Grenzenloos MAGAZINE
Voor emigranten, expats en tweedehuisbezitters
10
NR
Grenzenloos.nl
Peter Schoenmaker De hotelier maakt weer wat mee
Nov 2014
tweede huis in duitsland Oosterburen steeds meer in trek
EEn greencard bemachtigen Hoe kom je de VS in?
een partner van over de grens Mannen en vrouwen op zoek in het buitenland
Uitgeverij
1
Grenzenloos
Welkom
Colofon Grenzenloos Magazine Gratis online magazine voor emigranten, expats en tweedehuisbezitters. Verschijnt 12 x per jaar, elke laatste vrijdag van de maand. Een uitgave van Uitgeverij Grenzenloos, een imprint van VanDorp Uitgevers Voor meer informatie of adverteren, kijk op www.grenzenloos.nl of mail naar
[email protected] In dit nummer staan bijdragen van: Peter Schoenmaker Ludique le Vert Rob Smulders David Scherpenhuizen Stef Smulders Eric Jan van Dorp
Grenzenloos nummer 10
D
e maanden vliegen voorbij en voor u ligt de tiende editie van Grenzenloos Magazine.
Sinds het eerste nummer dat in februari verscheen is het magazine niet meer weg te denken voor hen die graag hun blik verleggen. Niet alleen zijn de magazines populair bij reislustigen woonachtig in Nederland, ook in Scandinavie, Frankrijk en zelfs Suriname zijn veel trouwe lezers. De vele positieve reacties die ons bereiken zijn een stimulans om door te gaan op de ingeslagen weg: elke maand een kwaliteitsmagazine, geheel gratis toegankelijk. Laat u ook deze maand weer inspireren door de verhalen en reportages. Uw reacties en tips worden altijd gewaardeerd:
[email protected] Grenzenloos Magazine verschijnt 12 x per jaar, elke laatste vrijdag van de maand. Veel leesplezier!
Eric Jan van Dorp - Uitgever/hoofdredacteur Twitter: @ericjanvandorp
Coverfoto: Joshua Earl Copyright©2014 VanDorp Uitgevers Op de teksten en foto’s in deze uitgave rust auteursrecht. Niets uit deze uitgave mag worden opgeslagen, gekopieerd of op andere wijze dan ook worden verveelvoudigd en/of verspreid, zonder uitdrukkelijke en schriftelijke toestemming van de uitgever.
2
Inhoudsopgave
4
Nieuws
Een Greencard bemachtigen
10
De eersten zullen de laatsen zijn
Een tweede huis in Duitsland
16
24
Een partner over de grens vinden
Buitenlandse hypotheek
34
12
Ludique - Wonen in Frankrijk
David Scherpenhuizen - Afstanden
28
6
Stef Smulders - Op vakantie
30
Nieuws waarom nederlanders het langste volk op aarde zijn hollandse mannen zijn gemiddeld 1,81 meter
G
een enkel volk op aarde is gemiddeld zo lang als de Nederlander. Gemiddeld is een Hollandse man 1,81 meter en de vrouwelijke variant 1,68 meter. Maar hoe is dat zo gekomen?
Onderzoeker Randy Olson, werkzaam op de Michigan University, heeft data vanaf 1820 geanalyseerd van zowel Nederlanders, Denen, Duitsers, Amerikanen, Fransen als Italianen. Daaruit kwamen interessante weetjes tevoorschijn. Zo waren Nederlanders halverwege de 19e eeuw gemiddeld net zo lang als Italianen en Fransen, terwijl Duitsers, Denen en Amerikanen aanzienlijk groter waren. Echter, rond dezelfde tijd begon er een duidelijke groeispurt af te tekenen in de Lage Landen en na eerst de Amerikanen ingehaald te hebben, werden rond 1980 ook de Denen en de Duitsers voorbijgestreefd. De vraag is waarom Nederlanders zo snel zijn gaan groeien. Volgens professor Drukker van de Universiteit van Groningen is dit voor een deel te danken aan het feit dat Nederland in de 19e eeuw een stabiele parlementaire democratie werd waar de welvaart gestaag groeide en waarvan ook de steeds grotere middenklasse deelde. Gezondere voeding met een hoog gehalte aan eiwitten in de vorm van melkproducten (belangrijk bij de groei in de jeugd), brood en vlees deden de rest. Waarom Nederlanders sneller groeien dan Denen en Duitsers, die grotendeels toch een vergelijkbare geschiedenis hebben meegemaakt, is niet helemaal te verklaren. Het kan zijn dat in de genen van Nederlanders vanoudsher de potentie van relatief forse lichaamslengte aanwezig was en dat dit er de laatste decennia o.a. door juiste voeding, steeds meer uitkomt.
4
Nieuws Zweden minder in trek bij Nederlandse toeristen forse daling van 25% vakantiegangers
H
et aantal Nederlanders dat in 2013 een bezoek bracht aan Zweden lag aanzienlijk lager dan in 2012. Ook het totale aantal buitenlandse bezoekers aan het land is gedaald.
Ondanks de teruggang staan de Nederlanders op de negende plaats van buitenlandse reizigers in Zweden. Zij zijn verantwoordelijk voor 2 procent van het totaal dat 2013 voor zaken of plezier naar Zweden kwam. Koplopers zijn de Noren (28 procent), gevolgd door de Finnen (20) en de Denen (17). De buren zijn dus de meest frequente bezoekers.
In 2012 kwamen ruim 448.000 Nederlanders naar Zweden. Vorig jaar waren dat er maar 340.000, zo’n 25 procent minder. Dit is zelfs iets lager dan het aantal van 355.000 in 2011.
Zweden is ook populair bij Duitsers (8 procent), Russen (3), Britten (3), Amerikanen (3) en Polen (2). Belgen ontbreken in de top-15 en worden in het rapport niet genoemd.
Dit blijkt uit een studie van de Zweedse overheidsdienst Tillväxtverket. Een verklaring voor de daling heeft de organisatie niet. Het gaat echter vooral om minder toeristen, want het aantal zakenreizen van Nederlanders aan Zweden is de laatste drie jaar tamelijk stabiel (rond de 70.000).
Het totale aantal buitenlandse bezoekers daalde in 2013 wel met 6 procent naar 18,8 miljoen. In 2012 ging het nog om 20 miljoen. Reizigers zijn Zweden wel trouw: voor 84 procent was het niet het eerste bezoek aan het Scandinavische land. De gemiddelde bezoeker bleef 5,9 nachten in Zweden.
De teruggang wordt voor de Zweden economisch wel gecompenseerd doordat de Nederlander in 2013 heel wat meer geld uitgaf tijdens het bezoek: 807 kronen per dag, tegenover 644 een jaar eerder.
Bron: denieuwezweed.com
5
USA
EEN GREENCARD BEMACHTIGEN Geen enkel land ter wereld is zo geliefd bij emigranten als de Verenigde Staten. Europeanen, Aziaten, Afrikanen, Zuid- en Centraal-Amerikanen, velen dromen ervan om zich in de VS te vestigen. Vanwaar die liefde voor een leven in de Verenigde Staten? En hoe kom je de Verenigde Staten eigenlijk in? Wie wel eens door de VS heeft gereisd weet dat het land enorm veel te bieden heeft. Niet alleen een enorme verscheidenheid aan overweldigende
natuur en klimaten in alle soorten en maten, maar ook de mogelijkheid om je droom na te jagen. ‘The American Dream’, opklimmen van krantenjongen tot multimiljonair. Als in een film. Maar in de VS komt dit zeker ook in het echte leven voor. Zeventig procent van alle miljardairs in de VS is begonnen met helemaal niets. Ook bij Nederlandse emigranten is de VS populair, maar het is niet gemakkelijk om een verblijfsvergunning te bemachtiging voor ‘The Land of Uppertunities’. We zetten de mogelijkheden voor u op een rijtje.
6
Visum De Greencard Wie zich blijvend wil vestigen in de VS dient in het bezit te zijn van een verblijfsvergunning, Greencard genaamd. Daarnaast is de Greencard noodzakelijk bij het vinden van werk of het aankopen van onroerend goed, zoals een huis. Het bezit van een Greencard geeft je vrijwel dezelfde rechten als Amerikanen, maar geen stemrecht. Wil je emigreren naar de VS dan zul je dus die felbegeerde Greencard moeten zien te krijgen.
Aanvraag door een familielid Voor een permanente verblijfsvergunning op basis van familiebanden komen directe familieleden van Amerikaanse staatsburgers en greencardhouders in aanmerking. Wanneer er sprake is van een huwelijk met een Amerikaans staatsburger, bestaat de mogelijkheid om voor het huwelijk al naar de VS te vertrekken. Binnen drie maanden na aankomst moet het huwelijk voltrokken worden. Overigens moet het huwelijk wel minimaal drie jaar stand houden, dit om schijnhuwelijken te voorkomen.
Aanvraag door werkgever Een Amerikaanse werkgever kan een greencard aanvragen voor personen in bepaalde beroepsgroepen, personen met een zeldzaam talent in een bepaald vakgebied of vakmensen aan wiens kwalificaties in de Verenigde Staten een groot gebrek is. Denk hierbij bijvoorbeeld aan medisch specialisten of onderzoekers in bijzondere wetenschappen.
Tijdelijke vergunningen Daarnaast is het uiteraard mogelijk om te proberen om eerst een tijdelijke verblijfsvergunning te krijgen en tijdens dit verblijf een greencard aan te vragen. Omdat de procedure voor de aanvraag van een greencard veel tijd in beslag neemt, is dit een veelgebruikte optie. Tijdelijke verblijfsvergunningen kunnen worden afgegeven bij: • substantiële investeringen in een nieuwe of bestaande onderneming in de VS • professionals die over gespecialiseerde kennis beschikken en op lokaal contract voor een werkgever in de VS gaan werken. • stage of training • een verblijf langer dan 90 dagen als zakenreiziger • journalisten • mensen die bekend of beroemd zijn in de wetenschap, onderwijs, zakenleven, kunst-, sportwereld
Op basis van een investering Wie minimaal een miljoen dollar investeert in een bedrijf in de VS en daarmee tien of meer banen creërt, komt in aanmerking voor een greencard. Hetzelfde geldt voor investeringen van een half miljoen dollar in bepaalde regio’s waar veel werkloosheid heerst. Greencard loterij Jaarlijks worden er door de Amerikaanse overheid middels een heuse loterij 50.000 permanente verblijfsvergunningen beschikbaar gesteld. Meedoen is eenvoudig en gratis. Iedereen kan meedoen om op deze manier te proberen een greencard te bemachtigen. Het aantal deelnemers is echter zeer groot.
Bronnen: Boek Emigreren naar de VS; visaversa.com
7
de eersten zullen de laatsten zijn
8
Peter Schoenmaker
P
eter Schoenmaker publiceerde vorig jaar de bundel ‘Je maakt wat mee als hotelier’, een serie geestige gebeurtenissen in en rond een klein hotel in het zuidwesten van Frankrijk. Deze maand verschijnt zijn vervolgbundel: ‘De hotelier maakt weer wat mee’. Deze maand exclusief in Grenzenloos Magazine een voorpublicatie uit de nieuwe verzameling hilarische verhalen.
is de verkoop van Priority Boarding. Voor een tientje extra per persoon koop je daarmee het recht om als eerste in te stappen, wat de indruk wekt dat je met je lange benen ook als eerste bij de stoelen bij de nooduitgang bent die, zoals bekend, extra beenruimte bieden. In de realiteit blijkt dat je alleen het recht hebt om eerder in te stappen dan de passagiers die géén kaart met Priority Boarding hebben gekocht. Aangezien negentig procent dat wel doet, speelt zich dan in de wachtruimte het volgende af: Er wordt omgeroepen dat het instappen kan gaan beginnen. Passagiers zonder PB wordt gevraagd nog even te wachten, want hun medereizigers met PB gaan voor. Waarop 120 mannen, vrouwen en kinderen zich naar de uitgang spoeden waar hun papieren nog een keer worden gecontroleerd. Om de kosten te drukken is het vliegtuig niet met een comfortabele slurf met de vertrekhal verbonden, maar staat het een stukje verderop te wachten met een paar verrijdbare trappen. De hele meute zie je dus de betonnen vlakte oversteken, waarbij ze niet de indruk willen wekken dat ze hollen, maar intussen probeert iedereen elkaar wel te passeren. Altijd een koddig gezicht. De helft neemt de voorste trap, de rest denkt via de achterste trap meer kansen te hebben en allemaal hebben ze maar één doel: de twaalf stoelen bij de nooduitgangen in het midden van het toestel. Als het daarna eindelijk jouw beurt is om als sufferd zonder PB naar het vliegtuig te lopen en de achterste trap neemt, blijken de achterste rijen meestal nog helemaal leeg te zijn. Met z’n tweetjes heb je dan lekker drie stoelen.
Eén ding moet ik de Engelsen nageven: waar ze ook wonen in Frankrijk, ze kunnen altijd goedkoop naar huis vliegen met EasyJet of Ryanair. Waarschijnlijk onze eigen schuld, omdat wij Hollanders liever de auto nemen en Transavia met halflege toestellen laten vliegen als zij eens een keer een Frans vliegveld als nieuwe bestemming uitproberen. Britten die bij ons in de buurt wonen, hoeven maar een half uurtje naar Lourdes te rijden om voor een paar tientjes naar Londen te vliegen. Nu is dat ook de stad waar onze dochter inmiddels woonde, dus als zij ons – of wij haar – wilden bezoeken, konden wij daar ook van profiteren. De kunst is dan wel om de kosten inderdaad laag te houden, want zo’n goedkope maatschappij probeert aan alle kanten wat bij te verdienen. Met toeslagen voor inchecken, toeslagen voor gebruik van creditcards, toeslagen voor extra bagage, toeslagen voor eten en drinken tijdens de reis en zelfs het verkopen van krasloten en kalenders met halfblote foto’s van hun Poolse stewardessen. Voor je op het internet eindelijk je ticket kan betalen, word je bestookt met aanbiedingen voor reisverzekeringen, huurauto’s en hotels. Hun knapste uitvinding, vanuit de koopman gezien,
9
Frankrijk Op een gegeven moment wilden die slimmeriken van Ryanair ook eens uittesten hoeveel mensen een tientje extra zouden willen betalen voor een gereserveerde stoel. Een proef die ze eerst op de route Lourdes-Londen hielden, alleen voor de twaalf stoelen bij de nooduitgangen en de zes op de eerste rij. Het was net in de tijd dat het onze beurt was om onze dochter weer eens op te zoeken, en hoewel ik laat boekte, bleken alle te reserveren stoelen nog beschikbaar te zijn en daar had ik nou wel graag twee tientjes voor over. Op de luchthaven speelde zich het vertrouwde tafereel af en door de grote ramen zagen we bijna iedereen met Priority Boarding zich weer zo snelwandelend mogelijk naar het wachtende vliegtuig spoeden. Waar tot hun verbijstering op alle achttien stoelen met extra beenruimte een kaart hing. RESERVED! Toen even later bleek dat alleen wij en nog een ander stel op die plekken zaten en er dus nog veertien stoelen over waren, zag je mensen nerveus achterom kijken en bedenken hoe ze alsnog van
plaats konden wisselen als we eenmaal in de lucht zouden zitten. Maar die vlieger ging niet op, want de purser was er als de kippen bij zodra ze hun riemen losmaakten. Only with a valid ticket! Lachen! Bij de terugreis werden we overmoedig. De Priority Boarders stonden al in een lange rij te wachten op het sein dat ze mochten rennen en wij besloten om nu eens als eersten in te stappen. Wapperend met onze ‘RESERVED SEAT’ tickets passeerden we de hele rij en lachten de grondstewardess toe, die vooraan als Cerberus de meute in bedwang hield. In plaats van ons vriendelijk toe te knikken dat we door mochten lopen, wees ze op het contraptie van stalen buizen dat ze gebruiken om bij twijfel te controleren of je handbagage niet stiekem drie centimeter te hoog of te breed is. Hoe wij ook persten, onze koffertjes waren inderdaad luttele centimeters te groot. Waarvoor ze ons honderd pond in rekening bracht. Per persoon. Toen lachten we niet meer.
De hotelier maakt weer wat mee Peter Schoenmaker
O.a. te koop via Emigratieboek.nl
10
Vliegvelden Visum Turkije alleen nog online Wachtrijen vliegveld verleden tijd? Een visum kopen op een Turkse luchthaven is niet meer mogelijk. Toeristen die naar Turkije op vakantie gaan kunnen vanaf 1 november hun visum alleen nog vooraf online aanvragen. De optie om ter plaatse een visum te kopen vervalt daarmee. Een visum rechtstreeks aanvragen via de Turkse ambassade is ook niet meer mogelijk. Het verkrijgen van een e-visa voor Turkije kost 20 dollar per persoon per visum en kan via de website www.evisa.gov.tr worden geregeld.
Nieuw luchthaven Berlijn te duur, te laat, te klein Nog voor opening al uit het jasje gegroeid Brandenburg, de nieuwe luchthaven van Berlijn is al weer te klein als hij eindelijk af is. De project-commissie denkt nu na over de mogelijkheid om als ‘aanvulling’ de oude DDRluchthaven Schönefeld open te houden. Luchthaven Brandenburg, die in de plaats moest komen van de bestaande luchthavens Tegel en Schönefeld, heeft de capaciteit voor 27 miljoen passagiers per jaar. Volgens de meest recente ramingen moet echter in 2016 al rekening worden gehouden met meer dan 31 miljoen passagiers. Het vliegveld had in 2010 moeten worden geopend; de kosten waren begroot op 2,83 miljard euro. Na herhaaldelijk uitstel wordt nu geen openingsdatum meer genoemd; de kosten komen in de buurt van 5 miljard euro. De nieuwe luchthaven is aangelegd naast de bestaande luchthaven Schönefeld. Het openhouden van de bestaande terminal lijkt dan ook een voor de hand liggende oplossing
11
Tweede huis in Duitsland wint aan populariteit 12
Duitsland
D
uitsland is niet alleen populair als vakantieland maar ook aantrekkelijk voor kopers van een tweede huis. De afgelopen jaren is er sprake van een aanhoudende groei van de huizenprijzen en de Deutsche Bank heeft voorspeld dat de prijzen in Duitsland in 2014 met 4 procent verder stijgen. Goedkope hypotheken en lage rentes van twee tot tweeënhalf procent (10 jaar vast) maken een tweede huis in Duitsland aantrekkelijk.
niveau. Met 1,1 miljoen overnachtingen per jaar is deze regio inmiddels uitgegroeid tot het belangrijkste wintersportgebied ten noorden van de Alpen. Grote vakantieparken Deze ontwikkelingen zijn ook bij de grotere verhuurorganisaties als Landal en Centerparcs niet onontdekt gebleven en er zijn een aantal grote bungalowparken ontwikkeld. Centrale ontvangstruimte, binnenzwembad, restaurant behoren tot de standaarduitrusting van dergelijke projecten. Omdat er in deze parken zoveel te doen is, spreekt dat vooral families met jonge kinderen erg aan. Ook worden de huizen vaak verkocht in combinatie met een gegarandeerde verhuuropbrengst. Dit financiële aspect is iets waar particuliere beleggers vaak naar op zoek zijn.
Bekende Duitse regio’s zijn het Zwarte Woud, de Eifel en het Sauerland. Met name het Sauerland met toeristenplaatsen als Willingen en Winterberg is misschien wel de populairste streek voor Nederlanders die een vakantiehuis willen aanschaffen bij onze Oosterburen. Het ligt dicht bij huis, zo’n drie uur rijden van Utrecht, waardoor een korte vakantie of een weekendje weg gemakkelijk is te doen. Overheid ondersteunt toeristische ontwikkelingen Vanwege het enorme economische belang ondersteunt de Duitse overheid op grote schaal investeringen in toeristische ontwikkelingen. Een goed voorbeeld daarvan is het Masterplan Wintersport Arena Sauerland. Een uitgesproken visie gevolgd door een overtuigend concept hebben tien jaar geleden dit Masterplan in werking gezet en sindsdien is er bijna 100 miljoen euro geïnvesteerd in sneeuwinstallaties, supermoderne liften, funparks, rodelbanen en een bobsleebaan van wereldkampioenschap
Rob Smulders namens belangenvereniging Mondi: “Maar laat u niet misleiden vanwege een gegarandeerde verhuuropbrengst. Een bankgarantie biedt weliswaar zekerheid, maar als blijkt uit berekeningen dat u uw eigen gegarandeerde rendement hebt voorgefinancierd voor de komende vijf jaar, komt u bedrogen uit.”
13
Duitsland
Kleine projecten integreren in lokale gemeenschappen Niet iedere huizenkoper is gecharmeerd van het grootschalige en soms onpersoonlijke karakter van grote vakantieparken. Men vindt het leuker dat een project deel uitmaakt van een lokale gemeenschap en daarmee integreert. Zeker als er gebruik wordt gemaakt van de plaatselijke infrastructuur en de middenstand daarvan mee kan profiteren. Restaurants zien hun omzet stijgen, de bakker verkoopt meer brood en er worden weer nieuwe winkeltjes geopend. Men is gelukkig met de ontwikkeling en de huiseigenaar wordt al snel opgenomen in de lokale gemeenschap en vindt er zijn tweede thuis. Belangrijk bij kleinere projecten is wel dat de verhuur en de exploitatie goed zijn georganiseerd en het eigen gebruik flexibel is geregeld. Geen dertien in een dozijn Vakantiehuizen worden te kust en te keur en in alle prijsklassen aangeboden. Het is gebleken dat
vakantiehuizen welke in het hogere segment vallen en die wat extra’s bieden qua comfort en uitstraling door de hedendaagse vakantieganger erg op prijs worden gesteld. Huurinkomsten zijn net zo goed als bij de grote vakantieparken. Smulders: “Deze laatste bewering is wat kort door de bocht. Vraag altijd naar een gedetailleerde onderbouwing van een geprognosticeerd verhuurrendement en informeer ook ter vergelijking naar behaalde resultaten van de verhuurorganisatie. Tekst: Rob Smulders, Mondi Mondi is een onafhankelijke belangenorganisatie die opkomt voor de belangen van haar leden en hen voorziet van praktische en preventieve informatie om succesvol een (tweede) woning of beleggingsobject in het buitenland aan te schaffen. Kijk voor meer informatie op Mondi.nl
14
de kanselier
Onbekend Spanje
Nomade voor het vaderland
“In de buitenlandse dienst was het nooit saai, verre van dat,” zegt de schrijver. En al helemaal niet als er ook nog eens een moord plaatsvindt, voegt de verteller daar aan toe. Ronald Aarsen beschrijft gebeurtenissen in de diplomatieke dienst die hij typeert als een nomadische tocht van 40 jaar. Soms hilarisch maar vaak ook met een ernstige ondertoon, als hij geplaatst wordt in ontwikkelingslanden. Aan elk van zijn hoofdstukken voegt hij een gedicht toe, waarin hij zijn gemoedstoestand belicht bij een gebeurtenis die hem raakt. Niet alleen wordt het leven en werken op Nederlandse ambassades in onder andere Duitsland, Indonesië en Kenya beschreven, ook komen diverse misstanden en regelrechte corruptie aan bod. Tussendoor zijn hoofdstukken opgenomen geschreven vanuit het perspectief van voormalige collega’s, die de gebeurtenissen vanuit een andere hoek belichten. En ja, ook die van de moordenaar in Jakarta die uiteindelijk in Kenya wordt ontmaskerd. Over de auteur: Ronald A.R. Aarsen (1940) was vanaf 1967 werkzaam op het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Later plaatsvervangend kanselier en Financial controller op diverse ambassades voornamelijk in Afrika. Hij is sinds 2000 gepensioneerd en woonachtig in Colmschate.
de kanselier Ronald A.R. Aarsen Nu overal verkrijgbaar
15
Wonen in Frankrijk
Ludique
MET ALLE BUREN HET DAK OP udique is het pseudoniem van een ouddocent die na zijn pesionering samen met zijn vrouw Maria (Lief) emigreerde naar Zuidwest-Frankrijk. Het tweetal woont en ‘werkt’ in en rond hun oude boerderij op het Franse platteland. Ludique is een begenadigd verteller/schrijver die anderen laat meegenieten van zijn dagelijkse belevenissen.
L
dingen tegenkomen. Dakpannen dus. En als die zelfstandig op de loop gaan of er spontaan de brui aangeven, krijg je lekkage en dat kunnen we hier niet hebben. Het was een korte, bondige opmerking van Lief en dat houdt in dat er acuut werk aan de winkel is. Normaal spreekt Lief namelijk in ruim bemeten hoofdstukken. Er diende in dit geval kordaat door mij te worden opgetreden. Ik plaatste per direct een ladder onder de
“Er zijn een paar van de onderste pannetjes van het dak gedonderd”, merkte Lief terloops op. Ze had gewapend met emmer en schepje een wat wij noemen ‘rondje poep’ op het erf gedaan en dan kun je onderweg inderdaad de gekste
desbetreffende dak- rand, klom met een stapeltje pannen onder de arm naar boven en schoof een eerste, vers pannetje helemaal onderop, op een van de vrijgekomen plaatsen. Je moet dan wel wat wringen en de
16
Ludique bovenliggende pannetjes iets optillen, en het kraakt, krast en kreunt wat, maar verder is het eigenlijk een fluitje van een cent. Kind kan de was doen. Wel zag ik bij elk volgende pannetje dat ik er tussenwurmde, de bovenliggende rijen telkens een stukje naar beneden zakken. Collectief. Maar, zo had ik van een boer eens opgestoken; ‘een dak leeft en beweegt’ en dat stelde me gerust. Ook de merkwaardige ‘knik’ in de daklijn, die me nog niet eerder was opgevallen, schaarde ik laconiek onder deze bevallige Franse zienswijze. Ik had die gemoedstoestand echter nog niet ten volle bereikt toen hele rijen pannen in meerdere lagen om mij heen, aanvankelijk wat aarzelend maar dan aanzwellend tot een donderend geraas, naar beneden gleden en onderaan de trap een respectabele berg puin achterlieten. Daarna was het oorverdovend stil. “Ter ziele”, mompelde ik nog eerbiedig. Als slotakkoord kwam er vanuit het niets nog een meterslange balk tergend langzaam naar beneden geschoven en bleef uiteindelijk, met een doffe plof, keurig rechtop naast mijn ladder staan. “Mooi balkje”, dacht ik nog met enige bewondering en keek, tussen wat ongeordend wrakhout door, vrijwel onbelemmerd zo de zolder in. “Lukt het?” vroeg Lief ergens diep onder mij. “Er is wat extra werk aan”, verklaarde ik monter en daalde de ladder af. “Het waren niet een ‘paar’ pannetjes, zoals jij zei. De hele hoek is naar beneden gelazerd. We hebben nu een dakterras op zolder. Maar, ik span er wel even een zeiltje overheen.” Uitgerust als alpinist met duimstok, rolmaat en meetlint alsook waterpas,
schietlood, papier, potlood, krijt, schijnwerper, verlengsnoer, touw, ducktape, staafmixer en bouwhelm, beklom ik de zolder. Die helm draag ik overigens dag en nacht omdat ik steevast overal mijn hoofd aan kapot stoot. Consequent. Werkelijk! Ik heb zo al zeker een dozijn bedlampjes uit de muur gekopt. Afijn, bij aankomst op de bewuste zolder van het meest bejaarde deel (1730) van ons boerenoptrekje begreep ik ineens ten volle wat de verkopende makelmevrouw destijds bedoelde met de aanprijzing ‘authentiek’; het dak was opgetrokken uit dodelijk vermoeide, kreukelige boomstammen met daartussen veel reepjes kreupelhout en links en rechts gelardeerd met enkele wrakke liggers die uitgeput en doorgezakt tot hangers waren gedegradeerd. Het geheel deed me denken aan de achterzijde van een borduurwerk. Een zootje. Niet eerder gezien trouwens, want Lief en ik hebben in het alledaags bestaan helemaal niets te zoeken op zolders. Wij blijven bij voorkeur met de hoeven op de grond. “Er is wat werk aan”, stelde ik subtiel vast. “Mort!” verbeterde boerenbuurman Roger mij even later.
17
Wonen in Frankrijk
Hij had vanuit de verte iets helderblauws bij ons gezien en vroeg zich af of we wellicht ongemerkt een zwembad hadden aangelegd. Het was het dekzeil. “Nou ja, dan moet er gewoon een nieuw dak op. Wijntje?” vatte Lief, wiens logica onovertroffen is, pakkend samen. Voor Lief is de zaak daarmee dan afgerond en gaat ze over tot de orde van de dag.
had ik niet echt helder voor de geest gekregen. “Ik heb nog één vraagje”, sprak Roger afrondend bij een glaasje rosé. Er lag een ietwat bekommerde blik in zijn ogen. Lief en ik keken hem vol verwachting aan. Wat was het? “Wie kookt er als ‘we’ hier straks op jullie dak aan het werk zijn?”, hervatte hij met enige schroom. “Ik!” kraaide Lief veelbelovend. “Ik kook de hele week voor iedereen!” Roger trok wit weg en dronk zijn glas in één teug leeg. Ik schonk het glas onmiddellijk tot de rand toe weer vol. De man stond als dodelijk getroffen op, wankelde naar zijn tractor en verliet schokkend en stuiterend met een brullende motor ons erf. Dwars bovenop de hef lag nog een dozijn chevrons (dakbalken) van elk vijf meter lengte die we hoog verheven boven het groen langs de petite route tot in de verte hebben nagekeken.
In mijn hoofd spookte dagenlang een oud Nederlands wijsje over ene Zoete Lieve Gerritje. Maar, hier in de gemeenschap helpt men ‘malkander’. Vriend Roger besloot aldus bij ons aan de grote tafel eenzijdig dat ‘we’ eerst het dak van het huis van zijn overleden vader, dan dat van hemzelf en tot slot dat van ons zouden aanpakken. Wie er precies met ‘we’ werden bedoeld
Het zit zo, moet u weten . Lief en ik houden er een, althans voor de streekbewoners hier, absurde rolverdeling op na. Zo is de keuken het exclusieve domein van mijn zelfbenoemde gastronomische handicap. Spijzen en dranken. Mocht Lief al eens in een vlaag van verstandsverbijstering met mij meegaan voor de boodschappen, dan schuifelt ze als een verdwaalde zombie achter mij aan of valt uit
18
Ludique
verveling andere klanten en nietsvermoedend winkelpersoneel lastig met babbels, grappen en kletspraatjes. Een naburige boerin die haar vraagt of ze wellicht nog verse eieren nodig heeft, krijgt het volgende repliek geserveerd. “Weet ik niet, geen idee, zou best kunnen, maar misschien ook wel niet, weet ik niet”, piept Lief dan benepen en verwijst de verbijsterde buuf naar mij om vervolgens de kettingzaag te herstarten, de berg gestapelde boomstammen in Cora Kemper- manjurk op te klauteren en haar luidruchtige, masculiene bezigheden voort te zetten. Kortom, het erf is de poppenhoek van Lief. Deze, hier absurde, rolverdeling is alom bekend en wordt dagelijks hoofdschuddend besproken. De hier nog volop heersende opvatting is dat vrouwen zich binnenshuis in de keuken en met de kinderen verdienstelijk dienen te houden. Mannen daarentegen ‘werken’ en bespreken ‘zaken’ die er toe doen. Mét mannen, vanzelfsprekend. Of u dat even noteren wilt. Lief is overigens wel zeer creatief met soepen, salades, toetjes en patisserie. Vergis u niet. Maar dat zijn geen maaltijden. Dat zijn impulsen. Opwellingen. Planning, overzicht en organisatie zijn in Liefs systeem vooralsnog niet aangetroffen. Op de eerste dag van onze eigen grote dakklus verliet ik, zoals gebruikelijk, tegen half zeven de echtelijke sponde. Ik ben een vroegertje. Direct aan de koffie. Een kop of zes. Ritueel kus ik Lief eerst pas rond negenen teder en voorzichtig wakker met een geurig dampend kopje koffie. Afijn, ik stond, nog geheel in de staat der natuur, in de séjour om alvast water op te zetten, toen de buitendeur met een smak werd opengesmeten. Het was niet enkel de ochtendzon die met de deur
in huis viel. Lief stuiterde met een verwilderde, glimmend bezwete tronie, grote ogen en een enorme mand vol ongeregeld groen de ruimte binnen. Een vergiet met eieren kwam er geheel zelfstandig achteraan. Een hele groente- en fruitwinkel aan appels, peren, uien, tomaten, knoflook, worteltjes, prei en aardappelen verspreidden zich in galop over de vloer. “Je bent al uit bed?” vroeg ik als aan de grond genageld. “Frutprrrrarrrshokulfrrrrrrrohzlsl” pruttelde ze opkrabbelend vanonder de grote eettafel die, zo merkte ik ineens ook op, bom- vol met keukengarnituur stond. Pannen, schalen, bakblikken, mixers, gardes, lepels en messen in alle soorten en maten, snij- planken, maatbekers, weegschalen en een woest assortiment flessen, potjes en pakken. Ik heb Lief, na de koffie, maar zo gelaten. Lief kookt vandaag voor de troep dakhazen. We stonden met z’n zessen op het dak. Aan het werk. Van daaraf zagen we Lief voortdurend over het erf draven. Van hot naar her. Cave in, cave uit. Grange in, grange uit. Er groeide een hele lange tafel op de cour. Om twaalf uur werden we daar ontboden en namen plaats. “Apérootje?” bracht Lief hijgend en zwaar leunend op de tafel uit en wees daarbij op een heel regiment flessen op tafel. Er zat iets van meel in haar haar en ze hield poes Lulu strak onder haar oksel geklemd. Ik zag ook dat ze op sokjes liep. Links een fleurig blauw gestreepte en rechts een rode met zwarte blokjes. Ik schonk eenieder in. Mannenwerk. Variërend van wijnen en Pastis tot Schotse whisky en van Eau de Vie tot Jamaica rum en Hollandse Pleegzuster Bloedwijn. Lief parachuteerde intus- sen driftig op en neer hollend schalen vol met gedroogd fruit, nootjes, worst en rolletjes
19
Wonen in Frankrijk bladerdeeg met mosterd, jambon en Gruyère op tafel. Zoals een gedreven sporter achter de sjoelbak zijn schijven in een strak staccato over de baan lanceert. Er werd gegeten en gedronken. De sfeer frivool. Daarna bezorgde ze een enorme pan met verse tomatensoep vergezeld van een indrukwekkende berg croutons. Plus zeven stokbroden. Er werd gegeten en gedronken. Er verscheen een schaal met daarop een grafheuvel gebraden vlees, een aardappeltaart als wagenwiel, een decadente voederbak met rijk gevulde salade, doperwten en zes geopende flessen gepaste rode wijnen. Er werd gegeten en gedronken. De stemming nam toe. In het verlengde daalden achtereenvolgens ook nog een pallet crêpes met Grand Marnier en poedersuiker plus een peloton tapse ijscoupes met wolken slagroom, een zwaar beladen kaasplank, vier dessertwijnen, een dienblad met koffie, likeuren en Engelse room en een doos ter grootte van een duizend stuks legpuzzel met ‘allerhande’ chocolade op tafel neder. Lief galoppeerde heen en weer. Stoom uit de lieftallige oortjes. Er werd gegeten en gedronken. De sfeer hilarisch.
Wie van Frankrijk en het Franse leven houdt of wie overweegt om zelf een huis in Frankrijk aan te schaffen, is ‘Hilarisch Frankrijk’ absolute verplichte leeskost.
Hilarisch Frankrijk Hoe wij vertrokken
Het was half vijf toen alles op en eenieder was verzadigd. Trac- toren, auto’s en aanhangwagens verlieten onzeker manoeuvre- rend het erf. Ik sloot de toegangshekken. Voldaan wankelde ik de stenen trap op en de séjour binnen. Lief leek spoorloos te zijn verdwenen. Ze lag onder de grote, met afwas afgeladen, eettafel. Op het kleed. Hond Sophie zoals altijd in haar armen. Kleine hond Sammie er strak tegenaan. Poes Lulu, Coco en Matisse rond haar schouders gedrapeerd. Mijn liefste wereld sliep. Diep. Ik kuste haar teder en voorzichtig welterusten. Morgenochtend rond negenen doe ik het weer.
Ludique le Vert UItgeverij Grenzenloos ISBN 9789461851024 Prijs € 16,95 O.a. te koop bij: Bol.com en Emigratieboek.nl
20
Toekomst & Tapas EEN EIGEN RESTAURANT AAN DE ZONNIGE COSTA
Robert en Ariane zijn net dertig als zij hun internetbedrijf in Nederland verkopen. Tegen alle verwachtingen in investeren ze hun geld in een Bagles & Salads restaurant in Nerja, Andalusia. In het boek Toekomst & Tapas beschrijft Ariane op meeslepende wijze het avontuur dat volgt. Een absolute must-read voor iedereen met interesse in wonen en/of ondernemen in Spanje. Toekomst & Tapas Ariane van Wijk isbn 978 94 61851 000 Uitgeverij Grenzenloos Te bestellen o.a. via Bol.com Amazon.es Emigratieboek.nl w w w. e m i g r at i e b o e k . n l
w w w. g re n z e n l o o s . n l
oom
VERZEKERINGEN RINGEN
Hollandse zekerheid tijdens uw buitenlands avontuur! Kijk op www.oomverzekeringen.nl of bel +31(0)70 353 21 00.
OOM Verzekeringen
21
ziektekosten | SOS | reis | ongevallen | inboedel aansprakelijkheid | rechtsbijstand | annulering
Grenzenloos uitzicht Foto: V. Alexander
22
23
Culture Shock
AFs TAN Den
D
avid Scherpenhuizen werd in 1962 in Australië geboren. Zijn Nederlandse vader en Engelse moeder emigreerden in 1956. In de zomer van 1975, keerde de familie terug naar Nederland. Daar trokken ze in bij Davids grootouders die in het Friese gehuchtje Burum woonden.
Het leven in Burum was een ware beproeving. Als wel opgevoede katholieke jongen vroeg ik me steeds af wat voor verschrikkelijks ik had misdaan om zo’n lot te verdienen. Alles was anders en vreemd voor me, zelfs het eten. Al bij het ontbijt werd ik met mijn neus op de feiten
24
David Scherpenhuizen gedrukt dat ik in een land terecht gekomen was zonder smaak. Melk, kaas, boter, worst, zelfs pindakaas, alles proefde anders en vooral viezer. Ik leed verschrikkelijke honger en dorst. Ik voelde me een soort Robinson Crusoë, aangespoeld op een vijandige kust, omringd door wilden met een vreemde taal en gebruiken die voor een normaal mens niet te begrijpen waren. Deze inboorlingen hadden geen kroeshaar en botten door hun neus. Nee, ze zagen er nog vreemder uit. Ze waren lang, verschrikkelijk lang, broodmager en bleek, bijna doorzichtig. Hun haar was zo blond dat je op moest passen om niet verblind te worden als je te lang naar boven keek, en hun tongval was lelijk en ondoordringbaar. Woorden en zinnen werden weggeslikt en het leek alsof ze hun kelen veelvuldig moesten schrapen. Ze waren ook allemaal kennelijk doof want ze schreeuwden de hele dag tegen elkaar. Misschien was de lucht daarboven ieler waardoor je harder moest praten om gehoord te worden. Ze hadden ook enorme, krachtige gebitten. Ik had nog nooit zoveel pareltanden gezien behalve bij een kudde Brumbies (wilde Australische paarden). Gelukkig waren het geen kannibalen, want ze hadden mijn kop met één hap eraf kunnen afbijten. Ik was klein en gedrongen met donkere krullen en viel enorm uit de toon bij die luidruchtige, reuzen albino’s. Mijn hoofd duizelde van het lawaai en het steeds omhoog kijken. Ze hadden ook zulke vreemde gebruiken. Iedereen gaf elkaar bijvoorbeeld een hand. In Australië gaven alleen de mannen elkaar een hand, want zij waren gelijken. Vrouwen kenden hun plek en knikten bescheiden als begroeting. In Australië was de democratie nog niet zo heel ver gevorderd, en
25
het was bijvoorbeeld normaal dat mannen en vrouwen gescheiden uitgingen. De vrouwen bleven in de ‘Ladies Lounge’ terwijl de mannen zich terugtrokken in de rokerige, vies-geurende spelonken van de bar. Af en toe kwamen ze terug in een walm van rook en alcohol om de ladies te voorzien van prik. Ja in Australië kenden vrouwen hun plaats, en kinderen helemaal. Een kind dat een volwassene een hand gaf was not done; dat werd gezien als hoogmoed, alsof ze dachten dat ze gelijk waren. De Friezen hadden nog een eigenaardig gebruik: Bij het passeren op straat, groetten ze iedereen met een luide kreet; ‘hoi!’ Ook dat was een faux pas in Australië waar iedereen erg op zijn privacy gesteld was. Door de fysieke ruimte was men gewend om op zichzelf te zijn en je trad niet zo maar in iemands private space. Zomaar wildvreemden aanspreken werd gezien als een inbreuk op je privacy, maar in Nederland leek niemand persoonlijke grenzen te kennen. Iedereen begroette elkaar luidkeels op straat alsof ze de grootste vrienden waren. De eerste keer dat zo’n blanke reus ‘hoi’ naar me riep, versteende ik van angst, bang dat ik iets misdaan had, de ongeschreven regels van het Nederlandse decorum had overtreden (toen had ik nog niet door dat ‘decorum’ niet in de Nederlandse woordenschat voor komt). Ik bleef stokstijf staan, maar mijn belager liep met grote passen langs mij achterlatend in verwarring. Ik moest er dus erg aan wennen, als we ’s middags laat een ommetje door het slaperige dorpje maakten, om door alle passanten aangesproken te worden. Als je een groepje benaderde, dan leek het wel een zwerm uilen: “Hoi! Hoi! Hoi! Hoi! Hoi! Hoi!”. Dan was net de rust teruggekeerd en kwam je weer een kluit mensen tegen: “Hoi! Hoi! Hoi! Hoi! Hoi!”
Culture Shock Naast hun excentrieke omgangsvormen, hadden de inwoners van Friesland andere vreemde gewoonten. Zo hielden ze planten en bloemen binnenshuis. Dat vond ik raar want planten waren voor buiten in de tuin. Waarom had je immers een tuin? Maar omdat de tuinen in Nederland zo piepklein waren, moesten mensen hun interieur veranderen in een soort kweekkassen wilden ze een beetje van groen genieten. Dat snapte ik toen niet en ik vond hun biotopen maar gek. In Australië kwam je af en toe nog een vaasje verwelkte bloemen rond Moederdag tegen, maar voor de rest waren er geen sporen van leven binnenshuis. Er was genoeg jungle buiten; dat ging je toch zeker niet binnen halen. In Australië was er sowieso een nimmer aflatende strijd tegen de oprukkende bush. Elke zondag verschenen de mannen buiten om hun heilige plicht te vervullen. Gekleed in kaki shorts en hemden zonder mouwen, rukten ze aan de startriem van hun grasmaaiers, die ronkend tot leven kwamen, grote grijze wolken uitstotend. De lucht hing vol met rook en de geur van diesel; het was de geur van victorie. En dan werd er uren met overgave gemaaid want dit was werk voor echte mannen. Er mocht geen sprietje gras langer dan een millimeter overeind blijven, anders zou de beschaving omvallen. Het was een slagveld; bloemen en planten werden genadeloos onthoofd. Het was een ere kwestie en men wilde niet voor elkaar onder doen. Hoe kaler een tuin was, hoe geweldiger de prestatie. Elke rechtgeaarde Australiër moest zijn plicht doen om de bush te bedwingen. Trouwens wat moest je anders doen op een zondagochtend? Je moest je tijd wel vol zien te krijgen totdat het voetbal ’s middags werd uitgezonden. Kletsen met je vrouw of met je kinderen spelen was natuurlijk geen optie.
26
Mijn vader deed echter niet mee aan die flauwekul. Hij las ’s ochtends liever de krant in bed terwijl de kinderen naar de kerk moesten. Zo vreemd was het niet dat hij een ochtend een beetje rust wilde hebben, want hij werkte vijf en een halve dag per week destijds, ook op zaterdagochtend. Zondagmiddag moesten we verplicht op familiebezoek bij mijn grootouders dus hij had maar een ochtend per week voor zichzelf. Toch vond ik dat gek als kind. Waarom zou je liever in bed blijven liggen lezen als je in de gezonde buitenlucht kon zijn, zo’n ronkend, vuurspuwend gevaarte in je handen, de strijd aanbindend tegen het verval. Ach, zo was mijn vader nou eenmaal, tegendraads. Alle andere vaders liepen er stoer bij met opgerolde mouwen, vale jeans en cowboylaarzen. Maar mijn vader moest natuurlijk in een net pak. Hoe kon hij me dat aandoen? Ik stond onwijs voor paal. Stiekem vond ik het toch wel cool, hij leek een beetje op James Bond, maar hij stak zo af bij de andere vaders en als kind wil je een ding vooral niet en dat is opvallen. En daarnaast was hij nalatig in zijn mannelijke plicht; hij liet het gazon overwoekeren. We hadden het langste gras in heel Victoria. Je kon erin verdwalen. Terwijl andere mensen, keurige, gemillimeterde stofvelden hadden, leefden wij in een soort savanne. Ik schaamde me diep, maar ach ja, wat wilde je met zo’n vader? Hij kwam namelijk uit Europa en daar hadden ze nou eenmaal gekke gewoontes. En dat werd me helemaal duidelijk in Friesland. Af en toe, om de verveling te doorbreken, reden we naar Groningen. Daar gingen we op bezoek bij een nichtje van mijn vader; Ria en haar man, Piet, allebei lang en blond natuurlijk, en hun dito kinderen. Ik weet niet hoeveel kinderen ze hadden
David Scherpenhuizen want ze leken op elkaar en waren zo druk dat ze niet lang genoeg stilstonden om te tellen. We werden in ieder geval hartelijk ontvangen door de bende, luid snaterend en schreeuwend, als een stelletje doorgedraaide wilde ganzen. Een soort witte tornado loodste ons naar binnen en we werden op een diepe leren fauteuil gedumpt waarin ik helemaal wegzakte. Ik kreeg vieze, merkloze cola zonder prik en een bakje paprika chips. In Australië hadden we niet zulke exotische smaken in chips en ik vond ze natuurlijk vies, maar ik kon onmogelijk mijn stille hongerstaking volhouden en tastte daarom heldhaftig toe.
gedaanteverwisseling benadrukte dat alles anders was geworden. Mijn arme moeder keek ongemakkelijk door alle lawaai en drukte, maar hield zich enigszins staande met haar beperkte Nederlands. Ik moest het met handgebaren doen, alhoewel de oudere kinderen al een aardig woordje Engels spraken. Ze deden hun best om me op m’n gemak te stellen en met me te spelen. Daar heb ik voor het gesjoeld en dat vond ik wel cool. Ondanks mijn voornemen om me onder geen beding te amuseren, was het best wel leuk…. en eigenlijk smaakten de paprika chips ook wel lekker. Er was misschien toch een beetje hoop.
Mijn pa bleek hun vreemde, afgeknepen taal goed te beheersen en tot mijn verbijstering converseerde hij zelfs met ze. Zo kende ik hem helemaal niet want hij was doorgaans een zwijgzaam type. Deze ogenschijnlijke
Tekst: David Scherpenhuizen Foto’s: David Scherpenhuizen, de kaartclub
Over de auteur David Scherpenhuizen is na de remigratie van zijn ouders in Nederland blijven wonen en heeft tegenwoordig zijn eigen copywriting en communicatiebedrijfje Easy Writers. Daarnaast is David Scherpenhuizen auteur van enkele boeken, waaronder de titel Geheimen van de Languedoc, uit de Dominicus reeks en de thriller Het Mysterie van Bugarach.
27
Buitenlandse partner
Een partner
over de grens vinden W
anneer we denken aan huwelijksmigratie komt het beeld boven van mannen met een Turkse of Marokkaanse afkomst die een bruid uit hun geboorteland halen. Deze vorm van huwelijksmigratie neemt echter steeds meer af, terwijl de groep autochtone Nederlanders die met een partner uit het buitenland trouwt steeds groter wordt.
in trek zijn bij het vinden van een buitenlandse partner. Met name vrouwen uit de Filipijnen, Thailand en de voormalige Sovjet republieken zijn populair bij Nederlandse mannen. Autochtone vrouwen ook op zoek Het zijn niet alleen mannen die op zoek zijn naar een partner van elders. Nederlandse vrouwen vinden ook steeds vaker een huwelijkspartner in het buitenland. Volgens het SCPrapport komt dit omdat vrouwen vaker alleen reizen en steeds grotere reizen maken. Ook ontmoeten vrouwen steeds vaker via werk in het buitenland hun toekomstige echtgenoot. Daarnaast zijn er ook vrouwen die bewust over de grens op zoek gaan naar een geschikte huwelijkspartner.
Uit het onlangs verschenen rapport Huwelijksmigratie in Nederland van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) blijkt dat in bijna een derde van alle gevallen van huwelijksmigratie tussen 2007 en 2011 er sprake is van een autochtone partner. Het SCP onderzocht ook welke nationaliteiten
28
Buitenlandse partners
Van de 40.000 mensen die tussen 2007 en 2011 naar Nederland kwamen om te trouwen, was 70% vrouw en 30% man. Datingsites Er zijn speciale internationale datingsites die inspelen op de genoemde trend. Zij specialiceren zich vaak in vrouwen uit een specifiek land of werelddeel. Zo worden Thaise vrouwen aangeprezen als “lief, zorgzaam en slank” en zijn “zelfstandig, sterk en huiselijk” de selling points van Russische vrouwen. Huwelijksbureaus die westerse mannen met vrouwen in niet-westerse landen in contact brengen, worden ook wel international marriage brokers genoemd. Zij organiseren onder andere reizen voor Nederlandse mannen om kennis te maken met potentiele huwelijkskandidaten.
“Ik ben als een kind afhankelijk van mijn man. Ik word depressief van het thuiszitten. Ik wil met mensen praten en dingen leren”, zegt ze. In dezelfde reportage zien we ook Timi Stoop-Alcala. Zij komt uit de Filipijnen en ontmoette haar man via online gaming. Op de Filipijnen had Timi een goede baan bij een communicatiebureau, maar in Nederland telde deze werkervaring niet. Er zat niks anders op dan weer te gaan studeren. Op die manier heeft ze via haar stage onlangs een baan als zzp’er gevonden.
Uit het onderzoek van het SCP blijkt verder dat immigranten met een autochtone partner vaak moeite hebben om goed in te burgeren en om een baan op niveau te vinden. Buitenlandse vrouwen die trouwen met een autochtone partner zijn relatief vaak hoogopgeleid. Omdat het echter ook voor hen moeilijk is om een goede baan te vinden, zijn ze economisch en emotioneel sterk afhankelijk van hun Nederlandse partner.
De volledige Nieuwsuur reportage is te bekijken op: http://nieuwsuur.nl/onderwerp/715408-
Nieuwsuur reportage Nieuwsuur zond 29 oktober en reportage over dit onderwerp uit. Hierin zien we onder andere de Russische Sacha Swyatkyna. Zij kwam vier jaar geleden naar Nederland en is getrouwd met een Nederlandse man. Ze vonden elkaar via een datingsite. Ondanks dat zij hoogopgeleid is, lukt het haar niet om werk te vinden.
nederlandse-man-zoekt-liefde-in-buitenland.html Bron: SCP, Nieuwsuur
29
Een huis financieren
buitenlandse hypotheek Belgie en duitsland D
e droom van velen: een tweede huis in het buitenland. Een eigen plek om regelmatig te verblijven of als belegging voor de toekomst. Maar hoe deze woning te financieren wanneer u het aankoopbedrag niet in een keer op tafel kunt leggen?
Wanneer u op zoek gaat naar een tweede huis in het buitenland is het dus uitermate verstandig om vooraf kennis te hebben van alle kosten die om de hoek komen kijken en van alle mogelijkheden van financiering. Een hypotheek bij een lokale bank in het buitenland hoort daarbij tot de mogelijkheden. Het verkrijgen van een zo’n hypotheek verschilt niet alleen met de Nederlandse wijze maar is ook anders per land.
Een huis kopen is niet iets dat u elke dag doet. Bovendien is de aankoop van onroerend goed een beslissing waar u in de meeste gevallen nog vele jaren de lusten en lasten van zal ondervinden.
Deze maand zetten wij voor België en Duitsland kort de belangrijkste zaken op een rij.
30
Belgie en Duitsland
België Van oudsher was België het land waar veel, met name kapitaalkrachtige, Nederlanders graag neerstreken. Het was fiscaal aantrekkelijk om in België woonachtig te zijn. Daarnaast was de prijs van onroerend goed een stuk prettiger geprijsd dan in Nederland. De laatste jaren is er echter een en ander veranderd. De fiscale voordelen zijn minder groot en door de sterk gedaalde huizenprijzen in Nederland is het grote prijsverschil van een aantal jaren geleden een heel stuk kleiner. Voor hen die een tweede huis ambiëren zijn vooral de Ardennen een geliefd gebied, vanwege de natuur en relatief lage huizenprijzen.
In België kent men annuïteitenhypotheken (ook wel mensualiteitenhypotheek genoemd), liniaire hypotheken (ook wel een kapitaaldelging hypotheek genoemd), levenhypotheken en aflossingsvrije hypotheken. Bij deze laatse vorm kan bij veel banken slechts maximaal 50% van de waarde van de woning worden gefinancieerd. De afsluitprovisie van een hypotheek bedraagt maximaal 1% plus 750 euro administratiekosten. De kosten van het opmaken van de akte bij een notaris kunnen echter oplopen tot wel 3% van het hypotheekbedrag. Na aankoop van onroerend goed moet u registratierecht betalen. Dit is te vergelijken met de Nederlandse overdrachtsbelasting. In Nederland gaat het dan om 2% maar in België is dit, afhankelijk van het gewest en het object, fors meer: tussen de 5 en 12,5 procent! De makelaarskosten worden in de regel door de verkopende partij betaald.
Volledige financiering is niet gebruikelijk in België Voor financiering van onroerend goed zijn er naast de lokale Belgische banken ook Nederlandse banken in Belgie actief. Gebruikelijk is om niet meer dan 85% van de aankoopwaarde te financieren. Onder bepaalde voorwaarden is in sommige gevallen ook het volledige aankoopbedrag bespreekbaar. Wanneer het gaat om de financiering van een tweede huis, spreekt het voor zich dat de maandelijkse kosten van huisvesting van uw hoofdwoning ook een rol van betekenis spelen.
Wanneer u een (gezamelijk) inkomen heeft van minimaal 50.000 euro bruto en op uw hoofdwoning geen hypotheek heeft, dan zal (afhankelijk van het gewenste leenbedrag) het vinden van een hypotheek voor een tweede huis in België in principe geen grote problemen moeten opleveren. Duitsland De afgelopen 20 jaar zijn veel Nederlanders in de Duitse grensstreek gaan wonen. Met name het relatief lage prijsniveau van onroerend goed en de mogelijkheden om een eigen vrijstaande woning te bouwen op een kavel, maakte Duitsland aantrekkelijk. De huizenprijzen zijn de afgelopen jaren, in tegenstelling tot
De looptijd van een hypotheek is in België normaliter 20 jaar, maar tegenwoordig bieden steeds meer banken de mogelijkheid om dit te verlengen naar 30 jaar. Wel is er bij veel banken sprake van een maximale leeftijd van 65 of 70 jaar waarop de hypotheek moet zijn afgelost. Iets om goed rekening mee te houden.
31
Een huis financieren
Nederland, behoorlijk stabiel gebleven. Er is eerder spraken van een stijging dan van een daling van de huizenprijs. Duitsland is een enorm land en de prijzen verschillen per regio behoorlijk. Een vrijstaande woning in het Alpenvoorland zal nogal verschillen van een even grote woning in het noorden of het oosten van Duitsland. Daarnaast is er een groot verschil tussen steden en rurale gebieden. Net zoals in België zijn er ook in Duitsland Nederlandse banken actief waar u kunt aankloppen voor een financiering. Makelaarskosten zijn fors Hoewel het in Duitsland zeer gebruikelijk is dat u een deel eigen geld inlegt, bestaat de mogelijkheid om een huis volledig te financieren. Dit is echter sterk afhankelijk van uw inkomen. De maximale looptijd van een Duitse hypotheek is 30 jaar, al zal de bank in eerste instantie het liefst gaan voor 20 of 25 jaar. Annuïteitenhypotheken, levenhypotheken, beleggingshypotheken, efectenhypotheken en aflossingsvrije hypotheken horen tot de mogelijkheden. Bij de laatste vorm kan dit niet voor het volledige aankoopbedrag.
Aan notariskosten bent u 1,5% kwijt. De kosten voor een makelaar zijn (indien u niets anders afspreekt) voor rekening van de koper. Deze zijn, in vergelijking met Nederland, meestal fors, zo’n 6% tot 7%. Het is daarom aan te raden om te proberen deze kosten te delen met de verkopende partij. Net zoals voor België geldt dat wanneer u een (gezamelijk) inkomen heeft van minimaal 50.000 euro bruto en op uw hoofdwoning geen hypotheek heeft, dan zal (afhankelijk van het gewenste leenbedrag) het vinden van een hypotheek voor een tweede huis in Duitsland in principe geen grote problemen moeten opleveren.
Bronnen: verhuis.de; hypotheekenbuitenland.nl; boek Wonen en kopen in Belgie
De overdrachtsbelasting in Duitsland bedraagt, afhankelijk van de streek, circa 4,5% tot 5,5%.
32
met de zon in de rug Met een Caribische achtergrond leven in Nederland
In hoeverre is de warmte van de tropenzon waarin je bent opgegroeid en die je in je draagt een garantie voor het welslagen overzee? met de zon in de rug bevat de verhalen van mensen die vanuit de Cariben een bestaan opbouwen in de nederlandse maatschappij of op een andere manier nauw betrokken zijn bij de Antillen. voor de één betekent de tropische basis een steun in de rug om talenten vorm te geven. de ander komt door diezelfde zon in zijn eigen schaduw te staan. Maar de reportages samen vertellen ook het verhaal van de verstrengeling van twee samenlevingen die elkaar blijvend wederzijds beïnvloeden. dit uit zich in een professionele samenwerking waar het gaat om zorg, detentie en sociaal maatschappelijke problematiek, maar ook in een waardevolle diversiteit op het gebied van kunst en cultuur, taal, wetenschap en ondernemerschap. een onafscheidelijkheid, gevormd door de tijd en strijd van tweehonderd jaar koninkrijk, die niet meer is weg te denken uit de Nederlandse samenleving.
Met de zon in de rug Mineke de Vries Nu overal verkrijgbaar
Het is een eer om ook in dit boek te staan, zonder ooit op de Antillen te zijn geweest. De verhalen in dit boek sterken mij in de gedachte dat een goede inburgering en meer kennis over elkaar cruciaal is om de kansen van deze generatie te verbeteren. Mogen de prachtige verhalen met humor en ontroering uit deze bundel daaraan een bijdrage leveren. Eberhard van der Laan, burgemeester Amsterdam
Italie
Lekker weg in eigen land Stef sMulders
Als je geëmigreerd bent, wil je natuurlijk eerst jouw nieuwe omgeving verkennen, je bent de eerste tijd immers vooral nog een permanente toerist. Alles zie je met frisse ogen, ook en vooral de bezienswaardigheden die de autochtonen over het hoofd zien. “Waarom ben je naar de Oltrepò Pavese gekomen?” vragen ze je verwonderd, “er is hier helemaal niets bijzonders te zien!” “Nou,” antwoorden wij dan, in het begin nog aarzelend maar in de loop der tijd met steeds meer zelfvertrouwen, “je hebt Pavia met haar mooie kerken en prachtige oude universiteitsgebouwen, het landschap van de
Oltrepò doet niet onder voor dat van Toscane, er is het middeleeuwse stadje Varzi, er zijn mooie kastelen, en vergeet het bijzondere kloostertje van San Alberto di Butrio niet!” Zo, die zit, denk je dan. Maar na de eerste jaren waarin je je gasten hebt laten kennismaken met de geheime schatten van jouw regio wil je zelf wel eens verder kijken. Heel Italië ligt nu immers binnen handbereik en daar moet je van profiteren, zegt de onuitroeibare Noord-Europese calvinist in je. Milaan, Middellandse Zee, Genua, Portofino, Cinque Terre, Venetië, Florence, Como, ja zelfs Toscane: alle grote trekpleisters van de echte grote Italiëreis
34
Column spreiden hun verlokkingen ten toon. En deze wereldberoemde attracties kun je buiten het seizoen bezoeken, wat absoluut een groot voordeel is. Want van benauwende zwetende mensenmassa’s die achter omhooggestoken vlaggetjes en paraplu’s aansjokken, houden we niet. In de afgelopen jaren genoten we zo van de eilandjes in de lagune van Venetië (waaronder een heel rustig Murano), ontdekten we het leuke plaatsje Arenzano ten westen van Genua met zijn prachtige gemeentelijke park, wandelden we over de nauwe paadjes van de Cinque Terre (vlak voor ze wegspoelden), verbleven we in een nogal desolaat Chianti (dan toch liever de Oltrepò) en bewonderden we de prachtige tuinen van de villa’s rond het Comomeer. Maar dit jaar, wat moesten we dit jaar nu eens gaan bezichtigen? De eigenaren van ons “huis”restaurant Locanda Amici Miei brachten ons op een idee: Sardinië zou het worden want kokkin Antonica is Sardijnse en man Roberto was er (dus) ook heel vaak geweest. Hun enthousiaste verhalen hadden we al vaak met genoegen aangehoord en dan dachten we: ja, dat zou leuk zijn, maar wat doen we met ons hondje? Vliegen was geen optie, dus bleef alleen de traghetto, veerboot over. Maar kon onze huisgenoot dan mee en hoe? Deze keer besloten we het eindelijk eens concreet aan te pakken en de websites van de verschillende veerbootbedrijven te bestuderen. Je mocht een hond mee aan boord nemen, zo bleek, maar die moest dan gedurende de (nachtelijke) overtocht (zo’n uur of elf!) in een kennel. Dat klonk niet aantrekkelijk maar
er was geen andere optie en we wilden toch echt een keer naar het mooie grote eiland. Nadat Roberto ons had voorzien van tal van tips boekten we dus toch maar een geschikte veerboot. Hopelijk zou onze oerverwende Joia niet al te getraumatiseerd raken tijdens de nachtelijke opsluiting. Het reserveren van een hondvriendelijk onderkomen op Sardinië bleek gelukkig eenvoudig want in de badplaats die Roberto ons aanbeval, vonden we via internet meteen een heel betaalbaar huis. Al direct na ferragosto (zie mijn artikeltje van vorige maand) loopt het toeristische seizoen af en dalen de huurprijzen van de vakantiehuizen op Sardinië. Het huis van onze keus bleek van een dorpsgenoot van Antonica te zijn! Of hij Antonica kende, vroeg Roberto via de telefoon aan de verhuurder, Antonica uit Millis? Jazeker, Puppa (Antonica’s roepnaam op Sardinië) herinnerde hij zich nog goed. We zaten gebakken, aanbetalen hoefde niet, alles kwam goed. De dag van vertrek brak aan en we vertrokken richting Genua, een uurtje rijden vanaf onze B&B. De haven bleek gemakkelijk te vinden en het aan boord rijden verliep soepel. We betrokken onze buitencabine en namen onze Joia in eerste instantie mee naar binnen. Vlak voor vertrek riep men via de intercom meermalen om dat huisdieren om hygiënische redenen
35
Italie alleen nog maar op het hoogste dek mochten verblijven, waar ook de kennel was. We gingen maar eens kijken. Nou dat viel niet mee: het hondenverblijf was een donkere krappe ruimte met erg basic hokken. Een drinkbak moest je zelf meenemen en voor water moest je op zoek naar een toilet op een ander dek ... Ons “enthousiasme” voor deze oplossing om onze lieveling te vervoeren nam tot het nulpunt af. En zo te zien gold dat ook voor de andere, meest Italiaanse reizigers met huisdier want de kennel was leeg, op een luid protesterend keffertje na. Maar goed, het leek niet anders te kunnen en dus propten we onze lieve schat, die flink tegenstribbelde, in een van de hokken. Zucht. Mede door onze zorgen over hoe het onze viervoeter zou vergaan, werden we vroeg wakker. Ik ging stiekem even naar het “honden”dek om te luisteren of het in de kennel rustig was. Gelukkig hoorde ik geen gejank of geblaf: Joia had zich er kennelijk toch bij neergelegd dat ze de nacht in een hok moest doorbrengen, net als het keffertje, de enige andere bewoner van de kennel. In de gangen van de veerboot zag ik een paar reizigers op de grond slapen, naast hun trouwe viervoeter, die ze niet alleen hadden willen laten. Hadden wij ook zo
solidair moeten zijn? Schuldgevoel. Kennelijk was de controle op honden buiten het kennel toch niet zo streng. Dit bleek nog meer toen we een kopje koffie gingen drinken aan de bar: verschillende keren zagen we eigenaren met hun hond passeren, honden die duidelijk niet in de kennel hadden overnacht. We waren weer eens te Noord-Europees strikt geweest: de Italianen luisterden naar de voorschriften en gingen vervolgens gewoon hun eigen gang. Chi se ne frega. De vakantie zelf was geweldig. Sardinië had geen last van de uitzonderlijk natte zomer van 2014 en de zon scheen er volop, zoals je in Italië verwacht. We genoten volop van de ruige landschappen en het heerlijke eten: de muggine, een harder uit de lagune, bleek een zeer smakelijk visje en de nieddittas, cozze di Arborea, mosselen uit de golf van Oristano aan de westkust, waren de smakelijkste die we ooit gegeten hadden. We ontdekten dat de Vernaccia wijn van Sardinië veel weg heeft van sherry, maar de Vermentino was meer aan ons besteed: heerlijk fris. En onze trouwe vriendin? Die vergat haar veerboottrauma op de prachtige brede zandstranden van het eiland. Ze kon er vrijuit rondrennen want aan afgepaalde privéstrandjes zoals aan de Ligurische kust doet men op Sardinië niet. En toen we na twee weken zondoorstoofd de terugreis aanvaardden, mocht ze van ons op de veerboot gewoon mee de cabine in, net als veel van haar soortgenoten. ‘s Lands wijs, ‘s lands eer! Tekst en foto’s: Stef Smulders www.duepadroni.it
[email protected]
36
Italiaanse toestanden Leven en overleven in Italië Humoristische korte verhalen over het emigreren naar Italië en de kennismaking met tal van karakteristieke Italianen. Vijf jaar na de emigratie, doet de Stef Smulders verslag van zijn belevenissen in tientallen verhalen waarin evenzovele problemen op geheel Italiaanse wijze worden opgelost, wat vaak tot humoristische taferelen leidt. Het kopen en verbouwen van een huis, het importeren en laten keuren van een auto, het afsluiten van een verzekering: het levert allerlei moeilijkheden op, die vaak op verrassende manier tot een oplossing komen.
Meer ervaringsverhalen over Italië:
Dag Nederland! Ciao Italia! Een eigen Bed & Breakfast in Italië Bekend van Ik Vertrek! Heleen Sloots
Huizenjacht in Toscane Speciaal voor Italië-liefhebbers Ronald. A. Lever
Al deze titels zijn te koop op Emigratieboek.nl
37
Het volgende nummer van Grenzenloos Magazine verschijnt op 28 november Schrijf u in op Grenzenloos.nl om op de dag van uitkomen een e-mail als herinnering te krijgen.
Emigratieboek.nl BOEKHANDEL VOOR LANDVERHUIZERS
GIDSEN TAALCURSUSSEN ERVARINGSVERHALEN
Kijk regelmatig op Emigratieboek.nl en ontvang ook onze wekelijkse nieuwsbrief Volg ons op Twitter (@emigratieboek) en Facebook (fb.com/emigratieboek)
38
