Politie Leuven in de schijnwerpers, p. 1
POLITIE LEUVEN IN DE SCHIJNWERPERS
Politie Leuven in de schijnwerpers, p. 2
Politie Leuven in de schijnwerpers, p. 3
Politie Leuven in de schijnwerpers Voorwoord van de korpschef
p. 7
Zonaal veiligheidsplan
p. 9
Flexibel zonaal veiligheidsplan dat anticipeert op de toekomst
Excellente politiezorg
p. 11
p. 15
Het conceptuele kader: een excellente politiezorg
p. 17
Excellente politiezorg gaat om ‘gemeenschapsgerichte politiezorg’
p. 18
Informatiegestuurde politie als onderdeel van Excellente politiezorg
p. 21
Optimale bedrijfsvoering als één van de fundamenten van Excellente politiezorg
Organisatiemodel PZ Leuven
p. 23
p. 25
Organisatiemodel geïnspireerd door excellente politiezorg
p. 27
Het beleidsteam van de Leuvense politie
p. 30
Luisteren naar de verwachtingen van de burgers
p. 35
Buurtbevraging 2008
p. 36
Politie met open vizier
p. 39
Politie Leuven in de schijnwerpers, p. 4
Politie Leuven in de schijnwerpers, p. 5
VOORWOORD
Politie Leuven in de schijnwerpers, p. 6
Politie Leuven in de schijnwerpers, p. 7
VOORWOORD VAN DE KORPSCHEF
Het nieuwe organisatiemodel
moet toelaten om constant in te spelen op nieuwe uitdagingen en te anticiperen op wat de toekomst brengt. Beste lezer,
V
oor u ligt “Politie Leuven in de schijnwerpers”, een publicatie van de lokale politie Leuven waarin we u, net zoals met de “Terugblik 2007”, willen laten kennis maken met uiteenlopende aspecten van onze politiewerking. De lokale politie Leuven wil een succesvolle, dienstverlenende organisatie zijn. We houden dit doel steeds voor ogen. Hiertoe stellen we onszelf in vraag, trekken we lessen uit geleverde inspanningen en geboekte resultaten en, als gevolg hiervan, verbeteren we onze werking. Dit heeft zich in 2008 onder meer vertaald in een nieuw organisatiemodel dat de Leuvense politie moet toelaten om constant in te spelen op nieuwe uitdagingen en om te anticiperen op wat de toekomst brengt. 2008 was ook het jaar waarin we, vanuit een terugblik op de uitvoering van het vorige zonale veiligheidsplan en rekening houdende met de belangrijke resultaten van onze grootschalige buurtbevraging, een nieuw zonaal veiligheidsplan hebben uitgetekend. Met “Politie Leuven in de schijnwerpers” hebben we niet de ambitie om een volwaardig jaarverslag te zijn. We blikken wel terug maar we willen ook vooruitkijken en inzoomen op een aantal uitdagingen. Het nieuwe beleidsteam van onze politiezone gaat de uitdaging aan om, samen met alle medewerkers, onze nieuwe visie en waarden te realiseren. Dit willen we doen door elke dag een beetje meer excellente politiezorg te leveren. De realisatie van de strategische doelstellingen in ons nieuw zonale
veiligheidsplan moet ons hiertoe op weg helpen. Hiervoor willen we trouwens meer dan ooit in dialoog gaan met onze medewerkers. Over dit alles kun je wat lezen in “Politie Leuven in de schijnwerpers”. Een aantal doelstellingen van ons zonale veiligheidsplan zult u bovendien, als een rode draad, terugvinden doorheen de verschillende artikels. We wensen u in ieder geval een aangename lezing en willen u de gelegenheid geven de Leuvense politie nog beter te leren kennen. Een bezoek aan onze vernieuwde website www.politieleuven.be blijft een aanrader en suggesties over onze werking en dienstverlening zijn meer dan welkom op het mailadres
[email protected] .
Jean-Paul Mouchaers Korpschef Lokale politie Leuven
Politie Leuven in de schijnwerpers, p. 8
Politie Leuven in de schijnwerpers, p. 9
ZONAAL VEILIGHEIDSPLAN
Politie Leuven in de schijnwerpers, p. 10
Politie Leuven in de schijnwerpers, p. 11
FLEXIBEL ZONAAL VEILIGHEIDSPLAN DAT ANTICIPEERT OP DE TOEKOMST et zonale veiligheidsplan 2009 – 2012 van de lokale politie Leuven is een bedrijfsplan dat we geenszins als hét veiligheidsplan van de stad beschouwen. Als politie zijn wij er immers van doordrongen dat wij slechts één van de vele partners zijn die een bijdrage leveren aan de ‘maatschappelijke veiligheid’. Tal van andere diensten, organisaties en individuen zijn actief bezig met belangrijke aspecten van die permanente zorg voor veiligheid en leefbaarheid.
H
Het doel van ons zonale veiligheidsplan is het bieden van een kwaliteitsvolle politionele dienstverlening aan alle belanghebbenden. Dit willen we realiseren door een Excellente PolitieZorg waarbij onze organisatie voortdurend in al haar aspecten verbetert en vernieuwt. Een zonaal veiligheidsplan van een politiedienst die in de maatschappij verankerd is, moet dynamisch zijn.
Een zonaal
veiligheidsplan kan geen statisch gegeven zijn, maar moet anticiperen op de toekomst.
Het zonale veiligheidsplan van de lokale politie Leuven is een plan waarbij het flexibel omgaan met gebeurtenissen en het anticiperen op de toekomst de essentie vormen.
Daarom wordt in het veiligheidsplan de korpsvisie duidelijk vooropgesteld als een antwoord op de vraag waar wij met onze politieorganisatie naar toe gaan. Lessen trekken en verbeteren In het nieuwe zonaal veiligheidsplan worden lessen getrokken uit het vorige plan. Er wordt onder meer stilgestaan bij de wijze waarop de dienstverlening van de lokale politie wordt ingevuld : onthaal, afhandeling van dringende oproepen, recherche, wijkwerking, slachtofferbejegening, verkeershandhaving en het verzekeren van de openbare orde. Van strategische doelstellingen naar operationele doelstellingen De strategische doelstellingen bepalen ons handelen voor de komende vier jaar. Elk lid van het beleidsteam maakt, als strategisch verantwoordelijke, samen met een aantal medewerkers de vertaling van strategische doelstelling naar concreet gedrag. Eerst pleegden de strategisch verantwoordelijken overleg met hun werkgroepen om voorstellen te formuleren over wat de politie Leuven in het raam van de hun toegewezen strategische doelstellingen moet bereiken. Dat resulteerde in een reeks operationele doelstellingen die de basis vormen voor verschillende actieen/of stappenplannen. De actieplannen, die weergeven hoe de gestelde doelen op een projectmatige manier moeten bereikt
Politie Leuven in de schijnwerpers, p. 12
worden, worden uitgewerkt door vrijwilligers uit alle geledingen van het korps. Zelfs al zijn we aanhangers van het KISS–principe (“keep it simple and stupid”), een politieorganisatie is niet louter te beheren op basis van principes van effectiviteit en efficiëntie. Het effect van onze activiteiten is zelfs heel moeilijk te bepalen, laat staan te meten. Het belang van strategische doelstellingen neemt hierdoor toe, al was het maar om te voorkomen dat ons handelen te herleiden zou zijn tot een reactie op een al dan niet toevallige vraag en/of gebeurtenis of tot een loutere herhaling van eerder gestelde activiteiten. Binnen het ruimere kader van een strategische doelstelling is er plaats voor creativiteit, innovatie en vooral ook flexibiliteit. Evalueren en bijsturen waar nodig Eens de actie- en stappenplannen uitgeschreven, komen we op het domein van de actie. Sinds enkele decennia hebben we geleerd dat het noodzakelijk is om activiteiten vooraf te plannen. Actieplannen en operatieorders mogen echter geen doel op zich zijn. Het zijn hulpmiddelen om de juiste dingen goed te doen. Bovendien laten ze ons toe onze acties te evalueren en desgevallend bij te sturen, zodat we de dingen steeds beter kunnen doen en dit alles in de richting van de strategische doelstellingen. Zonale veiligheidsplannen, strategische doelstellingen en actieplannen zijn voor de lokale politie van Leuven niet te herleiden tot verplichte opdrachten. Het zijn noodzakelijke instrumenten om als organisatie nog beter te beantwoorden aan de diverse verwachtingen van velen.
Praktijkvoorbeeld Thema: aanpak van de verkeersveiligheid Strategische doelstelling: We dragen bij tot het beheersen en zo nodig terugdringen van het aantal verkeersongevallen met gewonden en van het onveiligheidsgevoel in het verkeer. We zullen hiertoe het onaangepaste rijgedrag van de weggebruikers beïnvloeden door ons jaarlijks in te schrijven in de federale, provinciale en bovenlokale prioriteiten inzake onder meer het gebruik van veiligheidsuitrusting in het verkeer (gordeldracht, zichtbaarheid), alcohol en drugmisbruik en onaangepaste snelheid. Operationele doelstelling: Tegen eind 2009 hebben we 8.000 ademtesten bij bestuurders uitgevoerd.
Politie Leuven in de schijnwerpers, p. 13
Het strategische stuurbord Zowel de bevolking als de burgemeester en het stadsbestuur, de procureurs des Konings en het parket maar ook andere partners zoals de universiteit en de ziekenhuizen, de NMBS, de Lijn, … alsook de politiemedewerkers zelf, bepalen mee waar de Leuvense politie de komende vier jaar aan zal werken. Op basis van verschillende informatiebronnen (bevragingen, statistieken, beleidsplannen, …) besliste de Zonale Veiligheidsraad van Leuven dat de Leuvense politie de komende vier jaar rond 12 thema’s zal werken. Deze thema’s werden in een strategisch stuurbord gegoten dat als een rode draad zal fungeren doorheen de werking van de komende vier jaar. De gekozen thema’s situeren zich niet enkel op het vlak van criminaliteit, overlast en verkeer maar zijn ruimer. De Leuvense politie zal de komende vier jaar ook veel tijd en middelen besteden aan de optimalisatie van de eigen werking en bedrijfsvoering. Topics binnen dit thema zijn o.a. de begroting, de informatiestromen en een
nieuw personeelsbehoeftenplan. Daarnaast zal de Leuvense politie ook inspanningen leveren rond een aantal maatschappelijke thema’s zoals duurzaamheid. In de loop van 2009 zullen bijvoorbeeld in dit kader inspanningen geleverd worden om het papierverbruik te reduceren. Tevens zal belang gehecht worden aan de verwachtingen van de eigen medewerkers. De Leuvense politie engageert zich ertoe projecten te ontwikkelen rond professionaliteit, betrokkenheid en tevredenheid van de medewerkers. Tenslotte wil de Leuvense politie tegemoet komen aan de verwachtingen van onze klanten en partners. Dit zullen we onder meer doen door de dienstverlening, in concreto het onthaal en de oproepafhandeling, te optimaliseren. Ook de implementatie van de wijkzorgteams valt onder deze noemer. Het zonale veiligheidsplan van de lokale politie Leuven kan geraadpleegd worden op de website www.politieleuven.be.
VEILIGHEIDSGEVOEL Opdrachtgevers
Dienstenafnemers/partners
aanpak van criminaliteit
optimale dienstverlening
aanpak van overlast
geïntegreerde werking
aanpak van verkeersveiligheid optimale bedrijfsvoering Maatschappij
Medewerkers
duurzaamheid
betrokken en tevreden medewerkers
transparantie (openheid)
professionele medewerkers
imago
TEVREDENHEID
Politie Leuven in de schijnwerpers, p. 14
Politie Leuven in de schijnwerpers, p. 15
EXCELLENTE POLITIEZORG
Politie Leuven in de schijnwerpers, p. 16
Politie Leuven in de schijnwerpers, p. 17
HET CONCEPTUELE KADER : EEN EXCELLENTE POLITIEZORG (EPZ)
D
e lokale politie van Leuven is sinds 2002 één van de 197 autonome delen van de geïntegreerde politie gestructureerd op twee niveaus van België. Gelet op het geïntegreerde karakter van die politiestructuur, is de ontwikkeling van een theoretisch concept, waarbinnen de lokale politie van Leuven zich verder kan ontwikkelen, één van de opdrachten waarbij we ons hoofdzakelijk laten inspireren door een bovenlokaal initiatief. In het voorjaar 2007 werd namelijk de beleidsnota ‘Visie op een Excellente PolitieZorg’ onderschreven door de voorzitter van de federale politieraad, de voorzitter van de vaste commissie van de lokale politie en een directeur-generaal van de federale politie. Niettegenstaande het bijvoeglijke naamwoord ‘excellente’ op zich al voldoende reden zou kunnen zijn om de zoektocht naar een aanvaardbaar begrip in eigen rangen opnieuw en dus beter te doen, laten we de wens van de wetgever met betrekking tot het
geïntegreerde karakter van de politiestructuur in dit aspect primeren. Als gevolg van het feit dat de onderscheiden basisbegrippen binnen EPZ ook voortdurend aan evolutie onderhevig zijn, dringt zich reeds een revisie op van de beleidsnota. Maar ook deze taak beschouwen we, dankzij het geïntegreerde karakter van de Belgische politiestructuur, niet tot de onze. Om de vertaalslag te maken van het theoretische concept naar de praktijk, kunnen we beroep doen op een verbindingsambtenaar van de provincie Vlaams-Brabant.
De grootste uitdaging bestaat er in er toe bij te dragen dat iedere medewerker doordrongen wordt van EPZ, zodat we als organisatie elke dag ook een beetje meer aan Excellente PolitieZorg gaan doen.
Excellente PolitieZorg krijgt vorm aan de hand van 7 x 5 begrippen. • vijf pijlers van gemeenschapsgerichte politiezorg • vijf maatregelen van maatschappelijke veiligheid (proactie, preventie, voorbereiding, reactie en nazorg) • vijf principes van optimale bedrijfsvoering. • vijf groepen van belanghebbenden (dienstenafnemers, overheden en opdrachtgevers, partners en leveranciers, maatschappij en medewerkers) • vijf organisatiegebieden (leiderschap, strategie en beleid, management van medewerkers, management van middelen en management van processen) • vijf groeifasen van de organisatie (activiteitsgeoriënteerd, procesgeoriënteerd, systeemgeoriënteerd, ketengeoriërnteerd en transformatiegeoriënteerd)
Politie Leuven in de schijnwerpers, p. 18
Het conceptuele is voor de lokale politie Leuven geen doel op zich, noch het speelterrein van en voor enkelingen. Zoals elke vakman zich voortdurend moet bekwamen in het gebruik en in het bijstellen van zijn gereedschap, moeten ook de beleidsverantwoordelijken en leidinggevenden openstaan voor die instrumenten die kunnen helpen bij de uitvoering van hun opdracht De grootste uitdaging hierbij is niet het verwerven van meer kennis over EPZ, maar er toe bijdragen dat we met zijn allen ervan doordrongen worden, zodat we als organisatie elke dag een beetje meer aan EPZ zullen gaan doen.
Onze ontvankelijkheid voor de theoretische concepten die ontwikkeld worden op federaal niveau en de begeleiding door het provinciale niveau, uit zich op lokaal niveau onder meer in het bewust bezig zijn met de vraag ‘wat willen we met de lokale politie Leuven bereiken?’. De inhoud van de beleidsnota was in elk geval heel inspirerend voor de ontwikkeling van onze organisatie in 2008 en zal dit zeker en vast ook de volgende jaren zijn. De volledige beleidsnota kan worden nagelezen op www.infozone.be.
EXCELLENTE POLITIEZORG GAAT OM ‘GEMEENSCHAPSGERICHTE POLITIEZORG’
Politie Leuven in de schijnwerpers, p. 19
DANKZIJ ‘WIJKZORGTEAMS’ NOG GEMEENSCHAPSGERICHTER WERKEN
I
n de nabije toekomst zal de Leuvense politie bestaan uit verschillende wijkzorgteams, die elk verantwoordelijk zijn voor hun stukje van het grondgebied. Bedoeling is de leden van het wijkzorgteam nauwer te betrekken bij hetgeen er leeft in hun sector. Daarom zullen alle personeelsleden van de dienst algemene politiezorg, de wijkdienst, de recherche, de verkeersdienst en de jeugd- en sociale dienst, deel uitmaken van een wijkzorgteam. Luisteren naar de noden van de burger en samenwerken met partners staan centraal. Wijkinspecteur blijft spilfiguur. Betekent de inplaatsstelling van wijkzorgteams dat de traditionele wijkagent verdwijnt? Zeker en vast niet! Ook in de toekomst blijft de wijkagent hét politiële aanspreekpunt voor de bewoners. Het is de bedoeling ook de inspecteurs van andere diensten nauwer te betrekken bij hetgeen er in een buurt leeft.
In feite wordt iedere agent een klein beetje wijkinspecteur. En ieder lid van
het team draagt op zijn manier, met zijn eigen specifieke vaardigheden, bij tot de veiligheid en leefbaarheid in zijn of haar wijk. Beter aanvoelen wat er leeft De oprichting van de wijkzorgteams moet eveneens gezien worden in het raam van het streven naar een Excellente PolitieZorg. Hiervoor is een maximale maatschappelijke integratie van de politie noodzakelijk. Hoe beter een politiekorps aanvoelt wat er leeft bij de bewoners, des te groter is het vertrouwen van die bevolking in haar politie. Integratie wil zeggen dat de lokale politie moet werken aan de maatschappelijke veiligheid vanuit een probleem- en oplossingsgerichte aanpak, met aandacht voor achtergronden, beïnvloedende factoren en oorzaken van onveiligheid en overlast. Veiligheidsketen bevat vele schakels
De politie is slechts een stukje van de veiligheidsketen. Samenwerking met partners staat dan ook centraal binnen de wijkzorgteams.. Als politie moeten wij er ons ook altijd van bewust blijven dat wij als organisatie slechts een onderdeel zijn van een hele veiligheidsketen. Veiligheid, daar werken we immers samen aan. Verantwoordelijkheid en samenwerking, daar draait het om
Politie Leuven in de schijnwerpers, p. 20
binnen de wijkzorgteams. Permanent wordt er gezocht naar zowel interne als externe partners die van veiligheid en leefbaarheid ook hun doel hebben gemaakt. Elke partner levert een inspanning die in verhouding staat tot de eigen mogelijkheden en expertise. Veiligheid wordt zo een product van gemeenschappelijk handelen. Strategische doelstelling Tegen 2012 willen we de kwaliteit van de dienstverlening doen toenemen. Dit doen we door het concept van wijkzorgteams stapsgewijs te implementeren. Interne informatieuitwisseling Het succes van de wijkzorgteams staat of valt onder meer met de interne informatieuitwisseling tussen de leden van de verschillende diensten. Teamcoaches met de graad van hoofdinspecteur zullen er voor zorgen dat de informatiedoorstroming en de daaruit voortvloeiende samenwerking op het terrein, zo vlot mogelijk verloopt. De teams hebben een zekere mate van autonomie om binnen een
algemeen kader initiatieven te ontwikkelen in hun sector. Naar een integrale aanpak van problemen
Het betrekken van
partners moet leiden tot een meer integrale aanpak van problemen.
Eenmaal de wijkzorgteams uit de startblokken zijn geschoten, moet werk worden gemaakt van het aanhalen van de banden met de externe partners. De relaties die de wijkagenten reeds hebben uitgebouwd, kunnen hiervoor als basis dienen. Als bevoorrechte partners wordt onder meer gedacht aan de stadsdiensten, de sociale hulpverlening, buurt- en straatcomités, … Het betrekken van partners moet leiden tot een meer integrale aanpak van problemen.
Leefbaarheid stationsomgeving De eerste stappen naar het integraal en geïntegreerd aanpakken van problemen van leefbaarheid en veiligheid in de stationsomgeving, zijn daar nu reeds een feit, nog voor de wijkzorgteams van start gaan. Binnen OLOV – Overleg Leuven Openbaar Vervoer – werken lokale politie, spoorwegpolitie, NMBS, De Lijn en de gemeenschapswacht als vaste partners en de Leuvense scholen, het parket en anderen als losse partners samen aan een veilige en leefbare stationsomgeving. OLOV besteedt enerzijds aandacht aan de aanpak van eerder operationele en dus meer dringende problemen.
Anderzijds is er ook ruimte voor een proactieve, geïntegreerde en meer projectmatige aanpak van fenomenen. Dat is onder meer het geval voor het fenomeen gauwdiefstallen. De zomercampagne 2008 die in dat kader werd uitgewerkt, kreeg het motto ‘kijk uit je doppen, laat je niet foppen’ mee.
Politie Leuven in de schijnwerpers, p. 21
INFORMATIEGESTUURDE POLITIE ALS ONDERDEEL VAN EXCELLENTE POLITIEZORG Het is onze voortdurende zorg als onderdeel van de geïntegreerde politie om op basis van informatie over onveiligheid, criminaliteit, leefbaarheid en over de politiewerking, de organisatie strategisch, tactisch en operationeel aan te sturen. Het komt er op aan om de uiteenlopende gegevensstroom (feiten, data, waarnemingen,..) waarmee een politiedienst geconfronteerd wordt, in te zamelen, samen te leggen en verder te exploiteren. Dankzij de informatie die dit alles oplevert, kunnen politiediensten gerichter gestuurd worden en kunnen gefundeerde beleidskeuzes gemaakt worden. In het vakjargon heeft men het over de informatiegestuurde politiezorg (IGPZ). De vijf kenmerken van informatiegestuurde politie zijn doelbepalend, pro- en reactief, meerwaarde biedend, uitwisseling en doelgericht.
excellente politiezorg steeds belangrijker zodat een efficiënte informatiegestuurde politiezorg kan gewaarborgd worden. Operationele en tactische info:
Aantal inbraken in gebouwen per straat >25 (max = 27) 20 to 25 15 to 20 10 to 15 5 to 10 1 to 5
2
5 3
2
1
3 2
1
Nieuwe dienst Lokaal InformatieKruispunt (LIK)
6
14
1
1 1
1 4
2 2
5 1
5
1 1 6 4 7 5 22 6 9 24 3 28111011 3 12 8 4 6 12 8 9 22 3 4 14 5 2 14 1 6 8 1 3229 19 4 2 13 2 13 2 3 5 3 4 10 4 1 3 1 3 2 5 15 1 1
4
De politie ontvangt dagelijks via verschillende kanalen massa informatie. Wijkinspecteurs verzamelen info tijdens hun contacten met buurtbewoners of hulpverleningsinstanties, interventieagenten tijdens hun patrouilles en tussenkomsten, rechercheurs doen dit aan de hand van minutieus speurwerk.
16
5
2
1 2
3
Aantal inbraken in woongelegenheden Per Nissector 25 12,5 2,5
Geweldsdelicten 00.01-04.00 04.01-08.00 08.01-12.00 12.01-16.00
20.01-24.00
Zondag
Vrijdag
Zaterdag
Donderdag
Dinsdag
Woensdag
16.01-20.00 Maandag
Het samenleggen van al die informatie en het verder exploiteren ervan, moet er toe leiden dat de veiligheids- en leefbaarheidsproblemen worden gereduceerd en door een pro-actieve aanpak zelfs worden voorkomen. Deze taak wordt in het raam van een
Politie Leuven in de schijnwerpers, p. 22
LIK en briefingtool pijlers van de operationele informatie Het LIK is zowel op gerechtelijk als op bestuurlijk vlak actief. Permanent worden via uiteenlopende kanalen gegevens ingezameld. Op operationeel niveau neemt het LIK dagelijks alle meldingen door die bij de politie toekomen, net zoals de interventies die werden uitgevoerd, de gerechtelijke en bestuurlijke informatiebulletins,... Deze info wordt aangevuld met gegevens uit processen-verbaal, uit de databank van het AIK, ... Dit alles laat toe verbanden te leggen of inzicht te krijgen in fenomenen, dadergroepen, pleegplaatsen, enz. Info die voor alle medewerkers van belang is (op te zoeken personen, verdachte nummerplaten, risicoplaatsen,..), verschijnt op de briefingtool. Dit document wordt dagelijks door het LIK aangevuld met
de meest actuele info. Belangt bepaalde info één dienst of personeelslid aan, dan engageert het LIK zich dat deze informatie daar ook toekomt, net zoals de bijhorende feedback achteraf. Naargelang men over meer informatie beschikt, krijgt men een juister beeld van de ernst, de probabiliteit en de evolutie van fenomenen. Hierdoor kan men op strategisch en tactisch niveau prioriteiten stellen die beter aan de noden tegemoetkomen. Strategische doelstelling: De PZ Leuven zal verder evolueren van een afdelings- en activiteitsgerichte organisatie naar een korpsbrede, procesgerichte organisatie. Dit zullen we doen door tegen 2012 het beheer van de operationele informatie te optimaliseren.
Politie Leuven in de schijnwerpers, p. 23
OPTIMALE BEDRIJFSVOERING ALS ÉÉN VAN DE FUNDAMENTEN VAN EXCELLENTE POLITIEZORG
O
ptimale bedrijfsvoering is één van de fundamenten van de Excellente PolitieZorg (EPZ). Eén van de vijf principes van de optimale bedrijfsvoering is inspirerend leiderschap. Wil een organisatie succesvol zijn, dan is het noodzakelijk dat de leiding op basis van externe en interne informatie in dialoog met medewerkers en overige belanghebbenden, een visie, een uitdagende koers, bepaalt.
Een visie is een gedeelde zingeving die alles overstijgt en tegelijk in alles aanwezig is. Een gedeelde zingeving is noodzakelijk om door de
verscheidenheid heen, steeds beter bewust te worden van de verbondenheid van alle elementen binnen onze organisatie. Op die manier wordt er voor de verschillende onderdelen van onze organisatie een wederzijdse afhankelijkheid gecreëerd. Door het erkennen van die wederzijdse afhankelijkheid, brengen we opnieuw meer synergie tot stand tussen de verschillende onderdelen van onze organisatie. De visie van de Leuvense politie is het resultaat van het luisteren naar de verwachtingen van zowel burgers, medewerkers, beleidsverantwoordelijken, … Onder meer de resultaten van de uitgebreide buurtbevraging van begin 2008 waren hiervoor zeer nuttig.
Visie PZ Leuven Als lokale politie Leuven willen wij een extern georiënteerde, dienstverlenende politieorganisatie zijn met kwaliteitsvolle medewerkers en een positief imago. Hierbij streven wij naar een excellente politiezorg door : o invulling te geven aan een gemeenschapsgerichte en informatiegestuurde werking vanuit een korpsbrede, procesgerichte benadering; o interne en externe communicatie centraal te stellen; o een optimale bedrijfsvoering te ontwikkelen met aandacht voor en een grote betrokkenheid van alle medewerkers;
o
uit de gerechtvaardigde verwachtingen van alle belanghebbenden te anticiperen op veranderingen en uitdagingen.
Politie Leuven in de schijnwerpers, p. 24
Gemeenschappelijke waarden als leidraad voor ons gedrag Politieorganisaties zijn complexe systemen, waarin elke medewerker individueel en autonoom een belangrijke rol te vervullen heeft. De complexiteit maakt het onmogelijk om voor alles en iedereen strikte procedures uit te werken. Gemeenschappelijke overtuigingen moeten het richtsnoer zijn voor het denken en handelen van alle leden van onze politieorganisatie bij de realisatie van onze visie. Deze waarden moeten zichtbaar worden in het gedrag van ieder lid van de lokale politie Leuven.
Strategische doelstelling: “Tegen 2012 willen we actief inwerken op het imago van de PZ Leuven. We doen dit door een integriteitsbeleid te implementeren.
De waarden van de politiezone Leuven Bij de uitvoering van onze opdrachten gedragen wij ons integer, stellen we ons dienstbaar op en nemen wij onze verantwoordelijkheid, dit vanuit een sterke betrokkenheid, wat zich o.a. uit in een grote actiebereidheid.
Politie Leuven in de schijnwerpers, p. 25
ORGANISATIEMODEL PZ LEUVEN
Politie Leuven in de schijnwerpers, p. 26
Politie Leuven in de schijnwerpers, p. 27
ORGANISATIEMODEL GEÏNSPIREERD DOOR EXCELLENTE POLITIEZORG
I
n 2008 werd binnen de lokale politie van Leuven een nieuw organisatiemodel geïmplementeerd. Dit model is in sterke mate beïnvloed door de beleidsnota ‘Visie op een excellente PolitieZorg’.
belangrijkste ingreep bestond uit een herindeling van de verschillende diensten. Hierbij hebben we ons laten leiden door vier procesclusters, met name ‘besturen en verbeteren’, ‘voorbereiden en opvolgen’, ‘uitvoeren’ en ‘ondersteunen’.
Ons organisatiemodel is meer dan een organisatiestructuur. In de meest brede betekenis hebben we het over de implementatie van de korpsvisie. Dit zal slechts worden bereikt wanneer bij elke activiteit en elke dienst die door onze organisatie uitgevoerd en verleend wordt, de vijf procesgroepen (voorbereiden, uitvoeren, opvolgen, verbeteren en ondersteunen) aan bod komen en hierbij telkens de EPZ – filosofie (gemeenschapsgerichte politiezorg, informatiegestuurde politiezorg, optimale bedrijfsvoering) de doorslaggevende factor is. Transparantie, samenwerken, sturen op basis van informatie en procesgericht werken zijn enkele van de elementen die aan de basis liggen van de reorganisatie die de politiezone Leuven doormaakte.
Als er een wind van verandering waait bouwen sommigen schermen. A n d e re n b o u w e n windmolens.
Van afdelingsgerichte naar procesgestuurde organisatie Op het ogenblik dat we vaststelden dat onze personeelscapaciteit onvoldoende was om de onderscheiden afdelingen (interventiedienst, wijkdienst, recherche,..) nog langer als relatief autonome entiteiten te laten werken, hebben we heel wat inspiratie kunnen halen uit de visietekst over de Excellente PolitieZorg om tot een nieuw model te komen. De
In tweede instantie hebben we verschillende activiteiten die verspreid en versnipperd waren over de organisatie, samengebracht in nieuwe diensten : het lokaal informatiekruispunt (LIK), het evenementenbeheer, administratief en functioneel bureau en tenslotte de dienst communicatie.
Politie Leuven in de schijnwerpers, p. 28
Strategische doelstelling: De PZ Leuven zal verder evolueren van een afdelings- en activiteitsgerichte organisatie naar een korpsbrede, procesgerichte organisatie. Dit zullen we doen door tegen 2012 het stapsgewijs implementeren van het nieuwe organisatiemodel, met hieraan gekoppeld een realistisch en financieel personeelsbehoeftenplan.
Het nieuwe organisatiemodel
Politie Leuven in de schijnwerpers, p. 29
Nieuwe dienst evenementenbeheer: gebeurtenissen in goede banen leiden
van het LIK). Wat beslissingen in de verkeerssfeer betreft, wordt het advies van de VOM (verkeersorganisatie en mobiliteit) ingewonnen.
De dienst evenementenbeheer is het politiële aanspreekpunt voor organisatoren van evenementen en manifestaties. De honderden gebeurtenissen in Leuven vergen een permanent overleg met organisatoren en partners (zoals de technische dienst van de stad) en een afwegen van risico’s, zodat de inzet van politiepersoneel op een efficiënte wijze kan gebeuren. De risico-inschatting gebeurt in nauw overleg met de Cel Bestuurlijke Informatie (als onderdeel
Inzet politie handhaving openbare orde (in mensuren) 2008 Voetbal OHLeuven 4.941 Marktrock (3 dagen) 3.159 Gevangenisstakingen 1.509 Leuven in Scène (2 dagen) 592 Staatsbezoek Hongaarse president 545 Kerstmarkt (10 dagen) 466 Wielerwedstrijd Rondom Leuven 448 Hapje Tapje 204 Karnavalstoet 172 Patroonsfeest KULeuven 104 Stoet der jaartallen 48 …. …
Politie Leuven in de schijnwerpers, p. 30
HET BELEIDSTEAM VAN DE LEUVENSE POLITIE: “HOOFDCOMMISSARISSEN ZETTEN ALS PLOEG DE BAKENS UIT … MAAR LEGGEN HUN OOR TE LUISTER BIJ MEDEWERKERS.”
D
e korpschef van de lokale politie is verantwoordelijk voor de uitvoering van het lokale politiebeleid en meer bepaald voor de uitvoering van het zonale veiligheidsplan. Hij draagt de leiding over en staat in voor de organisatie en de verdeling van de taken binnen het lokaal politiekorps. Het uitzetten van de bakens voor de koers die de Leuvense politie vaart, gebeurt echter niet door de korpschef alleen, maar door het beleidsteam.
In 2008 werd beslist de strategische leiding van het korps in handen te geven van het beleidsteam. De korpschef was van oordeel dat een efficiënte en doeltreffende invulling daarvan slechts mogelijk was wanneer de voornaamste leidinggevenden van de politieorganisatie, als één coherent geheel en onder zijn verantwoordelijkheid, samen met hem de bakens zouden uitzetten voor de continue ontwikkeling van de politiewerking.
Het beleidsteam in 2008
Het beleidsteam bestaat uit de korpschef, de hoofdcommissarissen en een beleidsadviseur. De hoofdcommissarissen zijn behalve lid van het beleidsteam, ook verantwoordelijk voor een onderdeel van het Leuvens korps. De strategische beslissingen worden zoveel mogelijk in consensus genomen door het beleidsteam. Het team streeft er naar de ontwikkeling van het korps permanent te stimuleren en op te volgen. Ook aan het inspireren en motiveren van medewerkers wordt veel belang gehecht. Barrières die de vooruitgang van het korps in de weg staan, moeten worden weggeruimd. Elke beslissing wordt getoetst aan de visie van de lokale politie Leuven. Het voorbije jaar heeft aangetoond dat deze samenwerking zeer arbeidsintensief is, maar dat de ingeslagen weg wel degelijk de sleutel tot succes is om strategische leiding te geven aan een grote politieorganisatie.
Politie Leuven in de schijnwerpers, p. 31
Beleidsteam evolueert van “informeren van ...” naar “in dialoog met ...” medewerkers Op 23 en 24 januari 2008 ging het beleidsteam voor een eerste keer in afzondering, onder meer om het pas opgerichte team vorm en inhoud te geven. Deze tweedaagse werksessie werd vooraf schriftelijk bekendgemaakt en verantwoord ten aanzien van alle medewerkers. Na het tweedaags seminarie volgde een schriftelijke terugkoppeling van de resultaten. Met deze verantwoording van de korpsleiding werd een nieuwe trend ingezet. Strategische doelstelling: Tegen 2012 willen we de betrokkenheid en tevredenheid van de medewerkers verhogen door initiatieven te ontwikkelen die voortvloeien uit de resultaten van een medewerkersbevraging. Het bleef niet bij het eenmalige initiatief van januari 2008. De communicatie evolueerde ook van het louter informeren van medewerkers naar een aanzet tot dialoog. Korpsnota’s worden nog steeds gebruikt als communicatiekanaal, maar zijn niet meer het enige communicatiemiddel. Enkele voorbeelden tonen deze evolutie aan Eind februari ging het beleidsteam in gesprek met een twintigtal leidinggevenden, waarbij vooral aandacht werd besteed aan de korpsvisie en het nieuwe organisatiemodel. In juni ging het beleidsteam samen met een zestigtal leidinggevenden een dag op afzondering in het vormingscentrum La Foresta te Vaalbeek. Het nieuwe organisatiemodel werd toegelicht en de korpsvisie en korpswaarden kregen vorm.
Politie Leuven in de schijnwerpers, p. 32
In november werden alle medewerkers, gespreid over vijf namiddagen, uitgenodigd om in dialoog te gaan met de korpsleiding. Daar werd ruim 75 % van het personeel bereikt. Deze bijeenkomsten, waarbij de deelnemers werden uitgenodigd om op een of andere manier actief deel te nemen, waren nieuw en vernieuwend. En om die reden ook verrassend. Niet alleen voor de deelnemers zelf, maar ook voor de korpsleiding. De initiatieven zijn een gevolg van het geloof van de korpsleiding in de Excellente PolitieZorg waarin we onder meer begrippen als transparantie, bekwame betrokkenheid, verantwoording afleggen en partnerschap terugvinden. Maar vooral het geloof dat de medewerkers meer zijn dan louter human resources en dat we samen meer kunnen bereiken, is aanleiding geweest voor het nemen van initiatieven die verder gaan dan het louter informeren van het
personeel. Ook in de toekomst wil de korpsleiding zich verder toeleggen op en zich bekwamen in het voeren van dialoog.
Informeren= meedelen aan de ander wat door de ene beslist werd
Dialoog voeren = samen het geheel onderzoeken en vorm geven
Discussie= stelling tegen stelling, met als doel de ander te overtuigen
Politie Leuven in de schijnwerpers, p. 33
LUISTEREN NAAR DE VERWACHTINGEN VAN DE BURGERS
Politie Leuven in de schijnwerpers, p. 34
Politie Leuven in de schijnwerpers, p. 35
Buurtbevraging 2008 de fietsers rijden. Drie vierde van de studenten die de onlinebevraging beantwoordde, vindt dit gedrag storend. Verder stoort men zich aan automobilisten die te kort langs fietsers rijden en aan autobestuurders die geen voorrang verlenen aan een kruispunt of een rotonde.
Waar liggen Leuvenaars en studenten van wakker? Wat verlangen zij van de politie? Een grootschalige bevraging uitgevoerd begin 2008 geeft hierover meer duidelijkheid. Ruim 16.000 Leuvenaars en studenten namen de moeite een uitgebreide vragenlijst over het thema veiligheid en leefbaarheid in te vullen. Dit is meer dan 40 % van de 6.750 bewoners die werden aangeschreven en de 13.469 studenten die werden gemaild. Hun antwoorden bepaalden mee de inhoud van het zonale veiligheidsplan 2009 – 2012. Een overzicht van de resultaten.
We kunnen hieruit besluiten dat weggebruikers zich het meest storen aan het rijgedrag van het ander type weggebruiker. Studenten die zich massaal met de fiets verplaatsen ergeren zich aan het rijgedrag van buschauffeurs en automobilisten. Leuvenaars die meer verplaatsingen maken met de wagen, menen dat fietsers te weinig rekening houden met andere weggebruikers.
Waar ligt de bevolking wakker van op vlak verkeer?
Welke buurtproblemen houden Leuvenaars en studenten wakker?
Twee derde van de Leuvenaars stoort zich het meest aan (brom-)fietsers die in het donker rijden zonder licht. De top drie van de meest ergerniswekkende verkeersitems bestaat verder uit ‘autobestuurders die te snel rijden’ (48,8 % noemt dit storend) en ‘(brom-)fietsers die voorrang nemen waar ze die niet hebben (47,7% stoort zich hier aan). Studenten blijken zich het meest te ergeren aan bussen die rakelings langs
Vernieling van of vandalisme aan straatmeubilair wordt door de Leuvenaars als grootste buurtprobleem beschouwd. Verder worden ook fietsdiefstallen en rommel of rondslingerend vuilnis als buurtproblemen geduid. Het minst stoort men zich aan zwervers, geluidshinder van cafés en seksuele intimidatie.
Volle GAS tegen overlast en vandalisme Vandalisme en beschadigingen zorgen voor een gevoel van onveiligheid. Heel wat Leuvenaars vragen dat hier streng tegen opgetreden wordt. Sedert 2005 zijn de gemeentelijke administratieve boetes in het raam van de GAS (gemeentelijke administratieve sancties) – wetgeving een geducht wapen in de strijd tegen overlast en vandalisme. Overtreders krijgen zeer snel na de feiten een boete tot maximaal 250 euro in de bus.
Evolutie GAS-dossiers vandalisme urineren openbare weg nachtlawaai alcoholgebruik openbare weg
2005 372 126 44 25
2006 691 278 92 45
2007 725 437 173 177
2008 665 469 218 203
Politie Leuven in de schijnwerpers, p. 36
Strategische doelstelling: “Wij dragen bij tot het beheersen en zo nodig terugdringen van de criminaliteit in de PZ Leuven. Dit zullen we doen door tegen 2012 minstens drie andere fenomenen van vermogenscriminaliteit (fietsdiefstal, gauwdiefstal, winkeldiefstal, diefstal uit voertuigen,..) op een geïntegreerde en integrale manier aan te pakken.”
Evolutie fietsdiefstallen jaar aantal 2005 1.340 2006 1.396 2007 1.639 2008 1.677
evolutie + 4,2% + 17,4 % + 2,3 %
Evolutie gegraveerde fietsen jaar aantal 2005 1.735 2006 2.533 2007 2.428 2008 2.794
Studenten beschouwen fietsdiefstal als het grootste buurtprobleem. Vernielingen en vandalisme aan straatmeubilair en inbraken in woningen vervolledigen de top drie. Dat inbraak zo hoog scoort bij de studentengemeenschap mag geen verwondering wekken. De bevraging werd immers afgenomen op een ogenblik dat het centrum van Leuven geplaagd werd door een golf van inbraken in (studenten-)kamers en appartementen Voelt men zich veilig in Leuven? Uit eerdere onderzoeken bleek al dat het veiligheidsgevoel van de Leuvenaars groot is. Ook deze bevraging bevestigt dit gevoel. Op de vraag of men zich wel eens onveilig voelt in zijn of haar buurt, antwoordde meer dan 82 % van de Leuvenaars dat dit zelden of nooit het geval is. Ook studenten voelen zich veilig in de studentenstad Leuven. Drie vierde van
hen zegt zich zelden of nooit onveilig te voelen. Hoe langer men in Leuven studeert, hoe veiliger men zich voelt. Waar moet de politie zich mee bezig houden? De burger kreeg ook de kans om aan te duiden waar politie meer of minder moet mee bezig zijn. Verkeersitems en aanpak van overlast staan bovenaan het verlanglijstje. Achtereenvolgens duidt men onaangepaste snelheid, vandalisme, onaangepast rijgedrag bromfietsers, onaangepast rijgedrag automobilisten en storend gedrag aan als activiteiten die de meeste aandacht zouden moeten krijgen van de politie. De prioriteiten die men stelt, hangen wel zeer nauw samen met de eigen leefwereld. Zo stelt een derde van de bevraagde jongeren tussen 17 en 25 jaar dat de politie beter wat minder aandacht zou besteden aan onaangepast gedrag van fietsers, terwijl 70 % van de 65–plussers de tegengestelde mening is toegedaan.
Politie Leuven in de schijnwerpers, p. 37
Strategische doelstelling “Wij dragen bij tot het beheersen en zo nodig terugdringen van het aantal verkeersongevallen met gewonden en van het onveiligheidsgevoel in het verkeer. Wij zullen het onaangepaste rijgedrag van de weggebruikers beïnvloeden door : - de subjectieve en objectieve pakkans te verhogen tegen 2012; - ons jaarlijks in te schrijven in federale, provinciale en bovenlokale prioriteiten inzake onder meer het gebruik van veiligheidsuitrusting in het verkeer (gordel, zichtbaarheid, alcohol- en drugsmisbruik, onaangepaste snelheid); - gericht te werken op storende interacties tussen de verschillende categorieën van weggebruikers.”
Evolutie geregistreerde verkeersongevallen op Leuvens grondgebied Jaar 2005 2006 2007 2008
aantal 1.845 1.883 1.975 1.924
evolutie + 2,1 % + 4,9 % - 2,6 %
Hoe tevreden is men over het optreden van de politie? 70 % van de Leuvenaars toont zich tevreden over de algemene werking van de Leuvense politie. Slechts 3,4 %
van de bevraagden zegt (zeer) ontevreden te zijn over het politieoptreden. Men toont zich vooral tevreden over de houding, de beleefdheid en het voorkomen. Wat uitvoering van de taken betreft, toont men zich het meest tevreden over het onthaal op het politiekantoor. De aanpak van overtredingen door fietsers kan op de minste bijval rekenen.
Kent men de diensten die de politie aanbiedt? De diensten die de politie gratis aanbiedt, zoals fietsgraveren, inbraakpreventie, vakantietoezicht en slachtofferbejegening, blijken vrij algemeen bekend te zijn. Vooral het graveren van fietsen scoort met ‘gekend door 90 %’ zeer goed.
Politie Leuven in de schijnwerpers, p. 38
Politie met open visier Externe en interne communicatie de nodige aandacht geven
M
instens vier strategische doelstellingen van het zonale veiligheidsplan hebben rechtstreeks betrekking op communicatie. Dit is niet verwonderlijk in het huidige informatietijdperk waarin de basisgrondstof van onze politieorganisatie informatie is.
Het interne communicatiebeleid moet tegen 2012 afgestemd zijn op de behoeften van onze medewerkers. Het externe communicatiebeleid moet worden afgestemd op de concrete verwachtingen van de belanghebbenden én inspelen op het interne communicatiebeleid. Verder moet het beheer van de operationele informatie geoptimaliseerd worden. Tenslotte moet een geïntegreerd managementinformatiesysteem (MIS) geïmplementeerd worden. Het zijn op zijn minst uitdagende doelstellingen. Met betrekking tot de operationele informatie mogen we dan al flinke vooruitgang hebben geboekt, des te groter is de uitdaging met betrekking tot alle andere informatie die onze organisatie bereikt, verwerkt en produceert. Het spanningsveld tussen het geheim van het onderzoek en het respect voor de slachtoffers en nabestaanden enerzijds en het recht op informatie anderzijds is er mede aanleiding toe geweest dat de lokale politie van Leuven beslist heeft om te investeren in een perswoordvoerder.
Cp Marc Vranckx: de perswoordvoerder van de Leuvense politie
Communicatie als permanente uitdaging Interne zowel als externe communicatie zijn een permanente uitdaging. Wil men medewerkers maximaal betrekken bij de werking van de organisatie, neemt men partnerschap en de verwachtingen van burgers serieus, wil men écht een politie met open vizier zijn, … dan moet er blijvend geïnvesteerd worden in het communicatieproces. Aan de dienst communicatie om deze uitdaging aan te gaan en steeds op zoek te gaan naar de beste middelen om de communicatiedoelstellingen waar te maken.
Strategische doelstelling “Tegen 2012 willen we de betrokkenheid en tevredenheid van de medewerkers verhogen door een intern communicatiebeleid te voeren dat is afgestemd op de concrete behoeften van de medewerkers.”
Politie Leuven in de schijnwerpers, p. 39
Meer communicatie gewenst Eerdere onderzoeken brachten aan het licht dat de Leuvenaar minder tevreden is over de manier waarop de Leuvense politie communiceert over haar activiteiten, resultaten,.. Ondertussen is inzake communicatie meer dan een tandje bij gestoken, onder meer door de oprichting van een dienst communicatie binnen de lokale politie Leuven.
Strategische doelstelling “Tegen 2012 zullen we een extern communicatiebeleid voeren dat is afgestemd op de concrete verwachtingen van de belanghebbenden en dat inspeelt op het interne communicatiebeleid.” Het communicatiebeleid moet aangepast zijn aan de doelgroep die men wil bereiken. Zo blijken websites het heel goed te doen bij de jongere generatie en studenten, maar minder goed bij de oudere bewoners. Ouderen blijken vooral info te halen uit de regionale informatiebladen en de streekedities van de kranten. De
regionale televisie scoort over het algemeen zeer hoog. Website PZ Leuven In 2008 werd de website van de Leuvense politie volledig gerenoveerd. Naast algemene info over o.a. projecten en fenomenen, wordt er ook ingespeeld op actuele thema’s en vragen. Onder meer het aankondigen van fiets- en snelheidscontroles valt daaronder. Aan info naar aanleiding van werken of manifestaties blijkt grote nood te zijn. Het overzicht van de maatregelen n.a.v. de betoging van NSV en de linkse tegenbetogingen in maart 2008, lokte op drie dagen tijd 2.500 bezoekers naar de website. De lijst met maatregelen naar aanleiding van de Bolognaconferentie van de Europese ministers van onderwijs in Leuven, was goed voor meer dan 1.300 hits. Het verloop van de top kon trouwens bijna in real time gevolgd worden via de website. Wat enkele honderden bezoekers dan ook gedaan hebben.
www.politieleuven.be