Praktische tips voor handelscontracten 26 maart 2015 John van Schendel advocaat
Even voorstellen: John van Schendel, advocaat
handelsgeschillen, onderhandelingen, contracten en algemene voorwaarden, civiele aansprakelijkheidskwesties, aansprakelijkheidsbeperkingen, procesrecht, beslag- en executierecht
2
Praktische tips voor handelscontracten Onderwerpen: 1.
Onderhandeling
2.
Contract
3.
Als het misgaat
3
Kader
Bekende misvattingen;
Ontwikkelingen door wetswijzigingen;
Ontwikkelingen door rechtspraak.
4
1. Onderhandelingen a.
Wanneer is er een overeenkomst?
b.
Voorbehoud
c.
Afbreken onderhandeling
d.
Niet doen/wel doen
5
Onderhandelingen Mondelinge of schriftelijke overeenstemming; Tussen twee of meer partijen; Over het bereiken van een bepaald doel; Waarin wordt weergegeven onder welke voorwaarden het doel zal worden bereikt. Een mondelinge overeenkomst is ook een overeenkomst (toezeggingen of afspraken per telefoon, in een gesprek of per e-mail). Een contract is vaak het vastleggen van de gesloten mondelinge overeenkomst.
6
Onderhandelingen De inhoud is doorslaggevend. Niet de titel. Een intentieverklaring is vaak toch een overeenkomst waaraan u gebonden bent, zoals ‘een voorlopig koopcontract’. Voorbehoud met betrekking tot de goedkeuring van (bijvoorbeeld) de directie of schriftelijk contract.
7
Onderhandelingen Subject to approval: De afspraken zoals in deze letter of intent zijn en worden opgenomen, worden aangegaan onder de hiernavolgende opschortende voorwaarde: ontvangst van de schriftelijke instemming van het bestuur/de aandeelhouders/de ondernemingsraad/de raad van commissarissen met de overeenkomst
8
Onderhandelingen Denk ook aan het afbreken van onderhandelingen. Uitgangspunt: wie met elkaar onderhandelt, moet rekening houden met elkaars gerechtvaardigde belangen. Neem een clausule op over het afbreken van de onderhandeling.
9
Onderhandelingen Vrijelijk afbreken onderhandelingen: Beide partijen hebben het recht de onderhandelingen te allen tijde door middel van een schriftelijke verklaring aan de andere partij te beëindigen. Geen van partijen is aan de ander schadevergoeding of vergoeding van kosten verschuldigd, ongeacht de redenen die ten grondslag hebben gelegen aan het niet doorgaan van de beoogde overeenkomst
10
Onderhandelingen Niet doen: Wek niet onnodig verwachtingen (niet zeggen: ‘dat komt wel goed’, ‘daar komen we wel uit’) Onderteken geen overeenkomsten als u daartoe niet bevoegd bent
11
Onderhandelingen Wel doen: Bereid u goed voor en bedenk wat u wilt bereiken Wees heel duidelijk, vooral over zaken die u niet wilt Maak voorbehouden met betrekking tot de goedkeuring door de directie (of een orgaan). Benadruk eigen (beperkte) rol. Maak een verslag na afloop en bewaar e-mails, concepten en aantekeningen 12
2. Contract a.
Belangrijke onderwerpen
b.
Algemene voorwaarden
c.
Recente jurisprudentie over uitleg
d.
Niet doen/wel doen
13
Belangrijke onderwerpen
Partijen (raadpleeg ook KvK) Doelmatige considerans (geen afspraken) Onderwerp van de overeenkomst (de kern) Verplichtingen van partijen Duur (of eenmalig) Beëindiging (bepaalde of onbepaalde tijd, verlenging etc.)
14
Belangrijke onderwerpen Aansprakelijkheid (denk aan verzekeringen) Overmacht: indien mogelijk eigen definitie opstellen Geheimhouding Garanties (aanvulling of beperking van wettelijk kader) Toepasselijk recht Geschillenoplossing (bevoegde rechter, arbitrage, bindend advies, mediation)
15
Uitleg De tekst is niet zaligmakend. Een woord of een zin kan op meerdere manieren worden uitgelegd. Coface/Gamma, HR 21 maart 2014, Een contractueel cessieverbod wordt in beginsel geacht slechts verbintenisrechtelijke werking te hebben Afvalzorg/Slotereind, HR 7 februari 2014, Vervalbeding in commercieel contract behoeft geen expliciete vermelding
16
Algemene voorwaarden i.
Van toepassing verklaren, uitsluiten andere voorwaarden
ii.
Ter hand stellen of elektronisch ter beschikking stellen?
17
Algemene voorwaarden Verklaar algemene voorwaarden vooraf of bij het aangaan van de overeenkomst van toepassing. Op alle aanbiedingen en overeenkomsten zijn de Algemene Verkoopen Leveringsvoorwaarden van Bedrijf van toepassing die onder meer een beperking van de aansprakelijkheid, een rechtskeuze en een forumkeuze voor de rechtbank Overijssel, inhouden. Deze voorwaarden zijn bijgevoegd en staan vermeld op onze website http://www.bedrijf.nl/algemene-voorwaarden.
18
Algemene voorwaarden Uitsluiten algemene voorwaarden van contractspartij: In Nederland: tweede verwijzing geen werking, tenzij uitdrukkelijk van de hand gewezen. First shot theorie. Hoe uitdrukkelijk van de hand wijzen? In het contract: “De algemene voorwaarden van [leverancier] met referentie [nummer] zijn niet van toepassing op de overeenkomst.”. Internationaal: meestal gelden beide verwijzingen, maar knock-out theorie. 19
Algemene voorwaarden Ter hand stellen of elektronisch ter beschikking stellen? Hoofdregel: altijd meesturen of overhandigen. Wanneer? Vooraf of bij het aangaan van de overeenkomst Uitzonderingen: genoeg, maar ‘better safe than sorry’
20
Contract Niet doen: Afspraken onduidelijk of incompleet formuleren Alleen verwijzen naar algemene voorwaarden op de factuur en afdrukken op de achterzijde (offerte of contract is juiste moment) Eigen algemene voorwaarden van toepassing verklaren op uw inkoop
21
Contract Wel doen: Maak een contract vóórdat je gaat samenwerken Check bij de KvK met wie u contracteert. Wie is contractspartij en wie is bevoegd te tekenen? Houd het simpel Wees heel duidelijk, vooral over zaken die u niet wilt
22
3. Als het misgaat a.
Klachtplicht
b.
Ingebrekestelling en alsnog nakomen
c.
Opschorting of verrekening
d.
Opzegging of ontbinding
e.
Niet doen/wel doen
23
Wie niet klaagt, wie niet wint Klachtplicht bij koop maar ook andere prestaties. Check / controleer de verrichte prestatie op gebreken Vormvrij, maar denk aan bewijs Wees concreet en klaag over elk gebrek als het voor u reden is om het te laten herstellen/vervangen
24
Wie niet klaagt, wie niet wint Bij twijfel ‘gebrek of niet’? Verricht onderzoek en bevestiging dat onderzoek is gestart Nieuwe gebreken? Klaag opnieuw!
25
Wie niet klaagt, wie niet wint Afvalzorg c.s./Slotereind, HR 7 februari 2014, Ontbreken van benadeling relevant bij beroep op contractuele klachtplicht? ABN AMRO/Botersloot, HR 9 mei 2014, Bekendheid met gebrek waarop koper zich beroept, is (in beginsel) bepalend voor aanvang termijn FAR Trading /Edco, HR 12 december 2014, Bewijslastverdeling
26
Ingebrekestelling Heeft rechtsgevolg: verzuim, noodzakelijk voor ontbinding van overeenkomst en vorderen schadevergoeding Verschil met klacht? Ook als helemaal niet is gepresteerd. Eis van schriftelijkheid. Maar kan tegelijk: klacht met ingebrekestellende werking. Indien eerdere klacht: refereer aan deze eerdere klacht
27
Ingebrekestelling Fatale termijn stellen: redelijke termijn waarbinnen andere partij moet nakomen Zelf gebrekkig product of prestatie geleverd: Nakoming nog mogelijk? Kom dan alsnog uw verplichting na. Fatale termijn verstreken? Aanbieden het verzuim te zuiveren door alsnog verplichting na te komen en de schade en kosten te vergoeden.
28
14-dagen brief Aanmaning: 14 dagen brief bij consumenten: “Wij sommeren u om zorg te dragen dat € [bedrag] uiterlijk binnen 14 dagen na heden op ons rekeningnummer [nummer] is bijgeschreven onder vermelding van [referentie]. Bij het uitblijven van betaling binnen 14 dagen bent u tevens € [bedrag] aan incassokosten verschuldigd.” berekening met staffel of programma’s (op internet)
29
Opschorting of verrekening Opschorting: wachten met het uitvoeren van eigen prestatie totdat de andere partij nakomt. Direct schriftelijk een beroep doen op opschorting. Combineer de opschorting met een ingebrekestelling op basis waarvan u de opschorting inroept. Specificeer de verplichting op basis waarvan je de opschorting inroept en specificeer de verplichting die u wenst op te schorten
30
Opschorting of verrekening Verrekening: verklaring dat u verrekent (mag ook later want werkt terug tot het moment dat de bevoegdheid ontstond) Eurostrip/Velenturf q.q., HR 31 oktober 2014, Verrekeningsverbod is geen beletsel voor opschorting
31
Einde van de samenwerking Laten aflopen (eenmalig of enkele contracten) Opzegging (afhankelijkheid door langdurige samenwerking?) Ontbinding (als andere partij tekortschiet en in verzuim is, maar ook bij overmacht) Ontbinding van gehele overeenkomst of een deel (bijvoorbeeld voor de toekomst of voor de hoogte van de koopsom)
32
Als het mis gaat Niet doen: De confrontatie opzoeken (“Wees hard op de inhoud, maar zacht op de relatie”) Direct de overeenkomst ontbinden (denk ook na over gedeeltelijke ontbinding) Vordering laten verjaren (langere termijn als nog strafvervolging openstaat)
33
Als het mis gaat Wel doen: Duidelijk en steeds klagen (denk aan bewijs) Fatale termijn als u koopt, geen fatale termijn als u verkoopt Denk aan de verjaring van de vordering. Stuit!
34
35
HARTELIJK DANK VOOR UW AANDACHT EN GRAAG TOT ZIENS!
36
