www.sensor-magazine.nl
magazine voor studenten en medewerkers van de han
UITNEEMBARE
jrg 19 #8 10 december 2014
SPECIAL
De HAN
IN 2030
INAUGURATIE MASI MOHAMMADI • OPENING EN CONFERENTIE I/O • VERGADEREN? WEG ERMEE • WINTERTUIN FESTIVAL
ONDERTUSSEN
FOTO’S
MAGAZINE
OP WWW.SENSOR-MAGAZINE.NL HAN’ers in sportmoment van het jaar?
Nijmegen en Arnhem nu ook te bereiken met ‘staptrein’ Goed nieuws voor alle nachtbrakers: Arnhem en Nijmegen worden per 19 december aangesloten op het nachtnet van de Nederlandse Spoorwegen. Dit betekent dat mensen die in het weekend op stap gaan in een van beide steden ‘s nachts nog met de trein terug kunnen naar de Randstad, en vice versa natuurlijk. Al sinds 2008 werd er door verschillende partijen gelobbyd om de nachttrein naar de regio ArnhemNijmegen te krijgen. De nachttreinen zijn handig voor stappers, maar ook voor passagiers van en naar Schiphol. De trein gaat rijden op vrijdag- en zaterdagnacht. Reactie Thomas Groeneveld op facebook: ‘Geweldig. Als Veolia nou ook nog eens meedeed vanuit Nijmegen, was het nog nuttig voor mij ook.’
2
Jasper Cillessen en Dafne Schippers, voormalig HAN-studenten, zijn allebei genomineerd voor het NOS Sportmoment van het Jaar. Het was een mooie sportzomer voor Dafne (Pabo) en Jasper (Leraar Lichamelijke Opvoeding): Zij werd Europees kampioen op de 100 en 200 meter sprint, hij werd met het Nederlands elftal derde op het WK voetbal. Haar tranen kluisterden miljoenen Nederlanders aan de buis, zijn wissel was het meest besproken sportmoment in onze huiskamers. Beide momenten zijn door de NOS genomineerd om Sportmoment van het Jaar te worden. Op 16 december wordt op het NOC*NSF Sportgala de winnaar gekozen.
AGENDA
CONTACT
4%
Het percentage afstudeerders dat een baan vindt door middel van handig gebruik van social media. Dat is eigenlijk maar heel weinig, gezien de aandacht die social media krijgen in het onderwijs.
VOLG SENSOR OP
WWW.SENSOR-MAGAZINE.NL TWITTER (@ SENSORMAGAZINE) OF FACEBOOK.COM/ SENSORMAGAZINE Het citaat:
‘Iemand heeft ooit dronken onze huisgoudvis opgegeten!’ Vijftien jaar Lokaal ’99 betekent ook vijftien jaar anekdotes. Het campuscafé vierde vorige maand zijn jubileum.
B
Sensor is het redactioneel onafhankelijk magazine van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. Het magazine is gratis voor studenten en medewerkers. Het volgende nummer verschijnt op 7 januari 2015. REDACTIE-ADRES Nijmegen, Kapittelweg 33, Kamer A -1.01 (024) 353 03 90 Arnhem, Ruitenberglaan 29, Kamer 3.19 (026) 369 12 40 www.sensor-magazine.nl,
[email protected] POSTADRES Postbus 6960, 6503 GL Nijmegen REDACTIE Han Geurts, hoofdredacteur, (024) 353 03 88 Herman van Deutekom, plv. hoofdredacteur (026) 369 12 40 Renée Jenniskens, (024) 353 03 92 Olga Helmigh, (026) 369 12 16 Sander Arink (024) 353 03 89 Raïssa Soeter (024) 353 03 91 Laurence de la Porte (024) 353 03 89 Els Sanders, redactie-assistente (024) 353 03 90 MEDEWERKERS Marieke van der Horst Ruud Kroes Claudia Fitsch Mart Geurts Gino Luurssen Judith Mellendijk REDACTIERAAD B. Looten (voorzitter), ]P. Freriks, E. Cuppen, J. Veltman, M. van Koolwijk, N. Kuiper FOTOGRAFIE Ralph Schmitz, Coos Dam Maaike van Helmond Rob Gieling Cover: Redactie VORMGEVING EN PRODUCTIE Laura Foppen Ben Schot, Graphic Design bno ADVERTENTIES Bureau Nassau BV Achterom 100 C 1621 KW Hoorn
[email protected], tel. 020-6230905 KOPIJ Kopij en reacties moeten voorzien zijn van naam en telefoonnummer. De redactie houdt zich het recht voor ingezonden stukken te weigeren of in te korten.
14
17
INAUGURATIE MASI MOHAMMADI
2030
Hoe staat de HAN er voor?
EEN KIJKJE IN DE TOEKOMST
26 OPENING GEBOUW EDUCATIE
WIN
RUBRIEKEN Ontwikkeld: Huisdier als familielid
4
@online: Altijd ingelogd
38
Taiwan: vakantie tijdens buitenlandstudie 39
VERDER IN DIT NUMMER Wintertuinfestival
12
Het einde van de Matrixx nadert
16
Kwestie: einde aan het vergadertijdperk? 30
37
ONTWIKKELD De medewerker en de foto
WIE: KIM VANETIE (40) FUNCTIE: MEDEWERKSTER TENTAMENBUREAU GGM LEEFTIJD OP DE FOTO: 2 JAAR WAAR: THUIS IN GROOTSTAL
DE TOEGEVOEGDE WAARDE VAN EEN HUISDIER Op het overgrote gedeelte van haar jeugdfotocollectie staat Kim mét hond, dus de keuze is snel gemaakt. Deze prachtige plaat hangt momenteel uitvergroot boven haar bed. ‘Dit ben ik met Urban. Mijn ouders vonden hem op de vogeltjesmarkt in Antwerpen. Uit medelijden hebben ze hem meegenomen. Het was geen mooi, maar wel een ontzettend lief beest. We waren altijd samen, maar hij werd door zware epilepsieaanvallen helaas niet oud. Mijn ouders waren inmiddels verliefd op het ras, en kochten vervolgens boxer Kelly. Een wildebras; ze sloopte alles wat los en vast zat als we niet thuis waren. Ik herinner me dat ze een keer een hele matras heeft opengereten. Op een dag, ik was acht jaar, liet ik haar uit. Ze rende plotseling de straat over richting huis, en werd aangereden. De automobilist is doorgereden, en liet mij huilend achter. Kelly overleed niet veel later. Een traumatiserende ervaring. Mijn ouders merkten dat ik erg van slag was, en besloten snel een andere hond in huis te nemen. Dat verzachtte niet, maar dat deze hond later puppy’s kreeg, was wel een leuke afleiding.’
‘Ik was ‘het meisje met de hond’.’ ‘Honden zijn dus een beetje de rode draad in mijn jeugd geweest. Ze waren echt lid van de familie. In de buurt, op school en in de supermarkt stond ik bekend als ‘het meisje met de hond’. Met de honden in mijn leven had ik altijd een vriend, vond ik altijd troost en was ik altijd veilig. En ze zijn altijd blij, ook al kom je terug van het buiten zetten van de vuilnis. Ja, ik vind het echt van toegevoegde waarde om op te groeien met een huisdier. Zo zijn mijn kinderen Raf, Sterre en Douwe ook opgegroeid ‘tussen de poten van de hond’. Maar nadat deze ook overleed, heb ik geen nieuwe meer in huis gehaald. Ik heb er nu te weinig tijd voor, en dat kun je zo’n beest niet aandoen. Je moet er goed voor zorgen – dat doen ze ook voor jou.’ RS
4
TOEKOMSTLES
Sensor in 2030
‘Niets is zo moeilijk te voorspellen als de toekomst’, zegt iemand in dit nummer. Toch doen we een poging. In een uitneembare special van 8 pagina’s schrijft Sensor alsof het 2030 is. We doen op onze manier mee met de essaywedstrijd, uitgeschreven door de voorzitter van het CvB: we proberen een beeld te schetsen van hoe het leven er over 16 jaar uit ziet – met verrassende mensen op hoge posities - en blikken terug op hoe het leven was in 2014. Inderdaad, de toekomst voorspellen is best lastig. Herman van Deutekom Plaatsvervangend hoofdredacteur PS: Het is nog mogelijk om mee te doen met de essaywedstrijd. Inzenden kan tot 15 december. Zie Insite HAN.
Staatssecretaris Dekker van Onderwijs (jaja, dat leuke krullenkopje) betwijfelt of kinderen nog wel de juiste dingen leren op school. Hij wil daarom graag dat alle Nederlanders meedenken over hoe het in de toekomst beter kan. Let wel: alle zestien miljoen, want voor goed (lees: beter) onderwijs zijn we natuurlijk allemaal. Lieve Sander, ik zal je zeggen hoe dat gaat: techneuten zullen hameren op te weinig aandacht voor techniek, de computernerds zullen alles wat niet digitaal gebeurt veroordelen, er moet meer sport op school, meer exacte vakken, meer aandacht voor mindfulness, meer taal, meer rekenen, meer zelfstandigheid en meer sturing. Meer Engels en zeker ook meer Chinees. Meer duurzaamheid, meer kleien, meer muziekles. Meer……. Gelukkig mogen wij leraren van Sander ook meedenken. Sandertje en collega Jet praten weliswaar niet met ons maar met onze bestuurders in de onderwijsraden, het is in elk geval een stap vooruit. Door eerdere bewindslieden werden wij niet eens gevraagd. Niet dat we nou opeens invloed krijgen - via de achterdeur wordt de privacy van onze lagere schoolkinderen al verkocht aan de meest biedende uitgever – maar wij docenten mogen net als die zestien miljoen anderen meedenken. Als toegewijde onderwijsvrouw, lieve Sander, denk ik aan Plato (wie kent hem nog?). Die zei al dat het beste onderwijs voortkomt uit het persoonlijk contact tussen leraar en leerling, over het op die manier ontstaan van geestelijk-intellectueel vuur in de ziel. Meer Plato, Sandertje, meer Socrates, meer Aristoteles. Maar daar heb jij op school natuurlijk nooit van gehoord.
-x- HannaH SENSOR 8, JAARGANG 19 5
Zelfs Katja Schuurman draagt, met Superman, de bikkels een warm hart toe. Foto: Lilian Dirks
NIEUWS
GEZONDE STUDENT HOUDT GELD OVER AAN ZORGVERZEKERING De zorgtoeslag voor de laagste inkomensgroepen is vastgesteld op 78 euro per maand. De kans dat jij daar als student ook toebehoort, is groot. Een snelle rekensom leert dat, als je de goedkoopste zorgverzekering (€60,12 bij een maximaal eigen risico) neemt, je per maand zo’n 18 euro uitspaart. Dit komt neer op een positief resultaat van zo’n 215 euro per jaar. Een kind kan de was doen! Voorwaarde is wel dat je gezond blijft en niets declareert, want anders kost jouw zorgverzekering net als die van elke andere Nederlander gewoon geld. Je hebt nog tot 31 januari 2015 om te kiezen voor een zorgverzekering. Doe dit op basis van zorgkosten die jij verwacht te maken (al weet je nooit of je een been zult breken) en kies niet bij voorbaat voor de goedkoopste optie. Hoe aanlokkelijk die 215 euries ook zijn…SA
6
han’ers winnen nationale event game 2014 Vorige maand heeft de elfde editie van de Student Event Game plaatsgevonden, een initiatief van het Genootschap voor Eventmanagers. Tijdens deze competitie strijden derde- en vierdejaars HBO-studenten, die het vak of de minor Eventmanagement volgen, tegen elkaar. Bij aanvang kregen alle teams een case; ze moesten een event-concept bedenken voor KPN, voor hun grootzakelijke klanten. Het HANteam (bestaande uit Nick Cornelissen, Jill Koetsier, Bas Hoetink, Evy van Rosmalen, Joost Hulsing, Stijn Storms en Michiel Smit) bedacht een innovatief concept met videomapping. De studenten overtuigden daarmee de jury en eindigden op de eerste plaats. ALO-student Bas Hoetink: ‘We gingen naar huis met de beker, een certificaat, een goodie bag van KPN en een hoop PR. Blij dat we hebben meegedaan!’ Lees zijn verslag op: blog.han.nl/sportenbewegen. RS
BIKKELWEEK DE VOORSELECTIE Natuurlijk zijn de meeste studenten echte bikkels. Want al is de buitenkant van het studentenleven er een van feesten, chillen en af en toe eens een college volgen, de meeste studenten weten wel beter. Maar onder al die bikkels zijn er ook tientallen echte Bikkels, zo blijkt na de Bikkelweek. In een sfeer van popcorn, Superman en een kop van Jut werden er maar liefst 52 voorgedragen. Studenten die, ondanks hun ziekte toch doorgaan met studeren, of die na het verlies van een ouder zichzelf toch maar weer op de rails kregen. Een jury is nu bezig uit die nominaties een aantal bikkels te selecteren; die zullen komend nummer aan de lezers van Sensor worden voorgesteld. RJ
Even een tank van dichtbij bekijken Ino de Gijsel, docent Auto Elektronica bij Automotive, heeft zo zijn connecties. Paul de Man is zo’n connectie, een oud-deeltijdstudent die bij het Materieellogistiek Commando land, afdeling Techniek van de Koninklijke Landmacht in Leusden is terechtgekomen. Paul wilde zijn voormalige docent laten zien dat wat hij bij Auto Elektronica heeft geleerd, op zijn werk toepast. ‘Dus zijn we met een groep van zo’n twaalf deeltijdstudenten naar Leusden gereden. Je krijgt niet elke dag de kans om een ritje in een tank te maken’, grapt De Gijsel. ‘Het is mooi om te zien dat de lesstof direct toepasbaar is, en dus niet alleen bij auto’s, maar bijvoorbeeld ook bij tanks.’ Dat ritje zat er overigens niet in, maar De Gijsel en de studenten mochten de tank wel van binnen en buiten bekijken. HvD
Foto: Ino de Gijsel
CITROËN DONEERT ELEKTRISCHE AUTO AAN AUTOMOTIVE ‘Hierbij stellen we de Citroën C-zero beschikbaar aan de wetenschap!’, grapt Anne Lobbes, directeur public relations bij autofabrikant Citroën, tijdens de feestelijke overdracht van deze volledig elektrische auto. ‘Daar zijn we ontzettend blij mee’, aldus Joop Pauwelussen, directeur van Automotive. ‘Studenten krijgen zo de mogelijkheid om de technologie achter dit innovatieve model te bestuderen en te gebruiken ter inspiratie voor hun eigen werk. Zij vormen per slot van rekening de toekomst van de branche.’ De Citroën C-zero kent een bijzondere ‘carrière’. De compacte, oplaadbare auto is ontwikkeld in Japan, in samenwerking met Mitsubishi. Daarna is het testmodel naar Parijs overgebracht, waar journalisten ritjes mochten maken. De sterauto verscheen in automagazines en is een jaar lang door een dealer in Amsterdam gebruikt om zijn gezin te vervoeren. ‘Nu eindigt de auto hier’, aldus Lobbes. ‘Hij mag van top tot teen uit elkaar gehaald worden. Als studenten er maar van leren.’ Pauwelussen knikt: ‘Dat komt wel goed.’ OH
Foto: Coos Dam
SENSOR 8, JAARGANG 19 7
vlnr: Sanne Dolstra, Anna Groenewoudt, Anouk van Alphen en Madeleine Franken
NIEUWS Werken in de professionele voetbalwereld? Jaarlijks gaat er zo’n 4,4 miljard euro om in de Nederlandse voetbalwereld. Een groot deel van die taart gaat naar salarissen van voetballers en bestuurders. Toch blijft er genoeg over voor andere professionals in deze steeds maar groeiende industrie. HAN SENECA (het kennisknooppunt op het gebied van sport, bewegen en gezondheid) speelt hierop in door een cursus over de professionele voetbalwereld aan te bieden. Afgestudeerden die een baan in het betaalde voetbal ambiëren, maar bijvoorbeeld ook beleidsmedewerkers van gemeenten of provincies die zich willen verdiepen in deze ingewikkelde professionele omgeving, kunnen zich aanmelden voor de cursus via HAN SENECA. SA
Foto: Ralph Schmitz
Ook na invoering leenstelsel gaat Principessa vrolijk verder
Studentendispuut Principessa bestaat al bijna 15 jaar. Het dispuut is niet aangesloten bij een studentenvereniging maar is zeer actief. ‘We komen minimaal één keer per week bij elkaar bij De Parade, een café op Plein ’44 in Nijmegen’, zegt Anouk van Alphen. De tweedejaars HBO Rechten is aspirant-lid, net als Anna Groenewoudt, die eerstejaars Facility Management is. Studenten van alle opleidingen zijn welkom, zolang het vrouwen zijn. Principessa is niet alleen een mix van opleidingen binnen de HAN, er zijn ook leden bij van de Radboud Universiteit. Die diversiteit spreekt de dames aan. Door de invoering van het leenstelsel komen de vele studentenverenigingen en -disputen onder druk te staan, vinden de dames, maar ze benadrukken dat aansluiting bij een dispuut geen oponthoud voor je studie hoeft te betekenen. Anna: ‘Sterker nog: je leert bij ons zaken die je binnen je opleiding kunt gebruiken, zoals praten voor een groep en improviseren.’ Anouk: ‘Wat mij aanspreekt, is dat je met een aantal meiden een hele hechte band krijgt die waarschijnlijk jaren nadat je bent afgestudeerd nog steeds bestaat. Als reünisten zie je elkaar nog steeds minimaal een keer per jaar.’
VOORZITTERS INTERNE AUDITTEAMS HAN GECERTIFICEERD Vier senior beleidsmedewerkers van het Service Bedrijf van de HAN zijn gecertificeerd als Lead Auditor Hoger Onderwijs. Zij hebben met succes aan een externe certificeringscommissie laten zien dat zij voldoen aan het landelijke bekwaamheidsprofiel voor het uitvoeren van audits bij bachelor- en masteropleidingen en bij onderzoekseenheden. Het certificaat is een formele erkenning dat de auditteams HAN onder de
8
leiding van de Lead Auditors onafhankelijke en betrouwbare oordelen en adviezen voor de opdrachtgever opleveren. Hiermee kunnen docenten, het opleidingsmanagement en onderzoekers binnen kenniscentra de kwaliteit van onderwijs en onderzoek verbeteren. De certificering is daarmee dus een extra borging van de kwaliteit van de HAN. Peter Janssen/HvD
: MUZIEK BIJ DE BUREN
HUISKAMERFESTIVAL IN ARNHEM
Wat: 231 optredens door Arnhemse artiesten Waar: in 77 Arnhemse huiskamers, verspreid over alle wijken Wanneer: zondag 14 december 2014, van 13:00 tot 17:00 uur Muziekgenres: van jazz tot klassiek, van singer-songwriter tot wereldmuziek, van rock tot dance Programma: te vinden op muziekbijdeburen-arnhem.nl Kosten: geen, wel wordt bezoekers gevraagd een donatie te doen Goed om te weten: reserveren is niet nodig, en ook niet mogelijk. Er wordt gewerkt met het vol=vol-principe. RS
Zangeres Lieke Starmans van Trio Iglija vorig jaar solo in actie tijdens de eerste Muziek Bij De Buren. Foto: Coos Dam
DOCENT CREATIEVE THERAPIE ONTVANGT KONINKLIJK LINTJE Pieter van de Berk, docent en onderzoeker op het gebied van Muziektherapie aan de opleiding Creatieve Therapie, is benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau. Burgemeester Hubert Bruls van Nijmegen kreeg de eer om Van den Berk bij zijn afscheidsceremonie het Koninklijk lintje op te spelden. Hij kreeg de onderscheiding volgens Bruls omdat, ‘mede vanwege zijn inbreng, Nijmegen bekend werd als toegangspoort tot de muziektherapie in Nederland.’ Zo was hij betrokken bij de totstandkoming van de Stichting Muziektherapie voor meer wetenschappelijk onderzoek, is hij oprichter van het Nijmeegs Muziektherapeutisch Laboratorium en gaf hij gastcolleges aan universiteiten in Amerika. OH
Foto: Rob Gieling
SENSOR 8, JAARGANG 19 9
NIEUWS
Foto: Ralph Schmitz
ESTHETISCH? Sensor verstrekt nieuws, opiniërende artikelen en achtergrondinformatie. Het magazine beoogt alle geledingen van de HAN op de hoogte te houden van gebeurtenissen, besluiten en ontwikkelingen die voor de HAN van belang zijn en probeert betrokkenheid en meningsvorming te verwoorden en te bevorderen. Zo staat het in ons redactiestatuut. We hebben op geen enkele manier als doelstelling te kwetsen of te choqueren. Blijkbaar heeft een aantal lezers dat gevoel wel gekregen bij het lezen van ons verslag over het HAN-symposium Pathologische Esthetica in no 6. Of beter gezegd, bij de gebruikte beelden bij het artikel. Sensor heeft in dat artikel slechts verslag uitgebracht, niets gepromoot, geen standpunt ingenomen en geen sensatie opgewekt. Mochten de beelden als kwetsend zijn ervaren, dan bieden wij daar onze excuses voor aan. Han Geurts Hoofdredacteur
10
I/O-GEBOUW KRIJGT BIERCOLLECTIE Naast het studeren past het drinken van een biertje, zeker in het buitenland. Dat was de eerste gedachte die bij Educatiedirecteur Titia Bredée opkwam toen ze ’s morgens op de radio een gratis aanbod hoorde van 750 biertjes uit de hele wereld. Listig manoeuvreerde ze haar auto zo snel mogelijk naar een parkeerplaats. Ze was de eerste die belde en ze had meteen ook de meest sympathieke bestemming van de biertjes, zo vond de toenmalige eigenaar Elbert de Veer. Zo sieren de biertjes nu een hele wand van een ruimte in het atrium van het I/O-gebouw in Nijmegen. Tijdens een officiële overdracht wordt duidelijk dat bier verzamelen en verhalen vertellen hand in hand gaan. Elbert en Els de Veer kunnen niet ophouden met praten: elk biertje heeft een eigen verhaal. Er zitten biertjes bij uit Rusland en Nepal, genummerde exemplaren van heel speciale brouwsels, maar ook heel gewone Bavariaatjes. Zo stelt Titia het zich ook voor: studenten brengen na een buitenlandse stage bier mee, zetten het in de kast en gaan vertellen. RJ
In the making: pratende KunstApp HAN-docenten en -studenten werken samen met Kunstbedrijf Arnhem en leerkrachten uit het basisonderwijs aan een ‘pratende KunstApp’. Een idee dat geboren is tijdens het X-Camp/iXperium. De educatieve applicatie neemt kinderen mee op reis langs kunstwerken over de hele wereld. De beelden komen tot leven in animaties waar de kinderen mee kunnen chatten. Door een ingebouwd tekenprogramma kunnen ze bovendien zelf stukjes toevoegen en met elkaar delen. Docent van de minor Kunst en Cultuur (faculteit Educatie) en mede-ontwikkelaar Niekje van de Lavoir: ‘Geweldig hoe het balletje kan rollen. We zijn zelfs benaderd door het Jeugdjournaal. Maar de app moet eerst verder ontwikkeld worden en dat gaat meer geld kosten dan we dachten vanwege het programmeerwerk. We moeten nog even kijken hoe we dit bij elkaar krijgen, maar de KunstApp, die komt er.’ RS
SOCIALE TECHNOLOGIE ALS HULPMIDDEL BIJ TOEGEPASTE PSYCHOLOGIE In de Week van de Sociale Technologie heeft kennisinstituut Movisie aandacht gevraagd voor het toenemende belang van technologie in de sociale sector. Apps, gaming en online hulpverlening worden namelijk steeds belangrijker voor professionals én cliënten. De opleiding Toegepaste Psychologie (TP) organiseerde in dit kader een minisymposium waarin nieuwe technieken, mogelijkheden en eventuele oplossingen aan bod kwamen. Twee sprekers van de Academy of Digital Entertainment uit Breda legden onder meer uit hoe games ingezet kunnen worden om het gedrag van mensen onder de loep te nemen en dit proberen te beïnvloeden. Naast deze presentatie werden aanwezige docenten en studenten van TP en professionals uit het werkveld getrakteerd op een intensief programma waarbij in rap tempo vele technologische toepassingen de revue zijn gepasseerd. Na deze informatiebom gingen de deelnemers tijdens workshops zelf aan de slag, onder meer door na te denken over mogelijke technologische toepassingen. HvD
Nijmegen en Arnhem op nachtnet Met ingang van 19 december komt er eindelijk een nachtelijke verbinding tussen de Randstad en Arnhem en Nijmegen. Tot nu toe kon je rond middernacht nog van Nijmegen naar Amsterdam en drie kwartier later de andere kant op, maar nu wordt het serieus: de nachttrein brengt je op vrijdag- en zaterdagnacht nog om 1.17 uur van Amsterdam en om 1.57 uur van Utrecht naar Arnhem/Nijmegen. Omgekeerd kun je om 1.57 uur nog van Nijmegen (via Arnhem) naar Amsterdam. RJ
SENSOR 8, JAARGANG 19 11
WINTERTUINFESTIVAL
Gezongen en geschreven Muzikanten en schrijvers spreken op het Nijmeegse Wintertuinfestival over hun liefde voor het andere kamp en doen zo het thema ‘spoken and plugged’ eer aan. Presentator Dennis Gaens vat treffend samen dat het deze zaterdagavond eind november draait om ‘het verhalende muziek maken en het swingende vertellen.’ TEKST: LAURENCE DE LA PORTE FOTO: COOS DAM
Er staat een grote rij voor de kassa. Het is een verademing om lekker warm dicht op elkaar gepakt te staan met de ijzige kou buiten. Studenten mengen zich met de oldies: het is een gemêleerd publiek dat vanavond is afgereisd naar Doornroosje. Dat kan door de namen komen: gevestigde schrijvers staan geprogrammeerd tussen de wat minder bekende jongelingen; Arthur Japin, Ilja Leonard Pfeijffer en Bert Wagendorp tegenover Hanneke Hendrix, Johan Roos en Marjolein Visser. Binnen in de grote zaal trapt oude-rot-in-het-vak Arthur Japin de avond af. Hij doet een voordracht met stemkunstenares Greetje Bijma. Een half uur lang brengen ze samen een gedeelte van Japins roman De Overgave op de planken. De zaal luistert ademloos als Japin, die overduidelijk getraind is als acteur, een scène voorleest. In Texas 1836 wordt de pioniersfamilie Parker overvallen door een groep jonge Comanche-indianen. Terwijl Japin spreekt vanuit Granny Parker die op de grond ligt en haar stukje aarde waarin leven krioelt beschrijft, improviseert Bijma met haar stem op wat Japin vertelt. Haar natuurgeluiden zijn levensecht; op de achtergrond klinken wind en kevers, en De Overgave is ineens een luisterboek dat tot leven komt. Het publiek is zo stil dat het ruisen van de geluidsboxen te horen is wanneer Japin rust neemt tussen zijn zinnen. In het café is het intussen een stuk drukker: meisjes met knotten en mannen met baarden drinken bier. Op hun canvastasjes staat: ‘Het leven is al zwaar; laat de literatuur licht zijn.’ Hier presenteert Op Ruwe Planken zijn nieuwste uitgave. Dit literaire tijdschrift biedt een podium voor beginnende romanciers en dichters. Alleen nog niet
12
gedebuteerde schrijvers komen in aanmerking voor publicatie, maar die zijn er genoeg. Jante Wortel, in hipsterverantwoord streepjesshirt, is er eentje van. Ze schrijft het liefste als het donker is, en ook voordragen doet ze goed, zo laat op de avond. Haar verhaal Duinwandelaar, over een meisje dat nooit buiten komt, is vervreemdend, maar prachtig. Er wordt een beetje door haar voordracht heen gekeuveld maar dat verhoogt de feestvreugde alleen maar. Het belemmert Wortel in ieder geval geen moment, ze leest onverstoorbaar door. Het geheel wordt ondersteund door klassieke muziek van het Nijmeegs Studentenorkest. Op het grote podium hebben inmiddels auteurs Hanneke Hendrix (gezegend met een diepe radiostem) en Jaap Robben plaatsgenomen in gezellige grote fauteuils. Ze zitten samen te kletsen alsof ze al jaren beste vrienden zijn en er geen publiek bij aanwezig is. De twee delen ervaringen over het schrijverschap, vertellen elkaar wat hen inspireert, maar ook waar ze tegenaan lopen. Hendrix koos voor haar laatste boek een motto van Woody Allen: ‘I would never want to belong to any club that would have me as a member.’ Lang twijfelde ze of ze überhaupt een motto moest nemen. Dat moest dan een heel intelligente zijn, grapt ze: ‘Zo eentje waarvan mensen de rest van je boek denken: wauw dit is de slimste vrouw van de wereld.’ Ze had lange tijd in het schrijfproces verschillende motto’s ‘of motti’, lacht ze. ‘Bijvoorbeeld Patricia de Martelaere en allemaal dode Griekse schrijvers’, Robben vult aan: ‘En Duitsers..?’ ‘Ja, Duitsers! Maar met dit motto kon ik dat serieuze en zware loslaten en veel beter schrijven. Het wordt bij mij namelijk toch altijd licht en grappig.’ Dat blijkt wel uit de rest van het gesprek waarin het duo over en weer pingpongt en de tijd voorbij vliegt. Bijna niemand verlaat de zaal voortijdig. Tijdens de andere programma’s blijft het ook druk, bij de Zeeuwse muzikant Broeder Dieleman (motto: ‘Poëzie moet gezongen worden. Op papier is het nog niet af.’) komt men de zaal bijna niet meer in. Enige commentaar van bezoekers luidt na afloop: ‘Ik mis het rommelige van de vorige locatie, want het is wel heel strak georganiseerd zo.’ Ach, het is ook nooit goed. Voor de deur van Doornroosje staat in de nog koudere nacht een bestelbusje met grote bakken boeken geparkeerd; zodat de toeschouwers zich de rest van het weekend ook in literatuur kunnen onderdompelen.
SENSOR 8, JAARGANG 19 13
ENABLING ENVIRONMENT
Gezonde gebouwen, gezonde mensen Dr. Ir. Masi Mohammadi is sinds 27 november officieel HAN-lector Architecture in Health. Voorafgaand aan haar installatie was die dag het congres Enabling Environment. Daar bogen onderzoekers, ondernemers, mensen uit overheid en onderwijs zich over gebouwen in de zorg en hun omgeving. Dat gebeurde met workshops, praatjes en plaatjes. TEKST: CLAUDIA FITSCH // FOTO: COOS DAM
De woonomgeving kan mensen stimuleren, kan een hulpmiddel zijn of zelfs een medicijn. In de pauzes presenteren minorstudenten Zorggericht Bouwen, onder wie Antwan Brands, hun projecten, aan de hand van posters. Antwan en zijn medestudenten geven antwoord op de vraag die is gesteld tijdens hun onderzoek voor de minor Zorggericht Bouwen: welke factoren kunnen de dagelijkse leefkwaliteit van ouderen verbeteren? Ze kijken onder meer hoe ze ontmoetingen kunnen stimuleren tussen ouderen met dementie en de buitenwereld, op Linge’s zorglandgoed in Rumpt. ‘We proberen een ideaal model te maken dat ook bruikbaar is op andere zorglandgoederen, eventueel in aangepaste vorm.’ De minorgroep bestaat uit Bouwkundestudenten, een studente toegepaste gerontologie en Antwan studeert Bouwmanagement en Vastgoed aan Avans. ‘Ik doe de HAN-minor omdat een soortgelijke minor op mijn eigen opleiding niet doorging.’ Gezond klimaat Belangstellend bekijken bezoekers de poster met uitleg en de landgoedmaquette van de studenten, ondertussen happend van een broodje. De posterpresentatie is slechts een onderdeel van het volle congresprogramma. Het congres Enabling Environment begint met enkele sprekers: architect Joost Valk houdt een persoonlijk verhaal. Na een opmerking van zijn zieke zoon gaat hij op zoek naar oplossingen die de natuur biedt voor een gezond gebouwklimaat. Scholen
14
blijken bijvoorbeeld nogal ongezond te zijn, wat welbevinden en prestaties beïnvloedt. Hoe krijg je een gebouw waar mensen graag vertoeven en waar ze goed presteren? Met voldoende daglicht of daglichtlampen, een filter dat zorgt voor frisse en zuurstofrijke lucht en vloerbedekking die fijnstof voorkomt, valt al veel te winnen. Robots helpen Er zijn deze dag meer inspirerende sprekers, zoals Prof. dr. ir. Maarten Steinbuch, Scientific Director TU/e High Tech Systems Center. Hij krijgt de zaal flink aan het lachen tijdens zijn betoog over robots. Hij pleit voor creativiteit en ‘professionele ongehoorzaamheid’ en laat een filmpje zien over kinderen die een treinspoor ombouwen, waardoor de trein een looping maakt. Ook introduceert hij de term ‘terminale serieusheid’, waarin je volgens een ander filmpje belandt rond je 44ste. Robots kunnen ouderen helpen bij langer zelfstandig wonen, maar moeten wel beter leren om zich te bewegen in een chaotische omgeving van bewegende mensen en verschuivend meubilair. Steinbuch voorspelt meer integratie van domotica (technische snufjes in huizen als deuren openen, lichten aandoen) en robotica. Levend laboratorium Domotica (de integratie van technologie en diensten ten behoeve
In het midden:Masi Mohamm adi
van een betere kwaliteit van wonen en leven, red.) en ICT zitten eveneens in het ‘Living Lab’ in Oosterbeek, dat onder meer bestaat uit klaslokalen en appartementen voor jongeren met autisme. Hier doen HAN-studenten onderzoek naar nieuwe behandel- en begeleidingsvormen. Na de lab-presentatie opent Gedeputeerde Josan Meijers, met een filmpje, het Fit the Future-huis. Ouderen wonen steeds langer thuis en hebben daarbij slimmigheidjes nodig om hun zelfstandigheid te behouden. In deze woning op het Arnhemse industrieterrein Kleefse Waard kunnen studenten experimenteren met en onderzoek doen naar domotica en duurzaamheid. Fit the Future is ook een van de zes verschillende workshops. Tijdens deze workshops verkennen de aanwezigen vragen als: hoe ontwerp je een duurzame wijk (De Kracht Van Samen Doen), hoe vergroot je gebruikersbetrokkenheid bij nieuwe technologie (Van Assepoester Tot Florence Nightingale) en hoe stimuleer je vernieuwbouw en contacten in wijken (Het Nieuwe Wonen)?
Levenskwaliteit Tussen de bedrijven door inspireert Masi Mohammadi de zaal met haar aanstekelijke enthousiasme. Zeker tijdens haar intreerede als HAN-lector Architecture in Health, ligt de zaal aan haar voeten. Ze vertelt over haar oorspronkelijke wens om chemicus of arts te worden in Iran. ‘Maar de studiemogelijkheden waren beperkt, dus werd ik constructeur.’ In Nederland ontdekte ze dat gebouwen een ziel en zelfs hersenen (domotica) hebben en kunnen bijdragen aan gezondheid van ouderen. De oude liefde kwam terug, die van arts. Ze zag hoe gebouwen kunnen bijdragen aan welbevinden, aan levenskwaliteit, aan gezondheid. ‘Ik wilde op die manier bouwen! Dat vraagt een andere kijk.’ Die visie draagt ze graag over aan haar studenten en anderen uit onderwijs, onderzoek, overheid en ondernemingen. Tijdens een kop thee. Met een vrolijke lach.
SENSOR 8, JAARGANG 19 15
Bye Bye
EXXELLENT Het einde van de Matrixx nadert, dus ook het einde van de feesten in deze Nijmeegse club. Nederlands langst lopende houseconcept Exxellent nam zaterdag 29 november al afscheid tijdens de Matrixx Closing. Tijdens deze allerlaatste Exxellent betrad een karrenvracht aan topartiesten, zoals Roog, Sidney Samson, Billy the Kit en The Partysquad de piste van het Matrixx Circus. Sensor mocht twee keer twee kaarten weggeven voor dit bijzondere afscheidsfeest en reken maar dat de winnaars een geslaagde avond hebben gehad. ‘Topfeest’, was de standaard reactie van iedereen die werd gevraagd naar zijn mening over deze editie van Exxellent. ‘Wel ontzettend jammer dat dit de laatste keer was in de Matrixx’, meent Janneke Maashorst, regelmatig bezoekster van dit houseconcept. Dress Exxellent, dance Exxellent, feel Exxellent, be Exxellent... en dat was precies wat werd gedaan tijdens dit laatste avondje housen in de club die jarenlang een Exxellent toneel was! MvH
16
2030
Hoe staat de HAN er voor?
REDACTIONEEL
Het is alweer zestien jaar geleden dat we met de toenmalige redactie fantaseerden over het jaar 2030. Hoe zou het er dan aan toe gaan op de HAN? Inmiddels zijn we aanbeland in het bewuste jaar. Veel voorspellingen van toen zijn behoorlijk waar geworden, maar andere (massaal op hoverboards naar de HAN, robotdocenten en implementeerbare hersenchips) totale science fiction onzin. Een paar redactieleden zijn al lang en breed met pensioen, sommigen zijn begenadigd romanschrijver geworden, anderen trouw gebleven aan ons blad dat sinds 1996 (alweer ons 35ste jubileum dit jaar!) het levenslicht kent. De vormen waarin we verschenen zijn, varieerden, maar de papieren jas hebben we gelukkig nooit verloren. Om ons heen is het onderwijs drastisch veranderd, een proces dat wij met pen, toetsenbord en camera hebben vastgelegd. Ons archief vormt in die zin een weerspiegeling van de levensloop en ontwikkeling van de HAN. Studenten leren om op alle vlakken ondernemend en zelfstandig te zijn, doch in sterk teamverband. Vaste contracten zijn ontzettend 2009. En hoewel in 2014 alle zzp’ers ontmoedigd werden om zelfstandig te opereren, zijn we anno 2030 zelfverzekerde free
18
birds die van hecht nest naar hecht nest trekken. ‘Waar werk jij volgende maand?’ vragen we elkaar geregeld bij de cappuccinobar. Docenten geven niet alleen aan de HAN les, maar ook aan andere hogescholen. Kennis delen staat voorop, iedereen mag profiteren van professionalisering, zodat optimalisering op allerlei niveaus prevaleert. Alles is in 2030 opgeschoond, digitaal gestructureerd en met een paar klikken te uploaden op onze gepersonaliseerde elektronica. We zijn bijna vergeten hoe vertwijfeld (zelfs bij vlagen zeer sceptisch) we er destijds nog tegenover stonden. De angst dat het onderwijs, en de gehele maatschappij, onmenselijk zou worden door robotisering, de freelance-omslag en digitale cultuur blijkt gelukkig ongegrond en overtrokken. Het menselijk aspect is vanaf het moment dat toenmalig CvB-voorzitter Kees Boele in 2013 aan de macht kwam, juist altijd in acht genomen. ‘Eindelijk is de bureaucratie verleden tijd’, jubelde onze huidige CvB-voorzitter nog tijdens de opening van het studiejaar. ‘Dat wilde ik al toen ik in 2014 gewoon docent was. Hulde aan onze durf om te veranderen!’ De Redactie
ONDERTUSSEN BUITEN DE HAN..
…is het definitieve vredesoverleg tussen Israël en Palestina door beide partijen ondertekend en hebben de Palestijnen hun land teruggekregen. De Amerikaanse president Hillary Clinton ziet de doorbraak als kroon op haar werk; ze had haar tweede termijn op geen enkele andere manier af willen sluiten.
VAN DE CVBVOORZITTER Bij een terugblik als deze past natuurlijk ook een moment van reflectie vanuit het College van Bestuur. Als voorzitter van het CvB wil ik volgaarne mijn steentje daaraan bijdragen. Na een zalvend begin, enkele haantjes en een paar bazen van verschillende denominaties, heeft de HAN enkele jaren geleden eindelijk de enig juiste beslissing genomen rond het besturen van de hogeschool. Met meer dan vijftig procent vrouwen binnen het instituut, zorgden alle voorgangers er wel voor dat er ook een vrouwelijk lid binnen het
…hebben homoseksuelen gekwetst gereageerd op de uitspraken van Clinton. ‘Waarom is het wereldwijde homohuwelijk niet de kroon op haar werk?’, tweette een geërgerde Justin Bieber.
CvB werd aangesteld, de zogenaamde excuusTruus. Slimme en doortastende meiden, dat wel, maar altijd in de slipstream van de heren. Totdat de Raad van Toezicht (hulde!) eindelijk de knoop doorhakte en besloot een vrouw als voorzitter te benoemen. Enter ondergetekende. Natuurlijk ben ik uitverkoren op basis van mijn competenties: doortastend, transparant, visionair, beminnelijk, een mensen-mens. Dat de hele hogeschoolgemeenschap in het medewerkerstevredenheidsonderzoek – sorry: de duurzame inzetbaarheid - ondergetekende steevast een ruime negen geeft, verbaast me dan
…schrijft Taylor Swift een liedje over haar ex. …probeert Mark Rutte nog steeds zijn gedwongen pensioen te bevechten: ‘Ik wil werken tot mijn 93ste! Ik ben de nieuwe Fidel Castro!’, galmt het in de straten van Den Haag. …heeft Lisa Brennan-Jobs per ongeluk de Apple 22-S gelekt. Nieuwste snufjes zijn onder meer camera’s die aan te brengen zijn als ooglenzen. …besluit Amalia in navolging van haar vader én oma tot een controversiële verloving. Haar toekomstige huwelijk met Hoessein bin Al Abdoellah (oudste zoon van koning Abdoellah II van Jordanië en koningin Rania) valt bij de PVV niet in goede aarde.
ook geenszins. Ik acht het moment daarom nu ook rijp om uit de kast te komen. Niet met mijn seksuele geaardheid (mijn voorkeur voor een lekkere metro-man is bijna spreekwoordelijk) maar met een groot geheim dat ik al die jaren dat ik voorzitter ben met mij mee tors, al is me dat geenszins zwaar gevallen. De kwaliteiten die mij nu alom en volledig terecht toegedicht worden, vormden ook al mijn sterke punten toen ik nog onder een andere naam binnen de HAN actief was. Ik heb namelijk jarenlang dezelfde waarden en het aanstellen van de juiste vrouw gepropageerd onder de naam….
-x- HannaH SENSOR 7, JAARGANG 19 19
ONTWIKKELD WIE: HOGESCHOOL VAN ARNHEM EN NIJMEGEN FUNCTIE: HET AANBIEDEN VAN OPLEIDINGEN AAN STUDENTEN IN BINNEN- EN BUITENLAND WAT: VOORMALIG PABO-GEBOUW WANNEER: 2014
DE HAN Gut, weten jullie het nog, 2014? Dat we met die bomvolle sprinter naar de HAN tuften? Als klapvee in ganzenpas naar de campus. Daar aangekomen duwden we slaperig op het knopje ‘cappuccino’ en vulden onze wegwerpbekertjes met het zwarte goud dat ons de dag vol colleges in klaslokalen doorhielp. ’s Middags een broodje met zalm, of een bolletje kaas halen in de kantine, soms zelfs een lekker soepje, een beker melk of versgeperste jus d’orange. We haalden readers en studieboeken in de Study Store, kopieerden papierwerk met een heus kopieerapparaat. Op een whiteboard kalkten leraren de lesstof, we schreven het over in onze schrijfblokken. We sleepten onze loodzware, oergrote laptops mee, en belden met een soort platte bakstenen waar we aan gekluisterd zaten: scrollend met vierkante ogen. Alles ging op gezette tijden, het rooster netjes ingedeeld in clusters van een paar uur. De garages stonken naar uitlaatgassen, de rokers er vlak naast, buiten de blauwe lijnen. Wat een verschil met 2030. Met onze ultra platte, uitvouwbare tablets en handig om de pols gedragen smartwatches updaten we onze individuele leerweg met BRON. Elke faculteit kan niet meer zonder het in 2020 geïntroduceerde systeem: de digitale leerwand waar iedere student uploadt wat hij of zij nodig heeft. Colleges en readers, e-books en naslagwerk, aankomende HAN-evenementen, het rooster: alles kan worden gedownload en wordt automatisch gesynchroniseerd met je personal device. Je rooster, agenda, gecategoriseerde theorie en praktijk. Iedereen staat 24/7 in verbinding met het intranet van de HAN. Dankzij 8G is de verbinding sneller dan ooit. De kantine heeft plaatsgemaakt voor een loungeroom, waar groene koffie wordt gedronken en insecten op het vaste menu staan. Werk- en ontspanning gaan meer dan voorheen samen, grenzen zijn vervaagd. Docenten en studenten leven naast en met elkaar, kantoren zijn niet meer afgesloten, maar transparant en benaderbaar. Eén grote leerfabriek: met elkaar profiteren van elkaars kwaliteiten, niet binnen afgebakende (m)uurtjes. Gerookt wordt er niet meer, de elektronische sigaret is zelfs passé. Elektrische auto’s laden netjes op in de parkeercapsules. We drinken uit onze gerecyclede mokken en ’s nachts wordt alle apparatuur en verlichting automatisch uitgeschakeld. We mogen als HAN trots zijn op het feit dat Kees Boele al in 2014 een vooruitziende blik had. Hopelijk volgt hij vanuit zijn humanistische verzorgingshuis de voormalige hbo-instelling op de sociaal technologische, duurzame voet.
20
éÉn worden met je robo-implantaat ‘De updates zijn bijna klaar’, laat Ravi Winters (22) weten. Hij heeft zijn AppleSung Pro (wie had ooit gedacht dat Apple en Samsung zouden fuseren?!) gekoppeld aan BRON, de sinds vorig jaar geïnstalleerde computerwand waaruit colleges en lesmateriaal geüpload kunnen worden op smartwatches en tablets. ‘Superhandig, ik mis niets meer.’ Na de updates loopt Ravi richting de kantine, waar de tweedejaars Verpleegkunde & Robomedics heeft afgesproken met zijn projectgroep. ‘We zijn bezig met het ontwikkelen van implementeerbare robotbenen bij dwarsleasiepatiënten. De ‘huid’ die over de technologie heen zit, is bijna levensecht. De aansturing wordt via neurotronen vanuit het brein geregeld. Het is alsof er niks gebeurd is.’ Isabeau Hulst (19), zijn studieen projectgenoot, nuanceert: ‘De mentale impact is natuurlijk groot bij een dwarsleasie. Daarom werken we samen met Toegepaste Psychotechnologie om de patiënten te begeleiden op psychisch niveau: hoe word je één met je robomedische implantaat?’
met hun smartwatch bij de scanner. ‘Ik weet nog dat ik tien jaar geleden voor het eerst meelwormenspaghetti at’, aldus Lexica Bos (19). ‘Ik vond het toen best raar. Maar inmiddels ben ik echt verslaafd aan die dingen.’ Namaakhuiddeskundigen Na de lunch heeft de groep nog een videocall met projectgenootje Torrim Abfallah (20). Hij is op stage in Helsinki, bij een bedrijf dat zich specialiseert in robo-prosthetics. ‘Het is fantastisch wat ik hier leer. Die kennis kunnen we ontzettend goed gebruiken bij ons project. Het bedrijf heeft zelfs al interesse getoond in ons specifieke ontwerp, want wij werken samen met Nederlandse namaakhuiddeskundigen’, aldus Torrim. ‘Dat is een company van ex-HAN studenten. Zo brengen we iedereen effectief samen.’
Meelwormenspaghetti Ze zijn anderhalf uur druk bezig met het digitaal ontwerpen van een tijdpad van de fase die aanbreekt. ‘We hebben het vorige semester geleerd hoe we zo goed mogelijk plannen. Door een project in fases en structuren te verdelen, ontstaat duidelijkheid en heldere communicatie.’ Het harde werken zorgt voor knorrende magen. ‘Zullen we lunchen?’, vraagt Melle Turink (21). De groep kiest voor een speltbrood sandwich met meelwormen, brandnetelsoep, een bakje gefrituurde sprinkhanen en granaatappelsap en rekent af
SENSOR 7, JAARGANG 19 21
Minister Koolwijk:
‘WAREN ER VIJFTIEN JAAR GELEDEN MAAR MEER KINDEREN GEBOREN’ Martijn Gesink-Koolwijk (48) begon zijn carrière als columnist van Sensor, tijdens zijn studie Maatschappelijk Werk en Dienstverlening. Na een loopbaan in het welzijnswerk (zo was hij directeur van RIBW GelderlandOverijsel) en een Master Sociologie koos hij voor de politiek en werd lid van de Groene Bond. Na een aantal jaren Tweede Kamer is hij sinds 2028 minister. Martijn is getrouwd met Pauline Gesink en heeft twee kinderen, Joey en Floris.
Nu er zo weinig jongeren naar het hoger onderwijs gaan, dreigt er straks een tekort aan hoger opgeleiden. Hoe ziet u dat? ‘Het zou fijn zijn geweest als er vijftien jaar geleden meer kinderen waren geboren. We zouden nu hoogopgeleide mensen uit Azië kunnen halen.’ ‘Maar het is toch ook zo dat er juist uit sociaal zwakkere groepen weinig instroom in het hoger onderwijs is? Hoe gaat u hen stimuleren om mee te doen? ‘We kunnen natuurlijk op de staatstelevisie bezuinigen en terug gaan van twee netten naar een. We denken er ook over om de Joint Strike Fighters te verkopen. De Islamitische Staat heeft al belangstelling, maar schrijf dat maar niet op. Misschien kunnen we met dat geld dan de studiefinanciering weer invoeren.’ Veel dertigers hebben momenteel zo’n hoge studieschuld dat ze geen hypotheek kunnen krijgen. Wat kunt u daar aan doen? ‘Dat wisten ze toen ze aan hun studie begonnen. Toch liggen er nu voorstellen in de Kamer om de toegezegde staatssteun uit Verenigd Azië te gebruiken om de studieleningen van deze groep gedeeltelijk kwijt te schelden om op die manier onze economie weer vlot te trekken. Niet de banken steunen, maar de mensen, dat is de gedachte.’ Wat vindt u van de ontwikkelingen richting zelfsturend onderwijs? Leren studenten zo wel wat ze moeten leren? ‘In het begin waren we bang dat de studenten alleen pretpakketten zouden kiezen. Nu blijkt dat ze heel bewust bezig zijn met hun studie. Dat heeft ook te maken met de goede docenten in het hoger onderwijs. De Inception App heeft daar ook veel aan bijgedragen. Daardoor kan een docent veel beter invoelen wat een student beweegt en hem of haar de juiste kant op sturen.’
22
Wat vindt u van de trend dat er zoveel onderzoek gedaan wordt in het hoger onderwijs? ‘Ik denk dat het goed is dat onderzoek dichter bij de mensen is komen te staan, maar er valt nog veel terrein te winnen met crowd voting via de staatstelevisie, waarbij het publiek kan meestemmen welk onderzoek uitgevoerd zal worden.’ Er is nogal wat weerstand van zestigjarige werknemers in het onderwijs om met pensioen te moeten. Ze leveren de helft van hun inkomsten in, terwijl ze gemiddeld nog dertig levensjaren voor de boeg hebben. Wat hebt u ze te bieden? ‘Volgens de signalen die ik krijg, zijn de meesten blij dat ze mogen ophouden met werken. Daar is jaren voor gevochten. Aan de andere kant: het kan toch niet zo zijn dat wij met elkaar voor deze mensen moeten betalen. Als iemand zijn pensioen te laag vindt, dan kan die persoon vrijwilligerswerk in de zorg gaan doen en aanspraak maken op een vrijwilligersvergoeding.’
O
lga
ORDEELT
Sensor-redacteur Olga Helmigh zet het mes erin
RUIMTEREIZEN MAAN EUROPA
TECH TRIP GADGET DIEET DUURZAAM
Of ik een ritje wil maken in de Galaxy Airbus 374, mede-ontworpen door vierdejaars Astronomie & Ruimtevaart? Naar Europa, de maan van planeet Jupiter. En of ik daar dan wil verblijven in een pas gebouwd zeven sterrenresort? Wi-Fi, zwaartekracht en (niet onbelangrijk) zuurstof inbegrepen. Uhm…. goh…. even denken… JA NATUURLIJK. De reis er naartoe kan ik me niet zo goed heugen, omdat ik high van de ruimtepillen was. Op die manier word je immuun voor de hersentollende snelheid waarmee we door het heelal zoeven. Ik herinner me flarden van de aarde, een blik op het vuurrode Mars, een vaag vergezicht van Saturnus. Jupiter opdoemend, het geluid van borrelend gas oorverdovend en de oranje gloed oogverblindend. De landing is glibberig, de ijslaag trillend, kou opstuivend. We glijden de laadklep van het resort in. Daar kan ik eindelijk het oncomfortabele en seksloze ruimtepak verruilen voor een uniforme space outfit. Zo eentje waar ik altijd om moest grinniken als ik het voorbij zag komen in Star Trek Voyager. Nu sta ik in een onesie op kekke laarsjes een cliché ruimtetoerist te wezen.
In het resort is amper te beseffen dat we op 628.300.000 kilometer van de aarde zitten. Overal mensen, geïmporteerd voedsel van thuis. Maar een blik uit het raam zegt genoeg: de ijsschotsen en roze gloed hypnotiseren. In het restaurant is de vloer transparant en kun je meters diep kijken in de ijskoude oceaan die stroomt onder de solide ijslaag van Europa. Vreemde vijfkoppige vissen met acht ogen zwemmen voorbij, paars zeewier wuift. Er is één expeditie, op eigen risico. Gekoppeld aan een veiligheidslijn zweef je een stukje over het oppervlak. Het coole is dat je alles filmt met je camerahelm: de feed gaat meteen via Wi-Fi naar het thuisfront. Op een onbewaakt moment kerf ik ‘Olga was here, 2030’ in het ijs. Ik neem een selfie (hoe 2014!) met Jupiter op de achtergrond. Op Facebook had ik er zeker 300 likes op gekregen. Maar Facebook is zoooo passé. Ruimtereizen is hip. Get on board.
SENSOR 8, JAARGANG 19 23
SENSOR DENKT ER HET ZIJNE VAN
kwestie
DE KWESTIE 2030 Sensor denkt er het hare van Het glazen plafond is vervangen door een dak van cement. Waren het eerst de vrouwen die het op de werkvloer moesten ontberen, intussen komt geen man nog aan een baan in een leidinggevende functie. Ook op de HAN hebben ze het moeilijk. De enige mannelijke minister van dit kabinet, Jesse Klaver (44), schuift aan bij de laatste mannelijke presentator Jeroen Pauw (70). Het zal niemand zijn ontgaan dat ‘The Global Gender Gap Report’ is verschenen, samengesteld door het World Economic Forum. Deze internationale denktank registreert sinds 2006 jaarlijks hoe het per land is gesteld met de toegang van vrouwen tot onderwijs, gezondheidszorg, de arbeidsmarkt en de politiek. Nederland staat voor de vierde keer op rij bovenaan de ranglijst. Het is hier een waar vrouwenwalhalla. Maar zo fijn is dat niet, klaagt Klaver: ‘Voorkeursbeleid heeft voor discriminatie van de blanke 40+ man gezorgd. Voor onze arme jongens die nu studeren is geen rooskleurige toekomst weggelegd. Zij komen nooit aan werk op niveau.’ Ter illustratie trekt hij een van zijn schoenen uit en roept alle heren op hetzelfde te doen. ‘Geef die schoen aan je bazin en laat haar weten dat je als man ook graag een voet tussen de deur hebt!’
HAN-MANNEN VERSUS HAN-VROUWEN Volgens het gender-rapport werken Nederlandse mannen vaker in deeltijd (als ze al werken), en minder vaak in leidinggevende functies. Bovendien krijgen ze minder betaald in gelijkwaardige beroepen. De allochtone man doet het in vergelijking iets beter, maar ook hij sukkelt achter zijn immer hooggehakte collega’s aan. Dat illustreert de HAN eveneens. Bij ons werken in 2030 meer vrouwen dan mannen: 79% ten opzichte van 21%. Vooral bij het ondersteunend personeel zijn de mannen sterk oververtegenwoordigd, de verhouding is ruim 8:1. Het percentage vrouwelijke HAN-leidinggevenden is maar liefst 98%. En dat alleen omdat de laatste manager bij zijn aanstelling een ijzeren anti-gender-gerelateerde-ontslag-clausule liet inbouwen. Daar heeft het old-girls-netwerk sindsdien een flinke roze glitterstok voor gestoken.
24
HOE NU VERDER Diverse onderzoeken naar de invloed van diversiteit op teamprestaties wijzen uit dat gemengde teams – waarvan ongeveer de ene helft vrouwen en de andere helft mannen – beter presteren dan teams die vooral zijn opgebouwd uit alleen vrouwen of alleen mannen. Een verschil in culturele achtergrond is daarbij ook van belang. Pluriformiteit zorgt voor inspiratie, kennis en scherpte. Advies aan de HAN-top-vrouwen: kijk wat verder dan je gepoederde neus lang is, en geef de arme blanke man weer een kans.
REAGEREN? TWITTER (@SENSORMAGAZINE)
[email protected] WWW.SENSOR-MAGAZINE.NL
O
lga
ORDEELT Sensor-redacteur Olga Helmigh zet het mes erin
FOO FIGHTERS: SONIC HIGHWAYS ROCKUMENTARY MUZIEK SERIE BOEKEN ETEN APP Muziek is tijdloos, maar toch vormt het de graadmeter: uit welke generatie kom jij? Het opdreunen van favoriete artiesten uit je jeugd zegt veel over jou. Zo was ik veertien en luisterde naar Nirvana, Smashing Pumpkins, Metallica, Hole en PJ Harvey. Sommigen van jullie zullen bij iedere band hierboven instemmend knikken, anderen krijgen een holle blik, of mompelen “Nirvana? Da’s toch die band van die zanger die zichzelf in 1994 door zijn hoofd schoot?”. Ongeacht je muzieksmaak, de periode waarin je opgroeit bepaalt veel. Overal waar je komt, worden bepaalde nummers gedraaid. Het vormt ongemerkt de soundtrack van je jeugd. Niet alleen bij de luisteraar worden herinneringen getriggerd. De maker van de muziek heeft ook een gevoel bij de gemaakte plaat. De teksten, melodieën en composities weerspiegelen fases, verhalen. Ze vatten een momentum. Dave Grohl, inmiddels zelf een ‘rock dinosaur’, kwam op het idee om het nieuwe album van zijn band Foo Fighters in acht verschillende steden op te nemen. ‘Iedere stad heeft een atmosfeer, een muziekscène, die grote invloed heeft op de artiesten die er vandaan komen. Als je als band muziek opneemt in een bepaalde stad, sijpelt zo’n invloed door de noten en teksten heen’, aldus Grohl. Zo werd de rockumentary ‘Sonic Highways’, geboren.
In de eerste van acht afleveringen gaan Grohl & co naar Chicago, bakermat van de blues. Buddy Guy en Muddy Waters zijn blueslegendes die van spijkers, knopen, elastieken en metaaldraad ‘gitaar- en basgeluid’ reproduceerden. Ze trokken Chicago in vanuit voorsteden en traden op in ruil voor eten en drank. Grohl praat met de muzikanten van toen, producers die van grote invloed waren en zijn, zoals Steve Albini (verantwoordelijk voor onder meer Nirvana’s In Utero) en laat beelden van vroeger zien. Het eerste nummer van het album ‘Something From Nothing’ ontstaat organisch als gevolg. ‘These rattled bones and rubber bands. Washed them in the muddy water. Looking for a dime and found a quarter.’ De steden die aangedaan worden zijn Washington DC (waar ik zelf een half jaar stage heb gelopen, en veel herkende, zoals de dakloze drummers die hun inspiratie uit funky DC- ‘go-go’ halen), Nashville (country), Austin (psychedelische rock), Los Angeles (glamrock), New Orleans (jazz), Seattle (grunge) en New York (hiphop). Foo Fighters blijven trouw aan hun specifieke sound, maar er zit een saus van de stad overheen. Zodoende is dit achtluik een mooie weergave van de Amerikaanse muziekgeschiedenis.
25
OFFICIËLE OPENING NIEUW FACULTEITSGEBOUW EDUCATIE
De toekomst is begonnen Hoe open je het nieuwste en duurzaamste onderwijsgebouw van de HAN? Met een conferentie over onderwijs in de 21e eeuw! De hele regio toostte, samen met minister Bussemaker van Onderwijs, op het prachtige I/O gebouw van de faculteit Educatie en praatte over onderwijsontwikkelingen. Een groep studenten Educatie maakten er in één middag een multimedia magazine over. En Sensor? Die hopte van lezing naar workshop en van koffie naar champagne. RENÉE JENNISKENS // FOTO’S: ROB GIELING
26
27
13.30 Terwijl de achthonderd gasten nog binnendruppelen, zijn de achttien studenten van de minor PR en Mediarelaties al bezig met hun opdracht: maak als pr-stunt vóór zes uur een magazine over deze dag. Centraal zit de eindredactie, in een hoek met overzicht twee strenge hoofdredacteuren. Docent Susanne de Graaf staat iedereen bij. Zoals de student die een time-lapse maakt van de ontvangst, of de fotograaf die bedenkt hoe ze Bas Haring zal gaan interviewen.
13.45 Op alle verdiepingen vergapen bezoekers zich aan het meest duurzame onderwijsgebouw van Nederland. Overal staan lange tafels met koffie en thee (elk kunststof theebuiltje apart verpakt in een plastic zakje). Er lopen veel oud-medewerkers rond zoals Louis Pullens, voormalig directeur Service Bedrijf en daarvoor als directeur van de Lerarenopleidingen bezig met het prille concept van dit gebouw.
14.00 Filosoof en hoogleraar Bas Haring introduceert met een fantastische oneliner (‘Niets is zo moeilijk te voorspellen als de toekomst’) Yolande Ulenaers, rector van het Nijmeegse Kandinsky College. Zij houdt de zaal een uur lang bezig met een inleiding over goed onderwijs.
14.25 Al vanaf negen uur vanochtend zijn studenten bezig om beneden in de kantine gigantisch lange tafels te dekken voor het diner van vanavond. Na tafellopers, borden en bestek volgen nu de achthonderd glazen.
14.40
Sensor brengt een bliksembezoek aan een workshop over het thema ‘recht doen aan verschillen door inzet van ICT’.
28
Onderzoeker Marijke van de Vijfeijken vertelt: ‘Veel hoogbegaafde kinderen hebben moeite met automatiseren. Als je ze nu zelf een spel laat ontwikkelen waar ze dat mee kunnen leren, dan zie je soms in de praktijk dat, wanneer het spel af is, ze de tafeltjes ook beheersen.’
14.50
Praktijk in een laboratorium. Docenten en studenten demonstreren het idee achter gladheidsbestrijding. IJs, zout, mineralen, gedemineraliseerd water, maar hoe werkt het en hoe kan het beter en milieuvriendelijker? En passant krijgen we nog de tip om dat mineraalloze water niet op ons dieet te zetten: ‘Na twee dagen ben je dood; het onttrekt alle mineralen aan je lichaam.’
15.00 Het digitale magazine gaat 21 heten, vertelt eindredacteur Carsten. Niet alleen omdat het thema van de dag onderwijs in de 21e eeuw is, maar ook omdat de gemiddelde student 21 jaar oud is en er bijvoorbeeld ook berichten van 21 tekens in komen.
15.05 ‘Wat voor school willen we zijn, wie zijn onze leerlingen en wat voor consequenties heeft dat voor het onderwijs en de onderwijsvormen? Wat leren we van het Daltononderwijs, Montessorionderwijs, Iederwijs en iPadscholen? Hoe doorbreek je homogenisering, hoe creëer je een speelleerplek waar iedereen talenten kan ontwikkelen?’ (netafgestudeerde) Studenten denken actief mee in de workshop Speelleren.
15.10 Honden kunnen ingezet worden in het onderwijs. ‘Honden communiceren vooral non-verbaal’, vertellen René Kusters en Suzanne Lucassen, in de workshop ‘Hond in klas’. In het lokaal snuffelt levend voorbeeld Siro aan iedere deelnemer. Kinderen die
moeilijk lezen, kun je bijvoorbeeld aan honden laten voorlezen; een therapeut met een hond op schoot is plotseling minder eng. René vertelt ook over trainingen voor managers. Die kregen de opdracht de hond te laten liggen. René doet de managers na: ‘Liggen! Ik zeg: liggen!’ Hij legt uit: ‘Hoe minder de hond luisterde, hoe harder de managers gingen schreeuwen. Dat bleek een eyeopener’.
15.45 Een kleine privé-dooltocht door het gebouw. Zou er nog wat te doen zijn in de kelder? Nee dus. Shit, we staan plotseling in de parkeergarage en kunnen niet meer terug naar het blauwe trappenhuis. Wacht, aan de andere kant, in het oranje trappenhuis hangt een briefje hoe je bij de conferentie komt.
16.45
Een groep van negen studenten wordt door Haring geïnterviewd. ‘Hebben we straks nog wel leraren voor de klas?’ vraagt hij. ‘Ín de klas!’, antwoordt een student.
17.10 Een indrukwekkende animatie op vier verdiepingen. Beneden staat CvB-lid Frank Stöteler, ooit zelf meester, met twee kinderen. Daarboven de bezoekers, een glas champagne in de hand. Feestelijker kan niet. Vuurwerk, dat is het.
17.55 Magazine 21 heeft zijn eigen vuurwerk. Het lokaal staat inmiddels vol met onaangeraakte koppen koffie en koekjes. Er wordt een film gemonteerd. ‘Over vijf minuten moet hij online staan’, kreunt de editor.
16.00 ‘Ik blijk Jet (Bussemaker, red) te moeten interviewen’, zegt 18.00 redacteur Serinde van 21, ‘ik heb het ook niet zelf bedacht. Ze heeft niet echt tijd voor me, maar ik mag toch een paar vragen stellen.’ ‘Jij moet straks je plek veroveren’, zegt docent Susanne de Graaf. ‘Eet even wat zoets, dan ruik je lekker.’
Terwijl de eerste bezoekers een plekje zoeken aan driehonderd meter tafel, verschijnt het eerste en enige 21. Mét sfeerimpressies, mét interview met Jet, mét openingsanimatie en mét video. De toekomst is begonnen.
16.10 Terwijl de workshops nog in volle gang zijn, staat op een van http://han.nxtmagazine.nl/onderwijs-in-de-21e-eeuw/ de galerijen Philippe Poffé zijn gitaar alvast warm te spelen: straks speelt hij in de pauze. Wat een geweldige akoestiek hier!
16.30 ‘Dit is de bedoeling, met zoveel mensen in verbinding in dit gebouw’, zo opent Titia Bredée de officiële opening. Rondom, op alle gangen en bruggen kijken de bezoekers toe.
SENSOR 8, JAARGANG 19 29
kwestie
SENSOR DENKT ER HET ZIJNE VAN
VERGADERCULTUUR IS DUUR Vergaderen is niet alleen vervelend omdat je zo hard je best moet doen om niet met je hoofd op tafel in slaap te vallen, het kost de HAN ook klauwen met geld. TEKST: LAURENCE DE LA PORTE
Bij mijn vorige baan duurden vergaderingen zo lang dat mijn collega en ik van ‘vergaan-deren’ spraken – tenminste wanneer de baas even niet luisterde. Als volgzame schapen waren we nooit op het idee gekomen om voor te stellen die vergadertijd in zijn geheel af te schaffen. Terwijl vergaderen zinloos is, betoogt wetenschapsjournalist van NRC Handelsblad Ellen de Bruin vurig in haar boek Vergaderen? Niet doen!. Vergaderen zinloos In haar boek zoekt De Bruin ondersteunend onderzoek waaruit blijkt dat vergaderen een slecht idee is. Zo blijkt onder meer dat mensen vaag en wollig praten (ook theatermaker Paulien Cornelisse vertelt in het boek over haar afkeer van vergaderen en vergadertaal), slecht naar elkaar luisteren, slecht plannen, dat brainstormen in groepen niet efficiënt is, en dat de mensen die lang en zelfverzekerd aan het woord zijn, niet noodzakelijkerwijs veel verstand van het onderwerp hebben. Next-in-line-effect Neem de volgende situatie; om de beurt mag iemand tijdens de vergadering iets zeggen. Dan krijg je al snel het ‘next-in-line effect’, dat is het effect van als volgende aan de beurt zijn, begin jaren zeventig voor het eerst onderzocht door Malcolm Brenner van de universiteit Michigan. Op het moment dat iemand weet dat hij zelf iets gaat zeggen, luistert hij niet meer naar wat anderen aan het bespreken zijn. De Bruin: ‘Dan denkt hij alleen nog maar aan wat hij wil inbrengen en gaat de vergadering volkomen langs hem heen. En als hij het gezegd heeft, is hij zo bezig met ‘ik heb het gezegd, ik heb het gezegd! ging het goed?’gedachten, dat hij dan ook weer even helemaal van de wereld is.’
30
Brainstorm Een andere vergaderklassieker die hier bij aansluit is de brainstorm, waar vaak te veel mensen bij aanwezig zijn. De Bruin vertelt in gesprek met Wim Brands bij VPRO Boeken: ‘Doordat je met zoveel mensen bent, blokkeer je elkaars gedachten. Iemand anders is aan het woord, dus je moet je mond houden met jouw idee tot je zelf iets mag zeggen, maar in die wachttijd kun je geen nieuwe ideeën bedenken. Eigenlijk zou iedereen een blanco vel papier ter hand moeten nemen, maar dat is natuurlijk niet zo gezellig.’ Touwtrekken Vergaderen, vertelt De Bruin, is ook wel vergeleken met touwtrekken. Het zogeheten Ringelmann-effect is vernoemd naar de agrarisch ingenieur die het bedacht heeft. ‘Het viel hem op dat als je met een aantal mensen tegelijk horizontaal aan een touw trekt, de individuele bijdrage minder is dan wanneer iemand alleen aan een touw trekt. Je levert dan minder kracht. Het wordt ook wel sociaal lanterfanten genoemd, doordat er anderen bij zijn hoef je zelf minder te doen en is je eigen inbreng kleiner.’ Hoe meer mensen aanwezig zijn, hoe minder verantwoordelijk je je voelt. Dan denkt iemand: de ander zal de benodigde kritiek leveren. Of als niemand dat doet: dan zal het ook wel niet zo belangrijk zijn.’ Want géld dat het kost Kortom: al dat vergaderen, effectief is het niet. En goedkoop al helemaal niet. Rekenen met een (willekeurig) voorbeeld leert het volgende: bij een vergadering zijn 10 mensen aanwezig, die gemiddeld 80 euro per uur verdienen. Ze vergaderen van 09.00 uur ’s ochtends tot 12.00 uur ’s middags, maar het loopt een half uurtje uit. Dat kost 2800 euro (zonder koffie en koekjes). Stel, ze
vergaderen wekelijks: meer dan 11.000 euro per maand! Stel dat dit het geval is op alle afdelingen van de HAN? Bákken met geld die ook in de kwaliteit van het onderwijs gestoken kunnen worden. Vergaderexpert weet beter Zelfbenoemd ‘vergaderexpert van Nederland’ Wilbert van Vree, pleit niet voor een geheel vergaderloos bestaan. Hij promoveerde aan de Universiteit van Amsterdam op het proefschrift Nederland als vergaderland, een onderzoek naar de ontwikkeling van het vergaderen vanaf de Middeleeuwen tot heden. Maar Van Vree geeft wel tips hoe het beter kan: Doen: de bezem door vergaderrituelen halen, elke vijf minuten iets prikkelends doen, elkaar complimenten geven, ironie en cynisme vermijden, en de rondvraag vervangen, omdat die voor zoveel vertraging zorgt. Niét doen: vergaderen omdat er nu eenmaal een bijeenkomst gepland staat, te laat beginnen en/of uitlopen, tijdens de vergadering nieuwe agendapunten indienen, en tot slot de allerbeste: vooral niet vergaderen over het verslag van de vorige vergadering.
‘Vergaderen heet ook wel sociaal lanterfanten’ REAGEREN?
Twitter (@sensormagazine)
[email protected] www.sensor-magazine.nl
SENSOR 8, JAARGANG 19 31
Bossanova met een bal Wie van voetbal, volleybal en turnen houdt, zal zijn hart waarschijnlijk verliezen aan Bossaball. Ook Kenneth Lee, student Sport en Bewegen overkwam het. Hij speelde en trainde al in het buitenland en voelde zich snel thuis bij bossaball. ‘Ik ben iemand die al veel verschillende sporten uitgeprobeerd heeft en hier heb ik aanleg voor.’ TEKST: RUUD KROES // FOTO’S: RALPH SCHMITZ
Tweeënhalf jaar geleden ontdekt Kenneth bossaball via een docent bij Sport en Bewegen. ‘Hij gaf een vriend en klasgenoot van mij turnles. Bossaball naar Nijmegen brengen, dat was het idee. Samen met die klasgenoot, Sander Siemes, ben ik toen begonnen. Ik vond het meteen erg leuk, ook omdat bleek dat ik er aanleg voor heb.’ De klik met het spel is geen toeval omdat hij al eerder talentvol blijkt in voetbal en volleybal. Maar dat blijkt niet de enige sport waar hij goed in is. ‘Ik heb veel verschillende sporten uitgeprobeerd. Op jonge leeftijd was ik bijvoorbeeld ook erg goed in tennis. Tussen mijn zestiende en achttiende jaar zat ik bij de subtop van Nederland.’ Helaas scheurt Kenneth tijdens een toernooi een schouderspier en dat blijkt achteraf funest. ‘Je loopt door zo’n blessure een te grote achterstand op in je ontwikkeling, vergeleken met leeftijdgenootjes. Dat haal je dan niet meer in. Het was letterlijk en figuurlijk een pijnlijk moment.’ Na een jaar uitproberen bleek Taekwondo geen goed alternatief te zijn. ‘Mijn linkerbeen bleek te zwak en te langzaam. Dat komt door het voetbal dat ik eerder deed. Tijdens mijn debuutwedstrijd werd ik in elkaar gemept door een meisje. Dat hielp ook niet mee.’ Met Bossaball blijkt hij wel een klik te hebben. ‘Het is een relatief jonge sport en door mijn eerdere ervaringen met andere sporten kon ik al snel meedoen op een hoog niveau. Het moeilijkste is de timing. Degene die de set-up geeft moet de bal krijgen op het moment dat de trampolinespeler in het midden beneden is. Dat vraagt wel enige oefening.’ Omdat de sport er spectaculair uitziet, is het een veelgevraagde demonstratiesport. Al snel mag Kenneth mee op trainingskamp naar Spanje. Daar woont ook de bedenker van het spel, Filip Eyckmans, voormalig manager van de Belgische band dEUS. ‘Hij schijnt het bedacht te hebben al blowend aan het strand in Brazilië. Daar zag hij capoeira-acrobaten aan het werk en beachvolley met muziek erbij en dat combineerde hij met trampolinespringen. Eigenlijk is het een combinatie van muziek en sport.’
32
Het werd al heel snel populair, al kleven er volgens Kenneth ook een paar nadelen aan de sport. ‘Het opzetten en vervoeren van het veld is wel wat gedoe. Ook heb je best veel ruimte nodig om het spel te kunnen spelen. In de zomer is dat geen probleem maar in de winter is het soms lastig. Maar het spelletje zelf blijft fantastisch.’ Als je de filmpjes op internet ziet, lijkt het alsof je bijzonder acrobatisch moet zijn. Volgens Kenneth valt dat wel mee: ‘ Je hoeft niet de hele tijd te springen zoals de toppers doen. Wel is het handig als je durft te duiken bij deze sport. Dat is juist een onderdeel ervan. En nee, het doet geen pijn want je valt op een opblaasbare veld. ‘ Het is een echte zomersport. Met strand en lekkere muziek erbij, is het heerlijk, ook voor de toeschouwers. Let wel op dat je als speler sokken aantrekt, want net als bij een luchtbed wordt het veld erg heet onder de zon.’
Wat is Bossaball? Bossaball is een relatief jonge sport die voetbal, volleybal en turnen combineert op een opblaasbaar speelveld met trampolines. Het is een zomerse sport die is ontstaan op de stranden van Rio de Janeiro in Brazilië. Bossaball kun je zowel outdoor als indoor spelen, het veld kan op allerlei ondergronden geplaatst worden en is in 45 minuten speelklaar. Door de opvallende verschijning trekt Bossaball veel aandacht. Muziek staat altijd centraal wanneer er Bossaball gespeeld wordt. Met Zuid-Amerikaanse muziek wordt er sfeer en gezelligheid gecreëerd. Het woord Bossaball is dan ook afgeleid van de Braziliaanse muziekstroming Bossanova. Ook wordt het vaak als demonstratiesport gespeeld en door het spectaculaire karakter is het erg populair bij evenementen. Meer weten of een veld huren? Zie www.bossaball.nl
‘het moeilijkste is de timing’
SENSOR 8, JAARGANG 19 33
LIKE, VOLG en CHECK sensor @sensormagazine
facebook.com/ sensormagazine
Voor je dagelijkse portie studentennieuws, winacties, uitgaanstips en Hannah. Praat mee en geef je mening!
Volg ons voor het laatste HAN nieuws. Stel je vraag, tip ons, en reageer op oproepjes en winacties.
www.sensor-magazine.nl De digitale thuishaven van Sensor waar alles samenkomt. Lees het nieuws en onze vaste column, laat je inspireren door de UIT-agenda, en check winacties, fotoalbums en de digitale Sensor.
Mededelingen OP ZOEK NAAR DE AGENDA? KIJK OP WWW.SNSR.NL
het (hoger) beroepsonderwijs brengt het namelijk grote uitdagingen met zich mee. Het instellingsplan 2016-2020 wordt gezien als een stap in de richting van de verder weg liggende toekomst. Het streven is om samen met álle HAN-medewerkers en -studenten een heldere visie te ontwikkelen voor de toekomst van de HAN. De bijeenkomsten vinden plaats van 16.30 tot 18.00 uur en de volgende onderwerpen komen aan bod: - Toekomstbeeld HAN: Wie of wat willen ALGEMEEN we zijn in 2030? Dinsdag 13 januari 2015, RONDETAFELBIJEENKOMSTEN ‘OP WEG Nijmegen (LS10-F060) NAAR HET INSTELLINGSPLAN 2016- Het verkennen van mogelijke 2020’ toekomstscenario’s voor de HAN en Dit schooljaar vinden er rondetafelgesprekken plaats rondom het Instellingsplan 2016-2020. De eerste bijeenkomst is net geweest. Op 13 januari, 24 februari en 17 maart 2015 volgen de andere drie. In het instellingsplan worden de strategische keuzes van de HAN elke vier jaar vastgelegd. De ontwikkeling van zo’n instellingsplan gaat niet over één nacht ijs, zeker niet in een tijd waarin onze maatschappij volop in ontwikkeling is. Voor In deze rubriek is plaats voor aankondigingen die interessant zijn voor medewerkers en/of studenten. De redactie kan inzendingen weigeren of inkorten. Nummer 9 van jaargang 19 verschijnt op 7 januari 2015; de deadline van dat nummer is 15 december 2014. Informatie voor de agenda of de mededelingen kan worden gestuurd naar de redactie van Sensor, liefst per e-mail naar
[email protected].
belangrijke strategische keuzes. Dinsdag 17 februari 2015, Arnhem (lokaal volgt) - Verdiepen van de strategische keuzes ten aanzien van onderwijs, onderzoek en valorisatie. Dinsdag 17 maart 2015, Nijmegen (lokaal volgt) Na afloop van de bijeenkomsten is er gelegenheid na te praten onder het genot van een hapje en een drankje. Om het gehele proces te kunnen volgen, is het aan te bevelen alle bijeenkomsten bij te wonen, maar deelname aan een of meerdere bijeenkomsten is uiteraard ook mogelijk. Aanmelden? HAN Academy – Etalagebijeenkomsten.
HEALTH CHECK De kerstvakantie staat weer voor de deur. Kerstmis is traditioneel een feest van veel eten en weinig bewegen. Je kunt deze kans aangrijpen om de kerstvakantie op een andere manier te starten. Laat een gratis health check doen in de Health Bus, die special voor dit doel weer een aantal keer op de campus in Arnhem en Nijmegen zal verschijnen. Met deze preventieve gezondheidstest wordt bloeddruk, cholesterol, glucose, BMI (lengte en gewicht), vetpercentage en buikomvang gemeten. Daarnaast worden aan de hand van een digitale vragenlijst enkele vragen over je gezondheid gesteld. Over je eigen gezondheidsstatus ontvangt je een rapportage. Deze informatie is uiteraard vertrouwelijk.
Op vrijdag 12 december kun je voor een Health Check terecht op de campus in Nijmegen. In Arnhem is dit op dinsdag 16, woensdag 17 en donderdag 18 december. Via
[email protected] kun je een afspraak maken. Na de health check ontvang je een kleine verrassing. De Health Check is één keer per jaar gratis voor alle HANmedewerkers en je kunt je het hele jaar door aanmelden! Meer informatie over Health checks via Insite HAN
SENSOR 7, JAARGANG 19 35
VOORDRACHTEN GEVRAAGD VOOR DE KOOY PRIJS 2015 Het Koninklijk Instituut van Ingenieurs KIVI NIRIA kent jaarlijks een prijs toe aan de beste afstudeerder in een voor Defensie of Veiligheidstechnologie relevante richting aan een universiteit of hogeschool. De geldprijs van € 1000,- is genoemd naar Prof. Johan Kooy, een internationaal bekende hoogleraar in de rakettechniek, uit de vorige eeuw. Voordrachten voor de Kooy-prijs 2015 kunnen tot 31 december worden ingediend. De prijs wordt op woensdag 29 april 2015 uitgereikt tijdens het jaarlijkse Kooy symposium in Amsterdam. Voor meer informatie over de prijs en de voordrachtprocedure, zie www.kivi.nl/dv, Kooy afstudeerprijs.
VRAAG EN AANBOD SCHRIJF JE IN VOOR DE ROOS VAN NIJMEGEN! Demo’s in de aanslag? Bandkiekje klaar? Hebben jullie er zin in? Per 1 december is inschrijven voor de Roos van Nijmegen 2015 mogelijk! Wil jij met je band strijden om een plek in de finale te bemachtigen en zien jullie het wel zitten om het podium van het nieuwe Doornroosje te beklimmen? Check dan eerst of je aan de inschrijfvoorwaarden voldoet volgens ons Reglement en begin met het verzamelen van de onderdelen die nodig zijn voor de inschrijving. www.roosvannijmegen
IEDER Z’N VAK! Ben je creatief en maak je bijzondere dingen? Heb je een leuke webshop? Staat je zolder vol curiosa, brocante of vintage artikelen? Zoek je een plek om je spullen te presenteren aan het grote publiek? Huur dan een vak of kast bij Ieder z’n Vak! Plaats hierin je eigen, bijzondere spullen. Wij verkopen, jij verdient. De hele opbrengst is voor jou! Meer weten? Ga naar: http://www.iederznvak.nl/ of mail naar
[email protected].
UITREIKING BIKKELAWARD 2014-2015
Tijdens de Bikkelweek eind november gaven studenten en medewerkers massaal ‘bikkels’ op voor de tweede editie van de Sensor BikkelAward. Bikkels zijn studenten die, ondanks persoonlijke moeilijkheden, dapper doorgaan met hun studie. In de jury: oud-decaan Jan Stapel, winnaar BikkelAward 2013 Lodewijk Brakels en Jan van Brero, bestuurslid van het Steunfonds HAN. Met moeite hebben zij een mooie selectie kunnen maken. In Sensor #9 stellen we deze genomineerde bikkels aan je voor. Donderdag 15 januari is de dag van de waarheid: dan reikt Sensor in de Zalloon (Kapittelweg 33) om 19:00 uur BikkelAward 2014 uit. De winnaar gaat met een mooie prijs naar huis. Houd onze Facebook pagina (/sensormagazine) in de gaten voor meer info. Tot de 15e!
Lodewijk Brakels, winnaar van de Bikkel Award van 2013-2014 en oog in oog met een andere bikkel, is dit jaar jurylid.
36
Voorinschrijving geopend Kaf en Koren!
Kaf en Koren is de bandcompetitie voor Nijmeegse studenten. Dit seizoen wordt de tiende editie gehouden. Bands kunnen zich vanaf nu aanmelden bij Cultuur op de Campus. De eisen? Eigen repertoire en minstens een van de bandleden is student aan de Radboud Universiteit of de HAN. Kaf en Koren heeft inmiddels een stevige positie verovert naast grote zus de Roos van Nijmegen. De finale vindt dan ook traditiegetrouw plaats in Doornroosje, dit jaar voor het eerst in de
paarse zaal van het nieuwe gebouw. Maar voor het zover is, vinden er eerst voorrondes plaats op 3, 10 en 17 maart in het CultuurCafé op de campus van de Radboud Universiteit. In de finale op 27 mei wordt duidelijk welke studentenband eeuwige roem verwerft als de beste Nijmeegse studentenband van 2015 en als gevolg daarvan een pakket aan vette prijzen in de wacht sleept. www.facebook.com/kafenkoren
WIN WIN TICKETS VOOR KERSTSAUS: FEEST OP 2E KERSTDAG IN DE VASIM! Op vrijdagavond 26 december is de Vasim dé plek in Nijmegen om de kerstdiners eraf te feesten. Acht bekende Nijmeegse DJ’s zorgen van 22:00 tot 04:00 uur voor een uitpuilende dansvloer, blije gezichten en een ongedwongen partysfeer. Al deze DJ’s brengen een supergevarieerde mix van krakers en onbekende pareltjes uit alle genres en stijlen, die maar aan één voorwaarde hoeven te voldoen: Dansbaarheid. Kortom Kerstsaus, van mild tot extra heet, en alles wat daar tussenin zit. Na twee dagen veel eten en (schoon)familie biedt een dosis Kerstsaus de perfecte remedie tegen loomheid en een opgeblazen gevoel. BEN JE DOL OF FEESTJES? OF WIL JE EVEN HELEMAAL LOS KOMEN VAN DAT KERSTGEVOEL? SENSOR MAG VOOR KERSTSAUS MAAR LIEFST 3 MAAL 2 KAARTEN WEGGEVEN. STUUR EEN E-MAIL VOOR 18 DECEMBER NAAR
[email protected] MET JOUW RECEPT VAN HET LEKKERSTE KERSTSAUSJE OOIT! Kerstsaus wordt georganiseerd door Cultuurspinnerij de Vasim en De Schoenfabriek in de Vasim, Winselingseweg 41, Nijmegen. www.kerstsaus.nl www.devasim.nl
SENSOR 8, JAARGANG 19 37
#Sensor-checkt-je-social-media-
Zassi Visser (20) woont al haar hele leven in Arnhem, is vierdejaars student Sportmanagement in Zwolle en volgt momenteel de minor Evenementen Management in Nijmegen.
Tout les accounts ‘Snapchat, Soundcloud, Instagram, LinkedIn, Twitter, Pinterest – ik heb het allemaal, maar ik gebruik eigenlijk alleen Facebook. De berichten op Twitter zijn me te kort, daar kan ik niet zoveel mee. Dus als ik iets wil posten, doe ik dat op Facebook. Ieder vrij moment pak ik m’n telefoon erbij om even door mijn timeline te scrollen. Ik log nooit uit omdat ik het zoveel gebruik.’
Vrijheid blijheid ‘Op Facebook houd ik alles bij. Ik vind het heel leuk om te zien wat anderen doen. Ik bekijk wel alleen de positieve berichten. Onthoofdings- en dierenleedfilmpjes, ik vind het heel erg allemaal, maar die bekijk ik niet. Zelf zet ik er ook geen ‘negatieve’ berichten op, of bijvoorbeeld dat ik net naar een begrafenis ben geweest. Daar vind ik het de plek niet voor. Ik zie Facebook als een platform voor inspiratie en ontspanning. Steun zoek je maar bij je (echte) vrienden en je familie.’
maakt op Pinkpop.’ ‘De omslagfoto is ge
'Ik log nooit uit.' Partypics ‘Ik post veel aankondigingen van feesten en festivals. Ja, ik ben wel een partyanimal; ik hou van dansen. Bovendien werk ik op festivals en concerten, onder meer in het Gelredome. Mijn fotoalbums bestaan dus met name uit feestfoto’s. Ik maak me niet zo’n zorgen dat er een keer een dronkemansfoto tussen staat. Ik hoop dat het geheel vooral enthousiasme en creativiteit uitstraalt, dat is denk ik meer waard.’
‘Mijn laatste post op Twitter was op 15 april! Haha.’
Toekomst ‘Het zou ideaal zijn als alles samen zou komen op één plek. Facebook, maar dan met alle facetten die onder andere LinkedIn, Instagram en Pinterest bieden. Hoewel het misschien goed is om privé en werk gescheiden te houden zoals nu het geval is. Maar bang voor mijn privacy, dat ben ik totaal niet.’
38
’ rt van Rise Against. ‘Naar een rockconce
De avonturen van
PIM IN TAIWAN
Pim Boderie (20), vierdejaars Facility Management, gaat voor een klein half jaar naar Kaohsiung, Taiwan, waar hij zijn studie voortzet op de National Sun Yat-sen University (NSYSU). Pim houdt ons op de hoogte van zijn belevenissen op dit eiland aan de Chinese oostkust.
Palawan
Vakantie! Voor een zevendaagse trip ontvlucht ik Taiwan en vlieg ik naar een van de mooiste eilanden van Azië: Palawan. Dit is een uitgestrekte en bergachtige archipel in het westen van de Filipijnen, gekenmerkt door haar witte stranden en haar heldere zee. Met andere woorden: het mooiste stuk natuur dat ik ooit gezien heb. Varen door bergen, snorkelen tussen koraalriffen en lunchen onder palmbomen op een onbewoond eiland illustreert onze dagelijkse bezigheid op Palawan. Het allermooiste stukje van de archipel is alleen zwemmend te bereiken. Na tien minuten spartelen tussen smalle doorgangetjes en over koraalriffen beland je in een paradijs van strak blauw water, omringd door kleine grotten, inhammen en rotswanden van tientallen meters hoog en bekleed met honderden tropische planten. Misschien wel het mooiste plekje op aarde, als je het mij vraagt. Is alles dan een paradijs op dit eiland? Niet helemaal. Een groot deel van de bevolking is erg arm. Dat is te zien aan de hutjes, opgebouwd uit golfplaten, hout en matrassen, die in schril contrast naast de luxueuze hotels staan. Vandaar dat de bevolking uit elke toerist een slagje probeert te slaan, op welke manier dan ook. Zo hebben veel Filippino’s een ‘tricycle’, een uitgebouwde motor met zijspan en afdak. Wanneer je uit een winkeltje, restaurant of hotel loopt, stormt er een hele stoet tricycles op je af. De twee zinnen “What are your plans, sir?” en “Need a tricycle, my friend?” vliegen je om de oren. Ik heb er naar schatting zo’n dertig nieuwe vrienden bij! Tot het moment dat je betaald hebt natuurlijk. Dan werken ze je zo snel mogelijk hun zijspan uit. Een andere manier om snel geld te verdienen in Palawan is het invoeren van tientallen soorten toeslagen. Want reis je met het vliegtuig, dan betaal je een ‘terminaltoeslag’,
met de boot een ‘aanlegtoeslag’, te voet een ‘milieutoeslag’ et cetera etcetera. Andere mooie toeslagen zijn de ‘welkomsttoeslag’ en de ‘I.A. toeslag’, waarvan niemand eigenlijk weet wat het inhoudt. Palawan: een eiland met twee gezichten. RS
SENSOR 8, JAARGANG 19 39
Opgetekend 2 Studenten en medewerkers tonen hun tatoeage(s) en vertellen het verhaal achter hun lichaamsversiering.
Lotte Lap (22) Derdejaars student Bedrijfseconomie ‘Eigenlijk heet ik voluit ‘Charlotte’, maar van kinds af aan is dat verkleind tot ‘Lotte’. Sindsdien stel ik me aan iedereen voor als Lotte en weten sommige vrienden pas na een paar jaar wat m’n werkelijke naam is. Als ik het bedrijfsleven in ga, wil ik mijn volle naam weer gaan gebruiken. In die zin staat het liefkozende ‘Lotte’ op mijn pols symbool voor mijn jeugd. Hoewel het ook weer niet te zwaar moet worden opgevat: ik wilde gewoon dolgraag een tattoo toen ik achttien werd. Het zit in mijn aard om dingen te proberen waar ik nieuwsgierig naar ben. Na wat sparren met de tatoeëerder kwamen we tot dit ontwerp, en binnen drie minuten hakte ik de knoop door: doen. Ik overdenk dingen niet te veel, ben in die zin vrij ongecompliceerd en nuchter van aard, haha! Zo heb ik ook vrij impulsief een muzieknoot achter mijn rechteroor laten zetten, met een hartje erbij. Ik kan niet zonder muziek. ‘When words fail, music speaks.’ Dat vat het samen.’ ‘Mijn tweede tattoo is die van hondenpootjes op mijn linkervoet. Onze hond, Dommel, overleed vorig jaar. Eigenlijk heb ik een hekel aan honden, maar Dommel hoorde al twaalf jaar bij ons gezin. Pas toen hij dood was, besefte ik hoe gek ik op hem was. Als ‘eerbetoon’ heb ik toen de pootjes laten zetten. Maar ook hier moeten we niet te emotioneel over doen, hoor. Het is gewoon een fijn idee dat ik hem symbolisch altijd bij me heb. Mijn zusje heeft dezelfde tattoo, maar dan op haar schouderblad.’ ‘Een diepere betekenis heeft de tattoo op mijn rug. Een hart dat overgaat in een hartslag met daarbij de tekst ‘Life goes on’. Wat er ook gebeurt, het leven gaat door. Als een dierbaar iemand overlijdt, of je relatie gaat kapot, of je huis brandt af: je kunt kiezen om bij de pakken neer te zitten, maar je hart tikt verder. Dan kun je er beter, ondanks je verdriet, het beste van maken tot je tijd op is.’ ‘Bang dat ik spijt krijg, heb ik niet. En ook al gaat mijn huid op een gegeven moment rimpelen en zakt de boel naar beneden: so be it. Ik ga op mijn tachtigste toch niet meer in bikini rondlopen. Je leeft één keer, en je moet vooral doen wat je gelukkig maakt. Toch?’ OH
8
‘Je kunt kiezen om bij de pakken neer te zitten, maar je hart tikt verder.’
Foto: Coos Dam
8
2