Promotie van duiken in Zeeland Eindrapport
Auteurs: Semester: Onderwijsinstelling: Opleiding: Cursus: Begeleiders:
Versie 1, januari 2012
Christel Lobbezoo; 00048554 Maja van Putte; 00049023 6e semester 2011/2012 Hogeschool Zeeland Vitaliteitsmanagement toerisme Minor kusttoerisme 2 Margot Tempelman Desmond van Santen Wilco Jacobusse
Promotie van duiken in Zeeland eindrapport
Auteurs: Semester: Onderwijsinstelling: Opleiding: Cursus: Begeleiders:
Versie 1, januari 2011
Christel Lobbezoo; 00048554 Maja van Putte; 00049023 6e semester 2011/2012 Hogeschool Zeeland Vitaliteitsmanagement toerisme Minor kusttoerisme 2 Margot Tempelman Desmond van Santen Wilco Jacobusse
Inleiding Dit rapport is geschreven door twee studenten, Maja van Putte en Christel Lobbezoo. Beiden derdejaars studenten Vitaliteits Management & Toerisme aan de Hogeschool Zeeland. Dit project dient als invulling voor het tweede deel van de minor kusttoerisme. De opdrachtgever is het Nationaal Park Oosterschelde en de NOB ( Nederlandse Onderwatersport Bond). Wij zijn benaderd door Desmond van Santen werkzaam bij de NOB en Wilco Jacobusse werkzaam bij nationaal park Oosterschelde. Zij zijn dan ook beiden onze bedrijfsbegeleider. Onze senior Margot Tempelman is Coördinator bij het Kenniscentrum Kusttoerisme. Het project dat wij uitvoeren is ontstaan op een congres van de Nederlandse onderwatersport bond. Hierbij zijn er verschillende ondernemers bij elkaar geplaatst en ideeën ontstaan om het duiken in Zeeland populairder te maken. Het is een combinatie geworden van twee elevator pitches uit het Dutch Divers’ Delta Congres van 20 april 2011: Arrangement Zeeland Attractieland en Knuffeldieren. Twee plannen die zijn gepresenteerd op het delta congres. Dit project gaat over het promoten van duiken in zeeland. Dit wil men doen door onder andere de ondernemers mee te krijgen om een betere promotie van duiken te realiseren en betere duikmogelijkheden te creëren aan de hand van samenwerking. Het project heeft als doel om uit te zoeken welke ondernemers mee willen werken in een samenwerkingsverband aan het promoten van duiken in zeeland. De opdrachtgever wil door middel van dit project dat ondernemers meer gaan doen met de kansen die de onderwaterwereld heeft, en dat er als gevolg daarvan meer duikers naar zeeland zullen komen. Om dit project op te starten is er een onderzoeksvraag opgesteld die beantwoord zal worden aan de hand van deelvragen. Die zijn hieronder te vinden. Onderzoeksvraag; Zijn ondernemers bereid om samen te werken aan promotie met de bestaande attracties en (knuffel)dieren om de onderwaterwereld van zeeland op de kaart te zetten? Deelvragen; 1.Welke attracties zijn er in zeeland? 2.Welke onderwater dieren zijn er in zeeland, die uniek zijn voor de wereld? 3.Wat zijn de mogelijkheden om de Zeeuwse onderwaterwereld te promoten? 4. Welke ondernemers houden zich bezig met de onderwaterwereld? 5. Wat zijn de verschillende visies van de ondernemers? 6.Welke ondernemers zijn bereid om mee te werken aan een gezamenlijke promotie van duiken in zeeland, en hoe kunnen ze daar aan bijdragen en wat is de meerwaarde voor de ondernemers? 7. Wanneer zijn ondernemers bereid om mee te werken en zijn ondernemers bereid gezamenlijk financiële middelen in te zetten? 8. Hoe spelen ondernemers op dit moment in op de attracties die aanwezig zijn in zeeland?
Inhoudsopgave Inleiding ............................................................................................................................................ 3 1.
Attracties ................................................................................................................................... 5 1.1 Watersnoodmuseum ............................................................................................................... 5 1.2 Zeelandbrug............................................................................................................................. 5 1.3 Deltapark Neeltje Jans ............................................................................................................. 6 1.4 Nationaal Park Oosterschelde .................................................................................................. 6 1.5 Terra Maris .............................................................................................................................. 7 1.6 Het monument voor de Verdronken Dorpen ............................................................................ 7 1.7 Arsenaal Vlissingen .................................................................................................................. 8 1.9 Conclusie ................................................................................................................................. 9
2.
Onderwaterdieren ................................................................................................................... 10 2.1
Onderwaterdieren in Zeeland........................................................................................... 10
2.2
Populaire duikbestemmingen wereldwijd......................................................................... 13
2.3 Conclusie ............................................................................................................................... 15 3.
Promotie ................................................................................................................................. 16 3.1 Definitie van promotie ........................................................................................................... 16 3.2 Mogelijkheden voor promotie................................................................................................ 16 3.3 Conclusie ............................................................................................................................... 18
4.
Ondernemers .......................................................................................................................... 20 4.1
Lijst ondernemers onderwatersport ................................................................................. 21
4.2
Visies ondernemers.......................................................................................................... 22
4.3 Medewerking ondernemers ................................................................................................. 23 4.4 Huidige situatie bij de ondernemers....................................................................................... 24 5.
Conclusie ................................................................................................................................. 25
6.
Aanbevelingen ......................................................................................................................... 27
Bibliografie ...................................................................................................................................... 28 Bijlagen ........................................................................................................................................... 29 Bijlage 1....................................................................................................................................... 29 Bijlage 2....................................................................................................................................... 30 Bijlage 3....................................................................................................................................... 31
1. Attracties In dit hoofdstuk wordt de deelvraag: ”Welke attracties zijn er in Zeeland?” beantwoord. Om antwoordt op de onderzoeksvraag te kunnen geven moet duidelijk zijn met welke attracties eventueel gezamenlijke promotie gerealiseerd kan worden. Hieronder staan de attracties die eventueel in een samenwerkingsverband met bestaande ondernemers kunnen worden gebracht. Deze attracties zijn verbonden met het zeewater net zoals duiken met het zeewater is verbonden. Nadat de attracties nader zijn geanalyseerd kan er een keuze worden gemaakt uit welke attracties wel interessant zijn voor gezamenlijke promotie en welke attracties dat niet zijn. De attracties volgen nu in willekeurige volgorde.
1.1 Watersnoodmuseum Dit museum probeert een beeld te geven van wat er is gebeurd tijdens en na de overstroming van één februari 1953. Het museum is gevestigd in de vier caissons die zijn gebruikt voor het sluiten van het laatste gat in de dijken bij Ouwerkerk. Dit is een belangrijke attractie omdat het met water te maken heeft. En omdat er tijdens de waterramp heel veel dorpjes verdronken zijn. Ook is de watersnoodramp het begin van de Oosterschelde zoals het nu is. Door de watersnoodramp kwam het deltaplan op tafel. Zo is de Oosterschelde een zeearm geworden met permanent zoutgehalte. En is de oppervlakte van de zeearm behoorlijk teruggebracht. De stroomsnelheden zijn afgenomen, het water is helderder geworden en door de stormvloedkering is ook het getijverschil afgenomen. Het watersnoodrampmuseum past dus goed bij het duiken, omdat het laat zien waarom de onderwaterwereld in Zeeland nu is zoals het is. (Watersnoodmuseum, 2011) http://www.npoosterschelde.nl/documents/landschap.xml?lang=nl
1.2 Zeelandbrug De Zeelandbrug verbindt Noord-Beveland met Schouwen-Duivenland. Hij is geen onderdeel van de Deltawerken, dus dient niet als veiligheid maar voor de bereikbaarheid. Een gunstige bijkomstigheid van de Deltawerken was dat de dammen de meeste eilanden met elkaar verbonden hadden. De Oosterschelde lag echter nog steeds als een gapend gat tussen Noord-Beveland en SchouwenDuiveland in. De Zeelandbrug is met 5 km de langste brug van Nederland, dit is dus een uniek punt waarbij je toeristen kan trekken. De Noordzijde van de Zeelandbrug is één van de drukste duikstekken van Nederland. De pijlers hebben een onweerstaanbare aantrekkingskracht op duikers. Veel bijzondere waarneming worden er gedaan zoals sepia's en zeepaardjes. De Zeelandbrug is dus een attractie die zeker potentie heeft als gezamenlijke promotie, omdat er al gedoken wordt en het één van de populairste duiklocaties van Nederland is. (Deltawerken online, 2011)
1.3 Deltapark Neeltje Jans Deltapark Neeltje Jans en de Stormvloedkering staat bekend als één van de leukste waterparken van Nederland. Je kunt er genieten van zeedieren, spetterende attracties en alles van de Deltawerken. Het ligt midden in de zee omgeven door prachtige Zeeuwse natuur. Je vind er verbazingwekkende exposities, stormachtige attracties en een waanzinnig aquarium met allerlei vissen en planten uit de Oosterschelde. Het is dus een park wat perfect aansluit op het duiktoerisme in Zeeland. Je vind er alles wat met de zee te maken heeft. Zoals dieren wat erg leuk is voor kinderen, maar ook storm simulaties en de geschiedenis van de Deltawerken zoals in het Watersnoodmuseum. (Deltapark Neeltje Jans, 2011)
1.4 Nationaal Park Oosterschelde Nationaal Park Oosterschelde is benoemd tot een nationaal park, zodat het natuurgebied en de ecosystemen beschermd blijven. Nationale parken hebben vier doelstellingen, dat zijn; • Natuurbehoud en -ontwikkeling • Natuurgerichte recreatie • Voorlichting en educatie • Wetenschappelijk onderzoek Ze worden ingesteld door de Minister van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij, met instemming van de eigenaren, beheerders en andere betrokken instanties. Nederlandse nationale parken zijn aaneengesloten natuurgebieden van tenminste 1000 hectare (10 km2) met bijzondere natuurwaarden. Nationaal Park Oosterschelde is een uniek en dynamisch natuurgebied. Dankzij de afwisseling van eb en vloed en de aanwezigheid van zout en zoet water leven er duizenden vogels en planten. Het Nationaal Park Oosterschelde is dus een attractie op zich. Voor de sportduikers is de zekerheid er dat de ecosystemen blijven bestaan, omdat ze beschermd worden. Voor de duiker is er onderwater veel te beleven. Maar als de duiker met een gezin komt is er bovenwater ook nog genoeg te beleven voor de niet duiker. Er leven namelijk duizenden vogels en planten. De duiker past ook bij de tweede doelstelling natuurgerichte recreatie. Duiken is recreatie gericht op de natuur onderwater. (Nationaal Park Oosterschelde, 2011)
1.5 Terra Maris Dit is hét museum voor natuur en landschap van Zeeland. Het museum is gevestigd in de voormalige orangerie van kasteel Westhove, dat gelegen is in het natuurgebied De Manteling van Walcheren, tussen Oostkapelle en Domburg. Terra Maris betekend letterlijk land van de zee. Door middel van een tentoonstelling wordt je meegenomen door de geschiedenis van het Zeeuwse landschap en de rijk variërende Zeeuwse natuur. Je kunt er kennis maken met de dynamische natuur van de Delta en de honderd dorpen die in de loop van de eeuwen door het water van de kaart werden geveegd. Dit museum zou goed passen bij de promotie van zeeland als duiklocatie. Door middel van de tentoonstelling kom je meer te weten over het landschap en de natuur van Zeeland. Dit is ook interessant voor niet duikers. Doormiddel van prachtige zeeaquaria kan de niet duiker kennismaken met de onderwaterwereld van Zeeland. En eventueel aanzetten tot het maken van een duik in de Oosterschelde of het Grevelingenmeer. Ook sluit dit museum goed aan bij het monument voor de verdronken dorpen in Zeeland. (Terra Maris, 2011)
1.6 Het monument voor de Verdronken Dorpen Dit monument in Zeeland is te vinden aan de Oosterscheldedijk tussen het dorp Colijnsplaat en de Zeelandbrug. Het is in 2009 geplaatst en is vrij te bezoeken voor iedereen. Op het grondgebied van de provincie Zeeland bevinden zich minstens 117 verdronken dorpen, waaronder één stad Reimerswaal. Het gaat om kerkdorpen die zijn ontstaan in de periode 900 tot 1500, weggevaagd door het water, vooral als gevolg van een stormvloed, maar soms ook door langer lopende processen. Dit is een interessante attractie voor duikers, omdat ze achteraf na een bezoek aan dit monument misschien ooit als duiker nog restanten van deze dorpen kunnen tegenkomen. Alhoewel de kans klein wordt geacht er echt nog iets van terug te kunnen zien. Is het wel een leuk idee om er een verhaallijn van te maken aan de hand van borden die bij het monument geplaatst worden. De duikers en niet duikers er bewust van maken dat er daar waar zij naar kijken al is het bovenwater of onderwater ooit dorpen waren die zijn vergaan. Op deze manier kan de duiker emotioneel geraakt worden als er wordt gedacht hoeveel mensen hun huis zijn verloren of misschien wel dierbaren. Om de duikers bekend te maken met de dorpen is het misschien interessant om een kaart uit te brengen die de verdronken dorpen weergeeft. Dit monument zou goed werken als promotie voor Zeeland als de ultieme duiklocatie. Door een foto van het monument in de brochures op te nemen. Zo worden mensen ervan bewust dat de zee niet altijd werd gezien als een fijne plek voor recreatie. Maar dat er vroeger eerder angst was voor de zee. (Zeeland, 2011)
1.7 Arsenaal Vlissingen Het Arsenaal in Vlissingen beschikt over Zeelands grootste verzameling zeedieren. Je vind er een uitgebreide collectie Noorzeevissen. Zoals roggen en haaien, die je ook kunt aaien. Onlangs hebben ze hun onderwaterwereld uitgebreid met een tropische zaal. Waar nu felgekleurde tropische vissen te bewonderen zijn. Het arsenaal is een uitstekende attractie die kan samenwerken met ondernemers om Zeeland te promoten als een unieke duiklocatie. Beginnende duikers zouden eventueel eerst naar het Arsenaal kunnen gaan, om zich voor te bereiden op wat ze zullen gaan zien in de Oosterschelde of Grevelingen. (Arsenaal, 2011)
1.8 Wrakduiken Wrak duiken in de Grevelingen is een attractie die speciaal bedacht is voor het duiken in Zeeland. Samen met de Provincie Zeeland, Gemeente Schouwen-Duiveland, Rijkswaterstaat Zeeland, Natuuren Recreatieschap de Grevelingen en Dive-Inn De Kabbelaar is de NOB sinds 2009 bezig geweest met het voorbereiden van het afzinken van een betonnen schip in het Grevelingenmeer. Dit schip, dat zo’n zestig meter lang is, is begin jaren ‘70 in het gebied de Schelphoek achtergelaten. Het is inmiddels te water gegaan. En is nu een hotspot onder de duiklocaties in Zeeland. Deze attractie wordt al gebruikt voor promotiemateriaal.(NOB, 2011)
1.9 Conclusie Aan de hand van ons onderzoek hebben we kunnen concluderen dat verschillende attracties in Zeeland gebruikt kunnen worden in de promotie van duiken in Zeeland, door onder andere de duikers en de niet duikers aan te trekken en op een leuke maar ook vooral educatieve manier te vermaken. Bepaalde attracties die in dit rapport beschreven zijn moeten dan toeristen aantrekken en ze vervolgens kennis laten maken met de onderwaterwereld. Als de toeristen dan lekker zijn gemaakt met de mooie dieren die onder de zeespiegel leven, moet er de gelegenheid zijn dat de toerist informatie op kan vragen over een duikschool in de Provincie Zeeland voor een proefduik. Dit kan aan de hand van een poster. Met bijvoorbeeld een tekst erop als; ‘Wilt u knuffelen met deze dieren, vraag nu een proefduik aan bij de informatiebalie.’ Samenwerkingsverbanden tussen de duikscholen en de attracties is dus zeer belangrijk bij dit onderdeel. Dit idee is bedacht voor de niet duiker. Attracties die daar aan kunnen meewerken zijn Deltapark Neeltje Jans, Terra Maris en het Arsenaal. Voor de toerist die al eens eerder heeft gedoken is het vooral de bedoeling dat ze naar Zeeland toe komen om te duiken. Zij weten al dat duiken iets speciaals is, alleen zijn ze nog niet op de hoogte van het mooie natuur schoon in Zeeland. Door Zeeland te promoten als ideale vakantiebestemming voor de duiker, moet er ook rekening mee worden gehouden dat 80% van de duikers ook nog andere activiteiten wil ondernemen naast het duiken. Met name willen ze naar het strand, de stad of Zeeuwse bezienswaardigheden bezoeken. Als er bij de promotie rekening mee wordt gehouden dat duikers ook nog andere dingen willen ondernemen tijdens hun vakantie. Kun je bepaalde attracties verwerken in de promotie. Zoals het monument voor de verdronken dorpen, het watersnoodmuseum, Deltapark Neeltje Jans, Terra Maris en het Arsenaal. Deze kun je verwerken in de promotie door plaatjes van de attracties in brochures op te nemen. De duikscholen zouden eventueel een link op hun website kunnen zetten van de attracties. Zo is de kans groter dat ze op Google eerder gevonden worden. Ook kunnen duikscholen hetzelfde doen als attracties doen bij de gewone toerist. Maar dan net andersom, door bijvoorbeeld de duiker op de hoogte te brengen van de aanwezige attracties in Zeeland die te maken hebben met de onderwaterwereld in Zeeland.
2. Onderwaterdieren In dit hoofdstuk zal antwoord gegeven worden op de deelvraag: “Welke onderwaterdieren zijn er in Zeeland, die uniek zijn voor de wereld? “ Hiervoor zal er eerst een overzicht gegeven worden van de unieke dieren en planten die zich in Zeeland bevinden. Daarna zal er een overzicht gegeven worden van de achttien populairste duikbestemmingen wereldwijd en de aantrekkingskrachten van deze duikbestemmingen. Ten slotte zal er een koppeling gemaakt worden tussen deze twee overzichten waarin er antwoord gegeven wordt op de deelvraag.
2.1
Onderwaterdieren in Zeeland
Hieronder wordt een lijst met onderwaterdieren weergeven die te vinden zijn in onder andere de Zeeuwse wateren. Afbeeldingen van de dieren die in de onderwaterwereld van Zeeland leven zijn te zien in bijlage 1.
Sepia De sepia is een inktvisachtige met een breed plat lichaam. De sepia heeft tien tentakels aan zijn kop. De soort sepia die in de Nederlandse wateren voorkomt heeft een bruin/wit strepen patroon over zijn lichaam. De sepia kan zichzelf van kleur laten veranderen wanneer de sepia zich bedreigd voelt. De sepia’s komen vooral naar de Oosterschelde om te paren. Dit gebeurd vanaf het moment dat het water tussen de 13 en 15 graden Celsius is. Vanaf het moment dat de Sepia naar Zeeland komt om te paren wordt het duikseizoen in Zeeland ingeluid. Veel duikers uit zowel binnen als buitenland komen speciaal naar Zeeland om de sepia’s te bewonderen. (sepia officinalis, 2011) Op deze afbeelding is het leefgebied van de Sepia weergeven:
Pijlinktvis In de Oosterschelde zijn drie verschillende soorten pijlinktvissen te zien. De dwergpijlinktvis en twee grotere soorten. De pijlinktvissen komen alleen voor in het begin van de zomer. De pijlinktvissen komen net als de sepia’s naar de Oosterschelde om eieren af te zetten. Pijlinktvissen hebben een zeer puntig lichaam. De dieren hebben 2 vinnen die dienen voor de stabilisatie en tien tentakels aan de kop. Daarvan zijn er twee verlengbaar. De kleur die de pijlinktvissen hebben kan verschillen van zandkleurig tot donkerrood. Na het leggen van eieren sterven de ouders. (Crone, 2009)
Sepiola Sepiola, Ook wel dwerginktvis genoemd, heeft veel overeenkomsten met de sepia. Het is een klein rond inktvisje met tien tentakels op zijn kop. De kleur verschilt van zandkleurig tot rood. Op zijn lijf zijn verschillende stippen te zien. De sepiola is maar ongeveer vijf centimeter groot. De sepiola ligt het liefst in het zand. De sepiola is in de Oosterschelde te zien in juni en juli en in het Grevelingenmeer in juli en augustus. De grootste kans om een sepiola te zien is bij een nachtduik. (Crone, Sepiola, 2009)
Oosterschelde kreeft De Oosterschelde kreeft heeft een ander DNA dan zijn soortgenoten in de andere delen van Europa. Dit zou komen omdat er een aantal kreeften konden overleven tijdens hele koude periodes en tijdens periodes wanneer er veel zoet water in de zeearm stroomde. Deze dieren hebben zich voortgeplant waardoor er een nieuwe soort kreeften ontstond. De kreeften in de Oosterschelde worden bedreigd door onder andere dijkophogingen waarbij er stenen in het water worden gestort, en ze zijn een gewilde partij voor vissers. Ze zijn het hele jaar te zien in de Oosterschelde. (oosterscheldekreeft, 2011)
Dodemansduim De dodemansduim is een zacht koraal wat kolonies vormt van kleine poliepen. Het uiterlijk is vaak sponsachtig met kleine putjes waar de poliepen zaten. De kolonies vormen een korst die wel vijf tot tien millimeter dik kan worden. De totale grote van de dodemansduim is ongeveer tien centimeter in de Oosterschelde of Grevelingen. Op de Noordzee kunnen ze wel tot twintig centimeter groot worden. De kleur is meestal wit, maar ook geel en oranje komt voor. (Vestjens, 2011)
Snotolf De snotolf is een bijzondere vis. Door zijn bolle uiterlijk, kleine ogen en dikke lippen is het niet een van de mooiste vissen. De snotolf is vooral terug te vinden op de bodem van de zee. De vis is te zien van maart tot mei in de Oosterschelde, tijdens de paringstijd. De kleur is tijdens de paringstijd oranje bij het mannetje, het vrouwtje heeft een blauwachtige kleur. Het mannetje blijft achter bij de eitjes, die een roze kleur hebben. Het vrouwtje trekt zich terug in dieper water. (Brabander, 2009)
Slakdolf De slakdolf is een vis met een bruin, grijsachtige kleur. De vissen worden ongeveer 15 centimeter maar ogen vaak kleiner. De slakdolf komt naar ondiep water om te paren in december en januari. De dieren leven maar twee jaar en er wordt aangenomen dat ze overlijden na de paring. (Offermans, 2008)
Zeedonderpad De zeedonderpad wordt zo genoemd omdat zijn kop op een pad lijkt. Meestal is de vis bruin gevlekt maar ook andere kleuren zijn mogelijk. De zeedonderpad zal ongeveer 30 centimeter groot worden. De paringstijd is van december tot maart en ook bij deze vissoort zal het mannetje de eitjes beschermen. (Offermans, Gewone zeedonderpad, 2011)
Zeepaardje Het zeepaardje wat in Nederland te zien is, is het kortsnuitzeepaardje. Dit zeepaardje wordt ongeveer 15 centimeter groot en leeft in een ondiepe kustzone. Hoewel het zeepaardje erg zeldzaam is in de zeeuwse wateren neemt het aantal waarnemingen toe. De grootste kans om een zeepaardje te zien heb je in de buurt van de zeelandbrug. (Bragt, 2008)
Bruinvis Bruinvissen zijn kleine walvisachtigen waarvan er ongeveer 300.000 in de noordzee voorkomen. De bruinvis heeft een vrij stompe kop en vanboven een grijze kleur. De kleur aan de onderzijde is wit. Mannetjes worden ongeveer anderhalve meter lang en wegen rond de 45 kilo. De vrouwtjes worden groter, ongeveer 1,8 meter lang en wegen ongeveer 60 kilo. Bruinvissen leven in groepjes van drie tot vijf dieren. De paartijd is van juni tot augustus. Het jong wordt elf maanden later geboren. Het aantal bruinvissen in zeeland neemt gestaag toe. (ZeeinZicht, 2011) Op deze afbeelding worden de leefgebieden van de bruinvis weergeven:
Zeehond Zeehonden zijn in zeeland op meerdere plaatsen te bewonderen. Vaak zijn de zeehonden te zien op zandplaten waarbij ze (met een verrekijker) te zien zijn vanaf het strand. De zeehonden zijn tot 1,90 meter lang en wegen tussen de 50 en 150 kilo. De paring van de zeehonden begint in augustus en na elf maanden dracht wordt er één jong geboren. Zeehonden leven in groepen en kunnen tot wel twintig minuten onderwater blijven. Ook onder water is een ontmoeting met zeehonden dus mogelijk. In de Zeeuwse delta leven ongeveer 400 zeehonden. Zeehonden zijn slechts zelden te zien tijdens duiken. Deels komt dit doordat de dieren vrij schuw zijn. (Sportduikers ontmoeten zeehonden in Grevelingenmeer, 2011). Naast deze bijzondere dieren kunnen ook zeesterren, krabben, zeeappels en vele andere vissen, slakken en anemonen gezien worden in de Zeeuwse wateren. Onder andere zeedahlia’s , slibanemonen en vildkokeranemonen zijn veel gezien in de Oosterschelde en de Grevelingen.
2.2
Populaire duikbestemmingen wereldwijd
Volgens Weekendjeduiken.nl /duikbestemmingen zijn er op dit moment achttien populaire duikgebieden. Deze duikgebieden hebben allemaal eigen trekpleisters. Hieronder wordt per duiklocatie weergeven waarom de duiklocatie zo populair is onder duikers. (duikbestemmingen, 2011) Afbeeldingen van de dieren die veel voorkomen in de populairste duiklocaties zijn te zien in bijlage 2. Indonesië In Indonesië zijn er twee gebieden erg populair onder duikers. Dit zijn Manado en Papua. Het water is er vaak erg warm, tussen de 28 en 35 graden Celsius wat het duiken extra aangenaam maakt. Daarnaast zijn er veel verschillende dieren te zien zoals zeeslangen, scheermesvissen, haaien, schildpadden, dolfijnen en walvissen. Er zijn veel verschillende soorten koraal te vinden en bij Papua is wrakduiken een populaire attractie. Er liggen vele schepen van de tweede wereldoorlog. De beste periode om te duiken in Indonesië is tussen april en oktober.
Maleisië In Maleisië is er slechts één duiklocatie erg populair, Layang Layang. Het gebied is nog relatief rustig maar er is wel een toenemende vraag naar duiken. De belangrijkste trekpleister in het gebied zijn de haaien. Filippijnen Op de Filipijnen zijn er twee duiklocaties veruit het populairst, Cebu-Moalboal en Bohol. Trekpleisters op beide locaties zijn vele verschillende soorten tropische vissen, haaien, roggen, schildpadden en zeepaardjes.
Thailand In Thailand is het onderwaterleven zeer divers. Er zijn vele riffen, steile wanden en tropische vissen. Veel duikers gaan in Thailand duiken voor een ontmoeting met een walvishaai, die slechts zelden te zien is.
Malediven De Malediven heeft enorme kleurrijke koraalriffen. Maar ook veel bijzondere dieren onder water, zoals adelaarsroggen, trompetvissen, haaien, murenen, roggen en schildpadden. Het water heeft een behoorlijke stroming waardoor begeleiding wordt aangeraden. (Duikinformatie van de Malediven, 2011).
Palau, Yap & Truk Deze drie locaties hebben alle drie iets bijzonders. Palau is een waar attractiepark onderwater. Er zijn vrijwel altijd haaien te zien, en koralen in vele verschillende vormen. Maar onder water zijn er ook grotten, muren, tunnels, kanalen en riffen wat een duik in Palau zo aantrekkelijk maakt. Yap is een plaats die erg ingespeeld heeft op het duiken. Er zijn Manta roggen te zien en verschillende koralen. Maar er zijn ook muurduiken, tunnelduiken en nachtduiken mogelijk gemaakt. Hierdoor is het een veelzijdige duikbestemming geworden. Truk is de plaats waar de meeste Scheeps- en vliegtuigwrakken liggen. Hierdoor is er een diversiteit aan verschillende dieren te zien die de wrakken een ideaal woon en leefgebied vinden.
Seychellen Vallee de Mai en Aldabra zijn de meest populaire duikplaatsen binnen Seychellen. De gemiddelde temperatuur is 29 graden Celsius en in het gebied komen geen cyclonen voor waardoor duiken vrijwel altijd mogelijk is. In dit gebied zwemmen groten scholen vissen in allerlei soorten. Een ware attractie om daar tussendoor te zwemmen.
Kenia In Kenia worden er vooral duiken gemaakt om te genieten van vissen in alle soorten en kleuren. Er zijn vele riffen en ook haaien en zeepaardjes te bewonderen.
Zuid Afrika In zuid Afrika vind je onder andere haaien, schildpadden, roggen en enorme koraalriffen met allerlei soorten en kleuren koraal.
Egypte Egypte staat bekend om zijn grote kleurrijke koraalriffen, een grote visrijkdom en een hele goede waterkwaliteit. Onder water kom je onder andere baarzen, napoleonvissen, schildpadden, murenen en haaien.
Malta Malta is een populaire duikbestemming omdat de stroming minimaal is, en het zicht tot wel 50 meter. Maar ook de grotten en steile wanden, murenen, sponsen en Ijslandse zeesterren zijn trekpleisters in het gebied.
Tahiti Tahiti heeft meerdere duikbestemmingen. De belangrijkste zijn De Marquesas, Rangiroa en Moorea. De eerste bestemming is bekend van zijn grotduiken maar ook door de bijzondere dieren die je hier tegen kunt komen. Onder andere orka’s, hamerhaaien en manta’s worden hier veel gezien. In Rangiroa kun je driftduiken, duiken in sterke stromingen. Daarnaast kun je ook hamerhaaien, rif haaien en manta’s ontmoeten. In Moorea is een ontmoeting mogelijk met zes verschillende soorten haaien. Maar ook rif vis, dolfijnen en grote roggen zijn te zien.
Mexico Palancar Reef is een wereldberoemde bestemming door de duiken in kalksteengrotten met enorm helder water. Er leven vele zeldzame vissen en planten. Ook op andere plaatsen in Mexico is het water buitengewoon helder, waardoor duikers er graag ter water gaan.
Costa Rica Costa Rica is vooral bekend door de grote aantallen vis. Er komen zeer veel verschillende soorten vissen voor, onder andere roggen, platax en tonijn maar ook hamerhaaien in grote aantallen en dolfijnen zijn te zien.
Nederlandse Antillen Op de Nederlandse Antillen zijn duiken op veel verschillende niveaus mogelijk. Een rustige kust duik of een spectaculaire diepwaterduik. Op ieder niveau zijn er vele vissen, koralen en onderwaterplanten te bewonderen.
Guadeloupe Het vulkanische eiland Basse Terre is de duiklocatie van Guadeloupe. De waterkwaliteit is goed, veel verschillende vissen, planten en koraal en ook haaien en schildpadden zijn te zien.
Dominicaanse Republiek De duikfaciliteiten binnen de Dominicaanse republiek zijn erg schaars. Dit heeft als voordeel dat er weinig duiktoerisme plaatsvindt en het erg rustig is onder water. Er zijn verschillende wrakken onder water en ook riffen en kalksteengrotten met helder, zoet water.
Australië In Australië zijn er vele duiklocaties en duikfaciliteiten. Onder water zijn er onder andere walvishaaien, schildpadden, manta’s en kleurrijke riffen te zien.
2.3 Conclusie Na het opstellen van een lijst met unieke dieren in Zeeland en het opstellen van een lijst met de achttien populairste duiklocaties in de wereld en hun specifieke kenmerken kunnen we vaststellen dat de onderwaterwereld van Zeeland totaal verschillend is met de onderwaterwerelden in de achttien populairste duiklanden. In de populairste duiklanden zijn vooral grote schildpadden te zien, haaien, koraal en riffen en wrakken. Ook is op vrijwel elke populaire duikplaats een goed zicht onder water. Op de populairste duiklocaties van de wereld worden de onderwaterdieren veel gebruikt in de promotie van de gebieden. Er wordt op iedere website en in iedere brochure wel een verhaal verteld over de haaien die je tegen kunt komen, of het zwemmen met de zeeschildpadden. Het belangrijkste in de promotie van deze wereldbestemmingen zijn uiteraard de foto’s. Een mooie foto zegt meer dan duizend woorden, en deze zorgen dan ook voor een hele grote aantrekkingskracht op duikers van over de hele wereld. Ieder gebied heeft zijn eigen icoon, zo zijn dat in Thailand de walvishaaien, op Malta de Ijslandse Zeesterren en bij Kenia grote scholen tropische vissen. Zeeland heeft echter zijn eigen unieke onderwaterwereld. Het zicht is minder helder dan in de populaire duiklocaties maar dat zorgt ervoor dat je gefocust bent op het onderwaterleven tijdens het duiken. Daarnaast leven er ook in Zeeland vele verschillende unieke dier- en plantsoorten die te zien zijn als er goed gekeken wordt. De deelvraag : “Welke onderwaterdieren zijn er in Zeeland, die uniek zijn voor de wereld? “ Heeft als antwoord dat alle dieren die hierboven genoemd zijn in de lijst uniek zijn voor Zeeland. Het belangrijkste dier in de onderwaterwereld van Zeeland is ongetwijfeld de Sepia. Op het moment dat deze wordt gezien in het water begint het duikseizoen in Zeeland en trekken vele duikers naar duikplaatsen om een Sepia te bewonderen. De sepia kan ook wel als het icoon voor duiken in Zeeland worden gezien. Naast deze dieren, de meest bijzondere die hier in het water voorkomen, zijn er nog vele andere soorten die voorkomen in Zeeland. Zeeland heeft een zeer grote biodiversiteit, en juist dat maakt het duiken hier zo uniek.
3. Promotie In dit hoofdstuk wordt de deelvraag: “Wat zijn de mogelijkheden om de Zeeuwse onderwaterwereld te promoten?” beantwoord.
3.1 Definitie van promotie Promotie is de manier waarop een bedrijf of een product zich presenteert op de markt. Dit kan op veel verschillende mogelijkheden. Onder andere door een advertentie te plaatsen, folders uit te delen, mondeling maar ook door kortingsbonnen, persberichten, websites, sponsoring, beurzen en via de radio of televisie. Hieronder worden verschillende mogelijkheden benoemd en voor en nadelen daarvan weergeven. Het is belangrijk dat bedrijven reclame maken voor het bedrijf of het product omdat mensen het niet kunnen kopen wanneer ze niet weten dat het bestaat en het verkocht wordt in jouw bedrijf. Promotie kan de naambekendheid van het bedrijf vergroten en de verkopen van het product toe laten nemen. (Waarom reclame maken?, 2011)
3.2 Mogelijkheden voor promotie Hieronder worden de verschillende mogelijkheden genoemd die een bedrijf of organisatie heeft om een product of het bedrijf te promoten. Folders Folders zijn vooral interessant als de doelgroep al bekend is, en makkelijk bereikbaar. De doelgroep krijgt dan informatie toegereikt over de organisatie waardoor ze mogelijk interesse krijgen voor het bedrijf of het product. Indien de folders niet terecht komen bij de doelgroep zal er weinig tot geen interesse zijn in het bedrijf of het product waardoor de promotie niet succesvol is. Televisie Televisie heeft als voordeel dat het een grote doelgroep bereikt, zeker als een reclamespotje te zien is op de commerciële zenders. Daarnaast spreekt het emoties aan door het beeld en geluid. Het grootste nadeel van promotie via de televisie zijn de kosten. Zowel het maken van een reclamespotje voor op televisie als het uitzenden kost veel geld. Radio Het voordeel van radioreclame is net als bij televisie het bereiken van een grote groep mensen. Daarnaast heeft iedere radiozender een eigen groep luisteraars, met eigen voorkeuren en interesses. Door te adverteren op de radiozender waarbij de luisteraars het beste bij het product of het bedrijf passen is de kans op succesvolle promotie groter. Nadeel van promotie door middel van een radiospotje zijn de kosten. Deze zijn afhankelijk van de lengte van het spotje, de tijd waarop deze uitgezonden wordt en het aantal keer dat het radiospotje wordt herhaald. Kortingsbonnen/aanbiedingsacties Promotie door middel van kortingsbonnen en aanbiedingsacties kan helpen om mensen over te halen om een bepaald product bij jou bedrijf te kopen of om first time visitors te trekken naar het bedrijf.
Voordelen zijn dan ook dat er meer nieuwe mensen in je bedrijf komen en het aantal verkopen waarschijnlijk zal stijgen. Nadeel is dat de winst die gemaakt wordt op de producten afneemt door de korting die gegeven wordt. Ook kan het zijn dat consumenten slechts één keer naar het bedrijf komen voor de specifieke kortingsactie. Website Promotie door middel van een website heeft meerdere voordelen. De website is 24/7 te bekijken en daardoor kunnen consumenten altijd zien wat het bedrijf verkoopt. Daarnaast biedt een website de mogelijkheid om producten gelijk te verkopen door middel van een webshop. Het nadeel van een website kan zijn dat er veel tijd in moet worden gestopt om deze up-to-date te houden. Als de website niet up-to-date is zal deze waarschijnlijk ook niet interessant zijn voor consumenten. Een ander nadeel kan zijn dat de website niet gevonden wordt door de consumenten. Om dit te voorkomen moet er op de website een overeenstemming zijn met de zoekwoorden die consumenten intypen in zoekmachines. Nieuwsbrieven Promotie door middel van nieuwsbrieven is een optie die als voordeel heeft dat het herhalingsaankopen kan vergroten. De consumenten die al eerder naar het bedrijf zijn geweest worden door middel van de nieuwsbrief herinnerd aan het bedrijf en de producten van het bedrijf. Het nadeel van nieuwsbrieven is dat het geen nieuwe consumenten aantrekt en dat de nieuwsbrieven relatief veel tijd kosten om te maken. Ook kan het te vaak versturen van nieuwsbrieven bij consumenten leiden tot irritaties. Social media Social media kan helpen met de promotie van een bedrijf of product door verschillende manieren. Het bedrijf kan zelf bepaalde nieuwtjes op de website plaatsen waardoor de volgers informatie krijgen van het bedrijf. Ook kunnen de volgers van de social media website ervaringen met het bedrijf of het product op de website plaatsen. Voordeel is dat het gratis is, en het product en het bedrijf snel bekend worden bij een grote groep consumenten. Het nadeel van social media is dat het bedrijf er vaak zelf geen invloed op heeft als er negatieve reacties over het bedrijf worden geplaatst. Het voordeel is wel dat het bedrijf kan reageren op de negatieve reacties door bijvoorbeeld excuses aan te bieden en de zwakke punten binnen het bedrijf kan verbeteren. Persberichten Promotie via persberichten kan op twee verschillende manieren. Het bedrijf kan een persbericht opstellen en versturen naar verschillende kranten en magazines, en dan hopen dat het geplaatst wordt. De kans dat het persbericht geplaatst wordt is vaak niet erg groot. Een andere manier is contact op nemen met vakbladen en kranten op het moment dat het bedrijf echt een nieuwtje heeft. De kans is groot dat het bedrijf dan uitgenodigd wordt door een krant of vakblad voor een interview, wat zorgt voor een groter en interessanter stuk. Als meerdere bedrijven samen één nieuwtje hebben voor de pers is de kans op plaatsing nog groter, gezien er dan geen bedrijfsbelang is. Belangrijk is dat ook slecht nieuws gecommuniceerd wordt naar de pers. Dit zorgt voor een groter vertrouwen van de consument in het bedrijf, dan als het slechte nieuws in eerste instantie verzwegen wordt en later alsnog uitkomt.
Sponsoring Promotie via sponsoring is vooral weggelegd voor grotere bedrijven. Door het sponsoren van bijvoorbeeld een bepaalde voetbalclub kan het bedrijf reclame krijgen langs het voetbalveld. Het sponsoren van grote voetbalclubs gaat echter wel om behoorlijke bedragen, maar zou daardoor wel een uitkomst kunnen zijn als er een samenwerking plaatsvindt tussen meerdere bedrijven. Ook kan het sponsoren van een bepaalde voetbalclub ertoe leiden dat aanhangers van een andere voetbalclub niet meer bij het bedrijf willen kopen. Billboards Billboards kunnen een goede vorm van promotie zijn indien het bedrijf of het product veel mensen wil benaderen. Het voordeel ervan is dat de kosten relatief laag zijn in vergelijking met de andere vormen van promotie. Het nadeel van promotie door middel van billboards is dat deze vandalisme gevoelig zijn en dat de confrontatietijd met de consument erg kort is. Beurzen Het voordeel van promotie op beurzen is het persoonlijk contact met de (potentiele) doelgroep. Deze mensen kunnen het bedrijf leren kennen door contact met het bedrijf en krijgen een indruk van de manier waarop het bedrijf werkt en welke producten het bedrijf kan leveren. Het nadeel van promotie op beurzen is dat je vooraf niet weet hoeveel bezoekers er zullen komen en of deze wel of niet in jou bedrijf geïnteresseerd zullen zijn. Daarnaast is het promoten van het bedrijf op beurzen vaak een kostbare aangelegenheid. Staangeld is vaak erg duur en ook de tijd die medewerkers van het bedrijf aanwezig zijn moet uitbetaald worden. Mond-tot-mond reclame Mond tot mond reclame heeft als grootste voordeel dat het enorm efficiënt is. Een goed verhaal over een bepaald bedrijf of product zorgt er vrijwel zeker voor dat anderen het ook zullen uitproberen. Hierbij komt ook gelijk het grootste nadeel aan het licht. Als er een slechte ervaring met het bedrijf of het product wordt doorgegeven aan vrienden, kennissen, familie en dergelijke gaat dit ook enorm snel, en zal het bedrijf of product in een negatief daglicht gezet worden.
3.3 Conclusie De Zeeuwse onderwaterwereld kan gepromoot worden op vele verschillende manieren. Manieren die aangeraden worden om te gebruiken zijn mond tot mond reclame, dit gaat eigenlijk automatisch vanaf het moment dat er gasten bij het bedrijf binnenkomen. Deze hebben een bepaalde indruk gekregen en dat zullen ze doorvertellen naar familie en vrienden. Als organisatie kan je hier invloed op uitoefenen door te zorgen dat de eerste indruk die de gasten krijgen goed is (bijvoorbeeld schone winkel, verzorgd personeel). Mond tot mond reclame wordt aangeraden omdat het enorm efficiënt werkt. Het is gratis, en zorgt voor een grote naamsbekendheid. Wel moet er gezorgd worden dat je klanten erg tevreden zijn, ontevreden klanten zorgen voor negatieve publiciteit voor het bedrijf. Het volgende wat wordt aangeraden zijn websites en social media. Social media zorgt voor veel (intensief) contact met de (potentiele) doelgroep. Onder de potentiële doelgroep vallen onder andere duiktoeristen, die op dit moment nog niet in Nederland duiken en bewoners van Nederland die graag zouden willen gaan duiken, of zelfs al wel duiken maar nog niet eerder in Zeeland gedoken hebben. Hierdoor is de doelgroep makkelijk bereikbaar en kan er goed worden ingespeeld op de
wensen en behoeften van de doelgroep. Een bedrijf kan social media gebruiken door bijvoorbeeld een eigen facebook pagina aan te maken voor het bedrijf. Mensen die het bedrijf interessant vinden kunnen het bedrijf dan volgen, waardoor ze continue op de hoogte zijn van wat er speelt binnen het bedrijf. Belangrijk is wel dat de social media pagina’s goed bijgehouden worden, zodat er ook echt iets te lezen of te zien is voor de volgers. Websites zijn altijd bereikbaar, en daarom een zeer belangrijk hulpmiddel bij de promotie van de onderwaterwereld van zeeland. Zo kan er per bedrijf één pagina aangemaakt worden, maar beter nog is één gezamenlijke pagina waarop alles wordt verteld over duiken in Zeeland. Op die pagina kunnen links geplaatst worden naar de websites van de deelnemende bedrijven. Natuurlijk zijn alle andere opties mogelijk en zijn ook veel combinaties van verschillende soorten promotie mogelijk om de Zeeuwse onderwaterwereld bekend te maken. Zo kan er onder andere een gezamenlijke website zijn, in combinatie met folders over duiken in Zeeland die worden uitgedeeld op evenementen waar veel toeristen en of potentiële duikers komen. Er moet ten allen tijde rekening gehouden worden met het feit dat er eerder nog geen samenwerking plaats vond. Het is van belang dat de inbreng van alle partijen wordt genoteerd en dat iedereen het daar mee eens is. Aangeraden wordt om de promotie van Zeeland niet alleen samen aan te pakken, maar een professional in de hand te nemen. Iemand die van promotie zijn beroep heeft gemaakt kan andere ideeën aandragen en heeft een andere kijk op de inbreng van de bedrijven. Daarnaast is er de mogelijkheid om de promotie van duiken aan te laten sluiten bij de promotie van toerisme in Zeeland, waardoor er mogelijk meer bekendheid voor duiken in Zeeland tot stand komt.
4. Ondernemers Onder het kopje ondernemers zullen alle deelvragen met betrekking tot ondernemers beantwoord worden. Allereerst zal er een lijst weergeven worden met de ondernemers die zich bezighouden met de onderwatersport. Dit zijn onder andere houders van duikscholen, die aan de Oosterschelde of de Grevelingen gelegen zijn maar ook organisaties zoals de Nederlandse onderwatersport Bond en Nationaal Park Oosterschelde. Bij ons onderzoek hebben we besloten om de houders van duikscholen rondom de Westerschelde en het Veerse meer niet te benaderen. Deze keuze is gemaakt omdat de meeste duiken in Zeeland plaats vinden in de Grevelingen of de Oosterschelde. Vervolgens zal er gekeken worden naar de visies van de ondernemers en wordt er antwoord gegeven op de vraag welke ondernemers bereid zijn mee te werken aan een gezamenlijke promotie, hoe ze kunnen bijdragen en wat de meerwaarde is voor de ondernemers. Daarna wordt er bekeken wanneer ondernemers bereid zijn om mee te werken en of ze ook bereid zijn om financiële middelen in te zetten voor een gezamenlijke promotie van duiken in Zeeland. Als laatste wordt er bekeken hoe de ondernemers nu gebruik maken van promotie en of ze al gebruik maken van attracties en (knuffel)dieren bij de promotie. Omdat er maar tien ondernemers hebben gereageerd op de vraag of ze mee willen werken aan het onderzoek, is het genoodzaakt om dit een indicatief onderzoek te noemen. De conclusies in deze gehele paragraaf worden uit tien ingevulde enquêtes gehaald.
4.1
Lijst ondernemers onderwatersport
Hieronder wordt een lijst weergeven met duikscholen in de omgeving van de Grevelingen en Oosterschelde en organisaties die zich bezig houden met duiken. De gegevens van deze bedrijven zijn terug te vinden in bijlage 3. Er wordt antwoord gegeven op de deelvraag: ” Welke ondernemers houden zich bezig met de onderwaterwereld?” De Witte Boulevard duikcentrum Dolphins Diving Centre Duikcentrum De Grevelingen Duikcentrum de Kabbelaar Duikcentrum Diving Duuveland Duikcentrum Oceanus Duikcentrum Waterworld Duikschip Panda Duikschool Blue Voyage Diving Duikschool de Dijk Duikteam Steilôôre Duikteam Zeeland Duikvereniging Scaldis LL Andovery Scubacentrum Zeeland Tertius Bootduiken/Firma LLandovery Dive express Sealand Diving Duikopleidingen Zeeland Duikcentrum Scharendijke The scuba Experience MB adventure diving Just divers De Kentering NOB Nationaal park Oosterschelde
4.2
Visies ondernemers
Hieronder wordt weergeven hoe de ondernemers de onderwaterwereld van Zeeland zien en wat er bijzonder is aan een duik in Zeeland. Er wordt antwoord gegeven op de deelvraag: “Wat zijn de verschillende visies van de ondernemers?”
Eén ondernemer noemt de duiksport een belangrijke vorm van toerisme voor de provincie Zeeland. Vijf ondernemers noemen de onderwaterwereld in Zeeland uniek en bijzonder, Zeeland beschikt over een grote biodiversiteit. Dit blijkt wel uit de deelvraag die eerder in dit rapport is beantwoordt over de unieke dieren die voorkomen in Zeeland. Een andere ondernemer noemt Zeeland spannend en verassend als duiklocatie. De mooie natuur ligt om de hoek, een prachtige belevenis zo dichtbij en het is heerlijk ontspannend. Drie ondernemers noemen het beperkte zicht een sterk punt en de ander een zwak punt. Met een beperkt zicht leer je meer kijken naar de natuur en de dieren onderwater. En de ander zegt helaas denken mensen die in het blauwe water hebben leren duiken hier anders over, ze denken niks te kunnen zien. De onwetendheid bij de mensen is dus een probleem, er zijn er veel die niet weten dat de onderwaterwereld van Zeeland zo uniek en mooi is. Een andere ondernemer zegt dat de faciliteiten goed zijn, zoals steigers en vulmogelijkheden. Ook wordt Zeeland gezien als de kraamkamer van de Noordzee. Iedereen kan dus op kraamvisite komen, dat zou kunnen werken bij het promoten van Zeeland als duiklocatie. Ten slotte ziet één ondernemer een toekomst in het duiktoerisme in Zeeland. Hij zegt dat het aantal toeristische duikers toeneemt.
4.3 Medewerking ondernemers Hieronder worden twee verschillende deelvragen beantwoord. Er wordt antwoord gegeven op de deelvraag:” Welke ondernemers zijn bereid om mee te werken aan een gezamenlijke promotie van duiken in zeeland, en hoe kunnen ze daar aan bijdragen?” en “Wanneer zijn ondernemers bereid om mee te werken?” De volgende ondernemers zijn bereid om mee te werken aan een gezamenlijke promotie van duiken in Zeeland: Duikvereniging Palmare Duikcentrum Scharendijke Duikschool de Dijk, T. Focke Dive xpress, Patrick Moison Passagiersschip, Ruud Groenestein Mantamedia, Samantha van der Werf De witte Boulevard, Lydia Verbiest Nationaal park Oosterschelde, Wilco Jacobusse Nederlandse onderwatersportbond, Sander Kool De ondernemers kunnen op verschillende manieren bijdragen. Verschillende ondernemers zijn van mening dat ze kunnen bijdragen door foto en filmmateriaal ter beschikking te stellen. Ook het aanleveren van kennis van het duiken en de bekendheid van het bedrijf gebruiken om het duiken in Zeeland te promoten worden genoemd. Als laatste is er ook iemand die wil bijdragen door social media te gebruiken en webteksten aan te leveren. Uit ons onderzoek blijkt dat ondernemers bereid zijn om mee te werken wanneer de medewerking vrijblijvend is, geen geld kost en er niet te veel tijd van de ondernemers gevraagd wordt. Geen van de ondernemers is bereid om geld te investeren voor een gezamenlijke promotie van duiken in Zeeland. Één ondernemer geeft aan niet mee te willen werken gezien een medewerking te veel tijd kost. Ook geven de ondernemers aan dat ze juist mee willen werken voor een groter aantal leden van de duikschool en zodat er meer toeristen en vooral duikers naar Zeeland toe komen. Alle ondernemers geven aan dat ze wel open staan voor meer informatie en zijn allen bereid om mee te werken aan een verder onderzoek.
4.4 Huidige situatie bij de ondernemers Hier wordt weergeven of de ondernemers op dit moment gebruik maken van promotie binnen hun bedrijf en er wordt antwoord gegeven op de laatste deelvraag: “Hoe spelen ondernemers op dit moment in op de attracties die aanwezig zijn in zeeland?” Bij deze deelvraag zal er als eerste antwoord worden gegeven op de vraag of ondernemers op dit moment hun bedrijf al promoten en hoe ze dit doen. Vervolgens wordt de vraag beantwoord of de ondernemers gebruik maken van de attracties en (knuffel) dieren die aanwezig zijn in Zeeland. Van de ondernemers die ondervraagt zijn geven tien mensen aan gebruik te maken van promotie. Slechts één ondernemer geeft aan dat er geen gebruik wordt gemaakt van promotie binnen het bedrijf. Van de ondernemers die gebruik maken van promotie maken zes ondernemers gebruik van een eigen website om het bedrijf te promoten. Enkele ondernemers maken gebruik van folders en jaarbrochures. Ook zijn er twee ondernemers die events organiseren om hun bedrijf te promoten, zoals clubduiken. Verschillende bedrijven hebben informatie over hun bedrijf afgegeven bij de VVV en vakantieparken die de informatie over de bedrijven doorgeeft aan toeristen en belangstellenden. Een klein aantal ondernemers maakt ook gebruik van social media voor het promoten van de duikschool. één ondernemer plaatst regelmatig advertenties in plaatselijke kranten voor het werven van nieuwe leden en een andere ondernemer maakt reclame voor zijn eigen bedrijf op zijn auto. Vrijwel alle ondernemers maken gebruik van mond tot mond reclame. Op de vraag of ondernemers gebruik maken van de attracties en (knuffel)dieren die aanwezig zijn in Zeeland bij de promotie van hun bedrijf wordt er vier keer geantwoord dat dit niet het geval is. Zeven ondernemers antwoorden dat ze gebruik maken van attracties en (knuffel)dieren bij de promotie van het duikbedrijf. Vijf van deze zeven ondernemers geven aan alleen de foto’s van de (knuffel)dieren of attracties te gebruiken. Twee anderen geven aan dat er onder andere informatie gegeven wordt vanuit het bedrijf, over de dieren die zich onderwater bevinden en in welke periode deze dieren te vinden zijn in de Zeeuwse onderwaterwereld. De (knuffel) dieren die in Zeeland aanwezig zijn kunnen beter benut worden, meer uitleg hierover wordt gegeven in de conclusie en aanbevelingen.
5. Conclusie In dit hoofdstuk zal er antwoord gegeven worden op de onderzoeksvraag: “Zijn ondernemers bereid om samen te werken aan promotie met de bestaande attracties en (knuffel)dieren om de onderwaterwereld van zeeland op de kaart te zetten?” We hebben onderzocht welke attracties er in Zeeland aanwezig zijn die een link hebben met de onderwaterwereld van Zeeland. Er is ook onderzoek gedaan naar de onderwaterwereld van Zeeland en de onderwaterwereld van de achttien populairste duiklocaties van de wereld. Ook is er gekeken naar de verschillende manieren die gebruikt kunnen worden om een bedrijf of organisatie te promoten. En zijn er enquêtes gehouden onder Zeeuwse ondernemers die een eigen duikschool houden, waaruit de informatie is ontstaan die weergeven word in hoofdstuk vier. Aan de hand van ons onderzoek hebben we kunnen concluderen dat verschillende attracties in Zeeland gebruikt kunnen worden in de promotie voor duiken in Zeeland, doordat samenwerkingsverbanden tussen de attracties en de ondernemers ontstaan. Het volgende wat we konden concluderen naar aanleiding van ons onderzoek is dat de onderwaterwereld van Zeeland totaal verschillend is ten opzichte van de achttien populairste duiklocaties, maar wel zijn eigen unieke kenmerken heeft. Een belangrijk dier wat een grote rol kan gaan spelen in de promotie van Zeeland is de Sepia. Deze wordt gezien als de inleider van het duikseizoen in Zeeland en vele duikers uit binnen- en buitenland komen er voor naar Zeeland vanaf het moment dat hij weer wordt gesignaleerd in de Zeeuwse wateren. De sepia is geen knuffeldier en zal ook niet als knuffeldier gebruikt kunnen worden in de promotie van duiken in Zeeland. Wel kan de sepia het icoon van duiken in Zeeland worden, omdat het dier uniek is voor de wereld. Bij het onderzoek naar de verschillende manieren waarop promotie mogelijk is kwam naar voren dat een website en social media een must zijn om te gebruiken wil je het idee bekend maken bij je (potentiële) doelgroep. Daarnaast is het van belang dat er een professional wordt ingeschakeld die een groep ondernemers die willen samenwerken helpt met een goede promotie voor het duiken in Zeeland. Zo’n professional zal informatie aandragen en ideeën naar voren brengen. Hoofdstuk vier weergeeft een lijst met ondernemers uit Zeeland die een eigen duikschool houden. Daarna worden de visies van de ondernemers weergeven, daaruit blijkt dat ondernemers de onderwaterwereld in Zeeland uniek en bijzonder vinden. Er komt ook naar voren dat de onwetendheid bij veel mensen groot is. Ze denken niets te kunnen zien hier in het water en hebben geen idee welke dieren hier onder water leven. Vervolgens wordt er een lijst weergeven met ondernemers die bereid zijn om mee te werken aan een gezamenlijke promotie, volgens de ondernemers kunnen zij bijdragen door film en foto materiaal aan te leveren en kennis over de onderwaterwereld. Ondernemers doen vooral mee omdat ze hopen op een groter aantal leden voor hun eigen duikschool en meer toeristische duikers. Ook komt er naar voren dat ondernemers niet bereid zijn geld te investeren in een samenwerking om duiken in Zeeland te promoten. Er komt ook naar voren dat vrijwel alle ondernemers op dit moment al gebruik maken van promotie voor het eigen bedrijf. Verschillende ondernemers geven aan gebruik te maken van foto’s van het onderwaterleven in Zeeland bij de promotie van hun bedrijf. Anderen geven aan nog geen gebruik te maken van attracties en (knuffel)dieren van Zeeland.
We hebben geconcludeerd aan de hand van ons onderzoek dat er een groep ondernemers bereid is om samen te werken aan promotie van duiken in Zeeland en daarbij gebruik te maken van attracties en (knuffel)dieren die aanwezig zijn in Zeeland. De promotie van duiken in Zeeland kan volgens ons het beste begeleid worden door Promotie Zeeland Delta. Dit denken wij omdat het een bedrijf is wat veel ervaring heeft met het promoten van Zeeland. Het belangrijkste dier wordt zoals al eerder vermeld de Sepia, omdat dit dier het duikseizoen in Zeeland opent. Daarnaast is het belangrijk om te zorgen dat ondernemers, duikers en potentiële duikers op de hoogte zijn van het onderwaterleven en de attracties in Zeeland, omdat er is gebleken in hoofdstuk vier dat de onwetendheid erg groot is. De ondernemers kunnen bijdragen door informatie te verstrekken aan duikers en potentiële duikers. Daarnaast kunnen de ondernemers foto materiaal aanleveren van duiken en bijzondere ervaringen delen op een gezamenlijke website. Daarnaast kunnen de ondernemers natuurlijk mee werken aan de promotieplannen van Promotie Zeeland Delta.
6. Aanbevelingen Aan de hand van ons onderzoek kunnen wij verschillende aanbevelingen doen. De eerste aanbeveling die wij naar voren willen brengen is het gebruik van de attracties. Wij denken dat de attracties het beste gebruikt kunnen worden als activiteit naast het duiken of als activiteit voor familieleden van duikers die zelf niet duiken. Deze familieleden kunnen dan terwijl de anderen duiken, de onderwaterwereld van Zeeland leren kennen in de verschillende attracties zoals Deltapark Neeltje Jans en het arsenaal. Om de samenwerkingsverbanden tussen verschillende ondernemers te versterken, is het slim om elkaars link op de website te plaatsen. Zo ontstaat er een samenwerkingsverband tussen de duikscholen en de activiteiten die eerder in dit rapport benoemd zijn. Ervoor zorgen dat beiden gezamenlijke promotie leveren en ook elkaar helpen door de toeristen naar elkaar door te sturen. De volgende aanbeveling die wij willen doen is het gebruik van de Sepia als icoon voor de promotie van duiken in Zeeland. Dit omdat de sepia staat voor het begin van het duikseizoen in Zeeland. Daarnaast denken wij dat het belangrijk is dat ook de andere dieren die onderwater leven in Zeeland gebruikt worden bij de promotie door middel van foto’s en informatie over deze dieren. Met betrekking tot promotie bevelen wij van harte aan een professional in de hand te nemen, bij voorkeur Promotie Zeeland Delta, omdat dit bedrijf veel ervaring heeft met de promotie van Zeeland. Zonder professional zal een samenwerking om zeeland te promoten waarschijnlijk niet succesvol zijn. De professional zal meer informatie en ideeën inbrengen over het promoten van de onderwaterwereld van Zeeland. Wij raden de ondernemers aan zich open te stellen voor een samenwerking om Zeeland te promoten, gezien iedereen er uit eindelijk beter van wordt. Als de onderwaterwereld van Zeeland, en in het bijzonder duiken in Zeeland op de kaart wordt gezet zullen er volgens ons meer duikers naar zeeland komen, meer leden komen bij de verschillende duikscholen, meer bezoekers komen bij de verschillende attracties van Zeeland en meer overnachtingen plaatsvinden. Door duiken in Zeeland te promoten gaat de hele vrijetijds- en toeristische sector er op vooruit.
Bibliografie Brabander, E. C. (2009, oktober 11). Snotolf. Opgeroepen op december 8, 2011, van earth illistrated: http://www.earthillustrated.com/nl/content/snotolf Bragt, P. H. (2008, juli 21). natuurbericht: Kortsnuitzeepaardjes vaker op nederlandse kust. Opgeroepen op december 7, 2011, van natuurbericht: Kortsnuitzeepaardjes vaker op nederlandse kust: http://www.natuurbericht.nl/index.php?id=545 Crone, A. (2009, oktober 10). pijlinktvis. Opgeroepen op december 7, 2011, van earth illustrated: http://www.earthillustrated.com/nl/content/pijlinktvis Crone, A. (2009, oktober 10). Sepiola. Opgeroepen op december 7, 2011, van earth illustrated: http://www.earthillustrated.com/nl/content/sepiola duikbestemmingen. (2011, december 14). Opgeroepen op december 14, 2011, van weekje duiken: http://www.weekjeduiken.nl/duikbestemmingen.html Duikinformatie van de Malediven. (2011, december 14). Opgeroepen op december 14, 2011, van Duikinformatie van de Malediven: http://www.maledivenduiken.nl/duikinformatie-malediven/ Offermans, R. (2011, december 7). Gewone zeedonderpad. Opgeroepen op december 7, 2011, van Gewone zeedonderpad: http://www.digischool.nl/bi/onderwaterbiologie/html/frames/zoekframes/gewonezeedonderpad.ht m Offermans, R. (2008, oktober 24). Slakdolf. Opgeroepen op december 7, 2011, van Slakdolf: http://www.digischool.nl/bi/onderwaterbiologie/html/biologie/zeeland/vissen/slakdolf.htm oosterscheldekreeft. (2011, december 1). Opgeroepen op december 7, 2011, van oosterscheldekreeft: http://www.oosterscheldekreeft.nl/de-oosterscheldekreeft sepia officinalis. (2011, juli 12). Opgeroepen op december 7, 2011, van earth illistrated: http://www.earthillustrated.com/nl/species_overview/954 Sportduikers ontmoeten zeehonden in Grevelingenmeer. (2011, februari 6). Opgeroepen op december 8, 2011, van VVV Zeeland: http://www.vvvzeeland.nl/k/nl/n1110/news/view/157964/117336 Vestjens, M. (2011, december 7). De Onderwaterwereld . Opgeroepen op december 7, 2011, van De Onderwaterwereld: http://www.onderwaterwereld.net/oww_ml/php/data.php?&TLC=NL&SOC=BLMDR&SSC=Alcyoniu m%20digitatum Waarom reclame maken? (2011, december 14). Opgeroepen op december 14, 2011, van Reclame en publiciteit: http://www.ludoclaes.be/reclame_en_publiciteit.htm ZeeinZicht. (2011, december 7). Opgeroepen op december 2011, 2011, van Vleet: http://www.zeeinzicht.nl/vleet/index.php?item=+bruinvis
Bijlagen In dit hoofdstuk zullen de verschillende bijlagen worden weergeven waarnaar verwezen wordt vanuit de tekst
Bijlage 1 In deze bijlage zijn de dieren van de onderwaterwereld in Zeeland te zien.
Bijlage 2 In deze bijlage zijn de onderwaterdieren te zien die leven in de onderwaterwereld van de achttien populairste landen.
Bijlage 3 In deze bijlage worden de gegevens van de duikcentra in Zeeland weergeven. De Witte Boulevard duikcentrum
Adres: Hogezoom 1494325 BH Renesse Telefoon: 0111-461238
[email protected] Websitewww.duikgemakzeeland.nl
Dolphins Diving Centre, duiken Adres: Markt 244318 EJ Brouwershaven Telefoon: 0111-695105
[email protected] Websitewww.dolphins-diving.nl/ Duikcentrum De Grevelingen, duiken Adres: Elkerzeeseweg 344322 NB Scharendijke Telefoon: 0111-671500 Fax: 0111-671225
[email protected] Websitewww.de-grevelingen.nl Duikcentrum de Kabbelaar, duiken Adres: Haven Kloosternol 34322 AK Scharendijke Telefoon: 0111-671913
[email protected] Duikcentrum Diving Duuveland, duiken Adres: Noord Achterweg 24305 AT Ouwerkerk Telefoon: 0111-642855
[email protected] Websitewww.duuveland.nl Duikcentrum Oceanus Adres: Wantesweg 24486 PX Colijnsplaat Telefoon: 0113-226431
[email protected] Duikcentrum Waterworld Adres: Rolleklootsedijk 14306 NX Nieuwerkerk Telefoon: 0111-64 70 90
[email protected] Websitewww.waterworld.nl Duikschip Panda Adres: Haven van Scharendijke Scharendijke Telefoon: 06 53 54 61 70
[email protected] Websitewww.duikschip.nl
Duikschool Blue Voyage Diving Adres: Gorishoeksedijk 374694 PJ Scherpenisse Telefoon: 0166-664626 Duikschool de Dijk Adres: Zuidweg 304316 LB Zonnemaire Mobiel: 06-136 134 20
[email protected] Websitewww.duikschooldedijk.nl Duikteam Steilôôre Adres: Zuidstraat 134305 AB Ouwerkerk Telefoon: 0111-642501
[email protected] Websitewww.steiloore.nl Duikteam Zeeland Adres: Postbus 3124330 AH Middelburg
[email protected] Duikvereniging Scaldis Adres: Ernst Bouter Beethovenlaan 614462 JD Goes Telefoon: 0113-222666
[email protected] Websitewww.sovscaldis.nl LL Andovery Adres: Havenkade 124311 BA Bruinisse Mobiel: 06-20131561
[email protected] Websitewww.boot-duiken.nl Scubacentrum Zeeland Adres: Irislaan 514382 TM Vlissingen Mobiel: 06-22474255
[email protected] Tertius Bootduiken/Firma LLandovery Adres: Havenkade 124311 BA Bruinisse Mobiel:06 20131561 E-mail:
[email protected] Dive express Adres: Clara’s pad 28 4451HD Heinkenszand Telefoon: 0614400984 E-mail:
[email protected] Website: www.divexpress.nl
Sealand Diving Adres: Blankersweg 4 4318 TV Brouwershaven Telefoon: 0642651117 E-mail:
[email protected] Website: www.sealanddiving.nl Duikopleidingen Zeeland Adres: Lageweg 7 4589 KT Ossenisse Telefoon: 0114 686118 E-mail:
[email protected] Website: www.duikopleidingenzeeland.nl Duikcentrum Scharendijke Adres: Haven Kloosternol 3 4322 AK Scharendijke Telefoon: 0111 672673 E-mail:
[email protected] Website: www.duikcentrumscharendijke.nl
The scuba Experience Adres: Baken 32a 4322 AG Scharendijke
Telefoon: 0111 671763 E-mail:
[email protected] Website: www.duikschoolscharendijke.nl
MB adventure diving Adres: Provincialeweg 48 4503 GG Groede Telefoon: 0117 385062 E-mail:
[email protected] Website: www.mbadiving.com Just divers Adres: Middelburgsestraat 118 4371 RR Koudekerke Telefoon: 06 22079249 E-mail:
[email protected] Website: www.JustDivers.com De Kentering Adres: Molendijk 5 4471BN Wolphaartsdijk Telefoon: 0113 581474 E-mail:
[email protected] Website: www.duikschooldekentering.com NOB
Adres: Landjuweel 62 Veenendaal Telefoon: 0318-559347 E-mail:
[email protected] Website: www.onderwatersport.org
Nationaal park Oosterschelde Adres: Ravelijn de Groene Jager 5, 4461 DJ Goes Telefoon: 0113 - 21 16 75 E-mail:
[email protected] Website: www.np-oosterschelde.nl
