Pendel in de provincie Utrecht 2006
Augustus 2007
Afdeling Economie, Cultuur en Vrije Tijd
Pendel in de Provincie Utrecht
1
Colofon Dit rapport is een uitgave van: Provincie Utrecht Afdeling Economie, Cultuur en Vrije Tijd Pythagoraslaan 101 Postbus 80.300 3508 TH Utrecht Auteurs: mw drs E. Meijer en drs M. Bergmeijer Het kan telefonisch besteld worden bij: mw M. Karssen, tel 030-258 2228 maandag t/m vrijdag 7.30 uur – 11.30 uur email:
[email protected] Voor informatie over de inhoud: M. Bergmeijer Tel. 030-258 2391 Email:
[email protected]
Pendel in de Provincie Utrecht
2
Inhoudsopgave 1.
INLEIDING
4
2.
WOON-WERKVERKEER PROVINCIE UTRECHT
5
2.1. 2.2.
5 6
3.
Woon-werkrelatie Herkomst van de werkenden
WOON-WERKVERKEER PER STREEKPLANDEELGEBIED 3.1. 3.2. 3.3. 3.4.
Stadsgewest Utrecht Gewest Eemland West Utrecht Zuidoost Utrecht
9 9 10 10 11
4.
VERGELIJKING MET PENDELGEGEVENS CBS 2004
13
5.
VERVOERWIJZE 2006
15
5.1. 5.2. 5.3. 5.4. 5.5.
15 15 15 16 18
Inleiding Respons en methode Resultaten Vervoerwijze naar bedrijfstak Vervoerwijze binnen bedrijfstakken
Bijlage 1 - Pendel per gemeente 2006 (PAR) Bijlage 2 - In- en uitgaande pendel en pendelsaldo grootste werkgemeenten Bijlage 3 - In- en uitgaande pendel en pendelsaldo overige gemeenten Bijlage 4 - Pendelmatrix CBS 2004 provincies Bijlage 5 - Tabellen vervoerwijze per bedrijfstak en grootteklasse Bijlage 6 - Relatief aandeel vervoerwijze per gemeente Bijlage 7 - Kaart vervoerwijzen per gemeente
Pendel in de Provincie Utrecht
3
22 23 24 25 26 28 29
1. Inleiding Jaarlijks houdt de provincie Utrecht1, een werkgelegenheidsenquête onder instellingen en bedrijven die in de provincie zijn gevestigd. De gegevens uit de enquête worden opgenomen in het Provinciaal Arbeidsplaatsen Register (PAR), een onderdeel van de Monitor Ruimtelijke Economie. Eens in de vijf jaar wordt in deze enquête gevraagd naar de woonplaatsen van medewerkers. Eerder gebeurde dit in 1991, 1996 en 2001. In 2006 is ook gevraagd naar het gebruikte vervoermiddel. Op deze manier komen de stromen van het woon-werkverkeer, ofwel de pendel en de vervoerwijze in beeld. Pendel- en vervoerwijzegegevens kunnen worden ingezet voor verkeer- en vervoersbeleid, ruimtelijke ordeningsbeleid en economisch beleid. Het kan daarbij bijvoorbeeld gaan om concentratie (of juist spreiding) van werklocaties, de bereikbaarheid van locaties en mobiliteitsvraagstukken. Onderliggende rapportage doet verslag van de pendel en vervoerwijze naar en binnen de provincie Utrecht. Van de verkeersstromen naar búiten (uitgaande pendel) zijn geen detailgegevens beschikbaar omdat in het PAR-onderzoek alleen de Utrechtse bedrijven en instellingen benaderd zijn. Wel is een vergelijking opgenomen met pendelgegevens van het CBS uit 2004 alsmede een matrix van in- en uitgaande pendel per provincie. In het PAR wordt onderscheid gemaakt tussen banen van 12 uur per week en meer, en banen van minder dan 12 uur per week. De in dit rapport beschreven resultaten hebben betrekking op álle banen. In 2001 en daarvoor zijn alleen pendelgegevens bekend van banen van 12 uur per week of meer. Meer informatie over de werkgelegenheid in de provincie Utrecht is te vinden in de publicatie Uitkomsten Werkgelegenheidsonderzoek 2006 en op de website www.provincie-utrecht.nl, rubriek Verkeer en Economie.
1
In opdracht van de afdeling Economie, Cultuur en Vrije Tijd en in samenwerking met afdeling Mobiliteit van de provincie Utrecht. Verder in samenwerking met gemeenten Utrecht en Amersfoort, Gewest Eemland, Stadsregio Utrecht en Rijkswaterstaat.
Pendel in de Provincie Utrecht
4
2. Woon-werkverkeer provincie Utrecht 2.1.
Woon-werkrelatie
In 2006 werken er 625.568 personen in de provincie Utrecht. Van hen werkt ruim 86% 12 uur per week of meer. In 2001 werkten er 627.634 mensen in de provincie. De gemeenten met de meeste arbeidsplaatsen staan hieronder genoemd. Ook is er een top 6 gemaakt van het aantal werkzame personen per gemeente. Het gaat hier alleen om personen die werken in de provincie Utrecht (tabel 1 en 2). Tabel 1. Top 6 werkgemeenten 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Utrecht (200.199) Amersfoort (75.688) Nieuwegein (45.672) Zeist (34.171) Veenendaal (28.287) Woerden (26.732)
Tabel 2. Top 6 woongemeenten 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Utrecht Amersfoort Nieuwegein Zeist Veenendaal Houten
(105.093) (54.139) (29.060) (21.862) (21.444) (20.298)
Utrecht, Amersfoort en Nieuwegein voeren de lijst aan, zowel wat werkfunctie als wat woonfunctie betreft. Daarna volgen Zeist en Veenendaal. Woerden staat op de 6e plek als werkgemeente, Houten bezet deze positie bij de woongemeenten. Dit betekent dat in Woerden de werkfunctie sterker is en in Houten de woonfunctie. De relatie tussen werk- en woonfunctie wordt in grafiek 1 voor alle gemeenten in beeld gebracht. Hij toont de verhouding tussen het aantal personen dat in een gemeente woont en het aantal personen dat in een gemeente werkt. Is deze verhouding groter dan 1, dan is de werkfunctie sterker dan de woonfunctie, is deze kleiner dan 1 dan overheerst de woonfunctie. In de gemeenten Utrecht, Nieuwegein, Baarn, Zeist en Renswoude overheerst de werkfunctie duidelijk de woonfunctie. Wijk bij Duurstede en IJsselstein hebben juist een sterke woonfunctie.
Pendel in de Provincie Utrecht
5
Grafiek 1. Woon-werkfunctie gemeenten 2006
A B COUDE
2,00
UTRECHTSE HEUVELRUG DE RONDE VENEN WOERDEN VIA NEN
A M ERSFOORT B A A RN DE B ILT
1,50
B REUKELEN
1,00
OUDEWA TER NIEUWEGEIN
B UNNIK B UNSCHOTEN
0,50
ZEIST
EEM NES
0,00
IJSSELSTEIN
HOUTEN
WIJK B IJ DUURSTEDE
LEUSDEN
WOUDENB ERG
LOENEN
VEENENDA A L
LOP IK
UTRECHT SOEST RHENEN
M A A RSSEN M ONTFOORT RENSWOUDE
In de bijlagen 2 en 3 zijn grafieken opgenomen waarin het saldo van in- en uitgaande pendel is weergegeven2. Ook hieruit blijkt duidelijk het verschil tussen gemeenten met een werk- en gemeenten met een woonfunctie.
2.2.
Herkomst van de werkenden
Kijken we naar de herkomst van de in de provincie Utrecht werkende mensen, dan blijkt dat 43% van hen uit dezelfde gemeente te komen als waar men werkt, 31% woont elders in de provincie en 26% komt uit andere provincies. Sinds 1996 hebben zich geen grote veranderingen voorgedaan in de gebondenheid aan de eigen gemeente (grafiek 2 en bijlage 1).
2
Uitgaande pendel bevat alleen werkenden in de provincie Utrecht.
Pendel in de Provincie Utrecht
6
Grafiek 2. Herkomst werkenden in provincie Utrecht
2006
43
31
26
2001
41
33
26
eigen gemeente elders prov. Utrecht elders Nederland
1996
0%
20%
26
33
42
40%
60%
80%
100%
Tussen gemeenten verschilt de mate van lokale gebondenheid aanzienlijk. Zo komt 65% of meer van de werkenden in de gemeenten De Ronde Venen, Oudewater, Bunschoten en Wijk bij Duurstede uit de eigen gemeente, terwijl voor Renswoude, Nieuwegein en Bunnik geldt dat niet meer dan eenderde uit de eigen gemeente komt (kaart 1). Kaart 1. Aandeel werkenden wonend in eigen gemeente
Anderzijds kunnen we ook kijken in welke mate de bevolking van een gemeente in de eigen gemeente werkt. Dit is gemiddeld 59%. In de gemeenten Ronde Venen, Veenendaal, Utrecht, Abcoude, Bunschoten en Woerden werkt meer dan 70% van de mensen in de eigen gemeente. Minder dan 40% van de mensen in Wijk bij Duurstede, IJsselstein, Maarssen, Bunnik en Houten werkt in die gemeente. De mensen die zich binnen de provincie verplaatsen, gaan vooral naar de grote steden (Amersfoort en Utrecht) en naar aanliggende gemeenten (zie ook bijlage 3). Werkenden die van buiten de provincie komen, komen vooral uit de provincies Gelderland (bijna 53.000 mensen), Noord-Holland (ruim 38.000) en Zuid-Holland (36.000). In 2001 waren deze provincies ook de grootste leveranciers van arbeidskrachten. Er zijn geen grote verschillen tussen beide jaren gemeten (tabel 3). Pendel in de Provincie Utrecht
7
Tabel 3. Pendel van andere provincies naar provincie Utrecht
Herkomstprovincie Gelderland Noord-Holland Zuid-Holland Noord-Brabant Flevoland Overijssel Limburg Friesland Drenthe Groningen Zeeland Onbekend/overig Ned./buitenland Totaal
Aantal in 2006 52.721 38.202 35.945 15.970 7.920 5.974 3.027 1.708 1.705 1.429 655 9.469 174.725
% in 2006 30 22 21 9 5 3 2 1 1 1 0 5 100
% in 2001 31 23 23 8 4 3 1 1 1 1 0 5 100
De meeste mensen die elke dag de provinciegrens overgaan om te werken, komen uit Amsterdam. Daarna volgen Ede, Hilversum en Nijkerk. Veel verschil met 5 jaar geleden is er niet, wel is het belang van Nijkerk toegenomen. In 2001 bezette Nijkerk de 8e plaats, nu de 4e (tabel 4). Tabel 4. Top 10 herkomstgemeenten buiten de provincie
1. Amsterdam 2. Ede 3. Hilversum 4. Nijkerk 5. Rotterdam 6. Almere 7. Culemborg 8. Den Haag 9. Arnhem 10.Barneveld
12.760 6.510 5.459 5.396 4.729 4.538 3.891 3.748 3.243 3.052
Pendel in de Provincie Utrecht
8
3. Woon-werkverkeer per streekplandeelgebied Als we naar de 4 streekplandeelgebieden in de provincie kijken, blijkt dat (ruim) 60% van de werknemers uit hetzelfde streekplangebied komt. Er zijn enkele (kleine) verschillen ten opzichte van 2001 gemeten: de eigen gebondenheid van West Utrecht is iets groter, die van Gewest Eemland en Zuidoost Utrecht is iets kleiner geworden (tabel 5). Tabel 5. Herkomst naar streekplandeelgebied, 2006 (2001) in procenten
Eigen deelgebied Rest provincie Utrecht Rest van Nederland Totaal
3.1.
Stadsgewest Eemland West Zuidoost Utrecht Utrecht Utrecht 60 (60) 60 (62) 63 (60) 61 (63) 12 (14) 10 (11) 13 (14) 10 (11) 28 (26) 30 (27) 24 (26) 29 (26) 100 100 100 100
Stadsgewest Utrecht
Het stadsgewest Utrecht telt ruim 360.000 banen; 60% van de werkenden komt uit het stadsgewest zelf, de andere streekplandeelgebieden leveren 3 tot 5% van de werknemers. De rest (28%) komt elders uit het land, waarbij Gelderland, Zuid- en Noord-Holland elk 6 á 7% van het aantal werkenden leveren (tabel 6).3 Tabel 6. Herkomst werkenden in Stadsgewest Utrecht
PROVINCIE Utrecht Eemland Stadsgewest Utrecht West Utrecht Zuidoost Utrecht Groningen Friesland Drenthe Overijssel Flevoland Gelderland Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg Onbekend/n.v.t. TOTAAL
% in 2006 72 5 60 3 4 0 0 0 1 1 7 6 7 0 3 1 1 100
% in 2001 74 5 60 4 4 0 0 0 1 1 7 6 7 0 3 0 . 100
Verschil met 5 jaar geleden is er nauwelijks. Alleen de oriëntatie van de inwoners van de provincie op het Stadsgewest lijkt iets af te nemen van 74 naar 72% (in 1996 werd 75% oriëntatie gemeten). 3
Door afronding tellen niet alle kolommen op tot 100%.
Pendel in de Provincie Utrecht
9
3.2.
Gewest Eemland
De bedrijven en instellingen in Gewest Eemland bieden werk aan bijna 140.000 mensen. Net als in Stadsgewest Utrecht komt 60% van de werkenden uit het gewest zelf. Uit Stadsgewest Utrecht komt 7% van de mensen, de andere streekplandeelgebieden leveren 1 - 2% van de werknemers. De rest van de werkenden (29%) komt van buiten de provincie, waarbij 11% uit Gelderland komt en 7% uit Noord-Holland. In vergelijking met 5 jaar geleden lijkt de oriëntatie binnen de provincie -ook binnen het eigen gewestop Gewest Eemland iets terug te lopen, van 73% in 2001 tot 71% in 2006 (tabel 7). Tabel 7. Herkomst werkenden in Gewest Eemland
PROVINCIE Utrecht Eemland Stadsgewest Utrecht West Utrecht Zuidoost Utrecht Groningen Friesland Drenthe Overijssel Flevoland Gelderland Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg Onbekend/n.v.t. TOTAAL
3.3.
% in 2006 71 60 7 1 2 0 0 0 2 2 11 7 3 0 2 0 2 100
% in 2001 73 62 7 1 3 0 0 0 1 2 12 7 3 0 1 0 . 100
West Utrecht
In West Utrecht zijn ruim 63.000 mensen werkzaam; 63% van hen komt uit het eigen stadsgewest. Daarnaast komt 11% uit Stadsgewest Utrecht. Uit Zuid-Holland komt 11%. Daarna volgt NoordHolland met 7% (tabel 8). In 2001 kwamen er minder mensen uit het eigen stadsgewest (60%). De positie van Noord-Holland was toen iets sterker (9% van de mensen kwam hier vandaan).
Pendel in de Provincie Utrecht
10
Tabel 8. Herkomst werkenden in West Utrecht
PROVINCIE Utrecht Eemland Stadsgewest Utrecht West Utrecht Zuidoost Utrecht Groningen Friesland Drenthe Overijssel Flevoland Gelderland Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg Onbekend/n.v.t. TOTAAL
3.4.
% in 2006 75 1 11 63 1 0 0 0 0 1 2 7 11 0 2 0 0 100
% in 2001 74 1 12 60 1 0 0 0 0 1 2 9 11 0 1 0 . 100
Zuidoost Utrecht
Zuidoost Utrecht telt net als West Utrecht ruim 63.000 arbeidsplaatsen. Uit het eigen gewest komt 61% van de werknemers, iets minder dan in 2001. Ook de oriëntatie in de rest van de provincie Utrecht naar Zuidoost Utrecht nam af. Gezien de ligging van het gewest, en met name de grootste werkkern Veenendaal, is het niet vreemd dat veel werknemers uit Gelderland komen (17%), (tabel 9).
Pendel in de Provincie Utrecht
11
Tabel 9. Herkomst werkenden in Zuidoost Utrecht
PROVINCIE Utrecht Eemland Stadsgewest Utrecht Utrecht West Zuidoost Utrecht Groningen Friesland Drenthe Overijssel Flevoland Gelderland Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg Onbekend/n.v.t. TOTAAL
Pendel in de Provincie Utrecht
% in 2006 71 3 6 0 61 0 0 0 1 0 17 2 3 0 2 1 2 100
% in 2001 74 3 7 1 63 0 0 0 1 0 17 2 3 0 2 0 . 100
12
4. Vergelijking met pendelgegevens CBS 2004 Het Centraal Bureau voor de Statistiek publiceert pendelgegevens van 2004. Het gaat om hoofdbanen van werknemers. Het CBS geeft hierbij van 588.600 banen de herkomst en bestemming. Voor de provincie Utrecht is de verdeling van de inkomende pendel vergeleken met de gegevens uit het PAR 2006 (tabel 10). In tabel 10 is voor de PAR-gegevens de factor ‘onbekend’ toegedeeld aan de provincies. Het aantal banen in de CBS statistiek is lager dan in het PAR. Dit komt door verschillen in definitie en peilmoment. Opvallend verschil is verder dat de aantallen inkomende pendel in de CBS statistiek hoger liggen dan in de PAR-telling. Het aantal resident in de provincie Utrecht is navenant lager. Het CBS berekent de hoogste inkomende pendel uit Gelderland, overeenkomstig de PAR cijfers. De in het PAR gemeten inkomende pendel uit Noord-Holland is groter dan uit Zuid-Holland, in tegenstelling tot de CBS cijfers waar dat omgekeerd is. Het verschil tussen de inkomende pendelgegevens uit ZuidHolland is opmerkelijk groot. Tabel 10: Inkomende pendel PAR en CBS.
Woonprovincie Friesland Groningen Drenthe Overijssel Flevoland Gelderland Utrecht Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg Totaal
PAR 2006 1.734 1.451 1.731 6.066 8.042 53.532 457.773 38.789 36.497 665 16.215 3.073 625.568
CBS 2004 2.700 3.600 2.700 8.300 9.300 56.900 394.200 41.700 44.600 1.600 18.600 4.400 588.600
Het CBS brengt ook de uitgaande pendel in beeld (tabel 11 en bijlage 4). Hieruit blijkt dat er alleen voor de provincie Noord-Holland een negatief pendelsaldo bestaat: er gaan dagelijks meer mensen vanuit Utrecht naar Noord-Holland en terug dan andersom.
Pendel in de Provincie Utrecht
13
Tabel 11: Pendelsaldo provincie Utrecht werknemers hoofdbanen (Bron: CBS 2004)
Provincie Groningen Friesland Drenthe Overijssel Flevoland Gelderland Utrecht Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg
Inkomende pendel * 1.000 2,7 3,6 2,7 8,3 9,3 56,9 41,7 44,6 1,6 18,6 4,4
Uitgaande pendel * 1.000 0,5 0,6 0,5 3 3,9 26,7 58,5 29 0,3 9,2 1,7
pendelsaldo * 1.000 2,2 3 2,2 5,3 5,4 30,2 -16,8 15,6 1,3 9,4 2,7
verhouding in/uit 5,4 6,0 5,4 2,8 2,4 2,1 0,7 1,5 5,3 2,0 2,6
De verhouding van in- en uitgaande pendel uit de CBS statistiek kan toegepast worden op de inkomende pendel uit het PAR. Zo ontstaat een beeld van het pendelsaldo op basis van PAR gegevens (tabel 12). Op basis van deze cijfers blijkt dat er 168.000 werkenden de provincie inreizen en 119.000 uit. Per saldo een overschot van 49.000. Tabel 12. Berekening uitgaande pendel m.b.v. pendelverhouding CBS.
Provincie
Friesland Groningen Drenthe Overijssel Flevoland Gelderland Utrecht Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg Totaal
inkomende pendel 1.734 1.451 1.731 6.066 8.042 53.532 38.789 36.497 665 16.215 3.073 167.795
Pendel in de Provincie Utrecht
uitgaande pendel berekend 321 242 321 2.193 3.372 25.119 54.416 23.732 125 8.020 1.187 119.048
14
pendelsaldo
1.413 1.209 1.410 3.874 4.669 28.412 -15.627 12.766 540 8.195 1.886 48.747
5. Vervoerwijze 2006 5.1.
Inleiding
In het pendelonderzoek is behalve naar de herkomstplaats van de werkzame personen, apart gevraagd naar de verdeling van de vervoerwijzen van mensen van en naar hun werk. Er is geen koppeling gelegd tussen herkomst en vervoerwijze. In onderstaand verslag is, in tegenstelling tot de pendelgegevens, de landbouw niet meegeteld. In de bijlagen 5 t/m 7 zijn detailgegevens per gemeente opgenomen.
5.2.
Respons en methode
Exclusief landbouw zijn er in 2006, 617.576 arbeidsplaatsen geteld. Hierbij is van 213.591 werkzame personen informatie verkregen over de vervoerwijze, dat is 34,6%. Er is een onderverdeling gemaakt naar grootteklasse van de bedrijven en bedrijfstakken. Op basis van deze onderverdeling is een berekening gemaakt van de vervoerwijze van alle werkenden.
5.3.
Resultaten
Er zijn zes typen vervoerwijzen onderscheiden: 1- Privé-auto 2- Lease-auto (incl. bedrijfsauto) 3- Openbaar vervoer 4- Bromfiets 5- Fiets 6- Anders (lopend/thuiswerkend) Bijna 60% van de werkenden reist per auto van en naar het werk. Hiervan gebruikt 28% een leaseauto of bedrijfsauto. Naast de auto is de fiets populair (grafiek 3). Grafiek 3. Verdeling vervoerwijzen 2006
7%
21%
Privé-auto 42%
Lease-auto Openbaar vervoer Bromfiets Fiets
1%
Anders 12%
17%
In de volgende analyses zijn de categorieën bromfiets en fiets bij elkaar opgeteld.
Pendel in de Provincie Utrecht
15
5.4.
Vervoerwijze naar bedrijfstak
Er bestaan verschillen in vervoerwijze per bedrijfstak. In alle bedrijfstakken gebruikt men de privé-auto voor het woon-werkverkeer. Er zijn geen grote verschillen in het gebruik van de privé-auto per tak. In de financiële en zakelijke diensten gebruikt men de privé-auto naar verhouding het minst (grafiek 4). Grafiek 4. Aandeel gebruik privé-auto per bedrijfstak Vervoerwijze: privé-auto 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Industrie, bouw
Handel, horeca
Fin. en zakelijke diensten
Overheid, onderw ijs
Zorg, w elzijn
Overig
Het gebruik van lease-auto’s is duidelijk voorbehouden aan werknemers in de financiële en zakelijke diensten. Daarnaast wordt in de industrie/bouw en handel/horeca veel met bedrijfsauto’s gereisd (grafiek 5). Grafiek 5. Aandeel gebruik lease-auto per bedrijfstak Vervoerwijze: lease-auto 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Industrie, bouw
Handel, horeca
Fin. en zakelijke diensten
Pendel in de Provincie Utrecht
Overheid, onderw ijs
Zorg, w elzijn
Overig
16
Het openbaar vervoer is het populairste vervoermiddel in de quartaire sector (grafiek 6). Grafiek 6. Aandeel gebruik openbaar vervoer per bedrijfstak Vervoerwijze: openbaar vervoer 20% 18% 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% Industrie, bouw
Handel, horeca
Fin. en zakelijke diensten
Overheid, onderw ijs
Zorg, w elzijn
Overig
Het gebruik van fiets of bromfiets scoort hoog in de handel/horeca en de niet-commerciële diensten (grafiek 7). Grafiek 7. Aandeel gebruik fiets/bromfiets per bedrijfstak Vervoerwijze: fiets/bromfiets 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Industrie, bouw
Handel, horeca
Fin. en zakelijke diensten
Overheid, onderw ijs
Zorg, w elzijn
Overig
De categorie ‘anders’ heeft voornamelijk betrekking op mensen die niet mobiel zijn en van huis uit werken of mensen die lopend naar hun werk gaan. Deze scores zijn in het algemeen niet hoog, overheid/onderwijs en zorg en welzijn scores het laagst (grafiek 8).
Pendel in de Provincie Utrecht
17
Grafiek 8. Aandeel gebruik ander vervoermiddel per bedrijfstak Vervoerwijze: anders 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% Industrie, bouw
5.5.
Handel, horeca
Fin. en zakelijke diensten
Overheid, onderw ijs
Zorg, w elzijn
Overig
Vervoerwijze binnen bedrijfstakken
In de industrie en bouwnijverheid wordt veel gereisd met de eigen auto, meer naarmate de bedrijven groter zijn (bijlage 5). Het aandeel lease-auto wordt wrs. veroorzaakt door het gebruik van bedrijfswagens (grafiek 9). Grafiek 9. Vervoerwijze in de industrie/bouw Industrie/bouw 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Privé-auto
Lease-auto
Pendel in de Provincie Utrecht
Openbaar vervoer
Fiets/bromfiets
18
Anders
In de handel/horeca is de eigen auto populair onafhankelijk van de bedrijfsgrootte. De eigen fiets of bromfiets is een opvallende tweede, vooral bij kleine en middelgrote bedrijven. Ook lease auto’s/bedrijfswagens zijn in gebruik (grafiek 10). Grafiek 10. Vervoerwijze in de handel/horeca Handel, horeca 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Privé-auto
Lease-auto
Openbaar vervoer
Fiets/bromfiets
Anders
In de zakelijke diensten maakt men veel gebruik van de eigen auto en lease auto’s (grafiek 11). Grafiek 11. Vervoerwijze in de financiële/zakelijke diensten Fin. en zakelijke diensten 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Privé-auto
Lease-auto
Openbaar vervoer
Fiets/bromfiets
Anders
De vervoerwijze in de non-profit sectoren lijken veel op elkaar. Er wordt veel gereisd met de eigen auto, terwijl openbaar vervoer en (brom)fiets ook populair zijn (grafieken 12 t/m 14). Grafiek 12. Vervoerwijze in overheid/onderwijs Overheid, onderwijs 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Privé-auto
Lease-auto
Pendel in de Provincie Utrecht
Openbaar vervoer
Fiets/bromfiets
19
Anders
Grafiek 13. Vervoerwijze in de zorg/welzijn Zorg, welzijn 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Privé-auto
Lease-auto
Openbaar vervoer
Fiets/bromfiets
Anders
Fiets/bromfiets
Anders
Grafiek 14. Vervoerwijze in overige diensten Overige diensten 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Privé-auto
Lease-auto
Pendel in de Provincie Utrecht
Openbaar vervoer
20
Bijlagen
Pendel in de Provincie Utrecht
21
Bijlage 1 - Pendel per gemeente 2006 (PAR) GEMEENTE Abcoude Amersfoort Baarn De Bilt
In gemeente werkzame personen 2.248 75.688 12.180 16.287
Wonend in werkgemeente 1.310 37.064 4.513 6.891
Inkomende pendel 938 38.624 7.667 9.396
5.972
2.537
3.435
7.772 8.364 2.736 18.965 14.665 2.169 4.977 14.204 5.065 2.513 5.672 20.057 200.199 28.287 4.679 5.435 11.901 34.171 45.672 3.278 11.316 26.732 12.986 21.378 625.568
2.103 5.645 1.319 8.283 5.128 1.161 2.849 6.236 2.545 829 2.101 8.330 77.695 15.634 1.834 4.013 5.703 12.134 13.908 2.166 4.318 13.531 8.455 9.410 267.645
5.669 2.719 1.417 10.682 9.537 1.008 2.128 7.968 2.520 1.684 3.571 11.727 122.504 12.653 2.845 1.422 6.198 22.037 31.764 1.112 6.998 13.201 4.531 11.968 357.923
Breukelen Bunnik Bunschoten Eemnes Houten Leusden Loenen Lopik Maarssen Montfoort Renswoude Rhenen Soest Utrecht Veenendaal Woudenberg Wijk Bij Duurstede IJsselstein Zeist Nieuwegein Oudewater Vianen Woerden De Ronde Venen Utrechtse Heuvelrug TOTAAL Bron: PAR 2006
Pendel in de Provincie Utrecht
22
Bijlage 2 - In- en uitgaande pendel en pendelsaldo grootste werkgemeenten De uitgaande pendel, heeft alleen betrekking op werkenden in de provincie Utrecht. 0
20.000
40.000
60.000
80.000
100.000 120.000 140.000
Amersfoort Utrecht Veenendaal Zeist Nieuw egein Woerden inkomende pendel
Pendel in de Provincie Utrecht
uitgaande pendel
23
saldo
Bijlage 3 - In- en uitgaande pendel en pendelsaldo overige gemeenten De uitgaande pendel, heeft alleen betrekking op werkenden in de provincie Utrecht. 10.000
5.000
0
5.000
10.000
Abcoude Baarn De Bilt Breukelen Bunnik Bunschoten Eemnes Houten Leusden Loenen Lopik Maarssen Montfoort Rensw oude Rhenen Soest Woudenberg Wijk bij Duurstede IJsselstein Oudew ater Vianen De Ronde Venen Utrechtse Heuvelrug
inkomende pendel
Pendel in de Provincie Utrecht
uitgaande pendel
24
saldo
15.000
Bijlage 4 - Pendelmatrix CBS 2004 provincies Werkregio's Woonregio's Groningen Friesland Drenthe Overijssel Flevoland Gelderland Utrecht Groningen 186,6 8,5 16,9 4,5 0,6 2,6 2,7 Friesland 9,4 211,5 5,7 5 3,3 2,6 3,6 Drenthe 23,9 4,1 135,3 13,9 0,8 3 2,7 Overijssel 1,9 2,5 9,8 386 5,2 33,9 8,3 Flevoland 0,4 1,3 0,5 4,4 83,8 7,3 9,3 Gelderland 1,3 1,2 1,5 33,3 5,9 663,5 56,9 Utrecht 0,5 0,6 0,5 3 3,9 26,7 394,2 Noord-Holland 1 1,6 0,9 3,4 10,2 8,2 41,7 Zuid-Holland 1,1 1,3 0,9 3,4 2,3 11,9 44,6 Zeeland 0,2 0,1 0,1 0,4 0,1 0,7 1,6 Noord-Brabant 0,6 0,7 0,6 2,8 1,2 26 18,6 Limburg 0,2 0,2 0,2 0,9 0,4 7,6 4,4 Eindtotaal 227,1 233,6 172,9 461 117,7 794 588,6 Bron: CBS, Hoofdbanen van werknemers; Woon- en werkregio ultimo 2004
Aantal pendelaars *1.000
Pendel in de Provincie Utrecht
25
NoordHolland 3,5 6,7 3,7 7,7 47,7 19,1 58,5 991,6 73,7 1,9 14,7 5,2 1.234
ZuidHolland Zeeland 3,6 0,1 3,7 0,2 3 0,1 5,8 0,2 3,7 0,1 20 0,5 29 0,3 44,2 0,5 1.314,5 3,3 9,6 128,2 44,7 4,8 5,4 0,3 1.487,2 138,6
NoordBrabant Limburg Eindtotaal 1,6 0,4 231,6 1,6 0,4 253,7 1,6 0,4 192,5 3,4 0,7 465,4 1,4 0,3 160,2 29,7 5,6 838,5 9,2 1,7 528,1 8,7 1,8 1.113,8 25 2,4 1.484,4 9,9 0,4 153,2 919,1 17,8 1.051,6 28 407,6 460,4 1.039,2 439,5 6.933,4
Bijlage 5 – Tabellen vervoerwijze per bedrijfstak en grootteklasse Onderstaande tabellen bevatten de aantallen pendelaars per bedrijfstak per vervoermiddel. Ook is onderscheid gemaakt naar drie grootteklassen: bedrijven met 4 of minder, 5 t/m 49 en 50 of meer werkzame personen. Industrie, bouw
Absoluut
Procentueel
Vervoermiddel/grootteklasse
0-4
5-49
50+
Privé-auto
5.549
13.053
20.086
38.688
42,9%
43,5%
48,6%
Lease-auto
1.629
5.899
9.652
17.180
12,6%
19,7%
23,4%
235
1.064
2.176
3.474
1,8%
3,5%
5,3%
Fiets/bromfiets
1.838
6.299
6.780
14.917
14,2%
21,0%
16,4%
Anders
3.685
3.671
2.617
9.973
28,5%
12,2%
6,3%
Totaal
12.936
29.986
41.310
84.232
100,0%
100,0%
100,0%
Openbaar vervoer
Handel, horeca Vervoermiddel/grootteklasse
Totaal
Absoluut 0-4
0-4
5-49
50+
Procentueel 5-49
50+
Privé-auto
12.865
26.214
12.936
Totaal 52.016
0-4 38,8%
5-49 39,1%
50+ 39,0%
Lease-auto
1.898
10.006
10.542
22.445
5,7%
14,9%
31,8%
Openbaar vervoer
2.928
5.183
2.778
10.888
8,8%
7,7%
8,4%
Fiets/bromfiets
9.991
21.130
4.413
35.534
30,1%
31,6%
13,3%
Anders
5.462
4.440
2.513
12.415
16,5%
6,6%
7,6%
Totaal
33.143
66.973
33.182
133.298
100,0%
100,0%
100,0%
5-49
50+
Fin. en zakelijke diensten Vervoermiddel/grootteklasse
Absoluut 0-4
Procentueel Totaal
0-4
5-49
50+
Privé-auto
13.601
21.575
35.901
71.077
41,5%
42,5%
30,1%
Lease-auto
4.834
12.606
44.307
61.747
14,7%
24,8%
37,2%
Openbaar vervoer
1.876
5.408
20.269
27.552
5,7%
10,7%
17,0%
Fiets/bromfiets
4.617
8.544
13.560
26.720
14,1%
16,8%
11,4%
Anders
7.881
2.624
5.075
15.581
24,0%
5,2%
4,3%
Totaal
32.810
50.756
119.111
202.677
100,0%
100,0%
100,0%
50+
5-49
50+
Overheid, onderwijs
Absoluut
Procentueel
Vervoermiddel/grootteklasse
0-4
5-49
Privé-auto
Totaal
0-4
1.364
7.035
26.045
34.444
51,9%
44,0%
Lease-auto
216
471
550
1.237
8,2%
2,9%
1,0%
Openbaar vervoer
289
1.552
11.623
13.464
11,0%
9,7%
20,5%
Fiets/bromfiets
345
6.268
17.251
23.864
13,1%
39,2%
30,4%
Anders
414
648
1.342
2.404
15,8%
4,1%
2,4%
2.629
15.973
56.811
75.413
100,0%
100,0%
100,0%
Totaal
Pendel in de Provincie Utrecht
26
45,8%
Zorg, welzijn
Absoluut
Procentueel
Vervoermiddel/grootteklasse
0-4
5-49
50+
Privé-auto
3.423
11.017
30.105
Totaal
0-4
44.545
50,1%
5-49 49,9%
50+ 47,0%
Lease-auto
100
607
695
1.403
1,5%
2,7%
1,1%
Openbaar vervoer
375
2.765
10.452
13.592
5,5%
12,5%
16,3%
2.013
7.044
22.022
31.080
29,5%
31,9%
34,4%
Fiets/bromfiets Anders Totaal
Overig
919
657
824
2.400
13,5%
3,0%
1,3%
6.831
22.091
64.099
93.021
100,0%
100,0%
100,0%
5-49
50+
Absoluut
Procentueel
Vervoermiddel/grootteklasse
0-4
5-49
50+
Totaal
Privé-auto
3.958
4.638
3.510
12.105
0-4 42,5%
41,1%
42,1%
Lease-auto
290
670
712
1.672
3,1%
5,9%
8,5%
Openbaar vervoer
802
1.877
1.923
4.602
8,6%
16,6%
23,1%
Fiets/bromfiets
2.581
3.519
2.015
8.115
27,7%
31,2%
24,2%
Anders
1.691
572
177
2.440
18,1%
5,1%
2,1%
Totaal
9.321
11.277
8.337
28.935
100,0%
100,0%
100,0%
Pendel in de Provincie Utrecht
27
Bijlage 6 – Relatief aandeel vervoerwijze per gemeente Gemeente
Aandeel privéauto
Aandeel Leaseauto
Aandeel Openbaar Vervoer 6,4%
Aandeel bromfiets
Aandeel fiets
17,0%
Aandeel auto totaal 53,6%
Abcoude
36,6%
Amersfoort
38,6%
1,1%
16,9%
55,5%
10,5%
1,7%
Baarn Breukelen
46,7%
21,1%
67,8%
5,4%
47,8%
14,7%
62,4%
4,2%
Bunnik
56,8%
15,6%
72,4%
Bunschoten
41,1%
9,9%
51,1%
De Bilt
49,9%
11,7%
De Ronde Venen
47,1%
Eemnes
48,3%
Houten
Aandeel anders
24,6%
Aandeel (brom)fiets 25,7%
24,7%
26,4%
7,7%
1,3%
19,2%
20,5%
6,3%
1,1%
22,1%
23,1%
10,2%
7,4%
1,0%
11,7%
12,7%
7,5%
1,7%
2,1%
35,2%
37,2%
10,0%
61,6%
7,9%
2,4%
20,7%
23,1%
7,5%
10,3%
57,5%
2,6%
2,2%
27,0%
29,2%
10,8%
13,0%
61,3%
1,9%
1,5%
21,9%
23,3%
13,5%
42,5%
22,6%
65,1%
7,7%
0,9%
17,8%
18,7%
8,6%
IJsselstein
38,6%
20,2%
58,8%
3,6%
1,4%
26,2%
27,7%
10,0%
Leusden
44,7%
26,8%
71,5%
5,4%
1,1%
16,5%
17,6%
5,5%
Loenen
53,6%
7,8%
61,4%
2,3%
1,8%
20,5%
22,4%
13,9%
Lopik
49,5%
10,0%
59,5%
2,6%
2,1%
18,9%
21,0%
16,9%
Maarssen
36,0%
24,9%
60,9%
11,4%
1,5%
18,8%
20,3%
7,4%
Montfoort
39,6%
19,5%
59,1%
2,4%
2,6%
24,2%
26,8%
11,7%
Nieuwegein
47,7%
21,1%
68,8%
8,1%
1,2%
17,5%
18,7%
4,4%
Oudewater
38,6%
11,4%
50,0%
3,9%
1,8%
30,4%
32,3%
13,9%
Renswoude
43,5%
11,8%
55,2%
1,5%
3,6%
23,5%
27,1%
16,2%
Rhenen
50,6%
9,1%
59,7%
6,8%
6,5%
15,2%
21,7%
11,8%
Soest
59,2%
11,0%
70,2%
6,8%
1,7%
15,9%
17,6%
5,4%
Utrecht
32,9%
18,0%
50,9%
21,3%
1,2%
21,2%
22,4%
5,4%
Utrechtse Heuvelrug Veenendaal
48,0%
9,5%
57,5%
7,4%
1,4%
21,7%
23,1%
12,0%
45,9%
15,0%
60,9%
2,4%
2,2%
27,7%
29,9%
6,8%
Vianen
43,9%
22,7%
66,6%
4,6%
1,8%
12,8%
14,6%
14,2%
Wijk bij Duurstede
39,3%
9,1%
48,4%
2,3%
1,6%
34,4%
35,9%
13,3%
Woerden
33,6%
20,9%
54,6%
9,1%
1,8%
27,1%
28,8%
7,5%
Woudenberg
37,9%
11,2%
49,1%
3,5%
5,1%
31,2%
36,3%
11,2%
Zeist
51,0%
15,7%
66,7%
8,4%
1,1%
16,8%
17,9%
7,1%
TOTAAL
41,2%
17,3%
58,5%
11,2%
1,5%
21,5%
23,0%
7,3%
Pendel in de Provincie Utrecht
28
14,3%
Bijlage 7 – Kaart vervoerwijzen per gemeente
Pendel in de Provincie Utrecht
29
Pendel in de Provincie Utrecht
30