Patiënteninformatiedossier (PID) Poep- en Plaspoli
onderdeel
OBSTIPATIE BIJ KINDEREN, Informatie voor kinderen
POEP- EN PLASPOLI Obstipatie, info kinderen
Inhoud Obstipatie.........................................................................3 Wat is normale poep?......................................................3 Wat is obstipatie?.............................................................5 Lege darmen.....................................................................5 Wat kun je doen?.............................................................6 Toilettraining..................................................................6 Drinken..........................................................................6 Eten................................................................................7 Beweging ........................................................................7 Medicijnen......................................................................8 Dagboek.........................................................................8 Tot slot.............................................................................8
PID Poep- en plaspoli
2
Obstipatie, info kinderen
Obstipatie De dokter heeft tegen jou gezegd dat jij poepproblemen hebt. De dokter noemt dat obstipatie. Dit betekent dat de poep te lang in je darmen blijft en hard wordt en er daardoor moeilijker uitkomt. Doordat er veel poep onderin je darm zit, kun je moeilijker voelen wanneer je moet poepen. Kinderen met obstipatie poepen niet elke dag en hun poep is vaak hard en dik. Er zijn ook kinderen die een beetje poep in hun onderbroek verliezen. Het is belangrijk dat het poepprobleem opgelost wordt. Daar gaan we mee beginnen. Hierna wordt uitgelegd hoe we dat gaan doen.
Wat is normale poep? Poep bestaat uit restjes van voedsel die het lichaam niet heeft gebruikt, darmbacteriën en water. Poep heeft meestal een bruine kleur. Door dat wat je eet, kan poep een andere kleur krijgen, bijvoorbeeld als je bietjes of spinazie eet. Als je poep in het laatste stukje van je darm komt, voel je normaal gesproken dat je moet poepen. Meestal is poep vrij soepel en kan die gemakkelijk uitgeperst worden.
PID Poep- en plaspoli
3
Obstipatie, info kinderen
figuur 1 Harde kleine keutels
figuur 2 Hard en keutelig
figuur 3 Worstvormig met onregelmatig oppervlak
figuur 4 Olifantendrol, 2x doorspoelen
figuur 5 Normale vorm en zacht
figuur 6 Zachte losse stukken
figuur 7 Brij
figuur 8 Waterdun
PID Poep- en plaspoli
4
Obstipatie, info kinderen
Wat is obstipatie? Sommige kinderen moeten twee à drie keer per dag naar het toilet, andere één keer per twee dagen. Dit is allemaal ‘normaal’, want niet iedereen poept even vaak. We spreken pas van obstipatie of verstopping wanneer je drie keer per week of minder poept. Als de poep lang in de darm blijft zitten, wordt die hard. Harde en dikke poep die moeilijk uit te poepen is, wordt obstipatie genoemd. Een harde dikke hoeveelheid poep in het laatste gedeelte van de darm, houdt de uitgang bezet. Pas als de darm erg vol zit, voel je dat je moet poepen. Het kan ook gebeuren dat er een klein beetje dunne poep langs de harde drol wegloopt. Hierdoor ontstaan poepvegen in de onderbroek. Het lijkt erop dat je diarree hebt, terwijl dit juist niet zo is. We noemen dit overloopdiarree.
Lege darmen Waarom is het belangrijk dat je darmen leeg zijn? Wanneer je last hebt van obstipatie, zitten je darmen erg vol. Hierdoor is het moeilijker om de seintjes van je darmen goed te voelen. Om je darmen goed te kunnen trainen, is het dus belangrijk dat je darmen goed leeg zijn. De dokter wil graag dat je elke dag je darmen leeg krijgt.
PID Poep- en plaspoli
5
Obstipatie, info kinderen
Wat kun je doen? Toilettraining Doordat je niet goed en vaak pas laat voelt dat je moet poepen, is het nodig dat je op vaste tijden op de wc gaat zitten. We noemen dit ‘poeptraining’. Dit doe je na het eten. Met je trainster spreek je af hoe vaak per dag je dit gaat doen. Het gaat op de volgende manier. Je gaat rustig op de wc zitten. Het is belangrijk dat je op de goede manier zit. Als je op de wc zit, moeten je voeten plat op de grond komen. Lukt dit niet, dan kun je een plankje of een krukje gebruiken. Je kunt zo het beste ontspannen. Dit doe je minstens 5 minuten. Je mag een boekje meenemen om te lezen. De keukenwekker gaat mee om de tijd in de gaten te houden. Je probeert te poepen. Soms moet je een beetje meepersen. Als het gelukt is, mag je natuurlijk eerder van de wc af. Drinken Iedereen moet minstens anderhalve liter per dag drinken. Dit is ongeveer 8 glazen. Voor jou is dit extra belangrijk. De ‘truc met de fles’ kan je hierbij helpen. Het gaat op de volgende manier. Je vult een lege fles van anderhalve liter elke ochtend met water. Deze fles zet je op een handige plek, bijvoorbeeld in de keuken. Elke keer als je iets gedronken hebt, mag je iets uit de fles halen. Je vult het kopje of het glas dat je leeg gedronken hebt, met het water uit de fles en gooit het weg. Zo kun je zien hoeveel je al gedronken hebt en hoeveel je nog
PID Poep- en plaspoli
6
Obstipatie, info kinderen
moet drinken. Als je wilt, mag je natuurlijk ook gewoon het water uit de fles drinken. Aan het eind van de dag moet de fles leeg zijn. Je mag geen frisdrank met prik drinken. Hier krijg je namelijk ook harde en dikke poep van. Eten Sommige etenswaren zijn slecht voor je darmen. En andere helpen juist goed tegen obstipatie. In de tabel staan ze op een rijtje: Niet goed Chocolade Chocolademelk Onrijpe bananen Frisdrank met prik Witbrood
Wel goed Rauwkost Sla Fruit Bruinbrood Meergranen rijst, macaroni en spaghetti Beschuit Andere meergranen producten Tabel: De voedingsmiddelen op een rijtje Beweging Om elke dag te kunnen poepen, is het ook belangrijk dat je voldoende beweegt. Je kunt bijvoorbeeld naar school lopen of fietsen in plaats van met de auto gebracht te worden. Verder is het goed om na de maaltijd eerst ongeveer tien minuten te gaan bewegen (buiten spelen, touwtje springen of rennen) en daarna pas de toiletzit te doen. Het is niet goed om na het eten meteen voor de televisie te gaan zitten. PID Poep- en plaspoli
7
Obstipatie, info kinderen
Medicijnen De dokter geeft je medicijnen die je kunnen helpen om makkelijker te poepen. Het is belangrijk dat je deze medicijnen blijft nemen. Dit is vaak maanden lang nodig. De dokter beslist hoeveel je moet gebruiken en wanneer je ermee mag stoppen. Dagboek Om te weten te komen hoe het poepen bij jou precies gaat, kun je in het poepdagboek schrijven hoe vaak je poept, hoeveel, hoe het eruit ziet en of je misschien een veeg in je broek hebt. Ook is het handig om te kijken of het na een tijdje beter gaat met het poepen. Als we dit allemaal weten, kunnen we je nog beter helpen. Als je weer naar het ziekenhuis komt voor controle, neem je dit dagboek natuurlijk mee.
Tot slot Heb je nog vragen over wat je hebt gelezen, stel die dan gerust aan je ouders, aan de dokter of de verpleegkundige in het ziekenhuis. Kindercontinentie verpleegkundige aanwezig maandag, dinsdag en donderdag telefoonnummer (0341) 463441 CAZ KI 45.08.10
Uitgave: Patiëntencommunicatie Harderwijk, augustus 2010 Internet: www.stjansdal.nl PID Poep- en plaspoli
8
Obstipatie, info kinderen