Rioolgemaal Borculo met persleiding

Waterschap Rijn & IJssel Rioolgemaal Borculo met persleiding Stappen zetten in duurzaamheid 1

Rioolgemaal Borculo met persleiding

Inhoud 1 2 3 4 5 6 7 8

Samenvatting Projecttypering Projectdoelen Werkwijze Resultaten FAQ’s Bijzonderheden Tips & ervaringen

3 4 5 6 9 10 12 13

1

Samenvatting Samenvatting

Projecttypering

Projectdoelen

Werkwijze

Resultaten

FAQ’s

Bijzonderheden

Tips & ervaringen

Dit projectblad toont een geslaagd voorbeeld van het aanbesteden volgens het criterium van de Economisch Meest Voordelige Inschrijving (EMVI). Dit is een alternatief voor het traditionele aanbesteden met het criterium volgens de laagste prijs. De opgave Voor het Waterschap Rijn en IJssel is de aanleg van het rioolgemaal te Borculo, met een capaciteit van 640 m3/h en de 5400 meter lange persleiding naar de zuiveringsinstallatie in Haarlo, één van de vele projecten die het Waterschap met behulp van EMVI aanbesteedt. Omdat de bestaande leidingcapaciteit LochemZutphen te gering is en de leiding een beperkte levensduur heeft, worden tussen Lochem en Zutphen twee nieuwe leidingen aangelegd en de gemalen aangepast. Het waterschap streeft nadrukkelijk naar duurzame oplossingen en een ontzorgende rol voor de markt. Keuze voor EMVI Het waterschap wil steeds meer af van het standaard RAW bestek. Men wil gebruik maken van de kennis in de markt. Dit project bood de nodige oplossingsvrijheid voor beperking van energiegebruik en optimalisatie van duurzaamheid. Anderzijds is ook de samenwerking met de omgeving kritisch, en wil het waterschap vooral in zee gaan met partijen die hierop een goede visie inbrengen. Er is dus een goede balans nodig tussen de prijs en de kwaliteit. Deze afweging is in de EMVI procedure uitgewerkt. Hierbij is ook het energieverbruik over twintig

3


jaar meegewogen in het kader van Total Costs of Ownership (TCO). Wat heeft het opgeleverd? Er is een bewuste keuze gemaakt voor een aanbieding die niet de laagste was, maar juist veel kwaliteit bood. Deze oplossing had een onderscheidend laag energieverbruik door slimme materiaalkeuzes en scoorde ook zeer goed op duurzaamheid. Ook heeft de winnende partij frisse ideeën ingebracht over omgevingsmanagement. Het waterschap kan zich concentreren op zijn gewenste regierol. In de aanbieding zit een goede balans tussen al deze kwaliteitsaspecten en de prijs. Het waterschap is zeer tevreden met de verkregen prijs/kwaliteit uit deze aanbesteding. De informatie is onder meer verkregen uit interviews. Zonder oogmerk van compleetheid geeft dit projectblad u een doorkijkje naar de aanpak en achtergronden van het project. Voor algemene ervaringen en aanbevelingen over de toepassing van EMVI wordt verwezen naar het overkoepelende rapport ‘Meer waarde voor de je geld, Veertien voorbeelden van aanbesteding op prijs/kwaliteit’ (mei 2010).

2

Projecttypering Samenvatting

Projecttypering

Projectdoelen

Werkwijze

Resultaten

FAQ’s

Bijzonderheden

Tips & ervaringen

De projecttypering beschrijft wat het project inhield, hoe het project is uitgevraagd en in welke fase het nu verkeerd. 2.1

4

Typering algemeen

Projectnaam

Het ontwerpen en bouwen van het rioolgemaal Borculo met persleiding naar RWZI te Haarlo.

Beschrijving/voorwerp van de opdracht

Op basis van een optimalisatiestudie is gekozen om de rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) in Borculo te sluiten en de capaciteit van RWZI Haarlo te vergroten. Het afvalwater dat nu binnenkomt op RWZI Borculo dient in de toekomst naar RWZI Haarlo te worden getransporteerd.

Werkzaamheden in hoofdlijnen

Er dient in Borculo nabij de RWZI een gemaal met een capaciteit van 640 m3/h te worden gebouwd welke via een ca. 5400 meter lange persleiding het water naar de RWZI te Haarlo transporteert.

Projectomvang

€ 2 miljoen (excl. BTW)

Openbaar aanbestedingsplichtig

Aanbesteding volgens de niet-openbare procedure (aanbesteding met voorafgaande selectie) conform Aanbestedingsreglement Werken 2005 (ARW 2005).

Bouworganisatievorm

Design & Construct contract.

Opdrachtgever

Waterschap Rijn en IJssel

Adres opdrachtgever

Liemersweg 2 7006 GG Doetinchem Telefoon: (0314) 369 369

Geïnterviewde

De heer D.M.W. Speksnijder.

Opdrachtnemer

Combinatie GMB – Koldijk Opheusden

Moment van gunning

De selectie van het project is in 2008 afgerond. Opdracht verstrekt in augustus 2009.

Start uitvoering

Voorjaar 2010

Einde contract

31 juli 2011

Actuele status (mei 2010)

In uitvoering


3

Projectdoelen Samenvatting

Projecttypering

Projectdoelen

Werkwijze

Resultaten

FAQ’s

Bijzonderheden

Tips & ervaringen

Bij projecten in een landelijk gebied is de omgeving een belangrijke risicofactor. De landeigenaren moeten meewerken door hun landerijen ter beschikking te stellen om het tracé van de persleiding te kunnen realiseren. Bij de communicatie en ontzorging wordt de creativiteit van marktpartijen gevraagd. 3.1 Bestuurlijke verwachtingen succesbepalende factoren Het waterschap heeft de bestuurlijke doelstelling om als waterschap niet zozeer te groeien en meer van de mogelijkheden van de markt gebruik te maken. Het waterschap wil op hoofdlijnen de regie voeren en betrokken zijn bij het project. Bij dit project is de opdrachtnemer ook verantwoordelijk voor de communicatie met de landeigenaren en het betalen van eventuele vergoedingen. Daarnaast hecht het bestuur ook waarde aan werkgelegenheid in de regio maar wel op voorwaarde dat de aannemers het werk ook aankunnen. 3.2 Verwachtingen gebruikers/ burgers - succesbepalende factoren Gebruikers en burgers willen vooral dat de waterschappen hen vooral geen last bezorgen. Transparant handelen is succesbepalend. In dit project heeft men te maken met leidingen die in particuliere gronden liggen. De persleidingen worden voor een deel onder het terrein van tientallen particulieren en bedrijven gelegd omdat daar geen grond van overheden beschikbaar is. Daarom zijn communicatie en omgevingsmanagement zeer belangrijk en succesbepalend. Dit vraagt in de communicatie en het plan van aanpak om maatwerk naar de landeigenaren.

5


3.3 Waarom is gekozen voor EMVI? (Motivatie) Onderstaande overwegingen zijn bepalend geweest voor de keuze: • Maak gebruik van de ontwerpen uitvoeringskennis van marktpartijen. • Leg taken en verantwoordelijkheden zoveel mogelijk bij de markt. • Integraal ontwerpen is hier belangrijk. Vorming van consortia in de vroege ontwerpfase stimuleert integrale oplossingen. • Het waterschap zocht naar kwaliteit op het gebied van omgevingscommunicatie • Het project boodt de nodige oplossingsruimte. Deze factoren ondersteunden de keuze voor EMVI.

4

Werkwijze Samenvatting

Projecttypering

Projectdoelen

Werkwijze

Resultaten

FAQ’s

Bijzonderheden

Tips & ervaringen

Het Waterschap heeft bij de selectie van aannemers hun ervaring met D&C contracten en de aanleg van grote en middelgrote rioolgemalen met persleidingen als uitgangspunten genomen. Dit hoofdstuk beschrijft de gehanteerde werkwijze. 4.1 Bestuurlijke besluitvorming Het Waterschap wilde afwijken van het standaard RAW bestek en heeft met deze vorm van aanbesteden ontzorging willen bereiken. De projectleider heeft een voorstel voor deze aanbestedingsaanpak ingebracht in het bestuur. Zo heeft besluitvorming plaatsgevonden. 4.2

Aanbestedingsprocedure

4.2.1 Gekozen type procedure Niet-openbare procedure conform ARW 2005 (openbare procedure met selectie).

4.2.5 Ontwerpvergoeding Er is geen rekenvergoeding verstrekt aan de inschrijvende partijen. Er is bewust voor gekozen om de opdrachtnemer niet te veel op kosten te jagen.

4.2.2 Aankondiging Conform selectieleidraad is de aankondiging op 19 juni 2008 gepubliceerd.

4.3

4.2.3 Selectieprocedure Selectie van maximaal zes aanbieders op de navolgende criteria: • Ervaring met omgevingsmanagement, het contact met de grondeigenaren door wiens land het tracé van de persleiding loopt. • Ervaring met leidingen van een dusdanige diameter die niet door elke plaatselijke loonwerker kan worden gelegd. • Ervaring in het bouwen en renoveren van grote en middelgrote (riool-) gemalen. • Ervaring met D&C contracten. 4.2.4 Dialoog / informatie uitwisseling Tijdens de aanbestedingsprocedure hebben opdrachtgever en inschrijvers met elkaar gecommuniceerd met behulp van rondes met algemene c.q. individuele inlichtingen.

6

De informatieuitwisseling heeft via onderstaande stapjes plaatsgevonden: • 1e Nadere inlichtingen conform art. 3.18 ARW 2005. • 1e Mondelinge toelichting op 1e nota van inlichtingen. • 2e Nadere inlichtingen schriftelijk conform art. 3.18 ARW 2005 plus mogelijkheid tot nadere inlichtingen. • Individueel informatie uitwisselen. • Verstrekken 2e Nota van Inlichting. • 3e Nadere inlichtingen schriftelijk conform art. 3.18 ARW 2005. • Verstrekken 3e Nota van Inlichting. • Indienen inschrijvingsdocumenten.


EMVI Werkwijze

4.3.1 Waar oplossingsvrijheid en waar voorgeschreven Door vrijheid te geven aan de inschrijver ontstaat vaak een zeer goed doordachte oplossing, waarbij de oplossingsvrijheid de mogelijkheid biedt voor innovatieve oplossingen en een integrale benadering van het probleem. Hiermee wordt tevens kennis opgehaald bij gespecialiseerde adviesbureaus en kan de opdrachtgever gebruik maken van de know how op het gebied van energiezuinige installaties. Zaken waar geen oplossingsvrijheid gewenst is, worden voorgeschreven. Ook is bij dit project een maximale inschrijfsom van € 1.950.000 voorgeschreven. 4.3.2 EMVI gunningcriteria Bij het vaststellen van de criteria is de focus gelegd op productkwaliteit en minder op het

uitvoeringsproces. Dit uitvoeringsproces is immers tijdelijk, de opdrachtgever heeft de installatie meer dan dertig jaar in gebruik. • Ontwerp gemaal en transportsysteem, onderhoud en kwaliteit. • Duurzaam bouwen waarbij de hoogte van het energieverbruik van de installatie meegewogen wordt. • Organisatie en proces, aanpak van de kwaliteitsborging en de omgevingscommunicatie • Toepassing van de VISI methodiek, ervaring opdoen met communiceren via VISI (voorwaarden invoer standaardisatie ICT). 4.3.3 EMVI afwegingsmodel De EMVI tabel is tot stand gekomen door een kwaliteitsbeoordeling van het projectteam gebaseerd op risico’s die het waterschap ziet en waarin de opdrachtnemer oplossingsvrijheid heeft. De kwaliteitsbeoordeling is als volgt verdeeld over de vier criteria: • Ontwerp, onderhoud en kwaliteit: weegfactor 5 • Duurzaam bouwen: weegfactor 3 • Organisatie en proces: weegfactor 2 • VISI: weegfactor 1 Zie verder bijgaand berekeningsmodel. 4.3.4 Meetbaar maken van criteria Door een duidelijke omschrijving en grenzen voor de beoordeling vast te leggen, zijn de criteria meetbaar gemaakt. Vervolgens zijn aan de criteria punten (0 - 50) toegekend. Deze punten worden verrekend met de vastgestelde weegfactor. 4.3.5 Beoordeling van de aanbiedingen Na de ontvangst van de twee enveloppen met enerzijds prijs en anderzijds de aanbieding, is het beoordelingsproces gestart. Op de dag van de aanbesteding worden prijsenveloppen pas geopend. De inschrijvingen werden beoordeeld door een team van deskundigen van het waterschap. Deze hebben de scores op subcriteria gegeven, die uiteindelijk zijn samengebracht in de eindscore voor elke aanbieding.

7


4.3.6 Keuze verhouding prijs/kwaliteit Om kwaliteit maatgevend te laten zijn, is bij de beoordeling de volgende formule gehanteerd: Verhouding prijs / kwaliteit = Total Costs of Ownership 1 + Totale Kwaliteitsscore 4.4 Risicobeheersing De opdrachtgever heeft risico’s in vooraf in beeld gebracht. Bijzondere risico’s in dit project betroffen beperking van de kosten voor vergoedingen aan landeigenaren. De opdrachtnemer heeft een inspanningsverplichting voor het vestigen van het zakelijk recht. Vergoedingen aan grondeigenaren zullen worden betaald naar de richtlijnen van de LTO/ Gasunie. Als je in de uitvoering de juiste maatregelen neemt is structuurschade voor een groot deel te voorkomen en is er weinig verlies aan inkomsten voor de gebruiker van de grond. Persoonlijk contact met landeigenaren is zeer belangrijk in deze en soms moet zelfs een tracé iets omgelegd worden om draagvlak voor de oplossing zeker te stellen. Deze risicopunten zijn verder ingebracht in de selectie en aanbestedingsprocedure. 4.5

Contractmanagement

4.5.1 Contractuele incentives Geen. Het zou achteraf wel een goed idee geweest zijn, om een ontwerp met extra energiebesparing alsnog met een bonus te waarderen. 4.5.2 Penalties bij niet voldoen contracteisen Er was oorspronkelijk een hoge boeteclausule opgenomen in het contract aangaande het werkelijk energieverbruik van de installatie. Door een berekening van één van de aannemers is aangetoond dat deze buiten proporties was. Om deze reden is de factor verlaagd van 10 naar 2.

Beoordeling inschrijvingen

De winnaar is de aanbieding met de laagste score prijs/kwaliteit volgens de formule in 4.3.6.

8


NB. Inzichten over goede EMVI methodieken ontwikkelen zich nog steeds. Vernieuwing Bouw hecht veel waarde aan de toepassing van uniforme getoetste EMVI methoden. Raadpleeg hiervoor ook www.leidraadaanbesteden.nl en de site van vernieuwing bouw.

5

Resultaten Samenvatting

Projecttypering

Projectdoelen

Werkwijze

Resultaten

FAQ’s

Bijzonderheden

Tips & ervaringen

Dit hoofdstuk beschrijft het succes van de gehanteerde werkwijze voor gunnen op waarde. 5.1

Waarom was dit project succesvol

5.1.1 Financieel De gehanteerde EMVI bevatte stevige prikkels voor het leveren van kwaliteit. De op één na hoogste aanbiedingssom is door de prijs/kwaliteitsverhouding de economisch meest voordelige inschrijving geworden. Deze aanbieding boodt zoveel kwaliteit dat de keuze voor deze aanbieding gerechtvaardigd was. 5.1.2 Kwaliteit van de inschrijvingen De plannen van aanpak zijn op de beoordelingscriteria door een team van deskundigen van de opdrachtgever los van de prijs beoordeeld. Door de vraag naar de berekening van het energieverbruik over 20 jaar is marktkennis op het gebied van energiebesparing ingebracht. Hierbij is tevens duidelijk geworden dat het niet altijd eenvoudig is duurzaamheidscriteria te beoordelen. Leidingen hebben door de verhouding materiaalkeuze en diameter veel invloed op het energieverbruik van de installatie. Door het kiezen voor gietijzeren leidingen met een grote diameter is het energieverbruik omlaag gebracht. Tevens heeft de inschrijvende partij frisse ideeën ingebracht over omgevingsmanagement en kan het waterschap zich richten op de gewenste regierol. Door het goede evenwicht in de kwalitatieve en energetische aspecten binnen EMVI is de opdrachtnemer geprikkeld en draagt nu bij aan de ambitie om vanuit duurzaamheid en maatschappelijke verantwoordelijkheid te ondernemen.

9


5.2

Opgetreden projectverstoringen

5.2.1 Juridische complicaties De selectie voor het project Borculo is in 2008 afgerond. Door het afwikkelen van juridische zaken is de opdracht vertraagd en in augustus 2009 verstrekt. Het project is medio 2011 gereed.

6

FAQ’s Samenvatting

Projecttypering

Projectdoelen

Werkwijze

Resultaten

FAQ’s

Bijzonderheden

Tips & ervaringen

Door het delen van ervaringen wordt het inzicht vergroot in de werkwijze bij een aanbesteding volgens gunnen op waarde. In dit hoofdstuk wordt antwoord gegeven op de meest gestelde vragen rondom dit proces. 1. Hoe selecteer je de juiste partijen? • Door bij een eerste selectie te kijken naar financiële en economische draagkracht. • Door middel van referenties te toetsen of de aannemer beroepsbekwaam en technisch bekwaam is. • Na de inschrijving van geïnteresseerden een selectie te maken van minimaal drie gegadigden. 2. Hoe bepaal je de verhouding tussen prijs en kwaliteit? Allereerst door een goede beoordelingssystematiek van de kwaliteitaspecten en vervolgens door het toepassen van een rekenformule waarbij de criteria in een gewenste verhouding meegewogen worden. Door het meenemen van TCO wordt indirect ook op prijs beoordeeld, maar dan over de komende tientallen jaren. 3. Welke projecten lenen zich wel en welke niet voor gunnen op basis van EMVI en waarom? Bij het gebruik van UAV-gc contracten moet goed nagedacht worden over de impact voor kleine en middelgrote aannemers. Het kan voor hen een papieren rompslomp worden waardoor het ontwerp en het uitvoeringsproces niet meer behapbaar zijn. Transactiekosten kunnen naar idee van het waterschap een belemmerende factor vormen voor het via EMVI aanbesteden van (te) kleine werken. 4. Wat zijn hier de voordelen van gunnen op waarde? EMVI succesfactoren: • De kennis van de markt kan specifiek worden ingezet op de grote risicogebieden voor

10


de opdrachtgever, zoals kwaliteit, beheerskosten en energieverbruik. • EMVI creëert ruimte voor frisse ideeën. Duurzaam inkopen kan daar erg bij gebaat zijn. • Waterschap past EMVI altijd toe. Het geeft mogelijkheden om op meer factoren dan alleen op prijs te beoordelen. 5. Wanneer is de opdrachtgever er klaar voor? Gunnen op basis van EMVI wordt succesvol als de opdrachtgever functioneel gaat denken. De onderhoudsafdeling dient te stoppen met het denken in de trant van ‘boutje moertje’. De opdrachtgever geeft aan hoe lang een installatie mee moet gaan en de uitwerking wordt overgelaten aan de opdrachtnemer. Binnen het waterschap is een proces gaande waarbij de projectleiders het initiatief hebben genomen om vooraf veel meer te overleggen met de beheerders. 6. Welke risico’s brengt gunnen op waarde met zich mee? Het is goed mogelijk dat achteraf blijkt dat bepaalde criteria te zwaar zijn meegewogen. In dit project is achteraf gebleken dat in de vraagstelling de stimulans om extra of aanvullende energiebesparende maatregelen te nemen ontbrak, waardoor enkel energieverbruik is meegewogen. 7. Risico’s naar de markt, hoe werkt dat? UAV-gc contracten zorgen ervoor dat opdrachtnemers een bredere verantwoordelijkheid krijgen. 8. Wat zijn belangrijke aandachtspunten n de procesbeheersing van de aanbesteding? Ervaring met gehanteerde aanbestedingsvorm leert dat een selectie van zes bedrijven te omvangrijk is om te beoordelen. Voorgesteld

en gedacht wordt eerst bedrijven te selecteren die het werk serieus aankunnen en daarna de verdere uitwerking aan maximaal drie bedrijven over te laten. Meer in grove lijnen vóórselecteren van drie bedrijven met de vraagstelling: ‘wie heeft voor ons probleem het beste idee om het op te lossen?’. Opdrachtnemers moeten kritischer worden naar de opdrachtgevers toe. Kritischer zijn op het voorbereidings- en aanbestedingstraject. Ook een opdrachtgever heeft input nodig. De opdrachtnemer is vaak nog terughoudend, laat deze meer prijs geven over de risico’s die men ziet. 9. Hoe organiseer je het beoordelingsproces van oplossingen? De opdrachtgever moet functioneler gaan denken. Een techneut van de onderhoudsafdeling denkt nog te veel in trant van ‘boutje moertje’, te veel in detail. Geef aan hoe lang een installatie mee moet gaan en laat verdere uitwerking over aan de ON. De uitvraag moet vervolgens de inschrijvers uitdagen om het beste product te ontwikkelen in plaats van slechts te voldoen aan de eisen. Intern bij het waterschap is er een proces gaande om anders, functioneler, te gaan denken. Dit is gestart bij de ontwerpers van persleidingen en wordt nu ingezet bij het ontwerp van de gemalen. Een uitdaging is de objectieve beoordeling van invloed op en communicatie met de omgeving. Door dit met de jury te bespreken ontstaat meer inzicht in de verschillende visies van beoordelaars.

11


10. Hoe voorkom je ongewenste oplossingen? De opdrachtnemer dient bij de selectie aan te tonen over de gewenste expertise te beschikken. De opdrachtnemer moet een optimum zoeken bij tegenstrijdigheden omdat de aanleg van de persleiding weinig overlast mag veroorzaken voor de omgeving maar later wel bereikbaar moet zijn voor eventueel onderhoud. De opdrachtnemer kan niet alleen kijken naar de eigen portemonnee maar dient ook te luisteren naar de taal van de grondeigenaren en daar een balans in zien te vinden. Door in de beoordeling van de inschrijvingen hierop te beoordelen, moeten de inschrijvers hier rekening mee houden en wordt het geborgd in hun procesbeschrijving.

7

Bijzonderheden Samenvatting

Projecttypering

Projectdoelen

Werkwijze

Resultaten

FAQ’s

Bijzonderheden

Tips & ervaringen

In dit hoofdstuk worden opvallende projectkenmerken met betrekking tot gunnen op waarde beschreven. Omschrijving Voor dit project is de EMVI toegepast bij een de aanbesteding van een relatief klein project, echter wel binnen een complexe omgeving. Het project laat zien op relatief eenvoudige wijze de levensduurkosten in de beoordeling zijn betrokken.

12


8

Tips & ervaringen Samenvatting

Projecttypering

Projectdoelen

Werkwijze

Resultaten

FAQ’s

Bijzonderheden

Tips & ervaringen

In dit hoofdstuk wordt weergegeven hoe de betrokken partijen terug kijken op de aanbestedingsprocedure. 8.1 Uitgevoerde evaluaties Na gunning is aan de afvallers uitleg gegeven over de beoordeling. De inschrijvers waarderen het functioneel specificeren omdat ze dan de ruimte hebben om eigen invulling aan het project te geven. Ook de transparantie van het twee-enveloppen systeem wordt gewaardeerd door de inschrijvers. 8.2 Tips en ervaringen van de opdrachtgever Tijdens de selectie is gebleken dat inschrijvers slordig omgaan met het opgeven van referenties. Het waterschap controleert deze altijd. Bij de aanbesteding zijn drie inlichtingenrondes geweest en er is gestart met een project start-up. Hierbij heeft het Waterschap ervaren dat er weerwoord was, er werd uitgedaagd en spanningen werden uitgesproken. De eisen van de beheerders zijn in de vraagspecificatie opgenomen. Het waterschap wil de transactiekosten (calculatiekosten) bij de inschrijvers beperken door niet te veel in detail te treden. Als te veel in eisen vastgelegd wordt kan het gedachtegoed van de inschrijver niet meer helder beoordeeld worden. Het waterschap is daarin nog steeds aan het verbeteren. Tips: • Door individueel overleg bereik je exclusiviteit, gebruik hier de individuele inlichtingen beter voor en zet de verhouding ‘hullie’ ‘zullie’ over boord. • Zorg voor een open communicatie en benoem risico’s. • Maak er geen omgeschreven RAW bestekken van.

13


8.3 Tips en ervaringen van de inschrijver(s) Er was voor de inschrijvers bijzonder veel vrijheid bij een goede functionele beschrijving. Breng x kubieke meters water van A naar B en je mag zelf weten hoe. Het project leent zich uitstekend voor EMVI. De opdrachtgever hanteerde een EMVI die voldoende ruimte bood om onderscheidende oplossingen te leveren. De uitvraag bood voldoende oplossingsruimte. Aandachtspunt is wel om zo veel mogelijk functioneel te beschrijven. Grote lijsten met randvoorwaarden leiden vaak tot een ontwerp dat de opdrachtgever al had voorzien en waarmee je als opdrachtnemer minder onderscheidend kunt zijn. Het samenvoegen van prijs en kwaliteit is altijd in het bijzijn van de marktpartijen gebeurd. Tip aan de opdrachtgever: probeer zo dicht mogelijk bij de zuivere functionele eisen te komen. Algemene tip: Aanbevolen wordt ook nadere tips te raadplegen via www.leidraadaanbesteden.nl en de CROW publicatie ‘Gunnen op waarde’.

Rioolgemaal Borculo met persleiding

Recommend Documents