Onderwijsprofielen in passend onderwijs Basisformat onderwijsprofiel
Inleiding Alle besturen hebben met de komst van passend onderwijs zorgplicht. De zorgplicht betekent dat iedere leerling een passende onderwijsplek moet krijgen. De besturen werken samen in het samenwerkingsverband om de zorgplicht te kunnen garanderen. Het samenwerkingsverband (alle besturen) moet zorgen voor een dekkend netwerk. Het samenwerkingsverband maakt via de onderwijsprofielen inzichtelijk hoe zij met de scholen zorgt voor een dekkend netwerk. Het kader voor het onderwijsprofiel wordt op SWV-niveau ontwikkeld zodat er zicht komt op het totale netwerk. De veranderingen zijn een prima gelegenheid om met elkaar een verdere kwaliteitsslag te slaan. De focus ligt op verdere kwaliteitsverbetering. Het samenwerkingsverband, bestaande uit de samenwerking van schoolbesturen, kan zich verder ontwikkelen in het tijdig signaleren en kan doorgaan met het verbeteren van opbrengstgericht werken in leerresultaten en leerkrachtvaardigheden. Wat de Immanuelschool betreft kan opgemerkt worden, dat er momenteel een flinke inhaalslag gaande is m.b.t. het hierboven genoemde. Naast de inzet van externen van School aan Zet worden we als team begeleid door Schooladvies in handelingsgericht werken en het verbeteren van groepsplannen. Als school mogen we ons Kanjerschool noemen. Enkele nieuwe leerkrachten volgen momenteel de Kanjertraining, zodat ook zij binnenkort bevoegd zijn om hier mee te werken. Als school willen we streven naar openheid. Hiervoor zijn in het afgelopen jaar twee ouderavonden gehouden, waar ouders informatie kregen waar de school voor staat, waar we mee bezig zijn en wat de toekomstplannen zijn. De transparantie wordt door de ouders zeer gewaardeerd. Daarnaast zijn we van start gegaan met school-ouder-leerlinggesprekken. Verdere zaken die momenteel worden opgepakt zijn: 1. het zicht op de onderwijspraktijk in de groepen verbeteren/collegiale consultatie; toelichting: De directie/interne begeleider bezoekt de leerkrachten tijdens hun werk. Ook vinden collegiale consultaties plaats. Zowel de bezoeken van de directie/interne begeleider als ook de collegiale consultatie willen we een vaste plaats geven in de komende jaarplannen. 2. coaching: toelichting: Een leerkracht volgt bij het CPS de tweejaarlijkse cursus “Coaching en begeleiding”. Vanuit de gedachte dat de school hier veel baat bij kan hebben is zij dit schooljaar een dagdeel in de week uitgeroosterd om in de klassen leerkrachten te observeren en te adviseren t.a.v. van hun didactische, pedagogische en organisatorische vaardigheden. Vervolgens wordt middels collegiale consultatie een vervolg gegeven, door leerkrachten aan elkaar te koppelen met de intentie: leren van elkaar. 3. leren om te gaan met de nieuwe ict-omgeving; toelichting: In juni 2014 is een nieuw ICT-netwerk aangelegd. In de groepen wordt nu gewerkt met een aantal tablets in de groepen 1 en 2 en chromebooks in de groepen 3 t/m 8. De software is via internet bereikbaar. 4. opzetten plusklas: toelichting: Twee teamleden zijn bezig een “plusklas” op te zetten. Hiervoor is formatieruimte gecreëerd vanuit het zorgbudget en door minder in te zetten op remedial teaching t.b.v. zwakke leerlingen. Samengevat: De Immanuelschool is een van elkaar lerende organisatie waar op een transparante manier, in goede samenwerking met ouders (de kerntriade: de driehoek ouder-kind-school) kinderen zo optimaal mogelijk hun vaardigheden kunnen uitbouwen. Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
2
Het onderwijsprofiel Passend onderwijs Haarlemmermeer Een onderwijsprofiel van iedere school bestaat uit een basiszorg, een breedtezorg en een dieptezorg (zie landelijk referentiekader). In het Samenwerkingsverband Haarlemmermeer spreken we van een basisaanbod, een breedteaanbod en een diepteaanbod en formuleren scholen een plusaanbod. De onderwijsprofielen van de PO, SBO en SO scholen gezamenlijk leveren een onderwijscontinuüm op, waarmee wij alle leerlingen een passend onderwijsaanbod kunnen geven. Het breedte en het diepteaanbod op onze scholen is een intensivering van de onderwijsaanpak zoals de school het biedt in het basisaanbod. Dit geldt voor alle vormen van onderwijs. De onderwijsprofielen geven zicht op het onderwijsaanbod voor alle leerlingen in een school. Het onderwijsprofiel moet een zichtbare kwaliteit van onderwijs waarborgen. Een goed gedifferentieerd onderwijsaanbod op de basisschool zorgt ervoor dat veel leerlingen thuisnabij onderwijs kunnen volgen en slechts een beperkt aantal leerlingen een beroep hoeft te doen op het diepteaanbod. Het onderwijsprofiel is een instrument in handen van de schooldirecteur om het onderwijsaanbod gericht te verbeteren. De vaste onderdelen van het onderwijsprofiel zijn:
Planmatig werken De leerresultaten Een helder geformuleerd onderwijsaanbod en effectieve methodieken. De bewaking van de leertijd. De instructievaardigheden Het (pedagogisch) klimaat Het klassenmanagement
We sluiten aan bij de begrippen in het waarderingskader van de inspectie en bij de vele kwaliteitsinstrumenten. Het zijn die elementen uit het primair proces die direct invloed hebben op de leerresultaten van de leerlingen. Het onderwijsprofiel hangt op deze wijze sterk samen met het onderwijskundig deel van het schoolplan en de onderdelen uit het kwaliteitssysteem van de school. Op iedere school is in het onderwijsprofiel beschreven hoe de school deze onderwijskwaliteit definieert en monitort. De vaste onderdelen van het onderwijsprofiel zijn voor al onze scholen gelijk. De onderdelen moeten beschreven worden in concreet waarneembaar gedrag. Het gedrag is meetbaar en beschreven in termen van ‘wat zie ik’. We vinden dat iedere school of ieder schoolbestuur zelf de elementen uit het onderwijsprofiel inhoudelijk vorm moet geven en eventueel een eigen ambitieniveau moet formuleren. Het betekent dat de onderwijsprofielen qua vorm vergelijkbaar zijn, maar qua inhoud per school en per bestuur moeten verschillen om te komen tot een dekkend netwerk.
Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
3
Opbrengstgericht werken en verbetertrajecten Het uitgangspunt op de Immanuelschool is handelingsgericht werken. Van daaruit streven we naar het verhogen van de opbrengsten. Het team volgt momenteel een nascholingstraject HGW. Met name het onderdeel groepsplannen maken en gebruiken heeft hierin accent. Daarnaast is er een inzet van twee experts van School Aan Zet. Zij richten zich met name op begrijpend lezen, aangezien dit leerstofgebied van grote invloed is op de toekomstige opbrengsten. Middels collegiale consultatie en groepsbezoeken van School Aan Zet en de directie/IB steken we in op het verbeteren van individuele leerkrachtvaardigheden. Doelstellingen:
Het volledig benutten van het leerlingvolgsysteem, zowel door IB-er als leerkrachten, voor de analyse van de onderwijsresultaten van de school, de groepen en de individuele leerlingen. De leerkracht kan leerdoelen formuleren (voor zijn/haar groep en voor individuele leerlingen). De leerkracht heeft zicht op het omschrijven van de onderwijsbehoefte van leerlingen en kan zo goed mogelijk aan de voorwaarden van de onderwijsbehoefte voldoen.
De inspectie brengt op basis van een steekproef in kaart in hoeverre scholen opbrengstgericht werken op basis van vijf indicatoren: 1. De school gebruikt een systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen 2. De leraren volgen en analyseren de vorderingen van hun leerlingen systematisch 3. De school gaat de effecten van de zorg na 4. De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten 5. De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. Met betrekking tot het bovenstaande kunnen we aangeven dat we hier daadwerkelijk mee aan de slag zijn gegaan. T.a.v. het derde punt (effecten van de zorg) heeft de onderwijsinspectie aangegeven dat dit nog enige aanscherping verdient. Daarvoor maken we momenteel gebruik van externen van School aan Zet.
Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
4
Onderstaand geven we schematisch aan hoe we de verbeteringen van de school inzetten, gekoppeld aan de leerresultaten, ingepland in de jaarcyclus en geborgd in het onderwijsprofiel. Schoolniveau Periode
Monitoring Leeropbrengsten
September
MT deelt de afgesproken ambities en plan van aanpak mee. Borgen van de afspraken t.a.v. de verbeteringen in het onderwijsprofiel (MT en IB).
Oktober
Februari
Maart Maart
Monitoring Verbetering onderwijsprofiel Startbijeenkomst (MT en IB) voor het onderdeel verbeteringen uit het onderwijsprofiel.
N.a.v. de analyse leerresultaten middentoetsen bekijken of het verbeteronderdeel/traject het te verwachte effect heeft op de leeropbrengsten. Opbrengstenvergadering
School zelfevaluatie MT en IB kiest het onderdeel uit het onderwijsprofiel waarmee zij denkt de leeropbrengsten te kinnen verhogen. Welk verbetertraject wordt er het komende schooljaar gestart? MT en IB stelt een plan van aanpak vast: - Uitbreiden onderwijsprofiel met nieuwe inhoud of - Het verbeteren van het huidige niveau van het onderwijsprofiel.
Juni
Juni
N.a.v. de analyse leerresultaten eindtoetsen bekijken of het verbeteronderdeel/traject het te verwachte effect heeft op de leeropbrengsten. Eindevaluatie van het onderdeel ‘verbetering’ uit het onderwijsprofiel.
MT: scholing komend schooljaar MT en IB: bijstellen van de afgesproken ambities en plan van aanpak.
Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
5
Groepsniveau Periode Voor start van het schooljaar
Activiteiten
Documenten
September
Groepsplan 1 opstellen
Groepsplannen in Parnassys
Oktober
Herftsignalering groep 3
November
Tussenevaluatie groepsplan 1 Aanpassen groepsplan 1
Groepskaart in Parnassys Groepsplannen in Parnassys
November
Kanjertraining invullen gr 1 t/m 8
November
Groepsoverleg 1
KanVas docentenlijst gr 1 t/m 8 KanVas leerlingvragenlijst gr 5 t/m 8 Format groepsbespreking
Eind januari/half februari
M-afname Invoer M-afname
Cito Parnassys
Eind februari
Analyse leerresultaten M-afname
Schoolzelfevaluatie & Onderwijsprofiel
Eind februari
Evalueren groepsplan 1 Aanpassen pedagogisch /didactisch groepsoverzicht
Groepsplannen in Parnassys Groepskaart in Parnassys Groepsoverzicht Immanuel
Groepsbespreking
Format groepsbespreking
Wat zijn de ambities van de leerkracht t.a.v. de leeropbrengsten van de groep?
Maart
Opbrengstenvergadering / school zelfevaluatie
Maart
Groepsplan 2 opstellen
Groepsplannen in Parnassys
Eind april
Tussenevaluatie groepsplan 2 Aanpassen pedagogisch / didactisch groepsoverzicht Aanpassen groepsplan 2
Groepsplannen in Parnassys Groepskaart in Parnassys Groepsoverzicht Immanuel
Mei
Kanjertraining invullen gr 1 t/m 8
Eind mei – begin juni
E-afname Invoer E-afname
KanVas docentenlijst gr 1 t/m 8 KanVas leerlingvragenlijst gr 5 t/m 8 Cito Parnassys
Half juni
Analyse leerresultaten E-afname
Schoolzelfevaluatie & Onderwijsprofiel
Eind juni
Evalueren groepsplan 2 Aanpassen pedagogisch
Groepsplannen in Parnassys Groepskaart in Parnassys
Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
6
Eind juni
didactisch groepsoverzicht
Groepsoverzicht Immanuel
Groepsbespreking
Format groepsbespreking
Wat zijn de ambities van de leerkracht t.a.v. de leeropbrengsten van de groep?
Eind juni
Warme overdracht n.a.v.
Groepsoverzicht Immanuel
- Gegevens recente groepsbespreking - Pedagogisch didactisch groepsoverzicht
Gedurende het hele schooljaar vinden er klassenbezoeken en observaties plaats Aard van het bezoek Klassenbezoek t.a.v. functioneren
Door directie
Klassenbezoek t.a.v. zorg
IBer
Observatie
IBer
Document - formulier functioneringsgesprek - POP-formulier - formulier jaardoelstellingen - formulier beoordelingsgesprek
Frequentie - 2x p/j bij tijdelijke benoeming; - 1x per drie jaar bij vaste benoeming Het bovenstaande is volgens het zogenaamde “klokmodel”, gehanteerd door scholen van VPCO De Basis.
Observatie instrument
Indien nodig
Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
7
Leerresultaten Bij de leerresultaten worden, per leerjaar, voor een aantal vakgebieden de ondergrens en de bovengrens van de basisgroep weergegeven. Deze basisgroep van de school wordt afgezet tegen de basisgroep van de landelijke norm, weergegeven in vaardigheidsscores. We analyseren de schoolresultaten van de volgende vakgebieden: - Taal en Rekenen voor kleuters - Spelling - Technisch lezen – DMT - Begrijpend lezen - Rekenen Leerresultaten van schooljaar CITO E2014 en M2015 Spelling Landelijke norm
M3 104115 schoolresultaten 105113 schoolnorm 4D waarde 187213
E3 110120 110117
M4 116125 122127
E4 117127 117130
M5 122132 124133
E5 125136 128136
M6 129139 130138
E6 133143 133141
M7 135145 139147
E7 136145 136144
B/M8 139149 136145
187213
187213
187213
187213
187213
187213
187213
187213
187213
187213
Technisch lezen Landelijke norm DMT schoolresultaten DMT Schoolnorm DMT
M3 1332 1620
E3 2151 2356
M4 3471 5873
E4 4677 5977
M5 5685 6388
E5 6189 7390
M6 7193 7791
E6 7797 8196
M7 80102 86101
E7 83105 7897
B/M8 85107 79103
4D waarde
187213
187213
187213
187213
187213
187213
187213
187213
187213
187213
187213
Begrijpend lezen Landelijke norm Huidige schoolresultaten schoolnorm 4D waarde
E3
M4
E4
M5
M6
M7
B/M8
-13-10 -12-11
3-24 11-24
8-30 12-30
16-37 22-41
23-42 27-45
34-57 40-63
42-71 40-59
187-213
187-213
187-213
187-213
187-213
187-213
187-213
Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
8
E8
E8
Rekenen&wiskunde M3 3.0 Landelijke norm 91-141 Huidige schoolresultaten schoolnorm 4D waarde
Rekenen Landelijke norm
M3 2147 Huidige 25schoolresultaten 43 schoolnorm 4D waarde 187213
E3 132-163
E3 3356 4365
M4 4165 5668
E4 5275 5367
M5 6285 6786
E5 7092 7792
M6 7598 8094
E6 83101 87101
M7 91110 95112
E7 96116 87115
B/M8 103121 101115
187213
187213
187213
187213
187213
187213
187213
187213
187213
187213
Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
9
Leerstofaanbod (een helder geformuleerd onderwijsaanbod en effectieve methodieken) Het onderwijsaanbod wordt beschreven in methodieken en materialen. In het breedte en diepteaanbod staat hoe de school intensiveert voor leerlingen met extra onderwijsbehoeften. Het aanbod wordt beschreven voor technisch lezen, begrijpend lezen, spelling, rekenen & sociale competentie.
GROEP 1&2
TAAL PLUS
Speciale activiteiten Schatkist kleuters Taalhoek: stempelen/keutersetje schatkist/magneetletters Boekjes Schatkist Eerste leesboekjes uit groep 3 Locoboekjes 6/7 jarigen Woord-sorteerspel/letterrondo
BASIS
Schatkist 4 thema’s per jaar Schatkist-activiteiten Letter van de week Tijdwijzer Weektaken Kringaciviteiten: rijmen, auditieve synthese, zinnen nazeggen etc. Voorlezen Ontwikkelingsmaterialen Werkbladen Cooperatief leren Schoolt.v. Koekeloere
BREEDTE
Herhaling letters Kleine kring: woordjes maken van aangeboden letters Blauwe taakkast: allerlei taalspellen Computer schatkist met Pompom
Diepte
Logopedie
Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
10
REKENEN PLUS
Rekenhoek Opdrachten t/m 15 of 20 Locoboekjes 6/7 jarigen Spel tel tot 20
BASIS
Oefeningen uit de methode: Met sprongen vooruit Werkbladen Groep 1 getallen t/m 10 Groep 2 getallen t/m 20 Ontwikkelingsmaterialen (spellen) Weektaken Schoolt.v. Koekeloere Rekenspellen op het digibord Cooperatief leren
BREEDTE
Kleine kring: herhalen met allerlei materialen In tweetallen verschillende oefeningen met cijfers, hoeveelheden en begrippen
SOCIALE COMPETENTIES PLUS BASIS
Kanjertraining: voorlezen en spelactiviteiten Kringgesprekken over gebeurtenissen en hoe je met elkaar omgaat Evaluatie over hoe het gegaan is
BREEDTE
Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
11
GROEP 3 TAAL PLUS
Computer VLL zon-werk Loco Piccolo Kopieerbladen Ringboekje, klikklakboekje, letterdoos, woorddoos als de basisgroep
BASIS
Veilig en Vlot Ringboekje Letterdoos Woorddoos Kopieerbladen uit de methode Klikklak boekje Auditieve ondersteuning
BREEDTE
Basis+ Letterkaarten Structuurwoorden
WOORDENSCHAT PLUS
Computer ZON oefenstof VLL Loco Piccolo
BASIS
Ankerverhalen Leesboekjes Woordbeeld+pictogrammen op het bord
BREEDTE
meer verhalen met de woorden
Diepte
Logopedie
Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
12
TECHNISCH LEZEN PLUS
Raket en Zon boekjes en bladen VLL Computer Veilig en Vlot DMT bladen/teksten PravooMap Luc Koning op niveau
BASIS
Vrij/stillezen Methode VLL Veilig en Vlot Auditieve ondersteuning Computer DMT bladen/teksten PravooMap Luc Koning op niveau
BREEDTE
Letterkaarten Structuurwoorden DMT bladen/teksten PravooMap Luc Koning op niveau Inzet leerkrachtassistent voor hardop lezen in kleine groepjes/individueel
REKENEN PLUS
Verrijkingsbladen uit de groepsmap methode Alles Telt Ambrasoft bladen Ambrasoft computer
BASIS
Methode Alles Telt = lesboek en werkboek Kopieerbladen uit de groepsmap Automatiseerbladen Extra oefenbladen: - een erbij bladen - twee erbij bladen - !0-tallen - vriendjes van 10 Ambrasoft computer
Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
13
BREEDTE
Herhalingsbladen uit de groepsmap methode Alles Telt Hulpmiddelen rekenrek en fiches
SPELLING PLUS
VLL zon niveau
BASIS
VLL Auditieve ondersteuning als hakken/plakken
BREEDTE
Letterkaarten Structuurwoorden
BEGRIJPEND LEZEN PLUS
Humpie dumpie
BASIS
VLL
BREEDTE
zie basis
SOCIALE COMPETENTIES PLUS BASIS
Kanjertraining werkmap en werkboek
BREEDTE DIEPTE
GROEP 4 TAAL PLUS
Taalmaker bladen groep 4 online plustaken: www.taalinbeeld.nl
BASIS
Taal in Beeld 2 = lesboek en werkboek Aanvullende bladen uit de kopieermap
Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
14
Taal in Beeld toetsprogramma op de chromeboekjes Leerkracht assistent op het digibord BREEDTE
Herhalingsbladen uit de map nav de toets
WOORDENSCHAT PLUS
Taalmakerbladen groep 4 woordenschat
BASIS
Software ‘Woordenschat in Beeld’ Woordkaarten; woordenlijsten per blok Memorie moeilijke woorden + betekenis (zelf gemaakt materiaal)
BREEDTE
Herhalingsbladen n.a.v. instaptoets Woorden flitsen (mbv memoriekaartjes)
Diepte
Logopedie
TECHNISCH LEZEN PLUS
DMT bladen/teksten PravooMap Luc Koning op niveau
BASIS
Vrij/stillezen Lezen in Beeld Verschillende leesvormen als; koorlezen, duolezen, tutorlezen, zelfstandig lezen. Lekker lezen Software Ambrasoft DMT bladen/teksten PravooMap Luc Koning op niveau
BREEDTE
DMT bladen/teksten PravooMap Luc Koning op niveau
REKENEN PLUS
Rekenmakkers Verrijkingsbladen uit de groepsmap methode Alles Telt Maatschrift hogere jaargroep
BASIS
Methode Alles Telt = lesboek en werkboek
Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
15
Kopieerbladen uit de groepsmap Mijn tafelboek 1 en 2 (bekadidact) Maatwerk oranje, geel. Blauw (malmberg) Gynzy digibord software BREEDTE
Herhalingsbladen uit de groepsmap methode Alles Telt Flitskaartjes Kralenketting
SPELLING PLUS BASIS
Spelling in Beeld 2 = boek en werkboek Uitlegkaarten Kopieermap Toetssite Spelling in Beeld op de chromeboekjes Leerkracht assistent op het digibord Klankenschema + kaartjes (materiaal RT)
BREEDTE
Herhalingsbladen uit de map nav het dictee Regelkaarten met voorbeeldwoorden
BEGRIJPEND LEZEN PLUS BASIS
Lezen in Beeld (vanaf de voorjaarsvakantie) online leestrainer.nl (CITO oefeningen)
BREEDTE
SOCIALE COMPETENTIES PLUS BASIS
Kanjertraining werkmap en werkboek
Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
16
Max en de vogel vehalenboek (behorende bij de kanjertraining) BREEDTE DIEPTE
Training sociale vaardigheden
GROEP 5 TAAL PLUS BASIS
Taal in Beeld 2 = lesboek en werkboek Digibordprogramma
BREEDTE
Taal in Beeld extra bladen Bladen internet
WOORDENSCHAT PLUS
Verrijkingsstof van de methode (Taal in Beeld) = bladen na de toets
BASIS
Software ‘Woordenschat in Beeld’ Woordkaarten; woordenlijsten per blok
BREEDTE Diepte
Logopedie
TECHNISCH LEZEN PLUS
DMT bladen/teksten PravooMap Luc Koning op niveau
BASIS
Vrij/stillezen Lezen in Beeld DMT bladen/teksten PravooMap Luc Koning op niveau Lekker lezen
BREEDTE
DMT bladen/teksten PravooMap Luc Koning op niveau
Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
17
REKENEN PLUS
Verrijkingsbladen uit de kopieermap methode Alles Telt
BASIS
Methode Alles Telt = lesboek en werkboek Kopieerbladen uit de groepsmap
BREEDTE
Herhalingsbladen uit de groepsmap methode Alles Telt Bladen internet Extra oefenen tafels Huiswerkbladen Computer Ambrasoft
SPELLING PLUS
Kopieerbladen Dictees om te oefenen
BASIS
Spelling in Beeld 2 = boek en werkboek Uitlegkaarten Kopieermap Regelboekje Digibordsoftware
BREEDTE
Spelling in Beeld extra Huiswerkbladen
BEGRIJPEND LEZEN PLUS BASIS
Methode Lezen in Beeld Kopieerbladen Lezen in Beeld Oefen CITO hulpboekjes
BREEDTE
Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
18
SOCIALE COMPETENTIES PLUS BASIS
Kanjertraining werkmap en werkboek Kind op Maandag
BREEDTE DIEPTE
Training sociale vaardigheden buiten school
GROEP 6 TAAL PLUS BASIS
Taal in Beeld 2 = lesboek en werkboek Computer programma
BREEDTE
WOORDENSCHAT PLUS BASIS
Taal in Beeld 2 Software ‘Woordenschat in Beeld’ Woordkaarten; woordenlijsten per blok
BREEDTE Diepte
Logopedie
TECHNISCH LEZEN PLUS
DMT bladen/teksten PravooMap Luc Koning op niveau
BASIS
Vrij/stillezen Lezen in Beeld DMT bladen/teksten PravooMap Luc Koning op niveau Lekker lezen
Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
19
BREEDTE
DMT bladen/teksten PravooMap Luc Koning op niveau
REKENEN PLUS
Verrijkingsbladen uit de groepsmap methode Alles Telt
BASIS
Methode Alles Telt = lesboek en werkboek Kopieerbladen uit de groepsmap
BREEDTE
Herhalingsbladen uit de groepsmap methode Alles Telt Huiswerk
SPELLING PLUS BASIS
Spelling in Beeld 2 = boek en werkboek Uitlegkaarten/regelboekje Kopieermap Digibord software
BREEDTE
Huiswerk
BEGRIJPEND LEZEN PLUS BASIS
Methode Lezen in Beeld Kopieerbladen Lezen in Beeld Oefen CITO hulpboekjes
BREEDTE
SOCIALE COMPETENTIES PLUS BASIS
Kanjertraining werkmap en werkboek Kind op Maandag
Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
20
BREEDTE DIEPTE
Training sociale vaardigheden
GROEP 7 TAAL PLUS
Acadin
BASIS
Taal in Beeld 2 = lesboek en werkboek Computer: junior Einstein, Jufmelis.nl, leestrainer
BREEDTE
Gynzy ontleden
WOORDENSCHAT PLUS BASIS
Software ‘Woordenschat in Beeld’ Woordkaarten; woordenlijsten per blok Zelfgemaakte beeldondersteuning (gynzy/ebeam) Kopieerbladen: surfspin.be Leeskwartier
BREEDTE Diepte
Logopedie
TECHNISCH LEZEN PLUS BASIS
Vrij/stillezen Leeskwartier (B/C boeken) DMT bladen/teksten PravooMap Luc Koning op niveau
BREEDTE
DMT bladen/teksten PravooMap Luc Koning op niveau
Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
21
REKENEN PLUS
Verrijkingsbladen uit de groepsmap methode Alles Telt Computer: Junior Einstein, mijnklas.nl
BASIS
Methode Alles Telt = lesboek en werkboek Kopieerbladen uit de groepsmap Kopieerbladen sommenprinter Redactiesommen Computer: Junior Einstein, mijnklas.nl, bijles Zaanstad
BREEDTE
Herhalingsbladen uit de groepsmap methode Alles Telt Tafelkaart
SPELLING PLUS BASIS
Spelling in Beeld 2 = boek en werkboek Uitlegkaarten/regelboekje Werkboek Taal Actief Bakkaarten Taal Actief
BREEDTE
BEGRIJPEND LEZEN PLUS
Leeskrakers
BASIS
Methode Lezen in Beeld Informatieverwerking Oefen CITO hulpboekjes
BREEDTE
SOCIALE COMPETENTIES PLUS Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
22
BASIS
Kanjertraining werkmap en werkboek
BREEDTE DIEPTE
Training sociale vaardigheden
GROEP 8 TAAL PLUS BASIS
Taal in Beeld 2 = lesboek en werkboek Kopieerbladen Taal in Beeld Ajodact werkboek taal-spelling Ajodact oefenen met zinsontleden
BREEDTE
WOORDENSCHAT PLUS BASIS
Software ‘Woordenschat in Beeld’ Woordkaarten; woordenlijsten per blok
BREEDTE Diepte
Logopedie
TECHNISCH LEZEN PLUS BASIS
Vrij/stillezen Leeskwartier (B/C boeken) DMT bladen/teksten PravooMap Luc Koning op niveau
BREEDTE
DMT bladen/teksten PravooMap Luc Koning op niveau
Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
23
REKENEN PLUS
Verrijkingsbladen uit de groepsmap methode Alles Telt Elftal oefenboekje Zwijsen 11
BASIS
Methode Alles Telt = lesboek en werkboek Kopieerbladen uit de groepsmap Elftal boekje Zwijsen 9 Kinheim redactiesommen D
BREEDTE
Herhalingsbladen uit de groepsmap methode Alles Telt Kinheim redactiesommen B
SPELLING PLUS BASIS
Spelling in Beeld 2 = boek en werkboek Uitlegkaarten/regelboekje Kopieermap Spelling in Beeld Ajodact werkboek taal-spelling Ajodact oefenen met ww-spelling Ajodact oefenen met spelling Raak (ww-spelling)
BREEDTE
BEGRIJPEND LEZEN PLUS BASIS
Methode Lezen in Beeld Kopieerbladen Lezen in Beeld Oefen CITO hulpboekjes
BREEDTE
Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
24
SOCIALE COMPETENTIES PLUS BASIS
Kanjertraining werkmap en werkboek
BREEDTE DIEPTE
Training sociale vaardigheden
Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
25
De bewaking van de leertijd (per vakgebied) De leertijd wordt beschreven in gestelde leertijd (roostertijd) in aantal uren per week. De leertijd wordt verder verfijnd in gerealiseerde en effectieve leertijd in termen van percentages van de gestelde leertijd. De gerealiseerde leertijd is het percentage van de roostertijd dat daadwerkelijk aan het vak besteed wordt. De effectieve leertijd is een percentage van de gerealiseerde leertijd waarop de leerlingen daadwerkelijk met de les bezig zijn. Hoeveel uur staat er per vakgebied op het rooster? Hoeveel tijd is er minder of extra voor de leerlingen in het plus c.q. breedteaanbod
Technisch 3 lezen Plus Basis 7 ½ uur
4
5
3
1 ½ uur
6
1 ½ uur
7
8
1 uur 15 min
45 min.
Breedte Begrijpend 3 lezen Plus Basis 1 ½ uur Breedte
Rekenen Plus Basis
1 ½ uur 2 ½ uur
Breedte
1 uur
Spelling Plus Basis Breedte
3
Taal Plus Basis
4
5
1 ½ uur
1 ½ uur
2
6
1 ½ uur
7
8
1 ½ uur
1 ½ uur
3
4
5
6
4 ½ uur
4 uur 45 min
5 uur
4
5
6
7
8
2 ½ uur
2 ½ uur
2 ½ uur
2 ½ uur
2 ½ uur
2 ½ uur
1 ½ uur 4 uur
2
3
4
5
6
Zie Tech. lezen
2 uur
2 uur 15 min
5 uur
2 uur 15 min
7
8
5 uur
5 uur
7
8
3 uur
5 uur
Breedte 1 uur * Bij de kleutergroepen 1 en 2 wordt taal en rekenen geintegreerd als totale ondersteuning in de lessen.
Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
26
Didactisch handelen & instructievaardigheden We sluiten aan bij de opvattingen van de Inspectie die het als volgt omschrijft: “Het didactisch handelen van de leerkracht is gericht op het ontlokken en bevorderen van leerprocessen waarbij de leerkracht sturing geeft aan het leerproces en de eigen keuzes van leerlingen. Zo vraagt de leerkracht zich voortdurend af welke hulp, opdracht of aanwijzing gegeven kan worden om leerlingen te helpen tot leren te komen.” Uitgangspunt bij het didactisch handelen is het werken met een instructiemodel. Daarnaast is het van belang dat de leerkracht afstemt op het niveau van de leerlingen.
Instructiemodel: - De school werkt met het direct instructie model - De school heeft bepaald welke elementen ze per les-fase terug wil zien in de les. Deze staan in het volgende schema: Plus Basis Breedte Instructie –onafhankelijk
Instructie-gevoelig
Instructie-afhankelijk
Terugblik vorige les, voorkennis activeren Doel van de les benoemen Vertellen wat in de les aan bod komt ( lesopbouw) Instructie ( kort en bondig) Zelfstandige verwerking
Verlengde instructie, begeleid inoefenen
GIP model1 Zelfstandige verwerking
Zelfstandig verwerking
Gip model
Gip model
Hulpronde 1
Instructietafel 1
Zelfstandige verwerking Gip model Hulpronde 2
Zelfstandige verwerking
Instructietafel 2
Gip model Evaluatie en feedback Kom terug op het doel
1
Gip model - zie bijlage Gip model & directe instructie checklist Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
27
het pedagogisch klimaat omschreven in: Pedagogisch handelen (algemeen) & gedrag. Wat is pedagogisch handelen? Hoe kan dit voor jullie school worden gedefinieerd? Wat is jullie visie op pedagogisch handelen? Hoe kun je het pedagogisch handelen vormgeven? Het pedagogisch handelen van de leerkrachten is afgestemd op het versterken van de drie basisbehoeften van de leerlingen, te weten: relatie, competentie en autonomie. Relatie: De leerlingen voelen zich geaccepteerd. Ze horen erbij. Ze zijn welkom. Ze voelen zich veilig. Er wordt met de leerlingen gepraat en niet over hen. Competentie: De leerlingen ontdekken dat ze de taken die ze moeten doen, aankunnen. Ze ontdekken dat ze steeds meer aankunnen. Autonomie: Leerlingen willen vrijheid en zelfbepaling. Ze willen verantwoordelijk zijn voor hun eigen taken. Zij kunnen (in elk geval voor een deel) hun leergedrag sturen. CBS Immanuel is een kanjerschool. Dat houdt in dat wij werken volgens volgens de methode van de kanjertraining. Het hoofddoel van de kanjertraining: Sociale problemen zoals pesten, conflicten, uitsluiting en sociaal teruggetrokken gedrag zijn voorkomen of verminderd en het welbevinden is vergroot bij kinderen en jongeren. Om deze doelen te bereiken wordt in de training gewerkt aan de volgende subdoelen: 1. Kennis: a. de jongere heeft kennis en inzicht in (het eigen) gedrag en de gevolgen hiervan voor de ander; b. de jongere heeft kennis van gewenst (houd rekening met je eigen gevoel en dat van de ander) enongewenst sociaal gedrag. 2. Vaardigheden: a. de jongere beheerst meer sociale vaardigheden en kan oplossingsgericht reageren in sociale situaties zoals conflicten en pesten; b. de jongere is zich bewust van het effect van 'benzine' geven (aandacht geven, lachen) en kan zich beter inhouden dit te doen. 3. Motivatie: a. de jongere is meer gemotiveerd om zich sociaal te gedragen. 4. Verantwoordelijkheidsbesef: a. de jongere ervaart zelfvertrouwen in het eigen kunnen op sociaal gebied; b. de jongere is zich ervan bewust dat je kunt kiezen hoe je je gedraagt. Om deze subdoelen te bereiken wordt de context ook getraind. Hiervan zijn de subdoelen: In alle settings: . leerkracht en ouders weten hoe positief gedrag te belonen en hoe op te treden bij conflicten; . leerkracht en ouders spreken kinderen aan op het geven van voeding aan vervelend gedrag; . leerkracht en ouders zijn zich bewust van hun voorbeeldgedrag en hebben meer vaardigheden om dit ook te laten zien; . leerkracht, ouder en psycholoog weten dat kinderen goed willen doen en laten dit merken in hun verwachting. Zij vragen o.a. naar bedoeling; . leerkracht, psycholoog en ouder spreken kinderen aan op eigen verantwoordelijkheid. In de schoolsetting specifiek: . De directie draagt duidelijk schoolbeleid uit ten aanzien van fatsoenlijk gedrag. . Directie spreekt ouders aan over houding/attitude kind en ouder. In het onderwijs is een veilige sfeer in de klas een extra doel zodat de klas weer tot leren komt.
Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
28
Aanpak De Kanjertraining wordt schoolbreed ingezet en bevat lessen die wekelijks of om de week gegeven kunnen worden gedurende het hele schooljaar. De aanpak van de Kanjertraining komt ook tot uiting in leerkrachtgedrag, schoolbeleid en ouderparticipatie. De methodiek bestaat o.a. uit het oefenen van sociale vaardigheden waaronder het omgaan met pesten, rollenspelen met behulp van vier petten of handpoppen met petjes, feedback geven aan elkaar, en vertrouwensoefeningen. De petten staan voor vier typen gedrag. De zwarte pet (pestvogel) staat voor brutaal, agressief, dominant, te krachtig gedrag. De rode pet (aap) staat voor onverschillig, meeloop en uitlach gedrag. De gele pet (konijn) staat voor verlegen, bang, zielig gedrag. De witte pet (kanjer/tijger) staat voor authentiek, sociaal vaardig, betrouwbaar en oplossingsgericht gedrag. In rollenspelen worden de vier vormen van gedrag uitgespeeld in verschillende situaties. Pestsituaties worden bijvoorbeeld nagespeeld, zodat de gepeste leert te reageren op de pester en omstanders leren om geen steun te geven aan de pester. Leerkrachten en ouders leren om ook buiten de training kinderen op hun gedrag aan te spreken met behulp van de petten: Welke pet heb je nu op? Welke pet zou je op willen? Wat zou je dan kunnen doen? De sociale vaardigheden die iedere les worden geoefend, horen bij het witte petten gedrag of kanjergedrag. Op een poster staan de vijf kanjerafspraken die refereren naar het gedrag van de vier petten: we vertrouwen elkaar, we helpen elkaar, niemand speelt de baas, niemand lacht uit, niemand doet zielig.
Voordat de leerkracht de training in de klas geeft, worden zowel de leerkracht als de directie opgeleid. In deze opleiding wordt ook geadviseerd over het beleid van de school. Het programma heeft een doorgaande leerlijn van groep 1 van de basisschool tot en met de tweede klas van het voortgezet onderwijs. Er is verschillend materiaal voor ieder leerjaar bestaande uit lessen die wekelijks of tweewekelijks gegeven kunnen worden. De training wordt klassikaal gegeven door de leerkracht aan alle kinderen in de klas. Daarnaast maakt de leerkracht door de dag heen gebruik van 'kanjertaal' en voorbeeldgedrag en betrekt ouders bij het gedrag van leerlingen.
Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
29
Klassenmanagement Klassenmanagement bestaat zoveel mogelijk uit structureren van ruimte, tijd en activiteit zodat de leerkracht de geplande activiteiten uit kan voeren. We onderscheiden hierbinnen de organisatie van de fysieke ruimte en de organisatie van de ruimte rondom het lesgeven, waarbij het leerkrachtgedrag en de leerkrachtvaardigheden een belangrijke rol spelen.
01: Ruimte De leerlingen weten welk werk zij moeten maken en hebben extra werk in hun map. Plus
Basis De klassenregels hangen zichtbaar in de klas. De tafels en stoelen zijn zo georganiseerd dat er duidelijke looproutes zijn. De klok hangt zichtbaar in de klas. De dagplanning is zichtbaar op het bord. In groep 1 t/m 3 wordt de dagplanning vormgegeven door gebruik van pictogrammen en/of dagritme kaarten. De klassenroutines zijn aanwezig in de klassenmap. In groep 3 t/m 8 is een kleurenklok aanwezig. Er wordt vooral veel gebruikt gemaakt van een digitale klok op het digibord. De dagplanning hangt in picto’s bij groep 1 en 2. In groep 3 t/m 8 hebben de leerlingen een weekplanner met dagtaken. In groep 1 en 2 hebben de leerlingen dagelijks een werkopdracht aan hun eigen tafel. Daarnaast hebben ze weektaken. De inhoud van de dagtaak staat vast in groep 3 t/m 8. Breedte
Er is een aparte, rustige plek in de klas waar de leerlingen – indien nodig- kunnen werken. Er zijn koptelefoons beschikbaar.
02: Tijd Plus De leerlingen gaan, indien mogelijk, meteen aan het werk. 2x per week gaan de kinderen uit de bovenbouw die voor de plusklas zijn geselecteerd naar een speciale ruimte om hier onder begeleiding van een groepsleerkracht plusactiviteiten te doen los van de activiteiten die ze in de groep doen.
Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
30
Basis
De leerkracht gebruikt een rooster waarin alle hij alle lessen plant. De leerkracht houdt zich aan de roostertijden. De leerkracht vertelt bij aanvang van de dag wat de planning van de dag zal zijn. Lesovergangen zijn voorspelbaar voor leerlingen. De leerkracht vertelt bij aanvang van de dag wat de planning van de dag zal zijn. De leerkracht vertelt wanneer de les eindigt. De leerlingen krijgen dan nog een paar minuten de tijd om het werk af te ronden.
Breedte
Lesovergangen kosten weinig tijd en verlopen rustig.
03: Activiteit Plus 2x per week komen de leerlingen van de plusklas bij elkaar onder begeleiding van een groepsleerkracht. Op de momenten dat ze niet bij elkaar komen hebben ze wel werk/opdrachten waaraan ze in de klas, naast hun andere werk, ook nog aan kunnen werken. De leerkracht zorgt ervoor dat alle materialen op een vaste plek liggen, binnen bereik van Basis de leerlingen. De leerkracht werkt volgens het GIP model. Een onderdeel hiervan is het gebruik van het stoplicht. De kinderen werken na de klassikale instructie stil voor zichzelf. Ondertussen kan er verlengde instructie gegeven worden. De kinderen maken gebruik van hun zelfstandig werken blokje. De blokjes hebben drie symbolen. Rood: Ik wil niet gestoord worden. Groen: Je mag een vraag aan mij stellen over het werk. Vraagteken: Ik heb een vraag over mijn werk. De leerkracht is voorspelbaar en loopt na de verlengde instructie een vaste route om de leerlingen te begeleiden en hulpvragen te beantwoorden. De leerkracht vertelt wanneer de les eindigt. De leerlingen krijgen dan nog een paar minuten de tijd om het werk af te ronden. De leerkracht vertelt bij de start van de les het doel. Zelfstandig werkregels zijn duidelijk voor de leerlingen. Leerlingen weten hoe en wanneer ze hulp kunnen vragen. Er is een duidelijke procedure voor het naar het toilet gaan. Er is een vaste inleverplek. Na het afnemen van toetsen / proefwerken worden de resultaten digitaal / schriftelijk ingevoerd. Breedte
De leerkracht legt de materialen voor de leerlingen klaar op een afgesproken plek of op de tafel van de leerling.
Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
31
Onderwijsprofiel februari 2014 Passend Onderwijs Haarlemmermeer
32