PAT I Ë N T E N INFORMATIE
Het verloskwartier
Inhoudsopgave Wie zijn we..................................................................................................4 Wanneer kom je binnen...............................................................................4 Wanneer word je opgenomen.......................................................................5 Tekenen van beginnende arbeid...................................................................5 Het verliezen van de slijmprop.......................................................................5 Weeën...........................................................................................................5 Breken van de vliezen.....................................................................................5 Opname in het verloskwartier......................................................................6 Wat breng je mee naar het ziekenhuis...........................................................6 Verloop van de arbeid...................................................................................7 Schets van het verloop...................................................................................7 Opvangen van de pijn..................................................................................8 Wat is een epidurale verdoving.....................................................................8 De bevalling.................................................................................................9 Kinderartsen..............................................................................................11 Prenatale lessen.........................................................................................11
2
Beste toekomstige ouder(s)
Eerst en vooral willen we je van harte proficiat wensen met de zwangerschap. Weldra sta je, samen met je partner, aan het begin van een nieuw avontuur: de geboorte van je kleine spruit. Zwanger zijn is echter niet alleen een unieke ervaring, maar ook een periode met heel veel vragen. Daarom stelden de vroedvrouwen van onze kraamafdeling deze brochure samen. Aan de hand van deze brochure willen we je meer informatie geven over de bevalling. We hopen alle aspecten hiervan te behandelen en zullen je ook enkele praktische tips meegeven. Mocht je na het lezen van deze brochure nog vragen hebben, aarzel dan niet één van onze vroedvrouwen aan te spreken. We wensen je een voorspoedig verloop van de zwangerschap en de geboorte van een gezonde baby. Het vroedkundig team Algemeen Ziekenhuis Lokeren
Wanneer je na 22 uur ’s avonds en vóór 6 uur ’s morgens het ziekenhuis wil bereiken, dan dien je dit te doen via de nachtingang. De nachtingang is dezelfde ingang als van de huidige spoedopname, gelegen in de Zelestraat.
3
Wie zijn we Ons verloskundig team bestaat uit zeven vrouwelijke gynaecologen en een dertigtal gemotiveerde vroedvrouwen waaronder twee lactatiekundigen. Volgende gynaecologen zijn actief in het ziekenhuis: • Dr. Joke Bulthé • Dr. Ann Desmet • Dr. Annabel Goossens • Dr. Patricia Scheidt • Dr. Kristin Van Mensel • Dr. Kathleen Verbeken Onze gynaecologen werken met een wachtsysteem voor nachten en weekends. Het is dus best mogelijk dat je tijdens de bevalling door een andere gynaecoloog wordt bijgestaan.
Wanneer kom je binnen Een zwangerschap telt 40 weken en daar proberen we altijd naar te streven. Als de weeën zich echter aanmelden voor de 37ste week, dan spreken we van een premature arbeid. Ons team van gynaecologen en vroedvrouwen in het AZ Lokeren kan je begeleiden in arbeid en bevalling vanaf 34 weken zwangerschap. Vóór de 34 weken word je overgebracht naar de kraamafdeling met intensieve zorgen van onze partner UZ Gent. Sommige baby’s vinden het echter heel fijn in mama’s buikje en willen er langer dan 41 weken blijven. Dan spreken we van een postmature zwangerschap. De gynaecoloog zal dit met jou bespreken en een eventuele inleiding (inductie) plannen.
4
Wanneer word je opgenomen
• Bij bloedverlies • Bij vruchtwaterverlies: -- Directe opname is nodig bij GBS-positieve vaginale kweken (omdat
toediening van antibiotica via een infuus noodzakelijk is). Dit wordt doorgegeven door je arts. -- Bij groen vruchtwater. • Bij regelmatige contracties om de 5 minuten. (Bij een tweede kindje om de 10 minuten.) • Bij verminderde kindsbewegingen. • Op doktersadvies (bijvoorbeeld bij een inleiding). Twijfel je? Aarzel zeker niet de gynaecoloog of de kraamafdeling te bellen. De gynaecoloog kan je tijdens de kantooruren bereiken, de kraamafdeling kan je dag en nacht bellen: tel. 09 340 80 60.
Tekenen van beginnende arbeid Het verliezen van de slijmprop Dit is meestal het eerste signaal van beginnende arbeid. Je hoeft echter niet te panikeren, dit kan al een week vóór de effectieve start van de weeën gebeuren. Weeën In het begin zijn de weeën dikwijls onregelmatig, later worden ze regelmatiger. Je voelt de contracties in je buik, rug en bovenbenen. Het is vaak een pijnlijke gewaarwording. Breken van de vliezen Dit betekent dat de zak met vruchtwater waarin de baby zit, begint te scheuren. Het breken van de vliezen is niet pijnlijk, maar gebeurt wel onverwachts. Let altijd op het tijdstip waarop je vliezen breken en de kleur van het vruchtwater. Het vruchtwater is normaal helder en heeft een zoete geur. 5
Opname in het verloskwartier Je kan het ziekenhuis binnengaan via de hoofdingang. Overdag kan je rechtstreeks naar de kraamafdeling komen. Als je ’s nachts naar het ziekenhuis komt, is het nodig je aan te melden aan de balie. Indien daar niemand aanwezig is, maak dan gebruik van het telefoontoestel in de hal van het ziekenhuis om je aan te melden. Wat breng je mee naar het ziekenhuis • zwangerschapsboekje • bloedgroepkaart • identiteitskaart • makkelijk zittende kledij • pyjama voor na de bevalling • fototoestel, camera, lectuur, muziek enz. • babykleertjes en muts Op het verloskwartier wordt enkel de partner toegelaten tijdens de arbeid en de bevalling. Indien de partner niet aanwezig kan zijn, mag je door een andere persoon worden bijgestaan.
6
Verloop van de arbeid Het eerste deel van de bevalling wordt de ontsluitingsfase genoemd. Tijdens de ontsluiting gaat de baarmoederhals onder invloed van de weeën zo ver open dat de baarmoeder en vagina in elkaar overlopen. Wanneer de ontsluiting volledig is (10 cm) kan je starten met persen. De ontsluiting van de baarmoeder neemt van de hele bevalling de meeste tijd in beslag. De duur hangt af van een aantal factoren (onder andere of je een eerste kindje verwacht, de inleiding, de grootte van het kind enz.) en varieert tussen één en zestien uren. Wees dus geduldig. Schets van het verloop • De vroedvrouw brengt je naar een arbeidskamer en begeleidt je doorheen de hele bevalling. Dit is steeds dezelfde vroedvrouw, tenzij ze wordt vervangen tijdens de wissel van de dienst. • De vroedvrouw meet de weeënfrequentie en het hartritme van de baby aan de hand van een monitor gedurende 30 minuten. • Ze voert een vaginaal onderzoek uit om de ontsluiting te bepalen. • Bloeddruk en temperatuur worden gemeten. • De vroedvrouw belt de gynaecoloog om verslag uit te brengen en het verder verloop uit te stippelen. • Het verloskundig dossier wordt opgemaakt. • We raden je aan niet veel meer te eten tijdens de arbeid (dit verhoogt de kans op braken). Druivensuiker of frisdrank kan wel. • Tijdens de arbeid zoeken we naar de meest comfortabele houding. • De controle van het hartritme, de weeënfrequentie en de ontsluiting gebeurt op regelmatige tijdstippen tot je een volledige ontsluiting hebt. Soms is het mogelijk dat de weeën afnemen in frequentie en sterkte. Dan is het nodig om (op doktersvoorschrift) bij te stimuleren. Dat kan op drie manieren: • Tabletje vaginaal inbrengen. • Vliezen kunstmatig breken wanneer dat nog niet spontaan gebeurde. • Infuus met medicatie toedienen.
7
Het is heel belangrijk om er bewust van te zijn dat arbeid en bevalling een natuurlijk gebeuren is. Dit vraagt dus tijd, geduld en een positieve ingesteldheid. Angst is uit den boze. Een rustige en ontspannen houding bevordert de ontsluiting. Vanzelfsprekend is dat niet altijd gemakkelijk, en zeker niet wanneer je pijn hebt.
Opvangen van de pijn De vroedvrouw en je partner kunnen een aantal technieken toepassen om de pijn tijdens de arbeid en de bevalling te verlichten. Je wordt onder meer begeleid bij je ademhaling en we zoeken steeds naar de meest comfortabele houding. Verder kunnen ook een rugmassage, het hotpack en oefeningen met de bal wonderen doen. Bovendien beschikt ons verloskwartier over een ontspannend bubbelbad. Je kan natuurlijk ook kiezen voor een epidurale verdoving. Wat is een epidurale verdoving De epidurale verdoving is een injectie van een verdovend middel in de rug. Dit middel neemt de pijn in het onderlichaam weg. De injectie wordt uitgevoerd door een anesthesist. Hij plaatst de naald in de rug en vervangt ze door een plastic buisje waarlangs er medicatie gegeven wordt. Dit buisje blijft zitten tot na de bevalling. De epidurale verdoving moet wel geplaatst worden vóór de weeën te kort op elkaar komen en er te veel ontsluiting is (liefst vóór 7 cm). Het doel van de epidurale verdoving is om de pijn te verhelpen, zodat je al jouw energie kan bundelen om maximaal mee te werken tijdens de bevalling. Het nadeel is dat door de medicatie niet alleen de gevoelszenuwen maar ook de motorische zenuwen worden geblokkeerd, met als gevolg dat je een tijdje niet uit bed kan.
8
9
De bevalling Als de ontsluiting van de baarmoederhals 10 cm heeft bereikt, dan heeft het hoofdje van de baby genoeg plaats om geboren te worden. Je krijgt nu persdrang. Dit is het moment waarop je naar de verloskamer wordt gebracht. Eens op de bevallingstafel zal je op een actieve manier moeten meewerken. Bij elke wee dien je goed mee te persen. Elke keer wanneer je perst, schuift het babyhoofdje iets lager. Hoelang je moet meepersen hangt af van verschillende factoren: de grootte van de baby, de sterkte van de weeën, de kracht van de mama, de perstechniek, de sterkte van de bekkenbodemspieren enz. Een normale bevallingsduur schommelt tussen 15 en 45 minuten. Gewoonlijk doet de mama het werk nu helemaal alleen, maar soms moet de gynaecoloog meehelpen door een episiotomie te plaatsen (dit is een kleine insnijding ter hoogte van de vulva) of gebruik te maken van een zuignap (vacuüm). Eens de baby geboren is, knipt de partner of de gynaecoloog de navelstreng door. Daarna leggen we de baby naakt op de buik van mama (skin-to-skin) om zo de moeder-kindrelatie te bevorderen. Bovendien wordt daardoor ook de temperatuur van je baby op pijl gehouden. Indien je een keizersnede onderging, wordt de skin-to-skintechniek toegepast bij de partner. De mama ligt immers nog in de operatiezaal. Eens de mama terug op de kamer is, kan dit ook bij haar gebeuren. Daarna is het tijd voor de eerste zorgen: de baby wordt gemeten, gewogen, temperatuur genomen en krijgt zijn eerste punten: de apgar-score. Hierbij worden punten op ademhaling, kleur, spiertonus, hartfrequentie en reflexen gegeven. Na de bevalling moet je nog één hindernis nemen: de geboorte van de moederkoek of placenta. Dit verloopt meestal heel vlot en binnen de 15 minuten na de geboorte van de baby. Indien je dit wenst, kan je de placenta meenemen naar huis (breng dan een goed sluitende plastiek doos mee). Als dit alles achter de rug is, word je in bed gelegd en ga je samen met je baby en partner, moe maar gelukkig, naar je kamer. 10
Kinderartsen Bij aankomst in het ziekenhuis ben je vrij een kinderarts te kiezen. Indien je echter geen voorkeur hebt, wordt de kinderarts van wacht genomen. De volgende kinderartsen consulteren in het ziekenhuis:
• • • •
Dr. Carine Coppens Dr. Lubos Fedora Dr. Koen Moens Dr. Zornitsa Vassileva
De door jou gekozen kinderarts zal regelmatig op de kamer je baby onderzoeken. De kinderarts is per definitie niet aanwezig bij een normale bevalling, enkel bij risicobevallingen zoals bijvoorbeeld een keizersnede, meconiaal vruchtwater, slechte harttonen, vroeggeboorte enz.
Prenatale lessen Wij nodigen jullie uit voor een lessenreeks ter voorbereiding op de bevalling. De eerste les behandelt de borstvoeding, terwijl de tweede les uitgebreid ingaat op de arbeid en bevalling. Bovendien geven we je een rondleiding doorheen de kraamafdeling. Voor data en inschrijven kan je terecht op het nummer 09 340 83 85 ( tijdens kantooruren) of tijdens de kraambeurs. Je kan de lessen ook apart volgen. Noteer alvast dat de lessen stipt om 19.30 uur starten op de kraamafdeling van het ziekenhuis.
11
60500196 - © AZ Lokeren 2014
Algemeen Ziekenhuis Lokeren Partner van het UZ Gent Lepelstraat 2 9160 LOKEREN Onthaal tel. 09 340 81 11 fax 09 340 81 91 Kraamafdeling tel. 09 340 80 60 www.azlokeren.be
[email protected]
Auteur/verantwoordelijke: team vroedvrouwen - dr. Ann De Smet
