Belasting betalen over een pensioen uit Duitsland

Informatieblad

Belasting betalen over een pensioen uit Duitsland

Woont u in Nederland en ontvangt u een pensioen uit Duitsland? Nederland heeft met Duitsland een belastingverdrag gesloten. Aan de hand van dit verdrag wordt bepaald welk land het recht heeft belasting te heffen over uw pensioen: Nederland of Duitsland. Of, en hoeveel belasting u over uw pensioen moet betalen, is afhankelijk van uw persoonlijke omstandigheden. Duitsland heft belasting over onder meer: – een wettelijk ouderdomspensioen – een wettelijk weduwen- en wezenpensioen – een pensioen van de Duitse overheid Nederland heft belasting over de meeste particuliere bedrijfspensioenen uit Duitsland.

Uitzondering Voldoet u aan de 2 volgende voorwaarden: – U hebt in Duitsland bij een openbare dienst gewerkt. – U ontvangt een pensioen van een zogenoemde ‘Öffentliche Kasse’ (openbaar lichaam). Dan heft Duitsland hierover belasting. Een voorbeeld is een pensioen dat de ‘VersorgungsAnstallt des Bundes und der Länder’ (VBL) betaalt.

Als Nederland belasting heft over uw pensioen Als Nederland belasting heft over uw Duitse pensioen vermeldt u in uw aangifte het Duitse pensioen bij ‘Pensioenen en uitkeringen uit het buitenland’.

Als Duitsland belasting heft over uw pensioen Nederlandse belastingaangifte Als Nederland geen belasting mag heffen over uw Duitse pensioen, geeft u het Duitse pensioen in uw Nederlandse belastingaangifte aan bij ‘Pensioenen en uitkeringen uit het buitenland.’ Omdat u in Nederland over dat pensioen geen belasting hoeft te betalen, krijgt u een vermindering op de in Nederland te betalen belasting. Zo wordt voorkomen dat u dubbele belasting betaalt. De vermindering krijgt u door de elektronische aangifte als volgt in te vullen: – Zet in de rubriek ‘Vrijstellingen en verminderingen’ een vinkje bij ‘Aftrek om dubbele belastingen te voorkomen’. – Zet een vinkje bij ‘Box 1’. – Zet een vinkje bij ‘Loon, pensioen en uitkeringen’. – Bij ‘Omschrijving’ vult u ‘Duitse rente’ in. – Bij ‘Inkomsten’ vult u het bedrag in van het Duitse pensioen. – Bij ‘Land’ kiest u ‘Duitsland’. Vult u een papieren aangifte in? Lees dan de toelichting bij de aangifte.

Duitse belastingaangifte Tot 2005 werd in Duitsland over een wettelijk pensioen bijna geen belasting geheven. Vanaf 2005 is de belastingwet gewijzigd. Sinds dat jaar wordt in Duitsland meer belasting geheven over een wettelijk pensioen.

ib 100 - 1z*2ed

Bij de uitbetaling van uw Duitse pensioen wordt geen belasting ingehouden. Dat betekent dat u in Duitsland belastingaangifte moet doen. Hebt u naast uw pensioen geen ander inkomen uit Duitsland? Dan moet u aangifte doen bij het Finanzamt Neubrandenburg (www.finanzamt-rente-im-ausland.de). Het Finanzamt Neubrandenburg behandelt uw aangifte en stelt de hoogte van de te betalen belasting vast. U downloadt het Duitse aangiftebiljet en de toelichting van www.steuerportal-mv.de en www.formulare-bfinv.de. Of vraag uw Finanzamt de formulieren toe te sturen. De formulieren zijn alleen in de Duitse taal verkrijgbaar.

Welk formulier moet u gebruiken? Welke formulieren en documenten u moet gebruiken, is afhankelijk van uw situatie: U bent beperkt belastingplichtig

– formulier ‘ESt 1 C’ (Inkomstenbelastingverklaring voor beperkt belastingplichtigen) – formulier ‘Anlage R’ (Pensioeninkomsten) – pensioenbesluit (Rentenbescheid und jährliche Rentenanpassungsmitteilungen): de jaarlijkse mededelingen van de pensioenaanpassingen en de jaaropgave(n) van uw pensioen(en). Het pensioenbesluit hoeft u alleen mee te sturen in het jaar van toekenning van het pensioen of in het 1e jaar dat u belastingaangifte doet in Duitsland. U verzoekt om behandeling als onbeperkt belastingplichtige

– formulier ‘ESt 1 A’ (Inkomstenbelastingverklaring). Dit formulier is ook een verzoek tot behandeling als onbeperkt belastingplichtige – formulier ‘Anlage R’ (Pensioeninkomsten) en eventuele andere toegevoegde formulieren – Bescheinigung EU/EWR voor staatsburgers van de EU/EER – pensioenbesluit (Rentenbescheid und jährliche Rentenanpassungsmitteilungen): de jaarlijkse mededelingen van de pensioenaanpassingen en de jaaropgave(n) van uw pensioen(en) Het pensioenbesluit hoeft u alleen mee te sturen in het jaar van toekenning van het pensioen of in het 1e jaar dat u belastingaangifte doet in Duitsland. U moet uw belastingaangifte hebben ingediend op uiterlijk 31 mei van het kalenderjaar dat volgt op het jaar van de belastingheffing. U kunt uitstel aanvragen bij uw Finanzamt.

Voordat u het formulier inlevert bij het Finanzamt, moet u het laten controleren door de Nederlandse Belastingdienst. Vul het formulier in drievoud in en stuur de 3 exemplaren naar uw belastingkantoor in Nederland. Als de gegevens overeenkomen met uw Nederlandse aangifte, krijgt u 2 exemplaren terug. Het exemplaar dat bestemd is voor het Duitse Finanzamt stuurt u samen met de Duitse belastingaangifte naar het Finanzamt. Op het formulier vult u de niet in Duitsland belaste inkomsten in, zoals uw AOW of Anw. Geef daarbij duidelijk aan hoe u het bedrag hebt berekend.

Digitaal aangifte doen Als u mag kiezen voor onbeperkte belastingplicht, kunt u digitaal aangifte doen. U kunt niet digitaal aangifte doen als u beperkt belastingplichtig bent. Voor meer informatie over digitaal aangifte doen, zie https://www.elster.de/index.php.

Belastingvrijstelling over Duits (dwangarbeiders) pensioen Ontvangt u uit Duitsland één of meer pensioenen? En moet u hierover belastingaangifte in Duitsland doen? Dan hebt u de mogelijkheid af te zien van het doen van aangifte. De in Duitsland verschuldigde belasting wordt dan vastgesteld op basis van de gegevens die uw Duitse pensioenmaatschappij aan het Finanzamt Neubrandenburg heeft verstrekt. Er wordt in dat geval echter geen rekening gehouden met aftrekposten waar u misschien recht op hebt. Ontvangt u een pensioen uit Duitsland dat verband houdt met het verrichtten van dwangarbeid in de Tweede Wereldoorlog? Mogelijk hoeft u over dat pensioen (of een gedeelte daarvan) in Duitsland geen belasting te betalen. Om voor deze vrijstelling in aanmerking te komen, kunt u het Finanzamt Neubrandenburg verzoeken geen belasting te heffen over (een deel van) dit pensioen. Het Finanzamt Neubrandenburg beoordeelt of u recht hebt op vrijstelling. Maak voor uw verzoek gebruik van het formulier ‘Verklaring belastingaangifte Duits pensioen’. U kunt dit formulier downloaden via www.belastingdienst.nl.

Als u geen aangifte doet Hebt u een brief gekregen met het verzoek aangifte te doen? Dan bent u verplicht aangifte te doen. Als u geen aangifte doet, kan de Duitse Belastingdienst u een boete opleggen. Daarnaast kan de te betalen belasting worden vastgesteld aan de hand van een schatting.

Aanslag betalen. Waarmee moet ik rekening houden? Wat is een Bescheinigung EU/EWR? De Bescheinigung EU/EWR is een formulier waarmee u het Finanzamt verzoekt om bij de heffing van Duitse inkomstenbelasting te worden aangemerkt als onbeperkt belastingplichtige. Het formulier is ook verkrijgbaar in de Nederlandse taal (Verklaring EU/EER).

2 | Belasting betalen over een pensioen uit Duitsland

Bij internationale betalingen kan uw bank u kosten in rekening brengen. Of dat zo is, kunt u navragen bij uw bank. Moet u geld betalen voor internationale betalingen? Verhoog dan bij uw overschrijving het belastingbedrag met het bedrag van de kosten. Zo voorkomt u dat u te weinig belasting betaalt.

www.grensinfopunt.nl

Als u de aanslag niet betaalt of niet kunt betalen Kunt u uw belastingschuld niet (meteen) betalen? Neem dan tijdig, dus vóór de betaaldatum van de belastingschuld, contact op met uw Finanzamt. Onder bepaalde voorwaarden krijgt u uitstel van betaling of mag u de schuld in termijnen betalen. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met uw Finanzamt. Als u geen belasting betaalt, kan uw Finanzamt invorderingsmaatregelen nemen.

Veelgestelde vragen Kan ik via het Bureau voor Duitse Zaken een jaaropgave van mijn Duitse pensioen ontvangen? Tot en met 2009 verstrekte het Bureau voor Duitse Zaken (BDZ) aan inwoners van Nederland met een wettelijk pensioen uit Duitsland (Duitse Rente) als extra service een jaaropgave. Sinds 2010 loopt de uitbetaling van deze pensioenen niet meer via het BDZ. Het BDZ verstrekt geen jaaropgaven meer. Ook niet over de jaren vóór 2010. Wilt u toch een jaaropgave ontvangen? Vraag dan bij de Deutsche Rentenversicherung (DRV) een ‘Rentenbezugsmitteilung zur Vorlage beim Finanzamt’ aan. Aanvragen kan via de website http://www.deutsche-rentenversicherung.de/. U kunt uw jaaropgave ook telefonisch aanvragen bij: DRV Westfalen 0049 - 251 2380 DRV Bund Berlin 0049 - 30 8650 DRV Knappschaft Bahn-See 0049 - 2271 7620 Let op! Een jaaropgave aanvragen via internet kan alleen voor zogenoemde ‘Versichertenrenten’. Dat is rente uit een eigen verzekering, zoals een (vervroegde) ouderdomsrente of arbeidsongeschiktheidsrente. Krijgt u nabestaandenrente, zoals een weduwe-, weduwnaars- of (half )wezenrente? Dan moet u de jaaropgave telefonisch opvragen. Ontvangt u meerdere Duitse renten? Vraag dan per rentesoort een jaaropgave aan.

Wordt mijn Duitse wettelijk pensioen volledig belast? Duitsland belast een deel van uw wettelijk pensioen. Het jaar waarin het wettelijk pensioen is ingegaan, bepaalt de hoogte van dit belastbare deel (ook voor alle volgende belastingjaren). Beginnend met 50% in het jaar 2005, wordt het belastbare deel voor ieder nieuw pensioenjaar in de jaren 2006 tot 2020 steeds met 2 procentpunten verhoogd en in de jaren 2021 tot 2040 met steeds 1 procentpunt. Ingangsjaar pensioen

Belastbaar deel

Belastingvrij deel

t/m 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

50% 52% 54% 56% 58% 60% 62% 64%

50% 48% 46% 44% 42% 40% 38% 36%

3 | Belasting betalen over een pensioen uit Duitsland

Het Finanzamt stelt het belastbare deel van het wettelijk pensioen vast en het jaarlijkse belastingvrije deel (Steuerfreier Betrag der Rente). Dit belastingvrije deel staat op de aanslag. Voorbeeld U ontvangt Altersrente. De uitkering is ingegaan op 1 januari 2008. In 2008 ontving u € 4.500 Altersrente. Het belastingvrije deel bedraagt (100% - 56%) van € 4.500 = € 1.980. – In 2010 ontving u € 4.850 Altersrente. Het belastingvrije deel bedraagt € 1.980. In 2010 wordt van uw Altersrente belast: € 4.850 - € 1.980 = € 2.870. – In 2011 ontvangt u € 5.000 Altersrente. Het belastingvrije deel bedraagt € 1.980. In 2011 wordt van uw Altersrente belast: € 5.000 - € 1.980 = € 3.020.

Wordt een bedrijfspensioen volledig belast? Ontvangt u naast uw wettelijk pensioen een bedrijfspensioen? Dan wordt ook dat pensioen niet volledig belast. De hoogte van het belastbare deel is afhankelijk van onder meer: – het soort aanvullend pensioen – het jaar waarin het bedrijfspensioen is ingegaan – uw leeftijd op het tijdstip dat u voor het eerst het pensioen ontving Meer informatie Voor meer informatie kunt u terecht bij het Finanzamt Neubrandenburg.

Wanneer kan ik verzoeken om onbeperkte belastingplicht? Omdat u niet in Duitsland woont, bent u in Duitsland beperkt belastingplichtig. Daardoor hebt u geen recht op gunstiger belastingtarieven. Ook hebt u geen recht op bepaalde aftrekposten, zoals bijzondere uitgaven en buitengewone lasten. Als u voldoet aan bepaalde voorwaarden, kunt u vragen te worden aangemerkt als onbeperkt belastingplichtig. U hebt in dat geval wel recht op een gunstiger belastingtarief en bepaalde aftrekposten, zoals bijzondere uitgaven en buitengewone lasten.

Voorwaarden onbeperkte belastingplicht Duitsland U bent ongetrouwd

U kunt in 2011 als onbeperkt belastingplichtig worden aangemerkt in één van de volgende situaties: – Uw wereldinkomen is voor minstens 90% in Duitsland belastbaar. – Uw niet in Duitsland belaste inkomsten in het kalenderjaar bedragen niet meer dan € 8.004*1). *1) € 6.136 in 2005, 2006 en 2007; € 7.664 in 2008; € 7.834 in 2009; € 8.004 in 2010 U bent getrouwd

U kunt in de volgende gevallen in 2011 als onbeperkt belastingplichtig worden aangemerkt:

www.grensinfopunt.nl

– Het wereldinkomen van u en uw echtgenoot samen is voor minstens 90% in Duitsland belastbaar. – In het kalenderjaar bedragen de niet in Duitsland belaste inkomsten van u niet méér dan € 8.004*2) én van u en uw echtgenoot samen niet meer dan € 16.008*3) – U bent onderdaan van een EU/EER-land. – Uw echtgenoot woont in een EU/EER-land. *2) € 6.136 in 2005, 2006 en 2007; € 7.664 in 2008; € 7.834 in 2009; € 8.004 in 2010 *3) € 12.272 in 2005, 2006 en 2007; € 15.328 in 2008; € 15.668 in 2009; € 16.008 in 2010

Uw niet in Duitsland belaste inkomsten bedragen € 7.000 - € 3.000 = € 4.000. Dat is minder dan € 8.004. De niet in Duitsland belaste inkomsten van u en uw partner bedragen samen € 14.080. Dat is minder dan € 16.008. U voldoet aan de voorwaarden voor onbeperkte belastingplicht. U en uw partner kunnen bij de belastingaangifte 2011 verzoeken om als onbeperkt belastingplichtig te worden aangemerkt (‘Zusammenveranlagung’).

De niet in Duitsland belaste inkomsten worden vastgesteld volgens Duits belastingrecht. Er wordt bijvoorbeeld geen rekening gehouden met inkomsten uit de eigen woning. Ontvangt u een wettelijk pensioen, zoals AOW of Anw? Dan wordt bij de beoordeling van de onbeperkte belastingplicht alleen rekening gehouden met het belastbare deel. Dat belastbare deel wordt berekend volgens de Duitse regels. Is uw AOW bijvoorbeeld op 1 januari 2005 ingegaan? Dan wordt 50% van het AOW-bedrag dat u in 2005 ontving, aangemerkt als niet in Duitsland belaste inkomsten.

In Duitsland regelt de zogenoemde ‘Steuerberatungsgesetz’, de wet over het beroep van belastingadviseur, wie mag ondersteunen op fiscaal gebied. Alleen gecertificeerde belastingconsulenten of hulporganisaties voor loonbelasting mogen hulp bieden. Doet u voor het eerst belastingaangifte in Duitsland? Vraag dan advies aan een belastingconsulent of hulporganisatie voor loonbelasting.

Voorbeeld 1 U bent ongehuwd en ontvangt in 2011 € 12.000 AOW. De eerste AOW-uitbetaling was in 2004. In 2005 ontving u € 10.000 AOW. Hiervan wordt 50% aangemerkt als belastbaar deel. Het jaarlijks belastingvrije deel bedraagt 50% van € 10.000 = € 5.000.

Hulp bij het invullen van de Duitse belastingaangifte

Hulp van een belastingconsulent Via www.bstbk.de en www.stbk-nrw.de kunt u zoeken naar adressen van belastingconsulenten in Duitsland. U kunt dit zoeken ook beperken tot criteria, zoals ‘spreekt Nederlands’. Het tarief voor belastingconsulenten is wettelijk geregeld en is meestal afhankelijk van de hoogte van uw belastbaar inkomen.

Hulp van een organisatie voor loonbelasting Uw inkomen 2011 Af: belastingvrij deel Uw niet in Duitsland belaste inkomsten 2011

€ 12.000 € 5.000 € 7.000

Uw niet in Duitsland belaste inkomsten bedragen in 2011 minder dan € 8.004. U voldoet aan de voorwaarden om in 2011 als onbeperkt belastingplichtige te worden aangemerkt. Voorbeeld 2 U bent gehuwd. U en uw partner hebben in 2011 de volgende niet in Duitsland belaste inkomsten: Uw AOW (ingegaan in 2010) € 7.000 Brutoloon partner € 11.000 € 18.000 Totaal bruto inkomen 2011 Op 1 januari 2005 ontving u voor het eerst AOW. U ontving in 2005 een bedrag van € 6.000. Hiervan wordt 50% aangemerkt als belastbaar deel. Het jaarlijkse belastingvrije deel bedraagt 50% van € 6.000 = € 3.000. Totaal inkomen 2011 Af: forfaitaire kostenaftrek loon partner 1) Af: belastingvrij deel Niet in Duitsland belaste inkomsten 1)

Een Duitse hulporganisatie voor loonbelasting is een instantie die bevoegd is te helpen bij de belastingaangifte. Bijvoorbeeld een vereniging. Leden van zo’n hulporganisatie betalen een ledenbijdrage. Hiermee wordt de geboden hulp betaald. Op de websites van Bundesverband der Lohnsteuerhilfevereine (www.bdl-online.de) en Neuer Verband der Lohnsteuerhilfevereine (www.nvl.de) vindt u adressen van aangesloten adviesbureaus. Meer informatie Voor meer informatie over belastingheffing in Duitsland over uw pensioen kunt u contact opnemen met: Finanzamt Neubrandenburg (RiA) Postfach 110140 17041 Neubrandenburg Telefoon: (0049) 395 44222 47000 Fax: (0049) 395 44222 47100 www.finanzamt-rente-im-ausland.de/ [email protected]

€ 18.000 € 920 € 3.000 € 14.080

Iedereen die loon geniet, heeft in Duitsland recht op forfaitaire kostenaftrek.

4 | Belasting betalen over een pensioen uit Duitsland

www.grensinfopunt.nl

Duits-Nederlandse woordenlijst Duitse term Nederlandse term

.............................................................................................................

..............................................................................................................................

Beschränkt steuerpflichtig Beperkt belastingplichtig Besteuerungsanteil Belastbaar deel Doppelbesteuerungsabkommen Belastingverdrag Einkommensteuer Inkomstenbelasting Finanzamt Belastingkantoor Lohnsteuerhilfeverein Hulporganisatie voor loonbelasting Steuerberater Belastingconsulent Steuerbescheid Belastingaanslag Steuererklärung Belastingaangifte Unbeschränkt steuerpflichtig Onbeperkt belastingplichtig Unverheiratet Ongehuwd Veranlagungsjahr Belastingjaar Verheiratet Gehuwd Steuernummer Fiscaal nummer Zusammenveranlagung Gezamenlijke aangifte van gehuwden

Dit is een uitgave van: Belastingdienst Grensinfopunt www.grensinfopunt.nl December 2011