Onderwijsprofielen in passend onderwijs Basisformat onderwijsprofiel

nevenvestiging van De Pionier Bezoek/ Postadres: Triversum/het Buitenrif Spaarnepoort 1-3 2134 TM Hoofddorp 023-5553296

Onderwijsprofielen in passend onderwijs Basisformat onderwijsprofiel

Inleiding Alle besturen hebben met de komst van passend onderwijs zorgplicht. De zorgplicht betekent dat iedere leerling een passende onderwijsplek moet krijgen. De besturen werken samen in het samenwerkingsverband om de zorgplicht te kunnen garanderen. Het samenwerkingsverband (alle besturen) moet zorgen voor een dekkend netwerk. Het samenwerkingsverband maakt via de onderwijsprofielen inzichtelijk hoe zij met de scholen zorgt voor een dekkend netwerk. Het kader voor het onderwijsprofiel wordt op SWV-niveau ontwikkeld zodat er zicht komt op het totale netwerk. De veranderingen zijn een prima gelegenheid om met elkaar een verdere kwaliteitsslag te slaan. De focus ligt op verdere kwaliteitsverbetering. Het samenwerkingsverband, bestaande uit de samenwerking van schoolbesturen, kan zich verder ontwikkelen in het tijdig signaleren en kan doorgaan met het verbeteren van opbrengstgericht werken in leerresultaten en leerkrachtvaardigheden.

Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer

2

Het onderwijsprofiel Passend onderwijs Haarlemmermeer Een onderwijsprofiel van iedere school bestaat uit een basiszorg, een breedtezorg en een dieptezorg (zie landelijk referentiekader). In het Samenwerkingsverband Haarlemmermeer spreken we van een basisaanbod, een breedteaanbod en een diepteaanbod en formuleren scholen een plusaanbod. De onderwijsprofielen van de PO, SBO en SO scholen gezamenlijk leveren een onderwijscontinuüm op, waarmee wij alle leerlingen een passend onderwijsaanbod kunnen geven. Het breedte en het diepteaanbod op onze scholen is een intensivering van de onderwijsaanpak zoals de school het biedt in het basisaanbod. Dit geldt voor alle vormen van onderwijs. De onderwijsprofielen geven zicht op het onderwijsaanbod voor alle leerlingen in een school. Het onderwijsprofiel moet een zichtbare kwaliteit van onderwijs waarborgen. Een goed gedifferentieerd onderwijsaanbod op de basisschool zorgt ervoor dat veel leerlingen thuisnabij onderwijs kunnen volgen en slechts een beperkt aantal leerlingen een beroep hoeft te doen op het diepteaanbod. Het onderwijsprofiel is een instrument in handen van de schooldirecteur om het onderwijsaanbod gericht te verbeteren. De vaste onderdelen van het onderwijsprofiel zijn:       

Planmatig werken De leerresultaten Een helder geformuleerd onderwijsaanbod en effectieve methodieken. De bewaking van de leertijd. De instructievaardigheden Het (pedagogisch) klimaat Het klassenmanagement

We sluiten aan bij de begrippen in het waarderingskader van de inspectie en bij de vele kwaliteitsinstrumenten. Het zijn die elementen uit het primair proces die direct invloed hebben op de leerresultaten van de leerlingen. Het onderwijsprofiel hangt op deze wijze sterk samen met het onderwijskundig deel van het schoolplan en de onderdelen uit het kwaliteitssysteem van de school. Op iedere school is in het onderwijsprofiel beschreven hoe de school deze onderwijskwaliteit definieert en monitort. De vaste onderdelen van het onderwijsprofiel zijn voor al onze scholen gelijk. De onderdelen moeten beschreven worden in concreet waarneembaar gedrag. Het gedrag is meetbaar en beschreven in termen van ‘wat zie ik’. We vinden dat iedere school of ieder schoolbestuur zelf de elementen uit het onderwijsprofiel inhoudelijk vorm moet geven en eventueel een eigen ambitieniveau moet formuleren. Het betekent dat de onderwijsprofielen qua vorm vergelijkbaar zijn, maar qua inhoud per school en per bestuur moeten verschillen om te komen tot een dekkend netwerk.


3

Opbrengstgericht werken en verbetertrajecten De school geeft aan hoe zij de verbeteringen van de school inzet, koppelt aan de leerresultaten, inplant in de jaarcyclus en borgt in het onderwijsprofiel.    

Hoe past het onderwijsprofiel in het planmatig werken aan leerresultaten Hoe past het onderwijsprofiel in de huidige schoolontwikkeling? Hoe sluiten de verbetertrajecten van het onderwijsprofiel aan op de jaarplanning? Wanneer evalueert de school en hoe borgt de school de behaalde resultaten?

De inspectie brengt op basis van een steekproef in kaart in hoeverre scholen opbrengstgericht werken op basis van vijf indicatoren: 1. De school gebruikt een systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen 2. De leraren volgen en analyseren de vorderingen van hun leerlingen systematisch 3. De school gaat de effecten van de zorg na 4. De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten 5. De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces.

Leerresultaten De leerresultaten van het plus, basis, en breedteaanbod zijn gebaseerd op de landelijke normscores van CITO of de vaardigheidsscores.    

Voor welke vakgebieden wil de school de schoolresultaten analyseren? Hoe definieert de school haar eigen schoolnormen en ambities? Hoe differentieert de school naar het plus cq breedteaanbod Zie document over het stellen van ambities en normen

Leerstofaanbod Het onderwijsaanbod wordt beschreven in methodieken en materialen. In het breedte en diepteaanbod staat hoe de school intensiveert voor leerlingen met extra onderwijsbehoeften. Het aanbod wordt beschreven voor technisch lezen, begrijpend lezen, spelling, rekenen & sociale competentie.  Voor welke vakgebieden wil de school het leerstofaanbod beschrijven?  Welke methodieken en onderstaande materialen gebruikt de school per vakgebied?  Welke andere methodieken worden er ingezet in het plus cq breedteaanbod

Leertijd (per vakgebied) De leertijd wordt beschreven in gestelde leertijd (roostertijd) in aantal uren per week. De leertijd wordt verder verfijnd in gerealiseerde en effectieve leertijd in termen van percentages van de gestelde leertijd. De gerealiseerde leertijd is het percentage van de roostertijd dat daadwerkelijk aan het vak besteed wordt. De effectieve leertijd is een percentage van de gerealiseerde leertijd waarop de leerlingen daadwerkelijk met de les bezig zijn.  Hoeveel uur staat er per vakgebied op het rooster?  Hoeveel tijd is er minder of extra voor de leerlingen in het plus c.q. breedteaanbod


4

Didactisch handelen Wat is didactisch handelen? Hoe kan dit voor jullie school worden gedefinieerd? Wat is jullie visie op didactisch handelen? Hoe kun je het didactisch handelen vormgeven?  Werkt de school met een instructiemodel? Zo ja, welke?  Welke fasen worden er binnen de les onderscheiden?  Wat wil je terugzien per lesfase? Wat moet iedere leerkracht iedere les laten zien en aan de orde laten komen?

Pedagogisch handelen Wat is pedagogisch handelen? Hoe kan dit voor jullie school worden gedefinieerd? Wat is jullie visie op pedagogisch handelen? Hoe kun je het pedagogisch handelen vormgeven? Gedrag:  Welke afspraken gelden er rondom het omgaan met (on)gewenst gedrag?  Wat zijn de regels rondom het geven van complimenten? (hoe vaak, verbaal/non-verbaal)  Hoe verhoudt zich het aantal complimenten ten opzichte van het aantal correcties?  Welke afspraken gelden er rondom het geven van feedback? Relatie, competentie en autonomie:  Hoe versterk je als leerkracht je relatie tot je leerlingen?  Hoe versterk je het gevoel van competentie van de leerlingen?  Hoe versterk je de autonomie van de leerlingen?

Klassenmanagement Wat is klassenmanagement? Hoe kan dit voor jullie school worden gedefinieerd? Wat is jullie visie op klassenmanagement? Hoe kun je het klassenmanagement vormgeven? Ruimte, tijd en activiteit  Wat is het beleid van de school ten aanzien van de inrichting van de klas?  Welke aanpassingen zijn nodig om af te stemmen op de behoeften van alle leerlingen?  Wat zijn de afspraken ten aanzien van het rooster, planning, lestijd?  Wat zijn de afspraken ten aanzien van de te geven lessen, activiteiten?


5

Algemene informatie PI-school het Buitenrif; Het Buitenrif is een kleine cluster 4 school, verbonden aan Triversum, een centrum voor kinderen jeugdpsychiatrie te Hoofddorp. Het Buitenrif is een nevenvestiging van De Pionier te Duivendrecht. Triversum verzorgt een dagklinische opname voor kinderen in de leeftijd van 4 t/m 12 jaar. Het Buitenrif biedt onderwijs aan 16 leerlingen. Deze leerlingen krijgen naast halve dagen onderwijs dagbehandeling op Triversum. Dit zijn 16 plaatsbekostigde plekken. Het Buitenrif neemt nog geen externe leerlingen aan. Wanneer de behandeling eindigt, is er een geschikte vervolgschool gevonden of gaat het kind naar school van herkomst. Als school “verbonden aan een pedologisch en psychiatrisch instituut”, verzorgen wij het onderwijsdeel voor de periode van behandeling bij Triversum. De verwevenheid met de zorg is een bron van inspiratie en hulp. Omdat de behandeltijd van onze leerlingen kort is (ongeveer een half jaar), besteden wij veel tijd aan intakes, het opstellen van eerste handelingsplannen, didactisch onderzoek, observaties bij leerlingen en de juiste advisering en doorverwijzingen naar andere vormen van onderwijs. De school heeft twee groepen; een onderbouw en een bovenbouw groep. De leeftijd voor de onderbouw groep (Koraal) is vanaf 4 jaar t/m ongeveer 8 jaar. In de bovenbouw (Saffier) groep zitten kinderen vanaf ongeveer 8/9 jaar t/m 12 jaar. Wij differentiëren in het onderwijsaanbod per leerling. Doordat onze leerlingen halve dagen onderwijs volgen, leggen wij de nadruk op de vakken taal-lezen-rekenen en schrijven. Leerstofaanbod Het onderwijsaanbod wordt beschreven in methodieken en materialen. In het breedte en diepteaanbod staat hoe de school intensiveert voor leerlingen met extra onderwijsbehoeften. Het aanbod wordt beschreven voor technisch lezen, begrijpend lezen, spelling, rekenen & sociale competentie. Taal Plus

1

2

Plusopdrachten in de methode Pluslessen in de R.T.-groepjes aangeboden door de onderwijsassistente

Basis

Veilig in stapjes (groep 3) Taal op Maat nieuwe versie

Breedte

Bij het Veilig in stapjes aanbod gebruiken de leerlingen een schema om na een instructiemoment zelfstandig te leren werken. Het schema bestaat uit de volgende materialen: Veilig en vlot (vlot leren lezen van rijtjes woorden)-ringbandboekjes (woordje-plaatje)wekboekje (verwerken van de aangeboden klanken)-leesboekje (behorende bij de kern)werkbladen (voor taalzwakke leerlingen)-klikklakboekje. Deze manier van werken zorgt voor afwisseling en een gestructureerd aanbod van het leesonderwijs.


6

Technisch lezen Plus

3

4

5

6

7

8

Lekker lezen plusboeken Pluslessen in de R.T.-groepjes aangeboden door de onderwijsassistente

Basis

Lekker lezen

-

Breedte

Rekenen

-

3

4

5

6

7

8

Plus

Basis

Wis en Reken

Breedte

Naast de methode gebruiken we hulpmiddelen die de leerlingen kunnen helpen bij het rekenonderwijs. Deze concrete materialen maken de sommen inzichtelijk. Te denken valt aan het gebruik van fiches, klokken, blokjes, 100-veld, tafelkaarten, kaarten om het automatiseren te bevorderen.


7

Woorden schat Plus

3

Basis

Taal op maat

Breedte

Twee maal per week wordt er aan de hand van het taalthema een klassikale les aangeboden. Daarbij speelt de woordenschat van de leerlingen een grote rol. Op maandag starten de klassen met een vertelkring. Verder besteden we op het Buitenrif veel aandacht aan verhalen en versjes.

4

5

6


7

8

8

Spelling

3

4

5

Plus

Spelling op maat extra verrijkingsstof

Basis

Spelling op maat

Breedte

Woordbouw

6


7

8

9

Leertijd (per vakgebied) De leertijd wordt beschreven in gestelde leertijd (roostertijd) in aantal uren per week. De leertijd wordt verder verfijnd in gerealiseerde en effectieve leertijd in termen van percentages van de gestelde leertijd. De gerealiseerde leertijd is het percentage van de roostertijd dat daadwerkelijk aan het vak besteed wordt. De effectieve leertijd is een percentage van de gerealiseerde leertijd waarop de leerlingen daadwerkelijk met de les bezig zijn.

Technisch 1* 2* lezen Plus 2x 20 min (40) Basis

3

4

5

6

7

8

4x 10 min (beginners en kinderen met leesproblemen krijgen meer tijd, 5x 15 min, individueel begeleid)

(beginners en kinderen met leesproblemen krijgen meer tijd, 5x 15 min, individueel begeleid)

Breedte (* betreft hier Taal voor kleuters)

Rekenen Plus Basis

1 2x20 min

2

3

4

5

6

7

8

5x 45 min (225 min) minuten

Breedte


10

Didactisch handelen We sluiten aan bij de opvattingen van de Inspectie die het als volgt omschrijft: “Het didactisch handelen van de leerkracht is gericht op het ontlokken en bevorderen van leerprocessen waarbij de leerkracht sturing geeft aan het leerproces en de eigen keuzes van leerlingen. Zo vraagt de leerkracht zich voortdurend af welke hulp, opdracht of aanwijzing gegeven kan worden om leerlingen te helpen tot leren te komen.” Uitgangspunt bij het didactisch handelen is het werken met een instructiemodel. Daarnaast is het van belang dat de leerkracht afstemt op het niveau van de leerlingen.

Plus

Basis

Op het moment dat nieuwe leerling op het Buitenrif start, wordt er direct gekeken naar het didactische niveau, de sociaal-emotionele ontwikkeling en de hulpvraag voor plaatsing op de dagklinische setting Triversum. Passend bij de leerling met zijn (on)mogelijkheden wordt een plan opgesteld. Aangezien de leerling maar een korte periode op het Buitenrif zal zijn en er halve dagen onderwijs aangeboden worden, is het van belang op het juiste niveau in te steken en te zien waar de problemen met betrekking tot de schoolvaardigheden liggen. Er wordt een IOP (Individueel ontwikkelingsplan) opgesteld, waarbij doelen gesteld worden die we bij de kinderen willen behalen. De school werkt met het ADI-model. (activerende directe instructiemodel) Per klas werken wij met 3 niveaugroepen . Wij starten met een klassikale instructie, waarna we in niveaugroepen uit elkaar gaan of op individueel niveau verder werken. Er is een verlengde instructie voor de leerlingen die dat nodig hebben. Het voortgezet lezen wordt in de jongste groep in 2 groepen gedaan. Eén groep (gr.4,5) werkt in de klas met Lekker lezen. Groep 3 gaat met de onderwijsassistente naar de ruimte naast de klas en oefenen daar allerlei vaardigheden voor het aanvankelijk leesonderwijs (veilig en vlot, leesboekjes, letterdozen). De leerlingen werken tijdens de verwerking van de lessen met de time-timer. Voor het vragen om hulp gebruiken de leerlingen een hulpkaartje. Op hun tafel hebben de leerlingen ieder een eigen doel waar zij 3 weken aan werken.


11

Naast het aanbod in de klas, wordt er in de ruimte naast de klas veel aandacht besteed aan individuele hulp. De onderwijsassistente neemt dagelijks r.t.groepjes en individuele leerlingen mee om vaardigheden aan te leren en extra in te oefenen. Alle leerlingen komen 2x per week aan de beurt: * Tafels oefenen, klokkijken, automatiseren * Aanvankelijk leesonderwijs * Avi-lezen * Het oefenen van sociale vaardigheden Toetsen: Op het Buitenrif worden de methode-gebonden toetsen afgenomen en de Citotoetsen. De uitslagen van deze toetsen worden geëvalueerd in een speciale vergadering. Er worden plannen opgesteld om de leerlingen waar nodig extra begeleiding en hulp te bieden. Regelmatig evalueren wij met het team of de extra hulp voortgezet moet worden of kan stoppen.

Breedte


12

Pedagogisch handelen (algemeen) Het pedagogisch handelen van de leerkrachten is afgestemd op het versterken van de drie basisbehoeften van de leerlingen, te weten: relatie, competentie en autonomie. Relatie: De leerlingen voelen zich geaccepteerd. Ze horen erbij. Ze zijn welkom. Ze voelen zich veilig. Er wordt met de leerlingen gepraat en niet over hen. Competentie: De leerlingen ontdekken dat ze de taken die ze moeten doen, aankunnen. Ze ontdekken dat ze steeds meer aankunnen. Autonomie: Leerlingen willen vrijheid en zelfbepaling. Ze willen verantwoordelijk zijn voor hun eigen taken. Zij kunnen (in elk geval voor een deel) hun leergedrag sturen. Visie op pedagogisch handelen Leerkrachten geven ruimte aan het autonomie gevoel van hun leerlingen. Ze honoreren initiatieven van leerlingen. Ze waarderen ideeën van leerlingen en wat ze ermee doen. Ze dagen leerlingen uit om eigen oplossingen te bedenken. Ze laten de leerlingen zelf keuzes maken bij het doen van taken (hoe en wat). Ze laten de leerlingen meebepalen bij de inrichting van het lokaal en vertrouwen organisatorische zaken aan leerlingen toe. Voor leerkrachten, leerlingen en ouders geldt dat ze respect hebben voor elkaar en voor de omgeving. Algemene schoolregels gelden voor allen en worden door allen nageleefd, waarbij voor een ieder geldt: Goed voorbeeld doet goed volgen. Gedrag Rondom het omgaan met (on)gewenst gedrag zijn afspraken op een rij gezet. Deze afspraken worden nageleefd door alle leerkrachten en hebben betrekking op alle leerlingen.

Afspraken, van toepassing op alle leerlingen

00: Omgaan met gedrag Parapluproject (gericht op gewenst gedrag) -wij gaan aardig met elkaar om -Je gebruikt je stem op een rustige manier -handen en voeten zijn bij jezelf -wij gaan zuinig om met de spullen Hieraan gekoppeld werken wij, naast PAD, een methode voor de sociaalemotionele ontwikkeling. Verder registreren wij de sociaal-emotionele ontwikkeling 3x per jaar in ZIEN (onderdeel van Parnassys) en werken met een groepsplan wat hieraan is gekoppeld. Er zijn duidelijke school/klassen/buitenspelregels.


13

01: Pedagogisch handelen gericht op de relatie - Zie omgaan met gedrag/pedagogisch handelen gericht op de competentie. Basis Bij aanmelding van onze leerlingen worden hun beperkingen heel zorgvuldig uitgeplozen. Dit om met onze leerlingen een goede start te kunnen maken. Ouders worden uitgenodigd voor een kennismakingsgesprek. Ook met de leerling heeft de leerkracht een kennismakingsmoment, hierbij wordt een formulier gehanteerd. De band tussen ouders-kind-leerkracht is van groot belang. In de klas wordt veel aandacht besteed aan 1-op-1 momenten om de band met het kind op te bouwen. Breedte

02: Pedagogisch handelen gericht op de competentie - Op het Buitenrif verzorgen wij competentiegericht onderwijs. Wij benaderen daarbij de Basis sterke kanten van de leerling. Alle leerlingen op het Buitenrif zijn naast het dagdeel school in behandeling op kinderdagkliniek Triversum. De leerlingen komen binnen met een hulpvraag. Door ons te richten op de sterke kanten/kwaliteiten van de leerlingen ervaren zij successen. Vanuit deze ervaring bouwen wij aan de didactische ontwikkeling van onze leerlingen. - In de toekomst zouden wij ook externe leerlingen op onze school willen plaatsen.

Breedte


14

03: Pedagogisch handelen gericht op de autonomie Basis Kinderen denken na en hebben zicht op hun eigen leerdoelen, dit nemen we mee in het IOP (individueel ontwikkelingsplan). Er zijn momenten voor eigen keuze tijdens het keuzevak (zelf een vak kiezen waarmee je wil gaan werken). Er wordt veel tijd besteed aan het gedrag van de leerling, de leerling wordt betrokken bij deze gesprekken. Er worden samen met de leerlingen plannen opgesteld om het gedrag te verbeteren.

Breedte


15

Klassenmanagement Klassenmanagement bestaat zoveel mogelijk uit structureren van ruimte, tijd en activiteit zodat de leerkracht de geplande activiteiten uit kan voeren. We onderscheiden hierbinnen de organisatie van de fysieke ruimte en de organisatie van de ruimte rondom het lesgeven, waarbij het leerkrachtgedrag en de leerkrachtvaardigheden een belangrijke rol spelen. 01: Ruimte Plus

Basis De klassenruimte en activiteiten zijn voorspelbaar en gestructureerd. Het dagrooster is zichtbaar voor alle leerlingen. Zodra de leerlingen binnen komen weten zij wat er van hen verwacht wordt. R.T.-begeleiding staat op vaste tijden, zodat de leerlingen weten wanneer zij aan de beurt zijn. Wij werken met picto’s en beloningssystemen zowel groeps- als individueel gericht. Picto’s: Voor de leerlingen die visuele ondersteuning nodig hebben wordt er gebruik gemaakt van picto’s . Ook bij het dagrooster hangt met picto’s zichtbaar in de klas. De leerlingen kunnen dagelijks 8 smileys verdienen; -op een goede manier binnen komen/groeten -goed meedoen met werkmomenten -op een prettige manier meedoen met het buitenspel -de leerlingen verdienen bonus-smileys als zij iets aardigs doen voor een andere Deze smileys worden door de kinderen gespaard en kunnen ingeleverd worden Voor de volgende beloningen; -stickertje -met pen schrijven -computerbeurt -gangbeurt -klein speeltje -groot speeltje Ook werken de leerlingen dagelijks aan een groepsbeloning (regels Parapluproject). Zij verdienen hiermee een ster. Bij 3 sterren volgt een groepsbeloning. -stukje schooltv kijken -extra speelmoment -langer buiten spelen


16

Breedte

02: Tijd Plus

Basis

Breedte

03: Activiteit Plus

Basis Zie ruimte (boven)

Breedte


17


18

Onderwijsprofielen in passend onderwijs Basisformat onderwijsprofiel

Recommend Documents