adviseurs




“Ik zou wel willen, maar de anderen werken niet mee!” “Waarom moeten we dat veranderen? Het gaat toch al jaren goed zo.” “Iedere vergadering bij ons kost zoveel energie, die kunnen we beter in ons werk steken.” “We leren onze kinderen om zelfstandig samen te werken, maar in dit schoolteam kunnen we er zelf maar weinig van.” Herkent u deze uitspraken? Op de één of andere manier lukt het niet het team in beweging te krijgen. U wordt er als teamlid en leidinggevende soms moedeloos van. Individuele initiatieven zijn er wel, maar ze verzanden in een interne stroperigheid die elke vernieuwing lijkt tegen te houden. Soms zijn er zelfs verschillende groepen en bedrijfsculturen binnen één team. Oude tegenover nieuwe culturen, oudere collega’s tegenover jongere collega’s of er speelt al jaren iets dat iedereen weet, maar niemand durft te zeggen. Wat is er nog mogelijk om de groep als geheel in beweging te krijgen in hun denken en hun handelen? De maatwerktraining ‘Van Teambuilding naar Teamwork’ geeft u de mogelijkheid om samen met uw team aandacht aan dit soort zaken te besteden. Aandacht én tijd, die u er veelal in de waan van de dag niet aan kunt geven. Een prettig samenwerkend team heeft een positief effect op het schoolklimaat en de professionele cultuur binnen de school. In overleg met u stellen we graag een trainingsprogramma op maat samen voor uw schoolteam(s). Het doel van dit aanbod is uw (en uw collega’s) inzicht te vergroten in wat samenwerking vereist van een team. Om samen te kunnen werken, moet je eerst samen willen werken. Samenwerken begint bij het individu. Het beeld dat u van uzelf hebt, bepaalt de interactie met uw collega. Een betere samenwerking begint bij uzelf en eindigt bij de ander. Dat is alleen goed mogelijk met zelfbewuste en competente medewerkers die eerst naar zichzelf en dan pas naar een ander kijken. In deze (tweedaagse) maatwerktraining besteden we onder andere aandacht aan: • communicatie binnen de school; • samenwerken met collega’s; • professioneel gedrag; • kernkwaliteiten van uzelf en de ander; • competenties van leerkrachten en het team; • kritiek geven en kritiek ontvangen. Daarnaast staan ook andere (bijvoorbeeld outdoor) teamactiviteiten op het programma. Deze (incompany) training past prima in een tweedaagse en kan plaatsvinden in een conferentiecentrum naar keuze. We raden een training aan van minimaal vier dagdelen, met een overnachting. Uw wensen staan centraal. De inhoud kan per training en zelfs per schoolteam verschillen.

t o m r o e t e r t: “ w e e s n i e t b a n g d e p r o f e s s i o n a l s u i t t e d a g e n , zelfs niet op hun eigen terrein”

36



Beoordelen, ‘heel gewoon’ de kroon op de gesprekkencyclus. Het beoordelingssysteem is prima in orde op uw school en niets staat u in de weg om een beoordelingsgesprek te hebben met uw medewerkers. Maar toch komt het er niet van. De afspraak ligt er, maar kennelijk is er toch nog een struikelblok om het als vanzelfsprekendheid te zien als afronding van de gesprekkencyclus. Waar ligt die blokkade? Als eindverantwoordelijke heeft u vragen die u graag opgelost wilt zien. Een goed systeem, een prima voorbereiding verdient een vaardige gesprekspartner. In deze maatwerktraining staan de vaardigheden in het gesprek centraal. U krijgt antwoorden op onderstaande vragen. Daarnaast is er voldoende ruimte om in te gaan op uw vragen. Kernvragen: • Wat is het doel van de gesprekken? • Wat is het verschil tussen de diverse soorten gesprekken? • Is het mogelijk en raadzaam om gesprekken te combineren? • Hoe maak ik goede (SMART) afspraken en hoe volg ik deze? • Wat is het verschil tussen vastleggen en interpreteren? • Hoe bereid ik me voor? • Hoe breng ik structuur aan in het beoordelingsgesprek, hoe leid ik het gesprek? • Hoe beoordeel ik objectief of in ieder geval zo objectief mogelijk? • Hoe voer ik een (lastig) beoordelingsgesprek? • Hoe krijg ik boven tafel wat mijn medewerker echt wil? We richten ons op: • het vergroten van de vaardigheid in het hanteren van gespreksvaardigheden als STAR- methodiek, actief luisteren en het geven van gevoelsreflecties als middel om openheid te stimuleren; • de vaardigheid in het achterhalen van de drives van medewerkers; • het geven en ontvangen van feedback; • het effectief leren afronden van een beoordelingsgesprek; • Kennis opdoen over dossiervorming

Doelgroep Directeur/rector, eindverantwoordelijke/bestuurder, Middenkader: teamleiders, locatiedirecteuren, startende directeur. Iedereen binnen een organisatie die daadwerkelijk beoordelingsgesprekken voert.

Trainer/adviseur


Kosten Op basis van een persoonlijk gesprek en een vrijblijvende offerte. Zie hetzelfde aanbod ook op pagina 33 (open inschrijving trainingen en opleidingen).


Een maatwerktraining die specifiek ontwikkeld is voor uw school biedt de volgende voordelen: • specifieke aandacht voor de manier waarop u wilt beoordelen in uw school. Dit kunnen we eerst nog verder aanscherpen; • we oefenen met de praktijksituaties van uw school; • collega’s kunnen van elkaar leren en ook na de training elkaar onder andere feedback geven. Deze (incompany) training kunnen we geven in de vorm van een studiedag of bijvoorbeeld een tweedaagse training, waarin we – met behulp van een professioneel acteur – oefenen in het houden van beoordelingsgesprekken. Na een gezamenlijke analyse van de stand van zaken binnen uw school, kiest u de meest geschikte vorm.


37

 Maatwerk

Mediation: haal kracht uit een conflict!

Doelgroep Alle echelons waar een conflict heerst of sluimert.

Trainer/adviseur

Ruud de Sain

Kosten

Ook wel eens last van een geschil of conflict? Of een sluimerend conflict waar u de vinger niet achter krijgt? Zo’n conflict binnen de organisatie tussen of met uw medewerkers kan behoorlijk krachtig zijn in de negatieve dynamiek en belemmerend werken op de ontwikkeling van uw organisatie. Het kan uitvlekken over diverse onderdelen van uw organisatie, zodat anderen er last van krijgen en het conflict kan er uiteindelijk voor zorgen dat de uitvoering van de organisatiedoelstelling (de missie) onder forse druk komt te staan. De realiteit geeft ook te zien dat zowel medewerkers als de organisatie er krachtiger uitkomen na een mediation vanwege het zelfoplossend vermogen van de medewerkers binnen een conflict. Dat is pas krachtig.

Op basis van een persoonlijk gesprek en een vrijblijvende offerte.

Daar gaat het om binnen mediation: het samen komen tot een oplossing van een conflict onder vakbekwame en ervaren begeleiding van de mediator. Elk conflict kent zijn oplossing met een aanvaardbare toekomst voor de partijen, want mediation is gericht op de toekomst en wat wel gaat werken.

Contact

De mediator faciliteert het gesprek (het gesprek kent een methodische vormgeving) en zorgt ervoor dat beide partijen een zelf gewenste en haalbare oplossing bedenken om de professionele toekomst verder vorm te geven met behoud van respect en van de relatie.

Wilt u meer informatie over deze maatwerktraining? Neem dan contact op met de AVS, Margriet van Ast, [email protected]

De twee belangrijkste uitgangspunten zijn vrijwilligheid en vertrouwelijkheid. Niemand kan worden gedwongen om deel te nemen en de deelnemers verbinden zich aan geheimhouding binnen dit proces. Lees verder op de volgende pagina >

38


Hoe werkt de mediation? In het begin van het proces sluiten partijen en mediator een mediation-overeenkomst waarin onder andere wordt vastgelegd dat het geschil of conflict via mediation wordt opgelost, althans dat wordt geprobeerd. De wil van de partijen er samen uit te komen is leidraad van handelen. De structuur en de cultuur van de gesprekkencyclus wordt besproken. De mediator is de procesbegeleider die de communicatie op gang brengt, houdt en stimuleert tot open communicatie en overleg. Hij scheidt emoties en zaken, vertaalt standpunten naar gemeenschappelijke belangen en de toekomst. Partijen bepalen zelf hun oplossing, zodat per definitie een win-win situatie ontstaat, die we vastleggen in een eindovereenkomst.

Resultaat? Onze ervaring laat zien dat er binnen het onderwijs een zeer hoog slagingspercentage aan de orde is binnen een range van vier tot zes gesprekken binnen één-op-één situaties.

Aanleidingen We kennen uit de praktijk vele redenen om mediation aan te vragen, onder andere: • samenwerkingsproblemen tussen docententeams van het vo; • problemen tussen directies en rectoren en besturen; • samenwerkings- en afstemmingsproblemen binnen directies van vo- en hbo-scholen; • vertrouwensbreuken binnen alle geledingen van de organisatie; • samenwerkingsproblemen binnen de MR-en enerzijds en directies anderzijds; • geschillen tussen ouders/klanten en de onderwijsorganisatie op individueel of systeemniveau.

Preventief Het is handig en relevant niet te wachten tot een probleem tot een volledige samenwerkingsstop leidt of tot verzuim- en ziekteprocessen. Denk ook aan mediation binnen de preventieve sfeer: als er iets sluimert of dreigt te gebeuren op allerhande vlak.

NMI-registratie De mediator is geregistreerd bij de NMI, het Nederlands Mediation Instituut, dat toeziet op de constante professionalisering van de mediators. AVS-mediators zijn verplicht de spelregels te volgen van het NMI en zich jaarlijks op professioneel niveau te scholen: kwaliteit is dus gewaarborgd! Neem contact met ons op en leg de vraag aan ons voor waarmee u worstelt. We bekijken dan samen of uw casuïstiek zich leent voor mediation of dat een andere wijze van bemiddeling is aan te raden.

ruud de sain: “het is onmogelijk voor een mens t e l e r e n w at h i j a l d e n k t t e w e t e n ” (epictetus a. 60-120, romeins filosoof)


39

 Maatwerk

Omgaan met agressie

Doelgroep Directeuren, leidinggevenden en hun schoolteam.

Trainers/adviseurs

Tom Roetert en Bob Ravelli



“Morgen komt de vader van Dimitri en die doet altijd zo boos. Ik ben er bang voor.” “Sinds onze directeur vorig jaar werd aangevallen, durf ik niet meer alleen in het gebouw te werken.” “Sinds dat incident werk ik helemaal niet lekker meer.” “Ik vind speciaal onderwijs hartstikke leuk, maar ik voel me soms bedreigd door onze leerlingen.” “Vanavond hebben we ouderavond en dan voel ik me zo onveilig bij ons op school.” Herkent u deze uitspraken? Agressie binnen de schoolmuren. Boze ouders, agressieve leerlingen, een onveilige omgeving. Het komt steeds vaker voor en het taboe erop wordt gelukkig steeds minder. Maar dat wil niet zeggen dat het eenvoudig is om er binnen uw school en uw team een goede weg in te vinden. Toegeven dat je bang bent, is niet gemakkelijk. En een oplossing ervoor vinden, nog minder. Een team waarbinnen deze uitspraken voorkomen, is in feite een beschadigd team. De gevoelens van onveiligheid moeten worden weggenomen. Uw medewerkers hebben daar recht op. De maatwerktraining ‘Omgaan met agressie’ biedt u de mogelijkheid om samen met uw team aandacht en tijd aan dit soort zaken te besteden. Een veilige werkplek en een open team geven de collega’s de kans om zich professioneel te ontwikkelen. Zij hoeven zich niet meer bezig te houden met negatieve emoties als angst en een gevoel van onveiligheid. Dergelijke emoties staan de ontwikkeling van uw team in de weg en kunnen zaken oproepen als een hoog ziekteverzuim, een groot personeelsverloop, teruglopende leerlingenaantallen en verdeeldheid binnen het team. Ook wanneer uw school geen negatieve gevolgen heeft ondervonden van toegenomen agressie, is deze maatwerktraining geschikt om uw team weerbaarder te maken. Voorkomen is beter dan genezen. In deze (incompany) tweedaagse besteden we aandacht aan: • communicatie binnen en buiten de school; • begeleiding van het schoolteam; • soorten van agressie (instrumentele en • agressieprotocollen en anti-agressiebeleid; frustratieagressie); • er alleen voor staan of een team vormen. • agressie als zinvolle emotie; Gedurende deze intensieve training maken we • hoe te handelen na incidenten; gebruik van een professioneel acteur en een • directe slachtofferhulp; agressiespecialist, die het team trainen in de • indirecte slachtofferhulp; omgang met agressie. Deze tweedaagse (incompany)training kunnen we meestal in een conferentiecentrum naar keuze aanbieden en bestaat uit minimaal vier dagdelen met een overnachting. De inhoud van de training kan per schoolteam verschillen. Individuele begeleiding van uw medewerker(s) tijdens of na de training is mogelijk. Gecertificeerde coaches kunnen uw personeelslid/collega, die slachtoffer is geworden van geweld, begeleiden in het verwerken ervan.

b o b r av e l l i : “ d e w i n d s t e e k t o p ! b o u w e n w e e e n w i n d s c h e r m o f e e n w i n d m o l e n? ”

40


Ondersteuning bij fusietrajecten

Uw organisatie moet een structurele samenwerking aangaan met een andere organisatie. Wellicht ligt er de noodzaak tot een fusie. Herkent u de volgende vraagstukken? Hoe biedt u een traject aan, waarin uw wensen centraal staan en u zorgvuldig naar de kracht en mogelijkheden van uw organisatie kan kijken? Hoe krijgt u een transparant proces, waarin met afgebakende stappen het einddoel wordt bereikt? Hoe kunt u de kracht van beide organisaties waarborgen binnen de kracht van het geheel? Hoe werkt u naar een basis van gelijkwaardigheid, met een gegarandeerde kwaliteit van het proces? Hoe kunt u de menselijke maat in een veranderingsproces respecteren en toch het beoogde eindresultaat waarborgen? Hoe houdt u zicht op de randvoorwaarden en samenhangende patronen? Hoe kunt u de risico’s op een gedegen manier in beeld brengen en wegnemen? Hoe houdt u een focus op dynamiek, synchronisatie van deelprocessen? Welke mogelijkheden en middelen zijn er om inzicht bij betrokkenen te creëren met het daarbij behorende draagvlak en commitment? Deze vraagstukken zijn verwerkt in dit maatwerkaanbod. We streven naar een onafhankelijk, gedegen en doelgerichte procesbegeleiding op een fusie- of samenwerkingstraject. Uw wensen staan centraal in dit traject, waarin we zorgvuldig naar de kracht en mogelijkheden van uw organisatie kijken. Via een transparant gericht proces met SMART afgebakende stappen bewerkstelligen we het einddoel. Mogelijke opbouw en inhoud van het traject:

Doelgroep Bestuurders, schooldirecteuren en managers.

Trainers/adviseurs

Carine Hulscher-Slot, Ans Keij of Ruud de Sain



Fase 1: verkenningsfase – de relatie tussen de samenwerking en de strategie • vanuit het perspectief van beide partners • vanuit het perspectief van de totale organisatie (financiën en inhoud) • de waarde van de samenwerking

Fase 2: doelstellingfase – van meerwaarde naar concrete doelen • meerwaarde van beide scholen • meerwaarde van de krachtenbundeling: hoofdlijnen en piketpalen

Fase 3: vitale keuzes op vorm en inhoud Fase 4: uitwerkingsfase – ontwerp en werkbaarheid • omgaan met verschillen • krachtenveldanalyse • communicatieplan

Fase 5: integratiefase (inbedding) • veranderen op menselijke maat • veranderen binnen de doelstellingen van het proces • veranderen binnen de doelstellingen van de organisatie


41

 Maatwerk

Kracht van de onafhankelijke procesbegeleiding van de AVS:

Filosofie op procesmanagement • • • • • • • • •

de kracht van beide organisaties/het geheel; op basis van gelijkwaardigheid; de kwaliteit van het proces; de menselijke maat; combinatie van vernieuwing en integratie; randvoorwaarden en samenhangende patronen; risico’s in beeld brengen en wegnemen; focus op dynamiek; synchronisatie van deelprocessen; inzicht, draagvlak en commitment creëren.

Praktisch projectmanagement • werkgroepen; • breed draagvlak creëren via stuurgroepen binnen beide organisaties en andere belanghebbenden; • inzet van specialisaties; • verantwoording over totaalproces; • controlerende, coördinerende, ondersteunende, sturende en motiverende taak; • projectplanning; • planning op vier niveaus: – activiteitenplanning – middelenplanning; capaciteiten en resourceplanning – mijlpalenplanning; resultaatplanning – financiële planning / begroting; • risico’s in beeld brengen > beoordelen op kansen en bedreigingen > maatregelen plannen > communiceren > uitvoeren > bewaken: een cyclisch proces.

a n s k e i j : “ i t ta k e s a v i l l a g e t o r a i s e a c h i l d ”

42


De mogelijkheden van medezeggenschap

U vraagt zich af hoe de GMR en de MR goed kunnen functioneren, hoe u het beste kunt samenwerken en wat daarvoor de regels zijn in het kader van de Wet Medezeggenschap op scholen (WMS). U wilt zich bezinnen op de positie van de medezeggenschapsraad in uw organisatie, de rol van ouders en bent op zoek naar persoonlijk advies, tips en begeleiding toegespitst op uw situatie. Op 1 januari 2007 is de WMS ingevoerd. Deze wet geeft ruimte voor een eigen invulling van medezeggenschap die past bij uw eigen organisatiestructuur. Zo is het mogelijk om naast de medezeggenschapsraad en de gemeenschappelijke medezeggenschapsraad een themaraad, een groepsmedezeggenschapsraad of een deelraad in te stellen. Ook arbeidsvoorwaardelijke zaken komen in het overleg tussen het bevoegd gezag en het personeelsdeel van de gemeenschappelijke medezeggenschapsraad aan de orde. Medezeggenschap hangt nauw samen met de bestuursfilosofie van het bevoegd gezag.

Doelgroep

Inrichting van de medezeggenschap

Op basis van een persoonlijk gesprek en een vrijblijvende offerte.

Nu het werken met de WMS alweer een tijdje aan de gang is, kan het goed zijn om al dan niet samen met de (G)MR en het bestuur te bespreken wat de ervaringen zijn en/of er wensen zijn voor verandering of aanpassing. Staan alle betrokkenen op dezelfde manier in het proces? Zijn er fricties, onduidelijkheden over taken en rollen of ideeën voor verandering? Wilt u gebruikmaken, meer dan tot nu toe, van de flexibele invulling van medezeggenschap? Hoe is uw rol ten opzichte van de (G)MR? Zijn de leden van de (G)MR voldoende op de hoogte van hun taken en bevoegdheden? Moet het reglement worden aangepast of gewijzigd? Uw specifieke vragen en wensen staan centraal tijdens bijvoorbeeld een opmaatstudiedag of een begeleidingstraject.


Schooldirecteuren en teamleiders

Trainers/adviseurs


Kosten


43

44


 Passend onderwijs

nieuw

®

Kwaliteit van onderwijs vergroten willen we allemaal

®

Compleet aanbod Passend onderwijs

®

Strategische en beleidsmatige vraagstukken

®

Structurele en vormgevingsvraagstukken

®

Leerling bij de Les!® (vo)

®

Leerling bij de Les!® vso-variant

®

Leerling aan de Slag!®

®

AVS OnderwijsZorg en OntwikkelProfiel® (AVS-OZOP ®)

®

Werkagenda Passend onderwijs

®

De zorgprofielen klaar, en dan?


45

46


 Inleiding

Kwaliteit van onderwijs vergroten willen we allemaal Dan voldoen we vanzelf aan de criteria van Passend onderwijs De AVS is al vier jaar zeer intensief bij scholen in gesprek over Passend onderwijs, met docenten, locatiedirecteuren en rectoren. Steeds meer komen we tot de conclusie dat we niet het probleem moeten oplossen van een aantal leerlingen die extra ondersteuning (‘zorg’ mag niet meer) nodig hebben, maar dat we moeten werken aan de kwaliteit van ons onderwijs. Steeds meer wordt duidelijk dat het inhoudelijke gesprek over ons vak veel wezenlijker is dan de bestuurlijke inrichting, en de inrichting van het financiële stelsel eromheen. Natuurlijk willen en moeten we aan wetten voldoen en moeten we samenwerkingsverbanden helpen hun rollen te vervullen. Echter, laat de inhoudelijke discussie samengaan met de discussie over geld en inrichtings- of verdelingsmodellen. De AVS is met een ieder van mening dat het uiteindelijk moet gaan om de onderwijsbehoeften van de leerlingen. Het is echter een illusie dat een fundament voor het ondersteuningsprofiel bereikt wordt als dit geïsoleerd wordt benaderd, en niet in samenhang met de (gewenste) competenties van de docenten. Onderstaand schema maakt duidelijk dat de kwaliteit van onderwijs, en het succes daarvan, alleen gegarandeerd is als beide in samenhang worden benaderd.

De AVS legt met haar benadering in eerste instantie de focus op de kant van de docent. Het ultieme gesprek van en met de professional is de grondslag voor bewustwording en draagvlak om Passend onderwijs handen en voeten te kunnen geven, en daarmee dus een slag te slaan om de kwaliteit van onderwijs positief te beïnvloeden. Door de methoden Kind op de Gang!® in het primair onderwijs, en een vergelijkbare aanpak in het voortgezet onderwijs met de naam Leerling bij de Les!® , wordt het fundament met de professional voor de klas gelegd. Inmiddels in ook een specifieke aanpak ontwikkeld en uitgevoerd voor SBO, SO/ VSO (cluster 3 en 4) en voor het MBO (met de naam Leerling aan de Slag! ®). De laatste drie zijn veelvuldig uitgetest en operationeel. In elk van de genoemde sectoren wordt nadrukkelijk rekening gehouden met de sectorspecifieke eigenschappen, wensen en culturen. Per (deel) sector betreft het maatwerk.

Match bepaalt kwaliteit Handelingsbekwaamheid Kunde – Ambitie – Grens

Passend onderwijs

Handelingsgerichte aanpak Onderwijsbehoeften

De diagnostiek

De diagnostiek

De leerkracht

De leerling

47


Nadat het fundament is gelegd, dienen er uiteraard een fors aantal stappen gezet te worden om te komen tot het zogenaamde wettelijk vereiste dekkende aanbod. De AVS ondersteunt bij een complete procesbenadering en mogelijke begeleiding op managementniveau en op bestuurlijk niveau. Dit zowel in relatie tot het bevoegd gezag als in relatie tot de besturen van de samenwerkingsverbanden PO en VO. Nog steeds met de inhoud als leidraad staat de AVS met het management stil bij alle denkbare strategische en beleidsmatige effecten van keuzes die u moet maken. Uit dit proces volgen bewustwording en concrete besluiten ten aanzien van de inhoudelijke aspecten. In onderstaande tabel zijn de processtappen weergegeven in chronologische volgorde: Per sector zijn er verschillende benaderingen mogelijk, en ook kunnen de diverse stappen op basis van maatwerk (gedeeltelijk) modulair worden toegepast. Nadat dit proces geheel of gedeeltelijk is doorlopen, zijn er in onze optiek nog een aantal stappen te zetten om enerzijds te voldoen aan wetgeving en eventueel referentiekaders, en anderzijds om de fundamentele slag te maken van het ‘smal kijken’ naar Passend onderwijs naar ‘breed kijken’ naar kwaliteit van onderwijs en dus schoolontwikkeling . Daartoe heeft de AVS het OnderwijsZorg en OntwikkelProfiel® (OZOP®), ontwikkeld. Voor de relaties die bij ons Kind op de Gang!® of Leerling bij de Les!® hebben gedaan of gaan doen, stellen wij dit instrument (behoudens het benchmark gedeelte) gratis ter beschikking. Het is een cyclisch te gebruiken web based instrument waarbij onderstaande opbrengsten gerealiseerd worden:

Naast het inhoudelijke bottom-up proces zijn er uiteraard nog veel uitdagingen voor de bevoegde gezagen en de besturen van de (nieuwe) samenwerkingsverbanden. Om hierbij de juiste stappen te kunnen zetten en de juiste prioriteiten te geven, heeft de AVS samen met Henk Keesenberg een compleet aanbod ontwikkeld om alle aspecten van de inrichting van samenwerkingsverbanden te begeleiden op alle denkbare terreinen. Kortom, zowel op de inhoudelijke, zakelijke als op de bestuurlijke component heeft de AVS een team van zeer gemotiveerde en deskundige adviseurs, die een samenhangend begeleidingsaanbod kunnen bieden, alleen of in teamverband. In de navolgende pagina’s vindt u een overzicht van ons aanbod en daarbij een korte schets van de adviseurs die u van dienst kunnen zijn. Ik wens u veel inspiratie, en hoop dat onze gepassioneerde insteek leidt tot een kennismaking, waarbij we kunnen verkennen of de AVS voor u van toegevoegde waarde kan zijn.

Michiel Wigman Directeur AVS

Totaal aanbod tot dekkend aanbod ■ primair onderwijs ■ voortgezet onderwijs ■ scholengemeenschap ■ bestuur ■ samenwerkingsverband

1 2 3 4 5 6 7 8

48

Oriëntatie Strategische verkenning

■■

Draagvlaksessies Intakes

■■

Studiedagen

9 Opbrengstsessie 10 Validiteitstoets management 11 Opbrengstsessie swv 12 Voorlopig standpunt swv 13 Toets bij management

■■■ ■■

■■

Nagesprekken

14 Operationalisering

Maraps Analyse en ‘optillen’

■■■



Opbrengsten OnderwijsZorg en OntwikkelProfiel (OZOP) 14 stappen begeleiding tot en met inrichting swv en implementatie beleid

Schoolontwikkeling Scholingsbehoeften Onderwijsbehoeften Cyclisch

KOG/LBL

OZOP

Handelingsgericht werken Verantwoordingsdocumenten Begrotingsinformatie

Ondersteuningsplan

Schoolplan Bestuursinformatie mbo en sovarianten

Benchmark

School / Bevoegd gezag

Passend onderwijs

Samenwerkingsverband

49


Compleet aanbod Passend onderwijs Voor samenwerkingsverbanden en bevoegde gezagen vo De vier pijlers voor Passend onderwijs: • professionalisering • opbrengstgericht werken • omgaan met verschillen • realiseren van de zorgplicht.

• Beslissingsbevoegdheid over verwijzing van leerlingen naar het (V)SO.

Taken en rollen voor het samenwerkingsverband

Zo maar wat vragen die we veel horen:

Het wetsvoorstel Passend onderwijs is eind november 2011 ingediend bij de Tweede Kamer. Er werd uitgegaan van publicatie in de Staatscourant per 1 augustus 2012 en daadwerkelijke effectuering per 1 augustus 2013. Dit is inmiddels herzien, het voornemen van OCW is om de invoering van de stelselwijziging te temporiseren. Als de Eerste Kamer de behandeling van het wetsvoorstel afrondt vóór 1 augustus 2012, hebben de schoolbesturen in de regio’s vervolgens twee schooljaren de tijd (2012/2013 en 2013/2014) om zich voor te bereiden op het nieuwe stelsel. Met ingang van schooljaar 2014/2015 wordt vervolgens de zorgplicht ingevoerd. Voor de nieuwste berichtgeving n.a.v. behandeling wetsvoorstel in de Eerste Kamer verwijzen wij naar onze website: www.avs.nl/dossiers/onderwijsenleerlingzorg/passendonderwijs. De samenwerkingsverbanden en Regionale Expertise Centra worden opgeheven (de datum staat nog ter discussie). De regio-indeling voor de nieuwe samenwerkingsverbanden ligt al vast. Wellicht heeft u uw (deels nieuwe) partners in dat nieuwe samenwerkingsverband (swv) al ontmoet en zijn er afspraken gemaakt. Er komen veel nieuwe taken en opdrachten op het samenwerkingsverband af, en een aantal daarvan moeten in de komende periode gerealiseerd worden: • Soms een nieuwe bestuurlijke inrichting. • Zorgplicht: realiseren van een passende plaats in het onderwijs voor elke leerling. • Nieuwe overlegverplichtingen met gemeente(n) en andere aanbieders van zorg en ondersteuning. • Budgetfinanciering voor het samenwerkingsverband met een verevening in de financiering van gegroeide regionale verschillen. • Beslissingsbevoegdheid over inzet van de ondersteuningsmiddelen met een verantwoordingsverplichting over de resultaten.

50

Dit overzicht biedt een planning. Bovendien kunnen wij u mogelijk van dienst zijn door ondersteuning te bieden bij deze vraagstukken.

Worden we één samenwerkingsverband of gaan we in kamers/ regio’s werken? Hoe gaan we het geheel (be)sturen? Waarin liggen de bedreigingen en de kansen van kamers (PO)? Hoe creëer je eenheid in verscheidenheid? Wat moeten docenten en teams straks doen; krijgen docenten veel meer zorgleerlingen in hun klas? Om hoeveel leerlingen met specifieke onderwijsbehoefte gaat het? Over welke onderwijskundige vragen hebben we het dan? Welke handelingsvaardigheden hebben docenten (preventief ) nodig om in te kunnen spelen op deze leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften? Wat kunnen scholen onderling van elkaar leren en welke voorzieningen voor zorg (de externe partners) kunnen ondersteuning bieden? Hoe regelen we de toedeling van de schaarse ondersteuningsmiddelen? Waar gaan we de middelen op inzetten om het meeste effect te bereiken? Welke afspraken worden er gemaakt over de verdeling van middelen en de geboden ondersteuning aan leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften? Welke afspraken worden er gemaakt over de wijze waarop een onderwijsaanbod voor iedere leerling met specifieke onderwijsbehoeften wordt gerealiseerd en over de verdeling van de middelen? Hoe richten we ondersteuning in, welke rol heeft het voortgezet speciaal onderwijs (is er een relatie met bijvoorbeeld het praktijkonderwijs)? Gaan we uit van het importeren van kennis, of van het brengen van kinderen naar de kennis? Welke mengvormen zijn er? Hoe is de balans in vraag en aanbod van zowel regulier onderwijs, als praktijkonderwijs en VSO?



Welke basisondersteuning kunnen al onze reguliere scholen bieden? Wat kunnen en mogen we van de scholen vragen in het omgaan met verschillen? Wat zijn onze sterke punten? Waar willen we als school verder aan werken of nieuw ontwikkelen? Hebben we goed zicht op wat we zelf kunnen en waar we hulp bij nodig hebben (en is die hulp er)? Hoe ziet mijn schoolondersteuningsprofiel er uit? Is uitsplitsing in schooltypes mogelijk en in beeld? Wat houden we financieel straks over (wat betekenen verevening en bezuiniging voor ons)? Hebben we voldoende kijk op de nieuwe financieringssystematiek? Wat gebeurt er met de rugzakmiddelen? Zijn er voldoende middelen om adequate ondersteuning beschikbaar te krijgen?

Een aanbod! Er komt veel op u af en we kunnen ons voorstellen dat u op een aantal vragen de antwoorden nog niet weet. Dat u graag bij het zoeken naar die antwoorden ondersteund wil worden.

Passend onderwijs

Wat kan de AVS voor u betekenen? Wij bieden een mix aan ondersteuningsmogelijkheden, waarbij onze principes zijn: deskundig, vraag gestuurd, niet langer dan nodig is, de verantwoordelijkheid blijft waar die hoort. Natuurlijk sluiten we aan bij de werkagenda Passend onderwijs, de nieuwe fasering van de invoering van het nieuwe stelsel en zorgen we er met u voor dat u op tijd aan alle verplichtingen kunt voldoen. Die werkagenda Passend onderwijs voor het samenwerkingsverband bieden we als eerste service hierbij aan. (zie de bijlage van dit katern)

Een overzicht van ons ondersteuningsaanbod U hebt uiteraard de mogelijkheid daarbij naar gelang uw behoefte en vragen, beperkt of uitgebreid, kortdurend of langer durend, incidenteel of structureel gebruik te maken van de ondersteuning die de AVS kan bieden.

51


Strategische en beleidsmatige vraagstukken 1 Het schoolondersteuningsplan (van school tot bestuur tot swv)

3 Ondersteuningsarrangementen (het primaire proces centraal)

• De bestandsopname (de onderwijskundige foto) op schoolniveau De AVS biedt daarvoor in het VO Leerling bij de Les!®, met daarnaast speciaal op maat ontwikkelde methodes voor het VSO (variant cluster 3 en 4). • Analyse en scenario’s Waar zitten we nu? Welke ambities laten scholen zien en welke ontwikkelagenda past daarbij? • De uitwerking tot een ontwikkelagenda Welke concrete stappen kunnen we zetten en hoe borgen we ze? Welke rol en taken krijgt het samenwerkingsverband daarin? De AVS heeft een nieuw instrumentarium ontwikkeld met een totaalaanpak op school-, bestuurs- en samenwerkingsverbandniveau: Het OnderwijsZorg en Ontwikkelprofiel® (AVS-OZOP®). • Ondersteuning Hoe richten we extra ondersteuning in? • Realiseren van een regionaal dekkend aanbod voor ons samenwerkingsverband Welke afspraken moeten we maken met cluster 1 en 2, met vormen van voortgezet speciaal onderwijs die niet binnen ons samenwerkingsverband aanwezig zijn? Welke tussenvormen kunnen van dienst zijn? (denk aan bijvoorbeeld een OPDC of flexibel inzetbare reboundcentra)

• In beeld brengen van bekwaamheden docenten. • Ontwikkelingsperspectief Hoe stellen we dit op voor leerlingen waarvoor extra ondersteuning nodig is? • Handelingsgericht werken Geen dikke documenten, maar een handig groepsplan. • Vormgeving basisondersteuning In kaart brengen: Wat vinden we ‘gewoon’ en wat vinden we ‘extra’? • Nieuwe organisatievormen voor zowel regulier onderwijs als voor Praktijkonderwijs en VSO (bv. auti-klassen, flexibel inzetbare reboundcentra) • Interne ondersteuningsstructuur Verder ontwikkelen van de leerlingbegeleiding, het schoolinterne zorgteam en de relaties met de externe partners. • Schooloverstijgende ondersteuningsstructuur (bv. ZAT, helpdesk, ambulante ondersteuning)

2 Ondersteuningstoewijzing (van diagnosticeren naar arrangeren) • Presentatie en toelichting van modellen, inclusief het in beeld brengen van financiële consequenties (ook op langere termijn) • Begeleiding bij keuze en implementatie, bijvoorbeeld in samenhang met het centrum voor Jeugd en Gezin • Advisering van bevoegde gezagen over ondersteuningsbehoefte van leerlingen Hoe richten we dit in? • Diagnosticeren van leerlingen met speciale onderwijsvragen; hoe en door wie?

Jos Hagens ([email protected]) Specialisaties: o.a. visie, missie, onderwijsbeleid, leerlingenzorg en leiderschap aan schoolontwikkeling.

52

Heike Sieber ([email protected]) Specialisaties: o.a. (effecten van) leerlingenzorg, (v) so, tussenvoorzieningen, school- en teamontwikkeling, relatie regulier, sbo en (v)so, ontwerpster methoden Kind op de Gang!® (po), Leerling bij de Les!® (vo), Leerling aan de Slag!® (mbo), en specifieke maatwerkmethoden (v)so. Daarnaast mede ontwikkelaar AVS-OZOP®.

4 Samenwerking met maatschappelijke partners • Inrichting van het verplichte overleg met de gemeente(n), lokale of regionale educatieve agenda • Verhouding en samenwerking in het Centrum voor Jeugd en Gezin • Samenwerking met Jeugdzorg, Jeugdgezondheidszorg, (school) maatschappelijk werk, buurtwerkers en politie om elk kind alle ontwikkelkansen te geven • Omgang met ouders

Ineke Dammers ([email protected]) Specialisaties: o.a. kwaliteit Passend onderwijs, omgaan met ouders, communicatie, sbo, IPB.



Structurele en vormgevingsvraagstukken 1 Procesbegeleiding • Structureel Te denken valt aan de periode tot de totstandkoming van de rechtspersoon of tot aan het eerste ondersteuningsplan. Of andere vormen zoals: • Onafhankelijk voorzitterschap van stuurgroep of werkgroepen • Klankbord Af en toe een kritische reflectie. • Advies Even de bomen weer door het bos zien. • Helpdesk Snelle antwoorden op vragen.

Henk Keesenberg ([email protected]) Specialisaties: o.a., bestuurlijke organisatorische en onderwijsinhoudelijke vraagstukken. beleidsontwikkeling in SWV PO en VO en REC’s, strategische procesbegeleiding en coördinatie SWV Michiel Wigman ([email protected]) Specialisaties: o.a. strategische procesbegeleiding op meerdere niveaus.

2 De weten regelgeving • Inrichting besturing (toezicht en bestuur) en sturing • Inhoudelijk Hoe moet het ondersteuningsplan eruitzien? Vormgeving van het toezicht, de rol van de Inspectie, vormgeving van de ondersteuningsplanraad. • Bestuurlijk organisatorisch Ontwerpen van reglementen, statuten, protocollen.

Carine Hulscher-Slot ([email protected]) Specialisaties: o.a. personeelsbeleid, medezeggenschap, organisatieontwikkeling, governance vraagstukken, begeleiden verandertrajecten. Harry van Soest ([email protected]) Specialisaties: wetgevingstrajecten, DGO, CAO, regelgeving.

3 Kengetallen en financiën • Financieel perspectief Inzicht in de getallen tot 2020. • Bekostigingsmodellen Bij meer decentraal en bij centraal beleid. • Meerjarenbegroting De financiële paragraaf van het zorgplan. • Financieel management Sturen op en met getallen. • Planning en control Goed zicht op de geldstromen en zicht op verschillende verdeelmethodieken en effecten daarvan. • Administratieve organisatie Rekening houdend met eventuele ‘kamers’. • Verantwoording Zonder dikke mappen.

John G. de Leeuw ([email protected]) Specialisaties: o.a. bedrijfsvoering, lumpsum, vertaling onderwijskundig beleid naar financieel beleid, begroten, integratie IPB, BIO, functiebouwwerk, formatieplan en meerjarenbegroting. John Stadens ([email protected]) Specialisaties: o.a. financiën, bekostiging, planning & control, bedrijfsvoering, investeringstrajecten, bedrijfseconomische analyses.

Passend onderwijs

53


4 Ondersteuningsplan

Meer informatie

• Criteria en procedure voor verwijzing naar VSO • Overlegstructuur met gemeente(n), andere samenwerkingsverbanden • Inrichting samenwerking in de keten (Jeugdzorg, (Jeugd) gezondheidszorg, maatschappelijk werk, politie, maatschappelijke ondersteuning, Centrum voor Jeugd en Gezin) • Informatievoorziening voor ouders

Heeft u vragen of wilt u meer informatie? Neem dan contact op met Henk Keesenberg of Michiel Wigman van de Algemene Vereniging Schoolleiders. E-mail: Telefoon: E-mail: Telefoon:

[email protected] 06 - 55706788 [email protected] 06 - 51926723

Ans Keij ([email protected]) Specialisaties: o.a. relatie gemeenten, brede school, integraal kindcentrum, verandermanagement, organisatiecultuur, medezeggenschap.

5 Medezeggenschap en Ondersteuningsplanraad • Procedure • Inrichting • Reglement

Eelco Dam ([email protected]) Specialisaties: o.a. onderwijs en leerlingenzorg, schoolontwikkeling en -begeleiding, combinatiefuncties, MR, GMR. Mede-ontwikkelaar AVS-OZOP®.

6 Verantwoording • Monitoren van processen en opbrengsten • Verticale verantwoording (inspectie en jaarverslag) • Horizontale verantwoording (publiek jaarverslag, ketenpartners))

7 Actiepunten voor bestuur en swv, volgend op de OZOP®’s van scholen • Benchmark Hoe doen anderen het? • Van ‘stip aan de horizon’ tot implementatie Het traject uitgelijnd.

54



Leerling bij de Les!® (vo) Passend onderwijs – van docent naar regio

De praktijksimulatie ‘Leerling bij de Les!®’ helpt u uw eigen koers te bepalen en biedt: • Betrokkenheid en draagvlak vanuit docententeams (bottum-up proces); • Inzicht in competenties en gewenste competenties bij individu/ team/schoolstroom/afdeling; • Een overzichtelijk beeld met betrekking tot leerlingenzorg ten aanzien van de mogelijkheden en onmogelijkheden per scholengemeenschap; • De mogelijkheid om per schoolsstroom/afdeling/ scholengemeenschap of samenwerkingsverband strategische keuzes te maken; • Visie en beleid ten aanzien van Passend onderwijs om een forse concretiseringsslag te realiseren; • Verbinding van en bezinning op vakinhoudelijke en pedagogische elementen.

Resultaat op niveau van scholengemeenschap en/of swv-niveau: Informatie over de volgende items: – Totaalbeeld van mogelijkheden: stromen/afdelingen/ scholengemeenschappen; – Deze resultaten op het niveau van de scholengemeenschap zijn input voor bestuurlijke/bestuursoverstijgende conclusies; – Vormgeving van leerlingenzorg op niveaus van stroom/ afdeling/scholengemeenschap- en bestuursoverstijgend/ regionaal niveau; – Input voor koersbepaling en meerjarenbeleid van scholengemeenschap op financiën, gebouw, personeel (scholing) en middelen. • Signalering en toenadering strategische partners • Uitbouwen en behouden van (zorg)netwerk • Gericht inzetten van scholing en expertise

De praktijksimulatie levert resultaten op meerdere niveaus op:

Resultaat op onderdeelniveau: stroom/afdeling et cetera: • Creëren van draagvlak voor Passend onderwijs en integratie; • In beeld hebben van randvoorwaarden en mogelijkheden (waaronder competenties en gewenste competenties); • Vaststellen van een plan van aanpak voor verdere ontwikkeling van het zorgprofiel; • Profileren van passend onderwijsaanbod en verantwoording.

Leerling bij de Les!® Voor meer informatie: [email protected] of www.leerlingbijdeles.nl Contactpersoon Heike Sieber, via [email protected]

Doelgroep VO-scholen, -schoolgemeenschappen en -samenwerkingsverbanden.

Trainer/adviseur Voor informatie Heike Sieber en Michiel Wigman, [email protected] en [email protected]


Passend onderwijs

55


Leerling bij de Les!® vso-variant (Voortgezet) Speciaal Onderwijs Algemeen: de route naar een dekkend aanbod Passend onderwijs begint bij de professional in de klas. Leraren die zelf invulling geven aan kwaliteit van onderwijs en zorgplicht. Met de AVS–simulatie Kind op de Gang!® komen de handelingsbekwaamheid en -onbekwaamheid, net als de individuele en collectieve ontwikkelbehoeften en -richting in beeld. Dit zijn de essentiële bouwstenen naar een dekkend aanbod in de regio. En dit is dan ook waar Kind op de Gang!® begint. Bij het team dat een dag lang in verschillende praktijksituaties stapt. Zo ontstaat een helder overzicht van kunde, ambities, grenzen: (een zorgprofiel) en opleidingsbehoeften. De methode Kind op de Gang!® (KOG) gaat uit van het kind. Van wat de unieke leerling kan en nodig heeft. De aanpak richt zich daarnaast op de capaciteiten en behoeften van de docent. Tijdens de studiedag maken ervaren trainers deze twee ‘ingangen’, leerkracht en leerling, inzichtelijk. De mogelijkheden en onmogelijkheden van het team worden duidelijk per type leerling. Het management kan de opbrengsten direct vertalen in beleid. KOG houdt hier niet op. Wanneer meerdere scholen hun Passend onderwijs uitgangspunten hebben vastgesteld of willen vaststellen, komen bestuur en samenwerkingsverband (swv) in beeld. De AVS begeleidt besturen intensief en vakkundig bij het formuleren en uitvoeren van een samenhangende strategische aanpak op regionaal niveau. Intervisie en het samen leren van elkaar en van eerder verkregen opbrengsten vormen een belangrijk onderdeel van het vervolgtraject. Desgewenst verzorgt de AVS een regionale analyse van een mogelijk zorgprofiel en worden de eerste aanzetten tot een dekkend aanbod in kaart gebracht. Dit vanuit de zorgvuldig gekozen zorgprofielen van de scholen. KOG fungeert dan als startpunt binnen een groter traject. Op weg naar een dekkend aanbod voor de hele regio!

Aanleiding In de afgelopen jaren hebben vele reguliere en SBO-scholen en scholen voor praktijkonderwijs een bezinning gedaan op hun eigen capaciteit ten aanzien van kinderen met Special Educational Needs. In het PO werd deze bezinning geoutilleerd door de AVS-studiedag ‘Kind op de Gang!®’, in het VO door ‘Leerling bij de Les!®’. Na de studiedag is/was er inzicht in kunde, ambities en randvoorwaarden. Ook werden de grenzen van het ‘kunnen’ aangescherpt en verwachtingen uitgesproken. De visie van het team op het zorgprofiel van de school en een eerste aanzet tot een plan van aanpak waren het resultaat. Daarnaast (en even belangrijk) ontstond er kennis en draagvlak voor de dialoog over Passend onderwijs.

56

De uitkomsten bieden op bovenschools niveau input om een dekkend aanbod te verkennen en te realiseren. De verantwoordelijkheden en verplichtingen voor het swv voortvloeiend uit Passend onderwijs zijn hiervoor kaderstellend. In diverse regio’s hebben deze verkenningen geleid tot de vraag “Hoe verhouden zich de clusterscholen tot de zorgprofielen van het regulier onderwijs?” en “Wat is de meerwaarde van de specifieke clusters, zowel intern (als speciale voorziening) als ook in het aanbod van expertise richting reguliere scholen?” Deze vragen zijn voor het speciaal en voortgezet speciaal onderwijs aanleiding om via de AVS -methodiek te verkennen waar hun aanvullende mogelijkheden liggen bij de inrichting van Passend onderwijs. Het swv is door de integrale benadering van regulier èn (voortgezet) speciaal onderwijs in staat de mogelijkheden en ontwikkelterreinen verder te onderzoeken en Passend onderwijs in te richten (basisprofielen, plusprofielen, transfer van expertise uit (v)so, inrichting van de zorgstructuur en bekostiging).

Specifieke aanpak clusterscholen In september 2010 bereikte ons de eerste vraag uit het (V)SO –veld of de methode Kind op de Gang!® ook toegespitst kan worden op de clusterscholen. Dit zagen wij als een uitdaging en we zijn dan ook gestart met een aantal pilots. In de voorbereiding daarop werden de specifieke kaders voor het (v)so aangescherpt. In vergelijking met de KOG-methodiek is er een aantal wezenlijke verschillen te noemen:



• Een clusterschool kan (in principe) geen leerling met een indicatie weigeren. • Een clusterschool kan dus niet zozeer spreken van grenzen ten aanzien van leerlingen met indicatie, maar vraagt zich temeer af hoe deze leerling optimaal geholpen kan worden. • De clusterschool gaat gedurende de studiedag op zoek naar onderwijsverbetering en pedagogische/didactische aanpak. Het management van de clusterschool gaat zich bezinnen op de inzet van expertise richting het regulier onderwijs en het swvtransfer. De bezinning op expertise richt zich op vijf niveaus binnen het regulier onderwijs: kind, groep, school, ouders en swv.

De evaluatie van onze pilots leidde tot de volgende conclusies: • De clusterschool heeft in logistiek opzicht (voor en tijdens de studiedag) een aangepaste aanpak nodig (teamgrootte, OP – OOP, onderwijsinrichting)

• De aanpak ‘Leerling bij de Les!® so / vso variant’ is per cluster als volgt ingericht: – 12/15 casussen per cluster vormen de basis – De casussen sluiten aan bij de populatie SO/ VSO per cluster (DSM -diagnose, leeftijd) – De type clusterscholen zijn hierdoor ten opzichte van elkaar vergelijkbaar

De specifieke situatie van het SO/ VSO van de clusters 2 t/m 4 vraagt een zorgvuldige aanpak en voorbereiding.

Heeft u vragen? Neem dan contact op met Heike Sieber, adviseur Algemene Vereniging Schoolleiders e-mail: [email protected] telefoon: 06-12946270

Leerling aan de Slag!® (Middelbaar Beroeps Onderwijs) Een aantal pilots heeft plaatsgevonden en deze hebben geleid tot een min of meer gestandaardiseerde aanpak. Min of meer, omdat onder andere duidelijk is geworden dat verschillende aanpakken (met behoud van de vaste kern) mogelijk zijn binnen het mbo. De school krijgt binnen Passend onderwijs de regie en verantwoordelijkheid voor het verzorgen van een passende opleiding voor iedere leerling, ongeacht zijn beperking. Het MBO staat vanuit vele invalshoeken voor die uitdaging leerling en werk succesvoller en op een hoger niveau bij elkaar te brengen: focus op vakmanschap, Loopbaanoriëntatie en -begeleiding, terugdringen voortijdig schoolverlaten (VSV), zorgbeleid, Wet investeren in jongeren (WIJ) etc. In deze fase is er sprake van dusdanig maatwerk dat we hier volstaan met de mogelijkheid contact met ons op te nemen voor meer informatie en een gesprek over uw specifieke situatie en behoeften.

Heeft u vragen? Neem dan contact op met Heike Sieber, adviseur Algemene Vereniging Schoolleiders e-mail: [email protected] telefoon: 06 - 12946270

Passend onderwijs

57


AVS OnderwijsZorg en OntwikkelProfiel® (AVS-OZOP®) Tijdens de laatste jaren heeft u zich op verschillende manieren intensief bezig gehouden met Passend onderwijs. Dit alles om u voor te bereiden op de veranderende wetgeving in 2014, maar vooral omdat u fundamenteel aan de slag bent geweest (en waarschijnlijk continu bent) met de kwaliteit van onderwijs in het algemeen. Specifiek gericht op betrokkenheid van de leerkrachten en docenten hebben veel scholen gebruik gemaakt van het AVSinstrument Kind op de Gang!® (KOG) of Leerling bij de Les!® (LBL). Dit instrument is in eerste instantie gericht op het vergroten van de betrokkenheid van leraren bij het proces rondom Passend onderwijs. In veel gevallen is als vervolg op de gesprekken met uw leraren een vervolg aan het traject gegeven, door in een meer beleidsmatige en strategische zin met het management van de scholen principiële afwegingen te maken. Dit alles heeft tot bouwstenen geleid die de besturen kunnen gebruiken voor de keuzes die zij moeten maken. En toen? Wetgeving laat lang op zich wachten, discussies over referentiekaders zijn nog niet afgerond. Welke stappen kunnen wel worden gezet en welke nog niet? Niemand weet het nog exact, maar wij zijn in staat om u behulpzaam te zijn met het verder in kaart brengen van uw situatie, gerelateerd aan de contouren van weten regelgeving zoals die verwacht worden, of inmiddels sinds de behandeling in de Tweede en Eerste Kamer duidelijk zijn geworden.

58

Naast de gegevens die u (via bijvoorbeeld KOG of LBL) heeft met betrekking tot de kunde, de ambities (inclusief de randvoorwaarden die daarbij horen), de scholingsbehoeften en de grenzen, zijn meer zaken relevant voor beleid en implementatie. Welke aantallen leerlingen betreft het, wat zijn de competenties van de teams en hoe gaan zich die ontwikkelen, welke keuzes hebben welke financiële consequenties, hoe richt u samen de regionale voorziening in? Dit zijn enkele voorbeelden van vragen waar besluiten over genomen worden in uw regio. Tevens realiseren wij ons maar al te goed dat het in kaart hebben van deze gegevens nog geen garantie is om de gewenste schoolontwikkeling (en dus de algemene kwaliteit van onderwijs) in gang te zetten. We hebben daarom een manier ontwikkeld om u beter in staat te stellen een compleet beeld te hebben van uw scholen, gericht op schoolontwikkeling, en voortbordurend op de gegevens die u al heeft uit uw eerder traject met Leerling bij de Les!®®. Daarnaast is het voor u en ons essentieel om de slag te maken van diagnosticeren naar de onderwijsbehoeften van leerlingen en daarna naar de competenties en de gewenste competenties van docenten. Wij stellen deze aanpak gratis ter beschikking aan de relaties die KOG of LBL bij de AVS gevolgd hebben . In hoofdlijnen gaat het om het volgende: • Een web-based programma, waarbij elke rector van elke deelnemende scholengemeenschap een unieke inlogcode krijgt en het benodigde aantal teams/schooltypes kan aanvragen. • In een vragenlijst, in te vullen door de teamleider/ locatiedirecteur, worden automatisch de relevante gegevens uit eerdere informatie die wij over de school hebben ingevoegd. • In een aantal aanvullende vragen wordt informatie verzameld, die wettelijk verplicht wordt (of in de referentiekaders wordt aanbevolen), dan wel belangrijk is om in kaart te hebben voor de verdere schoolontwikkeling. • Na het invullen van deze vragenlijst en de toevoeging van reeds bestaande gegevens, is er een paar dingen direct mogelijk. De hoofdlijnen: – Op schoolniveau kan onmiddellijk een document worden geprint dat voldoet aan de wettelijke definitie van het zorgprofiel op schoolniveau. – Op schoolniveau heeft de directie alle noodzakelijke gegevens beschikbaar voor zowel verantwoording als voor vertaling naar schoolontwikkeling. Prioriteiten en beleidskeuzes worden helder.



– De bestaande zorgzwaarte wordt in beeld gebracht om daarmee op schoolniveau en op bestuursniveau een vertaalslag naar inzet van middelen te kunnen maken. – Samenvoeging van deze profielen is automatisch mogelijk op meerdere niveaus. Directies, besturen en het samenwerkingsverband hebben direct toegang tot de optelsom van de profielen en kunnen daarmee ook voldoen aan een van de taken die zij straks moeten vervullen bij het opstellen van het profiel op bestuursniveau en SWV niveau (regionaal onderwijszorgplan). – De noodzakelijke gegevens om op bestuursniveau beleidsconsequenties financieel te vertalen worden geregistreerd en kunnen worden samengebracht naar bestuursniveau. • Daarnaast bieden wij de mogelijkheid om op verschillende niveaus een zogenaamde benchmark te laten uitvoeren. Tegen geringe kosten zijn besturen en samenwerkingsverbanden in de gelegenheid om de specifieke situatie van een aantal scholen af te zetten tegen landelijke situaties of regionale situaties. • De gehele aanpak leent zich ervoor om de inrichting van Passend onderwijs cyclisch te benaderen en dus jaarlijks te herhalen, zodat u jaarlijks een actuele kijk op de gang van zaken heeft ten aanzien van Passend onderwijs in het bijzonder en tevens op de voortgang van de gewenste schoolontwikkeling.

Passend onderwijs

Op dit moment zijn wij de aanpak verder aan het ontwikkelen om ook die scholen en besturen die niet hebben gewerkt met LBL deel te laten nemen aan deze vervolgstap. Daarmee wordt het instrument ook geschikt om in regio’s waar met verschillende instrumenten is gewerkt, toch een totaaloverzicht te kunnen hebben. Voor meer informatie: [email protected]

Gerard van Uunen ([email protected]) Specialisaties: o.a. onderwijs en leerlingenzorg, schoolontwikkeling en -begeleiding, mede-ontwikkelaar AVS-OZOP®.

59


Bijlage  Werkagenda Passend onderwijs De bepalingen dat er voor de SWV’s per 1 november 2012 een rechtspersoon moet zijn en per 1 mei 2013 een ondersteuningsplan zijn van de baan. Hoe de fasering en temporisering er concreet uit komt te zien is bij het ter perse gaan van deze gids nog niet duidelijk. Wij zullen in onze berichtgeving via website, Kader Primair en Kader Nieuws hierover berichten. Oorspronkelijke planning was: A De totstandkoming van een rechtspersoon per 1 november 2012 B De vaststelling van het eerste zorgplan (nieuwe term uit het wetsvoorstel: ondersteuningsplan) per 1 mei 2013.

Een tijdpad Schooljaar 2011-2012 Februari 2012 • Kennismaken, informeren en uitnodigen bestuurders nieuw samenwerkingsverband; • Opstellen en tekenen van een mogelijke intentieverklaring tot nadere uitwerking van de samenwerking (een intentieverklaring voorkomt vrijblijvendheid en onduidelijkheid over mandaten en bevordert transparante besluitvorming en commitment van alle deelnemers).

In intentieverklaring regelen: • instellen bestuurlijk overleg; • opdracht (concreet) voorbereidingsgroep (in het vervolg VG); • welke onderwerpen onderzoeken en uitwerken door VG; • wanneer is wat klaar en met welke opbrengsten; • stappen besluitvorming en medezeggenschap (data bestuurlijke overleggen vastleggen); • communicatie. Een regiegroep of een voorbereidingsgroep (VG) formuleert voorstellen op de volgende onderwerpen, eigenlijk de grondverf van een zorgplan voor het nieuwe samenwerkingsverband: • Dekkend continuüm (welke ontwikkelingen/voorzieningen/ interventies zijn er op het terrein van de zorgprofielen en aanwezige expertise – visie op de onderwijszorg) ; • Indicatiesystematiek (aandacht voor de bestaande voortrajecten naar PCL en CvI en richtinggevende uitspraken over de systematiek passend bij de nieuwe samenwerkingsverbanden); • Verdeelmodel (inzicht in de huidige kengetallen en bij voorkeur de nieuwe berekeningen) ; • Bestuurlijke vormgeving ; • Aandacht voor organisatie van het SWV; op weg naar een organisch geheel;

60

• Verantwoording (middelen, effecten van inzet, kwaliteit van voorzieningen); • Opzet voor een begroting, gekoppeld aan punt 3 (aandacht voor bestaande begrotingen, reserves, verplichtingen, centraal versus decentraal); • Afstemming gemeenten en overige externe partners (zie ook www.nji.nl); • Communicatieafspraken (denk aan terugkoppeling alle doelgroepen, nieuwsbrief e.d.).

Maart 2012 Uitwerken voorstellen voor: • Overgangsregeling (van oud naar nieuw); • Hoe om te gaan met bestaande verplichtingen (personeel op zorgmiddelen); • Opheffing oude samenwerkingsverbanden (hoe om te gaan met aanwezige reserves/niet bestede zorgmiddelen); • Hoe om te gaan met verplichtingen cluster 3 en 4 (overgang van ab-ers en bezuinigingen); • Omvang en benoeming van huidige directeuren/coördinatoren swv ; • Overige overhead bepalen; • Overgang eventueel personeel centrale dienst naar samenwerkingsverband; • Hoe om te gaan met een eventuele federatieplus: waar blijft de SBO bestuurlijk? (bijvoorbeeld verzelfstandigen of elders onderbrengen); • Inrichten concept statuten voor de nieuwe rechtspersoon. April 2012 • Presentatie van de voorstellen aan bestuurlijk overleg van het nieuwe samenwerkingsverband; • In het bijzonder aandacht voor de vorming van een rechtspersoon.

 Wetgeving Passend onderwijs gaat door – blijf bouwen. Mei 2012 • Terugkoppeling door besturen binnen hun eigen organisaties. Juni 2012 • Inventarisatie en analyse door de VG van de opvattingen die naar voren zijn gekomen uit de bestuurlijke terugkoppeling; • De concept-statuten worden besproken met een notaris.



Schooljaar 2012-2013 September 2012 • Presentatie van de inventarisatie en analyse van de terugkoppeling aan bestuurlijk overleg in de vorm van voorgenomen besluiten; • In ieder geval worden de concept-statuten als voorgenomen besluit verzonden naar de ondersteuningsplanraad i.o. voor advies. Oktober 2012 • Besturen bespreken binnen hun eigen organisaties de voorgenomen besluiten en formuleren standpunten; • Het bestuur i.o. voert overleg met de ondersteuningsplanraad i.o. over de concept-statuten.

Januari-februari 2013 • Bespreking van het concept-zorgplan binnen eigen achterban en WMS procedure: instemmingsrecht van de ondersteuningsplanraad. Maart-mei – 2013 • Bespreking van het ondersteuningsplan met de gemeenten (OOGO) en met de samenwerkingsverbanden PO door het bestuur van het nieuwe samenwerkingsverband; • Toezending aan inspectie Juni 2013 • Het zorgplan wordt vertaald in een activiteitenplan 2013-2014

Heeft u vragen? November 2012 • De statuten worden vastgesteld en worden gepasseerd; • Regelen nieuw brin-nummer, werkgeversnummer belastingdienst, ABP, keuze administratiekantoor etc.

Neem dan contact op met Henk Keesenberg of Michiel Wigman, Algemene Vereniging Schoolleiders E-mail: [email protected] Telefoon: 06 - 55706788

December 2012 • Inventarisatie van de overige beslispunten; • Op basis van besluitvorming over beslispunten opstellen van concept zorgplan.

E-mail: [email protected] Telefoon: 06 - 51926723

Passend onderwijs

61

 Passend onderwijs (Overig)

 Advies

De zorgprofielen klaar, en dan? U heeft een visie op Passend onderwijs, of wilt deze juist ontwikkelen. U bezit een zorgprofiel per school, maar vraagt zich af tot welke praktische activiteiten dit leidt. U wilt de samenwerkingsverbanden ‘nieuwe stijl’ inrichten, maar er komen zoveel keuzes op u af dat u het lastig vindt een goede start te maken.

Betekenis geven aan de ontwikkelingen richting Passend onderwijs kan op het niveau van de scholen, de teams, het samenwerkingsverband en de regio. Rectoren en bestuurders hebben baat bij meer zicht op hoe de geldstromen gaan lopen. Van belang is hun invloed hierop en weten wat het effect van Passend onderwijs is voor alle participanten. Wilt u concurreren of juist niet? Wat is het effect van een magneetfunctie bij scholen? Hoe krijgt u een dekkend aanbod in de regio? Wie gaat voor Passend onderwijs, realiseert zich al snel dat hij of zij deels afhankelijk wordt van de kwaliteit van het woordje ‘wij’ in een regio. Wanneer u begeleiding zoekt bij het zetten van de noodzakelijke stappen is de AVS daarvoor uw partner bij uitstek. De AVS adviseert onder andere bij:

Grip op bekostiging en geldstromen binnen de nieuwe samenwerkingsverbanden De bekostiging van de ondersteuning voor lichte en zware zorg gaat vanaf 1 augustus 2014 drastisch veranderen. De nieuw te vormen samenwerkingsverbanden ontvangen alle middelen. Deze nieuwe samenwerkingsverbanden ontstaan (zeker in het vo) deels uit de oude samenwerkingsverbanden. De budgettaire omvang neemt in absolute getallen toe, ondanks het feit dat op de macrobudgetten fors bezuinigd wordt. Naast de verbreding in de budgetstromen, krijgen de samenwerkingsverbanden een verbreding in verantwoordelijkheden (bijvoorbeeld de toewijzing naar het vso. De bestuurlijk / juridische (her)inrichting en de inhoudelijke invulling van de samenwerkingsverbanden moet in het schooljaar 2013-2014 zijn beslag krijgen.

De nieuwe samenwerkingsverbanden dienen een financiële functie in te richten passend bij de nieuwe taakstelling en geldstromen. Aan het beheer van deze geldstromen moeten strakke eisen gesteld worden. In de opzet van de planning, control en verantwoording (financieel beleid) moet aansluiting gezocht worden bij externe verantwoordingseisen en interne beleidsplannen (ondersteuningsplannen). De opzet van de (meerjaren)begroting moet aansluiten op de hernieuwde taakstelling, activiteiten en functionele inrichting van de samenwerkingsverbanden (wie is waarvoor verantwoordelijk en wie beheert welk budget?). In aansluiting op de begroting moet een nieuwe (herijkte) administratie opgezet worden, waarbij u desgewenst kunt kiezen voor uitvoering in eigen beheer of voor uitbesteding. De onderscheiden verantwoordelijke(n), rechten, plichten en bijbehorende procedures moeten vastgelegd worden in de zogenoemde administratieve organisatie. Integraal geldt dat zowel transparantie extern (richting overheid) als intern (richting deelnemende besturen en procesverantwoordelijken) een leidend principe vormt. Eén van de uitgangspunten van het nieuwe beleid Passend onderwijs is, dat de nieuwe samenwerkingsstructuren niet moeten leiden tot een toename in administratieve lasten of bureaucratische structuren. Om dit te bereiken adviseren wij u graag bij: • de opzet en (her)inrichting van de financiële functie; • de opzet van de begroting en de onderliggende verdeelmodellen; • de opzet van de planning en control (zicht op geldstromen); • de opzet van efficiënte periodieke interne en externe verantwoording; • de opzet van een compacte en doelmatige inrichting van de administratieve organisatie.

henk keesenberg: “niet de leerling, maar de d o c e n t s ta a t c e n t r a a l . a l s h e t g o e d z i t i n d e d r i e h o e k l e e r l i n g - d o c e n t - l e e r s t o f, d a n i s d a t pa s s e n d o n d e r w i j s ”

62


 Passend onderwijs (Overig)

Deze vorm van advies is geschikt voor zowel besturen en coördinatoren van (te vormen) samenwerkingsverbanden, als voor deelnemende besturen/directies.

Contactpersonen Henk Keesenberg (freelance), via [email protected] , John G. de Leeuw, via [email protected] en John Stadens, via [email protected]

Leidinggeven aan excellentie-ontwikkeling Excellente leerlingen ontwikkelen zich goed als in hun onderwijsbehoeften wordt voorzien. Net zoals dat bij alle andere leerlingen het geval is. Voor excellente leerlingen voldoet het gemiddelde aanbod echter niet aan de onderwijsbehoefte. Zoals bij iedere leerling die extra aandacht nodig heeft, vraagt het inspanning om ook excellente leerlingen te ondersteunen in hun ontwikkeling. Ter ondersteuning van de scholen stelt OC&W in de prestatiebox geld beschikbaar voor een excellentieprogramma voor de begaafde leerling.

Vso, Rebound en/of expertisecentrum In het kader van Passend onderwijs wordt het Samenwerkingsverband (SWV) steeds belangrijker. Scholen zoeken binnen een SWV vaak naar handelingsgerichte adviezen. Ook is de behoefte aan scholing, diagnose en ambulante begeleiding groot. vso-scholen en Reboundvoorzieningen hebben deze expertise – als het gaat om gedrags- en leerproblemen – vaak in huis. Bovendien kennen zij de dagelijkse onderwijspraktijk: specialisten staan zelf met beide benen in het veld. Wanneer een SWV de ambitie heeft om een expertisecentrum of een OPDC (ortho-pedagogisch didactisch centrum) te ontwikkelen, dan wel een juiste balans te vinden tussen OPCD, Rebound en VSO, kan een ervaren AVS-adviseur meekijken over de schouders. Hij of zij kent het proces en begeleidt het traject. Te denken valt aan adviezen en begeleiding met betrekking tot het ontwikkelen van producten, zoals een website, startconferentie en begroting. Daarnaast biedt hij/zij ook begeleiding bij de complexe bestuurlijke discussie in het gehele proces.

Contactpersoon Bob Ravelli, via [email protected]

Iedere beleidsontwikkeling vereist vanzelfsprekend een gedegen procesmanagement: leidinggeven aan visievorming, beleid vormgeven en implementeren alsook de handhaving van de integrale kwaliteit. Maar hoe doet u dat? Wat moet het beleid rond excellentie omvatten? Vroegsignalering van hoogbegaafdheid ter voorkoming van onderpresteren is een belangrijk item, maar zeker niet het enige. Hoe staat het team tegenover excellentie? Zijn er belangrijker zaken die voorrang hebben? Welke verwachtingen omtrent complexiteit of taakbelasting zijn aan de orde? Op welke wijze kan een dergelijk traject in gezamenlijkheid vorm krijgen? Gedegen procesmanagement ondervangt en integreert deze vraagstukken. Dit adviestraject is geschikt voor zowel leidinggevenden als schoolteams. Diverse vormen zijn mogelijk: persoonlijke en / of teamcoaching, danwel studiedagen en / of vaardigheidstrainingen ten aanzien van proces- en verandermanagement en leiderschapsontwikkeling. In overleg bespreken we welke vorm(en) voor uw organisatie passend zijn.

Contactpersonen Jacqueline Kenter, via [email protected] en Heike Sieber, via [email protected]

h e i k e s i e b e r : “ t h e r e ’s n o s h o r t c u t t o anywhere worth going”

Passend onderwijs

63

64


®

Management development

®

Boardroom VO

®

Bouwen aan een lerende school

®

Systeemdenken voor leiders

®

Meer handen voor de klas door scherp in te kopen

®

Samen leren van de toekomst: Theorie U in de school

®

De systeemdenker in actie

®

De schooldirecteur als piloot

®

Hersenen en leren


 Voor u geselecteerd 65

66

Management development Op de leest geschoeid

Doelgroep

Uitvoering

Directeuren en middenmanagers voortgezet onderwijs.

Inhoud Op basis van onze jarenlange ervaring in het uitvoeren van management development programma’s in het onderwijs, is ons uitgangspunt dat onderwijskundig leiderschap altijd gericht hoort te zijn op het optimaliseren van het leren en de leeropbrengsten van de leerlingen. Zo bekeken is de voornaamste taak van managers in het onderwijs het ondersteunen van de docent als eigenaar van het primaire proces.

Ton van Roosmalen en Daniëlle Verschuren (KPC Groep)

Datum In overleg

Precies op deze leest zijn de management development programma’s van KPC Groep geschoeid. We vergroten de individuele effectiviteit van managers, bevorderen de samenwerking binnen teams en ondersteunen de school in het maken van tactische en operationele keuzes bij een strategische koerswijziging. Vanuit deze visie bieden we management development-trajecten aan op de volgende gebieden:

Kosten Op basis van offerte

Informatie en inschrijven [email protected]

• • • •

Ontwikkelen van visie Ontwikkelen van mensen Ontwikkelen van de organisatie Ontwikkelen van het onderwijsprogramma

Bij het opstellen van een management development programma staan de behoeften en de specifieke situatie van de opdrachtgever centraal. Op basis van een vrijblijvende intake stellen we – op het niveau van het individu, het team of de organisatie - een traject samen dat vaak een van de volgende elementen bevat: • • • • • •

Visie en beleid (ontwikkeling en implementatie) Coaching, supervisie en intervisie Opleiding (middenmanagement, leiderschapsontwikkeling, communicatie, etc.) Co- en interim-management Werving en selectie Advies (HRM, personeelsplanning, integraal personeelsbeleid, implementatie Wet BIO, kwaliteitszorg, ouderparticipatie)

School for Leadership  Voor u geselecteerd

67

 Voor u geselecteerd

Boardroom VO Zes eendaagsen

Uitvoering

Doelgroep

Pim Pollen e.a. (CBE Consultants BV)

Directeuren, rectoren en bestuurders in het voortgezet onderwijs.

Datum

Maatschappelijk ondernemerschap in het onderwijs vormgeven, een nieuw netwerk van bestuurders voor onderwijsinstellingen in het vo creëren, de verkregen inzichten omzetten in concrete activiteiten in de scholen én het maatschappelijke en politieke debat over het onderwijs direct beïnvloeden. Dat is in het kort de ambitieuze agenda van de Boardroom voor bestuurders in het voortgezet onderwijs.

In overleg

Kosten

Inhoud

Op basis van offerte


Er is momenteel sprake van low trust in het onderwijs. De druk op het vo om de onderwijsprestaties van leerlingen te verbeteren wordt steeds hoger. Maatschappelijk ondernemerschap is hierop het antwoord. Onderwijsorganisaties moeten een adequaat antwoord formuleren op indringende maatschappelijke ontwikkelingen. Het doel is het creëren van toegevoegde publieke waarde door de instelling, onder andere in samenwerkingsrelaties met andere partijen. De deuren moeten open naar ouders, instellingen voor voorbereidend en afnemend onderwijs, organisaties die zich met leerlingenzorg bezighouden et cetera. Bij maatschappelijk ondernemerschap hoort governance en continue innovatie. Wil governance en innovatie voor de organisatie en haar medewerkers tot een positief resultaat leiden, dan is leiderschap nodig. In deze leergang komen aan de orde:

Governance Maatschappelijk ondernemerschap hangt samen met een actief onderzoek van de wensen van stakeholders en het antwoord dat uw onderwijsinstelling daarop geeft, houdt horizontale verantwoording in en betekent onder andere dat zowel de bestuurder als de leraar in dienst staan van een bredere maatschappelijke opdracht: bijdragen aan de ontwikkeling van de lerende leerlingen en daarmee van de samenleving.

Innovatie Het creëren van bestuurlijke ruimte tot innovatie is een complexe aangelegenheid. Enerzijds moet de maatschappelijke druk op de organisatie georganiseerd worden om innovatie bespreekbaar te maken. Anderzijds moet het bestuur ook de filter zijn tussen alle mogelijke maatschappelijke belangen en datgene wat de organisatie redelijkerwijs kan behappen.

Leiderschap Ingrijpende verandering komt niet gemakkelijk tot stand. Het morele imperatief om als professional verantwoording te willen afleggen, lijkt in onderwijsorganisaties beperkt aanwezig. Hierin spelen de bestuurders als leiders van de organisatie een belangrijke rol.

68


Bouwen aan een lerende school Praktische werkvormen en hulpmiddelen voor leidinggevenden

Doelgroep

Uitvoering

Bestuurders en leiders in het voortgezet onderwijs.

Inhoud De vraag is ons inziens niet meer of de school zich wenst te ontwikkelen als een lerende organisatie, maar hoe de school dat kan realiseren. Steeds meer scholen, besturen en samenwerkingsverbanden ontdekken de rijke mogelijkheden van de lerende school. Leiders en docenten zijn vaak enthousiast na het volgen van studiedagen of workshops. Maar dan komt de vraag: hoe doen we dat dan…..? Bouwen aan een lerende school is een boeiende, maar geen gemakkelijke opgave. Om de invoering ervan tot een succes te maken, hebben we gerichte, concrete handreikingen nodig om in de praktijk van de school mee aan de slag te gaan. Deze cursus voorziet in deze behoefte. Doelen van deze cursus: • kennisnemen van de belangrijkste achtergronden, kenmerken en essenties van de lerende school; • bewust worden van de betekenis van het concept voor het gedrag van alle betrokkenen; • het grootste deel van de cursus is gericht op het kennismaken en leren werken met een groot aantal concrete werkvormen die bijdragen aan de ontwikkeling van een lerende school.


Datum In overleg



Voorbeeld van een maatwerkprogramma:

Dag 1: Een gezamenlijke missie en visie ontwikkelen Hoe ontwikkelt u met uw team een gezamenlijke visie? Welke mogelijkheden zijn er om persoonlijke visies van mensen te verbinden met de collectieve ambitie van de school?

Dag 2: Ontwikkelen van communicatie en samenwerking De kwaliteit van de communicatie in een school is zeer belangrijk. Hoe kunt u als leider invloed uitoefenen op de manier waarop mensen met elkaar praten en samenwerken?

Dag 3: Omgaan met mentale modellen Omgaan met mentale modellen vormt vaak één van de grootste belemmeringen bij de ontwikkeling van de school. Welke rol spelen mentale modellen, hoe maakt u ze zichtbaar en hoe leren we samen er beter mee om te gaan?

Dag 4: Werkvormen voor teamleren Mensen leren meer van elkaar dan van allerlei cursussen. Hoe schept u als leider de condities waaronder mensen zowel binnen als buiten de school kunnen leren van en met elkaar?

Dag 5: Systeemdenken in de klas Verkennen van de grote mogelijkheden die systeemdenken biedt voor leerlingen. Hoe begeleidt u als leider een traject waarin systeemdenken in de klas wordt gerealiseerd?

Dag 6: Systeemdenken in de school Hoe kunt u de vele hulpmiddelen van systeemdenken toepassen in uw school? We werken met casussen om zo concreet mogelijk te illustreren wat u met de werkvormen kunt doen in uw school. Een van de werkvormen is de ijsberg.


69


Systeemdenken voor leiders Zes eendaagsen

Uitvoering

Doelgroep Bestuurders en leiders in het voortgezet onderwijs.

Inhoud Bob Ravelli en Jan Jutten (Natuurlijk Leren B.V.)

Datum In overleg

Kosten

Het systeem creëert het gedrag. Vaak zijn niet de intenties van de docenten, maar de context waarin deze mensen werken de oorzaak van allerlei problemen: weerstanden, cynisme, gebrek aan betrokkenheid. Leiders zijn systeemdenkers in actie. Ze creëren de systemen waarin leraren die dingen doen die ertoe doen! Goede leiders zoeken niet naar schuldigen, maar werken aan het systeem: de cultuur en de structuur van de school. Tegelijkertijd weten we dat we systemen alleen maar kunnen beïnvloeden als we ze begrijpen. Het doel van systeemdenken is dan ook het beter begrijpen van complexe systemen zodat we ze in positieve zin kunnen veranderen!



In deze cursus leert u: • wat systeemdenken is • waarom u het zou toepassen • hoe u dit kunt doen: de vele werkvormen van systeemdenken op alle niveaus • de taal van systeemdenken Voorbeeld van een maatwerkprogramma:

Dag 1: Inleiding in systeemdenken Wat is systeemdenken? Wat is een systeem? Waarom systeemdenken? Systeemdenken in relatie tot moreel leiderschap. Lineair en cyclisch denken. Welke werkvormen worden er bij systeemdenken toegepast? Oefenen van de basisvaardigheden.

Dag 2: De hulpmiddelen voor de school en voor de klas Werken met gedragspatroongrafieken: theorie en praktijk. Toepassingsmogelijkheden in het team in de klas. Samenhangen, relaties en causale lussen. Oefenen met grafieken en relatiecirkels.

Dag 3: De taal van systeemdenken De taal van het systeemdenken: lineair of cyclisch denken. Waarom een nieuwe taal? Relatie tussen variabelen, versterkende en balancerende causale lussen.

Dag 4: Klassieke systeemverhalen: archetypen deel 1 Speciale causale lussen: archetypen. Leren werken met archetypen aan de hand van casussen uit de school.

Dag 5: Klassieke systeemverhalen: archetypen deel 2 Speciale causale lussen: archetypen. Leren werken met archetypen aan de hand van casussen uit de school.

Dag 6: Symptomen of problemen? De ijsberg Symptomen of problemen? De kracht van de ijsberg. Toepassingsmogelijkheden van dit praktische hulpmiddel. Werken met de ijsberg aan de hand van casussen uit de school.

70


Meer handen voor de klas door scherp in te kopen Doelgroep

Uitvoering

Schooldirecteuren, team/unitleiders en besturen.

AVS i.s.m. Ixion Advies

Inhoud

Datum

Het gemiddelde inkoopvolume van een school bedraagt honderdduizenden euro’s per jaar. Door professioneel in te kopen, zijn besparingen tot 20 procent goed mogelijk.

In overleg

De invoering van de lumpsum dwingt scholen goed te letten op inkoopmethoden en aanbestedingsregels. Zo is een schoolbestuur bij uitgaven boven het drempelbedrag van 193.000 euro verplicht om aan te besteden. Besturen met meerdere scholen hebben vrijwel zeker te maken met Europese aanbestedingsregels. Het scherp inkopen van meubilair, digitale schoolborden maar ook diensten als Arbo en schoonmaak kunnen veel geld opleveren. Bij diensten die direct het primaire proces ondersteunen, gaat het om meer dan geld besparen. Voorbeelden zijn het inkopen van leermaterialen, de personeel- en salarisadministratie, externe begeleiding of Arbodienstverlening. Dan is er vooral behoefte aan een partner die de school kent, innovatief is en pro-actief meedenkt. Een nieuwe start met een zorgvuldig geselecteerde leverancier en heldere contractafspraken over de te leveren kwaliteit, komt direct ten goede aan de kwaliteit en continuïteit van het onderwijs.


Kosten Informatie en inschrijven [email protected]

Wilt u hier meer over weten? De AVS helpt u om samen met de adviseurs van Ixion Advies een professionele inkoopstrategie te ontwikkelen. We ondersteunen u bij al uw (Europese) aanbestedingen. De AVS en Ixion Advies brengen uw wensen en behoeftes, de markt van aanbieders en weten regelgeving samen in een efficiënt aanbestedingstraject. Dankzij onze expertise bespaart u geld en tijd en houdt u meer ruimte over voor uw kerntaken. U krijgt hierdoor partners en leveranciers die goed passen bij uw organisatie.


71


Samen leren van de toekomst: Theorie U in de school Zesdaagse training Uitvoering

Doelgroep Bestuurders en leiders in het voortgezet onderwijs.

Inhoud Bob Ravelli en Jan Jutten (Natuurlijk Leren B.V.)

Datum In overleg



In zijn U-theorie laat Otto Scharmer ons kennismaken met een nieuwe benadering van leidinggeven. Hij laat zien dat veel van de huidige leiders (maar ook wij als individuen) een blinde vlek hebben waardoor veel zaken fout gaan. De oorzaak ligt in het feit dat we wel weten hoe een proces verloopt, maar vaak niet weten wat de diepere bron is van waaruit het proces is ontstaan. De centrale vraag in het U-proces van Otto Scharmer is: welk leiderschap is nodig om een gewenste toekomst te creëren? “The inner place’’ van de leider speelt daarbij de meest centrale rol. In de meeste organisaties leren mensen van het verleden. We kunnen zeker veel leren van succeservaringen en van de fouten die we maken. Maar in een tijd waarin gisteren geen leidraad meer is voor morgen, is deze vorm van leren onvoldoende. Om de omslag te maken van leren van het verleden naar leren van de toekomst doorlopen we de vijf bewegingen van de U. In deze training komen ze uitgebreid aan bod met een praktische vertaalslag naar de school. Het programma:

Dag 1: Inleiding op Theorie U De wortels van het concept. Omgaan met complexe problemen in de school. Leren van het verleden versus leren van de toekomst. Succesvolle veranderingsprocessen. De reis van het U-proces in de school.

Dag 2: Drie stemmen Vijf bewegingen. Vormen van aandacht schenken aan de buitenwereld: van downloaden tot dialoog. De stemmen van het oordeel, het cynisme en de angst. De belangrijke rol van de schoolleider bij het omgaan met deze drie stemmen.

Dag 3: De eerste stappen in het U-proces: naar buiten kijken Externe gerichtheid als kenmerk van de lerende school. Een open mind naar de wereld. De rol van mentale modellen. Hoe de schoolleider (het beste) omgaat met de omgeving.

Dag 4: Verbondenheid met het Zelf en met het Werk Van zelf naar Zelf, van werk naar Werk. De onderkant van de U: “the eye of the needle”. Afleren en leren, achterlaten en toelaten. Leerkrachten helpen loslaten van dingen die dierbaar zijn, maar niet langer dienstbaar.

Dag 5: Inzetten van Theorie U bij schoolontwikkeling en op bestuursniveau De grote betekenis van dit concept bij succesvolle schoolontwikkeling. Werkvormen die ons helpen om mensen te verbinden met zichzelf, met anderen en met de omgeving.

Dag 6: Verkenning van Theorie U in 21 stellingen Vanuit een ander perspectief kijken naar de rijke mogelijkheden van de theorie. Oefeningen om het toe te passen in vele situaties, individueel en collectief.

72


De systeemdenker in actie Een inspirerende cursus voor leidinggevenden

Doelgroep

Uitvoering

Bestuurders en leiders in het voortgezet onderwijs.

Inhoud Complexe veranderingen in onze samenleving maken een voortdurende ontwikkeling van scholen noodzakelijk. Veranderen is niet gemakkelijk: docenten (en leiders) houden vaak vast aan hun zekerheden en gewoonten, er zijn allerlei weerstanden die leiden tot irritaties en onbegrip. Veel schoolmanagers vragen zich dan ook af: Hoe krijg ik mijn mensen in beweging? In deze cursus gaan we samen op zoek naar mogelijkheden om hieraan te werken. Michael Fullan en Peter Senge worden wereldwijd gezien als autoriteiten op het gebied van leidinggeven aan veranderingsprocessen in scholen. Hun werk vormt voor vele leiders een bron van inspiratie. Deze nieuwe cursus is gebaseerd op hun meest recente boeken. Bij het leidinggeven aan een school in de 21e eeuw staan volgens Michael Fullan vijf kerncompetenties centraal: • veel aandacht schenken aan de morele doelen van schoolleiders, leraren en scholen; • inzicht ontwikkelen hoe veranderingsprocessen werken en welke interventies nodig zijn om veranderen daadwerkelijk tot een succes te maken; • ontwikkelen en onderhouden van relaties binnen en buiten de school; • stimuleren van het leren met en van elkaar, onderzoeken en doorbreken van vaste mentale modellen: samen “kennis maken”; • het zien van samenhangen en deze ook voor anderen zichtbaar maken. Speciaal ten behoeve van deze cursus heeft Jan Jutten het boek De systeemdenker in actie, leiding geven in een lerende school geschreven. De inhoud van deze cursus loopt volledig parallel met dit inspirerende boek: elk hoofdstuk uit het boek vormt de basis voor één dag uit de cursus.


Datum In overleg



Voorbeeld van een programma:

Dag 1: Leidinggeven in een snel veranderende wereld Inleiding op de ideeën van Michael Fullan. Succesfactoren bij veranderen van scholen en de daarbij horende kerncompetenties.

Dag 2: Moreel leiderschap De bijdrage van de school aan een betere samenleving: moral purpose. Interne en externe morele doelen van schoolleiders en leerkrachten.

Dag 3: Inzicht in veranderingsprocessen Succesfactoren voor veranderingsprocessen. Ontwikkelen van de professionele cultuur. Omgaan met weerstanden. Het persoonlijke aspect van veranderen.

Dag 4: Ontwikkelen en onderhouden van relaties Leren als een sociaal proces. Communicatie en vertrouwen. Het ontwikkelen van relaties binnen de school en tussen de school en zijn omgeving. Emotionele en spirituele intelligentie.

Dag 5: Leren van en met elkaar Onderzoeken en doorbreken van mentale modellen. De structuur en de cultuur van teamleren. De samenhang tussen willen leren en de morele doelen: waarom doen we dit eigenlijk…?? Investeren in de kwaliteit van communicatie.

Dag 6: Op zoek naar samenhang: systeemdenken Het gevoel van én… én… én… én… De beperkingen van fragmentering. Systeemdenken als hulpmiddel bij het zien van en werken vanuit samenhang binnen de school.


73


De schooldirecteur als piloot

nieuw

Eendaagse

Uitvoering

Doelgroep

FlightDeck Management B.V. i.s.m. Cadenza Onderwijsconsult

Bestuurders, directeuren, rectoren, teamleiders en andere leidinggevenden in het onderwijs.

Data

Inhoud Tijdens deze eendaagse workshop ziet u de overeenkomsten tussen luchtvaart en de school als organisatie. U krijgt inzicht in de relatie tussen (de metafoor van) het vliegen en uw eigen dagelijkse werksituatie. U raakt geïnspireerd door de betekenis en rol van leiderschap voor schoolontwikkeling.

In overleg

Kosten 598 euro (inclusief btw) per persoon voor een eendaagse workshop, inclusief lunch, materialen en vliegen in een echte vluchtsimulator (minimaal 8 deelnemers).


Korte (inspirerende) presentaties en groepsopdrachten zullen tot nadenken stemmen. U vliegt in een fullmotion vluchtsimulator (Boeing 737-800 NG). U kunt kiezen uit de volgende workshops, die we op uw wensen kunnen afstemmen:

Workshop 1: Sturen naar uw bestemming (ook op maat te maken) In deze workshop gaan we in op de vergelijking tussen het vliegtuig als systeem en de school als systeem. U gaat uitwerken welke eindbestemming u voor uw school voor ogen heeft en onderzoekt of in uw eigen organisatiecockpit alles zodanig op orde is, dat u met een gerust hart aan de vliegreis kan beginnen.

Workshop 2: Human factors (ook op maat te maken) In de luchtvaart is het bekend dat leidinggevende kwaliteiten en de persoonlijkheid van de piloot belangrijke factoren zijn, als het gaat om de vraag of een vlucht tot een goed einde gebracht kan worden. We gaan in op de vraag waar u als leidinggevende staat, hoe u de besluitvorming in uw school organiseert en hoe u communiceert met bijvoorbeeld de medewerkers en ketenpartners. Natuurlijk trekken we ook in deze workshop weer de vergelijking met het ‘echte vliegen’.

Workshops 3: Veiligheid (ook op maat te maken) Tijdens deze workshop gaan we in op de vraag wat de beste manier is om crisissituaties te voorkomen, en daar waar dit niet lukt, ermee om te gaan. We doen dit aan de hand van de thema’s: vluchtvoorbereiding door checks, vluchtveiligheid, samenwerking in de cockpit, redundantie en evaluatie. U ontdekt hoe men in de luchtvaart via enkele eenvoudige vuistregels optimale veiligheid nastreeft. En hoe u dit kan toepassen op uw eigen school. De workshops vinden plaats op vliegveld Lelystad.

74


FlightDeck Management B.V. verzorgt ook demonstratiebijeenkomsten. Zie verder: www.flightdeck management.nl


75


Hersenen en leren

nieuw

Eendaagse

Uitvoering

Doelgroep

Truus Römgens (Natuurlijk Leren B.V.) Auteur van Vuurwerk, beter onderwijs door breinkennis

Team/unitleiders en MT-leden. Toelichting doelgroep: leidinggevenden en andere professionals (MT-leden, teamleiders, zorgcoördinatoren, leerlingbegeleiders) die inhoudelijk sturing of vorm geven aan het onderwijs.

Datum 13 maart 2013


Studiebelasting Mag deelnemer zelf bepalen


76

Doel Inzicht krijgen in de wetenschappelijke stand van zaken over de werking van de hersenen en dit kunnen toepassen in de onderwijspraktijk.

Inhoud “In het onderwijs lijkt het wel alsof we een handschoen breien zonder dat we weten hoe een hand er uit ziet!” (Leslie Hart) Eeuwenlang heeft men alleen maar kunnen vermoeden wat er zich allemaal afspeelde in ons brein. Het lag als een geheime schatkamer veilig opgeborgen in onze schedel. Sinds dertig jaar is het mogelijk om met FMRI-scans in het brein van levende personen te kijken. Met name de laatste jaren neemt de kennis over de werking van de hersenen zeer snel toe. Deze kennis zal een enorme impact hebben op onze manier van lesgeven en leidinggeven. Als we beter weten hoe het brein werkt, kunnen we meer betekenen voor kinderen en het team! Tijdens deze studiedag kijken we wat het hersenonderzoek kan betekenen voor ons werk in de klas maar ook op schoolniveau. We besteden aandacht aan de meest recente ontdekkingen en hoe we dat kunnen gebruiken in onze dagelijkse praktijk: • Hersenen werken in spinnen, niet in waslijsten; met name het belang van het toepassen van mindmapping binnen het huidige onderwijs krijgt een neurologische onderbouwing. • Hersenen ontwikkelen zich het beste in samenspel met andere hersenen; belangrijk is dat we kinderen en volwassen niet láten samenwerken maar léren samenwerken.


• Hersenen worden gestimuleerd door uitdaging; hoe werkt dat in de hersenen? Hoe creëer je een rijke uitdagende leeromgeving voor de kinderen en je team? • Hersenen zijn net spieren; ‘use it or lose it’. Indien we onze hersenen niet op de goede manier blijven trainen zullen onze hersenen 'lui' worden en daardoor zullen onze cognitieve mogelijkheden afnemen. • Alleen betekenisvolle informatie wordt vanuit het korte termijngeheugen opgeslagen in het lange termijngeheugen. Op welke manieren kun je invloed uitoefenen op de werking van het geheugen? • De ontdekking van spiegelneuronen; uitgebreide neurale verbindingen ontstaan niet alleen door zélf een handeling uit te voeren maar ook door het kíjken naar diezelfde activiteit. • Samenhang blijven zien, stimuleert begrijpen; door middel van systeemdenken (een visuele taal die oorzakelijke verbanden verduidelijkt) is het mogelijk om steeds te blijven inzoomen en uitzoomen en zo 'the big picture' te blijven zien. • Onveiligheid en stress belemmeren leren en kunnen hersencellen zelfs doden: de noodzaak van een veilige omgeving om te leren, dé basis om te leren. Tijdens de bijeenkomst leggen we steeds de link naar de anatomie van het brein en we maken zeer uitdrukkelijk de koppeling met hoge opbrengsten en boeiend onderwijs in deze tijd.

Vorm Tijdens deze eendaagse krijgt u praktische werkvormen aangeboden om technieken te oefenen met de nieuw opgedane kennis, zodat u die in uw onderwijspraktijk meteen kunt toepassen. De bijeenkomst zelf is zo breinvriendelijk mogelijk opgezet. Datgene wat we leren ten aanzien van het brein zullen we ook tijdens de studiedag toepassen.

Resultaten We leggen steeds de link naar de anatomie van het brein en we maken zeer uitdrukkelijk de koppeling met hoge opbrengsten en boeiend onderwijs in deze tijd.


77

Overzicht

Advies & Coaching

Advies ®

Governance

pag.

• Goed onderwijs, goed bestuur

82

• Policy Governance in de praktijk

82

®

Organisatieontwikkeling

• Commitment en betrokkenheid NIEUW!

84

pag.

• Van IPB naar Personeelszaken ®

®

Personeelsbeleid

93

Medezeggenschap en oudercommunicatie

• De mogelijkheid van medezeggenschap

94

• De eigen invulling

94

• Effectief leiderschap: bewust worden en toepassen van zes onderscheiden leiderschapsstijlen NIEUW!

85

• Ondersteuning bij fusietrajecten

86

• Krimp: kans en kwaliteit

87

®

Ondernemerschap NIEUW!

• Strategieontwikkeling met oog voor de omgeving

88

• Conceptueel denken

88

• Strategische keuzes maken

88

• De mens centraal: Maatschapp elijk verantwoord en duurzaam ondernemen met Strategisch HRM ®

88

Bedrijfsvoering en financiën NIEUW!

• Geldstromen, bedrijfsvoering en verantwoording

90

• Bedrijfsvoering

90

• Is de inrichting van de financiële organisatie van mijn school up to date

90

• Begroten en budgetteren

90

• Verantwoording en verslaglegging

90

• Het vermogen van een schoolbestuur

91

• Risicomanagement

92

• Investeringsanalyses en businesscases

92

• Beleidsrijke prognoses

92

• Verandermanagement

92

78

Coaching pag. • Executive coaching

98

• Loopbaancoaching

99

• Personal coaching • Performance coaching

99 100


 Advies


79

 Advies

Persoonlijk advies Een antwoord op al uw vragen

Als schoolleider heeft u een zware verantwoordelijkheid: u bent de spin in het web van docenten, leerlingen, ouders, partners, bestuur et cetera. U wilt iedereen zo goed mogelijk helpen, maar kan u alles weten? Zit u met een vraag en wilt u daarover van gedachten wisselen met een adviseur? Heeft u een specifieke vraag voor uzelf of uw organisatie? Dan kunt u bij de AVS terecht voor een adviesgesprek of -traject. De adviseur zoekt samen met u naar een antwoord, ondersteunt u bij de oplossing van het probleem. Persoonlijke ondersteuning, wat wilt u nog meer?

Het is onze passie en opdracht om het beste uit uw mensen en daarmee ook uit uw organisatie te halen. Onze interventies zijn erop gericht uw organisatiedoelen te verbinden met de wensen en potenties van medewerkers. Zonder dat we de touch met de werkvloer uit het oog verliezen. Organisaties zijn succesvol als er een optimale afstemming is tussen organisatiedoelen en de talenten/kwaliteiten van medewerkers. Tijdens vernieuwings- en veranderingstrajecten is zo’n afstemming van groot belang. U wilt immers voldoende draagvlak en medewerkers die meegroeien met de organisatie. Bij deze processen begeleidt en ondersteunt de AVS niet alleen teamleden, maar ook directies en besturen en fungeren we als motivator en inspirator. Onze adviseurs houden de grote lijnen in de gaten zonder de details uit het oog te verliezen. Ze komen daar waar het kan met kant-en-klare oplossingen en daar waar het moet met op maat gesneden oplossingen. Zodat uw medewerkers de verandering als een natuurlijk proces beschouwen. Wij brengen én de spelers én de omgeving voor u in kaart. Wat beïnvloedt de verandering, wie beslist over wat, wie zorgt voor legitimering en wie is eigenlijk de eigenaar? U krijgt een goed beeld van de sterke en zwakke kanten van uw schoolorganisatie en van de kansen en bedreigingen. U krijgt zo op een heldere en praktische manier de juiste handvatten om een nieuwe koers te varen. Samen met u herformuleren wij uw probleemstelling en zoeken de best passende aanpak daarbij.

80


Werkwijze De AVS werkt met een interdisciplinair team, met veel ervaring en deskundigheid. Voor u kunnen we een doeltreffende sparringpartner zijn: we stellen de juiste vragen en lokken antwoorden uit, brengen nieuwe gezichtspunten naar voren en kunnen diverse interventies voor u inzetten. Onze werkvormen zijn vernieuwend, verrassend en inspirerend. Onze persoonlijke benadering uit zich in resultaatgerichtheid en gedrevenheid. Het werkt als volgt. Aan de hand van een wederzijds vrijblijvend gesprek bespreken we uw vragen en wensen. Afhankelijk van de vraagstelling en mogelijkheden van uw organisatie stellen we samen met u een aanpak op. Deze aanpak kan betrekking hebben op de strategie van de school/scholen, op veranderingen die u wilt doorvoeren, de implementatie, de ontwikkeling naar een meer professionele cultuur of wat uw wensen ook maar zijn.

Waar kunt u ons voor vragen? • • • • • • • •

Governance Medezeggenschap & oudercommunicatie Personeelsbeleid (IPB) Passend onderwijs Leiderschap Mediation en conflictbemiddeling Organisatieontwikkeling Onderwijskundig beleid

We stemmen regelmatig de voortgang met u af en bespreken de resultaten. Ook na de uitvoering houden we de vinger aan de pols en bieden we nazorg. Al onze adviestrajecten gaan op basis van offerte. We maken geen onderscheid in doelgroep: elke medewerker die aan de school verbonden is, van rector of directeur tot (ambitieuze) docent, kan persoonlijke ondersteuning aanvragen. Wilt u meer weten of wilt u een gesprek met een van onze adviseurs? Neem dan contact op met de AVS via Margriet van Ast, tel 030-2361010, e-mail: [email protected]

Advies

81

 Governance

 Advies

Goed onderwijs, goed bestuur De invulling van het takenpakket van het College van Bestuur (CvB) of de Centrale Directie (CD), de verdeling van de taken en de verhouding met de Raad van Toezicht/het bestuur vraagt om heldere afspraken, zodat iedereen weet wat zijn of haar taken en bevoegdheden zijn. U wilt uw besturingsmodel vormgeven volgens de principes van Policy Governance®.

Policy Governance® in de praktijk Om besturen en raden van toezicht beter te laten functioneren binnen organisaties ontwikkelde dr. John Carver het Policy Governance Model. Dit model wordt in Nederland, ook in het onderwijs, steeds meer toegepast. Het biedt een compleet instrumentarium voor bestuur en toezicht en is daarmee uniek. De principes van het Policy Governance Model zijn niet alleen van belang voor de relatie tussen het bestuur/de bestuurder en de Raad van Toezicht. Juist ook in de relatie tussen het bestuur / de bestuurder en het (midden)management zijn vraagstukken van aansturing en

verantwoording aan de orde van de dag. Daarbij speelt ook wat volgens de directieleden een redelijke interpretatie is van de op bestuursniveau geformuleerde beleidsuitspraken. Thema’s als coördinatie, verantwoordingsrapportages, de inrichting van het overleg, horizontale en verticale verantwoording, te behalen doelen en de kaders waarbinnen te handelen staan daarbij centraal. De AVS adviseert en begeleidt bij het formuleren van beleidsuitspraken en de implementatie van het Policy Governance Model en bij de vertaling naar alle niveaus binnen de organisatie.

Contactpersoon Carine Hulscher-Slot, via [email protected]

c a r i n e h u l s c h e r - s l o t: “ l e i d e r s c h a p g a at o m pa s s i e e n v e r t r o u w e n ”

82


 Governance

Advies

83


 Advies

Commitment en betrokkenheid

nieuw

Docenten zijn vaak enorm betrokken bij hun leerlingen. Jonge mensen begeleiden naar het verwerven van competenties, hun enthousiasme zien, meegenieten van hun successen en hun teleurstellingen helpen verwerken. Het is de basis van hun motivatie. Maar het werk in een school is ook weer niet altijd gemakkelijk. Leerlingen kunnen het docenten ook moeilijk maken en dan is het werk vermoeiend. Allerlei gedoe van de organisatie eromheen wordt dan makkelijk teveel van het goede en weerstanden kunnen ontstaan. Het commitment aan de organisatieontwikkeling kan onder druk komen te staan. Weerstanden en gebrek aan betrokkenheid kunnen dan de kop opsteken. Hoe is dit te voorkomen en, als het zover is, hoe is dit tij te keren?

Leiding geven aan veranderingen is niet altijd gemakkelijk. Voor je het weet gaan mensen op hun eigen standpunten staan en wordt het gemeenschappelijke doel van de ontwikkeling uit het oog verloren. Iedereen ziet alleen nog maar zijn eigen werk, stelt zijn eigen prioriteiten, ziet zijn eigen belangen en zorgen. Teleurstelling is het gevolg en onbegrip over en weer. Dan is het goed stil te staan en pas op de plaats te maken. Welke ontwikkelingen heeft de organisatie doorgemaakt? Hoe zijn de mensen in de organisatie daarmee omgegaan? Wat staat de organisatie nog te wachten en hoe kijken de mensen daar tegenaan? Er komt een toenemende stroom aan veranderingen op mensen af. Dit vraagt van de leidinggevenden kennis van veranderkunde, van goede veranderingsmodellen, om de veranderingen te kunnen plannen en managen. Buitengewoon belangrijk onderdeel van veranderen is het bewaren van het commitment en de betrokkenheid bij iedereen. Er zijn mogelijkheden om organisaties responsiever te maken voor verandering en het commitment te behouden. Volgens de nieuwste ontwikkelingen in Organisation Development vraagt dit een centrale plaats voor de medewerker in het veranderingsproces. Ervaringen van de medewerker zijn te beschouwen op de vier gebieden: gedrag, emotie, cognitie en fysiek. Volgens sociaal constructivistische principes zijn communicatie hierover en samen werken aan de verandering tussen de leiding en de medewerkers de belangrijke aspecten van succesvol verandermanagement, waarbij betrokkenheid en commitment overeind blijven. Deze veranderingsbenadering is gebaseerd op het kijken naar een organisatie als een levend organisme in plaats van een machine. Het combineert een humanistische benadering met effectiviteit om de verandering succesvol te doen zijn.

84

Het traject maakt bewust van de nieuwste ontwikkelingen in Organisation Development. We ervaren hoe u als leidinggevende bij veranderprocessen gebruik kan maken van sociaal constructivistische principes. Hoe u de humanistische benadering gebruikt om de organisatie effectiviteit te verbeteren, terwijl het commitment toeneemt. Tegelijkertijd ontstaat meer zicht op welke vaardigheden verder kunnen worden ontwikkeld om effectief leiding te kunnen geven aan verandering. Er zijn verschillende mogelijkheden om hiermee aan de slag te gaan: voorbereiden/uitvoeren van een studiedag in managementteams, training voor deelnemers om vaardigheden te oefenen. Voor algemene directie met het hele directieteam en/of voor een directeur met de teamleiders. Contactpersoon Jacqueline Kenter, via [email protected]



Effectief leiderschap: bewust worden en toepassen van zes onderscheiden leiderschapsstijlen

nieuw

Er is veel te doen om opbrengsten te verbeteren en het onderwijs effectiever te organiseren. De ene schoolleider slaagt hier beter in dan de andere. Hoe komt dat? Wat doen effectieve schoolleiders? Onderzoek laat zien dat er zes verschillende leiderschapsstijlen zijn te onderscheiden. Effectieve schoolleiders kunnen flexibel schakelen tussen deze zes stijlen. In plaats van een stijl te kiezen die het best past bij hun persoonlijkheid, doen deze leiders iets anders. Zij vragen zich af welke stijl het best past bij de gegeven situatie.

Leiderschap heeft grote invloed op cruciale interne factoren. Ze vormen het klimaat van een schoolorganisatie: · De flexibiliteit van het team om zich te ontwikkelen en nieuwe dingen uit te proberen; · Hun verantwoordelijkheidsgevoel naar de organisatie; · De standaarden die ze nastreven; · De nauwkeurigheid waarmee ze prestatiefeedback zoeken en passende beloningen; · De duidelijkheid die ze hebben over de visie, de missie en de waarden van de organisatie; · De mate waarin er commitment is aan het doel van de organisatie. Leiders die deze factoren positief beïnvloeden, hebben betere resultaten dan de leiders die dat niet doen.

helpen de effectiviteit te verhogen. Tegelijkertijd is er dan ook meer zicht op welke vaardigheden verder kunnen worden ontwikkeld om flexibel te kunnen schakelen tussen de zes stijlen. Afhankelijk van de soort stijl die verder moet worden ontwikkeld, zijn er verschillende mogelijkheden om hiermee aan de slag te gaan: voorbereiden/uitvoeren van een studiedag in managementteams, training voor deelnemers om vaardigheden te oefenen en uit te proberen; coaching; persoonlijk leiderschap ontwikkelen. Voor algemene directie met het hele directieteam en/of voor een (afdelings)directeur met de teamleiders. Contactpersoon Jacqueline Kenter, via [email protected]

Het traject maakt bewust van de zes leiderschapsstijlen en onze voorkeursstijlen. Aan de hand van oefeningen met de andere stijlen ervaren we wat het effect van de andere stijlen is en hoe ze kunnen

Advies

85


 Advies

Ondersteuning bij fusietrajecten Uw organisatie moet een structurele samenwerking aangaan met een andere organisatie. Wellicht ligt er de noodzaak tot een fusie van scholen of tussen besturen.

Wanneer u de volgende vraagstukken herkent, kan de AVS u van dienst zijn: • Hoe biedt u een traject aan waarin uw wensen centraal staan, waarin zorgvuldig naar de kracht en mogelijkheden van uw organisatie wordt gekeken? • Hoe krijgt u een transparant gericht proces, waarin u met SMART afgebakende stappen het einddoel bereikt? • Hoe kunt u de kracht van beide organisaties waarborgen binnen de kracht van het geheel? • Hoe kunt u de menselijke maat in een veranderingsproces respecteren en toch het beoogde eindresultaat waarborgen? • Hoe houdt u zicht op de randvoorwaarden en samenhangende patronen? • Hoe kunt u de risico’s op een gedegen manier in beeld brengen en wegnemen? • Welke mogelijkheden en middelen zijn er om inzicht bij betrokkenen te creëren met het daarbij behorende draagvlak en commitment?

86

Ondersteuning bij fusietrajecten houdt in dat een ervaren AVSadviseur onafhankelijk, gedegen en doelgericht het proces richting een fusie of samenwerking begeleidt. Uw wensen staan centraal in dit traject, waarin u samen met de adviseur zorgvuldig naar de kracht en mogelijkheden van uw organisatie kijkt. Mogelijke opbouw en inhoud van het traject: • Verkenningsfase – de relatie tussen de samenwerking en de strategie • Doelstellingfase – van meerwaarde naar concrete doelen • Vitale keuzes maken op vorm en inhoud • Uitwerkingsfase – ontwerp en werkbaarheid • Integratiefase (inbedding)




Krimp: kans en kwaliteit Uw organisatie wordt geconfronteerd met dalende budgetten en vermindering van het aantal leerlingen. Krimp in het onderwijs is een actueel thema. De oorzaken van vermindering van het budget en van het leerlingenaantal zijn divers, verschillen per regio en per onderwijssector.

Bij de begeleiding van onderwijsinstellingen en -organisaties in krimpsituaties gaat het om het zoeken naar een adequate oplossing, om te zoeken naar kansen en het behouden van de kwaliteit. Dit gebeurt uiteraard in nauw overleg met de opdrachtgever. Een ervaren AVS-adviseur begeleidt doelgericht het proces om van krimp een kans te maken. Wij verzamelen relevante gegevens, analyseren deze en beoordelen de mogelijkheden op basis van weten regelgeving. Wij geven onafhankelijk advies binnen de bestaande mogelijkheden en zoeken daarbij ook naar out of the box scenario’s.

• Bespreking van de resultaten van deze stappen met de eindverantwoordelijke(n); • Het aanbieden van een toekomstplan inclusief aanbevelingen; • Invoering van het toekomstplan en procesbegeleiding.

Wij leveren, in overleg met de opdrachtgever, een contextueel gebonden concept voor de inrichting van een passende organisatie(structuur). Contactpersonen Carine Hulscher-Slot, via c.hulscher @avs.nl en Pieter Kuit, via [email protected]

Daarbij is een aantal stappen te onderscheiden: • Het in kaart brengen van de uitgangspunten van de verschillende stakeholders; • Een analyse van de beschikbare gegevens en het stellen van een diagnose; • Het in kaart brengen van risico’s die aan te nemen besluiten zijn verbonden; • Het aanbieden van oplossingsrichtingen en scenario’s, voorzien van consequenties: daarbij gaat het om oplossingen en consequenties op het niveau van financiën, personeel, onderwijskundige concepten, het kind, huisvesting en de rechtspersoon. Daarnaast staan wij stil bij de sociologische en geografische aspecten, inclusief de cultuur van de omgeving, de wijk of het dorp en de implicaties met betrekking tot weten regelgeving;

pieter kuit: “wie iets wil doen vindt een middel, wie niets wil doen vindt een excuus”

Advies

87

 Ondernemerschap

 Advies

Strategieontwikkeling met oog voor de omgeving

nieuw

Om te excelleren in een voortdurend veranderende omgeving is een vooruitziende blik en een duidelijke strategische koers noodzakelijk. Van de start van een nieuwe school tot en met een fusietraject of de invoering van Passend onderwijs, telkens wordt uw strategisch denkvermogen op de proef gesteld.

De veranderende rol en de dagelijkse realiteit van de onderwijsondernemer (schooldirecteur, bestuurder) kenmerken zich meer en meer door onvoorziene uitdagingen en ontwikkelingen in het team, de omgeving, bij de partners en in complexe regelgeving. De volgende vragen zijn van belang bij het bepalen van een strategische koers: • Wat gebeurt er om ons heen? • Welke weten regelgeving gaat betekenis voor ons krijgen? • Welke trends doen zich voor in onze omgeving? In onze wijk? In onze gemeente? • Hoe verloopt de leerlingontwikkeling? • Welke gevolgen heeft ICT voor ons onderwijs? • Welke trends doen zich voor in de arbeidsmarkt? • Wat zijn veranderende behoeften en vragen van onze klanten?

Conceptueel denken Uitgaande van uw visie, is een heldere en tastbare strategie hét fundament van uw ‘onderwijsonderneming’. Realiseert u deze heldere visie in een veilige omgeving, dan is de strategie bovendien richtinggevend voor uw medewerkers en daarmee uw succes. Hoe komt u tot een passende strategie, hoe duidt u deze strategie en hoe formuleert u de strategie zo dat er draagvlak voor ontstaat? De AVS kent de omgeving en de uitdagingen van onderwijsondernemers goed. Met gebruikmaking van diverse denkmodellen zoekt u met ervaren AVS-adviseurs de passende strategie en oplossingsrichting in diverse situaties. Strategie vraagt bovendien om permanente en bewuste aandacht. Steeds komen er nieuwe kansen en bedreigingen voorbij die aanzetten tot het herijken van uw plannen. De AVS-adviseur leert u – door conceptueel denken – constant oog te hebben voor uw strategische koers.

88

Strategische keuzes maken AVS-adviseurs faciliteren uw denkproces. Indien nodig brengt de adviseur relevante externe ontwikkelingen in kaart. Hij of zij helpt u de implicaties van deze externe ontwikkelingen te vertalen naar uw eigen organisatie. De AVS zet u aan tot denken in alternatieven en scenario’s om zo te komen tot effectieve strategische afwegingen en een heldere toekomstvisie. De strategie overstijgt het niveau van de diverse vakgebieden die de onderwijsorganisatie kent (personeelsbeleid, financiën, kwaliteitsbeleid, huisvesting et cetera). U kunt pas gaan investeren op specifieke terreinen wanneer u uw koers heeft bepaald, en wanneer u uw strategische keuzes voor uzelf en naar uw organisatie, uw team en uw stakeholders toe kunt uitleggen en verantwoorden.

Contactpersonen Carine Hulscher-Slot, via [email protected] en Ruud de Sain, via [email protected]

De mens centraal: Maatschappelijk verantwoord en duurzaam ondernemen met Strategisch HRM De kredietcrisis, milieuproblemen, de concurrentiepositie, de verruwing van de samenleving… Bedrijven en scholen zoeken naar antwoorden op deze problemen, zoeken naar manieren om tegenwicht te bieden tegen ad hoc denken en korte termijn winst, proberen een andere richting op te gaan. Waar kan dat effectiever dan in een school, waar de basis wordt gelegd voor de toekomst? Hoe kunnen we maatschappelijk verantwoord ondernemen en tegelijkertijd goede opbrengsten realiseren? Hoe voorkomen we dat er allerlei goedbedoelde acties worden gestart, die vervolgens snel verzanden, zoals afvalopruimacties of fair-trade koffie in de koffieautomaat? We gaan weer over tot de orde van de dag en het initiatief zakt in. Tot er weer iemand op staat en er een nieuwe actie op touw wordt gezet.


 Ondernemerschap

Hoe kunnen we deze actie-energie duurzaam en echt onderdeel laten zijn van maatschappelijk verantwoord ondernemen? Wat is maatschappelijk verantwoord ondernemen? Duurzaam ondernemen is toekomstgericht en vraagt nadenken over wat de school wil nalaten. Wat wilt u dat mensen rond duurzaamheid over de school zeggen als ze de school verlaten?

Er zijn verschillende mogelijkheden om hiermee aan de slag te gaan: voorbereiden/uitvoeren van een studiedag in managementteams; training voor deelnemers in het maken van strategisch beleid; coaching; Dit adviestraject is geschikt voor een algemene directie met een heel directieteam of een (afdelings)directeur met teamleiders. Contactpersoon Jacqueline Kenter, via [email protected]

Als dat eenmaal duidelijk is, vraagt dat een strategisch beleid. Alleen een strategisch beleid voorkomt dat acties verwateren. Een beleid, gedragen door de mensen die de school vorm geven. Omdat de mens immers centraal staat in het onderwijs. Strategisch beleid maken is een vaardigheid volgens een transparant stappenplan. Te beginnen met strategieplanning, waarin thema’s, maatstaven en streefwaarden over de visie worden geformuleerd, met een financieel budget. Daarna de afstemming in alle bouwen; de planning van processen; de uitvoering. Vervolgens controle en leren, testen en aanpassen met de kwaliteitscyclus: Plan Do Check Act.

Advies

89

 Bedrijfsvoering en financiën

 Advies

Geldstromen, bedrijfsvoering en verantwoording

nieuw

U zit met bedrijfsvoeringvraagstukken, bijvoorbeeld over het inrichten van de planning- en controlcyclus, het opstellen van meerjarenbegrotingen, het volgen van de realisatie of het afleggen van verantwoording. U wilt de financiële situatie van uw school of scholenorganisatie doorlichten. Wat zijn de financiële gevolgen van een ander onderwijsconcept? Of misschien is de behoefte praktischer van aard en wilt u de periodecijfers doornemen met een ‘critical friend’, een jaarverslag opleveren dat voldoet aan de nieuwe eisen, het eigen vermogen onderbouwen, of een beleidsrijke leerlingenprognose formuleren.

Vragen die met de financiële huishouding en de verantwoording daarvan te maken hebben, zijn doorgaans breed en per school of onderwijsorganisatie verschillend. De AVS beschikt over de expertise om u op diverse terreinen te adviseren en ondersteunen. Nieuwe regels voor en eisen aan financiële verslaglegging en verantwoording vragen veel van de (locatie)directeur/rector, zowel op locatie- als bovenschools niveau. Daarom adviseert de AVS op de volgende terreinen:

heeft, is sterk afhankelijk van de inrichting van uw financiële organisatie. Wordt u bij de opstelling van de jaarlijkse begrotingen (jaarbegrotingen en meerjarenbegroting) goed ondersteund? Heeft u gedurende het jaar continu goed zicht op de uitputting van uw budgetten en zijn potentiële financiële risico’s goed afgedekt? Of wordt u naar uw gevoel toch te vaak overvallen door financiële tegenvallers, is uw vertrouwen in uw financieel beheer afgenomen en verloopt de jaarlijkse verantwoording naar bestuur of Raad van Toezicht moeizaam?

Bedrijfsvoering Om de onderwijsdoelen te realiseren is een adequate bedrijfsvoering op álle gebieden noodzakelijk. Dus naast een goede planning- en controlcyclus, moet een schoolleider ook beleid formuleren en instrumenten hanteren voor financiën, huisvesting, personeel, organisatie, materieel (inkoop), marketing & communicatie en ICT. De activiteiten die uit dit beleid voortkomen, neemt u op in een (meerjaren)begroting: het plandocument. Tijdens het activiteitenjaar houdt u de vinger aan de pols via een aantal ken- en stuurgetallen. Daarmee kunt u ook tussentijds een managementrapportage opstellen, die dus niet alleen over de boekhouding gaat. Jaarlijks verantwoordt u de gerealiseerde activiteiten en doelen in een jaarverslag (horizontale en verticale verantwoording) en evalueert u het beleid. De AVS staat u graag terzijde bij het realiseren van deze integrale benadering. Ook als u op delen van de planning- en controlcyclus hulp zoekt, kunt u een beroep doen op één van onze adviseurs.

Is de inrichting van de financiële organisatie van uw school up to date? Met name binnen relatief grotere onderwijsinstellingen kennen we vanuit de governance code een duidelijke formele verdeling van taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden. Beginnend bij het onderwijzend personeel, teammanagers, schoolleiders en uiteindelijk het bestuur en de raad van toezicht. Op elk niveau is hierbij in meer of mindere mate ook sprake van een financiële verantwoordelijkheid, gekoppeld aan de primaire verantwoordelijkheid van de functie. De mate waarin u als bestuur of (locatie)directeur/rector het financiële reilen en zeilen van uw organisatie onder controle

90

Onze adviseurs helpen u graag om dit vertrouwen te optimaliseren. De adviseurs van de AVS hebben ruime ervaring en expertise ten aanzien van het financieel functioneren van kleine en grote onderwijsinstellingen. Na een compacte doorlichting, brengen zij samen met u het functioneren, de huidige en de gewenste inrichting van uw financiële functie in kaart en begeleiden u bij het doorvoeren van verbeteringen. Coaching rondom de belangrijke financiële ijkmomenten (begroting, tussentijdse rapportages en verantwoording) behoort hierbij vanzelfsprekend ook tot de mogelijkheden.

Begroten en budgetteren In de praktijk blijkt dat veel directeuren/rectoren problemen hebben met het opstellen van de beleidsrijke meerjarenbegroting. U heeft bijvoorbeeld een beleidsplan (schoolplan), maar hoe maakt u daar een (meerjaren)begroting bij? Hoe neemt u investeringen op in zo’n begroting? Kan uw formatieplan er ook onderdeel van uitmaken? En het groot onderhoud of uitbreiding van het gebouw? De AVS kan u ondersteunen en begeleiden bij de opstelling van de noodzakelijke begrotingen. Zie ook de eendaagse training ‘Leren begroten en budgetteren’, School for Leadership pagina 14.

Verantwoording en verslaglegging In 2008 zijn de regels omtrent de jaarverslaglegging gewijzigd. Hoe moet uw nieuwe jaarverslag eruitzien? Wat moet er minimaal in? Wie leest dat eigenlijk allemaal? En moet u met al die verschillende lezers rekening houden? De AVS biedt ondersteuning aan bij het invoeren van zowel horizontale als verticale verantwoording in uw onderwijsorganisatie.



Zie ook de eendaagse training ‘Verantwoording en verslaglegging’, School for Leadership pagina 15.

Het vermogen van een schoolbestuur Schoolbesturen worden geacht beleid te hebben geformuleerd op hun vermogen. Waarvoor is het bedoeld, wat is de omvang ervan en wat zijn de risico’s? Ook het niveau van de voorzieningen speelt hierbij een rol. De commissie Don heeft over dit vermogensbeleid eind 2009 advies uitgebracht. Onder andere accountants van Price Waterhouse Coopers ontwikkelden een denkmodel om de omvang van het eigen vermogen te kunnen onderbouwen. Daarbij wordt de waarde van de vaste activa, de afschrijvingen, de risico’s en het (weerstands)vermogen betrokken. De uitvoerige aandacht van de AOb voor het onderwerp ‘Hoe rijk is mijn schoolbestuur?’ heeft veel onrust bij bestuurders veroorzaakt, omdat ze niet zo goed wisten hoe ze met de vragen hierover om moesten gaan. Sinds 1 januari 2010 is een nieuwe regeling Beleggen en Belenen van kracht geworden. Wat zijn hiervan de gevolgen voor het liquiditeitsbeheer? Een adviseur helpt een schoolbestuur de diverse balansposten goed in kaart te brengen: de onderbouwing en omvang van de (vaste) activa, het weerstandsvermogen, de omvang van de diverse voorzieningen en uw liquiditeitsbeheer. Waar liggen de (financiële) risico’s en hoe kunt u daarmee omgaan?

Advies

Risicomanagement Financiële tegenvallers kunt u niet alleen voorkomen door een goede borging van uw planning en control structuur (begroting, tussentijdse rapportages en verantwoording). Als directeur of bestuurder moet u ook een goed gevoel ontwikkelen voor de risico’s waar uw onderwijsorganisatie mee te maken kan krijgen. Zo kunt u hierbij denken aan de effecten van onverwachte schommelingen in uw leerlingaantallen of van beleidswijzigingen vanuit het rijk met directe effecten op de bekostiging. Ook de gevolgen voor onderwijs en financiën voortkomend uit personele aangelegenheden zijn van belang. Het spreekt natuurlijk voor zich dat u financiële risico’s of risico’s in de uitvoering zoveel mogelijk probeert te beperken. Bij het beperken of beheersen van uw risico’s kunt u denken aan: • Zorg dragen voor voldoende eigen vermogen om tegenvallers op te vangen (natuurlijk binnen de kaders van de commissie DON); • Zorg dragen voor een actief risicobewustzijn in uw organisatie; • Zorg dragen voor borging van de continuïteit van het onderwijs; • Zorg dragen voor borging van de continuïteit van de voorzieningen (huisvesting); • Actief managen van de mogelijke negatieve effecten van bepaalde risico’s. Kortom, het zo optimaal mogelijk beperken van de (financiële) gevolgen van de risico’s ten aanzien van uw beleid en uitvoering. Risicobeheer is geen eenmalige gebeurtenis, maar een actief en integraal deel van uw jaarlijkse planningscyclus. Risicomanagement

91


dient dan ook onderdeel uit te maken van het financieel management van een professionele onderwijsorganisatie. Elke onderwijsorganisatie is echter uniek en kent een eigen risicoprofiel. De adviseurs van de AVS ondersteunen u graag bij het inzichtelijk krijgen van uw specifieke risico’s, bij het afdekken van deze risico’s en bij het invoeren en borgen van een voor uw organisatie functioneel passend risicobeheer.

Investeringsanalyses en business cases Met de komst van lumpsumfinanciering is het investeringsrisico duidelijk verschoven van het rijk naar de individuele onderwijsinstellingen of het bovenschools bestuur. Grootschalige investeringen (ICT / inrichting en meubilair / huisvesting) vragen dan ook om een gedegen afweging vanuit een langetermijnperspectief en vermogensbeheer (solvabiliteit en liquiditeit). Vragen waar u als schoolleider of bestuurder voor komt te staan, zijn onder andere: - Passen de kapitaallasten van deze investering wel in de begroting (nu en in de toekomst)? - Welke risico’s zijn hierbij aan de orde? - Welk effect heeft dit op onze vermogenspositie? - Kunnen we wellicht beter huren in plaats van kopen? - Wegen de baten wel op tegen deze lasten? - Tast ik met deze investering de lange termijn financiële duurzaamheid van mijn organisatie niet aan? Kortom, is het verstandig en kan het? De adviseurs van de AVS hebben ruime ervaring en expertise ten aanzien van het begeleiden van deze vorm van besluitvorming en van het opstellen van integrale business cases (beleid en financiën). Zij begeleiden u graag in zowel de voorbereiding van de besluitvorming, alsook in de monitoring van de uitvoering (opzet en borging van projectcontrol). projectcontrol

Beleidsrijke prognoses Scholen hebben behoefte aan (meerjaren) leerlingenprognoses. Nu al is er sprake van significante leerlingenteruggang in diverse delen van Nederland (Limburg, Achterhoek, Groningen, Friesland, Zeeland). Op grond van CBS-cijfers is te voorzien dat binnen ongeveer acht jaar deze terugloop een landelijke ontwikkeling is. De gevolgen zijn ingrijpend en werken door op terreinen van het onderwijsaanbod binnen de gemeente (scholen sluiten of fuseren): van bekostiging, behoefte aan personeel, huisvesting en inrichting (vervanging meubilair en OLP).

92

 Advies

De gemeente maakt vrijwel altijd gebruik van een door de VNG ontwikkeld prognosemodel. Dat model kent zijn beperkingen, dus in sommige situaties is het verstandig om de gemeente met een eigen prognose tegemoet te treden. Ook voor interne sturing is een betrouwbare prognose onmisbaar. De omvang van de rijksvergoeding is er direct van afhankelijk en u kunt er het aantal leerkrachten dat op de school nodig is mee ramen. Het aantal groepen leerlingen kan ermee worden bepaald. Het is dus belangrijk om over betrouwbare prognoses te beschikken. Een adviseur kan u helpen bij het opstellen van een beleidsrijke prognose van elk van uw scholen op basis van de leeftijdsopbouw per school(locatie) en de gemeentelijke en CBS-prognose. Het resultaat is een beleidsadvies over uw personeel en huisvesting.

Verandermanagement Het leidinggeven aan een onderwijsorganisatie, betekent leidinggeven aan professionals. Als alles goed gaat, kan het de mooiste baan zijn van de wereld, maar als ombuigingen of aanpassingen in beleid nodig zijn, zijn deze veranderingsprocessen vaak erg taai en moeizaam. Ondanks het feit dat menig schooldirecteur of bestuurder zich bekwaamd heeft in het aansturen en begeleiden van deze veranderingsprocessen, is het soms raadzaam om externe coaching of ondersteuning te zoeken. Zeker daar waar het veranderingen betreffen in de bedrijfsvoering met directe of indirecte implicaties voor het onderwijs, is het cruciaal de juiste toonzetting en verhouding te vinden tussen enerzijds uw basisproces (en de eigenstandige verantwoordelijkheid hierin van uw leerkrachten en anderzijds uw ondersteunend proces. Vanuit hun vakinhoudelijke achtergrond en expertise bestaat bij de adviseurs van de AVS zeer ruime ervaring in het aansturen, begeleiden of coachen van veranderingsprocessen. Graag werken wij samen met u en betrokken medewerkers zowel inhoudelijk als procesmatig toe naar de beoogde en gewenste verandering in uw organisatie.

Contactpersonen John G. de Leeuw, via [email protected] en John Stadens, via [email protected]



Van IPB naar Personeelszaken

“We hebben alle beleidsstukken en protocollen klaar, iedereen weet ervan, toch gaat onze gesprekkencyclus niet draaien. Dit is lastig met de functiemix toekenning.” “Onze teamleiders zijn volgens mij onzeker over het voeren van beoordelingsgesprekken.” “Dossiervorming van ons personeel vindt niet plaats. Als er iets gebeurt, sta ik als leidinggevende met lege handen.” “Hoe belangrijk zijn die SBL-competenties nu eigenlijk en wat moet ik ermee?”

Herkent u deze uitspraken? Het belang van een goed personeelsbeleid staat voor iedereen als een paal boven water. Toch staan zowel directeuren als rectoren vaak voor de haast onmogelijke opdracht om iedereen zover te krijgen er hun kostbare tijd aan te besteden. Maar personeelsbeleid is niet iets dat ‘erbij komt’. Het is één van de hoofdtaken van een directeur. De SBL-competenties komen overeen met een landelijk vastgesteld competentieniveau waaraan bevoegde docenten moeten voldoen. Voor zowel de werkgever als de werknemer moet er een individueel dossier opgebouwd worden. Voor de werkgever is dit onmisbaar voor goed personeelsbeleid. En voor de werknemer moet dit leiden tot een bekwaamheidsdossier. Wilt u samen met uw collega-leidinggevenden eens kijken naar de stand van zaken van het personeelsbeleid binnen uw organisatie. Is het voor verbetering vatbaar? Meestal wel, dus gaat u tijdens dit traject meteen aan de slag met het opzetten van een goed personeelsbeleid. Dat wil zeggen: het beleid is helder, de benodigde protocollen zijn aanwezig en iedereen is overtuigd van de noodzaak. Vervolgens zorgt u ervoor dat het een integraal onderdeel van uw werk wordt. De/uw leidinggevenden zien het niet meer als ‘project’, en als extra tijdsinvestering, maar hebben van de gesprekkencyclus, de competenties en de dossiervorming een onderdeel van hun dagelijkse werk gemaakt. De inhoud van dit traject is helemaal afhankelijk van de fase waarin uw school zich bevindt op het gebied van IPB. Van de startfase waarin u nog overtuigd moet worden van het nut en noodzaak van een goed IPB-beleid tot het moment waarop u keuzes moet maken en het beleid moet opstellen. Van het beheersen van de (gespreks) technieken tot ondersteuning bij de uitvoering.

Advies

In dit adviestraject kan aan de orde komen: • gesprekkencyclus (pop-, functionerings- en beoordelingsgesprekken); • gesprekstechnieken; • personeelsbeleidsplan; • de functiemix; • SBL-competenties; • dossiervorming en personeelsadministratie. Het advies kan uitmonden in een studiedag of een tweedaagse training, waarin we beoordelings- en functioneringsgesprekken kunnen trainen met behulp van een professioneel acteur. Na een gezamenlijke analyse van de stand van zaken binnen uw school/ scholen, kiezen we de meest geschikte vorm. De training geven we meestal in een conferentiecentrum naar keuze. Uw wensen staan centraal: de inhoud stellen we per training samen en kan zelfs per schoolteam of directeur verschillen. Individuele begeleiding van leidinggevenden tijdens of na de training behoort tot de mogelijkheden. Onze adviseurs en gecertificeerde coaches ondersteunen de leidinggevenden op het gebied waarop zij ondersteuning nodig hebben. Contactpersonen Tom Roetert, via [email protected] en Bob Ravelli, via [email protected]

93

 Medezeggenschap en oudercommunicatie

 Advies

De mogelijkheden van medezeggenschap U vraagt zich af hoe de GMR en de MR goed kunnen functioneren, hoe u het beste kunt samenwerken en wat daarvoor de regels zijn in het kader van de Wet Medezeggenschap op scholen (WMS). U wilt zich bezinnen op de positie van de medezeggenschapsraad in uw organisatie, de rol van ouders en bent op zoek naar persoonlijk advies, tips en begeleiding toegespitst op uw situatie.

Op 1 januari 2007 is de WMS ingevoerd. Deze wet geeft ruimte voor een eigen invulling van medezeggenschap die past bij uw eigen organisatiestructuur. Zo is het mogelijk om naast de medezeggenschapsraad en de gemeenschappelijke medezeggenschapsraad een themaraad, een groepsmedezeggenschapsraad of een deelraad in te stellen. Ook arbeidsvoorwaardelijke zaken komen in het overleg tussen het bevoegd gezag en het personeelsdeel van de gemeenschappelijke medezeggenschapsraad aan de orde. Medezeggenschap hangt nauw samen met de bestuursfilosofie van het bevoegd gezag (zie de adviescategorie Governance op pagina 82).

De eigen invulling Nu het werken met de WMS al weer een tijdje aan de gang is, kan het goed zijn om al dan niet samen met de (G)MR en het bestuur te bespreken wat de ervaringen zijn en of er wensen zijn voor verandering of aanpassing. Staan alle betrokkenen op dezelfde manier in het proces? Zijn er fricties, onduidelijkheden over taken en rollen of ideeën voor verandering? Wilt u gebruikmaken, meer dan tot nu toe, van de flexibele invulling van medezeggenschap? Hoe is uw rol ten opzichte van de (G)MR? Zijn de leden van de (G)MR voldoende op de hoogte van hun taken en bevoegdheden? Moet het reglement worden aangepast of gewijzigd? Uw specifieke vragen en wensen staan centraal tijdens bijvoorbeeld een opmaatstudiedag of een begeleidingstraject.


94


Advies

95

96


 Coaching

®

Executive coaching

®

Loopbaancoaching

®

Personal coaching

®

Performance coaching


97

 Coaching

Een frisse blik op uw (persoonlijke) situatie Bij de AVS vindt u ook ervaren, gecertificeerde en/of gediplomeerde coaches, die u graag ondersteunen bij uw persoonlijke situatie (in uw organisatie). Zie de coach als de doelgerichte sparringpartner met wie u met waarden geladen en ingewikkelde kwesties kunt ontrafelen. Een coach inschakelen is echt geen schande: integendeel, het toont uw kracht en wil om dingen te veranderen. Soms is daar een beetje hulp van buitenaf voor nodig.

Bij de AVS kunt u terecht voor een van onderstaande vier disciplines: • Executive coaching • Loopbaancoaching • Personal coaching • Performance coaching Neem voor een oriënterend gesprek gerust contact op met een van onze coaches: Ruud de Sain of Tom Roetert via [email protected] , of bel met de AVS, tel. 030-2361010. Of kijk op www.avspifo.nl

Executive coaching Voor bestuurders en rectoren. “Ik heb vele jaren gewerkt aan de staande organisatie, het richten en inrichten is achter de rug, de lijnen zijn duidelijk, het agglomeraat van scholen heeft zich hervonden in de totale organisatie en dan wordt er een nieuw appèl gedaan op mijn leiderschap en op mijn stijl van aansturing, het vitaal houden en doorontwikkelen van de organisatie.” Bovenstaand citaat is regelmatig de uitgangspositie van een algemeen directeur die een sparringpartner vraagt in het reflecteren over het eigen handelen in een vrij solitaire positie. Deze eindverantwoordelijke functie met een groot handelingsen verantwoordingsmandaat kent zijn eigen dilemma’s en overwegingen waarbij zorgvuldigheid centraal staat, evenals het doordenken van het eigen referentiekader van waaruit gedacht en gehandeld wordt.

98

De executive coach is de neutrale en objectieve gesprekspartner die u in uw eigen kracht houdt en zet, verheldert en structureert, vraagt en verdiept. De coach werkt met u aan gestelde doelen en te behalen resultaten om u te laten genieten van het effect op uzelf en op de organisatie, want dat heeft het! De coach heeft ervaring, kennis en kundigheid om diverse modellen en uitgangspunten te convergeren tot de vorm en werkwijze die bij u past en effect sorteert. Zie de coach als de doelgerichte sparringpartner met wie u met waarden geladen en ingewikkelde kwesties kunt ontrafelen in een complexe context van deel- en algemene belangen. Vanuit de eigen kracht worden tips, tricks en tools toegevoegd aan uw handelingsrepertoire. U heeft een vraag of meerdere vragen: • Past uw (nieuwe) functie wel bij uw persoonlijkheid en uw waarden in het leven? • Wilt u met meer lef uw eigen waarden naar buiten brengen en deel laten worden van uw organisatie? • Heeft u behoefte aan iemand die uw zakelijke omgeving kent en die op een nuchtere en heldere manier helpt de diepere aspecten van u als mens en als leidinggevende bespreekbaar te maken? • Ligt u onder vuur in de organisatie en zoekt u ondersteuning om deze periode goed door te komen? • Worstelt u met een dilemma waar u graag hulp bij nodig heeft om tot een betere balans of uitkomst te komen? Kunt u zich herkennen in bovenstaande vragen, of heeft u heel persoonlijke of specifieke vragen? Neem vrijblijvend contact op met Ruud de Sain, [email protected]


 Coaching

Personal coaching

een goed loopba angesprek v o o r ko m t e e n loopba angebrek

Loopbaancoaching Door de hele carrière heen zijn er momenten/fasen waarin u zich afvraagt of u wilt blijven doen wat u nu doet of dat er iets anders is wat zeker de moeite waard is om te proberen. Of u zit prima in uw baan, maar om een stap te kunnen maken is de organisatie waar u zit niet de juiste plek. Of u doet uw werk met steeds minder plezier en wilt wat anders, maar u heeft geen flauw idee wat dat andere zou kunnen of moeten zijn. Wellicht is er sprake van de dertigersdip of juist een zilveren plafond. U heeft een vraag of meerdere vragen: • Wilt u zich bezinnen op ander werk, maar heeft geen idee waar u zou moeten beginnen? • Wilt u een andere baan in uw organisatie, maar weet niet hoe u dat aan moet pakken? • Anderen zetten stappen in hun carrière en heeft u geen idee waarom zij wel succesvol zijn en u niet? • U wilt andere aspecten in uw baan, meer leidinggevend, meer strategisch, meer invloedrijk wellicht, maar hoe doet u dat? • Wilt u verder en weet u niet welke kwaliteiten u voor de volgende stap nodig heeft? • Heeft u onvoldoende beeld van uw kwaliteiten en weet u die dus ook niet voor het voetlicht te brengen? Loopbaancoaching maakt gebruik van gesprekken, instrumenten en interviewtechnieken om helder te krijgen waar u nu staat en wat volgende stappen kunnen zijn. De loopbaancoach houdt u de spiegel voor, ook als het minder prettig is om in die spiegel te kijken. De coach confronteert en ondersteunt, adviseert en oefent om de loopbaan succesvol te vervolgen. Een coachingstraject omvat vijf tot tien gesprekken van maximaal anderhalf uur, waarin we naast het voeren van gesprekken ook werken met oefensituaties. We vragen de deelnemer een portfolio te maken. Meer informatie: Tom Roetert, [email protected]

In het werk van alledag is meestal geen tijd om echt stil te staan bij de persoonlijke beleving en innerlijke vragen van uw medewerkers. Het lijkt wel of altijd de dingen van de dag voor gaan op de diepere vragen van de medewerkers in uw school. Werken onder druk, geconfronteerd worden met situaties van onveiligheid, agressie of intimidatie gaan vaak ten koste van het werkplezier. Het kan zelfs leiden tot het verlies van de zin in het werk. De vraag waar u het eigenlijk allemaal voor doet komt regelmatig op, maar in uw eentje kunt u die vraag niet of nauwelijks beantwoorden. Coaching rond bezieling en bezinning kan u gerichte steun bieden bij deze zoektocht. In een periode van een half jaar gaat u op zoek naar wat u bezielt, wat u drijft en hoe u dat opnieuw kunt verbinden met uw werk. Coachen rond bezieling en bezinning gaat uit van het principe van vrijmaken van iemands kwaliteiten op zo’n manier dat u productief en zinvol kunt werken. De gesprekken zijn erop gericht om de drijfveren los te zien van het eigen ego en door middel van gerichte opdrachten het contact met wat u werkelijk drijft weer te herstellen. De coach helpt om de verantwoordelijkheid bij gemaakte keuzes te nemen, maar stuurt niet op de inhoud. U heeft een vraag of meerdere vragen: • Voelt u zich minder energiek en heeft u eigenlijk geen zin meer in uw werk? • Weet u zeker dat u meer in u heeft, maar komt dat er op één of andere manier niet uit? • Heeft u het gevoel dat u alle ballen tegelijkertijd in de lucht moet houden en komt u niet of nauwelijks aan uzelf toe? • Bent u niet in de gelegenheid om te veranderen van positie of baan, maar wilt u wel weer uw plezier in het werk terug? • Bent u door uw bevlogenheid in de problemen geraakt en wilt u niet weer in die zelfde valkuil stappen? • Zit u eigenlijk al te lang in deze functie en heeft u het gevoel dat u de hele complexiteit niet aankunt? Het lijkt echt teveel te worden. • Worden er eisen gesteld aan uw functioneren, die tot nu toe niet werden gesteld, en weet u niet hoe u dat in deze fase van uw loopbaan nog in uw repertoire moet krijgen? Een coachingstraject omvat vijf tot tien gesprekken van maximaal anderhalf uur, waarin we naast het voeren van gesprekken ook oefensituaties behandelen. U werkt met een logboek en reflectieopdrachten. Meer informatie: Ruud de Sain en Tom Roetert, [email protected]

> lees verder op de volgende pagina

Coaching

99

 Coaching

> vervolg van pagina 99

Performance coaching U wilt uw competentieprofiel verbeteren, uw wilt meer succesvol zijn in uw werk. U twijfelt wellicht aan uw professionele optreden, u heeft het gevoel dat u het een en ander kunt verbeteren. Misschien vangt u zelfs signalen op dat anderen meer of minder twijfelen aan uw professionele optreden. Kortom, u wilt aan de slag. Allemaal vragen dus waarin presteren het kernwoord is. U heeft een vraag of meerdere vragen over: • Het verder ontwikkelen van uw individuele competentieprofiel; • Het verbeteren van uw persoonlijk optreden; • Het verbeteren van de teamprestaties; • Het verbeteren van de prestaties van de organisatie als geheel; • Het realiseren van meer samenhang, planmatigheid, overzicht en rust in uw schoolplan, financieel beleid, personeelsbeleid en uw onderwijspraktijk; • Het zoeken naar meer inspiratie, samenhang en mogelijkheden, uitgaande van uw specifieke werksituatie en omstandigheden.

Voor alle vier de disciplines geldt:

Vorm In een uitgebreid intakegesprek aan de hand van een checklist brengen we uw vragen, sterke en minder sterke kanten in kaart. Hierdoor heeft u scherper in beeld wat precies de vragen zijn. Aan de hand daarvan kijken we naar die vorm van coaching die het best bij u en uw specifieke vragen past. Ook stemmen we met u de werkwijze af. Na elk traject volgt een evaluatie. Aan de hand daarvan geven we u een persoonlijk en schriftelijk advies. Het basisprincipe is: uw vraag is de start voor ontwikkeling.


De coach zal ook aanwezig zijn op uw werkplek om uw optreden te observeren en u feedback en advies te geven over hoe u uw optreden meer effectief kunt maken. Een deel van het traject is in de vorm van gesprekken met de coach, ten minste drie bijeenkomsten zijn on the job. Meer informatie: Ruud de Sain, tel. 030-2361010 of stuur uw e-mail naar [email protected]

100



®

Overige producten en diensten

®

Lid worden


103


Overige

producten en diensten

Leden krijgen altijd korting op ons aanbod van trainingen, opleidingen, maatwerk, advies en coaching. Wilt u weten wat de AVS nog meer voor u kan betekenen? Hieronder vindt u een kort overzicht.

Datzelfde geldt voor de jaarlijkse conferentie (meestal begin november) die de AVS speciaal voor vrouwelijke schoolleiders organiseert. De AVS organiseert ook met enige regelmaat regiobijeenkomsten waar actuele onderwerpen aan de orde komen, zoals Passend onderwijs, de sectorontwikkeling of huisvesting.

Uiteraard kunt u voor uitgebreide informatie terecht

AVS Helpdesk

op onze website www.avs.nl/vo. Of bel de AVS met

De telefonische Helpdesk van de AVS is er voor alle professionele vragen die u in uw dagelijks werk tegenkomt. U heeft bijna altijd binnen één werkdag antwoord en de dienst is gratis voor leden.

uw vraag, tel. 030-2361010.

Digitale Nieuwsbrief Elke maand brengt de AVS een digitale nieuwsbrief uit. Hierin staan nieuws- en actualiteitenberichten, recente vacatures, en relevante AVS-informatie. Iedereen kan zich op deze nieuwsbrief abonneren via www.avs.nl/vo/nieuwsbrief

Website AVS voor vo (www.avs.nl/vo) Op de speciaal voor het vo gebouwde website (www.avs.nl/vo) vindt u nieuws en informatie over het lidmaatschap en de diensten van de AVS. Zo vindt u er informatie over onder andere de CAO-VO, de AVS Helpdesk, AVS Voordeel en vacatures.

Vacaturesite Of het nu om een leraar, teamleider, (adjunct-)directeur of (con)rector gaat, het kost scholen steeds meer moeite personeel te vinden. De vacaturesite voor het voortgezet onderwijs: www.werkeninhetvoortgezetonderwijs.nl voorziet in deze behoefte. Doel is om het vinden van een collega en het zoeken naar een baan in het voortgezet onderwijs eenvoudiger te maken. De site richt zich expliciet op mensen die in het voortgezet onderwijs willen werken. Leden van de AVS kunnen tegen een gereduceerd tarief een vacature plaatsen. De site is ook via de homepage van www.avs.nl/vo te vinden.

AVS-congres, conferenties en regiobijeenkomsten Elk jaar organiseert de AVS in het voorjaar een congres. Op het congres kunt u onder andere deelnemen aan diverse sessies over uiteenlopende onderwerpen van deskundigen uit het veld of het bedrijfsleven. Daarnaast is het AVS-congres een ontmoetingsplek voor leden en belangstellende niet-leden om informatie uit te wisselen en weer energie en inspiratie op te doen.

104

De AVS Helpdesk ondersteunt leden met rechtspositionele en onderwijskundige adviezen over onder andere de volgende zaken: • eigen rechtspositie en bevoegdheden; • arbeidsvoorwaarden, personeelsbeleid, medezeggenschap; • cursussen, training en begeleiding; • weten regelgeving; • onderwijsbeleid en zorgverbreding; • speciale leerlingenzorg; • kwaliteitszorg en organisatieontwikkeling; • huisvesting, bekostiging en formatie; • salaris, uitkeringen, seniorenregelingen en pensioen; • landelijk beleid; • functiebouwwerk en functiewaardering. Bij de AVS Helpdesk kunt u ook terecht als u een second opinion wilt op uw beleidsstukken, een functiewaarderingsadvies of een juridische check op uw toelatingsbeleid. Vraag om een vrijblijvende prijsopgave. De AVS Helpdesk kunt u bereiken via 030-2361010.

Praktijksimulaties Passend onderwijs De praktijksimulaties Leerling bij de Les!® (vo) en Kind op de Gang!® (po) zijn unieke methodes van de AVS om het zorgprofiel in diverse schoolvormen in beeld te brengen. Tijdens een studiedag wordt de (gewenste) organisatie van leerlingenzorg in kaart gebracht, evenals de benodigde randvoorwaarden, het professionaliseringsbeleid en de gewenste externe ondersteuning. Interesse? Mail [email protected] . Zie ook www.leerlingbijdeles.nl



Educatieve Reizen

AVS Voordeel

Op reis met de AVS, met collega’s uit vele delen van Nederland. Uw horizon verbreden, inspiratie opdoen over de grens, ideeën uitwisselen met schoolleiders uit binnen- en buitenland. Wordt het geen tijd dat u zich ook inschrijft voor een van de AVS-reizen?

Veel scholen samen kunnen beter en goedkoper inkopen. Dat is het idee achter AVS Voordeel. Om u te helpen bij het kiezen uit het vaak versnipperde aanbod, heeft de AVS afspraken met diverse aanbieders gemaakt. Met het oog op hoge kwaliteit en een lage prijs. Ook kunt u gebruikmaken van privé-voordeelaanbiedingen. Op www.avsvoordeel.nl vindt u alle AVS voordeelpartners en alle producten en diensten die met korting aan de AVS-leden worden aangeboden. Meer informatie? Kijk op www.avsvoordeel.nl of mail [email protected]

Tijdens de reizen ontstaat er binnen de groep vaak een inspirerende sfeer, die u de gelegenheid geeft uw eigen situatie te relativeren; even afstand nemen van uw eigen schoolorganisatie, u laten onderdompelen in een andere cultuur en zien hoe anderen met veranderingen omgaan. Meer informatie: www.avs.nl/educatievereizen

Lid worden van de AVS? Kijk op www.avs.nl/vo

Overige producten en diensten

105


Lid worden Ik word vo-lid m.i.v. 1 augustus 2012, actietarief: 50 procent korting voor het schooljaar 2012-2013 bij aanmelding vóór 1 oktober 2012 (127 euro i.p.v. 254 euro). Ik word VO-lid m.i.v. 1 januari 2013 voor 254 euro per schooljaar. Kijk voor de voorwaarden en mogelijkheden voor het aanvragen van korting op de vakbondscontributie op www.avs.nl/vo (contributie)

Persoonsgegevens

School- en organisatiegegevens

AVS-lid: ja /nee / ik word hierbij AVS-lid

Soort onderwijs

(doorhalen wat niet van toepassing is)

Denominatie:

Lidnummer

Openb.

Alg bijz.

Interconf. Naam en voorletters

Noord Noordwest

Adres

Fax

Oost

Zuid

Zuidwest

Midden

Naam school / organisatie

Mobiel

Brin-/Bestuursnr.

E-mail

Postadres

Geboortedatum

Postcode en plaats

Functie

Telefoon school/organisatie

Ref. Vrije School.

Aantal leerlingen

Postcode en plaats

Post naar:

PC

Hind.

Anders, nl.:

m/v Regio:

Telefoon

RK

Islam.

huisadres

Fax

E-mail Handtekening

Datum

Stuur dit formulier naar de AVS, Postbus 1003, 3500 BA Utrecht of fax 030-2361036. Lid worden kan ook via www.avs.nl/vo

goed onderwijs door visionair leiderschap 107

In deze nieuwe gids kunt u kennis nemen van ons aanbod voor uw persoonlijke professionalisering en de ontwikkeling van uw team. Het aanbod van trainingen, opleidingen en maatwerk wordt verzorgd door de School for Leadership, onderdeel van het AVS Professionaliserings- en Innovatiecentrum Funderend Onderwijs. Met ingang van dit jaar zijn wij een door het CRKBO erkende organisatie.

De Algemene Vereniging Schoolleiders (AVS) is de actieve belangen- en beroepsorganisatie voor alle leidinggevenden in het basis-, voortgezet en speciaal onderwijs. Voor het voortgezet onderwijs verzorgen we belangenbehartiging, juridische hulp, beroepsondersteuning, scholing, collegiale netwerken en actueel en betrouwbaar vaknieuws. Goede scholen hebben altijd één ding gemeen: een goede leidinggevende.

goed onderwijs door visionair leiderschap

School for. Leadership. Professionaliseringsgids. voor leidinggevenden in het vo. trainingen opleidingen maatwerk advies & coaching

Recommend Documents