rn
. . . :::o
tD
n
:r :::s 0
-t
<
m RAPPORTAGE WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK 1997
.1
INHOUDSOPGAVE ALGEMENE GEGEVENSVAN DE FACUL TElT TECHNOLOGIE MANAGEMENT ... 5 Inleiding ......................................................................................................................................... 7 1. Het onderzoeksbeleid................................................................................................. 7 2. Facultaire onderzoeksresultaten ................................................................................ 8 3. Onderzoekscholen ........................................... .'.......................................................... 9 BETA ................................................................................................................................. 9 J.F. Schouten Institute for User-System Interaction Research ........................................ 10 Het Posthumus Instituut ................................................................................................... 11
4. 5. 6.
Onderzoekvisitaties ................................................................................................. 12 Aio's- en postdocs ................................................................................................... 12 Het Onderzoek Informatiesysteem (OZIS) .............................................................. 13
VAKGROEP BEDRIJFSECONOMIE EN MARKETING ················••m•·························-.. 15 BM-01: Economische besturing van primaire processen ....................... ,.............................. 17 BM-02: Industriële marketing en inkoop ............................................................................... 20 BM-04: Eonomische rechtvaardiging van investeringen in productinnovatie ...................... 22 BM-05a: Economische rechtvaardiging van investeringen in nieuwe technologie ................ 24 BM-06: Ontwerp van accountmanagementsystemen ............................................................ 25 BM-07: Customer service op het raakvlak tussen marketing en logistiek ............................ 27 BM-08: Corporate purchasing and supply management; synergy of opportunism? ............. 28 BM-09: Intemal and extema1 integration of purchasing in technological development processes ................................................................................................................... 31 Niet projectgebonden onderzoekresultaten .................................................................................. 33 VAKGROEP FABRICAGETECHNOLOGIE...............................................................•........ 37 FT-01: FT-02: FT-04:
Het technisch gedrag van productiesystemen .......................................................... 39 Duurzame Productie ................................................................................................. 40 Het ontwerpen van een beslissingsondersteunende methode voor het toepassen van procesbeheersingstechnieken ...........................................•................................. 42 FT-06: Het toépassen van optimalisatie-technieken ten behoeve van duurzame productie 43 FT-07: Beslissingsondersteunend model voor de productie en distributie van electriciteit en warmte ................................................................................................................. 45 Duurzame kleinschalige waterzuivering .................................................................. 46 FT-08: Een methodiek voor het modelleren van een productketen ..................................... 4 7 FT-09: European network for reverse manufacturing (ENREM) Brite Euram III, FT-10: industrial & material technologies Thematisch netwerk. ......................................... 48 FT/I&T-01: CIM Architecturen ................................................................................................... 49 VAKGROEP INFORMATIE EN TECHNOLOGIE .............................................................. 51 I&T-04: I&T-05: I&T-07a: I&T-07b: I&T-11: I&T-12: I&T-14: I&T-15: I&T-17: I&T-18:
Kwaliteit-en performance-indicatoren van informatiesystemen .............................. 53 Externe logistieke integratie ..................................................................................... 56 Begroten en beheersen van automatiseringsprojecten ............................................. 58 Informatie-infrastructuur ........................................................................................... 61 De rol van informatietechnologie in kennismanagement ........................................ 66 Intelligente productmodellering; generieke stuklijsten ............................................ 68 Engineering database (EDB) .................................................................................... 70 Product data interchange (PDI) ................................................................................ 72 Methodologie voor het ontwerpen van keteninformatie-systemen, gericht op milieu-effect rapportage ........................................................................................... 73 Toepassen van formalismen in de eerste fasen van de levenscyclus van informatiesystemen .................................................................................................. 75
1
I&T-19: I&T-20: I&T-21: I&T-22:
Verbetering van MRP systemen door toepassing van kennistechnologie ............... 76 Informatielogistiek binnen bedrijfsketens ................................................................ 77 Informatie-architectuur voor klant-order-gestuurde extended enterprises .............. 79 Spirits, software process improverneut for embedded information technology environments ....................................... •'········· ........................................................... 82 I&T-23: Software product beheersing ............................................................... ,.................... 85 I&T-24: Kwaliteit van Informatie-infrastructuur services ..................................................... 87 I&T-25: Beheersing en optimalisatie van de interactie tussen applicaties en infrastructuur. 89 I&T-26: Methods and tools for PDM implementation preparati on ....................................... 90 I&T/BM-01: Inkoop en informatiesystemen ......................................................................... 91 I&T/ORS-0 1: Improving architectures of software-system families ...................................... 93 I&T/T&A-02: Werkplek-automatisering en ergonomie .......................................................... 95 I&T/T&A-03: De ondersteuning van professionals middels informatietechnologie .............. 96 VAKGROEP INTERNATIONALE EN DISTRIBUTIELOGISTIEK ................................. 97 IDL-0 1: Kostenbeheersing in de fysieke distributie .............................................................. 99 IDL-06: Internationalisatie agri-ketens ................................................................................ 101 IDL-07: Strategieën voor logistieke dienstverleners ....,. ....................................................... 102 Het Brabants industriebeleid .................................................................................. 103 IDL-08: Niet projectgebonden onderzoeksresultaten .............................................................................. 104 VAKGROEP LOGISTIEKE BEHEERSINGSSYSTEMEN ............................................... 107 LBS-06: Kwantitatieve beheersing in klinieken van ziekenhuizen ...................................... 109 LBS-07: Productiebeheersing in situaties met hevig en snel fluctuerende vraag ................ 111 LBS-09: Productiebeheersing in complexe productie-eenheden .......................................... 113 LBS-10: Productiebeheersing in de procesmatige fabricage ................................................ 114 LBS-13: Beheersing van onderhoudsdiensten ...................................................................... 116 LBS-14: Voorraadbeheer van reparatie-onderdelen ............................................................. 118 LBS-16: Hergebruiklogistiek ................................................................................................ 119 LBS-17: Logistiek in gegevensverwerkende organisaties met gedifferentieerde producten 121 LBS-20: Omstelproblematiek bij massa-assemblage processen .......................................... 123 LBS- 21: Productiebeheersing in ketens van productievoorraadsystemen ........................... 125 LBS/BM-02: Ontwikkeling van prestatie-modellen voor diagnose en evaluatie met betrekking tot de logistieke bedrijfsvoering ................................................... 127 LBS/T&A-02: Beheersing van ontwikkel- en fabricage processen van complex samengestelde enkelstuksproducten ............................................................... 128 Niet projectgebonden onderzoekresultaten ................................................................................ 130 VAKGROEP OPERATIONELE RESEARCH EN STATISTIEK ..................................... 133 ORS-01: ORS-07: ORS-08:
Kwantitatieve economische methoden .................................................................. 135 Tijdreeksanalyse in financiële markten ................................................................. 137 Optimale inrichting van productiesystemen; productiviteitsverhoging in de industrie ................................................................................................................. 138
VAKGROEP ORGANISATIEKUNDE ................................................................................. 139 OK-42: Organisatorische netwerken ................................................................................... 141 OK-44: Het ontwerpen van organisaties ............................................................................. 143 OK-47: Organisatie en management van innovatieprocessen ............................................. 145 OK-50: Kwaliteits-en kennismanagement in professionele organisaties ........................... 149 Niet projectgebonden onderzoeksresultaten .............................................................................. 153 VAKGROEP PSYCHOLOGIE EN TAAL IN DE TECHNIEK ......................................... 155 Pe'fiT: PSYCHOLOGIE EN TAAL IN DE TECHNIEK .......................................................... 157
2
VAKGROEP TECIIN'IEKDYNAMICA ................................................................................ 169
TD-1: Regulering en technologische ontwikkeling .......................................................... 171 TD-2: Innovatie-analyse en innovatiebeleid ..................................................................... 175 TD-3: Industrialisatie en technologische ontwikkeling in ontwikkelingslanden ............. 180 TD-4: Geschiedenis van de techniek in nederland in de twintigste eeuw ........................ 185 TD-5: Filosofie en methodologie van de technische wetenschappen ............................... 188 Niet projectgebonden onderzoeksresultaten .............................................................................. 191 VAKGROEP TECHNOLOGIE EN ARBEID ...................................................................... 195 T&A-10:
Prestatie-indicatoren en prestatiesturingssystemen voor industrie en dienstverlening ....................................................................................................... 197 T&A-13: De menselijke component van systeemfalen ......................................................... 200 T &A-14: Mensgericht ontwerpen van gebruikers-interfaces en werkplekken ..................... 204 T&A-16: Informatievoorziening voor nieuwe organisatievormen ....................................... 205 T&A-20: Sociotechnisch organiseren van de product-creatie functie .................................. 207 T&A/I&T/LBS-02: Beslissingsgedrag bij afdelingsbeheersing in de productielogistiek ..... 209 T&A/I&T/LBS-03: Business process re-engineering (BPR) ..... :........................................... 211 STMTEGISCHE PROGRAMMA'S .................................................................................... 215
HEROS: Hergebruik onderzoeksamenwerking ......................................................................... 217 IMAGE: Interface MAnagement in de GEzondheidszorg ......................................................... 220 SLIM: Supply chain Logistics and Information Management... ................................................ 222 OVERIGE WETENSCHAPPELIJKE ACTIVITEITEN EN MAATSCHAPPELIJK DIENSTVERLENING .............................................................................................................. 225 Vakgroep Bedrijfseconomie en Marketing ................................................................................ 227 Vakgroep Fabricagetechnologie ................................................................................................. 232 Vakgroep Informatie en Technologie ..................................... .'.................................................. 234 Vakgroep Internationale en Distributielogistiek ........................................................................ 239 . Vakgroep Logistieke aeheersingssystemen ............................................................................... 241 Vakgroep Operationele Research en Statistiek .......................................................................... 246 Vakgroep Organisatiekunde ....................................................................................................... 248 Vakgroep Psychologie en Taal in de Techniek .............................................................. ~ ........... 253 Vakgroep Techniekdynamica ..................................................................................................... 255 Vakgroep Technologie en ArbeidTechnologie en Arbeid ......................................................... 257 AFSTUDEERVERSLAGEN 1997 .......................................................................................... 261
Vakgroep Bedrijfseconomie en Marketing ................................................................................ 263 Vakgroep Fabricagetechnologie ................................................................................................. 266. Vakgroep Informatie & Technologie ......................................................................................... 268 Vakgroep Internationale Distributie Logistiek .......................................................................... 270 Vakgroep Logistieke Beheersingssystemen ............................................................................... 272 Vakgroep Operationele Research en Statistiek .......................................................................... 276 Vakgroep Organisatiekunde .................................................................. ~ .................................... 278 Vakgroep Psychologie en Taal in de Technü~k .......................................................................... 281 Vakgroep Techniekdynamica ..................................................................................................... 283 Vakgroep Technologie en Arbeid .............................................................................................. 286 BIJLAGE 1: VERANDERINGEN IN HET ONDERZOEKPROGRAMMA .................... 288 BIJLAGE 2: GEBRlJIKTE AFKORTINGEN ...................................................................... 289
3
4
Algemene gegevens van de faculteit Technologie Management
5
6
Inleiding In dit gedeelte.van de onderzoeksrapportage 1997 zal worden ingegaan op de volgende zaken: 1. Het onderzoeksbeleid van de faculteit Technologie Management. 2. De onderzoeksresultaten van de faculteit Technologie Management. 3. De stand van zaken met betrekking tot de onderzoekscholen waarin Technologie Management participeert (BETA, Posthumus en Schouten). 4. Onderzoekvisitaties. 5. Aio's en postdocs. 6. Het Onderzoek Informatie Systeem.
1.
Het onderzoeksbeleid
Het onderzoeksbeleid van de faculteit is neergelegd in de notitie toetsbare doelen onderzoek die bij de begroting van 1998 aan het College van Bestuur is aangeboden. De belangrijkste punten met betrekking tot het onderzoeksbeleid zijn: A. De faculteit zal zich verder profileren en focusseren op de speerpunten 'operations management en logistiek', 'mens-systeem interactie' en 'innovatiemanagement en innovatiebeleid'. B. De faculteit streeft naar een evenwichtige verdeling van het onderzoek over de eerste, tweede en derde geldstroom in de (inspannings)verhouding 65/10/25. C. De faculteit streeft naar een verdere verhoging van de kwa1ite.it van het onderzoek. Dit zal moeten blijken uit een score van gemiddeld een 3.75 bij de VSNU visitatie van 2001 en van gemiddeld 4 bij de VSNU visitatie van 2006. Hiervoor zijn de volgende maatregelen genomen: • Op termijn zal het wetenschappelijk onderzoek van de vaste staf worden ondergebracht in door deKNAWerkende onderzoekscholen of vergelijkbare instituten. • Voor een aantal medewerkers zullen de onderwijs- en onderzoekstaken worden ontkoppeld. • Aan een aantal medewerkers zal worden gevraagd de eigen onderzoekscapaciteit volledig via de derde geldstroom te financieren. De hierdoor vrijkomende eerste geldstroom middelen zullen worden geïnvesteerd in het aantrekken van jonge wetenschappelijke onderzoekers met een goede past performance. • Alle eerste en derde geldstroom aio-projecten worden ondergebracht in KNAW erkende onderzoekscholen. Tweede geldstroom aio-projecten kunnen ook buiten onderzoekscholen plaatsvinden. • De faculteit zal verder werken aan de uitwerking van een systeem om de aiorendementen op een hoog peil te houden. D. De faculteit wil haar internationale positie verstevigen door middel van: • Het verhogen vanhet aantal publicaties in internationale wetenschappelijke gerefereerde tijdschriften per fte onderzoekscapaciteit van 0.2 over de periode 19921996 naar 0.8 in 2001. • Het verhogen van het aantal bij de faculteit werkzame postdocs van 4 in 1997 naar 8 in 2001. • Het verhogen van de financiële ruimte om buitenlandse onderzoekers (visiting staft) voor korte periodes aan te trekken en om de eigen staf uit te wisselen met buitenlandse · onderzoeksinstellingen. In 1998 is hiervoor 2 fte gereserveerd. • Het streven om een groter deel van de onderzoeksprojecten te laten financieren door de Europese Unie. Projecten zullen worden geacquireerd die in de bestaande speerpunten van de faculteit kunnen worden ingepast. • De verplichting om vanaf 1 januari 1999 alle dissertaties van de faculteit in het Engels uit te brengen. E. De faculteit streeft naar een verdere versteviging van de onderwijs-onderzoekrelatie. Daarom zullen de succesvolle strategische programma's, waarin onderzoekers en
7
afstudeerders nauw samenwerken, worden gecontinueerd. Per jaar zal minimaal één programma worden opgestart.
2.
Facultaire onderzoeksresultaten
In Tabeli is weergegeven welke capaciteit in 1997 is ingezet voor onderzoek. Tabel 1: Totaal in 1997 ingezette normcapaciteit onderzoek
Vaste staf capaciteit Aio/oio capaciteit Totaal
fte 28.6 34.3 62.9
Dit heeft geresulteerd in de in tabel 2 gegeven output: · Tabel2: Totaal door de faculteit Technologie Management in 1997 geleverde output
&
soort output Dissertaties Publicaties in internationale wetensch. tijdschrifte Publicaties in nationale wetensch. tijdschriften Publicaties in vaktijdschriften Monografieën Bijdragen aan een boek Bijdragen aan proceedings Textbooks Externe rapporten Interne rapporten Octrooien
aantal
39 80 18 99
ftF 5
2
aantal per fte input 0.2 0.8 0.6 1.3 0.3 1.6 1.4 0 0.6 0.2 0.03
In de tabellen 3 en 4 zijn de onderzoeksinput en -output verdeeld per capaciteitsgroep weergegeven. Tabe13: Onderzoeksoutput per capaciteitsgroep in aantal publicaties soort output Dissertaties Publicaties in intern. wetensch. tijdschriften Publicaties in nat. wetensch. tijdschriften Publicaties in vaktijdschriften Monografieën Bijdragen aan een boek Bijdragen aan proceedings Textbooks Externe rapporten Interne rapporten Octrooien
BM 3 0
FT 0 3
I&T 2 9
IDL 0 2
LBS 1 10
OK 2 0
ORS 0 0
PeTiT 0 10
T&A 2 10
TD 2 4
3
1
7
3
2
7
1
1
1
13
16
3
silo
9
10
0
1
!3
10
4 22
0 2
3 19
0 7
0 9
4 9
0 3
1 8
2 7
4 13
7
5
25
1
5
12
1
9
13
9
0 2 1 0
0 0 2 0
0 6 2 0
0 1 3 0
0 3 0 0
0 0 0 0
0 14 0 0
0 0 2 0
0 9 2 2
8
*
Tabel4: Onderzoeksinput en -output per capaciteitsgroep in aantal publicaties per fte input input/t output BM ' 2.7 Vaste staf input (fte) AiO-input (fte) 2.4 Totaal input (fte) 5.1 Dissertaties 0.6 Publicaties in intern. 0 wetensch. ti idschriften Publicaties in nat. 0.6 wetensch. tijdschriften Publicaties in 3.1 vaktijdschriften Monografieful 0.8 Bijdragen aan een 4.3 boek Bijdragen aan 1.4 proceedings 0 Textbooks Externe rapporten 0.4 Interne rapporten 0.2 0 Octrooien
3.
FT 2.1 2.9 5.0 0 0.6
I&T 3.6 6.3 9.9 0.2 0.9
IDL 1.8 0 1.8 0 1.1
LBS 2.2 5.4 7.6 0.1 1.3
OK 3.6 1.9 5.5 0.4 0
ORS 1.1 0 1.1 0 0
PeTiT 3.7 5.6 9.3 0 1.1
T&A 3.5 3.4 6.9 0.3 1.4
TD 4.3 6.6 10.9 0.2 0.4
0.2
0.7
1.7
0.3
1.3
0.9
0.1
0.1
1.2
0.6
0.8
11.0
1.2
1.8
0
0.1
0.4
0.9
0 0.4
0.3 1.9
0 3.9
0 1.2
0.7 1.6
0 2.8
0.1 0.9
0.3 1.0
0.4 1.2
1.0
2.5
0.6
0.7
2.2
0.9
1.0
1.9
0.8
0 0 0.4 0
0 0.6 0.2 0
0 0.6 1.7 0
0 0.4 0 0
0 0 0.6 0
0 0 0 0
0 1.5 0 0
0 0 0.3 0
0
m=
Onderzoekscholen
Door het onderzoek onder te brengen in KNAW-erkende scholen kan de kwaliteit ervan worden verhoogd door middel van selectie en sturing. Bovendien wordt het niveau van de aio-opleiding en de aio-begeleiding dan gewaarborgd of verder verbeterd. Een belangrijk deel van het faculteitsonderzoek vindt dan ook plaats in de onderzoekscholen 'Business Engineering and Technology Application' (BETA) en het 'J.F. Schouten Institute for User-System Interaction Research' (het Schouten Instituut). Bovendien is in 1996 het onderzoek dat wordt uitgevoerd onder de leerstoel 'Geschiedenis van de Techniek' ondergebracht in de landelijke KNAWerkende onderzoeksschool 'Het Posthumus Instituut'. Verder zijn er initiatieven om het onderzoek op het gebied van Innovatiemanagement en Innovatiebeleid onder te brengen in een onderzoekschool
BETA In december 1996 heeft het College van Bestuur voor BETA een aanvraag ingediend bij de KNAW om erkend te worden als onderzoekschooL In mei 1997 heeft de KNAW besloten BETA nog niet te erkennen als onderzoekschooL Daarom heeft het faculteitsbestuur in juni 1997 een taakgroep ingesteld voor het opzetten van een onderzoekschool BETA nieuwe stijl. In het najaar is veel energie gestoken in het schrijven van een nieuwe erkenningsaanvraag die in december 1997 bij de KNAW is ingediend. Uitgangspunten voor de nieuwe aanvraag waren: • Sterkere focussering. De missie van deze nieuwe onderzoekschool is ingeperkt tot "de analyse, het ontwerp en de beheersing van operationele processen". • Voldoen aan de door de KNAW gehanteerde selectiecriteria. Uit de vaste staf van de in BETA deelnemende partijen zijn uitsluitend onderzoekers geselecteerd die voldoen aan de door de KNAW onderschreven criteria voor fellow of voor associate. • Commitment van BETA-onderzoekers met betrekking tot intensieve samenwerking op het vooraf gedefinieerd centraal thema.
9
•
Bestuurlijke en organisatorische transparantie. De organisatiestructuur vanBETAis aangepast. Het aantal bestuursorganen is teruggebracht tot twee (een bestuur en een management team) en er is geen personele overlap meer tussen deze twee organen. Hierdoor is een structuur ontstaan waarin slagvaardig kan worden opgetreden.
In het nieuwe BETA werken drie partijen samen. Dit zijn de faculteit Technologie Management van de TUE (penvoerende faculteit), de faculteit Wiskunde en Informatica van de TUE en het Centrum voor Produktie, Logistiek en Operationeel Management (CPLOM) van de UT. In BETA werken nu in totaal56 fellows/associates (met een inzet van 16.8 fte) en 51 aio's/ oio's samen. De bijdrage van de faculteit TM bedraagt 29 fellows/associates (11.3 fte) en 26 àio's/oio's. In 1997 zijn vanuit de faculteit vijf aio's ingestroomd in BETA. Er zijn acht aio's uitgestroomd. In 1997 waren 28 aio's vanuit de faculteit Technologie Management werkzaam bij BET~. In Tabel 5 is weergegeven welke capaciteit in 1997 is ingezet in BETA.
Tabel 5: In 1997 door TM in BETA ingezette normcapaciteit onderzoek
Vaste staf capaciteit Aio/oio capaciteit Totaal
fte 16.9 21.4 38.3
Dit heeft geresulteerd in de in tabel 6 gegeven output: Tabel6: Door BETA in 1997 geleverde output (bijdrage TM) soort output aantal ~ Dissertaties Publicaties in internationale wetensch. tijdschrift Publicaties in nationale wetensch. tijdschriften 22 Publicaties in vaktijdschriften 52 Monografieën 11 Bijdragen aan een boek -62 Bijdragen aan proceedings 62 Textbooks IO Externe rapporten 11 Interne rapporten 9 Octrooien 0
aantal per fte input 0.2 0.8 0.6
1.4 0.3 1.6 1.6 0 0.3 0.2 0
J.F. Schouten Institute for User-System Interaction Research Het Schouten Instituut, waarvan de faculteit Technologie Management penvoerder is, richt zijn onderzoek primair op menselijke informatieverwerking in wisselwerking met apparatuur en programmatuur en heeft zijn onderzoeksgebied opgedeeld in drie componenten: • Sensorische Perceptie; • Taal en Spraak; · • Cognitie en Communicatie. Het Schouten Instituut heeft ook in december 1996 een aanvraag ingediend om erkend te worden als onderzoeksschool bij de KNAW. Het Schouten Instituut is in mei 1997 erkend door de KNAW. Aan het Schouten Instituut is in 1997 2 fte vaste staf capaciteit en 5 fte aiocapaciteit toegewezen
10
In 1997 is vanuit de faculteit één aio ingestroomd in het Schouten Instituut. Er was geen uitstroom. In 1997 waren 10 aio's vanuit de faculteit Technologie Management werkzaam bij het Schouten Instituut. In Tabel 7 is weergegeven welke capaciteit door de faculteit in 1997 is ingezet in het Schouten Instituut. Tabel 7: In 1997 door TM in het Schouten Instituut ingezette normcapaciteit onderzoek
Vaste staf capaciteit Aio/oio capaciteit Totaal
fte 2.3 5.6 7.9
Dit heeft geresulteerd in de in tabel 8 gegeven output: Tabel 8:. Door het Schouten Instituut in 1997 geleverde output (bijdrage TM) soort output Dissertaties Publicaties in internationale wetensch. tijdschriften Publicaties in nationale wetensch. tijdschriften Publicaties in vaktijdschriften Monografieën Bijdragen aan een boek Bijdragen aan proceedings Textbooks Externe rapporten Interne rapporten Octrooien
aantal 0 9 1 1 1 7 9 0 10 0 0
aantal per fte input 0 1.1 0.1 0.1 0.1 0.9 1.1 0 1.3 0 0 ~
Het Posthumus Instituut Het Posthumus Instituut is een onderzoekschool waarin het wetenschappelijk onderzoek op het gebied van de geschiedenis in N~derland is ondergebracht. Sinds december 1996 participeert de faculteit TM in deze onderzoekschool (0,7 fte vaste staf en 1,5 fte aio-capaciteit). De faculteit houdt zich binnen deze onderzoekschool bezig met de geschiedenis van de techniek in Nederland In 1997 is vanuit de faculteit één aio ingestroomd in het Posthumus Instituut. Er was geen uitstroom. In 1997 waren drie aio's vanuit de faculteit Technologie Management werkzaam bij het Posthumus Instituut. In Tabel 9 is weergegeven welke capaciteit door de faculteit in 1997 is ingezet in het 'Posthumus Instituut. Tabel 9: In 1997 door TM in het Posthumus Instituut ingezette normcapaciteit onderzoek
Vaste staf capaciteit Aio/oio capaciteit Totaal
fte 0.45 1.91 2.36
11
Dit heeft geresulteerd in de in tabel 10 gegeven output: Tabel 10: Door het Posthumus Instituut in 1997 geleverde output (bijdrage TM) soort output Dissertaties Publicaties in internationale wetensch. tijdschriften Publicaties in nationale wetensch. tijdschriften Publicaties in vaktijdschriften Monografieën Bijdragen aan een boek Bijdragen aan proceedings Textbooks Externe rapporten Interne rapporten Octrooien
4.
aantal per fte input 0.9 0 0 0 0 0.9 0.4 0 0 0 0
aantal 2
0 0 0 0 2
~ 0 0
Onderzoekvisitaties
In 1997 is het bedrijfskundig onderzoek van de faculteit door de VSNU beoordeeld: De beoordeling van de diverse onderzoeksprogramma's is weergegeven in Tabel 11. Tabel 11: Resultaten van de onderzoekvisitaties in 1996 en 1997 Onderzoekpro~;1 wmua
Production and Logistic Contol Work and Organisation Information Systems Innovation and Industria1 Marketing
Input (fte} 18
Quality 4 3 3 2
11 9
5
Productivity
5 2 2 2
Relevanee 4 3 4 3
Viability 4 2 3 2
Het resultaat van de onderzoekvisitatie is van dien aard dat een grondige herbezinning op het onderzoeksbeleid nodig was. Deze herbezinning heeft onder meer geleid tot: • Een herformulering van het onderzoeksbeleid van de faculteit Technologie Management. • De totstandkoming van het nieuwe BETA en het Schouten Instituut. • Het streven om ook het speerpunt 'Innovatiemanagement en Innovatiebeleid (IMIB)' onder te brengen in een onderzoekschooL Het faculteitsbestuur heeft een taakgroep ingesteld om ·dit verder uit te werken. De taakgroep is in 1997 gestart met de selectie van onderzoekers conform de K.NAW criteria en met de kwaliteitsborging van de aio-opleiding. Verder wordt gestreefd naàr samenwerking met een wetenschappelijk sterke, internationaal georiënteerde partner. Inmiddels zijn er al intensieve contacten met het MERIT.
5.
Aio's- en postdocs
Op de TUE-begroting waren in 1997 voor de faculteit Technologie Management 24 formatieplaatsen voor aio's opgevoerd. De faculteit streeft naar een verhoging van het aantal plaatsen via fondsenverwerving uit tweede en derde geldstroom. Gestreefd wordt naar een financiering van 60% uit eerste geldstroom, 10% uit tweede geldstroom en 25% uit derde geldstroom.
12
aio~
Eind december 1996 voerden 50 aio's hun promotie-onderzoek uit. Hiervan vielen 28 aio's onder BETA, 10 aio's onder het Schouten Instituut en drie aio's onder het Posthumus Instituut. Negen aio's waren niet aan een onderzoekschool verbonden. De doorlooptijd van aio's bij de faculteit is 53 maanden (van datum van indiensttreding tot promotiedatum). Veel aio's hebben op het moment van promoveren al reeds enige tijd een baan buiten de TUE. In 1997 zijn geen postdocs ingestroomd in de faculteit. Het aantal postdocs bedroeg vier (dr. J. Goossenaerts, mw.dr. F. Qiu, mw.dr. C. Shea en dr. M. Zeelenberg). Alle postdocs worden voor_ 50% mede gefinancierd door het College van Bestuur.
6.
Het Onderzoek Informatiesysteem (OZIS)
Met betrekking tot de verdere automatisering van de onderzoeksrapportage heeft de faculteit besloten om mee te werken aan een pilotstudie om te onderzoeken of het 'OnderZoek InformatieSysteem (OZIS)', dat door Katholieke Universiteit Nijmegen is ontwikkeld, door de universiteit kan worden aangeschaft.
13
14
VAKGROEP BEDRIJFSECONOMIE EN MARKETING
15
i'
16
BM-01: Ec()nomische besturing van primaire processen Keywords Performance measurement and improvement. Samenwerkingsverbanden Formeel samenwerkingsverband: BETA, thema 2.4 Niet formele samenwerkingsverbanden: Vrije Universiteit Amsterdam, prof.dr. T. Groot Rijksuniversiteit Gent, België, prof.dr. W. Bruggeman Rijksuniversiteit Groningen, prof.dr. J. Wijngaard Aanvang: 1984
Einde: onbepaald
Namen van de onderzoekers Naam Prof.dr. J.A.M. Theeuwes Dr. F.M. van Bijnatten Dr. E.G.J. Vosselman Drs. C.J.Th.M. Kokke Ir. P.J.A. Verdaasdonk
vakgroep BM T&A BM BM BM
geplande uren 300 50 400 50 1280
Lic. P. Vandenbossche Dr.ir. M.J.F. Wouters
BM BM
320 0
gerealiseerde uren financiering Ie gs 400 50 le gs 400 Ie gs Ie gs 50 1280 le gs: 640 3e gs: 640 (Baan) 320 3e gs (Baan) 1000 Ie gs
Korte omschrijving van het onderzoek Onderwerp van dit onderzoek is de aansluiting tussen productiellogistieke beheersing en financieel-economische beheersing. Bij de inzet van productiemiddelen om logistieke doelstellingen te realiseren moeten de economische effecten van deze inzet in beeld gebracht kunnen worden. De economische waardering van logistieke beslissingsvariabelen staat centraal in het onderzoek. Hierbij wordt vooral ingegaan op de integratie van de fysieke en financiële prestatiemeting voor bedrij fsprocessen. In de management accounting literatuur is een reeks van nieuwe methoden en technieken beschreven. Het onderzoek richt zich op de bruikbaarheid en toepasbaarheid ervan in uiteenlopende besturingssituaties. In het bijzonder wordt aandacht besteed aan de ontwikkeling van een referentiemodel voor bestuurlijke informatie t.b.v. 'operations management' in de distributieprocessen. Projectgebonden resultaten in 1997 Wetenschappelijke publicàtie onderworpen aan een referee-systeem Kokke, C.J.T.M.; Donselaar, K.H. van: Prestatiemeting in de transport- en distributiesector. Bedrijfskunde, 69, 2, 1997, pp. 24-30. Kokke, C.J.T.M.; Theeuwes, J.A.M.: Prestatiemeting met financiele en niet-fmanciele indicatoren In: Bonnet, M.P.B.; Bos, A. de; Maat, J. (eds.): FMA Kroniek. Samsom, Rotterdam, 1997, pp. 361-376.
17
Vandenbossche, P.E.A.: Operations Management and Financial Management Information Systems: A design approach for infmite and fmite planning systems. Report EUT/BDK/84, Eindhoven University ofTechnology, Eindhoven, 1997, pp. 64.
Vakpublicaties Groot, T.L.C.M.; Meer-Kooistra, J. van der; Wouters, M.J.F.: Strategische samenwerking: het glibberige pad tussen "win-win" en "totalloss". Tijdschrift voor Bedrijfsadministratie, 101, november, 1997, pp. 378-381. Kokke, C.J.T.M.; Donselaar, K.H. van; Allessie, M.: BRAVO identifies critica! success factors for logistics. Measuring Business Excellence The Quarterly Joumal of Business Performance Measurement, 1, 4, 1997, pp. 55-59. Kokke, C.J.T.M.; Vosselman, E.G.J.: Implementatie van ABC: stimulerende en belemmerende factoren. In: Prof. Theunisse (ed.): ABC: ervaringen uit de praktijk. Maklu, Antwerpen, 1997, pp. 13-27. Kokke, C.J.T.M.; Duyker, J.P.: Dynamisch operatiegericht budgetteren In: Ploos van Amstel; Duyker; De Koster (eds. ): Praktijkhandboek Magazijnen/Distributiecentra, afl. 11. Samsom, Alphen aan den Rijn, 1997, pp. 4.4.A-01 t/m 4.4. A-14. Rongen, M.P.J.; Wouters, M.J.F.: De bedrijfseconomische beoordeling van alternatieve supply chain structuren. Tijdschrift voor Bedrijfsadministratie, 101, september, 1997, pp. 287-297. Verdaasdonk, P.J.A.; Wouters, M.J.F.: Waarom is bedrijfseconomisch onderzoek belangrijk binnen Technische Bedrijfskunde. VLO Magazine, 2, 1997,26-28. Wouters, M.J.F.: Direct versus indirect bestellen en leveren: rol van de groothandel verandert. Tijdschriftvoor Inkoop & Logistiek, 13, 12, 1997, pp. 57. Wouters, M.J.F.: Relevant accounting information for order acceptance decisions. Production Planning and Control, 8, 1, 1997, pp. 2-9.
Overige Kokke, C.J.T.M.; Theeuwes, J.A.M.: Financial and Operational Performance Measurement. Workshop: Manufacturing Accounting Research 3, Edinburgh, 11-13 juni 1997, pp. 16. Verdaasdonk, P.J.A.; Wouters, M.J.F.: Using MRP II concepts for quantifying the fmancial trade-offs in short term operations management decisions. Paper 20th Annual Congress of the European Accounting Association, 23-25 april 1997, Graz, Oostenrijk, pp. 20. Verdaasdonk, P.J.A., Wouters, M.J.F.: Defming an Information Structure to Analyse Resource Spending Changes of Operations Management Decisions. Paper Third International Seminar on Manufacturing Accounting Research, 11-13 juni 1997, Edingburg, UK,pp. 20.
18
Wouters, M.J.F.: · Accounting life in an engineering school. Paper Euroconference "Mapping Diversity in Practices and Theories of Managerial Control", Palermo, Italy, 7-11 december, 1997.
19
BM-02: Industriële marketing en inkoop Keywords Business marketing; Purchasing; Product service; Account Management; Innovation.
Samenwerkingsverbanden Formeel.samenwerkingsverband: BETA, thema 1.3 Aanvang: 1987
Einde: onbepaald
Namen van de onderzoekers Naam Prof.dr. H.W.C. van der Hart Drs. F.C.L. Klarenaar
vakgroep geplande uren gerealiseerde uren financiering BM 320 350 1e gs BM 100 100 1e gs
Korte omschrijving van het onderzoek Het onderzoek richt zich op industriële marketing en inkoop.
Projectgebonden resultaten in 1997 Wetenschappelijke publicatie onderworpen aan een referee-systeem Hart, H.W.C.van der; Weele, A:J.van: Dynamiek in Commerciële Business.Relaties: Ontwikkelingen in commerciële relatievoering vanuit Inkoop en Verkoop. In: Bemelmans, T.M.A.; Pol, B.G.F. (eds.): Dynamiek in organisatie en bedrijfsvoering, Proceedings Se NOBO-onderzoekdag, Endhoven, 18 november 1997. NOBO, Enschede, 1997, pp. 225-232.
Vakpublicaties Hart, H.W.C. van der: Verkoopbeleid. In: Engelen, J.M.L. van; Hart, H.W.C. van der; Keik:es, S. (eds.): Handboek voor Commercieel-Technici, thema 9. Samsom, Alphen ald Rijn, 1997, pp. 1-13. Hart, H.W.C. van der: Relatiemanagement In: Engelen, J.M.L. van; Hart, H.W.C. van der; Keik:es, S. (eds.): Handboek voor Commercieel-Technici thema 9.4.2. Samsom, Alphen ald Rijn, 1997, pp. 1-5. Klarenaar, F.C.L.: Industriële compensatiehandeL Vraagbaak Inkoop & Logistiek, januari 1997, pp. 1-9. Klarenaar, F.C.L.: Compensatiehandel als marketinginstrument. Klant en Techniek, 5, november 1997, pp. 4-6.
20
Klarenaar, F.C.L.: Compensatiehandel als instrument van inkoop- en marketingbeleid. In: Hart, H.W.C. van der; Weele, A.J. van (eds.): Dynamiek in commerciële relaties: Business-to-Business on themove. F&G Publishing, Bunnik, 1997, pp. 151-171 Klarenaar, F.C.L.: Compensatiehandel als instrument van global sourcing. Inkoopmanagement, december 1977, pp. E2200-1/E2200-34.
Overig Hart, H.W.C. van der: Dynamiek in Commerciële Relaties. NOBO, Eindhoven, 18 november 1997. Hart, H.W.C. van der; Weele, A.J. van (eds.): Dynamiek in Commerciële Relaties. F&G Publishing, Bunnik, 1997, pp. 280. Hart, H.W.C. van der: One-to-One Marketing. Bedrijfskundig Platform, Amsterdam, 25 november 1997. Hart, H.W.C. van der: Van Massamarketing naar One-to-One Marketing en Relatiernarketing. Congres Bedrijfskundig Platform, Individualisering, 25 november 1997, Amsterdam. Bedrijfskundig Platform, Amsterdam, 1997, pp. 1-9. Hart, H.W.C. van der: Produktmanagement en Account Management. NIMA Marketing Jaarcongres, Nijkerk, 27 november 1997. Hart, H.W.C. van der: Productservice: van noodzakelijk kwaad tot een marketinginstrument bij uitstek. Workshop Symposium Dynamiek in commerciële relaties, Eindhoven, 16 december 1997.
21
BM-04: Eonomische rechtvaardiging van investeringen in productinnovatie Keywords Product Innovation; Capita} ·Investment.
Samenwerkingsverbanden Formele samenwerkingsverbanden: BETA, thema 1.3 Technische Universiteit Twente Vrije Universiteit Amsterdam Niet formele samenwerkingsverbanden: FINEM projectgroep 'Investerings- en acquisitiebeslissingen', NIVE PTT Telecom, Den Haag Philips Research, Eindhoven A vebe, Veendam BASF, Arnhem DMV International, Veghel Fokker Aircraft, Amsterdam Gist-Brocades, Delft Grasso Produkts, 's-Hertogenbosch Solvay Duphar, Weesp Aanvang: 1986
Vermoedelijk einde: 1996
Namen van de onderzoekers Naam Dr. Th.A. van Beek Prof.dr. C. van Dam
vakgroep geplande uren gerealiseerde uren financiering BM 400 500 le gs BM 150 150 le gs
Korte omschrijving van het onderzoek Het onderzoek heeft betrekking op de investeringen in de ontwikkeling van nieuwe producten. Investeringen in productinnovatie zijn van emip.ent belang voor de concurrentiepositie van ondernemingen op zowel nationaal als internationaal niveau. Gezien dit belang wordt in productinnovatie veel geld geïnvesteerd. Of de geïnvesteerde geldmiddelen in de toekomst in voldoende mate renderen is hoogst onzeker. De vraag die wordt onderzocht is of de allocatiebeslissingen ten aanzien van productinnovatie wel voldoende steunen op inzichten in de daaraan verbonden rentabiliteitsbijdrage en risico.
Projectgebonden resultaten in 1997 Vakpublicatie Beek, Th.A. van: Financiële beoordeling van productinnovatie. Kluwer, Deventer, 1997, pp. 181.
Populariserende publicaties Beek, Th.A. van: Beoordelingsfouten bij innovatie kosten bedrijfsleven veel geld. Vraag en Aanbod, 1, februari 1997, pp. 5-7.
22
Beek, Th.A. van: Fouten bij productinnovatie kosten veel geld. Risico Management, 2, februari 1997, pp. 13-14. Beek, Th.A. van: De promotie van R&D. Rabovisie, 3, 1997, pp. 22-23.
Overige Beek, Th.A. van: Innoveren en investeren. European Executive Programrne, Zeist, 24 januari 1997. Beek, Th.A. van: Innoveren en investeren. DMV Campina, Veghel, 31 januari 1997. Beek, Th.A. van: Risicobeheersing bij fmanciële instellingen. Rabo Utrecht, Utrecht, 1 mei 1997. Beek, Th.A. van: Financieel Management bij Universiteiten. Vrije Universiteit, Amsterdam, 16 mei 1997.
23
BM-OSa: Economische rechtvaardiging van investeringen in nieuwe teéhnologie Keywords , lnformation technology; Capita! Investment.
Samenwerkingsverbanden Formeel samenwerkingsverbanden: BETA, thema 1.3 Niet formele samenwerkingsverbanden: Prof. dr. P .M.A. Ribbers, Katholieke Universiteit Brabant Prof.dr. H.P.M. Jägers, KMA De Lage Landen Hoogovens PTT Nederland Philips Medica! Systems Sara Lee/DE Siemens Nixdorf Aanvang: 1 november I991 Vermoedelijk einde: 1997
Namen van de onderzoekers Namen Prof.dr. C. van Dam Ir. R.M.H. DeÎ.tz (aio)
vakgroep geplande uren gerealiseerde uren financiering BM 100 100 Ie gs BM 750 Ie gs: 375 3e gs: 375 (ffiO)
Korte omschrijving van het onderzoek Het onderzoek is gericht op het beschrijven van de invloed van inhoudelijke aspecten in relatie tot organisatorische en procesmatige aspecten van de besluitvorming omtrent investeringen in strategische informatietechnologie. Daarbij wordt de aandacht in eerste instantie zowel gericht op de rechtvaardiging van individuele projecten als op de prioriteitstelling en budgetvaststelling. De beschrijvende fase resulteert in een beschrijvend modeL Dit wordt in een daaropvolgende fase verder ontwikkeld tot een aanzet voor een normatief model.
Projectgebonden resultàten in 1997 DisSertatie Deitz, R.M.H.: IT Investeringen tussen berekening en inspiratie, methoden en praktijk beschreven en geanalyseerd Promotoren: Prof.dr. C. van Dam, Prof.dr. P.M.A. Ribhers Technische Universiteit Eindhoven, Eindhoven, 1997, pp. 260.
24
BM-06: Ontwerp van accountmanagementsystemen Keywords Business-to-business marketing; Relatiemanagement; Sales management; Organisatie.
Samenwerkingsverbanden
•·
Formeel samenwerkingsverband: BETA, expertisegebied 1 Aanvang: augustus 1994
Vermoedelijk einde: augustus 1998
Namen van de onderzoekers Naam Prof.dr. H.W.C. van der Hart Ir. M.A. Kempeners
vakgroep geplande uren gerealiseerde uren financiering 100 100 1e gs 1600 1600 1e gs
BM BM
Korte omschrijving van het onderzoek Accountmanagement wordt gebruikt om de relatie met de belangrijkste klanten in stand te houden en zo mogelijk te verbeteren. Het organiseren van accountmanagement blijkt echter een langdurig en lastig proces te zijn, onder meer omdat het aanzienlijke aanpassingen in bestaande organisaties vereist. In het onderzoek wordt een verklaring gezocht waarom bij het ene bedrijf accountmanagement wel slaagt en bij andere het minder succesvol is. Daardoor wordt ook inzicht verkregen in hoe accountmanagement het beste georganiseerd kan worden.
Projectgebonden resultaten in 1997 Vakpublicaties Kempeners, M.A.; Wouters, M.J.F.: Accountmanagement en management accounting: de rol van de accountmanager in de relatie met afnemers en het belang van management accounting voor de accountrnanager. Tijdschrift voor Bedrijfsadministratie, 101, november, 1997, pp. 389-396. Kempeners, M.A.: Relatiebeheer door accountmanagement In: Engelen, J.M.L. van; Hart, H.W.C. van der; Keikes, S. (eds.): Handboek voor Commercieel Technici, thema 9. Samsom Bedrijfsinformatie, Alphen aan den Rijn, 1997, pp. 1-19. Kempeners, M.A.: Hoe kun je een relatie opbouwen, vasthouden en verbeteren? In: Bosch, J.J.W. ten; Groot, R.J. de; Ridder, C.A.H.H. de (eds.): Handboek Business-to-Business Marketing in de praktijk. · F&G Publishing, Bunnik, 1997, pp. C-18-3-1.1 tot C-18-3-1.20. Kempeners, M.A.: Account management: voorwaarden voor succes. In: Berghuis, M.; Roos, H. de; Muys, W. (eds.): Praktijkboek Sales. Kluwer Bedrijfsinformatie, Deventer, 1997, pp. 5.A.3-0l tot 5.A.3-09. Kempeners, M.A.; Wijnstra, J.Y.F.: Het functioneren van business-to-business markten; de externe omgeving als netwerk. In: Hart, H.W.C. van der; Weele, A.J. van (eds.): Dynamiek in commerciële relaties; Business-to-business on the move. F&G Publishing, Bunnik, 1997, pp. 30-49.
25
Kempeners, M.A.; Weele, A.J. van: Inkoopportfolio: basis voor inkoop- en marketingstrategie. In: Hart, H.W.C. van der; Weele, A.J. van (eds.): Dynamiek in commerciële relaties; Business-to-business on the move. F&G Publishing, Bunnik, 1997, pp. 86-102. Kempeners, M.A.: Accountmanagement ·•· In: Hart, H.W.C. van der; Weele, A.J. van (eds.): Dynamiek in commerciële relaties; Business-to-business on the move. F&G Publishing, Bunnik, 1997, pp. 103-122. Kempeners, M.A.: Trends in Inkoop. In: Berghuis, M.; Roos, H. de; en Muys, W. (eds.): Praktijkboek Sales. Kluwer Bedrijfsinformatie, Deventer, 1997, p. l.C.4.
Overig Kempeners, M.A.: Accountmanagement een succes of niet? Lezing Management Studiecentrum, HES Rotterdam, 13 maart 1997. Kempeners, M.A.: Key Account Management: Between Faiture and Success. Lezing The 13th Annual IMP Conference, Lyon (Frankrijk), 5 september 1997. Kempeners, M.A. Accountmanagement tussen falen en succes. Lezing Commercieel Technische Opleiding, SAI, TIJ Eindhoven, 22 oktober
19~7.
Kempeners, M.A.; Weele, A.J. van: Portfoliomanagement basis voor inkoop- en marketingstrategieën. Workshop Symposium Dynamiek in commerciële relaties, Eindhoven, 16 december 1997.
26
BM-07: Customer service op het raakvlak tussen marketing en logistiek Keywords Customer; Service; Marketing; Logistiek.
Samenwerkingsverbanden Formeel samenwerkingsverband: BETA, expertisegebied 1 Aanvang:juni 1992
Vermoedelijk einde: december 1998
Naam van de onderzoeker Naam Drs.ing. J.P.M. Wouters
vakgroep geplande uren gerealiseerde uren financiering BM 400 300 le gs
Korte omschrijving van het onderzoek Het betreft een onderzoek op het raakvlak tussen marketing en logistiek. Meer specifiek betreft het de service rondom distributie. Het onderzoek gaat in op het gebruik van customer service als . marketinginstrument en de effecten die van dit gebruik als marketinginstrument verwacht mogen worden. Het onderzoek doorloopt een aantal stadia. De accenten liggen daarbij op literatuuronderzoek, verkennende case-studies en hypothese toetsend onderzoek
Projectgebonden resultaten in 1997 Wetenschappelijke publicatie onderworpen aan een referee-systeem Wouters, J.P.M.: BRAVO 1994 - Verladersonderzoek Bedrijfskunde, 69, 2, 1997, pp. 8-23.
Vakpublicaties Wouters, J.P.M.: Customer Service; het spanningsveld tussen logistiek en marketing. In: Engelen, J.M.L. van; Hart, H.W.C. van der, Keikes, S. (eds.): Handboek Commercieel Technici, Thema 11. Samsom Bedrijfsinformatie, Alphen ald Rijn, 1997 (pagina's verdeeld over diverse paragrafen). Wouters, J.P.M.; Wijnstra, J.Y.F.: Logistiek als marketingwapen: het inkopen van een proces in plaats van een product. In: Hart, H.W.C. van der; Weele, A.J. van (eds.): Dynamiek in commerciële relaties: Business-to-Business on the move. F&G Publishing, Bunnik, 1997, pp. 172-190.
Overig Wouters, J.P.M.: Logistiek als effectief marketingwapen. Workshop Symposium Dynamiek in commerciële relaties, Eindhoven, 16 december 1997.
27
BM-08: Corporate.purchasing and supply management; synergy of opportunism? Keywords Purchasing management; Corporate Structure; Organizational Development; Virtual Structures.
Samenwerkingsverbanden Formeel samenwerkingsverband: BETA, thema 1.3 Aanvang: februari 1996
Einde: 1999
Namen van de onderzoekers Naam Prof.dr. A.J. van Weele Drs. F.A. Rozemeijer
vakgroep geplande uren gerealiseerde uren financiering le gs 100 150 le gs: 400 900 800 3e gs: 400 (NEVI) NEVI: Nederlandse Vereniging voor Inkoopmanagement
BM BM
Korte omschrijving van het onderzoek Centrale doelstelling van het onderzoek is het ontwikkelen van kennis omtrent de ontwikkeling van concern inkoopstructuren binnen grote ondernemingen. Vragen die beantwoord zullen worden zijn: "Welke structuur is het meest effectief onder bepaalde omstandigheden?", en vooral ook, "Hoe kun je de gewenste concern inkooporganisatie realiseren?" We willen een aantal bedrijven in verschillende sectoren onderzoeken om te bekijken wat de onderliggende externe en interne 'drivers' geweest zijn in de ontwikkeling van hun concern inkoopstructuur.
Projectgebonden resultaten in 1997 Wetenschappelijk publicaties onderworpen aan een referee-systeem Weele, A.J. van; Rozemeijer, F.A.: 'Mirror, mirror on the wall ... Let suppliers guide you towards improvement'. Raffa, M.; Capaldo, G. (eds.): Paper 6th International Annual IPSERA Conference, Napels, 24-26 March 1997. University ofNaples Federico II, Naples, 1997, pp. Tl/8-1 - Tl/8-12. Weele, A.J. van: Rozemeijer, F.A.: Revolution in Purchasing. In: Chikan, A. (ed.): Emerging issues in Purchasing and Supply Chain Management. IFPMM Publications, Budapest, Hongarije, 1997, pp. 151-163.
Wetenschappelijke publicatie niet onderworpen aan een referee-systeem Weele, A.J.van: Komt u wel toe aan resultaatfactor no. 1?, Ontwikkelingen en Ideeën. Holland Consulting Group, nummer 37, april1997.
28
Vakpublicaties Hart, H.W.C. van der; Nota, M.; Rozemeijer, F.A.: Management van commercieel-technisch talent. In: Hart, H.W.C. van der; Weele A.J. van (eds.): Dynamiek in commerciële relaties: Business-to-Business on the move. F&G Publishing, Bunnik, 1997, pp. 256-271. Rozemeijer, F.A.; Wijnstra, J.Y.F.: IPSERA in teken van supply management, innovatie en economische ontwikkeling. Tijdschrift voor Inkoop & Logistiek, 5, 1997, pp. 56. Weele, A.I. van: Inkoop in Strategisch Perspectief, derde geheel herziene druk. Samsom Bedrijfsinformatie, Alphen a/d Rijn, 1997, pp. 354. Weele, A.J. van; Rozemeijer, F.A.: Zakelijke partnersbips met leveranciers. In: Hart, H.W.C. van der; Weele, A.J. van (eds.): Dynamiek in Commerciële Relaties. F&G Publishing, Bunnik, 1997, pp. 68-84. Weele, A.J. van: Marketeers zijn spenders. Tijdschrift voor Marketing, juni, 1997, pp. 8-12. Weele, A.J van; Rozemeijer, F.A.: Leveranciersmanagement wordt belangrijke succesfactor. Tijdschrift voor Inkoop & Logistiek, 4, 1997, pp. 28.
Overig Rozemeijer, F.A.: Corporale purchasing synergy: structured optimization or a matter of opportunism? TUE, Eindhoven, 1997, pp. 64. Rozemeijer, F.A.: Inkoopmanagement Vlerick School of Management, Gent, België, 31 januari 1997. Rozemeijer, F.A.: Trends in Inkoop land. Hoogovens, IJmuiden, 8 april1997. Rozemeijer, F.A.: De toekomst van Inkoop. Compendium Course, Hu1shorst, 23 april 1997. Rozemeijer, F.A.: Case Producta, ISFAH, Amsterdam, 28 mei 1997. Rozemeijer, F .A.: In vijf stappen naar zakelijke samenwerking met leveranciers. Workshop Symposium Dynamiek in commerciële relaties, Eindhoven, 16 december 1997. Weele, A.J. van; Rozemeijer, F.A.; Sie, E.: De weg naar een ontwikkelingsmodel en diagnose instrumt voor de inkoopfunctie. TUE, Eindhoven, 1997, pp. 69.
29
Weele, A.J. van: Revolution in Purchasing. The Conference Board Europe, Cannes, 8·9 januari 1997 .. Weele A.J. van: Planmatige Inkoopverbetering: Op weg naar een inkoopactieplan. Voordracht Kring Rotterdam, Nederlandse vereniging voor Inkoopmanagement, Rotterdam, 11 maart 1997. Weele, A.J. van: Chairman 28th International Purchasing and Logistics Management Conference, Management Centre Europe, London, 18-19 aprill997. Weele, A.J. van: Voorzitter SUTO·Conferentie 1997, Strategie Sourcing in Onderhoud, Aviodome Luchthaven Schiphol, 14 mei 1997. Weele, A.J. van: Revolution in Purchasing, Honeywell Suppliers' Day, Emmen, 14 juni 1997. Weele, A.J. van: Inkoop in Strategisch Perspectief. Nederlands Studie Centrum, vijf Colleges Inkoopmanagement, Amsterdam, 11 september 1997. Weele, A.J. van: Revolutie in Inkoop. Voordracht Kring Twente, Nederlandse Vereniging voor Inkoopmanagement, Hengelo, 23 september 1997. Weele, A.J. van: Chairman 29th International Purchasing and Logistics Management Conference, Management Centre Europe, London, 25-26 september 1997. W eele, A.J. van: Portfoliomanagement als basis voor inkoop· en marketingstrategieën. Workshop Symposium Commerciële relaties, Eindhoven, 16 december 1997.
30
BM-09: Internal and external integration of purchasing in technological development processes Keywords Productontwikkeling; Leveranciersrelaties; Inkoopstrategie. Samenwerkingsverbanden Formele samenwerkingsverbanden: BETA Onderzoekschool: Expertisegebied 1 Promovendus bij Uppsala University, Department of Business Studies, Zweden Niet formele samenwerkingsverbanden, internationaal: Prof.dr. H. Hakansson, A. Reuithe M.Sc., T. Wedin, M.Sc., Uppsala University, Department of Business Studies Dr. I. Snehota, Stockholm School ofEconomics Dr. T. Torvatn, dr. A.C. Pedersen, NTNU, Trondheim Prof.dr. L-E. Gadde, dr. A. Dubois, dr. J. Laage-Hellman, Chalmers University, Göteborg C-J. Rosenbroijer M. Lic., Swedish School ofEconomics, Helsinki E. Holmen M.Sc., Southem Denmark Business School, S0nderborg Aanvang: 1 maart 1994
Vermoedelijk einde: 1 maart 1998
Namen van onderzoekers Naam vakgroep Prof.dr. A.J. van Weele BM Dr. B. Axelsson (Uppsala University) Drs. J.Y.F. Wijnstra BM
geplande uren gerealiseerde uren financiering 100 130 le gs 50 80 le gs 1375 1200 le gs: 600 3e gs: 600 (NEVI)
NEVI: Nederlandse Vereniging voor Inkoopmanagement Additionele financiering is afkomstig van NUTEK (Swedish Board for Industrial and Technica! Development), MTC (Market Technology Center) en TFK (Foundation for Transportation Research).
Korte omschrijving van bet onderzoek De onderzoeksvraag luidt: hoe kunnen bedrijven hun leveranciers meer betrekken bij het ontwikkelen van nieuwe producten, en hoe kan die betrokkenheid georganiseerd en bestuurd worden? Op basis van theorieën op het gebied van interorganisatorische relaties, productontwikkeling en inkoopmanagement wordt een raamwerk ontwikkeld dat aangeeft welke activiteiten in dat verband uitgevoerd moeten worden. Dit raamwerk wordt getoetst aan de hand van cases in zes bedrijfstakken en twee landen. Projectgebonden resultaten in 1997 Wetenschappelijke publicaties onderworpen aan een referee-systeem Wijnstra, J.Y.F.; Sie, E.M.S.L.: A Tooi for Planning Supplier Involvement in Product Development Projects In: Raffa, M.; Capaldo, G. (eds.): Proceedings ofthe 6th IPSERA Annual Conference, 24-26 maart 1997, IPSERA/ODISSEO, Ischia, Italië' ODISSEO, Napels, 1997, pp. T4/l-20.
31
Wijnstra, J.Y.F.: • · . . Purchasing and the Role of Suppliers in Product Development. Prof dr H. Häkansson, Prof dr D.I. Ford (licentiate thesis) Uppsala University, 1997, Department ofBusiness Studies, Uppsala, 1997, pp. 186.
Vakpublicaties Biemans, W.; Wijnstra, J.Y.F.: Samenwerking tussen·leveranciers en afnemers bij productinnovatie. In: Hart, H.W.C. van der; Weele, A.J. van (eds.): Dynamiek in commerciële relaties. F&G Publishing, Bunnik, 1997, pp. 123-150. Sie, E.M.S.L.; Vilsteren, C. van; Brons, J.H.P. ;Wijnstra, J.Y.F.: De Ontwikkelportfolio: een instrument ter ondersteuning van leveranciersmanagement in een ontwikkelproject Tijdschrift voor Inkoop & Logistiek, 10, 1997, pp. 17-22. Wijnstra, J.Y.F.: Meten is nog geen weten: De toegevoegde waarde van leveranciersbetrokkenheid bij productinnovatie. Tijdschrift voor Bedrijfsadministratie, 101, 1207, 1997, pp. 330-336.
Overig Wijnstra, J.Y.F.; Hohnen, E.; Pedersen A.C.; Reuithe. A.; Rosenbröijer, C.J.; Torvatn, T.: Effects oflnterorganisational Development Projects 7th Nordie Workshop on lnterotganisational Research, 22-24 augustus 1997, Department of Managementand Economics, Linköping University, Getä, Zweden, 1997,23 pp. Wijnstra, J.Y.F.: Samenwerkingsvormen met leveranciers en afnemers bij productinnovaties. Workshop Symposium Dynamiek inecommerciële relaties, Eindhoven, 16 december 1997
32
Niet projectgebonden onderzoekresultaten Dissertatie Missorten, A.: Het gebruik van swaps bij de optimalisering van de schuldenportefeuille. Promotoren: Prof.dr. C. van Dam, Prof.dr. S. Loccufier. Technische Universiteit Eindhoven, Eindhoven, 1997 {ISBN 9038604254), pp. 301.
Wetenschappelijke publicaties onderworpen aan een referee-systeem Dam, C. van; Missorten, A.: Euro en swap: een combinatie met toekomst? Bedrijfskunde, 69, 3, 1997, pp. 41-47. Muntslag, D.R.: Egineer-to-order in product-oriented manufacturing. In: Wortmann, J.C.; Muntslag, D.R.; Timmermans, P.T.M. (eds.): Customer Dirven Manufacturing, chapter 9. Chapman & Hall, Londen, 1997, pp. 89-104. Muntslag, D.R.: Engineering in Customer Driven Manufacturing. In: Wortmann, J.C.; Muntslag, D.R.; Timmermans, P.T.M. (eds.): Customer Dirven Manufacturing, chapter 14. Chapman & Hall, Londen, 1997, pp. 159-176. Muntslag, D.R.: Management of Tenderring and Engineering. In: Wortmann, J.C.; Muntslag, D.R; Timmermans, P.T.M. (eds.): Customer Dirven Manufacturing, chapter 22. Chapman & Hall, Londen, 1997, pp. 281-288. Muntslag, D.R.: Worldlow modeHing in Engineer-tot-order production. In: Wortmann, J.C.; Muntslag, D.R; Timmermans, P.T.M. (eds.): Customer Dirven Manufacturing, chapter 27. Chapman & Hall, Londen, 1997, pp. 333-356. Verhoef, L.H.J.: The Implications of Creating Strategie Partnersbips between EU Banks and SMEs. In: Kodonas, D.; Argyropoulos, M. (eds.): Proceedings ofthe 27th European Small Business Seminar, 17-19 september 1997, Rhodos, Griekenland. Greek Productivity Centre, Athene, 1997, pp. 857-863. Verhoef, L.H.J.: The present policy of EU Banks to renew their relationship with SMEs and the irnplications fortheir functioning. In: Lin, John K.C. (ed.): Cooperation & Competition in a Changing Environment, Proceedings ofthe 24th International Small Business Congress, 16-19 november 1997, Taipeh, Taiwan. ISBC, Taipeh, 1997, pp. 18.1-18.15.
Wetenschappelijke publicatie niet onderworpen aan een referee-systeem Verhoef, L.H.J.: Round Table of European Banks and SMEs Europese Commissie, Brussel, 1997, pp. 48.
33
Vakpublicaties Jurg, P.J.: Contractvormen in commerciële relaties. In: Hart, H.W.C. van der: Weele, A.J. van (eds.): Dynamiek in commerciële relaties: Business-to· Business on the move. F&G Publishing, Bunnik, 1997, pp. 212-237. Jurg, P.J.: Handboek "Inkopen en uitbesteden van diensten en projecten". Samsom, Alphen a/d Rijn, 1997, pp. 800
Populariserende publicaties Bel, F.P.D. van: Corporate Governance. In: Jonkman, F.; Verhoef, L.; Bel, F. van (eds.): Succesvol Ondernemen; Mazzel of Meesterwerk. Stichting Nieuw Ondernemen (NION), Rotterdani, 1997, pp. 20-22. Bel, F .P.D. van: Risico, Groei en Geluk. In: Jonkman, F.; Verhoef, L.; Bel, F. van (eds.): Succesvol Ondernemen; Mazzel ofMeesterwerk. Stichting Nieuw Ondernemen (NION}, Rotterdam, 1997, pp. 74-76.
Overig Jonkman, F.; Verhoef, L.; Bel, F. van (eds.): Succesvol Ondernemen; Mazzel of Meesterwerk? Stichting Nieuw Ondernemen (NION), Rotterdam, 1997, pp. 76. Jurg, P.J.: Commerciële contracten: een goede basis voor leveranciersprestaties. Workshop Symposium Dynamiek in commerciële relaties, Eindhoven, 16 december 1997 Verhoef, L.H.J.: Business Transfers in Practise. European Commission DG 23, Lille, Frankrijk, 4 februari 1997. Verhoef, L.H.J.: Theorievorming MKB. CTO, Eindhoven, 20 maart 1997. Verhoef, L.H.J.: Maken van een ondernemingsplan. Rijksuniversiteit Utrecht, Utrecht, 9 april 1997. Verhoef, L.H.J.: MKB en de Ruimtelijke Ordening. Regio Zwolle-Emsland, De Wijk, 14 april1997. Verhoef, L.H.J.: Dienstleistung bei Finanzeinrichtungen, Euroforum Duitsland, Frankfurt, Duitsland, 15 mei 1997. Verhoef, L.H.J.: Nederlands bedrijfsleven in Oost-Europa. Rijksuniversiteit Limburg, Maastricht, 21 mei 1997.
34
Verhoef, L.H.J.: Gemeentelijk Startersbeleid. VNG, Tilburg, 3 juni 1997. Verhoef, L.H.J.: Financing of HighTech Firms. European Commission, Brussel, België, 9 juni 1997. Verhoef, L.H.J.: Technologie in het ambacht. HBA, Den Haag, ll juni 1997. Verhoef, L.H.J.: De rol van de accountant als adviseur. RSA, Nieuwegein, 17 juni 1997. Verhoef, L.H.J.~ Round Table of European Banks and SMEs. RMK, Den Haag, 25 juni 1997. Verhoef, L.H.J.: Kenmerken van het MKB. Fabrikantenprogramma, Eindhoven, 27 augustus 1997. Verhoef, L.H.J.: Ondernemerschap, Mazzel of Meesterwerk? NION, Rotterdam, 7 oktober 1997. Verhoef, L.H.J.: Ontwikkelingen in het MKB. Kenniskring Amsterdam, Amsterdam, 28 oktober 1997.
35
36
VAKGROEP FABRICAGETECHNOLOGIE
37
38
FT-01:
Het technisch gedrag van productiesystemen
Keywords Productiesystemen; Prestatieverbetering. Samenwerkingsverbanden Formele samenwerkingsverbanden: Onderzoekschool BETA CICA EHTB (European Professors in Industrial Management) Philips Display Components, Eindhoven Niet formele samenwerkingsverbanden: Prof.ir. F. Doorschot, Philips Display Components, Eindhoven Prof.dr.ing. G. Wamecke, Universität Kaiserslautem (BRD) Prof,dr.ing. S. Wirth, Technische Universität Chemnitz-Zwickau (BRD) Prof.dr. U. Thorsteinsson, Technica} University of Denmark (DK) Prof.dr. A. Nicholson, London Business School (UK) Prof. P. Bruun, Technica} University of Denmark (DK) Aanvang 1992
Einde: 2002
Namen van de onderzoekers Naam vakgroep Dr.ir. A.J. de Ron FT Prof.dr. E. Szirmai TD CICA F.K. YamfwaMSc
geplande uren 240uur 50uur 1600 uur
gerealiseerde uren 240 uur 50 uur 1600 uur
financiering 1e gs le gs 3e gs
Korte omschrijving van het onderzoek Het onderzoek betreft de wijze waarop ge technische prestatie van een productiesysteem verbeterd kan worden. Onderzocht wordt in hoeverre de binnen dit onderzoek ontwikkelde Transformatie Factor een van de maten kan zijn voor World Class Manufacturing en hoe uit de gemeten waarden verbetertrajecten kunnen worden aangegeven. Tevens wordt onderzocht in hoeverre de ontwikkelde technieken en methoden een bijdrage kunnen leveren aan een duurzame productie. Projectgebonden resultaat in 1997 Overig Yamfwa, F.K.; Ron, A.J. de: A Production lp:tprovement Approach for Developing Countries. Accepted for the 10m Int.Working Seminar on Production Economics, Igls, 1998
39
FT-02:
Duurzame Productie
Keywords Duurzame ontwikkeling; Productiesystemen; Levenscyclus; Ontwerpen. Samenwerkingsverbanden Formele samenwerkingsverbanden: Onderzoekschool BETA European Network for Reverse Manufacturing ENREM Strategisch Programma HEROS Gendergroep, bestaande uit Ing. J. Visser, afkomstig van Coolree bv, Eindhoven Ir. F. Kersten, afkomstig van Van GanseWinkel bv, Maarheeze Drs. P. Wouters, afkomstig van Océ Nederland bv, Venlo Ir. R. de Grood, afkomstig van Philips Medical Systems bv, Best Ing. L. van Kollenburg, afkomstig van Philips Lighting, Eindhoven Ing. P. Lucassen, afkomstig van Mirec bv, Eindhoven Ir. Th. Verheij, afkomstig van DAF Trucks bv, Eindhoven Prof.dr.ir. H. Brezet, afkomstig van T.U.Delft, fac. Industrieel Ontwerpen Drs. J. van Zomeren, afkomstig van Frans Maas bv, Venlo Ir. J. Padt, afkomstig van PNEM, den Bosch Ing. L. van Hoof, afkomstig van Lumenex, den Bosch Ir. D. Hueting, afkomstig van Afvalsturing Brabant, Tilburg EHTB (European Professors in Irtdustrial Management) EU-project Product Recovery Management Niet formele samenwerkingsverbanden: Nationaal: Prof.dr.ir. H. Brezet, afkomstig van T.U. Delft, Fac. Industrieel Ontwerpen, vakgroep Milieukunde EU -project PAWS Centrum TDO Philips CFT Aanvang: 1993
Einde: onbepaald
Namen van de onderzoekers Naam vakgroep Dr.ir. A.J. de Ron FT Ir. F. Meïissen FT
geplande uren 400 uur 100 uur
gerealiseerde uren financiering 400 uur le gs lOOuur 3e gs
Korte omschrijving van het onderzoek In het kader van een duurzame ontwikkeling wordt onderzocht op welke wijze een duurzame productie geïntroduceerd kan worden. Hiertoe wordt gekeken naar aspecten van het duurzaam ontwerpen van producten, de grondstofwinning en omzetting naar materialen, fabricage fase en de terugwinfase na afdanking van het product. Hierbij worden duurzaamheidaspecten op een gelijkwaardige wijze beschouwd als traditionele bedrijfscriteria.
40
Projectgebonden resultaten in 1997 Vakpublicatie Delpeut, E.; Ron, A.J. de: Herverwerking afgedankte beeldbuizen komt op gang. Polytechnisch Tijdschrift, 52, 12, 1997, 1997, pp. 56-59.
Overig Ron, A.J. de; Pos, E.: One-way or Re-use Packaging? Accepted for lOth Int. Working Seminar on Production Econornics, 1998. Ron, A.J. de: Sustainable Production: the ultimate result of a continuous improvement. Accepted for publication in Int. J. of Production Econornics. Ron, A.J. de: Technica! Aspects ofRe-.use, technica! Report TUE/TM/FT/97-04. Ron, A.J. de: Economie Aspects ofRe-use, Technica! Report TUE/TMIFT/97-05. Ron, A.J. de: Design Aspects of Re-use. Technica! Report TUE/TM!FT/97-06.
41
FT-04:
Het ontwerpen van een beslissingsondersteunende methode voor het toepassen van procesbeheersingstechnieken
Keywords Kwaliteitsbeheersing; Discrete productie; Beslissingsondersteunende methode; SPC.
Samenwerkingsverbanden Formele samenwerkingsverbanden: Ahrend-Oda, St. Oedenrode DAF Trucks bv, Eindhoven Frits Philips lnstitute for Quality Management, Eindhoven Van Doome's Transmissie bv, Tilburg Aanvang: 1994
{
Einde: 2000
Namen van de onderzoekers Naam Dr.ir. A.J. de Ron Ir. W. Schippers
vakgroep FT FT
geplande uren 50 uur 880 uur
gerealiseerde uren financiering 50 uur le gs 880 uur 3e gs
Korte omschrijving van het onderzoek Voor het in stand houden en verbeteren van de technische prestatie van productieprocessen zijn uit de literatuur een groot aantal procesbeheersingstechnieken (PBT's) bekend, waaronder SPC. Hoewel van deze technieken in het algern,een succesvolle toepassingen zijn beschreven, blijkt men in het bedrijfsleven vaak moeite te hebben ze met succes toe te passen. Niet alleen de invoeringswijze maar ook de toepasbaarheid van technieken blijkt hierbij een rol te spelen. Dit onderzoek moet inzicht geven in de factoren die van invloed zijn op de toepasbaarheid van PBT's. Dit inzicht wordt vertaald in een beslissings-ondersteunende methode voor het toepassen van PBT's. .
Projectgebonden resultaten in 1997 Wetenschappelijke publicaties onderworpen aan een referee-systeem Does, R.J.M.M.; Schippers, W.A.J.; Trip, A.: A framework for the application of statistica} process controL International Joumal ofQuality Science, 2, 4, 1997, pp. 181-198. Schippers, W.A.J.; Does, R.J.M.M.: lmplementing Statistica} Process Control in Industry, the role of statistics and statisticians. In: Zemp1éni, A. (ed.): Proceedings ofthe Tempus Workshop: Statistics atuniversities, its inpact on society. Eötvös University Press, Budapest, 1997, pp. 65-82.
Overig Schippers, W.A.J.: Applicability of Statistica} Process Control Techniques I. Accepted for publication in: International Joumal of Production Econornics.
42
FT-06:
Hettoepassen van optimalisatie-technieken ten behoeve van duurzame productie
Keywords Productieketen; Milieu; Optimalisatie; Model. Samenwerkingsverbanden Niet formele samenwerkingsverbanden: Internationaal EG-project PAWS (Product Acquisition from Waste Streams) Ecole Polytechnique Federale de Lausanne, prof. P. Xirouchakis Nationaal Strategisch programma HEROS CentrumTDO Gendergroep LU Wageningen, dr. A. Breukel Centrum voor Ketenstudies (i.o.), dr. A. Breukel VU Amsterdam, faculteit der Economie, Vakgroep Ruimtelijke Economie, drs. P .P .A.M. Kandelaars NGI, Afdeling Informatiesystemen Vaassen Flexible Packaging BV, Vaassen BAAN Company, Barneveld, prof. dr.ir. J.C.Wortmannen drs. M.H. Jansen DPI Plastic Industrie, Geldrop, ir. J.E.H. Collet Rieter Automotive Systems, Weert, ir. H. de Jong Proeftuin Recycling Initiatieven, Eindhoven, dr. H. van Kasteren, ir. B. Geurts Erico, Tilburg, ir. R.J.L. Italiaander, ir.A.M.van Gerwen Heineken Nederland BV, 's-Hertogenbosch, C.C.F.M. van den Thillart MMIE Provincie Noord-Brabant, ir. W.J.M. Konz CML, Leiden, dr. G. Huppes ECN, Petten, drs.ir. D.J. Gielen US Geological Survey, D.E. Suilivan en M.B. Biviano Aanvang: 1988
Einde: onbepaald
Namen van de onderzoekers Naam Prof.dr. R.J.J. van Heijningen Dr.ir. AJ.D. Lambert Ir. M.A.M. Splinter M.L.M. Stoop
vakgroep FT FT FT FT
geplande uren 50uur 600 uur 50uur 300 uur
gerealiseerde uren 50uur 600 uur 50 uur 300 uur
financiering 1e gs Ie gs 1e gs le gs
Korte omschrijving van het onderzoek Het onderzoek naar diverse technieken ten behoeve van het modelleren van productieketens is voortgezet. In dit deel van het onderzoek ligt de aandacht sterk op mathematische programmering, in aanvulling op werk, waarbij de onderzoekers betrokken zijn, waarin dezelfde problematiek met andere technieken wordt gemodelleerd. Het bleek mogelijk om mathematische programmering met vrucht toe te passen op een aantal uiteenlopende vraagstukken die met het milieu samenhangen, waaronder het bepalen van de optimale disassemblagevolgorde bij de selectieve demontage van afgedankte complexe producten. In dit onderzoek ligt de nadruk op materiaal- en energiestromen en de daarvan afgeleide informatiestromen. Kenmerkend is de 3E-kostenbenadering (economy, environment, energy). Resultaten van dit onderzoek worden ingebracht in project I&T-17 en in project FT-09, zie aldaar.
43
Projectgebonden resultaten in 1997 Wetenschappelijke publicaties onderworpen aan een referee-systeem Lambert, A.J.D: . Optimal Disassembly of Complex Products. International Joumal of Production Research, 35, 1997, pp. 2509-2523. Lambert, A.J.D: Jansen, M.H.; Splinter, M.A.M.: Environmental information systems based on enterprise resource planning. In: Mufatto, M.; Pawar, K.S. (eds.): Proceedings of3rd International Symposium on Logistics, Padova,juli 1997. University ofPadua, Padua, 1997, pp. 663-672.
Vakpublicaties Lambert, A.J.D: Massa- en energiestromen op Bedrijfsniveau II. In: Hekman, H. (ed.): HandboekArbeids-en Milieuveiligheid, hoofdstuk 2.7.3 .. Kluwer Bedrijfswetenschappen, Deventer, 1997, pp. 2.7.3-21 - 2.7.3-40. Stoop, M.L.M: De koelkastrecycling in Nederland. Bedrijfskundig Vakblad, 9, l, 1997, pp. 11-16.
Overig Lambert, A.J .D .: Modeling production ebains including reuse I, voordracht gehouden aan het EPFL, Lausanne, Zwitserland, 24 februari 1997. Lambert, A.J.D.: Modeling production ebains including reuse 11, idem, 25 februari 1997. Lambert, A.J.D.: Environmental information systems, idem, 27 februari 1997. Lambert, A.J.D.: Recycling en Hergebruik van Afval, voordracht gehouden voor Groene Tafel Midden-Brabant, 15 april1997. Lambert, A.J.D.; Splinter, M.A.M.: Water Management in Industry. Accepted forInt. Conf. on Energy and the Environment, Limassol, Cyprus, oktober 1997, p. 8.
44
FT·07:
Beslissingsondersteunend model voor de productie en distributie van electriciteit en warmte
Keywords Productiefunctie; Energiedistributie; Liberalisatie; Beleidsvorming; EnergiemodeL Samenwerkingsverbanden Geen. Aanvang: 1994
Einde: 1999
Namen van de onderzoekers Naam vakgroep Dr.ir. A.J.de Ron FT Ir. A.P.A. Musters FT
geplande uren 150 uur 1600 uur
gerealiseerde uren financiering 150 uur le gs 1600 uur Ie gs: 1070 3e gs: 530
Korte omschrijving van het onderzoek Ontwikkelingen zoals liberalisatie en internationalisering van de markt, leiden tot een ingrijpende wijziging in het beleid van energieproductie- en distributiebedrijven. Onderzocht wordt in hoeverre technische productiefuncties, die zowel economische als fysische wetmatigheden bevatten, zich lenen tot een instrument voor beleidsvorming in deze sector, waarbij zowel economische, energetische en milieukundige aspecten van het beleid een rol spelen~ Deze productiefuncties worden gebruikt in een computermodel van de energiesector. Projectgebonden resultaten in 1997 Wetenschappelijke publicatie onderworpen aan een referee-systeem Musters, A.P.A.: Energy Modelsas Decision Support Tools: The Case ofthe PNEM ModeL In: Groumpos, P.P. (ed.): Life Cycle Approaches to Production Systems: Management, Control, Supervision, Proceedings of thé Advanced Summer lnstitute (ASI '97), Budapest, Hungary. ASI, Patras, 1997, pp. 2 (pagina's in bundel ongenummerd).
Overig Musters, A.P.A.: The energy sector in the Netherlands, voordracht gehouden tijdens halve fmale van het Tournament in Management and Engineering Skilis (TIMES/ESTIEM), 4 februari 1997, TUE Eindhoven. Musters, A.P.A.: Logistics, Sustainable Development and Energy: What Did We Learn in the Vaal?, voordracht gehouden tijdens bezoek van de Lekoa-Vaal Delegatie uit Zuid-Afrika, 11 september 1997, TUE Eindhoven.
45
FT-08:
Duurzame kleinschalige waterzuivering
Keywords Waterzuivering; Duurzaamheid; Optimalisatie; Model; Technologie. '
Samenwerkingsverbanden Niet formele samenwerkingsverbanden: Nationaal CentrumTDO DTO project, TU Delft, ir. van Leeuwen (TNO) dr. R. Otterpohl RIZA, ir. A. Dirkzwager STOWA-onderzoek naar duurzame waterbehandeling, A. Mels en A. Nieuwenhuyzen Ministerie van VROM Aanvang: 1997
Einde: 2001
Namen van de onderzoekers Naam Ir. S.R. Weijers Dr.ir. A.J.D. Lambert Prof.dr. R.J.J. van Heijningen Prof.dr.ing. H.A. Preisig Ir. A.J. Balkerna (TDO)
vakgroep (fac. N) FT FT (fac. N) FT
geplande uren n.v.t. 150 uur 50uur n.v.t. 1100
geraliseerde uren n.v.t. 150 uur 50 uur n.v.t. 1100
financiering n.v.t. le gs le gs n.v.t. le gs: 275 le*gs: 825
Korte omschrijving van het onderzoek Het doel van dit project is om inzicht te verkrijgen in de duurzaamheids-aspecten van de verschillende afvalwaterbehandelingssystemeri'. Voor dit doel zal een methode worden ontwikkeld om een groot aantal van dergelijke systemen te optimaliseren en te vergelijken. Allereerst wordt een methodologisch raamwerk ontwikkeld, dat gebaseerd is op levenscyclusanalyse (LCA), doch uitgebreid met aanvullende criteria om ook economische, sociale zowel als technische duurzaamheidsaspecten in de beschouwing op te nemen. Nadat een inventarisatie van de bestaande technieken is uitgevoerd, worden wiskundige modellen van deze technieken geformuleerd, waarna selectie volgt met behulp van optimalisatie-berekeningen. Naar verwachting zal dit alles, in combinatie met gevoeligheidsanalyses, meer inzicht genereren in het te bereiken duurzaamheidsniveau van waterzuiveringsinstallaties. Projectgebonden resultaat in 1997 Overige Balkema, A.J.: Sustainable Small Scale Wastewater Treatment, Posterpresentatie op de onderzoeksmarkt van VROM.
46
FT-09:
Een methodiek voor het modelleren van een productketen
Keywords Productieketen; Milieu; Optimalisatie; Model. Samenwerkingsverbanden Niet formele samenwerkingsverbanden: Nationaal: Centrum voor Ketenstudies (i.o.), prof. A. Breukel Rijkswaterstaat Centrum TDO TUE, Faculteit Technische Natuurkunde, vakgroep Systeem- en Regeltechniek, prof.dr.ir. J.J. Kok Dielco Plastic Industrie BV, Geldrop, ir. P.F.M. Hulshof en ir. J.E.H. Collet Aanvang: 1996
Einde: 2000
Namen van de onderzoekers Naam Dr.ir. A.J.D. Lambert Prof.dr. R.J.J. van Heijningen Prof.dr.ir. J.J. Kok Ir. M.A.M. Splinter dipl.-phys. U. Kleineidam (TDO)
vakgroep FT FT fac.N FT FT
geplande uren 150 uur 50 uur n.v.t. 50uur 1600 uur
gerealiseerde uren 150 uur 50 uur n.v.t. 50 uur 1600 uur
financiering le gs le gs n.v.t. le gs le gs:330 le*gs:990
Korte omschrijving van bet onderzoek Centraal staat een energie- en milieu-analyse waarin de fysische aspecten van de totale productketen, zoals die tot uiting komen in de materiaal- en energiestromen, tot uitgangspunt genomen. Op basis hiervan worden modellen ontwikkeld voor productie- en productketèns die gebruikt worden in beslissingsondersteunende systemen. Deze zijn zowel van belang voor bedrijven, bedrijfstakken als beleidsmakende instanties. Van belang is het toepassen van methoden uit de systeem- en regeltechniek bij het modelleren van genoemde ketens. Projectgebonden resultaat in 1997 Wetenschappelijke publicatie onderworpen aan een referee-systeem Kleineidam, U.: Eijsink, F.: A dynamic model for determining the environmental performance of a product chain. In: f\1ufatto, M.; Pawar, K.S. (eds.): Proceedings of 3rd International Symposium on Logistics, Padova, juli . 1997. University ofPadua, Padua, 1997, pp. 657-662.
47
FT-10:
European network for reverse manufacturing (ENREM) Brite Euram 111, industrial & material technologies Thematisch netwerk
Keywords Demonteren; Ontwerpen; Productiesystemen; Duurzame ontwikkeling. Samenwerkingsverbanden coördinatie: dr.ir. A.J.de Ron partners: University of Leuven (B); University of Gent (B) University ofKaiserslautem (D) University of Denmark (DK) Eindhoven University ofTechnology (NL) Hamburg University ofTechnology (D) University of Dortmund (D) Institute for Integrated Production (D) Manchester Metropolitau University (UK) Chemnitz-Zwickau University ofTechnology (D) University ofKarlsruhe (D) Berlin University ofTechnology (D) Dresden University ofTechnology (D) Aanvang: 1996
Einde: 2002
Namen van de onderzoekers Naam vakgroep Dr.ir. A.J. de Ron FT Ir. F. Melissen FT
\
geplande uren 150 uur 450 uur
gerealiseerde uren financiering 150 uur 3e gs 450 uur 3e gs
Korte omschrijving van het o.._derzoek Gezien de toekomstige ontwikkelingen met betrekking tot de productverantwoordelijkheid na afdanking van producten, wordt onderzocht op welke wijze toekomstige producten ontworpen dienen te worden en hoe een toekomstig bewerkingsfabriek vopr afgedankte goederen ingericht zou dienen te worden teneinde zowel de bedrijfseconomische resultaten als de milieutechnische aspecten te optimaliseren. Projectgebonden resultaat in 1997 Overig Ron, A.J. de; Melissen, F.: Projectbeschrijving European Network for Reverse Manufacturing, Opgestuurd naar en goedgekeurd door de EC.
48
FT/I&T-01: CIM Architecturen Keywords Computer Integrated Manufacturing; Architectuur; Interfaces; Modulariteit; Aanpasbaarheid.
Samenwerkingsverbanden Formele samenwerkingsverbanden: BETA, thema 3.1 Digital Center for Cooperative Engineering, Amsterdam Faculteit Wiskunde en Informatica, Vakgroep Informatiesystemen (prof. D. Hammer) Technical University of Denmark (DTH), Electric Power Engineering Department (prof.dr. P. Falster) Niet formele samenwerkingsverbanden: Prof.dr. K.M. van Hee, TU Eindhoven, fac. Wiskunde en Informatica Prof.dr.ir. J. Rooda, TU Eindhoven, fac. Werktuigbouwkunde TPD/TNO, Eindhoven Philips CFT, Eindhoven Aanvang: 1991
Einde: 1998
Namen van de onderzoekers Naam Dr.ir. H.J. Pels Prof.dr.ir. E.J. Sol Prof.ir. P.W. Sanders Prof.dr.ir. J.C. Wortrnann Ir. A. Zwegers
vakgroep I&T FT FT I&T FT
geplande uren 250 uur 50uur 40uur 40uur 900uur
gerealiseerde uren 250 uur 50 uur 40 uur 40Uur 900 uur
financiering 1e gs 1e gs le gs le gs 1e gs
Korte omschrijving van het onderzoek Doel van het onderzoek is te onderzoeken wat bij CIM-systemen het effect is van de gekozen architectuur, zowel bij ontwerp als bij implementatie. Daarbij dient onderzocht te worden onder welke omstandigheden een bepaalde àrchitectuur het meest geschikt is. De nadruk ligt op CIM-architecturen voor informatie-, besturings-en organisatie-aspecten van ontwikkeling en productie. De interne architecturen voor de afzonderlijke componenten van dit systeem zoals computer hard- en software, applicaties, databases, communicatienetwerk, user interfaces blijven zoveel mogelijk buiten beschouwing.
Projectgebonden resultaten in 1997 Wetenschappelijke publicaties onderworpen aan een referee-systeem Pels, H.J.; Wortmann, J.C.; Zwegers, A.J.R.: Flexibility in manufacturing: an arqhitectural point of view. Computers in Industry, 33, 2-3, 1997, pp. 57-64. Zwegers, A.J.R.; Fang, S.G.; Pels, H.J.: Evaluation of Architecture Design with CIMOSA. Computers in Industry, 34, 2, 1997, pp. 187-200. Zwegers, A.J.R.; Beukering, L.H.Th.M. van; Schenk Brill, D. van; H.J. Pels, H.J.: A Comparison ofThree Agent Based Control Systems. In: Grournpos, P.P.; Kovacs, G. (eds.): Proceedings ofthe Advanced Summer lnstitute (ASI '97), Budapest, Hungary. ASI, Budapest, 1997, pp. 2 (pagina's in bundel ongenummerd).
49
Zwegers, A.; Schrijver, R.; Alguacil, A.S.: ModeHing of an agent based control system for a model factory with the specification language Chi. Technische Universiteit Eindhoven, Eindhoven,.EUT/BDK Report 88, ISBN 90-3860-569-2, pp. 65.
Wetenschappelijke publicatie niet onderworpen aan een referee-systeem Zwegers, A.J.R.; Gransier, T.A.G.: Managing re-engineering with the CIMOSA architectural framework. BETA, Eindhoven. BETAreprints R 4, pp. 12.
Vakpublicatie Zwegers, A.; Verweij, M.; Berg, R. v.d.: Flexibel produceren door middel van holonic manufacturing. CA Techniek, 5, 1997, pp. 22-26.
Overig Berg, R. J. van den; Zwegers, A. J.R.: Decoupling functionality to facilitate controlled growth. Eindhoven University ofTechnology, Eindhoven. EUT- BDK reprint 562. Zwegers, A.J.R.; Pels, H.J.: Application of Reference Architectures for Enterprise Integration. In: Leondes, C.T. (ed.): Computer Aided and Integrated Manufacturing Systems Techniques and Applications. Gordon and Breach International Series in Engineering, Technology and Applied Science. To be publisbed in Autumn 1998. Zwegers, A.J.R; Pels, H.J.: Evaluation of Agent Based Control Systems. ASI 97, 14-07-97. Pels, H.J.: Introductie modelfabriek. Lezing Workshop Eindhoven-Leuven, TUE, Eindhoven, 10-10-97. Zwegers, A.J.R; Pels, H.J.: Evaluation of Agent Based Control Systems Bijdrage ASI 97 conferentie, Budapest, 1-7-97. Zwegers, A.J.R.; Beukering, L.H.Th.M. van; Schenk Brill, D. van; Pels, H.J.: A Comparison of Three Agent Based Control Systems. ASI 97, Budapest, 1-7~97. Zwegers, A.J.R.; Berg, R. v.d.: Managing re-engineering with the CIMOSA architectural framework.
50
VAKGROEP INFORMATIE EN TECHNOLOGIE
51
52
I&T-04: Kwaliteit-en performance-indicatoren van informatiesystemen Keywords Business requirements engineering; Software-applicaties; Metrieken.
Samenwerkingsverbanden Formeel samenwerkingsverband: BETA Nationale projecten: SPQ in samenwerking met KEMA (zie ook I&T-23). K wintes in samenwerking met VU Amsterdam, TU Delft, Cap Gemini, Belastingdienst AutomatiseringsCentrum, Twijnstra Gudde (zie ook I&T-24) Spirits in samenwerking met Schlumberger RPS (zie ook I&T-22) Europese projecten: ENCRESS, in samenwerking met o.a. prof. Anderson, Newcastle University (UK). Tempus Cuse, in samenwerking met dr. Hanak, TU Boedapest (Hongarije). Aanvang: 1990
Vermoedelijk einde: 1998
Namen van de onderzoekers Naam Prof.dr. T.M.A. Hemelmans Dr.ir. J.J.M. Trienekens Ir. M. van der Zwan Dr. F. Qiu (post doe) Drs. E. van Veenendaal
vakgroep I&T I&T I&T I&T I&T
geplande uren 30 600 1000 1200 200
gerealiseerde uren 30 800 1000 1200 200
financiering le gs le gs 3e gs* 1e gs** 3e gs*
* FPIQM via Cap Gemini/Senter (Economische Zaken) **TUE postdoc-subsidieregeling (50% faculteit TM, 50% College van Bestuur TUE)
Korte omschrijving van het onderzoek In de praktijk van de Informatie Technologie applicaties worden steeds hogere eisen gesteld aan de prestaties en de werking van applicaties en IT-producten binnen bedrijfsprocessen. Dit heeft consequenties voor de ontwikkeling van IT-applicaties, met name voor wat betreft de afleiding van specificaties uit de bedrijfsprocessen en de aansturing en de bewaking (aan de hand van metrieken) van het software-ontwikkelproces vanuit de gespecificeerde (bedrijfs)eisen. Doel van dit onderzoek is om prestatie-eisen en kwaliteitskenmerken van IT-applicaties te definiëren, modelleren en specificeren (requirements engineering), en vervolgens de realisatie daarvan in IT-applicaties te bewaken en terug te koppelen naar de bedrijfsproces-eisen. Het realiseren van kwaliteitseisen vindt veelal iteratief plaats. Intensieve afstemming met eisen vanuit het bedrijfsproces is noodzakelijk. Daarbij worden meetprogramma's gedefinieerd waarbij wordt gebruik gemaakt van zowel proces- als productmetrieken. Het onderzoekprogramma volgt de empirische onderzoeklijn van BETA, in de zin dat formele procesmodellen en controle- (lees: meet-)systemen worden ontwikkeld en gevalideerd in de praktijk.
53
Projectgebonden resultaten in 1997 Wetenschappelijke publicaties onderworp~n aan een referee-systeem Veenendaal, E.P.W.M. van; Trienekens, J.J.M.: Software testing based on users' quality needs. In: Gritzalis, D. (ed.) Reliability, Quality and Safety of Software-Intensive systerns Chapman Hall, Londen, ISBN 0-412-80280-5, 1997, pp. 242-259. Veenendaal, E.P.W.M. van; J.J.M. Trienekens, J.J.M.: · Testen op basis van kwaliteitsbehoeften van gebruikers Informatie, 39, 718, augustus 1997, pp. 40-47. Daily, K.; Geyres, S.; Glijnis, G; Triekenens, J.; Veenendaal, E. van: Enablingthe IT lndustry to specify and evaluate user-oriented quality. In: Veenendaal, E.P.W.M. van; McMullan, J. (eds.): Achieving Software Product Quality. Tutein Nolthenius, 's Hertogenbosch, 1997, ISBN 90-72194-527, pp. 93-109. Triekenens, J.: A framework for software product quality. In: Veenendaal, E.P.W.M. van; McMullan, J. (eds.): Achieving Software Product Quality. Tutein Nolthenius, 's Hertogenbosch, 1997,ISBN 90-72194-527, pp. 9-25. Veenendaal, E. van; Pol, M: A Test Management Approach for structured testing. In: Veenendaal, E.P.W.M.; McMullan, J. (eds.): Achieving Software Product Quality. Tutein No1thenius, 's Hertogenbosch, 1997, ISBN 90-72194-527, pp. 145-163.
Wetenschappelijke publicaties niet onderworpen aan referee-systeem Veenendaal, E.P.W.M. van: Practical inspeetion experiences at Philips. In: STAR'97 Conference Proceedings, mei 1997. SQE, Florida, 1997, pp. 130-149. Boegh, J.; Bazzana, G.; Geyres, S.; Rumi G.; Veenendaal, E. van: Distance Training and co-operative work through Video-Conferencing. In: ESSI-ISCN 1997 Conference Proceedings, november 1997. ISCN, Budapest, 1997, pp. 91-102.
Vakpublicatie · Veenendaal, E.P.W.M. van: KEMA maakt testgereedschap voor Multimedia Software. Multimedia vaktijdschrift, 1, juli/augustus, 1997, pp. 28-30.
Overig Trienekens, J.J.M.; Veenendaal, E.P.W.M.; Punter, T.; Solingen, R. van; Zwan, M. van der: Software Quality from a business perspective. Kluwer Bedrijfswetenschappen, Deventer, ISBN 90-267-2631-7, 1997, pp. 236. Trienekens, J.J.M.; Veenendaal, E.P.W.M. van: Tweedaagse PAO cursus 'Beoordelen en Verbeteren van Software Produkten', 12/13 Juni 1997 en 20/21 N overober 1997 Eindhoven .
54
Trienekens, J.J.M.; Veenendaal, E.P.W.M. van: Tutorlal tijdens 3rd International Conference on Reliability, Quality & Safety of Software-Intensive systems, 20 mei 1997, Athene Griekenland. Trienekens, J.J.M.; Veenendaal, E.P.W.M. van: Tutorial tijdens STAR'97, 5 mei 1997, San Jose USA. Trienekens, J.J.M.; Veenendaal, E.P.W.M. van: Tutorlal tijdens STEP, 14 juli Londen UK. Trienekens, J.J.M.; Veenendaal, E.P.W.M. van: Tutorlal tijdens EuroStar'97, 28 november 1997, Edinburgh Schotland. Trienekens, J.J.M.; Veenendaal, E.P.W.M. van: Tutorlal tijdens "Achieving Software Product Quality", 16 september 1997, Dublin Ierland. Trienekens, J.J.M.; Veenendaal, E.P.W.M. van: Tutorial tijdens First European Software Quality Week, 4 november 1997, Brussel België. Trienekens, J.J.M.: Presentatie "Softwarekwaliteit specificeren en evalueren", QUINT-dag, april. Antwerpen, België. Trienekens, J.J.M.: Voorzitter "paper track" STAR97 in San Jose USA, mei 1997. Trienekens, J.J.M.: Presentatie "Softwarekwaliteit", NOVI, RAl, Amsterdam, april1997. Trienekens, J.J.M.: Presentatie "A framework for software quality", ESSI-SCOPE conferentie, Dubin, Ierland, september 1997. Veenendaal, E. van; J. McMullan (eds.): Achieving Software Product Quality. Tutein Nolthenius, 's Hertogenbosch, The Netherlands, ISBN 90-72194-527, 1997, pp. 207. Veenendaal, E.P.W.M.: Presentatie tijdens "Groeien naar een volwassen testproces" te Amsterdam, 30 oktober 1997. Veenendaal, E.P.W.M.: Presentatie tijdens 3rd International Conference on Reliability, Quality & Safety of Software-Intensive systerns te Athene, 29 mei 1997. Veenendaal, E.P.W.M.: Tutorlal en presentatie tijdens STAR'97 te San Jose, 9 mei 1997. Veenendaal, E.P.W.M.: Tutorlal en presentatie tijdens "Achieving Software Product Quality" te Dublin, 15 september 1997. Veenendaal, E.P.W.M.: Tutorlal en presentatie tijdens First European Software Quality Week te Brussel, 7 november 1997.
55
I&T-05: Externe logistieke integratie Keywords Extended Enterprise; Virtual Corporation; Informatietechnologie. Samenwerkingsverbanden Formeel samenwerkingsverband: BETA Aanvang: I992
Vermoedelijk einde: I998
Namen van de onderzoekers Naam Prof.dr.ir. J.C. Wortmann Prof.ir. P. van der Vlist Ir. L. Kornelius Ir. M.A.A.P. Verwijmeren
vakgroep I&T I&T extern extern
geplande uren 40 80 750 750
gerealiseerde uren 80 80 750 750
financiering Ie gs Ie gs n.v.t. n.v.t.
Korte omschrijving van het onderzoek Netwerken van ondernemingen vergen ook daarvoor geschikte informatiesystemen. Deel van het onderzoek richt zich op het ontwerp en de realisatie van dergelijke systemen. Projectgebonden resultaten in 1997 Wetenschappelijke publicatie onderworpen aan een referee-systeem Vlist, P. van der; Hoppenbrouwers J.J.E.M.; Hegge, H.M.H.: Extending the Enterprise through Multi Level Supply ControL Intemátional Joumal of Production Econornics, 53, 1, 1997, pp 35-42,
Vakpublicaties Baseliers, M.; Vlist, P. van der: Geef beheer de ruimte. Management en Informatie, 5, I, 1997, pp. 28-32. Hee, K.M. van; Vlist, P. van der: Telematica de motor voor procesinnovatie. In: Duurzame bedrijfsstrategie 2000+, uitgave van EVO Ondernemersorganisatie voor logistiek en transport, Zoetermeer, 1997, pp. 15-22.
Overig De Jong, C.; Michiels, E.F.; Nijhof, J.A.M.; Van der Vlist, P. (eds.): ICT Telematica. Samsom Bedrijfsinformatie, ISBN 90-14-04439-9, 1997. Komelius, L.; Wortmann, J.C.: A Framework for Business Process Design in the Extended Enterprise. Paper presented at the special session on Integration in Manufacturing imd Beyond, juli 1997, Budapest. Verwijmeren, M.A.A.P.: Towards networked inventory management through distributed object technology. Paper presented at Conference on Information Systems in Logistics and Transportation, Gothenburg, juni 1997.
56
Vlist, P. van der: Lezing Ketenlogistiek, NGI, Eindhoven, 30 januari 1997. Vlist, P. van der: Lezing Ketenlogistiek en Electronic Data lnterchange, VLM Eurornig, 3 maart 1997. Vlist, P. van der: Lezing Ketens en IT, Logistiek programma NS-reizigers, TSM Enschede, 26 april 1997. Vlist, P. van der: Lezing Ketenlogistiek, Postbank, 14 mei 1997. Vlist, P. van der: Lezing Ketenlogistiek, Virtuele organisaties, KMA, Breda, 18 juni 1997. Vlist, P. van der: Lezing Ketens in transport, TIAS, Tilburg, 3 september 1997. Vlist, P. van der: Lezing Ketenlogistiek, Postbank, 11 november 1997. Vlist, P. van der: Lezing Ketens en IT, Logistiek programma NS-reizigers, TSM Enschede, 29 november 1997.
57
I&T-07a:
Begroten en beheersen van automatiseringsprojecten
Keywords Kosten-baten analyse; Risicomanagement; Begroten. Samenwerkingsverbanden Formele samenwerkingsverbanden: BETA Ministerie van Verkeer en Waterstaat (Rijkswaterstaat). CAPVOLMAC Centraal Bureau voor de Statistiek Niet formele samenwerkingsverbanden: BSO, Ernst, Moret & Young (nationaal). In het buitenland wordt binnen het kader van ESCOMM (European Software Cost Modelling Meeting) en IFIP (International Pederation oflnformation Processing) met verschillende onderzoekers samengewerkt. Aanvang: 1990
Einde: 1999
Naam van de onderzoeker Naam Dr. R.J. Kusters
vakgroep geplande uren gerealiseerde uren financiering I&T 190 190 le gs
Korte omschrijving van het onderzoek Dit onderzoek richt zich voomarnelijk op de beheersing van software-ontwikkeling. Het betreft hier een complexe aangelegenheid waarbij meerdere partijen, elk vanuit een eigen professionele achtergrond, een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van een ontastbaar, slecht beschrijfbaar en slecht evalueerbaar product. Oorspronkelijk is het project opgestart vanuit de behoefte een beter verantwoorde begroting aan de projectuitvoering ten grondslag te leggen. Vari daaruit heeft het project zich verbreed in de richting van het ontwikkelen en introduceren van hulpmiddelen die bij de beheersing van de projectuitvoering een rol kunnen spelen. Hierbij wordt expliciet aandacht besteed aan de wijze van betrokkenheid van de diverse belanghebbende partijen. Belangrijke principes die aan het onderzoek ten grondslag liggen zijn aan de lokale omstandigheden aangepast taalgebruik, het systematisch (her)gebruik van meetgegevens en de expliciete betrokkenheid van belanghebbenden door middel van groepsbesluitvorming. Beheersobjecten die bij het onderzoek een belangrijke rol spelen zijn tijd, geld, kwaliteit en onzekerheid. Projectgebonden resultaten in 1997 Wetenschappelijke publicaties onderworpen aan een referee-systeem Aerts, A.; Blijenberg, J.; Heemstra, F.; Kusters, R.; Somers, L.: Project Performance Indicator Workbench. In: Budgen, D.; Hoffnagle, G.; Trienekens, J. (eds.): Step '97: proceedings ofthe eight international workshop on software technology and engineering practice. IEEE, Los Alamitos, 1997, ISBN: 0-8186-7840-2, pp. 156-164. Heemstra, F.J.; Kusters, R.J.; Nijhuis, R.; Rijn, T.M.J. van: Dealing with risk: beyond gut feeling: an approach to risk management in software engineering. Report EUTIBDK/86, ISBN 90-386-0415-7, 1997, pp. 133.
58
Kusters, R.J.; Ruys, H.; Heemstra, F.J.: Performance indicators for IS development. In: Cowderoy, A. (ed.): Proceedings ofthe 8th European Software Control and Metrics Conference. CSR, London, 1997, pp. 129-137. Kusters, R.J.; Ruys, H.; Heemstra, F.J.: Performance indicators for IS development. In: Bemelmans, T.M.A.; Pol, B.G.F. (eds.): Dynamiek in organisatie en bedrijfsvoering, Proceedings 8e NOBO-onderzoekdag, Eindhoven, 18 november 1997. NOBO, Enschede, 1997, pp. 245-254.
Vakpublicaties Kusters, R.J.; Hofstee, H.B.F.: Management en informatietechnologie: strategie en toepassing, Werkboek. Open Universiteit, Heerlen, 1997, ISBN 90 358 1632 3, pp. 330. Heemstra, F.J.; Kusters, R.J.: Risico-management en IT-beveiliging. In: Oonincx, J.A.M.; Jansen, W.; Aben, P.C.A.; Takkenberg, C.A.Th.; Weezenberg, J.N. (eds.): Leerboek informatiesystemen: de praktijk. Samson Bedrijfsinformatica, 1994 -en verder., ISBN 90-6500-292-8, pp. 12-1 - 12-25 +Bijlage 5-1 Bijlage 5-10 (1997). · Kusters, R.J.; Ruys, H.; Heemstra, F.J.: De ontwikkeling van prestatie-indicatoren voor een iteratieve ontwikkelaanpak (IAD). In: Onvlee. J. (ed.): Proceedings van de NESMA Najaarsconferentie, 6-7 November 1997. NESMA, Zeists, 1997, 11 pp. (pagina's in bundel ongenummerd).
Overig Kusters, R.J.: Vitaal: methoden en tools voor multiprojectrnanagement. Colloquium Beheersingssystemen, 27-1-1997. Kusters, R.J.: Schatten van IT-projecten. Lezing Management Studiecentrum, 14-1-1997. Kusters, R..: Schatten van IT-projecten. Lezing Management Studiecentrum, 24-4-1997. Kusters, R.J.: Schatten van IT-projecten. Lezing Management Studiecentrum, 15-5-1997. Kusters, R.J.: Schatten van IT-projecten. Lezing Consultdata, 21-5-1997. Kusters, R.J.: Risicomanagement voor IT-projecten. Lezing CBS, 11-6-1997. Kusters, R.J.: Risk Management. Workshop EPIC: SPI experiences in Public Administrattion, 4-11-1997.
59
Kusters, R.J.: De ontwikkeling van prestatie-indicatoren voor een iteratieve ontwikkelaanpak (IAD). NESMA Najaarsconferentie, 6-11-1997. Kusters, R.J.: Schatten van IT-projecten .. Lezing Management Studiecentrum, 11-11-1997. Kusters, R.J.: Performance indicators for IS development. Lezing NOBO, 19-11-1997. Kusters, R.J.: Schatten van IT-projecten. Lezing Management Studiecentrum, 9-12-1997. Kusters, R.J.: What makes for project success or failure. Workshoppresentatie STEP'97, London, 16-7-1997.
60
I&T-07b:
Informatie-infrastructuur
KeyWords Infrastructuren; Investeringsargumenten; Besluitvorming. Samenwerkingsverbanden Formeel samenwerkingsverband: Expertise Centrum, Den Haag Niet-formeel samenwerkingsverband: PITTelecom Aanvang: 1990
Einde: 1999
Namen van de onderzoekers Naam Prof.dr. T.M.A. Bemelmans Prof.ir. P.A. Tas Dr. R.J. Kusters Dr. T.J. W. Renkema Drs. R. Matthijsse (extern)
vakgroep I&T I&T I&T I&T n.v.t.
geplande uren 200 20 30
0 n.v.t.
gerealiseerde uren 400 20 30 0 n.v.t.
financiering 1e gs 1e gs 1e gs n.v.t. n.v.t.
Korte omschrijving van het onderzoek Het onderzoek probeert antwoord te geven op twee vragen. Ten eerste de vraag hoe kan het begrip informatie-infrastructuur worden ingevuld en afgebakend en ten tweede de vraag op welke wijze beslissings-ondersteuning bij infrastructurele investeringen kan worden vormgegeven. Naar verwachting zal in 1998 drs. Mathijssen (PIT-Telecom) zijn proefschrift afronden over management van informatie-infrastructuren. Projectgebonden resultaten in 1997 Dissertatie Grijpink, J.: Keteninformatisering met toepassing op de justitiële bedrijfsketen. Promotoren: Prof.dr. T.M.A. Bemelmans, Prof.dr. A.W. Koers. SDU Uitgevers, Den Haag, 1997, pp. 312. We~enschappelijke
publicaties onderworpen aan een referee-systeem
Bemelmans, T.M.A.: Het milleniumprobleem. Management en Informatie, 5, december 1997, pp. 4-9. Bemelmans, T.M.A.; Mulder, E.: Sturing informatievoorziening nog steeds zorgenkind. Tijdschrift B & G, 24, 4, 1997, pp. 31-34. Renkema, T.J.W.; Berghout, E.W.: Methodologies for information systerns investment evaluation: a comparative review. Information & Software Technology, 39, 1997, pp. 1-13.
61
Renkema, T.J.W.: Wat is de waarde van Informatietechnologie? Tijdschrift voor Financieel Management, 17, juli/augustus, 1997, pp. 11-18. Renkema, T.J.W.: The four P.'s revisited: Appraising and rnanaging the infrastructure impact ofiT investments. In: Berghout, E.; Remenyi, D. (eds.): Proceedings ofthe Fourth European Conference on the Evaluation of Information "Technology. Delft University Press, Delft, 1997, pp. 139-150. Renkema, T.J.W.: Rendabel investeren in informatietechnologie: De vier P's als sleutelfactoren voor betere managementbeslissingen. Holland Management Review, 57, 1997, pp. 1-8.
Vakpublicaties Bemelmans, T.M.A.: Organisatie van IT. IT-Monitor, 4, 1997, p. 2. Bemelmans, T.M.A.: Hetjaar 2000. SBIT, IT- Monitor, 5, oktober 1997, pp. 2-3. Bemelmans, T.M.A. Geo-informatievoorziening: technologie en coördinatie. Proceedings VROM, Den Haag, 1997, pp. 1-10. Renkema, T.J.W.; Berghout, E.W.: Investeringsbeoordeling van IT projecten: een methodische benadering. K.luwer Bedrijfsinformatie, Deventer, 1997, pp. 106.
Populariserende publicaties Bemelmans, T.M.A.: Informatiseren op menselijke maat. Interview in Overheden en Morgen, 4, 1997, pp. 6-8. Renkema, T.J.W.: De oplossing van de rendementsparadox? Een nieuwe aanpak voor beslissingen over IT investeringen. Computable, 30, 23, 1997, p. 46.
Overig Bemelmans, T.M.A.: Gezondheidstechnologie aan de Technische Universiteit Eindhoven. Lezing symposium Van Bastion naar Transferium. TUE, Eindhoven, 16 januari 1997. Bemelmans, T.M.A.: Business Process Re-engineering. Lezing SIOO, Utrecht, 18 februari 1997. Bemelmans, T.M.A.: Work Flow Management. Lezing SIOO, Utrecht, 18 februari 1997.
62
Bemelmans, T.M.A.: Informatie Infrastructuur. Lezing K.IVI Leergang, Amersfoort 10 maart 1997. Bemelmans, T.M.A.; Informatietechnologie. Lezing Goudse Verzekeringen, Gouda, 12 maart 1997. Bemelmans, T.M.A.: De secretaris en Informatiebeleid. Congres Gemeentesecretarissen, Apeldoorn, 13 maart 1997. Bemelmans, T.M.A.: Gevolgen bedrijfsvoering grafische industrie door IT. Technische Universiteit Eindhoven, 18 maart 1997. Bemelmans, T.M.A.: Chipkaarten kansen en bedreigingen. Lezing Hogeschool Den Bosch, 21 maart 1997. Bemelmans, T.M.A.: Work Flow Management. Lezing Havenserninar, Rotterdam, 9 april 1997. Bemelmans, T.M.A.: Radio Brabant Rubrieken. Economie en Gezondheid, 23 januari 1997. Sprekende Computers, 27 februari. Chipkaarten, 27 maart 1997. Ketenautomatisering in Justitie, 24 april 1997. KMO-starters: Lighttown Award, 29 mei 1997. Teleleren, 26 juni 1997. Computers in Onderwijs, 4 september 1997. Rijksbegroting: ondernemingszin, 2 oktober 1997. Arbeidstlexibilisering, 30 oktober 1997. Sociale Zekerheid, 27 november 1997. Bemelmans, T.M.A.: Standaardisatie in politie-automatisering. Lezmg Congres Regiecommissie, Apeldoorn, 17 april 1997. Bemelmans, T.M.A.: Informatiestrategie. Lezing MBM-leergang, Utrecht, 17 aprill997. Bemelmans, T.M.A.: Kennisinfrastructuur voor vastgoedinformatievoorziening. Lezing Ravi, Amersfoort, 25 april1997. Bemelmans, T.M.A.: Trends in ICT-technologie. Lezing SMO Den Haag, 15 mei 1997. Bemelmans, T.M.A.: IT-ontwikkelingen. Lezing K.IVI-leergang, Amersfoort, 26 mei 1997. Bemelmans, T.M.A.: Afscheid P. Sanders. Minisymposium, TUE, 13 juni 1997.
63
Bemelmans, T.M.A.: Persoonsidentificatie in de strafketen. Symposium Houten, 5 augustus 1997. Bemelmans, T.M.A.: Ketenautomatisering in justitie. Lezing SIOO-leergang, Zeist, 26 augustus 1997. Bemelmans, T.M.A.: Dynamiek in Zorg en Technologie. Lezing BZW-conferentie, TUE, 23 september 1997. Bemelmans, T.M.A.: Geo-informatie. Workshop VROM, Den Haag, 8 oktober 1997. Bemelmans, T.M.A.: Trends in gemeentelijke automatisering. Bestuursacademie Apeldoorn, 9 oktober 1997. Bemelmans, T.M.A.: IT ontwikkelingen. Lezing KIVI leergang, Amersfoort, 13 oktober 1997. Bemelmans, T.M.A.: Gemeentelijke Automatisering. Lezing Bestuursacademie, Apeldoorn, 30 oktober 1997. Bemelmans, T.M.A.: Van confectie naar maatconfiguratie. Lezing Baan Users Group, Arnhem, 4 november 1997. Bemelmans, T.M.A.: IT trends in de gezondheidszorg. Lezing PMI symposium, TUE, 7 november 1997. Bemelmans, T.MA.: Bedrijfskundig Onderzoek. Voorzitter NOBO dag, 18 november 1997. Bemelmans. T.M.A.: IT-infrastructuur gemeenten. Lezing VNG-lBO symposium, Veldhoven, 20 november 1997. Bemelmans, T.M.A.: Automatisering in bedrijven. Lezing Bedrijfskundig Megacongres, Amsterdam, 25 november 1997. Bemelmans, T.M.A.: Bestuur en Informatisering. Lezing Bestuurskunde Academie, Den Haag, 29 november 1997. Bemelmans, T.M.A.: Provinciale Automatisering. IPO, Inter Provinciaal Orgaan, Congres Maarssen, 4 en 5 december 1997. Renkemà, T.J.W.: Investeren in een infrastructuur voor IT. Defensiestaf Ministerie van Defensie, Den Haag, 22 april 1997.
64
Renkema, T.J.W.: IT asset management: an infrastructure perspective. Baan Institute, Putten, 16 april 1997. Renkema, T.J.W.: Fourth European Conference on the Evaluation oflnformation Technology (presentatie congresbijdrage). The Four P.'s revisited: Appraising and rnanaging the infratsructure impact ofiT investments. TIAS Opleiding Information Management, KUB, Tilburg, 7 november 1997. Renkema, T.J.W.: Management van Infrastructuren, Investeren in informatie"infrastructuur. BEKAUT Opleiding, Instituut voor Bedrijfskundige Opleidingen, Zeist, 11 december 1997.
.
65
I&T-11: De rol van informatietechnologie in kennismanagement Keywords Kennismanagement; Informatietechnologie; Kunstmatige intelligentie.
Samenwerkingsverbanden Formeel samenwerkingsverband: BETA, thema 3.1 Aanvang: 1996
Vermoedelijk einde: 2001
Namen van de onderzoekers Naam Dr. A. Weijters Dr.ir. R.V. Schuwer
vakgroep geplande uren gerealiseerde uren financiering I&T 20 20 1e gs I&T 140 40 le gs
Korte omschrijving van het onderzoek Het onderzoek richt zich op de toepassingsmogelijkheden van informatietechnologie voor hèt oplossen van vraagstukken betreffende kennismanagement. Hoewel vooralsnog geen beperking van het onderzoeksgebied is gedefinieerd, zal het onderzoek zich vooral toespitsen op kennismanagementvraagstukken in organisaties met samenwerkende professionals. Er is fundamenteel nagedacht over een stelsel van definities die de basis moet vormen voor het onderzoek naar kennismanagement en daar tevens een afbakening voor moet verschaffen. Hiermee is tevens is verdere inhoud gegeven aan samenwerking met de vakgroep Organisatiekunde en de sectie Informatica bij de faculteit Wiskunde en Informatica. Het onderzoek is in verband met het. vertrek van R. Schuwer per 1 juli 1997, onderbroken geweest.
Projectgebonden resultaten in 1997 Wetenschappelijke publicaties onderworpen aan een referee-systeem Weijters, A.; Bosch, A. van den; Herik, H.J. van den: Intelligible neural networks with BP-SOM. In: Marcke, K.; Daelernans, W. (eds.): Proceedings of the Ninth Dutch Conference on Artificial Intelligence, NAIC-97. Nederlandse Vereniging voor Kunstmatige Intelligentie, Maastricht, 1997, pp 27-36. Bosch, A. van den; Weijters, A.; Herik, H.J. van den; Daelemans, W.: When small disjuncts abound, try lazy leaming. A casestudy. In: Daelemans, W.; Flach, P.; Bosch, A. van den (eds.): Proceedings ofthe Seventh Belgian-Dutch Conference on Machine Leaming, BENELEARN-97. ILK Tilburg University, Tilburg, 1997, pp. 109-118. Weijters, A.; Bosch, A. van den; Herik. H.J. van den: Behavioural Aspects of CombiDing Backpropagation Leaming and Self-organizing Maps. Conneetion Science, 9, 3, 1997, pp. 235-252. Daelemans, W.; Bosch, A van den; Weijters, A.: IGTree: Using Trees for Classification in Lazy Leaming Algorithms. AI-Review, Special Issue on 'Lazy Leaming', 11, 1997, pp. 407-423. Dae1emans, W.; Bosch, A van .den; Weijters, T.: Empirical Leaming ofNatural Language Processing Tasks. In: Someren, M. van; Widmer, G. (eds.): Proceedings ofthe ECML-97, LNCS 1224. Springer, Berlin, 1997, pp. 329-336.
66
Weijters, T.; Herik, H.J. van den; Bosch, A. van den; Postma, E.: Avoiding Overfitting with BP-SOM. In Proceedings ofthe Fifteenth International Joint Conference on Artificial Intelligence, IJCAI-97. Morgan Kaufmann, San Francisco, 1997, pp. 1140-1145.
Overig Daelemans, W.; Bosch, A. van den; Weijters, A. (eds.): . Workshop notes ofECMLIMLnet Familiarization Workshop on Empirical Learning ofNatural Language Processing Tasks, Aprill997, Prague, Czech Republic.
67
I&T-12: Intelligente productmodellering; generieke stuklijsten Keywords Productmodel; Varieteit. Samenwerkingsverbanden Formele samenwerkingsverbanden: BETA, thema 3.2 Operations Management Support Systems (OMSS)) · DAF-Trucks Philips Medica} Systems Philips Lighting en Leeds University (UK) - Prof. A. de Pennington. Baan Info Systems Aanvang: 1986
Einde: 1997
Namen van de onderzoekers: Naam Prof.dr.ir. J.C. Wortmann Dr. H.M.H. Hegge Ir.ing. M.M.I.M. van Eekhout
vakgroep I&T I&T I&T
geplande uren 100 700 700
gerealiseerde uren 100 100 100
financiering legs le gs 1egs
Korte omschrijving van bet onderzoek Het betreft hier een reeks studies naar intelligente methoden om product-documentatie in de vorm van stuklijsten vast te leggen, waarbij ook prototypes worden gebouwd. Projectgebonden resultaat in 1997 Wetenschappelijke publicaties onderworpen aan een referee-systeem Wortmann, J.C.: Typology of Customer Driven Manufacturing. In: Wortmann, J.C.; Muntslag, D.R.; Timmermans, P.J.M. (eds.): Customer Driven Manufacturing, chapter 6. Chapman & Hall, Londen, 1997, pp. 59-73. Wortrnann, J.C.: Introduetion to Customer Driven Manufacturing. In: Wortrnann, J.C.; Muntslag, D.R.; Timmermans, P.J.M. ( eds.): Customer Driven Manufacturing, chapter 1. Chapman & Hall, Londen, 1997, pp. 1-2. Wortmann, J.C.: Make-to-Order in Process Oriented Manufacturing. In: Wortmann. J.C.; Muntslag, D.R.; Timmermans, P.J.M. (eds.): Customer Driven Manufacturing, chapter 11. Chapman & Hall, Londen, 1997, pp. 119-135. Wortmann, J.C.: Production Control in Process Oriented Make-ta-Order Firms. In: Wortmann, J.C.; Muntslag, D.R.; Timmermans, P.J.M. (eds.): Customer Driven Manufacturing, chapter 19. Chaprnan & Hall, Londen, 1997, pp. 241-256.
68
Erens, F.J.: Assemble-to~Order
in Product Oriented Manufacturing. In: Wortmann, J.C.; Muntslag, D.R.; Timmermans, P.J.M. (eds.): Customer Driven Manufacturing, chapter 10. · Chapman & Hall, Londen, 1997, pp. 105-118. Erens, F.J.: Product Modelling. In: Wortmann, J.C.; Muntslag, D.R.; Timmermans, P.J.M. (eds.): Customer Driven Manufacturing, chapter 16. Chapman & Hall, Londen, 1997, pp. 193-207. Erens, F.J.: Product ModeHing and IT. In: Wortmann, J.C.; Muntslag, D.R.; Timmermans, P.J.M. (eds.): Customer Driven Manufacturing, chapter 26. Chapman & Hall, Londen, 1997, pp. 319-331. Erens, F.J.; Verhuist, K.H.: Architectures for product families. In:·Jagdev, H. (ed.): Computers in Industry, Special issue on co-operation in manufacturing, CIM at Work, 1997,pp. 165-178.
Overig Wortmann, J.C.: Inleiding informatietechnologie voor logistieke toepassingen. Lezing, Management Integrale Goederenstroombeheersing (MIG), 7 januari 1997. Wortmann, J.C.: Introduetion in Business Logistics. Lezing Baan Institute Putten, 17 januari 1997,4 en 6 Februari 1997, 5 en 7 mei, 4, 5 en 6 juni 1997, Putten. Wortmann, J.C.: Boundary spanning game between Business and IT. Lezing Baan Institute Putten, 20 en 27 februari 1997, 25 en 27 maart 1997, Putten. Wortmann, J.C.: Introduetion to information Technology for Management. Lezing TSM- EMBA, 4 januari1997, Enschede. Wortmann, J.C.: Architecture and Infrastructure of Business Information Systems. Lez~g TSM -EMBA, 12 maart 1997, Enschede. Wortmann, J.C.: Typology and Datastructures of Customer Driven Manufacturing. Lezing TSM EMBA, 14 maart 1997, Enschede.
69
I&T-14: Engineering database (EDB) Keywords Product data management; Product data modelling; Informatietechnologie; Engineering data management. Samenwerkingsverbanden Formele samenwerkingsverbanden: BETA, thema 3.2 Esprit project IlMB MIS-Organisatie-Ingenieurs, Maarssen Philips Lighting, Eindhoven NGI, sectie CAD/CAM, werkgroep Engineering Data Base Niet formele samenwerkingsverbanden: IPL/TNO, Eindhoven Philips CFT, Eindhoven Océ-van der Grintèn, Venlo dr. K.D. Thoben, Bremer Institut ftir Betriebstechnik und angewandte Arbeitswissenschaft (BIBA), Bremen TDO: het project levert indirect een bijdrage aan TDO cloonlat engineering data management een rol speelt bij het beschikbaar maken van productinformatie ten behoeve van hergebruik. Aanvang: 1990
Einde: 1998
Het einde van het project was gepland in 1996 maar wordt verschoven omdat het proefschrift nog niet voltooid is.
Namen van de onderzoekers Naam Dr.ir. H.J. Pels Ir. P. Breuls (aio) Prof.dr.ir. J.C. Wortmann
vakgroep I&T I&T I&T
geplande uren 100 300 30
gerealiseerde uren 100 300 30
fmanciering 1e gs 3e gs 1e gs
Korte omschrijving van het onderzoek Doel van het onderzoek is het ontwikkelen van richtlijnen voor het beheersen van Engineering Data Management en een methode voor introductie van deze aspecten. Om tot een optimale inrichting van Engineering Data Management in organisaties te komen, wordt onder meer aandacht besteed aan het toepassen van bestaande principes uit de logistieke wereld op de informatievoorziening. Projectgebonden resultaten in 1997 Vakpublicaties Pels, H.J.: Databasesystemen voor de praktijk. Boekbespreking: prof.dr. J.A. Vandenbulcke, Databasesystemen voor de praktijk, 6e druk. Database Magazine, 8, 3, 1997, pp. 51-52. Pels, H.J.: De zesde van Date: heeft U hem al?. Boekbespreking van C.J. Data, An Introduetion To Database Systems, sixth edition. Database Magazine, 8, 2, 1997, pp. 50-51.
70
Pels, H.J.; Hoevenaars, S.D.W.: PDM als gereedschap voor het beheersen van engineeringprocessen. CA-techniek, 16, 8, 1997, pp. 15-23.
Overig Pels, H.J.: De Logistiek van productinformatie. Presentatie LBS colloqium, TUE, Eindhoven, 3-1-97 Pels, H.J.: The Internet Enabled Manufacturing Company Seminar The Internet enabled mfg comp., georganiseerd door DEC, SAP, Siemens, Intergraph, Den Bosch, 20-5-97. Pels, H.J.: Het ontwerpen van systemen voor flexibele koppeling. Bijdrage PAO-cursus koppelen van databases, Eindhoven, 3-6-97. Pels, H.J.: EDM-PDM in een dynamische omgeving. EDM-PDM Systems 97, Mikrocentrum, Ede, 30-9-97. Pels, H.J.: The Internet Enabled Enterprise; Uitdaging voor Ondernemers, lezing, Rotary Helmond, 3-11-97. Pels, H.J.: EDM-PDM in een dynamische omgeving. Seminar PDM en EDM, Mikrocentrum, Eindhoven, 9-12-97.
71
I&T-15: Product data interchange (PDI) Keywords Productdata; Engineering.
Samenwerkingsverbanden Formeel samenwerkingsverband: BETA, thema 3.2 Niet formele samenwerkingsverbanden: IPL/lNO, Eindhoven CIAD, Zoetermeer PDI/CALS-centrum, Zoetermeer Aanvang: 1994
Vermoedelijk einde: 1998
Namen van de onderzoekers Naam Ir. A.A.M. Vermeuten
vakgroep geplande uren gerealiseerde uren financiering I&T 100 50 le gs
Korte omschrijving van het onderzoek De centrale vraag in het onderzoek luidt: op welke wijze kunnen gangbare concepten uit de bedrijfskunde en de IT worden gebruikt om met de invoering van PDI de integratie van de bedrijfsfuncties te verbeteren. Hiertoe dienen: • de effecten beschreven en gemeten te worden; • de voorwaarden voor een succesvolle toepassing bepaald te worden; • instrumenten ontwikkeld te worden die de invoering in goede banen kunnen leiden.
Projectgebonden resultaat in 1997 Vakpublicatie Vermeulen, A.A.M.: Product Data Interchange. In: Lohmann, T.; Vercouteren, W.; Vermeulen, A. (eds.): Handboek Herontwerp van bedrijfsprocessen, hoofdstuk 5.3. Kluwer, Deventer, 1997, pp. 1-24.
72
I&T-17: Methodologie voor het ontwerpen van keteninformatiesystemen, gericht op milieu-effect rapportage Keywords Milieu; Software-architecturen; Productiebesturing.
Samenwerkingsverbanden Formele samenwerkingsverbanden: BETA, thema 3.2 Landbouw Universiteit Wageningen (LUW) Baan Company. Het onderzoek wordt gesponsord door de Stichting Informatica Onderzoek Nederland (NWO:SION). Dit project valt formeel niet onder TDO, maar levert daar wel een bijdrage aan (m.n. op het gebied van milieu). Aanvang: 1993
Vermoedelijk einde: 1997
Namen van de onderzoekers Naam Prof.dr.ir. J.C. Wortmann Prof.ir. A.J.M. Beulens. Dr.ir. A.J.D. Lambert Mw.drs. M.H. Jansen Ir. J.E. van Oyen
vakgroep I&T LUW FT I&T I&T
geplande uren 80 . 80 160 1200 1600
gerealiseerde uren 80 80 160 1200 1600
financiering Ie gs Ie gs legs 2egs (SION) 3egs
Korte omschrijving van het onderzoek Ontwikkelen van een informatie infrastructuur, gericht op milieu-effectrapportage. Deze informatie infrastructuur moet het mogelijk maken milieuzorgsystemen (MZS) te ondersteunen en de communicatie met toeleveranciers en afuemers, zowel op strategisch als operationeel niveau, mogelijk te maken. Op basis hiervan kan communicatie met de overheid plaatsvinden met betrekking tot wettelijke vergunningen en verplichtingen (structureel) en met derden, bijvoorbeeld belangengroeperingen (incidenteel).
Projectgebonden resultaten in 1997 Wetenschappelljke publicaties onderworpen aan een referee-systeem Lambert, A.J.D.; Schuwer, R.V.; Splinter, M.A.M.; Jansen, M.H.: Milieuinformatiesystemen voor produktiebedrij ven. Bedrijfskunde, 69, 3, 1997, pp. 47-54. Lambert, A.J.D.; Jansen, M.H.; Schuwer, R.V.; Splinter, M.A.M.: Environmental information systems based on physical flows. In: Goossenaerts, et al (eds.): lnformation Infrastructure Systerns for Manufacturing, DIISM '96, Eindhoven, 1518 september 1996. Chapman & Hall, Londen, 1997, pp. 383 -394. Jansen, M.H.; Verrneer, B.H.P.J.; Jagdev, H.S.: Towards a typology of dectronie product information distribution. Computers in lndustry, 33, 1997, pp. 395-409.
.73
Vakpublicatie Driesch, H.-M.; Oyen, J.E. van; Flapper, S.D.P.: Control ofthe Daimler-Benz MTRproduct recovery operation In: lnderfurth, K.; Schenk, M.; Ziems, D. (eds.): Proceedings 3. Magdeburger Logistik-Tagung Logistik. aufUmweltkurs: Chancen und Herausforderungen, Magdeburg, Deutschland, 20-21 November 1997. Logisch GmbH, Magdeburg, 1997, pp. 157-165.
Overig Driesch, H.-M.; Oen, J.E. van; Flapper, S.D.P.: Product Recovery Control at Daimier Benz, Proceedings Fachtagung Logistik aufUmweltkurs, Magdeburg, 2021 november 1997. Oyen, J.E. van: Lezing Produktionsplanung und- steuerung in der Daimier Benz Tauschaggregatefertigung, 20-21 november 1997, Magdeburg.
74
I&T-18: Toepassen van formalismen in de eerste fasen van de levenscyclus van informatiesystemen Keywords Infonnation Infrastructures; Strategie infonnation planning. Samenwerkingsverband Formeel samenwerkingsverband: BETA Aanvang: 1990
Einde: 1998
Namen van de onderzoekers Naam Prof.dr. T.M.A. Bemelmans Prof.dr. P. Tas Ir. R. v.d. Berg Dr.ir. J. Trienekens
vakgroep I&T I&T I&T I&T
geplande uren gerealiseerde uren fianciering 300 le gs 300 50 Ie gs 50 300 300 2e gs NWO-SION 30 Ie gs 30
Korte omschrijving van het onderzoek IT ontwikkelt zich in twee hoofdrichtingen binnen organisaties, te weten algemene faciliteiten (ITinfrastructuren) en lokale, individuele toepassingen. Dit onderzoek richt zich op de modellering en inrichting van IT-infrastructurele voorzieningen. Projectgebonden resultaten in 1997 Wetenschappelijke pubHeatles onderworpen aan een referee-systeem Berg, R. v.d.; Zwegers, J.: Decoupling Functionality to Facilitate Controlled Growth. Studies in Informaties and Control, 6, 1, maart 1997, pp. 57-64. Berg, R.J. v.d.; Zwegers, A.J.R.: Gordian Project: final report. TUE, Eindhoven, EUT/BDK report no. 83, pp. 83.
75
I&T-19: Verbetering van MRP systemen door toepassingvan kennistechnologie Keywords MRP; Supply Chain Integration. Samenwerkingsverbanden Formele samenwerkingsverbanden: Onderzoeksschool BETA, thema 3.2 Het onderzoek wordt deels gesponsord door het organisatie-adviesbureau Andersen Consulting. Daarnaast is in de eerste fase van het onderzoek een aantal bedrijven gezocht, die als klankbordgroep fungeren. Aanvang: 1993
Einde: 1998
Namen van de onderzoekers Naam Prof.dr.ir. J.C. Wortmann Prof.dr. A.G. de Kok Ir. M. Euwe Dr.ir. R.V. Schuwer
vakgroep I&T LBS I&T I&T
geplande uren 40 100 1650 90
gerealiseerde uren financiering 40 1e gs 100 1e gs 1650 1e gs 90 1e gs
Korte omschrijving van het onderzoek Doelstelling van het onderzoek is om te onderzoeken in hoeverre toepassing van een combinatie van technieken uit kennistechnologie en Operational Research de kwaliteit van de door MRP opgeleverde systemen kan verbeteren, en zodoende een betere ondersteuning geeft voor de planner in de praktijk. Projectgebonden resultaat in 1?97 Wetenschappelijke publicatie onderworpen aan een referee systeem Euwe, M.J.; Wortmann, J.C.: Planning systems in the next century (1). Computers in Industry, P. Groumpos (ed.) Special Issue on intelligent manufacturing, 34, 2, 1997, pp. 233-237.
76
I&T-20: Informatielogistiek binnen bedrijfsketens Keywords Electronic Data Interchange; Informatie infrastructuren; Business process Redesign; · Produktinformatie. Samenwerkingsverbanden Formele samenwerkingsverbanden BETA, thema 3.2 Strategisch programma Supply Chain Logistics & Information Management (SLIM) Aanvang: 1994
Einde: 1999
Namen van de onderzoekers Naam Prof.dr.ir. A.F.L. Veth Prof.dr.ir. J.C. Wortmann Prof.ir. P. van der Vlist Ir. B.H.P.J. Vermeer (AIO)
vakgroep I&T I&T I&T I&T
geplande uren 50. 50 50 1350
gerealiseerde uren tOO 20 tO 860
financiering te gs te gs le gs 3e gs*
* 3e gs: EAN Nederland en Bakkenist Korte omschrijving van het onderzoek Ontwikkelen van communicatie-infrastructuren en methoden voor de informatiedistributie in bedrijfsketens ten behoeve van de partners in de keten en van de keten als geheel. In eerste instantie zal het onderzoek zich richten op de distributie van objectgebonden gegevens in bedrijfsketens. In het onderzoek zal worden nagegaan in hoeverre methoden en technieken die beschikbaar zijn voor de distributie van fYsieke goederen, kunnen worden toegepasten/ofbruikbaar zijn voor informatiedistributieprocessen. Projectgebonden resultaten in 1997 Populariserende publicatie Venneer, B.H.P.J.; Informatielogistiek voor bedrijfsketens. Ediforum Nieuwsbrief, oktober 1997
Overig Venneer, B.H.P.J.: Communication Process Redesign, Een benadering voor het herontwerpen van interorganisatorische processen, 26 februari 1997. Venneer, B.H.P.J.: Waarom is bestellen zo Moeilijk? Van papieren produceren naar elektronisch integreren, Presentatie SLIM symposium, 4 november 1997. Venneer, B.H.P.J.: Theorie en Praktijk, casestudy van een promotietraject, presentatie Edispuut, 12 november 1997. Veth, A.F.L.: lOS in the supply chain. College executive MBA opleiding TSM, 14 maart 1997.
77
Veth, A.F.L.: Integrale ketenbenadering; logistiek in het kwadraat. Congres: EDI as the backbone of Electronic Commerce, Hoofddorp, 24 maart 1997. Veth, A.F.L.: Baan Institute Research; design principles. Symposium 'IT's a new game', Putten, 8 juli 1997. Veth, A.F.L.: New rules for the game, or just a new game? Symposium 'IT's a new game', Putten, 9 juli 1997. Veth, A.F.L.: Professional development on a global scale; The knowledge chain approach. International Conference on Glablization, George Washington University, Washington, 11 september 1997. Veth, A.F.L. (tevens dagvoorzitter): Logistiek & Inter-, Intra- en Extranet Congres Euroforum, Amstelveen, 23 en 24 september 1997. Veth, A.F.L.: Electrooie Commerce. Presentatie tijdens I&T-dag, Eindhoven, 21 november 1997.
78
I&T-21: Informatie-arebitectuur voor. klant-order-gestuurde extended enterprises Keywords Informatie infrastructuur; Procesmodelering; Productmodelering; Extended enterprise. Samenwerkingsverbanden Formele samenwerkingsverbanden: BETA, thema 3.1 BETA, Information Engineering, Virtual Enterprise IlMB Esprit Working Group 21108 (Integration in Manufacturing and Beyond) CO-MIND Esprit Working Group 22447 (Co-operative Evaluation and Dissemination ofUser Group Requirements by a European Technology Transfer and Education Network) IMS Esprit Working Group 21955 (Intelligent Manufacturing Systems) Niet formeel samenwerkingsverband: Drs. C. Sauer (Research Institute for Informaties, Boecharest, Roemenië) Aanvang: 1995 Namen van de onderzoekers Naam Dr.ir. H.J. Pels Dr. J.B.M. Goossenaerts (postd)
Drs. C. Sauer
Einde: 1999
vakgroep geplande uren gerealiseerde uren financiering 1e gs: 50 I&T 100 100 3e gs: 50 1200 1000 1e gs: 250 I&T 1e* gs: 250 3e gs: 500 I&T NUFFIC 300 300
Korte omschrijving van het onderzoek Dit onderzoek richt zich op de definitie van een informatie en controle architectuur voor klant-ordergestuurde extended enterprises. Meer bepaald zullen de interfaces tussen CIM-systemen en de informatie-infrastructuur van extended enterprises bekeken worden. De architectuur moet ons helpen bij het beheersen van de relaties tussen bedrijfsproces, besturingssysteem en informatiesysteem, en bij het realiseren van robuste, flexibele en aanpasbare infrastructuur-diensten voor klant-ordergestuurde extended enterprises. Project gebonden resultaten in 1997 Wetenschappelijke publicaties onderworpen aan een referee-systeem Goossenaerts, J.: Artifact possible lives models and their use in knowledge systematization. In: Riitahuhta, I. (ed.): World class design by world class methods, ICED 97, deel2, Proceedings ofthe International Conference on Engineering Design (ICED'97), Tampere, 19-21 augustus. Schriftenreihe WDK 25, 1997, pp. 227-230. Goossenaerts, J.: A Framework for Systematising Information in Engineering Networks. In: Gausemeier, J. (ed.): Proceedings ofthe International Symposium on Global Engineering Networicing (GEN'97), Antwerpen, aprill997, HNI-Verlagsschriftenreihe, Band 2d. Heinz Nixdorf Institut, Universität - GH Paderbom, 1997, pp. 157-166.
79
Goossenaerts, J. : A framework for connecting work and information infrastructure. In: Goossenaerts, J.; Kimura, F.; Wortmann, J.C. (eds.): Information Infrastructure Systems for Manufacturing - Proceedings of the IFIP TC 5 Conference on the Design of lnformation lnfrastructure Systems for Manufacturing (DIISM'96). Chapman & Hall, London, 1997, pp. 193-205. Goossenaerts, J.; Acebedo, C.M.: Information infrastructure services forsmalland medium size manufacturers: The MIICI project. In: Goossenaerts, J.; Kimura, F.; Wortmann, J.C. (eds.): Information lnfrastructure Systems for Manufacturing. Proceedings of the 2nd International Conference on The Design Information Infrastructure Systems for Manufacturing DIISM'96. Chapman & Hall, London, 1997, pp. 371-382. Goossenaerts, J.: Proxy Possible Flow Semantics forEnterprise Formulae and Artefact Possible Lives Models. In: Kosanke, K.; Nell, J.G. (eds.): Enterprise Engineering and Integration: Building International Consensus. Research Reports Esprit. Springer-Verlag, Berlin, 1997, pp. 359-367. Petit, M.; Goossenaerts, J.; Groninger, M.; Nell, J.G.; Vemadat, F.B.: Forma! Semantics of Enterprise Models. In: Kosanke, K.; Nell, J.G. (eds.): Enterprise Engineering and Integration: Building International Consensus. Research Reports Esprit. Springer.Verlag, Berlin, 1997, pp. 135-139. Wortmann, J.C.: Standard software packages for planning and controL In: Wortmann, J.C.; Muntslag, D.R.; Timmermans, P.J.M. (eds.): CUstomer Driven Manufacturing, chapter 29. Chapman& Hall, Londen, 1997, pp. 375-382. Wortmann, J.C.: Enterprise reference architectures: a research portfolio. In: Kosanke, K.; Nell, J.G. (eds.): Enterprise Engineering and Integration: Building International Consensus. Research Reports Esprit. Springer-Verlag, Berlin, 1997, pp. 20-26.
Wetenschappelijke publicatie niet onderworpen aan een referee-systeem Pels, H.J.; Wortmann, J.C.; Goossenaerts, J.: Product and process rnodelling- a state of the art survey for the ESPRIT ICIMS network of excellence in intelligent control and integrated rnanufacturing systems. In: Groumpos, P.P. (ed.): ICIMS NOE State ofthe Art Surveys. Technical report, ICIMS-NOE, Patras, Griekenland, 1997, pp. 72-133.
Overig Büchner, A.; Goossenaerts, J.; Pels, H.J.; Ranke, G.; Ranta, M.; Wognum, N.; Thoben, K.-D.: Product Data and Knowledge Management in the intelligent enterprise, accepted for presentation at IMS Europe 1998, April 1998, Lausanne, Switzerland. Goossenaerts, J.; Kimura, F.; Wortmann, J.C. (eds.): lnformation Infrastructure Systems for Manufacturing - Proceedings of the IFIP TC 5 Conference on the Design oflnformation lnfrastructure Systems for Manufacturing (DIISM'96). Chapman & Hall, London, England, 1997.
80
Goossenaerts, J.; Aerts, A.; Filip, F.; Sauer, C.: Product Contiguration in the Framework of the Extended Enterprise, Proceedings of ASI'97 The Annual Conference ofthe Esprit Networkof Excellence in Intelligent Control and Integrated Manufacturing Systems, Budapest, 1uly 1997. Goossenaerts, 1.: Artifact possible lives roodels and their use in knowledge systematization. Proceedings of the International Conference on Engineering Design (ICED '97), Tampere, 19-21 augustus 1997. Goossenaerts, 1.: A Framework for Systematising Information in Engineering Networks. Proceedings of the International Symposium on Global Engineering Networking (GEN'97), Antwerp, April1997. Goossenaerts, 1.; Kjellberg, T.: An Architecture for ModeHing Artifact Life Cycles, accepted for presentation at IMS Europe, April 1998, Lausanne, Switzerland. Goossenaerts, J.B.M.; Doo1ey, L.; Veldhuys, W.; Groumpos, P.: Report: Case StudiesonSMEs &ICT for value chains. CO-MIND Esprit 22447, Deliverable 02.2, version 1. Goossenaerts, 1.B.M.; Piddington, C.: Report: Survey onSMEs &ICT for value chains. CO-MIND Esprit 2244 7, Deliverable 02.1, version 2. Goossenaerts, 1.; Bongaerts, L.: Report: 1apanese IMS Activities, May 1997 IMS Working Group, ESPRIT LTR 21955. Wortmann, J.C.; Bra, P. de; Aerts, A.T.M.; Goossenaérts, J.B.M.; Hegge, H.: AIO Projectvoorstel: Distributed documentation services for variants of complex product families.
81
I&T-22: Spirits, software process improvement for embedded information technology environments Keywords Embedded software applicaties; Modelleren; Requirements engineering; Process inrichting; Metrieken. Samenwerkingsverbanden Formele samenwerkingsverbanden: BETA, thema 3.1 SPIRITS-consortium: TU-Eindhoven, Schlumberger RPS Niet formele samenwerkingsverbanden: Europees niveau: ENCRESS (European Networkof Clubs for Reliability, Safety and Security of software intensive systems) en een ESPRIT-project SPACE-UFO (Software Product Advanced Certification and Evaluation-User Focus). In dit laatste project is Schlumberger RPS projectdeelnemer. ESPRIT-project dat zich richt op hetbedrijfs-en productgericht verbeteren van software ontwikkeling (PROFES). Dit project heeft een samenwerkingsverband met SPIRlTS, zodat de resultaten van het Europese project mede beschikbaar zijn voor het SPIRlTS-project. Aanvang: 1995 Namen van de onderzoekers Naam Prof.dr. T.M.A. Bemelmans Ir. R. van Solingen (aio) Dr.ir. J.J.M. Trienekens Dr. R.J. Kusters Drs. E. van Veenendaal Prof.dr.ir. J.C. Wortmann
Einde: 1999
vakgroep geplande uren gerealiseerde uren finaciering I&T 20 20 1e gs I&T 1600 1600 1e gs: 800 3e gs: 800 I&T 200 200 1e gs I&T 180 180 1e gs 30 3e gs I&T 30 I&T 20 20 1e gs
Korte omschrijving van bet onderzoek Het onderzoek bouwt voort op resultaten van de TUE/TM promotietrajecten van Van Genuchten (1991), Heemstra (1990) en Trienekens (1994). SPIRlTS is een onderzoeksproject op het terrein van de specificatie van de kwaliteit van embedded software applicaties en op basis daarvan de inrichting en de bewaking van de ontwikkelingsprocessen. Het uiteindelijke doel is dat software applicaties beter voldoen aan de eisen die vanuit bedrijfsprocessen, systemen, en IT-gebruik worden gesteld. De concepten en de methode worden gevalideerd middels empirische studies in praktijksituaties. Dit onderzoek wordt uitgevoerd bij, en in samenwerking met Schlumberger Retail Petroleum Systems (RPS). Projectgebonden resultaten in 1997 Wetenschappelijke publicatie onderworpen aan een referee-systeem Kusters, R.; Solingen, R. van; Trienekens, J.: Users-perceptions of embedded software quality. In: Budgen, D.; Hoffnagle, G.; Trienekens, J.; Step '97: proceedings ofthe eight international workshop on software technology and engineering practice. IEEE Computer Society, Los Alamitos, 1997, ISBN: 0-8186-7840~2, pp. 184-197.
82
Kusters, R.; Solingen, R. van; Trienekens, J.; Wijnands H.: Users-perceptions of embedded software reliability. In: Gritzalis, D. (ed.): Proceedings ofiFIP TC5 WG5.4 3rd international conference on reliability, quality and safety of software-intensive systems. Chapman & Hall, Londen, 1997, ISBN 0 412 80280 5, pp. 67-82. Solingen, R. van; Veenendaal, E. van: Achieving software quality by GQM measurement. In: Veenendaal, E.P.W.M. van; McMullan, J. (eds.): Achieving Software Product Quality. Tutein Nolthenius, 's Hertogenbosch, ISBN 90-72194-527, pp. 45-61. Solingen, R. van; Leliveld, H.; Berghout, E.; Latum, F. van: Applying Software Measurement to Organisational Issues, Measuring the causes and effects of interrupts during embedded software development. In: Cowderoy, A. (ed.): Proceedings ofthe 8th European Software Control and metrics conference (ESCOM), Mei 26-28, 1997, Berlijn ESCOM Conferences, Reading UK, 1997, pp. 17-24. Solingen, R. van; Berghout, E.; Kooiman, E.: Assessing Feedback ofmeasurement Data: Relating Schlumberger Practices leaming to theory. In: METRICS'97 Conference, Albuquerque, New Mexico, USA, November 1997, IEEE Computer Society Press, Los Alamitos, California, 1997, pp. 152-164. Solingen, R. van; Stalenhoef, P.: Effort Measurement of support to software products: Leaming new tasks through software measurement. In: Briand, L.; Lanubile, F. (eds.): Proceedings ofthe International Workshop on Empirica} Studies of Software Maintenance, October 3, 1997, Bari, !talie Fraunhover IESE, Kaiserslautern, 1997, pp. 189-198. Solingen R. van; Uytregt, S. van: Partnership with customers in product improvement: testing embedded software products in the field. In: Gritzalis, D. (ed.): Proceedings ofiFIP TC5 WG5.4 3rd international conference on reliability, quality and safety of software-intensive systems·. Chapman & Hall, Londen, 1997, ISBN 0 412 80280 5, pp. 201-214.
Wetenschappelijke publicatie niet onderworpen aan een referee-systeem Solingen, R. van; Berghout, E.: lmprovement by goal-oriented measurement: Bringing the Goal/Question!Metric approach up to LevelS. In: Proceedings ofthe European Software Engineering Process Group Conference (E-SEPG), Juni 16-20, 1997, Amsterdam. ESPifoundation, 1997, pp. 11.
Vakpublicaties Kusters, R..; Solingen, R. van; Trienekens, J.; Wijnands, H.: A multi-party chain for requirements determination. In: Trienekens, J.; Veenendaal, E. van (eds.): Software quality from a business perspective. Kluwer Bedrijfsinformatica, Deventer, 1997, ISBN 90 267 2631 7, pp. 148-164. Solingen, R. van; Veenendaal, E. van: lmprovement by GQM measurement. In: Trienekens, 1.; Veenendaal, E. van (eds.): Software quality from a business perspective. KIuwer Bedrijfsinformatica, 1997, ISBN 90 267 2631. 7, pp. 183-199.
83
Overig Kusters, R.J.: User perceptions of embedded software reliability. Presentatie Encress Athene, 29-5-1997. Kusters, R.J.: User perceptions of embedded software quality. Presentatie STEP'97, London, 16-7-1997. Kusters, R.J.: SPIRITS: SPI in embedded IT environments. Presentatie Workshop EPIC: SPI experiences in Industry, 21-10-1997, TU Eindhoven. Solingen, R. van: Improvement by Goal-oriented measurement, van Solingen en Berghout, VITAAL jaarboek. TU Eindhoven, 1997. Latum, F. van; Solingen, R. van; Oivo, M.; Hoisl, B.; Rombach, D.: Adopting GQM-based measurement in an industrial environment. Accepted for pubHeation in IEEE Software. Solingen, R. van: Field testing of embedded software products. Presentatie Encress Athene, 29-5-1997. Solingen, R. van: Applying software measurement in practice. Presentatie ESCOM Berlijn, 27-5-97. Solingen, R.v an: Improvement by goal-oriented measures. Presentatie E-SEPG, Amsterdam, 18-6-97.
84
I&T-23: Software product beheersing Keywords Software product kwaliteit; Modelleren van kwaliteitskenmerken; Kwantitatief beoordelen/evalueren. Samenwerkingsverbanden Formele samenwerkingsverbanden: BETA Punter is voor de helft van zijn tijd werkzaam bij KEMA Conneet te Arnhem en is daar betrokken bij het project Software Product Quality (SPQ). In dat verband participeert Punter ook in het Esprit-project 22292: Space-Ufo. · Niet formeel samenwerkingsverband: In FPIQM/TU Eindhoven-verband is Punter secretaris van ENCRESS-Nederland (European Networkof Clubs for Software Reliability, Safety and Security) Aanvang: 1996
Vermoedelijk einde: 2000
Namen van de onderzoekers Naam Prof.dr. T.M.A. Bemelmans Prof.dr. P.M. Bagchus Ir. H.T. Punter
vakgroep I&T T&A I&T
geplande uren 150 40 1600
gerealiseerde uren 150 40 1600
Dr.ir. J.M.M. Trienekens Dr.ir. R.J. Kusters
I&T I&T
60 30
60 30
financiering 1e gs 1e gs 1e gs: 800 3e gs: 800 1e gs 1e gs
Korte omschrijving van het onderzoek Het onderzoek Software product beheersing beoogt te komen tot concepten, een methode en richtlijnen voor het modelmatig en kwantitatiefbeoordelen van software technologie applicaties. Belangrijke onderzoekaspecten zijn enerzijds de bedrijfskundige modellering van software applicatie requirements (resulterend in software kwaliteits profieJen), en anderzijds de bewerkstelliging van objectiviteit en reproduceerbaarheid van de beoordelingsconcepten en methode. Delen van de methode komen tot stand binnen en gaan gebruikt worden door de keuringsdienst van KEMA Conneet De concepten en de methode worden gevalideerd in diverse praktijksituaties. Projectgebonden resultaten in 1997 Wetenschappelijke publicaties onderworpen aan een referee systeem Punter, T.; Solingen, R. van; Trienekens, J.: Software product evaluation- current status and future needs for customers and industry. In: Berghout, E.; Remenyi, D. (eds.): Proceedings of 4 111 European Conference on Evaluation of Information Technology, Delft, 1997. Delft University Press, Delft, 1997, pp. 57-67. Punter, T.: Using checklists to evaluate software product quality. In: Cowderoy, A. (ed.): Proceedings of 8111 European Conference on Software Cost Estimation (ESCOM), 1997. The Escom conference,_ Reading, 1997, pp. 143-150.
85
Wetenschappelijke publicatie niet onderworpen aan een referee systeem Punter, T.; Hantz, F.; Caliman, P.: The initial SPACE-UFO methodology framework (chapter 4). In: Caliman, P. et al (eds.): User orientation in software quality specification and evaluation concepts, Deliverable D 111 C in ESPRIT project 22292 - SPACE-UFO, May 1997. Space Ufo Consortium, Arnhem, 1997, pp. 18.
Vakpublicatie Punter, T.: Requirements for evaluation checklists (chapter 2.3). In: Trienekens J.; Veenendaal, E. van (eds.): Software Quality from a Business Perspective. Kluwer Bedrijfsinformatie, Deventer, 1997, pp. 52-.67.
Overig Punter, T.: ESSI-SCOPE-consortium: Webpagina's: Relationship between Software Process Impravement approaches and software product quality, http://www.cse.dcu.ie/essiscope Punter, T.: Evaluating software products from a user oriented perspective. Presentatie op NVvBIENCRESSbijeenkomst, Eindhoven, 28 februari 1997. Punter, T.: Kwaliteit van informatiesystemen. Presentatie op Algemene BETA-opleidingsdagen, expertisegebied IV, Eindhoven, 22 apri11997. Punter, T.: Using checklists to evaluate software product quality. Presentatie op 81h European Conference on Software Cost Estimation (ESCOM), Berlijn, 27 mei 1997. Punter, T.: Quality mettics in relation to tools. Presentatie op seminar Reai-time development for embedded applications, Brussel, 15 oktober 1997. Punter, T.: Software product evaluation. Presentatie op 4th European Conference on Evaluation oflnformation Tecbnology, Delft, 31 oktober 1997.
86
I&T-24: Kwaliteit van Informatie-infrastructuur services Keywords Modelleren en kwantificeren van IT services, in
same~ang
met IT applicaties (Kwintes).
Samenwerkingsverbanden Formele samenwerkingsverbanden: BETA Bouman is voor de helft van zijn tijd werkzaam bij Cap Gemini. Bouman werkt tevens binnen het consortium Kwintes (bedrijven en onderzoekinstituten).
Aanvang: 1997 Namen van de onderzoekers Naam Prof.dr. T.M.A. Bemelmans Ir. J. Bouman
ir. M. van der Zwan Dr.ir. J.M.M. Trienekens
Vermoedelijk einde: 2001
vakgroep geplande uren gerealiseerde uren financiering 150 150 I&T 1e gs I&T 1600 1600 1e gs: 800 3e gs: 800 1e gs, 3e gs I&T 200 200 1e gs I&T 60 60
Korte omschrijving van het onderzoek Het onderzoek K wintes beoogt te komen tot een methode voor het specificeren van IT services en het inrichten van IT-services op basis van bedrijfsprocessen en de behoeften aan ondersteuning binnen die bedrijfsprocessen. IT-services maken meer en meer integraal onderdeel uit van IT-applicaties. Dat betekent dat IT services reeds tijdens de requirements engineering fase van een IT-applicatie dienen te worden gespecificeerd. Bedrijfsmodellering, IT-applicatiemodellering en IT service modellering vinden om die reden steeds meer parallel en op elkaar afgestemd plaats. Projectgebonden resultaten in 1997 Wetenschappelijke publicatie niet onderworpen aan een referee-systeem Trienekens, J.J.M.; Zwan, M. van der; Niessink, F.; Vliet, H. van: De SLA Specificatiemethode. Perform reeks Cap Gemini, Academie Service Schoonhoven 1997, ISBN 90-395-0726-0, pp. 75.
Overig Bouman, J.: Tutorlal tijdens STEP Congres, Service Level Agreements Specificeren met tooi ondersteuning, 14 Juli, London, UK. Bouman, J.: Presentatie tijdens MONITOR IT-beheer cursus, Cost Management, 10 November, Eindhoven. Bouman, J.: Presentatie tijdens open plenaire sessie van Kwintes, Cost Management, 12 november, Utrecht. Bouman, J.: Presentatie tijdens Interest groep bijeenkomst van Belastingsdienst Automatiserings Centrum, Cost Management, 11 november Apeldoorn.
87
Bouman, J.: Presentatie tijdens Interest groep bijeenkomst van Belastingsdienst Autornatiserings Centrum, Service Level Agreements Specificeren met tooi ondersteuning, 24 oktober Apeldoorn. Bouman, J.: Presentatie tijdens Competence Center bijeenkomst Cap Gemini, Service Level Agreements Specificeren met tooi ondersteuning, Utrecht. Bouman, J.: Presentatie tijdens Competence Center bijeenkomst Cap Gemini, Service Level Agreements Specificeren met tooi ondersteuning, Utrecht. Trienekens, J.J.M.; Zwan, M. van der; Bournan, J.: Presentaties tijdens ITIMF Seminar Service Level Management I Customer Focused, Klantgericht afspraken maken over IT services - methode, praktijk en toolondersteuning, Gouda, maart 1997. Trienekens, J.J.M.; Zwan, M. van der; Bournan, J.: Tutorlal tijdens STEP'97, Creating Customer Focused Service Level Agreements, Londen, juli 1997. Trienekens, J.J.M.; Zwan, M. van der; Bo~, J.: Monitor Cursus Service Management, Klantgericht afspraken maken over IT services, Eindhoven, november 1997. Zwan, M. van der; Bouman, J.: EPIC workshop "SPI in Public Administration", Creating Customer Focused Service Level Agreementstheory, practice and tooldemonstration, Eindhoven, november 1997.
88
I&T-25: Beheersing en optimalisatie van de interactie tussen applicaties en infrastructuur Keywords Informatieinfrastructuur; Optimilatisatie.
Samenwerkingsverbanden Formele samenwerkingsverbanden: DIAMond Project, BTS97077 (EZ gesubsidieerd) Baan Research & Development Baan lnsitute Philips International B.V., onderdeel Philips Consumer Communications Origin International B.V. BETA, thema 3.1 Informeel samenwerkingsverband: DAF Trucks N.V. Aanvang: mei 1997
Vermoedelijk einde: zomer 1998
Namen van de <Jnderzoekers Naam • Prof.dr. J.C. Wortmann Dr. J.B.M. Goossenaerts Ir. F. Mouws
vakgroep I&T I&T I&T
geplande uren 20 320 864
gerealiseerde uren 10 120 768
financiering 3e gs 3e gs 3egs
Korte omschrijving van het onderzoek Dit project concentreert zich op een onderzoek om te komen tot een prototype ter beheersing en optimalisatie van de interactie tussen gedistribueerde applicaties en infrastructuur. De doelstelling is om te komen tot: • een generiek toepasbare syntax, waarmee vormen van distributie van applicaties en infrastructuren beschreven kunnen worden. • een prototype waarmee binnen een sterk gedistribueerde omgeving de allocatie van applicaties en applicatiecomponenten kan worden beschreven en op zodanige wijze beheerst dat het mogelijk wordt om alternatieve distributiewijzen van applicaties over de infrastructuur door te rekenen.
Projectgebonden resultaten in 1997 Geen.
89
I&T-26: Methods and tools for PDM implementation preparation Keywords Product Data Management; Product development; Engineering database. Samenwerkingsverbanden Formele samenwerkingsverbanden: BETA, thema 3.1 MIS Organisatie-Ingenieurs Niet formele samenwerkingsverbanden: CIMdata CIM-Institut e Cranfield CIMRU, Galway Aanvang: april 1997 Namen van de onderzoekers Naam Dr.ir. H.J. Pels (projectleider) Ir. R. Helms Prof.dr.ir. J.C. Wortmann
Einde: 2001
vakgroep geplande uren gerealiseerde uren financiering I&T 200 200 le gs I&T 1200 1200 • le gs: 600 3e gs: 600 20 20 1e gs I&T
Korte omschrijving van het onderzoek The objective ofthis project is to develop a better understanding ofhow specific PDMfunctions contribute to specific performance indicators of the product creation process. The practical value of this understanding is that the time and cost neerled to select a PDM -package and to cost-justify and plan the implementation proces can be reduced, without increasing the risk. The research methodology is ( 1) to analyse literature and cases, (2) topostulale a model that relates product creation process performance to PDM functionallity under specified conditions and (3) to compare the behaviour of the model with cases that satisfy these conditions. It is expected that these conditions define certain types of product creation processes Projectgebonden resultaten in 1997 Geen.
90
I&T/BM-01: Inkoop en informatiesystemen Keywords Inkoop; Inkoopmanagement; Toelevering; Informatietechnologie.
Samenwerkingsverbanden Formele samenwerkingsverbanden: BETA, thema 2.3 Nederlandse Vereniging voor Inkoopmanagement (NEVI) Aanvang: 1992
Vermoedelijk einde: 1997
Namen van de onderzoekers Naam Prof.dr.ir. J.C. Wortmann Prof.dr. A.J. van Weele Dr.ir. R.H.A. van Steketenborg
vakgroep I&T BM BM
geplande uren 25 25 200
gerealiseerde uren financiering 1e gs 25 3e gs (NEVI) 25 1e gs:600 200 3e gs: 600 (NEVI)
Korte omschrijving van het onderzoek Doelstelling van het onderzoek is te komen tot een aantal ontwerpprincipes en referentiemodellen die als richtlijnen bij de selectie en ontwikkeling van inkoopondersteunende informatiesystemen kunnen dienen. De belangrijkste onderzoeksvraag is welke IT functionaliteiten mogelikerwijs zouden kunnen worden ingezet om de werkwijzen in de hedendaagse industriële inkoopfunctie te kunnen ondersteunen.
Projectgebonden resultaten in 1997 Dissertatie Stekelenborg, R.H.A. van: lnformation Technology for Purchasing. Promotoren: Prof.dr.ir. J.C. Wortmann, Prof.dr. A.J. van Weele. Technische Universiteit Eindhoven, Eindhoven, 1997, pp. 275.
Overig Stekelenborg, R.H.A. van: Futuristisch? Toekomstmuziek? Onhaalbaar? Tijdschrift voor Inkoop en Logistiek, 13, 112, 1997, p. 55. Stekelenborg, R.H.A. van: Noodzaak voor een inhaalslag in Europa. Tijdschrift voor Inkoop en Logistiek, 13, 3, 1997, p. 65. Stekelenborg, R.H.A. van: Reverse marketing via het Web. Tijdschrift voor Inkoop en Logistiek, 13, 4, 1997, p. 69. Stekelenborg, R.H.A. van: Nieuwe toeleveringskansen door nieuwe spelers. Tijdschrift voor Inkoop en Logistiek, 13, 5, 1997, p. 61.
91
Steke1enborg, R.H.A. van: Internet based shipment tracking. Tijdschrift voor Inkoop en Logistiek, 13, 6, 1997, p. 61. Steke1enborg, R.H.A. van: Vormgeven aan g1obal sourcing. Tijdschrift voor Inkoop en Logistiek, 13, 7/8, 1997, p. 59. Stekelenborg, R.H.A. van: Commodity buying. Tijdschrift voor Inkoop en Logistiek, 13, 9, 1997, p. 85. Stekelenborg, R.H.A. van: ERP, APS en Internet: de drie-eenheid van de toekomst? Tijdschrift voor Inkoop en Logistiek, 13, 11, 1997, p. 75.
92
I&T/ORS-01: Improving architectures of software-system families Keywords Software systems, Software Architecture, Product Families, assessment Samenwerkingsverbanden Formele samenwerkingsverbanden: Informatie en Technologie (I&T) Wiskunde en Informatica (W&I) Philips Medica} Systems, Best Philips Research Labs., Eindhoven Tom Dolan is employed 80% by PMS where he worksasas a requirements analyst in the development ofRadiology Information Systems. Niet formele samenwerkingsverbanden: Philips Research Labs., Crawley, UK Philips Research Labs., Shelton, USA University College Galway, Ireland Baan, Barneveld Aanvang: 1994
Vermoedelijk Einde: 1999
Namen van de onderzoekers Naam Prof.dr.ir. J.C. WortmanD T. Dolan B.E., M.Eng.Sc. Prof.dr.ir. D. Hammer
vakgroep I&T I&T Wsk/1
geplande uren 80
500 20
gerealiseerde uren fmanciering 80 le gs 500 3e gs 20 n.v.t.
Korte Omschrijving Van Het Onderzoek: The aim of the research activities referred to in the above title is to develop an architecture assessment metbod (guidelines, metrics,, pr:ocess) which helps product managementand product designers to develop software-system architectures which support product-family based business. Such assessments provide an early (in the development cycle) opportunity to: • address product quality (conformanee to requirements); • provide all stakeholders (including the customer/user) with a shared view of the product's progress in development. Both these benefits help in reducing project/programme risk by: • providing early (i.e. pre-detail-design, testing) feedback on product performance; • building!maintaining stakeholder commitment. lt is further intended that the results of such architecture assessments, and the improved architectural insight gained, will: • uncover architectural rationale; • identify architectural weaknesses (with respect to prioritised family requirements); • provide a feedback technique to monitor improvements. This architectural analysis will have to he incorporated into the product development process (perhaps as part of an overall design review prior to detail design and building, andlor in periodic product-wide architecture reviews). This approach can heregardedas an attempt to utilise the notion of the family architecture as a representation of organisational memory, in order to improve organisational performance.
93
Projectgebonden resultaten in 1997 Overige Dolan, T.; Weterings, R.; Wortmann, J.C.: Stakeholders in Software-system Families. Accepted for: Second International Workshop on Development and Evolution of Software Architectures · for Product Families, Las Palmas de Gran Canaria, Spain, Feb. 26-27 1998, pp. 16. Dolan, T.: Towards lmproved software-system Family architectures- Research Terminology and Framework. 30/11/97, pp. 17. Intemal Research Report. Dolan, T.: Activities indelivering research project "Improving Architectures For Software-System Families. 23/11197, pp. 15. Internat Research Report. Dolan, T.: Stakeholders in Software-system Families. 10/10/97, pp. 31. Internat Research Report. Dolan, T.: Architecting software Product families. Origin, Veldhoven, 3/5/97. invited colloqium to Origin "Architecture-interest group". Dolan, T.: Software Architecture: Questions, answers, Issues. TU, Eindhoven, 7/12/97. Presentation during "Architectures for Shop-floor control" workshop, TUE, 7/12/97.
94
I&T/T&A-02:
Werkplek-automatisering en ergonomie
Keywords Werkplekautomatisering; Ergonomie; Executive information system.
Samenwerkingsverbanden Geen. Aanvang: 1990
Einde: 1997
Namen van de onderzoekers Naam Dr.ir. H. Kragt R.e. Dr.ir. R.V. Schuwer Ing. R. Vodegel (obp)
vakgroep T&A I&T l&T
geplande uren 20 0 40
gerealiseerde uren 20 0 40
financiering 1e gs 1e gs ·1e gs
Korte omschrijving van het onderzoek De kwaliteit van een (bestuurlijk) informatiesysteem is direct gerelateerd aan de kwaliteit van zijn mens-machine interactie-component ofwel dialoog-component. Gebrekkige mens-machine communicatie kan o.a. leiden tot een slechte acceptatie van het systeem door de bedoelde gebruiersgroep(en). Ook kunnen inefficiënt gebruik en, bij beslissingsondersteunende systemen, verkeerde beslissingen het gevolg zijn. Het onderhavige onderzoek heeft tot doel oplossingen te zoeken voor de hier vermelde problemen. Het onderzoeksproject is in 1997 afgesloten.
Projectgebonden resultaten in 1997 Wetenschappelijke publicatie ouderworpen aan een referee-systeem SchuwerR.: Een IT-practicum voor studenten Technische Bedrijfskunde. Tinfon,6,2, 1997,pp.54-58.
Vakpublicatie Schuwer, R.V.: Management en informatietechnologie: een introductie. Open. Universiteit Heerlen, ISBN 90 358 1661 7, 1997, pp. 225.
95
I&T/T&A-03: De ondersteuning van professionals middels informatietechnologie Keywords IT; Professionals; K.nowledge Management.
Samenwerkingsverbanden Formeel samenwerkingsverband BETA, thema 1.2 Dit project wordt in nauwe samenwerking met Bolesian uitgevoerd. Aanvang: 1990
Einde: mei 1997
Namen van de onderzoekers
Naam Prof.dr.ir. J.C. Wortmann Prof.dr. P.M. Bagchus Ir. M.W. 't Hart
vakgroep I&T T&A I&T
geplande uren 50 50 1600
gerealiseerde uren 50 50 1600
financiering le gs le gs Ie gs: 800, 3e gs: 800 Bolesian
Korte omschrijving van het onderzoek Dit onderzoek heeft geresulteerd in een methode aan de hand waarvan situatie-afhankelijk bepaald kan worden welke IT-hulpmiddelen ingezet moeten worden ter ondersteuning van professionals. IThulpmiddelen worden in eerste insbQltie op functioneel niveau beschouwd en getypeerd. De te ondersteunen professionals zijn binnen productieketens samenwerkende professionals die als gevolg van het feit dat zij binnen zo'n keten opereren onderlinge afhankelijkheden kennen. ~esluiten worden echter niet als groep maar individueel genomen.
Projectgebonden resultaat in 1997 Dissertatie M.W. 'tHart: Designing IT-support for professionals. Promotoren: Prof.dr.ir. J.C. Wortmann, Prof.dr. P.M. Bagchus Proefschrift TUE, 16mei 1997, pp. 167.
96
VAKGROEP INTERNATIONALE EN DISTRIBUTIELOGISTIEK
97
98
IDL-01: Kostenbeheersing in de fysieke distributie Keywords Kostenbeheersing; Management Accounting; Fysieke Distributie. Samenwerkingsverbanden F onnele samenwerkingsverbanden: Onderzoekschool BETA, thema 2.3 NEA, Transportonderzoek en -opleiding, Rijswijk Niet formeel samenwerkingsverband: Transport en Logistiek Nederland (TLN), Physical Distribution Group, Zoetenneer Aanvang: 1991
Einde: december 1998
Namen van de onderzoekers Naam Prof.jhr.drs. M.J. Ploos v.Amstel Prof.dr. J.A.M. Theeuwes Drs. D.A. van Damme
vakgroep IDL BM IDL
geplande uren gerealiseerde uren financiering 40 Ie gs 30 le gs 30 400 400 le gs
40
Korte omschrijving van het onderzoek Geïnventariseerd zal worden welke kostenbeheersingsmetboden bedrijven hanteren met betrekking tot de fysieke distributie-activiteiten en in welke mate zij daar tevreden over zijn. Vervolgens zal een methode worden ontwikkeld met behulp waarvan ondernemingen fysieke distributiebeslissingen kunnen ondersteunen met kosteninfonnatie. Bij de ontwikkeling van een adequate kostenbeheersingsmetbode zullen ook de nieuwe kostenbenaderingen Activity Based Costing en de Geldstroomanalyse op hun merites worden bekeken. Projectgebonden resultaten in 1997 Wetenschappelijke publicatie onderworpen aan een referee-systeem Damme, D.A. van; Ploos van Amstel, M.J.: Outsourcing Logistics Management activities. International Joumal ofLogistics Management, 7, 2, 1996, pp. 85-95. (In 1996 niet opgegeven). Damme, D.A. van; Zon, F.L.A. van der: Kostenbeheersing in de Fysieke Distributie: decision support op basis van activity based costing. /MA-kroniek, Brasmus Universiteit Rotterdam, 1997, pp. 279-297.
Vakpublicaties Damme, D.A. van; Eekhout, B. van: Benchmarking van fysieke distributiekosten en customer service. Tijdschrift voor Inkoop & Logistiek, 13, mei, 1997, pp. 36-39. Damme, D.A. van; Zon, F. van der: ABC en geldstroombenadering in de logistiek. Tijdschrift voor Inkoop & Logistiek, 13, juli/augustus 1997, pp. 46-51.
99
Dannne, O.A. van; Zon, F.L.A. van der: Beslissingsondersteuning op basis van Activity Based Costing ( l ). TAC tijdschrift voor controlling, 12, 7/8, 1997, pp. 27-29. Damme, O.A. van; Zon, F.L.A. van der: Beslissingsondersteuning op basis van Activity Based Costing (2). TAC tijdschrift voor controlling, 12, 9, 1997, pp. 44-47. Ploos van Amstel, M.J.; Damme, O.A. van: Activity Based Costing in het distributiecentrum (I). TAC tijdschrift voor controlling, 12, 1/2, 1997, pp. 30-35. Ploos van Amstel, M.J.; Damme, O.A. van: Activity Based Costing in het distributiecentrum (2). TAC tijdschrift voor controllin~, 12, 3, 1997, pp. 13-17. Damme, O.A. van; Elshout, M. van den; Zon, FL.A. van der: NEA en Technische Universiteit Eindhoven: Logistieke kosten: stapsgewijs naar een beter inzicht Rapport in opdracht van Ministerie van Economische Zaken, Ministerie van Verkeer en Waterstaat, EVO Ondernemersorganisatie voor logistiek en transport, Koninklijk Nederlands Vervoer (KNV), Transport en Logistiek Nederland (TLN), Rijswijk, september 1997, pp. 1-105.
100
IDL-06: Internationalisatie agri-ketens Keywords Inrichting en besturing agri-ketens. Samenwerkingsverbanden Formeel samenwerkingsverband: Onderzoekschool BETA, thema 2.3 Management of supply I distribution processes Dumeco Boxtel en Multifarm Volendamen andere Nederlandse en Franse ondernemers
Aanvang: 1995
Einde: 1999
Namen van de onderzoekers Naam Dr.ir. A.D.M. van de Ven
vakgroep geplande uren gerealiseerde uren financiering 80 80 Ie gs IDL
Korte omschrijving van het onderzoek Het internationale agri-keten onderzoek heeft tot doel om de logistieke grondvorm van agri-ketens te (her)ontwerpen en de daarvan afte leîden logistieke besturing. De methodologie die daarbij gebruikt wordt is het inventariseren op input-output niveau van de diverse schakels in de keten in de diverse landen. In 1996 is de vleesvarkenssector onderzocht. Dit project is in 1997 afgerond met een publicatie in ESB. In 1997 is begonnen met de voorbereiding van een project in de rundvleesketen. Dit project wordt in 1998 gestart. Daarbij staat vooral de veiligheid van het vlees centraal en de certificering van voer. Bij het ministerie van Landbouw is financiële ondersteuning aangevraagd. Naast Van de Ven zal in 1998 ook ir. R. Broekmeuten in het project gaan participeren, een beperkt aantal uren te weten vanaf april 1998: 65 uren. Projectgebonden resultaat in 1997 Vakpublicatie Ven, A.D.M. van de; Voort, R.J. van der: De varkensvleessector internationaal vergeleken. E.S.B., Rotterdam, januari 1997, pp. 77-80.
101
IDL-07: Strategieën voor log~stieke dienstverleners Keywords: Uitbesteding, logistieke dienstverleners Samenwerkingsverbanden: Formeel samenwerkingsverband: Onderzo~ksschool BETA, thema 2.3 Management of supply/distribution processes Niet formeel samenwerkingsverband: Linköping University Aanvang: 1997
Einde: februari 1998
Namen van de onderzoekers Naam Prof.dr.ir. P.J.M. van Laarhoven Prof. G.J. Sharman, M.Sc.
vakgroep geplande uren gerealisserde uren financiering IDL 80 80 1e gs IDL 40 40 1e gs
Korte omschrijving van het onderzoek Third-party logistics (het uitbesteden van logistieke activiteiten aan logistieke dienstverlenders) staat de laatste jaren volop in de belangstelling. Vrijwel alle publicaties over dit onderwerp belichten het fenomeen vanuit het standpunt van de verlader en behandelen aspecten als kritieke succesfactoren, te behalen voordelen, etc. Om meer zicht te krijgen op het fenomeen vanuit het perspectief van de dienstverleners is door de onderzoekers, samen met onderzoekers van het Linköping Institute ofTechnology (Magnus Berglund en professor Sten Wandel) een survey uitgevoerd onder een 20-tal wereldwijd opererende dienstverleners. Met behulp van deze survey en verder onderzoek wordt gepoogd antwoorden op de volgende vragen te vinden: • In welke fase van ontwikkeling bevindt zich de logistieke dienstverlening en is er al een zekere segmentatie van de markt te onderkennen? • Welke zijn de kritieke vaar~igheden voor logistieke dienstverleners? • Welke spelers zijn het beste gepositioneerd om in de toekomst een leidende rol te kunnen spelen?" Projectgebonden resultaat in 1997 Overig Laarhoven, P.J.M. van; Shannan, G.J.: Provider perspective of third-party logistics market Lezing voor McKinsey Integrated Supply Chain Management Global Conference, Coral Gables.
102
IDL-08: Het Brabants industriebeleid Keywords Brabant; industriebeleid. Samenwerkingsverbanden Fonneel samenwerkingsverband: De Brabantse Ontwikkelings Maatschappij, hetETIN te Tilburg, de KUB, Brabantse ondernemers. Aanvang: 1997
Einde: 1998
Namen van de onderzoekers Naam Dr.ir. A.D.M. van de Ven Prof.dr.ir. P.J.M. van Laarhoven
vakgroep geplande uren gerealiseerde uren financiering 160 160 3e gs (BOM) IDL IDL 30 30 3e gs (BOM)
Korte omschrijving van het onderzoek De provincie Noord-Brabant mist een gericht industriebeleid. Door middel van een oriênterend onderzoek bij een 20-tal bedrijven is in 1997 een eerste inventarisatie gemaakt van een gewenst industriebeleid. Daarbij zijn indicaties verkregen van gewenste ontwikkelingen in diverse sectoren. Dit vooronderzoek is in december 1997 afgerond met een conceptrapport Het ligt in de bedoeling om het project in 1998 voort te zetten met diepte onderzoek in een aantal sectoren. Eind 1998 worden deze resultaten op een congres gepresenteerd. Projectgebonden resultaat in 1997 Overig Ven, A.D.M. van de; Zopfi, R.: Naar een gericht industriebeleid voor Brabant. Concept-rapport, Brabantse OntwikkelingsMaatschappij, Tilburg, 22 december 1997.
103
Niet projectgebonden onderzoeksresultaten Wetenschappelijke publicaties onderworpen aan een referee-systeem Aarts, E.H.L.; Korst, J.H.M.; Laarhoven, P.J.M.: Simulated Annealing. In: Aarts, E.H.L.; Lenstra, J.K. (eds.): Local Search in Combinatorial Optimization. Wiley, New Vork, 1997, pp. 91-120. Aarts, E.H.L.; Laarhoven, P.J.M.; Liu, C.L.; Pan, P.: VLSI 1ayout synthesis. In: Aarts, E.H.L.; Lenstra, J.K. (eds.): Local Search in Combinatorial Optimization. Wiley, New Vork, 1997, pp. 415-440. Damme, D.A. van; Croon, F.; Diepeveen, R.A.: Crossdocking en Consolidatie distributieconcept voor de levensmiddelenbranche. Bedrijfskunde, 69, 2, 1997, pp. 31-38. Damme, D.A. van; Schaart, A.: Gebundeld van distributie naar transport: distributie concept voor de levensmiddelenbranche. In: Kruse, A.L.; Rodenburg, R.H.J. (eds.): Bijdragen Vervoerslogistieke Werkdagen 1997. Centrum Transport Technologie, Rotterdam, 1997, pp. 1-19. Donselaar, K.H.; Sharman, G.: An innovative survey in the transportation and distribution sector. International Joumal of Operations and Production Management, 17, 7, 1997, pp. 707-721. Ploos van Amstel, M.J.: Het BRAVO-project- samenwerking in de transport- en distributiebranche. Voorwoord Special. Bedrijfskunde, 69, 2, 1997, pp. 10-11. Ploos van Amstel, M.J.: Het Brabants vervoer en verlader onderzoek. Bedrijfskunde, 69, 2, 1997, pp. 12-17.
Wetenschappelijke publicaties niet onderworpen aan een referee-systeem Laarhoven, P .J.M. van: Distributielogistiek: kunst en vliegwerk. Intreerede Technische Universiteit Eindhoven, 14 november 1997. Technische Universiteit Eindhoven, Eindhoven, 1997, pp. 24. Ploos van Amstel, M.J.: · Invloed op strategisch bedrijfsbeleid 2000+. In: 'Duurzame bedrijfsstrategie 2000+', Special strategische slotconferentie EVO, Scheveningen, 24 november 1997. EVO, Zoetermeer, 1997, pp. 35-42.
Vakpublicaties Damme, D.A. van: Distributiemanagement. Vraagbaak voor Inkoop & Logistiek, januari, 1997, pp. 1-8.
104
Damme;D.A. van; Monhemius, L.: Kwaliteitsmanagement bij productie en logistieke processen, de inkoper tussen wal en schip. In: Sterk, D.A., e.a. (eds.): Handboek Inkoopmanagement Samsom Bedrijfsinformatie, Alphen aan den Rijn, 1997, pp. C3450-1 - C3450-30. Damme, D.A. van; Ploos van Amstel, M.J.: Het inkopen van logistieke diensten. In: Sterk, D.A., e.a. (eds): Handboek Inkoopmanagement Sarnsorn, Alphen aan den Rijn, september 1997, pp. D1800-1- D1800-34. Donselaar, K.H. van; Janssen, P.M.; Kokke, C.J.T.M.; Meijer, J.; Post, O.J.J.; Valstar, A.; Wouters, J.P.M.: Studie: Was bestimmt den Erfolg eines logistischen Dienstleisters? Logistik Spectrum, 9, 4, 1994, pp. 9-11. Ploos van Arnstel, M.J.: Beheersing van risico's bij logistiek en distributie. Dossier, 27, 1997, pp. 66-69. Ploos van Arnstel, M.J.; Bie, A.B.P. de: Het nieuwe distributiecentrum van Schuiterna in Woerden. In: Duiker, J.P.; Koster, M.B.M. de; Ploos van Amstel, M.J. (eds.): Praktijkboek Magazijnen/Distributiecentra, aflevering 10. KluwerBedrijfswetenschappen, Deventer, 1997, pp. 3.14.0-0\.- 3.14.0-11. Ploos van Arnstel, M.J.: Risicobeheersing bij Logistiek. Outbound Logistics/Business Logistics, Media Access, Brugge, 8/9, 1997, pp. 4-9. Ploos van Arnstel, M.J.: 'Activity Based Costing, maak er werk van!' TransportVisie, Den Haag, 5, 1997, pp. 26-29. Ploos van Arnstel, M.J.: Studium und Stand der Logistik. Unsere Duisburger Universität, 49, 2, 1997, pp. 97-100. Ploos van Arnstel, M.J.: Internationale Distributielogistiek Checklisten logistiek en produktiemanagement, 21, 1997, pp. 4.3.A.7-01 - 4.3.A.7-26. Ploos van Arnstel, M.J.: Beslissingscalculaties in de fysieke distributie. Alle functiegebieden meenemen. Outbound Logistics/Business Logistics, Media Access, Brugge, 12, 1997, pp. 4-8. Ven; A.D.M. van; Laarhoven, P.J.M. van: Oost-West, Oost Best? Internationaal Ondernemen, 2, 1997, pp. 15-21.
Overig Damme, D.A. van: Kostenbeheersing in de fysieke distributie; decision support op basis van activity based costing. Voordracht /MA-congres, Emsmus Universiteit, Rotterdam, 5 juni 1997. Damme, D.A. van: Logistic Management Accounting: Activity Based Costing & Decision Support. Voordracht 3rd International seminar on Manufacturing accounting research, Edingburgh, 11-13 juni, 1997.
105
Damme, D.A. van: Van distributie naar gebundeld transport. Vervoerslogistieke Werkdagen 1997, Vaals. Leeuw, S.; Kok, T. de; Donselaar, K. van: Forecasting techniques in logistics. Intern rapport nr. TMIIDL/97-01, University ofTechnology, Eindhoven, 1997, pp. 1-19. Ploos van Arnstel, M.J.: Waarom traditionele distributiestructuren niet meer voldoen. Voordracht seminar 'Nieuwe distributiestructuren', Euroforum, Rotterdam, 21 januari 1997. Ploos van Arnstel, M.J.: Dynamiek in warehousing. Voordracht seminar 'Datacaptatie in het warehouse-State ofthe Art and the Market', Business Logistics, Antwerpen, 23 januari 1997. Ploos van Arnstel, M.J.: Samen op weg naar 2000; de verlader en zijn vervoerder, practische tips voor het ontwikkelen van een logistiek partnership. Voordrachtjaarvergadering NIWO, Oosterbeek, 22 mei 1997. Ploos van Arnstel, M.J.: Trends in internationale distributielogistiek Voordracht Logistieke Businessdag Management Studiecentrum, Eindhoven, 28 mei 1997. Ploos van Arnstel, M.J.: Emmen, uitdaging voor een logistieke regio. Voordracht symposium gemeente Emmen, Emmen, 6 oktober. Ploos van Arnstel, M.J.: (Tank-)vervoer in de toekomst, in economisch perspectief. Voordracht Federatie Tank- en Silotransporteurs, Hoofddorp, 12 december 1997.
106
VAKGROEP LOGISTIEKE BEHEERSINGSSYSTEMEN
107
108
LBS-06: Kwantitatieve beheersing in klinieken van ziekenhuizen Keywords Patient Flow Planning and Control; Capacity Management in Health Care. Samenwerkingsverbanden Formele samenwerkingsverbanden: HETA, thema 2.2 NZI (Nationaal Ziekenhuis Instituut) Aanvang: 1982 Namen van de onderzoekers Naam Prof.dr.ir. J.W.M. Hertrand Dr .ir. L. Fortuin Prof.dr.ir. G.' de Vries Prof.dr. T.M.A. Hemelmans Dr. R.J. Kusters Prof.dr. P.C. Sander Ir. J.W. Hoorn · Ir. M.J.A. Kirkels Dr.ir. J.M.H. Vissers Drs G.G. de Vries*
Einde: 2001
vakgroep LHS LHS LHS I&T I&T ORS LHS LHS LHS LHS
geplande uren gerealiseerde uren financiering 40 40 le gs 48 le gs 48 170 170 1e gs 40 40 le gs 40 40 1e gs le gs 60 60 nulaanstelling 50 50 le gs 50 50 340 340 le gs 600 600 1e, 3e gs
*AIO-in dienst per 1-10-1996; NZI is contractpartner. Korte omschrijving van het onderzoek Doel is het ontwerpen van modellen om de (zorg)activiteiten in ziekenhuizen te beheersen en te coördineren. Invalshoeken vormen de logistiek van patiëntenstromen en capaciteitsmanagement. Deelprojecten: a. Deelonderzoek capaciteitsmanagement ziekenhuis (Vissers). b. Deelonderzoek besturing van medisch-multidisciplinaire patiNntenstromen (De Vries, De Vries, Vissers). c. Deelonderzoek structurering en beheersing van zorgprocessen (Hoorn, Vissers, DeVries). Projectgebonden resultaten in 1997 Wetenschappelijke publicaties onderworpen aan een referee-systeem Vissers, J.M.H.: Helping hospitals making the trade-offbetween service and resource utilization. A production control perspective. In: Bemelmans, T.M.A.; Pol, B.G.F. (eds.): Dynamiek in organisatie en bedrijfsvoering. Proceedings achtse NOBO-onderzoekdag, Eindhoven, 18 november 1997, NOBO, Enschede, 1997, pp. 81-90. Vissers, J.M.H.; Bril, M.; Rooy, I.de: Waiting listsas tooi of management for operating theatre allocation. In: Matson, E. (ed.): Operational Research Applied to Health Services, Proceedings of the 23rd meeting of the ORAHS Working Group, 29 juni-4 juli 1997, Trondheim Norway. Norwegian University ofScience and Technology, NTHU, Trondheim, Norway, 1997, pp. 149-159.
109
Vries, G. de: Vraaggestuurde zorg: de klantvriendelijkheid voorbij. Uitgangspunten voor herontwerp van structuur en processen. In: Boon, L. (ed.): De omslag in zorg & arbeid. Ontwikkelingen in de gezondheidszorg, deel25. Stichting Sympoz, Amstelveen, 1997, pp. 36-41.
Overig Bemelmans, T.M.A.: "Technologie in de Zorg". Bijdrage aan symposium "Dynamiek in Zorg en Techniek". TUE/BZW, Eindhoven, 23 september 1997. Vissers J.M.H.: Generating alternative solutions for hospital resource scheduling under multiple resource constraints, EUROXV/INFORMS XXXIV, Barcelona July 14-17 1997, pp 15. Vissers J.M.H.: Hea1th Care Management Modelling. A European Perspective. Second IMA Conference on Quantitative ModeHing in the Management of Health Care. University of Salford, 2-4 September 1997, pp. 14. Vries, G. de: Voorzitter Openbaar Debat "Wachtlijsten: kruis of munt". Den Haag, 11 februari 1997. Vries, G. de: "Kemcompetenties van de directeur in de zorgsector". Bijdrage aan symposium "Dynamiek in Zorg en Techniek". TUE/BZW, Eindhoven, 23 september 1997. Vries, G. de: Patientenlogistiek in verschuivend perspectief: Kaders en uitdagingen. Bijdragen aan cyclus "Management en beheersing van patiententstromen", LCB, Utrecht, 22 oktober 1997. Vries, G. de: Voorzitter Mini-symposium "Transformatieprocessen in de zorgsector". NZI/Vektis, Zeist, 1 december 1997.
110
·LBS-07: Productiebeheersing in situaties met hevig en snel. fluctuerende vraag Keywords Spare parts; Multi-echelon; Poisson-vraag; Emergency shipments.
Samenwerkingsverbanden Formele samenwerkingsverbanden: BETA, thema 2.2 NWO (Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek). Niet formele samenwerkingsverbanden: Er wordt deelgenomen aan het Parts Business Forum, een samenwerkingsverband tussen het adviesbureau Districon, de Technische Universiteit Eindhoven en een aantal grote bedrijven (o.a. DAF Trucks, Océ, Siemens, Honeywell, Greenland, Louwman & Parqui, Philips Consumer Electronics, Holec, Ericsson). Aanvang: 1991
Einde: 1997
Namen van de onderzoekers Naam Prof.dr. A.G. de Kok Prof.dr. J.W.M. Bertrand
vakgroep geplande uren gerealiseerde uren financiering LBS 20 20 le gs LBS 20 20 Ie gs
Korte omschrijving van het onderzoek Materiaal mix flexibiliteit. Het onderzoek is gericht op de planning en besturing van het te repareren materiaal. Om bij een wisselend aanbod van de hoeveelheid te repareren materiaal toch korte en betrouwbare doorlooptijden te realiseren, is de volgende aanpak denkbaar. Beschouw het planbare deel van het werk als 'stopwerk' dat wordt uitgegeven op die momenten waarop bewerkingscentra geen haastwerk hebben. Daarbij moet rekening gehouden worden met het feit dat het binnenkomend werk bestaat uit orders met voor verschillende bewerkingen en verschillende werkinhouden. Sommige bewerkingen kunnen gepaard gaan met hoge insteltijden die het onterecht maken om die bewerkingen als 'stopwerk' te beschouwen.
Projectgebonden resultaten in 1997 Dissertatie Verrijdt, J.H.C.M.: Design and Control of Service Part Distribution Systems. Promotoren: Prof.dr. A.G. de Kok, Prof.dr. J.A.M. Theeuwes. Eindhoven University ofTechnology, 1997, ISBN 90-386-0325-8, pp. 183.
Wetenschappelijke publicatie onderworpen aan een referee-systeem Haas, H.F.M. de; Verrijdt, J.H.C.M.: Target Setting for the Departments in an Aircraft Repairable Item System. European Joumal ofOperational Research, 99, 3, 1997, pp. 596-602.
111
Overige Kok, A.G. de: Towards A Partsless World? Presentatie voor Parts Business Forum conference, Raamsdonksveer, 24 aprill997.
112
LBS-09: Productiebeheersing in complexe productie-eenheden Keywords Doorlooptijdbeheersing; Decomponeerbaarheid; Order-acceptatie/realisatie; Subcontracting.
Samenwerkingsverbanden Formeel samenwerkingsverband: BETA, thema 2.1 Niet formele samenwerkingsverbanden: Door Van Ooijen worden contacten onderhouden met de Universiteit Twente (prof. Zijm) en de Universiteit Leuven (prof. Lambrecht). Voor de praktijkgerichte ontwikkeling wordt samengewerkt met de bedrijven DAF-SP, de pershal van DAF-Trucks, de IC-fabrieken en de machinefabrieken vanPhilipsen diverse Storkbedrijven. Met V. Sridharan (Clemson University, USA) en J. van der Wal (Wsk. en Inf.) wordt samengewerkt aan een project betreffende uitbesteding. Aanvang tweede fase: 1986
Vermoedelijk einde: 2000
Namen van de onderzoekers Naam Prof.dr.ir. J.W.M. Bertrand Dr.ir. H.P.G. van Ooijen
vakgroep geplande uren gerealiseerde uren financiering LBS 90 90 le gs 540 540 1e gs LBS
Korte omschrijving van het onderzoek Het onderzoek binnen het project richt zich op de beheersing van doorlooptijden van orders in complexe productie--:eenheden. Hierbij wordt gewerkt op basis van de beheersingsprincipes zoals ontwikkeld onder de naam Werklastbeheersing. Binnen het project wordt gewerkt aan drie speciale onderwerpen: 1. De beheersing van de gemiddelde doorlooptijd in productiesituaties met een lage herhalingsgraad en een grote varieteit in bewerkingsvolgorde. 2. Decomponeerbaarheid van orderacceptatie en orderrealisatie m.b.t. leverbetrouwbaarheid in job-shop productie-omgevingen. 3. Subcontracting policies voor job-shop-achtige productie eenheden. Hoe moet er beslist worden over uitbesteden van orders zodanig dat gelijktijdig een hoge bezettingsgraad, korte en betrouwbare doorlooptijden en lage uitbestedingskasten worden gerealiseerd.
Projectgebonden resultaten in 1997 Overige Ooijen, H.P.G. van: Work-order release based upon a work-center pull strategy. Report TUE/TMIBDK/LBS 97-09, Eindhoven University ofTecbnology, Eindhoven, 1997, pp. 23. Bertrand, J.W.M. and Ooijen, H.P.G. van: Economie lead time determination in hierarchically controlled production systems. Proceedings ofthe IEPM'97 Conference, 20-24 oktober 1997, Lyon, Frankrijk.
113
LBS-1 0: Productiebeheersing in de procesmatige fabricage Keywords Productiebeheersing; Procesindustrie; Aggregaatplanning; Hiërarchische planning. Samenwerkingsverbanden In het onderzoek wordt op een aantal fronten samengewerkt met andere instellingen en bedrijven: • Baan Research (medefinanciering aio-plaats ir. Raaymakers op het gebied van productiebeheersing in de batchprocesindustrie); • Faculteit Wiskunde en Informatica TUE (medefinanciering aio-plaats drs. Negenman op het gebied van verbeterde modellen voor aggregaatplanning en medebegeleiding van dit project door Prof.dr. Lenstra en Dr.ir. Hurkens; medebegeleiding van project van ir. Raaymakers door Prof. dr. Lenstra) viaBETA; • Genfarma BV en Diosynth BV(samenwerking van ir. Raaymakers op het gebied van productiebeheersing in de batchprocesindustrie); • Université de Technologie de Compiègne (samenwerking van drs. Negenman met Prof. Cadier op het gebied van multiprocessor flowshop scheduling). Aanvang: 1 februari 1989
Vermoedelijk einde: 2000
Namen van de onderzoekers Naam Prof.dr.ir. J.W.M. Bertrand Dr.ir. J.C. Fransoo Ir. W.H.M. Raaymakers
vakgroep LBS LBS LBS
geplande uren 120 825 1100
gerealiseerde uren 120 600 1650
Drs. E.G. Negenman Prof.dr. A.G. de Kok Dr.ir. W.G.M.M. Rutten
LBS LBS IDL
1100 80 60
1650 80 60
financiering 1e gs 1e gs 1e gs: 825 3e gs: 825 1e gs (50% W&I) Ie gs legs
Korte omschrijving van het onderzoek De (semi-)procesindustrie vormt een belangrijk onderdeel van de Nederlandse industrie. Het project heeft tot doel de productiebeheersing in de (semi-)procesindustrie te typeren en voor de verschillende te onderkennen typen productiebeheersingssituaties besturingsconcepten te ontwikkelen. Sinds 1989 wordt hier invulling aan gegeven en de verschillende onderwerpen die aan de orde zijn gekomen, hebben betrekking op de flow-procesindustrie, flexibele recepturen, de batchprocesindustrie en aggregatie- en schedulingsvraagstukken. In 1997 is hier tevens een onderzoekslijn die betrekking heeft op ketenbeheersing aan toegevoegd. Projectgebonden resultaten in 1997 Wetenschappelijke publicaties niet onderworpen aan een referee-systeem Rutten, W.G.M.M., Bertrand, J.W.M.: Balancing stocks, flexible recipe costs and high service level requirements in a batch process industry; a study of a small scale model. Research report BETAIPRll, Juli 1997, pp.22. Rutten, W.G.M.M., Bertrand, J.W.M.: Evaluation of three control concepts for the use of recipe flexibility in production planning. Research report BETAIPR22, Augustus 1997, pp. 29.
114
Overige Fransoo, J.C.: Aggregate Planning in Batch Process Industries. International Conference on Operations and Quantitative Management, Jaipur, India, January 1997. Fransoo, J.C.: Aggregation and Decomposition in Production Control. EURO-conference, Barcelona, Spain, July 1997. Negenman, E.G.: Local Serach Algorithms for the Multiprocessor Flow Shop Scheduling Problem. Third Workshop on Mode1s and Algorithms for Planning and Scheduling Problems, Queens' College Cambridge, April7-11, 1997. Negenman, E.G.: A Linear Programming Approach to Support Production Planning. International Symposium on Mathematical Programming. École Po1ytechnique Fédérale de Lausanne, Lausanne August 24-29, 1997. Negenman, E.G., Hurkens, C.A.J.: Linear prograrnming Models for Production Planning. European Surnmer Institute, ESI XV, Aosta Yalley, September 1997. Raaymakers W.H.M.: Capaciteitsplanning en klantorderacceptatie bij Genfarma. Research Report TUE/TM/LBS/97-02, Januari 1997, pp. 17. Raaymakers W.H.M.: A Production Control Structure for Multipurpose Batch Process Industries. Research Report TUE/TM/LBS/97 -06, Maart, pp. 17. Raaymakers, W.H.M.: Hierarchical Production Planning in a Batch Chemical Plant. Doctoral Students Consortium, Production and Operations Management Society, Miami Beach, USA, April1997. Raaymakers, W.H.M.: A Production Control Structure for Multipurpose Batch Process Industries. Annual Meeting of the Production and Opera ti ons Management Society, Miami Beach, USA, April1997. Raaymakers W.H.M., Bertrand J.W.M., Fransoo J.C. Aggregation principles in hierarchical production planning in a batch chemica} plant Proceedings International Conference on Industrial Engineering and Production Management, Lyon, 1997, pp. 407-416. Raaymakers, W.H.M.: Scheduling Batch Process Industries. Colloquium Series, Faculty ofMechanical Engineering, University ofMiskolc, Hongarije, December 1997. Raaymakers, W.H.M.: Scheduling Batch Process Industries. Colloquium Series, Faculty oflndustrial Engineering, University ofVeszprém, Hongarije, December 1997.
115
LBS-13: Beheersing van onderhoudsdiensten Keywords Beheersing onderhoudswerkplaatsen; Contractors maintenance. Samenwerkingsverbanden Formele samenwerkingsverbanden: BETA, thema 2.2 In het eerste deel van het onderzoek naar de beheersing van algemene centrale werkplaatsen wordt samengewerkt met Prof. Newby (City University, London) en de SEWACO in Den Helder. Niet formeel samenwerkingsverband: In het tweede deel wordt met name t.a.v. de bedrijfseconomische aspecten, zoals het ontwikkelen van nieuwe contractvormen samengewerkt met Prof. Vossetman (Erasmus Universiteit Rotterdam). Aanvang: 1992
Vermoedelijk einde: 2000
Namen van de onderzoekers Naam Prof.dr.ir. J.W.M. Bertrand Dr.ir. H.H. Martin Drs. J.M. Keizers
vakgroep LBS LBS LBS
geplande uren 100 0 1070
gerealiseerde uren financiering 100 le gs 0 le gs 1070 3e gs (SEWACO)
Korte omschrijving van het onderzoek Het onderzoek bestaat uit twee delen: Deell: In dit onderzoek wordt de mogelijkheid onderzocht om via werklastbeheersing door middel van het reguleren van de orderstroom een betrouwbare en een efficiënte werkwijze in een algemene centrale onderhoudswerkplaatsen te realiseren. Deel2: Dit onderzoek richt zich op het ontwikkelen van een beheersingsconcept van zogenaamde onderhoudscontractors. Hierbij wordt een relatie gelegd tussen nieuwe contractvormen, klantenportfoliomanagement en het benutten van schaalgrote effecten in de beheersing van het gecontracteerde onderhoud. Projectgebonden resultaten in 1997 Wetenschappelijke publicaties onderworpen aan een referee-systeem Martin, H.H.: Contracting out maintenance and a plan for future research. Joumal ofQuality in Maintenance Engineering, 3, 2, 1997, pp 81-91.
Overige Keizers, J.M.; Bertrand, J.W.M.: A control structure for maintenance of repairables and operational systems, IFRIM conference, 27 - 28 mei 1997, HongKong. Keizers, J.M.: Maintenance management: The EUT maintenance model and a research project, Gastcollege Universität Vesprém, Hongarije, 15 december 1997.
116
Keizers, J.M.: Maintenance management: The BUT maintenance model and a research project, Gastcollege Universimt Miskolc, Hongarije, 16 december 1997.
117
LBS-14: Voorraadbeheer van reparatie-onderdelen Keywords Onderhoud; Service after sales; Service-logistiek; Voorraadbeheer. Samenwerkingsverbanden Niet fonnele samenwerkingsverbanden: Prof.dr.ir. R. Dekker, Erasmus Universiteit Rotterdam Prof.dr. F. van der Duyn Schouten, Katholieke Universiteit Brabant Aanvang: 1993
Einde: 1998
Namen van de onderzoekers Naam Dr .ir. L. Fortuin
vakgroep geplande uren gerealiseerde uren financiering LBS 80 40 Ie gs
Korte omschrijving van het onderzoek Een onderhoudsdienst draagt zorg voor de realisering van de vereiste beschikbaarheid van de productiemiddelen of van systemen die bij klanten zijn gelnstalleerd. Zowel bij gepland onderhoud als bij spoedreparaties zijn onderdelen nodig. Het onderzoek richt zich op een probleem dat daarbij voorkomt, namelijk de aanvoer en het beheer van reparatie-,onderdelen tegen minimale kosten en met een gewenste bedieningsgraad. Projectgebonden resultaten in 1997 Geen.
118
LBS-16: Hergebruiklogistiek Keywords Autonome aanvoer; Co- en bijp:r:oducten; Alternatieve grondstoffen; Samenstelling; Staat.
Samenwerkingsverbanden Formele samenwerkingsverbanden: BETA, thema 2.3 Brite-Euram .lil PAWS (Product Acquisition from Waste Streams) groep (TUE/BDK, CIMRU (IRL), Mereerles Benz (D), Alcatel-Bell (B), Northern Telecom (IRL) en Multis (IRL)) Brite-Euram 111 CAREM (Carpet Remanufacturing for Materials) groep (DSM, Enichem (I), Institut fuer Tapetforschung (D) e.a., in totaal 15 partners) TMR REVLOG (Reverse Logistics) groep· (TUE/BDK, Brasmus Universiteit Rotterdam, INSEAD (F), Otto-von-Guericke-Universitaet Magdeburg (D), Aristoteles University ofThessaloniki (GR), University ofPiraeus (GR)) Niet formeel samenwerkingsverband: Gendergroep (TUE/BDK, TIJD Faculteit Industrieel Ontwerpen, Afvalsturing Brabant, Brabantse . Ontwikkelingsmaatschappij, CoolRec, DAF Trucks, Frans Maas, Heijmans Milieutechniek, Lumenex, MIREC, Oce, Philips Lighting, Philips Medical Systems, PNEM Milieuprojecten, Rank Xerox) Aanvang: november 1992
Vermoedelijk einde: 2001
Namen van de onderzoekers Naam Ir.dr. S.D.P. Flapper Prof.dr. A.G. de Kok
vakgroep geplande uren gerealiseerde uren financiering LBS 800 800 1e gs 20 20 1e gs LBS
Korte omschrijving van het onderzoek Het onderzoek richt zich op de logistieke besturings- en beheersingsproblemen die optreden bij hergebruik ten gevolge van: • autonome aanvoer van producten met onzekere hergebruiksmogelijkheden; • alternatieve producten voor het via hergebruik verkrijgen van items; • interactie retourstroom materialen/halfproducten te verkrijgen via disassemblage van retourproducten; • de inkoop/productie van dezelfde materialen/halfproducten.
Projectgebonden resultaten in 1997 Wetenschappelijke publicatie onderworpen aan een referee-systeem Flapper, S.D.P.; Pels, H.J.; Wortmann, J.C.: Infonnation aspects ofre-use: an overview. In: Kovacs, G.; Grournpos P.P. (eds.): Proceedings vanASI '97, 14-18juli 1997, Budapest. University ofPatras, Rion, Griekenland, 1997, pp. 535-541.
119
Vakpublicaties Flapper, S.D.P.: Logistieke aspecten van hergebruik. In: Goor, A.R. van; Flapper, S.D.P.; Dresden, M.J. (eds.): Handboek Reverse Logistics. Samsom Bedrijfsinformatie; Alphen aan den Rijn, 1997, pp. A2000-1 - A2000-32. Flapper, S.D.P.; Most, R.J.W. van der; Heeringa, I.E.: Een- of meerrnalig bruikbare distributiehulpmiddelen. In: Goor, A.R. van; Flapper, S.D.P.; Dresden, M.J. (eds.): Handboek Reverse Logistics. Samsom Bedrijfsinformatie, Alphen aan den Rijn, 1997, pp. D4000-1- D4000-29.
Overig Flapper, S.D.P.; Pels, H.I.; Wortmann, J.C.: Informational aspects ofre-use. An overview. Abstract ASI'97, Budapest, Hongary, 1997, pp. 2.
120
LBS-17: Logistiek in gegevensverwerkende organisaties met gedifferentieerde producten Keywords Logistiek; Gegevensverwerkende organisaties; Informatieproduct; Besluitvorming; Work Flow Management. . Samenwerkingsverbanden Formele samenwerkingsverbanden: BETA, thema 2.2 Het project is een vervolgonderzoek naar aanleiding van promotie-onderzoek van ir. E.A.H. Platier (I&T-16). Het project wordt voor 50% gesponsord door Centraal Beheer. Centraal Beheer stelt zijn kennis op het gebied van Business Process Redesign ter beschikking en biedt gelegenheid tot het uitvoeren van case-studies. Aanvang: 1994
Vermoedelijk einde: 1998
Namen van de onderzoekers Naam Prof.dr.ir. J.W.M. Bertrand Prof.dr.ir. J.C. Wortmann Dr.ir. R.J. Kusters Dr. F.M. van Rijnatten Dr.ir. H.P .G. van Ooijen
Vakgroep LBS I&T I&T T&A LBS
geplande uren 50 50 100 50 100
gerealiseerde uren financiering 1e gs 1e gs 1e gs 1e gs 0 0 1e gs
0 0 60
Korte omschrijving van het onderzoek In bepaalde sectoren van de dienstverlening kan het primaire proces beschreven worden als een besluitvormingsproces. Dit project richt zich op situaties waarin de besluitvorming routinematig is, maar waar een grote diversiteit bestaat aan informatieproducten die geleverd worden aan de klanten. Vraagstukken die o.a. aan de orde zullen komen hebben betrekking op de vraag hoever men moet gaan met de 'voorraadvorming' van informatie in de keten (common items, seriegrootte-effecten), welke productieprocessen uit efficiency-oogpunt gecombineerd moeten worden en hoe de beheersing moet worden ingericht. Dit project is eind 1996 tijdelijk gestopt door vertrek van de promovendus. Projectgebonden resultaten in 1997 Wetenschappelijke publicatie onderworpen aan een referee-systeem Berg, M. van der; Kusters, R.J.: Workflow management en -systemen: een bedrijfskundige invalshoek. Informatie,39,maart, 1997,pp.27-37.
Vakpublicatie Berg, M. van der; Kusters, R.J.: Workflow management en -systemen: een bedrijfskundige invalshoek, In: Vercouteren, W., et. al. (eds.): Handboek herontwerp bedrijfsprocessen. Kluwer Bedrijfsinformatica, Deventer, 1996, ISBN 90 5404 909 x, pp. IV.4.1.2.1-IV.4.1.2.26 (aanvulling uit 1997).
121
Overige Kusters, R.J.: Workflow Management, Lezing Beta, Utrecht, 6 mei 1997.
122
LBS-20: Omstelproblematiek bij massa-assemblage processen Keywords Combinatorial Analysis; Change-over times; Line balancing; Sequencing. Samenwerkingsverbanden Formeel samenwerkingsverband: BETA, thema 1.1 Niet formeel samenwerkingsverband: Er wordt samen gewerkt met de vakgroep B&S van de Faculteit Wiskunde en Informatica (dr.ir. C.A.J. Hurkens). Aanvang: 1 maart 1994
Vermoedelijk einde: 1 maart 1998
Namen van de onderzoekers Naam Prof.dr. A.G. de Kok Mw.ir. J.l. v. Zante-de Fokkert
vakgroep geplande uren gerealiseerde uren financiering LBS 85 85 Ie gs LBS 1100 1100 Ie gs
Korte omschrijving van het onderzoek Het onderzoek richt zich op de inrichting van assemblageprocessen. Gegeven het ontwerp van een productfamilie willen we de assemblageprocessen zodanig inrichten dat de kosten geminimaliseerd worden. Tot deze kosten behoren bijvoorbeeld de assemblage-, de omstel- en de voorraadkosten. De nadruk in het onderzoek ligt op omsteltijden en materiaalstromen. Het inrichtingsvraagstuk is opgedeeld in een aantal deelvraagstukken, die onderling hiërarchisch gerangschikt zijn. Projectgebonden resultaten in 1997 Wetenschappelijke publicaties onderworpen aan een referee-systeem Zante-de Fokkert, J.I. van; Kok, A.G. de: The mixed and multi modelline balancing problem: a comparison. European Joumal ofOperational Research, 100, 1997, pp. 399-412. Zante-de Fokkert, J.l. van; Versteijnen, E.H.P.: A hierarchical planning approach for PCB assembly. In: Ribera, J.; M.J. Prats (eds.): Managing Service Operations. European Operations Management Association, Barcelona, 1997, pp. 561-566. Zante-de Fokkert, J.I. van; Kok, A.G. de: The design of assembly lines. In: Bemelmans, T.M.A.; Pol, B.G.F. (eds.): Dynamiek in organisatie en bedrijfsvoering. Proceedings achtste NOBO-onderzoeksdag, Eindhoven, 18 november 1997. NOBO, Enschede, 1997, pp. 61-69.
Overige Zante-de Fokkert, J.l. van; Kok, A.G. de: The simultaneous determination of the assignment of items to resources, the cycle times, and the reorder intervals in repetitive PCB assembly. Working paper TUEfTM/LBS/97-04, Eindhoven University ofTechnology, Eindhoven, 1997, pp. 16.
123
Zante-de Fokkert, J.l. van; Kok, A.G. de: The assignment of items to resources: The impact of incorrect costs defmitions. Working paper TUE/TM/LBS/97-05, Eindhoven University ofTechnology, Eindhoven, 1997, pp. 13. Zante-de Fokkert, J.l. van; Versteijnen, E.H.P.: A hierarchical planning approach for PCB assembly. Working paper TUE/TM/LBS/97-08, Eindhoven University ofTecbnology, Eindhoven, 1997, pp. 17. Zante, J.L van: The simultaneous deterrnination of optimal reorder intervals and cycle times in an assembly department Presentatie onderzoek tijdens 'Twenty-second conference on the rnathematics of operations research and eight international workshop Landelijk Netwerk Mathematische Besliskunde', Lunteren, 14-16 januari 1997. Zante, J.L van: The simultaneous deterrnination of the assignment of items to resources, the cycle times, and the reorder intervals in repetitive assembly. Presentatie onderzoek tijdens 'Third workshop on models and algorithms for planning and scheduling problems', Cambridge, 7-11 april 1997. Zante, J.I. van: A hierarchical planning approach for PCB assembly. Presentatie onderzoek tijdens '4!h International conference ofthe European Operations Management Association', Barcelona, 15-18 juni 1997. Zante, J.I. van: The design of assembly lines. Presentatie onderzoek tijdens 'Achtste NOBO onderzoeksdag', Eindhoven, 18 november 1997.
124
LBS- 21: Productiebeheersing in ketens van productievoorraadsystemen Keywords Supply chain management; Multi-echelon ketensystemen; Besturingsmechanismen. Samenwerkingsverbanden. Formele samenwerkingsverbanden: BETA, thema 4.1 Global Supply Chain Forum is een samenwerkingsverband tussen School of Industrlal Engineering aan Stanford University en HongKong University ofScience and Technology. Dit samenwerkingsverband beoogt in nauwe relatie met de industrie, die participeren in het forum als leden, het vakgebied Supply Chain Management vanuit een 'global perspective' zowel wetenschappelijk als bedrijfsmatig verder te ontwikkelen. Niet formele samenwerkingsverbanden: Internationaal bestaan er o.a. regelmatige contacten met: Prof. J. Grubbström, Linköping Institute ofTechnology Prof. Ch. Schneeweiss, Universität Mannheim. Prof. D. Pyke, Amos Tuck School, Dartrnouth Prof. K. Inderfurth, Universimt Magdeburg Prof. H. Lee, Stanford University Prof. C. Tang, UCLA De beroepsvereniging waar de meeste contacten mee bestaan is de VLM (binnen NIVE). Binnen de TUE wordt er o.a. samengewerkt met de groep Besliskunde en Stochastiek van de faculteit Wiskunde en Informatica. Nationaal is er samenwerking met vooral de faculteit Werktuigbouwkunde in Twente (prof. W.H.M. Zijm), de faculteit der Economische Wetenschappen van de KUB (prof. F.A. van der Duyn Schouten) en prof. R. Dekker van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Aanvang: 1982
Einde: 2000
Namen van de onderzoekers Naam Prof.dr.ir. J.W.M. Bertrand Prof.dr. A.G. de Kok Ir. F.B.S.L.P. Janssen Drs. M. Klein
vakgroep LBS LBS LBS EUR
geplande uren gerealiseerde uren financiering 100 le gs 100 480 480 le gs le gs (SOBU) 850 850 n.v.t. n.v.t. n.v.t.
Korte omschrijving van het onderzoek Het gaat in dit onderzoek om de beheersing van de productie van complexe producten in meerdere fasen. Bij dergelijke beheersingssituaties zijn er interacties en samenhangen tussen producten, productiecapaciteiten, uitgangsmaterialen en aflevervetplichtingen. Er wordt in dit project gewerkt aan een algemeen ontwerpkader, waarin het MRP-II kader ingebed kan worden, maar waarbinnen ook plaats is voor andere aanpakken. Vanuit een dergelijk kader kunnen de verschillende beheersingsfuncties worden geformuleerd en kan de behoefte aan beslissingsondersteunende systemen en modellen worden onderzocht.
125
Projectgebonden resultaten in 1997 Wetenschappelijke publicaties onderworpen aan een referee-systeem Janssen, F.B.S.L.P.; Kok, A.G. de: The optimal number of suppliers in an (s,Q)-inventory system withorder splitting. Centerdiscussion paper, no. 9761, Center for Economie Research, Tilburg University, 1997, pp. 15. Janssen, F.B.S.L.P.; Kok, A.G. de: The fill rate service measure in an (s,Q) inventory system withorder splitting. Centerdiscussion paper 9762, Center for Economie Research, Tilburg University, 1997, pp. 10. Heijden, M.C. van der; Diks,E.B.; Kok, A.G. de; Stock allocation in general multi-echelon distribution systems with (R,S) Joumal ofProduction Economics, 49, 1997, pp. 157-174.
order~up-to-policies.
Kok, A.G. de; Inderfurth, K.: Nervousness in inventory management: Comparison of basic control rules. European Joumal of Operational Research, 103, 1997, pp. 55-82.
Overige Kok, A.G. de: Customer waiting time distributions in continuous review inventory models. Paper presented at the EURO/INFORMS conference, Barcelona, 14-17 juli 1997. Kok, A.G. de: Innovations in the Valtie Chain: The European Forum on Global Supply Chain Management. Presentation at the Value Chain Management Conference, Madrid, 21 oktober 1997. Diks, E.B.; Kok, A.G. de: Cost-optimal control policies for N-echelon divergent networks. Paper presented at the INFORMS conference, Dallas, 26-29 oktober 1997. Kok, A.G. de; Visschers, J.: Control policies for general N-echelon assembly networks. Paperpresentedat the INFORMS conference, Dallas, 26-29 oktober 1997.
126
International
LBS/BM-02: Ontwikkeling van prestatie-modellen voor diagnose en evaluatie met betrekking tot de logistieke bedrijfsvoering Keywords Logistieke prestatiediagnose; Korte termijn prestatie.
Samenwerkingsverbanden Formele samenwerkingsverbanden: Binnen het project is samengewerkt met de vakgroep Bedrijfseconomie en Marketing (prof.dr. J.A.M. Theeuwes, drs. H.J.M. v.d. Veeken). De door deze vakgroep opgedane ervaringen met modellen voor diagnose en prestatie-evaluatie zijnn bij dit project benut. Een praktijkcase is onder contractresearch uitgevoerd bij Koninklijke Verkade N.V. te Zaandam. Verder zijn twee gedetailleerde praktijkcases uitgevoerd bij Fokker Aircraft B.V. te Schiphol. Daarbij is gebruik gemaakt van het door ing. K. Huihers gemaakte programma voor het voorspellen en verklaren van de logistieke prestatie op korte termijn voor de twee Fokker-afdelingen. Aanvang: 1 augustus 1991
Einde: 12 maart 1996
Namen van de onderzoekers Naam Prof.dr.ir. J.W.M. Bertrand Prof.dr. J.A.M. Theeuwes Prof.dr. A.G. de Kok Drs. H.J.M. van der Veeken Dr.ir. P.P.M. Stoop Dr.ir. C.W.G.M. Dime
vakgroep LBS BM LBS BM LBS LBS
geplande uren gerealiseerde uren 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
financiering 1e gs Ie gs 1e gs 1e gs 2e gs (NWO) Ie gs
Korte omschrijving van het onderzoek Het onderzoek richtte zich op een functioneel ingerichte productie-afdeling. Doel van het onderzoek is om de theoretische modellen te inventarisèren die voor prestatievoorspelling, -diagnose en -evaluatie beschikbaar zijn. De bekeken prestatiematen betreffen logistieke prestatiematen, te weten output, doorlooptijd en leverbetrouwbaarheid. De gevonden theoretische modellen zijn zodanig uitgebreid c.q. gemodificeerd, dat ze geschikt worden voor diagnose-doeleinden in de praktijk.
Projectgebonden resultaat in 1997 Wetenschappelijke publicatie onderworpen aan een referee-systeem Stoop, P.P.M.; Bertrand, J.W.M.: Performance prediction and diagnosis in two production departrnents. Integrated Manufacturing Systems, 8, 2, 1997, pp. 103-109.
127
LBS/T&A-02: Beheersing van ontwikkel- en fabricage processen van complex samengestelde enkelstuksproducten Keywords Concurrent engineering; Project management; Engineer-to-order manufacturing; Hierarchical planning and controL Samenwerkingsverbanden Formele samenwerkingsverbanden: BETA, thema 1.3 Vanderlande industries (Veghel) Niet formele samenwerkingsverbanden: IPL-TNO (Veldhoven) TNO (Apeldoorn) · Deelproject 1: Het project bij Vanderlande industries is afgesloten met de uitvoering van een ontwerpopdracht door een logistiek ontwerper. Het onderzoek naar technologische netwerken in de kapitaalgoederenindustrie is opgestart met een verkennende fase, waaraan 5 OEM-ers deelnemen. Hieruit kan wetenschappelijk onderzoek voortkomen. Het project is afgesloten in 1997 wegens wegvallen van capaciteit. Deelproject 2: In 1997 heeft Hanssen de ontworpen methodes en technieken getoetst bij invoering en gebruik bij FICO Trimand Form Systems te Zevenaar. De toetsingsresultaten worden verwerkt in het proefschrift Deelproject 3: In 1997 is door Van Oorschot bij ASM-Lithography te Veldhoven het veldonderzoek uitgevoerd naar de kern van de beheersingsproblematiek. Op grond hiervan zijn de proceskarakteristieken geïdentificeerd en zijn de kenmerken vastgesteld voor een formeel model van het te besturen proces. Aanvang: 1993
Vermoedelijk einde: 1999
Namen van de onderzoekers Naam Prof.dr.ir. J.W. Bertrand Prof.dr.ir. J.C. Wortmann Prof.dr. P.M. Bagchus Ir. R.W. Hanssen
vakgroep LBS I&T T&A LBS
geplande uren gerealiseerde uren 200 200 50 50 50 50 1320 1320
Ir. K.E. van Oorschot
LBS
1300
1300
financiering 1e gs 1e gs 1e gs le gs: 528 3e gs (Berenschot): 792 3e gs (ASM-L)
Korte omschrijving van het onderzoek Deelproject 1: Dit project is gericht op het in kaart brengen van de karakteristieken van de markt, de orders, en het productiesysteem, inclusief de toeleveranciersstructuur, van een aantal engineer-to-order bedrijven in de tijd. Hiermee wordt een gegevensbestand opgebouwd dat toegankelijk is voor analyse vanuit productiebeheersingsoogpunt.
128
Deelproject 2: Het gebruik van concurrent engineering impliceert het vaststellen van werkpakketten per order, met beheersing van de kwaliteit, de kosten en de tijd. Dit project is gericht op het ontwikkelen van een methode voor het verwerven van de gegevens nodig voor de werkpakketsamenstelling en de inrichting van de communicatiestructuur voor de projectbeheersing over de :werkplekken. Deelproject 3: In ontwikkelafdelingen worden projecten opgedeeld in werkpakketten die worden uitgevoerd door teams. Er bestaat een grote onzekerheid over de haalbaarheid van de resultaten en de benodigde hoeveelheid capaciteit. In dit project wordt onderzoek gedaan naar de toewijzing van schaarse resources aan samenhangende werkpakketten in een multi-projectomgeving met grote onzekerheid.
Projectgebonden resultaten in 1997 Wetenschappelijke publicaties onderworpen aan een referee-systeem Bertrand, J.W.M.: Muntslag, D.R.: Production Planning and Control in Engineer-to-order. In: Wortrnann, J.C.; Muntslag, D.R.; Timmermans: P.T.M. (eds.): Customer Driven Manufacturing, Chapter 21. Chapman & Hall, London, 1997, pp. 267-274. Hanssen, R.W.; Graaf, R. de; Cate, G. ten: Productontwikkeling in ontwikkeling. Hollandmanagement review, 52, 1997, pp. 61-70.
Overige Hanssen, R.W.: Concurrent Project Management. Proceedings van The 14th International Conference on Production Research, Osaka, Japan, 4-8 augustus 1997, pp. 1180-1183. Hanssen, R.W.: Reducing delivery times in engineer-to-order firms by using the concepts of concurrent engineering. Proceedings van The 4th International conference on concurrent Enterprising, University ofNottingharn, UK, 8-10 oktober 1997.
129
Niet projectgebonden onderzoekresultaten Wetenschappelijke publicaties onderworpen aan een referee-systeem Redmond, D.; Christer, A.H.: An application of delay time analysis to concrete structures.
European Joumal of Operational Research, 99, 3, 1997, pp. 619-631. Al-Zubaidi, H.; Christer, A.H.: Maintenance manpower modeHing ofhospital building complex. European Joumal ofOperational Research, 99, 11, 1997, pp. 603-618. Scarf, P.A.; Christer, A.H.: Applications of capital replacement models with ftnite planning horizons. International Joumal ofTechnology Management, 13, 1, 1997, pp. 25-36. Christer, A.H.; Wang, W.; Sharp J.; Baker, R.D.: A stochastic modeHing problem of high-tech steel production. In: Christer, A.H.; Osaki, S.; Thomas, L.C. (eds.): Stochastic modeHing in innovative manufacturing, Proceedings of 1995 UK/Japanese Conference, Cambridge, 20-21 juli 1995. Springer, Berlin, 1997, pp. 196-214. Christer, A.H.; Lee, S.K.: ModeHing ship operational reliability over a mission under regular inspections. Joumal ofOperational Research Society, 48, 7, 1997, pp. 688-699.
Vakpublicaties Damhuis, G.H.; Elshout, P.F.M.; Lombarts, M.J.M.H.; Verschure, C.M.M.; Vries, G. de: Samenwerking in directies. Damhuis Elshout Verschure, 's Hertogenbosch 1997, pp. 76. Dime, C.W.G.M.; Govers C.P.M.; Sander, P.C.: Samenwerking in Ontwikkeling. Sigma, 3,juni 1997, pp. 22-27. Dime, C.W.G.M.: Samenwerking in ontwikkeling. In: Dijkstra, L.; Dirne, C.W.G.M.; Govers, C.P.M.; Sander, P.C. (red.): Samenwerking in Ontwikkeling. Kl.uwer Bedrijfsinformatie, Deventer, 1997, pp. 15-43. Dime, C.W.G.M.; Oorschot, K.E. van: Leidraad voor samenwerking. In: Dljkstra, L.; Dime, C.W.G.M.; Govers, C.P.M.; Sander, P.C. (red.): Samenwerking in Ontwikkeling. Kl.uwer Bedrijfsinformatie, Deventer, 1997, pp. 45-90. lgel, M.: Capaciteitsmodel voor een vliegtuigassemblagelijn. In: Ploos van Amstel, W.; Tuijl, J.; Visser, H.M. (eds.): Handboek Logistiek, januari 1997. Samsom Bedrijfsinformatie B.V., Alphen aan den Rijn, 1997, pp. B2260 1-22. Igel,M.: Relatie tussen bedrijfs- en besturingstypologie leidt tot logistiek besturingsconcept. Business Logistics, 1, januari 1997, pp. 6-14. !gel, M.: Conveyorbelt wenst kortere doorlooptij den. Business Logistics, 3, maart 1997, pp. 10-17.
130
lgel, M.: Matcrials Management. Analyse kritische onderdelenbestand. Business Logistics, 10, oktober 1997, pp. 13-21. Kroep, L.H.: Modem projectmanagement schreeuwt om flex. Polyvisie, 2, 2, september 1997, pp. 1-3. Nouwens, H.; Wubben, J.Ph.C.: Integratiedoor bedrijfsgrenzen te overschrijden. Maintenance Magazine, 6, 26, maart 1997, pp. 9-10. Vries, G. de: Core competencies of managers in the care sector. Management of Care, ZM Magazine special edition,juni 1997, pp. 98-102. Wubben, J.Ph.C.: Kathodische bescherming en bliksembeveiliging. Maintenance Magazine, 6, 29, september 1997, pp. 21-23. Wubben, J.Ph.C.:. Onderhoudsopleidingen in Nederland, een inventarisatie. Maintenance Magazine, 6, 30, november 1997, pp. 17-18.
Overig Christer A.H. Keynote Address bij INFORMS Meeting, Dallas, Texas, oktober 1997 . .Christer A.H. Plenary Address bij International Conference on OR and MS (ICORMS), en International Conference on OR in Development (ICORD) in Manilla, november 1997. Christer, A.H.; Osaki, S.; Thomas, L. (eds.): Stochastic modeHing in innovative manufacturing. Ed proceedings of 1995 UK/Japanese Conference, Cambridge, 20-21 juli 1995. Publisbed as Sprinter text, Jan. 1997, pp. 361. Martin, H.H.: The EUT maintenance model. Lezing Universiteit van Pretoria, Zuid Afrika, 18 augustus 1997. Martin, H.H.: The design ofmaintenance concepts. Lezing Universiteitvan Pretoria, Zuid Afrika, 19 augustus 1997. Martin, H.H.: EvahÎation and design of maintenance management information systems. Lezing Universiteit van Pretoria, Zuid Afrika, 20 augustus 1997.
131
132
VAKGROEP OPERATIONELE RESEARCH EN STATISTIEK
133
134
ORS-01: Kwantitatieve economische methoden Keywords Information systems; Logistics; Transportation; Infrastructure. Samenwerkingsverbanden Formeel samenwerkingsverband: Chalmers University ofTechnology Aanvang: 1996
Vermoedelijk einde: 2001
Naam van de onderzoeker Naam Prof.dr. C.B. Tilanus
vakgroep ORS
geplande uren 200
gerealiseerde uren financiering 200 te gs
Korte omschrijving van het onderzoek Het ontwikkelen van kwantitatieve economische methoden en het toetsen van de toepasbaarheid ervan op bedrijfskundige problemen. De computer wordt daarbij gebruikt als hulpmiddel. Projectgebonden resultaten in 1997 Wetenschappelijke publicaties onderworpen aan een referee-systeem Samuelsson, A.; Tilanus, C.B.: A framework efficiency model for goods transportation, with an application to regionalless-thantruckload distribution. Transport Logistics, l/2, 1997, pp. 139-151. Tilanus, C.B.: Introduetion to information system in logistics and transportation. In: Tilanus, C.B. (ed.): Information systems in Logistics and Transportation. Pergamon, Elsevier Science Ltd., Oxford, 1997, pp. 7-16. Samuelsson, A.: Tilanus, C.B.: A framework efficiency model for goods transportation: with an application to regionat breakbulk • distribution. In: Tilanus, C.B. (ed.): Information in Logistics and Transportation. Pergamon, Elsevier Science Ltd., Oxford, 1997, pp.121-136.
Wetenschappelljke publicaties niet onderworpen aan een referee-systeem Mercèr, A.; Tilanus, C.B.; Zimmermann; H.l: Editorial. Euxopean Joumal ofOperational Research, 96/1, 1997, pp. 1. Tilanus, C.B.: Editorial. In: Tilanus (ed.): Information systems in logistics and transportation, Pergamon, 1997, pp. 3-6. Tilanus, C.B.: Urban distribution Dutch style: Lessons to he leamed. In: K.ruse, A.L.; Rodenburg, R.H.J. (eds.): Bijdragen Vervoerslogistieke Werkdagen 1997. Centrum Transport Technologie, Rotterdam, 1997, pp. 219-231.
135
Populariserende publicaties Tilanus, C.B.: Eén grote nationalluchthaven? Ja, bij Rijssel! Nieuwsblad Transport, 15 mei 1997, p. 3. Tilanus, C.B.: Logistiek, transport en infrastructuur. VLO-Magazine, 97/1, 1997, pp. 17-20. Tilanus, C.B.: Snelheidsbegrenzers en inhaalverboden. Nieuwsblad Transport, 4 november 1997, p. 8. Tilanus, C.B.: Ideeën over stadsdistributie. Nieuwsblad Transport, 29 november 1997, p. 10.
Overig Tilanus, C.B. (ed.): Information systems in logistics and transportation. Pergamon, Elsevier Science Ltd., Oxford, 1997, pp. 339. Tilanus, C.B.: Urban distribution Dutch style: Lessons to he leamed. Eindhoven University ofTechnology, 1997, pp. 1-15. Tilanus, C.B.: lnformation systems in logistics and transportation. International Pederation ofüperational Research Societies, Seventh International Special Conference, IFORS SPC-7, Gothenburg, 16-18 June 1997. Tilanus, C.B.: De tuin van Nederland. Technische Universiteit Eindhoven, 1997, pp. 1-2. Tilantls, C.B.: Where traffic management meets logistics management. Technische Universiteit Eindhoven, 1997, pp. 1-15.
136
ORS-07: Tijdreeksanalyse in financiële markten ICeJ1VordsleeJ1Vords Tijdreeksanalyse Samenwerkingsverbanden Geen. Aanvang: 1981
Einde: 1997
Naam van de onderzoeker
Naam Dr.ir. E.G.F. van Winkel
vakgroep ORS
geplande uren
!Corte omschrijving van het onderzoek Dit project is afgerond. Projectgebonden resultaten in 1997 Geen.
137
gerealiseerde uren financiering le gs
ORS-08: Optimale inrichting van productiesystemen; productiviteitsverhoging in. de industrie Keywords Process quality; Grouptechnology; Standardization; Classification. Samenwerkingsverbanden Formeel samenwerkingsverband: BETA thema 1.1 Niet formeel samenwerkingsverband: Philips, Eindhoven; DAF Trucks nv, Eindhoven; Grasso Products bv, 's-Hertogenbosch; Intersleeve bv, Deurne; Katholieke Universiteit Brabant, Tilburg. Aanvang: 1991
Vermoedelijke einde: 1999
Namen van de onderzoekers vakgroep Naam Dr.ir. H.H. van Mal ORS ORS Prof.dr. P.C. Sander
geplande uren 150 25
. gerealiseerde uren financiering 50 le gs 25 le gs
Korte omschrijving van het onderzoek Het onderzoek is gericht op de ordening en keuze van productiemiddelen (computer gestuurd) en systematisering van werkwijzen (computer gesteund) in de technische productie-organisatie. Groepentechnologie, standaardisatie en classificatie worden daarbij als belangrijke technieken gehanteerd. Gewerkt wordt met KPS, FMEA, IS0:-9000, TQM en EFQM technieken, in verbeteringsteams. Projectgebonden resultaten in 1997 Wetenschappelijke publicatie onderworpen aan een referee-systeem Mal, H.H. van: An hierarchical set of indicators in the production organization to tune entrepreneurial activities. In: Kocaoglu, D.F.; Anderson, T.R. (eds.): Innovation in technology management; the key to global leadership, PICMET '97, Portland, Oregon, USA, 27-31 July 1997. IEEE, New York, 1997, p. 363.
Overig Mal, H.H. van: KUB-dictaat Technische Produktiesystemen, nr. 461.97.002. Katholieke Universiteit Brabant, Tilburg, 1997, pp. 250. Mal, H.H. van: Meer tevreden klanten door toepassing van ratio's of indicatoren in bedrijven? V oordracht thema-avond VOA, Eindhoven, 24 rnaart 1997.
138
VAKGROEP ORGANISATIEKUNDE
139
140
OK-42: Organisatorische netwerken Keywords Organisatienetwerken; Industriële netwerken; Productinnovatievennogen; Gezondheidszorg.
Samenwerkingsverbanden Formeel samenwerkingsverband: Stichting Geestelijke Gezondheidszorg Eindhoven Niet formele samenwerkingsverbanden: TU Eindhoven, bureau Biomedische en Gèzondheidstechnologie BMGT, J. Graafmans InnovatieCentrum Oost-Brabant, ir. A.M.J. Schurgers Aanvang: 1992
Vermoedelijk einde: 2000
Namen van de onderzoekers Naam Prof.dr.ir. J.E. van Aken Prof.dr. P.M. Bagchus Dr.ir. J.I.M. Halman Dr.ir. G.J.J. Post Ir.ing. L. Hop {aio)
vakgroep geplande uren OK 175 T&A 50 50 OK 450 OK OK 900
gerealiseerde uren 170 50 50 450 900
financiering le gs le gs le gs 1e gs 1e gs
Korte omschrijving van het onderzoek Het onderzoek richt zich op het ontwikkelen van inzichten, methoden en modellen ten behoeve van de vorming, het managen en eventueel weer outvlechten van organisatienetwerken in het algemeen en virtuele organisaties, een bepaalde vorm van een organisatienetwerk, in het bijzonder.
Projectgebonden resultaten in 1997 Wetenschappelijke publicaties onderworpen aan een referee-systeem Aken, J.E. van; Hop, L.; Post, G.J.J.: De virtuele onderneming: begripsafbakening en evaluatie. Holland/BelgiumManagementReview, 53,1997, pp. 26-35. Halman, J.I.M.; Braks, B.F.M.: Project alliancing in the offshore industrie. In: Rector, M.V. (ed.): Proceedings ofthe pt International Conference on Technology Policy and Innovation, Macau, 2-4 July 1997. University ofMacau, Macau, 1997, pp. 32.5.1-32.5.8. Post, G.J.J.; Verhoeven, A.P.J.M.: Strategische samenwerking in de T&D sector. Bedrijfskunde, 69, 2, 1997, pp. 71-76. Post, G).J.; Hop, L.: Creating SME Product Development Networks: guidelines derived form practice. In: Arbonis, A. (ed.): Congresbundel x1• ISPIM Conferentie, San Sebastian, 1-3 oktober 1997. ISPIM, Zamudio, 1997, pp. 13.1-13.9.
141
Overig Aken, J.E. van; Hop, L.; Post, G.J.J.: The virtual company: a special mode of strong intercompany cooperation. Abstract voor de 17t1t SMS conferentie, Barcelona, 6-8 oktober, 1997. Aken, J.E. van: The Virtual Enterprise. ESTIEM-congres, Enschede, 8 januari 1997. Aken, J.E. van: De Virtuele Organisatie. Agroketens seminar, Wageningen, 22 mei 1997. Aken, J.E. van: Virtuele Organisaties: mythe of werkelijkheid. YB-congres, J\rnsterdarn, ll september 1997. Post, G.J.J.: Organisatorische samenwerking en innovatie van producten en diensten. Cursus strategische productontwikkeling, Academie voor Management, Brummen, 18 december 1997.
142
OK-44: Het ontwerpen van organisaties Keywords Organisatiestructurering; Ontwerpmethodologie; Change Management; Productieorganisatie. Samenwerkingsverbanden Formele samenwerkingsverbanden: Chalmers, universiteit van Göteborg Strathclyde, universiteit van Glasgow Informeel samenwerkingsverband: Prof.ir. M.J.M. de Vaan, Berenschot B.V., Utrecht Aanvang: 1996
Vermoedelijk einde: 2001·
Namen van de onderzoekers Naam Prof.dr.ir. J.E. van Aken Dr.ir. J.I.M. Halman Dr. J.A. Keizer Ir. M.J. Verweij (aio)
vakgroep OK OK OK OK
geplande uren 100 150 20 700
gerealiseerde uren 100 150 20 700
financiering le gs le gs le gs le gs
Korte omschrijving van het onderzoek Het onderzoek richt zich op het ontwikkelen van inzichten, methoden en modellen voor het ontwerpen en veranderen van organisaties en voorts, ten behoeve van deze doelstellingen, op het ontwikkelen van meer fundamentele inzichten in de aard en het functioneren van organisaties in het algemeen. Projectgebonden resultaten in 1997 Dissertatie Verweij, M.J.: Redesigning the production organisation ofSME's, development and test of a participative method. Promotoren: prof.dr.ir. J.E. van Aken, prof.ir. M.J.M. de Vaan (VU). Co-promotor: dr.ir. J.I.M. Halman Technische Universiteit Eindhoven, Eindhoven, 1997, pp. 205.
Wetenschappelijke publicatie onderworpen aan een referee-systeem Aken, J.E. van; Strikwerda, J.: De onbewuste organisatie: vlinders kunnen welleren maar niet meer veranderen. M&O, 51, 4, 1997, pp. 7-27.
Vakpublicaties Verweij, M.J.; Zwegers, A.J.R.; Anthonio, P.A.V.: Analyse en ontwerp van productie- en besturingssystemen. In: Dekker, H. (ed.): Bedrijfsinformatiesystemen, deel5. Kluwer, Deventer, pp. 3.1.4 A1-3.1.4 A14. Verweij, M.J.: Hope voor het MKB. De Ingenieur, 21, 10, 1997, pp. 14-16.
• 143
Tönshoff, H.K.; Rotzoll, M.A.; Verweij, M.J.: Familiengründung. Arbeitsvorbereitung, 34, 2, 1997, pp. 93-97.
Overig Verweij, M.J.: Het verbeteren van de prestaties met behulp van benchmarking. Presentatie Conferentie Trends in productie, Amsterdam, 29-30 september 1997. Verweij, M.J.: Business Intelligence en Benchmarking. Presentatie Conferentie Business Intelligence, Nijmegen, 11 november 1997 .
• 144
OK-47: Organisatie en management van innovatieprocessen Keywords Quality Function Deployment; Productcreatieproces; Risico-management; Continue Verbetering.
Samenwerkingsverbanden Niet formele samenwerkingsverbanden: Frits Philips Instituut voor Quality Management Philips Lighting Philips CFT PMI-Nederland Unilever Vemay, Oldenzaal Philips Display Components, Eindhoven Innovatiecentra in Nederland Akzo-Nobel, AT&T, Fokker, Nedcar, DSM, Oce, PTT-Research, Gist Brocades, Hoogovens, Shell, Solvay Duphar, Wavin, EUR. Aanvang: 1996
Vermoedelijk einde: 2001
Namen van de onderzoekers Naam Prof.dr.ir. J.E. van Aken Prof.dr.ir. M.C.D.P. Weggeman Ir. J.J. Berends Dr. L. Dijkstra Ir. C.P.M. Govers Dr.ir. J.I.M. Halman Dr. J.A. Keizer Ir. L. Monhemius Dr.ir.ing. A.P. Nagel Ir. J.P. Vos
vakgroep OK OK OK T&A OK OK OK OK OK OK
geplande uren 150 250 550 50 480 540 300 480 480 950
gerealiseerde uren 150 250 550 50 400 540 300 300 200 950
financiering 1egs 1egs 1e gs 1e gs 1e gs 1e gs 1e gs le gs 1e gs 1e gs 3e gs
Korte omschrijving van het onderzoek Het onderzoek richt zich op het ontwikkelen van inzichten, methoden en modellen voor het inrichten en besturen van innovatieprocessen langs de gehele waardeketen. Momenteelliggen daarbij accenten op technologie management, risico management, quality function deptoyment en continue verbetering · van innovatieprocessen.
Projectgebonden resultaten in 1997 Wetenschappelijke publicaties onderworpen aan een referee-systeem Hall, C.; Nagel, A.: Product lnnovation Management, transfer and adaptation oflarge company good practice into smaller companies: the EC promise project. In: Arbonis, A. (ed.): Congresbundel XI" ISPIM conferentie, San Sebastian, 1-3 oktober 1997. ISPIM, Zamudio, 1997, pp. 19.1-19.6.
145
Halman, J.I.M.; Weijden, M.: In search of best practices in risk management - an evaluation study on risk management in product development projects. In: Kähkönen, K.; Artto, K.A. (eds.): Managing Risks in Projects. E&FN SPON, Londen, 1997, pp. 31-41. Halman, J.I.M.; Keizer, J.A.: The Risk Diagnosing Methodology RDM - formulating and implcmenting conditions for succesfut application. In: Kähkönen, K.; Artto, K.A. (eds.): Managing Risks in Projects. E&FN SPON, Londen, 1997, pp. 204-214. Halman, J.I.M.; Weggeman, M.C.D.P.: Innovation Policy and Management: towards a new research program. In: Arbonis, A. (ed.): Congresbundel XI" ISPIM conferentie, San Sebastian, 1-3 oktober 1997. ISPIM, Zamudio, 1997, pp. 20.1-20.19. Keizer, J.A.: Interne Marketing .. interne condities en externe ambities. In: Hart, H.W.C. van der; Weele, A.J. van (eds.): Dynamiek in Commerciële Relaties. F&G Publishing, Utrecht, 1997, pp. 191-210. Nagel, A.: Product Innovation, make or buy? In: Arbonis, A. (ed.): Congresbundel XI" ISPIM conferentie, San Sebastian, 1-3 oktober 1997. ISPIM, Zamudio, 1997, pp. 9.1-9.9. Vos, J.P.; Halman, J.I.M.; Keizer, J.A.: Diagnosing knowledge made within SME's. In: Hirasawa, R. (ed.): Proceedings ofthe 7m International Forum on Technology Management, Kyoto, 3-7 november 1997. National Institute ofScience and Technology Policy, University ofTokyo, Tokyo, 1997, pp. 165-172. Vos, J.P.; Keizer, J.A.; Halman, J.I.M.: Diagnosing Knowledge Constraints for SME's. In: Heitor, M.V. (ed.}: Proceedings ofthe 1'1 International Conference on Technology Policy and Innovation, Macau, 2-4 juli 1997. University ofMacau, Macau, 1997, pp. 4.4.1-4.4.10.
Wetenschappelijke publicaties niet onderworpen aan een referee-systeem Dijkstra, L.; Dime, C.W.G.M.: Govers, C.P.M.; Sander, P.C.: Samenwerking in Ontwikkeling. Kluwer Bedrijfsinformatie, Deventer, 1997, pp. 216. Weggeman, M.: Kenn.ismanagement; inleiding en besturing van kennisintensieve organisaties. Scriptum, Schiedam, 1997, pp. 222.
Vakpublicaties Govers, C.P.M.; Dime, C.W.G.M.; Sander, P.C.; Dijkstra, L.: Samenwerking in Ontwikkeling. Sigma, 43, 3, 1997, pp. 21-27. Monhernius, L.: Toepassing van Taguchi, QFD en FMEA in teamverband: het ontwerp van een papieren vliegtuig. In: Hilverdink, R. (ed.}; Praktijkhandboek Kwaliteit. WEKA, Amsterdam, 1997, pp. 595.00-1-595.30-4 (50 pagina's).
146
Nagel, A.: Produktinnovatie op ondernemingsniveau. In: Venneulen, A.A.M. e.a. (eds.): Praktijkboek Herontwerp van Bedrijfsprocessen. Kluwer Bedrijfsinformatie, Deventer, 1997, pp. 1-16. Vos, J.P.: Diagnosing required knowledge & skilis ofSME's. IMT news, 3, 1997, pp. 7. Vos, J.P.; Halman, J.I.M.; Keizer, J.A.: Diagnose van kennisbehoeften. Bedrijfskundig Vakblad, 9, 5, 1997, pp. 10-16. Weggeman, M.: Organiseren met kennis. Scriptum, Schiedam, 1997, pp. 1-64. Overig Halman, J.I.M.: Organisatie en management van projecten. Presentatie PATO cursus Projectmanagement, Geldrop, 11-13 maart 1997. Halman, J.I.M.: Organisatie en management van innovatieprogramma's en projecten. Presentatie voor de opleiding Master of Business Marketing, Geldrop, 10 april 1997, 27 november 1997. Halman, J.I.M.: Architectural Design Management Systems. Presentatie landelijke bijeenkomst ontwerpersopleidingen, Stan Ackennans Instituut, Eindhoven, 11 april1997. Halman, J.I.M.: Productivity and Productivity Measurement - a general perspective. Presentatie SlETAR Congres Building Bridges between Continents, Curacao, 2-7 juni 1997. Halman, J.I.M.: The Risk Diagnosing Methodology RDM. Presentatie Workshop on Product Development Risk, University ofWarwick, Warwick, 30 juli 1997. Halrnan, J.I.M.: Project Management, one ofthe most effective tools for innovative SME's? Presentatie Internationale Workshop Innovation & Project Management, Innovation Centres Network, Amsterdam, 25-26 september 1997. Halrnan, J.I.M.: Strategisch belang van innovaties. Presentatie postdoctorale opleiding Strategische Productonwikkeling, Academie voor Management, Brummen, 16-17 oktober 1997. Hamer, D.; Schuwer, R.; Weggeman, M.: Definitions ofkey concepts Data, Informaties and Knowledge. Beta-berichten, 10, 1997, pp. 14-15. Keizer, J.A.: Zit bij uw organisatie marketing al tot in de haarvaten? Workshop symposium Dynamiek in Commerciële Relaties, Eindhoven, 16 december 1997. Keizer, J.A.: Risicodiagnose en -management. Workshop postdoctorale opleiding voor controllers, ErasmusUniversiteit, Rotterdam, 19 december 1997.
147
Nagel, A.: Aligning Product Development to Business Strategy. Presentatie International Conference Practices for lmproving the Product Development Process, Limerick (Ierland), 17-18 november 1997. Vos, J.P.: Diagnose van kennisbehoefte. Presentatie voor Innovatie Centrum Netwerk Nederland, Den Haag, 20 mei 1997. Vos, J.P.: How to deal with knowledge needs of SME's. Presentatie Orgalime, Brussel, 15 december 1997. Weggeman, M.: De ontwikkeling van de kennismaatschappij. Presentatie Industria Congres Kennis is Macht, Veldhoven, 18 februari 1997. Weggeman, M.: De noodzaak van kennismanagement. Presentatie Euroform congres Kennismanagement: utopie of reële mogelijkheid, Den Bosch, 23 april 1997. Weggeman, M.: Kennismanagement: de strategische succesfactor van de innovatieve organisatie. Presentatie Focus-conferentie Dynamiek in Management, Utrecht, 10 juni 1997.
148
OK-50: Kwaliteits-en kennismanagement in professionele organisaties Keywords Professionele Organisatie; K waliteits-/Kennismanagement; Organisatiedoorlichting; Meervoudig perspectief; Intercollegiaal consult. Samenwerkingsverbanden Formeel samenwerkingsverband: Berenschot B.V., Utrecht Niet formele samenwerkingsverbanden: Catharina Ziekenhuis, Eindhoven Drs. M. Broekhuis, Rijksuniversiteit Groningen, Faculteit Bedrijfskunde Ing. J. Verschoor, Stichting Certificering Kennisintensieve Dienstverlening (Certiked), Badhoevedorp Prof.dr. C.P.M. Wilderom, Katholieke Universiteit Brabant, Faculteit der Economische Wetenschappen Er vindt regelmatig overleg plaats met de voorzitter van de OOA-werkgroep die verantwoordelijk is voor de uitvoering en ontwikkeling van ICC. Aanvang: 1996
Vermoedelijk einde: 2001
Namen van de onderzoekers Naam Prof.dr.ir. J.E. van Aken Prof.dr. P.M. Bagchus Prof.dr. J.A. Walburg Prof.dr.ir. M.C.D.P. Weggeman Dr. J.D. van der Bij Dr. F.M. van Bijnatten Dr. A. Kastelein Dr. J.A. Keizer Dr.ir. G.J.J. Post Dr. L.N.J. Verzeilenberg Drs. M. Driehuis (aio)
vakgroep OK T&A OK OK OK T&A OK OK OK OK OK
geplande uren gerealiseerde uren financiering 100 100 1e gs 25 25 le gs 50 50 Ie gs 100 Ie gs 100 500 500 le gs 15 I5 Ie gs 350 350 Ie gs 150 Ie gs I50 50 50 Ie gs 50 1e gs 50 400 400 Ie gs
Korte omschrijving van het onderzoek Het project richt zich op het ontwikkelen van inzichten, methoden en modellen voor kwaliteits- en kennismanagement in professionele organisaties, met name in de gezondheidszorg en in de organisatieadviesbranche. Projectgebonden resultaten in 1997 Dissertatie Driehuis, M.: De lerende adviseur- een onderzoek naar intercollegiaal consult in.organisatieadvisering. Promotoren: prof.dr.ir. J.E. van Aken, prof.drs.ir. W.J. Vrakking (UvA). Co-promotor: dr. J.A. Keizer. Technische Universiteit Eindhoven, Eindhoven, 1997, pp. 139.
149
Wetenschappelijke publicaties onderworpen aan een referee-systeem Aken, J.E. van; Bagchus, P.M.: Het organiseren van zorgcircuits in de GGZ. Acta Hospitalia, 37, 1, 1997, pp. 21-35. Kastelein, A.: Team Management at operational manag.ement level in Dutch public hospitals. In: Matson, E. (ed.): Congresbundel ORAHS-congres 1997, Trondheim, 29 juni- 4 juli 1997. SINTEC Unimed, Trondheim, 1997, pp. 1-11. Post, G.J.J.; Weggeman, M.C.D.P.: Kennismanagement onder adviseurs. Bedrijfskunde 69, 1, 1997, pp. 12-18. Walburg, J.A.: Integrale kwaliteit in de gezondheidszorg. Kwaliteit en Zorg, 5, 1, 1997, pp. 1-3. Weggernan, M.: Cultuur en managementstijl in kennisintensieve organisaties. Holland!Belgium Management Review, 54, 1997, pp. 62-72. Weggernan, M.: Cultuurverandering, een wenkend perspectief. In: Boon, L. (ed.): De omslag in zorg en arbeid, congresbundel Sympoz symposium, Amsterdam, 16 april, 1997. Stichting Sympoz, Amstelveen, 1997, pp. 25-31. Weggeman, M.: Cultuurverandering, een wenkend perspectief? In: Boon, L. (ed.): Ontwikkelingen in de Gezondheidszorg. Stichting Sympoz, Amstelveen, 1997, pp. 25-30.
Wetenschappelijke publicaties niet onderworpen aan een referee-systeem Walburg, J.A.: Integrale kwaliteit in de gezondheidszorg. Intreerede, Technische Universiteit Eindhoven, Eindhoven, 1997, pp. 1-48. Walburg, J.A.: Integrale kwaliteit in de gezondheidszorg. Kluwer Bedrijfsinformatie, Deventer, 1997, pp. 350.
Vakpublicaties Verzéllenberg, L.N.J.: Structurering van investeringsbeslissingen. Paciolijoumaal. Accounting, Accountancy en Controlling, 10, 2, 1997, pp. 24-29. Walburg, J.A.: Leiderschap. Kwaliteit in Beeld, 7, 4, 1997, pp. 6-7. Walburg, J.A.: Model integrale kwaliteit. Wat heeft de hulpverlener er aan? Kwaliteit in Beeld, 7, 5, 1997, pp. 15-19. Walburg, J.A.: Betere zorgverlening door een integraal kwaliteitsbeleid. Sigma, 43, 5, 1997, pp. 3-10.
150
Weggeman, M.: De contingentietheorie, een tijdloos meta-framework. M&O Consultancy Monitor, 3, 1997, pp. 17-19. Weggernan, M.: Leiding geven aan professionals: vrijheid in verbondenheid met een collectieve ambitie. In: Jacobs, C. e.a. (eds.): De effectieve manager. Samsom, Alphen aan den Rijn, Katern 15, 1997, pp. 1-31.
Overig Aken, J.E. van: Management participatie vanuit het perspectiefvan het Algemene Ziekenhuis als Virtuele Organisatie. Presentatie NVHP-congres, Amersfoort, 25 april 1997. Bij, J.D. van der: Kanttekenmgen bij een systeem van output-indicatoren. Presentatie mini-symposium Functiegroep-gerichte Kwaliteitszorg, Catharina Ziekenhuis, Eindhoven, 10 juli 1997. Walburg, J.A.: Inhoudelijke en organisatorische aspecten van zorgvernieuwing. Conferentie Vernieuwing in de alcoholpreventie en hulpverlening, NIWZ, Utrecht, 10 februari 1997. Walburg, J.A.: An introduetion to Quality Management. Workshop Strategie Management in Health Care, München, 7 rnaart 1997. Walburg, J.A.: Het eerste succes. Symposium Zorg om de kwaliteit van de Zorg, Psyciatrisch Ziekenhuis, Amsterdam, 4 april 1997. Walburg, J.A.: Kwaliteit in de praktijk. Conferentie Welzijn wint door Kwaliteit, PRISMA, Tilburg, 10 april1997. Walburg, J.A.: Business excellence - a topic for health care? Winners Conference EFQM, Villach, 18 april1997. Walburg, J.A.: Workshop Quality Improvement 41"1 International lnstitute on the Prevention and Treatment of Dependencies, Cairo, 20 mei 1997. Walburg, J.A.: Innovation and improvement in addiction services. 41stlnternational Institute on the Prevention and Treatment of Dependencies, Cairo, 21 mei 1997. Walburg, J.A.: Das EFQM-Model in der Praxis, ein Erfahrungsbericht. 4. Internationales Symposium Qualität in Gesundheitswesen, Wenen, 12 juni 1997. Walburg, J.A.: Tien suggesties rond het hanteren van resultaat-indicatoren binnen een integraal kwaliteitsbeleid in de gezondheidszorg. Symposium Indicatoren voor integrale kwaliteitszorg in ziekenhuizen, Cap Gemini, Utrecht, 19 juni 1997. Walburg, J.A.: Toepassing van het EFQM-model in de gezondheidszorg. Presentatie De Vlerick School voor Management, Gent, 20 juni 1997.
151
Walburg, J.A.: Borgen of verbeteren? Presentatie mini-symposium Functiegroep-gerichte Kwaliteitszorg, Catharina Ziekenhuis, Eindhoven, 10 juli 1997. Walburg, J.A.: Nu ook nog werken aan kwaliteit. Symposium Integraal Kankercenrum, Den Bosch, 29 september 1997. Walburg, J.A.: Verschil maken door kwaliteit. Jubileumsymposium Nederlandse Vereniging voor Groepstherapie, Noordwijk, 1 oktober 1997. Walburg, J .A.: Kwaliteit in de praktijk. Kwaliteitssymposium Academisch Ziekenhuis, Utrecht, 31 oktober 1997. Walburg, J.A.: Qualität in das Psychiatrische Krankenhaus in Wien. Workshop, Wenen, 25-26 november 1997. Walburg, J.A.: Integratie van kwaliteitssystemen. Congres Zorg voor Kwaliteit, Brasmus Universiteit, Rotterdam, 2 december 1997. Walburg, J.A.: Een integraal kwaliteitsbeleid. Lezingen voor directeuren van gehandicapteninstellingen, Amersfoort, 3 december 1997. Weggeman, M.: De strijd om de toekomst. Lezing Sportmanagement Forum, Papendal, 27 maart 1997. Weggeman, M.: Management van professionals in de gezondheidszorg: zijn doktors te managen? Lezing symposium Van Bastion naar Transferium, bedrijfskundige visies op kwaliteit in de gezondheidszorginstdlingen, Eindhoven, 16 januari 1997. Weggeman, M.: Loopbaancommunicatie: het spel goed spelen. Studieconferentie voor professionals en leidinggevenden, Rijksuniversiteit, Utrecht, 17 april 1997. Weggeman, M.: Van inefficient werken leren professionals het meest. Lezing Sympoz symposium: De omslag in zorg.en arbeid, Amsterdam, 16 april1997. Weggeman, M.: Dilemma's van kennisintensieve organisaties. Lezing NSC-congres Managen van professionele dienstverlening, Amsterdam, 22 oktober 1997.
152
Niet projectgebonden onderzoeksresultaten Wetenschappelijke publicaties onderworpen aan een referee-systeem Kumar, R.; Ulijn, J.; Weggeman, M.; Ven, R. van der: Managing the strategie process: the impact ofnationaVcorporate culture on the behaviour ofEuropean MNC's. Report EUT/BDK/87, Eindhoven, 1997, pp. 1-14. Kurnar, R.; Ulijn, J.; Weggeman, M.: Sense making in a globalizing world: the impact of culture on a European multinational flrm's strtegic behavior. In: Crubézy, P.; Cresson, A.; Dameron, K. (eds.): Proceedings ofthe International Companies Section ofthe 7th SlETAR European Annual Congress Images, signs, symbols: the cultural coding of communication, Poitiers, 27 februari - 2 maart 1997. SlETAR, Poitiers, 1997, pp. 47-415. Ulijn, J.; Elderen, J. van: Hoe Europees denkt de TUE in haar onderwijs en onderzoek: een kort onderzoek bij faculteiten, vakgroepen, instituten en privé-personen. Report EUT/BDK/90, Eindhoven, 1997, pp. 1-65. Ulijn, J.M.; Campbell, Ch.P.: International Paragraphing: what can cultures leam from each other in the communicative and managerial field? In: Pütz, M.; Smieja, B.; Tasch, M. (eds.): Human Contact through Language and Linguistics. Lang Verlag, Frankfurt, 1997,pp. 491-500.
Wetenschappelijke publicatie niet onderworpen aan een refereesysteem Weggeman, M.; Wijnen, G.; Kor, R.: Ondernemen binnen de onderneming; essenties van organisaties. Kluwer, Deventer, 1997, pp. 294.
Vakpublicaties Weggeman, M.: Beter leren in organisaties. In: Peeters, J. (ed.): Gids voor de opleidingspraktijk Kluwer, Deventer, 1997, aflevering 14, pp. 6.23.1-6.23.26. Weggeman, M.: Boekreview: J.N. Kelada: Integrating Reengineering with Total Quality. Sigma 43, 5, 1997, p. 31.
Overig Keizer, J.A.: Advieskundig Afstuderen. Workshop Hogeschool West Brabant, Breda, 3 november 1997. Nagel, A.: Strategisch Management. Presentatie voor de Raad van Bestuur van Dela, Eindhoven, 25 september 1997. Ulijn, J.: Strategie intercultural communication: from a psycholinguistic theory on writing and translation for the international market to effective syllabus materials in the Polish context. Presentatie University ofCracow, Cracow, 7-10 februari 1997.
153
Ulijn, J.: From International Tl-':chnical Communication via Culture to Top Management: A special European way into the 3rd Millenium? An Acknowledgements address on the occasion of the reception of the Associate Fellowship Award, Parijs, 6 juni 1997. Ulijn, J.: Introduetion to intercultural communication and learning: the importance of intercultural awareness. Presentatie International MBA students, TSM Business School, Enschede, 28 augustus 1997. Ulijn, J.: Managing diversity as a key to economie success: how do we train our students at TUE? Presentatie tijdens bezoek Zuid Afrikaanse Lekoa- Vaal Economie Development Forum, Eindhoven, 11 september 1997. Weggeman, M.: Werken en leren in de virtuele organisatie. Presentatie Elsevier congres Partners in Opleiden, Scheveningen, 22 januari 1997. Weggeman, M.: De tactiek van het mono-, poly- en metaparadigmatisch adviseren. Presentatie Synergiecongres Twijnstra Gudde Management Consultants, Zwolle, 13 mei 1997.
154
VAKGROEP PSYCHOLOGIE EN TAAL IN DE TECHNIEK
155
156
PeTiT: PSYCHOLOGIE EN TAAL IN DE TECHNIEK Keywords Attitude; Cognitie; Communicatie; Gebruikersgedrag. Samenwerkingsverbanden Formele samenwerkingsverbanden: lF. Schouten Institute for User-System Interaction Research (thema's: Perceptual Aspects, Linguistic Aspects, Cognitive Aspects) SOBU (A. Arts, F. van Horen) TDO (C.J.H. Midden, A. Straathof) BMGT (J.A. van Andel, W.J.M. Heijs, Y.A.W. Slangen-de Kort) Utrecht Institute ofLinguistics/Onderzoeksinstituut voor Taal en Spraak (C.J.M. Jansen, X.L. Li, M.N. Mulder). Biotechnology and the EuropeanPublic, EU, concerted action project (C.J.H. Midden). Niet-formele samenwerkingsverbanden: Dr. J. Beattie, University of Sussex Dr. K. van den Bos, RU Leiden Dr. H. Christiaans, TU Delft Prof.dr.mr. P.J. van den Hoven, Universiteit Utrecht Prof.dr. P.J. Lemstra, TU Eindhoven Dr. A. Maes, KU Brabant Prof.dr. A. Manstead, Universiteit van Amsterdam Prof. P. Mijksenaar, TU Delft Prof.dr. L. Noordman, KU Brabant Prof.dr. M. Pollmann, Universiteit Utrecht Dr. C. Snijders, Universiteit Utrecht Dr. M.F. Steehouder, Universiteit Twente Dr. K. Teigen, University ofTromso, Noorwegen Prof.dr.ir. A.F. van Wagenberg, TU Eindhoven Prof.dr. H.A.M. Wilke, Rijksuniversiteit Leiden Prof. Miller, Chicago Academy of Science Dr. M. Hisschemöller, IVM, VU Prof.dr. P. Ester, IVA, KUB Prof.dr. J.E.M. van Bronswijk, BMGT Aanvang: 1996
Einde: onbepaald
Korte omschrijving van het onderzoek In oktober 1996 is formeel een begin gemaakt met de volgende drie deelprojecten binnen de vakgroep. MEG: Milieu, Energie en Gedrag, waarbij onderzoek voorop staat naar de interactie tussen mens en omgeving in het kader van het transformatieproces naar duurzame ontwikkeling. Het programma richt zich op de ontwikkeling en introductie van schone technologie, verstandig milieubeheer en energiebesparing. Onderwerpen uit de psychologie waaraan bij dit onderzoek kan worden gedacht, zijn risicobeoordeling, gedragsbenvloeding en sociale dilemma's vanuit het perspectief van mens-systeem interactie. CIG: Communicatie, Informatie en Gedrag, waarbij de mens als verwerker van informatie centraal staat, en waarin bijdragen geleverd worden die de verdere ontwikkeling van gebruikersvriendelijke interfaces (inclusief on-line help en instructieve teksten) ondersteunen. Vertrekpunt in het onderzoek zijn de mogelijkheden en beperkingen van het menselijk cognitief vermogen. Bestudeerd wordt welke implicaties daaruit voortvloeien voor het omgaan met technische kennis en systemen.
157
OT: Omgevingstechnologie, waarbij de interactie tussen gebruikers en de gebouwde omgeving centraal staat en een bijdrage wordt geleverd aan gebruiksgericht ontwerpen en aan evaluatie van gerealiseerde gebouwen en omgevingen. Naast, maar in zo sterk mogelijke samenhang met deze drie thema's wordt ook het thema Vrouw en Techniek (V&T) bewerkt. Het onderzoek van de vakgroep is in december 1996 grotendeels ondergebracht in het J.F. Schouten Institute for User-System Interaction Research. In het onderzoeksprogramma van dit instituut is onderscheid gemaakt tussen drie onderzoeksgroepen die zich bezighouden met: PA: Perceptual Aspects ofUser-System Interaction LA: Linguistic Aspects ofUser-System Interaction CA: Cognitive Aspects ofUser-Systemlnteraction Hierboven is bij elke onderzoeker steeds aangegeven tot welk vakgroepsdeelproject het werk van de betreffende onderzoeker wordt gerekend (MEG, CIG of OT) en tot welke onderzoeksgroep van het J.F. Schouten Institute (PA, LA of CA) de betreffende onderzoeker wordt gerekend. Namen van de onderzoekers Naam Drs. A. Arts Dr. H.A.G. Aarts Dr. J.A. van Andel Dr. M.G.M. Ferguson-Hessler Drs. L.E.M. Gerritsen Dr. W.J.M. Heijs Drs. F. van Horen Prof.dr. C.J.M. Jansen Prof.dr. G.B. Keren X.L.Li Drs. A.L. Meijnders Prof. dr. C.J.H. Midden Drs. M.N. Mulder Drs. E.R. Savelsbergh Ir. Y.A.W. Slangen-de Kort Drs. A. Straathof Drs. L.J. Thij s Dr. M.L. van Vonderen Drs. P .H. Westendorp Dr. M. Zeetenberg
Project CIG OT/MEG OT/MEG CIG CIG MEG/OT CIG CIG CIG CIG MEG MEG/OT CIG CIG OT MEG CIG V&T CIG CIG postdoc
J.F. Schouten LA CA CA
gerealiseerde uren 175 ***** 500 500
CA LA LA CA LA CA CA LA CA CA CA
1320 700 220 300 800 1320 1056 500 660 660 1100 1320
LA LA
100 200 1320
financiering Ie gs (SOBU) le gs le gs
te gs 3e gs ***** le gs (SOBU) le gs le gs le gs* Ie gs Ie gs .te gs** le gs*** le gs (BMGT) Ie gs**** le gs le gs Ie gs Ie gs
* in samenwerking met Xi'an Jiaotong Universiteit China) **in samenwerking met Universiteit Utrecht, Faculteit der Letteren *** in samenwerking met Universiteit Twente, Faculteit Toegepaste Onderwijskunde ****in samenwerking met Faculteit Chemische Technologie *****in samenwerking met KUB ( SOBU) Resultaten in 1997 Wetenschappelijke publicaties onderworpen aan een rderee-systeem Aarts, H.; Paulussen, T.; Schaalma, H.: Physical exercise habit: on the conceptualization and formation ofhabitual health behaviours. Hea1th Education Research: Theory & Practice, 12, 1997, pp. 363-374.
158
Aarts, H.; Paulussen, T.; Willemse, G.; Schaalma, H.; Bolman, C.; Nooijer, J. de: Prevention of cardio-vasculair diseases: A review of international research on the promotion of physical activity among the youth. Den Haag/Woerden/Maastricht: Netherlands Heart Foundation!NIGZ!Maastricht University, 1997, pp. 50. Aarts, H.; Paulussen, T.; Willemse, G.; Schaalma, H.; Bolman, C.; de Nooijer, J.: Prevention of cardio-vasculair diseases: A review of international research stress prevention among the youth. Den Haag/Woerden/Maastricht: Netherlands Heart Foundation!NIGZ!Maastricht University, 1997, pp. 48. Aarts, H.; Paulussen, T.; Willemse, G.; Schaalma, H.; Bolman, C.; de Nooijer, J.: Prevention of cardio-vasculair diseases: A review of international research multi-component health promotion . programmes among the youth. Den Haag/Woerden/Maastricht: Netherlands Heart Foundation/NIGZ!Maastricht University, 1997, pp. 65. Aarts, H.; Paulussen, T.; Willemse, G.; Schaalma, H.; Bolman, C.; de Nooijer, J.: Prevention of cardio-vasculair diseases: A review of international research on the prevention of smoking among the youth. Den Haag/Woerden/Maastricht: Netherlands Heart Foundation!NIGZ!Maastricht University, 1997, pp.. 60. Aarts, H.; Verplanken, B.; Knippenberg, A. van: Habit and information use in travel mode choices. Acta Psychologica, 96, 1997, pp. 1-14. Aarts, H.; Paulussen, T.; Kok, G.; de Leeuw, E.: Werkzaamheid en doeltreffendheid van gezondheidsvoorlichting bij roken, lichamelijke activiteit en stresshantering. In: Gunning-Schepers, L.I.; Jansen, J. (eds): Volkgezondheid Toekomst Verkenning: IV effecten van preventie. RIVM, Bilthoven, 1997, pp. 46-73. Andel, J. van: Kinderen en woonomgeving. Een samenspel van theorie, onderzoek en beleid. In: R. de Groot; et al. (eds.): Speelblokken. Samson I Tjeenk Willink, Alphen aan de Rijn, 1997, pp. 3270/1-3270/21. Andel, J. van: City neighborhood's quality for children: Design and management of children's places. In: Arniel, M.S.; Vischer, J. (eds.): Space design and management for place rnaking. Proceedings of EDRA28, 7-11 mei 1997, Montréal. Environmental Design Research Association, Edmond, 1997, p. 192. Andel, J. van: Invited Keynote Lecture: Interaction between children and their physical environment. The importance of child-friendly environments. In: Yoo, A., et al. (eds.): Children and physical environment. Proceedings ofthe '97 Samsung International Seminar, 4-5 november 1997, Seoul. Sarnsung Welfare Foundation, Seoul, 1997, pp. 18-36. Andel, J. van: Quality ofpublic space in neighborhoods and children's actual use. In: Takahashi, T., et al. (eds.): Environment-Behavior Studies for the 21st Century. Proceedings ofMERA 97,4-6 november 1997, Tokyo. Department of Architecture, University öfTokyo, 1997, pp. 577-583. Christiaans, H.; Andel, J. van: Information processing and starage during the design process. In: Frankenberger, E. (ed.): The Key to Successful Product Development. Proceedings ofthe Darmstadt Symposium on Designers, 3-5 december 1997, Darmstad. Technische Universität Darmstad (http://www .muk.rnaschinenbau.th-darmstadt.de/fra/syrnp/), Darmstad, 1997, pp. 1-26.
159
Colenbrander, M.L.; Zeelenberg, M.; Beattie, J.: De rol van geanticipeerde en ervaren spijt in het Ultimatum Game. In: Dreu, de C.W.K.; Vries, N.K. de; Knippenberg, D. van; Rutte, D. (eds.): Fundamentele Sociale Psychologie deel 11. Tilburg University Press, Tilburg, 1997, pp. 15-30. Gooi, W.A.C. van; Breemhaar, B.; Ester, P.; Midden, C.J.H.: Leefstijlen en duurzame gedragssubstitutie. In: N.V .M.I. (eds.): Recente ontwikkelingen in het marktonderzoek: 1997 Jaarboek van de NVMI (Nederlandse Vereniging voor Marktonderzoek en Informatie Management). Uitgeverij de Vrieseborch, Haarlem, 1997, pp. 171-190. Heijs, W.; Midden, C.: Biotechnology, attitudes and influencing factors: summary report. Rapport voor het Ministerie van Economische Zaken, Eindhoven: Technische Universiteit, Faculteit Technologie Management, 1997,pp.29. Heijs, W.; Midden, C.J.H.: Explaining Attitudes towards Biotechnology: cognitive, moral and emotive factors. In: Lundin, S.; Ideland, M. (eds.): Gene Technology and the Public. An Interdisciplinary Perspective. Nordie Academie Press, Lund, Sweden, 1997, pp. 145-163. Heijs, W.: Invloeden van een nieuwe huisvesting op gedrag en welzijn van mensen met een verstandelijke handicap en probleemgedrag. Achtergrondrapportage TUE: casestudies en groepen. Rapport voor Piusoord/Amarant, Tilburg. Eindhoven: Technische Universiteit, Stichting Interface en Faculteit Technologie Management, 1997, pp. 167. Heijs, W.; School, M.: Invloeden van een nieuwe huisvesting op gedrag en welzijn van mensen met een verstandelijke handicap en probleemgedrag. Beleidsrapportage. Rapport voor Piusoord/Amarant, Tilburg. Eindhoven: Technische Universiteit, Stichting Interface en Faculteit Technologie Management; Utrecht: NZi, 1997, pp. 47. Jansen, C; Steehouder, M: 'Designing procedures as a foundation for instructions'. In: Hauser, R., DeLoach, S. (eds.): Crossroads in communication. Proceedings ofthe 1997 IEEE International Professional Communication Conference. Salt Lake City, 1997. IEEE, Professional and Communication Society, Salt Lake City, 1997, pp. 9-15. Keren, G.: On the calibration of probability judgments: Some critica} comments and alternative perspectives. Joumal ofBehavioral Decision Making, 10, 1997, pp. 269-279. Meijnders, A.L.; Midden, C.J.H.; Wilk:e, H.A.M.: Milieuvoorlichting: het effect van angst op systematische informatieverwerking. In: Daamen, D.; Pruyn, A.; Otten, W; Meertens, (eds.): Sociale psychologie en haar toepassingen. Eburon, Delft, 1997, pp. 201-215. Meykamp, R.; Aarts, H.: Breaking through habits: Is car sharing an instrument to reduce car use? In (geen editors): Proceedings 25th European Transport Forum. Brunei University, Uxbridge, 1-5 september 1997. P.T.R.C., London, 1997, pp. 1-13. Bauer, M.; Durant, J.; Gaskell, G.; Midden, C.J.H., et al.: (In joint European research group) Biotechnology and the European public. Nature, 66, 387, (afl. 6636), pp. 845-848.
160
Mulder, M.N.: Toepasbaarheid en effect van personifi<Srende uitdrukkingen in softwarehandleidingen. In: Bergh, H. van den; Janssen, D.; Bertens, N.; Damen, M. (eds.): Taalgebruik ontrafeld, lezingenbundel VlOT-congres 18-20 december 1996, Utrecht. VlOT, Utrecht, 1997, pp. 461-472. Savelsbergh, E.R.: Imp1ementing a physics tutorial in Mathematica. Educationa1 goals, means and pitfalls (Abstract) In: Effelterre, T. van (eds.): MaTILDA '97 Workshop, RIACA. University of Amsterdam, Amsterdam, 1997, pp. 6-7. Savelsbergh, E.R.; De Jong, T.; Ferguson-Hessler, M.G.M.: Probleemoplossen met een computeralgebrasysteem (Map1e) [Problem solving with a computer algebra system (Map1e}] (Abstract),. In: Coi:te E. de, et al. (eds.): Onderwijsonderzoek in Nederland en Vlaanderen: Proceedings van de Onderwijs Research Dagen 1997, Leuven. Katholieke Universiteit Leuven, Leuven, 1997, pp. 287-289. Savelsbergh, E.R.; Jong, T. de; Ferguson-Hessler, M.G.M.: The importance of an enhanced problem representation (Abstract). In: Vosnadiou, S. (ed.): 7th European Conference for Research on Leaming and Instruction: hook of abstracts. Gutenberg University Publications, 1997, p. 64. Savelsbergh, E.R.: Verslag van de onderwijsresearchdagen 1997 in Leuven. Pedagogische Studiën, 74, 1997, pp. 368-370. Schaalma, H.; Bolman, C.; Nooijer, J. de; Vries, H. de; Pau1ussen, T.; Aarts, H.; Willemse, G.: Prevention of cardio-vasculair diseases: An analysis ofyoung people's lifestyle and related determinants. Den Haag/Woerden/Maastricht: Netherlands Heart Foundation/NIGZ!Maastricht University, 1997, pp. 106. · Schotten, L.; Midden, C.J.H.: Milieubelasting van verpakkingen: effecten van de 'natuurlijkheidsbias' op consumentenoordelen. Milieu - Tijdschrift voor Milieukunde, 12, april 1997, pp. 167-174. Slangen-de Kort, Y.A.W.; Midden, C.lH.; Wagenberg, A.F. van: Independent housing and older people; the adaptive problem solving of older persons in their homes. In: Gray, M. (ed.): Evolving Environmental Ideals; Changing ways oflife, values and design practices. Book ofproceedings, 14th Conference ofthe International Association for People Environment Studies, Stockholm, Sweden, 30 juli-3 augustus 1997. Department of Architecture and Townplanning, Royal Institute ofTechnology, Stockholm, 1997, pp. 294303. Slangen-de Kort, Y.A.W.; Midden, C.J.H.;Wagenberg, A.F. van: Self-Efficacy and proactivity: Does perceived ability to alter the physical environment influence older people's adaptive problem solving behavior? In: Amiel,M.S.; Vischer, J. (eds.): Space Design and Management for Place Making, proceedings ofthe 28th Annual Conference ofthe Environmental Design Research Association, Montreal, 7-11 mei 1997. EDRA, Edmond, 1997, p. 192. Slangen-de Kort, Y.A.W.; Verhoef, R.: Dementia Care Facilities in The Netherlands; Current practices and emerging trends, in a Symposium organized by U. Cohen: Environments for people with dementia: A cross cultural perspective on design and research. In: Amiel, M.S.; Vischer, J. (eds.}: Space Design and Management for Place Making, proceedings ofthe 28th Annual Conference of the Environmental Design Research Association, Montreal, 7-11 mei 1997. EDRA, Edmond, 1997, p. 141.
161
Steehouder, M.; Jansen, C.: Handleidingenwijzer. Handboek voor effectieve software-handleidingen. SOU, Den Haag, 1997, pp. 303. Verplanken, B.; Aarts, H.; Knippenberg, A. van: Habit, information acquisition, and the process of making travel mode choices. European Joumal of Social Psychology, 27, 1997, pp. 331-360. Vonderen, M.L. van; Sikora, G.; Tóth, A.: Mérnökhallgatók szakmai orientációja és jövóképe: Vezetéstudomány, 28, 1, 1997, pp. 36-44. V onderen, M.L. van; Toth, G.S.: Perspectives on sharing responsibilities at home: A Dutch-Hungarian comparison. In: (geen editors): Book of abstracts of 3rd European Feminist Research Conference ... University ofCoimbra, Portugal, 8-12 juli 1997. University of Coimbra, Coimbra, 1997, p. 171. Wagenaar, W.A.; Keren, G.; Lichtenstein, S.: Is landers and hostag es: Deep and surface structures of decision problerns. In: Goldstein, W.M.; Hogarth, R.M. (eds.): Research on Judgment and Decision Making. Cambridge University Press, Cambridge,1997, pp.552-566. Weenig, M.W.H.; Midden C.J.H.: Mass-media Information Campaigns and Knowiedge-Gap Effects. Joumal of Applied Social Psychology, 27, 11, 1997, pp. 945-958. Westendorp, P.H.: Guided systerns versus interactive online help In: Morris, A.; Houser, R.; DeLoach, S. (eds.): IPCC97 Proceedings, 22-25 oktober 1997, Salt Lake City, USA. IEEE, Piscataway, 1997, pp. 1-8. Willernse, G.; Paulussen, T.; Aarts, H.; Schaahna, H.; Bohnan, C.; Nooijer, J. de: Prevention of cardio-vasculair diseases: A review of international research on nutrition education for the youth. Den Haag/Woerden/Maastricht: Netherlands Heart Foundation!NIGZ/Maastricht University, 1997, pp. 76. Zeelenberg, M.; Beattie, J.: Consequences of regret aversion: 2. Additional evidence for effects of feedback on decision making. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 72, 1, 1997, pp. 63-78. Zeelenberg, M.; Dijk, E. van: A reverse sunk cost effect in risky decision making: Sometimes we have too much invested to gamble. Joumal ofEconomic Psychology, 18, 6, 1997, pp. 677-691. Zeelenberg, M.; Pligt, J. van der,; Manstead, A.S.R.: "Het spijt me": Over het ongedaan maken van spijt op televisie. In: Daamen, D.; Pruyn, A.; Otten, W.; Meertens, E. (eds.): Sociale Psychologie en haar Toepassingen, deelll. Eburon, Delft, 1997, pp. 67-76.
Wetenschappelijke publicaties niet onderworpen aan een referee-systeem Heijs, W.: Afvalmeter: feedbackinstrument voor de optimalisatie van scheiding van restafval: rapportage haalbaarheidsstudie. Rapportvoor de Gemeente Eindhoven. Eindhoven: Technische Universiteit, Faculteit Technologie Management, 1997, pp. 27.
162
Li,X.L: Cultural assurnptions, tutor practices, and negotiation. Mondelinge Communicatie in Organisaties IWIA, Universiteit Antwerpen, Antwerpen, 1997, pp. 6. Savelsbergh, E.R.; Jong, T. de; Ferguson-Hessler, M.G.M.: The irnportance of an enhanced problem representation. Report University of Twente, vakgroep Instructietechnologie, IST-MEM0-97-04, 1997, pp. 29. Schipper, M.; Ouweneel, A.; Jansen, C.: Kan het nog voordeliger. Resultaten van een gebruikstest van het aanvraagformulier voor de Voordeelurenkaart. Onderzoek in opdracht van de Nederlandse Spoorwegen. Rapport Uil-OTS Universiteit Utrecht, in opdracht van NS Reizigers. Utrecht, 1997, pp. 22.
Vakpublicatie Jansen, C.: 'Wat wil de lezer? Minimalisme in instructies nader onderzocht'. [bespreking van N. Ummeien, Procedural and declarative information in software rnanuals. Diss. Universiteit Twente] Tekst[blad], 3, 2, 1997, pp. 60-65.
Overig Aarts, H.; Dijksterhuis, A.: Automaticity in habitual decisions. SFB-colloquium, Universiteit van Mannheirn en Heidelberg. Mannheirn 3 maart 1997. Aarts, H.; Dijksterhuis, A.: Contingencies between situations and behavior: goal-directed automaticity in habits. The 6th Conference of Social psychology of the Gerrnan Psychological Society, Konstanz, 20-22 juni 1997. Aarts, H.; Dijksterhuis, A.: Goal-directed automaticity in habitual travel mode decisions. Conference SPUDM-16, European Assocation ofDecision Making, Leeds, 17-2laugustus 1997. Aarts, H.; Verplanken, B.; van Knippenberg, A.: Predicting behavior from actionsin the past: repeated decision making or a matter ofhabit? Expert-meeting on attitude-behavior models. Kurt Lewin Institute, Kerkrade, 15-17 mei 1997. Andel, J. van: Chi1dren's use ofpublic space in 20 Eindhoven neighborhoods. Presentation in the Research Seminar of the School for Architecture and Urban Planning, University of Wisconsin - Milwaukee, 5 mei 1997. Andèl, J. van; Prins, M.: (Eds.): Kinderomgeving en: ontwerp, organisatie en gebruik. Congresbundel Symposium OpGroeiStad Binnenstebuiten. Technische Universiteit Eindhoven, Eindhoven, 1997, ISBN 90-6814-074-4, pp. 87. Andel, J. van: Shared space for children. Workshop presentation. Environmental Design Research Association Conference (EDRA28), Montréal, 7-11 mei 1997. Andel, J. van: Participant workshop "Barriers against children's use ofthe outdoor environment: Developing a research agenda." Environmental Design Research Association Conference (EDRA28), Montréal, 7-11 mei 1997.
163
Blom, M.; Jansen,C.; Schipper, M.: Met de wetenschap dat de praktijk verandert. Posterpresentatie tijdens symposium 'De wetenschapper als schrijfadviseur. Te(k)st in de praktijk.' Centre for Language and Communication the Netherlands, Delft, 18-12-1997. Dijk W.W. van; Pligt, J. van der; Zeelenberg, M.: The Impact ofMotivational State on the Intensity ofDisappointrnent and other Negative Emotions. Getting what you don't want versus not getting what you want. Paperpresentedat the SPUDM-16 conference, in Leeds, UK, 16-21 augustus 1997. Dijk, W.W. van; Pligt, J. van der; Zeelenberg, M.: Not having what you want versus having what you don't want. The impact of type of negative outcome on the experience of disappointrnent and related negative emotions. Paper presented at the 5th round table meeting of young european researchers in emotion, Paris, France, november, 1997. Dijk, W.W. van; Pligt, J. van der; Zeelenberg, M.: Investigating the appraisal pattems of outcome-related and person-related disappointrnent. Poster presented at the 5th round table meeting of young european researchers in emotion, Paris, France, november, 1997. Dijk, W.W. van; Pligt, J. van der; Zeelenberg, M.: Niet hebben wat je wilt en hebben wat je niet wilt: De invloed van type van negatieve uitkomst op ervaring van teleurstelling en gerelaterde negatieve emoties. Paperpresentedat the 12th ASPO-conference, 27-28 november 1997, Enschede. Dijksterhuis, A.; Aarts, H.: De detectie, evaluatie en verwerking van geladen informatie. ASPO. Fundamentele Sociale Psychologie, 27-28 november 1997, Enschede. Handgraaf. M.; Zeelenberg, M.; Manstead, A.S.R.: Piekeren en het sociaal delen van emoties. Paperpresentedat the 12th ASPO-conference, 27-28 November 1997, Enschede. Hertel, G.; Aarts, H.; Zeelenberg, M.: Was fmden Sie "fair"? Einfluesse sozialer Identitaet und 'Ingroup' -Normen aufFaimess-Urtei1e in sozialen Interaktionen. Post presented at the 6th Conference of Social psychology of the German Psychological Society . . Konstanz, 20-22 juni 1997. Jansen, C.: Formulieren-ergonomie: de casus Informatiseringsbank. NGCT-FAG Congres Kosten-batenanalyse van formulieren, Utrecht, 11-3-1997. Jansen, C.: Bespreking van het onderzoeksrapport 'Functionele taal- en rekenvaardigheden van ouderen' (Van der Kamp & Scheeren, 1997). Conferentie 'Een leven lang leren', Amsterdam, 3-6-1997. Jansen, C.: Taalgebruik en invulgemak Bijdrage aan cursus 'Redactie van Formulieren' Informatie Beheer Groep, Groningen, 5-6-1997. Jansen, C.: Kommunikasie: die kern van intermenslike verhoudinge en kultuur. Voordracht voor de afdeling Pretoria van de Orde van den Prince), Pretoria, 3-4-1997. Jansen, C: De computer als instrument bij het schrijfvaardigheidsonderwijs. Lezing voor de stafleden van de departementen Afrikaans van de Universiteit van Pretoria en van de Universiteit van Suid-Afrika), Pretoria, 24-4-1997.
164
Jansen, C.: Rekenen en taal: over regelmaat in schatten met getallen. Lezing voor de stafleden van de departementen Afrikaans van de Universiteit van Pretoria en van de Universiteit van Suid-Afrika), Pretoria, 24-4-1997. Jansen, C.: Tekstontwerp: de stand van zaken in onderzoek en praktijk. Slotbeschouwing tijdens symposium 'De wetenschapper als schrijfadviseur. Te(k)st in de praktijk'. Centre for Language and Communication the Netherlands, Delft, 18-12-1997. Keren,G.: The meaning of probabilities and the correspondence hypothesis. Paper presented at the conference on Time Preferenee and Decision Making, september 1977, Amsterdam. · Meijnders, A.L.; Midden, C.J.H.; Wilke, H.A.M.: Environmental risk communication: Fear as a determinant of inforrnation processing. Paper presentation 1OSth Annual Covention of the American Psychological Association. Chicago IL, 17 augustus 1997. Midden, C.J.H.: Explaining Attitudes towards Biotechnology: cognitive,moral and emotive factors. Invited lecture Lund symposium, Sweden, 8 februari 1997. Midden, C.J.H.: Voordracht Onderzoek naar Techniek en Gedrag, Workshop Nationaal Onderzoek. Programma Mondiale Luchtveronreiniging en klimaatverandering, Utrecht, 17 april 1997. Midden, C.J.H.: Voordracht Policy strategies and pubtic acceptanceon biotechnology. International workshop Biotechnology and the European Public, Stuttgart, 22-24 mei 1997. Midden, C.J.H.: Invited lecture Consumer behavior and environmental risk perception explained. EA WAG/ETH Technological Institute for Environmental Research. Zurich, 30 mei 1997. Midden, C.J.H.: Deelname 1997 Convention American Psychological Association, Chicago, 14-18 augustus 1997. Midden, C.J.H.; Hisschemöller, M.: Paper international workshop Utilisation ofknowledge in environmental decision making. (met Marthijs Hisschemoller, Instituut voor Milieuvraagstukken, VU en Rob Hoppe, UVA, Leiden, 19 september 1997. Midden, C.J.H.: Presentation: On the quality ofpublic perceptions on biotechnology. Conference on Pubtic Voderstanding of Science, Chicago, 2-6 oktober 1997. Midden, C.J.H.: Voordracht Rotary Eindhoven. Milieugedrag, een sociaal dilemma, 9 oktober 1997. Mulder, M.N.: Wanneer gebruiken schrijvers personificaties in software handleidingen? Lezing CLCN (Centre for Language and Communication the Netherlands)-symposium 'De wetenschapper als schrijfadviseur- Te(k)st in de praktijk', TU Delft, 18 december 1997.
165
Slangen- de Kort, Y.A.W.: The Role of Tenacity, Flexibility and Self-Efficacy in Proactive Problem Solving of Older People intheir Homes. SARUP (School of Architecture and Urban Planning). Research Seminar. University of WiscotisinMilwaukee, SARUP & Institute on Aging and Environment, 5 mei 1997. Slangen de Kort, Y.; Midden, C.; Aarts, H.; Wagenberg, A.: Adaptief gedrag van zelfstandig wonende ouderen- de rol van controle en persoonlijke disposities. ASPO, Toegepaste Sociale Psychologie, 27-28 november 1997, Enschede. Slangen de Kort, Y.A.W.: Self-Efficacy and proactivity: Does perceived ability to alter the physical environment influence older people's adaptive problem solving behavior? 28th Annual Conference ofthe Environmental Design Research Association, Montreal, 7-11 mei 1997. Slangen de Kort, Y.A.W.; Verhoef, R.: Dementia Care Facilities in The Netherlands; current practices and emerging trends, in a Symposium organized by U. Cohen: Environments for people with dementia: A cross cultural perspective·on design and research. 28th Annual Conference of the Environmental Design Research Association, Montreal, 7-11 mei 1997. V onderen, M.L.; Toth, G.S. van: Perspectives on sharing responsibilities at home: a Dutch-Hungarian comparison. Westendorp, P.H.: Voordracht 'Document Design' gehouden voor ASMLithography te Veldhoven, 20-11-97. Westendorp, P.H.: Voordracht 'Gebruiksinstructies voor eindgebruikers' gehouden voor TCText te Son, 4-3-97. Westendorp, P.H.: Presentatie van een user interface voor paging functies in een DECT-telefoon Philips Business Communication Systerns te Hilversum, 19-12-97. Vries, P. de; Vugt, C. van.; Fokkema, A.; Aarts, H.; Dijksterhuis, A.; Gollwitzer, P.: De verhouding tussen gewoontegedrag en geplanned gedrag. ASPO. Fundamentele Sociale Psychologie, 27-28 november 1997, Enschede. Willernsen, R.; Aarts, H.; Derijcke, E.; Bosch, A.; Dijksterhuis, A.: De mentale representatie van gewoontegedrag: een reactietijden analyse. ASPO, Fundamentele Sociale Psychologie, 27-28 november 1997, Enschede. Zeelenberg, M.; Beattie, J.: On the role of regret in the ultimatum game. Paper presented at the SPUDM-16 conference, Leeds, UK, 16-21 augustus 1997. Zeelenberg, M.: Anticipated regret and decision making under uncertainty: The role of expected feedback. Posterpresentedat the SPUDM-16 conference, in Leeds, UK, 16-21 augustus 1997. Zeelenberg, M.: The economics and psychology of regret. Job talk for the department ofBusiness Administration at Tilburg University, 26 augustus 1997. Zeelenberg, M.; Beattie, J.: Better safe than sorry? Feedback, regret and decision making. Paperpresentedat the JDM conference, in Philadelphia, USA, 23-24 november 1997.
166
Zeelenberg, M.; Bos, K. van den; Dijk, E. van: Emotional amplification after inaction. Paperpresentedat the JDM conference, in Philadelphia, USA, 23-24 november 1997. Zeelenberg, M.: Anticipated regret and decision makilig under uncertainty: The role of expected feedback. Invited talk for the department ofExperimental and Theoretica! Psychology at Leiden University, 11 december 1997.
167
168
VAKGROEP TECHNIEKDYNAMICA
169
170
TD~l:
Regulering en technologische ontwikkeling
Keywords Recht; Regulering; Technologische ontwikkeling; Innovatie. Samenwerkingsverbanden Formeel samenwerkingsverband: Schoordijk Instituut, Katholieke Universiteit Brabant, vakgroep Strafrechtwetenschappen Registratiekamer Niet formele samenwerkingsverbanden: Philips Crypto VU Universiteit Amsterdam, Instituut voor Informatica en Recht Aanvang: 1995
Vermoedelijk einde: 1999
Namen van de onderzoekers Naam Prof.mr. J.M. Smits Mr.drs. E.F. Clarkson Ir. R. Bekkers Drs. B. Koops
vakgroep TD TD TD TD
gerealiseerde uren 130 504 672 672
financiering le gs le gs le gs SOBU le gs
Korte omschrijving van het onderzoek In dit onderzoek wordt de institutionele (juridische, organisatorische) inbedding van technologische ontwikkeling geanalyseerd. Nie'uwe technologieën roepen reguleringsvraagstukken op, terwijl regulering innovatie kan bevorderen en mogelijk maken. In dit project wordt de aandacht vooral gericht op de Informatie en Communicatie Technologie, de relevante wet- en regelgeving, beleidsinitiatieven en de IT- en Telecomsector. Er zijn de volgende lopende projecten: TD 1.1 Trends in de (pan-Europese) regelgeving en beleidsontwikkeling van telecommunicatiedienstverlening en telecommunicatie-infrastructuur (Smits/Clarkson). TD1.2 Trends in de ontwikkeling van informatiebeveiliging: regulering, procedures, standaardisatie en technologie (Smits) TD 1.3 Regulering van telecommunicatie: ordenings- en waarborgvraagstukken in een dynamische markt (Clarkson) TD1.4 Encryptie enjustitiëye belangen (Koops) TD 1.5 Een nieuw tijdperk in mobiele telecommunicatie: de succesfactoren en juridische aspecten bij de introductie van telecommunicatiesystemen (Bekkers).
TD 1.1, 1.2, 1.3 zijn eerste geldstroom. TD 1.4 en 1.5 zijn tweede geldstroom (SOBU-aio's)
Projectgebonden resultaten in 1997 Wetenschappelijke publicaties onderworpen aan een referee-systeem Clarkson, E.F.; Smits, J.M.: "What's in a number?" Nunnnering in een competitieve omgeving. Compact, 24, 2, 1997, pp. 24-31. èlarkson, E.F.: Nunnnerportabiliteit in een competitieve teleconnnunicatiemarkt. Informatie en Informatiebeleid, 15, 4, 1997, pp. 43-49.
171
Koops, B.J.: Crypto Regulation in Europe. Some key trends and issues. In: H. Lubich; Rendek, P. (eds.): 81hJoint European Networking Conference, Edinburgh, 12-15 mei 1997. TERENA,1997,pp. 811/1-8. Koops, B.J.: Crypto Regulation in Europe. Some key trends and issues. Computer Networks and ISDN Systems 29, 15, 1997, pp. 1823-1831. Koops, B.J.: Notaris, ik houd mijn sleutels liever zelf. Computerrecht 1997,4, 1997, pp. 150-154. Verheul, E.; Koops, B.J.; Tilborg, H. van: Binding Cryptography. A fraud-detectible alternative to key-escrow proposals.: The Computer Law and Security Report, 13, 1, 1997, pp. 3-14.
Wetenschappelijke publicaties niet onderworpen aan een referee-systeem Bekkers, R.N.A.; Smits, J.M.: Mobiele Telecommunicatie: Europese Netwerken. Kluwer/Segment, Deventer, 1997, pp. 47. Bekkers, R.N.A; Smits, J.M.: Mobiele Communicatie: Standaarden, regulering en toepassingen. Kluwer/Segment, Deventer, 1997, pp. 393.
Vakpublicaties Bekkers, R.N.A.; Smits, J.M.: De ontwikkeling van mobiele communicatiesystemen . In: Geurtsen, M.A., e.a. (eds.): Elektronica voor markten van morgen. Kluwer, Deventer, 1997, pp. 89~124. Clarkson, E.F.; Smits, J.M.: Nummerportabiliteit Samson Bedrijfsinformatie. IT & Recht, 2, 1, 1997, pp. 3-5. Koops, B.J.: Regulating Cryptography is Harder than Y ou Think, so the Govemment experiences. XOOTIC Magazine, 4, 1, 1997, pp. 11-14. Koops, B.J.: Een richtlijn zonder richting. IT & Recht, 2, 3, 1997, pp. 1-3. Koops, B.J.: TEMPEST - een beeldige opsporingsmethode. IT & Recht 2, 5, 1997, pp. 1-3. Koops, B.J.: Hoe voorzienbaar is 2000? Over aansprakelijkheid bij het millenniumvraagstuk Management & Informatie, 5, 6, 1997, pp. 41-50. Smits, J.M.: JurisdiCTie: Cookies van andermans deeg. Informatie, maandblad voor de informatievoorziening, 39, 1997, pp. 48-49.
172
Smits, J.M.: JurisdiCTie: ljuli 1997: van HOT naar.... Infonnatie, maandblad voor de infonnatievoorziening, 39, 1997, pp. 38-39. Smits, J.M.: JurisdiCTie: 25543 Infonnatie, maandblad voor de infonnatievoorziening, 39, 1997, pp. 55.
Populariserende publicatie Smits, J.M.: EDP Auditorium Het werk afgemaakt Compact, 1997, 24, l, p. 39.
Overig Bekkers, R.N.A.: Ponnat (European) Standards versus Industry Standards for Mobile Communications. lnterdisciplinary Workshop on Standardization Research, University ofthe Pederal Armed Porces, Hamburg, 20-23 mei 1997. Bekkers, R.N.A.: Europese telecommunicatienormen: macht of onmacht van de Europese Unie? Paper gepresenteerd op het Techniekdynamica Onderzoekscolloquium TUE, 8 oktober 1997. Bekkers, R.N.A.: Geschiedenis, huidige status en toekomstige ontwikkeling bij mobiele telefonie. Serie voordrachten voor de Mobile School van PTT Telecom (in opdracht van PBNA), op 19-20 augustus, 30 september- 1oktoberen op 4-5 november 1997. · Clarkson, E.P.: Recht voor de commercieel-technisch ingenieur. Cursusdeel van de Commercieel Technische Opleiding voor Ingenieurs, IVO-CTO, Eindhoven, februariapril1997. Clarkson, E.P.: Regulering van Telecommunicatie. Een verkenning van enkele belangrijke probleemvelden. Paper gepresenteerd op het onderzoekscolloquium van de vakgroep Techniekdynarnica, TU Eindhoven, 25 juni 1997. Clarkson, E.P.: Regulering op het gebied van mobiele telecommunicatie. Voordracht voor de Mobile School van PTT Telecom, Groningen, 20 augustus 1997. Koops, B.J.: 'Crypto Regulation in Europe. Some key trends and issues' 8th Joint European Networking Conference, Edinburgh, 12 mei 1997. Koops, B.J.: 'The Politics of Cryptography - or why the police wants your keys'. lezing Hacking In Progress, Almere, 10 augustus 1997. Smits, J.M.: De ontwikkeling van de Wet op de telecommunicatievoorzieningen, Juridische Aspecten van Netwerken Telecommunicatie. Voordracht Juridische PAO, Universiteit Utrecht, 20-1-1997. Smits, J.M.: Privacy: "Digitalj:: dreiging ofbescherming?". Lezing Hoorzitting Humanistisch Verbond, Zwolle, 25-1-1997.
173
Smits, J.M.: Van Krant naar Agent & van Individu naar ''Persoonlijk nummer". Lezing opening nieuwbouw Registratiekamer, Den Haag, 3-2-1997. Smits, J.M.: De snelle weg, haar techniek en het recht. ... Lezing over Technologie Scan: ICT en Privacy bij de Registratiekamer, Den Haag, 2-6-1997. Smits, J.M.: Digitale Maatschappij, juridische aspecten. Lezing Digital, Nijkerk, 5-6-1997. Smits, J.M.: Endogenisering van Techniek in de Rechtswetenschappen. Colloquium Techniekdynamica TUE, Eindhoven, 18-5-1997. Smits, J.M.: Juridische aspecten van Internet. Lezing Internet, Amstelveen, 5-6-1997. Smits, J.M.: Regulering op het gebied van mobiele telecommunicatie. Voordracht voor de Mobile School van PTT Telecom, Utrecht, 22 augustus 1997. Smits, J.M.: Gemeenten: spinnen in het Digitale web. Lezing Vereniging van Nederlandse Gemeenten, ffiA -Congres, Veldhoven, 20-11-1997. Smits J.M. (ronde tafel) The Netherlands Telecommunications Summit '97, Amsterdam, 27-11-1997.
174
TD-2:
Innovatie-analyse en innovatiebeleid
Keywords Innovatie; Innovatiebeleid; Innovatietheorie; Methodologie van innovatie-onderzoek. Samenwerkingsverbanden Formele samenwerkingsverbanden: Katholieke Universiteit Brabant (vakgroep Sociale Economie) Basic Income European Network European Institute of Social Security Raad voor het Midden- en Kleinbedrijf Niet formele samenwerkingsverbanden: Katholieke Universiteit Brabant (IVA, VakgroepBeleids-en Organisatiewetenschappen- Brabants Indexinstituut) Brabantse Ontwikkelingsmaatschappij IC-Oost Brabant Aanvang: I995
Vermoedelijk einde: I999
Namen van de onderzoekers Naam Dr. M.T.H. Meeus
vakgroep gerealiseerde uren TD 504
Dr. L.A.G. Oerlemans
TD
480
Dr. J. Stroeken
TD
495
Drs. H. Cleutjes Ir. F. Vercoulen Prof.dr. D. Jacobs Prof.dr. N. Douben Drs. 0. Lint
TD TD TD TD TD
1344 1344 100 IOO I65
geldstroom Ie gs: 474 3egs: 30 Ie gs: 470 3e gs: IO Ie gs: I65 3e gs: 330 Ie gs Ie gs bijzonder hoogleraar namens LIFT Ie gs 2e gs
Korte omschrijving van het onderzoek In dit project ligt de nadruk op theoretische en empirische verklaring van innovatiepatronen en processen. Het onderzoek richt zich op theoretische (economisch en sociologisch) en methodologische vernieuwing van de innovatie-analyse alsmede op empirische evaluatie van technologiebeleid. Naast comparatief onderzoek over de hele Nederlandse industrie is er sprake van onderzoek dat gericht is op het MKB, alsmede specifieke sectoren: telecom, bouw en landbouw. Het betreft de volgende projecten: TD2.1. Concurrentiekracht, Innovatie, Netwerken en Technologiebeleid (Meeus/Oerlemans) TD2.2. Standaardisatie, normalisatie en MKB (Meeus, Smits, Oerlemans) TD2.3. Verbreding van het economisch technologieconcept (Cleutjens/Douben) TD2.4. Sectorale diffusie van IT: processen, oorzaken en gevolgen (Stroeken!Douben) TD2.5. Technologie en regulering in de telecommunicatiesector. Anticiperen en reageren op veranderingsprocessen door dienstenleveranciers en industrie (Vercoulen/Meeus/Smits). TD2.6. Options managementand analysis ofadvanced R&D (STW-project: Lint) De projecten 2.3 en 2.5 zijn eerste geldstroom projecten. TD 2.I en 2.4 zijn deels eerste, deels derde geldstroom projecten. Binnen de omschrijving van TD 2.I en TD 2.4 is er derde geldstroom werk verricht voor resp. de Raad voor het Midden- en Kleinbedrijf, SENTER (uitvoeringsorganisatie technologiebeleid EZ). Het project TD 2.2 is derde geldstroom onderzoek en werd uitgevoerd in opdracht van Economische Zaken, Dienst Normalisatie en Bedrijfsvoering, Directoraat Generaal voor
I75
Industrie en Diensten. In 1998 is een wetenschappelijk artikel over dit onderwerp gepland. Project 2.6 is een vieljarig project gefinancierd vanuit de tweede geldstroom (Stichting Technische Wetenschappen) waaruit 2 postdocs aangesteld zullen worden in de loop van 1998.
Projectgebonden resultaten Wetenschappelijke publicaties onderworpen aan een referee-systeem Faber, E.C.C.; Stroeken, J.H.M.; Vries, M.I. de: The Missing Link; an evaluation ofthe utilization ofthe Monitor-studies in the Netherlands. Technology Analysis and Strategie Management, 9, 1, 1997. Jacobs, D.: Knowiedge-intensive innovation: The Potenrial of the Cluster Approach. The IPTS Report, 16, juli 1997, pp. 22-28. Jacobs, D.: Innovatiebeleid in de EU. ESB, 82,4119, 10-9-1997, pp. 672-676. Pennings, H.P.G.; Lint, L.J.O.: The option value of advanced R&D. European Joumal ofOperational Research, 103, 1997, pp. 83-94. Lint, L.J.O.; Pennings, H.P.G.: R&D als optie op rnarktintroductie. Bedrijfskunde, 69, 4, 1997, pp. 61-67. Lint, L.J.O.; Pennings, H.P.G.: Financiën en strategie: time-to-wait or time-to-rnarket? Maandblad voor accountancy en bedrijfseconomie, 71, 3, 1997, pp. 117-125. Roelandt, Th.; Hertog, P. den; Jacobs, D.: Nederlandse clusters in beeld. ESB, 82,4093, 12-2-1997, pp. 124-128. Sabir, N.; Stroeken, J.: De betekenis van Informatietechnologie voor het Midden- en Kleinbedrijf. Informatie & Informatiebeleid, 15, 1, 1997, pp. 56-63. Vercoulen, F.; Smits, J.M.; Clarkson, E.F.: "Nederland nummer een op de elektronische snelweg!": Een misplaatste grap? Informatie en Informatiebeleid, 15, 3, 1997, pp. 59-69.
Wetenschappelijke publicatie niet onderworpen aan een referee-systeem Meeus, M.T.H.; Oerlernans, L.A.G.; Faber, E.: !OP-Beeldverwerking. Matchen van kennisvraag en kennisaanbod door identificatie van doelgroep en netwerkanalyse. Extern rapport in opdracht van SENTER voor technologie, energie en milieu, Eindhoven, rnaart 1997, pp. 1-37.
Vakpublicaties Dierckx, M.; Stroeken, J.: Met de muis in de hand; Informatietechnologie en samenwerking in het kleinbedrijf. Rapport voor de Raad voor het Midden- en Kleinbedrijf, Den Haag, november 1997, pp. 89.
176
Oerlemans, L.A.G.: Innoveren in industriële netwerken. Economenblad, 19, 5, 28 mei 1997, p. 8. Stroeken, J.; Coumans, J.: Het feitelijk en potentieel gebruik van Informatietechnologie in het MKB; Ontwikkeling en toets van een graadmeter. Rapport voor de Raad voor het Midden- en Kleinbedrijf, Den Haag, januari 1997, pp. 91.
Populariserende publicaties Jacobs, D.: Mediamarkt en democratie. ESB, 82,4093,26-2-1997, p. 163. Jacobs, D.: De discussie over de kenniseconomie wordt gehinderd door een sterke nadruk op technologie Tijdschriftvoor Wetenschap, Technologie en Samenleving, 5, 1,1997, pp. 16-17. Jacobs, D.: De experimenterende kennisdelta. ESB, 82,4107,21-5-1997, p. 403. Jacobs, D.: Cluster-adviseur Wijers. ESB, 82,4126,29-10-1997, p. 815. Jacobs, D.: 'Vrijheid blijheid' bij uitbesteding voorbij. Voedingsmiddelentechnologie, 19-6-1997, pp. 39-41. Jacobs, D.: Leren wat echt belangrijk is in tweeduizendzeven. In: 20 jaar gemeenten: reflectie en perspectief. Stichting Arbeidsmarkt- en Opleidingsfonds Gemeenten, Den Haag, 1997, pp. 105-114. Jacobs, D.: In Dilhert's Mirror. In: Verreet, Erik (ed.): Vademecum voor personeelsbeleid/de lagestion de personnel. Academici!Roularta Media, Deurne, 1997, pp. 31-32.
Overig Cleutjens, H.: Endogenisering van technologische ontwikkeling in de economische theorie. Voordracht en paper tbv. colloquia Techniekdynamica, 15 januari 1997, pp. 20. Jacobs, D.: Organizing interaction between scientific institutions and business (especially SME's) in the Netherlands. Lezing voor de International Conference on the Interaction between Science lnstitutions and Business, Tsukuba, 5-6 november 1997. Jacobs, D.; Kalff, P.: Kennismanagement... en toch blijven denken. Toegepaste Wetenschap, april1997, pp. 12-13. Douben,N. Economische waardering van kennis. Voordracht en paper tbv. colloquia Techniekdynarnica, 10 december 1997, pp. 20,
177
Lint, L.J.O.; Pennings, H.P.G.: Options in R&D: the case of Philips Electronics. Voordracht en paper met Best Paper Award - op het Western Decision Sciences Institute, 1997 Annual Conference, Big Island ofHawaii, Finance Track. Lint, L.J.O.: The value of concurrent product development: analysis and application. lnvited speaker en paper op de Copenhagen Business School Symposium on Real Options, september 1997. Lint, L.J.O.; Pennings, H.P.G.: The option value of developing two product standards simultaneously when the fmancial standard is uncertain. Voordracht en paper op Columbia University, Ernst & Young LLP, and University ofCalifomia-Los Angeles, Conference on Real Options, 12-13 juni 1997, New York. Pennings, H.P.G.; Lint, L.J.O.: R&D as an option on market introduction. Voordracht en paper bij Western Decision Sciences Institute 1997 Annual Conference, 26-28 maart 1997, Big Island ofHawaii. Lint, L.J.O.; Pennings, H.P.G.: R&D as an option on market introduction. R&D Management, verschijnt in 1998. Meeus, M.T.H.: !OP-Beeldverwerking. Matchen van kennisvraag en kennisaanbod door identificatie van doelgroep en netwerkanalyse. Voordracht voor projectgroep IOP-Beeldverwerking te Utrecht, 8 april 1997. Meeus, M.T.H.: Causes and consequences of inertia. Voordracht en paper voor colloquia Techniekdynamica, 5 februari 1997, pp. 24. Oerlemans, L.A.G.; Boekema, F.W.M.: De ontwikkeling van de werkgelegenheid in Tilburg in de periode 1980-1995. Intern rapport. Katholieke Universiteit Brabant, Faculteit der Economische Wetenschappen, Technische Universiteit Eindhoven, Faculteit Technologie Management, pp. 11. Oerlemans, L.A.G.: Innovation: does space matter? Invited 'key note speaker' RSA-congres 'Innovatie in bedrijf en regio; strategie en praktijk', Regionat Science Association Nederland. Utrecht, 11 april1997. Oerlemans, L.A.G.: Industriële netwerken in Nederland. Workshop 3 BETA-onderzoeksprogramma Virtual Enterprise, Amersfoort, 25 juni 1997. Oerlemans, L.A.G. R&D samenwerking in een transactiekosten perspectief. Voordracht en paper ten behoeve van colloquia Techniekdynamica, 26 feb. 1997, pp. 18. Stroeken, J.: Informatietechnologie in het MKB. Voordracht en paper tbv. colloquia Techniekdynamica, 12 nov. 1997, pp. 15. Stroeken, J.: Deelname sessie 'economische groei' !CES-onderzoek 'lnvesteringsstrategie voor kennis'. Lezing voor RAND, Den Haag, 8 januari 1997.
178
Stroeken, J.: De toepassing van Informatietechnologie in het MKB. Lezing voor het Ministerie van Sociale Zaken, Den Haag, 11 februari 1997. Stroeken, J.: De toepassing van Informatietechnologie in het MKB. Lezing voor het Ministerie van Economische Zaken, Den Haag, 24 april 1997. Stroeken, J.: De toepassing van Informatietechnologie in het MKB. Lezing voor de Sociaal- Economische Raad (SER), 12 mei 1997. Stroeken, J.: Diagnose-instrument IT voor het MKB. Lezing voor de Ondernemers regio Rotterdam, 18 november 1997.
179
TD-3:
Industrialisatie en technologische ontwikkeling in ontwikkelingslanden
Keywords Industrialisation; Technological capabilities; Comparative analysis; Productivity; Economie performance.
Samenwerkingsverbanden Formele samenwerkingsverbanden: National Construction Council, Ministry of Lands, Housing and Urban Development en ARDHI Institute, University of Dar Es Salaam, Tanzania, in Tanzania Bamboo Project (Van Egmond, Gaillard). CentEr/Economische faculteit van Katholieke Universiteit Brabant. Gezamenlijke begeleiding SOBU AIO (Szirmai met prof.dr. A. van Schaik en prof.dr. J. James). School ofEngineering, University of Zambia, MHO-samenwerkingsverband (NUFFIC), Technology and Society component in education programme for Engineers (Lapperre, Gaillard, Van Egmond). Faculty of Engineering, University of Dar es Salaam. HABICON network project for exchange of students and staffin joint research programmes on technology development in urban areas. Samenwerking met: lnstituto Tecnologico de Costa Rica /CIVCO; University ofLund, Sweden; Instituto Polytecnico Milaan, ltaly; Universidad Mayor de San Simon, Bolivia; University ofTechnology, Eindhoven, The Netherlands (Van Egmond, Gaillard) Niet formele samenwerkingsverbanden: Rijksuniversiteit Groningen in het kader van Groningen Growth and Development Centre (prof.dr. A. Maddison, dr. B. van Ark) Department of Management, Beijing University of Aeronautics and Astronautics (prof.dr. R. Ruoen). Faculty of Asian and International Studies Griffith University, Brisbane, Australia. Samenwerking in het kader van COPPAA project (comparisons of output purchasing power and productivity in Asia and Australia), prof. B. Griffiths en prof. D.P. Rao Instituut MERIT, Rijksuniversiteit Limburg, dr. B. Verspagen Aanvang: 1995
Vermoedelijk einde: 1999
Namen van de onderzoekers Naam Prof.dr. A. Szirmai Dr. P.E. Lapperre Drs. M. Timmer Ir. E. van Egmond
vakgroep TD TD TD TD
gerealiseerde uren
504 200 1340 504
geldstroom le gs le gs le gs le gs
Omschrijving van het onderzoek. Het !TOK-onderzoek is gericht op de analyse van industriële en technologische ontwikkelingspatronen in ontwikkelîngslanden. Dit wordt gedaan vanuit een internationaal vergelijkend perspectief. Economische performance van de industriële sector in een land, van industriële branches, en van individuele bedrijven in deze branches worden gekoppeld aan het niveau van kapitaal, ruim gedefinieerd als zowel fysiek als menselijk kapitaal, en de stand van de technologie. Op sectoraal en bedrijfsniveau worden technologie-indicatoren gebaseerd op studie van product en proces karakteristieken. De dynamiek van technologische ontwikkeling wordt gekoppeld aan een analyse van technological capability building. Implicaties van het TDS onderzoek voor industriële en technologie politiek worden gegeven.
180
Er zijn vier thema's: 1D3 .1. Meting en analyse van industriële productiviteit in ontwikkelingslanden (Szirmai/TimmerNan Engelen). 1D3.2. Technologie 'audits' and meting van technologie (Lapperre). 1D3.3. Meting en analyse van technologische competentie, diens rol in de industrialisatie (Van Egmond). 1D3.4. Comparatieve analyse van economische prestaties van ontwikkelingslanden en hun implicaties voor industrie- en technologiebeleid (Szirmai/Gaillard). Deze projecten worden gefinancierd uit de eerste geldstroom. Projectgebonden resultaten in 1997 Wetenschappelijke publicaties onderworpen aan een referee-systeem Szirmai, A.; Ren, R.: The EstimationofChina's GDP in ICOP framework'. In: Ren, Ruoen (ed.): China's Economie Performance in International Perspective. OECD Development Centre, Paris, 1997, pp. 40-50. Szirmai, A.; Ren, R.: Assessing China's Growth Rates. In: Ren, Ruoen (ed.): China's Economie Performance in International Perspective. OECD Development Centre, Paris, 1997, 103-124. Szirmai, A.: Bookreview of K. Hannan (ed.), China Modemisation and the Goal ofProsperity, Cambridge University Press, 1995. Be Economist, 145, 2,juli 1997, pp. 266-267. Szirmai, A.: 'De tegenstrijdigheden van Arthur Lewis' [The Contradictions of Arthur Lewis], In: Heerikhuizen, B. van (ed.): Buitenstaanders, Opstellen àangeboden·aan Piet Nijhoff. Spinhuis, Amsterdam, 1997, pp. 28-113. Szirmai, A.: Economie Development and Social Change. Trends, Problerns and Policies. Prentice Hall, London, New York, 1997, pp. 483. Timmer, M.; Szirmai, A.: Growth and Divergence in Manufacturing Performance in South and East Asia. Groningen Growth and Development Centre, Research Memorandum GD-37, Groningen, Jime 1997, pp. 49.
Wetenschappelijke publicaties niet onderworpen aan een referee-systeem Siirmai, A.: Ontwikkelingslanden in de industriële wedloop (Developing Countries in the Irtdustrial Race). Inaugurallecture, Eindhoven University ofTechnology, January 1997, pp 31. Szirmai, A.; Ren, R.: Rapid Growth without Catch Up. Comparative Performance in Chinese Manufacturing, 1980-1992. Mimeo Eindhoven/Beijing, April1997, pp. 56.
Overig Egmond-de Wilde çle Ligny, E.L.C. van: Technology: an introduction. ReportiTOKfTD, TUE,juni 1997, pp. 16.
181
Egmond-de Wilde de Ligny, E.L.C. van: Technology Development. Report ITOK/TD, TUE, juni 1997, pp. 16. Egmond-de Wilde de Ligny, E.L.C. van: Indigenous technology development. Report ITOK/TD, TUE,junil997, pp. 11. Egmond-de Wilde de Ligny, E.L.C. van: Technology development through international technology transfer. Report ITOK/TD, TUE, juni 1997, pp. 31. Egmond-de Wilde de Ligny, E.L.C. van: An introduetion to technology policy and technology management. Report ITOK/TD, TUE, november 1997, pp. 30. Egmond-de Wilde de Ligny, E.L.C. van: Research to support technology policy and technology management. Report ITOKJTD, TUE, november 1997, pp. 41. Egmond-de Wilde de Ligny, E.L.C. van: Vrouwelijk ingenieur: opleiding, gezin en loopbaan in nationale en internationale beroepspraktijk, openingsrede Pre-intro Augustus 1997 TU Eindhoven. Egmond-de Wilde de Ligny, E.L.C. van: Ingenieurs, Technologie ontwikkeling en Internationalisering: een rol voor het KIVI, KIVI, Raad Maatschappij, September 1997, Den Haag, pp. 3. Egmond-de Wilde de Ligny, E.L.C. van: Ingenieurs, Technologie ontwikkeling, Internationalisering en Opleiding, een notitie voor het KIVI, Raad Maatschappij, October 1997, Den Haag, pp. 2. Egmond-de Wilde de Ligny, E.L.C. van: "Ingenieurs en internationalisering", een notitie ter ondersteuning van de voorbereiding voor een internationaal congres, te organiseren in september 1998 door de jonge leden van KIVI-NIRIA en KVL, November 1997, pp. 2. Gaillard, H.; Cloin, J.: Industrialization, some basic questions. Lecture Lusaka University (Zambia), 1997, pp. 12. Gaillard, H.; Cloin, J.: Industrialization, how to do it? Lecture Lusaka University (Zambia), 1997, pp. 16. Gaillard, H.; Cloin, J.: Industrialization in the World, empirica! evidence. Lecture Lusaka University (Zambia), 1997, pp. 26. Gaillard, H.; Cloin, J.: Industrialization in developing countries, empirica! evidence. Lecture Lusaka University (Zambia), 1997, pp. 28. Gaillard, H.; Cloin, J.: Industrialization strategies for developing countries. Report ITOK/TD, TUE, september 1997, pp. 17.
182
Gaillard, H.; Cloin, J.: The call for Ecologically Sustainable Industrial Development (ESID). Report ITOKJID, TUE, 1997, no. 1690, pp. 41. Gaillard, H.; Cloin, J.: The limits of industrialization. Lecture Lusaka University (Zambia), 1997, pp. 40. Kamp, R. v.d.; Timmer, M.; Szirmai, A.: The Role ofTechnology in the Indonesian Textile Industry. In: Conference: Indonesia Assessment 1997: Industrialisation and Technological Change in Indonesia, Canberra, October, 1997. Verschijnt in 1998. Lapperre, P.E.: Knirim, S.: Het eerste huis: inrichting van een couveuse afdeling. Case bij een technisch integratieproject met de faculteit Bouwkunde voor het tweede jaar van het basisprogramma van de opleiding Tema. Technische Universiteit Eindhoven, Eindhoven, 1997, Lapperre, P.E.; Vreede, E. de: Megapowertoren: schone grootschalige energiewinning. Case bij een technisch integratieproject met de faculteit Natuurkunde voor het tweede jaar van het basisprogramma van de opleiding Tema. Technische Universiteit Eindhoven, Eindhoven, 1997, pp. 21. Lapperre, P.E.; Dal A. van: Het schàap Dolly en wat daaraan vooraf ging. Case bij een maatschappijwetenschappelijk integratieproject voor het eerste jaar van het basisprogramma van de opleiding Tema. Technisèhe Universiteit Eindhoven, Eindhoven, 1997, pp. 36. Lapperre, P.E.: Sociologie en Techniek: lange termijn wisselwerking tussen technologie en maatschappij. Hoofdstuk 8 · collegedictaat, 70blz. Technische Universiteit Eindhoven, Eindhoven, 1997. Lapperre, P.E.: Universitaire Ontwikkelingssamenwerking op het Gebied van Industrialisatie. Werkt het? Voordracht voor landelijke vereniging Studenten voor Ontwikkeling (SVO), Technische Universiteit Eindhoven, Eindhoven, 27 februari 1997. Lapperre, P.E.: Gastcollege "Europese wortels van en voorwaarden voor het industrialisatieproces". Universiteit Twente, Bestuurskunde, Enschede, 9 april 1997. Lapperre, P.E.: "Leren van elkaars culturen: veel gemaakte fouten bij kennisoverdracht naar ontwikkelingslanden". Voordracht voor congres "Eindhoven tussen lokaal en globaal", Fontys Hogeschool, Eindhoven, 23 septe~ber 1997. Lapperre, P.E.: "Energie en menselijke ontwikkeling: het dilemma van ontwikkelingslanden". Voordracht externe cursus "Blijvende Energie Bronnen", Technische Universiteit Eindhoven, Eindhoven, december 1997. Kamp, R v.d.; Szirmai, A.; Timmer, M.: Technology and Human Resources in the Indonesian Textile Industry. To be publisbed in conference proceedings of Indonesia: Technology Update Conference, October, 1997. Lapperre, P.: Long term interaction between technology and society. Theoretica! framework for a socio-bistorical analysis. Voordracht en paper tbv. colloquia Techniekdynarnica, 5 november 1997, pp. 14.
183
Szirmai, A.: Comparative industrialisation. Voordracht en paper tbv. colloquia Techniekdynamica, 21 mei 1997, pp. 35. Szirmai, A.: Course in Social Economics. Addis Ababa, Ethiopia, april1997. Szirmai, A.; Ren, R.: Chinese Manufacturing in Comparative Perspective. In: CEPll Conference, Throwing Light on the Chinese Economy, Paris, 25 juni 1997. Szirmai, A.: Follow Up Course in Social Econornics. Addis Ababa, Ethiopia, juni 1997. Szirmai, A.: Het mysterie van industrialisatie in ontwikkelingslanden. Lezing in het kader van de cursus ontwikkelingsproblematiek, Universiteit Maastricht, 5 februari 1997.
Szirmai, A.: Comparative Performance in Manufacturing in South and East Asia. Development Beonornies Seminar (DES), Eindhoven, 3 oktober 1997. Szirmai, A.: State Formation and Economie Development. Lecture Series: Ontwikkelingsvraagstukken, Groningen, 15 oktober 1997. Szirmai, A.: Growth and Divergence in Asian Manufacturing Performance. Paper presented at the Seminar of the F aculty of Econornics, Research School of Asian and Pacific Studies, Australian National University, 3 december 1997. Szirmai, A.; Timmer, M.: Australian Manufacturing Performance in an Asian Perspective. Paper for Conference: The Asian Beonornies in the Twentieth Century, CSAAR, Griffith University, Melboume, 26/27 november 1997. Timmer, M.P.: Comparative Performance in Manufacturing in South and East As ia, 1960-1993. VoordrachtPEP-LIPI, Jakarta, 10 september 1997. Timmer, M.P.: Comparative Performance in Manufacturing inSouthand East Asia, 1960-1993. Voordracht National Council of Applied Economie Research, Delhi, 9 oktober 1997. Timmer, M.P.: International Comparisons of Capita} Stock and Total factor productivity in Indonesia. Voordracht Australian National University, Canberra, 2 december 1997.
184
TD-4:
Geschiedenis van de techniek in nedertand in de twintigste eeuw
Keywords Techniekgeschiedenis; Energietypen/voorziening/verbruik; Huishoudens; Netwerken; Grote technische systemen; Nederland; Twintigste eeuw. Samenwerkingsverbanden Het onderzoek wordt gecoördineerd door de Stichting Historie der Techniek. De Stichting is een samenwerkingsverband van diverse maatschappelijke organisaties met als belangrijkste initiatiefnemer het Koninklijk Instituut van Ingenieurs. In de redactie van het project participeren een groot aantal onderzoekers. Behalve de deelname vanuit de TUE zijn deze afkomstig van de UT, UvA, VU, LUW, RL, EUR en RUG. Verder hebben de verschillende projecten binnen dit onderzoek hun eigen samenwerkingsverbanden, zoals hieronder wordt gespecificeerd: Project GTI ProjectGT2 Project GT3 ProjectGT4 ProjectGT5 Project GT6. Project GT7 Project GT8
Stichting Historie der Techniek Sep, EnergieNed en KEMA Gasunie Lid van het netwerk Huishoudtechnologie, SIS WO Instituut voor Maatschappijwetenschappen, Universiteit van Amsterdam Novem vakgroep Filosofie van de Wetenschap en Techniek, sectie kerntechniek van het Kivllthe Netherlands Nuclear Society Human Behaviour Research groep (Philips), de vakgroep sociologie van de Universiteit Utrecht, het IPO (TUE), het Instituut voor Gerontechnologie (TUE) Philips Concern Archief (Blanken)
Aanvang: 1995 Vermoedelijk einde: 2000 De derde geldstroom projecten hebben de volgende looptijden: GT2: ca. 2 jaar (1995-1997) GT3: ca. 2 jaar (1995-1997) GT5: ca. 3 jaar (1995-1998) GT6: ca. 1.3 jaar (1996-1997) GT8: ca. 3.5 jaar (1996-1999)
Namen van de onderzoekers Naam Prof.dr.ir. H.W. Lintsen Drs:E. van Royen Dr.ir. G.P.J. Verbong Dr. H. Schippers Ir. P. van Overbeeke Ir. F. van der Kaaden Dr. M.J. de Vries Drs. J.A.C. Lagaaij Dr. A.N. Hessetmans Drs. H. Buiter
vakgroep TD TD TD TD TD TD TD TD TD extern
gerealiseerde uren 320 160 860 80 1300 1000 1000 1500 1280 n.v.t.
185
financiering le gs 1e gs 1e gs 3e gs le gs 3e gs 3e gs 3e gs 3e gs n.v.t.
Korte omschrijving van het onderzoek De ambitie van het programma is het schrijven van een techniekgeschiedenis die recht doet aan het context-ingebedde karakter van techniek. De probleemstelling luidt: hoe verloopt de co-evolutie van technologie en maatschappij? Getoond moet worden hoe techniek en haar omgeving in éénzelfde beweging tot stand komen, en hoe allerlei actoren actiefbetrokken zijn bij de dooiWerking van techniek in de samenleving en de uiteindelijke effecten. Het programma moet tevens een bijdrage leveren aan de maatschappijgeschiedenis van Nederland, waarin rol en betekenis van de techniek tot hun recht komen. Er zijn meerdere deelprojecten: Project GTl Redactie onderzoeksprogramma geschiedenis van de techniek in Nederland in de twintigste eeuw (Lintsen, Vah Royen, Verbong) Project GT2 De elektriciteitsvoorziening in Nedeland in de twintigste eeuw (Verbong en Hesselmans) Project GT3 De gasvoorziening in Nederland in de twintigste eeuw (Verbong, Schippers en Small) Project GT4 Huishoudelijk energieverbruik en huishoudelijke apparaten in Nederland in de twintigste eeuw (Van Overbeeke) Project GT5 Duurzame energie in Nederland 1960-1990 (Verbong) Project GT6 Kerntechnologie in Nederland 1945-1974 (Verbong en Lagaaij) Project GT7 Het ontstaan van techniekgeneraties (Van der Kaaden) Project GT8 Geschiedschrijving Natlab (De Vries) Project GTl, GT4, GT5 zijn eerste geldstroom projecten. GT2, GT3, GT6, GT7 en GT8 zijn derde geldstroom projecten. De contractpartners voor deze projecten zijn: - GT2: Sep, Energiened en KEMA - GT3: Gasunie - GT6: NOVEM en de sectie kerntechniek van het KiVI - GT7: Human Behaviour Research Groep van Philips - GT8: Philips Concern Archief.
Projectgebonden resultaten in 1997 Wetenschappelijke publicatie onderworpen aan een referee-systeem Buiter H.: The History ofthe Power Cable in the Netherlands. Stichting Historie der Techniek, Den Haag/Eindhoven, (ISBN 90-73 192-16-1) 1997, pp. 147. Schot, J.; Verstegen, W.; Homburg, E.; Rip, A.; Lintsen, H.W.: Naar een techniekhistorisch overzichtswerk voor de twintigste eeuw. Een contextualistische geschiedenis van de techniek voor Nederland internationaal vergeleken. NEHA-JAARboek voor economische, bedrijfs-en techniekgeschiedenis 60, 1997, pp. 307-338. Verboog, G.P.J.: Review of: M. Heymann, Die Geschichte der Windenergienutzung 1890-1990 (Frankfurt 1995). Technology & Culture, 3, 1997, pp. 795-797.
Overig Hesselmans A.N.; Verboog G.P.J.: De elektriciteitsvoorziening georganiseerd naar provinciale grenzen, 1914-194 5. Intern rapport SHT, Eindhoven, 1997, pp. 100. Kaaden, F. van der: Major paper/dissertatie-concept. Het ontstaan van techniekgeneraties. Rapport voor het N.W. Posthumus Instituut, postdoctoraal instituut in de sociale en economische geschiedenis, Eindhoven, november 1997, pp. 30.
186
Kaaden, F. van der: De opkomst en ontwikkeling van de televisie en televisiegebruik in Nederland. Een casus. Rapport voor het N.W. Posthumus Instituut, postdoctoraal instituut in de sociale en economische geschiedenis,.Eindhoven, november 1997, pp. 33. Lagaaij J.A C. en Verbong, G.P.J.: Nuclear energy in the Netherlands, 1945-1974. Paper en voordracht op de conferentie New Energy Systems in the Scandinavian countries and the Netherlands after 1950, Tange 22-24 mei 1997. Lintsen, H.W.: Het project Techniek in Nederland in de 20e eeuw. Forum voor Techniek en Wetenschap, 18 december 1997. Lintsen, H.W.; Royen, E. van; Verbong, G.P.J. e.a. (eds.): Landbouw in Nederland (door J. Bieleman) lntem rapport SHT, Eindhoven, 1997, pp. 7. Lintsen, H.W.: Maatschappelijke inbedding van grote technische systemen. Voordracht en paper tbv. colloquia Techniekdynarnica, 12 rnaart 1997, pp. 23 Overbeeke, P. van: Energievoorziening in Nederlandse huishoudens rond 1930: concurrentie tussen gas- en elektriciteitsbedrijven en de keuze van de gebruikers. Paper en voordracht voor het Techniekdynamica vakgroeps colloquium, TU Eindhoven, 16 april1997. Overbeeke, P. van: The struggle for the housewife: Fernale cookery teachers, housewives and the propaganda for gas and electtic cooking in the Netherlands, 1920- 1940. Conference-paper en voordracht voor de SHOT-conferentie, Pasadena, 18 oktober 1997. Schippers, J.L.: De Nederlandse gasvoorziening in de twintigste eeuw tot 1975. Intern rapPort SHT, Eindhoven, 1997, pp. 94. · Verbong G.P.J.: De opkomst van grote technische systemen in de energievoorziening: de concurrentie tussen elektriciteit en gas in Nederland in de twintigste eeuw. Paper voor het TD-vakgroepcolloquium, 26 nov, pp. 21. Verbong, G.P.J.: Windpower in the Netherlands 1950-1995. Paper en voordracht op de conferentie New Energy Systems in the Scandinavian countries and the Netherlands after 1950, Tange 22-24 mei 1997.
187
TD-5:
Filosofie en methodologie van de technische wetenschappen
Keywords Filosofie; Methodologie; Techniek/technologie; Technische wetenschappen. Samenwerkingsverbanden Niet formele samenwerkingsverbanden: Frits Philips Institute for Quality Management Stichting Historie der Techniek Philips Aanvang: 1995
Vermoedelijk einde: 1999
Namen van de onderzoekers Naam Prof.dr. A. Sarlemijn (t 1 jan. 1998) Dr. M.J. de Vries Dr.ir. L. Royakkers C. Boersma
vakgroep TD TD TD TD
gerealiseerde uren 495 660 660 1340
financiering 1• gs 1" gs 1• gs 1" gs
Projectgebonden resultaten in 1997 Wetenschappelijke publicaties onderworpen aan een referee-systeem Sarlemijn, A.: Gilles Holst Stimulated Technology Oriënted Physics, how? In: Opsomer, C. (ed.): Xxth International Congress ofHistory ofScience, Liège, 20-26 juli 1997, Book of Abstracts - Scientific Sections. · Centre d'Histoire des Sciences et des Techniques Université de Liège, Liège, 1997, p. 366. Vries, M.J. de; Tamir, A.: Shaping Concepts ofTechnology: What Concepts and How to Shape Them. In: Vries, M.J. de; Tamir, A. (eds.): Shaping Concepts ofTechnology: from Philosophical Perspectives to Mental Images. Kluwer Academie Publ., Dordrecht, 1997, pp. 3-10. Vries, M.J. de: Science, Technology and Society: A Methodological Perspective. In: Vries, M.J. de; Tamir. A. (eds.): Shaping Concepts ofTechnology: from Philosophical Perspectives to Mental Images. Kluwer Academie Publ., Dordrecht, 1997, pp. 21-32. Vries, M.J. de: Science and Technology Teacher Training: what kind of training for what type of teaching? European Joumal ofEducation, 32, 1, 1997, pp. 59-73. Vries, M.J. de: Design Methodology in University STS Programs Joumal ofTechnology Studies, 23, 2, 1997, pp. 50-52. Vries, M.J. de: Teaching quality tools in technology education: a design methodological perspective. In: Mortier, I.; Vries, M.J. de (eds.): Teaching Technology for Entrepreneurship and Employment. Proceedings PATT-7 conference, 6-11 april1995. PATT-Foundation, Eindhoven, 1997, pp. 426-433.
188
Vries, M.J. de: A preliminary study for the history of the Philips Research Laboratones In: Opsomer, C. (ed.): Xxth International Congress ofHistory ofScience, Liège, 20-26 juli 1997, Book of Abstracts - Scientific Sections. Centre d'Histoire des Sciences et des Techniques Université de Liège, Liège, 1997, p. 383.
Vakpublicaties Royakkers, L.M.M.: De invloed van de moderne technologie op het begrip 'demokratie'. In: Pijnenburg, L. (ed.): Vijandbeelden in de filosofie. Landbouw Universiteit Wageningen, Wageningen, 1997, pp. 101-106. Sarlemijn, A.: Boekbespreking: N.F.M. Roozenburg, N.J. Eekels, Product design: Fundamental and Methods, Wiley: Chichester etc. 1995, pp. 408. Algemeen Nederlands Tijdschrift voor Wijsbegeerte, 89, 1, januari 1997, pp. 95-97. Vries, M.J. de: De leerstoel Filosofie en Methodologie van de Technische Wetenschappen aan de Technische Universiteit Eindhoven. Filosofie, 7, 5, 1997, pp. 32-34. Vries, M.J. de: Twee eeuwen tegenslag voor de Stirlingmotor. De Ingenieur, 109, 5, 1997, pp. 16-19.
Populariserende publicatie Vries, M.J. de: Technische systemen brengen systeem in techniek. Techniek-Koerier, 17, 1, 1997, pp. 10-12. Vries, M.J. de: Techniek als mensenwerk: Ethiek in het techniek-onderwijs. Techniek-Koerier, 17, 2, pp. 5-6. Vries, M.J. de: Techniek als mensenwerk: Ethiek in het techniek-onderwijs. Techniek-Koerier, 17, 3, 1997, pp. 5-6.
Overig Royakkers, L.M.M.: De macht van de computer over de mens. Vooraraebt Jonge Humanistendag 'Informatiemaatschappij', 23 november 1997. Royakkers, L.M.M.: Giving Permission implies Giving Choice. Voordracht DEXA'97 conference on 'Database and Experts Systerns Applications',Toulouse, Frankrijk, 1-2 september 1997. Royakkers, L.M.M.: Het begrip 'Democratie'. Voordracht Filosofiedag, Wageningen, 25 oktober 1997. Royakkers, L.M.M.: De bijdrage van de maatschappelijke keuzetheorie aan de verklaring van technologische ontwikkeling. Voordracht en paper tbv. colloquia Techniekdynamica,, 7 mei 1997, pp. 16.
189
Vries, M.J. de: Technology Assessment and the assessment ofTechnology Education. Voordracht PATT-8 conference on 'Assessing Technology Education', Scheveningen, 17-22 april1997. Vries, M.J. de: Beyong the 'technology as applied science' paradigm. Voordrachten Technion, Haifa, 9 april en Israel Open University, Tel-Aviv, 10 april1997. Vries, M.J. de: Transforming Inventions into Innovations as a Major Concern of the Philips Researèh Laboratories: a Ristorical Perspective. Voordracht NATO ARW on 'Technology Transfer', Budapest, 14 november 1997. Vries, M.J. de: Geschiedschrijving NatLab. Voordracht en paper tbv. colloquia Techniekdynamica, 11 juni 1997, pp. 23
190
Niet projectgebonden onderzoeksresultaten Dissertaties Leidelmeijer, M. Van Suikermolen tot grootbedrijf. Technische vernieuwing in de Java-suikerindustrie in de negentiende eeuw. Promotoren: Prof.dr.ir. H.W. Lintsen, Prof.dr. A. Szirmai. NEHA-series III, Amsterdam, (ISBN 90.5742.007.4) 1997, pp. 368. Mom,G.: Geschiedenis van de auto van morgen. Promotoren: Prof.dr.ir. H.W. Lintsen, Prof.dr.ir. R.S.G. Baert. Kluwer Bedrijfsinformatie, Deventer, 1997, pp. 653.
Wetenschappelijke publicaties onderworpen aan een referee-systeem Buiter, H.: 'Uitdijende steden en krimpend platteland', 'Werk in de fabriek' en 'Handel en dienstverlening', In: Dekker e.a. (eds. ): 'Geschiedenis van de Provincie Utrecht', deel 3. Utrecht, Het Spectrum, 1997, pp. 185-225, 245-274 en 275-296. Buiter, H.: Hoogviaducten in het polderland? De introductie van de autosnelweg in Nederland. NEHA-jaarboek voor economische, bedrijfs-en techniekgeschiedenis, 60, 1997, pp. 284-306. Lintsen, H.W.; Bakker, M.: The Poldermodel, the Dutch way of industrialisation and modemisation. In: Webner, H. (ed.): Proceedings Verbrennung und Feuerungen, 18. Deutsch-Niederländischer Flammentag VDI, Düsseldorf 1997, pp. 1-9. Royak:kers, L.M.M.; Dignum, F.: Defeasible reasoning with legal rules. In: Nute, D. (ed.): Defeasible Deontic Logic. Kluwer Academie Publishers, Dordrecht, 1997, pp. 263-286. Royak:kers, L.M.M.; Dignum, F.: Het juridisch redeneren en de gepostuleerde universalite.it binnen het strafrecht. In: H. Kloosterhuis, e.a. (eds.): Op Goede Gronden. Ars Aequi Libri, Nijmegen, 1997, pp. 160-165. Royak:kers, L.M.M.; Dignum, F.: The 1ogic of enactment. In: Gawler, M. (ed.): Proceedings ofiCAIL-97, the Sixth International Conference on Artificial Intelligence and Law, Melboume, 1997. University ofMelboume, Melboume, 1997, pp. 39-43. Royak:kers, L.M.M.: Giving permission implies giving choice. In: Wagner, R.R. (ed.): Eight International Workshop on Database and Expert Systerns Applications, Toulouse, 1997. Computer Society, Califomia, 1997, pp. 198-205.
191
Schippers, J.L.: Palestijns moslimfundamentalisme. Spelbreker in het vredesproce in het Midden-Oosten. Internationale Spectator, 51,7/8, 1997, pp. 413-419.
Wetenschappelijke publicatie niet onderworpen aan een referee-systeem Buiter, H.: Fabriekswerk. Industrieel erfgoed in de provincie Utrecht. Matrijs, Utrecht, 1997, (ISBN 90-5345-096-3), pp. 159.
Vakpublicaties Buiter, H.: Nederlander initiator Zwitsers bergspoornet De Ingenieur, 109, 13, 1997, pp. 44-46. Buiter, H.: Review: Camijn, A.: Wegvervoer, een grensverleggende activiteit, 50 jaar. Stichting NIWO, Rijswijk, 1996. NEHA-bulletin, 11, 1, 1997, pp. 42-43. Campbell, E.E.; Derveld, F.E.R.: Een Afro-Cultureel Centrum: Beleidsplan en Werkplan. Rapport voor Stichting Afro-Cultureel Centrum, Amsterdam, 1997, pp. 24. Campbell, E.E.; Derveld, F.E.R.: Scholingsplan Afro-Cultureel Centrum. Rapport voor Stichting Afro-Cultureel Centrum, Amsterdam 1997, pp. 16. Campbell, E.E.; Derveld, F.E.R.: Vraag en aanbod van Afro-Surinaamse Cultuur Rapport voor Stichting Afro-Cultureel Centrum, Amsterdam 1997, pp. 18 + bijl. Douben, N.H.; Vasbinder, J.W.: Mobilisatie Privaat Kapitaal t.b.v. kennisinfrastructuur. Rapport in opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, Zoetermeer, 21 juli 1997, pp. 28. Lintsen, H.W.: 150 jaar veerkracht. Het Koninklijk Instituut van Ingenieurs {Kivl) viertjubileum De _Ingenieur 109, 15, 1997, pp. 4-13. Sarlernijn, A.; Royakkers, L.M.M.: Logica: grondbeginselen en toepassingen. Van Gorcum, Assen; 1997, (ISBN 90-232-3316-6), pp. 221. Schippers, J.L.: Historisch ondergronds. In: H. Burger, H., e.a. (eds.): Handboek Ondergronds Bouwen, dl. 1, Ondergronds bouwen in breed perspectief. Balkerna, Rotterdam 1997, pp. 45-66. Schippers, J.L, Lintsen, H.W.: Van normaal naar extreem en vice versa In: Berlijn, G.; Horst, A. ter; Steyn, A. van (eds.): Onder de grond. Koninklijk Verbond van Grafische Ondernemingen, Amstelveen, 1997, pp. 6-10.
192
Vries, M.J. de: Arbeitsorientierter Technikunterricht in den Niederlanden: Tatsache oder Fiktion? In: Brauer-Schröder, M.; Sellin, H. (eds.): Technik, Ökonomie und Raushalt im Technikunterricht. Arbeitsorientierte Allgemeinbildung in Europa. Schneider Verlag, Baltmannsweiler, 1997, pp. 44-51. Vries, M.J. de: Technology Education in the Netherlands: Trends and Issues In: Kananoja, T. (ed.): Seminars on Technology Education. University ofOulu, Oulu, 1997, pp. 21-34.
Populariserende publicaties HoofT, G. van; H. Buiter: Industrie komt en gaat. De Ingenieur, 109, 15, 1997, pp. 42-47. HoofT, G. van: Oer-Hollandse verdedigingslinie. De Ingenieur, 109, 18, 1997, pp. 18. Hooff, G. van: Het onheilsjaar 1000. De Ingenieur, 109, 20, 1997, pp. 36. HoofT, G. van: Leiden, centrum van instrumentrnakerijen. De Ingenieur, 109, 17, 1997, pp. 17. HoofT, G. van: Hollands Spoor herinnert aan Haagse Pletterij. De Ingenieur, 109, 4, 1997, pp. 37. HoofT, G. van: Liever bordeel dan slachterij als buur. De Ingenieur, 109, 14, 1997, pp. 18. HoofT, G. van: De Vliegende Hollander. De Ingenieur, 109, 12, 1997, pp. 35-36. HoofT, G. van: Van palingrokerij tot tegelbakkerij. De Ingenieur, 109, 9, 1997, pp. 18. HoofT, G. van: Elk gehucht had zijn zuivelfabriek. De Ingenieur, 109, 8, 1997, pp. 19. HoofT, G. van: Techniek op schaal. De Ingenieur, 109, 6, 1997, pp. 19. HoofT, G. van: De schoonheid van oude schoorstenen. De Ingenieur, 109, 1, 1997, pp. 35. Vries, M.J. de: Teaching Technology for Entrepreneurship and Employrnent: An International PA TT Conference The Technology Teacher, 56, 7, 1997, pp. 34-35.
193
Overig Albert de la Bruheze, A.A.; Veraart, F.C.A.: Fietsgebruik in de twintigste eeuw. Lange termijn factoren in het fietsgebruik te Amsterdam, Eindhoven, Enschede, Zuidoost-Limburg, Antwerpen, Manchester, Kopenhangen, Hannover en Basel SHT, Eindhoven, september 1997, pp. 169 en bijlagen. Carnpbell, E.E.; Derveld, F.E.R.: Economie and Demograpbic Change in a Post-siave Society: The Case of Jamaica. Rijksuniversiteit Groningen, Eindhoven/Groningen, 1997, pp. 27. Douben, N.H.: Economische aspecten van innovatieve (ouderen)zorg. Voordracht tijdens de Regiodag Technologie en Ouderenzorg, Mierlo 22 januari 1997. Douben, N.H.: Economisch-technologische ontwikkelingen in Zuid-oost Nederland. Voordracht voor het symposium Limburgse Organisatie voor Zelfstandige Ondernemers, Weert, 15 oktober 1997. Douben.N.H.: De Euro als stabiliserend element in de Europese Unie. Voordracht voor de Limburgse Werkgevers Vereniging, Roermond, 26 november 1997. Douben, N.H.: Op zoek naar de economische waarde van menselijke kennis. Adecco-special, Den Bosch, december 1997, pp. 24. Hooff, G. van: Dirk Willem van Rennes (1836-1912), constructeur en machinefabrikant In: Utrechtse biografieën IV (Utrecht 1997), pp. 162-166. Hooff, G. van: Waterwegen. In: Lijnen door het Brabantse land. 200 jaar verkeersinfrastructuur in Noord-Brabant (Zwolle, 1997), pp. 88101. Hooff, G. van: Mensen en machines in de eerste halve eeuw van de Machinefabriek Breda. Erfgoed,6, 1997,pp. 74-82. Schippers, J.L.: V eertig jaar Eindhovens Studenten Corps. Kroniek van het Eindhovens Studenten Corps 1957-1997 Eindhoven 1997, pp. 24-59. Vries, M.J. de: Techniek bij de buren. Techniek-onderwijs in Duitsland, Engeland en Vlaanderen. Voordracht conferentie Vereniging Docenten Techniek, Lunteren, 25 november 1997.
194
VAKGROEP TECHNOLOGIE EN ARBEID
195
j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j 196
j j
T&A-10: Prestatie-indicatoren en prestatiesturingssystemen voor · industrie en dienstverlening Keywords Performance management; Feedback; Goal setting; ProMES.
Samenwerkingsverbanden Formeel samenwerkingsverband: Onderzoekschool BETA, thema 2.4 Niet formele samenwerkingsverbanden: Internationaal: Prof.dr. R.D. Pritchard, Texas A&M University, College Station, Houston, Texas, USA Prof.dr. u.·Kleinbeck, Universität Dortmund, Dortmund, BRD Dr. K.H. Schmidt, Institut fiir Arbeitsphysiologie, Universität Dortmund, BRD Nationaal: Prof.dr. H.K. Thierry, Vakgroep Personeelwetenschappen, KUB, Tilburg Dr. P. van der Maesen de Sombreff, Vakgroep Personeelwetenschappen, KUB, Tilburg Aanvang: 1987
Vermoedelijk einde: 2002
Namen van de onderzoekers Naam Prof.dr. J.A. Algera Dr. H.F.J.M. van Tuijl Ir. M. de Haas
vakgroep T&A T&A T&A
Drs. P.M. Janssen Dr.ir. P.A.M. Kleingeld
T&A T&A
geplande uren gerealiseerde uren financiering 330 Ie gs 360 495 Ie gs 540 le gs+3e gs 1350 1350 Hoogovens 100 le gs 100 3e gs NRG Ned. BV 1155 1155
Korte omschrijving van het onderzoek Het onderzoek kiest als vertrekpunt een door Pritchard (1990) ontwikkelde methode (Pro MES) voor het ontwerpen van prestatiesturingssystemen. Het theoretisch kader wordt gevormd door de goal setting feedback theorie (Locke en Latham, 1990). Doel van het onderzoek is prestatiesturingssystemen te ontwerpen voor situaties van toenemende complexiteit en onzekerheid, variërend van individuele, groeps- en afdelingstaken tot verschillende niveaus binnen een business unit en relaties tussen ondernemingen.
Projectgebonden resultaten in 1997 Wetenschappelijke pubDcaties onderworpen aan een referee-systeem Algera, J.A.; Kleinbeck, U.: Foreword. European Joumal ofWork and Organizational Psychology, 6, 3, 1997, pp. 257-260. Algera, J.A.; Monhernius, L.; Wijnen, C.J.D.: Quality improvement: Combining ProMES and SPC to work smarter. European Joumal ofWork and Organizational Psychology, 6, 3, 1997, pp. 261-278. Dijkstra, L.: An empirica! interpretation of the EFQM framework. European Joumal ofWork and Organizational Psychology, 6, 3, 1997, pp. 321-341.
I97
Haas, M. de; Algera, J.A.; Tuijl, H.F.J.M. van: Ontwikkeling van consistente prestatie-indicatoren. In: Bemelmans, T.M.A.; Pol, B.G.F. (eds.): Dynamiek in organisatie en bedrijfsvoering, Proceedings Se NOBO-onderzoekdag, Endhoven, 18 november 1997. NOBO, Enschede, 1997, pp. 179-188. Tuijl, H.F.J.M. van: ProMES: a metbod for "accepted control loops". Leadership and Organization Development Journal, 18, 6, 1997, pp. 295-303. Tuijl, H.F.J.M. van: Critical success factors indeveloping ProMES: will the end result be an 'accepted control loop'? Leadership and Organization Development Joumal, 18, 7, 1997, pp. 346-354. Tuijl, H.F.J.M. van; Kleingeld, P.A.M.; Schmidt, K.H.; Kleinbeck, U.; Pritchard, R.D.; Algera, J.A.: Measuring and enhancing organizational productivity by means of ProMES: Three practical implications. European Joumal ofWork and Organizational Psychology, 6, 3, 1997, pp. 279-301. Visser, C.F.; Altink, W.M.M.; Algera, J.A.: From job analysis to work profiling - Do traditional procedures still apply? In: Anderson, N.; Herriot, P. (eds.). International Handhook of Selection and Assessment. Chichester: Wiley, 1997, pp. 441-454.
Vakpublicatie Kleingeld, P.A.M.; Tuijl, H.F.J.M. van: Prestatiesturing en productiviteitsstijging met ProMES. In: J.W.L.H. Croonen (red.): Prestaties sturen. Deventer: Kluwer Bedrijfsinformatie, pp. 27-35.
Populariserende publicatie Tuijl, H.F .J .M. van: Leren van 'lerende organisaties'. BETA: Eindhoven, 1997, pp. 114
Overige Algera, J.A.: De toekomst van de arbeids- en organisatiedeskundige in de arbodienstverlening: over werkprocessen met veel technologie. Werkconferentie SLOO/NWTNO, Soest, 15 april1997. Algera, J.A.: Near misses in steel works. Paper presented at the International Iron & Steel Institute Conference, Toronto, Canada, 9-10 september, 1997. Algera, J.A. Health surveillance at coke ovens. Paperpresentedat the International Iron & Steel Institute Conference, Toronto, Canada, 9-10 september, 1997. Haas,M. de: Ontwikkeling van consistente prestatie-indicatoren. Voordracht tijdens de achtste NOBO-onderzoeksdag 'Dynamiek in organisatie en bedrijfsvoering', Eindhoven, 18 november 1997.
198
Haas, M. de; Kleingeld, P.A.M.: Consistent performance measurement throughout the organization: the Copytec case. Paper presented at the Third International Seminar on Management Accounting Research, Edinburgh, 11-13 juni, 1997, pp. 55.
199
T &A-13: De menselijke component van systeemfalen Keywords Human Reliability; Human Recovery; Incident Reporting & Analyses; Veiligheidsmanagement. Samenwerkingsverbanden Formele samenwerkingsverbanden: BETA thema 1: Business Process Design; Op basis van contractresearch: het Catharina Ziekenhuis te Eindhoven, de University of Texas - Dallas Medical School, Groot-Schuylenburg te Apeldoorn; Het European HCM Human Error Prevention Network: Universiteit van Luik, Universiteit van Valenciennes, T.U. Eindhoven, Universiteit van Amsterdam, Universiteit van Giessen, Universiteit van Cardiff; Europees Netwerk Chemische Procesindustrie PRISM (i multinationals+ TUE+ Imperial College London); TUE Instituut voor Gerontechnologie. Niet-formele samenwerkingsverbanden: Nationaal: Prof.dr. W.A. Wagenaar, Werkgroep Veiligheid, R.U. Leiden; Prof.dr. A.R. Hale van de Vakgroep Veiligheidskunde, TU Delft; Ministerie van SZW, DGA, Arbeidsinspectie; Class Base Software B.V.; ARCO Chemie, Botlek.; Hoogovens Umuiden, afdeling Veiligheid en Arbeidshygiëne; Prof.dr. A.R. Hale, TIJ Delft, vakgroep Veiligheidskunde; Catharina ziekenhuis, Eindhoven; St. Joseph Ziekenhuis Veldhoven. Internationaal: Prof. dr. C. Johnson Universlty of Glasgow; Prof.dr. D. Scheidegger, University ofBasel; Prof. Y. Donchin, University of Jerusalem; Prof. N. Moray, University of Surrey; Prof. C. Drury, State University ofNew York at Buffalo; Prof. C. MacKenzie, Baltimore, U.S.A.; Dr. D. Embrey, Human Reliability Associates Ltd., U.K.; Prof.dr. L. Bainbridge, University College London, U.K.; Dr. D.A. Lucas, Health & Safety Executive, U.K.; Prof.N. Boreham, University ofManchester, V.K.; Prof.dr. 0. Svenson, University of Stockholm, Zweden; Prof. V. Bier; Prof. M. Smith, University ofWisconsin, Madison, USA; Dr. Bogner, Institutç for the Study ofMedical Error; Prof. Kaplan, South Western Medical School, University ofTexas, Dallas; Universiteit van Manchester, Dept. ofEducation, Prof. N. Boreham. Aanvang: november 1988
Vermoedelijk einde: onbepaald
200
Namen van de onderzoekers Naam Dr. T.W. van der Schaaf Prof.dr. P.M. Bagchus Drs. W. de Weerd (aio) Prof.drs. J. Moraal Dr. C.E. Shea (postdoc) Ir. W. van Vuuren (aio) Prof.dr. P.C. Sander Dr. J.D. van der Bij Dr. J. Rietsema Prof.dr. H. Bouma
vakgroep geplande uren gerealiseerde uren T&A 630 630 150 150 T&A T&A 1400 1400 25 T&A 25 T&A 1620 1620 T&A 1620 1620 ORS 50 50 OK 50 50 Instituut voor Gerontechnologie Instituut voor Gerontechnologie
financiering 1e gs Ie gs le gs Ie gs Ie gs 1e gs 1e gs le gs
Korte omschrljving van het onderzoek Het project richt zich op het ontwikkelen van algemene systemen binnen organisaties om de negatieve kant van de menselijke component te minimaliseren en de positieve kant te maximaliseren. Uiteindelijk doel is het verhogen van de veiligheid en bedrijfszekerheid in zowel industrie, transport, als ziekenhuizen op basis van systemen voor incidentenrapportage en -analyse. Het deelproject van De Weerd 'Risicobeheersing met betrekking tot werkplekken van oudere werknemers: ontwerprichtlijnen op basis van fouten en herstelgedrag' gaat uit van de hypothese is dat ouderen in werksituaties vaak in staat zijn effectief compensatiegedrag te ontwikkelen om hun prestatieniveau gelijk te houden. In het deelproject van Shea 'Prevention and recovery of medical incidents' zal risicomanagement, incidentenanalyse, etc. ingebed worden in het kwaliteitsstreven in ziekenhuizen. Daartoe zal de toepasbaarheid van industriële veiligheidservaringen in het medische domein worden getest. Het deelproject van Van Vuuren 'Organisatorische oorzaken van veiligheidsincidenten' richt zich op het ontwikkelen van een verklarend model van organisatorisch falen,. op basis waarvan een taxonomie van dit type faalfactoren herleid kan worden. Projectgebonden resultaten in 1997 Wetenschappelijke publicaties onderworpen aan een referee-systeem Koppens, H.A.; Joustra, A.C.; Kort, G.J.; Lybeert, M.L.M.; Sangen, M.J.C. van der; Schaaf, T.W. van der: Een kwaliteitsdeelsysteem gebaseerd op incidentmeldingen. Medisch Contact, 52, 46, 1997, pp. 1451-1453. Schaaf, T.W. van der: Prevention and Recovery of Errors in Software Systems. In: Johnson, C. (ed.): Proceedings First Workshop on Human Error and Systems Development, Glasgow, 19-22 maart 1997. Glasgow Accident Analysis Group, Technical Report 97-2, Glasgow, 1997, pp. 49-57. Schaaf, T.W. van der: Human Error and System Safety: Can Lessons from Process Control he applied to other domains? In: Bagnara, S.; Hollnagel, E.; Mariani, M.; Norros, L. (eds.): Proceedings Sixth European Conference on Cognitive Science Approaches to Process Control, 23-26 september 1997, Baveno (Italy). CNR, Rome, 1997, pp. 66-70. Shea, C.E.; Vuuren, W. van: Risk management as a quality tooi in the medica! domain. In: Bemelmans, T.M.A.; Pol, B.G.F. (eds.): Dynamiek in organisatie en bedrijfsvoering, Proceedings 8e NOBO-onderzoekdag, Endhoven, 18 november 1997. NOBO, Enschede, 1997, pp. 255-263.
201
Vuuren, W. van; Shea, C.E.; Schaaf, T.W. van der: The development of an incident analysis tool for the medical field. Report EUT/BDK/85, Technische Universiteit Eindhoven, Eindhoven, 1997, pp. 19.
Wetenschappelijke publicaties niet onderworpen aan een referee-systeem Schaaf, T.W. van der: PRISMA: a risk management tool basedon incident analysis. In: Pierucci, S.; and Villermaux. J. (eds.): Proceedings First European Congress on Chemica! Engineering (ECCE-1), 4-7 mei 1997, Florence. AIDIC/EFCE, Milaan, 1997, p. 737. Schaaf, T.W. van der: Incident reporting and analysis in maintenance. In: Pierucci, S.; and Villermaux. J. (eds.): Proceedings First European Congress on Chemica! Engineering (ECCE-1), 4-7 mei 1997, Florence. AIDIC/EFCE, Milaan, 1997, p. 749. Schaaf, T.W. van der: Hurnan recovery of errors in man-machine systerns. In: Pierucci, S.; and Villermaux. J. (eds.): Proceedings First European Congress on Chemical Engineering (ECCE-1), 4-7 mei 1997, Florence. AIDIC/EFCE, Milaan, 1997, p. 801. Weerd, W. de: Werkplekken voor oudere werknemers. Tijdschrift voor Sociale Gezondheidszorg, themanummer 'Succesvol ouder worden', 7, 1997, Abstract p. 37.
Vakpublicaties Schaaf, T.W. van der: PRISMA Incidenten Analyse: een instrument voor risicobeheersing in de zorgsector. Kwaliteit in Beeld, 7, 5, 1997, pp. 2-4. Vuuren, W. van: PRISMA in de verstandelijk gehandicapten zorg. Kwaliteit in beeld, 7, 5, 1997, pp. 5-7.
Overig Moraal, J.: Ouderen en arbeidssituaties. Voordracht tijdens Wetenschappelijke Dag Gerontechnologie 1997. Technische Universiteit Eindhoven, IPO, Eindhoven, 29 oktober 1997. Schaaf, T.W. van der: Prevention & Recovery of Errors in Software Systerns. Voordracht Technica! Meeting HCM network, Universiteit van Amsterdam, 14 februari 1997. Schaaf, T.W. van der: Prevention & Recovery of Errors in Software Systems. Presentatie First Workshop on Hurnan Error and Systems Development. University of Glasgow, Department of Computing Science, 19-22 maart 1997. Schaaf, T.W. van der: PRISMA: a risk management tooi based on incident analysis First European Congress on Chemical Engineering, Florence, 4-7 mei 1997.
202
Schaaf, T.W. van der: Incident reporting and analysis in maintenance First European Congress on Chemical Engineering, Florence, 4-7 mei 1997. Schaaf, T.W. van der: Human recovery of errors in man-machine systems First European Congress on Chemical Engineering, Florence, 4-7 mei 1997. Schaaf, T.W. van der: Human Error and System Safety. Presentatie Technica! Meeting HCM network, University ofValenciennes, 16 mei 1997. Schaaf, T.W. van der: Can Lessons from Process Control he applied to other domains? Presentatie CSAPC '97, Baveno (Italy), 23-26 september 1997. Shea, C.E.: MECCA: holistic risk management in the medical domain. Voordracht rd European Workshop on Incident Reporting and Analysis, TU Eindhoven, Eindhoven, 28-30 mei 1997. Vuuren, W. van: 'Organisational failure: Moving from industrial to medical incidents'. · 2nd European Workshop on Incident Reporting and Analysis. Technische Universiteit Eindhoven, Eindhoven, 28-30 mei 1997. Weerd, W. de: · Compensatiegedrag door oudere werknemers. Posterpresentatie Jubileumcongres 'Succesvol ouder worden'. World TradeCenter Rotterdam, Rotterdam, 31 oktober 1997. Weerd, W. de: Compensatiegedrag door oudere werknemers. Posterpresentatie Wetenschappelijke dag Gerontechnologie, IPO, Eindhoven, 29 oktober 1997.
203
T&A-14: Mensgericht ontwerpen van gebruikers-interfaces en werkplekken Keywords Mensgericht ontwerpen; Werkplekken; Self-assessment; Quick Scan; RI&E instrumenten; (ARBO); U ser-interface. Samenwerkingsverbanden Niet formele samenwerkingsverbanden: Carbon Black Nederland CFT Philips (plus diverse Philipsfabrieken) DAF-Trucks in Eindhoven DSM -Rotterdam/Geleen Exxon Chemieals Gemeenschappelijke Kerncentrale Nederland te Dodewaard Hoechst-Vlissingen HSC-Geleen Melkunie Heiloo Aanvang: november 1988
Vermoedelijk einde: onbepaald
Namen van de onderzoekers Naam Dr.ir. H. Kragt Prof.drs. J. Moraal
vakgroep geplande uren gerealiseerde uren financiering T&A 180 180 1e gs T&A 10 10 1e gs
Korte omschrijving van het onderzoek Samen met medewerkers van het Centrum voor Fabricage Technologie (CFT) is het "Self-assessment Tool Ergonomics/Human factors in Manufacturing" (SATEH) ontwikkeld. Het doel van SATER is industriële organisaties in staat te stellen zelfstandig te bepalen in hoeverre het (ontwerp van een) productiesysteem is afgestemd op de gebruiker van het systeem, de uit te voeren taak en de omgevingsfactoren. SATEH ondersteunt het streven naar Manufacturing Excellence. Projectgebonden resultaten in 1997 Overig Groot, L.A.; Kragt, H.; en Lems, P. (eds.): Procespiloten van de moderne industrie. Symposiumbundel (18 september) TU Delft, A&O en Holland Elektronica-FME-CWM. Holland Elektronica, Zoetermeer, 1997, pp. 58. Kragt, H.; en Janssen, R.: De integratie van 'Human Factors' benaderingen in de productiesysteem-ontwikkeling van het Centrum voor Fabricagetechnologie van Philips, Interne notitie. Eindhoven, 1997,pp.9. Kragt, H.: Manufacturing Excellence & Human Factors, een kader voor onderzoek. Interne discussienota. Eindhoven, 1997,pp.4.
204
T&A-16: Informatievoorziening voor nieuwe organisatievormen Keywords Sociotechniek; Informatievoorziening.
Samenwerkingsverbanden Formeel samenwerkingsverband: BETA, thema 1.1 Design of operational processes. Niet formele samenwerkingsverbanden: In 1994 geparticipeerd in het onderzoeksstimuleringsprogramma Technologie, Arbeid en Organisatie {TAO), dat wordt geleid vanuit het MERIT te Maastricht, en dat wordt gesubsidieerd vanuit de Ministeries van Onderwijs en Wetenschappen, Economische Zaken en Sociale Zaken. Aanvang: 1990
Vermoedelijk einde: 1996
Namen van de onderzoekers Naam Prof.dr. P.M. Bagchus Dr. F.M. van Bijnatten Prof.dr.ir. J.C. Wortmann Ir. J.M.J. Loeffen
vakgroep T&A T&A I&T T&A
geplande uren 15 19 10 500
gerealiseerde uren 15 19 10 500
financiering Ie gs Ie gs Ie gs le gs
Korte omschrijving van het onderzoek Het project heeft tot doel het exploreren van de relatie tussen organisatie en informatie in nader te bepalen, specifieke bedrijfssituaties. Met name wordt geconcentreerd op het ontwikkelen van een beschrijvingsmethodiek die zowel voor deskundigen op sociotechnisch gebied als voor deskundigen op informatiekundig gebied inzichtelijk en bruikbaar is ten behoeve van analyse en herontwerp. Dit project beoogt: a. Inzicht te verschaffen in kenmerkende overeenkomsten en verschillen van de wijze waarop sociotechnici en informatiedeskundigen organisatie en informatie beschrijven en analyseren. b. Inzicht te verschaffen in praktische uitgangspunten die sociotechnici en informatiedeskundigen hanteren in concrete projecten. c. Inzicht te verschaffen in methodische werkwijzen die sociotechnici en informatiedeskundigen hanteren om organisatie en informatie te ontwerpen. d. Inzicht te verschaffen in wat de wederzijdse bijdrage van concepten uit beide paradigma's kan zijn voor theorie en praktijk. e. Ontwikkeling van een methodiek waarmee informatie en organisatie in onderlinge samenhang kunnen worden beschreven, geanalyseerd en vormgegeven.
Projectgebonden resultaten in 1997 Dissertatie Loeffen, J.M.J.: Informele afstemming in productieorganisaties: Een sociotechnische blik op informatievoorziening. Promotoren: Prof.dr. P.M. Bagchus, Prof.dr.ir. J.C. Wortmann. BETA, Eindhoven, 1997, pp. 145.
205
Wetenschappelijke publicaties onderworpen aan een referee-systeem Dijkstra, L.: Measuring quality performance: Towards an adequate representation model for quality management tools. In: Bemelrnans, T.M.A.; Pol, B.G.F. (eds.): Dynamiek in organisatie en bedrijfsvoering, Proceedings Se NOBO-onderzoekdag, Endhoven, 18 november 1997. · NOBO, Enschede, 1997, pp. 235-244. Dijkstra, L.: Boekbespreking. De Leeuw, A.C.J.; Bedrijfskundige methodologie; management van onderzoek. Assen: Van Gorcum, 1996. Mens en Maatschappij, 1997, 72, 2, pp. 177-178. Kuipers, H.; Eybergen, B. van: Sociotechnical change strategies. Dilenunas and paradoxes. In: ;Boonstra, J.; Pennebroek Gravenhorst, K. (eds.): Barriers to organizationa1 change and innovation. Proceedings ofthe Eight European Congress on Work and Organizational Psychology. EAWOP, Verona, 1997, pp. 63-80. Vogelaar, A.L.; Kuipers, H.: Reciprocallongitudinal relations between Leader and follower effectiveness. Military Psychology, 9, 3, 1997, pp. 199-212.
Vakpublicaties Moelker, R.; Kuipers, H.; Richardson, R: Het paard voor de wagen spannen! Technologie en organisatieontwerp bij de Koninklijke marine. Marineblad, 107, 3, 1997, pp. 80-87. Vogelaar, A.L.; Kramer; F, Metselaar, M.; Witteveen, A.; Bosch, J.; Kuipers, H.; Nederhof, F. (eds.): Leiderschap in crisisomstandigheden. SDU, 1997, pp. 193.
206
T &A-20: Sociotechnisch organiseren van de product-creatie functie Keywords Sociotechniek; Innovatie.
Samenwerkingsverbanden Formeel samenwerkingsverband: BETA, thema 1.3 Product and process innovation. Niet formele samenwerkingsverbanden: Het project heeft een vakgroepsoverschrijdend karakter. Er is samengewerkt met Philips Industrial ElectTonics in Eindhoven, met het TAO-programma van het MERIT te Maastricht, en met bedrijven als Fokker en Stork. Aanvang: 1992
Vermoedelijk einde: 1998
Namen van de onderzoekers Naam Prof.dr. P.M. Bagchus Prof.dr.M. VVeggeman Dr. F.M. van Rijnatten Ir. L.VV.L. Simonse (aio)
vakgroep T&A OK T&A T&A
geplande uren 75 0 123 1600
gerealiseerde uren 75 32 123 1600
financieri~g
1e gs 1e gs 1e gs Ie gs
Korte omschrijving van het onderzoek Het onderzoek concentreert zich op besluitvormingsprocessen en samenwerkingsrelaties tussen professionals in non-routine situaties. Het project heeft als doel het evalueren van knelpunten in de samenwerking van professionals in de keten van het innovatieproces, alsmede het doen van voorstellen voor andere vormen van samenwerking (inclusief het opstellen van randvoorwaarden), teneinde tot productiviteitsverhoging van de totale keten te komen. Het project beoogt: a. het uitvoeren van een inhoudelijk nauw omschreven en qua tijd begrensde literatuurstudie; b. het in de praktijk uitvoeren van een beschrijvende case studie in het ontwikkeltraject; c. het evalueren van knelpunten met betrekking tot de samenwerking van professionals bij het ontwerpen, ontwikkelen en voortbrengen; d. het ontwikkelen van nieuwe samenwerkingsvarianten in nauwe samenspraak met deskundigen uit verschillende bedrijven; e. het formuleren van randvoorwaarden te stellen aan personele beheersingssystemen, informatietechnische ondersteuning en organisatorische inbedding op afdelings- en ondernemingsniveau.
Projectgebonden resultaten in 1997 Overig Kuipers, H.: Boekbespreking; Ontwerpen en Ontwikkelen van Organisaties J.J. Boonstra, H.O. Steensma en M.I. Demenint (red.), De Tijdstroom, 1996. Manager & Literatuur, 2, 3, 1997. Kuipers, H.: Dagvoorzitter: Conferentie Zelfsturende Teams en Taakgroepen. Amsterdam, World Trade Center, 26 mei 1997.
207
Kuipers, H.: Voordracht: Hoe zelfsturende teams en taakqroepen uw bedrijfsresultaten en klanttevredenheid structureel verhogen. Amsterdam World Trade Center, 26 mei 1997.
208
T &A/I&T/LBS-02: Beslissingsgedrag bij afdelingsbeheersing in de productielogistiek Keywords Beslissingsondersteuning; Logistiek plannen; Mens-systeem interactie; Taakallocatie.
Samenwerkingsverbanden Formeel samenwerkingsverband: Onderzoeksschool BETA, thema 1.2 Niet formele samenwerkingsverbanden: Internationaal Dr. K.N. McKay- Memorial University ofNewfoundland. Prof. Neville Moray- University ofValenciennes. Nationaal AIO Netwerk - Informatie en Organisatie. Aanvang: november I993
Einde: juni I997
Namen van de onderzoekers Naam Prof.dr. P.M. Bagchus Prof.dr.ir. J.W.M. Bertrand Prof.dr.ir. J.C. Wortmann Dr. T.W. van der Schaaf Ir. V.C.S. Wiers
vakgroep geplande uren gerealiseerde uren T&A 35 35 LBS 8 8 I&T 8 8 T&A 35 35 T&A 700 700
financiering Ie gs Ie gs Ie gs Ie gs le gs
Korte omschrijving van het onderzoek Voorgaand onderzoek naar de menselijke factor in afdelingsbeheersing heeft aangetoond dat een effectief systeem voor afdelingsbeheersing zowel bestaat uit een menselijke als uit een geautomatiseerde component. Zowel mensen als informatiesystemen hebben specifieke sterke en zwakke kanten. De taken binnen afdelingsbeheersing zullen zodanig moeten worden verdeeld dat de sterke kanten van beide zoveel mogelijk benut worden. Daarbij moet de voorwaarde in acht worden genomen dat er voor de mens een logisch geheel van taken ontstaat.
Projectgebonden resultaten in 1997 Dissertatie Wiers, V.C.S.: Human Computer interaction in production scheduling: analysis and design of decision support systems in production scheduling tasks. Promotoren: Prof.dr. P.M. Bagchus, Prof.dr.ir. J.W.M. Bertrand. Technische Universiteit Eindhoven, Eindhoven, 1997, pp. 123.
Wetenschappelijke publicaties onderworpen aan een referee-systeem Wiers, V.C.S.: A review of the applicability of OR and Al scheduling techniques in practice. OMEGA- The international Joumal of Management Science, 25, 2, 1997, pp. 145-153.
209
Wiers, V.C.S.: Decision Support Systems for production scheduling tasks. Part I of a case study: analysis and task redesign. Production Planning and Control, 8, 7, 1997, pp. 711-721. Wiers, V.C.S.; Schaaf, T.W. van der: A framework decision support in production scheduling tasks. Production Planning & Control, 8, 6, 1997, pp. 533-544.
Vakpublicatie Wiers, V.C S.; Schaaf, T.W. van der: Besluitvorming in verandering door informatica. In: Crutzen, C.K.M.; Witte, M. (eds.): Context van Informatica (cursusboek Open Universiteit). Open Universiteit, Heerlen, 1997, pp. 144-171.
210
T&A/I&T/LBS-03: Business process re-engineering (BPR) Keywords W ork flow management; Socioteclmiek; Logistiek; Informatieteclmologie. Samenwerkingsverbanden Formele samenwerkingsverbanden: BETA, thema 1.3 In 1995 is internationaal aansluiting gezocht bij het Europese circuit (World Class Standards Net), bij IFIP 5.7 (Workflow Management), en IFIP bij 8.2 (Informatie en Organisatie/BPR). Niet formeel samenwerkingsverband: Nationaal worden activiteiten afgestemd binnen de Stichting Socioteclmiek Nederland. Aanvang: 1995
Vermoedelijk einde: 2000
Namen van de onderzoekers Naam .Dr. F.M. van Bijnatten Dr. R.J. Kusters Ir. H.P.G. van Ooijen
vakgroep geplande uren gerealiseerde uren financiering T&A 289 Ie gs 289 I40 Ie gs I&T IOO LBS IO Ie gs IO
Korte omschrijving van het onderzoek Het project concentreert zich op inrichtingsvraagstukken. Het project heeft als doel het bereiken van het productie-, hetbesturings-en het informatie-aspect (PBI-structuur en bijbehorende systemen). Als speciaal aandachtspunt geldt daarbij, dat expliciet gestreefd wordt de vakgebieden Socioteclmiek, Logistiek en Informatie-teclmologie optimaal op elkaar af te stemmen/met elkaar te integreren. Het project beoogt: a. Het uitvoeren van beleids-/ontwerpgericht onderzoek in gegevens-intensieve industriële en dienstverlenende organisaties met als doel fundamentele effectiviteitsbevordering; b. Het ontwikkelen van ontwerphulpmiddelen ('BPR-tools') voor het evenwichtig ontwerpen van PBI.structuren in (gegevens-intensieve) industriële/dienstverlenende organisaties; c. Het ontwikkelen van een op de praktijk toegespitste integrale werkwijze (interdisciplinaire benadering) met bijbehorende holistische concepten. Tegen deze achtergrond kan de hoofd-ontwikkeldoelstelling van het project als volgt worden geformuleerd: Ontwerp een methodische benadering voor BPR-activiteiten, waarbij: • de aanleiding voortvloeit uit de nieuwe mogelijkheden van IT (huidige invalshoek I&T); • de resulterende processen organisatorisch haalbaar en menskundig werkbaar moeten zijn (huidige invalshoek T&A); • de resulterende processen productieteclmisch beheersbaar moeten zijn (huidige invalshoek LBS). Projectgebonden resultaten in 1997 Wetenschappelijke publicaties onderworpen aan een referee-systeem Kusters, R.J.; Ooijen, H. van; Eijnatten, F.M. van: Business Process Re-design, richtingen voor nieuw onderzoek. Bedrijfskunde, 69, 1, 1997, pp. 11-17.
211
Eijnatten, F.M. van: Developments in socio-technica! systems design (STSD). In: Drenth, P.J.D.; Thierry, H.; Wolff, Ch.J. de (eds.): New handhook ofwork and organisational psychology. Hove, Sussex-UK, Lawrence Erlbaum, 1997, pp. 25 (pagina's in bundel ongenummerd). Eijnatten, F.M. van; Fitzgerald, L.A.: Integral Organizational Renewal: Between structure and uncertainty. In: Chase, T. (ed.): Rea~ings STS Round table, Seattle, 21-24 oktober. The STS Round table, Northwood NH, 1997, pp. 75-90. Eijnatten, F .M. van: Methodologie en nieuwe media. In: Bemelmans, T.M.A.; Pol, B.G.F. (eds.): Dynamiek in organisatie en bedrijfsvoering, Proceedings Se NOBO-onderzoekdag, Endhoven, 18 november 1997. NOBO, Enschede, 1997, pp. 201-206. Eijnatten, F.M. van; Zwaan, A.H. van der: The Dutch appraoch to orginazational design: An altenative to Business Process Re-engineering? In: Chase, T. (ed.): Readings STS Round table, Seattle, 21-24 oktober. The STS Round table, Northwood NH, 1997, pp. 49-73.
Wetenschappelijke publicaties niet onderworpen aan een referee-systeem Eijnatten, F.M. van: Een conferentie zonder muren. In: Eijnatten, F.M. van (red.), Sociotechniek 2000: een zoekconferentie. Lemma, Utrecht, 1997, pp. 9-15. Eijnatten, F.M. van: Moderne Sociotechniek overpeinzingen op de drempel van de eenentwintigste eeuw. In: Eijnatten, F.M. van (red.), Sociotechniek 2000: een zoekconferentie. Lemma, Utrecht, 1997,pp. 25-33. Eijnatten, F.M. van: Demonstraties: Communicatie met gebruik van nieuwe media In: Eijnatten, F.M. van (red.), Sociotechniek 2000: een zoekconferentie. Lemma, Utrecht, 1997, pp. 67-75. Eijnatten, F.M. van: Fitzgerald, L.A.: Integral Organizational Renewal: Between Structure and Uncertainty. In: E. Lefebvre; & R. Cooper (Eds.), Proceedings Hasselt Conference, Vol. 11. Limburg University/Keele University, Diepenbeek, 1997, Stream 1 subsession 1, pp. 1-13.
Overig Eijnatten, F.M. van (Red.): Sociotechniek 2000: een zoekconferentie. Lemma, Utrecht, 1997, pp. 94. Eijnatten, F.M. van: Moderne Sociotechniek overpeinzingen op de drempel van de eenentwintigste eeuw Lezing op zoekconferentie 'Sociotechniek 2000', TUE, Eindhoven, Faculteit Technologie Management, 12 juni 1997. Eijnatten, F.M. van: Integral Organizational Renewal, Dutch Socio-Technica! Systems Design. Lezing op STS Roundtable Meeting, Seattle (WA), 20 oktober 1997.
212
Eijnatten, F.M. van; Fitzgerald, L.A.: Integral Organizational Renewal: Between Structûreand Uncertainty. Lezing op Conferentie 'Uncertainty, Knowledge and Skill', Hasselt, 9 november 1997. Eijnatten, F.M. van: Organisatievernieuwing in Product-Creatie. Lezing voor Stork Elmo, Woensdrecht, 24 februari 1997. Eijnatten, F.M. van: Rapportage Centraal Stork project: Verbeteren van het Product Creatie Proces. Lezing voor de Stork Werkgroep Integrale Product Innovatie, Leusden, 17 juni 1997. Eijnatten, F.M. van: Resultaten Centraal Stork Project: Verbeteren van het Product Creatie Proces. Lezing Stork Workshop PCP, Nijkerk, 24 september 1997. Eijnatten, F.M. van: De kwaliteit van uitlevering en installatieproblematiek Leiding Workshop Stork PMT, Boxmeer, 2 oktober 1997. Eijnatten, F.M. van: Achtste NOBO-onderzoeksdag: Dynamiek in organisatie en bedrijfsvoering. Sessievoorzitter 'Weten en verbeteren' Eindhoven TUEffM, 18 november 1997.
213
214
STRATEGISCHE PROGRAMMA'S
215
216
STRATEGISCH PROGRAMMA HEROS HEROS: Hergebruik onderzoeksamenwerking Korte samenvatting Op 1 september 1996 is een gezamenlijk TUE-KUB strategisch programma op het gebied van hergebruik (HEROS) van start gegaan. Bij een strategisch programma doen een grote groep studenten hun afstudeerwerk binnen een bepaald thema. Het doel van het onderzoek dat binnen HEROS wordt verricht is om inzicht te krijgen in de maatschappelijke en technisch-bedrijfskundige aspecten van hergebruik van goederen, delen en materialen van afgedankte goederen, de relaties tussen deze aspecten aan te geven en de mogelijkheden voor het omgaan met deze aspecten. De centrale onderzoeksvraag is hoe de bedrijfsvoering, inclusief de interne en externe logistiek, ten aanzien van het hergebruik van producten die aan het einde van hun levenscyclus zijn, dient te zijn, opdat aan economische alsmede milieutechnische eisen wordt voldaan en hoe ·hiermee in het (her)ontwerp van het product rekening kan worden gehouden. Het onderzoek bestaat uit twee delen: een inventarisatie fase door groepen studenten en een afstudeeronderzoek door individuele studenten. In de inventarisatie fase wordt getracht om door middel van het interviewen van vertegenwoordigers van overheid, overkoepelende organisaties en bedrijfsleven een beeld te verkrijgen van de maatschappelijke en technisch bedrijfskundige ontwikkelingen die in de komende vijf jaar met betrekking tot hergebruik activiteiten verwacht worden. De resultaten van het individueel afstudeerwerk zal een antwoord dienen te geven op de onderzoeksvraag. Voorgeschiedenis van het programma Gezien de missie van de TUE alsmede die van de faculteit Technologie Management, dient technologie voor duurzame ontwikkeling een belangrijk aspect van de ingenieursopleiding en het onderzoek van de faculteit te zijn. In dit kader is door de TUE onder meer het Centrum Technologie voor Duurzame Ontwikkeling (TDO) gestart en vinden binnen de faculteit Technologie Management onderzoekprojecten plaats naar diverse aspecten van hergebruik. Begin 1996 is een proefschrift over het systematisch ontwerpen van disassemblagesystemen gereed gekomen, terwijl een onderzoek gestart is naar de logistieke en procestechnische aspecten van hergebruik in het kader van BRITE-EURAM, waaraan 2 promovendi zullen deelnemen (PAWS). Aanvang: 1996 . Einde: 1997 Beschrijving van het programma Het doel van het onderzoek is om inzicht te krijgen in de maatschappelijke (markt, wetgeving, etc) en technisch-bedrijfskundige aspecten van het hergebruik van goederen, delen en materialen van afgedankte goederen, de relaties tussen deze aspecten aan te geven, evenals de mogelijkheden voor het omgaan met deze aspecten. Afgedankte goederen kunnen in twee groepen onderverdeeld worden die elk specifieke eigenschappen hebben en daarom een aparte aanpak vragen: massa (consumenten) goederen en · kapitaalgoederen. Binnen het thema wordt het onderzoek dan ook gesplitst in twe.e deelgebieden die elk twee samenhangende projecten bevatten:
217
De integrale terugwinning en bewerking van massagoederen Bepaalde consumentengoederen worden reeds bewerkt, zoals bijvoorbeeld koel-en vrieskasten en auto's. Voor andere (televisietoestellen, monitoren) wordt de bewerking thans overwogen. In de toekomst zullen daar nog andere goederen bijkomen, waardoor zowel het complete arsenaal van witgoed als van bruingoed, maar ook andere consumentengoederen bewerkt dienen te worden. De vraagstelling hierbij is hoe de externe en interne logistiek georganiseerd zal moeten worden en de bewerkingsprocessen ontworpen dienen te worden voor een gecombineerde bewerking. Hierbij wordt in de eerste plaats naar de primaire processen en de bedrijfseconomische aspecten gekeken.
Terugwinvriendelijk product(her)ontwerp van massagoederen De vraagstelling hierbij is hoe eisen met betrekking tot hergebruik in de produktontwikkelingsstrategie kunnen worden geïntegreerd in het geheel van eisen voortkomend uit technische, markt-, politiek-juridische en esthetische factoren, waarbij de waarde voor de klant centraal staat. Duurzaamheid moet daarmee verenigbaar zijn, wil het product zowel in commercieel als milieu opzicht een succes zijn. Binnen dit project zal ook onderzocht worden welke prestatie-indicatoren er nodig zijn voor het meten van de hergebruiksmogelijkheden van producten, evenals het voorkomen van afval.
De integrale terugwinning en bewerking van kapitaalgoederen In tegenstelling tot producenten van consumentengoederen, hebben producenten van kapitaalgoederen een goed inzicht in de structuur en de toestand van de goederen, omdat de producent betrokken blijft bij zijn product door onder meer servicecontracten of een vorm van leasing met het bijbehorende onderhoud. Juist het regelmatige onderhoud zorgt ervoor dat of het product zelf of onderdelen ervan opnieuw gebruikt kunnen worden, zodat er een extra aspect aan hergebruik wordt toegevoegd in vergelijking met consumentengoederen. Daar staat tegenover dat het om kleinere aantallen gaat, verspreid over de gehele wereld. Bij kopieerapparaten wordt hergebruik al met succes toegepast, maar in andere bedrijfstakken wordt hergebruik pas overwogen; veelal blijkt dat men de voor-en nadelen van hergebruik moeilijk kan inschatten. De vraagstelling is in hoeverre de hergebruikstrategie zoals die nu bij b.v. fotocopiers wordt gebruikt ook bij andere bedrijfstakken kan worden toegepast, en welke voorwaarden hierbij een significante rol spelen.
Terugwinvriendelijk product(her)ontwerp van kapitaalgoederen De vraagstelling bij dit project is gelijk aan het project over massagoederen. Echter, er spelen hier andere prioriteiten een rol, omdat voor kapitaalgoederen het producthergebruik en hergebruik van onderdelen een veel belangrijker rol speelt dan bij massagoederen die meestal alleen tot materiaalhergebruik leiden. Een van de uitkomsten van het onderzoek zal een generalisatie moeten zijn voor de verschillende bewerkingsstrategieën voor massagoederen en kapitaalgoederen. Het onderzoek zal aanvangen met een inventarisatie van de meningen, problemen, wensen en eisen die producenten, importeurs en overkoepelende samenwerkingsverbanden hebben ten aanzien van de hergebruikactiviteiten van hun producten. Daarna worden een aantal gevalstudies in verschillende bedrijven uitgevoerd door individuele studenten. De resultaten van deze-studies worden in de deelonderzoeken en het totale onderzoek samengebracht, waardoor de mogelijkheid ontstaat om tot een meer algemene theorievorming inzake het thema hergebruik te komen. Elk van deze gevalstudies bestaat uit de keuze voor een product, waarvoor de studie verricht wordt, een inventarisatie van de voor dit product relevante marktfactoren, analyses van de inzamelinglogistiek, productstructuur, bewerkingsprocessen en interne logistiek alsmede de daarbij gewenste informatiesystemen en organisatiestructuur, gevolgd door een op deze inventarisatie en analyse gebaseerde programma van eisen voor het te
218
(her)ontwerpen product. Dit laatste vraagt om een vertaalslag van de maatschappelijke factoren (markt, wetgeving, esthetische aspecten van het product) naar de technische eigenschappen van het product evenals de wensen en eisen van, en het gebruik door de klant. Dit programma is in 1997 afgesloten met een eendags congres. Een congresverslag zal in 1998 gereed zijn.
219
STRATEGISCH PROGRAMMA IMAGE IMAGE: Interface MAnagement in de GEzondheidszorg Aanvang: 1997
Einde: 1998
Samenvatting Op 8 september 1997 is, na eenjaar voorbereiding, het strategisch programma IMAGE gestart.
Centrale thema is interface management in de gezondheidszorg. Aanleiding voor het programma is de situatie in het veld van de gezondheidszorg, waar men ondermeer door wetgeving gedwongen, langzamerhand naar een integraal kwaliteitsmanagement toe moet, terwijl de zorginstellingen feitelijk nog in een situatie verkeren waarin eilandsgewijs/lokaal op grond van grote deskundigheid van de professionals goede kwaliteit geleverd wordt, maar de eilanden niet of onvoldoende met elkaar verbonden zijn. Doel van het programma is een dergelijke verbinding dichterbij te brengen via methodiekontwikkeling en -toepassing bij het innoveren of stapsgewijs verbeteren van zorgprocessen. Bij het innoveren of verbeteren zal de nadruk liggen op de kwaliteits- en logistieke sturing en de daarbij benodigde informatie en tevens zal de aandacht vooral uitgaan naar raakvlakken (interfaces) tussen delen van het zorgproces. Qua organisatie wordt in het strategisch programma gebruik gemaakt van een werk- en stuurgroepstructuur, aangevuld met een externe klankbordgroep van coryfeeën in het veld van de gezondheidszorg. Coördinatoren van het programma zijn dr. J.D. van der Bij, prof.dr.ir. G. de Vries en prof.dr. J.A. Walburg.
Beschrijving van het programma Voor de start van het strategisch programma in september 1997 waren de studenten voor het · programma reeds geselecteerd evenals de afstudeerprojecten in de zorginstellingen. Tijdens een workshop werden de studenten (en stafleden) in september ingewijd in de gezondheidszorgsector en in algemeen methodologische, kwaliteits-, logistieke en informatiekundige onderwerpen. Na de workshop zijn de individuele afstudeerprojecten gestart. De individuele afstudeerprojecten hebben betrekking op het innoveren van zorgprocessen, het stapsgewijs verbeteren van zorgprocessen, het evalueren en besturen van zorgprocessen en op de wachtlijstproblematiek bij orthopedische en oogheelkundige aandoeningen. Met name het onderzoek op het gebied van wachtlijstproblematiek is anders van structuur dan de andere genoemde onderzoeken. Het betreft immers maar één interface die overigens naar verwachting wel op landelijk, regionaal, instellings- en specialisme-niveau te besturen is. De onderzoeken op het gebied van innoveren, stapsgewijs verbeteren en evalueren en besturen van zorgprocessen hebben een gemeenschappelijke eerste fase gehad. Het zorgproces werd yia een combinatie van een tweetal beschrijvingsmetboden uit de industrie en een derde methode uit de gezondheidszorg op een aantal aggregatieniveaus beschreven. Daarbij werden ondermeer patiëntenstromen, informatiestromen, primaire zorgactiviteiten en logistieke en kwaliteitsbesturingsactiviteiten beschreven. Bij het innoveren van zorgprocessen wordt vervolgens een herontwerp gemaakt via de Quality Function Deptoyment benadering. Eisen van de verschillende belangengroepen worden geïnventariseerd, geprioriteerd, nader gedetailleerd en omgezet in eigenschappen van het zorgproces. Het op deze wijze (her)ontworpen zorgproces wordt vervolgens geanalyseerd op potentiële knelpunten. Het is in dit geval vooral de bedoeling de Quality Function Deployment benadering te testen in de gezondheids~zorg en waar mogelijk via aanpassingen specifiek geschikt te maken voor de gezondheidszorg. Bij het stapsgewijs verbeteren van zorgprocessen wordt na de beschrijving het bestaande zorgproces geanalyseerd. Probleempunten worden gecategoriseerd naar problemen bij de
220
primaire zorgactiviteiten, de besturing, organisatie van de besturing en de informatievoorziening. Vanuit deze categorieën worden vervolgens verbeterpunten opgesteld. Het is de bedoeling dat voor het zorgproces bruikbare analysemethoden worden ontwikkeld en toegepast en een methode om gestructureerd tot procesverbeteringen van voldoende diepgang te komen. Bij de onderzoeken met betrekking tot evaluatie en besturing van een zorgproces wordt na de beschrijving getracht t<>t indicatoren voor evaluatie en besturing te komen. Deze worden vervolgens getest. Verwachte resultaten Het is de bedoeling zoveel mogelijk internationaal te publiceren over dit strategisch programma. Momenteelligt een internationale publicatie gereed over de beschrijvings- en analysemethoden van zorgprocessen. Verwacht worden nog publicaties over de toepassing van Quality Function Deployment, over innovatie en stapsgewijze verbetering van zorgprocessen, over evaluatie- en besturingssystemen rondom zorgprocessen en voor de eerder genoemde wachtlijstproblematiek Daarnaast worden enkele Nederlandstalige vakpublicaties verwacht.
221
STRATEGISCH PROGRAMMA SLIM SLIM: Supply chain Logistics and Information Management Aanvang: 1996
Einde: 1997
Korte samenvatting In 1996 en 1997 hebben ruim 50 mensen meegewerkt aan het Strategisch Programma SLIM. Het centrale thema van SLIM was 'Supply Chain Management'. Het doel van het SLIM-onderzoek was om na te gaan welke voordelen te bereiken zijn door een verbeterde afstemming tussen bedrijven in een toeleverketen en hoe deze voordelen te bereiken zijn. In het SLIM-onderzoek werd daarbij met name gekeken naar verbetering van de afstemming, voor zover deze betrekking had op de aspecten Logistiek en Informatie. Het onderzoek concentreerde zich verder op twee belangrijke branches in Nederland: de elektrotechnische installatie en de pharmaceutische branche. Qua organisatie van het project is er voor gekozen om per branche een stuurgroep te vormen, die bestond uit directieleden van de deelnemende bedrijven. Deze stuurgroep gaf richting aan het project, zorgde voor het commitrnent in de bedrijven en voor de financiering van het project. Daarnaast zorgde een werkgroep met universitare medewerkers onder leiding van prof. Sharman en prof. Wortmann voor de inhoudelijke opzet van het project en de begeleiding van de 15 afstudeerders plus 1 cursist van de NADO-opleiding Logistiek Ontwerpen, die gedurende een jaar aan het project werkten. Een universitaire begeleidingsgroep bestaande uit hoogleraren van de faculteit TM fungeerde als klankbord voor het SLIM-project.
Beschrijving van het programma In de zomer van 1996 is het onderzoek voorbereid: bedrijven werden benaderd om in het project te participeren en er werd een workshop voor de studenten samengesteld. Deze workshop vond plaats in september '96. In de workshop werden de studenten ingewijd in de sectoren en in het onderwerp Supply Chain Management. Na deze workshop vond een analyse plaats binnen de deelnemende bedrijven om te achterhalen welke verbetermogelijkheden er zijn. Op basis van deze analyses zijn keuzes gemaakt per keten voor de meest veelbelovende verbetermogelijkheden. Deze verbetermogelijkheden zijn verder uitgewerkt in een concreet herontwerp, waarna vanaf februari 1997 in veel gevallen is overgegaan tot daadwerkelijke implementatie van de ideeën in de vorm van pilots. Uit de diverse analyses en resultaten per individuele keten is door de projectleiding en de werkgroep een visie ontwikkeld voor de gehele elektro-technische installatie sector alsmede een visie voor de pharmaceutische sector. De kern van deze visie is samen te vatten in het motto 'Van uniformiteit en onafhankelijkheid naar differentiatie en samenwerking'. Na de analyse van de ketens bleek namelijk dat voor nagenoeg alle klanten en producten éénzelfde besturing gekozen was en dat bedrijven elk hun eigen winst trachten te maximaliseren, hetgeen nogal eens ten koste ging van de winst, die de keten als totaal zou kunnen behalen. In het SLIM-project is deze visie uitgewerkt en geconcretiseerd voor zes ketens, die elk verschilden qua productkarakteristieken, qua omvang van de bedrijven en qua eindmarkt. Dankzij deze uitwerking van de visie werd het de deelnemende bedrijven duidelijk: • wat de toegevoegde waarde van de groothandel in de ketens is; • hoeveel en welke voorraadpunten in de keten aangehouden moeten worden; • in welke situaties de markt en in welke situaties de producent de keten dient aan te sturen; • in welke situaties het voordelig is om vanuit de groothandel de apotheken op patientniveau de medicijnen aan te leveren; • in welke situaties het voordelig is om installateurs eerder hun bestelling te laten opgeven;
222
•
hoe groot de voordelen zijn, die te behalen zijn door de efficiency in de laatste schakel te verbeteren, ten opzichte van efficiencymaatregelen elders in de keten.
De SLIM-resultaten zijn uitgedragen op een succesvol symposium, waar 300 deelnemers kennis namen van de resultaten van het SLIM-project. Ook zijn de resultaten verder uitgedragen via het boek 'Van fabrikant tot klant: ketenlogistiek werkt!'. In dit boek wordt: • ·de methode uiteengezet, die in het SLIM-project is gehanteerd; • de ontwikkelde visie gepresenteerd; • de resultaten uit alle ET-ketens uitgebreid toegelicht. Voor de pharmaceutische sector is er een aparte bijeenkomst georganiseerd, waar aan nog eens 40 deelnemers uit deze sector de resultaten van het SLIM-project zijn uitgedragen.
Internationale samenwerking Qua onderzoek is in het SLIM-project nauw samengewerkt met Laura Kopczak van Stanford University in de Verenigde Staten. Dit heeft inmiddels geresulteerd in een aantal wetenschappelijke artikelen. Deze samenwerking zal ook na het SLIM -project gecontinueerd worden, onder andere door een verblijfvan 3 maanden aan Stanford University door één van de SLIM-onderzoekers. ·
Nieuw keuzevak Gezien de grote relevantie van Supply Chain Mangement, zal er in 1998 onder leiding van prof. Sharman een nieuw keuzevak ontwikkeld worden, waarin de resultaten van het SLIM-project opgenomen zullen worden.
Vervolgprojecten Naar aanleiding van het grote succes van het SLIM-project hebben diverse bedrijven en instanties de TUE benaderd met de vraag om ook in hun branche een project op het gebied van Supply Chain Management te starten. Inmiddels is er in de levensmiddelensector al een dergelijk project gestart, het zogeheten SNEL-project. Aan dit project nemen vijf studenten deel. Zij werken in de keten van producent, logistiek dienstverlener, groothandel en supermarkt. Er is voor gekozen het SNEL-project niet als Strategisch Programma op te zetten.
Projectgebonden resultaten in 1997 Wetenschappelijke publicatie onderworpen aan een referee-systeem Post, G.: Supply Chain Management, teaching an old dog new tricks. In: Hirasawa, R. (ed.): Proceedings 7th International Forum on Technology Management (IFTM) 'Challenges for the 21st century, networking east and west', 3-7 november 1997, Kyoto. National Institute ofScience and Technology, Kyoto, 1997, pp. 416-420.
Vakpubllcaties Sharman, G.; Wortmann, H.; Donselaar, K. van; Fransoo, J.; Hendriks, J.; Post, G.; Valstar, T.; Vermeer, B.; Wouters, M.: Van fabrikant tot klant: ketenlogistiek werkt!, Resulaten van het SLIM-project. Technische Universiteit Eindhoven, Eindhoven, (ISBN 90-386-0989-2) 1997, pp. 178. Donselaar, K.: The SLIM-project: Supply Chain Logistics and Information Management. The Supply Chain Link, Newsletter from the European Forum on Global Supply Chain Management, 1,3, autumn 1997, p. 3.
223
Hendriks, J.: Logistiek en Elektroteclmiek. Elektro Magazine Installatie, 21, 9, oktober 1997, p. 143. Hendriks, J.: Supply Chain Management. De Elektro Installateur, september 1997, pp. 44-46. Wouters, M.: Direct versus indirect bestellen en leveren: Rol groothandel verandert. Inkoop & Logistiek, 13, 12, december 1997, p. 57.
Overig Donselaar, K. van; Kopczak, L.; Wouters, M.: The U se of Advance Demand Information in a Project-Based Supply Chain. paper aangeboden aan European Joumal ofOperational Research, 28 pag's. Kopczak, L.; Wouters, M.: Assessing Asset Illiquidity and Diffusion oflnnovations as lmpedirnents to Supply Chain Innovation: Analytica} Teclmiques and Resolution Mechanisms, 27 pag's. Vermeer, B.; Veth, T.: lnterorganizational Data Integration: Theory and Practice. Paper aangeboden aan European Conference on Information Systems 98, 20 pag's. Vermeer, B.; Veth, T.: Information Logistics: a Data lntegration Strategy for Interorganizational Networks. Paper aangeboden aan International Joumal ofElectronic Commerce, 20 pag's. Wouters, M.; Donselaar, K. van: Teaching OR by Doing OR in Supply Chains. Paper aangeboden aan European Joumal of Operational research, 17 pag' s. Lofvers, M.: 'Zonder vertrouwen geen ketenoptimalisatie', Interview met prof. J.C. Wortmann. IT Logistiek, 1, 3, 1997, pp. 16-19. Donsetaar, K. van: Supply Chain Logistics and lnformation Management: A strategical Chain Project at Eindhoven University ofTeclmology, presentatie tijdens The second European Forum on Global Supply Chain Management, Eindhoven University, 21 maart 1997.
224
OVERIGE WETENSCHAPPELIJKE ACTIVITEITEN EN MAATSCHAPPELIJK DIENSTVERLENING
225
226
Vakgroep Bedrijfseconomie en Marketing Redactielidmaatschappen Dam,C. van: Hoofdredacteur Bedrijfskunde, Tijdschrift voor Modern Management . Hart, H.W.C. van der: Lid van de redactiecommissie Tijdschrift voor Marketing Lid van de redactieraad tijdschrift Praktijkmanagement Lid redactie Bedrijfskunde, Tijdschrift voor Modern Management Lid redactie Handboek Marketing voor Commerciële Technici, Samsom Bedrijfsinformatie, Alphen a/d Rijn Jurg, P.J.: Redactieraad Tijdschrift Technisch Inkoop Magazine, Industriële Pers, Amersfoort Theeuwes, J.A.M.: Referent voor het International Joumal of Production Beonornies Redacteur Bedrijfskunde, Tijdschrift voor Modern Management Lid kernredactie Maandblad voor Accountancy en Bedrijfseconomie Lid redactieraad voor de reeks Management Accounting, Maki u Antwerpe'n Verhoef, L.H.J.: Lid Redactieraad ING Bankblad Weele, A.J. van: Memher Editorial Board International Joumal ofPurchasing and Materials Management (USA) Memher Editorial Board European Joumal ofPurchasing and Supply Management (UK) Memher ofFaculty, Third Summerschool on Advanced Purchasing and Supply Research, organised by the International Federation of Purchasing and Materials Management, Salzburg, Austria, 17-22 augustus 1997. Memher Executive Committee International Purchasing Education and Research Association Wouters, M.J~F.: Lid redactie Tijdschrift voor Bedrijfsadministratie Referent voor International Joumal of Production Beonornies Referent voor Computers in Industry
Universitaire relaties Beek, Th.A. van: Co-promotor ir. R.M.H. Deitz, Technische Universiteit Eindhoven Co-promotor A. Missorten, Technische Universiteit Eindhoven Dam,C. van: Lid Hoogeschoolraad Rotterdam Lid Algemeen Bestuur Vereniging Trustfonds Brasmus Universiteit Rotterdam . 1e Promotor ir. R.M.H. Deitz, Technische Universiteit Eindhoven 1e Promotor A. Missorten Lic., Technische Universiteit Eindhoven Lid Promotiecommissie D.M.L. Kasilo, Technische Universiteit Twente Hart, H.W.C. van der: 1e Promotor Ir. M. Kempeners Ie Promotor Drs.ing. J.P.M. Wouters Jurg, P.J.: Lid Onderzoekscommissie Universiteit Utrecht, Strategische Uitbesteding, o.l.v. prof.dr. F. Tazelaar, Faculteit der Sociale Wetenschappen, vakgroep Sociologie · Theeuwes, J.A.M.: Lid Wetenschappelijke Raad Onderzoekschool BETA Coordinator Onderzoekthema 'Operations Management', Onderzoekschool BETA Secretaris Stichtingsbestuur Centrum voor Bedrijfskundig Onderzoek (CEBO) Bestuurslid TSM Business School/Masters Line 1e Promotor ir. P.J.A. Verdaasdonk, Technische Universiteit Eindhoven 227
2e Promotor drs. D.A. van Damme, Technische Universiteit Eindhoven 2e Promotor ir. J.C.M. Verrijdt, Technische Universiteit Eindhoven Lid promotiecommissie ir. R.M.H. Deitz, Technische Universiteit Eindhoven Lid promotiecommissie ir. J.M.J. Loeffen, Technische Universiteit Eindhoven Lid promotiecommissie ir. A. Hoekema, Universiteit Twente Lid promotiecommissie A. Missorten, Lic., Technische Universiteit Eindhoven Lid promotiecommissie J.Y.F. Wijnstra, Technische Universiteit Eindhoven Verhoef, L.H.J.: Lid begeleidingscommissie Innovatiegerichte Onderzoeksprojecten (IOP) Weele, A.J. van: Voorzitter Universitaire Werkgroep Inkoopmanagement Ie promotor drs. J.Y.F. Wijnstra, Technische Universiteit Eindhoven le promotor drs. F.A. Rozemeijer, Technische Universiteit Eindhoven 2e promotor ir. R.H.A. van Stekelenborg, Technische Universiteit Eindhoven Wouters, M.J.F.: Extemal Fellow Maastriet Accounting and Auditing Research Center Lid promotiecommissie drs. F. Hartmann, Universiteit Maastricht Co-promotor ir. P. Verdaasdonk Wijnstra, J.Y.F.; Lid Scandinavische werkgroep 'lnterorganisational Product Development Projects' Postdoctorale opleidingen Beek, Th.A. van: Gastdocent Commercieel Technische Opleiding, CTO, TU Eindhoven Gastdocent Ontwerpersopleiding Ontwerpen van Logistieke Besturingssystemen, SAI, TU Eindhoven Gastdocent European Executive Programme, EEP, Zeist Docent Instituut Bedrijfskundige Opleiding, ffiO, Zeist Dam, C. van: Programmaleider Instituut voor Bedrijfskundige Opleidingen (lBO) BV, Zeist Directeur Instituut van Register Bedrijfskundigen Voorzitter van het bestuur van de Stichting EEP Hart, H.W.C. van der: Cursusleider en docent Commercieel Technische Opleiding, CTO, Eindhoven Cursusleider en docent Master's Programme Business Marketing, Eindhoven Kerndocent Ontwerpersopleiding Ontwerpen van Logistieke Besturingssystemen, SAI, TU Eindhoven Cursusleider en docent Postdoctorale Cursus Industriële Marketing voor Technici, Stichting PATO, Den Haag Gecommitteerde Leergang Bedrijfskunde Eindhoven Herel, G.L.H. van: Docent Ontwerpersopleiding Ontwerpen van Logistieke Besturingssystemen, SAI, TU Eindhoven Jurg, P.J.: Docent Post Academische Technische Opleiding, PATO, Uitbesteden van Industriële Projecten, KIVI!IU Eindhoven Docent Ontwerpersopleiding Ontwerpen van Logistieke Besturingssystemen, SAI, TU Eindhoven Docent Post Academische Technische Opleiding, PATO, Professioneel Inkopen in Middelgrote Bedrijven Kempeners, M.A.: Gastdocent Commercieel Technische Opleiding (CTO), SAI, TU Eindhoven Klarenaar, F.C.L.: Lid begeleidingscommissie t.b.v. differentiatie Commercieel Technisch Ingenieur van de Hogeschool Eindhoven, Eindhoven
228
Kok:ke, C.J.T.M.: Kerndocent Commercieel Technische Opleiding, CTO, TU Eindhoven Docent MBM, TSM Gastdocent TIAS, opleiding Distributielogistiek Docent TU Delft, management trainee opleiding Marck, E.B. van der: Begeleider Commercieel Technische Opleiding, CTO, TU Eindhoven Rozemeijer, F.A.: Coördinator onderdeel Inkoopmanagement in de CTO/MBM Opleiding Gastdocent Inkoopmanagement Vlerick School of Management, Gent, 31.01.1997 Theeuwes, J.A.M.: Docent Onderzoekschool BETA Docent Opleiding Master of Business Management TSM Business School Docent Ontwerpersopleiding Ontwerpen van Logistieke Besturingssystemen, SAI, TU Eindhoven Verhoef, L.H.J.: Gastdocent Commercieel Technische Opleidingen, CTO, TU Eindhoven Weele, A.J. van: Gastdocent post-academische Commercieel Technische Opleiding, CTO, TU Eindhoven Kerndocent na-doctorale Ontwerpersopleiding Ontwerpen van Logistieke Besturingssystemen, SAI, TU Eindhoven Gastdocent IPO, Antwerpen, Masters Opleiding Procurement Management Wouters, J.P.M.: Docent Ontwerpersopleiding Ontwerpen van Logistieke Besturingssystemen, SAI, TU Eindhoven Gastdocent Commercieel Technische Opleiding, CTO, Eindhoven Docent Industriële Marketing voor Technici, Post Academische Technische Opleiding, PATO Wouters, M.J.F.: Docent en begeleider ontwerpopdrachten Nadoetorale Opleiding Logistieke Besturingssystemèn HBO-opleidingen Beek, Th.A.: Lid examencommissie HEAO Eindhoven Docent Financieel Management NIVE opleiding Hoger Financieel AdministratiefManagement (HOF AM) Examinator Stichting Nederlandse Management Examens (SNME) Bel, F.P.D. van: Adviseur stichting Post Scholair Onderwijs (PSO) van de Hogeschool Midden Brabant, Tilburg Docent Stichting Leergang Bedrijfskunde Eindhoven Herel, G.L.H. van: Cursusleider Post-HBO cursus Bedrijfskunde voor Technici, Hogesenooi West-Brabant, Breda ·Docent cursus Energiebeheer, Stichting Post Hoger Onderwijs Energiekunde, Hilversum Docent cursus Activity Based Costing, Hogeschool West-Brabant, Breda Docent cursus Bedrijfskunde voor technici, Hogeschool West-Brabant, Breda Director Master ofScience in Manufacturing Management, University of Derby -International Business School Examinator Post-HBO cursus Bedrijfskunde voor Technici, Hogeschool West-Brabant, Breda Cursusleider Post-HBO cursus Activity Based Costing, Hogeschool West-Brabant, Breda Kok:ke, C.J.T.M.: Docent NIVE, Assistent controllersopleiding, Voorburg Docent MOC (management opleiding centrum), t.b.v.Getronics NV (Amsterdam), Dienst Landbouw Onderzoekinstituut (Wageningen), Goudse Verzekeringen (Gouda Marck, E.B. van der: Post HBO-cursus Bedrijfskunde voor Technici, Hogeschool West-Brabant, Breda
.229
Rozemeijer, F.A. Docent Hogeschool Enschede Instituut Chemie & Technologie, december 1997/januari 1998 Verhoef, L.H.J.: Verzorger cursus Ondernemerschap MBA-opleiding Hogeschool Eindhoven Weele, A.J. van: Gastdocent Inkoop Seminar voor Functionarissen met een Academische en/ofHBO opleiding (ISFAH) Wouters, J.P.M.: Docent Post-HBO opleiding HOF AM Wouters, M.J.F.: Docent Post-HBO opleiding HOF AM
Vak- en beroepsorganisaties Beek, Th. A.: LidFINEM Bel, F.P.D. van: Lid Vereniging voor financieel-economisch management FINEM Lid Koninklijke Vereniging voor Staathuishoudkunde KVVS Hart, H.W.C. van der: LidNIMA Lid American Marketing Association Lid European Marketing Academy (EMAC) Lid Wetenschappelijke Commissie NIMA Jurg, P.J.: Lid American Institute for Chemical Engineers Docent Hogeschool Enschede, Praeurement en Contracting Kempeners, M.A.: Bestuurslid Nederlands Instituut voor Marketing, Industriële Marketing Groep (NIMAIMG) Secretaris Werkgroep "Relaties incindustriële Markten", Nederlands Instituut voor Marketing, Industriële Marketing Groep (NIMA-IMG) Marck, E.B. van der: LidNIMA Lid Internationaal Agrarisch Centrum: International Tropical Fisheries Management Rozemeijer, F.A.: Lid NEVI (Nederlandse Vereniging voor Inkoopmanagement) Bestuurslid NEVI Kring Zuid Lid SUTO (Sectie Uitbesteden en Toeleveren van Onderhoud) Theeuwes, J.A.M.: Lid van het Nederlands Instituut voor Registeraccountants Lid European•Accounting Association Verdaasdonk, P .J.A.: Bestuurslid (secretaris) Vereniging Bedrijfskundig Ingenieurs, te Eindhoven Verhoef, L.H.J.: Lid Commissie Sociaal Economische Politiek en Arbeidsmarktvraagstukken van de Raad voor het Midden- en Kleinbedrijf Lid VNO-NCW Regio West Weele, A.J. van: Lid van de Nederlandse Vereniging voor Inkoop (NEVI) Wijnstra, J.Y.F.: Lid International Purchasing and Supply Education & Research Association Lid Nederlandse Vereniging voor Inkoopmanagement
230
Diversen Beek, Th.A.: Voorzitter lBO-jury bedrijfskundige analyses Auteur Financieel Management in de NIVE-Leergang Hoger Financieel Administratief Management, HOFAM (NIVE) Auteur Instituut Bedrijfswetenschappen, IBW Voorzitter toelatingscommissie Register Bedrijfskundige (RB) Hart, H.W.C. van der: Firmant Holland Consulting Group, Amsterdam Herel, G .L.H. van: Adviseur Ministerie van VROM, DG Milieu, Den Haag Adviseur Ministerie van Buitenlandse Zaken, DG Internationale Samenwerking Den Haag Adviseur Wereldbank, Washington Jurg, P.J.: Adviseur Engineering Contractor Tecnicas Reunidas S.A., Madrid Lid Building Committee DSM Bestuurslid Basis Conservatorium, Maastricht Docent cursus VCA toets voor veiligheids- en milieubeleid Contractor beoordeling, ARBOplan, Amsterdam Medewerker/voorzitter International Industrial Research, Amsterdam/Brussel Voorzitter 4e IIR, Congres Maintenance 2000, Amsterdam Euroforum, Eindhoven, Leergang: Professioneel Inkopen en Uitbesteden Kempeners, M.A.: Medewerker tijdschrift Marktvisie, Studievereniging De Marketeer, Eindhoven. Rozemeijer, F.A.: Gastcollege Purchasing & Supply Management, Exchange Student Program, TUE Spreker studiedag Inkoop en Internet, Antwerpen, 10 december 1997 Verhoef, L.H.J.: Adviseur Stichting Toekomst Middelgrote Organisaties Docent Marketing Bedrijfsonroerend goed van de Nederlandse Vereniging van Makelaars Lid commissie Peter de Grote Herdenking van het Ministerie van Buitenlandse Zaken Coördinator Round Table ofEuropean Banks and SMEs Lid begeleidingscommissie Innovatiegerichte Onderzoeksprojecten van Buro Senter Lid contactgroep Nicolaas Witsenstichting Lid begeleidingscommissie European Business Network on Social Issues Wouters, J.P.M.: Lid wetenschappelijke commissie NIMA Lid NIMA-IMG Werkgroep marketing van basis(grond)-stoffen Wouters, M.J.F.: Lid American Accounting Association " Lid European Accounting Association Wijnstra, J.Y.F.: Workshop begeleiding en project-begeleiding voor Philips Medica} Systems Best Organisator workshops 'Innovatie en Inkoop' in Zweden en Nederland
231
Vakgroep Fabricagetechnologie Redactielidmaatschappen Splinter, M.: ' Redactie Tijdschrift Energieconsulent Universitaire relaties Heijningen, R.J.J. van: Lid van de TUE commissie 'Technologie voor Duurzame Ontwikkeling' (TDO) Ron, A.J. de: Bestuurslid EHTB (European Professors in Industrial Management) Bezoek aan EHTB bijeenkomst op de Lingjoping Universiteit (Zweden) Programmaleider Strategisch Programma HEROS Coördinator thematisch netwerk ENREM EU-project PAWS Postdoctorale opleidingen Splinter, M.A.M.: Docent PAO cursus Strategisch Milieumanagement (UvA) HBO-Opleidingen Ron, A.J.de: Lid docententeam Technische Bedrijfskunde-DT, Hogeschool Eindhoven Splinter, M.: Docent Energiebeheer, Stichting Post Hoger Onderwijs Energiekunde Bestuur Stichting Post Hoger Onderwijs Energiekunde (PHOE) Vak- en beroepsorganisaties Heijningen, R.J.J. van: Lid Koninklijk Instituut van Ingenieurs (Kivi) Lid Vereniging van Milieukundigen (VVM) Kleineidam, U.: Lid Centrum voor Ketenstudies (i.o.) Lambert, A.J.D.: Lid Koninklijk Instituut van Ingenieurs (KIVI) Kascontrolecommissie Sectie Techniek en Economie van KIVI Lid Nederlands Genootschap voor Informatica (NGI), Afd. Informatiesystemen (AIS), Werkgroep Milieu-Informatie-Voorziening Lid Centrum voor Ketenstudies (i.o.) . Lid Groene Tafel Midden Brabant Splinter, M.A.M.: Lid American Association ofEnergy Engineering (Dutch Chapter) Voorzitter Algemene Associatie van Energieconsulenten (AEC) Diversen Gubbels, T.G.N.: Lid van de Werkgroep Facility Management, 'fUE Heijningen, R.J.J. van: Directeur 'Van Heijningen Energie- en Milieuadvies B.V.' Lid Bezinningsgroep Energiebeleid (BGE) Buitensecretaris Normcommissie 'Uitloogkarakterisering van Bouwmaterialen en Afvalstoffen' (NNI 390011)
232
Lambert, A.J .D.: Referee van het journal: "Computers in Industry" Medewerker Handboek Arbeids- en Milieuveiligheid Lid Floristisch Onderzoek Nederland, werkgroep Eindhoven Vertegenwoordiger Bdk Vredescentrum TUE Ron, A.J. de: Voorzitter vakgroep Fabricagetechnologie (vanaf 0 1-04-1997) Voorzitter Gendergroep Referee Addison-Westley Publ. Ltd., England Lid van de werkgroep Regionaal Actieprogramma West Brabant van KvK Breda Splinter, M.A.M.: Lid Werkgroep NEVI Lid Raad van Toezicht Samsom Energie & Milieu
233
Vakgroep Informatie en Technologie Redactielidmaatschappen Bemelmans, T.M.A.: Adviseur Tijdschrift Informatie Gastcolumnist IT-monitor, Samsom, Katholieke Universiteit Brabant Voorzitter Redactie PBNA-zakboekje Lid redactie Management en Informatie Gastcolumnist Radio Brabant Goossenaerts, J.B.M.: Referent Computers in Industry Lid redactie Law, Computers and Artficial Intelligence Hegge, H.M.H.: Referent Computers in Industry Referent Production Research Kusters, R.L.: Referent Computers in Industry Referent Joumal of Empirical Software Engineering Pels, H.J.: Lid redactie Handboek Database Systemen Referent Computers in Industry Veth, A.F.L.: Referent Computers in Industry Vermeulen, N.: Eindredacteur Handboek Industriële Automatisering, Kluwer Redacteur Handboek Herontwerpen Bedrijfsprocessen, Kluwer Verwij meren, M.A.A.P .: Referent European Joumal of Operational Research (EJOR) Referent IFORS Joumalinternational Transactions in Operational Research Weijters, A.J.M.M.: Referent Neural Processing Letters Referent Computer in Industry Referent Conneetion Science Referent projectaanvraag t.b.v. NWO Wortmann, J.C.: Editor in Chief van Computers in Industry (Elsevier) Editorial Board Memher van International Joumal Production Planning & Control (Taylor & Francis) Redactielid PBNA Polylogistiek Zakboekje Universitaire relaties Bemelmans, T.M.A.: Lid Curatorium KMA-opleidingen, Breda Voorzitter Commissie Studievoorlichting TUE Voorzitter NOBO-onderzoeksdag 1997 Goossenaerts, J.B.M.: Begeleider studenten Bedrijfskunde Open Universiteit Schuwer, R.V.: Plaatsvervangend diciplineleider Informatica en Bedrijfskunde Open Universiteit, Faculteit Technische Wetenschappen, Heerlen, (tot l juli 1997) Solingen, D.M. van : Afstudeerbegeleider TU-Delft, Technische Informatica Veenendaal, E.P.W.M. van Begeleider studenten Bedrijfskunde Open Universiteit t.a.v. Kwaliteit Management
234
Verwijmeren, M.A.A.P.: Begeleider studenten RU Groningen en Universiteit Twente Vlist, P. van der: Adviesraad logistiek NADO-opleiding Logistieke Besturingssystemen Weijters, A.J.M.M.: Memher SIGNLL (Special Interest Group Natura! Language Leaming) Memher ATILLA (Antwerp Tilburg Inductive Language Leaming Acquisition) Reviewer and memher of the program commission BENELEARN'97 Memher of the program commission of the ECML-97 workshop Wortmann, J.C.: Programme Chairman International Conference in Intelligent Manufacturing Systems, ASI '97 (Budapest) Lid Scientific Board Network of excellence Intelligent Manufacturing Systems Postdoctorale opleidingen Bemelmans, T.M.A.: Docent KIVI-leergang TSM Docent MBM-masters opleiding TSM Docent SIOO, Utrecht Docent Bestuursacademie Kusters, R.L.: Docent EMBA TSM Cursusleider en docent PAO-cursus Risico-management van IT-projecten Pels, H.J.: Docent PAO cursus Koppelen van Database Systemen Docent PAO cursus Engineering Data Management . Ruys, H.D.: Docent MBA full-time TSM Trienekens, J.J.M.: Docent MBA TSM Docent PAO Information Amsterdam Docent Monitor Amsterdam Valstar, A.: Docent TIAS, Tilburg Docent PROQUA, Den Bosch, CPDM opleiding (Certified in Physical Distribution Management) Veenendaal, E.P.W.M. van Docent PAO cursus Beoordelen en Verbeteren Software Produkten Docent PAO cursus Advanced Testing Veth, A.F.L.: Docent-executive MBA van TSM (verantwoordelijk voor ICT) Full-time MBA van TSM (verantwoordelijk voor ICT) Vermeulen, N.: Cursusleider PAO Informatica/EDM Vlist, P. van der: Docent leergang Transport en Logistieke Dienstverlening TIAS Docent NADO-opleiding Logistieke Bestuurssystemen Wamelink, J.W.F.: Docent NADO, bouwkundige informatiesystemen binnen ADMS (Architectural Design Management Systems) Docent 'Informatiebeheer en documentatie' in de opleiding'Hoger Projectmanagement Bouw', Hogeschool Utrecht I Enschede Wortmann, J.C.: Core faculty TSM-Executive MBA (verantwoordelijk voor ICT) Blokdocent TIAS opleiding Transport en Logistiek Management (verantwoordelijk voor IT)
235
Vak-en beroepsorganisaties Bemelmans, T.M.A.: Lid NGI (Nederlands Genootschap Informatica) Lid VRI (Vereniging Register Informatici) Lid VBI (Vereniging Bedrijfskundige Ingenieurs) Lid afgestudeerden NADO-logistiek Lid IFIP (International Federeation for Information Processing)- Working Group 8.2 LidACM Hegge, H.M.H.: LidNGI Lid VVS Kusters, R.L.: LidNGI Lid IFIP (International Pederation for Information Processing) Working Group 8.2, Interaction between organisation and information Lid IEEE (The Instistute for Electrical and Electronic Engineers) Computer Society Pels, H.J. Lid NGI Lid NGI - sectie CAD/CAM Lid IFIP TC5/WG 5.7 Production Management Systems Lid PDM Platform Nederland Lid organising committee 2nd int. conference on the Design of Information Infrastructure Systems (DIISM) Waalwijk september 1996 Lid international program committee 2nd international conference on the Design oflnformation (DIISM) Waalwijk, september 1996 Leider Workpackages 6 (Knowledge Transfer), 7 (Develop Demonstrations) in EG project 20888 European Network for Advanced Productivity Studies (ENAPS) · Leider subgroup 'Product Data and Knowledge Management' of EG Workgroup 21108 'Integration in Manufacturing and Beyond' (IIMB) Leider ICIMS-NOE Technica} Committee on Product & Proces ModeHing Lid International Program committee APMS '96 Ruys, H.D. Lid VRI Lid van verdienste NGI Solingen, D.M. van: Bestuurslid NGI-Regiobestuur Zuid-Nederland Project medewerker ESPRIT project 'SPACE-UFO' (22292) Workpackage manager 'Industrial Applications' voor het ESPRIT project 'PROFES' (23239) Project medewerker SENTER project 'Spirits' ITU 95012 Trienekens, J.J.M.: Lid van de excutive board van de International Working Group on Computer Aided Software Engineering, USA Friend van IFIP 8.2 Human, Social and Organizational Aspects ofinformationSystems Development Lid VBI Lid Nederlands Genootschap voor Informatica (NGI) Lid van ISO-werkgroep ISOIIEC JTCIISC7/WG6 Veenendaal, E.P.W.M. van: LidTESTNET LidSPIDER Lid NNI Werkgroep Software Kwaliteit Lid EDP-AA (CISA) Veth, A.F.L.: Lid NGI
236
Verwijmeren, M.A.A.P.: Lid Vereniging Voor Statistiek Lid Nederlands Genootschap voor Besliskunde (NGB) Lid Vereniging Logistiek Management Lid EDIFORUM Wamelink, J.W.F.: Lid begeleidingsgroep Bouwinformatica van de Stichting Bouwresearch Weijters, A.J.M.M.: Lid Nederlandse Vereniging voor Kunstmatige Intelligentie Wortmann, J.C.: Lid IFIP (Int. Federation oflnformation Processing), WG 5.7 (Production Management Systems) Voorzitter Platform Klantordergestuurde Logistiek LidNGI Lid VLM Lid VVS
Diversen Bemelmans, T.M.A.: Commissaris ETIN, Tilburg Commissaris ZorgPlus Systemen B.V. Lid STMO (Stichting Toekomst Middelgrote Organisaties) Voorzitter Rheco (Stichting Communicatie Gezondheidszorg regio ZO-Brabant) Senior adviseur Het Expertisecentrum, Den Haag Voorzitter Wetenschappelijke Advies Commissie RAVI (Raad, voor Vastgoedinformatie) Lid Regiecommissie Standaardisatie politie-informatie Lid Adviesraad FPIQM (Frits Philips Institute for Quality Management) Lid Voorlinden overleg, KPN Den Haag Lid Millennium Platform Adviseur Joh. Enschedé N.V. Goossenaerts, J.B.M.: Belgisch vertegenwoordiger in CENITC310/WG 1 en Advanced Manufacturing Technology Systems Architecture Evaluator in het ESPRIT Programma (Domein 4: Long Term Research en Domein 8: Integration in Manufacturing) Evaluator in het EU INCO Programma (International Cooperation) Lid organisatiecomité 3rd International DIISM '98, Arlington, Texas Leider, Exploitation & Dissemination ofEsprit working group 21108, IiMB Leider, Japan Liaison of Esprit working group 2195,5, Intelligent Manufacturing Systems Helms, R.W.: Lid PDM Platform Lid IFIP 5.8 Editorlal Office - Computers in Industry Adviseur MIS Organisatie-ingenieurs B.V. Maarssen Lid ESoCE ( European Society for Concurrent Engineering Lid van Rapid PDM - Domain 8 - task 8.22 (Esprit) Kusters, R.J.: Bestuurslid ESCOM (European Software Control and Metrics Conference) Memher program committee ESCOM '97 · Memher program committee and accociate editor ICIS '97 Associate programchair ESCOM '98 Reviewer STEP '97 Pels, H.J.: Lid Promotiecommissie Rob de Graaf Adviseur MIS Organisatieingenieurs te Maarssen
237
Punter, H.T.: Secretaris NVvB/ENCRESS, werkgroep gericht op verspreiding van kennis over reliability, safety en security van software-intensieve systemen Trienekens, J.J.M.: Voorzitter van ENCRESS Nederland, European Network van clubs die zich richten op Reliability van Software Co-program chair van STEP 97, Londen Lid van de programmacommissie ENCRESS '97, Athene Bestuurslid van TestNet, Amsterdam Associate Program Chair ESCOM '98 Re viewer EC, Esprit-project SPAM Voorzitter ISA-Eunet Nederland (ESSI-project) Veenendaal, E.P.W.M. van Lid Programmacommissie 'Software Ouality Week' Lid Programmacommissie ESSI-SCOPE Veth, T.: Chief Scientific Officer Baan Institute Commissaris Prodetis B.V. Lid adviesraad Lameris B.V. Lid stuurgroep EAN Secretaris TELG/LEDI-platform Lid ATS commissie, Ministerie van EZ Vlist, P. van der: Partner Bakkenist Management Consultants Wamelink, J.W.F.: Directeur Infocus Groep B.V., Nieuwegein Wortmann, J.C.: Commissaris Baan Company Chief Scientific Officer Baan Institute Voorzitter Stuurgroep Strategisch Project SLIM (Supply chain Logistics and Information Management)
238
Vakgroep Internationale en Distributielogistiek Redactielidmaatschappen Ploos van Amstel, M.J.: International Joumal of Logistics Management Business Logistics Praktijkboek DC's/Magazijnen Praktijkboek Transport en Logistiek Ven, A.D.M. van de: Redacteur tijdschrift RVB (Research-instituut voor Bedrijfswetenschappen), newsletter Damme, D.A. van: Vraagbaak Inkoop & Logistiek (Samsom Bedrijfsinformatie) Postdoctorale opleidingen Damme, D.A. van: Docent Logistics & Distribution Management, IntensiefDoctoraal Programma Bedrijfskunde, Nijenrode Universiteit, Breukelen Docent Controllersopleiding, Nijenrode Universiteit, Breukelen Docent Transport en Logistieke Dienstverlening, TIAS, Katholieke Universiteit Brabant, Tilburg Donselaar, K.H. van: Docent MIG-opleiding VLM Laarhoven, P.J.M. van: Blokdocent nadoetorale ontwerpersopleiding OOTI, Stan Ackermans Instituut, TUE, Eindhoven Ploos van Amstel, MJ.: Lid Raad van Advies en Kerndocent Transport en Logistieke Dienstverlening, Katholieke Universiteit Brabant, Tilburg Voorzitter Examencommissie Transport en Logistieke Dienstverlening, Katholieke Universiteit Brabant, Tilburg Gastdocent Universiteit van Amsterdam Gastdocent Europäische Verkehrs-Akademie- Duisburg Gastdocent Postdoctorale opleiding, Logistiek Management, Universiteit Maastricht Gastdocent TSM-Business School- Executive MBA programme Blokdocent nadoetorale ontwerpersopleiding Ontwerpen van Logistieke Besturingssystemen, Stan Ackermans Instituut, TUE, Eindhoven HBO-opleidingen Ploos van Amstel, M.J.: Lid Raad van Toezicht HEAO Arnhem Vak- en beroepsorganisaties Donselaar, K.H. van: European Logistics Association, moderator doctorate workshop Laarhoven, P.J.M. van: Euroforum, lid Adviesraad Logistiek Lid Council of Logistics Management Lid Vereniging Logistiek Management European Logistics Association, Lid Research & Development Committee CLM Roundtable Benelux, treasurer Ploos van Amstel, M.J.: Fellowship Institute of Logistics Management, Engeland Lid Council of Logistics Management, Verenigde Staten
239
Lid Vereniging Logistiek Management Ven, A.D.M. van de: Lid Operations Management Association, USA Diversen Donselaar, K.H. van: Referent EJOR Referent International Transactions in Operational Research Referent International Joumal of Production Beonornies Laarhoven, P.J.M. van: KLM Cargo, Scientific Counsellor Lid Raad voor Verkeer en Waterstaat Lid Stuurgroep Industrie & Logistiek Oost-Brabant Dagvoorzitter 'Logistiek, Inter-, Intra- en Extranet', Euroforum, Amstelveen, 24 september 1997. . Referee Computers in Industry Ploos van Amstel, M.J.: Blokdocent Management Integrale Goederenstroombesturing, Vereniging Logistiek Management (blok 6, fysieke distributie, strategie) Docent Management Integrale Goederenstroombesturing en Integratie Fysieke Distributie Management, Vereniging Logistiek Management Lid examencommissie Teleac Dagvoorzitter seminar 'Nieuwe distributiestructuren', Euroforum, Rotterdam, 21 januari 1997. Dagvoorzitter seminar 'Datacaptatie in het warehouse-State ofthe Art and the Market', Business Logistics, Antwerpen, 23 januari 1997. Middagvoorzitter Logistieke Businessdag Management Studiecentrum, Eindhoven, 28 mei 1997. Dagvoorzitter 'Uitbesteden van Logistieke Dienstverlening', Nederlands Studie Centrum, Rotterdam, 19 juni 1997. Rutten, W.G.M.M.: Referee European Joumal of Operational Research Referee Computers in Industry Referee International Transactions in Operational Research Ven, A.D.M. van de: Lid commissie Economie, Uden Lid van de Raad van Commissarissen Driessen Aircraft
240
Vakgroep Logistieke Beheersingssystemen Redactielidmaatschappen Bertrand, J.W.M.: Lid Redactieraad Tijdschrift Bedrijfskunde Lid Editorial Board International Joumal of Production Research Lid van de Editorial Board International Joumal of Operations and Production Management Christer, A.H.: Associate Editor Joumal Operational Research Society Lid Editorial Board International Joumal of Production Beonornies Lid Editorial Board International Jotirnal of Plant Engineering and Management Gast Editor Quality and Reliability Engineering International Dime, C.W.G.M.: Lid Redactie Samenwerking in Ontwikkeling, Kluwer Bedrijfsinformatie, Deventer, 1997 Flapper, S.D.P.: Redacteur handboek Reverse Logistics, Samsom, Alphen aan den Rijn Kok, A.G. de: Associate Editor IIE Transactions on Logistics and Scheduling Martin, H.H.: Editor in ChiefNew Developments in Maintenance (Deel 11) Vissers, J.M.H.: Redactielid publikatiereeks Bedrijfskundig instrumentarium voor de ziekenhuismanager Lid editorial board Health Care Management Science Lid editorial committee EJOR Special Issue "Managing Health Care under Resource Constraints", 105/2, februari 1998 Vries, G. de: Redactielid publikatiereeks Bedrijfskundig instrumentarium voor de ziekenhuismanager Wubben, J.P.C.: Lid Redactie Maintenance Magazine
Universitaire relaties Fortuin, L.: Gastdocent LUW, college Integrale Goederenstroombesturing (prof. P. van Beek) Vissers, J.M.H.: Gastdocent UVA ·
Postdoctorale opleidingen Bertrand, J.W .M.: Wetenschappelijk Directeur Onderzoekschool BETA Voorzitter Nadoetorale Ontwerpersopleiding Ontwerpen van Logistieke Besturingssystemen, TU Eindhoven Kerndocent Nadoetorale Ontwerpersopleiding Ontwerpen van Logistieke Besturingssystemen, TU Eindhoven Kerndocent postacademische opleiding Transport en Logistieke Dienstverlening TIAS Tilburg Lid programmaraad PAO-Transport en Logistieke Dienstverlening TIAS, Tilburg Blokdocent EuroMig Opleiding Vereniging Logistiek Management · Kerndocent Logistics TMS-EMBA programma Kerndocent Logistics TSM-FTMBA programma Dime, C.W.G.M.: Docent EUVA-Europäische Verkehr-Akademie: Lust aufLogistik Docent Logistieke Beheersing t.b.v. Coopers & Lybrand, TSM Business School, 2 en 3 september 1997.
Durlinger, P.P.J.: Docent postacademische cursus Produktiebesturing i.s.m. TUE, IPL Cursusleider/Docent P ATO-cursus Logistiek van Produktiebesturing 'en Voorraadbeheersing Docent BIK-cursus (PAO) Docent Postdoctorale Controllers opleiding RL Docent MBA, TSM Business School Fortuin, L.: Blokdocent Nadoetorale Ontwerpersopleiding Ontwerpen van Logistieke Besturingssystemen, Capita Selecta Coördinator EUNiL Fransoo, J.C.: Docent/coördinator Internationale Supply Chain Projects, Nadoetorale Ontwerpersopleiding Ontwerpen van Logistieke Besturingssystemen Kok, A.G. de: Docent Nadoetorale Ontwerpersopleiding Ontwerpen van Logistieke Besturingssystemen, TU Eindhoven Docent MBA, TSM Business School Kroep, L.H.: Docent P ATO-cursus Project Management Cursusleider PATO-cursus Project Management Blokdocent Nadoetorale Ontwerpersopleiding Architectural Design Management Systems (ADMS) Ooijen, H.P.G. van: Docent MBA, TSM Business School Docent PATO-cursus Produktiebesturing Vissers, J.M.H.: Docent MSc-programme Health Services Research, the Netherlands Institute for Health Services, EUR Kerndocent Management van Zorgeenheden, AOM, Maastricht Academy Lid monitoring committee en docent Postdoctorale opleiding Management van zorgeenheden, Academie voor Management/RL/TOE Vries, G. de: Lid monitoring committee en docent Postdoctorale opleiding Management van zorgeenheden; Academie voor Management/RL/TUE
HBO-opleidingen Kroep, L.H.: Lid Commissie van Advies Post-HTO Leergang Project Management van de Haagse Hogeschool Examinator Post-HTO Leergang PM van de Haagse Hogeschool Vissers, J.H.M.: Gastdocent Hogeschool van Utrecht Vak- en beroepsorganisaties Bertrand, J.W.M.: Lid van The Institute of Operati ons Research and Management Sciences (INFORMS) Bestuurslid van European Operations Management Association Lid van Production and Operations Management Society Lid Vereniging Logistiek Management Christer, A.H.: Member Fellowship of OR Fellow oflnstitute ofMathematics and its Applications and Chartered Mathematician, Member of IMA Council Honorary Secretary of IMA Member of Operational Research Society
242
Memher of Board ofiFRIM and Vice-President Dime, C.W.G.M.: Lid Vereniging Logistiek Management (vLm) Lid Production and Operations Management Society Lid European Operations Management Association Fortuin, L.: Lid van het KIVI, sectie voor Bedrijfskunde LidVLO Lid van Vereniging voor Statistiek, Sectie OR (WS) Fransoo, J.C.: Lid van Production and Operations Management Society (POMS) Lid van Decision Sciences lnstitute (DSI) Lid van the Institute for Operations Research and the Management Sciences (INFORMS) Lid van Vereniging van Akademie-Onderzoekers (VAO) 'European issues' editor Chronicle ofthe Production and Operations Management Society Janssen, F.B.S.L.P.: Lid Landelijk Netwerk Mathematische Besliskunde (LNMB) Keizers, J.M.: Lid Vereniging voor Statistiek en Operationele Research (VVS) AIO-vertegenwoordiger TUE in het landelijk AIO Overleg Bedrijfskunde (LAIOOB) Lid BETA AIO-Raad Kok, A.G. de: Lid van Production and Operations Management Society (POMS) Lid van Vereniging voor Statistiek (WS) Lid van Operational Research Society Lid van the Institute for Operations Research and the Management Sciences (INFORMS) Bestuurslid Vereniging Logistiek Management (VLM) Lid Adviesraad Euroforum Kroep, L.H.: Lid Project Management Instituut Nederland Lid werkgroep opleidingen Project Management Instituut Nederland Lid werkgroep systemen Project Management Instituut Nederland Martin, H.H.: Lid/secretaris/penningmeester IFRIM Negenman, E.G.: Lid Landelijk Netwerk Mathematische Besliskunde (LNMB) Vertegenwoordiger Technische Bedrijfskunde bij het AIOOE Ooijen, H.P.G. van: Lid van Vereniging voor Statistiek (WS) Lid van Production and Operations Management Society (POMS) · Lid van The Institute of Operations Research and Management Sciences (INFORMS) Lid Vereniging Logistiek Management (vLm) Vissers, J.M.H.: Lid European Working Group on Operational Research Applied to Health Services Vries, G. de: Lid European Working Group on Operational Research Applied to Health Services Lid orde van organisatiedeskundigen en -adviseurs Wubben, J.P.C.: Lid Nederlandse Vereniging voor Doelmatig Onderhoud Zante, J.I. van: Lid Landelijk Netwerk Mathematische Besliskunde (LNMB)
243
Diversen Bertrand, J.W.M.: Beoordelaar Europese projectaanvragen voor EG Referent voor European Joumal of Operational Research Referent voor International Joumal of Production Research Referent voor Joumal of Operati ons Management Referent voor Computers in Industry Referent voor International Joumal of Production Beonornies Referent voor Bedrijfskunde Editorial advisor voor International Joumal ofLogistics: Research & Applications Christer, A.H.: Referent voor Joumal of Operational Research Society Referent voor International Joumal of Production Research Referent voor Computers in Industry Referent voor International Joumal of Production Beonornies Referent voor European Joumal of Operational Research Referent voor International Joumal for Production Research Referent voor Joumal of Quality and Reliability Engineering International Referent voor IMA J Mathernaties in Business and Industry Dime, C.W.G.M.: Lid van de commissie 345011 Logistiek van het Nederlands Normalisatie Instituut NNI (NNI 345011) Voorzitter werkgroep 1 Terminologie van NNI-commissie 345011. Afgevaardigde voor NNI voor de European Technica} Committee No. 273 on Standardization in Logistics (CEN\TC 273) Lid werkgroep 1 Terminology van CEN\TC 273 Lid werkgroep Verbetering Primaire Processen van de Vereniging voor Produktietechniek Referent voor Computers in Industry Durlinger, P.P.J.: Docent MIG-cursus vLm Docent HPP-cursus vLm Docent IMM-cursus vLm Examinator MIG-opleiding vLm Flapper, S.D.P.: Referent OR Spektrum Referent Computers in Industry Referent European Joumal of Operational Research Referent Joumal of Operations Management Referent International Joumal of Operati ons & Production Management Referent Prentice Hall Referent Kluwer Academie Publishers Fortuin, L.: Referent European Joumal of Operational Research Lid van Adviesraad van International Joumal for Operations & Production Management Fransoo, J.C: Referent Computers in Industry Referent European Joumal of Operational Research Referent OR Spektrum Referent IIE Transactions Referent Transportation Research Referent International Joumal of Production Planning and Control Senior Fellow, Stanford Forum on Global Supply Chain Management Lid redactie eindrapport SLIM-project "Van Fabrikant tot Klant: Ketenlogistiek werkt!"
244
Hoorn, J.W.: Redactielid vierde boek (Sturing van Zorgprocessen), als samenwerkingsproject tussen diverse vakgroepen binnen de faculteit en het Nationaal Ziekenhuisinstituut Janssen, F.B.L.S.P.: Referent voor European Joumal of Operational Research Referent voor International Joumal of Production Beonornies Kirkels, M.J.A.: Bestuurslid Interacademiale Werkgroep Zorgwetenschappen (IWZ) Lid European Working Group on Operational Research Applied to Health Services Lid Nederlandse Vereniging voor Organisatiekundigen in de Gezondheidszorg (NVOG) Kok, A.G. de: Referent voor Management Science Referent voor Joumal ofthe Operational Society Referent voor International Joumal of Production Beonornies Referent voor IIE Transactions Kroep, L.H.: Referent Kluwer Bedrijfswetenschappen National Representative for the Council of Delegates of INTERNET Referent European Joumal ofOperations Research Referent Computers in Industry Copy-beoordelaar Management voor Ingenieurs, Kluwer Bedrijfswetenschappen Martin, H.H.: Referent voor Joumal of Operational Research Society Referent voor Computers in lndustry Negenman, E.G.: Redactielid SCOPE Voorzitter BETA AIO-Raad (BAR) Ooijen, H.P.G. van: Lid examencommissie Capaciteitsmanagement en Onderhanden Werkbeheer van de vLm Lid werkgroep detailplanning platform Klantorder gestuurde logistiek Referent voor Production Planning and Control Referent voor POMS Referent voor International Joumal of Production Beonornies Referent voor OR Spectrum Vissers, J.M.H.: Adviseur Nederlandse Vereniging van Hoofden Polikliniek Bestuurslid Stichting Bedrijfskundig Onderzoek Gezondheidszorg Referent European Joumal of Operational Research Referent Joumal of Decision Systems Vries, G. de: Secretaris Stichting Bedrijfskundig Onderzoek Gezondheidszorg Wubben, J.P.C.: Docent Maintenance Management MSc opleiding Maintenance en Safety Management Hogeschool Zeeland/Universiteit Bradford Docent NVDO-cursus Onderhoud door produktie Docent NVDO-cursus Total Productive Maintenance Docent MKC-cursus Preventief onderhoud Docent ROVC-cursus Onderhoudstechniek
245
Vakgroep Operationele Research en Statistiek Redactielidmaatschappen Mal, H.H. van: Referent Computers in Industry Referent European Joumal of Operational Research (EJOR) Tilanus, C.B.: Editor European Joumal of Operational Research (EJOR) Editorial Board Member, Foundations of Control Engineering Editorial Board Member, Annals of Management Science (Kluwer) Editorial Board Member, Management Science Research (Kluwer) International Advisory Board Member, International Joumal of Operati ons and Quantitative Management Adviseur van Addison-Wesley Publishers t.a.v. SecondEdition of A practical introduetion to management science, Waters Winkel, E.G.F. van: Redacteur Bedrijfskundig Lexicon Referent Computers in Industry Referent European Joumal of Operational Research (EJOR) Auteur Handboek Onderhoudsmanagement Universitaire relaties Mal, H.H. van: Docent college Technische Produktiesystemen, Personeelwetenschappen, KUB, Tilburg Sander, P.C.: Extemal Examiner MSc in Maintenance and Safety Management, University of Bradford Deelname in TEMPUS-programma, 5-JEP09300 Quality Management and Quality Engineering, University of Chemica! Technology and Metallurgy, Sofia, Bulgarije; Polytechnico di Torino, Italië; Athens University of Beonornies and Business, Griekenland; university ofWarwich, Engeland; University ofMinho, Portugal. Tilanus, C.B.: Brik-Malmsten-hoogleraar aan de·University ofGöteborg, School for Beonornies and Commercial Law, Zweden Gasthoogleraar aan Center for Transport and Traffic, Göteborg University en Chalmers _·University ofTechnology, Zweden Partner, via CenterforTransport and Traffic, Chalmers University ofTechnology en Göteborg University, Zweden, in SOFTICE, Survey of Transpor Rates Including Cost Evaluation, EU gefinancierd Postdoctorale opleidingen Mal, H.H. van: Bestuurslid Stichting PATO Voorzitter bestuur Stichting PATO, sectie Bedrijfskunde Sander, P.C.: Lid MSc Steering Committee of the European Part-time Modular MSC Course In Safety and Reliability HBO-opleidingen Mal, H.H. van: Lid examencommissie Technische Bedrijfskunde, Technische Hogeschool Den Bosch Sander, P.C.: ' Voorzitter Stichting Opleidingen en Statistiek
246
Vak- en beroepsorganisaties Mal, H.H. van: Penningmeester Afdeling voor Fabricagetechnologie van het Koninklijk Instituut van Ingenieurs (Kivl) Raad van Advies Technische Bedrijfskunde, Technische Hogeschool Den Bosch Tilanus, C.B.: Lid Institute for Operations Research and Management Sciences (INFORMS) Lid Council ofLogistics Management (CLM) Lid Association ofEuropean Operational Research Societies within IFORS (EURO) Lid Nederlands Genootschap voor Besliskunde Lid Vereniging Logistiek Management (VLM) Winkel, E.G.F. van: Associate ofthe Time Series Allalysis and Forecasting Society
Diversen Tilanus, C.B.: Program chairman Seventh International Specialized Conference (SPC-7), lnternatiional Federation of Operational Research Societies (IFORS), Information systems in logistics · and transportation, Göteborg, Zweden, 16-18 juni 1997
247
Vakgroep Organisatiekunde Redactielidmaatschappen Halman, J.I.M.: Lid Redactiecommissie Handboek Management voor de Ingenieur, Kluwer Bedrijfswetenschappen Referee voor de International Joumal of Projectmanagement Kastelein, A.: Referee Tijdschrift Computers in Industry, an International Applied Research Joumal Referee Tijdschrift European Joumal of Operational Research Lid redactiecommissie European Joumal of Operations Research (EJOR) Keizer, J.A.: Referee voor de International Joumal of Projectmanagement Monhemius, L.: Referee Computers in lndustry Nagel, A.P.: Lid Redactieraad Zenit, tijdschrift voor weer- en sterrenkunde Ulijn, J.M.: Co-editor Joumal of Research on Reading. Lid redactieadviesgroep for TEXT, an interdiciplinary Joumal for the Study of Discourse Lid redactie for Discourse Studies Invited memher of the Editorial Advisory Committee of the IEEE Lid redactieraad Handboek Onderhandelen Referee voor Discourse and Society Verzellenberg, L.N.J.: Lid Redactieraad Acta HospitaHa Weggeman, M.C.D.P.: Lid Redactieraad Filosofie in Bedrijf, bestuurlijk en organisatiekundig tijdschrift Lid hoofdredactie Management Methoden en Technieken, Kluwer Bedrijfsinformatie, Deventer
Universitaire relaties Aken, J.E. van: Lid Curatorium Post Doctorale Opleiding Management Consultant Nagel, A.P.: ·Memher of the board of the International Society of Innovation Management, University of Bern, Zwitserland Memher of the International Advisory Board of the Joumal of Enterprising Culture, ENDEC, Nanyang University, Singapore Ulijn. J.A.: . Leerstoelhouder Jean Monet Euromanagement in Business and Technologyin opdracht van de Europese Commissie Onbezoldigd gasthoogleraar in deeltijd bij de Rijksuniversiteit Gent in Strategie Management Communication Verzellenberg, L.N.J.: Secretaris Ziekenhuis Research Project Secretaris Interacademiale Werkgroep Zorgwetenschappen Weggeman, M.C.D.P.: Referent NWO - stichting voor de Economische, Sociaal-culturele en Ruimtelijke Wetenschappen (ESR) Lid Bestuur SOBU Lid redactieadviesgroep kwartaalblad MATRIX, TUE, Eindhoven
248
Postdoctorale opleidingen Aken, J.E. van: Blokdocent nadoetorale opleiding Ontwerpen van Logistieke Besturingssystemen, Stan Ackermans Instituut, TUE, Eindhoven Vice-voorzitter kerngroep en docent ontwerpersopleiding 'architectural design management systems', Stan Ackermans Instituut, TUE, Eindhoven Docent SIOO Docent PAO Bedrijfs- en Bestuurskunde Govers, C.P.M.: Docent PATO-cursus Effectief ontwikkelen van nieuwe produkten, TUE Halman, J.I.M.: Docent en cursusleider PATO-cursus Projectmanagement, TUE Lid opleidingsgroep en curriculum-ontwikkelaar ontwerpersopleiding Architectural Design Management Systems, Stan Ackermans Instituut, TUE, Eindhoven Docent postdoctorale opleiding Master of Business Marketing, Stan Ackermans Instituut, TUE, Eindhoven Docent postdoctorale opleiding Strategische Productonwikkeling, Academie voor Management, Maastricht Kempen, P.M.: Externe deskundige opleiding tot organisatie-adviseur, Universiteit van Amsterdam Monhemius, L.: Docent PATO-cursus Effectief ontwikkelen van nieuwe producten, TUE Nagel, A.P.: Docent Commercieel Technische Opleiding, TUE Kerndocent Master of Business Management, TUE, Eindhoven Gastdocent Academie voor Management, Maastricht Gastdocent TSM, Enschede Gastdocent PATO-cursus Industriele Marketing, TUE Ulijn, J.M.: Docent Commercieel Technische Opleiding, TUE Onderwijsopdracht Strategie Intercultural Management Communication, Technische Hochschule Darmstadt ' Gastdocent European Business Communication and Management, Universiteit Krakau Gastdocent International Management, Faculteit Bedrijfskunde, RUG Gastdocent International Management, Universiteit Bremen Docent FMBA 11, TSM, Universiteit Twente Weggeman, M.C.D.P.: Docent Strategie, A vondopleiding Bedrijfskunde, KUN Gastdocent MBA-programma Kennismanagement, EUR Gastdocent Strategische Beleidsvorming en Management, Faculteit Beleidswetenschappen, KUB Kerndocent Bedrijfskunde en lid adviesraad, PAO-programma Human Resource Management, Limburgs Universitair Centrum, Diepenbeek/Hasselt Gastdocent Beleidsvoering in Non-Profit en Overheidsorganisaties, Strategie en Management van Organisaties in de Gezondheidszorg, Management van Leren en Ontwikkeling en Management voor Medici, TIAS, Tilburgs Instituut voor Academische Studies Lid Monitoring Committee postdoctorale Business Development opleiding Intern Ondernemerschap, Academie voor Management, RUG Lid Monitoring Committee postdoctorale opleiding Strategische Productontwikkeling, Academie voor Management, RUG · Lid adviesraad masters-opleiding Management & Innovation, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen
249
HBO~opleidingen
Govers, C.P.M.: Docent Bedrijfskunde voor Technici, Hogeschool West Brabant, Breda Grootjans, D.: Gecommitteerde Algemene Hogeschool Amsterdam, afdeling Bedrijfskunde Halman, J.I.M.: Lid Commissie van Advies Haagse Hogeschool, leergang Projectmanagement Examinator Bedrijfskunde voor Technici, Technische Hogeschool Breda Examinator Opleiding Bedrijfskunde, Hogeschool Den Bosch Keizer, J.A.: Rijksgecommitteerde Academie Diedenooft Wageningen Docent Eastem Europe Consulting, TUE ' Monhemius, L.: Extemal examinor Master ofScience opleiding Total Quality Management, University Abertay, Dundee Kerndocent Master of Science opleiding Total Quality Management, Hogeschool Zeeland, Hogeschool Amsterdam Nagel, A.P.: Docent Eastem Europe Consulting, TUE Post, G.J.J.: Docent Eastem Europe Consulting, TUE
Vak- en beroepsorganisaties Aken, J.E. van: Lid American Academy of Management Lid Koninklijk Instituut voor Ingenieurs (Kivi) Voorzitter Nederlands-Vlaamse Academie voor Management (NVAM) Lid Nederlands Instituut voor Efficiency (NIVE) Bestuurslid Orde van Organisatie-Adviseurs (OOA) Lid Informs Institute for Operation Research and Management Science (IFORS) Lid Vereniging voor Logistiek Management (VLM) Lid Vereniging voor Strategische Beleidsvorming (VSB) Voorzitter Bestuur Nederlandse Organisatie voor Bedrijfskundig Onderzoek (NOBO) Lid Raad van Toezicht Mastersopleidingen (TSM-Business School) Bij, J.D. van der: Lld Nederlands-Vlaamse Academie voor Management (NVAM) Lid Nederlandse Vereniging voor Kwaliteit en Zorg (NVKZ) Govers, C.P.M.: Lid Programmacommissie Nederlandse Vereniging voor Kwaliteitskundigen (NVvK) Lid Koninklijk Instituut voor Ingenieurs (Kivi) Halman, J.I.M.: Lid algemeen bestuur afdeling Bedrijfskunde van het KIVI Voorzitter regio Zuid afdeling Bedrijfskunde van het KIVI Voorzitter werkgroep Risico Project Management Instituut (PMI) Lid van de Carribean Studies Association (CSA) Lid International Society for Professional Innovation Management (ISPIM) Lid Nederlands-Vlaamse Academie voor Management (NVAM) Hop, L.: Aspirant lid Nederlands-Vlaamse Academie voor Management (NVAM) Kastelein, A.: Bestuurslid a.i. Nederlandse Vereniging voor Organisatiekundigen in de Gezondheidszorg (NVOG) Voorzitter (waarnemend) NVOG, Regio Zuid Lid European Working Group Operational Research Applied to Health Services (ORAHS)
250
Keizer, J.A.: Lid Adviescommissie Onderzoek Nederlandse Vereniging voor Facility Management Kempen, P.M.: Lid Raad van Referenten van de Orde van Organisatiekundigen en -Adviseurs (OOA) Lid Nederlands Instituut van Registeraccountants (Nivra) Lid Nederlands Centrum voor Directeuren en Commissarissen (NCD) Voorzitter Economisch Instituut Tilburg Monhemius, L.: Lid Koninklijk Instituut voor Ingenieurs (Kivl) Lid Nederlandse Vereniging voor K waliteitskundigen (NVVK) Lid American Society for Quality Control (ASQC) Nagel, A.P.: Voorzitter International Society for Professional Innovation Management (ISPIM) Lid Vereniging voor Strategische Beleidsvorming (VSB) Lid Vereniging Bedrijfskundig Ingenieurs (VBI) Lid Alumni vereniging CTO Post, G.J.J.: Lid Nederlands-Vlaamse Academie voor Management (NVAM) U1ijn, J.A.: Associate Fellow American Society for Technica! Communication Associate Fellow IEEE Professional Communication Society Lid American Business Communication Association (ABCA), research Committee Lid International Association of Conflict Management Lid Nederlands-Vlaamse Academie voor Management (NVAM) Verweij, M.J.: Lid Koninklijk Instituut voor Ingenieurs (Kivl) LidVereniging van Bedrijfskundige Ingenieurs (VBI) Verzellenberg, L.N.J.: Lid Nederlands-Vlaamse Academie voor Management (NVAM) Lid Nederlandse Vereniging voor Organisatiekundigen in de Gezondheidszorg (NVOG) Walburg, J.A.: Lid redactie Kwaliteit en Zorg Lid college van deskundigen TIJV Nederland Directeur ad interim C.B.O. Voorzitter sectie kwaliteit stichting GGZ Nederland Weggeman, M.C.D.P.: Lid American Management Association (AMA) Corresponding memher European Industrial Research Management Association (EIRMA) Lid Nederlands-Vlaamse Academie voor Management (NVAM) Lid Koninklijk Instituut van Ingenieurs (KIVI) LidVereniging voor Strategische Beleidsvorming (VSB) Lid Orde van Organisatiekundigen en -adviseurs (OOA) Lid Commissie Wetenschap en Advies van de Raad van Organisatie-adviesbureaus en de Orde van Organisatiekundigen en -adviseurs (RONOOA) Lid International Society for Professional Innovation Management (ISPIM) Lid European Association for Knowledge Management Diversen Aken, J.E. van: Docent Benelux Universitair Centrum Voorzitter jury Mignot-prijs (TUE) Govers, C.P.M.: Strategie Management within Manufacturing Organizations, Changsha R.P. China, 6-17juni 1997
251
International Operations Management and Corporate Re-engineering, New Delhi, 2-9 december 1997, Chandigarh, 10-17 december 1997, India Halman, J.I.M.: Lid Raad van Advies Uniconsult Hop, L.: Lid Platform Medische Technologie, TUE, Hogeschool Eindhoven, Philips Medical Systems, Zorginstellingen, Zorgverzekeraars, Innovatie Centrum Oost-Brabant Kastelein, A.: Voorzitter Raad van Bestuur Maatschappelijk Werk Eindhoven (MWE) Monhemius, L.: Auditor Instituut Nederlandse Kwaliteit Nagel, A.P.: Lid EU-project Promise (Technology Transfer) Post, G.J.J.: Lid Raad van Advies Thinktank Centers of Entrepreneurship Docent leergang Bedrijfskunde, Kamer van Koophandel, Eindhoven Ulijn, J.M.: Associate Fellow van STC Organisatie-adviseur en dagvoorzitter van de se Europese week, Eindhoven Organisatie-adviseur en dagvoorzitter van het laatste AEGEE-congres Social and Cultural aspects of the introduetion of the Euro, Eindhoven Voorstel bijdrage aan een ESPRIT-project Configuration of consumer products at moment of sale (1998-2000) via deeltijd professoraat RU-Gent samen met Philips Research en IPOITUE Verzellenberg, L.N.J.: Penningmeester Centrum voor Bedrijfskundig Onderzoek (CEBO) Voorzitter International Neighbour Group Weggeman, M.C.D.P.: Lid Raad van toezicht, Nationaal Natuurhistorisch Museum, Leiden Vice-voorzitter Centrum voor de Kunsten; Eindhoven Geassocieerd partner Twijnstra Gudde Management Consultants, Amersfoort
252
Vakgroep Psychologie en Taal in de Techniek Redactielidmaatschappen Aarts, H.A.G.: Reviewer voor: Health Education Research, Joumal of Applied Social Psychology. Andel, J. van: Lid Redactieraad Netherlands Joumal ofHousing and the Built Environment. Jansen, C.: Lid Editorial Board Joumal ofTechnical Writing and Communication. Lid redactie Serie Schrijven in Beroepen (Uitgeverij Coutinho). Keren,G.: Review of "Decision Sciences: An Integrative Perspective". Bulletin ofthe European Association ofDecision Making. October, 1997, pp. 14-16. Meijnders, A.L.: Opgetreden als referent voor het tijdschrift Human Communication Research. Midden, C.J.H.: Reviewer voor: Joumal of Applied Social Psychology Reviewer for Milieu Revîewer for NTP On theeditorial board of PUS (Public Understanding of Science) Westendorp, P.H.: Lid InfoDesign editorial support committee. Editor InfoDesign Bookwatch. Editor InfoDesign Bookview. Zeelenberg, M: Cognition and Emotion, Joumal ofEconomic Psychology, Personality and Social Psychology Bulletin, Social Cognition.
Universitaire relaties Aarts,H.A.G.: Gastcollege "de rol van gewoonte bij Milieugedrag enrisicoperceptie", Maastricht Universiteit. Faculteit Gezondheidswetenschappen, Vakgroep GVO, 16 januari, 1997. Mulder, M.N.: Personificatie van software programma's in handleidingen. Gastcollege in cursus over softwarehandleidingen (Margreet Onrust), VU Amsterdam, 16 juni 1997.
HBO-opleidingen Heijs, W.: Gastdocent Omgevingspsychologie, Academie voor Bouwkunst Arnhem.
Vak- en beroepsorganisaties Andel, J. van: Board memher I Treasurer Environmental Psychology Di vision of the International Association for Applied Psychology (IAAP). Midden, C.J.H.: Bestuurslid Programmeer en studiegroep Milieu en veiligheid Lid sectorraad voor Milieu en Natuuronderzoek (RMNO) Voorzitter Centrum Technologie voor Duurzame Ontwikkeling Participant en Nederlands projectleider European project Biotechnology and the European Public (concerted action).
253
Slangen de Kort, Y.A.W.: Lid en beheerder van homepage en mailing-list 'Environment and Gerontology', Environmental Design Research Association. Westendorp, P.H.: Lid SigChi (Special Interest Group Computer Human Interaction); tevens mede-oprichter van de Nederlandse afdeling daarvan (SigChi-NL) op 11111197. Diversen Aarts, H.A.G.: Lidmaatschap European Association of Experimental Social Psychology (EAESP), Lidmaatschap European Association ofDecision Making (EADM), Lidmaatschap Associatie Sociaal Psychologisch Onderzoek (ASPO), Lidmaatschap Instituut voor Maatschappijwetenschappen (SISWO), Lidmaatschap European Group ofProcess tracing in decision making (EGPROC). Andel, J. van: Lid organisatiecommissie lAPS IS, Conference ofthe International Association of People-Environment Studies (juli 1998- TUE). Heijs, W.: Lid werkgroep Bouwen voor Ouderen, Technische Universiteit Eindhoven. Lid Design for Ageing Network (Directorat General V European Union). Gedragswetenschappelijk adviseur t.b.v. het Gebruiksonderzoek naar de warmwaterbesparingsmogelijkheden van kranen, Novem b.v., Sittard en CaubergHuygen, Maastricht. (Novem rapport 961514-3). Gedragswetenschappelijk adviseur I referentlezer t.b.v. onderzoek Tapersamenvoegingen. Grontrnij, Zeist en Rijkswaterstaat directie Zuid-Holland. Jansen, C.: Lid commissie Taaladviesoverleg vande Nederlandse Taalunie. Meijnders, A.L.: Lid van 'the European Association ofExperimental Social Psychology' (EAESP). Lid van 'de Nederlandse Associatie van Sociaal-Psychologisch Onderzoekers' (ASPO). Lid van 'de overleggroep sociaal-wetenschappelijk onderzoek milieu en energie' (SWOME). Midden, C.J.H.: Lid Raad van Beheer IPO. Lid bestuur onderzoeksschool' Schouten instituut voor mens-systeem interactie. Lid SOBU commissie (vanaf september 1997) .. Lid CVB-adviescommissie RU Leiden ten aanzien van Milieu-onderwijs en onderzoek. Advisering NUON distributiebedrijf over Natuurstroom. Lid van "The European Association of Experimental Social Psychology"(EAESP). Lid van de "Nederlandse Associatie van Sociaal-Psychologische Onderzoekers"(ASPO) · Lid European Assiciation ofDecision Making (EADM). Slangen-de Kort, Y.A.W.: Organisator workshop "Designing Environments for Dementia Care: Towards Research Based Innovations". Lid van 'the Environmental Design Research Association; (EDRA). Lid van de 'Nederlandse Associatie van Sociaal-Psychologische onderzoekers (ASPO). Lid Werkgroep Bouwen voor Ouderen, Technische Universiteit Eindhoven.
254
Vakgroep Techniekdynamica Redactielidmaatschappen BuiterH: Lid redactieraad Teleac-serie over Industrieel Erfgoed Douben, N.H.: Redactie Maandschrift Economie Hooff, G. Van Gastlid redactie Textielhistorische Bijdragen Verbong G .P.J.: Lid redactie NEHA-Jaarboek voor economisch, bedrijfs-en techniekgeschiedenis
Vak- en beroepsorganisaties BuiterH: Begeleiding onderzoek Industrieel Erfgoed CampbeU E.E: Lid Consulaire Onderwijs Ondersteuningsgroep Suriname (begeleiding Surinaamse studenten) Lid Nederlandse Vereniging voor Arbeidsverhoudingen Lid Caribbean Studies Association Douben, N.H.: Voorzitter Programma Adviesraad Economisch Instituut voor het MKB. Voorzitter Commissie Sociaal-Economische Politiek, Arbeid en Sociale Aangelegenheden van de Raad voor het Midden- en Kleinbedrijf. Lid Basic Income European Network Lid European lnstitute for Social Security Lintsen H.W.: Memher Executive Council of the Society for the History ofTechnology. Lid van het bestuur van de afdeling Geschiedenis van de Techniek van het Koninklijk Instituut van Ingenieurs (Kivl). Voorzitter van de redactie Geschiedenis van de Techniek in Nederland in de twintigste eeuw. SmitsJ.M.: Juridische Adviesgroep, VNO/ NCW Bestuurslid Jurix Lid NGI, afdeling Computerrecht Lid Vereniging Massacommunicatie en Recht Stroeken, J.: Lid (N)ederlands (G)enootschap voor (S)ociale (Z)ekerheid; Lid (B)asic (I)ncome (E)uropean (N)etwork; Lid onderzoeksgroep Vereniging Basisinkomen, Amsterdam; Beleidsadviseur Metaalwarenfabriek "Limburgia", Bergen (L.); Lid TechnologieCollege Noord-Holland; Adviseur projekt in het kader van de programma's E2H en ADAPT-II "Haal meer uitje computer";ondememen met IT. Verbong G.P.J.: Lid Advisory Council ofthe Society for the Ristory ofTechnology
Overige Buiter, H.: Gastcollege bouwkunde TUE 13 mei 1997 over 'De waardebepaling van Industrieel Erfgoed' in 'Captica Selecta' Campbell, E.E.: Techniek en Arbeid: Een sociotechnisch perspectief.
255
Faculteit Technische Wetenschappen, Universiteit van Suriname Paramaribo, 24 oktober 1997 Lintsen, H.W.: Ingenieurs en ondernemerschap: van weerstand tot integratie, Jubileumsymposium Kivi 150 jaar, 25 april1997 De ingenieur, verleden en heden, Kivi ontvangst leden Vereniging Industrie Pers, 29 mei 1997 The industrial revolution in the Netherlands, 18. Deutsch-Niederländischer Flammentag Verein Deutscher Ingenieure (VDI), 28 augustus 1997 Twee eeuwen waterbouw, Seminar 'Waarheen met Waterbouw?' Hoofdafdeling Waterbouw en Hoofdafdeling Water Bouwdienst Rijkswaterstaat, 2 oktober 1997 Over behoud en behoudzucht in de bemaling, De Nederlandse Gemalenstichting, 22 oktober 1997 Beroepsverantwoordelijkheid van de ingenieur, Vredescentrum Technische Universiteit Eindhoven, 30 oktober 1997 De haat-liefde verhouding tussen de ingenieursopleiding en de academische vorming, Symposium 'Hoe academisch is techniek?', Progressieve Fractie Technische Universiteit Eindhoven, 4 november 1997 Schippers, J.L.: Introductie en acceptatie van technische vernieuwing in het brouwproces Stichting Erfgoed van Industrie en Techniek Gulpen, 23 november 1997 Medewerking aan VPRO-radioprogramma OVT, De geschiedenis van volksdranken, Hilversum 16 juni 1997. Smits, J.M.: WTO Telecomakkoord, NOS Radio Journaal, 16 februari 1997, 18.30-18.40u. Registratiekamer wil anonimiteit surfer, Automatiserings gids, 11 april 1997, pp.5 Interview in NG Magazine, 30 oktober 1997. Szirmai, A.: NWO refereeship for ESR (Economie Social and Spatial Sciences), 9 december 1997.
256
Vakgroep Technologie en ArbeidTechnologie en Arbeid Redactielidmaatschappen Algera, J.A.: Lid van de Editorial Board van International Joumal of Selection and Assessment Redactielid Gedrag en Organisatie Bagchus, P.M.: Lid Redactieraad Gedrag en Organisatie Dijkstra, L. Lid Redactieraad Mens en Maatschappij Eijnatten, F.M. van: Reviewer van European Work & Organizational Psychoiogist Lid van de Editorial Board van International Joumal of Business Transformation Kuipers, H.: Lid Redactieraad Gedrag en Organisatie Schaaf, T.W. van der: Reviewer van: - International Joumal of Human-Computer Studies - Risk Analysis: an international joumal - Computers in Industry - Interacting with Computers - Ergonornies Founding Editor International Joumal on Human Error, vanaf 1999 te publiceren door L.E.A. (Erlbaum), New Jersey, U.S.A. Lid Redactieraad BETA-publicatiereeks Weerd, W. de: Editorial Office Manager International Joumal on Human Error Wiers, V.C.S.: Editorial office manager van Computers & Industry Universitaire relaties Bagchus, P.M.: Lid Vaste Commissie Beoordeling Samenwerkingsprojecten KUB-TUE Hoofdverantwoordelijke (samen met prof.dr. R.A. Roe) .voor het promotieproject van Mw.drs. T. Meijer aan de KUB (SOBU-project) Eijnatten, F.M. van: Lid promotiecommissie ir. J.M.J. Loeffen, TUE, Eindhoven Lid promotiecommissie ir. M.J. Verwey, TUE, Eindhoven Lid promotiecommissiè ir. M. Driehuis, TUE, Eindhoven Promotiebegeleiding van extern proefschrift van ir. I. Lammers Voorzitter voorbereidingsgroep zoekconferentie 'Sociotechniek 2000' Janssen, P.M.: Docent Postdoctorale Basisopleiding voor de Selectie-psychologische adviespraktijk Kragt, H.: Coördinator technische Stroom 'Procesmatige Productie' (TUE; faculteiten TM en ST) Kuipers, H.: Lid van de commissie van Toezicht van de bijzondere leerstoel Bedrijfswetenschappen, i.h.b. moderne sociotechniek, Stichting Nijmeegs Universiteitsfonds (SNUF) Moraal, J.: Wetenschappelijke adviesraad IPO Schaaf, T.W. van der: Lid Nationaal Platform Arbeidsveiligheid Lid Advisory Board van HCII '97 congres Lid Technica} Board 'Human Interface and Management of IT' for HCI International'97
257
Lid ESR cluster CAMO Lid NWO stichting SGW: Verrichtingsleer Lid NWO stichting SGW: Psychometrie en Besliskunde Co-promotor Ir. V.C.S. Wiers Lid promotiecommissie B. Gable (U.S.A.): eerste promotor: A.C. Brombachter Lid promotiecommissie extern proefschrift A.E. Kapp (University ofWisconsin, U.S.A.) Lid Expertpanel RMNO t.b.v. Risico's en Veiligheid Lid Technica} Board 'Cognitive Science Approaches to Process Control', 1997 Conference Lid Technica} Board 'Fourth World Congress on Injury Prevention and Control', 1998
Vak- en beroepsorganisaties Algera, J.A.: Chairman Working Group on Occupational Environment of the International Iron and Steel Institute Voorzitter beleidscommissie Arbeidsomstandigheden Nederlands Normalisatie Instituut (NNI) Lid van de programmaraad en de examencommissie van de Opleiding Arbeids- en Organisatiedeskundige Arbodienst NIA/SIOO/TNO PG Eijnatten, F.M. van: Bestuurslid Stichting Sociotechniek Nederland (SSTN) Lid Nederlands Instituut van Psychologen (NIP) Voorzitter 'Dommelgroep' kennisnetwerk bedrijfskunde van productcreatie-organisaties Kragt, H.: Lid Nederlandse Vereniging voor Ergonomie (NVvE) Lid Human Factors and Ergonornies Society Lid Europe Chapter Human Factors and Ergonornies Society Lid NNI/ISO-commissie: 302008 Ergonomisch ontwerpen van meet- en regelkamers. Lid VOA-commissie Arbeidsomstandigheden Lid VaPro-commissie Beroepsopleiding 'Procesoperator' (i.o.) Kuipers, H.: Bestuurslid Stichting Sociotechniek Nederland (SSTN) Bestuurslid Werkgemeenschap voor Sociaal Wetenschappelijke Studie vanArbeids-en Organisatievraagstukken (WESWA) van de SISWO Lid van de programmaraad van de Opleiding Arbeids- en Organisatiedeskundige Arbodienst NIA/SIOOITNÖ PG Loeffen, J.: Bestuurslid Stichting Sociotechnische Aanpak in Relatie tot Systemen (STAIRS) Lid Nederlandse Vereniging voor Ergonomie (NVvE) Lid Nederlandse Genootschap voor Informatici (NGI) Lid Vereniging voor vrouwen in hogere technische beroepen (IREEN) Moraal, J.: Fellow Human Factors and Ergonornies Society (HFES) Lid Europe Chapter Human Factors and Ergonornies Society Lid Nederlandse Vereniging voor Ergonomie Lid Beroepscommissie Stichting Registratie Ergonomen Schaaf, T.W. van der: Lid European Association for Decision Making Lid Nederlandse Vereniging voor Ergonomie (NVvE) Lid Genootschap voor Risiko Management Lid Nederlandse Vereniging voor Bedrijfszekerheidstechnologie (NVvB) Lid European Associaton of Cognitive Ergonornies (EACE) Lid Nederlandse Vereniging voor Kwaliteit in Zorg (NVKZ) Lid Steering Committee: BRITB-EURAM III type I Thematic Network 'PRISM' (PRocess Industry Safety Management) network ChairmanWG3 'Research': BRITB-EURAM III type I Thematic Network 'PRISM' (PRocess Indu$try Safety Management) network
258
Simonse, L.W.L.: Lid 'Dommelgroèp' kennisnetwerk bedrijfskunde van productcreatie organisaties Lid Productie Organisatie en Sociotechniek (POST-groep) Diversen Bagchus, P.M.: Voorzitter Bestuur Epilepsie-centrum Kempenhaeghe te Heeze Lid Bestuur Stichting Leergang Bedrijfskunde Eindhoven Eijnatten, F.M. van: Lid BID-commissie TUE Lid Facultaire BIB-commissie TM Kerndocent NOBO-methodologiecursus voor AIO's Janssen, P.M.: Projectleider maandelijks opinie-onderzoek voor Omroep Brabant, BOM en ETIN Projectleider BOV-verkiezing van Junior Kamer 'de Kempen' Lid Internationale ProMES Werkgroep Voorzitter themagroep 'Samenwerking in de T &D sector' Kragt,H.: Lid landelijke commissie Ergonomie Opleidingen Nederland (EON) Senior Consultant Centrum voor Fabricagetechnologie Philips Lid stuurgroep 'Communicatie' NVvE Dagvoorzitter Symposium 'Procespiloten van de moderne industrie', TU Delft, 18 september 1997 Moraal, J.: Voorzitter Wetenschappelijke Adviesraad van de SWOV (Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid) Voorzitter Wetenschappelijke Commissie Fourth World Congress on Injury Prevention and Control Schaaf, T.W. van der: Referent van Safety Science Referent van European Work and Organizational Psychoiogist Referent van Safety Series van uitgeverij Butterworth-Heinemann te Oxford Referent van Ergonornies Referent van Computers in Industry Referent IEEE-SMC Joumal Referent NWO-ESR 1995-1997 Referent IFAC-MMS Conference 1996 Simonse, L.W.L.: Lid Vereniging voor vrouwen in hogere technische beroepen (IREEN) Lid Koninklijk Instituut van Ingenieurs (KIVI) Tuijl, H.F.J.M. van: · Deelname Regionaal Economisch Actie Programma, Kamer van Koophandel en Fabrieken voor West Noord-Brabant Wiers, V.C.S.: Referent van Computers & Industry Referent van International Joumal of Operations and Production Management Referent van OMEGA- the International Joumal of Management Science Lid AIO-netwerk Informatie en Organisatie
259
'
260
AFSTUDEERVERSLAGEN 1997
261
262
Vakgroep Bedrijfseconomie en Marketing Ackermans, A.W.J.: Selectiecriteria. 29-08-97 Braks, B.F.M.: The effects of alliancing. 28-01-97 Brink, S. van den.: Herontwerp schattingsmetbode Origin ten behoeve van SAP R/3 implementaties. 28-01-97 Daal, B.A. van: Kennismanagement in een staalharde onderneming. 30-06-97 Faas, A.I.: Het inkoopproces bij Philips Projects Centre. 25-03-97 Feijter, P.J. de: De expeditie-afhandeling van Vlisco BVdoor Gamex BV. 25-03-97 Geensen, E.: En dan is er koffie! Een model voor... 25-03-97 Giesen, A.I. van: Inkoop en logistiek bij WZR. 25-03-97 Golsteijn, B.: Zorgdistributieconcept voor de toekomst. 31-10-97 Heijrnans, J.P.W.: Slim-project. Ketensamenwerking en productiebeheersing: Gevolgen voor Draka. 29-08-97 Hendrickx, I.M.L.: Slim-project. Het herontwerp van de logistieke grondvorm in een keten. 29-08-97 Heuvel, B.M. van den: Het vinden van operationele verbeteringsmogelijkheden d.m.v. een Quickscan. 19-12-97 Hoorn, W.M. van: Reduction of the numbers of suppliers. 26-09-97 Kanon, A.P.: The role ofprocurement in the early stages of product development. 31-10-97
263
Koeijer, J.P.B. de: Ontwikkeling van het Customer Service concept voor PTT Post International. 28-01-97 Koolwijk, E.: Marketingonderzoek Thermografie. 28-01-97 Lenferink, J.A.A.G.: Personal fmancial planning VSB Bank. 19-12-97 Lint, J.H. de: Prestatiebeoordeling en doorlichting van ingenieursbureau's die aan Airside leveren of kunnen gaan leveren. 26-09-97 Mannii:!n, R.: Zorgdistributieconcept voor de toekomst. 31-10-97 Meulen, I.C.E. van der: Slim-project Let's make chains better. 29-08-97 Mutsaers, F.M.: A professional approach into the purchasing of packaging materiaL 29-08-97 Plochg, O.C.: NAC als marketinginstrument voor een natuurbeheerder. 31-10-97 Schram, J.A.J.M.: De verkoop gebenchmarkt, een benchrnarksysteem voor verkoopteams. 28-11-97 Siemerink, A.M.G.E.: ToekomstverkenningAntonius Vessel Heads BV. 28-01-97 Slot, W.M.E. van 't: Het innovatieproces bij de PNEM. 28-11-97 Tuijl, I.H.J. van: Strategie Azië:!. 19-12-97 Vlemmix, R.C.M.G.: Benchmarking, continuous improverneut by extemal focus. 29-08-97 Voetelink, R.R.: Beleidsontwikkelingen leveranties kelderbier. 30-06-97 Vorst, M.H. van de: Het optimaliseren van de inkoopfunctie. 30-06-97
264
Wielen, R. van der: Slim-project. Genereren en gebruiken van vroegtijdige vraaginformatie in een keten. 29-08-97 Wunnik, G.M. van: Productiemethoden en kostencalculatie van een aluminium space frame. 31-10-97 . Zwol, W.J. van: Credit management. 30-06-97
265
Vakgroep Fabricagetechnologie Boelaarts, H.M.: Haspels en hergebruik? 26-09-97 Coenen, D.A.M.: Een andere kijk op milieuschade. 29-08-97 Goes, W.E.: De PF/PA-methode. 29-08-97 Hartmans, R.: Waterbesparing op de Rozenburg Works-site. 30-06-97 Hendriks, S.P.M.: Energy conservation at RHP hearings Blackburn. 25-03-97 Karremans, K.: Besturingsmodel voor Bouwprojecten. 29-08-97 Kuiper, M.G.: Kostenreductie door een gedifferentieerde inkoopstrategie. 29-08-97 Lamers, A.M.: Werkwijze voor het bepalen en evalueren van uitbreidingsmogelijkheden voor beeldbuizenfabrieken. 25-03-97 . Lont,M.B.: An investigation in water usage and effluent discharge in Blackpool Victoria Hospital NHS Trust. 30-06-97 Meer, V.Y.J. van der: Een milieukostenanalyse uitgevoerd bij MDC. 29-08-97 Pos, F.J.: Reductie van verpakkingsmateriaal van beeldbuizen. 29-08-97 Robben, 8.: Energiebesparing en meerjarenafspraak bij DAF Trucks NV Eindhoven. 28-11-97 Semeijn, F.P.: Packaging management. 28-01-97 Sintmaartensdijk, J.W.J. van: Effectief kosten verlagen. 30-06-97
266
Veen, H.W. van: Going green makes better business. 28-11-97
Wilpe, l.S. van: Optimalisatie inzet van produktiecapaciteit 25-03-97
267
Vakgroep Informatie & Technologie Beek, P.P. van de: Slim-project. Optimalisering van bestel- en levertrajecten vanuit ketenperspectief. 29-08-97 Boudens, G.A.: Eenduidig opstellen van het Business Control Model in de Dynamic Enterprise Modeler. 30-06-97 Busschbach, E. van: Generic Scalabie Interfaces. 29-08-97 Coenen, B.C.A.: Slim-project. Herinrichting van een keten, door herbezinning op kemcompetenties. 29-08-97 Daal, D .M. van: Countdown+. 30-06-97 Damen, M.C.F.M.: IRIS in de EED. 30-06-97 Doeleman, R.: Goederenstroomregistratie bij DSM Andeno. 29-08-97 Drieling, D .J.: Knowledge Transfer. The Design of a Handhook for the Benchmarking Methodology of ENAPS. 29-08-97 Duijmelinck, P.: Beheerste samenwerking van ontwikkeling en inkoop bij ASM Lithography. 30-06-97 Goossens, B.N.: A concept for control of engine Re-rnanufacturing at Mercedes-Benz MTR. 29-08-97 Houtepen, A.C.W.: Logistieke aansturing van koelversproducten in de keten "DC product- DC retailer- filiaal". 26-09-97 Huige, C.J.M.: Informatie-aspecten van Rabobank Accent. 27-05-97 Jongenelen, M.: Simulatie in kwaliteitssystemen. 28-01-97 Kleingeld, M.: EVA, van concept naar werkend informatiesysteem. 29-08-97
268
Kruijf, L.A.: Productconfiguratie bij Holec Middenspanning BV. 29-08-97 Montfort, L.I.L.I.A.N.: Slim-project. Niet gebeld = SLIM besteld. 29-08-97 Mouws, F.A.: De ontwikkeling van een communicatie-infrastructuur. 30-06-97 Schaik, A. van: De selectie van het beste electronische docurnentenbeheerssysteem. 26-09-97 Schepens, R.J.L.: De beheersing van een railnetwerk. 25-03-97 Schippers, 0.: Designinga service configurator. 27-05-97 Tolner, G.: Illurnination with ABC. 28-01-97 Uijtregt, S.F.M. van: The paradox of field-testing embedded software products. 28-01-97 Verkleij, B.M.H.: Slim-project. Voorraadbeheer in de apotheek vanuit ketenbenadering. 29..08-97 Vos, S.F.: Slim-project. Voorraadbeheersing bij een farmaceutische producent vanuit kostenperspectief. 29-08-97 Wiel, M.J.S. van de: Professional assistant system "Voorwaarts, mars" of "Op de plaats, rust". 28-01-97
269
Vakgroep Internationale Distributie Logistiek Aa, P.J.M. van der: Optimalisatie van de ordercyclustijd. 19-12-97 Amerongen, M.H.K. van: Meer flexibiliteit door minder diversiteit. 27-05-97 Beckers, L.M.F .A.: Optimal use of European Capacities, design of a decision support system. 28-11-97 Breure, E.N.: Integrale logistiek: Versere tulpen uit Amsterdam. 30-06-97 Cox, R.W.D.: Slim-project. Optimalisering van bestel- en levertrajecten vanuit ketenperspectief. 29-08-97 Dijk, R.V.: Prestatiemeting als kompas voor een organisatie-verandertraject 27-05-97 Dresen, R.A.E.: Tools to support the range harmonisation process within DiverseyLever. 28-11-97 Grift, E.C.M.: Customer service meetsysteem op gebied van de piek up. 26-09-97 Hendericks, M.J.A.: Financiële en operationele indicatoren. 29-08-97 Houben, F.J.W.: Analyse van de bepalende factoren voor de keuze van de informatievoorziening van een logistiek dienstverlener. 28-11-97 Knaap, F.J.L. van der: Feasibility of changing interregional distribution concept. 28-01-97 Kodde, A.P.: Op weg naar een hanteerbare levertijd. 28-01-97 Koeman, E.P.: Selectie van een softwarepakket voor het ontwerpen van distributienetwerken. 28-11-97 Kramer, S.A.: Aanvoerstromen nader bekeken; een vergeten kostenpost? 25-03-97
270
Kreeft, A.C.P. van der: Analyse en herontwerp van het logistieke concept voor de McDonald's keten. 29-08-97 Molin, A.F.A.J.: Een nieuwe logistieke grondvorm voor de Bolsius Groep. 25-03-97 Nieuwenhuijzen, E.J. van: Onderzoek naar een geplande voorraadverplaatsing bij Akcros Chemieals in Düren, Duitsland. 25-03-97 Rietra, G.H.P.M.: Het retourtraject van een kunststof omverpakking. ~0-06-97
Schneemann, D.G.: Simulatie voorraadbeheer Erico Distributiecentrum. 29-08-97 Spaandonk, G.J.M. van: Herontwerp van de fysieke distributiestructuur voor FMC NE. 19-12-97 Tjin Wong Joe, M.C.K.: De planning bij DAF Trucks NV. 31-10-97 Vliet, E.W. van: De analyse van een tenninal-handlingsproces. Prestatiemeting en bestuurlijke informatievoorziening. 25-03-97 Wischhoff, Y.L.: Herontwerp van de distributiestruc~ur van Baars Kaas. 19-12-97 Zopfi, R.: Analyse en herontwerp van het logistieke concept voor de McDonald's keten. 29-08-97
271
Vakgroep Logistieke Beheersingssystemen Allessie, M.: Slim-project. De electtonische keten, bezien vanuit de installateur. 29-08-97 Balen, R.J. van: Verbetering van de leverperformance van Philips Overseas ISG. 27-05-97 Beerens, A.J.A.F.: Van contact tot contract. Een methode als hulpmiddel voor het inrichten en ontwikkelen van onderhoudscontracten. 25-03-97 Botter, R.: An integrated European stocking strategy for spare parts. 30-06-97 Donkers, M.C.F.: Herontwerp goederenstroombesturing KLM Catering Services Schiphol BV. 28-11-97 Efferen, A.J.E. van: Autodemontage krijgt Ster-allures. 28-11-97 Ghijsens, I.L.N.: Layouthoofdplan 2000. Een layoutstudie aan de hand van Systematische Layout Planning. 25-03-97 Grinsven, R.J.W. van Case-studie onderzoek naar Networked lnventory Management lnformation Systerns. 25-03-97 Halm, E.N.G. van: Herontwerp van de structuur van de logistieke besturing bij Hosokawa Micron BV. 28-01-97 Heijden, D.P.P. van der: Slim-project. Diversificatie in de logistieke besturing. 29-08-97 Heijkant, P.C.J. van den: Projectplanning als hulpmiddel voor projectbeheersing. 19-12-97 Heijmans, W.P.H.: Herontwerp afdeling Packaging Operations. 28-11-97 Holten, J.: Informatiessysteem in een assembly-to-order situatie. 25-03-97 Hoogeveen, Y.M.: Kiezen of delen. Opzet van de besturing voor de mobiele surveillance afdeling van VNV beveiliging. 28-01-97
272
Huijs, G.: Slim-project. Diversificatie in de logistieke besturing. 29-08-97 Jansen, J.A.M.: Ontwerp van een systeem ter besturing van de maintainability. 25-03-97 Jansen, P.A.L.: Herontwerp interne goederenstroombesturing en de ondersteuning van MFG/Pro hierbij. 29-08-97 Janssen, S.F.L.: Shop floor control in fmal testing manufacturing. 26-09-97 Jong, T.S.C. de: Voorraadbeheersing van verpakkingsmaterialen bij DSM Andemo. 29-08-97 Jongebreur, E.: Verpakking en uitleveren op maat. 25-03-97 Jonge Poerink, M.G.: Klantenwensen omgezet in prestatie-indicatoren voor het SEWACO-bedrijf. 29-08-97 Jonker~ R.: Onderhoud: Voorkomen en genezen? 25-03-97
Kam, R.P. de: Improving de sourcing ofDow's Styrofoam in Europe. 31-10-97 Kersten, M.H.G.: Een doos is nooit zomaar een doos. 26-09-97 Klingeler, R.: Slim-project. Een ketenbenadering voor de afhandeling van herhaalreceptuur. 29-08-97 Kok, R.B.J.: Het ontwerp van een productiebesturingssysteem voor VSM Geneesmiddelen. 31-10-97 Koper, C.: Het retourtraject van een kunsstof omverpakking. 30-06-97 Loo, G.J.A. van de: Een capaciteits- en kostenmodel voor de retour logistiek van afgedankt consumentenbruingoed. 26-09-97 Louwers, D.: From carpets to feed stock. 29-08-97
273
Meulepas, E.: Onderzoek naar alternatieve vervoerswijze van de melkaanvoer van Campina Melkunie. 28-11-97 Nieuwenhof, J. van den:· Evaluatie CRP binnen DAF Trucks NV. 27-05-97 Oostveen, T.A.J.: Grondstofrendement en rapportage bij DMV International. 25-03-97 Paro, C.C.: COMMIT, Common Item Material Management. 29-08-97 Polisini, M.G.: Perikelen rondom pallets. 29-08-97 Ramautarsing, U.K.: Procesgerichte organisatie van niet-fysieke processen. 27-05-97 Schepers, R.H.M.: Optimalisatie van de magazijnfuncties. . 29-08-97 Schnetkamp, F.F.: Functionele spcecificaties voor het amfibisch transportschip (KM) life cycle management-model. 19-12-97 Snellenburg, B.: Het ontwikkelen van ProMes binnen het SEWACO-bedrijfvan de Koninklijke Marine. 29-08-97 Springer, K.L.: Gevolgen van levering binnen 24 uur. 27-05-97 Theunissen, P .N .: De energievoorziening van vliegtuigen op de grond. 29-08-97 Tuenter, H.W.F.: Improvement of system effectiveness of the radar systems within the NATO air defence community by analyzing the impact of failures. 28-11-97 Tuijl, A.A. van: Een model voor capaciteitsplanning. 29-08-97 Veldkamp, C.T.H.: Let's change to be better. 31-10-97 Vennix, M.H.P.: Motorenfabriek DAF: Partner in Power. 28-11-97
274
Verhoeven, P.T.M.: Ontwerp van een logistieke structuur voor het jaar 2000. 19-12-97 Vugt, A.L.A. van: Voorspelling van de Eerste Jaarvraag naar Service onderdelen bij DAF After Sales. 27-05-97 Willems, S.J.H.: Hollen of stilstaan. 30-06-97 Wobben, T.A.: Control concept for the stocks ofthe Regional Support Office ofPhilips Sound & Vision in Acht. 25-03-97 '
275
Vakgroep Operationele Research en Statistiek Barendse, N.J.M.: Rutten BV, van product naar georiënteerde organisatie, deel 111. 28-01-97 Becker, M.T.J.Y.: Een nieuwe visie op de planning van de ijsproductie. 25-03-97 Cloesmeijer, R.: Quality carriers cargo: ISO assurance and EFQM irnprovement. 28-01-97 Dahrnen, H.J.W.: Werkdrukverlaging voor werkvoorbereiding. 25-03-97 Duynstee, B.W.F.M.: Inventory control of critica! slow moving service parts. 29-08-97 Faber, E.: De Zeven Paternosters. 29-08-97 Frencken, G.G.C.Y.: Het opstellen van een logistiek besturingsconcept. 28-01-97 Hazelkamp, A. van den: Swansational overbooking. 28-01-97 Hoogakker, K.M.: Commercial rules. 25-03-97 Hout, M.D. van den: Indicatoren in de productieorganisatie. 29-08-97 Jansen, G.A.M.: Besturingsconcept van het aanvoerproces klokstroom bloemen bij V.B.A. 25-03-97 Jong, J.L. de: Produktstandaardisatie bij DAF Trucks, wijzen en niveau's van standaardisatie en betrokkenen. 28-01-97 Jungerius, E.S.: Integrale logistiek in een projectgerichte engineer-to-order productiesituatie. 29-08-97 Kints, N. van: Anticiperen of reageren? 26-09-97
276
Koster, H.R.: Opportunities & tbreats of an award & audit system for suppliers. 29-08-97 Leest, K.J.C. de: Verbeteren van de toevoerprocessen van de verpakkingsafdeling. 25-03-97 Morais, N. de: Application of IQ at PCD. 25-03-97 Potting, H.E.J.: Flexibility at the production company. 29-08-97 Smit, B.P.A.: Meten is in potentie weten. 29-08-97 Verhaegh, T.F.C.: Het verschil tussen meten en weten. 29-08-97 Vijver, C.A. van de: lmproving communication and tecbnical processes at Master Foods Austria GmbH. 30..06-97 Vuuren, J. van: Structurering PSM. 29-08-97 Wijk, A.P.W. van: Werken aan kwaliteit in het Product Creatie Proces van het AMDC. 25-03-97
277
Vakgroep Organisatiekunde Adriaansen, Y.K.: Op weg naar patiëntgericht zorgmanagement 28-01-97 Andel, A. van: Servicegraad, natuurlijk beter! 28-01-97 Biggelaar, F.P.F. van den: Redesign project defmition phase and product evaluation process. 31-10-97 Bruins, J.J.: Procesbeheersing binnen Kuypers installaties. 29-08-97 Cobben, S.: Het herontwerp van de binnenlandse distributiestructuur van Road Air. 30-06-97 Crooijmans, N.A.J.: Op weg naar beter bestellen. 26-09-97 Deri.kx, J.C.G.: Het toetsen en verbeteren van logistieke prestaties. 29-08-97 Dijkstra, D.S.P.: Capaciteitsmanagement op een chirurgische dagverpleging. 25-03-97 Gorissen, W.A.: Interfacemanagement van een urologische patiëntenflow. 29-08-97 . Grand, D.N.P. La: Basks in de Kempen. 19-12-97 Habets, R.T.E.: Kwaliteitszorgbeleid Maaslandziekenhuis. 31-10-97 Heuvel, R.J.A. van den: Sturen met ProMes. 29-08-97 Hotho, B.R.: Orderafhandeling & werklastontwikkeling op een Third Party Maintenance-afdeling. 25-03-97 Janowitz, R.: Lejan. 27-05-97
278
Keulen, S.E. van: De klant dichterbij. 19-12-97 Kuijper, P.J.A.R.: Nic Frencken BV: Verandering is noodzakelijk. Strategisch onderzoek ter verbetering van de positie van Nic Frencken BV op de kantoormarkt 25-03-97 Laat, T.N.C. de: Produceert Stahl op eenjuiste manier? En wordt er juist geproduceerd? 19-12-97 Laere, J. van: Op weg naar een lerende toeleverancier. 29-08-97 Lahr,M.R.: Specification management at Quaker Chemica!. 31-10-97 Maghnouji, R.: The orientation phase of the ARIA Project. 29-08-97 Mansveld, P.: Op weg naar continue verbetering. 29-08-97 Metz, P.S.: Het ontwikkelen en implementeren van een Facilitair Meldpunt. 25-03-97 Meulengraaf, H.J.T. van de: Prestatiemeetsysteem voor logistieke customer service. 26-09-97 Meurs, C. van: Kwaliteit, gekwantificeerd. 29-08-97 Noordhoff, M.W.: "Ieder z'n kraan!" Ontwikkeling van een strategisch marketingplan. 19-12-97 Oosterhout, P.J.M. van: Verbeteringen en vernieuwingen bij Berg Electronics, 's Hertogenbosch. 28-01-97 Ploeg, A.M. van der: . Computerondersteunend vergaderen; Toepassing door kennismanagement. 25-03-97 Raaij, C.A.M. van: Continuïteit: zelf doen of samen doen. 31-10-97 Rook,M.: Slim-project. Licht op de keten. 29-08-97
279
Schmidt, C.S.: Een integrale aanpak voor de opdrachten van de afdeling laboratorium automatisering. 30-06-97 Schoenmakers, E.W.C.: Voorstel tot verbetering van de aansturing van de inpakafdeling. 26-09-97 Stradmeijer, B.E.: Milieudienstverlening bij KLM-Facilities Services. 30-06-97 Straten, lG.M. van: De ontwikkeling van het Strategisch Beleidsplan. 26-09-97 Terbonssen, B.M.A.: Manufacturing Excellence, een lange weg via ProMes naar mini-companies. 31-10-97 Veld, O.A.A. in 't: Strategische heroriëntatie bij BV Gereedschappen industrie B&S te Tilburg. 31-10-97 Visser, B.: Aanpak verbeteringsprojecten en ontwikkeling van management van verbeteringen bij de EED Philips display components. 29-08-97 Voets, H.J.A.: Coil nail supply project. 27-05-97 Vos,J.P.: Diagnose en kennisbehoeften. 25-03-97 Weijden, P.M. van der: Risico management in Produkt Creatie Processen. 25-03-97 Willemsen, M.C.M.E.: Een aanzet tot herontwerp van het operatie-complex. ) 31-10-97 Zijl, E.van: Ontwikkeling project levensverzekeringen bij ING-bank Nederland. 19-12-97 Zon, F .LA. van der: Inzicht in fysieke distributiekosten. 25-03-97
280
Vakgroep Psychologie en Taal in de Techniek Abma, T.J.: Laten de eisen te wensen over? Onderzoek naar het prestatie-concept van gebouwen. 29-08-97 Baggerman, B.C.: Grafische User Interface voor de bouwplaats. 29-08-97 Berke~
W. van: Naar een passende werkomgeving. 27-10-97 Brouns, J.E.M.: Zoektocht naar een passende woning en woonomgeving voor senioren. 22-12-97 Buil, V.P.: Op weg naar ontwerp richtlijnen voor multimedia onderhoudshandleidingen.
22-12-97 Deijs, K.: De wisselwerkomgeving binnen kantoororganisaties.
24-03-97 Erwig, V.: ECOstroom voor de klein zakelijke markt. Een sociaal dilemma benadering. 22-12-97 • Faber, R.M.: Koffie eenvoudig uit de automaat naar eeen gebruikersvriendelijker bedieningspaneel voor de design line van Maas. 24-03-97 Gerritzen, J.P.: Analyse van commonSpace; Een onderzoek naar het effect van Common Space op het schrijfproces. 2~12~7 . Grob, R.W.T.E.: Context-effecten in de beoordeling van beeldkwaliteit. 24-03-97 Hoof,. L. van: Kwaliteit van de facilitaire ondersteuning. Een onderzoek naar de invloed van de facilitaire besturingswijze op de kwaliteit van de facilitaire ondersteuning bij de Belastingsdienst. 24-03-97 Jonge, R.J. de: Gebruik {inzetbaarheid) van een authoring system voor TV user interface design. 29-08-97 Kavelaars, E.M.H.: Safety Rules? Veiligheid en gedrag van operaters bij DSM. 29-08-97
281
Keijsteren, T.J.M. van: Gesproken annotaties in het gebruikersinterface van een elektronische TV-gids. 24-03-97 Koppejan, Y.M.D.: Het vraag specificatieproces als kwaliteitsfactor. 30-06-97 Kroon, M.B.: De weg kwijt in het programma van eisen. 27-10-97 Leunissen, A.M.J.: Het ontwikkelen van een checklist voor het pretestenvan SBR-rapporten. 27-10-97 Litjens, C.A.J.: Het (h)erkennen van. risico's. 30-06-97 Maas, M.J.L.: Informatiedisplay voor auto's met een CVT. 29-08-97 Mulder, K.L.: Buitenspel Buitenspel? 27-10-97 Paasen, R.L.V. van: A methodology for subjective key frame extraction. An exploratory study. 29-08-97 Roelse, M.: Natuurstroom in de consumentenmarkt. 28-08-97 Spek, E. van dei: Waarom naar de mediatheek. · 27-10-97 Verhaeg, L.P.M.: Praten met een computer. Acceptatie van een spraakgestuurd automatisch treinreisinformatiesysteem voor OV-reisinformatie. 29-08-97 Vliet, .p.J. van: Business Travel International Online: het ontwikkelen en evalueren van een grafische gebruikersinterface voor een reserverings- en informatiesysteem op basis van intranet en hypertekst 24-03-97 Willernsen, M.C.: Subjectieve evaluatie van IPEG gecodeerde beelden Kwaliteitsbeoordeling versus vervormingsbeoordeling. 29-08-97
282
Vakgroep Techniekdynamica Beeuwkes, O.P.: Veranderen van werkmethoden: Technologisch, sociaal-psychologisch en organisatorisch. 30-06-97 Bergman, G.Q.M.: Measuring industrial efficiency in developing countries. Theory and a case study: bottling of Coca-Cola in Dar-es-Salaam, Tanzania. 24-03-97 Boer, J.F. de: Verwerking van fluorescentiepoeder. Een haalbaarheidsonderzoek naar verwerkingsmetboden van afval van gasontladingslampen. 24-03-97 Bongenaar, B.: Analysing technology development Part 1: Evaluation of tbe role of tbe Tanzania Industrial research and Development Organisation: Part 2: The satellite receiver design. 24-03-97 Bos,J.M.: Woningcorporaties en duurzaam bouwen. Duurzaam bouwen, een stap verder. 24-03-9 Bos,O.F.: Energy Conservation in Tanzanian Industry. 30-06-97 Buis, J.: Productivity measurement in tbe Costa Rican low-income housing projects tbe search for an adequate metbodology. 24-03-97 Busink, J.J.: Development of a workable technology audit metbodology: 11 case studies in Costa Rica. 29-08-97 Cloo, M.P.: De rol van Mie Tanzania LTd. in de ontwikkeling van de Tanzaniaanse telecommunicatie sector. 24-03-97 Delft, F.P.A.M. van: Hergebruik van informatie. 29-08-97 Dieleman, E.H.C.: Ontsluiting werkplekken voor studenten in het hoger onderwijs. 24-03-97 Dierckx, M.A.F.: Kansen en bedreigingen van een elektronische markt bij VBA. 24-03-97 Ekelmans, P.M.: The role ofMIC Tanzania Ltd. in tbe development oftbe Tanzanian telecommunication sector. Tanzania in search of an appropriate telecommunication technology. 24-03-97
283
Esmeijer, C.I.: Productie en toepassing van kalk in Tanzania met speciale aandacht voor de bouwsector. 29-08-97 Franse, E.: Veranderende telecommunicatie markten reguleren. Een analyse van de vaste telecomsmarkt in Engeland 22-12-97 Geomini, P.A.M.J.M.: . Het keerpunt in een scenario analyse ter ondersteuning van het strategisch management van MEGALimburg. 26-08-07 Haans, W.M.A.A.: Attitudes en gedragsverandering met betrekking tot het milieu. 27-10-97 Jansen, F.P.C.: Analysis ofthe housing situation in Minsk (Belarus). 24-03-97 Janson, B.: Een onderzoeksmethode voor de localisatie en inventarisatie van milieu-relevante technologische ontwikkelingen. 30-06-97 Kamp, R.P. van der: Technologie en Hurnan Resources in de Indonesische Textielindustrie. 29-08-97 Klimbie, P.B.: ELSA and SAVE yoke. De synergie van twee energiesimulatie modellen. 30-06-97 Klunder, G.: Duurzame renovatie; meerkosten en milieuwinst van een voorbeeldstudie op basis van het 'Duurzaam bouwen Nationaal pakket woningbouw-beheer'. 29-08-97 Kruysdijk, M.F.E. van: Energie verbruik in de sociale woningbouw. 29-08-97 Lassche, R.: Testing a technology audit. A rapid assessment of six srnall and medium scale enterprises in Tanzania. 29-08-97 Linden, D. van der: Keuze van een draadloos communicatiesysteem. 24-03-97 Moojen, E.J.: Behoeften onderzoek; Informatiebeveiliging en aanbod in opleidingen. 27-10-97 Naaijen, X.: Metrostation Dijkzigt doorgelicht; naar een positievere beleving van de sociale veiligheid bij het gebruik van metrostation Dijkzigt. 29-08-97
284
Pantus, M.W.P.: Implementation of a total quality assurance system in electronics: a study of total quality in Philippine electtonics company. 24-03-97 Potters, M.A.M.: Toepassingsgebieden en impact van het ontwerpondersteunend kennissysteem DESIGN++. 29-08-97 Prins, I.M.: Manufacturing Statistics, Reconstruction ofTanzanian Manufacturing Value Added 1996-1995. 29-08-97 Rijn, J. van: The implementation of building techniques in Gedaref: the search for appropriate designs and building techniques for primary schools and health eentres and their implementation in Gedaref (Sudan). 24-03-97 Ruiter, M.E.D. de: Strategisch concurreren met elektronische commercie. 29-08-97 Siepel, P.: Telecommunicatie gebruikerstyperingen, bedreigingen voor de persoonlijke levenssfeer? 30-06-97 Sombekke, J.H.: Internet telephony- the eve of a new communication era? 30-06-97 Sturkenboom, B.J.: Analysis of the Aeronautical Navigation Service organisation in Tanzania. A technology audit of the Aeronautical Fixed Service via the low-speed Aeronautical Fixed Telecommunication Netwerk. 30-06-97 Werkhoven, W.: Mapping the effects and impacts of refugee sites. The case of the 1993-1996 influxes in the K.agera region, Tanzania. 29-08-97 Wilson, S.: Development of a workable Technology Audit Methodology 11 case studies in Costa Rica. 29-08-97 Zanders, M.J.J.: An assessment of dornestic waste water pollution for the Lake Victoria Region: urban Mwanza, Tanzania, as a case study, with identification of potentia1 treatrnent options. 24-03-97 Zijl, G.J.J.: Testing a technology audit methodology. A rapid assessment of six srnall and medium scale enterprises in Tanzania. 29-08-97 Zwaans, A.C.G.T.: E-mail communication. 24-03-97
285
Vakgroep Technologie en Arbeid Bosman, B.P.: Prestatiemeting en -verbetering binnen de logistieke dienstverlening. 31-10-97 Duwel, P.F.: Transportation planning for the back office Bastem Europe. 27-05-97 Egmond, R.J.G. van: Flexibele arbeidsvoorwaarden in het MkB? 28-11-97 Gelissen, R.H.M.: The development of an instructional manual for the use of the medical event reporting system for transfusion medicine in blood centers. 19-12-97 IJsendoom, P.H.C.: De ontwikkeling van prestatie-indicatoren in het offerte order proces. 28-01-97 Jansen, R.J.E.: Samen uit - samen thuis. 29-08-97 Janssen, R.: Mensgericht ontwerpen van productiesystemen. 28-11-97 Koppens, H.A.: "SMART" error management in a radiotherapy quality system. 25-03-97 Nijssen, H.T.M.: Vermoeden, verbeteren, voorkomen. Curatief en preventief (her)ontwerpen van werkplekken en machines naar aanleiding van fysieke overbelasting bij Melkunie Heiloo. 28-01-97 Ozinga, T.R.: Purchasing planning & control at Philips Display Components Company. 27-05-97 Probst, E.: Self management voor het CBS. 29-08-97 Smit, J.P.: Parallel ontwikkelen in het productcreatieproces bij Strok PMT BV. 31-10-97 Steegh, M.L.H.: Self management voor het CBS. 29-08-97
286
Versluis, R.: Analysis of reliability-related incidents in the chemical process industry. 29-08-97
287
Bijlage 1: Veranderingen in het onderzoekprogramma Gestart zijn: FT-08: Duurzame kleinschalige waterzuivering I&T-24: Kwaliteit van informatie-infrastructuur services I&T-25: Beheersing en optimalisatie I&T-26: Methods and tools for PDM implementation preparation IDL-07: Strategieën voor logistieke dienstverlening Afgesloten zijn: FT/I&T-02: Visibility support for simultaneous engineering I&T-16: Logistiek ontwerpen van gegevensverwerkende organisaties IDL-04: Project besturingssystemen voor distributielogistiek Samenvoegingen: Project I&T/FT-01 'Semantische interfaces in CIM' is ondergebrahct bij project FTII&T-01 'CIM architecturen'.
Project T&A-13 'De menselijke component van systeemfalen' is samenvoegd met de volgende voormalige projecten: T&A-21: Risicobeheersing met betrekking tot werkplekken van oudere werknemers: ontwerprichtlijnen op basis van fouten en herstelgedrag T&A-22: Prevention and recovery ofmedical incidents T&A/ORS-0 1: Organisatorische oorzaken van veiligheidsincidenten Wijziging projectnummer Project LBS/ORS-01 'Productiebeheersing in ketens van productievoorraadsystemen' heeft een nieuw projectnummer gekregen: LBS-21.
288
BIJLAGE 2: GEBRUIKTE AFKORTINGEN AIO BETA BM
Fr fte
gs I&T IDL
IPO LBS
OK ORS PeTiT T&A TD TSM
vcw VF
= = = =
Assistent In Opleiding Business Engineering and Technology Application vakgroep Bedrijfseconomie en Marketing vakgroep Fabricagetechnologie = full time equipement = geldstroom =vakgroep Informatie en Technologie = vakgroep Internationale en Distributielogistiek = Instituut voor Perceptie Onderzoek = vakgroep Logistieke Beheersingssytemen = vakgroep Organisatiekunde = vakgroep Operationele Research en Statistiek =vakgroep Psychologie en Taal in de Techniek = vakgroep Technologie en Arbeid = vakgroep Techniekdynamica = Twente School of Management = Vaste Commissie voor Wetenschapsbeoefening = Voorwaardelijke Financiering
289
