1 2
No. 97 28e jaargang
voorjaar 2014
H
Modelpraat nr 97
1
Model Spoor Vereniging "De Hoekse Lijn" gevestigd rechts achterin de vertrekhal van STENA LINE
Hoek van Holland COLOFON Club open
: dinsdag en vrijdag van 19.30 – 22 uur elke 1e zaterdag v.d. maand 10-15 u
Secretariaat
: MSV ‘DE HOEKSE LIJN’ p/a Stena Line BV Postbus 2 3150 AA Hoek van Holland
Bestuur : Voorzitter Vice-voorzitter Secretaris Penningmeester administrateur bankrekening
: Peter Mazairac tel. 0639-239583 : Irmo Snoek tel. 0626-426070 : Frank Haalmeijer tel. 0653-812285 : Wim Bax tel. 010-5925444 : Marco Balk : NL54 INGB 0005 6914 93 t.n.v. MSV "De Hoekse Lijn" te Hoek van Holland
- Lidmaatschap (18 jr en ouder) - Jeugdlidmaatschap (12 - 18 jr) - minimum donatie
€ 72,- per jaar € 36,- per jaar € 15,- per jaar
(€ 6,- per maand) (€ 3,- per maand)
- Ingeschreven bij de K. v. K. te Rotterdam onder nummer 40345727. - Lid van de Nederlandse Modelspoor Federatie (NMF). - Website : www.dehoekselijn.nl - Email :
[email protected] -
- Dit blad verschijnt bij voldoende kopij 4 x per jaar – oplage: 70 stuks (+ downloads via website) - Overname alleen met bronvermelding. - Redactie : Frank Haalmeijer – email:
[email protected] - Druk : Hans Jonker - webmaster : Frans Alders
Modelpraat nr 97
2
Inhoud voorwoord – bij de voorplaat –- woordzoeker - verenigingsnieuws. Aan dit nummer werkten mee: Claudius Teijgeler – Gerard Bakker – Marco Balk – Hans Jonker
Voorwoord Het vorige nummer van Modelpraat kwam rond de Kerst 2013 uit. Sindsdien werd het even stil, maar niets is minder waar. De hobby is gewoon doorgegaan en op diverse banen is flinke vooruitgang geboekt. Een echte winter hebben we niet gehad. Nauwelijks een sneeuwvlok gezien en de keren met vorst waren ook al op een hand te tellen. Een zachte winter dus. Voor de ouderen een geluk, voor de jongeren een teleurstelling. Onze hobby is het meest intensief als je door het winterse weer gedwongen wordt om thuis te blijven. Ja, zo is het altijd al geweest. Maar we hebben ook een crisis. Sommigen houden een pas op de plaats, anderen gaan er stevig in investeren. Onze vereniging heeft ook wat last van de crisistijd. De Open Dagen floreren toch goed en af en toe komen er buiten die momenten ook groepjes om naar onze sporen te komen kijken. De technische ontwikkelingen houden wel onze uitgaven en investeringen in de greep, maar dat kunnen we met wat tijdrekken ofwel uitsmeren toch ook wel enigszins bijhouden. Een analoge baan ombouwen naar digitaal is een project van lange adem vanwege de grote investeringen. Zeker als de electrische bedieningen van de wissels en seinen en het gebruik maken van computerprogramma’s met een blokstelsel erin komen, dan ben je ongeveer op het hoogste niveau beland. Maar de techniek gaat ook steeds weer verder, zelfs nu al met virtuele deuren en reizigers, die uitstappen! Het blijft fascineren. Een goede zomer. (secr). Bij de voorplaat
Hoek van Holland Haven spoor 4 met loc 1310. De loc was aangekomen met een defecte aspot, maart 1984. Foto: fmh.
Modelpraat nr 97
3
WEER TIJD VOOR NIEUWE MODELLEN IN 2014 Het voorjaar heeft zich nauwelijks hoeven te onderscheiden van de afgelopen winter, maar er is wel weer nieuws van de fabrikanten van spoorwegmodellen en aanverwante artikelen. Zoals u natuurlijk weet, is er weer verschil in de modellen in de diverse schalen, die van het Europese continent zijn afgeleid en die van het Verenigd Koninkrijk en de rest van onze aardbol. Als we het over de schaal h0 en 00 hebben, dan nemen we aan, dat deze qua spoorbreedte identiek zijn en ook naar de techniek, doch alleen in het uiterlijk van de modellen zit een verschil in schaal. Ze zijn overigens, met in achtneming van de vrije ruimte profielen op onze eigen banen, multiple inzetbaar. Tegenwoordig zijn ook de NEM-schachten en de uitwisselbare koppelingen gemeengoed geworden. Het is geenzins de bedoeling een complete opsomming te geven in dit blad van alle nieuw op de markt gebrachte modellen van beide groepen, maar wel zijn voor onze vereniging een aantal modellen de moeite waard om even naar te kijken. Ze vallen in de catagorien, waar onze leden de hobby beleven en die ook in onze vereniging te vinden zijn. De merknamen, die voor ons aantrekkelijk zijn, zijn o.a. Artitec, Märklin, Preiser, Faller, Noch, Busch, Auhagen, Roco, Rocky-Rail, Piko, Peco, Elotrains en Rivarossi. Uiteraard zijn er meer merken, maar die komen in de gangbare tijdschriften aan bod. Ook op de Engelse markt zijn er een aantal merken te noemen, zoals Bachmann Branchline, Dapol, Hornby, Heljan, Superquick, Graham Farish, Electrotren, Ratio, Scenecraft, Metcalfe, Woodland Scenics en Gaugemaster. Een ruim aanbod en opmerkelijk genoeg bestaat er nog wel een prijsverschil tussen beide groepen. De Engels georienteerde merken zijn doorgaans wat goedkoper, maar niet minder slecht, vanwege hun producties vanuit China. Echter, je kunt nu al reeds een soort inhaalslag zien aankomen, want deze modellen worden snel duurder. Om met de eerste groep te beginnen, zijn er voor de Nederlandse modellen veel nieuwtjes te melden. Zo komt Artitec met de bekende Pec (postwagen in treinstellen) in meerdere uitvoeringen. In de reeks goederenwagens wordt o.a. de 2-asser GTU in een nieuwe variant aangekondigd. Erg mooi is de befaamde ‘ovale ramen” wagen, die vanaf 1928 vaak te zien was in de internationale treinen. In de jaren ’60 verdwenen ze uit beeld. Slechts één exemplaar bestaat nog en staat in Goes. De DAF-vrachtwagen komt in diverse uitvoeringen, zowel militair als uit de burgermaatschappij. Hoek van Holland Haven met de 1504 voor de Noord-West Express, 1 juli 1972.
Modelpraat nr 97
4
Heel bijzonder zal de NS 1500 worden. Deze voormalige BR e-locs waren geliefd bij het NS-personeel en waarvan er 3 van de ooit gebouwde serie nog bestaan. In min of meer rijvaardige staat, verblijft de NS 1501 nog steeds op NS-rails! De NS 1505 rijdt in Manchester in een museum heen en weer, terwijl de NS 1502 als BR 27000 “Electra” in rijvaardige staat in Engeland wordt bewaard. De overige locs zijn rond 1986 gesloopt. Märklin/Trix komt met een 4-delige koploper in digitale uitvoering en mogelijk met een gekoppelde open kopdeur. Ook een verbeterde railbus VT95 en een LINT-treinstel met virtuele reizigers komt uit. Een 4-delige set dubbeldekkers met loc 1714 met veel licht en geluid mogelijkheden. De alom bekende NS 1200-en worden in weer nieuwere en actuele versies uitgebreid. Als bijkomende wagons voor de geel/grijze 1200 komen de Belgische (tijdelijk gehuurde) rijtuigen, die toen vooral tussen Roosendaal en Deventer te zien waren. Rivarossi (van Hornby) komt met een geel/grijze NS 1300 met A-frontsein. Alhoewel aangekondigd maar nog niet getoond, komt er een VIRMstel in reclamekleuren van de OVchip kaart. Rocky-Rail werkt aan een NS 5000 stoomloc (type “Longmoor”, NS 5085). De Duitse fabrikant MKB brengt indrukwekkende panden uit van karton, dat met lasercut prachtige details laat zien. Het gaat bijv. om een Rathaus, een Kinosaal (bios), diverse stadshuizen, een fabriek, een Kampnagel havenkraan, een typische vooroorlogse Elbe-kustvaarder, info: www.mkb.modelle.de In de schaal N komt er ook nieuw materieel. Fleischmann komt met de Plan W rijtuigen met drie verschillende nummers. Ook verschillende goederenwagens, waaronder de ‘groentewagens’ S-CHR, een Frico wagen, een zwaar transportwagen en een graanwagen. Als NS 1600, onder nummer 1855, zal in een beperkte oplage deze loc op de Nederlandse markt komen. Er worden er slechts 400 van gemaakt. Piko zal in schaal N een NS 2200-diesel gaan uitbrengen en 2 kleur varianten. In de lijst Engelse modellen zijn het meest belangrijk en in het oog springend voor schaal N de class 25 diesels in 4 uitvoeringen en geschikt voor digitaal rijden, terwijl Dapol werkt aan een J72 0-6-0 C stoomloc. Te veel om op te sommen, maar de lijst Nstoomlocs, die nieuw in 2014 uitkomen, beslaat 52 stuks incl. de vele varianten! En als Modelpraat nr 97
5
de lijst diesellocs erbij gelegd wordt, komen er nog eens 37 stuks bij !!! Hierbij adviseer ik u, om deze lijsten via internet te raadplegen. Scenecraft komt met fraaie achtergrond huizen en gebouwen in N in kant-en-klare vorm. Heljan is inmiddels op de Engelse markt een belangrijke leverancier geworden. Dit keer is het voor het eerst, dat er een e-loc van London Transport Metropolitan Railway (BoBo) (00 scale) in model komt. Dapol, Rail Exclusive kondigen stoomloc LSWR B4 en diesels class 29, 47 en 73 aan. De opmerkelijkste stoomloc is een fraaie GARRATT in 00. Uitgevoerd als LMS 4970, asindeling: 2-6-0+0-6-2 (ookwel: 1-C+C-1), heeft NEM-schachten, DCC geschikt, 2 motoren met vliegwielen en voor een zeer redelijke prijs. Info: www.ehattons.com Tenslotte de moderne diesellocs van class 66. Deze in Canada gebouwde machines zijn nu overal in Europa te vinden. In de 00-schaal heeft Bachmann Branchline deze uitgebracht onder nummer GBRf 66745 “Modern Railways”, terwijl Rocky-Rail dezelfde class 66 uitbrengt in h0-schaal in 4 uitvoeringen. Er is weer keuze genoeg. FMH.
Hoek van Holland aan een draadje door Claudius Nog even en de spanning op de bovenleiding gaat op de Hoekselijn naar beneden. Tenminste als het metrobedrijf de trein in 2017 heeft verdreven. Een mooi moment om terug te kijken. Wanneer is die spanning er eigenlijk opgezet. Dit keer hoeven we niet zo ver terug in de geschiedenis. We gaan terug naar de jaren dertig van de vorige eeuw. Het Vaderland, staat en letterkundig nieuwsblad van 9 mei 1935, geeft ons de meeste informatie. 25 april 1935 vond de eerste proefrit plaats, maar deze ging niet verder dan van Rotterdam naar Maassluis. Oorzaak…..Maar eerst gaan we naar 1931. Figuur 1 uit de Banier van 17-7-1931
Dit konden we lezen in de krant van 17-7-1931. Toch bleef het lang stil, pas nadat de lijn Rotterdam Dordrecht bijna onder de draad gekomen was, bericht Dagblad De Telegraaf van 9-434 dat wat al langer in de pen zat toch uitgevoerd zou gaan worden. Ruim een jaar later was het dan zover, veel werk hoefde er volgens de schrijver niet gedaan te worden. De onderbouw moet hier en daar verzwaard worden en bij Poortershaven moest een onderstation komen. Dat er ook bovenleidingsportalen geplaatst moesten worden, wordt er niet in vermeld. Ook is er in eerdere plannen sprake geweest om het laatste deel, Maassluis –Hoek van
Modelpraat nr 97
6
Holland eindpunt niet te electrificeren. Dit kunnen we afleiden uit een artikel in de Banier van 9-8-34. En wat dacht u van de laatste opmerking, over doortrekking naar het strand is nog niets bekend. Alsof de tijd heeft stilgestaan, nog altijd is dit een punt van discussie. Figuur 2 Banier van 9-8-1934
Figuur 3 Reclame dienstregeling
voor
de
nieuwe
Figuur 4 Aanleg bovenleiding bij Maassluis in volle gang.
De electrificatie van den spoorlijn Rotterdam Hoek van Holland Geslaagde proefrit naar den Hoek Naar aanleiding van een op 25 april
gehouden proefrit hebben wij uitvoerig bericht over de electrificatie van de spoorlijn Rotterdam- Hoek van Holland. De officiële proefrit van 25 april ging niet verder dan van Rotterdam naar Maassluis; wel was reeds toen ook de electrificatie van het traject Maassluis Hoek van Holland gereed, maar op dat traject konden de electrische treinen nog niet rijden, omdat dit storing zou brengen in het telefoonverkeer, daar er langs de baan op dit traject een bovengrondse telefoonleiding liep. Men was toen reeds bezig deze bovengrondse Modelpraat nr 97
7
telefoonleiding in een ondergrondse te veranderen. Dit werk is dezer dagen gereed gekomen; en zoodoende was het mogelijk geworden om gisterenmiddag een officiële proefrit met een electrische trein van het Rotterdamse D.P. Station naar hoek van Holland te maken. Aan deze proefrit-’s morgens zijn er ook een paar ritten gemaakt-namen de volgende Heeren deel; Hoofdingenieur H.J. van Lessen, chef van de elektriciteit de Nederlandsche spoorwegen, de afdelingschef,Ir J.E. vd Berg en Ir H. Goedhart. Ir P.M. Quist belast met de leiding van den bouw der bovenleiding. Ir A.Schimmel, ingenieur van de tractie te Leidschendam .Ir A. Plomp ingenieur van den weg,C.A. Borren inspecteur van ste klasse. Deze laatste heeft de het vervoer,C.J.J. Katwijk, inspecteur 1 electrificatie van de lijn tevoren bestudeerd en zijn rapporten deden de wenschelijkheid hierover duidelijk uitkomen. In Vlaardingen kwam nog in den trein een comité uit de Vlaardingsche burgerij, gevormd door de Heeren Th Werner, P Hoogerwerf en A van der Windt. De officiële proefrit werd met een gewoon treinstel gemaakt en begon om 14.12 uur op het D.P. station te Rotterdam. Te Vlaardingen werd om 14.22uur gestopt. Te Maassluis om 14.29 uur, om 14.40 werd Hoek van Holland bereikt. Daarna reed de trein nog even van het station Hoek van Holland door naar de halte en eindpunt Hoek van Holland Strand. Deze zomer zullen de sneltreinen D.P – station –Hoek van Holland strand den afstand in 25 minuten afleggen. De proefrit gisteren is uitstekend geslaagd, de trein reed tusschen Vlaardingen en Maassluis met een snelheid van 100 km/h. Tussen Maassluis en Hoek van Holland was de snelheid van 80 tot 90 km/h. Afbeelding 5 Aanleg bovenleiding Hoekselijn nabij Maassluis. Profiel ijzeren staven welke na zandstralen roestvrij zijn gemaakt in een volbad zijn verzinkt om roestvorming tegen te gaan .
Niet alleen het Vaderland schrijft over de electrificatie, ook de Tijd geeft informatie.
Modelpraat nr 97
8
Afbeelding 2 De Tijd 24-3-1935
De stroomlevering G.E.B. te Rotterdam
door
het
En grote klus was ook leggen van de kabels, voor de draaistroom die de onderstations van 2500 V spanning moesten voorzien. De kabel woog 20 kg per meter. Deze werden op lengte van ongeveer 500 meter aangeleverd die nog per spoorwagon konden worden aangevoerd . De kabelhaspel had een middellijn van 3,25 meter. ( Spoor en tramwegen 12 maart 1935 ) Gebruikte bronnen; Delpher Kranten (kranten archief); Nationale Beeldbank – Spoor- en tramwegen.
ABELLIO Zoals hier en daar bekend mag zijn, is de Nederlandse Spoorwegen ook actief in het buitenland, waaronder Engeland. De activiteiten strekken over het exploiteren van spoorwegnetwerken onder de naam Abellio. Om lokaal de activiteit aan te geven gebruikt men een toevoeging, zoals Abellio Greater Anglia. Zo beheert op franchise basis Abellio een groot netwerk ten noordoosten van Londen en neemt ook deel in twee andere netwerken in Engeland. Het huidige netwerk in oost-Engeland is sinds 6 februari 2012 in handen van Abellio. Het werd overgenomen van National Express East Anglia. Deze concessie loopt tot oktober 2016 als een korte overeenkomst en ter voorbereiding op een 15 jaar durende concessie. Daarbuiten neemt de NS ook deel aan het noordelijke gebied en in Mersey Rail, samen met Serco. Bovendien is er een bod gedaan op een nieuwe concessie van Scotrail. Ook Arriva, Modelpraat nr 97
9
First Group, MTR en National Express bieden mee voor Scotrail. Op 3 mei jl kwam ik in Londen Liverpool Street. Het was jaren terug, dat ik in dit immense station was. Het was helemaal anders ingericht. Veel winkels in de grote hal, maar de taxi’s, die vroeger tot op de perrons reden, zijn daar verdwenen. Veel gelijkenis met een groot station bij ons of Duitsland. Het materieel zijn thans metroachtige 4-wagen treinstellen en treinen in trek- duwcombinaties. Het meeste materieel rijdt op bovenleiding. Zelf maakte ik gebruik van de oude bekende boottrein naar Harwich International, het voormalige Parkeston Quay. Voorheen een non-stop trein met reizigers naar Hoek van Holland of Esbjerg. Maar sinds de in gebruikname van de Eurostar, is de glans van de boottreinen behoorlijk afgenomen. Reizend in een eenvoudige trein met een snelheid, die rond de 160 km/uur gaat, is er nu ook ruimte in de dienstregeling om op een aantal stations de stoppen, zoals Chelmsford, Cochester en Manningtree. Het meest opvallende was de naam op het materieel met het logo van de NS ertussen. Het meeste materieel heeft een licht grijze kleur met donker grijze banen. Anderen zijn bijna wit zonder enige opschriften, terwijl de grote elocs class 90 een blauwe kleur hebben. Het kleurrijke verleden is verdwenen. Ter verbetering van de kwaliteit zijn er al een aantal maatregelen genomen en er staan nog voor 20 miljoen Pds verbeteringen in de planning. Abellio is ook in de ‘race’ met de Southern, Thameslink en Great Northern. De medebieders zijn de bus- en treingigant FirstGroup en de in Hong Kong gevestigde MTR. Abellio is een volle dochter van de Nederlandse Spoorwegen en kreeg formeel op 28 maart 2014 toestemming van het Nederlandse kabinet om op de Europese markt te opereren. Ook in andere landen zal in de toekomst de naam Abellio verschijnen. Een uitdaging in de wereld van de modeltreinen. (fmh).
Modelpraat nr 97
10
MSV DE HOEKSE LIJN / EXPOBAAN door Marco In de recente Voorjaars Algemene Ledenvergadering heeft ondergetekende een oproep gedaan om weer naar buiten te treden met een clubbaantje. Niet te groot, niet te klein, makkelijk te transporteren en ook makkelijk te bouwen door een compact groepje leden. Het bestuur heeft toestemming verleend en inmiddels hebben we (Joep, Tom, Irmo en Marco) overlegd en is een thema vastgesteld. We zullen de komende maanden een maritiem stukje Cornwall in de schaal H0/00 gaan bouwen naar het voorbeeld van de China-Clay overslag in de haven van Charlestown. De haven van Charlestown is in 1793 aangelegd om de overslag van porceleinaarde (= china clay, grondstof voor porcelein en voor de pharmaceutische industrie) te bevorderen. Tot die tijd werden schepen op het strand getrokken en bij eb beladen om daarna bij vloed weer los te trekken. Dat was een hachelijke onderneming waarbij ongevallen (verdrinkingen) en schades aan schepen en lading aan de orde van de dag waren. De nieuwe haven werd uitgehakt in de rotsen en voorzien van een horizontale vloeddeur: bij vloed liep de binnenhaven vol waarna de vloeddeur werd opgetrokken en de binnenhaven werd afgesloten, bij eb stond de buitenhaven nagenoeg droog maar konden de schepen in de binnenhaven gemakkelijk beladen worden. Bij vloed kon vervolgens de vloeddeur weer geopend worden en konden de schepen weer naar zee varen. Heden ten dage wordt de haven gebruikt als ligplaats van zgn. tallships. Daarnaast is de haven dermate origineel dat tal van historische films met een maritiem karakter hier worden opgenomen, o.a. de Onedin-line (jaren ’70) en ook fragmenten van Pirates of the Caribbean. In vroeger jaren werd chinaclay in het binnenland (bij St. Austell) gedolven en met e paard-en-wagen vervoerd naar de haven. Vanaf midden 19 eeuw werd een smalspoorlijn gebouwd vanaf de quarries naar de haven, waarbij een deel zelfs ondergronds liep. Deze situatie willen we op “ons” expobaantje gaan nabouwen, waarbij de nadruk komt te liggen op beweging in een realistische setting. Zo omvatten de plannen diverse H0e (9mm spoor) smalspoortreintjes met diesel en stoom en overslag van stortgoed in gereedliggende modelschepen via
Modelpraat nr 97
11
beweegbare stortgoten. We proberen deze expobaan binnen een jaar gereed te hebben waarbij de afwerking en bekende “puntjes op de i” nog wel wat extra tijd zullen vergen. Wie interesse heeft om mee te werken of anderszins een bijdrage te leveren meld je a.u.b. aan bij ondergetekende. Vele handen maken ook hier licht werk !
HERR / ZEUKE Smalspoorbaan door Marco Recent kwam Frank bij onze smalspoorbaan in aanbouw met een mysterieuze schoenendoos. “Heb je een slabbetje bij je ?” vroeg hij aan mij. Dat is de bekende uitdrukking als er iets gepresenteerd wordt, waarbij ik doorgaans (imaginair overigens) begin te kwijlen van verrukking; ik zal niet in details treden, maar in deze hobby begeef ik mij soms van hoogtepunt naar hoogtepunt… Frank opende de doos en toverde een H0m smalspoorlokje tevoorschijn en zette het op de pas aangelegde rails. Voor ons stond een 5-assig DR-stoomlokje van enige ouderdom. Vervolgens kwamen er nog 2 personenrijtuigen in het creme/rood en een bagagewagen in het groen bij. Het hele ensemble bracht oude herinneringen naar boven, die startten in de beginjaren ’60 van de vorige eeuw. In die tijd werd onder het merk Herr een H0-treinset op de markt gebracht die reed op TT- (12 mm) rails. Smalspoor schaal H0m was uitgevonden ! Helaas was Herr, die nadien samenwerkte met TT-producent Zeuke, zijn tijd ver vooruit. De grote modelspoormassa was nog niet gereed voor smalspoor en wegens tegenvallende resultaten werd de productie in 1969 weer gestopt. Tot het gamma van Herr/Zeuke behoorde een 5-assige stoomlok type BR 99.6971 (ex-sachsische VIk). Het probleem was hierbij dat in Saksen een groot spoorwegnet in 750mm spoorbreedte bestond waar dit type op reed; 750mm komt in H0 neer op 9mm (schaal N-rails), terwijl dat begin jaren ’60 nog niet was uitgevonden èn meneer Herr 12mm spoor wèl tot zijn beschikking had. Vandaar dus dat dit lokje eigenlijk de verkeerde spoorbreedte in model heeft, fantasie dus… Voorts de personen- en bagagewagen, meestal in een set samen met de stoomlok verkrijgbaar. De wagens doorgaans in het donkergroen; de creme/rode variant is redelijk zeldzaam. Op de daken de rollen van de toenmalige
Modelpraat nr 97
12
Heberleinbremse, waarmee geremd werd met een lijn waar door de machinist aan werd getrokken als de trein moest stoppen. Dan heeft Herr/Zeuke nog een Rollwagen geproduceerd (een onderstel waarop een normaalspoor-goederenwagen vervoerd kan worden, dat bespaarde het tijdrovende overladen van stukgoederen) en een vier-assige lagebakwagen. De twee rolwagens zijn ook aanwezig op onze baan. De meeste modellen zijn nu nog te koop op Ebay; recent bracht de stoomlok in originele verpakking € 179 op! Kortom: zodra het H0m smalspoor op de Märklinbaan klaar is zal deze set weer als vanouds gaan rijden.
Een brug verder door Hans Jonker Bij de N-spoorders staat sinds jaar en dag de MODULEBAAN en de NIHIL baan. Al lang bestaat de wens om die twee modelbanen te verbinden en sinds enige tijd was daartoe een bijzondere verbindingsboogbrug uit een LGB tuinbaan beschikbaar. Maar de realisatie van de verbinding bezorgde de bouwers hoofdbrekens. Hoe plaats je tussen al dat beweeglijke gedoe een brug die ook nog regelmatig verwijderd moest kunnen worden. De meest fantastische constructies passeerden de revue en een hefbrug variant zit nog in het archief. Voorlopig is echter gekozen voor de variant waarbij de brug indien nodig losgeschroefd en met de hand verwijderd kan worden. Wat primitief, maar ‘t werkt.
De verbinding tussen twee modeltrein werelden is in 2013 gerealiseerd en tijdens de lichtjesmarathon van 14 december aan het publiek getoond. Met een strip LED-lichtjes is de constructie vanaf de ingang van ons modelspoorparadijs opvallend zichtbaar. En kan de discussie over de schaal van de brug ten opzichte van de baan beginnen. Door het opschuiven van de 00-baan, kon de Nihil baan ook verplaatst, en 'in lijn' gebracht worden met de Modulebaan. Als gevolg hiervan moesten de (oorspronkelijk geplande) sporen op de Modulebaan aangepast worden.
Modelpraat nr 97
13
Vervolgens is de bovenbouw (de rails) gemonteerd in de brug. De afmetingen van de LGB brug zijn zodanig dat op een inlegplank in het hart precies volgens NedTrak normen drie sporen passen, die kunnen aansluiten op de sporen op de modules. N-spoor leggen is heel nauwkeurig werk, de lezer kan zich voorstellen dat er heel wat zweetdruppeltjes aan te pas kwamen voor alles soepel berijdbaar was. En aansluitend nog even de elektrische voedingen en verbindingen aanbrengen …. Dat had meer tijd nodig dan we hadden gedacht. Voor het doorvoeren van vele verbindingen is een 25-aderige kabel aan de onderzijde van de brug vastgemaakt, aan weerszijden verbonden met een 25-polige connector. Station Rivierburg
Precisiewerk
Begonnen werd met het realiseren van voeding op het speelspoor van spoor 3. Bedacht was een pendeltrein van Bartsberg, via het Joshihata station, via een aftakking van station Schuurveld, over de BRUG, boven de keerlus, en de hoek om tot vlak voor de Kombrug, naar een nieuw station Rivierburg bij het recreatiegebied bij de rivier, waar inmiddels ook een disco is verrezen. Net voor de Kombrug moest een scheiding gemaakt van twee elektrische speelspoorcircuits. Theoretisch was doortrekking naar het volgende hoofdstation Horst aan Zee mogelijk, maar dat werd een brug te ver gedacht. Het inpassen van het openingsregime van de basculebrug zou te ingewikkeld worden. Het is nu al een fraai gezicht de trein te volgen over dit afwisselende traject. Er is gebruik gemaakt van de pendelvoeding geleverd door de elektronica van onderstation Schuurveld, de pendeltijd is maximaal ingesteld om dit lange traject te halen. Dan de hoofdbaan, richting voor richting. Treinen hier laten rijden van MODULENbaan naar NIHIL betekende namelijk ook dat de elektronica van de twee blokbeveiliging circuits gekoppeld moest worden. Eerst van de Modulebaan naar de NIHIL baan (spoor 1 = N1). Het laatste blok voor de keerlus werd elektrisch doorgetrokken tot halverwege de bak van de keerlus. Vanaf dat punt zou een blok van de NIHIL baan het moeten overnemen inclusief de blokbeveiliging. De melder-uit van blok N1 moet naar de melder-in van het laatste blok van spoor-1 van de Modulebaan, en...., inclusief de 'min' van de voedingen.
Modelpraat nr 97
14
>> waarom de minnen aan elkaar geknoopt moeten worden:
De nog gescheiden rij-voedingen van de Modulebaan en de Nihil baan moeten met de min aan elkaar gekoppeld worden, zodat het zendende blok en het ontvangende blok geen last hebben van 'zwevende' signalen! Het zendende melder signaal is 'laag' indien het blok bezet is, en 'hoog' als het blok vrij is. Het 'hoog'' signaal is eigenlijk het 'vrij' signaal. Afwezigheid van dit signaal, dan wel niet verbonden signaal, betekent in de huidige praktijk altijd 'blokkeren'!!! En als de 'min' van de beide blokeenheden niet aan elkaar zit, is doorgeven zinloos, aangezien de spanning van het bloksignaal gemeten wordt t.o.v. de min. Je kan wel een 'hoog' signaal sturen, maar dat is dan wel t.o.v. de 'min'. Hier geldt dus nog steeds “een plus is pas een plus als er een min aan vastzit.” Voor meer informatie wordt verwezen naar het schema van de elektronica. De eerste ritten verliepen probleemloos, een high five waard voor de bouwers. Dus gauw door met de tegenrichting. Zelfde procedure, het laatste blok op de NIHILbaan, blok N2, door laten lopen tot net voor het inrijwissel op de nieuwe keerlus. En vanaf daar het eerste blok Q weer van de Modulebaan, direct de hoek om. Signaal Melder UIT van blok Q verbinden met Melder IN van blok N2 van de NIHIL baan en (test) rijden maar. Probleemloos reden de eerste treinen via de brug over het hele traject, een trein was meer dan zeven minuten onderweg met één trein in de baan, afzakkend naar ca 5 minuten met 5 treinen in het En dan het plezier van de bouwers! parcours. Opnieuw feest voor de bouwers. Modelpraat nr 97
15
Tot iemand bedacht dat tegelijkertijd ook de pendel op spoor 3 kon rijden, zie de foto met de volbezetting van de brug, immers een geheel eigen rail - en elektrisch circuit, toch? Het eerste stuk ging probleemloos, maar bij terugkeer van de pendel ontsnapten vreemde geuren de elektronica en sloeg de ampèremeter gevaarlijk uit naar onaanvaardbare hoogten. Alles STOP!! Ergens komen diverse elektrische circuits elkaar tegen, maar waar?? Alle circuits worden nagelopen, niets te vinden wat de storing kan veroorzaken. Op de foto is de storing aanwezig… misschien vindt u het? (red.) Vlak voor de open dag van 28 maart 2014 is besloten een noodingreep te doen door de lokaalbaan tijdelijk stil te leggen. Dat kan in den Bosch, Zwolle en Delft als Prorail een wissel moet bouwen, dus waarom niet hier? Wij zoeken na de open dag verder, U hoort van ons. Van de nood ingreep heeft het publiek op de open dag niets gemerkt, verbazing en bewondering alom als de treinen via de brug naar verre oorden vertrekken of aankomen.
MOSELBAHN / Smalspoorbaan door Marco Inmiddels heeft de Märklinbaan een aantal kleine aanpassingen ondergaan. Zo is aan de voorzijde de onderdoorgang wat breder geworden naar het voorbeeld van Hatzenport, waar ook de kapel als zodanig langs de rails en tussen de wijnranken ligt. Irmo is nog druk bezig met de steunmuren van- èn het plafond in- de onderdoorgang. Ook de nabootsing van het Pündericher Viadukt zal een aanvang nemen. Daarnaast zullen aanstonds de eerste signalen langs het tracé geplaatst worden. Intussen is ook gestart met de aanleg van de geplande smapspoorbaan naar het voorbeeld van de Brohltalbahn. Nu ligt deze in realiteit in een zijdal van de Rhein maar het voorbeeld is te mooi om niet langs onze baan gerealiseerd te worden; bovendien had onder-
Modelpraat nr 97
16
getekende nog een hele verzameling H0m Peco- en Bemorails en –wissels plus rollend Duits materieel van vnl. Bemo-origine wat hier dus prima geplaatst kan worden. Het origineel, de Brohltalbahn, is een meterspoorbaan die werd aangelegd om vulkanisch gesteente uit het achterliggende land, de oostrand van de Eifel, naar de haven aan de Rijn te transporteren. Hiertoe werden tot begin jaren ’60 zgn. Malletloks ingezet (as-opstelling ‘C ‘C) om de lange stortgoedwagens vanuit Brenk en Oberzissen naar beneden te rijden. Medio jaren ’70 zou de lijn gesloten worden maar privé initiatieven hebben de smalspoorlijn gereactiveerd als toeristische lijn waarbij dieselloks als tractie dienden. Begin jaren ’90 is nog een proef gedaan met poolse Px48 meterspoor-stoomloks, maar die waren te zwak om ook het steile traject vanaf Oberzissen te berijden. Recent is het stortgoedverkeer nieuw leven ingeblazen: containers worden in Brenk geladen met Phonolit (een product afkomstig uit lava dat wordt gebruikt o.a. in de wegenbouw) en naar de Rheinhafen bij Brohl getransporteerd. Daar worden de containers overgeladen op containerwagens van de DB en verder vervoerd. Deze transporten vinden onafhankelijk van de toeristische treinenloop plaats, ofschoon er af en toe ook als PmG (Personenzug mit Güterbeforderung) of GmP (Güterzug mit Personenbeforderung) gereden wordt, hoogstwaarschijnlijk de laatste als zodanig in Duitsland uitgevoerde treinen… Deze bijzondere transporten worden uitgevoerd met een smalspoorversie van de bekende V160-familie, waarbij de lok groen/wit gespoten is. Een en ander kunnen ook wij, op de H0m baan, gaan uitvoeren, helemaal in stijl van de gekozen Epoche VI. Dus ook op de Märklinbaan blijven we bij de tijd !!
Modelpraat nr 97
17
OV-poortjes gaan dicht ! Toch weer een perronkaartje ? De poortjes in de grote stations in Nederland staan open. Je kan er dus zo doorheen om op het perron te komen. Voor uitzwaaiers een gemak ! Maar het voornemen is om op 9 juli 2014 de poortjes te sluiten en dan heb je een OV-kaart nodig om er door te kunnen. Jammer voor de uitzwaaiers…. Of komt er weer een perronkaartje? Volgens een artikel in Dagblad Trouw van vrijdag 7 februari 2014 willen de NS speciale passagekaartjes invoeren om van de ene naar de andere kant van het station te komen. De afbeelding hiernaast is een van de oudste perronkaartjes, welke ook op de Hoekse Lijn gebruikt zijn. Dit bewijs was een abonnement voor perronbezoek voor bijvoorbeeld een jaar. Dat kostte toen ƒ10 per jaar of ƒ5 per half jaar. Er was zelfs nog een soort statiegeld van ƒ2,50 extra, als je binnen 8 dagen na afloop het abonnement weer inleverde. Dit systeem kent bijna niemand meer. Het dagkaartje van het type Edmondson is nog wel in de herinnering van veel mensen. Aanvankelijk oranje, later lila van kleur. Reizen was voorheen een hele bezigheid. Je werd op tijd verwacht en opgevangen in de wachtkamer. De perrondeuren bleven gesloten totdat de trein voor het perron stond. Alleen reizigers met een geldig plaatsbewijs konden zo de trein in. Controle was eigenlijk alleen op de stations mogelijk vanwege de coupé-indeling van de wagons. Om de periode na de Tweede Wereldoorlog aan te houden, werd op 10 mei 1946 op een groot aantal station het perronkaartje weer ingevoerd. De in- en uitgangscontrole werd in 1967 afgeschaft en alle stations waren weer vrij toegankelijk. We zijn echter op zoek naar een perronkaartje van Hoek van Holland. Wie heeft er nog een?
Modelpraat nr 97
18
A I J K O D H A H Z A D W X E Z Q U A O E L D Y Z X
G B H L M I L J O E N E N L I J N G P J T N V D A C
F N C P Q I B E F B Y C Y V F I H C F R B M K E W D
Woordzoeker nr 97 door Gerard Bakker E T K O J M P I L N Q R J I L N E L O Z E V L A D U N D F Y F G E F T D M A V B X Z L I J H K L R S W G E C E H P N M O G C X S W P V A G E C U J F U Y V O O Q K J I Z K L M T N R L Z F B H D P L E I N L I J N Q V R X Q P O N L J P U O W N N J I N E Z N A H T N S J R S W M U H J I J G Z I J T P Q V T K I O N P L K I H U S O L M J N R D G L M R N E I L J V H N A M F G W E K I W G J A N E H U W V L E Q K A L L K T D D E F Y O O E L O E I C G X D G Z D L E B J R I U F H C P P Q V Z P L S C G H I N X B U E I Q B Z A J B M A R E E Y A T B Y L K A V U H O E K S E L I J N U Z I K G O L T P X R U Y S F B J H M N Q V W S R W
B H V E C H T D A L L I J N U I F N M C W S T T X V
U Y S D I U Z N J I L S D I E H L E N S E G O N Z X
C Z W T Q V Y L A X B D S T A K G I Y E C Q R A T W
V A X R S X W M E C Y F Q X H J L L Z M S D N P V B
Zoek de volgende woorden en namen: heuvellandlijn – de hoekse lijn – heilige lijn – hanzelijn – flevolijn – vechtdallijn – hogesnelheidslijn zuid – halve zolenlijn – miljoenenlijn – hofpleinlijn – betuwelijn.
Verenigingsnieuws Agenda
e
Inloop zaterdagen: elke 1 zaterdag van de maand wordt er extra aan de banen gewerkt. Het publiek mag vrijblijvend komen kijken. Geen verplichting om treinen te laten rijden, maar laten zien waar we mee bezig zijn. Kijk ook op onze website: www.dehoekselijn.nl Modelpraat nr 97
19
Bezoek van Peter Dekker Installaties Op woensdag 30 april jl kwam de vriendengroep van Peter Dekker Installaties, onder leiding van Martin Verhulst met 8 personen bij ons op bezoek. Deze groep was eerst vorig jaar al eens geboekt, maar dit jaar zijn ze ook gekomen. Het was een gezellige avond, waarbij de groep zeer geinteresseerd was in onze hobby en hoe wij dit doen. Na eerst een kop koffie met een plakje cake en een korte uitleg over de banen, zijn ze verder bij alle banen gaan ervaren hoe het werkt. Aan het eind van de avond hebben we nog wat gepraat met een drinkje erbij. Ze waren zeer enthousiast en tevreden over onze gastvrijheid. Een aardige donatie voor de vereniging was het gevolg. Mutaties: Bedankt: 18-03-2014 C. Hoeks, Maasdijk (donateur) 22-04-2014 P. de Kwant , Hoek van Holland (lid) (alsnog bekend geworden per 1-1-2014)
Website Aan de baanhoofden wordt gevraagd om actuele beschrijvingen van hun baan te maken om onze website weer up-to-date te houden. Inzendingen naar de webmaster:
[email protected] Bankrekening van De Hoekse Lijn Het heeft al in diverse tijdschriften, kranten en brochures gestaan. Vanaf 1 augustus 2014 moeten alle bankhandelingen worden gedaan met de veilige 18-tekens in het nummer van de rekening. U wordt verzocht, indien u een betaling aan de vereniging doet, dit onder het onderstaande uit 18-tekens bestaande nummer te doen. NL54 INGB 0005 6914 93 t.n.v. MSV De Hoekse Lijn. Beurzen en activiteiten in 2014 Za 5 juli Expo Houten 10-15 uur, entrée € 7,-; Za 5 juli Den Haag, 150 jaar tram in Nederland, grote tramoptocht; Za 12 juli Den Haag, ritten met diverse historische trams op 2 of 3 routes, info: www.hovm/nl - www.tramwegstichting.nl - www.retourtjeleiden.nl Za 30 aug Expo Houten 10-15 uur, entrée € 7,-; Zo 31 aug Open Dag bij de Hoekse Lijn, Hoek van Holland, 11-16 uur, Entrée € 1,- p.p., kinderen 4-12 jr € 0,50; Aug/sep stoomlocomotieven uit Europa naar Utrecht; Zo 13 sep Open Monumentendag; Za 20 sep Utrecht – viering 175 jaar spoorwegen in Nederland; Za 4 okt Expo Houten 10-15 uur, entrée € 7,- (demobaan over digitaliseren);
Modelpraat nr 97
20
Za 13 dec Za 10 jan
Expo Houten 10-15 uur, entrée € 7,- (info: demo kranen schaal 1:32); Expo Houten 10-15 uur, entrée € 7,-.
Voor activiteiten per gebied en ook ter gelegenheid van 175 jaar spoorwegen in Nederland, welke in augustus en september plaats vinden, moet u de hobby tijdschriften en internet raadplegen.
Modelpraat nr 97
21
Modelpraat nr 97
22
Modelpraat nr 97
23
