nr.05 ’08 kwartaaluitgave woningstichting trudo
FOTOGRAFIE: BOUDEWIJN BOLLMANN
04—05
D U O H N I
inhoud
inhoud
lev nr.05 ’08
22 V OORBE E
LDIG
In de n ieu inspire we rubriek 'V rende p oorbee ldig' be laa onderw licht LE erpen w tsen, steden V e aar Ein nemen dhoven n organisatie . In dez s; e editie een voo corpora inte rbe ti gingshu e van Nederla rviewt de nu eld aan kan mmer é nd het is in Ne nu én derland , De Sti mmer één ve rzorchtse H of.
06
SCOOP
10
strijp-s
16
18
22
26 L EVGO
26
ZERS
LEV be ste aandac edt in de nie h u die pro t aan mensen we rubriek LE gre V d nemen ssief denke ie vooruit wil gozers n, ande len. Me d zijn. M rs nsen op een ensen denken m g van teg rensverleggen et lef. M.A.D. en ondere d P kans kri nwoordig wél e manier zien rojects laat wat kan jgen… d . Als ze at de jeugd maar d e
32
34
42
46
52
54
56
VAN...
EN o’s DROM E n. Trud D tdrome p 8 van s m 46 o k e e ildste to aken. n uit gro de w dere r te m t de kin en waa e d heb je Als kin tiefonds help ng die drom hen tijdens d pro ipa zij Emanc ol de Zevens t begeleiden et onderwijs. c ho ez Basissc entorenproje l naar voortg oo tm Met he van basissch lijkheid. rke ng overga n dromen we e rd o w Zo
60
PARELTJE Atlantgroep de helden van... De spoedeisende hulp voorbeeldig De Stichtse Hof levgozers M.A.D. Projects PARELTJE Meetingpoint Pleincollege fenomeen Wachtrijen cultuur Yksi en designhuis emancipatie De dromen van... PARELTJE Gasterij in ‘t Ven infographic Multicultureel Eindhoven bewoner in focus Slimme Kopers
woning in focus Duurzaam bouwen
64
reportage
68
karakter IN ZICHT
70
vraag en aanbod
FOTO BOVEN: STEPHAN VAN LEIDEN
BEELD ONDER: MARX STEKETEE ARCHITECTEN
06—07 scoop
Waterrijk anno 2010
scoop
lev nr.05 ’08
Waterrijk anno 2008
08—09
scoop
scoop
lev nr.05 ’08
F OTO G
R A FIE :
.B O U D
E W IJ N B
OLLMA
NN
KLOKGEBOUW BLIJFT IN ONTWIKKELING F OTO G
R A FIE :
BOUDE
W IJ N B
OLLMA
NN
PIONIERS GEZOCHT Trudo krijgt vanaf 1 juli 2008 drie grote gebouwen geleverd op Strijp-S, namelijk het Veemgebouw - het bakstenen pakhuis aan de rondweg, en SBP en SAN: twee van de drie witte gebouwen van de Hoge Rug. Zoals je kunt lezen in het artikel over de Stijlfabriek en het Veemgebouw op pagina 10 t/m 13 is Trudo momenteel nog volop bezig met de herontwikkeling van deze locaties. Voordat deze plannen daadwerkelijk een feit worden, is Trudo nog op zoek naar pioniers die de begane grond van die gebouwen tijdelijk (1 à 2 jaar) willen gebruiken. De activiteiten moeten in ieder geval publieksgeoriënteerd zijn. Voor het Veemgebouw wordt gedacht aan een restaurant en/of design en voor SBP aan kunst- en cultuur. Voor de begane grond van SAN is Trudo in gesprek met Hugo Vrijdag van De Uitvinders, met als doel de oprichting van een Ontdekfabriek voor kinderen. Dus heb jij of heeft jouw organisatie ambitie, visie en goede ideeën? Neem dan contact op met Sietske Aussems,
[email protected]
R A FIE F OTO G
: NORB
ERT VA
N ONN
A
INNERLIJKE EN UITERLIJKE METAMORFOSE IN DE LICHTTOREN Naast het unieke loftwonen heeft de Lichttoren veel meer te bieden. De begane grond en de eerste verdieping van de Lichttoren zijn namelijk gereserveerd voor commerciële functies. Kantoren, winkeltjes, artistieke en creatieve bedrijvigheid, een Grand Café, restaurant, terrasjes en een Art- en Woonhotel. Al die verschillende functies, gecombineerd met wonen, geven de omgeving een dynamische en hoogstedelijke uitstraling. Inmiddels zijn er huurcontracten afgesloten met verschillende partijen. Zo heeft Rob Peetoom Hair and Make-up Salon definitief de keuze gemaakt voor de Lichttoren. Deze luxe salon van maar liefst 300m² komt op de begane grond aan de Emmasingel, op de hoek naast de Witte Dame. Vanaf oktober dit jaar kUn je er terecht voor een knipbeurt, restyling of complete metamorfose. Onderin de Lichttoren komt tijdens deze zomer een hoogwaardig fitness en wellness centrum. Clubsportive is een onderscheidende fitnessketen die de nadruk legt op creativiteit, muziek en entertainment. Met als uitgangspunt ‘Everybody has a story’ is iedereen hier welkom met zijn persoonlijke sportieve doelstellingen. Hier helpen zij je het beste uit jezelf te halen en motiveren ze iedereen die wil werken aan zichzelf en aan een gezond lichaam. Momenteel is er nog een ruimte van 900m² beschikbaar voor verhuur, onder het nieuwbouwgedeelte aan de Mathildelaan. Bestemming: retail en leisure in de breedste zin van het woord. Neem voor meer informatie over de verhuurmogelijkheden contact op met Trudo.
TRUDO BEST PRESTERENDE CORPORATIE VOLGENS VROM Trudo is verkozen tot de best presterende corporatie volgens de index van het Ministerie van VROM, die op 5 december 2007 gepubliceerd is. Deze index meet de fysieke prestaties van de corporaties; het geeft weer welke woningcorporaties, uit de 31 grootste gemeenten in Nederland, het best presteren in aantallen nieuwe, verkochte en gesloopte woningen. Minister Vogelaar ziet in de index een stimulans voor corporaties om hun activiteiten op de woningmarkt inzichtelijk te maken en met elkaar te vergelijken. De rangorde is samengesteld op basis van kerngegevens per gemeente die jaarlijks door de corporaties ter beschikking worden gesteld. Is Trudo een beetje trots, vragen we: “Uiteraard”, zegt Thom Aussems. “Als er dan toch een ranking gemaakt wordt, dan staan we liever boven dan onderaan. Verder hechten we er ook niet overdreven veel waarde aan”. Meer weten over de prestaties van Trudo over 2007, zie de Trudowebsite, wwww.trudo.nl. Meer informatie over de prestatieindex VROM? www.vrom.nl
Dat de begane grond van het Klokgebouw uitermate geschikt is voor evenementen blijkt wel uit de succesvolle evenementen en festivals die er reeds werden georganiseerd. Vanaf 2007 ligt de verantwoordelijkheid voor de exploitatie bij Trudo. Al in het eerste jaar heeft Trudo 95.000 bezoekers mogen verwelkomen. In combinatie met de fitnessclub, Plan-2, Pop-Ei en Keukenconfessies verwacht Trudo in 2008 ca. 250.000 bezoekers te ontvangen. Kortom, het gaat goed met het Klokgebouw. Maar er gebeurt meer. Momenteel vinden allerlei verbouwingen plaats om het gebouw geschikter te maken voor de klanten; veelal startende bedrijfjes in de creatieve sector. Ook Popei, waar de verbouwing begin dit jaar is gestart, verwacht medio oktober te kunnen openen, onder andere met een volledig nieuwe bar en concertzaal. Op de eerste etage vestigt zich, vanaf medio april, KOW architecten. Naast KOW komt ingenieurs-adviesbureau Beernds, waar na de zomer wordt begonnen met de verbouwing. Op de tweede en derde etage wordt momenteel druk gewerkt aan verschillende werkunits, deze worden begin mei opgeleverd. Ook op de vierde en vijfde etage worden na de zomer werkunits gerealiseerd, deze zijn hoogwaardiger in afwerking en van 50m² tot 200 m² groot. Interesse in het huren van een werkunit? Stuur een e-mail naar
[email protected]
KLOKGEBOUW.NL ENTHOUSIAST ONTVANGEN De nieuwe site van het Klokgebouw is enthousiast ontvangen. Logisch, want hier vind je alle informatie die je zoekt handig op één pagina. Want of je nou een feestje wilt organiseren, een ruimte wilt huren of je nieuwsgierig bent naar de plannen voor de toekomst, alle informatie vind je hier! In het gedeelte ‘Beleven’ houdt het programma-overzicht je altijd op de hoogte van de komende evenementen en activiteiten. Verder vind je hier een pershoek, een overzicht van bedrijven die zich reeds hebben gevestigd en natuurlijk de hotspots. Bij Business vind je alle info over verhuur van bedrijfs- en woonruimte en over de mogelijkheden om zelf iets te organiseren op Strijp-S. Kijk bij Transformation om alles te weten te komen over de toekomst van De Driehoek; de ontwikkelingen, de uitgangspunten en de functies die hier in de toekomst een plaats zullen vinden. Dus, wil je ook mee kunnen praten over Strijp-S? Check dan regelmatig www.klokgebouw.nl
10—11
strijp-s
strijp-s
lev nr.05 ’08
BE
UK
TORENA
EN
LA
AN
PH
LLEE
ILI
TE
LA
AN
W U O B E G M K E E I E R V B A F HET L J I T S T D R O W Het oude Philips-complex Strijp-S wordt de komende jaren ontwikkeld tot een compleet nieuw woon-, werk- en leisuregebied. Het karakteristieke Veemgebouw krijgt een nieuwe bestemming en over enkele jaren trekken de eerste bewoners in een variatie van gloednieuwe huizen en appartementen verspreid over diverse locaties op Strijp-S. En zo krijgt de ‘Creatieve Stad’ langzaam maar zeker een nieuw gezicht. Waar gewoond gaat worden, zijn meubels nodig. En meubelmakers. En ontwerpers. Zo ongeveer moet de gedachtengang van de initiatiefnemers achter de Stijlfabriek zijn geweest. In samenwerking met Stichting Trudo gaat dat binnen nu en drie jaar leiden tot de nieuwe invulling van het Veemgebouw op Strijp-S. De initiatiefnemers zijn drie ervaren ondernemers uit de meubel-, woonaccessoires-, warenhuizen- en supermarktenbranche. Samen besloten zij begin 2004 hun krachten te bundelen in het samenbrengen van hun visies en ambities in ‘de Stijlgroep’. Dat resulteerde in het veelbelovende concept voor de Stijlfabriek. Wie, wat, waar?
De vijf of zes etages waar de Stijlfabriek zich vestigt, moeten ruimte bieden aan een grote verscheidenheid aan ondernemers die zich bezig houden met alles wat met Wonen en Design te maken heeft. Van een ambachtelijke meubel-
makerij tot design keukenwaar en van productie tot detailhandel. De Stijlfabriek gaat daarvoor op zoek naar startende zelfstandige ondernemers met gevoel voor design, die werken binnen het kader wonen. Lichtontwerp, keukenattributen en bijzondere woonobjecten zijn allemaal mogelijke kandidaten. Die wisselwerking in het Veemgebouw brengt de Stijlfabriek tot leven.
zetten. De Stijlfabriek zal de regie voeren over de invulling van de ongeveer 35 units, maar gaat al in de ontwerpfase op zoek naar input van mogelijke kandidaten.
Ons kent ons
Veemgebouw als verzamelgebouw
Iedere ondernemer die zich in het Veemgebouw gaat vestigen, werkt zelfstandig. De Stijlfabriek is evenwel niet alleen de bedenker van het concept. De Stijlgroep constateert dat er bij opleidingen die zich bezighouden met ontwerpen, het vaak ontbreekt aan het begeleiden van studenten naar het (zelfstandig) ondernemerschap. Binnen de Stijlfabriek nemen zij graag een ondersteunende rol op zich om veelbelovende starters te helpen hun eigen bedrijf op
De Rijksmonumentenstatus van het Veemgebouw zorgt ervoor dat die haar industriële karakter behoudt. Voor de begane grond zijn er plannen voor een soort wereldmarkt. Kleine, losse ondernemingen die eten uit allerlei delen van de wereld maken, verkopen en/of serveren. Daarmee krijgt het Veemgebouw haar eigen ruimte waar bezoekers ingrediënten kunnen proeven, kunnen lunchen of boodschappen kunnen doen bij bijvoorbeeld een kleine kruidenier. De bovenste etages van het Veemgebouw gaan mogelijk een designhotel en restaurant huisvesten. »
strijp-s
strijp-s IMPRESSIES : CARUSO ST. JOHN
12—13
TEKST: DANIELLE LINDERS
lev nr.05 ’08
Winnend ontwerp Veemgebouw
Trudo liet verschillende architecten hun ideeën voor dit monumentale, tien verdiepingen tellende pand in beeld brengen. Het winnende ontwerp van Caruso St John uit Londen is geniaal in zijn eenvoud. Caruso heeft goed rekening gehouden met de bestaande constructie en op een bijzondere manier de buitenkant van het monumentale gebouw behandeld. De essentie van zijn ontwerp is dat de vier stedelijke kamers verticaal zijn georganiseerd. De vier functies zijn ook van buitenaf goed te herkennen: open markt op de begane grond, Stijlfabriek met kleine pakhuisramen, designhotel en restaurant met grotere ramen of volledige vensters, zodat het uitzicht over de stad adembenemend zal zijn.
Bijzonder is ook het binnenplein in de Stijlfabriek van vijf verdiepingen hoog. Daarin komen winkelen atelierruimtes samen rondom een soort groot atrium, dat midden in het gebouw van onder tot boven wordt opgetrokken. De eerste verdiepingsvloer gaat eruit, zodat op de begane grond een licht, ruimtelijk plein ontstaat. De Stijlfabriek heeft zo als basis een open ruimte van waaruit je zicht hebt op het geheel. Parkeergarage als uithangbord voor Strijp-S
Architect Rob Hootsmans werkt intussen aan ruime parkeergelegenheid. In zijn ontwerp komt er een fysieke verbinding van het Veemgebouw naar de nieuwe parkeergarage, ondermeer via de wereldversmarkt die doorloopt tot in de garage. De parkeergarage wordt over het Strijps Bultje in
de Rondweg heen gebouwd en zal zo een indrukwekkende poort naar Strijp-S vormen. Er komen naast 800 parkeerplekken ook een opvallende showroom en een werkplaats van een bekend automerk. Bovenop de garage krijgen de skaters van Area-61 hun nieuwe plek. Dit bijzondere gebouw wordt letterlijk het uithangbord voor Strijp-S. Trudo hoopt eind 2009 de bouwvergunning voor het Veemgebouw en de parkeergarage binnen te hebben. De bouw zou dan in 2010 en 2011 plaatsvinden. In 2011 hoopt de Stijlfabriek haar nieuwe deuren te openen om een breed publiek uit de hele regio of zelfs het hele land welkom te heten. Meer weten over de ontwikkeling van Strijp-S? Kijk op www.klokgebouw.nl en www.strijp-s.nl. Voor meer informatie over de architecten: www.carusostjohn.com en www.hootsmans.com.
strijp-s
strijp-s FOTOGRAFIE: GERBEN SCHEEREN
14—15
BE
UK
TORENA
EN
LA
TEKST: DANIELLE LINDERS
lev nr.05 ’08
AN
PH
LLEE
ILI
TE
LA
AN
R E G N O W H U E O J B E G STIL K O L K T E H N I Zo’n tien jaar geleden ontmoetten Maarten en Franke elkaar in de keuken van Café Culinair Bommel, het oudste eetcafé van Eindhoven, op de Kleine Berg. Franke stond op het punt om aan de Design Academy in haar geboortestad te beginnen, Maarten was oorspronkelijk vanuit Breda naar Eindhoven gekomen om de Academie voor Drama te volgen. Hij werd echter afgewezen voor het tweede jaar en volgde toen zijn roeping; hij vervulde de opleiding tot restaurantkok in Den Bosch. Na een jaar in de keuken van de Effenaar stapte hij over naar Café Bommel. Jarenlang was Maarten actief in de keuken van het Culinair Offensief en kookte op diverse feesten en festivals door heel Nederland. Ondertussen ging Franke naar Mexico City om zich te verdiepen in de cultuur zowel op design als culinair gebied. Franke studeerde in 2005 af als (food)designer aan de Design Academy. Daar presenteerde zij o.a. een kookboek en een keukenschort voor mannen om culinair indruk mee te maken: Show Food.
Fooddesign
Eigenwijze benadering van eten en drinken
De kookachtergrond van Maarten en de designkwaliteiten van Franke resulteren in een eigenwijze en unieke benadering van eten en drinken. In de zomer van 2002 maakten ze een begin met het gezamenlijk aannemen van culinaire opdrachten. Door hun enthousiasme en doorzettingsvermogen wisten ze diverse projecten tot een smaakvol einde te brengen. Inmiddels is er een constante stroom van diverse opdrachtgevers die Keukenconfessies weet te vinden. Met name culturele instellingen zoals de Design Academy, TAC en het Van Abbemuseum benaderen Keukenconfessies voor de ontwikkeling van projecten. De ontwikkeling van een concept, de uitvoering van totale catering, het hele traject of delen ervan kunnen door hen worden verzorgd. Van licht chaotische workshops tot strakke diners, restobar op locatie of 150 unieke lunchpakketjes...
Keukenconfessies is geen standaard cateraar, maar legt zich enkel toe op Fooddesign. En wat is dat dan precies? Het is in ieder geval veel meer dan koken, borden vullen en opruimen. Franke en Maarten zien Fooddesign als de ontwikkeling van een totaalconcept; uiteraard het bedenken en bereiden van gerechten, maar ook de aankleding van de zaal en het inrichten van het diner of buffet. Alles afgestemd op de aard van gelegenheid, de wensen van de opdrachtgever en de locatie. Zo verzorgden zij bijvoorbeeld een bijeenkomst voor Brainport, met een groentetuin met op kleur geselecteerde gerechten, bloempotten met bonbonnières aan het plafond en dressings uit gietertjes. En voor de Master Graduationshow op de Design Academy bereidden zij een diner met alleen witte ingrediënten en elementen. Een grote uitdaging met een fantastisch resultaat.
”Fooddesign is veel meer dan koken, borden vullen en opruimen.” Nieuwe functie voor oude machinewerkplaats
De thuisbasis van Keukenconfessies bevindt zich op de tweede verdieping van het Klokgebouw. De keuken en de aangrenzende zaal hebben hier een nieuwe functie gegeven aan wat vroeger een machinewerkplaats was. Sinds 2005 beschikt Keukenconfessies over deze huisvesting in het Klokgebouw en gebruikt deze zowel als uitval- als thuisbasis voor culinaire projecten. Keukenconfessies maakt al ruim twee jaar gebruik van de keuken en sinds kort zijn hier een nieuwe zaal en studio aan toegevoegd. Nu beschikken ze over een multifunctionele ruimte geschikt voor maar liefst 150 personen, een strakke keuken met uitzicht over Eindhoven en ... een grote studio waar nieuwe ideeën kunnen worden uitgewerkt.
16—17
pareltje
pareltje
lev nr.05 ’08
bedrijf om als voor de kunst “Het is in te zetten om . Niet je commercie doelgroep , maar een zwakke te verdienen aan aan er geld mogelijk zoveel .” om hen helpen te een baan
AT A M I L EEN K EIEN RO G E T M
O
Zelf je brood verdienen is de kortste weg naar emancipatie en onafhankelijkheid. Vanuit deze overtuiging werd ooit reintegratiebedrijf Stichting Stap opgericht. In 2002, na een fusie met sociale werkvoorziening Helso Helmond, werd gekozen voor de naam Atlant Groep. “Vernoemd naar de Griekse steunpilaar, want wij steunen mensen die dat nodig hebben in hun zoektocht naar een baan en daarna. Zonder ze iets uit handen te nemen, want van doodknuffelen is nog nooit iemand beter geworden.” Directeur Marcel Kleinen is zichtbaar trots wanneer hij het heeft over Atlant. Terecht, want er is geen ander bedrijf in Nederland dat zo’n hoog percentage mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt aan werk helpt. Kleinen: “Het is de kunst om als bedrijf je commercie in te zetten voor een zwakke doelgroep. Niet om er geld aan te verdienen, maar om hen zoveel mogelijk aan een baan te helpen. Van een 30-jarige HBO’er die even zonder werk zit, gaat het hart van een Atlant consulent niet sneller kloppen. Wel van iemand die langdurig
werkloos is, laagopgeleid, ex-gedetineerd, de taal niet spreekt, drugsproblemen heeft, of kampt met een psychiatrisch verleden.” Ongelooflijk gemotiveerd
Kleinen: “Mensen die nergens worden aangenomen omdat de afdeling P&O moeilijkheden voorziet, die helpen wij. We doen dan ook het liefst zaken met bedrijven zonder zo’n afdeling, met maximaal 35 werknemers en waar de baas zelf meewerkt. Onze relaties, denk aan een kringloopwinkel in Helmond, hebben vertrouwen in ons en komen juist naar Atlant voor personeel. Degenen voor wie wij bemiddelen zijn dolblij dat ze aan het werk kunnen en zijn daarom ongelooflijk gemotiveerd. Ze komen zelf alleen niet binnen. Zo was er een jongen die al veertien jaar bij dezelfde meubelfabriek werkte. Die fabriek ging failliet en die jongen stond op straat. Zijn probleem: hij wist zich niet te verkopen. Wij laten zien hoe hij zich beter kan presenteren en vervolgens wordt hij voorgesteld aan een werkgever. Die jongen is nu weer aan het werk.”
Werkbegeleiders en helpdesk
ACTIEF IN DE KRUIDENBUURT
Atlant bemiddelt, zet werkbegeleiders in op de werkvloer en heeft een helpdesk. Zo kan een bedrijf dat problemen heeft met een werknemer bellen voor hulp. Kleinen: “Bij ons wordt alles wat er mis gaat als leermoment gezien. Een werknemer die steeds te laat op zijn werk verschijnt ontslaan, daar heeft niemand wat aan. Een goede werkbegeleider zorgt ervoor dat zo iemand binnen een paar weken wél op tijd is, door met veel spielerei de motivatie weer aan te wakkeren. Die zegt dan: “Als je
Atlant Groep is ook actief als reintegratiebureau in de Eindhovense Kruidenbuurt, met een kantoor midden in de wijk. Een van de consulenten hier is er speciaal voor bewoners uit de Kruiden-buurt. Daarmee krijgt re-integratie een gezicht in de wijk en wordt de drempel lager om gebruik te maken van deze diensten. Bij deze speciale Kruidenbuurt afdeling van Atlant Groep kunnen wijkbewoners zich aanmelden, deze afdeling is er voor iedereen. Voor mensen die langdurig werkeloos zijn, die door een handicap of andere problemen moeilijk aan een baan kunnen komen, maar ook voor diegenen die genoeg hebben van hun huidige werkplek en uitdaging zoeken in een nieuwe baan.
”Bij ons wordt alles wat er mis gaat als leermoment gezien.”
straks geen baan meer hebt zit je thuis. Geen leuke collega’s meer, geen gezellige praatjes in de kantine.” Dat werkt beter dan sancties. We sporen mensen aan om te blijven meelopen, want werk hebben is dé manier om nieuw werk te vinden. Ondertussen bouwen wij aan een klimaat waarin ze kunnen groeien. Meer is het niet.”
Meer weten? Mail of bel naar Atlant Groep en vraag naar Rina Bauwens,
[email protected], Telefoon: 0492-582706
TEKST: RACHEL SLOVEN FOTOGRAFIE: LINDA ADRIAENS
AT
P E O R G LANT
18—19
de helden van...
de helden van...
. . . N A V N P E L D U L H E E D N DE H E IS E D E O P S E D
lev nr.05 ’08
Iedere dag komen er gemiddeld 100 mensen binnen die directe medische hulp nodig hebben. Dat zijn er 35.000 per jaar. Ze zijn op eigen initiatief gekomen, verwezen door hun huisarts of worden binnengebracht met de ambulancedienst. De een heeft ‘slechts’ een snee in de vinger, de ander een levensbedreigend trauma. Op de Spoedeisende Hulp (SEH) van het Catharinaziekenhuis en bij de Ambulancedienst is geen dag hetzelfde. Er worden dagelijks levens gered, maar helaas ook verloren. De verpleegkundigen behandelen iedere patiënt met de uiterste zorg. Het is dan ook hun roeping. Ze zouden niet anders kunnen en willen.
ar n, 43 ja Mari-Ja jaar 0 4 , de en Lia eld, v ia uma a rdt geb 112 wo r komt een tr n en me meldka innen. Mari -Ja b op g k ij in ll ld e e d m id en onm r eigen rd o w Lia aa tuurd. N u wen pad ges ee stoere v ro . Dat tw lte a n h e e g zeg ze -g ambu n laag ro met ee ig als je bij de ten e d o o n m t. Ze is wel nst werk nel lancedie olle situaties s . Zo sv en in stres at hulp verlen ra van u c ts c a a la n p e elijk op g aak o v m is l e n e sn ing kom aarom m m te bes ng . D ensbela kamer zo van lev meld e d rt e over e probe formati tergelijk in ch veel mo n situatie te a e lijk de route is niet makke at D . n le a h
niek of en in pa kun r mens g e e e le n n rp a e w .V t haar ing zijn verwarr an heeft eers EH -J S ri e a d M p e o dig aan g opged ls 4 jaar op ervarin e d id als t inm en werk nce. Lia heeft ing id ula de amb een basisople e ur chauffe unde gehad. Z it gk tu verplee pronkelijk nie r a ors u na 7 ja komt o maar zo iet anders , rg o z de ce n ling , mbulan op de a n. De afw is se dig n le il ta s w lf r n ze mee mate va ook de de g rote oldoening en ev er on heid, d n d e ze oge h g , make spannin e diensten en d. atig regelm meer dan goe k werkdru
Rob er t ,4 Robert 9 jaar he psychia eft eerst als tr isch v erpleeg gewerk kundige t. Hij w as eerste die een een van verkort A -opleid e in Intensiv g volgde. V ia de e de SEH Care k wam hij terecht, op 7 jaar w w erk t. D aar hij nu e divers van de iteit pa spoede tiënten en de ise ing zijn nde hulpverle nee IC verz n uitdaging. O org pd dezelfd de hij wekenla e e patië nt. Hier ng iedere help dag soorten vele verschil t hij len patiënte Robert n. Dat v de het leu kst. Ma indt dat hij d ar oo ire zijn zorg ct resultaat v k an z jamme iet. Robert v in r als me d nsen uit t het zicht ra h et ke andere n omdat ze na ar afd worden eling doorve een rwezen . B ij ern s tige gev len of e en alprobee speciaal conta rt hij da n o ok o ct hoog te p de te is zijn w blijven. Voor Robert erk ech t mens enwerk .
20—21
de helden van...
de helden van...
Sjef, 5 9 jaar Zojuist he die met eft Sjef een p atiënt de amb ulance binnen werd ge b te rean racht geprob ime ee z ucht e ren. Tevergee rd en keer. fs G een ti . Hij koffie. jd voor Hij de emo moet verder. Toc tie lezen. V van zijn gezic h is ht oor Sje f is hecti te mooiste ek v goeds k an zijn vak. He het un el ve el dag lev nen doen en elk en heeft h s redden. Die e ij a am werk t d ltijd al gehad. bitie an Sjef de SEH ook al 31 jaa ro .H van een ij is de teamle p ider ze heeft b lf sturend tea m. Hij lindelin g s vertro in zijn c uw oll hakken ega’s. Natuurl en ij ernstig e gevall k erin. Ee en n go e d team o steune m op te n is Sjef sig daarom bela ng rijk. na geeft e leert , stimule ert en en ex tr a s lopje in dien no chouderkdig.
9 jaar arie, 3 is Anne -M van haar werk mt. ko ke Het leu it weet wat er oo ar dat je n e heeft na ha ari tal A nne -M eerst een aan erk t. g opleidin itserland gew n ku Zw g e in le n rp re ja t e e n v e ge n . D a t rd o w r ra a Da ge d handen ze dige op ders is , v indt odig n a r ie iet zo n n dat h ft e o . Ze h tst te niet erg etstuk geplaa lp vo op een orgen en behu .Z in. worden zit er gewoon h ijn eert zic z aam z rie prob lijk in de a -M e n e An og go e d m O ok al altijd zo verplaatsen. eurt te etr t b n ë e pati ruk. Z k og zo d is het n r die druk vaa n en te oo dat er d is voor patiën oor tijd ijn. D z g n weinig la beert httijden dat wac municatie pro l ee om v c o e z d k e o o g no arie da nbeg rip A nne -M ngeduld en o n. o e jk m li e e n g mo eg te ënten w bij pati
jaar n Jan, 50 eester heeft Ja m et A ls gips r te maken m e de wat min op de SEH. D EH S ek ti e c d e p h o e d en gkundig oor verplee k zelf. Maar d rva oo en e gipsen kennis he cifieke c zijn spe n specialistis oed Ja ng ring kan en bieden. Ee g ge is oplos sin gips of banda gd be aangele voor herstel, jk ning. belang ri of ondersteu ijks g arl in ja rm k e o h o sc n geeft Ja verpleeg m ro a Da de ling aan bijscho Dat de gips - et . n m e ig ku n d reerd is nd. geïnteg rla afdeling uniek in Nede an is de SEH voordeel hierv g lin te Het g ro el de gipsafde ig , d ow waar no is dat z H , daar rsteunen. E S e d e als ond 20 unnen elkaar k er al meer dan t rk e ooiste m t Jan w e h heeft n jaar. Hij n allemaal. Ee taat va ts beroep k dat in diens et h f va creatie pecialismen in t s me le t e k v e n re a v sp uis. Hij vak ziekenh zijn vak. Een r e d een v n o a rl ts de tro n in Ne e g vo or e in ll a id r waa eke ople ifi c e p s eigen t. bestaa
TEKST: SILVIA PISTERS
Iwan, 3 4 Elke da jaar g is wee r e en ve sing op rr a de waar Iw Spoedeisend s an verp e leegkun Hulp Het is h dig oll accute en of stilstaan e is. zo .D geschre rg is Iwan op h e et lijf ven. A ls al jeugd kind vo lgd -E EHBO'e HBO. A ls volw e hij r stond a hij lang s sen sport ve s he ld verlene klaar om hulp t n wann eer nod te staat g ig. H raa te verle g vooraan om ij ne zo besche n. Toch is Iwa rg nh ide van een n. Het is de k eel rac S weten w EH -verpleegk ht undige : anneer je je te moet tr rug ek op de v ken en wanne e oorg ron d moet r je D e acu treden. te lijf gesc zorg is Iwan o ph hre tioneert ven, dan fun et ch commu ij het beste. G nicatie oede e n m et d e patiënt interactie staan b voorop ij he , in glimlac elke situatie. m h op zij De ng dat Iwa n op de ezicht vertelt S EH du op zijn idelijk plek is.
FOTOGRAFIE: JASPER NEDERLOF
lev nr.05 ’08
22—23
voorbeeldig
voorbeeldig
lev nr.05 ’08
UIS H G E E RPL E V DE E T T R S E E I B DV N HET A L ERS R G E N D I E L ER S D VAN N N O IE Z R O T C VI Idols doet het. De Consumentengids doet het al jaren. Mensen, producten of bedrijven langs een of andere lat leggen en vervolgens een winnaar uitroepen. De beste zanger. De beste stofzuiger. En nu ook: het beste verpleeghuis. Jij bent slechter dan hij maar je bent weer beter dan zij. En wat dies meer zij.
Wat is goed?
In de ochtend van 5 december 2007 kreeg Theo Arts, directeur van Verpleeghuis De Stichtse Hof in Laren, een feestelijk telefoontje. De Volkskrant feliciteerde hem met de overwinning in een wedstrijd waarvan hij zelf niet eens wist dat hij er aan mee had gedaan. Zijn instelling was uitgeroepen tot het beste verpleeghuis van Nederland. (Door de
Volkskrant). Een speciaal hiervoor aangestelde commissie had de inspectierapporten van alle verpleeghuizen in Nederland langs elkaar gelegd en geconcludeerd dat De Stichtse Hof de beste was. “Op zich begrijp ik de behoefte om verpleeghuizen met elkaar te vergelijken”, licht Theo toe. “Veel mensen denken, begrijpelijkerwijs, nooit diep over een verpleeghuis na, tot ze voor de vraag komen te staan hoe het met vader of moeder moet. En dan wil je graag meteen weten in welk verpleeghuis ze het beste verzorgd worden. Het zou gemakkelijk zijn als iemand je dan ook direct kon vertellen wat het beste verpleeghuis is. Maar dat is nu juist zo persoonlijk. Zo vinden cliënten zelf welzijn, zoals eten en dagbesteding, vaak belangrijker dan de familie. Daar zit al een duidelijk belevingsverschil van wat goede zorg is.”
Wat is belangrijk?
Sinds 1992 vullen alle verpleeghuizen in Nederland jaarlijks een indicatieformulier in met 83 vragen over allerlei onderwerpen, van de certificatie tot medicatieverbruik en van protocollen tot eetgewoonten. Hieruit volgen de inspectierapporten met de stand van zaken op de verschillende terreinen. Iedereen die zo’n inspectierapport leest, zal sommige terreinen belangrijker vinden dan andere. Mensen hebben meningen. De Volkskrant had daar ook een mening over en heeft waardes toegekend aan de verschillende terreinen. Zo werden sommige antwoorden belangrijker dan andere. “De laatste stap, het verbinden van een conclusie aan die antwoorden, is wat mij betreft een brug te ver. Het inspectierapport is juist bedoeld om misstanden in de zorg te signaleren en nietandersom. Overigens komt er zeer binnenkort een uitstekende manier om ”DE VOLKSKRANT FELICITEERDE HEM MET DE OVERWINNING IN EEN WEDSTRIJD WAARVAN HIJ ZELF NIET EENS WIST DAT HIJ ERAAN MEE HAD GEDAAN.”
te beoordelen wat voor jou of je naasten het beste verpleeghuis is. Op dit moment wordt er een website ontwikkeld die van alle verpleeghuizen in Nederland gaat tonen hoe ze scoren op bepaalde onderdelen. Op www.kiesbeter.nl kun je binnenkort zelf je vergelijking maken. Deze website wordt samengesteld op basis van soortgelijke vragen en antwoorden als in het inspectierapport. Het grote verschil is, dat iedere geïnteresseerde dan zelf een conclusie kan trekken en er voor hem niet al een hapklare mening klaarligt.” Wat is een goede stofzuiger?
Als de Consumentenbond een bepaalde stofzuiger als kampioen aanwijst, is het niet onverstandig eens kritisch naar de criteria te kijken. Een gedetailleerde gebruiksaanwijzing zou zomaar net zo zwaar kunnen wegen als de zuigkracht. En dat terwijl de meeste mensen die gebruiksaanwijzing nooit inkijken omdat ze zo wel begrijpen hoe het apparaat werkt. Het gevolg: het eindoordeel van de Consumentenbond is in die gevallen al lichtelijk scheef. Ondertussen schermt de maker van de »
24—25
voorbeeldig
voorbeeldig
stofzuiger wel met zijn zege. Welke vragen in het inspectierapport zou De Stichtse Hof zelf zwaarder of juist minder zwaar laten wegen? “Daar zeg ik niets over, want dan doe ik mee aan datgene waar ik het juist niet mee eens ben: voor anderen bepalen wat goede zorg is.” De verliezer heeft pech
Een wedstrijd heeft niet alleen een winnaar, maar ook een verliezer. En als laatste eindigen suggereert toch dat je slecht bent. “Dat hoeft nu juist helemaal niet. Dat werd laatst nog eens heel wrang geïllustreerd door Elsevier en het Algemeen Dagblad, die vlak na elkaar een onderzoek deden naar de kwaliteit van ziekenhuizen. Degene die bij de een op de “JE KUNT HET AVONDETEN OP EEN FORMICA PLATEAU VOOR IEMANDS NEUS ZETTEN. JE KUNT OOK EEN GEZELLIGE SFEER CREËREN DIE OP DE THUISSITUATIE LIJKT.”
eerste plaats eindigde, kwam bij de ander nog niet eens in de top tien voor. Ook in het geval van de verpleeghuisverkiezing is de verliezende partij een echte pechvogel. Het St. Elisabeth in Roosendaal zit juist midden in een kwaliteitsslag en is hard bezig om het voormalige klooster om te bouwen tot verpleeghuis. Tot 2000 was het klooster alleen bestemd voor zieke zusters. Maar net op de vooravond van alle veranderingen moest het inspectierapport worden ingeleverd. “Wij hebben een paar keer flink geluk gehad”, verdedigt Theo zijn collega. “De prijzen die we de afgelopen jaren hebben binnengehaald werden allemaal op een voor ons gelukkig moment uitgereikt. Net toen we ons zelf gestelde doel om een nieuwe locatie te bouwen hadden bereikt, konden we ons inschrijven voor de Bouw Award 2003. Was je een paar jaar eerder bij ons op bezoek geweest, dan was je een heel oud verpleeghuis binnengestapt met verouderd sanitair en wellicht ondermaatse voorzieningen. Twee jaar later behaalden we het Gouden Keurmerk in de Zorg. Natuurlijk is het leuk dat je telkens
voor je inspanningen wordt beloond. Het heeft er voor onze medewerkers in ieder geval toe bijgedragen dat ze op een feestje weer trots durven te vertellen dat ze in de zorg werken. Maar het overwinningsfeest vieren voelt toch iets minder lekker als je weet dat de wedstrijd niet helemaal eerlijk gespeeld is. En dat je met een beetje pech lager had kunnen eindigen. Wel durf ik te zeggen dat we tot de top van de verpleegsector behoren. Dat is voor een groot deel de verdienste van onze medewerkers. Of we nu op nummer 1 staan of op nummer 50.” ”NATUURLIJK IS HET LEUK DAT JE STEEDS VOOR JE INSPANNINGEN WORDT BELOOND. MAAR HET OVERWINNINGSFEEST VIEREN VOELT TOCH IETS MINDER LEKKER ALS JE WEET DAT DE WEDSTRIJD NIET HELEMAAL EERLIJK GESPEELD IS.” Het doel van dit jaar: eten
Duidelijk. Toch heeft De Stichtse Hof gewonnen. De Volkskrant heeft onder andere beoordeeld of er regelmatig bewoners worden vastgebonden en of er genoeg wordt gedaan
om doorliggen te voorkomen. Ook het ziekteverzuim onder het personeel en de registratie van patiëntengegevens telden zwaar mee. Uiteindelijk bleken de beste verpleeghuizen volgens de Volkskrant op het platteland te staan. Ook vroeg de Volkskrant zich af of het toeval was dat het beste verpleeghuis in een van de rijkste dorpen van Nederland stond. “Flauwekul”, zegt Theo hierop. Wij hebben net zoveel geld als andere verpleeghuizen. Wel durf ik te stellen dat wij datzelfde geld wellicht slimmer besteden. Zo kijken wij elk jaar opnieuw, samen met alle medewerkers, welke doelstelling we dat jaar gaan nastreven. Wat de cliënten belangrijk vinden, speelt daarin een hoofdrol. Zo zijn we nu bezig met een project rond de warmemaaltijdvoorziening. Kijk, je kunt het avondeten op een formica plateau voor iemands neus zetten. Je kunt ook een gezellige sfeer creëren die op de thuissituatie lijkt. Dat laatste blijkt tot gevolg te hebben dat cliënten beter eten en dat leidt weer tot een betere gezondheid. Je kunt je afvragen of dit bij zorg hoort. Wij vinden van wel.”
FOTOGRAFIE: TEKST: EEFJE ADRIAAN FOTOGRAFIE: VAN DER AADRIAAN PLOEG TEKS: VAN DER EEFJE PLOEG
lev nr.05 ’08
levgozers
26—27
lev nr.05 ’08
K R E W N E R E D G N N O O J Y E B P E T S ONE
et iddag m m g a d s o en eld die op w . Als dit je be 1e n e w u t te n de 2 e v ro rokend e pim - pam - pe ien tijd om in weldig g a h s ep ch ge nt E e n g r o j o n ge r e n z i t te o r d t h e t m i s s h o v e n i s e e n d e als in le nw crimine renwerk is, da . Projects in E c, Ar t en Danc n die e .D ge usi V ijf wijk van . v a n j o n a a n l e v e n . M . A ge r e n w e r k . M t s m o g e u gd to e k on eeuw te van moder n j ijke creatieve n zien dat de j sr te eld een kan gen, hebben la ans krijgen. vo o r b e r o o v l de ek s la maar d b i n d m i d n d e n i n e e n ge e z s l A . ha an met de rdig wél wat k o o te ge n w ts P r oj e c M. A .D.
levgozers
levgozers
28—29
levgozers
lev nr.05 ’08
eilandcultuur per wijk. Er was ook geen tijd om contact te zoeken, want je eigen centrum draaiende houden is al een gigantische klus. Door M.A.D. konden vijf jongerenwerkers hun taken verdelen en eindelijk een kijkje in de keuken van anderen nemen. Iedereen heeft zo zijn eigen benadering en doordat we dat nu weten kunnen we jongeren ook doorverwijzen naar een ander stadsdeel waar hij of zij veel beter bij past.” Grenzen laten vervagen
”EERST HEERSTE ER EEN ECHTE EILANDCULTUUR PER WIJK.”
Per wijk was er een verschil qua inloop. In sommige wijken werd gewerkt met een vaste groep en in andere wijken konden jongeren komen en gaan. Dit had ook te maken met het aanbod van de wijk. In Vaartbroek ging het project bijvoorbeeld behoorlijk diep. Een gastdocent kwam lesgeven in teksttheorie en nam proefwerken af.
Van 1 naar 5
Het begon allemaal drie jaar geleden met het Zwart/Wit-project in jongerencentrum de Uitwijk (Woensel-Zuid). Elf jongeren, acht culturen, verbonden door de liefde voor muziek. In zes maanden tijd werd een hiphop album geproduceerd en een ideale manier van jongerenwerk ontdekt: begeleid de jongeren in de ontwikkeling van hun creatief talent en laat ze hun kennis doorgeven aan een nieuwe groep. Door het succes van Zwart/Wit werden verschillende instellingen en de gemeente Eindhoven flink wakker geschud. Hier moest meer mee gebeuren. Twee jongeren, Kareem en Hisham, werden zelf jongerenwerker en onderzochten onder leiding van Angelo Martinus of er draagvlak onder de jongeren in heel Eindhoven was. Dat bleek in vijf wijken zo te zijn en daarom werd besloten het nieuwe project stadsbree neer te zetten. M.A.D. Projects was geboren.
Samen sta je sterk
Vijf verschillende wijken die ieder op hun eigen manier aan een groot project werken. In Woensel-Zuid de ‘Hiphopbasement’, in Tivoli/ Stratum ‘Rappers leren rappen’, in Meerhoven theater, in Woensel-Noord ‘Veter uit de Verf’ (customizen van sneakers) en in Vaartbroek ‘Innercity Blues 040’, een heuse hiphop opleiding. Met als climax een gigantische eindshow in Dynamo. Angelo Martinus: “Voor het jongerenwerk in Eindhoven is M.A.D. een geweldige impuls geweest. Eerst heerste er een echte
Hisham: “De Turks/Marokkaanse jongeren in Vaartbroek krijgen steeds meer te maken met een maatschappelijk stempel en hebben steeds meer de behoefte om zichzelf daarover te uiten. Dit moet wel begeleid worden anders ontaard het in ongefundeerd gescheld en geschreeuw.” Alles werd door de jongeren zelf gemaakt: teksten, beats, artwork, filmpjes en de invulling van de eindshow. Door het project vervaagden de grenzen tussen nationaliteiten, maar ook tussen de verschillende wijken. Angelo: “Het gaat er niet om wie of wat je bent, maar je wordt gerespecteerd om wat je kan. Na de uitverkochte eindshow was er echt sprake van een M.A.D. familie.” »
30—31
levgozers
levgozers
lev nr.05 ’08
“DE BEJAARDEN LIEPEN VOORBIJ EN DACHTEN: “WOW, WAT MOOI!”
“HET IS TIJD VOOR TOLERANTIE! BEN JE EEN NEDERLANDER, EEN MOCRO OF EEN ANTI?"
M.A.D. Projects heeft nog een ander enorm voordeel gehad. Begeleider Brian uit Woensel Noord: “De producten uit de artwork klassen hebben een hele tour door Eindhoven gemaakt, van een bejaardentehuis tot het EDIT festival. Vooral in het bejaardentehuis droeg dit bij aan een betere beeldvorming richting de jongeren. De bejaarden liepen voorbij en dachten: “Wow, wat mooi!” Als ze vervolgens het verhaal erachter hoorden, kregen ze veel meer waardering voor de jongeren. Het waren opeens niet meer die schoffies die alleen op straat hangen. De jongeren hebben ook het gevoel dat ze gewaardeerd worden en dat draagt weer bij aan hun eigenwaarde. Iedereen wordt er beter van.”
De prijs van succes
Zo zie je maar dat een nieuwe weg in slaan ongekend succesvol kan zijn. Angelo: “Vorig jaar was mijn ambitie: in iedere wijk een studio. Maar dat hebben we al voor elkaar gekregen. Nu hoop ik op meer structurele partners die ons helpen het project voort te zetten. Trudo heeft bijvoorbeeld een pand beschikbaar gesteld om een studio in te bouwen. Daar kunnen we een aantal jaar mee vooruit. Als meer partijen helpen, hebben we meer zekerheid. Want ondanks het daverende succes blijft het iedere keer weer afwachten of er subsidie beschikbaar komt. Nu zetten de jongeren zich vrijwillig in voor projecten omdat ze ons relaxed vinden, maar die loyaliteit houdt natuurlijk een keer op.
MAD projects presents videoclip Tolerantie
MAD projects maakt een vuist voor tolerantie in Eindhoven! Vier Eindhovense hiphoppers hebben een rap gemaakt over hun gevoel van intolerantie in de (Eindhovense) samenleving: Tijd voor tolerantie. Het project is opgezet naar aanleiding van een bijeenkomst van een groot aantal maatschappelijke organisaties en het gemeentebestuur in Eindhoven, begin januari. Die werd belegd vanuit de onrust die is ontstaan door de naderende anti-Koranfilm van Geert Wilders. Burgemeester G. Braks riep autochtonen en allochtonen na de bijeenkomst op tot verdraagzaamheid en dialoog. De vier rappers waren daarbij ook aanwezig en zijn daarna onder leiding van twee jongerenwerkers samen
aan de slag gegaan om hun onvrede over het intolerante klimaat in Nederland aan de kaak te stellen. Fresku, Salim, Rockstar en Fuji laten zich horen voor tolerantie op een beat van JTC. De jongens, allemaal afkomstig uit verschillende stadsdelen, geven elk in een couplet hun gevoelens weer. De video is geproduceerd door Teemong en het hele project in elkaar gezet door Kareem Gazuani en Hicham Akel. Check www.madprojects.nl voor de clip en de making of...
FOTOGRAFIE: JOYCE VAN DE VEN
Eigenwaarde is goud waard
TEKST:ROB VAN KAAM
»
32—33
pareltje
pareltje
lev nr.05 ’08
van het versteld . “Je staat kinderen deze van meer talent zoveel Ze kunnen ” zien. dan wij
BURG EGE DE
H STAR
T
T N I O P G N I T E E M
EN R E V I MOT ' E T H C MET 'E TEN H C A R OPD dus interessanter voor leerlingen.” Dittie Nouwens is bedrijfsleider van Meeting Point. Zij coördineert en ziet erop toe dat de opdrachten niet te hoog gegrepen zijn, ze niet samen vallen met examens en dat ze passen binnen het lesprogramma. Nouwens: “Duizend flessen wijn inpakken aan het eind van het jaar, dat doen we dus niet. We kijken naar wat de leerlingen moeten kunnen aan het eind van hun opleiding en of de opdracht daaraan bijdraagt.”
Websites bouwen, evenementen organiseren of een muurtje schilderen. De derde en vierdejaars studenten van het Pleincollege de Burgh draaien er hun hand niet voor om. Sterker nog: elke klus is een leermoment en daarom startte de school begin dit jaar met Meeting Point.
Legio mogelijkheden
Locatiedirecteur Maarten de Veth: “Meeting Point is een plek waar VMBOscholieren, bedrijven en buurtbewoners elkaar ontmoeten en die leeropdrachten opleveren voor de school. Zo willen we kinderen op een aantrekkelijke manier betrokken krijgen en houden bij hun leerproces. Geen gemakkelijke opgave, aangezien school voor pubers als 'noodzakelijk kwaad' wordt gezien. Wanneer een bedrijf een stellingkast bestelt en op school laat maken, is dit een echte opdracht en
Het Meeting Point is een ruimte in de school, compleet met ontvangstbalie. Hier zitten de leerlingen van Handel en Administratie. Zij doen intakes, kijken of de klus iets is voor ICT, Verzorging of een van de Technische opleidingen en leggen het contact. Ze regelen alles, tot aan de facturering toe, met zo min mogelijk bemoeienis. De Veth: “Je staat versteld van het talent van deze kinderen. Ze kunnen zoveel meer dan wij zien. Het project staat momenteel nog in de kinderschoenen, maar de mogelijkheden zijn legio. Zo kunnen
bedrijven stageplaatsen aanbieden in ruil voor diensten en misschien rijden we straks met een ‘klusbus’ de wijk rond. De opdrachten voor de technische opleidingen moeten nog binnenkomen. Het is tot nu toe vooral horeca gerelateerd. We hebben daarom een accountmanager benaderd. Die kijkt wat er mogelijk is per afdeling en gaat vervolgens bedrijven langs om opdrachten te werven.”
is er de mogelijkheid om hier te eten tegen een kleine vergoeding.” Nouwens: “Het zou leuk zijn als buurtbewoners al binnenlopen, als een lamp in de schuur vervangen moet worden. Zo laagdrempelig willen we zijn. Leerlingen komen regelmatig vragen om opdrachten, dus wij zijn er klaar voor.” FOTOGRAFIE: LINDA ADRIAENS
OLL
“Duizend flessen wijn inpakken aan het eind van het jaar, dat doen we dus niet.” Laagdrempelig
Pleincollege de Burgh is de enige school in de regio met een Meeting Point. In Amsterdam hebben alle VMBO-scholen er één. De Veth: “Daar is het een succes. Leerlingen zijn enthousiast en er zijn constant opdrachten. Hier is dat laatste nog niet het geval, maar we hebben al leuke dingen staan. Zo is Trudo flats aan het renoveren hier in de wijk en omdat de bewoners hun keuken niet kunnen gebruiken,
Meer info: meetingpointdeburgh.nl
TEKST: RACHEL SLOVEN
PLEINC
fenomeen
34—41
lev nr.05 ’08
Mijn linker been,
mijn rechter,
onder mijn enkel
iets naar de hiel,
verplaats mijn gewicht om het gewricht te ontlasten
en dat het onderhand eens vooruit moge gaan. FOTOGRAFIE: BOUDEWIJN BOLLMANN TEKST: JASPER VAN AARLE
fenomeen
42—43
cultuur
lev nr.05 ’08
DESIGNHUIS ZET EINDHOVEN DEFINITIEF OP DE ONTWERPKAART “Op het moment dat je het loslaat komt het juist op je af.”
Nederlands design is hot. Dit was al even bekend, maar moest nog doordringen tot de gemeente Eindhoven. Sinds enkele maanden lijkt ook deze definitief overtuigd. Door de realisatie van het Designhuis in oktober 2007 heeft design een permanente plaats in de stad gekregen; het gehele jaar door worden er producten van Nederlandse ontwerpers tentoongesteld. Leonne Cuppen, medeinitiatiefneemster voor het Designhuis en Yksi Ontwerp: “De potentie was er al, het is nu alleen zichtbaar geworden.” Deze potentie zat hem in vele Eindhovense ontwerpbureautjes vertelt Leonne Cuppen: “Maar deze werkten niet of nauwelijks samen. YKSI was een van de eersten die zich op andere ontwerpers richtte. Door een overschot aan ruimte besloten we een galerie op te richten en boden we anderen de mogelijkheid daar te exposeren. Yksi startte in oktober 1991 op de Havenstraat 1, waar momenteel nog steeds Yksi Ontwerp gevestigd is.” Al vroeg was er speciale aandacht voor jonge ontwerpers aldus Cuppen: “De expositie rouleerde iedere twee maanden en daar zat altijd eindexamenwerk tussen.” De exposities waren een klein succes maar legden ook een behoefte aan samenwerking bloot; het idee voor een ontwerpersplatform ontstond geleidelijk. Cuppen: “We wilden niet ‘alleen’ een ontmoetingsplaats zijn maar ook het belang van design voor de regio naar buiten toe uitdragen.” »
cultuur
lev nr.05 ’08
» Kantongerecht
Lange tijd bleef het bij een idee. Hoewel YKSI haar plannen voor een platform aan de gemeente kenbaar had gemaakt, bleef het lange tijd stil. “Ze reageerden aanvankelijk positief maar leken niets met het initiatief te doen.” Toen het ook nog slecht met de economie ging en bedrijven weinig geld hadden om design in te kopen, leken de plannen definitief in de figuurlijke la te verdwijnen. “De combinatie van ontwerpen en exposeren was erg leuk maar de galerie bleef ‘spielerei’,” vertelt Leonne Cuppen. “Het kostte veel tijd en het leverde niet veel op. We hadden de galerie op een laag pitje gezet, maar op het moment dat je iets loslaat komt het juist op je af. In het ED lazen we dat de gemeente Eindhoven een samenwerkingsverband aan zou gaan met de Design Academy; er waren plannen voor een permanente expositieruimte. We hebben snel contact met de opleiding gelegd. Al met al is het ontzettend snel gegaan. Het kantongerecht waar het Designhuis nu gevestigd is, is in drie maanden verbouwd. ” Playground
De galerie van de ontwerpersgroep vond een vervolg in het Designhuis met Yksi Expo. Ook heeft de groep de mogelijkheid haar producten aan het publiek aan te bieden in de Yksi Winkel. Momenteel exposeert Yksi met ‘Playground’: design om mee te spelen. De ruimte is ingericht als een speeltuin: een groen tapijt dat de gehele vloer bekleedt doet dienst als een wollige grasmat. Op een tafeltje in het midden van de ruimte liggen kleurpotloden en -platen. Wanneer kinderen de tekeningen op tafel zat zijn kunnen ze verder kleuren op de muren: enkele opgehangen kunstwerken zijn bewerkt met een speciale verf waardoor er op getekend kan worden. Daarnaast staan er in de ruimte onder andere twee schommelstoelen en een racebaan. En voor volwassenen die nog steeds kind zijn, zijn er enkele speelgoedauto’s van stalen kokerprofiel in een vitrinekast tentoongesteld. Cuppen over Playground: “Iemand die niets met design heeft moet zich in deze ruimte kunnen vermaken.
We willen design als een laagdrempelig product aan een breed publiek aanbieden en daarmee het beeld van ontwerp als exclusief product doorbreken.” Deze opvatting is in het gehele Designhuis zichtbaar, dit is ook meteen haar kracht volgens Cuppen: “Het huis heeft een unieke formule: het is geen museum maar er wordt wel van alles georganiseerd zolang het maar te maken heeft met toegepaste ontwerpen. We willen design als een laagdrempelig product zo breed mogelijk inzetten; op het gebied van techniek, mode, grafische ontwerpen, meubels, noem maar op. Het wordt op zo’n manier aangeboden dat mensen zelf deel kunnen nemen. Zo maken we het aantrekkelijk voor een grote groep.”
FOTOGRAFIE: BOUDEWIJN BOLLMANN
cultuur
TEKST: FRANCA GILSING
cultuur
De spil
De tijd dat Nederlands design een ondergeschoven kindje in de stad was lijkt definitief verleden tijd. Eindhoven is zich steeds meer gaan profileren als Designstad; dit begon met de dag van het ontwerp die mede door de activiteiten van Yksi uitgroeide tot de week van het ontwerp. Later werd deze omgedoopt tot de internationaal bekende Dutch Design Week. Het groeiproces is volgens Cuppen niet meer dan logisch: “Je moet klein beginnen: op een goed fundament kun je verder bouwen.” Samenwerking met andere regio’s binnen Nederland is daarbij volgens haar noodzakelijk: “Het zou leuk zijn als Eindhoven ‘de spil’ zou zijn maar ontwerpers zitten natuurlijk overal. De stad biedt echter voor hen vele voordelen door de bloeiende industrie, goede opleidingen en gunstige ligging ten opzichte van Duitsland en België. Het is niet voor niets dat het Designhuis zijn plek in Eindhoven heeft gevonden.”
FOTO: RAFFAELA VAN DER MUHLEN
44—45
46—47
emancipatie
emancipatie
N E M O R D K D I MAA E H K J I L E K R E W
lev nr.05 ’08
In maart gaat het mentorenproject van basisschool De Zevensprong van start. dit unieke samenwerkingsproject tussen de school en Trudo, is erop gericht om de overgang van kinderen uit groep acht naar het voortgezet onderwijs wat soepeler te laten verlopen. Elk kind krijgt een mentor die hem of haar in het laatste basisschooljaar en in de brugklas, waar nodig, ondersteunt. Zevensprong directeur Ton Rek is opgetogen: “Het is ontzettend spannend. Alles is nieuw, dus het is voor ons ook nog koffiedik kijken. De voorbereidingen zijn in volle gang en alle mentoren hebben zich aangediend. Nu moeten we alleen de juiste match tussen kind en mentor nog maken en dan kunnen we van start. We hebben er in ieder geval zin in. Wanneer de kinderen volgend jaar blij zijn omdat hun mentor hen op weg heeft kunnen helpen, en de mentoren op hun beurt het gevoel hebben dat ze zinvol zijn bezig geweest, dan wordt het zeker vervolgd.”
HAKIM
De Zevensprongleerlingen van groep acht verklappen aan ons hun toekomstdromen... MARIE
M, 11 ja
ar
“Ik vind he voor me t altijd heel zie nsen als lig Daar om ze ziek zijn. wil ik le r en om beter te ze m is ook d aken. Mijn tan okter. Z te e har t zie kten en werkt met m waar he et dinge el n Ik zie h veel bloed uit aar vaa komt. k dus ik w o ok al b ee es op de te t veel. Dat me t isje kening ben ik. zou leu H et k zijn a ls ik uit zag. er later He in ieder t br uine haar zo klopt geval.”
, 12 jaa
r
“Ik wil g ra schapp ag een weten er wor d en die medicij ne mezelf n maakt. Ik he hie b siteit ge r voor de univ ertekend m et e e jas aan n wit .V wetens olgens mij zien te chapp e r s e r zo zo u w e uit. l ee aids wil n medicijn te Ik ge n len bed en kan ik v eel men ken. Dan sen help en rijk w en o in groe rden. Mijn juf fr p ze v e n ou w ze i b er o em d word, dat als ik d a t ze d tegen ie an de dat ik b reen gaat zeg ij háár in ge gezeten de klas n heb .”
48—49
emancipatie
MEDIN
A , 12 ja
emancipatie
ar
s willen angere . Mijn z g a a r g é “Ik zou et als Beyonc t ik .N n da e d in v wor den r e alleen n moed vader e zingen. Ik zing ij n n a ens e b go e d k als er m later mee g a a r g niet doe ik schien t ik nu zijn. Mis maar dat wee g , aa ls r o g r wel aan Id Ik kijk e ngeres t. ie n g no en z a or den. ls ik ge naar. A wil ik dokter w en ik an vak wor d , d n beste n is mij en bloed.” e n e k e g R l goed te kan hee
lev nr.05 ’08
RHANDHI
SHANK
ARI, 11
jaar
maar it ziek, er of o o n a n bij ad “Ik ben tal met mijn v r. Zij kte e es o m d a e g d r ik aa derr mee n moede iet zo goed Ne n n ge n in e d k e ik r sp an kan elemaal d s u d , lands ind ik h s n. Dat v altijd van alle ver tale g a a k r u v le Ik n . e g niet er kter. O f het e do ilijk is aan de en of het moe niet is og beroep n. Ik kan nu n dat e r ar a le m om te loed, tegen b d e o g zo ” ter wel. komt la
ER , 11
jaar
“Ik wil g ee worden n voetballer , maar a utomon Dat is e teu en mijn va mooi beroep r. der. Ik h zeg t ad lijk ook een auto eigen monteu geteken r d, mijn kla maar iemand uit s heeft mijn tek ning ve er pe opnieuw st. Toen moes t ik beginne wor den n. Voetb is mijn aller t w Als dat lukt, da eede keuze. nb dan ho e f ik gee en ik rijk en n autom meer te onteur w geld aa orden. Dan ge n mijn o ef ik ud en br o e r en de er s, mijn zus r e naar Afr st stuur ika.” ik
emancipatie
emancipatie
Trudo Emancipatiefonds
lev nr.05 ’07
Het Trudo Emancipatiefonds richt zich op Eindhovense jongeren in achterstandswijken om zo bij te dragen aan de onderwijscarrière van jongeren in die wijken. Ter ondersteuning van bijvoorbeeld projec-ten als het Mentorenproject op de Zevensprong en voor individuele doeleinden. Het Emancipatiefonds wordt gevoed door een jaarlijkse bijdrage door Trudo en geld of inzet van derden. Om jongeren ook echt vooruit te helpen, is de aanvraag-procedure heel eenvoudig. Stapels formulieren zijn niet nodig en over elke aanvraag wordt snel een besluit genomen. Jongeren kunnen zelf een bijdrage aanvragen, of hun ouders. Ook projecten die jongeren betere kansen willen bieden op school kunnen in aanmerking komen. Als de activiteit maar ten goede komt aan jongeren op wie het fonds zich richt. Meer weten over het Emancipatiefonds of een bijdrage aanvragen? Stuur dan een mailtje naar
[email protected] KHALID
, 11 jaa
r
“Ik wee tn wat ik w og niet precie s il jour nali worden. Ik den st. Dan k ka en ve e l ver schil n ik reizen le o nt m o e nde me te ns naar Afr n. Ik zou het li en efst ika gaa n. ga ik oo k naar la Als het moet nden w h et o o r aar log dat goe is. Als mijn m d vindt. oeder M ing is e en beetj ijn teken e leeg. namelijk Ik hou n maar d iet zo van tek enen , at is nie te jour nali st bent rg als je denk ik .”
YE VGH
11 jaa ENNY,
r
it waar e niet u voetm t k a a “Het m n, als ik maar bij de ele ik ga sp dt. Ik speel nu en r o r iede e baller w Boys en Ik ben e ls e s Wo e n d b en. t ik goe iet wat vindt da lder. Ik weet n n e v g n ik ee midde doen als d verder n a a g u in ik zo . Ik v er wor d k d at voetball l leuk. Ik den e t we e e v in o a niet z nt ik tr mijn a w t k lu het wel eek en g ym is rw keer pe op school.” ak beste v
TEKST: RACHEL SLOVEN FOTOGRAFIE: SILVIA DE MEIJER
50—51
52—53
pareltje
pareltje
lev nr.05 ’08
zich in verenigden asven ’t W mwonenden O “ Groendomein om het in stichting te zich actief en zetten Philipsboerderij en de !” succes Wasven met . En behouden
N E V T ' N IN NG VA IJ
Je waant je een eeuw terug in de tijd en de grote stad lijkt mijlenver. Toch bevindt de oude Philips boerderij, met daarin Gasterij in ‘t Ven zich officieel nog binnen de Eindhovense stadsgrenzen. In ‘t Hofke om precies te zijn. Omgeven door het unieke natuurgebied het Wasven kan men hier biologisch lunchen en dineren. En meer, want maar liefst drie stichtingen werken hier samen aan een unieke vorm van maatschappelijk en duurzaam ondernemen. Ooit stond op deze plek het veertiendeeeuwse kasteel ‘’t Hof van Tongelren’. Frits Philips kocht het in 1920, met de bedoeling het te renoveren. Helaas stond het op instorten en werd daarom vervangen door de langgevelboerderij die er nu staat. In 1995 kocht de
gemeente ‘de Philipsboerderij’ en het landgoed eromheen. Toen deze het aan een particulier wilde over doen, kwamen de omwonenden in opstand. Ze verenigden zich in de stichting Groendomein ’t Wasven en zetten zich actief in om zowel het Wasven als de Philipsboerderij te behouden, door duurzame ontwikkeling op een sociale, ecologische en economische manier. Met succes. Het landgoed is al gedeeltelijk in oude staat hersteld en de boerderij werd onlangs verbouwd. Hier bevinden zich de koffiebranderij en bakkerij van Stichting Lunet Zorg, waar mensen met een verstandelijke beperking werken onder begeleiding. In de andere helft bevindt zich Gasterij in ’t Ven, een substichting van Groendomein Wasven, beheerd door Roel en Sione Olfers.
“Het is een enorme uitdaging. Het vergt een andere manier van denken.”
Uitkristalliseren
Ecologisch aspect
Op doordeweekse dagen werken in de bediening, de keuken en achter de bar van de Gasterij mensen met een verstandelijke beperking. Zij worden bijgestaan door begeleiders van Stichting Lunet Zorg en worden begeleid door
Naast het sociale en economische is ook het ecologische aspect belangrijk. Een biokrachtcentrale zorgt voor de energielevering van de boerderij en alle producten, tot aan het bier toe, zijn biologisch. De geserveerde gerechten
de uitbaters en medewerkers van de Gasterij. Roel Olfers: “Het is een enorme uitdaging, want het vergt een andere manier van denken dan in een reguliere horecagelegenheid. Je moet alles uitkristalliseren. Een plaatje waarop staat hoe je in stappen een luxe broodje moet beleggen werkt beter dan zeggen: ‘hier staat bloem, meel en melk, bak maar een pannenkoek.’ Een warmtebron en het omdraaien van de pannenkoek, is een schakel teveel. Daar moeten we rekening mee houden, naast het feit dat we een commerciële onderneming runnen. Een geheel nieuwe dimensie dus, maar het werkt en iedereen is enthousiast.”
zijn afkomstig uit de streek en veel producten worden afgenomen in de buurt. De koffie, het brood en het gebak, worden geleverd door Stichting Lunet. Roel: “In de toekomst willen we eigen groenten en fruit gaan verbouwen, maar zover is het nog niet. We zijn pas open sinds oktober. De ruimte om de boerderij moet nog grotendeels worden ingericht. In de zomer komt hier achter in ieder geval een groot terras en zijn we doordeweeks ook ’s avonds open. Als je buiten zit, met uitzicht op het bos, dan voel je pas echt hoe bijzonder deze plek is.”
TEKST: RACHÈL SLOVEN
ZA N E M IJK SA L E P P HA C S T A AM A MA Z R U EN DU EMEN RN E D N O
FOTOGRAFIE: LINDA ADRIAENS
GASTER
54—55
EINDHOVEN
infographic
A. NEDERLANDERS EN NIET-NEDERLANDERS/ALLOCHTONEN*
lev nr.05 ’08
infographic
MULTICULTURELE SAMENLEVING B. ETNICITEIT IN EINDHOVEN
Opgebouwd uit Top 5 + verdeling naar werelddeel
*Niet-Nederlanders (een in Nederland woonachtig persoon die niet de Nederlandse nationaliteit bezit) en allochtonen (een persoon die niet de Nederlandse nationaliteit bezit, die buiten Nederland is geboren of van wie één of beide ouders buiten Nederland zijn geboren) zijn in deze cijfers samengevoegd.
B1. Nederlandse
B2. Top 5 multiculturele
herkomst:
herkomst: 1. 2. 3. 4. 5.
153051
Turkije Indisch Ned. (+indie) Duitsland Marokko Suriname
Turkije
Totaal aantal inwoners Eindhoven: 209702 pers. Nederlandse herkomst: 153051 pers. Multiculturele herkomst: 56651 pers.
9598 7318 5505 5236 3611
Indisch Ned. (+indie)
4,6%
Duitsland
3,5%
Marokko
2,6%
Suriname
2,5%
1,7%
73%
Weergegeven cijfers zijn omgerekend naar procenten afgerond op hele getallen.
5,7%
2,7%
1,7%
1,5%
0,2%
C. MIGRATIE UIT OVERIGE CONTINENTEN
Europa
totaal 12129 personen België 2701 Frankrijk 721 Polen 966 Britten 1445 Spanje 971 Italië 643 Roemenie 403 Oostenrijk 382 Grieken 370 Tsjechië/Slowakije 358 Portugal 314 Hongarije 260 Ierland 241 Bulgaren 138 Zwitserland 136 Voormalig Joegoslavië 1123 Voormalig Sovjet-Unie 957
Azië
totaal 5950 personen Japan Korea China Maleisië Singapore Thailand Filippijnen Vietnam Sri Lanka Irak Iran Afghanistan Pakistan
Noord + Zuid-Amerika 102 93 2137 192 97 292 299 574 174 505 584 765 136
Afrika
totaal 3876 personen Usa Brazilië Canada Colombia Mexico Dominicaanse republiek Antillen + Aruba
389 271 178 115 113 133 2277
Australië totaal 352 personen
totaal 3076 personen Siërra Leone Egypte Somalië Nigeria Zuid-Afrika Angola Ghana Ethiopië Congo Tunesië Soedan Algerije
352 386 572 270 269 189 181 172 166 166 159 194
Australië Nieuw-Zeeland
253 99
bron: Gemeente Eindhoven; CBS, Eindhovense intergratiemonitor, deel1 2007
56—57
in focus
in focus
lev nr.05 ’08
BEWONER
in focus
Patrick Joosten woonde een tijdlang ‘anti-kraak’ in een prachtig pand in de stad. Helaas moest hij er na een half jaar al uit en opnieuw trok hij in een anti-kraak woning.“Maar ik had het eigenlijk wel zo’n beetje gehad met die voortdurende onzekerheid. Ik was afgestudeerd, had een fulltime baan … tijd voor een eigen plek!” Die plek vond Patrick via Slimmer Kopen®.Een prachtig appartement aan de Rachmaninovlaan in Eindhoven. “Althans, het wórdt een prachtig appartement!” Grondige verbouwing
Vrienden wezen Patrick op Slimmer Kopen®. Twee weken stond hij ingeschreven en in die tijd kon hij maar liefst vier woningen bezichtigen. Zijn keuze viel op het appartement in Gestel. “Ik heb het ruim vier maanden geleden gekocht, maar ben nog steeds niet verhuisd. Ik heb zo’n beetje alles aangepakt wat er maar verbouwd kon worden. En dat was ook wel nodig!” Het ziet er weer top uit
®
van Kopen woning limmer S ga mijn van Ikankzij ”“D woning tot onder rdt een mijn kan ik boven et wó H . onder tot !” boven opknappen !” appartement opknappen prachtig - P at r i c k
J o o s te n
Het Slimmer Kopen® appartement van Patrick is van het type Starterswonen. Het ligt in een mooie groene omgeving, dichtbij het park. “Precies goed voor mij. Vlakbij de plek waar ik ben opgegroeid, een wijk verderop, en op hooguit vijf minuten fietsen van het centrum en van mijn werk. Het appartement is best ruim, met twee slaapkamers en een woonkamer van zo’n 40 m². Op die woonkamer kwamen maar
liefst vier deuren uit; nogal overdreven, dus daar heb ik er drie van dichtgemetseld. De keuken heb ik voor een deel intact gelaten; ik hou wel van een beetje retro. Met een nieuw aanrechtblad, nieuwe tegels en vloer en het nodige schilderwerk ziet mijn keuken er weer top uit.” Nagenoeg als nieuw
De badkamer (“Met lavet … nou ja zeg!”) was wat ál te retro, dus die heeft Patrick compleet vernieuwd. “Gaandeweg ontdekte ik dat ik best handig ben. Je moet er gewoon aan beginnen, je tijd nemen en logisch nadenken. Ik heb nieuwe vloeren gelegd, alle elektriciteit veranderd van opbouw naar inbouw, gemetseld en betegeld … Eigenlijk zit ik straks in een nagenoeg nieuw huis.” Flinke korting
De waarde van de woning werd vóór de rigoureuze verbouwing getaxeerd op € 132.500. Omdat Patrick in 2004 nog studeerde en dus niet veel inkomen had, kwam hij in aanmerking voor een forse korting! De koopprijs inclusief korting bedroeg € 66.250 k.k. “Mooi, want die Slimmer Kopen® korting geeft me de financiële armslag om de hele boel goed op te knappen. Ik hoef niet echt op dit huis te verdienen, als ik het ooit verkoop. Daar is het me niet om te doen, ik wil gewoon lekker wonen. Maar ook al gaat dan een deel van de winst naar Trudo, ik weet zeker dat ik er niet op achteruit ga!”
”Ook al krijgt Trudo bij verkoop een deel van de winst, ik weet zeker dat ik er niet op achteruit ga!”
58—59
in focus
in focus
lev nr.05 ’08
BEWONER
Woonlasten circa € 360 per maand
Priscilla (21) woonde nog thuis in Tongelre, maar wilde zo langzamerhand een woning voor haarzelf. Ze had al iets op het oog: een huurappartement van 35 m². “Eigenlijk meer een kamer, waarvoor ik € 300 per maand zou gaan betalen, exclusief gas, water en licht. Ik stond al op het punt om het huurcontract te tekenen, toen Trudo me dit Slimmer Kopen® appartement aanbood. Net op tijd; nu heb ik 80 m² en bedragen mijn woonlasten straks zo’n € 360 per maand!” Volop de ruimte
De woning van Priscilla heeft een flinke woonkamer, twee slaapkamers, een aparte keuken, een kleine badkamer en een apart toilet.
Plus 2 balkonnetjes, waarop de jonge huiseigenaar van de zon kan genieten. “Voor deze wijk heb ik niet speciaal gekozen, maar mijn vader heeft hier een tijdje gewoond. Hij vond het een prima plek voor mijn broer en mij.” Vijftig procent korting!
Makkelijk als je een handige vader hebt. Priscilla’s pa is bouwvakker en draait zijn hand niet om voor wat klusjes in huis. “We gaan alle muren behangen en texen, er komt een nieuwe keuken in, overal laminaat … Kortom, we maken er een prachtig appartement van.” “Vijftig procent korting … dat scheelt nogal wat!”
De marktwaarde van dat prachtige appartement bedraagt € 140.000, maar dankzij de Slimmer Kopen® korting van 50 procent, betaalde Priscilla niet meer dan € 70.000 (k.k.). “Ik had wel wat eigen spaargeld, maar zonder die korting had ik dit natuurlijk nooit kunnen kopen. Het scheelt de helft … dat is nogal wat!”
appartement zonnig , prijs van ”Een ruim de m²… voor 0 8 van !” kamer een -
P r is cilla
M eier
FOTOGRAFIE: RIK VAN DEN WILDENBERG
Priscilla Meier is hartstikke blij met haar nieuwe Slimmer Kopen® appartement in Woensel. Maar ze moet nog even geduld hebben. Pa gaat de woning voor dochterlief opknappen, maar is nog even bezig bij Priscilla’s broer en bovenbuurman Danny. “Mijn vader maakt het helemaal perfect, dus daar wil ik best even op wachten.”
in focus
60—61
in focus
in focus
lev nr.05 ’08
woning
in focus
Woningen van duurzaam materiaal en energiezuinig gebouwd. Als het aan Pieter Weijnen ligt, is dat de toekomst van de Nederlandse projectontwikkelaars. Als architect vindt hij het zijn plicht om bij te dragen aan de vermindering van de klimaat- en energieproblemen. Ook ontwikkelaars, woningcorporaties en de overheid hebben volgens hem een morele verantwoordelijkheid. De ‘duurzame toekomst’ had al realiteit kunnen zijn volgens Weijnen: “De techniek is al zover, nu de mensen nog.”
is kwaliteit. Als je iets goed maakt, kun je er lang van genieten. Daarnaast is flexibiliteit belangrijk; de mogelijkheid om ruimtes vrij in te delen naar de wensen van de gebruiker. Zo is niet alleen de ruimte flexibel, maar ook het gebruik daarvan. Een kantoorgebouw moet ook een winkel kunnen worden.” Bovenstaande pijlers worden ingezet met het oog op de laatstgenoemde pijler: schoonheid. “Duurzaam bouwen hoeft niet ten koste van esthetiek te gaan. Een voorbeeld: zonnepanelen en collectoren hoeven niet achteraf geplaatst te worden, ze kunnen in de gevel of de dakbedekking worden geïntegreerd.”
Vijf pijlers
bowen , uurzaam D ” : herwinbaarheid , pijlers vijf , energiezuinigheid.” kwaliteit en schoonheid flexibiliteit
Het duurzame bouwen heeft Weijnen onder andere in praktijk gebracht bij zijn eigen huis. Kenmerkend aan de woning is dat deze compleet uit hout is opgetrokken. De tussenverdieping is blikvanger bij binnenkomst: het hangt vrij in de ruimte en is bekleed met kleine hergebruikte koperplaatjes. Naast de architectuur en het materiaalgebruik is de energiezuinigheid een belangrijke eigenschap van de woning. Zo zorgt de grote pui op het zuiden voor veel licht en warmte in het huis. Ook heeft het huis een energiezuinig koelsysteem: de lucht uit de woning wordt door een ondergrondse buis gepompt, deze afgekoelde lucht wordt weer het huis ingeleid.
”Het belang van duurzaam bouwen zit niet alleen in het milieuaspect maar ook in de toekomstige stijging van de energiekosten.”
FOTOGRAFIE INZET: JEROEN MUSCH
van
Energiezuinige woning
FOTOGRAFIE: JOHN LEWIS MARSHALL
op basis
Duurzaam bouwen zal in de toekomst onvermijdelijk blijken volgens Weijnen. Op dit moment is de bouwsector een van de grootste producenten van afval en de grootste energieverbruiker ter wereld, direct en indirect. Weijnen legt uit wat Faro, het architectenbureau waar hij partner is, onder het begrip ‘duurzaam bouwen’ verstaat: “We streven naar duurzaamheid in een breed verband. Het rust volgens ons op vijf pijlers: herwinbaarheid, kwaliteit, energiezuinigheid, flexibiliteit en niet als laatste: schoonheid. Herwinbaarheid is bijvoorbeeld het nu in zwang zijnde ‘cradle to cradle’; bouwen zonder roofbouw te plegen. Hiervoor worden materialen gebruikt die of volledig herwinbaar zijn voor nieuwe producten of composteerbaar. Wij streven tevens naar het vermijden van hybriden. Een voorbeeld hiervan is losse dakbedekking; hiervan is de kunststofonderlaag en de dakbedekking zelf opnieuw te gebruiken of apart te verwerken. Een ander aspect
in focus
lev nr.05 ’08
woning
in focus Stijgende energiekosten
Het belang van duurzaam bouwen zit hem volgens Weijnen niet alleen in het milieuaspect, maar ook in de toekomstige stijging van de energiekosten. De overheid heeft nu de energieprestatiecoëfficiënt (EPC) ingesteld op 0,8. Die kan en wordt volgens Weijnen veel lager. Als dit niet of niet voldoende gebeurd heeft dit ernstige consequenties voor energieverbruikers: de kosten hiervan zullen namelijk in de komende twintig jaar met ongeveer 10 tot 13% stijgen. Weijnen: “Bewoners van nieuwe, maar vooral oude woningen zullen deze stijging sterk in hun portemonnee voelen. Uitgaande van een hypotheek van 600 Euro per maand zal een huizenbezitter van een nieuwe woning over minder dan 30 jaar meer geld aan energiekosten kwijt zijn dan aan de hypotheek, de gebruiker van een oude woning in 10 jaar. Toekomstige huizenbezitters hebben nu echter niet veel keus als het gaat om duurzaam gebouwde huizen of de extra opties die een huis biedt. Vaak kan er wel voor de mogelijkheid van een dakkapel gekozen worden, maar niet voor energiezuinige opties.” De kostenstijging zal niet de huizenkoper het hardste treffen, aldus
de architect: “Mensen met weinig geld hebben niet veel opties, zij wonen meestal in de lagere sectoren van huurwoningen. Huizen die gebouwd zijn in de jaren ’50 en slecht geïsoleerd.” “Hoe zorgwekkend het vooruitzicht ook is, op dit moment leidt het niet tot aanmerkelijk meer duurzaam gebouwde woningen.” Cirkelredenering
Hoe zorgwekkend het vooruitzicht ook is, op dit moment leidt het niet tot aanmerkelijk meer duurzaam gebouwde woningen. Weijnen: “Als ik projectontwikkelaars vertel dat ze met een investering van 10% extra een huis extreem energiezuinig kunnen bouwen, en dat je dit bedrag binnen 10 à 12 jaar terug verdient, leidt dit niet tot enthousiaste reacties. De ontwikkelaars willen weten hoe je het op korte termijn kunt kapitaliseren. Bovendien zien ze op het moment geen markt voor duurzaam bouwen. Vervolgens krijgt de consument de huizen niet aangeboden en is zich op zijn beurt niet bewust van de mogelijkheden en de noodzaak van energiezuinige woningen. We moeten deze cirkelredenatie doorbreken.”
FOTOGRAFIE: JOHN LEWIS MARSHALL
in focus
TEKST: ROB VAN KAAM
62—63
reportage
reportage FOTOGRAFIE: BOUDEWIJN BOLLMANN
64—65
lev nr.05 ’08
S R A A J W U NIE E I T P E RECjanuari 2008 Trudo,
8
66—67
reportage
reportage
lev nr.05 ’08
FOTOGRAFIE: GERBEN SCHEEREN
5,5 JA RIG JU BILEU KEUK ENCO M Klokge bouw, NFES 7 maar SIES t 2008
lev nr.05 ’08
karakter
karakter
Fijn, h eerlijk , ik ben weer thuis !
-
+
Een beeld zegt meer dan duizend woorden ... Maar iedereen is toch ook nieuwsgierig naar het verhaal achter de foto? We stellen je graag voor aan onze (post-)covergirl, Janelle Fraenk, en haar favoriete plek èn minst favoriete plek in Eindhoven. “Een supergoed gevoel krijg ik als ik met de trein vanuit Tilburg Eindhoven binnenrijd. De Philipsgebouwen, de verlichting, het station … fijn, heerlijk, ik ben weer thuis! Eigenlijk toch vreemd, want ik ben niet in Eindhoven opgegroeid, maar in Etten-Leur. Eindhoven is groeiende en er wordt vooral veel georganiseerd. Ik werk als PR- en sponsorcoördinator bij het ED en zie mede vanuit die functie dat de evenementen veelvuldig worden gecommuniceerd. Maar toch leeft bij velen in Eindhoven het gevoel dat er niets te doen is. Hoe kan
het toch dat mensen dat gevoel hebben? Die vraag is denk ik erg belangrijk voor Eindhoven. Als er een buitenlandse vriendin op bezoek zou komen zou ik niet gaan shoppen, maar haar meenemen naar een evenement. Want ja, shoppen kun je overal! Maar de evenementen hier zijn uniek, anders, typisch Nederlands en typisch Eindhovens. Bijvoorbeeld het STRP-festival. En natuurlijk zou ik haar de mooie plekjes van Eindhoven laten zien. Hoe Eindhoven gepositioneerd zou moeten worden? Ik denk dat het het belangrijkste is dat als je een positionering kiest, dat je dan duidelijk voor één richting kiest. Designstad, sportstad, ja, dat is Eindhoven allemaal, maar nog veel meer… Neem bijvoorbeeld ‘Breda: stad met karakter’. Dat kan je heel breed inzetten, zoiets zou ik ook kiezen. Bijvoorbeeld ‘Eindhoven staat niet stil’.”
FOTOGRAFIE: SUSAN DE KONING
68—69
70—71
vraag en aanbod
vraag en aanbod
FON COOFLOO N
lev nr.05 ’08
COL
g 2, ed Jaargan
itie 5, a
pril 20 0
ga rtaaluit en k wa rudo e is V E L gT stichtin Woning o.nl d ru .t w ww satie : t & reali C oncep Edhv dhv.nl w w w.e
8
ve van :
tor: dhv e -Direc Creati v n de Craats , E a v v o h c d E m Re ans , Ko o p m Sjoerd tie : oördina P rojectc s sems , Trudo dhv u A e ühlen, E Sietsk Vanderm Raffaela dactie : Hoofdre sems , Trudo s u A m o Th t, Edhv Jill L aure : Ontwerp A arle, Edhv van Jasper e: Redacti sems s u A m o Th G ilsing Franca aam K Rob van inders eL Daniëll Eefje nders Ton Ma ven Slo l è h c a R isters P ia v il S fie : Fotog ra aens dri ann Linda A ijn B ollm B oudew Koning e d Sus an eiden n van L all Stepha rsh a M is w John Le derlof Ne Jasper r e Meije Sil v ia d sch u M n e Jero Ploeg van der Adriaan heeren Sc G erben de Ven an Joyce v nk aan : m et d a Verder s ir k Lotte D erkhoven W rong Robbert ol de Zevensp nk) e o h ra c F s e B asis (Janell portret architecten Model e Stekete Marx & ers Trudo erk M edew ? f kritiek l ingen o opmerk LE V @ tr udo.n , n e g Vra ten v ia e w t e h uit L aat . Niets digd houden voorbe en verveelvou n te h c A lle re ag word nige vorm of gave m e deze uit ar gemaak t in lek tronisch a e b ij n e tz p e o h f , o nige ze lijke w ij opnamen of e de e ft ri h c , n s n a ë a ie fg p o ra oo tok door fo nier, zonder v an de uit gever. a v m g in re e m and tem lijk toes schrifte