ESF PROJECT NR. 4462
TECHNIEK AMBASSADEURS
PEER REVIEW 25 SEPTEMBER 2014
1
I NHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave............................................................................................................................. 2 1. Inleiding ................................................................................................................................... 4 2. Drie ‘best practices’ uit het buitenland ...................................................................................... 5 Finland (Pirkko Pitkäpaasi, Advisor school – industry Co-operation, The Federation of Finnish Technology Industies)...............................................................................................................................5 UK (Dillwyn Rosser, Consultant ‘Inspiring the future’ – project van Educators and Employers Taskforce) .................................................................................................................................................7 Nederland (Ajoeb Mohamedajoeb, projectmanager Technet – project van TechniekTalent.nu) ...........9 3. Workshops ............................................................................................................................. 10 Inleiding ................................................................................................................................................. 10 Workshop 1. Sensibiliseren ................................................................................................................... 10 Workshop 2. Rolmodellen ..................................................................................................................... 10 Workshop 3. Communicatie en netwerk .............................................................................................. 10 4.
Conclusies, bedanking en evaluatie ..................................................................................... 10
NOTA: alle bijlagen aan het verslag zijn terug te vinden op de website www.techniek-is-sjiek.be
2
Peerreview op 25/09/2014 ESF – project 4462 Techniekambassadeurs Programma 8:30 – 9:00
Onthaal met koffie (ontvangstruimte, - 1)
9:00 – 9:20
Verwelkoming door Mil Kooyman (Auditorium, + 1)
9:20 – 10:00
Voorstelling ESF-project Techniek Ambassadeurs en opzet van de Peerreview door Isabelle Herteleer en Lotte Ockerman (Auditorium, + 1)
10:00 – 10:30
Presentatie 3 best practices (Auditorium, + 1): 1. Finland: Acties van de Federatie van de Finse Technologische Industrie door Mrs. Pirkko Pitkäpaasi (www.openet.fi)
10:30 – 10:45
Koffiepauze (ontvangstruimte – 1)
10:50 – 11:15
2.
UK: Inspiring the Future door Mr. Dillwyn Rosser (www.inspiringthefuture.org)
11:15 – 11:40
3.
Nederland: Technet door Mr. Ajoeb Mohamedajoeb (www.technet.nu)
11:40 – 12:00
Inleiding workshops (Auditorium, + 1)
12:00 – 13:00
Middagpauze met broodjeslunch (ontvangstruimte – 1)
13:05 – 14:30
Start van de 3 workshops (+ 1) 1. Samenwerking loont! Hoe sensibiliseren we bedrijven en scholen hiervoor? Vergaderzaal Moervaart 2. Rolmodellen: een goed instrument om de praktijk en realiteit naar de klas te brengen? Auditorium 3. Lokale netwerking als manier om bedrijven en scholen bij elkaar te brengen? Vergaderzaal Lieve
14:30 – 14:45
Koffiepauze (ontvangstruimte – 1)
14:50 – 15:20
Plenair verslag van de workshops (Auditorium, + 1)
15:20 – 15:45
Uitnodiging tot feedback /reacties/discussie (Auditorium, + 1)
15:45 – 16:10
Conclusies (Auditorium, + 1)
16:10 – 17:30
Bedanking Evaluatieformulieren invullen Afsluitende receptie (ontvangstruimte – 1)
3
1. I NLEIDING
Met het project techniekambassadeurs beogen we de ontwikkeling van een methodiek/ netwerk om het bedrijfsleven te ondersteunen bij het opzetten van acties naar het onderwijs toe. Met als doel het inspireren en prikkelen van leerkrachten rond techniekonderwijs en een correcte beeldvorming bij jongeren ( 10 j tot 14j) creëren, vertrekkende vanuit de bedrijfsrealiteit. De doelstelling van de peerreview kan in het kader van de verschillende stappen als volgt omschreven worden: - De aanzet tot methodiek/tool aftoetsen bij experts - Een beslissing maken over welke richting we definitief uitgaan in de ontwikkeling van de methodiek/tool - De ruwe versie van methodiek/tool bijsturen waar nodig Op basis van deze doelstellingen hebben we volgende doelgroepen uitgenodigd: - Vlaamse experts vanuit de verschillende hoeken o Onderwijs o Bedrijfsleven o Vakbonden - Europese experts vanuit 3 landen (Finland, UK en Nederland) met projecten waar de studiebezoeken zijn doorgegaan PPT Techniek Ambassadeurs-VOORSTELLING (bijlage)
4
2. D RIE ‘ BEST PRACTICES ’ UIT HET BUITENLAND F INLAND (P IRKKO P ITKÄPAASI , A DVISOR SCHOOL – INDUSTRY C O - OPERATION , T HE F EDERATION OF F INNISH T ECHNOLOGY I NDUSTIES ) De projecten focussen op het sensibiliseren van de leerkrachten, via evenementen, waarbij de leerkrachten in contact worden gebracht met de bedrijven. Vanuit de federatie werd Pirkko aangetrokken, als ex-leerkracht, om de aansluiting vanuit de bedrijven met het onderwijs te kunnen maken. PPT van Pirkko Pitkäpaasi (bijlage) Vragen/ opmerkingen/bedenkingen uit de zaal Er wordt altijd gekeken naar wat er fout gaat in het ‘onderwijs’ maar moet er niet vooral gekeken worden naar wat er fout gaat in de maatschappij! Want ondanks de verschillen in de onderwijssystemen (zie Finland) ziet men dat men toch steeds met dezelfde problemen te kampen heeft. Finland doet het uiteindelijk niet beter dan wij. Leerkrachten zijn ook rolmodellen. De verhouding tussen vrouwelijke en mannelijke onderwijzers is niet evenwichtig. Er studeren nog steeds meer vrouwelijke onderwijzers af. Misschien kan er daar ook op ingezet worden. Curriculum Techniek zal starten in 2016. In de lessen techniek zullen de leerkrachten de leerlingen het vak programmeren moeten geven voor 12- tot 15-jarigen. Jammer genoeg zijn niet alle leerkrachten hierin onderlegd en ontbreekt dus de noodzakelijke ervaring. Hoe een goede ‘work experience’ plaats kiezen? Dit is de job van de ‘study &career counsellor’ in combinatie met de leerkracht. De leerkracht is verplicht om een ‘career counsellor’ te raadplegen in de sector die de leerling interesseert. Jongeren kunnen ondersteuning gebruiken in het ontwikkelen van vaardigheden om met een overvloed aan informatie om te gaan. Uitleg rond ‘work practice’? Er zijn ‘career practice’ weeks in het 7de, 8ste en 9de jaar. 7de jaar 1 dag werken (bijvoorbeeld keukenhulp, poetshulp, …) 8ste jaar 1 week buiten de school – bedrijven gaan bezoeken (bijvoorbeeld: Mc Donalds, Coca – Cola, warenhuizen…) 9de jaar 2 weken buiten de school werkervaring opdoen in een sector die de leerling ligt, waar hij /zij interesse in heeft. Hoe omgaan met bedrijfsgeheimen en studenten? Studenten worden niet rondgeleid op de meest confidentiële plaatsen. De werking van het bedrijf wordt meestal goed uitgelegd zonder uiteraard bedrijfsgeheimen prijs te geven aan leerlingen. 5
In de meeste bedrijven is er een geheimhoudingsclausule (d.w.z. geen foto’s en opnames) die geldt voor alle bezoekers. De invloed van ouders is groot. Welke acties zijn er om hen te betrekken? Er zijn ‘parents meetings’ in bedrijven (gepromoot via de scholen) maar dit heeft weinig succes. Ouders – werknemers project om elke ‘technisch onderlegde’ ouder met fierheid kinderen te vertellen over zijn/haar job.
6
UK (D ILLWYN R OSSER , C ONSULTANT ‘I NSPIRING THE FUTURE ’ – PROJECT VAN E DUCATORS AND E MPLOYERS T ASKFORCE ) Het project ontstond een 5-tal jaar geleden nadat de resultaten van een onderzoek vanuit het Ministerie van Onderwijs aantoonden dat bedrijfscontacten tijdens de schoolloopbaan een positieve impact hebben op de toekomstige carrière. Het project is bijzonder succesvol te noemen. Sinds de opstart in 2010 nemen meer dan 5000 leerkrachten uit meer dan 3000 scholen deel aan het project. Meer dan 14000 vrijwilligers uit meer dan 3500 verschillende bedrijven kunnen ingeschakeld worden. Lokale verankering is een uitgangspunt, een sterk uitgebouwd digitaal platform zorgt voor concretisering. Leerlingen/jongeren ontdekken via een rolmodel een visie op toekomstmogelijkheden zodat ze de waarde van het onderwijs leren begrijpen.
PPT van Dillwyn Rosser (bijlage) Vragen/ opmerkingen/bedenkingen uit de zaal Is er een ‘screening’ van de vrijwilligers? Scholen kiezen op basis van de database. Er wordt aangeraden om te kiezen voor profielen die ze nog niet kennen. Het systeem is zelfregulerend aangezien de leerkrachten kunnen evalueren en terugkoppelen. De database biedt de mogelijkheid om een vrijwilliger te kiezen met een ‘DBS check’ (= gelijkaardig aan ‘attest goed gedrag en zeden’) maar het project legt deze check niet op aan de vrijwilligers. Is er een ‘training’ voor de vrijwilligers? De meeste bedrijven hebben zelf een pakket voor hun vrijwilligers die voor de klas staan. Er zijn tools op de website, gericht op de voorbereiding van de vrijwilligers. Er zijn geen specifieke richtlijnen (voor bijvoorbeeld architecten) maar wel algemene richtlijnen aangevuld met hulp aan bedrijven om een eigen pakket/training samen te stellen. Doet de vrijwilliger dit in zijn ‘vrije tijd’ of tijdens de ‘bedrijfstijd’? De scholen hebben geen budget voor ‘career advisors’. In de UK mogen de meeste vrijwilligers tijdens bedrijfstijd dergelijke taken opnemen. Sommige vrijwilligers kiezen ervoor vrij te nemen.
Noot: verder is in de UK geen verplichte werkervaring meer voor de leerlingen.
Is het rolmodel de ‘verteller’ of de ‘workshopbegeleider’ (in het basisonderwijs)? De wereld van het werk is voor kinderen zeer interessante informatie, net als het mogen uitvoeren van experimenten in de klas (als er een link is met het werk van het rolmodel). Leerkrachten voelen zich hierdoor minder bedreigd in hun job. Als een persoon ongeveer 20 % van zijn/haar tijd voor de vakbond werkt, mag dat aan de kinderen verteld worden? Mag er ook over het belang van een vakbond gesproken worden?
7
Er wordt verwacht van vrijwilligers dat ze eerlijk zijn. Scholen kunnen nadien uiteraard feedback geven. Door de rolmodellen te kiezen reguleert de school zelf ook een beetje wat kan en niet kan. Iedereen vertrekt vanuit gezond verstand, in ons project hebben we zelden slechte situaties meegemaakt. Gaat het rolmodel zijn enkel over STEM? Kan ondernemerschap ook? Het meenemen van het ondernemerschap kan een optie zijn. Andere domeinen zijn potentieel ook interessant, bv sport ( jongens willen graag bekende voetballers worden), acteren, showbizz… weten wat zo’n job inhoud kan al heel wat realisme met zich meebrengen. Kinderen mogen best weten dat zo’n leven ook hard kan zijn.
8
N EDERLAND (A JOEB M OHAMEDAJOEB , PROJECTMANAGER T ECHNET – PROJECT VAN T ECHNIEK T ALENT . NU ) Een belangrijk aandachtspunt binnen de moederorganisatie van het project is hun ontstaan vanuit een opmerkelijke samenwerking. TechniekTalent.nu ontstond vanuit een 5-tal sectororganisaties die de handen in elkaar hebben geslagen om het imagoprobleem van Technische studiekeuzes aan te pakken. Gezien de paritaire samenstelling van de initiatiefnemers zitten ook werkgevers- en werknemersorganisaties, opleidingsfondsen en kenniscentra rond de tafel. Technet is één van hun projecten. Een technetkring bestaat uit enkele lokale bedrijven en scholen die zich engageren om elkaar te versterken. De samenwerking wordt geformaliseerd in een overeenkomst met een actieplan op jaarbasis. Dit alles wordt via een digitaal platform bijgehouden waarin ‘sharing’ van ervaringen, good-practices tussen de verschillende kringen als belangrijk wordt beschouwd. Deze kringen worden bijkomend financieel ondersteund om hun acties te kunnen realiseren.
PPT van Ajoeb Mohamedajoeb (bijlage) Vragen/ opmerkingen/bedenkingen uit de zaal We zien hier goede praktijkvoorbeelden voor de eerste graad van het secundair onderwijs, maar wat doen jullie precies in het basisonderwijs? Er worden activiteiten georganiseerd die voor de jongere kinderen dienen als kennismaking met techniek (bv open dagen, techniekweken, …). Het is de bedoeling dat basisscholen, vmbo-scholen en bedrijven elkaar vinden en samenwerken.
Van bij de start is er sprake van een paritair initiatief bij de Technetkringen, hoe krijgen jullie die financiering rond? Deels wordt een Technetkring gefinancierd door Technet, de rest wordt gesponsord door bedrijven, gemeenten,... De Technetkringen moet vooral ook kunnen overleven zonder financiële steun van TechniekTalent.nu. De TechNetkringen die voldoen aan de subsidievoorwaarden ontvangen een subsidie afhankelijk van de fase waarin zij zich bevinden en al naargelang het aantal deelnemende vmbo-scholen en mbo- en hbo-instellingen.
9
3. W ORKSHOPS I NLEIDING PPT Techniek Ambassadeurs-VOORSTELLING (bijlage)
W ORKSHOP 1. S ENSIBILISEREN Samenwerken loont! Hoe sensibiliseren we scholen en bedrijven hiervoor? Verslag in bijlage
W ORKSHOP 2. R OLMODELLEN een goed instrument om de praktijk en realiteit naar de klas te brengen? Verslag in bijlage
W ORKSHOP 3. C OMMUNICATIE EN NETWERK Lokale netwerking als manier om bedrijven en scholen bij elkaar te brengen? Verslag in bijlage
4. C ONCLUSIES , BEDANKING EN EVALUATIE We onthouden volgende algemene zaken van de Peer-review: -
Enthousiasme bij de verschillende partijen is aanwezig, Vertrek vanuit bestaande sterktes, Aandacht voor communicatie is belangrijk, Onbekend is onbemind, Verder zie verslaggeving afzonderlijke workshops
We willen graag afsluiten met een dankwoord voor alle deelnemers en gasten. Dankzij de functionele inbreng en dankzij de enthousiaste en actieve bijdragen aan de discussies is het resultaat van deze peer-review een instrument om verder op te bouwen. Evaluatie van de Peer-review in bijlage 10
