Opleiding BMT, differentiatie en basiscursus hijsen & heffen Willem Westermann werkveldoverleg OSAT Vereniging Van EvenementenMakers schrijver arbocatalogus hijsen en heffen in de podiumkunsten Stichting Arbo & Podiumkunsten
Historie • Basis: terugdringen fysieke belasting (arbowetgeving) • VSCD werkgroep VGW-T (Commissie voor Veiligheid, Gezondheid en Welzijn in Theater) maakte ‘Norm 2’ • Wetgever eiste in Beleidsregel 5.2-1 aanpassing aan die Norm 2 voor ieder theater met trekkenwand voor 1 januari 2007. • Oplossing in Nederland: 1/ verregaande mechanisatie en automatisering en 2/ scholing
• De wetgever verwacht dat de 'operator' van een trekkeninstallatie een 'Opleiding Trekkenwand' heeft gevolgd. Deze opleidingen worden aangeboden als 'BMT' (Bedieningsman Mechanische Trekkenwand) en 'VBT' (Veilig Bedienen van Toneelinstallaties). • Beleidsregel vervangen (per 1-1-2011) door de door de branche opgestelde Arbocatalogus.
Toen: Arbobesluit en Beleidsregel Eisen + voorlichting erover geven Eisen: • Er zijn maximaal 20 handbediende trekken per trekkenwand. • Per trek is het te belasten gewicht nooit zwaarder dan 75 kg. • De kluitenstang is zodanig geconstrueerd dat deze niet meer dan 75 kg aan kluiten kan bevatten. • Het kluitgewicht is nooit zwaarder dan 6 kg. • Voor het verplaatsen van kluiten worden kluitentafels gebruikt. • Hulplieren bij handbediende trekken worden alleen gebruikt als de hulplier aangrijpt op de kluitenstang. • De werknemer die de werkzaamheden aan de trekkenwand verricht is in het bezit van het certificaat "Opleiding trekkenwand". • Waar nodig uitstel tot 1 januari 2007.
Nu: arbocatalogus
Arbocatalogus (II)
Arbocatalogus (III)
Arbocatalogus ‘Hijsen en heffen’ over ‘De mensen die hijsen’ Het ophangen van materialen op locaties dient te worden overgelaten aan mensen/bedrijven die weten wat ze doen en een goede voorbereiding treffen. Deze mensen maken de afweging hoe je veilig kunt hijsen en wat waar veilig kan hangen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: • • • • •
constructeur rigger chief rigger / toneelmeester climbing rigger cround rigger operator mechanische trekkenwand in theaters, schouwburgen
Mensen die hijsen (II) Constructeur rigger: de rigger die verantwoordelijk is voor de technische voorbereiding (het riggingplot/hijsplan) en de constructieve berekeningen, veelal in overleg met een constructeur. Chief rigger/toneelmeester: deze is algemeen verantwoordelijk voor de rigging van een productie en kan constructieve aspecten interpreteren en implementeren. Climbing rigger: een rigger die overwegend op hoogte werkt en veelal alleen kennis heeft van het op de juiste manier aanslaan van een enkele last. Ground rigger: een rigger die op de grond werkt en veelal alleen kennis heeft van het op de juiste manier samenstellen van een enkele hijsketen.
Operator mechanische trekkenwand De operator dient te beschikken over de competenties die zijn omschreven in het kwalificatiedossier voor de ‘operator hijs- en hefinstallatie podiumkunsten’, dat wordt beheerd door de Stichting Overleg Onderwijs Arbeidsmarkt Theatertechniek (OSAT).
En daar zijn we dus weer naar gaan kijken (& nog niet klaar!) • Start : het eindtermendocument BMT van vroeger • Plus: de stand van zaken van nu • Met een insteek: op weg naar differentiatie • Mede omdat het onderwijs het vraagt • Mede omdat er meer is dan de trekkeninstallatie • Met nog niet: de onderhoudsmens
Positie binnen onderwijs PET • BMT zat in ‘Podium- en evenemententechniek’ , differentiatie ‘toneel’. • De differentiatie heet vanaf 2012: Podium en rigging. • Idee: binnen PET een basiscursus Hijsen en heffen en de specialisatie BMT. • De niveaus kunnen ook door cursussen worden behaald.
Uitstroom • MBO-niveau 3 kan uitstromen met certificaat “Basiskennis hijsen en heffen”. • MBO-niveau 4 of HBO-niveau kan uitstromen met certificaat “Bedieningsvakman mechanische trekkeninstallatie” (BMT) • Of een betreffende cursus doen.
Verschil basiscursus en BMT • Bij de basiscursus gaan we ervan uit dat er alleen een eenvoudige hijs- of hefbeweging wordt uitgevoerd; bijvoorbeeld één toneeltrek te bedienen met een “yellow-box” met 100% zicht op de hijsbeweging, of het bedienen van maximaal twee elektrische takels met 100% zicht op de hijsbeweging. • Met een BMT-certificaat mag de gehele trekkeninstallatie zowel tijdens de op- en afbouw als tijdens het uitvoeren van de voorstelling bediend worden.
Terminologie • In dit document: gaat slechts over de Mechanische Trekkeninstallatie; • Personen die een handbediende trekkenwand bedienen vallen niet onder de in dit document aangegeven eindtermen BMT. • De term trekkenwand is verlaten; er wordt voortaan gesproken over de trekkeninstallatie.
Document zelf 1. 2. 3. 4.
Inleiding Definities Doelgroep en legitimering Kernopgave: veilig en accuraat werken onder tijdsdruk en Kerntaak: hangt lasten in en verzorgt changementen 5. Inhoud en vorm van de proeve van bekwaamheid BMT 6. Eindtermen certificering gekwalificeerd BMT-er, tevens bepaling inhoud Basiscursus Hijs- en Heftechniek
Voorbeeld 1
• Dan zoek je dus meteen: lijstjes…
Lijstje wetgeving in de bijlage • Kan voor BMT-er meer zijn dan voor basiscursus. • Inzicht in wat nog niet af is:
Voorbeeld 2
Voorbeeld 3
En daar moet dan weer een lijstje bij in de bijlage: Bij kennis en kunde van hijs- en hefgereedschappen
Materialen • bout • draadeind • evenaar • hijsbalk • ketting • klem – balkklem –Doughty-klem (merken voorkomen), geprefabriceerde klem , c d g , klem met oogbout • moer, slotmoer, vleugelmoer • roedeboei? • roede-afstandshouder (niet roedekoppelaar) (om trekken vanaf elkaar te houden) • rondstrop • steelflex • sluiting: Harpsluiting, D-sluiting, borstbout, oogbout • staalkabel • staalstrop • truss met koppelsysteem • topringtouw en blok / katrol / pully
Gereedschappen • hamer • nicopress tang en sokken • sleutel 17 19 22 • talurittang & klemmen • trusshamer Persoonlijke beschermingsmiddelen • gehoorbescherming • handschoenen • helm • Schoenen
En die lijst kan verschillend zijn voor BMT en Basiscursus H&H
En zo door • • • •
Afmaken na themadag van vandaag En invoeren Verder uitwerken van basiscursus H&H Vragen?
Reserve: de beoordelingscriteria Beoordelingscriteria 1 Handelt conform de wet- en regelgeving op het gebied van veiligheid en gezondheid
2 Reageert alert en actief op (het ontstaan van) onveilige situaties en wijst collega's hier op
3 Neemt preventieve maatregelen om onveilige situaties te voorkomen
4 Brengt voorzieningen aan ter voorkoming van onveilige situaties op de werkplek
5 Gebruikt materialen, gereedschappen en persoonlijke beschermingsmiddelen op de juiste wijze
Beoordelingscriteria 6 Werkvoorbereiding met betrekking tot hijsen en heffen 1. Maakt de juiste berekeningen
2. Maakt de juiste keuze(s) in de te gebruiken hijs- en hefgereedschappen
3. Bereidt de voorstelling voor met betrekking tot de kapindeling, hijs- en hefpunten op basis van lastenplannen en tekeningen
7 Ontvangt en leest werkinstructie en lastenplannen
8 Bereidt het werk voor
Is in staat een werkverdeling te maken en de technici aan te sturen
Criteria (2)
9 Maakt de berekeningen voor het lastenplan
1. Kent de volgende statische aspecten:
2. Kent de volgende dynamische aspecten:
3. Kent de volgende onderwerpen van electroleer en mechanica:
4. Kent de juiste maatregelen en kan die toepassen:
10 Deelt trekkeninstallatie in op basis van lastenplan en aanwezige lasten
11 Programmeert de trekkeninstallatie
12 Maakt een risicoanalyse
Criteria (3)
Criteria(4) 13 Hangt lasten in de trekken
14 Heeft aandacht voor de veiligheid tijdens het uitvoeren van de werkzaamheden
15 Bedient de trekkeninstallatie
16 Stemt werkzaamheden af met andere betrokkenen op de werkvloer
17 Houdt bij de werkzaamheden rekening met veiligheid en gezondheid
Echt voorbij
