Informatief maandblad
België/Belgique P.B.
voor het verantwoord verzorgen
8500 KORTRIJK 1
van uw aquarium, terrarium of vijver
3/4574
Iedere maand met uitzondering
van augustus kosteloos verstrekt
december 2007
aan leden en sympathiserende
verenigingen. Jaargang 22
Opgericht in 1 966
P309 825
Lid van B.B.A.T.
Afgiftekantoor: 8500 KORTRIJK 1 afdeling II.
Afzendadres: Martin Byttebier Kleine Brandstraat 1 2 8540 Deerlijk
Kokugyo Koi ' t Vi s ke De Br eyn e Peel l aertstr aat 25 8 600 Di ks mui de
Tel . : 051 50 42 37 SPE CI ALI TEI T: J APANSE KOI Open:
1 0. 00 u. t ot 1 2. 00 u. en 1 3. 3 0 u. t ot 1 8. 3 0 u.
Op zat er dag van 1 0. 00 u. t ot 1 2. 00 u. en 1 4. 00 u. t ot 1 8. 00 u. Zon dag en f eest dagen van 1 0. 00 u. t ot 1 2. 00 u. GE SL OTE N OP DI NS DAG
Gr a af B ou de wij n I X l a an 2
8 5 00 Kortrij k
( r echt over de rij ks wacht) Tel . : 05 6/21 . 79. 90
F ax. : 05 6/2 0. 51 . 76
de. kl ok k e. at h en e @t el en et. be
htt p: //www. dekl ok k eat h en e. be
www.t vi sk e. be
Voorzitter Erik Vansteenkiste Langebrugstraat 4 bus 2 1 , 8500 Kortrijk 05 6 35 08 48
[email protected] Secretariaat Donald Samyn Korenbloemlaan 1 5 , 8500 Kortrijk 05 6 2 1 09 06
[email protected] Penningmeester-ledenadministratie Filip Willen Tolbeekstraat 1 1 , 8560 Wevelgem 05 6 42 28 76
[email protected] Bankrekening Argenta: 979-623 63 62-43
Jaargang 22 – Januari 200 7
Lidgeld 2008
Contactpersonen
Lidgeld: Lidgeld + Aquariumwereld:
Free Devos 05 6 44 48 1 6
[email protected]
Redactie
Zoetwater Gerrit Plovie 056 40 24 5 6
[email protected]
Zeewater Krist Hugelier 05 6 72 97 8 1
[email protected] Joachim Maes 056 40 39 99
[email protected] Vijvers Gilbert Lapere 05 6 35 84 1 9
[email protected] Terrarium Geert Vandromme 05 6 7 1 82 07
[email protected] Verzending Kees Snoeren 05 1 30 47 0 1
[email protected] Verantwoordelijke uitgever Martin Byttebier 05 6 77 59 27
[email protected] De uitgever is niet veran twoordelijk voor de inhoud van de adverten ties.
december 2007
Hoofdredactie Martin Byttebier 056 77 59 27
[email protected] Redactiemedewerkers Jan Algoed 05 6 2 1 90 74
[email protected] Donald Samyn 05 6 2 1 09 06
[email protected]
Webpagina http://www.aquatropica.be
Lokaal "De Klokke" Boudewijn IX-laan 2, 8500 Kortrijk 05 6 2 1 79 90
[email protected] http://www.deklokkeathene.be
– 1 –
€ 22,€ 32,-
Joachim Maes Pioniers gezocht
Terwijl ik dit tekstje zit te typen, geniet ik van het warme haardvuur terwijl buiten de wind hard van leer trekt.
Winter . . . gezellig knus in de zetel, met een deuntje op de
achtergrond, binnenkort slepen we weer de kerstboom
naar binnen en vegen we de Kyotonorm aan ons laars
wanneer we honderden kaarsen opbranden.
Straks gaan ook de eindeloze 2007 overzichten van start,
en dat zet mij aan tot nadenken. Ook even terugblikken op wat is geweest in ons clubje, en reeds ook goede voor-
nemens maken voor 2008 .
Misschien toch maar weer eens proberen om vaker een tekstje te schrijven voor ons clubblad. Of wat vaker naar de vergaderingen afzakken.
Maar wat mij vooral tot nadenken stemt, is de teloorgang aan durvers onder onze le-
den. Heb ik heel goed gemerkt op de vergadering van het zeovitsysteem waarbij de
meeste mensen zweren bij het klassieke, het gekende . . . en dus ook het saaie. Komaan
. . . geef maar toe. We zijn een stel saaie kwibussen. Met respect en ontzag kijk ik naar
de mensen die vroeger de gok waagden om net datgene te proberen wat eigenlijk niet
kan. Onzer allereigenste Eric Algoet kaartte het onlangs nog aan, op zijn lezing over
koraalvlinders, dat ‘niet kunnen' niet bestaat. En misschien met nog meer respect kijk
ik naar diegene die een goed draaiend systeem aan de kant durven schuiven, om iets nieuws te proberen.
Een goed draaiend aquarium bekomen en onderhouden is een mooie verwezenlijking.
Maar is vaak ook de reden waarom de hobby ons niet meer boeit. Vastgeroest raken aan iets terwijl onze hobby nog zoveel mogelijkheden en verrassingen in petto heeft.
Overtuig mij van mijn ongelijk en bewijs dat ook JIJ een pionier bent. Laat het je coördinator weten waarop je zit te broeden, of misschien met iets waar je al jaren mee er-
varing hebt. Kan gaan over techniek, vissen, planten, lagere dieren, noem maar op.
–2–
Jaargang 22
door K.H. Diessel Bewerkt door Romain Van Lysebettens, Aquarianen Gent
Amerika, Afrika zijn de cichlidenparadijzen bij uitstek, informatie over bewo-
ners uit deze con tinen ten helpen ons deze dieren op een bijna veran twoorde manier te houden.
Minder weten we over Azië, vooral over de bon te baarzen die er te vinden zijn.
Feitelijk komen er daar maar twee vertegenwoordigers van de cichlidae voor: Etroplus suratentis Etroplus maculatus en . Over deze laatste 7 cm wordende
bewoner van het brakwatermilieu, vond ik een tekst waar ik eigen informatie
heb aan toegevoegd, om zodoende jullie daarover uitgebreider te informeren.
Een tijdje terug schafte ik mij de zogenaamde oranjevariëteit van de Indische
cichlide aan. Al geïnformeerd als ik was over brakwaterEtroplus maculatus vissen, was het toch met enige twijfel dat ik deze vissen losliet in een aquarium met een bruto volume van 450 liter. De aanpassing van de vier nieuwelingen
verliep prima. Omdat de planten evenwel onvoldoende groeiden, werd het
aquarium kort voor het einde van het jaar geheel opnieuw ingericht, zonder dat problemen voor de vissen ontstonden. Zes dagen na herinrichting
kwamen de Etroplussen echter in paringskleur, een verrassende belevenis,
met deze nog relatief jonge dieren. Waren de tinten aanvankelijk blauwachtig
langs de flanken, dan was het nu overwegend geel met vier dwarsstrepen over het midden. Maar vanaf de kieuw-
aanzet tot aan de basis van de staart was het overwegend zwart,
terwijl de onderkant van de buik
lichtgeel bleef. Het leek erop alsof zij verschillende plaatsen inspec-
teerden, waarvan er tenslotte één
overbleef, die kennelijk geschikt
december 2007
– 3 –
was. Een grijze kiezelsteen werd intensief gepoetst onder driftig jagen en verdedigen van het gekozen broedterritorium door beide fraai gekleurde vissen.
Laat in de middag volgde de paring, waarbij een legsel op de steen werd afgezet.
De watersamenstelling zag er als volgt uit: pH 6 . 8 , KH 2, GH 3 , temp. 26 ˚ C. De eieren bleken ca. 2mm groot en hingen aan een klein flexibel haakje,
waardoor zij vrij van het substraat heen en weer konden bewegen door het be-
waaieren met de vinnen. De kleur van het legsel was even grijs als de steen waarop het was afgezet. Beide partners toonden een sterke broedzorg en
hielden daarmee de andere aquariumbewoners op veilige afstand van het
broed. Kleinere vissen werden driftig weggeschoffeld. Grotere werden op af-
stand van het legsel gehouden. Voor de nacht werd een klein lampje geïnstal-
leerd, dat een zacht licht gaf over de broedplaats zodat nachtactieve dieren het legsel vermeden waardoor het vrij bleef van ongewenst nachtelijk bezoek.
Het gedrag van het -koppel Etroplus was interessant. Het aflossen van de wacht werd steeds vooraf gegaan door het legsel te omzwemmen,
even met de kop te schudden, het
legsel aan te raken met de bek, het
innemen van de plaats, gevolgd door het bewaaieren van de eieren. De af-
geloste partner verdrijft dan eerst al
te nieuwsgierige vissen en begint daarna in het zand ondiepe kuilen te graven,
meestal niet te ver van de broedplaats af. Tenslotte wordt een kuil zo ver uitge-
graven, dat de gehele vis erin past en in kan verdwijnen. Onvermijdelijk
worden hierbij planten uitgegraven, die dan opnieuw ingeplant moeten wor-
den. Dit echter stoorde de broedpartners niet in het minst, evenmin als het
verversen van de filterinhoud (nvdr: dit raad ik persoonlijk ten stelligste af,
beter is volgens mij een lichte waterverversing toe te passen). Wel verdedigden
zij fel hun territorium. Kritische situaties ontstonden slechts dan, wanneer
medebewoners te dicht naderden. Aanvankelijk wist het koppel minder goed hoe de indringers snel te verjagen, maar vlug kenden zij het meest gevoelige deel van de belager. Met keiharde beten in de staart werden zij verjaagd.
–4–
Jaargang 22
Na ± 70 uur verkleurden de eieren aan de punt, van grijs naar lichtgeel en dit vorderde gestaag. Maar na 90 uur was het dan zover; de jongen kwamen uit!
Volkomen onverwachts begonnen de ouders nu de jongen op te eten, ondanks
de vooraf gegraven kuil, die uitnodigend wachtte. Mogelijk was dit te wijten aan het gedrag van andere bewoners. Om toch maar een paar jongen te red-
den, werden deze afgeheveld en in een klein kweekbakje ondergebracht, zodat de verdere ontwikkeling toch gevolgd konden worden. Een dag later waren de
laatste sporen van het broedsel door het paar weggewist en kwamen de normale kleuren weer te voorschijn. De jongen zwommen vrij en zelfstandig 264
uren na het afzetten en werden direct gevoerd met een mengsel van levende
-naupliï en stofvoer. De 1 2 jongen groeiden voortreffelijk op en Artemia zorgden op hun beurt voor meerdere nakomelingen.
Zali g Kerst feest
Voors poe di g 2 008
Van we ge het best uur van Aquatropi c a
december 2007
– 5 –
Versl ag bij eenko mst zee wat er, vrij dag 26 okt ober
Hendrik De Muynck, Aquatropica Kortrijk
Er waren veel geïn teresseerden aanwezig, die normaal een spreker uit Limburg hadden verwach t. Maar die liet het op het allerlaatste momen t afweten en
kwam niet opdagen ! Joachim had er iets op gevonden en brach t ons een bij-
zonder boeiende lezing over Zeovit!
Dus geen discussieavond zoals sommigen dach ten, al werd er nadien heel wat gediscussieerd over dit nieuwtje . . . Wat is dat?
Dat is een methode van ‘filteren'. Joachim legde voor de pauze eerst de
theorie uit en Bart Roose ging na de pauze in op de ervaringen die hij ermee reeds opgedaan had.
Van waar komt dat? Een zekere Thomas Pohl (de man van Korallen-Zucht uit Duitsland) heeft deze
methode
gecommercialiseerd.
Men kan op zijn website www.koral-
len-zucht.de alle nodige informatie
vinden. De bedoeling was de moei-
lijkst te houden koralen (meestal de
duurste) toch in leven te houden in de
bak (koralen uit het Fiji-gebied bijv.). Acr opor a bus hyensi s
– 6 –
Jaargang 22
Noach
di er ensp eci aal zaak
ALL E S V O OR U W H UI S DI E R Kortri j kstr aat 47 - Wevel ge m - 05 6 42 3 5 5 3
ELEKTRO BEKAERT ERIC nv Z weve ge ms estr. 71 - 8 500 Kortri j k
056/21 95 26
voor al u w TL-l a mpen:
Syl vani a: aqu a-st ar, gr o-l u x
P hil i ps: TL' D 8 3 0, 8 40, 8 65
Zeeaquari u m Speci aal zaak De Vuyst Samuel, Gevaertdreef 32, 9700 Oudenaarde
Nu ookj ou wzoet wat er- en vijverspeci alist
Waar k wal i t ei t en s er vi c e
op de eerst e pl aats st aan.
Openingsuren: woensdag en donderdag van 14 tot 1 9 : 30 uur vrijdag van 14 tot 20 uur
zaterdag en zondag van 1 0 tot 1 8 uur.
http://www.acropora .tk
0495 / 52. 86 . 6 1
WI L L E M S AQUAR I U M - E N VI JVE RTE CH N I E K
bvba.
H an del i n waterpl an ten , zeevi ssen en l agere di eren
I m port Pol en en Tsjech i ë - Speci al i tei t i m port D i scu s
I n ri ch ten en on derh ou den van aqu ari a en vi jvers Tel : (09) 374. 07. 98 − Fax: (09) 375. 51 . 00 GSM : 0495/1 8. 57. 1 2 − 0495/32. 1 4. 50
h ttp: //u sers. skyn et. be/aqu a.wi l l em s/
Fran qu i en I ren a Wi l l em s
Open : Wo, do, vri j, zat en zon dag
9880 Aal ter
m a en di gesl oten (u i tz. feestdagen )
Oostm ol en straat 247
– ??? –
van 1 0− 1 9u
Jaargang 22
Methode
Het principe is vrij eenvoudig: haal eerst (bijna) alles uit het zeewater, en voeg
er dan weer selectief die elementen aan toe, waarvan je denkt dat er tekort
zijn, zoals Fe (ijzer), Mn (mangaan), K (kalium), KI (kaliumjodide), Sr (stron-
tium) en de aminozuren.
De methode bestaat uit het aanwenden van ‘zeoliet' (= mineraal gesteente bestaande uit aluminium- en silici-
umionen gebonden aan zuur-
stof), waarvan de kristallen een soort honingraatstructuur ver-
tonen en waarin dus enorm veel kanalen en poriën zijn. Het is dus
een poreuze moleculaire
zeef, waarvan de diameter van de poriën varieert tussen 0, 4 en 4 nanometer (een nanometer is
één miljardste meter). Er bestaan in de natuur ongeveer 50 soorten zeoliet.
2 Natr ol i et: Na A l Si2 3O 1 02( H 2O)
Zeolieten zijn negatief geladen en worden van binnen geneutraliseerd door positieve ionen zoals natrium, calcium, kalium en magnesium. Deze positieve ionen kunnen uitgewisseld worden door andere positieve ionen, zoals Pb (lood), Zn (zink), NH +
4+
(ammonium), Cu
2+
(koper), Cd
2+
2+
(cadmium) . . . Van-
daar hun eigenschap om zware metalen en complexen te verwijderen.
Zeolieten kunnen ook fosfaat en nitraat verwijderen. Natuurlijk zeoliet kan ongeveer 40 gr NH 3 (ammoniak) opnemen per kg.
Per 400 liter aquariumwater heeft men 1 kg zeoliet stenen nodig; die brengt
men in een gesloten cilindervormige reactiebuis (pvc-buis) met doorstroming
van onder naar boven (400 liter per uur ongeveer). Daarna voegt men een bacteriecultuur (Zeobak) toe en men voedt deze bacteriën met Zeostart.
december 2007
–7–
Men moet ervoor zorgen dat de steentjes minstens één keer per dag door el-
kaar worden geschud. Hiervoor is in de cilindervormige buis een soort stamper voorzien die men op en neer kan trekken. Dit moet elke dag ge-
beuren om de bacteriële film, die zich op de zeolietsteentjes heeft afgezet, in het zeewater te verspreiden. De bacteriën kunnen slechts op de steentjes
groeien, niet in de steentjes. De zeolietsteentjes dienen elke 6 à 8 weken te
worden vervangen.
De vier essentiële ingrediënten (de grote vier) die men nodig heeft om de me-
thode toe te passen zijn: F zeolietsteentjes; F Zeostart (bacterievoeding); F Zeobak (bacteriecultuur) en F Zeoplus (vooral 's reageren hier sterk op). Mon tipora
Volgens zijn eigen ervaring (en geldbeugel) kan men nog aanwenden: F Zeolive: koraalvoeding zoals Amino acid high concentrate; F Pohl's coral vitaliser; F Coral Snow; F Sponge power; F etc. . . . elke maand komt er zo eentje bij . . . Bart Roose uit Lichtervelde (ex-lid van Aquatropica ) werkt reeds meer dan een jaar met de Zeovitmethode en gelooft er wel degelijk in. De kleuren die
men bekomt zijn prachtige pastelkleuren. Hij zegt dat de Zeovitmethode geen
goedkope manier van koraal verzorgen is, maar dat de wildvangexemplaren
het met deze methode goed doen. Verder zegt hij ook dat er continu over kool
gefilterd moet worden en dat men Zeoplus niet in de eerste zes maand mag toedienen. Hij zegt dat er tijdens de overgang van de gewone Berlijnse methode naar de Zeovitmethode er steeds een aantal koralen sneuvelen (waarschijnlijk door nogal plotse schommelingen in nitraat en fosfaat?).
Ook op het kaliumgehalte dient er te worden gelet: men ziet nogal eens een te sterke daling van het kalium. Dit moet normaal tussen 370 en 390 gr/liter be-
dragen. We leerden dat de meettesten voor K niet al te betrouwbaar zijn. +
Verder moet men gemiddeld 1 0 procent water per week verversen! – 8 –
Jaargang 22
Bart Roose gaf ons een diashow van zijn zeeaquarium: de groeipunten van
zijn 's waren om van te snoepen! En dat er een groot aanbod aan Acropora vissen aanwezig was in zijn aquarium viel eveneens op. Voor wie het kort wil samenvatten:
Met de Zeovitmethode trekt men door het arm maken aan voedingsbestanddelen de egaal bruine kleuren van de zoöxanthellen (in feite beschermkleuren)
weg. Men bekomt dan felwitte kleuren of pastelgroen, -blauw of –roze tinten. Nog dit voor wie de experimentele toer op wil:
Men moet met veel kennis van zaken en er continu mee bezig zijn, anders be-
gint men er beter niet aan.
Joachim en Bart heel hartelijk dank voor het klaar en duidelijk aanbrengen
van deze nieuwe methode. Het is het zoveelste bewijs dat binnen de zeeaquaristiek de techniek steeds verder wordt on twikkeld.
Ofhet een mijlpaal wordt zoals andere technieken die de hobby heel sterk voor-
uitgestuurd hebben, zullen we binnen enkele jaren wel zien !
De lat kan weer 1cm hoger gelegd worden . . .
Tot slot: In ‘Het Zeeaquarium' 5 / 6 van december 2006 staat er een mooi artikel van T. Hoff ‘ ' het lezen waard. Zeovit, een in troductie . . . AQU ARI U M/T OI LETSP OEL B AK
Di t di n g k an men i n Nederl an d k open voor zo' n 3 99
eur o. Deze s p oel b ak best a at ui t t wee gedeel t es. Het acht er st e gedeel t e bevat h et s p oel wat er t er wijl h et
voor st e gedeel t e di enst d oet al s a qu ari u m.
I n be gr epen: - t weedel i ge wat ert an k
- du al fi l t er s yst ee m met p o mp
- t wee 2 2 c m dec or ati epl ant en ( ku nst st of) - b asi s a qu ari u mgi ds ( E n gel st al i g) - d oor s p oel mech ani s me
Ges chi kt voor i eder t oil et met een b oveni n voer van h et
s p oel wat er.
december 2007
–9 –
Deel 2
Donald Samyn, Aquatropica Kortrijk
Omdat iedereen meteen de oplossing gevonden heeft uit vorig maandblad,
gaan we een stapje verder met een sudoku voor de beginners. Hier moet je wel even nadenken waar je begint. Er zijn ook 9 deelvierkanten van elk ook 3 x 3
blokjes waarin de 9 cijfers van 1 tot 9 thuishoren. Als je het mij vraagt, ik zou beginnen rechts onderaan . . . maar er zijn nog startplaatsen. Sudoku voor beginners 8
6
1
7
7 4
5
2
3
6
8
9 2
4
7
2 3
1
1
5 7
9
2
9
9
8
4
5 3
5
3
Mel en c ol i a I ( 1 51 4)
Al br echt Dür er Dui t s e
r en ai ss an c e-
s chil der /gr aveur
4
˚ 21 mei 1 471
1
j6 a pri l 1 5 2 8
Nu had ik het vorige keer over het feit dat de eerste sudoku pas in 2005 ver-
schenen is in een Engelse krant. Wie de koperen gravure van Melencolia I
herkent, zal rechts bovenaan een soort sudoku herkennen.
– 10 –
Jaargang 22
M an d el l aan 22a 8800 R oesel are
Tel . /Fax 051 20 73 87
Aqu ari u m - en vi jverspeci aal zaak Waar kwal i tei t en gezon de vi ssen op de 1 ste pl aats kom en Op en : i ed ere werkd ag van 1 0 u . tot 1 2 u . en van 1 4 u . tot 1 8. 30 u . Zaterd ag tot 1 8 u .
G esl oten op zon d ag en op m aan d agvoorm i d d ag
Voorzetrolluiken Rolluiken Automatische rolluiken
Tonny Dierick
Vrijblijvend
prijsofferte
Molenhof 28 Zwevegem
Tel. : 05 6 75 85 32
GSM: 0478 59 75 65
E-mail:
[email protected]
Z ancl us Sp eci aal zaak voor zeeaq u ari u m en zoetwater Potterstraat 23
B -91 70 Si n t-Pau wel s
Tel & Fax: 0032 (0)3/77. 80. 229 G esel ecteerd e zeevi ssen & l agere d i eren van top kwal i tei t. E i gen fi l tersysteem m et afsch u i m i n g.
E xcl u si eve aq u ari u m m eu b el s u i t ei gen atel i er. H QI -verl i ch ti n g op m aat (ook wan d m on tage) Open i n gsu ren :
D i n sd ag , woe n sd ag e n vrij d ag : 1 3 u tot 1 9 u Zate rd ag : 9 u tot 1 8 u E l ke ee rste zo n d ag van d e m aan d : 1 1 u tot 1 7 u
Gesl oten :
M aan d ag e n d o n d e rd ag I n j u n i , j u l i e n au g u stu s: o p zo n d ag .
De ontwerper is Albrecht Durer en hij maakte de gravure in 1 5 14. We weten dat zo exact want het jaartal is verwerkt in de 4 x 4 rijen en kolommen, on-
deraan in het midden. Dit magisch vierkant is opmerkelijk omdat niet alleen
de rijen, kolommen en diagonalen dezelfde som 34 hebben, maar onder meer ook: de vier hoekpunten; de vier middelste getallen; de blokken van 2 x 2 ge-
tallen in de linkerboven-, rechterboven-, linkerbeneden- of rechterbeneden-
hoek; de twee middelste getallen in de eerste en laatste kolom resp. in de bo-
venste en onderste rij .
De gravure heeft wel iets te maken met de melancholie, maar dat zou ons
doen afdwalen. Na de ontdekking heeft men dit getallenpatroon niet meer
magisch maar diabolisch genoemd en wie goed kijkt naar de details en er de
betekenis van kent zal de melancholie erin herkennen . . .
Maar dat het ontstaan van de sudoku nog veel vroeger is gebeurd . . . in de we-
reld van de terrariumkunde, meer dan 20 eeuwen vóór Christus, dat verhaal kan je volgende maand lezen. Dan vind je in ons clubblad een sudoku voor de
rekenwonders onder jullie.
Nog dit: Wie er echt niet aan uit geraakt, kan bij mij een softwareprogramma krijgen om de sudoku's op te lossen via jouw pc.
Wie het begin van mijn sudokuverhaal wil herlezen, kan nog eens het oktobernummer opzoeken blz. 1 2.
LI D GEL D N OG
NI ET BETAAL D!
uw dat s i dan december 2007
oe ste b t a a l
... kj e
– 11 –
Versl ag vij ver bij eenko mst van 9 n ove mber
Rik Valcke, Aquatropica Kortrijk
De vergadering werd om 20 uur door een verwelkomingswoord van Gilbert op gang geschoten.
Eerst kwamen er enkele mededelingen betreffende afspraken voor de ka-
lender van volgend jaar: ì 8 februari wordt een ‘vragen staat vrij avond'; ì april wordt een algemene vergadering, dus de laatste vrijdag van de ì ì ì
maand (25 april 2008 );
juni, onderwerp nog in bespreking;
september, onderwerp nog niet gekend;
november terug algemene vergadering
Zowel het onderwerp als de spreker voor deze avond was een strikt bewaard
geheim en was dus een complete verrassing voor iedereen. Volgens Gilbert
was dit onderwerp nog nooit eerder vertoond, kortom dit uniek onderwerp werd ons in première gebracht door . . . tja door wie? Op het scherm stond een dia met als titel: ZOMAAR AANGEBODEN DOOR DE NATUUR
Zoals in het clubblad vermeld, de rode draad van het onderwerp blijft ‘alles
wat leeft in en rond de vijver'. Het onderwerp is kleurrijk, op bepaalde mo-
menten mysterieus en daarbij wordt het zeer smaakvol gebracht door onze
gastspreker.
– 12 –
Jaargang 22
De natuur heeft verschillende elementen nodig om zijn werk te kunnen doen.
Ruwweg kan men deze elementen onderverdelen in een tweetal hoofdgroepen D 1 ste groep : de oerkrachten: water, aarde, lucht en vuur
Zonder water gaat een plantje, boom of wat dan ook dood.
Planten staan in aarde, deze levert de nodige voedingsstoffen en doet de
planten groeien.
Lucht bevat allerlei stoffen (gassen) die planten nodig hebben zoals bijv. kooldioxide en zuurstof.
Door middel van zonlicht (vuur) en met behulp van chlorophyl (blad-
groen) maken de planten van water en kooldioxide suiker.
De mens heeft uiteraard ook deze vier oerkrachten nodig.
Ze komen ook terug bijv. in de jaargetijden: − water werd verbonden met de winter; − aarde met de herfst; − lucht met de lente;
− vuur met de zomer. Deze vier oerkrachten zijn ook belangrijk geweest in de geschiedenis. Ze komen vaak terug in verhalen van verschillende volkeren.
Maar ook gebeurtenissen in de natuur (gebergtes, tsunami, het weer, enz.)
Deze onderwerpen zijn vroeger ook heel veel gebruikt in bijv. de geneeskunde, aardrijkskunde, sterrenkunde en astrologie, wiskunde, enz. D 2de groep : een periodiek systeem der elementen ( 1 18)
Ruwweg onder te verdelen in vijf reeksen: ä metalen: ijzer, koper, aluminium, magnesium, enz. ä niet-metalen: chloor, fosfor, zuurstof, waterstof, stikstof, enz. ä edelgassen: helium, neon, argon, enz. ä metalloïden (semi-metalen, halfgeleiders): silicium, boor, enz. ä lanthaniden en actiniden: cerium, uranium, plutonium, enz.
Dit was zo een beetje in een notendop hoe de natuur zijn werking doet.
Wie een beetje aandachtig gevolgd had zal wel gemerkt hebben dat we vanavond de plantentoer opgaan. december 2007
– 13 –
Maar wat de juiste inhoud daarvan is liet Gilbert over aan onze gastspreker.
En toen werd het mysterie eindelijk ont-
rafeld!
Niemand minder dan Paul Goddeeris was onze gastspreker en iedereen was uiteraard aangenaam verrast. Paul
ging
het
over
enkele
planten
hebben en meer bepaald over hoe deze door de eeuwen heen in de genees-
kunde, homeopathie, aardrijkskunde en
volksgebruiken en (bij)geloven toegepast werden. De eerste plant die aan de beurt kwam was: Kalmoes
Deze plant is familie van de aronskelk, maar dan zonder schutblad.
Aronskelk is zeer giftig, kalmoes is echter minder giftig. De Latijnse naam is:
F
Etymologie
Acorus calamus
, ‘acoron' komt van het Grieks: Dit Acorus woord is op zijn beurt afgeleid van ‘coreon' wat pupil betekent. Dit komt omdat dit kruid wel eens bij het behandelen van oogkwalen werd gebruikt.
kalamos
(Grieks): riet
kalama
(Sanskriet): riet, pen
calumet
(N. Amerika): vredespijp (uit riet)
calamari − calamarium pennendoos)
chalumeau
(Lat. : inkthoorn,
: voorloper van klarinet (riet)
– 14 –
Jaargang 22
F
De afkomst
Kalmoes is afkomstig uit Azië (Indië) en werd rond de 1 6de eeuw overge-
bracht naar West-Europa en dit vooral voor medische doeleinden.
Het merkwaardige is dat de plant bij ons infertiel (onvruchtbaar) is. In Noord-
Amerika ( ) is de plant fertiel (vruchtbaar) Acorus americanus
F
De geschiedenis
Vermeld in het oude Egypte als wortelolie en werd gebruikt in parfums. In hoever dit kruid toen medicinaal gebruikt werd is onduidelijk.
In het oude Oosten en Egypte werd kalmoes gebruikt als een potentie verho-
gend middel (afrodisiacum).
Staat ook in de bijbel vermeld: ‘Exodus hoofdstuk 30, 22−25 olie der heilige
zalving'. " Ver der s pr ak de HEER E t ot Mozes, ze ggen de:
Gij n u, n ee m u de voor n aa mst e s pecerij en, de zui verst e mi rr e, vijf h on der d si kk el s,
en s pecerij k an eel, h alf zoveel n a melij k t weeh on der d en vijfti g si kk el s, ook s pece-
rij k al mus, t weeh on der d en vijfti g si kk el s;
Ook k assi e, vijf h on der d, n aar den si kk el des h eili gdo ms, en oli e van olijf bo men
een hi n;
En maak daar van een oli e der h eili ge zal vi n g, een zalf, h eel ku nsti glij k ge maakt,
n aar apot h ek ers wer k; h et zal een oli e der h eili ge zal vi n g zij n. "
Rome: Dioscorides (40 – 90 AD): ‘De materia medica'
Sjamanen (Noord-Amerika) gebruikten het in allerlei medische toepassingen.
Op de volgende dia zagen we een bladzijde uit een boek van Rembert Dodoens: Cruydt-Boeck ( 1 644). Daar stond het volgende vermeld: Cal a mus gh e dr on ck en doet wat er mak en en de met s aet van Eppe gh es oden es goet t s e gh en di e dr oppel pi ss e
Di e s el ve wort el es all en den i n wen di gh e l e den der magh en/ l ever/ milt e en de der moe der e s eer goet i n all e mani er en gh e br uyckt en de i n gh en o men.
Cal mus ver weckt oock di e n at u erlij ck e cr an ck h eyt der vr ou wen van bi n n en i n gh e-
n o men/ van on der met een pess us gh es e dt / oft al s di e buyck daer me de gh est ooft wor dt.
Tot den ou den h oest en de di e borst e t e r uy men en di e t aye fl uy men doê t e rij pen di ent oock s eer wel des e wort el met h u eni ch / syzope / oft e s uyck er e . . .
december 2007
– 15 –
F
Natuurgeneeskunde
Kalmoes werkt maagversterkend en is dus aangewezen bij allerlei maagpro-
blemen, zoals maagzweren, maagzuur, gastritis, dyspepsie. Ook bij koliek, verslijming van het darmkanaal en flatulentie, indigestie en galstoornissen.
Infuus bij een slechte spijsvertering.
Bestaat ook als likeur ter ‘reinigen' van de darmen, of als gekonfijte en gedroogde wortelstok.
Het is nu nog steeds te krijgen in Nederland als een aperitief en werkt diges-
tief.
De etherisch olie die uit de wortels getrokken wordt heeft een zoete geur, maar bevat asaron. Deze olie wordt gebruikt in parfums
en likeuren. Ter illustratie werd ons een glaasje likeur aangebo-
den. Ikzelf vond het redelijk lekker, anderen daarentegen
waren er niet zo wild van. Asaron
Beta-asaron (ook gekend onder cis-asaron) is in grote hoeveelheden ingenomen kankerverwekkend.
Sommige bronnen vermelden dat asaron door het lichaam
kan omgezet worden tot TMA-2 (2, 4, 5-trimethoxyamfetamine). Wat er ook van waar is, feit is dat asaron de basisstof is
waaruit men vrij eenvoudig de synthetische drug TMA-2 kan aanmaken.
Asaron is aanwezig in Europese en Aziatische stammen ( ), maar A. calamus ontbreekt in de Noord-Amerikaanse en Siberische stammen ( ). A. americanus De meeste medicinale preparaten zijn gezuiverd van asaron. Let op voor de etherische oliën op basis van kalmoes, deze kunnen nog asaron bevatten.
De Amerikaanse wetgeving is daar zeer streng over. Het is daar verboden en de verkoop is strafbaar, in Europa is dit niet het geval.
F
Mythologie en symboliek
In Japan is het een symbool voor dapperheid van de samoerai (zwaardvor-
mige bladeren).
De mythe van Kalamos en Karpos was het symbool voor mannenliefde in het oude Griekenland
– 16 –
Jaargang 22
Aponogeton distachyos
of Kaapse waterlelie
Oorsprong: Zuid-Afrika (Kaapprovincie), verwilderd in Frankrijk, . . . ‘ Dit i s ' n wat er kr ui, i n h ee ms aan di e Kaap, wat r ee ds i n di e s e wenti en de eeu deur
F
di e San ( Abori gi n al s) as voe ds el br on ben ut i s. '
F
Etymologie
F
Toepassingen
: het is onduidelijk van waar de naam komt Aponogeton : twee-arig (de stand van de bloemen) distachyos De bloemen ruiken naar vanille en amandelen. De wortelknollen zijn interes-
sant. Deze hebben geen medicinale toepassing, maar worden wel veelvuldig
toegepast in de Zouloukeuken.
De bloemen (waterblommetjies in het Zuid-Afrikaans) worden gebruikt als
bindmiddel in stoofpotten, voor het aromatiseren van vleesgerechten, in koude voorgerechten en salades bij fruit en ijs. De jonge scheuten worden ge-
bruikt als Kaapse asperges. De wortelknollen bevatten veel zetmeel. Rece pt Wat er bl o mmetji e bre di e ( 6 pers onen)
1 k g s ch aap (l en den, s ch ou der of s ch enk el), i n bl okj es ges n e den 2 s oe pl e pel s oli e
1 s oe pl e pel bot er
1 k offi el e pel gekr ui d zout ( of zout, ge mal en z wart e pe per en wat s ui k er) 2 geh akt e aj ui n en
k wart lit er ki ppen bouill on of witt e wij n of wat er
1 s oe pl e pel azij n ( of citr oens ap of h an dvol zurk el) 3 t eentj es geh akt k n ofl ook
s n uifj e chili poe der of c ayen n e pe per 500 g wat er bl o m metji es
2 aar dappel en, i n s chijfj es ges n e den 2 s oe pl e pel s wij n azij n
Het vl ees br ui n en i n gr ot e br aadpan. Na br ui n en h et vl ees uit de pan ver wij der en en op
s maak br en gen met zout, pe per en s ui k er.
S aut eer de aj ui n en i n dezelf de br aadpan. Voe g bouill on, azij n, l ook en chili t oe.
december 2007
– 17 –
Br en g h et geh eel aan de k ook.
L e g h et vl ees t er u g i n de br aadpan en l aat h et l an gzaa m s u dder en t ot h et vl ees bij n a gaar i s.
Voe g de wat er bl o m metji es, de aar dappel en en de wij n azij n t oe.
L aat s u dder en t ot de gr oent en gaar zij n.
Op s maak br en gen; versi er met pet ers eli e. Opdi en en met rij st.
Heel wat vari ant en zij n mogelij k.
S mak elij k!
Sagittaria sagittifolia
F
of pijlkruid
Geschiedenis
Pijlkruid werd al in 1 644 beschreven in het boek van Dodoens als Serpents-
tonghen.
Aer d, kr acht en de wer cki n gh e. Wat kr acht en de gh e br uyck des e cr uyden mogh en
h e bben, i s ons t ot n och t oe on bek en d. F
Etymologie
: (Lat.) betekend pijl Sagitta : (Lat.) blad Folia De plant stamt uit Europa en Azië en is familie van de waterweegbree (alismataceae). Ze werd ingevoerd in de VS. F
Natuurgeneeskunde
Het is een diureticum (in de volksmond een pis-
pil). Het is goed tegen scheurbuik, bevat vita-
mine C (ascorbinezuur). In de knolletjes vind
men tot 17 mg ascorbinezuur/ 1 00 g. Verse aard-
appelen bevatten 30 mg/ 1 00 g, maar na negen
maanden bewaren zakt dit tot nog slechts 9 mg.
In China worden de bladeren gebruikt als remedie
tegen diverse huidziekten en de knollen dienen om miskramen op te wekken (abortusmiddel).
– 18 –
Jaargang 22
Medicinaal gebruik bij Noord-Amerikaanse indianen: de Chippewa gebruiken het bij indigestie (knollen); de Navajo bij hoofdpijn;
de Seminole voor het behandelen van bijtwonden door alligators! Als je het al overleeft tenminste . . .;
de Algonquin bij tuberculose (knollen);
de Cherokee bij koortsige baby's (infusie van bladeren); de Irokezen bij obstipatie, rheumatisme (infusie);
de Potawatomi bij wonden, zweren (papje van knollen);
de Thompsonindianen (Nlaka'pamux) als liefdesdrank, en bij hekserij; de Cheyenne bij paarden: urinaire problemen (gedroogd loof).
De plant is niet inheems in Amerika! Pas na de kolonisatie werd deze plant in-
gevoerd en zoals het meestal gaat met geïmporteerde planten/dieren is ze be-
ginnen woekeren. Tegenwoordig wordt deze plant beschouwd als zijnde een pest.
F
Gebruik in de keuken
De bladeren en scheuten kan men koken, deze smaken wel bitter. De knollen zijn interessanter, deze worden duck potato, swan potato of Indian potato ge-
noemd.
Bij de indianen, in China en Japan worden ze met Nieuwjaar gegeten.
Ze kunnen gekookt, gedroogd en gemalen worden. Het meel bevat 75 procent zetmeel en het is een bron van vitamine C. De knollen zijn zo lekker dat ze door muskusratten,
bevers en eenden gegeten
worden.
De
indianen
plunderden de nesten van muskusratten om de voor-
raad knollen die de ratten aangelegd hebben te recu-
pereren.
Ze
gebruiken
ook knolletjes aan een
haak van een vislijn om eenden te vangen.
december 2007
– 19 –
F
De oogst
Vroeger moesten de indianenvrouwen de knollen oogsten in het koude water van de Canadese meren. Ze maakten met hun tenen de knollen los die dan boven kwamen te drijven zodat ze geoogst konden worden. Het grote risico
was natuurlijk onderkoeling en er zijn dan ook veel vrouwen daardoor gestor-
ven. Iemand die dit goed kon, kon ongeveer een kilo per uur oogsten. Tegenwoordig wordt het nog maar zelden gedaan. Potentilla palustris
Poten tilla
(syn.
Co maru m palustre
) of wateraardbei
: is de verkleinvorm van ‘potens' (krachtig): ‘het krachtig plantje'
(Gr.): aardbei Comarum (Lat.): van het moeras Palustris
Het is een roosachtige (rosaceae) en heeft een kruipende houterige wortel-
stok. Deze plant is sterk verwant aan de aardbei. De hybriden van deze plant
zijn steriel. Deze plant staat op de Nederlandse Rode Lijst (planten) als alge-
meen voorkomend maar sterk afgenomen. In de Rode Lijst van Vlaanderen
en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest staat de wateraarbei als ‘momenteel
niet bedriegd' vermeld.
De larven van de rozensnuitkever ( ) leven alleen op Phytobius comari P. palusen (kattenstaart). tris Lythrum salicaria F
Keuken en medicinaal
De bladeren kunnen gebruikt worden voor thee. De wortelstok bezit astrin-
gente stoffen (samentrekkende). Een afkooksel wordt gebruikt bij diarree en maagkrampen, werkt bloedstelpend bij wonden en verzacht tandpijn.
De plant werd al besproken in teksten of boeken van volgende personen:
Theophrastos (37 1 – 287 BC) ‘Historia plantarum' (BC = voor Christus) Dioscorides (40 – 90 AD) ‘De materia medica' (AD = na Christus)
Nicholas Culpepper ( 1 6 1 6 – 1 654) ‘The Complete Herbal' ( 1 653) F
Medicinaal
De Griekse plantkundige, Theophrastos, was een student van Aristoteles. Hij
zou de eerste zijn die deze plant beschreven heeft. Van zijn vele geschriften zijn er slechts enkele exemplaren of fragmenten bewaard gebleven.
– 20 –
Jaargang 22
Nicholas Culpepper was een zeer goede arts en een astroloog. Hij verweefde de geneeskunde met de astrologie op een heel merkwaardige manier.
Hij maakte hele interessante theorieën over hoe de planeten de eigenschappen van de kruiden beheersen.
Bij tandpijn raadde hij aan om de
wortels van wateraardbei te gebruiken.
Hij was ook de eerste die zijn boeken
in het Engels schreef. Hij had een hekel aan boeken die in het Latijn geschreven waren. Zijn wens was dat ie-
dereen zijn boeken kon lezen zodat ze die andere doktoren niet meer nodig
hadden waar ze toch niets van begrepen.
Hij heeft ook opmerkelijke uitspraken gedaan zoals: " Ni e man d ver di ent h et o m t e ver h on ger en o m een on bek waa m dokt er t e bet al en. "
" Er zij n dri e s oort en mens en di e de an der e mens en zi ek mak en; pri est ers, dokt ers en advoc at en.
De pri est ers mak en de mens en zi ek al s h et over h u n zi el gaat.
De dokt ers mak en de mens en zi ek al s h et gaat over h u n li ch aa m.
De advoc at en mak en de mens en zi ek al s h et gaat over h u n gel d" .
Hij was natuurlijk niet graag gezien door zijn collega's dokters en edele lieden. Dioscorides, was in feite de eerste apotheker. Hij
heeft een enorm dik boek geschreven over alle mo-
gelijke planten waarvoor ze konden worden gebruikt. Dat boek bestaat nog gedeeltelijk.
Hij raadt aan om van drie bladeren een thee te
maken en drie dagen te gebruiken. Wanneer het
niet werkt na vier dagen, raadt hij aan om opnieuw
thee te maken van vier bladeren met drie spinnen erin. Waar ze het vandaan haalden mag God we-
ten.
L atij ns e ver si e gepu bl i c eer d i n Ven eti ë i n 1 5 3 8
december 2007
– 21 –
F
Natuurgeneeskunde
In de homeopathie wordt
nog steeds gebruikt. Poten tilla De wortelstok is heel rijk aan looistoffen (>20% tannine). Werd vooral ge-
bruikt om leder en visnetten te looien.
De wortelstok en bloemen bevatten een rode kleurstof die gebruikt werd om
wol te verven. In Nederland probeert men dit tegenwoordig terug in gebruik te nemen.
Ponte deria cordata F
of snoekkruid (moerashyacint)
Benaming
‘ ' is genoemd naar Italiaanse botanicus Guillo Pontedera (professor Pon tederia Botanica Padua 1 6 8 8− 1757). Pontedera zelf is een Italiaanse stadje gelegen aan de samen-
loop van de rivier Era in de
Arno (Toscanië).
De plant werd genoemd naar de brug die over de Era ligt.
‘ ' komt van ‘cor, cordis' Cordata (L.) wat hart betekend (blad-
vorm)
De plant komt van origine uit
Er bestaat ook nog de
vormig blad. F
Noord-Amerika.
Pon tederia lanceolata
. Deze heeft een meer lancet-
Keuken en medicinaal
De jonge bladeren kunnen in salades verwerkt worden.
De voedzame zaden zijn rijk aan zetmeel. Deze kunnen rauw, gedroogd of ge-
roosterd worden gegeten.
Er zijn geen medicinale toepassingen bekend.
Nog een merkwaardig feit is dat in Amerika er twee bijen zijn, de
apicata
en
Dufourea novaeangliae
– 22 –
. Deze foerageren enkel op
Melissodes . Pon tederia
Jaargang 22
Dan n y en Gu dr u n Desca mps - Bekaert Ver koop bl oe men, pl ant en en d ecor ati e Ver h u ur pl ant en en r od e l op er s
Hu wel i j ks- en b egr af eni sarr an g e ment en Th an at opr axi e
Door ni kse wij k 1 95 - 8500 Kortri j k Tel . : 056 20 32 70 - 056 20 53 40
e- mai l : i nf o @d escapl ant. co m - www. d escapl ant. co m
El ektri ci t ei t - s ani t ai r - mets el wer k en Do mi ni qu e Cal l ens
Nor man di estr a at 1 52 05 6/ 42 52 45
-
8 5 6 0 Wevel g e m 0474/ 22 11 1 5
B eki j k ook on ze we bsi t e: www. d o mi ni qu e- c al l ens. be
OPTIEK PIETERS
Gediplomeerde opticiens K. Elisabethlaan 60 8500 Kortrijk 056/3 5. 3 9. 96
Cor al Worl d i s ges peci al i s eer d i n " Ri fa quari sti ek"
J onge kor al en aa n s y mpathi eke pri j zen.
K wal i tei ts pr oducten. ( Geen ver koop va n vi ss en. )
i s geen kl assi eke wi nkel . We zi j n er voor u na afs pr a ak.
Br en g ons een bez oek en ma ak ken ni s met ons ei gen a quari u m en tec h ni ek. Fr ed dy De Gen dt Wil genstr a at 9 9 3 40 L ede tel . na 1 9. 00 u. : 05 3 80 2 8 9 8
www. c or al worl d. be
www. c or al worl d. eu
htt p: //fr ed dy. z ee water f or u m. or g/
Lythru m salicaria
F
Etymologie
Lythrum
− kattenstaart
: (Gr.) lythron komt van bloedkoek, stolsel
: (L.) salix: blad lijkt op een wilgenblad
salicaria Het oorspronkelijk leefgebied van deze plant situeert zich in Europa en Azië.
Het is een enorm woekerende plant. Een plant produceert 2 à 3 miljoen zaden
per jaar!
Kattenstaart is wel zeer interessant voor de imkers want het is een excellente
nectarproducent. F
Medicinaal
Ze bevat veel tannine (astringent), alsook salicarin dat antimicrobieel werkt en werkzaam is tegen diarree.
Deze plant werd beschreven door Plinius Maior ( ˚ 23 – †79) in zijn boek ‘Na-
turalis Historia' (77). Hij heeft de eerste encyclopedie gemaakt over planten.
Inwendig werd deze plant verder nog gebruikt tegen darmaandoeningen, ontstekingen van de dikke darm, . . .
Uitwendig gebruik: huidziekten: eczema, huidontstekingen, . . .
Vrouwenziekten: menstruatiestoornissen, vaginitis, . . . Oogziekten: conjunctivitis, . . .
F
Homeopathie – natuurgeneeskunde
Hier wordt de plant wel voor heel uiteenlo-
pende ziekten of ongemakken gebruikt waarbij soms voor totaal tegengestelde doeleinden.
Als antioxidant en als middel om de choles-
terol te bestrijden. Het wordt ook gebruikt tegen menstruatieproblemen en als detoxifierend middel (lever- en nierondersteunend).
Verder voor het verbeteren van de lymfatische
circulatie, het behandelen van zonnebrand (lokaal), als astringent, tegen schaafwonden,
zweren en eczeem . . . Deze plant kan ook ge-
bruikt worden bij problemen met de slijm-
vliezen (mond, darm, . . .). Het is ook een intes-
december 2007
– 23 –
tinaal desinfectant (voedselvergiftiging, diarree, . . .). Constipatie, leverpathologie, koorts, droge keel, mond- en keelontsteking, oogziekten, speen en spataderen kunnen eveneens verholpen worden met dit middel.
Kortom een eindeloze lijst dus . . . F
Kattenstaartpest in de VS
De plant heeft enorm gewoekerd en was een probleem voor de landbouw.
Veel velden en akkers werden totaal overwoekerd. Het is zelfs verboden om de plant te houden.
Eerst werd de plant met de hand uitgetrokken wat een onbegonnen werk was.
Toen werd er gewerkt met herbicide (glyphosate) die selectief te werk ging.
Nou ja wat heet selectief? Alle andere planten met uitzondering van de sojaplant werden eveneens vernietigd, dus zo selectief was dit onkruidbestrijdingsmiddel hoegenaamd niet.
Ten einde raad zijn ze naar Europa komen kijken want hier is er van een over-
woekering geen sprake. Bleek dat een viertal kevertjes allen deze plant aanvallen.
De larve van
valt de wortels aan. Hylobius transversovittatus en vallen de bladeren aan, terwijl Galerucella calmariensis Galerucella pusilla de bloemen aanvalt. Nanophyes marmoratus Door deze vier te combineren werd de plant onder controle gehouden en dit met duidelijk resultaat.
M enyanthes trifoliata
, waterdrieblad
Behoort tot de watergentiaanfamilie ( menyanthaceae) F
Etymologie
De betekenis van de geslachtsnaam is niet echt duidelijk. Het zou afgeleid
kunnen zijn van ‘ ' wat ‘maan' betekent en ‘ ' wat kan vertaald mene an thos worden als ‘bloem' (maanbloem), maar het kan ook afgeleid zijn van ‘ ' minyos wat staat voor ‘klein, mini' en ‘ ', dus ‘kleine bloem'. an thos ' komt van de drie bladeren. ‘trifoliata De plant is inheems op het noordelijke halfrond. De plant kan zich ook enorm uitbreiden.
– 24 –
Jaargang 22
F
Gebruik
De plant bevat veel bitterstoffen (menyanthine en meliatine). In de Scandina-
vische landen worden de bladeren soms ter vervanging van hoppe aan het bier toegevoegd.
Bladeren werden als kruidige tabak gebruikt.
Wordt ook gebruikt als tonicum, kalmeermiddel en purgeermiddel, in de volksmond beter gekend als ‘schijtbladeren'.
F
Natuurgeneeskunde
Omdat deze plant rijk is aan vitamine C is het een
goed middel tegen scheurbuik. In Duitsland
wordt deze plant daarom soms Scharbocks-Klee genoemd, dit houdt verband met scorbutus (scheurbuik).
Rheumatisme, osteo-arthritis en rheumatoide ar-
thritis kunnen behandeld worden met deze plant.
Verder heeft het diuretische eigenschappen en werkt het koortswerend.
F
Homeopathie
Wordt in de homeopathie aangeraden voor een eindeloze reeks van kwalen!
De handel in kruidenthee en medicijnen bedreigt sommige planten (waar-
onder ) met uitsterven. Het WWF waarschuwt zelf daarvoor. Er Menyan thes zijn heel veel homepathische middelen waar waterdrieblad in verwerkt is. De in België vrij zeldzaam voorkomende
pijlstaartvlinder (avondrood) Deilephila elpenor voedt zich onder andere met deze plant. Met de dia van deze prachtige vlinder sloot Paul
zijn voordracht af.
Uit naam van alle aanwezigen bedankt Gilbert de spreker en onderstreepte nog-
maals het in tensieve speurwerk die nodig was ter voorbereiding van deze wel
zeer geslaagde voordrach t.
december 2007
– 25 –
In de intro was er sprake dat het onderwerp smaakvol naar voor zou gebracht worden, Paul nam de
daad bij het woord en trak-
teerde ons allen met een kal-
moeslikeur.
We hopen heel zeker op een vervolg-
verhaal. Achter de coulissen zijn er al
afspraken gemaakt met Paul om er een vervolg aan te breien.
En zoals altijd hebben we er weer heel wat van op gestoken van deze heel inte-
ressante voorstelling. De afwezigen waren hier zeker helemaal fout. Bedankt Paul.
Verder wenst de vijverwerkgroep iedereen nog een goed eindejaar en een leuk en
gezond Nieuwjaar.
Het l ac hhoe kj e
E en echt p a ar br en gt h u n vak anti e d oor i n J er u zal e m. Pl ot s st erft de vr ou w. De be gr af eni s on der n e mer ze gt t e gen de man. Voor 5 000 d ol l ar ku n n en we
h et l ij k tr ansf er er en n a ar u w woon pl a at s. Da ar ent e gen ku n n en we voor 1 5 0 d ol l ar u w echt gen ot e hi er be gr aven i n J er u zal e m, en di t i n h eil i ge gr on d. De man den kt even n a en ze gt. Tr ansf er eer ze ma ar n a ar h ui s. B ent U zek er ? vr a a gt de be gr af eni s on der n e mer. U geeft 5 000 d ol l ar ui t t er wijl
U 4 8 5 0 d ol l ar ku nt bes p ar en en j e echt gen ot e be gr aven wor dt i n h eil i ge
gr on d.
L ui st er ze gt de man. J ar en gel eden wer d hi er i e man d be gr aven en dri e d a gen
l at er i s hij verr ezen. I k wil di t ri si c o ni et n e men.
– 26 –
Jaargang 22
Mari o Woll eghe m F F F
Vijve rs i n po lyeste r m et g l asveze l
Kl e i n h an d e l aq u ari u m- e n vijve rm ate ri aal H o ut voo r i n d e tu i n : tu i n h u i ze n carpo rts
h o ute n afsl u iti n g e n h o ute n te rrasse n
Pe l i kaan straat 1
e-m ai l : m ari o-wo l l eg h e m@tiscal i . be
8 8 3 0 H oog l ed e
we b p ag i n a: www. m ari o-tu i n d eco rati e . be
te l . : 0 5 1 24 0 6 73 fax: 0 5 1 2 1 1 1 24
g sm : 0 4 9 5 42 1 1 5 3
AQU ARI U M POI SSON D® OR 12, rue Jul es Van Th i egem, 7730 Estai npui s TEL. 05 6/84. 68. 62 - FAX. 05 6/33. 62. 49
Een der grootste gespeci al i seerde ô aquari umzaken van Europa Opgepast: ni euw adres 12, rue Jul es Van Th i egem, 7730 Estai n pui s
Open: Dinsdag - vrijdag: 1 4: 00 tot 1 9: 00 uur Zaterdag: Zondag:
1 0: 00 − 1 2: 00/1 4: 00 − 1 9: 00 1 0: 00 − 1 3: 00
Gesloten op maandag.
Dit is wel het laatste clubblad dat je ontvangt indien je niet vóór 20 december 2007 je lidgeld voor 2008 hebt overgemaakt op onze rekening 979-6236362-43 . Om kosten te besparen sturen we geen herinneringen of aangetekende brieven . . . alleen zo kunnen we rond komen met 22 euro lidgeld per jaar! Ook wij zijn spaarzaam . . . en geniet er van! Het bestuur Opl ossi ng s udoku 2 5 2
9
8
1
6
7
4
3
2
9
1
5
8
7
1
6
9
2
4
8
3
6
8
1
7
4
1
3
3
4 6
3
6 5
7
9
4
7
2
8
7
1
4
5
3
2
9
4
9
6
8
3
1
9
6
2
2
4
5
5 7
1
8
9
6
3
5 8
7
5
6
2
3
9
5
7
8
2
4
1
Het enige wat pijn doet bij Aquatropica is het jaarlijks lidgeld, zeg maar uw bijdrage
voor de werking van onze vereniging. Het is meer dan vijf jaar geleden dat het lidgeld nog eens was aangepast. Onnodig te vertellen dat ook wij er niet onderuit konden. Een
serieuze stijging van de posttarieven is de grote boosdoener. Een kleine verhoging van
twee euro is dan ook noodzakelijk.
Voor 22 euro krijg je heel wat terug!
1 . Deelname aan alle activiteiten ingericht door Aquatropica. Dat begint met een heel speciale nieuwjaarsreceptie! Dit jaar, of beter gezegd volgend jaar op zaterdag 26
januari 2008 wordt elk lid van de club uitgenodigd op een heel speciale locatie . . . een kasteel (zie blz. 29).
2. Mogelijkheid om je te abonneren op ‘Aquariumwereld' aan sterk verminderde prijs (zie tabel op blz. 1 ).
3 . Kortingen op speciale activiteiten zoals uitstappen en de jaarlijkse barbecue. Die kortingen zorgen ervoor dat het een heel sociale en familiale traditie is en blijft.
4. En gratis drankje op de maandelijkse bijeenkomsten, wanneer er geen dure spreker moet betaald worden.
5 . Elke maand een vergadering waarin informatie over onze hobby centraal staat.
Hiervoor zorgen vijf coördinatoren uit het zoetwater-, zeewater- en vijvergebeuren. Maar ook tijd en ruimte om vrienden te ontmoeten en hobbyafspraken te maken.
6 . Speciaal voor de vijverliefhebbers zijn er nog drie seizoensgebonden speciale vijververgaderingen extra, waarin iedereen ook welkom is.
Wie een abonnement neemt op ‘Aquariumwereld' is tevens lid van de BBAT (Belgische Bond voor Aquarium- en Terrarium-
houders) en heeft onder andere de moge-
lijkheid zich voordelig te abonneren op
buitenlandse tijdschriften.
Hoeveel bedraagt mijn lidgeld? F
F
Lid met maandelijks contactblad: € 22 . 00
Lid + ‘Aquariumwereld' = 22 + 17 – 7 (korting) = € 32 . 00
december 2007
– 27 –
Wanneer en hoe betalen?
Betaal bij voorkeur per overschrijving (zie bijgevoegd formulier).
Aquatropica's rekeningnummer: 979 – 623 63 62 – 43
Betaal uiterlijk op 10 december, zeker wanneer je ‘Aquariumwereld' wenst, zo heb je geen onderbreking in je abonnement.
En Het Zeeaquarium? Wie HET ZEEAQUARIUM in 2008 wenst te verlengen zal door ons een afzonderlijk schrijven ontvangen van zodra ook wij geïnformeerd zijn over de afdracht naar de uit-
geverij SAT.
Wie voor het eerst een abonnement wenst via Aquatropica, gelieve dit te melden aan de secretaris.
Mijn lidgeld recupereren . . . Het verhaal van een Hollander die kan rekenen en tellen . . . Hij wordt lid van Aquatriopica en betaalt 22 euro. Hij komt naar elke vergadering op
de laatste vrijdag van de maand en krijgt dan minstens 5 gratische consummaties ( 5 x 1 , 50 = 7, 50). Op de nieuwjaarsreceptie is
hij altijd aanwezig en hierdoor spaart hij op de inschrijving ook 3 euro.
Op de barbecue is de inbreng van de kas van Aquatro-
pica 5 euro en natuurlijk gaat de man mee op de
jaarlijkse clubreis. De clubkas legt ook hier minstens 5 euro bij . We zijn al aan 20, 50 euro.
Hij is dus voor 1 , 50 lid van Aquatropica en
krijgt hiervoor 1 1 boekjes waarop de club een postzegel van 40 cent moet plakken per
maand . . .
De brave man wint dus 4, 40 - 1 , 50 = + 2, 90 euro.
Als dat geen toffe vent is, want hij komt naar elke vergadering! ! Moraal van het verhaal : Verdien je lidgeld helemaal terug . . . het kan! ! Het bestuur
– 28 –
Jaargang 22
Nieu wj aarsreceptie 2008
Gr aag u w aandac ht voor j anuari 2008 Wie al een tijdje meedraait met Aquatropica weet dat we een nieuw werkjaar starten met een algemene vergadering eind januari. Dat is en dat blijft zo maar . . .
Deze keer doen we dat op z at er dag 26 j an u ari 2008
Noteer alvast in je nieuwe agenda deze dag met een stip want er is iets speciaals!
We nodigen je uit met je partner om 1 9 uur in een kasteel . . .
Neen voor één keer niet in ons lokaal ‘De Klokke'. Onze voor-
zitter had zo graag eens zijn nieuwjaarsbrief voorgelezen in een
Nieu wj aarsreceptie 2008
feestelijke omgeving en dat zal er dus niet aan ontbreken!
Een echt kasteel en voor wie twijfelt, het is een echte château
met water er rond, parket op de vloer, hoge plafonds, oude lus-
ters en traditionele spoken!
Voor de grote kurieuzeneuzen . . . Het kasteel is gebouwd op de plaats waar vroeger een oude pas-
torie stond. De familie Lagae bezat er in de 1 9de eeuw een En-
gelse tuin. Er was ook een kleine Franse tuin naast het kasteel maar die is nu parkeerterrein geworden. Als je dus komt zal je
uw auto dichtbij kunnen parkeren.
december 2007
– 29 –
Nieu wj aarsreceptie 2008
In 1 895 werd het landgoed verkocht aan de familie Goethals die
het huis met een paar verdiepingen uitbreidde tot wat het nu is: een kasteel.
In 1 9 65 kocht de gemeente het domein en richtte het kasteel in als gemeentehuis. In de koetshuizen, waarvan de hoge toegangs-
poort nog herinnert aan de tijd dat de koetsiers paard en kar in de koetshuizen loodsten, werd onder meer een Streuvelsbiblio-
theek ondergebracht.
In het park van het kasteel, 3 ha groot, staat het in 1 97 1 opge-
richte Streuvelsmonument van Jan Vandekerckhove.
Voor de vijverliefhebbers is er ook iets te zien: enkele zeldzame moerascipressen, twee beeldhouwwerken van Luc Decroubele
Nieu wj aarsreceptie 2008
en aan de koetshuizen staat een reliëf van Paul Van Rafelghem.
Zowel kasteel als park zijn in 2004 beschermd erfgoed geworden.
Echte hedendaagse details en een uitnodiging kan je lezen in ons volgende clubblad. Hou dus ons januarinummer maar in de
gaten en vergeet je lidgeld niet tijdig te betalen anders ontvang je dat niet meer!
Een detail wil ik jullie nog meegeven : We vragen een bescheiden bijdrage van 8 euro/persoon (kinderen: 4 euro). Vrienden en
kennissen betalen de volle pot van 15 euro/persoon.
Voorafbetalen is vereist. Dit kan gebeuren via overschrijving op
rekening 979-6236362-43.
– 30 –
Jaargang 22
AL GE ME NE LE DE NVE R GADE RI N G Opgepast: 21 dec e mber 2007
Met deze decembervergadering zijn we weeral bij onze laatste bijeen-
komst van dit werkjaar aanbeland. Traditiegetrouw proberen we het
jaar in schoonheid te beëindigen met een spreker van formaat. Dit jaar doen we het niet anders.
Verleden jaar hebben we elkaar gemist op de internetautostrade waardoor we op een vrijdagavondvergadering hebben moeten improviseren.
Dit jaar hebben we alles onder vier ogen geregeld.
Vrijdagavond komt niemand minder dan Romain Van Lyssebettens naar ons clublokaal! ! ! !
Het onderwerp: GEWOON AANWEZIG ZIJN! ! !
Rasechte aquariaan met een strops (lees Gents) accent! ! Allen aanwezig in De Klokke op 21 december 2007 Krist Hugelier
december 2007
– 31 –
Jaargang 22 – december 2007 Colofon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 Editoriaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Etroplus maculatus
............................................................................................ 3
Zeovit . . . wat is dat en wat weten we ervan? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Verslag bijeenkomst zeewater, vrijdag 26 oktober Sudoku, iets nieuws . . . een nieuwe uitdaging of een nieuw aquarium? . . . . 10 Deel 2 Zomaar aangeboden door de natuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 2 Verslag vijverbijeenkomst, vrijdag 9 november Lidgeld in 2008 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 Nieuwjaarsreceptie 2008 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 Uitnodiging Nieuwjaarsreceptie, zaterdag 26 januari 2008 Algemene ledenvergadering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 1 Uitnodiging algemene bijeenkomst, vrijdag 2 1 december Index . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
– 32 –
Jaargang 22
Bij J CS vi ndt u all es voor u w koi en t ui nvij ver Onze s peci al i t ei t i s:
7 ei gen i mp ort en s el ecti e van J a p ans e k oi 7fil t er s yst e men en p o mp gr oepen Ni eu w: i s on ze p ol yest er af del i n g.
Hi er vi n dt j e al l es van p ol yest er.
Voor meer i nf o bezoek on ze web p a gi n a
htt p: //www.j cs k oi . be
Ni eu wstr a at 3 7
8 5 3 0 Har el bek e
Tel . : 05 6 70 1 0 43
TON Y D E CL E R CK AL L E VE R ZE KE R I N GE N D am kaai 6 b u s 2 8500 Kortri jk 056− 24. 38. 38 Fax: 056− 24. 38. 30
De speci al ist i n d e stree k voo r
TRO P I S C H E AQ UAR IA & WATE R P LANTE N S l u iti n g sd ag : d i n sd ag
N O O R DST RAAT 2 7, 8 5 0 0 KO RTR IJ K te l : 0 5 6-3 6 . 0 9 . 9 5 http ://www. aq u ari u m ce nte r. be i nfo@aq u ari u m ce nte r. be
