nummer 3 • december 2008
Nieuwsbrief Studiekeuze In deze uitgave: Unieke composietgevel voor INHolland Delft Gezamenlijk initiatief tegen lerarentekort Techniek centraal op Jet-Net Careerday 2008
4 5 6
Lerend Wijkcentrum
Intakegesprekken
Buurtalliantie, het platform voor innovatief en maatschappelijk ondernemen, heeft in november 2008 het Lerend Wijkcentrum in Den Haag geselecteerd voor de ‘Manifestatie Buurtalliantie’ in de Van Nelle Ontwerpfabriek in Rotterdam. Het Lerend Wijkcentrum is een vernieuwende vorm van onderwijs waarbij onder meer studenten van Hogeschool INHolland Den Haag zijn betrokken.
Het aantal studenten dat zich vergist bij het kiezen van een opleiding is aanzienlijk. Studenten wie dat overkomt, verliezen soms een belangrijk deel van hun studietijd en daarmee ook van hun studiefinanciering, om nog maar niet te spreken over hun motivatie om überhaupt nog te studeren. De kersverse student kan ontdekken dat de gekozen opleiding niet is wat hij ervan verwachtte, maar ook in aanraking komen met een andere opleiding waarbij plotseling het kwartje valt: dát had ik eigenlijk willen doen!
Studenten van de School of Social Work van INHolland Den Haag en de Haagse Hogeschool, en mbo- en vmbo-leerlingen hebben bij deze vorm van onderwijs een grote verantwoordelijkheid voor de ontwikkeling, uitvoering en planning van activiteiten in een realistische beroepssituatie. Het eerste Lerend Wijkcentrum (LWC) startte een jaar geleden in de Vogelaarwijk Bouwlust. Het LWC is een vernieuwde vorm van werken en leren, waarbij studenten een grote verantwoordelijkheid krijgen voor de activiteiten in de wijk. Hbo- en mbo-studenten organiseren bijvoorbeeld fietscursussen voor allochtone vrouwen en computerlessen. Zij worden daarbij weer ondersteund door vmbo-leerlingen uit de wijk.
Alle reden dus om aan het begin van het eerste studiejaar de gemaakte keuze nog eens even te toetsen. Hogeschool INHolland zal daarom alle eerstejaars een intakeprocedure aanbieden. Het op deze manier terugdringen van het aantal studenten dat voortijdig de opleiding staakt, is een belangrijk punt uit de Bestuurlijke Agenda van INHolland.
Lees het thema-artikel op pagina 3
In gesprek met… Ellen Kramer, docent en projectleider Kenniscentrum Brede school en studieloopbaanbegeleider van 30 eerstejaars Maatschappelijk Werk en Dienstverlening. Ze voert ook intakegesprekken met aankomende studenten. Een intakegesprek, hoe werkt dat? “In de zomermaanden deed een pilotgroep mee met een digitaal assessment. Een aantal daarvan, welke zwak tot matig scoorden, zijn opgeroepen voor een intakegesprek. Dit is niet verplicht maar wordt wel aangeraden.” Wat is het doel van de intakegesprekken? “Het doel is om te kijken of de student voor de juiste opleiding kiest en hoe we ervoor kunnen zorgen dat de student niet uitvalt. De student kan niet worden geweigerd maar het is wel straight als de student wordt gewezen op zijn of haar zwakheden die de voortgang van de studie kunnen belemmeren.” Kun je dat toelichten aan de hand van jouw opleiding? “Bij Maatschappelijk Werk en Dienstverlening is het belangrijk dat je een hulpverleningsgesprek kunt voeren met een cliënt. Als de verbale capaciteiten van de aankomende student ondergemiddeld zijn, kan dit een nadeel zijn bij activiteiten die een beroep doen op taalkennis en waarbij communicatie van belang is.” Hoe gaat het verder als de student besluit de studie te volgen? “Bij Social Work krijgt iedere student aan het eind van de eerste periode een persoonlijk gesprek met zijn of haar studieloopbaanbegeleider. Tijdens dit gesprek wordt nogmaals aandacht besteed aan de studiekeuze van de student. Dit draagt bij aan de binding die je hebt met de student en aan de binding met INHolland.”
Intakeprocedure belangrijk actiepunt Enkele maanden geleden heeft het College van Bestuur van Hogeschool INHolland, na raadpleging van vertegenwoordigers uit de organisatie, een Bestuurlijke Agenda vastgesteld voor de jaren 2008-2010. Het gaat in feite om een actieprogramma van 48 concrete actiepunten met een korte doorlooptijd. Leidraad daarbij is dat de kwaliteit van het onderwijs voorop staat. “Kerntaak van INHolland is het verzorgen van goed onderwijs, daar gaat alle aandacht naar uit. Al het andere is daaraan ondersteunend of is daarvan afgeleid. Goed hbo-onderwijs levert studenten af die beschikken over de competenties voor een succesvolle beroepsuitoefening. Het doel is tevreden studenten, tevreden werkgevers, tevreden alumni en een financierende overheid die vindt dat haar geld goed is besteed.”
‘De juiste man (of vrouw natuurlijk) op de juiste plek’: Hogeschool INHolland is zich ervan bewust dat dit evenzeer geldt voor studenten als voor docenten. Daarom is een van de actiepunten erop gericht studenten in hun studiekeuze te bevestigen of ze zo nodig te adviseren een andere opleiding te kiezen. Hogeschool INHolland doet dat door alle eerstejaars een intakeprocedure te laten volgen, bestaande uit een test, eventueel gevolgd door een gesprek. Projectleider Margo Pluijter zegt hierover: “Intakegesprekken zorgen ervoor dat de student zich welkom voelt, het geeft de mogelijkheid verwachtingen uit te spreken en te kijken waar extra begeleiding gewenst is.”
Intakeprocedure geeft student houvast Iedere student moet de juiste studiekeuze maken. Die gedachte heeft ten grondslag gelegen aan de invoering van intakegesprekken bij Hogeschool INHolland. Redenen om de intakegesprekken te gaan voeren zijn er genoeg, ook decanen in het voortgezet onderwijs en mbo weten dat. Het aantal studenten dat zich vergist bij het kiezen van een studie of opleiding is groot en het percentage dat daar nadelige gevolgen van ondervindt – verlies van studietijd en daarmee van studie-financiering of een teleurstelling die zo hard aankomt dat niet eens meer een poging wordt gedaan een andere opleiding te vinden - is onacceptabel hoog. Bewustwording Hoeveel aandacht scholen ook besteden aan het traject van studiekeuze en loopbaanoriëntatie, de student ontdekt soms al gauw dat dit toch niet is wat hij ervan verwachtte. Soms is zo’n bewustwording ook positiever: door oud-klasgenoten komen ze in aanraking met een andere opleiding en ontdekken wat ze eigenlijk ahadden willen doen. Als het studiejaar dan nog niet te ver gevorderd is, kan er meestal nog wel worden overgestapt zonder noemenswaardig tijdverlies. Hoe dan ook, Hogeschool INHolland stelt zich op het standpunt dat de student beter
terecht kan komen als hij daar nog eens rustig over kan praten met een docent. Dit gebeurt op basis van een gemaakte test waarin aandacht is voor allerlei zaken die een rol kunnen spelen bij succesvol een opleiding doorlopen zoals motivatie, capaciteiten, competenties, twijfelen over de keuze of een te grote bijbaan. Ook als de gemaakte keuze de juiste lijkt te zijn, zijn de test en het eventuele gesprek voor de aankomende student een goede voorbereiding op wat hij mag verwachten.
ve opleiding gegeven kan worden. Het intake-assessment zal overigens ook gebruikt worden om vroegtijdig talentvolle studenten op te sporen, zodat de hogeschool hen de deelname aan een speciaal Honours Programma kan aanbieden. Studenten die dit jaar begonnen zijn aan een opleiding bij INHolland hebben waardering voor de extra aandacht die ze krijgen. Eerstejaars Maatschappelijk Werk & Dienstverlening (MWD) Rukiye kreeg de vraag voorgelegd of die opleiding wel bij haar paste. Tijdens het gesprek kwam naar voren dat ze misschien beter af zou zijn met Sociaal-
Studenten die dit jaar begonnen zijn aan een opleiding bij INHolland hebben waardering voor de extra aandacht die ze krijgen. Succesvolle pilot Na een pilot, vorig jaar, hebben de meeste opleidingen dit jaar de intakeprocedures in of na de introductieweek geëffectueerd. Streven is om die in de toekomst in een zo vroeg mogelijk stadium aan te bieden, zodat op tijd ook een eventueel advies voor een alternatie-
pedagogische Hulpverlening (SPH). “Denk er nog eens goed over na en vergelijk de informatie over die twee opleidingen eens met elkaar,” was het advies.
In gesprek met… Rukiye Tedik, eerstejaars student Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (MWD) aan INHolland Rotterdam. Tijdens het intakegesprek kreeg ze de vraag of MWD wel bij haar paste. Hoe ging dat gesprek? “Er kwam naar voren dat ik misschien beter af zou zijn met Sociaal Pedagogische Hulpverlening (SPH). Denk er nog eens goed over na en vergelijk de informatie over die twee opleidingen eens goed met elkaar, was het advies. Ik vond het helemaal niet vervelend om dat te horen. Ik vind het juist erg goed dat ze me erop wezen.” Wat kwam er verder aan de orde? )"Ik heb een test gemaakt en daarna een gesprek gehad. Er wordt je ook duidelijk wat je als student allemaal tegen gaat komen. Over aanwezigheidsplicht, welke boeken je moet hebben en dat je je goed moet voorbereiden op theorielessen. Dan kom je later minder snel voor verrassingen te staan.” En, wat heb je nu besloten? “Ik heb nog eens goed op de website van INHolland gekeken en ga toch door met MWD. Bij Pedagogische Hulpverlening werk je veel met gehandicapten, dat trekt mij niet zo. Verder ben je bij MWD meer individueel bezig. Bij SPH is het meer met groepen, dat spreekt me toch minder aan.” Moeten alle hogescholen dit doen, zo’n intakeprocedure? "Ja, je kunt zo beter kijken of de opleiding ook echt bij je past. Daar kun je tijdens het gesprek achter komen door vragen te stellen. Natuurlijk kun je dat ook doen bij een van je docenten. Maar zo’n gesprek is handiger. Dat wordt voor je geregeld. Je hoeft er zelf niet achteraan."
Nieuwe composietgevel voor INHolland Delft De nieuwbouw van INHolland Delft krijgt een unieke gevel, waarin koolstof- en aramidevezels worden toegepast. De ‘superslanke’ gevel is ontwikkeld door het INHolland Composietenlab in samenwerking met het midden- en kleinbedrijf, TNO en de Technische Universiteit Delft. De gevel wordt medio 2009 onthuld bij de opening van het nieuwe gebouw. “Hogeschool INHolland heeft met het Composietenlab veel specialisme in huis op het gebied voor composietmaterialen,” zegt Michiel Hagenbeek, manager van het composietenlab. Hij legt uit dat de gevel ook voor onderwijsdoeleinden wordt gebruikt. “Doordat we apparatuur plaatsen om de gevel te monitoren kunnen onze studenten na plaatsing nog jaren metingen doen om te bekijken hoe de gevel zich gedraagt. Bijvoorbeeld welke krachten, vervormingen en temperaturen er bij verschillende weertypen optreden. In een experimenteel geveldeel testen we zo de duurzaamheid en willen we onderwijs en industrie nieuwe compo-
siettechnologie demonstreren. Het is op deze manier echt een voorbeeld voor het moderne onderwijs: een praktijkproject waarbij studenten betrokken zijn en nieuwe kennis opdoen. Hier leren de studenten, en wij ook, veel van.”
Het gevelconcept is ontwikkeld vanuit een experimenteel RAAK-programma onder leiding van het INHolland Composietenlab en gesubsidieerd door Stichting Innovatie Alliantie.
In gesprek met… Mariëlle Tamsma, tot 1 september jongstleden decaan en lerares scheikunde aan het Mendelcollege in Haarlem. Hoe staat u tegenover de intakegesprekken zoals Hogeschool INHolland ze houdt? “Positief, hoor. Ik vind het helemaal geen gekke aanpak, zeker niet wanneer de gesprekken direct aan het begin van het studiejaar plaatsvinden. Ik merkte in de praktijk al wel dat het slo-traject plus het bezoeken van Open Dagen niet altijd tot een keuze leidt waar de leerling zelf helemaal achter staat.” Daar biedt een intakegesprek dus uitkomst? ”Die kans is groot. Als decaan had ik gesprekken met alle eindexamenleerlingen. Dus ik wist dat er altijd enkele tussen zaten die, ondanks het traject van studie- en loopbaanoriëntatie, met moeite tot een keuze konden komen. Onder tijdsdruk hakten ze dan vaak de knoop door, maar een echte keuze was het niet. Tegen die achtergrond vind ik helemaal niet zo gek om ze nog eens ‘aan de tand te voelen’. Dat dat gebeurt aan het begin van het studiejaar, wanneer ze de vermoeienissen van het examen te boven zijn, is prima.” Bestaat het gevaar dat decanen zullen zeggen ‘de hogeschool gaat nog eens dunnetjes overdoen wat wij ook al gedaan hebben’? ”Als de hogeschool een voorziening treft om die studenten die later in de opleiding misschien problemen krijgen als gevolg van de wat willekeurige keuze, op te sporen en eventueel een heroverweging te laten maken, denk ik niet dat decanen daar moeite mee hebben.”
Gezamenlijk initiatief tegen lerarentekort Hogeschool INHolland, de Vrije Universiteit en de hogescholen Windesheim en Ipabo werken met het gepresenteerde plan “Hoe beter hoe meer…” samen aan een kwalitatief antwoord op de personeelstekorten in het onderwijs. Voor de korte termijn gaat het om het aanbieden van nieuwe opleidingstrajecten, verbete-
ring van bestaande opleidingen en maatregelen om een opleiding te volgen te vereenvoudigen. “Het belang van het plan is dat we als VU, Windesheim en INHolland gezamenlijk werken aan meer goede gediplomeerde docenten,” vertelt Cor de
Raadt, directeur van de School of Education Amsterdam. “Voor ons betekent dit, dat we samen met de partners een combinatietraject Pabo/Pedagogiek VU mogelijk gaan maken, onze samenwerking met scholen bundelen. Ook gaan we eerste graad voorzieningen mogelijk maken. Voor de korte termijn gaat het om het aanbieden van nieuwe opleidingstrajecten, verbetering van bestaande opleidingen en maatregelen om een opleiding te volgen te vereenvoudigen. Voorbeelden zijn het aanbieden van een gecombineerde bachelor pedagogiek en pabo opleiding voor leraar basisonderwijs en een minor in de universitaire bacheloropleidingen voor het leraarschap in het voortgezet onderwijs. Met de nieuwe opleidingstrajecten worden verhoudingsgewijs meer leraren academisch opgeleid. Ook stellen de VU, Windesheim en INHolland een actieplan op om de tweedegraads hbo-opleidingen van de hogescholen kwalitatief te versterken. Door deze integrale aanpak verwachten de deelnemende lerarenopleidingen een groei van de instroom met bijna 600 studenten te kunnen realiseren.
Techniek centraal op Jet-Net Careerday 2008 De Jet-Net & Universum Career Day 2008 vond begin november plaats in Amsterdam. Doel van dit evenement is om leerlingen van 4 en 5 havo/vwo in aanraking te laten komen met technologie uit de dagelijkse praktijk en met technologiebedrijven die daarin actief zijn. Namens INHolland deed de opleiding Medisch Beeldvormende en Radiotherapeutische Technieken (MBRT) mee. Duizenden leerlingen bezochten de stands van bedrijven, universiteiten en hogescholen en konden zelf aan de slag met technologische toepassingen om zo zelf te ervaren hoe boeiend en leuk technologie is. Meer informatie is te vinden op www.careerday.nl
Agenda
Doekle Terpstra presenteert INHollanddictee Doekle Terpstra presenteerde half november in Den Haag het ‘Groot INHolland dictee’. Het dictee vormde de aftrap voor C-Day, een carrièredag voor studenten van Hogeschool INHolland Den Haag. C-Day heeft als doel om bedrijven, externe organisaties en instellingen op een interactieve manier kennis te laten maken met de hbo-studenten. Presentator Doekle Terpstra is voorzitter van de HBO-raad, de belangen- en werkgeversvereniging van de Nederlandse hogescholen. De HBO-raad heeft vorig jaar onderzoek laten doen naar het reken- en taalonderwijs door de commissie Meijerink. De analyse van deze commissie was dat het reken- en
taalonderwijs versterkt moet worden. Onlangs maakte staatssecretaris Van Bijsterveldt bekend dat de regering het niveau van het centraal schriftelijk examen per 2012 opschroeft. Doekle Terpstra las het dictee voor aan de eerstejaarsstudenten van de pabo. Zij krijgen in hun loopbaan een grote verantwoordelijkheid voor de taalvaardigheid van anderen en daarom is er kritische aandacht voor de taalvaardigheid van de onderwijzers van de toekomst. Het dictee was bedoeld om op ludieke wijze een belangrijk probleem aan de orde te stellen: is de taalvaardigheid, in dit geval de spelling, van studenten inderdaad niet op orde?
Colofon De Nieuwsbrief Studiekeuze is een uitgave van Hogeschool INHolland en bestemd voor decanen in het voortgezet onderwijs en het mbo. Voor inhoudelijke informatie over opleidingen kunt u terecht bij het Studie-
6
informatiepunt, Telefoon 0900 - INHolland of 0900 - 46 46 55 2 63 (lokaal tarief). De redactie kunt u bereiken via
[email protected]. Meer informatie vindt u op www. INHolland.nl/decanen
Open Dagen seizoen 2008/2009: - 14 januari (inschrijfavond) - 14 maart (voltijd) - 20 juni (voltijd) - 19 augustus (inschrijfavond) Openingstijden: Open Dag Voltijd: 10.00 - 15.00 uur Inschrijfavond: 18.00 - 21.00 uur Data proefstuderen: Alkmaar: 8 -12 dec, 20 - 24 april Amsterdam/Diemen: 8 -12 dec, 20 - 24 april Haarlem: 8 -12 dec, 20 - 24 april Delft: 8 -12 dec, 10-11 maart, 20 - 24 april Den Haag: 8 -12 dec, 10-11 maart, 20 - 24 april, 28 mei (deeltijd), 4 juni Dordrecht: 8 -12 dec, 20 - 24 april Rotterdam: 8 -12 dec, 20 - 24 april Kijk op www.INHolland.nl voor meer informatie en aanmeldingsmogelijkheden.
