Opzouten met Acrylamide NVWA, onderzoek voeding en contaminanten
•
Inleiding; NVWA,
•
Project zoutreductie in levensmiddelen op de Nederlandse markt.
•
Project reductie acrylamide in levensmiddelen.
Bekend van …
3
Bekend van …
4
Bekend van …
5
Bekend van …
6
Bekend van …
7
Historie
8
NVWA organisatie Inspecteur-generaal Harry Paul Plv. inspecteur-generaal Freek van Zoeren
Directie Staf
Directie Bedrijfsvoering
Bureau Risicobeoordeling & onderzoeksprogrammering (BuRo)
9
Divisie
Divisie
Divisie
Divisie
Klantcontact & dienstverlening
Veterinair & Import
Landbouw & Natuur
Consument & Veiligheid
NVWA Inlichtingen- en opsporingsdienst
Domeinen •
Veiligheid in de voedselketen – – – – – – – –
• •
Productveiligheid Diergezondheid – –
10
Vleesketen en voedselveiligheid Visketen Industriële productie Dierlijke bijproducten Diervoeder Bijzondere eet- en drinkwaren Horeca /ambachtelijke productie Microbiologie
Levende dieren en diergezondheid Diergeneesmiddelen
•
•
• • •
•
Dierenwelzijn Dierenwelzijn Dierproeven Plantgezondheid Gewasbescherming Fytosanitair Meststoffen Natuur Alcohol en tabak Export en import Export Import Controletaken subsidieregelingen Europese subsidieregelingen Cross compliance Grondgebonden subsidies
Missie De NVWA bewaakt • de veiligheid van voedsel en consumentenproduc ten • de gezondheid van dieren en planten • dierenwelzijn en handhaaft • de natuurwetgeving
11
Laboratorium Voeder en VoedselVeiligheid Hoofd divisie Consument en veiligheid (Chief inspector) Hoofd Laboratorium 3 teams microbiologie
12
4 teams chemie
Laboratorium Voeder en Voedselveiligheid • 130 medewerkers • Grote budget: 20 miljoen Euro • Gehuisvest campus WUR, samen met Rikilt • Monsters per jaar: - 60.000 microbiologie - 40.000 chemie
Taken laboratorium teams
Chemie 1, voeding, gezondheid en contaminanten. Chemie 2, mycotoxine in b.v. graan, noten. Chemie 3, bestrijdingsmiddelen in groenten/fruit Chemie 4, hormonen en veterinaire drugs in vlees/vis/ei Microbiologie 1 en 2 ; hygiëne parameters, pathogenen in voedsel. Microbiologie 3, kennis en expertise, consumenten klachten, calamiteiten centrum. Virus detectie (o.a. norovirus)
Onderzoeken chemie 1
Onderwerpen chemie 1 Additieven; zoetstoffen, kleurstoffen, conserveermiddel. Contaminanten; - Milieu, zware metalen, paks, PA-alkaloiden. - Productie, 3MCPD, acrylamide. - Dierbehandelingsmiddelen (in vis). - Marine bio toxinen Gezondheid; keukenzout, vetzuursamenstelling, suikers Eerlijkheid handel; water in kip/vlees, lengte tong, olijfolie
15
15
Voedingsnota Zoutreductie
16
16
Voedingsnota
Nota Klink/Verburg, Gezonde voeding van begin tot eind, juli 2008. Alles is gezondheid, Nationaal preventieprogramma 2014 – 2016, Schippers, Van Rijn. Een van de doelstelling (Klink/Verburg); Het verlagen van de inname aan zout, vooral door het verlagen van het zoutgehalte in levensmiddelen. Vanuit de industrie is aangegeven dat een gemiddelde verlaging van 20-30 procent haalbaar is.
17
17
Voedingsnota
18
18
Voedingsnota
Waarom natriumreductie. Natrium werkt bloeddruk verhogend, dit bevordert cardiovasculaire ziekten. RIVM (2010) gemiddelde inname zout 8,5 gram. Advies Gezondheidsraad, inname zout 6 gram. RIVM (2012), 80 % zout uit bewerkte levensmiddelen
19
19
Vertaling
Vertaling van abstracte nota naar laboratorium onderzoek. Onderzoek van 1000 monsters op het keukenzoutgehalte.
Geselecteerde groepen levensmiddelen met een grote bijdrage aan inname keukenzout.
21
21
Vertaling
Levensmiddelen groepen; Brood Chips/zoutjes Kant en Klaarmaaltijden Soepen Sauzen Kaas Koek en banket Conserven Diepvries/snacks Vleeswaren 22
22
Vertaling
Gestart in 2009. Binnen elke groep 100 monsters geselecteerd. A-merk, huismerk, import. Landelijk verspreid. Vooraf bepaalde smaken, kaas vetgehaltes, soorten koek etc 2010 t/m 2015 exact dezelfde producten bemonsterd en geanalyseerd
23
23
Voorbewerking monsters •
Voorbewerking: Destructie m.b.v microwave
Natrium meten
Acrylamide
- C3H5NO - 2-propeenamide
27
27
Ontdekking
In 2002, onderzoek Zweden, Universiteit Stockholm en de Zweedse NVWA (Livsmedelsverket) Onderzoek bloed, urine van tunnelwerkers op het voorkomen van vreemde stoffen. Alle aangetroffen stoffen verklaarbaar, acrylamide echter niet. Wetenschappelijk onderzoek wijst voedsel als bron aan.
28
28
Verder onderzoek
In veel levensmiddelen komt acrylamide voor.
Ontstaan; maillardreactie waarbij uit reducerende suikers (glucose, fructose) en aminozuren (voornamelijk asparagine) onder invloed van warmte acrylamidevorming plaatsvindt.
29
29
Toxiciteit
Vastgesteld dat acrylamide zowel, mutageen als ook carcinogeen is (vastgesteld in ratten). Mutageen; DNA beschadiging Carcinogeen; bijdrage ontstaan kanker Wereld Gezondheids Organisatie (WHO)0.6 tot 3.5 microgram per kilogram lichaamsgewicht per dag. - kind, 40 kg, 140 µg acrylamide per dag - volwassenen, 80 kg, 280 µg acrylamide per dag
30
30
Aanpak Acrylamide reductie
Discussie 2002 over schadelijkheid Convenant industrie en bedrijfsleven (Europese vereniging van levensmiddelen fabrikanten CIAA). Geen wettelijke normen Europese studie (EFSA), 2007 tot 2013. Toolbox ontwikkeling; - aanpassen van de tijd en temperatuur van verhittingsprocessen - fermentatietijden verlengen indien van toepassing - vervangen van ammonium-bicarbonaat voor alternatieven indien van toepassing - het gebruik van reducerende suikers minimaliseren of indien mogelijk helemaal vermijden - verbeteren van de procescontrole en het vermijden van uitschieters 31
31
AGF productschap Voorbeeld; Overleg tussen NVWA en AGF productschap. Gemeenschappelijke bakexperimenten en aansluitend analyse op acrylamide.
Branche is overtuigd van aanpassingen gebruiksaanwijzing. Lagere baktemperatuur en ook kortere baktijd.
34
34
Monster voorbewerking
Analyse technieken LC-MS/MS
GC-MS/MS
Heavy metals
Periodiek systeem der elementen
Welke producten worden er bij de NVWA op zware metalen onderzocht. •
Groente en fruit
•
Kruiden
•
Graanproducten (inclusief noedels)
•
Pimba’s (kleiachtige producten)
•
Vis-vlees
•
Melk
•
Klachten (dit kan van alles zijn)
41
Naar welke zware (toxische) metalen / elementen wordt er o.a. gekeken
•
Arseen
•
Cadmium
•
Kwik
•
Lood
•
Zink
•
Tin
•
Aluminium (mineraal)
•
Natrium / kalium (mineralen, vlamfotometrische analyse)
Voorbewerking monsters •
Voorbewerking: Destructie m.b.v microwave
Meten monsters
M.b.v ICP-MS
44
Enkele voorbeelden
1. Kwik in vis
Kw ik gehalte in zw aar dvis
13 11 9 7 5 3 1 0,000
0,500
1,000
1,500 mg/kg
2,000
2,500
3,000
Voorbeeld 2
Arseen, kwik en lood in Ayurvedische kruiden
Voorbeeld 3 Cadmium in groente (Kempen)
Voorbeeld 4 Tin in conserven (blik)
