'Over een andere boeg in Duitsland'

'Over een andere boeg in Duitsland'

200­5 2

OCAP: CO2 naar tuinders Projectparels in Berlijn en Dresden 'Werken in de wolken'

De A50 als 'springplank' > Dodewaard op slot > Leven à la Carte

NetWerk magazine

in dit nummer: ‘Groen gasproject’ kent alleen maar winnaars | 4

De nieuwe parel van Dresden

 18

VolkerWessels investeert samen met Hoek Loos in CO2.

Het woonconcept Leven à la Carte

| 7

Een oase in het hart van Berlijn

| 8

Bouwen in Duitsland

| 10

Nieuws

| 12

Bedrijf in beeld: Reinaerdt Deuren

| 14

‘Geen gewoon klusje’

| 16

De nieuwe parel van Dresden

| 18

Comfortabel wonen met een gevoel van zekerheid. Niets is te gek bij Planoform. Groen en rust zijn te vinden bij het project Hofjäger Palais en in Blankefelde.

Reggeborgh en Duitse bedrijven bundelen krachten.

De deur is alles behalve een saai standaardproduct. Van Hattum en Blankevoort boort de langste stadstunnel van Nederland in Den Haag.

Trapp Berlijn werkt in het kloppende hart van de stad.

‘Mensen en activiteiten staan op de voorgrond’ | 20 Gesprek met Ton Beekman: nieuw lid van de Raad van Bestuur van VolkerWessels

Nieuws

| 22

Kerncentrale Dodewaard veertig jaar op slot

| 23

‘Altijd denken in prefab’

| 24

De A50 als ‘springplank’

| 26

HOMIJ, Visser & Smit Hanab en Visser & Smit Bouw werkten in en buiten de donkere ruimtes van Dodewaard. Project van De Groot Vroomshoop blinkt uit in grootte, verblijfplaatsen en tempo. Het grootste project dat KWS Noord-Brabant/Limburg ooit met louter concernpartners uitvoerde.

Beroep in beeld: antennebouwer | 28 Rinus van Loenen (VW Netwerk Bouw) ‘Werken in de wolken‘.

Hoog, slank en beeldbepalend

| 30

Nieuwe Goudse glorie

| 32

Nieuws

| 34

Een 80 meter hoge woontoren opgetrokken uit prefab betonelementen in Terneuzen.

Kondor Wessels Projecten (KWP), IBB Kondor en KWS geven Gouda nieuwe ‘goudkust‘.





 

NetWerk magazine

Stoken als het hartje zomer is. Dat klinkt tegenstrijdig, maar voor tuinders is het de normaalste zaak van de wereld. De CO2 die vrijkomt bij de verbranding van aardgas wordt gebruikt om de groei van gewassen te stimuleren. Voor een deel van de tuinders is het einde van deze weinig efficiënte ‘zomerstook’ in zicht. Werkmaatschappij Visser & Smit Hanab legt een uitgebreid leidingnetwerk aan dat sinds medio augustus CO2 van de

‘Groen gasproject’ kent alleen maar winnaars VolkerWessels investeert samen met Hoek Loos in CO2

raffinaderij van Shell in Pernis ‘thuisbezorgt’ bij de tuinders in het Westland en de zogenaamde B-driehoek.

Een half jaar: meer tijd was Visser & Smit Hanab niet gegund om de volledige ‘CO2-infrastructuur’ aan te leggen. Een uitdagende taak omdat de afstanden van ‘de kraan’ in Pernis naar de eindstations in het Westland en het glastuinbouwgebied tussen Berkel en Rodenrijs, Bergschenhoek en Bleiswijk kunnen oplopen tot enkele tientallen kilometers. Het verleden biedt ruggesteun. De hoofdader van het tracé bestond namelijk al. De oude NPM-leiding die tussen 1965 en 1982 ruwe olie transporteerde vanuit de Botlek naar de Amsterdamse Westhaven heeft ruim twee decennia op een nieuwe eigenaar gewacht.

De pijp van Joop Die nieuwe eigenaar heet OCAP. Deze joint-venture van VolkerWessels en gassenspecialist Hoek Loos nam ‘de pijp van Joop’ over van de gemeente Amsterdam en de Nederlandse Staat. De NPM-leiding dankt zijn bijnaam aan voormalig PvdA-voorman Joop den Uyl die als minister van Economische Zaken groen licht gaf voor de aanleg. Het modificeren van de leiding die door de jaren heen door Gasunie ‘in conditie is gehouden’, behoorde integraal tot de opdracht van Visser & Smit Hanab. Het takenpakket bestond verder uit de realisatie van drie reduceerstations en het ontwerp en de aanleg van

het leidingen­­net van en naar de NPM-leiding, kassen en raffinaderij. Het totale gebied dat op het CO2-netwerk is aan­gesloten omvat 1300 hectare. Vanwege de grillige vraag van tuinders en de voortdurende aanvoer vanuit de Botlek is er een buffercapaciteit voor tijdelijke opslag gerealiseerd. Die buffercapaciteit is bedoeld voor opslag in de nacht en levering overdag. OCAP verwacht 300.000 ton per jaar (160 ton per uur) te leveren. Het aanbod is groter, maar de CO2 die in de winter wordt geproduceerd kan niet of nauwelijks gebruikt worden. Mocht OCAP in de toekomst verder groeien, dan zal een additionele CO2-bron worden gezocht. Hoek Loos is verantwoordelijk voor de contracten met de tuinders en brengt haar expertise in voor de bouw van een compressorstation. De fysieke verwezenlijking hiervan is ook ingevuld door Visser & Smit Hanab dat geassisteerd werd door werkmaatschappij HOMIJ voor technische installaties.­ Het idee voor het project werd geboren bij Energie Delfland. Vijf jaar geleden ketste een eerdere variant op het allerlaatste moment af. De contracten met de raffinaderij, de tuinders en de Staat lagen al klaar, maar Eneco dat Delfland destijds overnam, stak er een stokje voor. De initiatiefnemers waren zo overtuigd van de potentie van het project dat ze hun nieuwe werkgever verlieten en Syens Energy oprichtten.

Jan Uilenreef en Michel Muurmans, projectteam Visser & Smit Hanab: ‘OCAP is voor ons niet alleen een uitdaging vanwege de tijdsdruk en complexiteit. Ontwerpen, planontwikkeling, uitvoeren, onderhouden en managen: met dit project wil Visser & Smit Hanab bewijzen dat we een project turn-key kunnen realiseren. We hebben een opdrachtgever-opdrachtnemerrelatie met onze eigen businessunits Industrie, Distributie en Transport & Netwerken. Eigenlijk werk je dus voor jezelf. Dat lijkt misschien lastig, maar de samenwerking en sfeer binnen het OCAP-team is perfect. De uitdaging zit ook in de enorme hoeveelheid betrokken partijen. Ministeries, provincies, gemeenten, hoogheemraadschappen, Rijkswaterstaat, ProRail: we hebben alleen al met 25 vergunning­verlenende instanties te maken.’

Jacob Limbeek, Syens Energy/OCAP: ‘Ik heb altijd in dit project geloofd. Het is eigenlijk toch te gek voor woorden dat tuinders aardgas moeten verbranden om aan CO2 te komen? We waren ervan overtuigd dat dit project er moest komen. Was het niet linksom, dan maar rechtsom. De tender voor de NPM-leiding was cruciaal voor de haalbaarheid van OCAP. Het is uiteindelijk een soort beauty contest geworden. Er waren meer gegadigden, maar het milieuvriendelijke imago van dit project heeft waarschijnlijk de doorslag gegeven. Zowel het milieu als de economie profiteren­. Eigenlijk is het voor iedereen een win-win situatie. Alle betrokken partijen hebben baat bij dit project.’

5 OCAP bezorgt CO2 bij tuinders thuis





 

NetWerk magazine

Dit bedrijf struinde de markt af naar nieuwe investeerders en vond uiteindelijk een gewillig oor bij VolkerWessels en Hoek Loos. Met Kyoto in het achterhoofd toonden ook Shell en land- en tuinbouworganisatie LTO zich enthousiast. OCAP won de tender voor de aankoop van de NPM-leiding en uiteindelijk zwichtten ook de tuinders opnieuw. Inmiddels hebben zo’n 400 tuinders een handtekening onder een voorovereenkomst gezet. OCAP verwacht ruim 500 tuinders voor een leveringsovereenkomst te krijgen.

Groeien als kool Voor tuinders is OCAP (Organic Carbondioxide for the Assimilations of Plants) om meerdere redenen interessant. Het grote voordeel van de CO2 die via Shell wordt geleverd is de zuiverheid. Het stoken van aardgas levert geen optimale kwaliteit doordat het verbrandingsproces ook schadelijke restgassen vormt. Door de zuivere CO2, die vrijkomt bij een chemisch proces, als ‘kunstmest’ te gebruiken, groeien tomaten en paprika’s ‘als kool’. De tuinders hebben daardoor minder CO2 nodig wat zich gunstig doorvertaalt naar het kostenplaatje. Dat kostenvoordeel wordt nog eens vergroot doordat er niet langer aardgas ingekocht en verstookt hoeft te worden. Het verdwijnen van de zomerstook heeft bovendien positieve­ milieueffecten. De vraag naar CO2 is ’s zomers het hoogst omdat de groeicondities voor gewassen in die periode ideaal zijn. Omdat de aangesloten tuinders niet langer aardgas hoeven te verbranden om CO2 te winnen, wordt jaarlijks 95 miljoen m3 aardgas minder verbruikt. Een aanzienlijke winst voor het milieu en de sector die verantwoordelijk is voor tien procent van het nationale aardgasverbruik. Dat levert een jaarlijkse emissiereductie van 170 duizend ton CO2 op. De voordelen gelden ook voor Shell dat haar CO2 kan verkopen in plaats van afblazen. De kooldioxide van het petrochemische­ concern die nu nog in de atmosfeer verdwijnt, krijgt straks een nieuwe ‘groene’ functie. Daarmee is het milieu de grootste winnaar van het OCAP project. Dat moet bepleiters van het Kyoto-protocol als muziek in de oren klinken. A

Projectgegevens OCAP Ontwikkeltijd: circa twee jaar Realisatietijd: september 2004 – september 2005 Investering: circa 96 miljoen euro Verkregen subsidie: circa 15 procent van de investering Aangesloten tuinders: ruim 400 NPM-leiding: circa 85 km Distributieleidingen: circa 140 km Jaarproductie: circa 300.000 ton CO2

'OCAP de Senseo van de bouw’ Projectdirecteur van OCAP Peter Vermaat heeft een duidelijke boodschap: ‘OCAP is de Senseo van de bouw’. ‘Met OCAP is VolkerWessels een nieuwe weg ingeslagen: zelf innoveren en initiatief nemen in het aanboren van een nieuwe markt. Deze aanpak is sterk vergelijkbaar met het succes van de Senseo. Philips en Douwe Egberts hebben hun expertise gebundeld om dit product in de markt te zetten. Hoek Loos en VolkerWessels bundelen hun krachten.’ Het project OCAP past volgens Vermaat uitstekend binnen de strategie van VolkerWessels. Het bouwconcern wil minder afhankelijk zijn van aanbestedingen en meer de rol van dienstverlener op zich nemen, die verantwoordelijk is voor ‘full service’ concepten en langjarige onderhoud- en beheer­contracten verwerft. Vermaat: ‘We hebben een bedrijf ingericht dat twintig jaar (of langer) klanten bedient met: inkoop van CO2 en energie, onderhoud, administratie, verkoop/accountmanagement en uiteraard de CO2-levering op zich. Beheer en operations worden uitbesteed aan de projectpartners. Voor de langere termijn is werkmaatschappij Visser & Smit Hanab de partij voor onderhoud en beheer, alsmede voor vernieuwingen, verleggingen en uitbreidingen van netwerken. Naast het feit dat OCAP gewoon een mooi project is maakt VolkerWessels een goed rendement op de investering.’ Belangrijk is volgens Vermaat de ervaring die is opgedaan met OCAP. VolkerWessels heeft zich volgens hem kunnen versterken in het werken op basis van Design, Build, Finance and Maintain (DBFM). Daarnaast zijn veel nieuwe contracten ontstaan op hoog niveau bij gemeentes, provincies en ministeries­ van VROM, EZ en LNV. ‘We hebben bewezen dat we een complex infra-initiatief on-time en on-budget hebben kunnen realiseren. OCAP en vooral ook Visser & Smit Hanab hebben veel tijd en energie gestoken in de omgang met mensen en gemeenten in het Westland. Dit was noodzakelijk omdat het Westland moest worden omgeploegd. We hebben als partij een regierol kunnen vervullen mede in de richting van de overheid.’Tenslotte wil hij er nog op wat wijzen dat OCAP een milieuwinst realiseert. Vermaat: ‘Dit onderstreept nog maar eens het belang dat VolkerWessels hecht aan maatschappelijk verantwoord ondernemen.’

Uitgelicht Het woonconcept Leven Moet uw pak naar de stomerij en heeft u geen tijd? Zoekt u een mollenvanger, een verpleegster aan huis, een leuke vakantie of een gezellige bridgeclub? ‘U vraagt, wij draaien’, zeggen Rob Goossens en Mariëlle van Dooren van Planoform Wonen en Zorg. Zij houden zich dagelijks bezig met de dienst­ verlening ‘Leven à la Carte’. Leven à la Carte? ‘Het is een woon- en dienstverleningsconcept van Planoform Wonen en Zorg, onderdeel van Planoform Vastgoedontwikkeling. In samenwerking met gespecialiseerde marktpartijen vervult Planoform Wonen en Zorg alle woon- comfort- en zorgwensen van bewoners.’ Wie zijn deze gespecialiseerde marktpartijen? ‘Denk aan zorgverzekeraars en zorgverleners maar ook aan supermarkten en reisbureaus. Leven à la Carte is eigenlijk de bemiddelaar.’ Hoe werkt dit principe? ‘Bewoners betalen een basisbedrag van circa € 12,50 per maand. Voor dit bedrag krijgt men 24-uur bereikbaarheid, bemiddeling in de diensten en AWBZ-deskundigheid. Daarnaast kunnen bewoners diensten afnemen zoals een boodschappenservice, een klusjesteam of een kapster aan huis. Voor vragen en wensen kunnen bewoners­ bellen of mailen naar het callcenter Lekker Leven waar Leven à la Carte is ondergebracht. Het callcenter behandelt­ alle aanvragen.’ Alle aanvragen? ‘De klant vraagt; Leven à la Carte zoekt. Niks is te gek. Zelfs een boomchirurg voor een zieke boomgaard is gezocht en gevonden.’

à la Carte

Dus geen seniorenhuisvesting meer aan de rand van de stad? Nee, dat is volgens Goossens en Van Dooren uit de tijd. ‘Niemand wil oud worden in een rollatorpark aan de rand van de stad met alleen maar zieke mensen. Planoform ontwikkelt levensloopbestendige appartementen en biedt diensten aan.’ Hoe zijn de reacties op Leven à la Carte? ‘Bewoners reageren zeer positief. Het geeft een gevoel van zekerheid. Wel hebben mensen soms een angst om een koppeling te maken tussen wonen en zorg. Goede voorlichting is dan ook van groot belang.’ Projecten? Binnen nu en een jaar wordt Leven à la Carte bij tien projecten in Nederland operationeel. Voorbeelden zijn L’Entree in Hengelo, De IJsseltuinen in Doetinchem en Het Willigenbosch in Dordrecht. Wonen en Zorg in de toekomst? ‘Wonen en Zorg wordt steeds belangrijker. Planoform verwacht dat bij een groot aantal projecten een combinatie van Wonen en Zorg wordt gerealiseerd.’ En is Leven à la Carte wat voor jullie? ‘Het lijkt ons heerlijk. Comfortabel wonen met een gevoel van zekerheid. Wat wil een mens nog meer?’ A

6 Leven à la carte biedt een paraplu aan mogelijkheden

Is dit dienstverleningsconcept voor jong en oud? ‘Planoform Wonen en Zorg richt zich met name op seniorenhuisvesting maar er zijn ook wooncomplexen met een mix van jong en oud. In Utrecht bijvoorbeeld. Daar wordt in 2006 de ‘De Boventuinen’, een wooncomplex met 46 appartementen en twaalf stads- en atelierwoningen opgeleverd. Alle leeftijden zijn hier vertegen­ woordigd. De woon-, comfort- en zorgwensen zullen hier verschillend zijn. Ouderen maken eerder gebruik van zorg aan huis, zoals de inzet van een verpleegster of warme maaltijden. Tweeverdieners zijn geïnteresseerd in comfortwensen zoals een kast in de parkeergarage waar de boodschappendienst tassen kan achterlaten of waar de stomerij een schoon pak ophangt.’

Besparing: 95m3 aan aardgas (het jaargebruik van 100.000 huishoudens)





 

NetWerk magazine

Een oase in het hart van Berlijn

Kretzschmar: ‘In de huidige markt zijn zowel de verkoop als de verhuur een probleem. Maar nu de financiering rond is en de bouw is gestart, neemt de belangstelling toe.’ Weiß die de appartementen namens het projectteam op de markt brengt, knikt instemmend: ‘De verkoop en verhuur lopen goed.’

‘Hondendouche’ Die belangstelling voor het project wordt ook gevoed door de strenge beveiliging. Weiß neemt ons mee naar de tegenoverliggende Tiergarten Dreieck: een bewaakt complex met slechts één ingang. In de binnentuin kun je een speld horen vallen en lijkt de drukke verkeersader Klingelhöferstraße mijlenver weg. In het Hofjäger Palais zal het straks niet anders zijn. Ondanks de belangstelling voor de unieke locatie in de diplomatenwijk is ook de houding van de kapitaalkrachtige koper en huurder veranderd. ‘Het zijn met name buitenlanders­ die geïnteresseerd zijn. De Duitser is op dit moment veel voorzichtiger’, vertellen Weiß en Weyrich. Voor het team van Kondor Wessels Berlin schuilt daarin nog een extra uitdaging. ‘De koperswensen zijn heel divers’, verklaart Weyrich. ‘We hebben al zeventig verschillende varianten. Dat is lastig omdat we zoveel mogelijk met geprefabriceerde elementen willen werken.’ Soms gaan de verlangens wel heel ver. Kretzschmar: ‘Er is zelfs iemand die een hondendouche wil.’

Een groene oase van rust in het hart van Berlijn. Het ambitieuze project Hofjäger Palais in de wijk Köbis Dreieck belooft een klein paradijs voor de kapitaalkrachtige huurder en koper. Reggeborgh stapte in Hofjäger Palais toen ontwikkelaar en investeerder Groth Gruppe versterking zocht bij de financiering van het project. Kondor Wessels Berlin zorgt, gesteund door Kondor Wessels Tief und Straßenbau en con-tura Architekten, voor de uitvoering.

‘Huursucces’ Wensen, groen en rust zijn ook te vinden in Blankefelde. Net als in Kleinmachnow, Großbeern en andere plaatsjes buiten Berlijn bouwen en verhuren Kondor Wessels Berlin en Reggeborgh de VolkerWessels Woningen. Dik Wessels kwam anderhalf jaar geleden met het idee om de VolkerWessels Woningen in Duitsland te gaan verhuren. Het bleek een onverwacht succesnummer. De ‘koopangst’ van de Duitser vertaalde zich in een run op het in Duitsland relatief onbekende fenomeen van tweekappers en rijtjeshuizen die worden verhuurd. Van de huurwoningen in Blankefelde ging er al tijdens de bouw 70 procent ‘over de toonbank’. Bij oplevering is de afzet zelfs maximaal. Projectleider Thomas Kasch en uitvoerder Bernd Biirndt: ‘Omdat hier andere bouwnormen gelden, hebben we de huizen enigszins aan moeten passen aan de Duitse situatie, maar het werkt. De bouwtijd is kort, de huizen zijn ruim en de klanten zijn tevreden.’ De reactie van een buurtbewoner laat aan duidelijkheid niets te wensen over: ‘Ik heb niets dan lof voor dit project. Ik heb nog nooit eerder meegemaakt dat we zo goed zijn geholpen. En waar vind je nu zo’n woning voor zo’n prijs?’ A

Geïnteresseerden kunnen kiezen uit 50 koop- en 41 huur­ appartementen met een vloeroppervlakte variërend van 60 tot 220 vierkante meter. De bovenste penthouses kijken uit op de aangrenzende Tiergarten: Berlijns eigen ‘Central Park.’ Hofjäger Palais bestaat uit luxe appartementen waarvan het ontwerp geïnspireerd is op Italiaanse stads­villa’s. Reggeborgh participeert voor 80 procent in de verhuur en Kondor Wessels Berlin en de Groth Gruppe/ Investa hebben zich beiden voor 50 procent aan de koopwoningen gecommitteerd.­

Bouwteam Eén van de voorwaarden van Reggeborgh was om Hofjäger Palais in de vorm van het voor Duitsland relatief onbekende bouwteamverband te gieten. ‘Dat was even wennen’, ervaart Eva Weiß van de Groth Gruppe. ‘Maar inmiddels weten we wat we aan elkaar hebben. Er zijn best nog wel eens discussies maar die zijn constructief.’ Weiß, technisch bedrijfsleider Hartwig Weyrich en projectleider Jan Kretzschmar (Kondor Wessels Berlin) zijn het over één ding roerend eens: ‘Zonder Reggeborgh was dit project nooit van de grond gekomen.’





5 Hartwig Weyrich

5 Eva Weiß

5 Jan Kretzschmar

 

NetWerk magazine

Over een andere boeg Reggeborgh en Duitse bedrijven bundelen krachten

Het zijn turbulente tijden in Duitsland. Tien jaar economische malaise bezorgden de Duitse bouwsector een historisch dieptepunt. Kondor Wessels Deutschland wacht een enorme uitdaging.­ Nieuwe markten en partners, innovatieve concepten en een intensieve samenwerking met Reggeborgh moeten de Duitse bedrijven weer doen floreren. ‘De bodem is bereikt. Het is tijd om anticyclisch te investeren.’

‘De grond in Rijssen is momenteel duurder dan in Berlijn’. Die opmerking van directeur Laurens Hegeman vangt de Duitse problematiek in een notedop. De Duitse economie ontbeert smeerolie. Particuliere en private investeringen zijn nihil en de Duitse banken wagen zich zelden of nooit aan kapitaalintensieve­ financieringen. Volgens Hegeman, die verantwoordelijk is voor de bedrijven in het oosten van Duitsland, en zijn collega Mark Bouwens van Reggeborgh Vastgoed Beleggingen is het vooral een mentaliteitskwestie: ‘Het geld is er, maar de Duitser koopt niet meer. Het zit vooral tussen de oren.’

Horizon Inmiddels duikelt de ene na de andere concurrent richting faillissement. Maar zonder werk in de markt spint Kondor Wessels Deutschland geen garen bij het verdwijnen van de gevestigde bouworde. ‘Tijd om het over een andere boeg te gooien’, zo redeneerde men in Wesel, Berlijn en Rijssen. Eén van de nieuwe speerpunten is de verhuur van woningen. De oplossing werd in eigen huis gevonden. De VolkerWessels Woning werd aangepast aan Duitse bouwnormen en ook over de grens gelanceerd. Bouwens: ‘We hebben anderhalf jaar geleden besloten om voorzichtig te beginnen in Duitsland. De rendementen zijn nu nog mager. Voorlopig hebben we ons gecommitteerd aan de verhuur van de woningen die wij in portefeuille hebben, maar op termijn willen we die woningen graag verkopen. Onze horizon ligt op tien tot vijftien jaar.’

in Dresden en Köbis Dreieck in Berlijn. Twee ruwe diamanten die met enig slijpwerk tot juweeltjes kunnen uitgroeien. Reggeborgh is geïnteresseerd in vergelijkbare samenwerkingen elders in het concern. ‘We moeten elkaar helpen en opzoeken’, moedigt Bouwens zijn collega’s aan. ‘Door samen te werken kunnen we synergie bereiken.’

Sleutelen In de tussentijd sleutelt men in Duitsland verder aan een nieuwe structuur. Bij Trapp en Kondor Wessels worden bedrijven samengevoegd en activiteiten zonder potentie gestaakt. Naast de verhuurmarkt en de partnerships richt Kondor Wessels Deutschland zich ook op renovatie en eigen ontwikkelingen. Hegeman: ‘’Het roer moet om. We worden een ander bedrijf in andere markten met andere producten. Meer een bouwer voor eigen vastgoed- en projectontwikkeling dan een bouwer voor derden. De steun van Reggeborgh is daarbij heel belangrijk. Het zal nog wel even duren voor de economie weer aantrekt, maar door op tijd in te spelen op ontwikkelingen in de markt kunnen we het redden. We moeten flexibel zijn.’ A

Partners

Reggeborgh Vastgoed Beleggingen investeert in commercieel vastgoed en woningen in Nederland, Duitsland en Engeland. Het bedrijf maakt onderdeel uit van investerings­ maatschappij Reggeborgh. In Duitsland heeft Reggeborgh momenteel­ 2000 woningen in belegging. Reggeborgh Vastgoed Beleggingen participeert daarnaast met externe partners in grote binnenstedelijke nieuwbouw- en herontwikkelingsprojecten.­­



10

Reggeborgh en Kondor Wessels Deutschland zoeken ook externe partners. Reggeborgh stapt in succesvol geachte projecten die met een financieringstekort kampen. ‘Wij stellen twee belangrijke voorwaarden aan die beleggings­ projecten’, vertelt Bouwens. ‘De VolkerWessels-bedrijven ontwikkelen, bouwen of renoveren en om gesteggel te voorkomen­ werken we in bouwteamverband. Wij kunnen daarbij profiteren van de kennis en contacten van onze bedrijven.’ Het is even wennen voor de Duitse partners omdat de lokale sector wordt gekenmerkt door een strijdcultuur. Maar inmiddels zijn de eerste vruchten zichtbaar. Elders in NetWerk leest u over de projecten Frauenkirche

Laurens Hegeman4

Mark Bouwens4

11 

NetWerk magazine

GrantRail preferred bidder voor LightRail in Liverpool

Koningin bezoekt project Nederhemert Vijf jaar geleden was de burcht Nederhemert nog een gedeeltelijk overwoekerde ruïne in een verwaarloosd park. Nu is het een fraai middeleeuws kasteel met kantoorruimtes en een grote trouwzaal. Koningin Beatrix opende het monument op 15 april en luidde daarmee het Jaar van het Kasteel in. Werkmaatschappij De Bonth van Hulten legde half april de laatste hand aan kasteel Nederhemert in NederhemertZuid. Het kasteel werd op 12 januari 1945 door een brand verwoest. Alleen het muurwerk en de vijf torens bleven staan. In de jaren die volgden, veranderde de middeleeuwse burcht steeds meer in een ruïne en stortten muren en torens in. Diverse partijen probeerden vanaf 1945 fondsen voor de restauratie te vinden, maar de kosten waren te hoog en het einde van Nederhemert leek in zicht. Een artikel in het historische blad Heemschut bracht het kasteel eind jaren negentig opnieuw onder de aandacht. En met succes: in 2001 kwam Nederhemert in aanmerking voor de zogenoemde kanjerregeling. Het Rijk kende ruim 2 miljoen euro toe voor de restauratie. Door deze toekenning en door bijdragen van een aantal fondsen, kon een herstelplan van architect Walter Kramer uitgewerkt worden. Na 4,5 jaar restaureren is het werk klaar. Volgens directeur­ Annemieke Kylstra van de Nederlandse kastelen Stichting kon het Jaar van het Kasteel nergens beter dan in Nederhemert worden geopend. Kylstra: ‘Bij een kasteel dat als een feniks uit zijn as is herrezen.’ Directeur van De Bonth van Hulten Caspar de Bonth vond het een eer om bij dit werk betrokken te zijn. ‘We hebben moeten goochelen met historische­ gegevens. Het is gelukt om een ruïne tot een prachtig kasteel om te toveren. Vooral de hout­constructies zijn erg mooi geworden’. Hij is uiterst tevreden over het verloop van het project. ‘We hebben op een plezierige­ constructieve manier met het team samengewerkt en bewezen dat we ook onder tijdsdruk kunnen presteren.’­ De oplevering stond oorspronkelijk in juli gepland maar door de komst van koningin Beatrix werd de opening twee maanden naar voren geschoven. Hij is opgelucht dat alles goed is gegaan. ‘Ik kijk met een goed gevoel terug op deze restauratie en hoop dat we in de toekomst nog heel veel van dit soort projecten kunnen doen.’



12

GrantRail Limited, de Britse joint venture van VolkerWessels en Corus, is samen met Laing O’Rourke Civil Engineering met de joint venture M-Pact­ tot preffered bidder verkozen voor de aanleg van het prestigieuze LightRail MerseyTram-project in Liverpool.

Vialis start nieuwbouw in Houten

Meer dan 70% woningbouwproject Bratislava via internet verkocht

Werkmaatschappij Vialis krijgt een nieuw bedrijfspand. De eerste paal werd op 2 juni op bedrijventerrein De Meerpaal in Houten geslagen. Volgend jaar verhuizen circa 250 Vialis-medewerkers vanuit diverse locaties rondom Zeist naar het nieuwe kantoor.

Op steenworp afstand van de productieplant van Volkswagen in Bratislava verrijst een woonwijk bestaande uit twee appartementengebouwen met in totaal 84 twee- en driekamerappartementen en 66 twee-onder-één-kappers.­ Meer dan 70 procent van de verkoop is tot stand gekomen via het internet.

Burgemeester Cor Lamers van de gemeente Houten verrichtte de eerste handeling van de bouw. Hij gaf leiding aan vier business unit managers van Vialis. Zij trokken aan een touw een zwaar heiblok op en lieten het vallen. Jos van Kleef, directievoorzitter van Vialis, noemde het slaan van de eerste paal ‘een bijzonder moment in de geschiedenis van zijn bedrijf.’ Van Kleef:‘Met de samenvoeging van diverse Vialis-ondernemingen op één locatie kunnen we daadkrachtiger opereren en de synergie tussen de bedrijven verder bevorderen’. Vanuit Houten bedienen Vialis Verkeer & Mobiliteit, Vialis NMA en Vialis Infratechniek in mei 2006 de internationale markt voor Verkeer, Openbaar Vervoer en Rail.

Initiatiefnemer van dit woningbouwproject is werkmaatschappij Aveco de Bondt. Het ingenieursbedrijf beschikt al langere tijd over twee vestigingen­ in Slowakije (Trencin en Bratislava). Na twee kleinschalige projecten is dit het derde project dat Aveco De Bondt in Trencin heeft ontwikkeld. Slowakije, en met name de westelijke helft, beleeft een forse economische groei. Behalve Volkswagen vestigen zich in deze regio meer en meer buitenlandse bedrijven. De arbeidsmoraal en het opleidingsniveau is hoog, het loonniveau laag en de ligging in het nieuwe Europa gunstig. Na een haalbaarheidsstudie, die is medegefinancierd door het Nederlandse Ministerie van Economische Zaken, hebben Kondor Wessels Deutschland en Bouwfonds Property Development elkaar gevonden in het in 2003 opgerichte­ Dona Development s.r.o., opdrachtgever van dit project. Naast de planontwikkeling, het ontwerp, de engineering en het bouw­ management verzorgt Aveco de Bondt ook de marketing en verkoop. Als eerste ‘makelaar’ geeft Aveco de Bondt via haar website (www.zamajerske.sk) een volledige transparantie ten aanzien van de prijsopbouw.­ De prijslijst is dan ook de meest bezochte pagina op de site waarop real-time gekeken kan worden naar de beschikbaarheid van woningen. De verkoopprijs van een appartement bedraagt circa 50.000 euro, hetgeen neerkomt op drie à vier gemiddelde jaarsalarissen. De relatief grote tweeonder-één-kappers­ met garage en een ruime tuin hebben een verkoopprijs van circa 100.000 euro.

Deze bijna 17 kilometer lange lijn, ook wel ‘Line One’ genoemd, loopt van Kings Dock naar Kirkby in Liverpool. ‘Line One’ maakt een grote lus door het centrum, de ‘City Centre Loop’, en verbindt vele commerciële, culturele, toeristische en zakelijke centra in de binnenstad van Liverpool. Het project omvat naast de aanleg van de lijn ook de bouw van een remise, parkeerplaatsen en werkzaamheden aan snelwegen. Eind 2007 moet het MerseyTram-project worden opgeleverd.­ ­

Chipcard openbaar vervoer in 2006 ingevoerd In Trans Link Systems (TLS) werken vrijwel alle Nederlandse openbaar vervoerexploitanten samen. Ter vervanging van de strippenkaart voert TLS landelijk een chipcard in: betaalmiddel en plaatsbewijs in één. Wereldwijd is dit de eerste keer dat een dergelijk systeem op nationale schaal zal worden gerealiseerd. Uit een groot en veelzijdig aanbod selecteerde TLS het EastWest-consortium om de chipcard te realiseren. Vialis Verkeer & Mobiliteit maakt deel uit van EastWest en neemt de installatie en het onderhoud van de software en apparatuur­ voor haar rekening. De pilotprojecten zijn reeds gestart en in 2006 moet heel Nederland aan de chipcard zijn. Voor informatie: www.translink.nl

13 

NetWerk magazine

bedrijf in beeld Reinaerdt Deuren

werende deuren en voor de echte

Met een productiecapaciteit van 7.500 deuren per week, een jaarlijkse afzet van bijna 500.000 deuren en montagekozijnen in ongeveer 10.000 verschillende uitvoeringen, vervaardigd door 220 man personeel op een terrein van 55.000 m2 behoort Reinaerdt Deuren tot ‘de grote jongens van Europa’s’. Het zijn getallen die doen duizelen. Wandelend over een loopbrug glijden de deuren onder ons door. Het parcours leidt verder via trappen, bruggen, de productbewerking-, opbouw-, zaag-, lak- en inpakstraat langs vele indrukwekkende machines met een schier oneindig aantal functies. Heino Ufkes glimlacht als hij de lichte verbazing van zijn bezoek ziet. De directeur moet zijn stem verheffen om boven bepaalde machines uit te komen: ‘Wij waren de eerste met het zogenaamde ‘deurenvolgsysteem’. Op kantoor kunnen we precies zien waar een deur zich in het productieproces bevindt en tot het laatste moment op afstand aanpassingen doen.’

liefhebber bestaan er zelfs design-

Slimme vos

‘Tussen de deuren’ Gefineerde deuren, witlakdeuren, geluid-, brand-, straal- en kogel-

deuren. Een bedrijf dat een speciale of unieke deur of kozijn wenst, doet er verstandig aan een bezoek te brengen aan Haaksbergen. De kans dat ze bij Reinaerdt ‘nee’ verkopen is nihil. Uitgerust voor massa­productie, maar zich onderscheidend in het vervaardigen van bijzondere en afwijkende ontwerpen. Dagelijks bewijzen de mannen van Reinaerdt Deuren dat de deur alles behalve een saai standaardproduct is.

6 Charles Wilmer (links) en Heino Ufkes



14

5 Reinaerdt Deuren behoort tot de grootste deurenfabrieken van Europa

Reinaerdt Deuren, dat voortborduurt op Deurenfabriek Waanders en in 1982 een doorstart maakte onder de vlag van de toenmalige Wessels Groep, is in Nederland vooral bekend als toeleverancier en betrokken bij de grotere utiliteitsbouwprojecten. Maar wat gaat er allemaal schuil achter dat logo met die karakteristieke vossenkop? Heeft de naam bijvoorbeeld iets te maken met het beroemde middeleeuwse verhaal ‘Van den Vos Reinaerde’? ‘Dat vroeg ik me ook af toen ik hier negentien jaar geleden binnenkwam’, herinnert Ufkes zich. ‘Ik heb het ook maar ‘van horen zeggen’, maar die link schijnt er wel te zijn. Ze hadden hier destijds een inventieve randhoutconstructie bedacht. Die innovatie hebben ze aan de slimme vos gekoppeld.’ En zo was het beeldmerk geboren. Door de jaren heen heeft de vos zijn invloed uitgebreid. De internationale allure blijkt alleen al uit de entree. De tekst op het welkomstbord en de Duitstalige vlaggen laten er geen misverstand over bestaan. ‘Reinaerdt Türen heisst Sie herzlich wilkommen.’ ‘Duitsland is een thuismarkt voor ons’, verklaart Ufkes. ‘Het aandeel Duitsland is altijd heel groot geweest. We zijn van oudsher op het Oosten georiënteerd. De gefineerde deuren en kozijnen die we hier maken, sluiten beter aan bij de Duitse cultuur dan in Nederland.’ Maar de tijden zijn veranderd. Ufkes spreekt van ‘een zeer droevige markt’. De 85 procent die Duitsland voorheen aan het bedrijfsresultaat bijdroeg, is geslonken tot 40 procent ten faveure van het aandeel Nederland dat tot 50 procent is gestegen. Toch is Ufkes trots op de positie die Reinaerdt over de grens bekleedt: ‘Duitsland kent nog een echte handelsstructuur met vakhandels voor deuren en kozijnen. Door de ver doorgevoerde vakspecialisatie worden er hele hoge

kwaliteitseisen gesteld. Wij zijn het enige niet-Duitse bedrijf ‘dat erbij hoort’. Velen hebben geprobeerd om ertussen te komen, maar het is niemand gelukt.’

Exotisch Naast de thuismarkten Duitsland en Nederland is er nog een derde loot aan de stam van Reinaerdt. Die heet export en wordt door Ufkes en zijn collega-directeur Charles Wilmer als ‘exotisch’ bestempeld. Deze divisie produceert deuren en kozijnen voor landen als Polen, Hongarije, Roemenië, Turkije, Rusland, Kazakstan en Japan. ‘Daar zitten hele mooie projecten tussen’, verzekert Ufkes. ‘In Moskou hebben we bijvoorbeeld een opdracht voor het project Moskou City voor de levering van 12.000 deuren en kozijnen voor drie gigantische kantoor­complexen.’ Reinaerdt onderscheidt zich vooral van de concurrentie­ door het specialistische werk. Ufkes: ‘Bulk kan iedereen maken, maar onze kwaliteit schuilt in de bijzondere opdrachten. We hebben wel eens projecten gehad van vijfhonderd deuren die allemaal van elkaar verschilden.’ Een van de meest memorabele projecten vond hij het Paleis van Justitie in het Bossche Paleiskwartier: ‘We hebben toen lambrizering op de deuren aangebracht die exact met de wanden correspondeerde. Het is dat je daar de deurkrukken kunt zien, anders zou je niet eens weten waar je naar binnen en buiten moest.’Vorm, kleur, hoogte, dikte: het maakt niet uit. U vraagt, Reinaerdt draait. Eigenlijk is er maar één restrictie: Reinaerdt ontwerpt, produceert­ en monteert alleen binnen- en geen buitendeuren. ‘Deuren die blootgesteld worden aan weersomstandigheden kennen een heel ander productieproces’, legt Ufkes uit.

Houten hart Omdat Reinaerdt zich aan ‘de staart’ van het bouwproces begeeft, is er altijd tijdsdruk. ‘Dat heeft ook te maken met het imago van deuren en kozijnen’, denkt Ufkes. ‘Met name in Nederland is men nog niet zo ver dat de deur en het kozijn als onderdelen van het interieur worden gezien. Dat zie je ook in de uitvoering. De deuren en kozijnen worden heel vaak als laatste en daardoor vaak te laat besteld. De tijdsdruk komt dan bij ons te liggen.’ Maar de collega’s van andere concernonderdelen bestellen uiteraard alles keurig op tijd? ‘Het kan natuurlijk altijd beter’, zegt Ufkes collega Wilmer met een diplomatieke glimlach. Hij denkt even na en zegt dan bedachtzaam: ‘Laat ik het zo zeggen: ‘wij kunnen hier zien of we met een goede werkvoor­ bereider te maken hebben.’ Waar zijn evenknie al twee decennia ‘een houten hart’ heeft, is de commercieel directeur pas anderhalf jaar bij Reinaerdt in dienst. Wat heeft zijn frisse blik in die tijd geregistreerd? ‘Behalve de enorme diversiteit aan producten is het me vooral opgevallen dat hier veel mensen al heel lang werken. Als je alleen al naar het aantal jubilea kijkt. Dat vertaalt zich ook door in de kwaliteit. We mogen onszelf best wat meer profileren. Nog niet iedereen is ervan doordrongen dat we beter moeten communiceren. We zijn veel meer dan we vertellen.’ A

15 

NetWerk magazine

‘Geen gewoon klusje’ Ruim tien jaar geleden werd de knoop doorgehakt: de Haagse Hubertustunnel moest het sluitstuk van

5 De Hubertustunnel wordt de langste stadstunnel van Nederland

de Noordelijke Randweg (N14) in Zuid-Holland vormen en Den Haag leefbaarder en toegankelijker maken. Na jaren gesteggel over vergunningen, financiën en de boormethode ging vorig jaar de eerste schop de grond in. Sipke Huitema, hoofd ontwerp bij het project Hubertustunnel: ‘Dit is geen gewoon klusje. Boren is en blijft speciaal.’

De voormalige Kleine Alexanderkazerne op de rand tussen Den Haag en Wassenaar is veranderd in een bouwterrein met heistellingen, bouwketen, zandhopen, kranen, damwanden en bouwvakkers. Huitema voelt zich thuis: ‘Als je hier in de keet loopt, weet je niet wie bij welk bedrijf werkt. Een goed teken. We vormen een hecht team en zijn allemaal HTC-ers.’ HTC staat voor de Hubertus Tunnel Combinatie, bestaande uit BAM Civiel, Wayss & Freytag Ingenieurbau en Van Hattum en Blankevoort. In opdracht van de gemeente Den Haag leggen deze partijen de bijna twee kilometer lange Hubertustunnel aan. Deze langste stadstunnel van Nederland is het laatste deel van de nieuwe verbindingsweg tussen de A4 en Scheveningen.

Gevaar Huitema wijst met zijn vinger naar een tekening aan de wand. ‘Kijk, de Hubertustunnel komt straks als een konijnenholletje uit het duin omhoog.’ Maar wel een groot konijnenhol, want



16

de tunnel, waar het verkeer 50 kilometer per uur mag rijden, krijgt per rijrichting een aparte buis met elk twee rijstroken. In plaats van vluchtstroken en vluchthavens is er permanente bewaking en bij calamiteiten wordt het verkeer naar de andere rijstrook gebracht of stopgezet met behulp van een signaleringssysteem. De tunnel heeft om de 250 meter dwarsverbindingen zodat automobilisten kunnen vluchten bij gevaar. De tunnelbuizen worden geboord in plaats van gegraven. Huitema: ‘Het oorspronkelijke uitgangspunt was een gegraven tunnel. Maar door te luisteren naar de omwonenden en de toename van kennis en ervaring op het gebied van boortunnels in de Nederlandse bodem koos de gemeente Den Haag voor boren. De gemeente was ambitieus en wilde zelfs de Hubertus als proefproject gebruiken voor een ­innovatieve industriële tunnelmode (ITM). Met deze methode wordt de tunnel ter plaatse gemaakt van staalvezelbeton en niet zoals gebruikelijk opgebouwd uit losse geprefabriceerde

segmenten. De gemeente vond uiteindelijk de risico’s van deze nieuwe techniek te hoog en koos voor een traditionele boormethode.

Lastig Traditioneel boren is niet nieuw voor Van Hattum en Blankevoort. In het verleden was de werkmaatschappij betrokken bij de aanleg van de de Botlektunnel en de Heinenoordtunnel. Maar ervaring of niet volgens Huitema is elke project anders: ‘We hebben hier te maken met een variatie in het maaiveld, relatief lage grondwaterstanden bij de ontvangstzijde en een bodem van zand met ronde korrels en een grote hoeveelheid fijn materiaal. Deze factoren in combinatie met het boren op korte afstand van bestaande woningen en onder een aantal defensiepanden maakt het project anders dan reeds geboorde tunnels in Nederland. Bovendien is grond altijd grillig. Grond doet wat het wil.’ Dit laatste bleek tijdens het aanbrengen van de zo’n 25 meter lange damwanden. Doordat de grond op sommige plekken, met name aan de ontvangstzijde van de tunnel, te droog was, moest de bouwcombinatie de laatste meters van de damwanden heien in plaats van trillen. ‘We kwamen met trillen niet diep genoeg in de grond. Er was meer kracht nodig’, zegt Huitema. Tijdens deze werkzaamheden werden de bewegingen van de grond goed in de gaten gehouden. ‘De gebouwen en wegen aan het maaiveld bewaken we streng. Dit is noodzakelijk omdat we onder en vlak langs bebouwing aan het werk zijn. We moeten binnen de gestelde normen blijven.’ Naast het heien van de damwanden brengt de bouw­ combinatie vóór de zomer funderingspalen aan. Voor het plaatsen van de circa 550 palen is de bouwput in de eerste maanden van dit jaar op diepte gebracht. Op de plek van de toerit, bij de Landingsweg met een lengte van circa 100

meter, maken de medewerkers van HTC een startschacht van circa 25 meter lang, 25 meter breed en 16 meter diep voor de tunnelboormachine (TBM). De TBM, een stalen buis plus schild, met een lengte van bijna tien meter en een diameter van10,5 monteren de medewerkers in de schacht. Aan de voorzijde wordt de grond ontgraven met een graafwiel. Aan de achterkant van de TBM bouwen medewerkers in de stalen buis de tunnelwand op die bestaat uit betonnen segmenten. Daarachter bevinden zich volgwagens met materiaal.­ Huitema legt uit dat je niet zomaar kan beginnen met boren. ‘Vanuit de startschacht is een overgangsconstructie naar de grond nodig. We noemen dit een dichtbok dat als tijdelijke waterafdichting en grondkeering functioneert. De TBM boort door het dichtbok en de ruimtes er omheen vullen we op met grout.’ Ten alle tijden moet voorkomen worden dat het boorfront instabiel wordt. Hiervoor gebruikt de bouwcombinatie de slurry shield methode, een mengsel van water en bentoniet onder druk. De afgegraven grond gemengd met betonietslurry wordt via een pijpleiding getransporteerd naar een bovengrondse scheidingsinstallatie. In 2006 boren de HTC-ers de eerste buis. Volgens Huitema neemt het boren van één buis circa drie kwart jaar in beslag. ‘Gemiddeld boren we zo’n twaalf tot zestien meter per 24 uur. Omdat de investering van deze methode dusdanig hoog is werken de ploegen dag en nacht vijf dagen in de week waarbij het weekend is gereserveerd voor onderhoud.’ Huitema verwacht geen grote problemen maar heeft zijn calamiteitenplan wel klaarliggen. ‘We zullen er alles aan doen om problemen te voorkomen. Spannend blijft het altijd’. In het voorjaar van 2008 is de nieuwe snelle verbinding naar de populaire badplaats gereed. A

17 

NetWerk magazine

De nieuwe parel

Quartier an der Frauenkirche - 17.000 m2 - vijfsterrenhotel met 61 kamers - 38 huurappartementen

van Dresden

- 39 winkels - 3000 m2 kantoorruimte - parkeergarage met 200 parkeerplaatsen - 4 restaurants en cafés

Partners - Reggeborgh Vastgoed Beleggingen - Arturo Prisco - Architektenburo Kai von Döring

De Elbe schittert in de zinderende zomerhitte. Massa’s toeristen schuifelen nieuwsgierig langs het vele cultuurschoon. Dresden leeft. Het centrum van de eeuwenoude stad dat

Uitvoering - F.C. Trapp Baugesellschaft Berlin (hoofdaannemer)

aan het einde van de Tweede Wereldoorlog volledig werd verwoest, is in ere hersteld.

- con-tura Architekten

In het kloppende hart werkt Trapp Berlin aan een nieuwe parel. Aan de voet van de

- Kondor Wessels (ruwbouw)

(3D-constructie bouwproject)

Frauenkirche verschijnt op de Neumarkt een nieuwe stukje toekomst met winkels, huurappartementen, kantoren, cafés, restaurants, een hotel, parkeergarage en galerieën. Het project geldt als één van de eerste vruchten van de samenwerking van de Duitse bedrijven en Reggeborgh met externe partners.

5 Robert Felsch Robert Felsch veegt het zweet van zijn voorhoofd. De projectleider van Trapp geniet zichtbaar. ‘Zo’n project maak je misschien maar één keer in je leven mee.’ Felsch is één van de exponenten van een nieuwe generatie directeuren, projectleiders en uitvoerders die de Duitse bedrijven weer op de kaart moeten zetten. De projectleider en zijn team staan voor een aantal grote uitdagingen op de Dresdener Neumarkt. ‘We moeten bouwen op de allerkleinste ruimte. Dat betekent uitgekiende transport en logistiek. We hebben bijvoorbeeld voor het publiek een passage over de bouwplaats moeten maken. Ook de geometrie van dit project is ingewikkeld. Zo is er geen winkel met een rechte gevellijn.’



18

Perfecte mix Het Quartier an der Frauenkirche zoals het project officieel heet, verenigt historie en heden. Transparantie is een belangrijk sleutelwoord. Een grote kap van glas en staal moet het in de passage winkelende publiek straks een permanente blik op de Frauenkirche bieden. De terrassen van de duurste appartementen beloven een nog mooier uitzicht. Die esthetische­ charme betekent overigens niet dat het complex een elitaire aangelegenheid wordt. ‘We pretenderen geen overdreven luxe. We proberen een middenweg te vinden tussen elegantie en betaalbaar’, zegt Arturo Prisco. ‘We moeten ook recht doen aan de koopkracht van de inwoners van Dresden.’ Prisco is samen met architect Kai von Döring

investeringspartner van Reggeborgh en Trapp en zorgt voor de verhuur en de lokale connecties. De Italiaanse Duitser die zijn sporen verdiende in de stoffenindustrie en het Münchense vastgoed heeft alle vertrouwen in een vruchtbare samenwerking: ‘Er zijn eerder potentiële partners­ geweest, maar toen Reggeborgh langskwam, kreeg ik daar direct een goed gevoel bij. Met sterke financiers, een goede bouwer en architect hebben we de juiste mix in huis. We hebben allemaal een andere manier van denken, maar dat zie ik als een voordeel. We vullen elkaar perfect aan. Dit project wordt een succes.De verhuur loopt heel goed. Voor 80 procent van de winkels hebben we inmiddels huurders gevonden.’

5 Quartier an der Frauenkirche verenigt heden en verleden

Actie Voor Peter Mutscheller komt een lang gekoesterde wens uit. Sinds de directeur projectontwikkeling van Trapp vier jaar geleden de geledingen kwam versterken, aast hij op projecten met in- en externe partners. ‘Dit is een kans om ons te bewijzen’, meent Mutscheller. ‘We hebben referentieprojecten nodig om deze weg verder te kunnen bewandelen. Dat vergt ook een cultuuromslag bij onze eigen mensen. Vijftig jaar lang hoefden Duitse bouwbedrijven alleen maar te reageren op projecten die op de markt kwamen. Maar de huidige tijd vraagt geen reactie, maar actie. Eigen projecten ontwikkelen en instappen in projecten van partners: met de steun van Reggeborgh is dat mogelijk geworden. Met deze nieuwe mogelijkheden geloof ik heilig in ons succes.’ A

19 

NetWerk magazine

‘Mensen en activiteiten staan op de voorgrond’

Het is lastig om met hem op korte termijn een afspraak te maken. Zijn agenda is nu al vol: vergaderingen, besprekingen, bijeenkomsten, werkbezoeken en een reis naar Duitsland. ‘Heel druk maar zeer boeiend’, zegt Ton Beekman Intermijn mei nam hij Het is lastig om met hem op(48). korte een plaatsZijn in de Raad van Bestuur van afspraak te maken. agenda is nu al vol: vergaVolkerWessels. deringen, besprekingen, bijeenkomsten, werkbezoeken en een reis naar Duitsland. ‘Heel druk maar zeer boeiend’, zegt Beekman (48). In mei nam hij plaats in de Raad van Bestuur van VolkerWessels.



20

Ton Beekman is onder de indruk van de mentaliteit van zijn nieuwe collega’s. ‘Het is leuk om te zien dat onze medewerkers in alle lagen van het bedrijf zo intensief bezig zijn met verschillende projecten. Hier zitten mensen met een bijzondere drive.’ Gisteren werd hij enthousiast ontvangen door collega’s van De Muntcentrale en door medewerkers van bouwbedrijf Ufkes. Hij lacht voorzichtig en zegt: ‘Weet je wie mijn eerste huis heeft gebouwd? Ufkes!’ Inmiddels heeft hij zijn geboorteplaats ingeruild en woont hij met zijn vrouw en vier kinderen in Zeist. Beekman - die graag op de golfbaan staat, verre reizen maakt en een halve marathon in 1 uur en 42 minuten loopt - hoefde niet lang na te denken toen hij vorig jaar door de Raad van Bestuur werd benaderd. ‘Het voelde goed. De gesprekken met Dik Wessels, Herman Hazewinkel en Andries de Jong waren zorgvuldig én het bedrijf sprak me aan. Bij VolkerWessels gaat het niet om het bestuur. Mensen en activi­ teiten staan op de voorgrond.’ Met zijn benoeming wordt de Raad van Bestuur tot vier leden uitgebreid, dit in verband met de omvang en groei van VolkerWessels en de toename van complexe investerings- en ontwikkelings­projecten. Kan hij al aarden in de ‘VolkerWessels familie’? ‘Op bepaalde punten is het anders dan ik gewend ben. Maar één van mijn voordelen is dat ik een eigen netwerk heb.’ Beekman, die zichzelf bepaald geen jobhopper noemt, was vijftien jaar actief bij project­ ontwikkelaar AM, voordien Multi Vastgoed, en werkte elf jaar als accountant­ bij Moret Ernst & Young. Bij AM bekleedde hij een directie­functie. Daar deed hij veel internationale ervaring op (Europa, Amerika en Azië). Het buitenland inspireert hem. ‘Grensoverschrijdende structuren­ zijn mooi. Je denkt dat je Belgen en Duitsers goed kent, maar als je de moeite neemt om ze beter te leren kennen, is het anders. Ik ontdek graag andere culturen en vind het plezierig om met buitenlanders te werken.’ Bij VolkerWessels richt hij zich in eerste instantie in beperkte mate op het buitenland. Na een brede oriëntatie neemt Beekman deelgebieden van zijn collegabestuurders over en zal hij zich richten op verschillende initiatieven en

projecten zoals de zorgsector en EVI, de mogelijke vestiging van de Europark Verbrennungs Installation op het Europark te Coevorden. Vol overgave stort Beekman zich op zijn nieuwe avontuur. Hij realiseert zich dat hij een goede balans moet vinden tussen werk en vrije tijd. Zelf zegt hij: ‘Ik ben een harde werker. Bij ons, ik kom uit een gezin van negen kinderen, werd altijd gewerkt. Als ik vroeger een vriendje mee naar huis nam zei mijn vader, die een groothandel had in onderdelen voor huishoudelijke apparatuur: ‘Dat is mooi, die kan meehelpen.’ Naast werkzaamheden in het familiebedrijf had de toen vijftienjarige Beekman een eigen krantenwijk, werkte aan de kassa bij Albert Heijn en stond daarnaast drie avonden in de week bij een benzinepomp. Na de MAVO volgde hij de HAVO, de HEAO en uiteindelijk een opleiding tot registeraccountant. Beekman: ‘Ik kan hard zijn, maar wel rechtvaardig.’ Eerlijkheid en oprechtheid staan bij hem hoog in het vaandel. Succes maar ook tegenslag wil hij het liefst delen met de mensen om hem heen. ‘Met elkaar sta je sterk’, zegt hij stellig. Nu Beekman bij VolkerWessels werkt, ziet hij pas hoe breed het bouwconcern is georiënteerd. ‘Als ik met mijn gezin door Nederland rijd, kijken we allemaal waar VolkerWessels actief is. Je realiseert je dan pas hoeveel bedrijven ons concern heeft. We zijn veel breder dan ik in eerste instantie had gedacht. Neem bijvoorbeeld Sijtwende. Een geniale oplossing waarbij Bouw en Vastgoed en Infra goed samenwerkten en die we ook op andere plekken kunnen toepassen. Daarnaast liggen er extra kansen bij projecten zoals OCAP en E-ticketing. VolkerWessels krijgt steeds meer een coördinerende­ rol en wij zijn uitstekend in staat om met andere partijen samen te werken.’ Het mooiste aan de bouwsector vindt Beekman dat er altijd iets te bouwen is. ‘Het bouwen van gisteren is anders dan morgen. Als we vandaag iets bouwen moeten we dat met de volgende gedachte doen: ‘Bekijk het door de ogen van onze kinderen.’ A

21 

NetWerk magazine

VolkerWessels sluit wegenonderhoudscontract met Provincie Alberta tot 2011 VolkerWessels heeft via haar werkmaatschappij Volker Stevin Contracting van de Canadese Provincie Alberta de opdracht gekregen om voor de komende zes jaar (tot medio 2011) het zuidelijk deel van het wegennet van Alberta te onderhouden. In totaal gaat het om een gebied van 83.000 km2 met een wegennet van ruim 8000 km. Volker Stevin Contracting onderhoudt hiermee een kwart van het wegennet van Alberta. Deze regio omvat twee keer de oppervlakte van Nederland en telt 1,4 miljoen inwoners. Met het contract is in totaal een bedrag van 200 miljoen euro gemoeid. Door de extreem lage temperaturen en sneeuwstormen heeft het asfalt in Alberta het elk jaar zwaar te verduren; er ontstaan scheuren in het wegdek omdat dit jaarlijks zo'n 150 keer opvriest en ontdooit. De werkzaamheden omvatten onder meer bermonderhoud, bewegwijzering, onderhoud aan bruggen, belijning, afwateringssystemen, verkeersborden en verkeersregelinstallaties. Jaarlijks worden ruim 3.100 kadavers (groot wild: herten en beren) geruimd door de medewerkers van VolkerWessels.

Het contract van de Provincie Alberta biedt direct werk aan 270 medewerkers die vanaf 32 onderhoudslocaties met 150 sneeuwschuivers en ander materieel het grootschalig wegenonderhoud verzorgen. De geografische grens van de werkzaamheden strekt zich uit van de Rocky Mountains in het westen naar de prairies in het oosten en naar de grens met de Verenigde Staten in het zuiden; een gebied van in totaal 83.000 km2. Uit onafhankelijk onderzoek is gebleken dat deze vorm van geprivatiseerd wegenbeheer de overheid ruim 20% aan besparingen oplevert. Andries de Jong, lid van de raad van bestuur van VolkerWessels: ,,Door onze jarenlange ervaring zijn wij in staat om het proces steeds verder te optimaliseren,­ wat tot belangrijke besparingen leidt. Het is een goed voorbeeld van een win-win situatie in onze bedrijfstak. De opdrachtgever heeft een belangrijk financieel voordeel en wij hebben een meerjarige overeenkomst en daardoor een continue en langdurige vaste inkomensstroom.

Werkbezoek

staatssecretaris Van Geel Staatssecretaris Pieter van Geel (VROM) bracht dit jaar een werkbezoek aan Volker Stevin Rail & Traffic. Het bezoek stond in het teken van innovaties aan het spoor die bevorderlijk­ zijn voor het milieu. Van Geel liet zich informeren over de werking van de innovaties Icesolution en de Tuned Rail Damper. Icesolution, ontwikkeld door Holland Railconsult en Volker Stevin Rail & Traffic, is een nieuw wisselverwarmingssysteem dat onder alle weersomstandigheden de wissels berijdbaar houdt. Voordelen van dit systeem zijn een hoge beschikbaarheid, een laag energieverbruik en het is milieuvriendelijk en onderhoudsarm. De toepassing van deze nieuwe techniek kan per jaar een besparing van 1 miljoen euro aan energiekosten opleveren. De Tuned Rail Damper, ontwikkeld door Corus en Volker

Stevin Rail & Traffic, draagt bij aan een stiller spoor. Bij een gemiddelde spoorruwheid in Nederland verlagen raildempers het geluidsdrukniveau met 50 procent. Staatssecretaris Van Geel bracht een bezoek aan een proefproject van een raildemper bij Veenendaal. Hij concludeerde­ dat voorbijkomende treinen op het 400 meter lange proefproject­ doffer klonken. Verder bezocht hij een wisselverwarmingssysteem voor het opstelterrein van de Flevolijn in Lelystad. Aandachtig luisterde hij naar de uitleg over dit systeem en bekeek hij foto’s, toen Nederland nog was bedekt met een dik pak sneeuw. Op de foto’s was goed te zien dat de sneeuw op de spoorwissels bij Lelystad was gesmolten dankzij Icesolution.

Kerncentrale Dodewaard veertig jaar op slot Na 28 jaar viel het doek voor de kerncentrale Dodewaard. Maar wat doe je met een verouderde kerncentrale? Slopen, een berg zand erop of een gefaseerde ontmanteling? Dit laatste bleek de beste oplossing. Werkmaatschappijen HOMIJ, Visser & Smit Hanab en Visser & Smit Bouw werkten de afgelopen twee jaar in en buiten de donkere ruimtes van Dodewaard. Het is even wennen als je door de beveiligde hekken met prikkel­ draad loopt en je lichaam door drie poorten wordt gescand. Pas dan, geeft de portier een seintje dat je zonder bewaker over het terrein van Dodewaard mag lopen. Wie bij het oude nucleaire gedeelte van de centrale werkt, krijgt een stralingsmeter mee, draagt veiligheidspasjes en een veiligheidsjas. In bepaalde ruimtes zijn stoffen sloffen verplicht. Stalen deuren verbinden de vertrekken waar het akelig donker, kil en stil kan zijn. Op verschillende buizen in het oude nucleaire gedeelte hangen borden met de waarschuwing: ‘Let op radioactieve straling.’ Iedereen leefde de afgelopen twee jaar de veiligheidsvoorschriften zorgvuldig na. Veiligheid had de hoogste prioriteit.

Straling Vanaf 2003 tot eind maart van dit jaar voerden medewerkers van werkmaatschappijen HOMIJ, Visser & Smit Hanab en Visser & Smit Bouw de civiele (werktuig)bouwkundige en elektronische­ werken, zoals een nieuw ventilatiesysteem, uit voor de realisatie van een veilige insluiting van Dodewaard. Wat houdt een veilige insluiting precies in? De kerncentrale gaat veertig jaar op slot. Onderzoek heeft aangetoond dat na deze wachttijd nog maar een half procent van de activiteit van radioactieve stoffen over is. De sloop en opruimwerkzaamheden worden hierdoor makkelijker en goedkoper. De Gemeenschappelijke Kernenergiecentrale Nederland kon ook kiezen voor een directe ontmanteling. Deze methode was echter te duur en te risicovol omdat er dan veel radioactief afval verwijderd moest worden en de straling van dit afval hoog kan zijn. Bovendien neemt een directe ontmanteling zo’n zeven tot tien jaar in beslag. Maar bij een veilige insluiting komt ook heel wat kijken. Naast het uiterst zorgvuldig verwijderen en afvoeren van radioactieve componenten uit de centrale en het aftappen van water waarin radioactieve stoffen zijn bewaard en bewerkt, werden alle leidingen en luchtkanalen in de centrale gecontroleerd. HOMIJ

verving en renoveerde leidingen en legde een nieuw ventilatiesysteem aan voor de vijf radioactieve ruimtes die op slot gaan. Het nieuwe systeem controleert de atmosfeer binnen in het gebouw en de afvoer van lucht. Het ventileren van de zones geschiedt door middel van overdruk, waardoor de luchtstroming naar het nucleair gebied wordt gevoerd. Hierna gaat de besmette lucht door een ‘absoluutfilter’ met een rendement van 99,9 procent. Indien de vooraf bepaalde drukken overschreden worden, grijpt het systeem in: kleppen slaan dicht zodat uitstoot van besmette lucht ten alle tijden voorkomen kan worden. De toegevoerde lucht is droog, de vochtigheid ligt gemiddeld beneden de 50 procent. Bij het aanhouden van dit criterium treedt niet of nauwelijks corrosie op. Bij corrosie kunnen namelijk radioactieve stoffen van stalen producten zich makkelijk verspreiden. Voor het drogen van de lucht is een absorptiesysteem toegepast en een corrosiebewakingssysteem bewaakt in de komende jaren de installaties. Het ventilatiesysteem kan alleen goed werken als de gebouwen hermetisch zijn afgesloten van de buitenlucht. Dit betekent dat de medewerkers van Visser & Smit Bouw en onderaannemers tientallen openingen dichtten van deuren, ramen, luiken, dakventilatoren en airco’s door middel van beton en metselwerk. Verder brachten zij nieuwe inbraakbestendige stalen deuren met alarmmeldingen aan en dichtten zij wanden en plafonds met Cocoon. Op diverse daken is de dakbedekking vernieuwd en op de gevel is op sommige plaatsen een nieuwe metalen bekleding aangebracht.

Tegen de vlakte Door het nieuwe ventilatiesysteem werd de beeldbepalende 100 meter hoge ventilatieschacht overbodig. Deze blikvanger ging in oktober vorig jaar tegen de vlakte. Eerder in dat jaar sloopten bouwvakkers kantoorgebouwen en de installatie van het koelwater­ gebouw. Verder verwijderden en vernieuwden medewerkers van Visser & Smit Hanab leidingen, riolering, hemelwaterafvoeren, hekwerken, verhardingen en kabeltunnels. Er kwam een nieuwe elektrische installatie en energiebedrijf Nuon sloopte de hoogspanningslijn. In de laatste maanden voor de oplevering kreeg het terrein een opknapbeurt. Op 14 april van dit jaar leverden de werkmaatschappijen van VolkerWessels de veilige insluiting op. In de periode 2044-2048 volgt de definitieve afbraak. De nucleaire kolos maakt dan plaats voor een groene wei. A

Voor meer informatie, bekijk: www.icesolution.nl of www.vsrt.com

5 Veiligheid heeft de hoogste prioriteit in de kerncentrale



22

23 

NetWerk magazine

IFD-bouw werkt wachtlijsten weg

‘Altijd denken in prefab’ gerealiseerd.’­ Volgens zijn collega Dubbink was de fysieke bouwtijd zelfs nog korter. ’Elk project is een uitdaging, maar dit was een superuitdaging.’ Voor de bouwmaatschappij van De Groot Vroomshoop vormde Heerma State met 10.000 vierkante meter en 152 verpleegplaatsen het grootste project in de historie. Het bedrijf zette ook de timmerfabriek en de afdeling staalconstructies­ in. Maar er waren nog meer concernbelangen in Roosendaal. Waar KWS Noord-Brabant/Zeeland zich ontfermde over het grondwerk en de wegen, speelden De Mors Rijssen (kozijnen), Westo (prefab betonelementen), Aveco de Bondt (constructeur) en Reinaerdt Deuren de rol van toeleverancier.

De kracht van IFD

5 Erwin Slagboom (links) en Marcel Dubbink: 'Een superuitdaging'

Wachtlijsten: voor politiek, zorgsector en vooral ouderen en patiënten is het een gloeiend heet hangijzer. Wellicht dat beleidsmakers er verstandig aan doen hun licht eens in Roosendaal op te steken. Hier droeg De Groot Vroomshoop in opdracht van en in samenwerking met Stichting Groenhuysen in een onnavolgbaar tempo bij aan het oplossen van de lokale wachtlijst. Met dank aan het supersnelle IFD-concept. ‘Dit was waanzinnig.’

Het is nog maar een paar jaar geleden dat de woon-zorgwachtlijst in Roosendaal het schrijnende getal van 750 senioren en patiënten liet zien. In Brabant aarzelde men geen moment. Onder het motto ‘armen uit de mouwen’ werden diverse plannen ontvouwd. Eén van de meest spraakmakende initiatieven is ongetwijfeld Heerma State. Dit project van De Groot Vroomshoop blonk uit in grootte, aantal verblijfplaatsen en vooral in tempo.



24

‘Dit was waanzinnig’, zeggen accountmanager en projectleider van De Groot Vroomshoop Erwin Slagboom en Marcel Dubbink. Slagboom: ‘Je moet je voorstellen dat alleen de ontwikkeling van dit soort projecten normaal gesproken al snel vijf tot zes jaar duurt. Zelfs acht tot tien jaar is geen uitzondering. Wat hier is gebeurd, hoor je niet vaak. In totaal hebben we in minder dan tweeëneenhalf jaar zowel de ontwikkeling als de bouw

Voluit heet het Industrieel Flexibel, Demontabel en Duurzaam bouwen en volgens alle betrokkenen is het een groot succes. Maar wat houdt het IFD-concept nu precies in? ‘Industrieel betekent dat vrijwel alles geprefabriceerd wordt’, verklaart Dubbink. ‘Zelfs de kozijnen zijn al vooraf in de elementen geplaatst en geheel afgelakt. Eigenlijk denken wij alleen nog maar in prefab. Daarin schuilt onze kracht. Bovendien is de kwaliteit van de elementen veel beter gewaarborgd doordat je in een hal geconditioneerd kunt werken. De elementen staan daar niet aan weers­ invloeden bloot.’ Slagboom knikt bevestigend. ‘Doordat je een kortere bouwperiode hebt, kun je ook veel kosten besparen. Voor dit project hebben we met IFD bijvoorbeeld een kostenreductie van zo’n 25 procent kunnen bereiken ten opzichte van een traditionele aannemer. Dat past natuurlijk perfect binnen het budgettair bouwen dat voor deze opdracht gold. Daarnaast hebben wij nog een extra voordeel. De Groot Vroomshoop is door alle ervaring uitgegroeid tot een ontwikkelende aannemer die met name in de budgetsector totale en integrale oplossingen kan realiseren. Zo zijn wij bekend met de wet- en regelgeving in de gezondheidszorg.’ Ook op de flexibiliteit (de F van IFD) van De Groot Vroomshoop werd een beroep gedaan. Johan Nouws schuift aan. ‘Je moet je voorstellen dat de samenstelling van de wachtlijst snel verandert omdat je met senioren te maken hebt’, legt het hoofd bouwzaken van Groenhuysen uit. ‘Door het overlijden en dementeren van ouderen kunnen zich in een jaar tijd veel wisselingen voordoen.’ Zo was het aanvankelijk de bedoeling dat Heerma State een onderkomen zou bieden aan zogenaamde somatische patiënten in plaats van psychogeriatrische patiënten, zoals dat in zorgjargon heet. In normaal Nederlands: de doelgroep veranderde van mensen met (louter) fysieke klachten naar

dementerende patiënten. Nouws: ‘Voor die laatste groep moet je bijvoorbeeld veel meer voorzieningen voor ‘afsluitbaarheid’ treffen.’ Voor De Groot Vroomshoop betekende dat een koerswijziging tijdens het bouwproces. Maar geen nood aan de man. ‘Ook dat is een kracht van IFD’, schetst Dubbink. ‘Wij kunnen ‘omkeerbaar bouwen’. Met een aantal ingrepen is het ons gelukt het project één op één om te zetten.’

‘Recycling’ Blijft staan de ‘dubbele d’ van duurzaam en demontabel. In dat verband wordt ook wel eens van semi-permanent gesproken, maar dat is bij De Groot Vroomshoop vloeken in de kerk. Slagboom: ‘De gebouwen worden weliswaar voor een bepaalde periode neergezet, maar kunnen worden verplaatst en opnieuw in gebruik worden genomen. Die periode kan variëren van drie tot veertig jaar.’ Dat klinkt hypothetisch, maar de account­ manager verzekert dat dergelijke ‘verhuisoperaties’ niet tot de theorie beperkt blijven. ‘We hebben bijvoorbeeld een kantoor van Leeuwarden naar Bergschenhoek verplaatst. Het is nu een onderwijsruimte.­ Natuurlijk zit daar altijd voor een klein gedeelte nieuw materiaal in, maar de kwaliteit van de gebouwen is zo hoogwaardig dat ze echt hergebruikt kunnen worden.’ ‘Recycling’ van gebouwen: het is weer eens wat anders. Vast staat dat de patiënten van Heerma State een prachtig onderkomen hebben. De ontwerpafdeling van De Groot Vroomshoop nodigde de Enschedese architect Beltman uit om gezamenlijk een ontwerp te realiseren. Een ontwerp dat nauw aansluit bij de nieuwe eisen en wensen voor instellingen die wonen en zorgen onder één dak combineren. Slagboom: ‘Er is heel nadrukkelijk rekening gehouden met de visie van de opdrachtgever. Die richt zich op een vertrouwde en veilige omgeving voor bewoners met kleinschalig wonen als speerpunt.’ Heerma State blinkt ondanks de enorme oppervlakte uit in intimiteit. De verschillende vleugels zijn onderverdeeld in woongroepen die gezamenlijk een huiskamer delen. En dat maakt Nouws, die zegt ‘niets dan lof te hebben’ voor de prestatie van De Groot Vroomshoop, tot een tevreden man. Niet alleen is de wachtlijst in de Roosendaalse regio tot nul gereduceerd; veel belangrijker nog vindt hij de aandacht voor de patiënten: ‘Persoonlijk vind ik het respecteren van de privacy het allerbelangrijkste. Privacy is de grootste luxe. Ik ben zelf ook de jongste niet meer en ik hoop in de toekomst ook goed terecht te komen. Je bouwt niet om een hightech gebouw neer te zetten. Je bouwt voor mensen. Dat mag je nooit vergeten.’ A

25 

NetWerk magazine

‘Soms zul je het fantastisch vinden, soms zul je denken, was ik er maar nóóit

5 KWS Noord-Brabant/Limburg en Van Hattum en Blankevoort werken aan het sluitstuk van de A50

aan begonnen.’ Met die boodschap

kunt het ook als een kans zien. Tijdens het werk bijvoorbeeld alert zijn op dingen die niet kloppen en je opdrachtgever overtuigen van afwijkingen in het oorspronkelijke ontwerp. We hebben te maken met een traditioneel bestek met innovatieve elementen. Dat maakte bijvoorbeeld de weg vrij voor een toepassing van alternatieve secundaire bouwstoffen. Hoewel die vaak goedkoper zijn dan zand, zijn de koersschommelingen aanzienlijk. De kunst is om op het juiste moment in te kopen.’’

bereidde bedrijfsleider Ruud van Wijk zijn collega’s voor op het omvangrijke project A50. Voor KWS Noord-Brabant/ Limburg gelden de laatste twee tracés van de nieuwe snelweg als het grootste

Valtechniek

werk dat het district ooit uitvoerde met louter concernpartners. Van Hattum en Blankevoort zorgt in het noordoosten van Brabant voor de kunstwerken.

De A50 als ‘spring plank’

Logistiek vernuft is bepaald geen overbodige luxe. ‘Je moet slim omgaan met de voor- en nadelen van dit project’, verzekert­ ook Jan Verstraaten. De projectleider van KWS die beide projecten trekt, klimt omhoog en tuurt in de verte waar straks de A50 op de A59 aansluit. De ophoging die op het hoogste punt zes meter bedraagt, is afgedekt met een zwart folie. ‘De officiële naam van de afdekking luidt Trisoplast met HDPE-folie’, vertelt Van Wijk. ‘Dat is een afdichtende constructie tegen waterindringing. We hebben dat toegepast omdat we een groot deel van het weglichaam hebben opgebouwd uit circa 240.000 ton AVI-bodemas. Dat bestaat uit verbrande resten, huis- en bedrijfsafval en is civieltechnisch uitermate geschikt voor ophoping. Je mag het gebruiken als je deze beschermingsmaatregelen neemt.’ Al weer een voorbeeld van de innovatieve daadkracht. Van Wijk noemt nog een voorbeeld: ‘Om ongewenste zetting te voorkomen, moet je de bodem voorbereiden op de kunstwerken. Bij één van de kunstwerken duurde die voorbelasting dertien weken. Door omstandigheden ontbrak daar de tijd voor. Daarom hebben we ‘dynamisch geconsolideerd’. Visser & Smit Bouw beschikt over een techniek met een valgewicht waardoor we in een week tijd hetzelfde effect hebben bereikt.’

Asfaltcentrale ‘Dit is een springplank voor onze medewerkers om een hele brede ervaring op te doen’, zegt VanWijk. ‘We werken hier met een relatief klein team. Mijn mensen zijn in het diepe gegooid, maar leren hier ontzettend veel.’ KWS-uitvoerder Robert van den Hoogen kan dat beamen. Hij heeft er nog geen moment spijt van gehad. ‘Het vergt enorm veel energie, maar de kans om zo’n werk te mogen uitvoeren, krijg je misschien maar één keer in je leven.’



26

Sluitstuk Waar draait het om in Oost-Brabant? Een groot aantal gemeenten kampt met sluipverkeer dat zich het asfalt tussen Nijmegen en Eindhoven toeeigent. Een nieuwe snelweg biedt uitkomst. De A50 die Eindhoven met Oss verbindt, moet de leefbaarheid, verkeersstromen en verkeersveiligheid in de regio verbeteren en bovendien de A2 en A59 enigszins ontlasten. KWS (dat eerder in combinatie met externe partners­ aan twee andere baanvakken van de A50

werkte) en Van Hattum en Blankevoort zijn verantwoordelijk voor het noordelijke sluitstuk waar de A50 aan de A59 wordt ‘vastgeknoopt’. Het gaat om twee aparte opdrachten waarvoor afzonderlijk met succes werd getenderd. Het betreft het zes kilometer lange traject Nistelrode en het knooppunt Paalgraven dat refereert aan de archeologische vondsten die voor aanvang werden gevonden. De moeilijke marktomstandig­ heden waarin de projecten werden verworven, zorgen volgens Van Wijk voor de nodige uitdagingen en inventiviteit: ‘De prijzen zijn slecht en de concurrentie is moordend. Maar je

Van Wijk noemt de inbreng van de expertise van Visser & Smit Bouw een ‘fantastisch voorbeeld’ van interne samenwerking. De concernbelangen worden verder vertegenwoordigd door VHB-dochter Ph. De Koning, Vialis en Holland Scherm. Ook Volker Wessels Netwerk Bouw werd door Rijkswaterstaat ingeschakeld. Intern spint KWS garen bij beide projecten. Van Wijk: ‘Onze asfaltcentrale in Eindhoven moet jaarlijks 160.000 ton draaien. Deze twee projecten zijn in tweeëneenhalf jaar tijd alleen al goed voor 130.000 ton. Het is niet zo dat we zonder dit soort projecten geen bestaansrecht hebben, maar ze zijn wel enorm belangrijk voor onze continuïteit.’ A

27 

NetWerk magazine

beroep in beeld antennebouwer Rinus van Loenen (VolkerWessels Telecom)

‘Werken in de wolken’ Van ambtenaar tot antennebouwer: dat is in vogelvlucht de loopbaan van Rinus van Loenen. De Kootwijker werkte bijna een kwart eeuw geleden als drukker bij de gemeente Ede en beraadde zich op zijn toekomst. Toen zijn afdeling in het nieuwe gemeentehuis letterlijk onder de grond verdween, wist Rinus van Loenen het zeker: die kelder was niets voor hem. Hij wilde naar buiten. Als antennebouwer trad hij in de voetsporen van zijn vader. In tijden dat veiligheid nog geen zekerheid was, klom hij zonder vrees de hoogste masten in. Inmiddels werkt hij stevig ingeklemd in veiligheidsgordels al weer bijna vijfentwintig jaar op grote hoogte.



28

5 Rinus van Loenen: 'Je leert dit vak niet op papier, maar in de lucht'

In masten klimmen: het is niet iets dat iedereen met de paplepel krijgt ingegoten. Niet dat hij als klein ventje ging kijken bij Van Loenen senior die tot de eerste generatie antenne­bouwers behoorde. En ook zijn jongensdromen waren niet gevuld met avonturen hoog in de lucht. ‘Nee hoor, ik wilde gewoon naar buiten’, verklaart hij nuchter de opmerkelijke wending die zijn loopbaan 23 jaar geleden nam. ‘Al zie ik het ergens toch wel als een roeping. Je ziet dat mensen die niet van dit werk houden snel verdwijnen, maar als het iemand wel ligt, blijft hij vaak ook heel lang in het vak.’ Zelf meldde de jonge Rinus zich bij het toenmalige KPN om proef te klimmen in een proefmast. ‘Pas als je naar boven gaat, weet je of je hoogtevrees hebt’, verzekert Van Loenen. ‘Heel veel mensen denken namelijk dat ze het niet hebben, maar haken af als ze echt omhoog klimmen.’ Zelf kent hij de angst van de duizelende dieptes niet. ‘Het beviel me en ik mocht direct mee op klussen. Dat doen we trouwens met nieuwe jongens nog steeds zo snel mogelijk. Je leert dit vak niet op papier, maar in de lucht.’

Niet voor softies ‘Om dit werk te doen, hoef je echt geen sportman te zijn’, relativeert Van Loenen zijn krachtsinspanningen. Maar dat zijn baan niet voor softies is, is wel duidelijk. ‘Natuurlijk is het lichamelijk een zwaar vak’, beaamt de antennebouwer. ‘Je moet altijd klimmen. In weer en wind. En ook het monteren en demonteren op hoogte vergt veel van je. De eerste keer na de vakantie heb je altijd weer een beetje spierpijn. Al maakt het nogal uit of je in een ‘mastje’ van 30 of 100 meter klimt.’ Zijn recordhoogte ligt nog vele meters hoger. ‘Ik ben ooit in het puntje van de zendtoren van Lopik geweest. Dan heb je het over een hoogte van 380 meter. Dat is het hoogste punt van Nederland.’ Ook de andere ‘grote jongens’ in Smilde en Markelo heeft hij al getrotseerd. Werken in en boven de wolken: voor Rinus van Loenen is het just another day at the office. ‘Natuurlijk moet je ook af en toe in die GSM-masten van 20 en 30 meter klimmen, maar zelf houd ik meer van het hogere en grotere werk voor radio en tv. Ook omdat die projecten vaak langer duren. Vorig jaar hebben we in Lopik de tuidraden van de zendtoren vervangen. Dat is wel één van de mooiste klussen geweest. Maar het leukste aan het vak vind ik dat je overal en nergens komt. Niet iedereen houdt van projecten die wat langer duren, maar ik vind het wel wat hebben om ‘in de kost te gaan’. De ene week zit je op Vlieland en dan weer in Zeeland of Limburg.’

Zandhaas Van Loenen staat tegenwoordig bij VolkerWessels Telecom op de loonlijst van ‘Mobiel’: een businessunit die verantwoordelijk­ is voor het ontwerp, de engineering, de fabricage en bouw van masten en antennes. Hoewel hij als 23 jaar dezelfde baan heeft, veranderde zijn werkgever diverse malen van naam en locatie. De mooiste tijd beleefde hij op het terrein van Radio Kootwijk. Het betekende een thuiswedstrijd voor de geboren en getogen Kootwijker. ‘Ik ben een echte ‘zandhaas’, zoals wij genoemd worden. Kootwijk ligt op een zandvlakte. Je moet bij ons zelfs je best doen om een sloot te vinden. Radio Kootwijk werd in de jaren twintig opgericht om verbindingen met Nederlands-Indië tot stand te brengen. Als het goed is, heeft mijn vader daar nog aan meegewerkt.’ Het vertrek van zijn geliefde locatie vindt hij eeuwig zonde. Hij wijt de verhuizing­ aan mismanagement in het verleden: ‘Dat mag je er gerust opschrijven. Het is nog geen eens omdat ik er vandaan kom. Het was gewoon een perfecte locatie waar zowel kantoorals uitvoerend personeel bij elkaar werkten. Nu zitten wij in Lieren en de rest in Apeldoorn.’

Geen circus Toch zul je hem niet horen zeggen ‘dat vroeger alles beter was’. ‘Nee, tegenwoordig is de veiligheid bijvoorbeeld veel beter geregeld. Vroeger klom je zonder veiligheid. We hadden wel een gordel om, maar dat was alleen maar om in de mast te hangen en je handen vrij te hebben. Als je nu valt, blijf je zeker hangen. Je kunt niet meer vallen. Je zit altijd vast.’ Hoe spectaculair zijn werk voor een buitenstaander ook mag ogen, noem hem vooral geen acrobaat. Het is niet de bedoeling dat de antennebouwers ondanks alle veiligheidsmaatregelen luchtstunts gaan uithalen. ‘Wij zijn geen circusartiesten’, verzekert­ Van Loenen. ‘Je moet elke dag beseffen dat je op hoogte werkt. Als je de automatische piloot aanzet, word je te nonchalant.­ Wij moeten altijd geconcentreerd zijn.’ Hoog in de masten klimmen is nou niet iets wat je tot je honderdste levensjaar kunt doen. Van Loenen is nog in het ongewisse of hij net als zijn vader tot zijn pensioen moet blijven klimmen. ‘Tot voor kort was er een regel dat je er op je vijfenvijftigste op doktersadvies kom stoppen, maar dat is niet meer opgenomen in de CAO. Ik weet niet wat ze gaan verzinnen. Maar op je zestigste naar een hoogte van 200 meter klimmen? Dat is echt onverantwoord.’ A

29 

NetWerk magazine

Hoog, slank en beeldbepalend vastgezet­ en vervolgens plaatsten medewerkers tussenwanden en vloeren. Na een dag werken kon Westo aan de tweede toren beginnen. Medewerkers van Van der Poel maakten het werk af en brachten op de eerste toren de onder- en bovenwapening en leidingen aan en stortten de vloeren. Dit laatste gebeurde met een vaste betonpomp die beneden opgesteld stond. Op het kleine bouwterrein was geen plaats voor een tweede kraan. Dit werkschema herhaalde zich totdat het hoogste punt werd bereikt. Van der Poel en Westo bouwden 1,5 laag per week met één kraan en één lift waar alles en iedereen mee omhoog moest. ‘Die lift was echt een bottleneck. Maar het kon niet anders’, aldus Broeren.

5 Waterfront: royaal wonen hoog boven de Westerschelde

Aan de dijk van de Westerschelde in Terneuzen vallen de vele hoge appartementencomplexen in het niet bij de nieuwe bijna

In januari van dit jaar werd het hoogste punt bereikt. Broeren kan zich die dag nog goed herinneren: ‘Het was windkracht tien toen het pannenbier koud stond en twee mannen abseilend­ naar beneden kwamen.’ De wind noemt hij een storende factor in het bouwproces. ‘Soms lag de bouw enkele dagen stil omdat het stormde aan de dijk van de Westerschelde.’

80 meter en 65 meter hoge torens van het wooncomplex Waterfront. Het gebouw, dat vrijwel geheel uit prefab betonelementen is opgebouwd, is deze zomer klaar.

‘Ik werk al 34 jaar bij Van der Poel. Nooit gedacht dat we zo’n hoge toren zouden bouwen. Ik vond veertien etages al bijzonder.’ Bedrijfsleider Jan Maas geniet van het uitzicht op de 26e verdieping. Hij kan vanuit het penthouse in principe elke richting opkijken omdat de twee torens, van respectievelijk­ 26 en 22 verdiepingen enigszins gedraaid ten opzichte van elkaar staan. Het gebouw draait eigenlijk mee met de zeedijk en alle appartementen hebben uitzicht over de Westerschelde en Terneuzen. Maas: ‘Vroeger stond op deze plek een watertoren die wij zes jaar geleden kochten. Van der Poel wilde in en rondom het gebouw appartementen realiseren. De staat van de toren was echter te slecht en we zochten een alternatief.’ En dit alternatief werd het ontwerp van architect Frank Roodbeen van het Amsterdamse bureau Van den Oever, Zaaijer, Roodbeen & Partners architecten. Omdat het beschikbare grondvlak vrij klein was koos de architect voor een hoog en slank beeldbepalend gebouw. Verder gaf hij de twee torens een eigen karakter: zeegroen van het water en lichtblauw van de Zeeuwse lucht.



30

Deadline Twee jaar geleden, om precies te zijn in augustus 2003, ging de eerste paal van de parkeergarage de grond in. De garage, met één laag in de kelder en één laag op het maaiveld kwam in de voet van de dijk. Maas: ‘We moesten een deel uit de dijk ontgraven. Op zich geen probleem alleen mag niemand in Nederland van 1 oktober tot en met 1 april in dijken werken in verband met het stormseizoen. Gelukkig haalden we onze deadline.’ Voor de bouw van de torens was in eerste instantie gekozen voor de traditionele bouw maar bij Van der Poel kwam men erachter dat het sneller en veiliger zou zijn om over te stappen op een prefab betonconstructie. Zo gezegd zo gedaan. Sandwichpanelen, balkons en binnenwanden werden bij werkmaatschappij Westo Prefab Beton Systemen in Coevorden besteld. En omdat Van der Poel nog weinig ervaring had met deze bouwmethode en de voorbereiding iets langer duurde dan verwacht werd de hulp ingeroepen van Kondor Wessels Zeist. Deze werkmaatschappij bouwde de Millennium Tower in Amsterdam-West, een 98 meter hoog kantoorpand opgetrokken uit prefab betonelementen.

‘De expertise van Kondor Wessels Zeist was erg prettig. Nu konden we aan de slag’, zegt hoofduitvoerder Jos Broeren. Voor de gevel waren 300 dragende sandwichpanelen nodig. Deze panelen werden in fabriek van Westo in Coevorden gestort met binnenblad, isolatie en buitenblad. De aluminium kozijnen werden ook in de fabriek in de elementen geplaatst. De wanden kwamen kant-en-klaar in Terneuzen aan. Maas: ‘Elke dag arriveerde per uur één trailer met twee panelen.’ Hoe kon de aannemer dit materiaal opslaan op het kleine bouwterrein van circa 500 vierkante meter? ‘Geen opslag’, zegt Broeren. ‘Het was logistiek een lastige klus. Als de wind opstak en we konden niet meer werken werden de vracht­ wagens die onderweg waren stilgezet. Als de wind ging liggen konden ze alsnog naar Terneuzen komen.’

Deze zomer is het Waterfront klaar en heeft het woon­ complex 47 luxe appartementen die in prijs variëren van ruim 300.000 tot bijna 900.000 euro. Volgens Maas en Broeren is vijf maanden voor de oplevering zo’n 85 procent van de appartementen verkocht. Zij zijn opgelucht dat de opdracht, waarmee een investering van ruim 13 miljoen euro gemoeid is, deze zomer kan worden opgeleverd. ‘Het was een prestigieus, spannend en uniek project’, zeggen de heren in koor. De samenwerking met andere werkmaatschappijen van VolkerWessels hebben zij als zeer leerzaam ervaren. Want niet alleen Westo en Kondor Wessels Zeist waren betrokken bij het project. In opdracht van Westo plaatste Visser & Smit Bouw de ondersteuningen van de vloeren en Van Hattum & Blankevoort voerde de betonreparaties aan de gevelelementen uit. A

Bottleneck Omdat er geen ruimte was voor opslag hees een kraan direct na aankomst van een trailer de gevelelementen omhoog. De panelen, met een gewicht van circa achttien ton, werden

31 

NetWerk magazine

Gouda ademt historie uit al haar voegen en kieren. Dat de eeuwenoude ‘kaasstad’ ook niet wars is van moderne sferen, bewijst de nieuwe wijk Willenslande. Royale eigentijdse woningen met een bescheiden knipoog naar het verleden: Kondor Wessels Projecten (KWP), IBB Kondor en KWS geven Gouda nieuwe glorie.

Nieuwe Goudse glorie 5 Willenslande: Gouda's nieuwe goudkust

Dertien herenhuizen, achtentwintig riante woon-werkvilla’s, zestien appartementen en twee penthouses: met Willenslande wordt Gouda een kleine goudkust rijker. Wit gesauste gevels, steile hoge kappen met dakkapellen, erkers en uitbouwen die speels over de woningen zijn verdeeld, maken de wijk bovendien ‘net even spannender’. Ook de omgeving is veelbelovend. De villawijk wordt omarmd door de Reeuwijkse plassen en een groen wandelgebied.

Drijfzand Die ‘waterige’ grond vormde een bijna letterlijke ‘valkuil’. Naast de bouwput waarschuwen borden voor drijfzand. ‘Gouda heeft zo’n beetje de natste grond van Nederland’, verklaart project­ ontwikkelaar Marcus Wieringa van KWP. ‘Het komt geregeld voor dat Gouwenaren aarde moeten toevoegen omdat de achtertuin door belasting inzakt.’ Ruben Holtz weet er alles van. Om de grond Willenslandse bouwrijp te kunnen maken, werd de expertise van zijn werkgever KWS en zijn dochterbedrijf Gebr. Van Kessel ingeschakeld. ‘De grond zakt hier ernstig weg’, verzekert de projectingenieur van KWS Zuid-Holland noord. ‘Eigenlijk heb je gewoon met tien meter



32

veen te maken, maar wij hebben een techniek in huis waarmee we versneld consolidatie kunnen toepassen en de nazetting nihil is.’ Holtz doelt op de zogenaamde IFCO-methode waar de ‘grondspecialisten’ van KWS en Gebr. Van Kessel met een aantal externe partijen een patent op hebben. Met behulp van pompen en drains worden grondwater en lucht afgezogen. Door de onderdruk die daardoor ontstaat, kan het maaiveld meer bovenbelasting verdragen zonder dat de bodemstabiliteit in het geding komt. ‘Op sommige plaatsen hebben we zelfs drieënhalve meter extra grond moeten gebruiken’, vertelt Holtz. ‘Dat zijn wel de extremen. Maar die onthoud je. Dat is de kick van zo’n project.’

geboren. KWP ontwikkelt, IBB Kondor bouwt en KWS zorgt voor het bouwrijp maken van het terrein en (in een later stadium) voor de bestrating en infrastructuur van de nieuwe wijk. Maar er zijn meer concernbelangen in het nieuwe deel van Gouda. ‘We denken aan onze zusjes’, onderstreept projectleider Anton Spaan van IBB Kondor de netwerk­gedachte. ‘Aveco de Bondt verricht milieukundig onderzoek. Reinaerdt Deuren levert de binnendeuren en kozijnen en De Groot Vroomshoop de houten kappen. Dat is overigens geen gedwongen winkelnering, maar De Groot heeft eerder aan­getoond dat het bedrijf complexe projecten met een grote diversiteit aan kappen aankan.’

Concernbelangen

Leermomenten

Het initiatief voor Willenslande kwam uit de koker van Chris Bosman van Bosman Projekten dat met KWP is verenigd in Uylengaerde VII: een projectbv die voor de ontwikkeling tekende. ‘Er bestaat een hele goede relatie tussen beide partijen’, verklaart Wieringa. ‘Chris Bosman heeft een binding met deze regio en heeft al veel initiatieven genomen waarin met ons concern wordt samengewerkt’. Zo werd een nieuw voorbeeld van integrale samenwerking

Voor IBB Kondor is Willenslande net zo’n uitdaging als voor KWS. ‘Een lastig project’, concludeert Spaan. ‘Zeker als je kijkt naar de diversiteit in ontwerp. Er zijn zoveel verschillende varianten. Wanneer we het project in een standaardopzet zouden uitvoeren, zijn er geen twee woningen hetzelfde. Daar komt nog eens bij dat de kopers veel keuzevrijheid krijgen.’ Hoewel Spaan tevreden is over de voortgang, beleeft hij nog geregeld leermomenten voor volgende projecten: ‘Het project is nu gesplitst in een bouw- en

een infrastructuuropdracht. Ik denk dat we in het vervolg meer als bouwteam moeten functioneren. In de ideale situatie zou ik als bouwer graag wat eerder aan tafel zitten, zodat ik later in het project niet voor inhoudelijke of logistieke verrassingen kom te staan.’

Visitekaartje De ontwikkeling van de wijk vordert gestaag. De eerste bewoners kregen in juli van dit jaar de sleutel van hun nieuwe woning. De complete wijk wordt in vier fasen opgeleverd. Het zal best nog wat zweet kosten, maar alle betrokkenen zijn het er over eens: in Willenslande staat straks een fraai eindresultaat waarmee de VolkerWesselsbedrijven opnieuw een visitekaartje achterlaten. Wieringa: ‘Je werkt als concernpartijen op een mooie locatie samen aan de ontwikkeling van een totale wijk inclusief openbaar gebied dat je vervolgens weer aan Gouda teruggeeft. Dat blijft iets moois.’ A

33 

NetWerk magazine

VW Netwerk Bouw wint Infratech Innovatieprijs 2005 VolkerWessels stond dit jaar met tien werkmaatschappijen op Infratech 2005, de vakbeurs voor grond-, water-, en wegenbouw, in ‘Ahoy’. Met zo’n 20.000 bezoekers en circa 350 exposanten geldt Infratech al jaren als de grootste beurs van de sector. Minister Karla Peijs van Verkeer en Waterstaat opende de beurs met de uitreiking van de prestigieuze Infratech Innovatieprijs 2005. Werkmaatschappij van VolkerWessels VW Netwerk Bouw was de gelukkige winnaar van deze innovatie­prijs met de technologie ‘transformatie van koperkabel in duct’. VW Netwerk Bouw ontwikkelde en paste in samenwerking met Productt een conversiemethode toe waarbij bestaande koperleidingen vervangen worden door glasvezel zonder het gebruikelijke graafwerk.

Champagne voor Tom & Jerry Werkmaatschappij Volker Stevin Rail & Traffic Materieel doopte in mei van dit jaar Tom & Jerry in Dordrecht. Het zijn de onlangs aangeschafte locomotieven, waarmee Volker Stevin Rail & Traffic zelf railtransporten uitvoert en werktreinen rijdt. Om de kwaliteit hoog te houden, is niet alleen geïnvesteerd in locomotieven, maar ook in machinisten en een logistiek coör­ dinator. Volker Stevin Rail & Traffic onderhoudt de machines zelf, waardoor de technische kennis wordt vergroot en de betrouwbaarheid op een hoog peil blijft.

Na de prijsuitreiking en de officiële opening bracht de minister een bezoek aan de stand van VolkerWessels waar Gebr. Van Kessel, Holland Scherm, KWS, Smit Neuchâtel, Van Hattum en Blankevoort, Vialis, Visser & Smit Hanab, Volker Stevin Rail & Traffic, VolkerWessels Infra Ontwikkeling en VW Telecom een plaats hadden.

Werkmaatschappijen op Rail-Tech 2005 Railliefhebbers konden van 4 tot en met 7 april hun lol op in de Jaarbeurs in Utrecht. Daar toonden 151 bedrijven, waaronder werkmaatschappijen Volker Stevin Rail & Traffic en Vialis, hun producten en diensten op de Rail-Tech 2005. Op Rail-Tech 2005 was veel te zien en er was vooral veel informatie in te winnen. De beurs was het verzamelpunt van kennisuitwisseling op het gebied van railinfrastructuur, materieel en nieuwe technieken. De op één na grootste vakbeurs van Europa werd voor de vijfde keer georganiseerd. Van de 151 deelnemers was 59 procent Nederlands en 41 procent afkomstig uit het buitenland. Opvallend dit jaar was de groei van 10 procent van het aantal deelnemers vergeleken met twee jaar geleden. In totaal was 3781 vierkante meter van de hal aan standruimte gevuld, twee jaar eerder was dit nog 3399 vierkante meter. Bij de stand van Vialis stond het thema ‘Licht’ centraal.



34

In een hoge donkere lichttunnel konden bezoekers seinen aanschouwen. Naast de diverse generaties Vialis NMA-seinen, maakten bezoekers kennis met de digitale prijscatalogus van Vialis NMA, met een nieuwe vorm van overwegbesturing (inclusief­ assentellers) en de modern vormgegeven BS600overwegsteller.­ ­ Bij Volker Stevin Rail & Traffic werden verschillende thema’s en innovaties uitgebreid toegelicht. Zo gaven medewerkers buiten de hal op verschillende tijdstippen een lasdemonstratie­ en vertelden experts, binnen bij de stand alles over bijvoorbeeld de innovatie Ultrasonic Impact Treatment (UIT) en Icesolution. UIT is een technologische ontwikkeling om (trek)spanningen te verminderen en om te zetten in gewenste drukspanningen. Hierdoor neemt de levensduur van spoorstaven toe en behoren onvoorspelbare breuken in onder andere lassen tot het verleden.

VolkerWessels Telecom Installaties sluit per 1 januari 2006 VolkerWessels Telecom Installaties, onderdeel van VolkerWessels Telecom, sluit op 1 januari 2006 haar deuren. Alle 372 medewerkers die zich bezighielden met de installatie­ van telefooncentrales kregen in april van dit jaar te horen dat zij opzoek moeten naar een nieuwe baan. ‘De sluiting is helaas onontkoombaar. Een moeilijke, maar noodzakelijke maatregel’, aldus directeur André Meijer. Meijer had het liever anders gezien. Maar de realiteit is hard: er was geen toekomst meer voor VolkerWessels Telecom Installaties. De werkmaatschappij die vooral leefde van het vaste telefoonnet kon niet opboksen tegen de opkomst van het mobiele telefoonverkeer en de nieuwe technologieën in het vaste telefoonnet. Meijer: ‘Technologische veranderingen in de telecominstallatiemarkt leidden het afgelopen jaar tot een daling van de omzet. Bij de overname in 2002 door VolkerWessels behaalde dit onderdeel op jaarbasis nog een omzet van 101 miljoen euro. Voor 2006 zou de omzet naar verwachting uitkomen op circa 20 miljoen euro.’ Het ontslag van de 372 medewerkers had Meijer willen terugbrengen naar 232. De bonden, de ondernemingsraad en VolkerWessels Telecom hadden een plan gemaakt voor het opzetten van een nieuw bedrijf waarbij 140 banen behouden konden blijven. VolkerWessels wilde het oude bedrijf sluiten en iedereen ontslaan. Vervolgens zou er een nieuw bedrijf met nieuwe functies starten waarbij de medewerkers geselecteerd­ zouden worden uit het oude bedrijf. Minister de Geus van Sociale Zaken stak hier echter een stokje voor omdat het plan naar mening van het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI) in strijd was met de huidige ontslag­ wetgeving en hij niet bereid was om de hardheidsclausule toe te passen om daarmee 140 arbeidsplaatsen te redden. Meijer, de bonden en de ondernemingsraad betreuren dit ten zeerste. VolkerWessels kocht drie jaar geleden Netwerk Bouw van KPN in de wetenschap dat er nog fors gereorganiseerd moest worden. Zoals het er nu uitziet is dit de laatste grote ontslagronde en is er een goed toekomstperspectief voor de andere onderdelen van VolkerWessels Telecom.

Succesvolle fietssponsortocht

voor Albanië

Jong VolkerWessels organiseerde in april van dit jaar een fietssponsor­ tocht voor Albanië. Doel van de dag was zoveel mogelijk geld inzamelen­ voor hun project in Albanië, het renoveren van een schoolgebouw in Mborja. Zo’n 130 deelnemers fietsten ruim 20.000 euro bij elkaar! Een prachtig resultaat van een mooie sportieve dag. Het project van Jong VolkerWessels en Stichting Dorcas Aid International, neemt steeds concretere vormen aan. Deze zomer zal de renovatie plaatsvinden en in oktober wordt het nieuwe school­ gebouw geopend.

Verkeerslicht ViaLina

valt in de prijzen

Vialis Verkeer & Mobiliteit ontving samen met haar ontwerper Den Hartog Musch Industrieel Ontwerpers uit Arnhem de iF Gold Award 2005: de internationaal felbegeerde ‘Design Oscar’. Vialis ontving deze prestigieuze onderscheiding voor het bijzondere ontwerp van het nieuwe verkeerslicht ViaLina. ViaLina, geïntro­duceerd­­­ in 2004, is in onder andere Almelo, Amersfoort en Leidschendam geïntroduceerd. De iF Awards werden aan enkele andere Nederlandse producten toegekend, onder andere voor Well Design (ligbad) en Philips Design (Senseo). Het ViaLina-ontwerp verkreeg als enige Nederlander het predikaat ‘Gold’. Bij de iF Gold Award hoort de stijlvolle gouden iF Sculptuur. In het iF-gebouw op het beurs­ terrein in Hannover staat de ViaLina tot en met september permanent tentoongesteld.

35 

colofon

NetWerk is het informatiemagazine van VolkerWessels en wordt verspreid onder alle medewerkers van het concern. NetWerk wordt uitgegeven in het Nederlands, Duits en Engels en kent een totale oplage van 17.000, 7e jaargang, uitgave 2/05. Redactie André den Boer en Anneloes Geldermans Eindredactie Jos Waltmans Medewerkers Esther Lely Redactieadres VolkerWessels Corporate Communicatie, Postbus 2630, 3000 CP Rotterdam, [email protected], Tel : 010-4244299 Fotografie Anton van Daal, Dirk-Jan van Dijk, Carel Kramer, Jan Schot en Rijkswaterstaat www.volkerwessels.com Vormgeving en lithografie Veen Creatieve Communicatie, Harderwijk Drukwerk Mouthaan Grafisch Bedrijf, Papendrecht VolkerWessels™ is de handelsnaam van Koninklijke Volker Wessels Stevin nv. Aan de inhoud van NetWerk kunnen geen rechten worden ontleend.