partner in de Universitaire Associatie Brussel
Jaarverslag 2009
Erasmushogeschool Brussel
Voorwoord Ook dit jaar heeft de Erasmushogeschool Brussel aan de overheid haar uitgebreid jaarverslag gepresenteerd. Vorig jaar publiceerden we voor het eerst een ingekorte versie voor onze partners, die enthousiast onthaald werd. Vandaar dat hier nu editie 2010 ligt. In deze uitgave worden opnieuw de belangrijkste aandachtspunten en de gewaardeerde inspanningen van al onze medewerkers inzake onderwijs, onderzoek, dienstverlening en de ontwikkeling en beoefening der kunsten extra in de schijnwerpers geplaatst. Wanneer dit jaarverslag zich aanvankelijk lijkt toe te spitsen op interne activiteiten, blijkt bij nader toezien dat de meeste acties van de Erasmushogeschool Brussel sterk door onze stakeholders zijn beïnvloed en/of geïnspireerd en zich dus kenmerken door een belangrijke extern gerichte focus, met in het bijzonder aandacht voor Brussel. Een en ander is overduidelijk het gevolg van het strategisch plannings- en veranderingsproces dat in de loop van 2009 op kruissnelheid geraakte. Met deze concrete plannen en acties leggen we aan onze studenten, aan de overheid en aan onze externe partners verantwoording af dat we de ons toebedeelde middelen correct inzetten, dat ons onderwijs en onderzoek kwaliteitsvol georganiseerd is en dat onze dienstverlening en kunsten meer dan de moeite waard zijn. Het is met andere woorden duidelijk dat de Erasmushogeschool precies weet wat zij wil!
2
Voorwoord
Maar ook de externe kansen en bedreigingen moeten door de hogeschool kunnen worden opgenomen en aangepakt. Toch wringt hier misschien het schoentje: ‘Brussel voor Vlaanderen’ (i.c. de perceptie) en ‘Vlaanderen voor Brussel’ (i.c. het beleid) kunnen vandaag bezwaarlijk als zijnde positief voor de Erasmushogeschool Brussel worden omschreven en zijn daarom ook een bijzonder punt van zorg. Deze externe elementen zullen dan ook in niet onbelangrijke mate de aandacht en het beleid vanuit de hogeschool bepalen. De Erasmushogeschool Brussel wil samen met haar associatiepartner, de Vrije Universiteit Brussel, deze uitdagingen succesvol aanpakken. Na lectuur van dit beknopt jaarverslag, zult ook u weten dat de Erasmushogeschool Brussel eerst en vooral op zichzelf zal kunnen rekenen om de toekomst veilig te stellen. De visie, missie en doelstellingen van de hogeschool en de binnen de instelling beschikbare hooggekwalificeerde medewerkers staan namelijk garant om élke uitdaging met het nodige enthousiasme aan te gaan. Dit Jaarverslag 2009 is een mooie, voldoende illustratie van de potentialiteit die de Erasmushogeschool Brussel kenmerkt. Prof. dr. Bart De Schutter, Voorzitter Erasmushogeschool Brussel - juni 2010
Jaarverslag 2009
Inhoudstafelhoudstafel 1. Inleiding
4
2. Strategisch beleidsplanningsproces
6
3. Onderwijs en kwaliteitszorg
10
4. Onderzoek en dienstverlening
21
5. Internationale relaties
30
6. EhB en de kunsten
33
7. Studentenvoorzieningen
40
Verantwoordelijk uitgever
8. Personeel
46
Luc Van de Velde algemeen directeur
9. Financiën
50
10. Infrastructuur
53
11. Bestuursorganen
56
12. Structuur
57
13. Samenwerkingsverbanden
58
De ‘wordcloud’ op de cover bevat de meest gebruikte woorden in het jaarverslag.
14. Opvallende feiten in 2009
62
juni 2010
Fotografie: Joost Goethals, Bogdan & Van Broeck Architects en Erasmushogeschool Brussel. Teksten, foto’s en illustraties mogen enkel overgenomen worden na schriftelijke toestemming van de uitgever. Samengesteld door de dienst Communicatie.
Inhoudstafel
3
Erasmushogeschool Brussel
1. Inleiding De Erasmushogeschool Brussel (EhB) ontleent haar naam aan de humanistische filosoof Desiderius Erasmus. Pluralisme, openheid en verdraagzaamheid vormen de basisfilosofie van de hogeschool. Deze eigenschappen koppelt ze aan maatschappij- en toekomstgerichtheid en aan de internationale gedachte. Het onderwijs aan de Erasmushogeschool Brussel wordt gekenmerkt door een talentwaarderende aanpak. Uitgangspunt is het gegeven dat de student het beste leert wanneer hij een actieve rol heeft. Studenten worden in de gelegenheid gesteld om een kritische houding en eigen perspectieven te ontwikkelen. Talrijke onderwijsinitiatieven houden verband met diversiteit en ‘inclusief onderwijs’, optimalisatie van het onderwijsrendement, projectgestuurd onderwijs, blijvende actualisering van het curriculum en studentenbegeleiding. Bijzondere aandacht gaat ook naar de onderzoeksoutput en de internationale uitstraling van de instelling. De Erasmushogeschool Brussel is partner in de Universitaire Associatie Brussel (UAB).
4
Inleiding
Mission Statement We willen excelleren met een kwalitatief hoogstaand en vernieuwend aanbod op het vlak van onderwijs, onderzoek, maatschappelijke dienstverlening en internationalisering, toegankelijk voor iedereen, met een pluralistische en open ingesteldheid, gericht op Brussel en met naam en faam in Vlaanderen, België en daarbuiten. Dit willen we bereiken via een professionele, proactieve aanpak en een omgeving waarin zowel de studenten als de personeelsleden gehoord worden, zich goed voelen en een respectvolle houding aannemen, wat dient te leiden tot een motiverende sfeer die het aangenaam maakt om te werken en te studeren.
Strategisch beleidsplanningsproces
Erasmushogeschool Brussel
2. Strategisch beleidsplanningsproces De Raad van Bestuur van de Erasmushogeschool Brussel gaf begin 2009 groen licht voor het opstarten van een intens participatief Strategisch Beleidsplanningsproces. In 2008 werden de strategische doelstellingen bepaald die hiervoor de basis vormen. Deze hebben betrekking op de prioritaire beleidsdomeinen onderwijs, onderzoek, dienstverlening, kwaliteitszorg, internationalisering, personeel en financiën: De EhB ziet in zijn studenten, in de Brusselse regio en in Vlaanderen zijn voornaamste stakeholders. De VUB vormt hierbij een preferentiële stakeholder. De EhB voert zijn beleid vanuit een kritische, pluralistische en humanistische mens- en maatschappijvisie gebaseerd op waarden zoals vrijheid, autonomie, gelijkheid, rechtvaardigheid, verantwoordelijkheid, solidariteit en duurzaamheid. Het beleid van de EhB kenmerkt zich door een kwaliteitscultuur gericht op permanente integrale kwaliteitsverbetering van alle geledingen en alle activiteiten op instellings- en opleidingsniveau. Het strategisch beleid van de EhB is gebaseerd op objectieve gegevens en focust op duidelijke streefcijfers. De EhB beschikt over een actueel, aantrekkelijk en
6
Strategisch beleidsplanningsproces
inclusief onderwijsaanbod geschoeid op een innovatief onderwijsconcept. De EhB streeft de verwevenheid van onderwijs en onderzoek na. Maatschappelijke en wetenschappelijke dienstverlening zijn structureel ingebed in alle opleidingen en alle niveaus van de EhB. Ondernemingszin - uitmondend in innovatie - loopt als rode draad door het onderwijs, het onderzoek en de dienstverlening van de EhB. De EhB wil een centre of excellence in Brussel en Europa zijn en plaatst om deze reden internationalisering - in de breedste betekenis – centraal als leidmotief in alle activiteiten. Het beleid van de EhB is gericht op een permanente versterking van de financiële situatie en koppelt hieraan het streven naar steeds betere financiële resultaten . Het personeelsbeleid kenmerkt zich door het valoriseren van creativiteit, expertise en professionalisering bij de medewerkers en door het streven naar een optimaal evenwicht tussen persoonlijke en instellingsbelangen.
Deze 11 doelstellingen werden vertaald in substrategische doelstellingen en later verder geconcretiseerd in indicatoren
Jaarverslag 2009
en streefcijfers. Kwaliteit en groei zijn de sleutelwoorden van het Strategisch Beleidsplan van de EhB. Enerzijds staat het garant voor het bewaken, garanderen en, waar nodig, verbeteren van de kwaliteit. En anderzijds ligt de klemtoon op groeien: groei in grootte (meer studenten), groei in waarde (waardevoller worden voor alle stakeholders), groei in kwaliteit en ten slotte groei in rendabiliteit. De EhB wil zich met het Beleidsplan voorbereiden op de instellingsaudit, de doorlichting op instellingsniveau die vanaf 2013 ingevoerd wordt, aangezien dit het nieuwe accreditatiekader wordt voor het hoger onderwijs en nieuwe kwaliteitscriteria zal vastleggen.
2.1 Jaaractieplan voor elk departement en dienst Het hogeschoolbreed implementeren van het Strategisch Beleidsplan startte begin 2009 met een tweedaagse workshop. Na deze theoretische fase werden de departementale beleidscommissies ondersteund en gecoacht bij het concretiseren van de departementale strategische doelstellingen, het formuleren van operationele doelstellingen en het opstellen van een jaaractie- en verbeterplan. Dit begeleidings- en coachingsproces gebeurde door een extern consultancybureau. Na deze intensieve voorbereiding werden bij het begin van het nieuwe academiejaar
2009-2010, met de presentatie van de Jaaractieplannen (JAP’s) van de zes departementen, de eerste stappen gezet om het Strategische Beleidsplan voor de EhB in de praktijk om te zetten. De centrale diensten van de EhB maakten hetzelfde proces door in de tweede helft van 2009. Zo voltooiden, in navolging van de departementen de diensten Algemene directie, Communicatie, Financiën, ICT, Informatie- en Kennisbeheer (IKB), Infrastructuur, Internationalisering, Onderwijs, Onderzoek en Personeel elk een eigen Jaaractieplan. Zowel de departementen als de diensten vertrokken van een omgevingsanalyse en maakten een sterkte-zwakte analyse van de eigen werking. Op basis daarvan maakten de betrokkenen aangepaste operationele doelstellingen, waarbij men met beide voeten op de grond bleef staan: zo zijn de actieplannen realistisch zowel wat uitvoering als deadlines betreft. Aangezien het Strategisch Beleidsplan als vertrekpunt diende, vinden we dezelfde aandachtspunten in de JAP’s van departementen en diensten terug. Het werken met jaaractieplannen is geen eenmalige operatie maar moet worden gezien als een permanente cyclus van eerst plannen, dan uitvoeren, vervolgens controleren, evalueren en bijsturen om finaal opnieuw acties op te zetten.
Strategisch beleidsplanningsproces
7
Erasmushogeschool Brussel
2.2 In de woorden van de algemeen directeur In EhB!magazine van oktober 2009 gaf algemeen directeur Luc Van de Velde zijn visie over de nieuwe managementlijn: “We zijn met een proces gestart dat niet mag stoppen”, aldus Van de Velde. “De departementen zullen jaarlijks hun bereikte resultaten moeten rapporteren aan de bestuursorganen. Nadien wordt er geëvalueerd en bijgestuurd. De JAP’s voor het academiejaar 2009-2010 liggen nu klaar en zullen - tegen de achtergrond van de strategische doelstellingen - dus op het einde van het academiejaar worden geëvalueerd, bijgestuurd en vernieuwd. De departementen zijn de belangrijkste actoren in dit veranderingsproces. Samen met centrale diensten moeten ze de nadruk leggen op een systeem van integrale kwaliteitszorg (IKZ) waar kwaliteit niet alleen geldt voor het onderwijs maar evenzeer voor onderzoek, financiën en het personeelsbeleid. Ook voor mezelf wordt het verder implementeren van IKZ één van de voornaamste prioriteiten.” “In alle plannen die door de zes departementen en de centrale diensten zijn opgemaakt, mag het credo groei niet alleen met woorden beleden worden maar moet het ook in daden en in de praktijk worden omgezet. Met hun strategische beleidscel hebben de departementen, gedurende
8
Strategisch beleidsplanningsproces
zes maanden, de algemene strategische doelstellingen vertaald in JAP’s met eigen, specifieke ambities en prioritaire doelstellingen. Deze doelstellingen zijn bovendien ‘smart’, dat wil zeggen: specifiek, meetbaar, attractief en tijdsgebonden.” Luc Van de Velde wil tegen het einde van volgend academiejaar op het terrein de eerste concrete resultaten zien. “Onze ambitie is een toename van het aantal studenten tout court maar ook bijvoorbeeld een toename van het aanbod aan contractonderwijs of op-maatonderwijs” stelt Luc Van de Velde. “Meer bedrijven moeten ons weten te vinden om cursussen op maat te organiseren. Ook het projectmatig wetenschappelijk onderzoek moet in volume en belang toenemen. Onderzoek en dienstverlening zijn echter niet alleen financieel interessant, maar ze brengen ook nieuwe inzichten en knowhow in de instelling. De departementen zijn zich hier meer en meer bewust van geworden. Nu al is het potentieel aan knowhow en deskundigheid in deze zeer hoog. Vandaag wordt dan ook, veel meer dan vroeger, de nadruk gelegd op het potentieel en de mogelijkheden aan onderzoek of aan maatschappelijke dienstverlening. Het zelfvertrouwen heeft met dit proces zeker een boost gekregen.”
Onderwijs en kwaliteitszorg
Erasmushogeschool Brussel
3. Onderwijs en kwaliteitszorg 3.1 Het onderwijsaanbod van de Erasmushogeschool Brussel in 2009 De Erasmushogeschool Brussel bood in 2008-2009 de volgende opleidingen aan: ba Audiovisuele Technieken (Assistentie Audiovisueel, Podiumtechnieken) ba Audiovisuele Technieken (Beeld, Geluid, Montage) ba Biomedische Laboratoriumtechnologie ba Communicatiemanagement ba Hotelmanagement ba Journalistiek ba Kleuteronderwijs ba Lager Onderwijs ba Landschaps- & Tuinarchitectuur ba Milieuzorg ba Musical ba Office Management ba Secundair Onderwijs ba Sociaal Werk (Maatschappelijk Werk, SociaalCultureel Werk, Maatschappelijke Advisering) ba Toegepaste Informatica ba Toegepaste Taalkunde (Deens, Duits, Engels, Frans, Italiaans, Spaans) ba Toerisme- & Recreatiemanagement
10 Onderwijs en kwaliteitszorg
ba Verpleegkunde ba Voedings- & Dieetkunde ba Vroedkunde ba/ma Audiovisuele Kunsten (Film, Documentaire, Televisie, Schrijven, Animatiefilm, Radio) ba/ma Drama (Acteren/Regie, Schrijven) ba/ma Industriële Wetenschappen (industrieel ingenieur) ba/ma Muziek ma Journalistiek ma Stedenbouw & Ruimtelijke Planning ma Toerisme ma Verpleegkunde & Vroedkunde ma Vertalen/ma Tolken (Deens, Duits, Engels, Frans, Italiaans, Spaans) banaba Buitengewoon Onderwijs banaba Zorgmanagement manama Symfonische Muziek Specifieke Lerarenopleiding
Jaarverslag 2009
3.2 2008-2009 in onderwijscijfers 3.2.1 Algemeen In 2008-2009 telde de EhB 4645 studenten. Onder hen 1036 generatiestudenten. 2305 studenten stroomden in op basis van een diploma ASO, 1380 op basis van een diploma TSO. 230 studenten kwamen uit het BSO 722 van de studenten waren reeds eerder ingeschreven aan een hogeschool of universiteit. Op een totaal van 236.290 opgenomen studiepunten werd voor 7,2% EVK en 0,21% EVC toegekend. De flexibilisering zet zich inderdaad verder door: 45% volgt een persoonlijk of een individueel traject – dat is een verhoging van 5% t.o.v. het vorige academiejaar. 1203 studenten behaalden in 2008-2009 een diploma aan de Erasmushogeschool Brussel. 33 EhB-alumni stroomden door naar een ‘voortgezette opleiding’ aan de EhB.
3.2.2 Studentenkenmerken van instromende studenten Om de onderwijsverstrekking en de studentenbegeleiding optimaal te kunnen afstemmen op de studenten, wordt jaarlijks een bevraging georganiseerd bij de nieuwe studenten om inzicht te krijgen in de evolutie van het maatschappelijk profiel van de studentenpopulatie aan de Erasmushogeschool Brussel. Aan deze instroomregistratie 2008-2009, waartoe de studenten worden uitgenodigd maar die niet verplicht kan worden opgelegd, namen 1135 studenten deel. Hoewel niet verplichtend, is het deelnemingscijfer stabiel doorheen de jaren en stelden we voor 2008-2009 het volgende vast: Een kleine 10% van de instromende studenten woont zelfstandig. Vooral het Conservatorium trekt zelfstandige studenten aan (meer dan 1/3 studenten). Gemiddeld 18,15% van de eerstejaars zijn kotstudenten.
Onderwijs en kwaliteitszorg
11
Erasmushogeschool Brussel
De verdeling van het hoogst behaalde diploma van de moeder, geciteerd in wetenschappelijk onderzoek als mogelijke variabele gerelateerd aan drop-out, ziet er voor instromende studenten aan de Erasmushogeschool Brussel als volgt uit: voor 18,69% is het hoogst behaalde diploma lager of lager secundair onderwijs, 36,21% behaalde een diploma hoger secundair, 45,1% behaalde een diploma in het hoger onderwijs. Wat het hoogst behaalde diploma van de vader betreft, zien we een gelijkaardige verdeling: 20,64% heeft ten hoogste een diploma lager secundair, 34,43% een diploma hoger secundair en 44,93% behaalde een diploma in het hoger onderwijs. Van de instromende studenten geeft 88,61% aan de Belgische nationaliteit te hebben. 3,26% is Nederlands, 1,23% draagt de Franse nationaliteit en eveneens 1,23% is Marokkaan. Een laatste groep van 0,62% heeft de Turkse nationaliteit. Andere nationaliteiten zijn uiteraard ook vertegenwoordigd maar minder prominent. De nationaliteit van de grootmoeder langs moeders zijde, volgens recent onderzoek (Almaci et al) een indicator voor ‘allochtonen’, wordt door 80,78% van de instromende studenten als Belgisch aangeduid. Van alle deelnemende studenten meldt 71,44% Nederlands te spreken met zijn ouders.
12 Onderwijs en kwaliteitszorg
Een aanzienlijk aantal studenten belandde in de loop van het secundair onderwijs in het zogenaamde watervalsysteem: bij aanvang van de 2de graad van het secundair onderwijs volgde 67,37% ASO, 24,01% TSO en 1,49% BSO. Op het eind van het secundair onderwijs behaalde 51,15% een diploma ASO, 36,21% een diploma TSO en 6,23% een diploma BSO. Bijna 1 op 3 van de eerstejaars heeft bij instroom in het hoger onderwijs ooit gedubbeld (31,1%) en aldus studievertraging opgelopen. Eén op vier van onze instromende studenten had al in het SO recht op een studiebeurs. Bij hun intrede in het hoger onderwijs verdubbelt dit. De helft van de studenten die aan de instroomregistratie deelnam, heeft ofwel een studiebeurs HO aangevraagd (15%) of is dat van plan (35%). Eén op drie van de instromende studenten werkt tijdens het jaar. Binnen deze groep doet 1 op 3 dat om de studie te betalen en werkt 29,05% meer dan 10 uur per week. Voor de reistijd van en naar de hogeschool investeert 50,71% van de instromende studenten tussen een half uur en een uur, 17,35% onder hen reist een uur tot 90 minuten en 8,99% heeft meer dan 90 minuten nodig.
Jaarverslag 2009
3.3 Bevindingen van alumni De Erasmushogeschool organiseerde in februari 2008 een hogeschoolbrede elektronische bevraging onder de afgestudeerden vanaf het academiejaar 2004-2005. We hernemen hier de resultaten. Ruim 3000 oud-studenten werden uitgenodigd om deel te nemen aan een enquête. De vragenlijst peilde naar de kwaliteit van de genoten opleiding aan de EhB, naar de professionele loopbaan als afgestudeerde en naar de interesse om in de toekomst eventueel deel te nemen aan alumniactiviteiten. De informatie verkregen via het raadplegen van alumni is belangrijk. De reacties van oud-studenten kunnen ingezet worden bij de evaluatie van de opleidingsprogramma’s en vormen daarmee een belangrijke bouwsteen van de kwaliteitszorg. Verder werd bruikbare informatie verkregen over de wijze waarop de studentenwerving en studiekeuzebegeleiding in de toekomst nog beter kan georganiseerd worden. Tot slot beoogt de enquête concrete suggesties te genereren voor de verdere uitbouw van het EhB-alumnibeleid en het beleid betreffende levenslang leren.
Enkele vaststellingen: Het percentage afgestudeerden dat onmiddellijk na of binnen de maand na het afronden van de studie een baan heeft is gunstig. Voor 216 studenten of 47,06% van de groep alumni is dit het geval. Hierbij moeten we opmerken dat heel wat oud-studenten (65,30%) bewust nog even wachten alvorens zich in het professionele leven te storten. Ongeveer 4/5 (78%) van de deelnemers die werkt, geeft aan dat de taakvervulling van de huidige job volledig (33,96%), grotendeels (26,47%) of ongeveer (18,98%) in het verlengde ligt van de opleiding. 3/4 van de respondenten zegt opnieuw te zullen kiezen voor dezelfde opleiding met dezelfde afstudeerrichting als ze opnieuw een studiekeuze zouden moeten maken.
Onderwijs en kwaliteitszorg
13
Erasmushogeschool Brussel
3.4 Kwaliteitszorg Het ultieme streefdoel van het kwaliteitsbeleid aan de Erasmushogeschool Brussel is het behalen van de accreditatie voor alle opleidingen. Hiervoor wenst zij de begeleiding en ondersteuning van de opleidingen bij het proces van visitatie te optimaliseren en te investeren in de uitbouw en structurele verankering van de interne kwaliteitszorg. In 2008-2009 werd het visitatieproces van twee opleidingen succesvol voltooid en bekroond met een vernieuwing van de accreditatie, terwijl ook vier andere opleidingen een volledig positief openbaar rapport ontvingen op grond waarvan intussen de aanvraag tot accreditatie lopende is bij de NVAO. Hieronder vindt u een overzicht van alle opleidingen die in 2008-2009 in een of andere fase van het visitatieproces betrokken waren: Accreditatiebesluiten (allen positief): Professionele bachelor Onderwijs: Secundair Onderwijs Professionele bachelor Toerisme- & Recreatiemanagement Openbare rapporten (allen positief): Professionele bachelor Voedings- & Dieetkunde Professionele bachelor Biomedische Laboratoriumtechnologie Professionele bachelor Milieuzorg
14 Onderwijs en kwaliteitszorg
Terugmeldingsrapporten: Professionele bachelor Voedings- & Dieetkunde Professionele bachelor Biomedische Laboratoriumtechnologie Academische bachelor en master Industriële Wetenschappen (Elektronica-ICT en Elektromechanica) Academische bachelor en master Audiovisuele Kunsten Academische bachelor en master Drama Visitatiebezoeken: Academische bachelor en master Audiovisuele Kunsten (november 2008) Academische bachelor en master Drama (december 2008) Ingediende Zelfevaluatierapporten: Professionele bachelor Toegepaste Informatica (december 2008) Professionele bachelor Landschaps- & Tuinarchitectuur (juni 2009)
Jaarverslag 2009
3.5 Studie- en studentenbegeleiding De Erasmushogeschool Brussel hanteert een holistische en emancipatorische visie bij de begeleiding van studenten. Aansluitend bij haar onderwijsconcept gaat ze uit van een toenemende zin van verantwoordelijkheid bij de student. Tegelijkertijd heeft de Erasmushogeschool een breed en integratief aanbod van studentenbegeleiding. Op het terrein vullen studiebegeleiders, studentenbegeleiders en trajectbegeleiders elkaar zodanig aan dat studenten met een breed scala aan vragen en problematieken binnen de hogeschool terechtkunnen. Vanuit de centrale dienst Onderwijs wordt de coördinatie verzorgd tussen de verschillende pijlers binnen dit studentenbegeleidingssyteem. Na intensief drop-out onderzoek (onder meer via exitgesprekken met afhakers) in het kader van PWO-projecten en een uitgebreide analyse van het instroomprofiel van de ‘eerstejaars’ (gegevens verkregen via de hogeschoolbrede instroomregistratie werden gerelateerd aan deze uit de gestandaardiseerde leerstijlentest, Lassi) kreeg in de loop van 2007 een globaal plan van aanpak inzake drop-out vorm. Dit plan bestaat uit samenhangende projecten die de problematiek van drop-out op een integrale manier willen benaderen met projecten die ingrijpen op instroom (netwerking, oriëntatiejaar) enerzijds en doorstroom (heroriëntatiejaar, studentvolgsysteem, tutoring) anderzijds. Volgende projecten gingen in 2008-2009 hun tweede projectjaar in:
a) Netwerking Wetenschappelijk onderzoek benadrukt het belang van een weloverwogen studiekeuze als een factor om dropout tegen te gaan. Het project netwerking is gericht op het ondersteunen van de studiekeuzebegeleiding/studiekeuzebegeleiders in het secundair onderwijs (SO) in het wervingsgebied van de EhB door de uitbouw van de bestaande netwerking met SO-scholen en het uitbreiden van het studiekeuzebegeleidingsaanbod. Het academiejaar 2008-2009 kenmerkt zich door een groeiend aanbod aan hogeschoolactiviteiten, ontworpen voor SO-studenten om kennis te maken met de opleiding naar keuze en de beroepsfinaliteit. We verwijzen naar de brochure ‘Workshops SO’ voor dit aanbod.
Onderwijs en kwaliteitszorg
15
Erasmushogeschool Brussel
b) Talenttraining Het project Talenttraining, een opleidings/begeleidingsconcept uitgewerkt in 2007-2008, kende in het academiejaar 2008-2009 een eerste doorloop op Campus Dansaert in de opleidingen Communicatiemanagement, Office Management, Toerisme- & Recreatiemanagement en Sociaal Werk. Tegelijkertijd ging ook op Campus Jette de voorbereiding voor de implementatie in de lerarenopleidingen van start. Talenttraining heeft als doelstelling het kwalificatieniveau van de instromende studenten te verhogen (studievaardigheden, taalvaardigheid) en hen tegelijkertijd de tijd, ruimte en ondersteuning te bieden om zich goed te integreren in de wereld van het hoger onderwijs (academische integratie). Daarnaast krijgt elke student een stagetraject, werkt hij aan een portfolio en wordt hij gecoacht. Zo kan de student competenties ontdekken, sterke en zwakke punten aanduiden, interessegebieden afbakenen en keuzes maken (talentactivering). Talenttraining wil nieuwe doelgroepen gelijke kansen geven om aan het hoger onderwijs te participeren. Tijdens de opstartfase 2008-2009 namen 13 studenten deel aan het project. Ongeveer de helft schreef zich in bij de start van het academiejaar, de andere helft werd opgevangen in de loop van het academiejaar. Aldus maakt het project in bescheiden mate de ambitie waar om zowel op het vlak van instroom als voor de opvang van drop-out een rol te spelen. De studieresultaten die door de studenten Talenttraining
16 Onderwijs en kwaliteitszorg
geboekt werden, zijn overwegend positief. De meerderheid slaagde voor het volledige studiepakket, maar ook diegenen die maar gedeeltelijk slaagden, zetten hun studie verder. Als maatregel om drop-out tegen te gaan, bewijst Talenttraining dus duidelijk zijn dienst. Vanzelfsprekend heeft Talenttraining tot doelstelling om het aantal deelnemende studenten te doen stijgen. Het project kon in 20082009 zowel intern als extern op veel weerklank rekenen. De projectorganisatoren nemen deel aan lerende netwerken en de studiedag over dit project kon zowel intern als extern op zeer veel belangstelling rekenen.
Jaarverslag 2009
c) Studentvolgsysteem Om een antwoord te bieden op de uitdagingen van de BaMa-hervorming en flexibilisering investeerde de EhB in een nieuw studentenadministratiesysteem en de uitbouw van het bestaande systeem voor de begeleiding van studenten. Om de verschillende vormen van begeleiding en ondersteuning van studenten te integreren en te optimaliseren werd een digitaal studentvolgsysteem (SVS) ontwikkeld dat alle studentgebonden info efficiënt ontsluit. Dit studentvolgsysteem biedt ondersteuning bij systematische feedback, maakt eveneens een sluitende uitvalmonitoring mogelijk, maar sluit bovenal aan bij het emancipatorische onderwijs- en begeleidingsconcept dat de EhB kenmerkt. Via het studentvolgsysteem hebben studenten altijd zicht op hun academische vorderingen, krijgen ze met leerstijltesten e.d. zicht op hun sterktes en eventuele probleemgebieden en kunnen ze begeleiding initiëren. Een basisversie van het SVS werd in 2008-2009 afgewerkt en wordt vanaf 2009-2010 hogeschoolbreed gebruikt. d) Tutoring Het Tutoringproject doet een beroep op de expertise van excellerende hogerejaarsstudenten om de leerstof die zij met succes verwerkt hebben in kleine studiegroepen te delen met beginnende studenten. Het project biedt een laagdrempelige aanvulling op de vakinhoudelijke studiebegeleiding door docenten. Het project ging in 2007-2008 als pilootproject van start in drie opleidingen en werd in 2008-
2009 verder hogeschoolbreed uitgerold. Een evaluatie van het project geeft aan dat de meerwaarde zich voor zowel tutoren als tutees vooral situeert op het vlak van sociale integratie, toegenomen motivatie en zelfvertrouwen. Dit zijn aspecten die een positief effect hebben op de retentie van studenten en dus is het project zeker zinvol als maatregel tegen drop-out. Een systematische positieve correlatie met het studierendement valt nog niet waar te nemen, maar wordt wellicht zichtbaar op langere termijn. e) Participatie Om een kwaliteitsvolle invulling van alle bestuursmandaten die voor studenten zijn voorbehouden te realiseren en een cultuur van betrokkenheid bij de opleiding en de instelling te bekomen, werd een opleidingsonafhankelijk opleidingsonderdeel ontwikkeld dat gericht is op talentontwikkeling in het algemeen en studentenparticipatie in het bijzonder. Met het project ‘participatiemodule’ wil de EhB de inzet en het engagement van studenten stimuleren, ondersteunen en zichtbaar maken. In 2008-2009 werd aandacht geschonken aan de structurele ondersteuning van de studentenparticipatie, een verhoogde samenwerking met de Vlaamse Vereniging van Studenten (VVS) en vorming. De opleidingsonafhankelijke studiemodule Studentenparticipatie die werd ontwikkeld, werd in 2008-2009 voor het eerst aangeboden. Studenten die een studentenvertegenwoordigersmandaat opnemen, kunnen hiervoor inschrijven en drie credits verwerven.
Onderwijs en kwaliteitszorg
17
Erasmushogeschool Brussel
3.6 Diversiteit in onderwijs Als hogeschool in Brussel kan en wil de Erasmushogeschool Brussel niet om de multiculturele en meertalige realiteit heen. Uit de instroomregistratie die de EhB sinds 20062007 van haar nieuwe studenten afneemt, is makkelijk af te leiden dat een groot deel van de studentenpopulatie meer- en anderstalig is. Sinds het academiejaar 2006-2007 zet de EhB dan ook hoog in op taalprojecten. Het project Academisch/Professioneel Nederlands wordt deels gezamenlijk en deels afzonderlijk uitgevoerd door de departementen Campus Dansaert en Toegepaste Taalkunde, waarbij het ene departement logischerwijze inzoomt op het professionele, het andere op het academische Nederlands. Doelstellingen van het project zijn de diversiteit van de instroom in beide departementen in kaart te brengen en taalondersteuning te bieden aan instromende studenten. Om de doelmatigheid van de begeleiding te waarborgen werden intake-tests en sociologische vragenlijsten ontwikkeld. Voor de begeleiding wordt eveneens een beroep gedaan op een vruchtbare samenwerking met het Huis van het Nederlands. Binnen het departement Campus Jette wordt de taalbegeleiding structureel geïntegreerd in het curriculum.
18 Onderwijs en kwaliteitszorg
Om gelijke kansen voor alle studenten te waarborgen voorziet de onderwijsregeling in bijzondere statuten voor studenten met een functiebeperking, topsportstudenten en studenten die een functie als studentenvertegenwoordiger uitoefenen. Op deze statuten kan een beroep worden gedaan om redelijke voorzieningen en faciliteiten aan te vragen.
Jaarverslag 2009
3.7 Digitale didactiek en afstandsonderwijs
3.8 EhB+
In 2009 werden voorbereidingen getroffen om in 20092010 in de studiedomeinen Industriële Wetenschappen, Toegepaste Informatica, Verpleegkunde en Onderwijs te starten met pilootprojecten in afstandsleren voor werkstudenten. Een volledig overzicht van de betrokken opleidingen en studiemodaliteiten is te vinden op de EhB-website en in de brochures Werken en Studeren.
Ook in 2008-2009 voorzag EhB+, het Centrum voor Permanente Vorming, in een breed aanbod aan postgraduaten en bij- en nascholingen. De focus lag op toegepaste taalkunde, gezondheidszorg en muziek. We verwijzen naar de brochure van EhB+ en de website voor het volledige aanbod.
Eind 2009 werd het basisplatform Dokeos Chamilo 2.0 in gebruik genomen en wordt verder gewerkt aan een volledig geïntegreerde architectuur. Met het oog op gebruiksvriendelijkheid werd in augustus 2009 een centrale authenticatieservice geïnstalleerd. Het aantal Dokeos-cursussen blijft stijgen en ook het aantal docenten dat actief met Dokeos werkt, neemt toe. ICTO was in 2009 een actieve partner in het Europese PAVE-project rond het inschakelen van multimedia in het volwassenenonderwijs. Hieruit vloeide onder meer de opmaak voort van een tweedaagse cursus over de manier waarop instructiefilms voor het onderwijs moeten worden gemaakt. Deze cursus werd toegevoegd aan het bestaande vormingsaanbod van ICTO op het vlak van digitale didactiek.
partner in de Universitaire Associatie Brussel
EhB+
2009 - 2010 Postgraduaten Bij- en nascholingen
www.erasmushogeschool.be/plus
Onderwijs en kwaliteitszorg
19
Jaarverslag 2009
4. Onderzoek en dienstverlening
4.1 Onderzoek professionele opleidingen
De Erasmushogeschool Brussel wil zowel binnen haar professionele als de academische opleidingen een onderzoekscultuur ontwikkelen. Daarom werd een onderzoeksomgeving gecreëerd waarbij de onderzoekers actief worden ingeschakeld in onderzoeksgroepen en werden er overlegstructuren opgezet waarin de onderzoekers zelf een belangrijke stem hebben.
In 2009 sloot de EhB een lichting af van PWO-projecten, die liepen tussen 2005 en 2008. PWO (projectmatig wetenschappelijk onderzoek) is het onderzoek van de professionele bachelorsopleidingen. De analyse van dit praktijkgebaseerde onderzoek leverde de volgende interessante vaststellingen op:
Voor de professionele opleidingen leidde dat tot de oprichting van de PWO-raad. Om de academisering van de opleidingen aan te sturen zijn er de departementoverschrijdende onderzoeksraden BHOB en BOAB.
Er is grote interesse voor onderwijskundig onderzoek en dit is niet gerelateerd aan een bepaald studiedomein. De projecten maakten gebruikt van wetenschappelijk verantwoorde onderzoeksmethodes en lieten zich bijstaan door ervaren onderzoekers, waardoor de garantie op wetenschappelijke resultaten verhoogd werd. Het werkveld is op diverse manieren betrokken bij de projecten. De onderzoeksoutput van de projecten situeert zich niet zozeer op het wetenschappelijke vlak, maar men richt de disseminatie van de onderzoeksresultaten eerder naar het werkveld en de sector. Het PWO-onderzoek heeft een meerwaarde voor het onderwijs omdat de onderzoeksresultaten doorsijpelen naar de opleidingen. De valorisatie door het verwerven van externe middelen is eerder beperkt. Niettemin is er een groot valorisatiepotentieel aanwezig.
Onderzoek en dienstverlening
21
Erasmushogeschool Brussel
Er werd een nieuw PWO-onderzoeksactieplan 2010-2014 ontwikkeld. Dit bestaat uit acht actiepunten: 1. Speerpuntenbeleid: expertise afbakenen. 2. Netwerking met bedrijfsleven/werkveld/culturele sector/social profitsector/overheid. 3. Valorisatie van onderzoeksresultaten. 4. Onderzoekscultuur (verder) opbouwen. 5. Uitstraling: communicatie over onderzoek. 6. Doorstroming naar het onderwijs / creativiteit en innovatie stimuleren. 7. Internationalisering van het onderzoek. 8. Kwaliteitsbewaking van het onderzoek.
22 Onderzoek en dienstverlening
Jaarverslag 2009
4.2 Onderzoek academische opleidingen Het nieuwe Beleidsplan Academisering 2010-2013 bevat een samenvattende evaluatie van het onderzoek van de academische opleidingen van de voorbije drie jaar. In de consolidatiefase (2010-2013) worden vijf nieuwe strategische doelstellingen voorzien voor de academiserende opleidingen: 1. Profileren van het EhB-onderzoek binnen het Vlaamse, Brusselse en internationale landschap. 2. Externe onderzoeksfinanciering vergaren. 3. Onderzoek structureel verankeren in de opdracht van het personeel. 4. Op punt stellen van de verwevenheid onderwijs/onderzoek. 5. Werk maken van een globaal communicatiebeleid inzake onderzoek.
De academische opleidingen hebben speerpunten in hun onderzoek ontwikkeld: departement Industriële Wetenschappen & Technologie: duurzame ontwikkelingen ter vermindering van het energieverbruik en de belasting van het leefmilieu. departement Toegepaste Taalkunde: interculturele meertalige communicatie. departement Rits: (a) reflecterend onderzoek over het medium zelf en (b) ‘cultural studies’. departement Koninklijk Conservatorium Brussel: stijlgebonden interpretaties, compositiestijlen, dirigeerstijlen, muzikale analysesystemen, improvisaties, de culturele en muzikale aspecten van de grootstedelijke cultuur. Analyse van de onderzoeksprojecten van de academische opleidingen geeft de volgende resultaten over: Onderzoeksactief personeel Doctorandi Publicatie- en valorisatieoutput (spin-offs, octrooien en licenties)
Onderzoek en dienstverlening
23
Erasmushogeschool Brussel
Onderzoeksactief personeel Het aantal onderzoeksactieve personeelsleden verschilt sterk per departement, met het minste onderzoeksactieven in het KCB (11% in 2008-2009) en het grootste aantal onderzoeksactieven in IWT (60% in 2008-2009). In alle departementen is er wel een stijging vast te stellen.
De sterke stijging bij Industriële Wetenschappen is te verklaren door een toename in het aantal doctorandi, het aanwervingsbeleid en de departementale investeringen in onderzoek.
Grafiek: percentage in voltijdequivalent van onderzoeksactieven t.o.v. totaal onderwijzend personeel
70 60
60
Industriële Wetenschappen & Technologie Toegepaste Taalkunde
50 47 40
30 Percentage 28
28
20
20
19
10
10
10
31
20 11
academiejaar
0 2006-2007
24 Onderzoek en dienstverlening
Rits
39
2007-2008
2008-2009
Koninklijk Conservatorium Brussel
Jaarverslag 2009
Doctorandi Het academiejaar 2008-2009 leverde opnieuw meerdere doctoraten op voor docenten van de EhB. Voor het departementen IWT en TTK werden de eerste doctoraten uitgereikt aan EhB-afgestudeerden. Deze doctoraten zijn uiterst
belangrijk, op relatief korte tijd hebben de academische opleidingen immers doctores nodig die gepromoveerd zijn binnen de eigen opleidingen (vb. gedoctoreerd op thema’s zoals tolkwetenschap, industrieel ingenieur, enz.).
Grafiek: percentage in voltijdequivalent van doctorandi t.o.v. totaal onderwijzend personeel
60 Industriële Wetenschappen & Technologie 50 Toegepaste Taalkunde 48 40
30
Rits 36
Percentage
24
27
Koninklijk Conservatorium Brussel
19
20 13 10 3
4 1
0 academiejaar 2006-2007
2007-2008
2008-2009
Onderzoek en dienstverlening
25
Erasmushogeschool Brussel
Publicatie – en valorisatieoutput (spin-offs, octrooien en licenties) Onderstaande grafiek geeft de effectiviteit weer van de ingezette middelen in onderzoek inzake output. Gezien de evolutie richting outputfinanciering dient de EhB een stimulerend beleid te voeren ten aanzien van haar personeelsleden inzake publicaties en valorisatie van onderzoek.
Aangezien elk departement discipline-eigen categorieën heeft uitgewerkt en hieraan een bepaalde weging heeft toegekend, kunnen de gegevens in onderstaande grafiek niet met elkaar worden vergeleken. Ze weerspiegelen wel een evolutie binnen elk departement.
Grafiek: publicatie- en valorisatieoutput in gewogen aantallen 350 Industriële Wetenschappen & Technologie
300
Toegepaste Taalkunde 250 Rits 200 Koninklijk Conservatorium Brussel
150 100 50
2004
26 Onderzoek en dienstverlening
2005
2006
2007
2008
Jaarverslag 2009
4.3 Financieringsbronnen Van de overheid ontvangt de EhB sinds 2002 specifieke middelen, academiserings- en PWO-middelen, om onderzoek te voeren. Ook de VUB stelt middelen ter beschikking ter ondersteuning van de academisering van de masteropleidingen (wat strookt met haar decretale opdracht om de academisering te begeleiden). Daarenboven worden ook nog andere financiële bronnen ingezet. Taartdiagram: onderzoeksmiddelen 2009
22% 27%
Totaaloverzicht onderzoeksmiddelen 2009
Euro
%
Academiseringsmiddelen
742.542
19
Bijkomende academiseringsmiddelen
824.253
22
Defiscaliseringsmiddelen
297.622
8
PWO-middelen
353.261
14
Associatiemiddelen
550.000
9
Externe onderzoeksmiddelen en contractonderzoek (zie hiernaast)
1.047.472
27
Totaal
3.815.150
100
EhB
in
19%
14% 9%
8%
Onderzoek en dienstverlening
27
Erasmushogeschool Brussel
4.4 Dienstverlening 2009 Resultaten inzake dienstverlening en valorisatie In 2009 werden in totaal 29 dienstverleningscontracten afgesloten. Van deze projecten waren 16 van het type contractonderwijs. Dit zijn opdrachten van een onderneming of organisatie om opleidingen op maat uit te werken. Deze programma’s vertrekken van de expertise van de EhB en beantwoorden aan specifieke opleidings- en vormingsbehoeften van de betrokken partner. Daarnaast werd er ook contractonderzoek aangeboden, waarbij de EhB specifieke onderzoeksopdrachten uitwerkt in opdracht van een externe partner. In 2009 werden er zo 13 nieuwe contractonderzoeksprojecten opgestart.
28 Onderzoek en dienstverlening
De departement Industriële Wetenschappen & Technologie en Rits zijn de koploper wat dienstverlening betreft. De partners zijn in 17 gevallen een overheidsinstantie (stad, gemeente, onderwijsinstelling, ministerie), 9 vzw’s of stichtingen deden beroep op de EhB en drie bedrijven (bvba of nv). Inzake valorisatie bezit de EhB één octrooi, namelijk de Sheetfeeder, en één spinoff, SLM Solutions. Beide werden ontwikkeld aan het departement Industriële Wetenschappen & Technologie.
Erasmushogeschool Brussel
5. Internationale relaties De ministers voor hoger onderwijs van de 46 landen die deelnemen aan het Bolognaproces, hebben in april 2009 de prioriteiten voor de Europese Hoger Onderwijs Ruimte gedefinieerd en hebben hierbij het belang onderstreept van het levenslang leren, van een bredere toegang tot het hoger onderwijs en van mobiliteit. De EhB volgt deze richtlijnen van het Leuven/Louvain-laNeuve Communiqué. De EhB wil dan ook het Europees Life Long Learning Programma promoten en de mobiliteit van de uitgaande studenten stimuleren. In 2020 moet 20% van de afgestudeerden een studie of stageperiode buiten Vlaanderen hebben doorgebracht. De EhB hanteert dit Europees streefcijfer en zorgt ervoor dat de organisatie van het onderwijs de studenten ruimte en mogelijkheden biedt om binnen en buiten Europa internationaal gerichte vaardigheden te verwerven om beter inzetbaar te zijn op de arbeidsmarkt. Europese visie De Erasmushogeschool heeft de Europese dimensie als visie opgenomen in haar internationaliseringsproces. Zij houdt inderdaad rekening met de sleutelelementen van het Europees strategisch raamwerk: niet alleen het verhogen van mobiliteit, maar ook de efficiëntie van het onderwijs verbeteren, een actief burgerschap promoten en de crea-
30 Internationale relaties
tiviteit en de innovatie verbeteren. En natuurlijk: de ‘acquis communautaire’ buiten de EU grenzen verspreiden. EhB heeft de studentenmobiliteit als één van haar prioritaire strategische doelstellingen opgenomen. Internationale referentiewerken en enquêtes liggen aan de basis van het jaaractieplan. Het Europees Groenboek Promoting the Learning Mobility of Young People, de Vlaamse bevraging ‘Indicatoren internationalisering in het Vlaamse hoger onderwijs’ of studentenenquêtes – inkomende en uitgaande studenten – moeten zorgen voor een meer kwalitatieve aanpak van de mobiliteit. Creativiteit en innovatie worden gestimuleerd via projectdeelname, het uitwisselen van expertise binnen internationale netwerken en via inkomende en uitgaande docentenmobiliteit. Enkele voorbeelden: Projecten: Tempus: ‘Assurance Quality et Accréditation dans les Universités Marocaines’, gecoördineerd door EhB. eContentplus: ‘Variazioni’, gecoördineerd door de Fundacion Isaac Albeniz (Spanje); doelstelling: het creëren van een webportaal specifiek voor muziek. 7de Kaderprogramma: ‘Electric Vehicle Communication to Infrastructure, Road Services and Electricity Supply’.
Jaarverslag 2009
Netwerken : EUPRERA – netwerk voor communicatiestudies European Journalism Training Association Space European Network For Business Studies and Languages, SPACE International Association of Film and Television Schools, CILECT OISTAT – network voor podiumtechnieken EhB-docenten bewegen en ontvangen hun buitenlandse collega’s. Ter illustratie: meer dan 50 EhB-docenten waren mobiel binnen het Life Long Learning programma, terwijl anderen actief waren binnen ontwikkelingssamenwerking, vooral in Afrika. De Chinese filmregisseur Xie Fei gaf master classes aan Rits studenten, terwijl docenten van de Amerikaanse Baylor University dat deden aan KCB-studenten. Projectdeelname, netwerking en docentenmobiliteit maken de internationale – en dus Europese – dimensie van de instelling zichtbaar.
werkt wordt. Erasmus Mundus en andere uitwisselingsprogramma’s, samenwerking met het Franstalig hoger onderwijs in Brussel en buitenlandse gastdocenten of gastsprekers uit internationale organisaties maken van het Internationalisation at home-principe een realiteit. Studentenmobiliteit 2009 Life Long Learning Programma (Erasmus): uitgaand 104 - inkomend 107 Erasmus Mundus: inkomend 7 Universitaire Ontwikkelingssamenwerking (VLIR-UOS): uitgaand 7 Niet-EU-stage Toegepaste Informatica: uitgaand 18 Buitenlandse stages en studiereizen: uitgaand 200 Docentenmobiliteit 2009 57 uitgaande docenten – allen binnen het Life Long Learning Program (Erasmus).
Europa, de wereld en Internationalisation at home Voor de student die geen studieperiode in Finland of Polen kan lopen, geen stage in de USA of Gambia kan doen, of geen deelproject in Suriname of Macau, zorgt de Erasmushogeschool Brussel dat de internationale dimensie van de campussen zelf daadwerkelijk uitge-
Internationale relaties
31
Jaarverslag 2009
6. EhB en de kunsten Twee departementen van de Erasmushogeschool Brussel bieden opleidingen aan die behoren tot het domein van de kunsten, meer concreet de studiegebieden Audiovisuele en Beeldende Kunsten enerzijds en Muziek en Podiumkunsten anderzijds. Deze opleidingen worden gegeven aan het Rits en het Koninklijk Conservatorium Brussel. De EhB is uiteraard trots op de realisaties van de docenten en de studenten in deze mediagevoelige domeinen en betreurt het feit dat beide studiegebieden geplafonneerd zijn op het vlak van studentenaantallen.
6.1 Het Koninklijk Conservatorium Brussel Ingeplant in het hart van cultureel Brussel, is het Conservatorium door zijn vele activiteiten intens verbonden met het sociale en culturele weefsel van de hoofdstad. Ook in 2009 uitte zich dit in de samenwerking met talrijke culturele manifestaties en instellingen zoals de Koningin Elisabethwedstrijd, de Munt, het Festival van Vlaanderen, het KunstenfestivaldesArts, Ars Musica, het Instrumentenmuseum, Bozar, Goethe-Instituut, Flagey, ... Door zijn functie in de hoofdstad van Europa, met het multiculturele karakter van haar bevolking, de internationale samenstelling van het docentenkorps en de studentenpo-
pulatie, plaatst het Conservatorium zijn artistieke, menselijke en esthetische waarden in een zeer ruime context. Het Koninklijk Conservatorium Brussel is in de eerste plaats een artistiek opleidingscentrum. Maar ook met haar concertwerking wil het conservatorium een prominente plaats innemen in het cultuurlandschap van Brussel. Opvallende realisaties in 2009 Het onderzoek in de kunsten van het Conservatorium heeft zich anno 2009 ontwikkeld tot een Europese trendsetter. Departementshoofd Peter Swinnen heeft tijdens het belangrijke congres van de Association Européenne des Conservatoires, Académies de musique et Musikhochschulen (AEC), mogen vaststellen dat het Onderzoek in de Kunsten zoals het uitgewerkt wordt binnen ‘Het Platform, doctoraat in de kunsten - Het Brussels model’ van de Universitaire Associatie Brussel, navolging krijgt over heel Europa. Dit bleek tijdens het internationaal congres begin november van de AEC in Maastricht waarbij dieper ingegaan werd op het gloednieuwe begrip ‘artistiek onderzoek’. In het gepresenteerde theoretisch model van onderzoek over, in en door de kunsten, werd het Brussels Model uitgebreid opgenomen. Onderzoek in de kunsten houdt volgens dit model in dat het onderzoek moet leiden tot betere kunst. Het gaat met andere woorden vooral om
EhB en de kunsten
33
Erasmushogeschool Brussel
onderzoek met betrekking tot het creatieve proces. Het Platform zal nu actief haar model binnen Europa promoten en ‘onze’ kunstenaars aanmoedigen om actief aan onderzoek in de kunsten deel te nemen. Peter Swinnen verdedigde trouwens binnen ‘Het Platform, doctoraat in de kunsten - Het Brussels model’ in het voorjaar zijn doctoraatsverhandeling ‘La Chute de la maison Usher – music for the silent movie by Jean Epstein (1928) for full Orchestra’. Deze stomme film brengt de fantastische verhalen van Edgar Allan Poe mysterieus in beeld. Bij het schrijven van de muziek bij de film richtte de musicus zich tot drie domeinen, waarvoor hij een beroep deed op drie copromotoren: Eric de Kuyper gaf Peter Swinnen begeleiding voor wat betreft literatuur, Lydia Chagoll was copromotor voor de filmische component. De hoofdmoot, de compositie, werd opgevolgd door André Laporte. Promotor van het doctoraat was Professor Jean-Paul Van Bendegem. Opnieuw is het een accordeonist die de Toots Thielemans Jazz Award ontvangt. Thibault Dille, vorig jaar afgestudeerd bij jazzgoeroes Diederik Wissels en Nathalie Loriers, is de gelukkige laureaat 2009 van de Toots Thielemans Jazz Award, die wordt uitgereikt door de Stichting Koninklijk Conservatorium Brussel.
34 EhB en de kunsten
Dr. Ann Chang van de Universiteit van Nebraska, was in mei als onderzoekster verbonden aan het Conservatorium. Zij was hier met het gerenommeerde Amerikaanse Fulbright-programma. Het Fulbright Scholar Program heeft als missie het ondersteunen van het culturele begrip en de wetenschappelijke uitwisseling tussen de Verenigde Staten en andere landen. Het is een van de meest invloedrijke en hooggewaardeerde programma’s voor academici werkzaam in een breed spectrum van disciplines, waaronder de kunsten. De gebouwen van het Koninklijk Conservatorium Brussel zijn in gevaar, maar dankzij de vzw Conservamus is de redding van dit eclectisch meesterwerk van architect Jean-Pierre Cluysenaar eindelijk nabij. De vzw, in 2008 opgericht, stelde eind 2009 het masterplan voor de ambitieuze renovatie voor. Hoofddoel is om het omvangrijke architectuurcomplex op de Zavel te redden van de ondergang. De tweetalige vzw zet zich ook in om de prestigieuze instellingen die er onderdak vinden, samen met de kostbare muziekbibliotheek, te reïntegreren binnen de beste Europese universitaire campussen en deze deel te laten uitmaken van de nieuwe dynamiek op de Brusselse Kunstberg. Deze droom vraagt een budget van 50 miljoen euro die wordt ingezameld via subsidies, mecenaat, sponsoring en benefietacties.
Jaarverslag 2009
Al sinds twee academiejaren ontvangt het KCB studenten blokfluit van de ‘Birmingham Conservatoire, faculty of the Birmingham City University’. Zij komen gedurende telkens een half jaar studeren aan onze hogeschool. Peter De Clercq, docent blokfluitconsort, heeft nadien een uitwisseling georganiseerd om de eigen studenten de gelegenheid te geven om de leeromgeving in de gelieerde instelling van nabij te leren kennen. In maart trokken zij naar Birmingham om een gezamenlijk concert te verzorgen met de Britse studenten. Docent Luc Bergé stelde zijn onderzoeksproject voor rond Vlaamse Romantische Hoornmuziek. Hij deed dat met de voorstelling van de cd ‘The Royal Brussels Hornsound, research to Flemish Romantic Music on period instruments’ en een uniek concert met authentieke instrumenten. De cd, die werd opgenomen met studenten en oud-studenten van het KCB, werd uitgegeven bij het internationale label Fuga Libera. De opleiding Musical van het KCB profiteerde mee van het succes van het goedbekekenTV-programma ‘Op zoek naar Maria’. Zo heeft het VTM-programma de aandacht voor de opleiding Musical aan de Erasmushogeschool Brussel fel doen toenemen. In oktober mocht de opleiding trouwens het resultaat vastleggen van deze populariteit: de inschrijvingen stegen met 75%. De finaliste en de runner-up van het programma, Deborah de Ridder
en Fleur Brusselmans, waren bovendien beide student aan onze hogeschool. Ook een andere recent afgestudeerde van de ba Musical is intussen een goede bekende van het Vlaamse publiek: Bert Verbeke startte in oktober in de serie ‘Thuis’. Hij speelt er Bram, een 17-jarige jongeman. Bert Verbeke is afgestudeerd in 2009, maar heeft wel al de nodige ervaring opgedaan. Hij vertolkte gastrollen in ‘Witse’ en ‘Zonde van de zendtijd’ en was te zien in de Provincieshow met het ensemble Cats. Hij speelde ook verschillende personages in het stuk ‘Midzomernachtsdroom’, dat geregisseerd werd door zijn ‘Thuis’-collega en oud-docente Leah Thys.
6.2 Rits Het departement Rits biedt een waaier van opleidingen aan met (professionele en academische) bachelor- en mastergraden in audiovisuele kunsten en technieken, drama en podiumtechnieken. Kenmerkend voor het Rits zijn de volledig geïntegreerde kunstopleidingen. Zo werken de verschillende opleidingen en afstudeerrichtingen nauw samen in ateliers en projecten, die de opleidingsgrenzen overstijgen. Voor de concrete invulling wordt er gestreefd naar een zo sterk mogelijke voeling met de media- en kunstensector. Om dit te realiseren, worden er les-
EhB en de kunsten
35
Erasmushogeschool Brussel
gevers, docenten en gastprofessoren uit de brede mediaen kunstenpraktijk aangetrokken. Dankzij de aanwezigheid van zowel ervaren regisseurs als journalisten, critici, technici, producers, dramaturgen, … kan er intensief ingespeeld worden op steeds nieuwe artistieke en technologische evoluties. Een bijzonder moment in 2009 was het bezoek van prinses Mathilde in maart. Zij wilde vooral de opleidingen in verband met film leren kennen en bezocht daarom de studio’s en leslokalen. Een tweede noemenswaardig feit is uiteraard de opening van het nieuwe gebouw na de verregaande renovaties. Nadat de bioscoopzaal in december volledig afgewerkt was, volgde een feest voor personeel en genodigden. In 2009 kon het Rits opnieuw uitpakken met bijzonder mooie prestaties van haar studenten en docenten. Hierna volgt een beperkt overzicht. Prijzen en nominaties De elektronische nieuwsbrief van de EhB (ehbrief.ehb.be) geeft systematisch alle nominaties en prijzen weer die de studentenprojecten binnenhalen. Drie films namen deel aan het Festival van Charleroi, Kobe Van Steenberghe wint er met zijn film ‘Victor’ de Prijs van de Jury. Op het 12de festival de Court
36 EhB en de kunsten
Métrage Brussel wint hij Le Prix du Public in de categorie Nationale competitie. Ruben Vermeersch won de prijs voor beste cinematografie op Cine Public. Op het Filmfestival van Gent heeft Nele De Cat met haar kortfilm ‘Helden van de Harmonie’ de Ace-Prijs voor Beste Vlaamse Studentenkortfilm 2009 gewonnen. In de studentencompetitie van het Holland Animation Film Festival ging de derde prijs naar Koen De Konink. In de Vlaamse Kortfilmcompetitie van het Internationaal Kortfilmfestival in Leuven koos het publiek voor ‘Een kleine duw’ van Philippe Verkinderen (alumnus 2005). De prijs voor het beste debuut ging uit naar ‘Siemiany’ van Ritsstudent Philip James McGoldrick. Deze film kreeg ook een speciale vermelding bij de VAF Wild Cards Fictie. De competitie voor korte animatiefilms werd gewonnen door Koen De Koninck met ‘Opgejut’. Pim Algoed kreeg de Humo Award voor zijn ‘How to Enrich Yourself by Driving Women into Emotional and Financial Bankruptcy’ (productie Hendrik Verthé, alumnus film 2009, en Kobe Van Steenberghe, alumnus film 2008). Het Vlaams Audiovisueel Fonds (VAF) reikte tijdens het Leuvense Festival wildcards uit aan pas afgestudeerde cineasten die het beste afstudeerproject maakten. In de categorie fictie kreeg onze student Gust Van den Berghe 60.000 euro om onder begeleiding van een individuele coach een nieuw project te realiseren. In de categorie documentaire kreeg Jason Boënne 40.000
Jaarverslag 2009
euro. De documentaire ‘Antwerp – Matadi’ van Bart Van Den Hove kreeg een speciale vermelding. Student Bo Tarenskeen van de opleiding podiumkunsten won de Ton Lutz-prijs. In samenwerking met de KVS en het Forum Asiel en Migraties, plaatste Thomas Bellinck van de masteropleiding Regie in maart een scheepscontainer op het Muntplein. In een herdenkingsceremonie aan dit ‘tijdelijke monument voor de onbekende sans-papiers’ nodigde Thomas enkele van de hongerstakers uit om de nationale hymne te zingen in de drie landstalen. Thomas Bellinck werd met deze actie voor de sans-papiers geselecteerd voor het Theaterfestival ’09. Vermeldenswaard is ook nog de bijzondere eer die docent Kommer Kleijn is te beurt gevallen. Uit de handen van John Landis (regisseur van o.a. The Blues Brothers en An American Werewolf in London) mocht hij de Bert Easy Award for Technical Achievement ontvangen in de bekende Pinewood studios in Engeland.
Ook op de volgende festivals waren studenten van het Rits aanwezig: Brussels International Festival of Fantastic Film, het ‘12de festival de courtmétrage de Bruxelles’, Docville Documentairefilmfestival Leuven, het Internationaal Studentenfilmfestival in Postdam, het Holland Animation Film Festival, het Gents Filmfestival, Focus Côté Court, en Het Grote Ongeduld!. Als afsluiter van deze lijst geven we u nog twee bijzondere uitschieters mee: Koen Dejaegher mocht een belangrijke prijs op het prestigieuze filmfestival van Venetië in ontvangst nemen, nl. de Prix UIP Venice, die toegekend wordt aan de beste Europese kortfilm. ‘Ik zal het U vertellen’ de radioproductie van Joris Van Damme werd op het internationale prestigieuze mediafestival Prix Europa in Berlijn verkozen tot de ‘Best European Radio Drama of the Year 2009’. Ander nieuws vanuit het Rits Het Rits startte 2009 met een masterclass rond de Britse topproducer Nik Powell. Powell was samen met Richard Branson oprichter van Virgin Records. Hij is producer van o.a. Mona Lisa (1986), Scandal (1989), Crying Game (1992) en Little Voice (1998). Negen jaar lang was hij de voorzitter van de Europese Film Academy en de ‘gast-
EhB en de kunsten
37
Erasmushogeschool Brussel
heer’ van de European Film Awards Ceremonie. Ook is hij Vice Chairman in de Raad van de EFA en van de BAFTA Film Commitee. Departementshoofd Bert Beyens brengt begin april een bezoek aan de ‘Escola de Communicaçoes e Artes’ en de ‘Universidad Sao Paolo’. Rits wil hiermee bijdragen tot het creëren van een internationaal kader voor het uitwisselen van culturen en curricula tussen audiovisuele hogescholen en universiteiten in Brazilië en Vlaanderen. In oktober reikte het Rits haar Alumni Awards uit. De laureaten 2009 zijn Christophe Van Rompaey (filmregie), Franz Marijnen (theaterregie), Gerda Diddens (filmcasting), Marc Koninckx (camera) en Dirk Gryspeirt (televisieregie). Met de Rits Alumni Awards wil het departement afgestudeerden in de kijker zetten die een bijzondere bijdrage lever(d)en aan de Vlaamse culturele uitstraling in binnen- en buitenland. De voorbije edities mochten onder meer Erik Van Looy, Marc Didden, Paul Jambers, Jan Decorte, Jan Eelen, Luc Janssen, Erwin Provoost en Alex Callier een trofee in ontvangst nemen.
38 EhB en de kunsten
Saskia Schoeters, oud-studente van het Rits (afdeling Radio), sloot zich in december op voor het goede doel in Het Glazen Huis. In het kader van de radiomarathon Music for Life van Studio Brussel werd zo 3,6 miljoen euro ingezameld, dat zal besteed worden aan malariabestrijding.
6.3 Het Kunstenplatform Binnen het Kunstenplatform werkt de EhB samen met de Vrije Universiteit Brussel aan een ontmoetingsplaats waar kunstenaars, academici en andere figuren uit de kunstwereld in regelmatig contact met elkaar staan. Het is de ideale onderzoeksomgeving voor de docenten van het Rits en van het KCB waarin betekenisvolle doctoraatsprojecten voor kunstenaars ontwikkeld kunnen worden. Na het doctoraat van KCB-docent Barthold Kuijken in november 2007, werd in 2009 het doctoraat in de Kunsten uitgereikt aan Peter Swinnen (zie pagina 34).
Erasmushogeschool Brussel
7. Studentenvoorzieningen SOVEhB ritst door 2009 De officiële opening van het Rits Café op 21 september 2009 betekent meer dan gewoon een extra exploitatie voor SOVEhB’s cateringservice. Eindelijk is er de langverwachte vaste ontmoetingsstek voor studenten in centrum Brussel. Het biedt een podium voor studententalent, een stimulans voor creativiteit en initiatief. Als uitvalsbasis voor studentenorganisaties, thuishaven voor kotstudenten, ankerpunt voor internationale studenten, kapstok voor het cultuurbeleid en hofleverancier van jobs voor studenten die het extra centje kunnen gebruiken, nestelt het Rits Café zich over de grenzen van de verschillende werkvelden in het hart van de studentenvoorzieningen van de Erasmushogeschool Brussel. Voeding Gezonde voeding, gezonde business – De studentenresto’s blijven de dienst uitmaken. Het grootste project van SOVEhB is gezonde kwaliteitsvoeding tegen studentenprijs op alle campussen. Dankzij een verstandig aankoopbeleid en intensievere werking kan SOVEhB in 2009 haar activiteiten uitbreiden zonder het verlies te verhogen. Ondanks de steeds stijgende kosten, verandert er voor de student helemaal niets. De personeelskost van de studentenresto’s is al jaren de grootste uitgavenpost van SOVEhB. Door een beter management boekt SOVEhB in
40 Studentenvoorzieningen
2009 exact hetzelfde financiële eindresultaat als in 2008, ondanks een extra uitbatingsplaats en bijkomende collega. Door de definitieve gelijkschakeling van de jaarlijkse overheidssubsidies met de universiteiten duikt het aandeel van de resto’s in het totale budget terug onder de 50%, meer bepaald 45,2%. Lieve, het gezicht van het Rits Café – Vanaf begin maart begroeten de Brusselse avonden van maandag tot donderdag een nieuw gezicht, Lieve Goris. Om 17u dimt zij de lichten, verschuift zij de volumeknop en trakteert ze de gasten van het Rits Café op een warme ontvangst. Waar het café tijdens de inloopfase vooral nog leeg aanvoelt, ontstaat er na de officiële opening in het nieuwe academiejaar een gezellige atmosfeer van gezelschapsspelletjes, toogpraat en culturele activiteiten. Huisvesting Betaalbaar op kot – Dankzij een gemiddelde bezettingsgraad van 96,95%, exclusief de luwe zomermaanden, slaagt SOVEhB erin om de huurprijzen in de studentenhome Jette voor de EhB-studenten laag te houden. De kwaliteit stijgt echter jaarlijks door structurele infrastructuurwerken. Het is dan ook meer en meer ook voor studenten uit het centrum, 37 in het totaal, een financieel aantrekkelijk alternatief
Jaarverslag 2009
voor het aanbod in de stad, waar Quartier Latin in 2009 opnieuw een moeilijk werkjaar beleeft. Bijna 1 bewoner op 10 doet daarenboven nog eens een beroep op een extra financiële huurkorting via het inclusieve studentendossier van SOVEhB’s sociale dienstverlening. Zowel de bezettingsgraad als het aantal EhB-studenten onder de bewoners stijgt tegenover 2008. De huisvestingsdienst van SOVEhB kan dus opnieuw een goed jaarrapport voorleggen. Advies inzake huisvesting en mobiliteit Geen nieuws, goed nieuws – Weinig te melden van het informatiefront. In 2008 bleek 96% van de studenten op de hoogte van de MIVB-studentenactie, exact evenveel als het aantal dat zich vertrouwd verklaarde met de werking van SOVEhB. Hoewel slechts 26% van de studenten op kot zat, gaf drie op vier aan ten volle geïnformeerd te zijn over huisvesting. Preventiecampagnes Brussel rookvrij – De nieuwe campagne in 2009 heet ‘Brussel Rookvrij’ en trekt ten aanval tegen de alom aanwezige sigaret. De transfer van Bloedserieus van de campus
naar het Bloedtransfusiecentrum in het UZ kent weinig succes, maar Kot Cuisine, kookateliers rond gezonde voeding, ontpopt zich tot een klassieker in wording. Psychologische dienstverlening Opnieuw een stijging aantal consulterende studenten – 62 studenten starten in 2009 een psychosociale begeleiding bij SOVEhB, opnieuw een toename na de forse stijging in 2008. SOVEhB investeert in de kwaliteit van de begeleidingen door externe supervisie en een extra therapeutische bijscholing. De intensieve samenwerking met de studentenbegeleiders op de departementen is essentieel. In 2009 situeert de grootste vraag naar psychologische steun zich op Campus Dansaert met 41% van de instromende studenten. Redelijke voorzieningen De inclusieve start – Hoewel in 2008 met 95 studenten het plafond bereikt leek, rondt de werking ‘studeren met een functiebeperking’ in 2009 de kaap van de 100 studenten. Meer dan de helft van de statuten betreft een leerstoornis. Voor het eerst worden bovenop dit statuut voor 6 studenten in een moeilijke situatie ook nog eens ‘redelijke voorzieningen’ getroffen, wat officieel de start inluidt van de inclusieve benadering van onderwijs op de Erasmushogeschool Brussel.
Studentenvoorzieningen
41
Erasmushogeschool Brussel
Sociale dienstverlening Flexibiliteit en nivellering – De 59 sociale toelagen en 106 studieleningen in 2009 betekenen een nivellering van het aantal ondersteunde studenten. Er is wel een stijging van de totaal toegekende bedragen. Dit heeft vooral te maken met een flexibelere benadering van SOVEhB en een actualisering van de kostenforfaits aan de realiteit. De grootste steun gaat naar studiekosten en huisvesting. Campus Jette telt de meeste financieel behoevende studenten. De hoofdbezigheid van de maatschappelijk werkers van SOVEhB blijft het verlenen van advies en begeleiding inzake sociaaljuridische kwesties. Jobdienst Met z’n allen achter de bar – Volgens het behoefte-onderzoek van SOVEhB uit 2008 gaat maar liefst 78% van onze studenten aan de slag buiten de lesuren, waarvan 24% om hun studie te financieren en 30% om in het levensonderhoud te kunnen voorzien. SOVEhB werkt voor de jobdienst samen in twee projecten: de jobdatabank van de VUB en het JOS-project op Vlaams Niveau. Het meest opvallende aspect binnen de jobdienst is de interne tewerkstelling dankzij het Rits Café. Van de 162 jobs binnen SOVEhB zijn er maar liefst 132 in het Rits Café. Onthaal van buitenlandse studenten Mire El Mundo – Dankzij een strategische samenwerking met de dienst internationalisering (IRMO) van de VUB en
42 Studentenvoorzieningen
de ondersteuning van studentenorganisatie ESN (Exchange Student Network) hebben de internationale studenten van de EhB toegang tot een aantrekkelijk activiteitenprogramma. Dankzij de ‘Mire El Mundo’ internationale dinsdagavonden krijgt de Orientation Day, die SOVEhB elk jaar voor de EhB- en VUB-studenten organiseert, een wekelijks ankerpunt in het Rits Café. De uitstekende stage van de internationale studente Alejandra Nazareth levert een voortreffelijk ‘SOVEhB’s International Welcome Magazine’ op. Sport, cultuur & studentenorganisaties Rits Café: een vitrine voor studententalent – Sinds 21 september 2009 biedt het Rits Café elke avond een activiteit aan. Het diverse cultuurprogramma bestaat uit rock- en popconcerten, deejays, jazz en klassiek uit het Conservatorium, themaavonden, stand-up comedy, live radio, film, debatten en culturen. Het zet hierin bewust studententalent op het podium en betrekt studentenorganisaties, schoolprojecten en creatieve individuen in de organisatie van activiteiten en de dagelijkse werking.
Jaarverslag 2009
Rits Café in 12 hoogtepunten 21 september – Tijdens de officiële opening trekt de Balkan- en klezmerfanfare Ambrassband de straat op, gevolgd door 150 uitzinnig dansende studenten die de Dansaertstraat even alleen van hen maken. 30 september – Dankzij een visionaire booking in maart speelt de muzikale sensatie van het moment, Customs, het podium van Rits Café Beach (en de trommelvliezen van de buren) volledig plat. 5 oktober – Het publiek verstomt spontaan bij de a capella Elviscover tijdens het sfeervolle jazzconcert van “La Cigarette sans Cravate”. 12 oktober – Los del Tre tokkelt met drie akoestische gitaren een intiem concert aan de Zuid-Amerikaanse film “Diarios de la Motocicleta”. 14 oktober – Kamagurka sleept na de pauze student Hakim Chattar op het podium voor het volledige tweede deel van zijn stand-up comedyshow “Kamagurka geneest”. 9 november – 50’s Night met Slick Nick & the Casino Special doet de studenten swingen als vanouds. 11 november – Buurman Arno bezoekt “All Tomorrow’s Parties”, een muziekavond georganiseerd door Maxim Stollenwerk rond surf en oude rock. 19 november – Doc op uw Muile, een gezellige avond met bekroonde documentaires van studenten, ingeleid door vakhoofd John Vandekerckhove. 26 november – Woman Sesame Oil Maker, Chinese
avond met eten, lampions en ghuzengconcert n.a.v. het bezoek van regisseur Xie Fei aan het Rits. 1 december – Mire El Mundo ‘Japan’ met sake, geiha’s, sushi, karaoke, mikado en sumo-worstelende studenten, de strafste avond uit de reeks van massaal bijgewoonde internationale dinsdagavonden. 2 december – De tweede XL Air Live, een co-productie van studenten Radio en Beeld-Geluid-Montage van het Rits 17 december – Rits Kerstfeest met Nadiem Shah, een apocalyptische noodlotavond draait uit op een legendarisch feestje en slippartijen in de vroege ochtend. Rockrace / Deejaycontest grootste ooit – Met 10 evenementen in februari en maart in de Monk, Beursschouwburg en het Kultuurkaffee en met 23 bands, 22 deejays en om en bij de 1500 bezoekers is de Rockrace / Deejaycontest van 2009 de meest omvangrijke en populaire editie sinds haar ontstaan. EhB-student Oswald Moris kroont zich tot beste deejay van 2009. Studenten stellen zichzelf tentoon in Student Expo – In dit nieuwe culturele initiatief tonen studenten op de campus ‘iets van zichzelf’ in een levende tentoonstelling van schilderkunst, presentaties, muziek, workshops, fotografie, film, sport, hobby’s en drama van 16 maart tot 3 april 2009. De organisatie is een samenwerking met 12 studenten Office Management.
Studentenvoorzieningen
43
Erasmushogeschool Brussel
Op woensdag 1 april vindt de uitreiking plaats van de Student Expo prijzen. Uit de ingestuurde werken worden vier winnaars gekozen in de categorieën durf, originaliteit, artistieke waarde en maatschappelijke waarde. De hoofdprijs bedraagt een geldsom van 250 euro, de tweede ontvangt een bedrag van 125 euro. Alle overige inzendingen worden beloond met een Fnacbon van 25 euro. Studentensport Brussel – Tijdens de zomer van 2009 richten de sportdienst van de VUB en SOVEhB het gemeenschappelijke project ‘Studentensport Brussel’ op als bezegeling van het nieuwe associatiesportdecreet en de onderlinge samenwerking. Heel wat beleidsvoorbereidend werk gaat hieraan vooraf en in het najaar zijn de eerste realisaties van deze sportimpuls de oprichting van een sportdienst op campus Jette, een gemeenschappelijke brochure en sporttrofee met de VUB, een uitbreiding van het sportprogramma dankzij samenwerking met nieuwe sportclubs (Brussels Boxing Academy, Chicago, Wushu Impuls, Judo Sankaku, …), de oprichting van Metallurg Rits Café als eerste EhB-zaalvoetbalploeg in de BZVC (Brusselse Zaalvoetbalcompetitie) en de aanwerving van oud-student Evelien Aertssen als stafmedewerker Sport, Cultuur & Studentenrelaties voor Campus Jette.
44 Studentenvoorzieningen
Les in het Atomium en feesten in de Moutstraat – SOVEhB integreert in het kader van haar participatieve studentenwerking meerdere schoolprojecten in haar dagelijkse werking. Via het afstudeerproject van Benjamin Werniers en Natascha Derese volgden op de Dag van de Student verschillende klasgroepen les op alternatieve locaties in Brussel zoals het Atomium, Bozar, Recyclart, het Koning Boudewijnstadion en Fitness Palace. Sofie Jacobs, Siri vanden Eynde, Melissa Aelbrecht, Elien Michiels en Wouter Declerq van drie Sociaal-Cultureel Werk verjagen de auto’s voor een MoutStraatFeest, in samenwerking met Iota van JES, op de Dag van de Student. Sport, cultuur en studentenwerking in getallen – Vertaald naar cijfers betekent 2009 voor SOVEhB: maar liefst 102 activiteiten (waarvan 58 als organisator met integratie van studenten en 44 als ondersteuner van studenteninitiatieven), de participatie van 65 studenten in de dagelijkse werking en nog eens 116 indirect betrokken, 1060 studenten op de openingsfuif VW Campus Tour, 1200 Brusselse studenten op de Dag van de Student (3281 studenten tijdens de nacht), 1091 CJP-kaarten voor cultuurkortingen en 666 geregistreerde deelnemers aan het sportprogramma.
Erasmushogeschool Brussel
8. Personeel 8.1 Personeelsaantallen De Erasmushogeschool Brussel telde in de loop van 2009 in totaal 1194 personeelsleden. Dit staat gelijk aan een gemiddelde van 535,5 voltijdse equivalenten. Slechts 29% van het onderwijzend personeel werkt voltijds. Dat is niet verrassend voor een hogeschool met veel artistieke opleidingen. De verhouding van het onderwijzend personeel tot het totale personeel (68,14%) is in 2009 nagenoeg gelijk gebleven.
2,42 6,30 34,89 28,19 38,33 335,15 94,71
In actieve voltijdse equivalenten uitgedrukt, ziet de verdeling over de verschillende personeelscategorieën1 er als volgt uit: Tabel en taartdiagram: voltijdequivalent per personeelscategorie Voltijdequivalent OP
335,15
ATP
94,71
Gastprofessor
38,33
Contractueel administratief medewerker
28,19
Contractueel technisch medewerker
34,89
MVD
2,42
OHP
6,30
Totaal
539,99
1 ATP = statutair administratief en technisch personeel; OHP = opvoedend hulppersoneel (uitdovend kader); MVD = meester-, vak- en dienstpersoneel (uitdovend kader); OP = statutair onderwijzend personeel
46 Personeel
Jaarverslag 2009
8.2 Verhouding man-vrouw 39,43% van het personeel is vrouwelijk. Vrouwen zijn vooral goed vertegenwoordigd in de groep lectoren/ hoofdlectoren en bij de technisch bedienden (hoofdzakelijk schoonmaak). Ze zijn het minst vertegenwoordigd in de groep van de gastprofessoren. Het artistiek onderwijs blijkt nog steeds een in hoofdzaak mannelijke aangelegenheid. Slechts 17,95% van de personeelsleden belast met artistiek gebonden opleidingsonderdelen is vrouwelijk. Het directiecomité van EhB bestaat voor 50% uit vrouwen.
100%
Tabel en grafiek: aantal vrouwen per personeelscategorie % vrouwen Technisch bediende
55,56%
ATP
56,59%
Administratief bediende
47,52%
bediende – gastprofessor
30,29%
MVD
33,33%
OHP
66,67%
OP
38,35%
Totaal
39,43%
vrouw man
80% 60%
l
a Tota
P
OH
h nisc Techiende bed
ATP
0%
D MV eiend sor Bed profes t gas ief trat inis Admiende bed
20%
OP
40%
Personeel
47
Erasmushogeschool Brussel
8.3 Leeftijd van het personeel
8.4 Personeelsbeleid
Meer dan een derde van het onderwijzend personeel is ouder dan 50. Dit betekent enerzijds dat het onderwijzend personeel ervaren is, anderzijds dat de Erasmushogeschool Brussel in snel tempo zal vernieuwen.
In 2009 lag de nadruk in het personeelsbeleid vooral op evaluatie. Er kwam een nieuw evaluatiereglement tot stand met meer differentiatie in de evaluatie en grotere verantwoordelijkheid voor de direct leidinggevende. Er werden hiervoor vormingen georganiseerd over het voeren van functionerings- en evaluatiegesprekken.
Grafiek: de leeftijdspiramide van het onderwijzend personeel eel
rson
er
Ond
pe end wijz
120 100 80
0
56-6
5
51-5
0
5
41-4
0
5
31-3
0
48 Personeel
26-3
5
20-2
0
36-4
20
46-5
40
60+
60
Erasmushogeschool Brussel
9. Financiën Financiën en cijfers vormen een ondeelbaar, maar misschien niet altijd geliefd koppel. Nochtans vertellen die financiële cijfers veel over de feitelijke en hopelijk gezonde toestand van de onderneming, een onderneming die uitgaat van het principe ‘going concern’. We zullen op een beknopte manier trachten die toestand voor EhB te presenteren.
Netto cashflow van het boekjaar
De netto cashflow is gelijk aan het verschil tussen de totale ontvangsten en de totale uitgaven van een onderneming (de kasstromen).
Investeringen
Een investering is in deze betekenis een opoffering in geld (hierbij spreekt men van een kapitaalsinjectie) ten behoeve van een doel dat pas op lange termijn wordt behaald.
Liquiditeit
Deze kengetallen gaan na in hoeverre een organisatie haar schulden op korte termijn kan aflossen. De ‘quickratio’ is zo een kengetal en moet alarmeren indien kleiner dan 1.
Eerst lichten we enkele containerbegrippen en hun reikwijdte toe en vervolgens presenteren we de cijfers die moeten toelaten om die feitelijke situatie in kaart te brengen. Containerbegrippen Balanstotaal Het balanstotaal is een indicatie voor de relatieve omvang van de onderneming ten opzichte van andere ondernemingen in dezelfde bedrijfstak. Winst van het boekjaar
50 Financiën
Winst is het positieve verschil tussen opbrengsten en kosten. Winst is voorwaarde voor de onderneming om op langere termijn te overleven.
Solvabiliteit
Deze kengetallen gaan na in hoeverre een organisatie haar schulden op lange termijn kan aflossen. Een ‘graad van financiële onafhankelijkheid’ lager dan 50% is alarmerend.
Jaarverslag 2009
9.1 De cijfers
9.2 Korte bespreking
De vermelde begrippen worden hieronder weergegeven voor de drie voorbije boekjaren.
Ten opzichte van het boekjaar 2008 steeg het balanstotaal (alle bezittingen van de hogeschool) met 9,5%. De winst van het boekjaar 2009 bedraagt 7,2% ten opzichte van de bedrijfsopbrengsten 2009. De netto cashflow van het boekjaar steeg in 2009 met afgerond €1,8 M. Over de belangrijkste onroerende investeringen leest u meer in het hoofdstuk Infrastructuur (pagina 53). In 2009 werd voor afgerond €921.000 geïnvesteerd in pedagogische roerende goederen. De liquiditeit bedraagt 3,3 maal het toegelaten minimum en de solvabiliteit is als gunstig te bestempelen.
De begrippen
2007
2008
2009
Balanstotaal (in €)
54.939.728
59.939.728
65.621.662
Winst van het boekjaar (in €)
3.983.059
3.214.316
2.800.326
Netto Cashflow (in €)
5.186.887
1.843.147
3.668.461
Investeringen (in €)
3.032.245
2.235.717
1.747.326
4,9
5,2
3,3
65,86%
65,57%
64,37%
Liquiditeit Solvabiliteit
Vanuit de algemene financiële resultaten kunnen we dus gerust stellen dat de EhB een solide financiële basis kent.
Financiën
51
© Bogdan & Van Broeck Architects
Jaarverslag 2009
10. Infrastructuur Onze vestigingen bleven in 2009 ongewijzigd. U vindt hierbij een overzicht: departement
vestiging
netto vloeroppervlakte voor onderwijs/onderzoek
Campus Jette
Laarbeeklaan 121 in 1090 Jette
11.980 m²
Campus Dansaert
Zespenningenstraat 70 in 1000 Brussel
7.314 m²
Industriële Wetenschappen & Technologie
Nijverheidskaai 170 in 1070 Anderlecht
10.669 m²
Toegepaste Taalkunde (TTK)
Pleinlaan 5 in 1050 Elsene (excl. Gebouw E, campus Etterbeek VUB)
705 m² (Pleinlaan 5)
Kleine Zavel 5 in 1000 Brussel
5.198 m²
Koninklijk Conservatorium Brussel
Regentschapsstraat 70 in 1000 Brussel
1.521 m²
Nijverheidskaai 170 in 1070 Anderlecht
3.030 m²
Dansaertstraat 70 in 1000 Brussel
5.178 m²
Huibrechtstraat 12-14 in 1150 Sint-Pieters-Woluwe
3.873 m²
Delaunoystraat 58-60 in 1080 Sint-Jans-Molenbeek
2.087 m²
Rits
Infrastructuur
53
Erasmushogeschool Brussel
Het infrastructuurnieuws gebundeld Het Rits nam bij aanvang van het academiejaar 2008-2009 de nieuwe lokalen in de Dansaertstraat 70 in gebruik. In de loop van 2009 werden ter vervollediging van het bouwproject enkele belangrijke dossiers voltooid. Zo werd de oude lift aangepast en gerenoveerd (168.000 euro), werden alle klassen en auditoria uitgerust met zeer performante audiovisuele apparatuur (110.000 euro), werd een TV-studio uitgerust (108.000 euro) en werd de bioscoop ingericht (250.000 euro).
Een andere groep van investeringen kadert in ons voortdurend streven naar energiebesparende maatregelen. Zo hebben we beheersoftware aangeschaft voor onze verwarmingsinstallaties in de Zespenningenstraat en de A. Dansaertstraat, hebben we in vier vestigingen zonnewering geplaatst of uitgebreid (in plaats van dure airco’s) en werd de studie voor de vernieuwing van de sturing van de centrale verwarming op Campus Jette aangevat. De aanpassing ervan is voorzien in 2010.
Uit de vele andere kleine projecten van het afgelopen jaar citeren we er twee bijzondere. Op de campus Jette werden de afzuiginstallaties van de labo’s chemie volledig vernieuwd en in de Kleine Zavel 5 werden de bureau’s van de docenten gehergroepeerd en volledig vernieuwd.
Er werd ook belangrijk voorbereidend werk verricht voor enkele andere projecten die pas in 2010 zichtbaar zullen worden: de gevelrenovatie van de Kleine Zavel 4, de dieetkeuken op onze campus Jette en het volledig nieuw sanitair in de Moutstraat voor het Rits.
54 Infrastructuur
Erasmushogeschool Brussel
11. Bestuursorganen Raad van Bestuur De Raad van Bestuur van de EhB telt 23 leden, onder wie afgevaardigden van het personeel, studentenvertegenwoordigers en verder vertegenwoordigers uit het Gemeenschapsonderwijs, uit de Sociaal-Economische Raad voor Vlaanderen (SERV) en uit het Hoger Instituut voor Sociaal en Kultureel Werk - Arbeidershogeschool VZW (HISKWA) en de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC). Vertegenwoordigers Gemeenschapsonderwijs Bart De Schutter, voorzitter Hugo Casaer Henri Eisendrath Raymond Engelen Dirk Liebaers Guido Vissers Vertegenwoordigers VGC Nic Van Craen Steven Vervoort, ondervoorzitter Vertegenwoordigers SERV Walter Pauwels Dany Vrijsen Joris Tiebout
56 Bestuursorganen
Studentenvertegenwoordigers Mike Derycke Stijn De Bock Koen Goris Personeelsvertegenwoordigers Bert Beyens Walentina Cools Gerlinde De Clerck Luk Laermans Lode Plas Danny Siroyt Peter Swinnen Jan Vanderwegen Arlette Verkrussen, raadgever Gemeenschapsonderwijs Algemeen directeur Luc Van de Velde Bestuurscollege Hugo Casaer Bart De Schutter, voorzitter Raymond Engelen Luc Van de Velde Steven Vervoort
Jaarverslag 2009
12. Structuur De Erasmushogeschool Brussel telt 24 bacheloropleidingen (19 professioneel gerichte bacheloropleidingen en 5 academisch gerichte bacheloropleidingen) en 11 masteropleidingen. Een aantal van deze opleidingen worden ook aangeboden in afstandsonderwijs. Daarnaast biedt de hogeschool meerdere voortgezette opleidingen aan (banaba, manama) en via het Centrum voor Permanente Vorming EhB+ ook postgraduaten en bij- en nascholingen. De Erasmushogeschool is samengesteld uit 6 departementen met aan de leiding het departementshoofd. Campus Dansaert: Luk Laermans Het departement Campus Dansaert verzorgt de opleidingen Communicatiemanagement, (bachelor) Journalistiek, Office Management, Sociaal Werk, Toerisme- & Recreatiemanagement en Hotelmanagement. Campus Jette: Walentina Cools Het departement Campus Jette verzorgt de opleidingen Verpleegkunde, Vroedkunde, Biomedische Laboratoriumtechnologie, Voedings- & Dieetkunde, Zorgmanagement, Milieuzorg, Landschaps- & Tuinarchitectuur, Kleuteronderwijs, Lager Onderwijs, Secundair Onderwijs en Buitengewoon Onderwijs.
Industriële Wetenschappen & Technologie: Mark Runacres Het departement Industriële Wetenschappen & Technologie verzorgt de opleidingen Industriële Wetenschappen (industrieel ingenieur), Stedenbouw & Ruimtelijke Planning en Toegepaste Informatica. Koninklijk Conservatorium Brussel: Peter Swinnen Het departement Koninklijk Conservatorium Brussel (KCB) verzorgt de opleidingen Muziek, Symfonische Muziek, de Specifieke Lerarenopleiding Muziek en Musical (deze laatste op de locatie Nijverheidskaai 170). Rits: Bert Beyens Het departement Rits verzorgt de opleidingen Audiovisuele Kunsten (programmamaker, regisseur of scenarist voor speelfilm, radio en televisie, animatiefilm en documentaire), Audiovisuele Technieken Beeld-Geluid-Montage, Audiovisuele Assistentie, Podiumtechnieken en Drama (spel/regie). Toegepaste Taalkunde: Frank Boers Het departement Toegepaste Taalkunde verzorgt de opleidingen Toegepaste Taalkunde en Vertalen en Tolken (Deens, Duits, Engels, Frans, Italiaans, Spaans) en Journalistiek (master, op de locatie Zespenningenstraat 70).
Structuur
57
Erasmushogeschool Brussel
13. Samenwerkingsverbanden De Erasmushogeschool Brussel onderhoudt nauwe samenwerkingsverbanden met onder andere: VLHORA (Vlaamse Hogescholenraad) De vzw Vlaamse Hogescholenraad, afgekort VLHORA, werd in 1996 opgericht. Sindsdien verdedigde de raad met kracht de belangen van het hoger onderwijs en van de hogescholen in het bijzonder, organiseerde hij overleg tussen de hogescholen en trad hij met standpunten, voorstellen en adviezen naar buiten. De VLHORA is een in de Vlaamse onderwijswereld niet meer weg te denken advies- en overlegorgaan én de spreekbuis van de 100.000 hogeschoolstudenten en de bijna 10.000 personeelsleden. VUB (Vrije Universiteit Brussel) Met de wet van 28 mei 1970 werd de op 1 oktober 1969 doorgevoerde splitsing van de oude universiteit in een Nederlandstalige (VUB) en Franstalige (ULB) universiteit, een juridische, administratieve en wetenschappelijke realiteit. De Vrije Universiteit Brussel (foto) heeft als enige Vlaamse universiteit het principe van ‘Vrij Onderzoek’ in haar statuten ingeschreven. Een ander basisprincipe, eveneens opgenomen in het organiek statuut van de Vrije Universiteit Brussel, is dat de instelling democratisch beheerd dient te worden.
58 Samenwerkingsverbanden
De Vrije Universiteit Brussel biedt 27 bacheloropleidingen, 57 masteropleidingen, 24 master-na- masteropleidingen en een lerarenopleiding aan. In 2008 organiseerde het Instituut voor Postacademische Vorming (iPAVUB) een vijftigtal postacademische opleidingen, waaronder acht postgraduaten. 100% van de gevisiteerde bacheloropleidingen kreeg een accreditatie.
Jaarverslag 2009
UAB (Universitaire Associatie Brussel) Sinds 8 juli 2003 vormen de Vrije Universiteit Brussel en de Erasmushogeschool Brussel de vzw ‘Universitaire Associatie Brussel’. De oprichting van deze vzw formaliseert een in 2001 gesloten samenwerkingsovereenkomst tussen beide instellingen. Daarin gingen de Vrije Universiteit Brussel en de Erasmushogeschool Brussel het engagement aan om intensief en structureel samen te werken op het vlak van onderwijs en onderzoek. De Universitaire Associatie Brussel vertegenwoordigt zowat 9200 universiteitsstudenten en 4700 hogeschoolstudenten, ofwel ongeveer 2/3 van alle Nederlandstalige hogeschool- en universiteitsstudenten in Brussel.
UVAH (Unie Vlaamse Autonome Hogescholen) De Vlaamse Autonome Hogescholen (VAH) hebben op 26 november 2007 in Antwerpen besloten om de vereniging ‘Unie Autonome Hogescholen Vlaanderen’ (UVAH) op te richten die zich tot doel stelt om onder meer inzake onderwijs, onderzoek, internationalisering en personeelsbeleid meer gestructureerd samen te werken. De UVAH omvat naast de EhB ook de Artesis Hogeschool, de Hogeschool Gent, de Xios Hogeschool Limburg en de Hogeschool West-Vlaanderen.
De Universitaire Associatie Brussel wil vanuit de Europese hoofdstad bijdragen tot de verdere ontwikkeling van het hoger onderwijs in Europa en dit in een geest van levensbeschouwelijke openheid, verdraagzaamheid en pluralisme. Via meerjarenplannen wil de associatie onder meer een rationeel onderwijsaanbod ontwikkelen, de begeleiding van studenten optimaliseren, werken aan onderwijsverbetering en -vernieuwing, het onderzoek en de maatschappelijke en wetenschappelijke dienstverlening verhogen en het gebruik van infrastructuur en bibliotheken beter op elkaar afstemmen.
1. De VAH’s willen verder, uitgaande van hun pedagogisch project, ook morgen vorm en gestalte geven aan een hoger onderwijs met sterke emancipatorische kracht.
De volgende eisen en doelstellingen werden naar het beleid toe vooropgesteld:
2. De VAH’s willen, in tegenstelling tot wat vandaag te veel het geval is, door de overheid effectief betrokken worden bij het uittekenen van het hoger onderwijsbeleid. 3. De VAH’s willen een grondige bijsturing van het (ontwerp-)Financieringsdecreet waardoor de structurele
Samenwerkingsverbanden
59
Erasmushogeschool Brussel
onderfinanciering van de hogescholen eindelijk en effectief wordt aangepakt. 4. De VAH’s willen dat – indien de overheid aan de 2-cycliopleidingen van de hogescholen en aan het academiseringsproces ernstige kansen op slagen wenst te bieden – de academiseringsmiddelen drastisch worden verhoogd. 5. De VAH’s willen dat de overheid, de associaties en de universiteiten – in de geest van de Bolognaverklaring – het volledige hoger onderwijsaanbod en -organisatie plaatsen binnen enerzijds een aangehouden emancipatorisch streven en anderzijds in het perspectief van een opleidingscontinuüm en van de creatie van de ene Vlaamse hoger onderwijsruimte. 6. De VAH’s willen dat de overheid in haar beleid – dit in lijn en in respect met de decreten op onder meer de VLIR en de VLHORA – de verantwoordelijken of hun organisatie(s) effectief bij de beleidsvoorbereiding en -uitvoering betrekt.
60 Samenwerkingsverbanden
7. De VAH’s willen – onder meer rekening houdend met onderwijsdemocratie en een noodzakelijk maatschappelijk draagvlak – dat alle actoren effectief betrokken worden bij deze beleidsvoorbereidende commissie en discussie omtrent o.m. de optimalisatie en rationalisatie van het Vlaamse hoger onderwijs. 8. De VAH’s willen dat er een met respect doordesemde onderwijspolitiek wordt gevoerd die tegemoet komt aan de eigenheid en de maatschappelijke opdracht van alle actoren en alle instellingen voor hoger onderwijs in Vlaanderen. 9. De VAH’s willen samen met de overheid een antwoord zoeken én formuleren op de aan de kunstopleidingen eigen uitdagingen inzake onderwijsaanbod en -organisatie, financiering, kwaliteitszorg, personeelsstatuut en -beleid, … 10. De VAH’s willen dat ook vanuit het perspectief van het officieel hoger onderwijs de vrije keuze verzekerd is.
Erasmushogeschool Brussel
14. Opvallende feiten in 2009 Ecocampusbegeleider stimuleert duurzaamheid EhB Ecocampus is een project van de Vlaamse overheid dat milieuzorg in het hoger onderwijs stimuleert. Met Ecocampus slaan de Vlaamse overheid en de Universitaire Associatie Brussel de handen in elkaar. Begin 2009 werd een Ecocampusbegeleider aangeworven, Els Van Bruystegem. Ecocampus werkt rond drie actiedomeinen: milieuzorg op de campus, milieuzorg in de curricula en milieuzorg voor studenten. 2009 stond in het teken van de lancering van het Ecocampusproject.
Centrale dienst Informatica verhuist en breidt uit De centrale dienst Informatica installeerde begin 2009 een state of the art serverroom, voorzien van alle zaken die nodig zijn om de ICT-ondersteuning binnen EhB naar een nog hoger niveau te brengen. Zo is de locatie voorzien van een dubbele airco, een brandblussysteem op basis van Argon en heeft elke serverkast een UPS (noodstroomvoeding).
Oprichting Vlaams Overlegplatform Hoger Onderwijs in Brussel (VLOHPOB) Een sterk en aantrekkelijk hoger onderwijs is van groot belang voor de Vlaamse aanwezigheid in Brussel. Vlaams minister van Brussel Bert Anciaux maakte daarom geld vrij om de Vlaamse hogescholen en universiteiten in Brussel te ondersteunen voor projecten op het vlak van onder andere promotie, internationalisering en studenten- en personeelsvoorzieningen. Om samenwerking en overleg tussen de verschillende instellingen van het hoger onderwijs in Brussel te stimuleren, werd het Vlaams Overlegplatform Hoger Onderwijs in Brussel opgericht.
Studenten Luchtvaarttechnologie pakken uit met ‘UAV’-minivliegtuig In 2009 trok de afstudeerrichting Luchtvaarttechnologie van de bachelor Industriële Wetenschappen - Elektromechanica met haar nieuwste aanwinst naar de Vlaamse Ruimtevaartdagen: een Unmanned Aerial Vehicle (UAV). Met de UAV leren de studenten te beslissen over klassieke luchtvaartvragen, wat nu heel concreet behandeld kan worden tijdens de lessen dankzij het werken met de UAV.
62 Opvallende feiten in 2009
Jaarverslag 2009
EhB!magazine verschijnt in gedrukte versie In het voorjaar van 2009 verscheen de eerste gedrukte editie van EhB!magazine. Met dit tijdschrijft werd eind 2008 gestart in digitale vorm. Door de vele vragen voor een geprinte versie werd het tweede nummer naar de drukker gestuurd. Het tijdschrift verschijnt twee keer per jaar en bundelt boeiende verhalen uit de EhB-gemeenschap. Studenten en docenten komen aan het woord, maar ook het administratief personeel komt in elk nummer aan bod met een van de vele projecten.
Prinses Mathilde op bezoek in het Rits Prinses Mathilde bracht in maart ’09 een werkbezoek aan het Rits. De prinses wenste kennis te maken met de opleidingen tot programmamaker, regisseur of scenarist. Ze koos daarvoor het Rits uit. Nadat de rode loper werd uitgelegd, bezocht de prinses de verschillende afdelingen en onderhield ze zich met de docenten en studenten. Achteraf bleek dat zij zelfs de grootste royalty-scepticus gecharmeerd had.
Unieke Europese beroepserkenning voor Landschaps& Tuinarchitectuur De opleiding Landschaps- & Tuinarchitectuur werd erkend door de Europese beroepsvereniging van Landschaps- en Tuinarchitecten (EFLA). Daarmee is de opleiding van de EhB de enige opleiding erkend op internationaal niveau in Vlaanderen en wordt de driejarige bachelor op de campus Jette door de beroepswereld beschouwd als een voorloper qua landschapsarchitectonisch onderwijs.
FestIWaliTis: ludieke actie ter promotie van IWT In juni 2009 lanceerde departement IWT de originele wedstrijd FesIWaliTis. Er werden 100 T-shirts verdeeld onder de eigen studenten met de oproep om tijdens de zomer foto’s van zichzelf te nemen - met het T-shirt - op een van de vele zomerfestivals. Het leverde tientallen foto’s op van onze studenten op festivals in binnen- en buitenland.
Opvallende feiten in 2009
63
Erasmushogeschool Brussel
8ste Dag van de Onderwijsvernieuwing Op 28 mei 2009 organiseerden EhB en VUB samen de 8ste editie van de Dag van de Onderwijsvernieuwing met als titel ‘Levenslang leren: nieuwe vormen van onderwijs’. De studiedag werd opgebouwd rond de vraag hoe blended learning kan ingezet worden voor onderwijsverstrekking aan werkstudenten in het kader van Levenslang Leren. De hoge opkomst van 200 deelnemers geeft aan dat dit een brandend actueel thema is.
Resonantiecommissies 2009 kende de officiële installatie van resonantiecommissies voor elk van onze opleidingen. Resonantiecommissies beogen de aftoetsing van de doelstellingen van een opleiding ten aanzien van de maatschappelijke ontwikkelingen in een vakgebied en de actuele beroeps- of kunstpraktijk. Op deze manier wordt de band met het werkveld versterkt en structureel verankerd in de werking van een opleiding. Deze resonantiecommissies geven op structurele wijze vorm aan reeds bestaande consultatiecommissies van het werkveld die echter eerder ad hoc van karakter waren.
Asielzoekers bezetten gebouwen van EhB In juni komt Brussel in de actualiteit door ‘mensen zonder papieren’ die verschillende leegstaande gebouwen bezetten. Ook een van de gebouwen van de EhB wordt op die manier enkele weken gekraakt. Studenten van het Rits voerden eerder nog actie om te wijzen op de moeilijkheden van de asielaanvragers (zie pagina 37). Maar omwille van de erbarmelijke toestand van het gebouw beslist de directie dat het ontzet moet worden. De asielzoekers trekken dan naar een volgende locatie.
Topsportjudoka wint goud en brons in topwedstrijden In het voorjaar ’09 won Amélie Rosseneu in het B-senioren judotoernooi ‘Sarajevo Open’ de gouden medaille en werd ze geselecteerd voor het Europees kampioenschap. Dit EK vond plaats in november en de topsportstudente, die met succes aan het departement Campus Jette Voedings& Dieetkunde studeert, heeft er de bronzen medaille behaald.
64 Opvallende feiten in 2009
Jaarverslag 2009
Lancering opvallende campagne ‘Word ook leerkracht in Brussel’ Brusselse scholen kampen met een imagoprobleem. Hoewel het aantal studenten dat voor leerkracht kiest stijgt, kiezen steeds minder afgestudeerde leerkrachten voor de job in Brussel. Daarom werkte de EhB mee aan een sensibiliseringscampagne betaald door Brussels minister Guy Vanhengel, in 2009 bevoegd voor het Nederlandstalig onderwijs. Er werd een dertiendelige audionovelle gemaakt waarin BV Jan Van Looveren de rol van een coole Brusselse leerkracht opnam. De audionovelle is nog steeds te beluisteren via www.bxlnovelle.be.
Aanbod voor werkstudenten fors uitgebreid De EhB startte in oktober ’09 met acht opleidingen die zich specifiek richten tot studenten met een deeltijdse of voltijdse job. Bij deze trajecten wordt het aantal contacturen beperkt tot een minimum, zodat de combinatie met een job haalbaar is. De student moet naast het bijwonen van lessen en practica ook aan zelfstudie doen, wat veel zelfdiscipline vraagt. Hierbij kan hij rekenen op een uitgebreide coaching, onder meer via het digitaal leerplatform. In 2010 zullen al elf opleidingen op die manier aangeboden worden.
Academiejaar van start met ruim 7% meer studenten Vlaanderen kende in 2009 een algemene groei in het aantal hoger onderwijsstudenten, maar de EhB oversteeg dit Vlaamse gemiddelde met een groei van ruim 7%. De markantste stijgers onder onze opleidingen zijn de ba Musical (76%), de ba Onderwijs - Lager Onderwijs (32%), de ba Drama (25%), de Ba Communicatiemanagement (22%), de ba Biomedische Laboratoriumtechnologie (19%) en de ba Industriële Wetenschappen (15%). De groei in generatiestudenten doet zich het sterkste voor in de ba Onderwijs - Secundair Onderwijs met een stijging van 39%, gevolgd door de ba Sociaal Werk (34%), ba Communicatiemanagement (32%), ba Industriële Wetenschappen (31%) en de ba Lager Onderwijs (30%).
Tweede editie van de Hospitality Partnership Days van Hotelmanagement groot succes In oktober vond de tweede editie van de Hospitality Partnership Days voor de kandidaat-stagiairs Hotelmanagement plaats. Meer dan 50 gastsprekers vertegenwoordigden hun ‘Brands’ en illustreerden de stagemogelijkheden. Ook studenten van onze partnerschool BBI (Brussels Business Institute) gingen gretig in op de uitnodiging om te participeren.
Opvallende feiten in 2009
65
Erasmushogeschool Brussel
Contactdag ‘Werken met talent en authenticiteit in het onderwijs’ groot succes Op 29 oktober werd de Contactdag Hoger Onderwijs georganiseerd met als doelstelling de banden met het secundair onderwijs aan te halen. Er was een grote opkomst en de studiedag vond veel weerklank. Op het programma stonden onder meer presentaties van Tom Palmaerts en Luk Dewulf, twee experts in het domein van talent. Palmaerts werd in 2009 jongerentrendwatcher van het jaar en Dewulf publiceerde het boek ‘Ik kies voor mijn talent’.
Oprichter Netlog geeft uiteenzetting op Technologiedag IWT Het departement Industriële Wetenschappen & Technologie organiseerde op woensdag 22 april een technologiedag voor haar studenten Toegepaste Informatica. Ze konden een keuze maken uit een ruim aanbod aan presentaties en workshops. De eerstejaarsstudenten kregen onder meer een presentatie van Toon Coppens, oprichter en CTO van NETLOG. Hij bracht een boeiend verhaal over Web 2.0, Social Communities en ondernemerschap.
TTK viert tien jaar Journalistiek met debatavond ‘De macht van de media. De markt is de baas’ is de titel van het debat waarop studenten, oud-studenten en geïnteresseerden in oktober werden uitgenodigd ter gelegenheid van het tienjarig bestaan van de master Journalistiek (in 2000 gestart als een voortgezette opleiding). Sprekers van dienst waren Cas Goossens (ex-VRT en auteur), Hilde Van den Bulck (UA) en Joël de Ceulaer (Knack).
Een jaar testcentrum Podiumtechnieken Het testcentrum Podiumtechnieken Rits is een erkend centrum voor het behalen van de ervaringsbewijzen Podiumtechnieken en komt tegemoet aan de verzuchting van vele ervaren podiumtechnici die een erkenning willen van de competenties die ze op de werkvloer hebben vergaard. Het centrum is erkend door de Vlaamse overheid en ondersteund door het ESF (Europees Sociaal Fonds). Tijdens de eerste zes maanden werden al 15 proeven afgelegd en er stonden er nog 8 gepland. Er werden 9 adviezen voor het uitreiken van een ervaringsbewijs geformuleerd. In het voorjaar van 2009 vierde de afdeling Podiumtechnieken trouwens haar tienjarig bestaan in de Bottelarij. Meer op www.podiumtechnieken.be.
66 Opvallende feiten in 2009
Jaarverslag 2009
Rits opent vernieuwde gebouwen en filmzaal Het departement Rits opende op 11 december zijn vernieuwde hoofdgebouw aan de A. Dansaertstraat. Zo beschikt het Rits opnieuw over © Bogdan& Van Broeck Architects een eigen filmzaal, Cinema Rits, en nieuwe state of the art studio’s. Ook de negen nieuwe klassen en drie nieuwe aula’s zullen studeren aan het Rits een andere dimensie geven. Alle klassen en aula’s zijn namelijk uitgerust met audioweergave, videoprojectie en permanente internettoegang. Ter ere van de opening wordt een Best of-dvd uitgegeven met bekroonde studentenfilms van de voorbije jaren. Voorwaar een hebbeding!
Meer dan 1100 leerlingen nemen deel aan I love IT Leerlingen van het Koninklijk Atheneum Malle wonnen de I love ITwedstrijd, editie 2009. De jury koos het winnende team op het slotevent op vrijdag 15 mei 2009 in het tramdepot van de MIVB in Haren. Meer dan 1100 leerlingen van de tweede en derde graad secundair onderwijs uit Vlaanderen en Brussel namen deel aan I love IT. De uitdaging die ze aangingen: ontwerp een intelligent kledingstuk. I love IT wil jongeren stimuleren om een wetenschappelijke studie te beginnen. De ontwerpwedstrijd is een initiatief van de Erasmushogeschool Brussel, de Vrije Universiteit Brussel, de Hogeschool Gent, de Hogeschool West-Vlaanderen, de sectorfederatie voor technologische bedrijven Agoria en het opleidingscentrum Atel.
Minister van Onderwijs deelt 400 Brusselse lerarendiploma’s uit Het Brussels Expertisenetwerk Onderwijs (BEO) organiseerde haar gezamenlijke diploma-uitreiking voor de afgestudeerden van al haar lerarenopleidingen, waaronder de onze. De ceremonie had dit keer plaats op Campus Jette. Minister Smet was aanwezig, samen met 400 leerkrachten in spe.
Studenten Rits maken promofilms voor internationale ‘Data Privacy Day’ Om jongeren bewust te maken van de risico’s die ze lopen op het internet, werd 28 januari 2010 door de Europese Commissie uitgeroepen tot Data Privacy Day. Om deze actie te promoten hebben studenten van het virtueel productiehuis Betabeest van het Rits eind 2009 meerdere promotiefilmpjes kunnen maken voor de Europese Commissie.
Opvallende feiten in 2009
67
Erasmushogeschool Brussel Nijverheidskaai 170 1070 Brussel partner in de Universitaire Associatie Brussel
tel. 02/523 37 37 fax. 02/523 37 57 www.erasmushogeschool.be