'Niemand komt toevallig langs De Bloemenbeek'

Nr.

5

M a r k t l e i d e r

i n

o n d e r n e m e n d

T w e n t e .

mei

09

Raymond Strikker, simultane belangenbehartiger:

'Niemand komt toevallig langs De Bloemenbeek'

colofon

| inhoud

commentaar | jan medendorp

Bonaire 6

Raymond Strikker wil het beter doen dan gemiddeld

10

Henk Kamp aan het werk in de tropen

13

Unipro werkt mantelzorgvriendelijk

14

Sjoerd Kooistra is neergestreken in Twente

16

Jan Reuvers vermaakt zich uitstekend

19

Column Gezondheidsmanagement

20

Carrie ten Napel in gesprek met Nathalie Baartman

22

Beeldverslag Memphis

27

Column Financieel Accent

28

Nieuws en Feiten

29

Opmerkelijke personeelstransacties

31

Column Juridisch Gezien

34

Onroerend Goed Transacties

36

April was een topmaand voor de beurs

39

Het roemloze einde van ETT

40

Hennie Ardesch werkt aan de keepers-toekomst

43

Nieuw concept voor jonge automobilisten

45

Katern New Business Twente: over en voor nieuwe ondernemers

50

IKTelgids

6 Raymond Strikker, gastheer Hij wil niet alleen van De Bloemenbeek een droomhotel maken, maar en passant tracht hij Twente als lucratieve regio toeristisch stevig op de kaart te zetten. Zus Madeleine over Raymond Strikker: “Raymond is doordrenkt met het Twentevirus.” Een portret van een Bourgondiër.

16 Jan Reuvers, pionier Jan Reuvers voert de directie van drie recreatieparken, Avonturenpark Hellendoorn, het Dolfinarium en Walibi. Letterlijk zit hij niet stil, want zo af en toe maakt hij met gasten zelf een ritje in een van de attracties, maar ook in overdrachtelijke zin niet gezien zijn plannen om ‘Hellendoorn’ uit te breiden richting bos.

40 Hennie Ardesch, vechter De Nederlandse voetballerij brengt niet genoeg topkeepers voort. Dat zegt tenminste Hennie Ardesch, oud-keeper van onder meer FC Twente. Dat komt volgens hem doordat er geen fatsoenlijke onderbouw is. Met de Keepersacademie Twente probeert hij het nodige reparatiewerk te verrichten, al blijft het vechten, tegen de bierkaai en de KNVB.

56

Saxion: de ondernemende hogeschool

58

Crisis vraagt om slim reorganiseren

60

Dock ’36: bijzonder en creatief

63

ROC zoekt stageplaatsen

64

Bio-energie rukt op

65

Scope

66

Twente Agenda

56 Saxion: de ondernemende hogeschool

Dé specialist in Twente in werving, selectie & detacheren van topsecretaresses Willemsgang 5, Almelo [email protected] www.punctuality.nl T. 0546 - 639370

Ook meer commerciële slagkracht? Kijk op www.visie.com

Personeel- en organisatieontwikkeling

Binne bellen.

Terwijl de Universiteit Twente - tot frustratie van velen - de ondertitel ‘ondernemende universiteit’ laat vallen, worden de Saxion Hogescholen juist steeds ondernemender. Niet alleen in het 074 250 16 25 | pampeople.nl onderwijs, maar vooral ook in het stimuleren van ondernemerschap. Momenteel hebben zo’n 400 studenten een echt eigen bedrijf, compleet met KvK- en BTW-nummer. De aanjager van die 014AdvTwentevisieNieuw.indd 2 ondernemende attitude, Theodor van der Velde, wil dat aantal in de komende jaren minimaal verdubbelen. Hij stond ook aan de wieg van een project om starters te ondersteunen die bezig willen met innovatief en intelligent textiel.

19-08-2008

Uw partner in opleidingen len opgenomen van inter views die hebben plaatsgehad in het economische programma ‘Memphis’. De op­names vinden maandelijks op dinsdag plaats in de business-ruimte van de

Voor dit prachtblad en RTV Oost mocht ik naar Bonaire om Henk Kamp te onderhouden over zijn werk. Ik heb ooit gelezen dat hij een fan is van AC/CD dus ik vertelde hem over het concer t in Ahoy’ van de Australische hardrockband - ja, ik ben mijn jeugd aan het overdoen. Hij bleek daar op zijn terras dat uitkeek over het water nippend aan een glaasje witte wijn jaloers… Op Bonaire zat ik ’s avonds graag op het terras van Karels Beach Bar dat deels over het water hangt. Prima klimaat, duiken vind ik geweldig, dus toen ik daar op dat nieuwe stukje Nederland een baan aangeboden kreeg, dacht ik even dat ik gek werd. Ook al omdat ik uit mijn huidige boerderijtje binnenkor t moet ver trekken. Dit was iets te mooi. Dat bleek.

www.santar.nl

Colofon Twentevisie is een onafhankelijk economisch ma­ga­zine dat maandelijks (m.u.v. juli/augustus) verschijnt voor on­der­nemers in Twente. In dit blad zijn onder meer verha-

Ik heb jarenlang meegeholpen aan het fortuin van Sjoerd Kooistra. Als ik namelijk met een paar leuke mensen ben en achter een biertje zit, gaat het erg goed met mij. Ik vind De Drie Gezusters geweldig, van de Skihut moet ik daarentegen niets hebben: te veel geschreeuw. Enschede heeft sowieso een ‘uitgaansboost’ gekregen nu ook Fred en Douwe zich daar gevestigd hebben tegenover De Tropen, waarvan de uitbater jarenlang op Aruba heeft gewerkt. En daar tot beste kok werd uitgeroepen en dat proef je zelfs in Nederland.

De arbeidsvoor waarden zijn iets minder goudomrand dan de omstandigheden, waardoor zelfs sporadische bezoeken aan het idyllische terras van Karel financieel onhaalbaar 13:12:28 zouden worden voor mij. Toen ik tijdens het Oranjebal in Hellendoorn waarvoor ik door de uitgever van Twentevisie was uitgenodigd tijdelijk naast de door mij zeer bewonderde Ank Bijleveld kwam te zitten (voor wie ik allengs meer bewondering kreeg, want de overige tafelgasten bleken vooral zeurderige ‘parel-mutsen’- vrij naar Youp) bevestigde zij dat het de bedoeling is dat er volgens lokaal tarief wordt betaald. Dan zullen er niet veel Nederlanders het avontuur aangaan, vermoed ik.

Grolsch Veste in Enschede. De data vindt u elders in dit magazine. Daarnaast fungeer t Twente­visie als of ficieel mededelingenorgaan voor deel­nemers van de Industriële Kring Twente Uitgever Twentevisie b.v., Getfer tsingel 41, Enschede, Postbus 268, 7500 AG Enschede, Telefoon 053-4842180, Fax 053-4842189, E-mail:[email protected], Website: www.twentevisie.nl Directie Mario Hannink Bladmanager Anno Oude Engberink Redactie Jan Medendorp (hoofd­redacteur), Anno Oude Engberink (eindredactie), Eric Brinkhorst (fotografie) Redactie IKT Niko Wind, Saskia Rikhof-Slot, Jaap Baar t (fotografie) Secretariaat IKT Hengelose­straat 585, Postbus 5501, 7500 GM Enschede, Tele­foon 053-48 49 980, Fax 053 - 48 49 985 E-mail: [email protected], Website: www.ikt.nl Adver tentie-exploitatie Twentevisie b.v., Angelica Speelman, Aleid Kluivers, Telefoon 053 - 484 21 80, Fax 053 - 484 21 89, E-mail: [email protected] Acquisitie

www.maatwerktwente.nl

IKTelgids Lidy Busscher Vormgeving Wegener Studio Speciale Uitgaven, Enschede Druk Roelofs, Enschede Cover foto Eric Brinkhorst Oplage De oplage bedraagt ongeveer 7.000 exemplaren en wordt verspreid onder IKT-deel­nemers, bedrijven met meer dan 5 werknemers, en zoge­noemde ‘decision makers’. Ar ti­ke­len uit deze uitgave mogen niet zonder toestemming van de uitgever worden overgenomen. Aan de inhoud van dit blad kunnen geen rechten worden ontleend. © Twentevisie bv



Twentevisie 05/2009

Twentevisie 05/2009



‘Wanneer je kunt delen, kun je ook vermenigvuldigen’

portret | hotelier

Raymond Strikker: (door Martin Steenbeeke) Raymond Strikker heeft een dubbel doel. Hij wil van De Bloemenbeek een ‘droomhotel’ maken en en passant Twente als toeristische regio beter positioneren. “Niemand komt toevallig langs De Bloemenbeek.” Portret van een Bourgondiër.

omzet van 3,5 miljoen euro. De kamerbezetting stemt in het weekeinde tevreden; de groei kan komen uit de doordeweekse bezetting. Een grote verbouwing, waarbij een vleugel van het oorspronkelijke hotel wordt vervangen en voorzien van onder meer ‘private-dining-rooms’ en conferentiezalen, staat daarom op stapel. Met de miljoeneninvestering mikt Strikker op meer zakelijke gasten uit bijvoorbeeld de farmacie of ICT-sector. “Geen massale congressen, ik zoek het in hoogwaardigheid.” Zijn ‘nonchalant chique’ droomhotel rust op vijf pijlers: een gastronomisch toprestaurant, meer suites dan kamers, wellness&beauty, zalen voor meetings, evenementen-banqueting en het verzorgen van ‘wining&dining’-avonden bij relaties op locatie. De verbouwing, gepland voor 2009 maar door de crisis even uitgesteld, tekent het financiële beleid van De Bloemenbeek. Een groot deel van de winst wordt geïnvesteerd in het eigen bedrijf en grote financiële risico’s worden niet genomen. “Mijn vader zei altijd dat je vooral zelfstandig en uit de greep van bijvoorbeeld banken moet kunnen blijven,” zegt Strikker.

Op een herstelde bolakker tegenover Landhuishotel De Bloemenbeek in De Lutte, aan de weg die leidt naar het natuurgebied ’t Lutterzand, staan menhirachtige keien en stenen. Dusdanig gesitueerd in een kring dat het geheel doet denken aan Stonehenge. Het kunstwerk is een initiatief van hotelier Raymond Strikker, die speciaal voor dit doel het weiland kocht. Het verrijkt niet alleen het uitzicht vanuit De Bloemenbeek, maar ook de omgeving. Daarmee staat het symbool voor de filosofie van de 44-jarige hotelier. Als het goed gaat met Twente, gaat het ook goed met zijn eigen bedrijf. Strikker bouwt daarom niet alleen aan De Bloemenbeek maar ook aan het toeristische imago van Twente. “Hij is een simultane belangenbehartiger,” zegt Randstad-directeur Jan van der Meulen. “Raymond is doordrenkt met het Twentevirus,” vindt zus Madeleine Strikker. En gedeputeerde Carry Abbenhues noemt hem “een samenwerker pur sang.” Abbenhues: “In de toeristische sector zijn veel ondernemers die het liefst een hek om hun bedrijf zetten zodat gasten de euro’s op hun terrein besteden. Maar Raymond ziet dat als je de taart groter maakt, je ook een grotere taartpunt krijgt.”

Jongensdroom Strikker is directeur-eigenaar van landhuishotel De Bloemenbeek, dat in 1966 als café-pension door zijn ouders Herman en Lenie wordt gekocht en gaandeweg is uitgebreid van twintig naar zestig kamers. Raymond werkt als tiener keurig mee in het familiebedrijf. “Dan moest je ‘eventjes’ helpen en voor je het weet stond je een uur in de keuken.” Hoewel hij bij het monopolyspelen zo snel mogelijk hotels op straten plaatst, is het niet zijn jongensdroom om in de voetsporen van zijn ouders te treden. Die ontraden het hem ook. Het is ‘hard werken en weinig verdienen’ in het hotelvak. Strikker kiest desalniettemin voor een studie aan de Hogere Hotelschool in Maastricht maar met het idee dat hij niet meer terugkeert in De Bloemenbeek. “Het was destijds voor mijn gevoel te klein, te kneuterig.” Stages in grote (keten)hotels leren hem dat hij hecht aan de vrijheid van het zelfstandig ondernemerschap en als



simultane belangenbehartiger

Ajax

Raymond Strikker wil het met De bloemenbeek beter doen dan gemiddeld.

generalist beter op zijn plek is in een zelfstandig, niet al te groot hotel. En De Bloemenbeek biedt bij nader inzien voldoende mogelijkheden om het uit te bouwen tot een hotel op niveau. Hij keert in 1988 terug als directieassistent en leidt het bedrijf samen met zijn ouders en zus Madeleine voordat hij in 1996 enig eigenaar wordt.

Perfectie Strikker voorziet De Bloemenbeek van luxe voorzieningen als een wellness & beautycenter, lodges met buitenkeuken en een pitch&putt-golfbaan. “Hij streeft in hoge mate naar perfectie. Altijd beter, altijd meer. Stilstand is bij hem achteruitgang,” zegt Jan van der Meulen. De directeur onderwijs van Randstad heeft bijna twintig jaar geleden in het kader van een IKT-ondernemers-

project als klankbord gefungeerd en zodoende Strikker en het bedrijf zien groeien. “Er zit wel altijd een idee achter. Dat typeert de echte ondernemer, het is geen pragmaticus.” Het streven naar kwaliteitsverbetering en perfectie krijgt Strikker van huis uit mee. In de winter wordt door het hele gezin steevast het afgelopen jaar geanalyseerd. Wat ging goed, wat moet beter? “We willen het altijd beter doen dan gemiddeld,” zegt Raymond. Tijdens buitenlandse vakanties doet de familie ideeën op, die in het eigen hotel worden gebruikt. Zo is De Bloemenbeek midden jaren zeventig het eerste in de regio met een overdekt en verwarmd zwembad met sauna.

Droomhotel De laatste jaren draait het bedrijf met 45 fte’s een Twentevisie 05/2009

Strikker positioneert De Bloemenbeek als “het societyhotel van Twente”, zegt collega-hotelier Harald Droste uit Tubbergen. “Hij kiest voor een bepaald marktsegment. Veel willen pannenkoek en biefstuk, maar je moet je onderscheiden. Deze nieuwe investering scherpt zijn positionering aan.” Strikker spreekt zelf liever niet over een ‘societyhotel’. De Bloemenbeek moet niet meer of minder zijn dan een plek zijn waar mensen graag komen, als ‘ambassadeur’ vertrekken en weer terugkeren. “Ik heb gastentrouw gecreëerd.” En gefortuneerde en/of beroemde gasten trekken nu eenmaal weer andere bekende gasten aan. Zoals de voetballers van Ajax, die dit jaar voor de 36ste keer naar De Lutte komen om zich voor te bereiden op een nieuw seizoen. In hun kielzog FC Twente, Porto, AZ, Bayern München en nog een handvol bekende voetbalclubs. Of de geslaagde Rotterdamse reder Rob van Weelde, die voor zijn personeelsleden of zakenrelaties dan het hele hotel afhuurt. Van Weelde prijst de creativiteit en betrokkenheid van Strikker. “Hij zegt niet ‘waar kan ik u mee van dienst zijn’ maar hij komt zelf met ideeën.” Zo denkt Van Weelde met plezier terug aan een ‘running diner’ waarbij de verschillende gangen in diverse Twentse gelegenheden opgediend worden en de gasten met een antieke bus of solexen vervoerd worden. “En hij is volgens mij de enige hoteTwentevisie 05/2009

lier ter wereld die verkleed als kerstman het kerstdiner opluistert. Dat zie ik de directeur van Hilton Amsterdam nog niet zo snel doen.” Strikker schept er plezier in om met de voetballers van Porto op een mountainbike te klimmen of met zijn gasten een balletje mee te slaan op de golfbaan.

Bourgondiër “Je moet leuke en gekke dingen doen, daardoor komen mensen terug. Niemand komt toevallig langs De Bloemenbeek,” verklaart Strikker. Hij deelt wel eens visitekaartjes uit met de vermelding ‘Bourgondiër’. Met deze gimmick wil hij aangeven dat hij “vrij en zelfstandig” is en een gesprek entameren. Strikker heeft feeling voor hoe je moet netwerken, zegt zus Madeleine, eigenaar van restaurant Florilympha. “En daardoor haalt hij nieuwe gasten binnen, ook vaak van buiten Twente.” Een nieuw visitekaartje is in de maak, maar dan met de afkorting MVA, wat staat voor Manus Van Alles. Strikker vindt dat problemen er zijn om opgelost te worden en verlangt deze houding ook van zijn medewerkers. Die moeten niet volgens regels uit een boekje werken, zoals bij strak geregisseerde hotelketens, maar zichzelf blijven en meedenken met de gast. En er wordt afhankelijk van piek- of dalmomenten flexibiliteit geëist. Een receptionist moet bijvoorbeeld desgevraagd bijspringen bij het opruimen van een meetingroom. “Ik heb vorige week nog bij de afwas gestaan,” zegt directieassistent Jeroen van der Veen. “Raymond inspireert de werkvloer en werkt zelf keihard mee.” Voor de selectie van nieuw leidinggevend personeel worden verschillende sessies uitgetrokken om er verzekerd van te zijn dat iemand over de juiste instelling beschikt. “Je moet een Bloemenbeker willen zijn,” zegt Van der Veen.

Verbinden Strikker hekelt mensen die vooral bezig zijn hun eigen stoel te verdedigen en wil juist mensen met elkaar verbinden. Niet alleen in zijn bedrijf, maar ook erbuiten. Hij praat mee in verschillende organisaties, zoals het Nationaal Landschap NoordoostTwente, het Hotel Overleg Twente en VNO-NCW. Daar benadrukt hij continu het algemeen belang, zegt Droste, medebestuurder in het Hotel Overleg Twente. “Hij is strategisch heel goed. Weet precies welke poppetjes hij moet bewerken.” Wolter Lemstra, oud-burgemeester van Hengelo, heeft Strikker via het burgerpanel van het Nationaal Landschap leren kennen. “Ik heb van hem genoten. Hij is buitengewoon dynamisch, beschikt over een

gigantisch netwerk en hij krijgt veel voor elkaar. Ik wou dat ik zo’n wethouder of raadslid had gehad.” De vooruitstrevendheid en brede blik doen Lemstra denken aan ondernemers als Ferdinand Fransen en Jan Leurink (De Holtweijde).

Schatrijk Strikker wil “Twente verkopen,” omdat dit afstraalt op zijn eigen bedrijf. “Wanneer je kunt delen, kun je ook vermenigvuldigen.” Bij een volgende hoteluitbreiding wil hij het Twentse land letterlijk en figuurlijk gebruiken. Het idee is vrijkomende historische gebouwen bij boerderijen te gebruiken voor verblijfsaccommodatie, met het landhuishotel als centrale plek voor de luxe voorzieningen. Strikker moet zich dan wel goed inleven in de denkwereld van agrariërs, vindt hotelier Harald Droste, zelf exploitant van vergelijkbare boerderijlodges. “Raymond is een goede strateeg, maar als hij een paar stappen terug moet doen om het te realiseren, stuit hij op moeilijkheden. Hij gaat voor agrariërs blijkbaar te hard of te snel.” Strikker veronderstelt dat zijn bekendheid mogelijk agrariërs afschrikt maar ook zus Madeleine constateert dat haar broer de neiging heeft om te ver voor de troepen uit te lopen. “Hij kan doordraven, is gauw van zijn eigen gelijk overtuigd.” Het ongelijk van zijn ouders, namelijk dat het hard werken en weinig verdienen is in het hotelvak, heeft Strikker inmiddels wel aangetoond. Al haast hij zich dit te nuanceren. “Financieel word ik nooit schatrijk, maar ik leef wel zo.” ■

Geboortedatum: 1 maart 1965 Burgerlijke staat: samenwonend, twee kinderen Functie: directeur-eigenaar De Bloemenbeek Opleiding: VWO, Hogere Hotelschool Nevenfucties: bestuurslid bij: VNO-NCW Twente, Stichting Hotel Overleg Twente (HOT), Koninklijk Horeca Nederland, afdeling Dinkeldal, Stichting Volkssterrenwacht (VST), Stichting Twente Connection. Lid Landschapspanel Nationaal Landschap NO Twente



Henk Kamp prepareert Bonaire, Saba en Sint Eustatius als Nederlandse gemeenten

achtergrond | bonaire

‘We moeten niet doen

alsof het oud vuil is’ ties als het zuiveringsschap, het waterschap, de provincie waarmee je kunt samenwerken. Het eilandbestuur moet het in zijn eentje klaren. In die omstandigheden is een aantal dingen niet goed genoeg gegaan, dat weten ze zelf ook en daarom hebben ze gekozen om op te gaan in Nederland.”

Spandoeken

Henk Kamp noemt veiligheid het eerste punt dat moet veranderen op Bonaire. (Eigen foto.)

(door Jan Medendorp) Henk Kamp zit nu een maand of vijf op Bonaire. Eerst in een huurhuis, maar sinds een paar weken is zijn ‘staatshuis’ opgeleverd dat uitkijkt over zee. Kamp is verre van weggepromoveerd. “Ik heb dertig jaar in het overheidsbestuur in Nederland gewerkt, op lokaal niveau, bij de provincie en bij de rijksoverheid, als parlementariër en als minister. Ik vind het geweldig om op 56-jarige leeftijd nog een nieuwe ervaring op te doen. Het maakt mijn loopbaan compleet.” Het is verre van een vakantiebaantje, ‘uitbuiken’ voor Kamp die duiken als hobby heeft maar door tijdgebrek daar in de eerste maanden van zijn nieuwe baan nog geen tijd voor heeft gehad. Het was toch wel verrassend dat CDA-staatssecretaris Ank Bijleveld (uit de Hof van Twente) haar oud VVD-collega Kamp voordroeg om de komende drie jaar de drie eilanden Bonaire, Saba en Sint Eustatius (Statia in de volksmond) om te vormen tot drie gemeenten die voor het gemak openbare lichamen worden genoemd om allerlei rechten en plichten die niet of nauwelijks nagekomen kunnen worden rechtstreeks over te nemen uit Nederland. Aruba had al een status aparte, daar heeft onlangs ook Curaçao voor gekozen en eerder ook al het volledig op Amerika gerichte Sint Maarten (dat voor het overgrote deel Frans is overigens).

10

De Nederlandse Antillen als bestuurslaag vallen in 2010 weg, dus de BES-eilanden, zoals ze genoemd worden, vallen dan rechtstreeks onder Nederland. Noem Kamp nu een wegvoorbereider voor die tijd, daarna zal hij een tijd als een soort gouverneur fungeren tussen het plaatselijke bestuur en Nederland. Op negenduizend kilometer afstand. Even ter oriëntatie, dan ben je op het benedenwindse eiland Bonaire, je moet negenhonderd kilometer (pakweg van Amsterdam naar Monaco) doorvliegen naar de betrekkelijk kleine bovenwindse eilandjes Saba en Sint Eustatius.

Brinkman Kamp is begonnen in een kantoor waarvan een vleugel voor hem bestemd is. “Er waren nog geen koffiekopjes, geen papieren, er was nog geen telefoon, niets. Ik ben als het ware ontgroend in de eerste tijd. Over een tijdje moeten hier dertig mensen werken. Ik neem iedereen aan, ik ben dus verantwoordelijk voor de goede sfeer.” Helemaal van de grond af aan opbouwen dus, maar wordt Kamp niet gezien als de zoveelste blanke die het alleen wel weet en het even komt vertellen? Bovendien zijn ook dankzij de Almeloër Hero Brinkman (PVV) de gevoelens van Nederland over Nederland in de tropen er niet beter op geworden. Hij noemt de eilanden boevennesten die wat hem betreft via Markplaats verkocht zouden moeten worden.

“Dat is volkomen belachelijk. Er zijn problemen bij de ambtenaren, bij de overheidsbestuurders, maar dat zijn incidentele problemen en die moeten aangepakt en opgelost worden. Het slaat echt nergens op iedereen hier daarom nu maar boeven te noemen.”

Veiligheid Toch noemt Kamp veiligheid het eerste punt dat moet veranderen op Bonaire. “Ik vind dat de politie hier niet goed genoeg functioneert en daardoor is het eiland niet veilig genoeg. Dat moet beter en daarom zijn nu Nederlandse politieagenten gevraagd daar plannen voor te maken. Die plannen moeten dan vanaf 1 januari 2010 in werking treden. Het tweede grote agendapunt voor mij is het onderwijs. Op de drie eilanden staan in totaal ongeveer twintig scholen die allemaal zwak of zelfs zeer zwak zijn. Ook hier is de jeugd de toekomst. Derde punt is de volksgezondheid. Er staat op elk eiland een polikliniek of een klein hospitaal, maar voor heel veel verrichtingen moeten de mensen met vliegtuigen naar het vasteland. De basisgezondheidsvoorzieningen moeten naar een hoger niveau gebracht worden. En verder wil ik graag milieuproblemen oplossen.” Bonaire is weliswaar fraai, maar ook erg armoedig en op sommige lekken ronduit vies. “Ik heb acht jaar als wethouder in Borculo gewerkt en daar heb je een heleboel buurgemeenten en organisaTwentevisie 05/2009

In totaal tellen de drie Nederlandse eilanden 20.000 inwoners. Het is nagenoeg onmogelijk voor de eilanden om op eigen benen te staan. “Bonaire blijft ook kwetsbaar. Vorig jaar is een flinke orkaan over het eiland getrokken, ze hebben het economisch erg moeilijk om alles weer op te bouwen. Maar ik vind de vraag eigenlijk raar. Je vraagt je toch ook niet af of Vlieland of Raalte in staat is zelfstandig te overleven en of dat eiland of die gemeente de totale gemeenschap alleen maar geld kost. Deze eilanden hebben er zelf voor gekozen deel uit te maken van Nederland. En wij hebben hun die keuze voorgelegd. Dan moet je niet een jaar later doen alsof het oud vuil is, zo van: donder maar op.” Op het eiland hingen spandoeken met teksten dat de inwoners dezelfde lonen en uitkeringen willen als in Nederland. Het minimumloon is op Bonaire ongeveer 450 euro, terwijl de prijzen hoger liggen, omdat bijna alles met boten en vliegtuigen moet worden gebracht. “De mensen die weinig verdienen, hebben het echt moeilijk. Er zijn ook veel mensen met twee banen. Ik ken een alleenstaande vrouw van 35 jaar met twee kinderen die overdag in een overheidskantoor werkt en aan het einde van de dag even naar huis gaat, voor eten zorgt voor de kinderen en dan naar een restaurant gaat om nog een keer tot middernacht te werken.”

Sociale infrastructuur De statistieken zien er niet heel vrolijk uit: de werkloosheid is hoog, het aantal verslaafden ook. “Ja, op Bonaire zijn wel tweehonderd kinderen in de leeftijd tot 16 jaar die geen onderwijs volgen, die analfabeet zijn en dat zullen blijven. In de categorie van 16 tot 24 jaar zitten zo’n 350 jongeren in grote problemen, zoals verslavingen, maar ook meisjes die vier, vijf verschillende vaders hebben. De fysieke infrastructuur moet hier worden verbeterd, maar ook zeker de sociale infrastructuur.” Echter niet door simpelweg het Nederlandse wet- en regelsysteem te kopiëren. “Je moet hier maatwerk leveren Twentevisie 05/2009

met aparte en eenvoudige regels die rekening houden met de situatie hier.” En dat kan niet op de Nederlandse manier. “Het zijn Caribische eilanden, onderdeel van Zuid-Amerika, met een

eigen cultuur en een eigen geschiedenis. Ze maken binnenkort deel uit van Nederland, maar dat kan alleen maar goed gaan als Nederland de eilanden respecteert.”

Ernst Wesselius werkte jarenlang als Officier van Justitie in Almelo. De laatste jaren werkte hij voor het openbaar ministerie op Bonaire. Sinds kort heeft hij een florerend advocatenkantoor. “Ik heb tien jaar op de Antillen gezeten, daarna zag ik een terugkeer naar Nederland niet meer zo zitten. Toen heb ik vrijwillig ontslag genomen. Eerst had ik een juridisch adviesbureau, maar uiteindelijk ben ik met een Arubaanse advocaat gaan samenwerken. Dat loopt goed, ook omdat ik redelijk Spaanstalig ben, er is hier namelijk een vrij grote gemeenschap met mensen uit Venezuela, Colombia, Peru, Ecuador.” Wesselius is de man die Nederland ‘bolletjesvrij’ maakte, gaat hij nu Ernst Wesselius is als advocaat inmidde andere kant verdedigen? “Ik doe nog geen dels op Bonaire geworteld. (Eigen foto.) strafzaken, maar dat gaat wellicht veranderen. Zo zit ons rechtssysteem in elkaar. Dan heb ik naast de vervolgende, de rechtssprekende ook aan de verdedigende kant gewerkt. Ik ben inmiddels 62 jaar, ik beroem me erop om het oudste lid van de jonge balie te zijn.” In Nederland zien we Wesselius niet meer terug. “Af en toe op vakantie en om mijn kinderen te bezoeken. Maar ik ben hier op Bonaire nu geworteld: een huis, een gezin, een sociaal leven, nee, ik kom niet meer terug naar Nederland.” Als Officier van Justitie op Bonaire was hij een eenzame ‘crimefighter’. Nu Bonaire een openbaar lichaam wordt van Nederland worden ambtenaren bij bosjes ingevlogen. “Ja, als ik eerlijk ben zit ik me wel eens te verbijten. Vroeger kon niets, ik moest alles in mijn eentje rooien. Het is uiteindelijk voor het hele parket hier goed dat het goed bemenst wordt, maar een soort jaloezie, laat ik het zo dan noemen, ja, dat heb ik soms wel.” Kamp en Wesselius zijn geen onbekenden van elkaar. Een advies: “Ik hoop dat Nederland de regeldrift kan beperken, niet ineens alle Nederlandse regels hier invoeren. Het is hier geen stukje in de tropen. Ik las pas een regeling die aangeeft dat de diameter van kastjes waarmee je aal mag vangen van 0,3 naar 0,32 millemeter gaat. Op dat soort regels zitten we hier niet te wachten.” Maar Wesselius heeft vertrouwen in Kamp: “Die heeft oog voor dat soort zaken, een goede zet van Nederland om hem naar voren te schuiven. “Toen Kamp naar Bonaire kwam, is hij ook vrij snel met Wesselius gaan lunchen om bijgepraat te worden. “Daar ga ik inhoudelijk niets over zeggen.” Wesselius schreef jarenlang een column voor het lijfblad van het openbaar ministerie. Die column ging vooral over Bonaire. In ‘zijn’ kringen heeft Wesselius veel ontwikkelingswerk gedaan met die vijftig columns die hij in totaal voor het blad schreef. Een Stichting op Bonaire heeft zijn columns ook als zodanig gezien en hem als dank een prijs toegekend. “Het is voor mij een stimulering geweest om de columns in boekvorm uit te geven.” Misdaadjournalist John van den Heuvel schrijft het voorwoord. Er komt bij het uitgeven van een boekje meer kijken dan Wesselius lief is. “Dus als er een grote vraag komt naar het boekje moet ik wellicht één van de bolletjesslikkers van destijds vragen om nu als boekkoerier te fungeren,” grapt hij.

11

Unipro in Haaksbergen is eerste mantelzorgvriendelijke bedrijf in Nederland

interview | zorg

‘Mantelzorgers presteren beter’ (door Maurice Velthuis) “Mantelzorg is geen sexy onderwerp. Het is niet stoer om met collega-ondernemers te praten over de verzorging van je vrouw, het doktersbezoek van je moeder of je zieke kind dat veel verzorging nodig heeft. Toch vinden we het heel belangrijk om onze personeelsleden tijd en gelegenheid te geven deze taken uit te voeren. We zien dat als onze sociale plicht. Wij kijken hier ook niet naar de kosten. Het levert ons juist heel veel op. Kijk, en dat is nou wel weer stoer om over te praten.” Dat zegt Gerben Bouwmeester. Hij is directeur van Unipro in Haaksbergen (563 werknemers), gespecialiseerd in kunstharsvloeren, lijmen en egalisatiemiddelen. Unipro werd onlangs uitgeroepen tot eerste mantelzorgvriendelijke bedrijf van Nederland. Staatssecretaris Jet Bussemaker van Volksgezondheid Welzijn en Sport komt deze zomer de prijs overhandigen. Unipro maakt deel uit van de UZIN Utz Group. Dit beursgenoteerde familiebedrijf uit Ulm in Zuid-Duitsland heeft wereldwijd ruim negenhonderd mensen aan het werk. “In de wereld van kille cijfers lijkt zorg niet te tellen,” denkt Bouwmeester. Maar de praktijk leert hem het tegendeel. “Iemand die thuis een chronisch zieke vrouw of een hulpbehoevende vader te verzorgen heeft, wordt voor een werkgever een heel andere werknemer. Zo’n medewerker stelt andere prioriteiten. De ervaring leert dat je hem die ruimte moet geven. Dit levert een enorme loyaliteit op, die niet in geld is uit te drukken en dat is zeer belangrijk in een periode dat werkgevers het al lastig genoeg hebben om goed personeel binnen te houden terwijl je goede mensen graag aan je wilt binden, recessie of niet. Werknemers ervaren ook veel minder stress en overbelasting. Hierdoor gaan de verzuimkosten omlaag en stijgen de productiviteit en de kwaliteit van de werknemers.”

Transparantie Unipro wil een beleidsnotitie opstellen waarin de afspraken gewaarborgd worden en ook omschreven wordt hoe de organisatie met werkende mantelzorgers structureel wil omgaan. Flexibiliteit en transparantie zijn de belangrijkste pijlers onder dit protocol. “Collega’s van een mantelzorger vragen daar ook om. Zij zien iemand later beginnen en eerder naar huis gaan; Twentevisie 05/2009

dan is het belangrijk toe te lichten waarom iets gebeurt en daarbij aan te geven dat deze tijd op andere momenten moet worden ingehaald of gecompenseerd,” weet Bouwmeester. Hij erkent dat hij het mantelzorgbeleid in eerste instantie vooral met een hoog geitenwollensokkengehalte associeerde, praten om het praten, terwijl het in het bedrijfsleven om de praktische oplossingen gaat. Er is openheid in de organisatie ontstaan over het onderwerk mantelzorg en bereidheid om oplossingen op maat te zoeken. Maar deze oplossingen moeten van twee kanten komen. Van de werkgever en van de mantelzorger zelf.”

Haaksbergen Het mantelzorgprotocol is opgesteld in samenwerking met het Steunpunt Informele Zorg Haaksbergen en de gemeente. “Met invoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning kregen gemeenten de verantwoordelijkheid voor mantelzorg. Er moet beleid gemaakt en uitgevoerd worden om mantelzorgers binnen de gemeente steun te bieden. Werkende mantelzorgers vormen een speciale doelgroep, want zij hebben het extra lastig. Overbelasting dreigt immers. Vanuit de kant van de werkgevers kan er echter veel gedaan worden om werknemers te steunen,” aldus wethouder Han Noordink van Haaksbergen.

‘Onze medewerkers die mantelzorg uitvoeren zijn aantoonbaar minder vaak ziek’ “Inmiddels hebben we vastgesteld dat de mantelzorgers onder ons personeel minder verzuimen en een grotere productiviteit hebben. Er zijn natuurlijk allerlei tijdelijke verlofregelingen waar een mantelzorger gebruik van kan maken, maar zo’n werknemer heeft vooral baat bij structurele oplossingen, bij maatwerkoplossingen voor de lange termijn, waarbij gekeken wordt naar de persoonlijke situatie van iemand zodat naast de mantelzorgtaken het werk zo optimaal mogelijk gedaan kan worden,” zegt Bouwmeester. Hij voegt eraan toe dat het belangrijk is dat het mantelzorgbeleid een werknemer een veilig gevoel moet geven, ook richting werknemers die nog geen mantelzorger zijn. Er is niemand die voor mantelzorg kiest, het overkomt je.”

De Uniprodirectie, Gerben Bouwmeester (onder) en Frank ter Beke, is ervan overtuigd dat het mantelzorgvriendelijke bedrijfsbeleid geld en goodwill oplevert.

Voorbeeld Bedrijven met een mantelzorgvriendelijk beleid zijn er in Overijssel niet; eigenlijk in heel Nederland niet. Het beleid van Unipro, dat geldt voorbeeld voor andere bedrijven die er mee aan de slag willen, wordt in vier stappen vormgegeven. De eerste stap is onderzoeken hoeveel mantelzorgers er zijn en waar zij tegen aan lopen. Na deze analysefase komt er een periode van bewustwording bij directie en werknemers. Daarna wordt beleid ontwikkeld en vervolgens uitgevoerd. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Daarom helpt het Steunpunt Informele Zorg zodat andere organisaties gebruik maken van de ervaringen van Unipro. “Onze medewerkers die mantelzorg uitvoeren zijn aantoonbaar minder vaak ziek. Ze blijven behouden voor onze organisatie. Dat is enorm veel waard en bovendien is het goed voor de teamgeest binnen een groep collega’s, ze houden rekening met elkaar. Tijdens de jaarlijkse salaris-besprekingen hoor ik geregeld dat mensen natuurlijk voor het geld werken maar het veel belangrijker vinden dat een werkgever meedenkt met de thuissituatie en dus niet alleen denken aan rendement en efficiency. Dat komt vanzelf en in versterkte mate juist door die medewerker die mantelzorger is. Die zet namelijk een stapje extra. Mantelzorg krijgt nu een naam, maar behoort normaal te zijn.” ■

13

Als eerbetoon aan burgemeester Den Oudsten hebben de Enschedese Gezusters een laagje

Sjoerd Kooistra is begonnen

bladgoud op hun tietjes gekregen

met wc’s schoonmaken gen naast elkaar en dan hoef je niet gestudeerd te hebben om te begrijpen dat die cafés samen een mooi blok vormen, met een groot terras. Ronald Scholten noemde mij de prijs en ik vond dat niet te veel. Dus toen heb ik Grolsch gebeld en gevraagd het contract uit te breiden. Later die dag sprak ik met Pasman, die toen nog bestuursvoorzitter was, en ik heb niets van aversie tegen mij gemerkt.” Het begon ooit met de Drie Gezusters in Groningen waar burgemeester Peter den Oudsten en zijn vrienden de kroeg De Zes Tietjes noemden, zo vertelde hij onlangs aan Kooistra. Als een eerbetoon aan Den Oudsten liet Kooistra de borsten van de drie gezusters achter de toog voorzien van een laagje bladgoud.

Sjoerd Kooistra: “Die lulverhalen over faillissementen: ik ben daar nooit één cent beter van geworden.”

(door Jan Medendorp) Sjoerd Kooistra drinkt niet, hij rookt niet en hij gokt niet. “In het café bestel ik altijd water.” Toch bouwde hij het grootste kroegenimperium op van Nederland. “Het is mijn hobby, mijn passie.” Dit jaar streek hij ook in Twente neer; in Enschede nam hij het bijkans mooiste stukje van de Oude Markt over (De Geus, De Kater, het Grandcafé en Le Monde) en in het najaar zal er ook misschien wel Kooistra’s grootste succes Drie Gezusters (waarvan er nu veertien zijn) verrijzen in Almelo. Toch is hij niet onomstreden. “Als je twintig apotheken hebt, ben je niet interessant; heb je twintig kroegen, dan willen ze alles van je weten.”

zitten en vrolijk rondjes gaat zitten geven, want dan kun je dit niet doen. Het is een keuze. Het is eigenlijk topsport; je kunt niet bijna honderd bedrijven hebben en elke avond gezellig doen. En als je bijna honderd zaken hebt, dan is het ook logisch dat je veel beslissingen moet nemen. En dat zijn niet altijd beslissingen die door iedereen gezellig worden gevonden.”

‘De horeca is een grote familie waar ze vooral met en over elkaar lullen’ Enschede

“Ik zit niet zo vaak aan de bar. Ik heb vroeger in de horeca gewerkt.” Hij erfde familiepretpark De Vluchtheuvel in Norg. “Ik heb alles gedaan, in de keuken gewerkt, wc’s schoongemaakt, alles, dus je kunt mij niet zo veel wijsmaken. Ik concentreer me nu op het ontwikkelen van zaken. Ik vind het fantastisch om daar een mooi project neer te zetten. Ik ben dan heus niet zo gek dat ik een of andere idioot erin zet die de zaken naar beneden haalt. Het ontwikkelen is mijn passie, dat vind ik leuk en daar ben ik zeven dagen per week mee bezig. Nee, ik ben niet iemand die aan de bar gaat

14

Een jaar of zeven geleden keek hij al rond in Enschede, maar de beschikbare locaties waren toen niet naar zijn zin. “Sindsdien ben ik niet meer in Enschede geweest.” Kooistra was de afgelopen maanden veel in Enschede, omdat hijzelf bij de bouw betrokken wil zijn, hij wil zien wat er gebeurt. Er wordt gezegd dat Grolsch baalt dat Kooistra nu ook in Enschede rondwaart, maar dat is absolute flauwekul, zegt Kooistra: “Ze hebben me zelf gebeld.” Tot voor kort deden Grolsch en hij nooit zaken en dat is opvallend, want Kooistra is bij een kleine honderd horecazaken in den

lande de man die aan de touwtjes trekt. “Ik nam vorig jaar in Amsterdam een zaak over en toen kwam ik in contact met Grolsch. Ik kwam naar Enschede voor overleg en toen lieten ze me de tekening van Le Monde zien. Ze vroegen of ik in Enschede een Drie Gezusters wilde vestigen.” Het verhaal over de ruzie tussen Grolsch en Kooistra is volgens laatstgenoemde te wijten aan één man, die eerst bij Stella werkte en later overstapte naar Grolsch. Er is een akkevietje (een bijna-handgemeen) geweest bij een van de bedrijven van Kooistra in Groningen. De man om wie het gaat, werkt nu niet meer bij Grolsch. Vroeger werden de besluiten bij Grolsch in Enschede genomen, na de overname door SABMiller niet meer, constateert Kooistra. “Alle contracten moeten vertaald worden en daarover wordt op het hoofdkantoor in Zwitserland besloten. Niet erg, het kost alleen meer tijd.”

De Zes Tietjes Het begon met Le Monde en nu heeft hij er dus vier op een rij. Deels toeval. “Toen ik opnieuw in Enschede was voor het tekenen van het contract over Le Monde had Grolsch dat contract nog niet klaar. Toen ben ik even naar de stad gegaan en ben bij de buurman De Geus binnen gelopen en heb ik gevraagd naar de eigenaar. De cafés ligTwentevisie 05/2009

interview | horeca

De inrichting van de cafés voor De Drie Gezusters en de Skihut worden met containers tegelijk uit Engeland en Oostenrijk gehaald. Verder valt het grote aantal open haarden op. Dat is een tik van hem, lacht hij. “In mijn appartement in Amsterdam heb ik er ook in elke kamer een.” Verder heeft Kooistra nog huizen in Groningen, Nijmegen en in het Spaanse Marbella waar hij ongeveer de helft van zijn tijd met zijn man Dick doorbrengt.

Bibob Toch komt het verhaal over de spijkerharde horecatycoon Kooistra die het niet zo nauw zou nemen met de regels niet helemaal uit de lucht vallen. Laat Google voor je zoeken naar Kooistra en uit de lading artikelen die de computer voor je heeft opgezocht komt het beeld naar voren van een man die zijn werknemers en zijn pachters het mes op de keel zet en die de zaak indien mogelijk flest. “De horeca is een grote familie waar ze vooral met en over elkaar lullen.” In 2004 liet de gemeente Amsterdam op basis van de nieuwe Bibob-wet een uitgebreid onderzoek doen naar de handel en wandel van Kooistra. Bibob geeft gemeenten de mogelijkheid ondernemers te weren die geen transparante bedrijfsvoering hebben, “Ik heb een maand of vier een man of zestien van de Fiod over de vloer gehad, ze hebben mij helemaal op de kop gezet. En niets gevonden. Ik kreeg later een brief van het openbaar ministerie waarin dat stond. Die brief heeft mij een hoop geld opgeleverd, de deuren bij banken en brouwerijen gingen voor mij open. Ze zouden de hele horeca op zijn kop moeten zetten, dan zou driekwart de deur kunnen sluiten.” Dus al Twentevisie 05/2009

die verhalen over vooropgezette faillissementen, afgeknepen pachters is niet waar? “Er zijn mensen die al vijftien of twintig jaar van mij pachten. Die verhalen zijn niet interessant. Van een pachter die het niet goed doet, moet je soms zonder emotie afscheid nemen. Vergeet niet, je geeft de sleutel van een bedrijf waarin voor miljoenen is geïnvesteerd. Een contract moet je nakomen en als je moet betalen, moet je betalen. Dat doe ik ook. En die lulverhalen over faillissementen: ik ben daar nooit één cent beter van geworden; ik heb het niet gedaan, ik stuur daar niet op aan, want daar heb je helemaal niets aan.”

‘Van een pachter die het niet goed doet, moet je soms zonder emotie afscheid nemen’ Aspen Valley De komst van Kooistra naar Enschede wordt in elk geval door één concurrent met argusogen gevolgd: Khalid Oubaha van Aspen Valley. Er sleept al jarenlang een conflict tussen Kooistra en zijn vroegere oogappel die nu op eigen benen staat. Oubaha vermoedt dat Kooistra vooral naar Enschede is gekomen om hem te pesten. “Nee, totaal niet, ik heb zijn zaak nog nooit gezien behalve van de buitenkant. Dat Oubaha ook in Enschede zit, vind ik helemaal niet erg. Ik zal niet zeggen dat ik gek ben op concurrentie, maar dit geschil staat er helemaal buiten. Ik ben echt niet naar Enschede gekomen omdat hij er zit. Ik ben zoals ik heb uitgelegd gevraagd door Grolsch. Er zal een tijd komen dat de rechter over het conflict gaat beslissen.” Toch is het opvallend dat Kooistra de panden in Enschede huurt waar hij normaal gesproken veelal eigenaar van het onroerend goed is. “Ik ben met niets begonnen. Mijn eerste pandje heb ik in Groningen gekocht voor twaalfduizend gulden. Dat werd steeds meer, ik heb gewoon de tijd als duwtje in de rug gehad. De panden hier op de Oude Markt zijn van Grolsch en die verkoopt ze niet.” Grolsch blijft huurbaas en huurt Kooistra als een soort tussenpersoon in. Die uitleg vindt Kooistra wat te gortig. “Het pand van Le Monde is van Grolsch, daar zat een formule die niet meer werkte. Eigenlijk is de zaak over de kop gegaan: beslag van de belasting, alle toeters en bellen erbij. Grolsch denkt dat ik met mijn concept veel bier zal verkopen. Ik huur de panden, maar de

inventaris, de goodwill, alles is verder van mij. Ik heb voor die panden 30-jarige contracten afgesloten, dat wil zeggen: daar zit het kapitaal in en dat is hetgeen wat in feite het meeste geld waard is.”

Ouder publiek Los van Oubaha kijken ook andere uitbaters en winkeliers afwachtend naar Kooistra. Er is een soort ondernemersvereniging die de sint- en kerstversieringen en andere zaken in de binnenstad regelt. Van Kooistra wordt weinig collegialiteit verwacht. Saillant detail: Aspen Valley doet ook nooit mee en organiseert zijn eigen feestjes. “Ik ben bij een Hollandse avond geweest in Enschede, dat was reuzengezellig. Nou ben ik niet zo’n feestvierder, maar ik zal de laatste zijn om daar trammelant te maken om te zeggen dat ik daar niet aan mee wil doen. Ik heb me pas laten informeren hoe het in de binnenstad in elkaar steekt. Als ondernemer ben ik juist heel blij hoe hier gezamenlijk de boel wordt opgepakt. Daar kunnen de meeste gemeenten een voorbeeld aan nemen.” In het Grandcafé kwamen veelal de managers, de nieuwe rijken, jonge ondernemers, vastgoedhandelaren en makelaars een pilsje drinken; niet te veel herrie om het geblabla niet te overstemmen. Zij zijn hun plekje kwijt. “De sfeer op de Oude Markt verandert helemaal niet. “Er is een nieuwe mix van zaken en sfeer. Voor de mensen die jij noemt hebben we café Hoppe gecreëerd. Voor mensen boven de dertig jaar. Er zijn ook De Drie Gezusters in het land waar ouder publiek komt. In Groningen zit een heel complex waar op zaterdag wel vijfduizend man komt, maar er zijn wel verschillende afdelingen. Dus een deel waar je op een ronddraaiende bar kunt dansen en een deel waar je rustig een pilsje kunt drinken. Ik ben heus niet zo gek om slechts voor één doelgroep te kiezen.” ■

Sjoerd Kooistra verdient netto twintig mille per maand. “Moet van de fiscus.” Hij vindt dat belachelijk veel, “voor een man samen met een man zonder kinderen.” En hij is geen feestvierder zoals gezegd. “Dus wat ik overhoud, beleg ik. Nee, niet op de beurs. Dat vind ik helemaal niets, ik stop mijn geld liever in onroerend goed.”

15

Economische crisis levert Avonturenpark Hellendoorn meer bezoekers op

interview | leisure

Jan Reuvers geniet van

gelukkige gezichten Hans van den Berg De vroegere eigenaar, Hans van den Berg, claimt nog steeds miljoenen na de laatste transactie. “Ja, dat zegt hij. Ik kan u zeggen dat de kwestie waarschijnlijk binnenkort wordt opgelost. De rechter zal beslissen, daar ga ik me nu niet verder over uitlaten.” Reuvers werkt hard aan de relatie met de omgeving van het Avonturenpark. “We hebben een paar weken geleden een feest gehouden voor de bewoners. We hebben 120 uitnodigingen verstuurd en er kwamen meer dan 150 mensen. Het was een geweldig feest. Avonturenpark Hellendoorn is een heel succesvol familiepark; alleen als de wind de foute kant op staat, dan zegt af en toe een aantal mensen dat ze gillende mensen in een attractie horen. Maar dat komt niet vaak voor,” bagatelliseert Reuvers. Opgeteld bij de financiële problemen met Van den Berg en de meer dan stevige concurrentie van Ponypark Slagharen zou je verwachten dat hij zijn buik van Hellendoorn vol heeft. “Absoluut niet. Hellendoorn heeft een heel aparte, specifieke markt. Wij hebben een heel sterke bekendheid in deze regio en dat is de kracht van het park. Er komen hier veel families met jonge kinderen en grootouders met kleinkinderen. Maar ook zijn hier alle personeelsleden van de Deventer ziekenhuizen, in totaal was hier driehonderd man, zijn hier vorig seizoen een dag geweest.”

Jan Reuvers geniet van zijn werk bij Avonturenpark Hellendoorn.

(door Jan Medendorp) Hij is de zestig gepasseerd, maar stapt met enige regelmaat in een achtbaan. Zegt hij, maar toen de fotograaf hem in de Sungai Kalimantan in Avonturenpark Hellendoorn uitnodigde, gaf hij niet thuis. “Daarin krijg je een natte achterkant en dat lijkt me nu niet handig met nog veel werk voor de boeg.” Jan Reuvers leidt voor het Franse Compagnie des Alpes de Nederlandse parken Walibi World, Dolfinarium en het Avonturenpark. Hij verwacht goede jaren, want de statistieken leren dat economische recessie ten koste gaat van buitenlandse vakanties ten gunste van bezoek aan pretparken. “Tot nu toe is het bezoekersaantal van Avonturenpark hoger dan vorig jaar.” Een man van de wereld. Na zijn jeugd in onder meer Indonesië volgde Reuvers de Hotelschool in het Zwitserse Lausanne, hij woonde vijftien jaar in Canada en werkte in die tijd onder meer bij het Royal York Hotel in Toronto waar Arthur Haily zijn

16

beroemde boek ‘Hotel’ schreef. Via Disney Parijs - waar hij naar toe was gehaald om de hotels onderdeel van het park te laten worden - keerde Reuvers terug naar Nederland. “Zo gleed ik langzaam over naar de wereld van de pretparken.” Eerder was ik bij Reuvers op bezoek in het Dolfinarium in Harderwijk waar hij daarvoor werkte als directeur. “Dit moet je zien,” en hij kroop achter de afrastering bij de pas geboren bruinvis. Heeft hij die betrokkenheid, die liefde ook voor het Avonturenpark? Reuvers zegt van wel. “Waar ik van houd, is van het gelukkige gezicht van jonge mensen, kinderen, ouders, die plezier hebben in een omgeving waar ze de buitenwereld kunnen vergeten. Het Dolfinarium, Walibi en Avonturenpark Hellendoorn hebben alle drie hun eigen charme. In Hellendoorn sluiten we deze maand een heel succesvolle promotie (waarin Hellendoorn tijdelijk tot Spellendoorn is vernoemd). Zo is er een knikkerbaan van meer dan 1000 meter lang gebouwd door een autistische jongen die daar specialist in is. De kinderen

vinden het prachtig. Ja, daar krijg ik een kick van. Terwijl ik dat nu zit te vertellen krijg ik opnieuw kippenvel. Ik heb bij Disney Parijs een tijdje meegedraaid in een programma waarbij de managers omgekleed werden en in de Parade mee deden. Als je dus ‘on the show’ bent, op het toneel staat, geeft dat een heel apart gevoel.”

Van der Most

‘Als je dus ‘on the show’ bent, op het toneel staat, geeft dat een heel apart gevoel’

Van de crisis heeft hij geen last, zegt Reuvers. “Dat geldt voor bijna alle pretparken. Ik weet het nog van de zware recessie in 1980 toen ik in Toronto werkte. In moeilijke tijden zoeken de mensen toch een uitvlucht als ze minder of niet op vakantie kunnen. Kinderen gaan vanzelf een keer piepen… Wat wel zorgelijk is, is dat de uitgaven op het park teruglopen. Bijna iedereen koopt wel wat te eten of te drinken, maar het de verkoop van het aantal cadeautjes en souvenirs loopt wel wat terug.”

Toen Walibi, Dolfinarium en Avonturenpark Hellendoorn in Franse handen kwam, werd gezegd dat ze elkaar konden versterken. Komt dat een beetje uit? “Jazeker, niet alleen aan de voorkant waar we naar elkaar verwijzen, samen acties opzetten en drie-in-één-kaarten verkopen, maar ook aan de achterkant; we kopen samen in en daarmee kun je goed op de kosten verdienen.”

Los van de verhouding tussen prijs en kwaliteit loopt een bezoek aan een pretpark nogal in de papieren. Daar is Van der Most met zijn all-inclusive-concept op ingesprongen. “Er is voor iedereen een park. Er is een park voor Albert Heijn, voor de C1000 en voor de Lidl,” waarbij Reuvers De Elfteling als Albert Heijn ziet, zijn parken als C1000 en Van der Most als Lidl. Hij wil er maar mee zeggen dat hij er weinig of geen last van

Twentevisie 05/2009

Twentevisie 05/2009

heeft. En dat is opvallend, want Nederland heeft de grootste dichtheid en aanbod van pretparken. En ook Reuvers bezoekt zijn ‘Lidl-concurrent’ om te zien waar hij mee bezig is. “Van der Most heeft in Almelo een spannende attractieruimte gebouwd. Wat ik heel mooi vind is die automatische muziekspeeldoos; die komt van een Amerikaans bedrijf waar wij ook wat mee willen gaan doen.”

‘Er is een park voor Albert Heijn, voor de C1000 en voor de Lidl’ Reuvers is natuurlijk ook in Kalkar wezen kijken. Hij betreurt het dat Van der Most alles eruit gesloopt heeft om de opbrengst te investeren in attracties. “Ik zou de commandoruimte intact hebben gelaten. De spanning van dat park is dat het gevestigd is in een kernreactor waar mensen niet zo snel komen en wat een ‘unique selling point’ zou zijn geweest.”

Oneerlijke concurrentie De Club van Elf (attractieparken in Nederland waar Reuvers trouwens voorzitter van is) wil Van der Most er ook liever niet bij. “Hij heeft nooit gevraagd of hij lid kan worden.” De Club van Elf - waar twaalf organisaties lid van zijn, maar niet Avonturenpark Hellendoorn - is een belangenvereniging van het Dolfinarium, Walibi, Ponypark Slagharen, Burgers Zoo, Dierenpark Emmen, Snowworld, Madam Tussaud, Madurodam, Keukenhof, Duinrell, Ouwehands Dierenpark en de Amsterdamse rondvaartboten van CanalCompagny. Een club die zich bijvoorbeeld met hand en tand heeft verzet (succesvol dankzij ook de inzet van CDA-kamerlid Annie Schreijer) tegen ‘overplaatsing’ van het lage (6%) naar het hoge (19%) BTW-tarief op toegangskaartjes voor pretparken. En waar de Club van Elf nu tegen strijdt is het plan van de overheid om maandelijks één dag alle musea gratis en voor niets open te stellen. “Dat zou voor ons oneerlijke concurrentie zijn. Musea zijn door de staat onderhouden instituten, wij zijn vrije ondernemers, dat zou niet eerlijk zijn.”

Waterpark

wereld. In Duitsland bouwt Van der Most nog aan een overdekte camping en een themapark voor jongeren met ‘echte’ raceauto’s. Reuvers is klaar in Nederland? “Ik wil nog heel graag een waterpark opzetten. We kloppen ons in Nederland op de borst over onze kennis over water, maar dat etaleren we niet op één plaats waar je buitenlanders dat kunt tonen. Ja, we hebben het Arnhems Watermuseum, Neeltje Jans, verschillende Deltawerken, exposities. Ik loop al jaren rond met het idee daar één groot themapark van te maken. Daarvoor zou mijns inziens nog wel ruimte zijn in Nederland.” En wat heeft hij nog voor Avonturenpark Hellendoorn in petto? “We zitten naast een heel groot bos, dat zouden we kunnen accentueren met een bomenklimpark. Het is in elk geval iets zonder lawaai.” Over dat bos gesproken, daar worden op drukke dagen links en rechts auto’s neergezet. “Dat wil ik ook beter gaan organiseren.” En Reuvers herkent in de bezoekers van het onlangs gebouwde bungalowpark van Landal GreenParks nabij Avonturenpark Hellendoorn veel potentiële klanten. “We willen graag een fietspad aanleggen tussen Landal en het avonturenpark.” En hij praat nog over een Piratenspel waarbij de spelers elkaar kunnen natspuiten. De link naar de actualiteit zal wel toeval zijn.

Toeval Welke attractie is succesvol, welk thema slaat aan? Dat zijn voor de pretparken vaak moeilijke vragen. Het gaat in elk geval om aandacht. Dat lukt Walibi al twee jaar goed met Eddy de Clown die als een soort Eddy Zoey overal opdook zoals bij premières en daar acteurs aansprak om hun te vragen mee te spelen in een film van Walibi. Het was nep, het leverde leuke filmpjes op voor de internetsite van Walibi. Totdat een aantal acteurs daadwerkelijk terugbelde met de vraag wanneer de opnames zouden beginnen “We hebben voor 50.000 euro een film gemaakt en die gekoppeld aan Halloween op ons park. Dat werd vorig jaar een groot succes, we hebben die periode zes ton via internetverkoop omgezet. Het jaar daarvoor verkochten we via internet voor 90.000 euro en dat vonden we eigenlijk al erg goed. Hoe dat kan? We hadden een link naar jonge mensen die via internet kijken naar dingen die ongewoon zijn.”  ■

Nederland kent zoals gezegd per hoofd van de bevolking de meeste pretparken en attracties ter

17

Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op www.twentevisie.nl

column | gezondheidsmanagement

Van wens naar aanpak: gezondheid! We wensen het elkaar toe, vaak gedachteloos bij een toost of niesbui. Gezondheid is makkelijk èn moeilijk bespreekbaar tegelijk. We hebben het graag even over onze ongemakken of klachtjes, maar waar leefstijlgedrag via gezondheid gevolgen heeft voor onze inzetbaarheid op het werk wordt het opeens een stuk lastiger. U zult er als werkgever zeker mee te maken hebben: werknemers die uitvallen voor hun werk door redenen waarvan u denkt dat dit voorkomen had kunnen worden.

Uw verantwoordelijkheid? Ook al doen steeds minder mensen risicovol werk, er zijn nog altijd genoeg risico’s op het werk. Denk onder andere aan fysieke belasting, werkdruk, agressie en lawaai, risico’s die gevolgen kunnen hebben voor de gezondheid van werknemers. Via de nieuwe lijn van Arbo-catalogi wordt u op branche- of bedrijfstakniveau een handreiking gedaan om deze risico’s aan te pakken. Het is en blijft de verantwoordelijkheid van werkgevers daar gericht beleid op te voeren. Langs die lijn is preventiebeleid van groot belang voor het behoud van een goede gezondheid van uw medewerkers. In het SER-advies aan het kabinet van 17 april 2009 over Breed Preventiebeleid binnen Arbeidsorganisaties wordt dit belang omschreven. De SER wil dat organisaties initiatieven nemen om gezondheidsbevorderend leefstijlgedrag te stimuleren. U hebt daar zelf profijt van. Maar u helpt er in de visie van de SER - ook de maatschappij als geheel een stap mee verder. Je zou kunnen zeggen dat het een vorm van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen is. Kortom, het is heel wat anders dan het jarenlange ‘dwang’denken: preventiebeleid dat van overheidswege vooral gestimuleerd wordt door een woud aan arbo-regels en een telkens toenemende risicoaansprakelijkheid, loondoorbetaling, sancties en malussen.

lastig vinden daar constructief wat mee te doen, om een open gesprek daarover aan te gaan èn om te bepalen waar de grenzen liggen. Het blijft (gelukkig maar) vaak bij borrelpraat: “Als hij na dit weekend weer een blessure heeft, schop ik hem er uit.” De SER reikt een kader aan: voor beslissingen over leefstijl en gezondheid geldt primair dat de werknemer hierin volgens de raad autonoom is. Bovendien is er lang niet altijd sprake van een directe relatie tussen leefstijl en gezondheidsgevolgen. Natuurlijk zult u de pest in hebben als weer een van uw buitendienstmedewerkers na een sportweekend zijn enkel in het gips heeft en u voor de loondoorbetaling opdraait. Maar het gaat nu even niet om incidenten maar om principes. Leefstijlbeïnvloeding in arbeidsorganisaties kan heel goed volgens de SER, maar dan in de vorm van een aanbod van interventies waarvan werknemers vrijwillig gebruik kunnen maken. Daar valt zeker winst mee te behalen, alhoewel er onderzoek nodig is naar de effectiviteit van interventies. Onze organisatie participeert samen met de UT in een van die onderzoeken, balance@work (www.balanceatwork.org).

RI+E en plan van aanpak), het beheersen van veiligheids-, welzijns- en gezondheidsrisico’s èn het actief bevorderen van gezond gedrag en een gezonde leefstijl van uw medewerkers. Er zijn u al een aantal bedrijven voorgegaan, zoals de NS, die daarmee concrete resultaten heeft geboekt: een lager verzuim en gezonder en meer tevreden personeel. Met als gevolg dat de dienstverlening is verbeterd en de klantwaardering voorruit is gegaan. Gezondheidsbevordering van medewerkers leidt tot gezondere organisaties en loont dus wel degelijk. Is de investering hierin daarmee niet gewoon ‘een kwestie van gezond verstand’?

Grens Maar wat gebeurt er als een beroepschauffeur zo zwaar wordt dat hij moeite krijgt om in en uit zijn truck te stappen? Of wanneer een politieman zijn conditie verwaarloost en niet langer aan inzetbaarheidsnormen voldoet? Zodra leefstijlgedrag leidt tot verminderd functioneren op het werk wordt volgens de SER een grens overschreden. Dan mag en kan de werkgever consequenties verbinden aan het uitblijven van gedragsverandering. Met andere woorden: werknemer, pak uw verantwoordelijkheid of anders verliest u mogelijk uw baan. En de sociale zekerheid is ondertussen zodanig aangepast dat de financiële gevolgen daarvan zeker ten dele bij de werknemer komen te liggen. Er is dan ook al snel een win/win-situatie.

Aanpak Werknemersverantwoordelijkheid? Even opnieuw: ‘gezondheidsbevorderend leefstijlgedrag stimuleren’. Dat komt er simpel gezegd op neer dat u als werkgever iets mag vinden van het gedrag van uw werknemer. Daar zal niemand moeite mee hebben; we vinden immers heel snel wat van elkaar. Maar wij merken in ons dagelijkse werk dat werkgevers het Twentevisie 05/2009

Behoud en bevordering van gezondheid van werknemers kennen dus meerdere belangen. Waar het om gaat is dat u daar als werkgever beleid op kunt richten en niet op incidenten stuurt (maar dat deed u toch al niet). Integraal gezondheidsmanagement is de veelgebruikte term waarin samenhang wordt gebracht tussen maatregelen gericht op de arbeidsomgeving (de

Drs. J.G.F. (Gertjan) Beens De auteur is bedrijfsarts en directeur van Santar B.V. in Enschede

19

‘Ik vind het komisch dat mensen na de show zeggen dat ik in de

Voor Twentevisie portretteert Carrie ten Napel een aantal succesvolle ondernemende vrouwen uit het oosten des lands; een zoektocht naar de carrièrevrouw. In dit nummer Natalie Baartman. Ten Napel kreeg thuis de journalistiek met de paplepel ingegoten van vader Evert (Studio Sport). Ze werkte zelf als sportjournalist voor Tien (het televisiekanaal van John de Mol), dat inmiddels ter ziele is, en ze is presenteert En Dan Nog Even Dit (TV Oost) en Dicht bij Nederland (NPS).

Natalie Baartman

“Nou, dat wel, haha. Ik wil best wel beroemd zijn hoor. Ik wil niet altijd een beetje in de marge blijven aanklooien, zoals in Vught waar maar vijftig kaartjes zijn verkocht. Ik wil elke avond voor uitverkochte zalen staan. In Twente loopt dat heel goed omdat meer mensen mij hier kennen, maar landelijk gaat dat langzamer. Veel mensen vinden dat ik met mijn kop op TV moet komen omdat het dan sneller zou gaan. Maar ik geloof daar niet in. Ik ga gewoon stug door. Als mijn show goed is, dan komt het wel.” Die ommekeer kan heel snel gaan in jullie vak. Als je bijvoorbeeld op YouTube veel gezien wordt of in ‘de wereld draait door’ een goed optreden hebt, kun je zo ineens uitverkochte zalen hebben, volgens mij. “Je moet ontdekt worden. Ik geloof ook absoluut dat mijn voorstelling een hit kan worden. Het is heel origineel en eigen wat ik maak. De makkelijke grappen kent men al in het cabaret. Ik heb een speelse benadering en ik merk dat mensen het heel leuk vinden. Ze worden geprikkeld om los te zijn en hun hart te volgen en zich niets aan te trekken van hoe het hoort en wat er van hen verwacht wordt. En ik vind dat dat heus wel nodig is in deze wereld. Dat is mijn missie.”

“Zullen we in het bejaardentehuis gaan zitten?,” vraagt Nathalie. “Er is niks open in Borne en ik vind het wel lekker als er iets om me heen gebeurt. Ik ben dol op oude mensen.” Ik vind alles best, zolang er maar koffie is. Tussen de rollators, verzorgers en de oudjes nemen we plaats. Ik heb het gevoel alsof ik Nathalie al jaren ken. Want het gesprek ‘loopt’ meteen. “Zeg maar niet wanneer je het interview gaat beginnen want dan ga ik heel raar doen, dan denk ik: oh jee we beginnen.” Toch stel ik haar op dat moment de vraag waarmee ik altijd begin.

“Ik zou het volgens mij moeten vinden. Ik merk dat ik zelf veel meer kijk naar wat er nog beter kan, waardoor ik niet altijd tevreden ben. Ik ben echt iemand die zichzelf nog vergelijkt met anderen, terwijl je moet accepteren wat je hebt en wat je doet. Als ik naga dat ik dit seizoen 85 keer kan spelen en dat ik überhaupt hiervan kan leven, moet ik trots zijn. Mijn carrière is best heel snel en voorspoedig gegaan. En ik sta niet in de minste theaters. Soms denk ik dan ook: dit heb ik toch mooi even gedaan.”

Is het dan onzekerheid dat je niet altijd realiseert hoe goed je het doet? “Ja, het is geen valse bescheidenheid, maar onzekerheid. Ik mag nog overtuigder zijn van wat ik doe. Ik geloof dat je, als je zelf denkt ‘wat ik doe

20

Ja? Wil jij een boodschap uitdragen op het podium? “Ik stel me open en geef veel aan het publiek. Ik kan heel verrassend uit de hoek komen. Ik zeg bijvoorbeeld ineens ‘ik had laatst een erotische nachtmerrie’. Dan beginnen mensen al te gniffelen. En dan roep ik ‘heb je dat wel eens meegemaakt’. Één keer hoorde ik ineens een vrouw in het publiek ‘oh ja’ roepen. Zij leefde blijkbaar zo mee met mijn verhaal, dat ze dat spontaan eruit flapte. Dat is toch prachtig!”

Carrie ten Napel (links) en Nathalie Baartman voor het Mariakapelletje in Borne waar Nathalie in de zomer haar jurk borduurde voor haar nieuwe show ‘LOS’.

is helemaal fantastisch, iedereen moet het zien’ je eigen succes ook meer in de hand hebt.”

Maar zijn jouw bescheidenheid en onzekerheid ook niet je kracht in je shows? “Dat denk ik wel. Ik blijf altijd schrijven over mijn twijfeldingen. Ik vind de ‘zoekende mens’ boeiender dan degene die het gevonden heeft. Het is alleen voor jezelf soms moeilijk. Het is leuk dat jij hierover schrijft want ik zie het vaker bij vrouwen. Die onzekerheid en bescheidenheid zijn echt een vrouwendingetje.” Veel vrouwen die ik interview durven ook niet te zeggen dat ze een carrièrevrouw zijn, of dat nu

onzekerheid of bescheidenheid is weet ik niet. “Ik zie mij zelf ook niet als een carrièrevrouw. Ik ga niet over lijken en heb niet één ambitie die ik koste wat het kost wil verwezenlijken. Ik voel het meer als iemand die haar hart wil volgen. Dat heb ik als mijn missie. Dat wat aan creativiteit in me zit wil ik waarmaken, niet als carrière, maar als missie.”

‘Nou ik vind het wel stoer dat, als ik in een theater aankom, er mannelijke technici voor mij de hele dag aan het werk zijn geweest’

Twentevisie 05/2009

interview | carrièrevrouw

is trots op haar afkomst Jij hebt dus niet de ambitie de beste cabaretière van Nederland te worden?

(door Carrie ten Napel) Nathalie Baartman groeide op in Borne, in een sociaal, katholiek gezin van drie kinderen. Ze was een binnenhuiskind die het liefst knutselde en verhaaltjes schreef voor de kachel. Dingen waar ze minder goed in was, zoals sport, verbloemde ze met humor en zelfspot. Haar beschermde jeugd in Twente en haar onzekere en verlegen karakter stonden aan de basis van haar originele theatershows. In 2004 won Baartman de persoonlijkheidsprijs tijdens Cameretten, een van de belangrijkste cabaretfestivals van Nederland. Inmiddels toert ze door het hele land met haar tweede show ‘LOS’.

Is Nathalie Baartman een succesvolle vrouw?

psychiatrie hebt gezeten of gewerkt’

Cabaret is lang een mannenwereld geweest. Vind je het knap dat je dit als vrouw hebt bereikt? “Nou ik vind het wel stoer dat, als ik in een theater aankom, er mannelijke technici voor mij de hele dag aan het werk zijn geweest. Als ik dan aankom vragen ze of ik wat wil drinken. Ze behandelen je toch als de artiest die gaat optreden die avond. Dat is wel stoer ja.”

Nemen de mannelijke cabaretiers de vrouwen serieus? “Jawel. Als zij zien dat het aanslaat, krijg ik daar waardering voor. En dan maken ze ook reclame Twentevisie 05/2009

voor me. De wereld van stand-up comedy is veel meer een mannenwereld, dat is toch scoren door middel van grappen. Die staan zich voor de show op te peppen met zinnen als ‘we gaan lachen en het dak moet eraf’. Daar voel ik me niet prettig bij. Het is ook een wereld van sex, drugs en rock en roll. Cabaret is een andere discipline. Ik heb veel leuke, integere collega’s die op het podium iets van zichzelf willen laten zien. Ze zijn allemaal wel onzeker en willen zich op het podium bewijzen. Die staan er allemaal echt niet voor niets hoor, net als ik.”

nuchtert meteen. Je kunt de meest zware onderwerpen behandelen maar toch luchtig laten klinken. Ik begin er altijd gelijk over als ik het podium op kom. Mensen moeten dan direct lachen en dus heb ik ook meteen die band met hen. Maar ik wil het ook niet misbruiken, want ik praat gewoon zo, klaar. Het zit in mijn genen. Ik heb bijvoorbeeld een geit en een bloemkool als decorstukken. Ik draag een landelijke jurk die ik zelf geborduurd heb. Het zit in de taal, de onderwerpen en mijn uiterlijk. Maar ik ben ook oprecht trots op mijn afkomst.”

Kan het ook tegen je werken?

‘Twents ontnuchtert meteen. Je kunt de meest zware onderwerpen behandelen maar toch luchtig laten klinken’

Wat wil jij dan bewijzen? “Ik denk dat ik als kind geleerd heb om de dingen die ik niet goed kon, zoals sporten, met een grap en een lach te benaderen. Zo werd ik toch op een andere manier erkend. Je voelt je een buitenbeentje, maar je kunt er door zelfspot grappig over praten en dan hoor je er weer helemaal bij. Vanuit een soort kwetsbaarheid is dat ontstaan. Maar ik heb ook enorm veel behoefte om alles te delen met mensen.”

Is het niet heel confronterend geweest om jezelf zo te analyseren en dat te gebruiken op het podium? “Oh zeker. Ik denk wel eens waarom ga ik met die rare jurk op het toneel staan, waarom laat ik me van alle kanten zien en echt niet de meeste voordelige? Waarom vind ik het leuk dat mensen naar me toe komen en zeggen ‘je hebt of in de psychiatrie gewerkt of erin gezeten’! En toch vind ik dat hartstikke leuk, want dan heb ik geloofwaardig gespeeld. Ik vind het fantastisch om daar te staan en heel gekke dingen te zeggen en te doen alsof ik zo gek ben. Dat mensen in de zaal zich afvragen ‘is ze echt zo of speelt ze dit zo’? Ik houd ervan mensen op het verkeerde been te zetten.”

Hoe belangrijk is jouw afkomst? “Heel belangrijk. Ik merk dat het Twents accent het heel goed doet. Ik heb een regisseur gehad die zei ‘je moet het Twentse accent weglaten, je verschuilt je erachter omdat je weet dat mensen het grappig vinden’. Zo zie ik het niet. Twents ont-

“Ik heb laatst in de kleine komedie gespeeld in Amsterdam. Na die tijd sprak ik met een jongen. Hij zei ‘de Amsterdammer komt toch niet naar jouw voorstelling. Ik had het idee dat er alleen maar mensen uit Lelystad en Almere in de zaal zaten. De echte Amsterdammer komt niet bij jou en niet bij Finkers, want het blijft een boerenjongen’. Eigenlijk had ik toen heel boos moeten worden.”

De kern van dit verhaal is juist dat jij succes hebt omdat je jezelf en je afkomst niet verloochent. “Dat denk ik ook. Ik pas mezelf niet aan om succesvol te zijn of te worden. Ik blijf dicht bij mezelf staan, durf me kwetsbaar op te stellen en schaam me nergens voor. Dat zouden veel meer mensen moeten doen. En dat zie ik dus ook als een soort van missie om te laten zien aan mijn publiek. Wees jezelf en laat je niet leiden door wat de maatschappij van je verwacht.”

Wat is je droom? “Ik wil mijn missie nog meer in de wereld zetten en daar wil ik ook erkenning voor. Ik ben wel ambitieus, ik wil overal uitverkochte zalen. Maar ik vraag me ook vaak af of mensen mijn humor wel leuk vinden, of ze niet gewoon een avond simpel willen lachen. Dat is weer die onzekerheid. Maar ik moet er in blijven geloven en dan komt het wel. Ik zou misschien moeten zeggen ‘hier ga ik naar toe en daar ga ik voor’, maar dat vind ik lastig. Ik zit nu op zestig procent op de meetlat van succes. Ik mag van mij zelf niet zeggen ‘ik wil rijk en beroemd worden’, want dan lijkt het alsof ik het niet vanuit mijn hart doe, maar stiekem droom ik er natuurlijk wel van.“ ■

21

11&12 juni 2009 innoversum.nl

Memphis in beeld

De hapjes en drankjes werden aangeboden door FC Twente Meeting & Events en Twentevisie

impressie | memphis

Techniek, kamperen, genieten en pret Op dinsdag 12 mei waren - wederom in het nieuwe restaurant van de Grolsch Veste - drie ondernemers te gast die ieder op hun eigen wijze te maken hebben met leisure. Als eerste kwam aan het woord Thom Weterings, die Jan Medendorp uitlegde dat hij niet alleen directeur is van het Technocentrum, maar ook in Frankrijk actief is, onder meer met een naturistencamping. Daarna mocht eigenaar Raymond Strikker van De Bloemenbeek Martin Steenbeeke uitleggen welke plannen hij heeft met zijn hotel en wat Twente met hem doet. Tenslotte was het de beurt aan Jan Reuvers, die als directeur Nederland van Compagnie des Alpes de scepter zwaait over Walibi, het Dolfinarium en Avonturenpark Hellendoorn. Voorafgaand aan de drie interviews bracht Miriam Luizink van het nano-instituut MESA+ de gasten op de hoogte van de stand van zaken rondom het aanstaande congres Powered by Twente en tussendoor presenteerde Rabobank-analist Wim Steenkamp het traditionele AEX-beursspel.   De volgende opname van Memphis is op dinsdag 2 juni. Plaats van handeling is dan als vanouds de Gouden Talenten-lounge (de vroegere TOSclub) in de Grolsch Veste. De gasten op 2 juni zijn onder anderen Rob Oudshoorn van Vredestein en Bert Huijsman van houtimporteur Beka in Gramsbergen. Noteert u ook alvast de daarna volgende opnames ook in uw agenda: 1 september, 6 oktober, 3 november en 1 december. Als u maandelijks uitgenodigd wilt worden voor de opnames van Memphis, dan kunt u zich voor de e-mailservice opgeven via www.twentevisie.nl. U wordt dan ook op de hoogte gehouden van de gasten. U ontvangt dan bovendien de maandelijkse

De gasten van Jan Medendorp en Martin Steenbeeke op 12 mei waren (van boven naar beneden): directeur Miriam Luizink van MESA+, Thom Weterings, directeur van het Technocentrum, Raymond Strikker, eigenaar van hotel De Bloemenbeek, en Jan Reuvers, directeur Nederland van Compagnie des Alpes dat onder meer eigenaar is van Avonturenpark Hellendoorn.

22

nieuwsbrief die een voorproefje geeft van wat de komende uitgave te bieden heeft. Op de volgende pagina’s een vervolg van de fotoreportage van de Memphis-bijeenkomst van 12 mei.

Langestraat 9 7511 HA, Enschede Tel: 053-4303986 www.biblos.nl

Stijlvolle ambiance voor inspirerende sessies! Enschedesestraat 54, 7471 CL HAAKSBERGEN 053 5741155 | www.blanckenborgh.nl

23

impressie | memphis

11&12 juni 2009 innoversum.nl

Wij zijn sterk in verzuimreductie

24

Dat is de hoofdzaak!

LED Benelux BV

S C H R I J F - E N L E D E RWA R E N de Klomp 16 • 7511 DJ Enschede T: 053 431 22 58 • F: 053 431 76 32 www.platvoet.nl • [email protected]

Wij bouwen merken.

Bel: 088 67 87 250 *AN4INBERGENSTRAATs34(ENGELOsE MAILINFO EURO CARENLsWWWEURO CARENL

Office Enschede: Hengelosestraat 705 7521 PA Enschede Tel: 053-4836364 Fax: 053-4337415 [email protected]

Office Werkendam: Vierlinghstraat 12a 4251 LC Werkendam Tel: 0183-304315 Fax: 0183-307016 www.ledbenelux.nl

reclame en communicatie check: wigmanvandijk.nl

25

Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op www.twentevisie.nl

column | financieel accent

Grenzen vervagen? Vanaf 2004 zijn werknemers, die via een buitenlands uitzendbureau in Nederland werkzaam zijn, vanaf de eerste dag dat zij in Nederland werken loonbelastingplichtig. Sinds december 2006 kunnen ook medewerkers die niet via een buitenlands uitzendbureau werkzaam zijn vanaf de eerste dag dat zij in Nederland werken tegen een loonbelastingplicht aanlopen. Als zij door hun eigen buitenlandse werkgever ter beschikking worden gesteld aan een onderneming in Nederland, dan is ook sprake van loonbelastingplicht in Nederland. De Hoge Raad heeft in december 2006 in een aantal arresten bepaald dat het zogenoemde materiële werkgeverschap bepalend is voor de loonbelastingplicht en niet het formele werkgeverschap. Materieel werkgeverschap kenmerkt zich door een aantal eigenschappen. Ten eerste dient sprake te zijn van een gezagsverhouding. Verder is van belang voor wiens rekening en risico de werkzaamheden worden uitgevoerd. Als de werknemer de opdrachten van de Nederlandse ondernemer (inlener) dient op te volgen, dan is snel sprake van een gezagsverhouding. De werknemer heeft beperkte zelfstandige beslissingsmogelijkheden om het werk te kunnen uitvoeren. Als het werk voor rekening en risico komt van de inlener en de inlener heeft de gezagsverhouding over de werknemer, dan is de inlener de materiële werkgever. Zijn eigen werkgever in het buitenland blijft de formele werkgever. Deze laatste dient er voor te zorgen dat in Nederland de loonbelasting wordt afgedragen.

Aansprakelijkheid De inlener is aansprakelijk voor de loonbelastingschuld die ontstaat als de formele werkgever niet aan zijn verplichtingen kan of wil voldoen in Nederland. Deze aansprakelijkheid kan de inlener beperken door een gedeelte van de opdrachtsom, overeenkomend met de verschuldigde loonbelasting, te storten op een geblokkeerde bankrekening van de werkgever in Nederland, dan wel een bedrag rechtstreeks te storten bij de belastingdienst op het zogenoemde Wka-depot (Wet ketenaansprakelijkheid).

Verzekeringsplicht Naast de loonbelastingperikelen bij het internationaal werken speelt ook de verzekeringsplicht Twentevisie 05/2009

van de sociale zekerheid een rol. Waar een werknemer verzekerd is voor de volks- en sociale verzekeringen hoeft niet gelijk te zijn aan de plaats van de loonbelastingplicht. Onder de verzekeringsplicht vallen zowel de volksverzekeringen en de werknemersverzekeringen. De volksverzekeringen zijn de AOW, ANW en de AWBZ. WIA, WAO, WW, ZW zijn de werknemersverzekeringen. Als u bijvoorbeeld woont in Nederland en u werkt alleen voor een Duitse werkgever, dan is alleen de sociale wetgeving van Duitsland van toepassing. Maar als u voor uw Duitse werkgever ook nog een aantal dagen per week in Nederland werkt, dan verhuist de sociale verzekeringsplicht weer naar Nederland. Als u dus in meerdere landen werkzaam bent, waaronder uw woonland, dan kan de regelgeving van het land waar u woont gaan gelden. Echter, hierop kunnen ook uitzonderingen zijn, met name in de internationale transportsector. Het inkomen waarover de premies worden berekend, is wel het volledige inkomen! De werkgever dient dus over het buitenlandse inkomen in Nederland premies af te dragen. De toewijzing van de verzekeringsplicht bij grensoverschrijdend werken is geregeld in een Europese Verordening uit 1971. Gezien de ontwikkeling van het grensoverschrijdend werken en de toetreding van nieuwe lidstaten is de Verordening in 2004 vernieuwd. De verwachting is, dat de nieuwe Verordening het bepalen van de plaats van verzekeringsplicht eenvoudiger zal maken. Echter, in Nederland is deze nog niet van kracht. Wanneer dat gaat plaatsvinden is nog onduidelijk. Hierna zijn een aantal voorbeelden weergegeven, waarbij de situatie elke keer net iets anders is dan de vorige. Hieruit blijkt dan ook dat de plaats waar de verzekeringsplicht is, kan wijzigen doordat de situatie veranderd is.

verzekeringsplichtig in Nederland. In dit geval is de plaats van vestiging van zijn werkgever de bepalende factor. Als dezelfde vrachtwagenchauffeur alleen in Duitsland rijdt, dat is hij verzekerd in Duitsland. Zijn Nederlandse werkgever zal zich moeten aanmelden bij de Duitse autoriteiten om daar de premies voor de sociale verzekeringen, naar Duits recht, af te dragen.

E101-verklaring Terugkomend op het begin van deze uiteenzetting: voor werknemers die veelal via een buitenlands uitzendbureau te werk zijn gesteld in bijvoorbeeld Nederland kan de sociale verzekeringsplicht in het buitenland blijven. Hiervoor dient wel een zogenoemde E101-verklaring aanwezig te zijn. De afdracht van de premies aldaar dient wel over het volledige inkomen plaats te vinden.

Conclusie In deze tijd vindt veel grensoverschrijdende arbeid plaats. Gezien de complexiteit van het belasting- en verzekeringsstelsel in Europa blijft het belangrijk om de belasting- en verzekeringsplicht vooraf te beoordelen, indien over de grens gewerkt zal worden. De basis van de toewijzingsregels voor de belastingplicht aan de ene kant en de verzekeringsplicht aan de andere kant is namelijk niet gebaseerd op dezelfde regels. Duidelijkheid vooraf voorkomt dus onaangename verrassingen achteraf. U kunt hierover contact opnemen met uw belastingadviseur.

Voorbeelden Een Duitse vrachtwagenchauffeur werkt voor zijn Nederlandse werkgever uitsluitend in Nederland. Zijn verzekeringsplicht is in dit geval in Nederland. Deze vrachtwagenchauffeur rijdt nu door de hele EU. Hij rijdt ook in Nederland en in Duitsland. In dit geval is zijn verzekeringsplicht daar, waar zijn werkgever is gevestigd. Als dezelfde vrachtwagenchauffeur op meerdere landen in Europa rijdt, maar nagenoeg niet in Nederland of in Duitsland, dan is hij

Drs. J. Boersma De auteur is als belastingadviseur werkzaam bij Ten Kate & Huizinga, vestiging Denekamp

27

nieuws en feiten

| actueel

Ondernemersnieuws De gemeente Enschede moet de komende jaren, om de begroting sluitend te krijgen, ingrijpende maatregelen nemen. Het tekort bedraagt jaarlijks 13,6 miljoen euro. Het college van B&W heeft de afgelopen maand ook al gezocht naar oplossingen en kon hiermee het oorspronkelijk geraamde tekort terugdringen met ongeveer 6 miljoen. Maar verdere ingrepen in de begroting zijn dus nodig om voor de komende jaren een sluitend gemeentelijk huishoudboekje te krijgen. De maatregelen hebben gevolgen voor de stad en de gemeentelijke organisatie. Gedacht moet worden aan het verminderen van het voorzieningenniveau, het verlagen van gemeentelijke subsidies en de besparingen in het beheer en onderhoud van de openbare ruimte. Henk Kesler, directeur betaald voetbal van de KNVB, nam onlangs de ten Hag Prestatie Prijs 2009 in ontvangst. Hij kreeg de prijs voor zijn grote verdiensten, regionaal én landelijk, in de voetbalsport. Het was de zestiende keer dat ten Hag de Prestatie Prijs uitreikte, dit keer tijdens de ten Hag Relatiedag in de Grolsch Veste bij het FC Twente Stadion te Enschede. Henk Kesler vervulde diverse bestuursfuncties in de lokale ziekenhuiswereld, in de Orde van Advocaten en voor FC Twente, waar hij twaalf jaar lang achtereenvolgens secretaris, penningmeester en vicevoorzitter was. Tevens zet hij zich in als voorzitter van de Stichting Jan Cremer Museum in Enschede Gringhuis uit Borne, producent van transportsystemen, is het eerste bedrijf dat is begonnen met nieuwbouw op bedrijventerrein De Veldkamp. Terwijl aanvankelijk meer dan 160 bedrijven belangstelling voor De Veldkamp toonden, zijn er nu concreet, voor de eerste fase, gesprekken slechts met acht bedrijven die echter nog geen optie-overeenkomsten aan durven gaan vanwege de kosten. Terughoudendheid vanwege de economische crisis speelt daarbij zeker een rol. De Veldkamp is zeventig hectare groot, waarvan dertig hectare beschikbaar is voor bedrijfskavels. De laatste fase komt na 2013 in ontwikkeling. Het Euregio Bedrijvenpark heeft weer een nieuwe vestiging, namelijk Intrema Interieurbouw, nu nog zetelend in Rietmolen, dat acht werknemers heeft. Intrema heeft aan de Seizoensweg een bedrijfskavel van 2.126 m² gekocht van de gemeente Enschede. De bedrijfsactiviteiten van Intrema bestaan uit het ontwerpen en realiseren van exclusieve interieurs voor bedrijven en particulieren. Het Enschedese X Kwadraat heeft, tezamen met het Amerikaanse zusterbedrijf X2 US, de bieding op de realisatie van het paviljoen in New York gewonnen. Begin september 2009 zal de onthulling plaatsvinden. Het New Yorkse paviljoen, dat ontworpen is door bureau UNStudio van archi-

28

Henk Kesler (midden) neemt de ten Hag Prestatie Prijs 2009 in ontvangst van Wilma van Ingen (juryvoorzitter) en Michel ten Hag (directievoorzitter ten Hag groep).

tect Ben van Berkel, wordt aangeboden door Nederland ter gelegenheid van vierhonderd jaar vriendschappelijke banden met Amerika. Met duurzaam vervoer de Nederlandse binnensteden bereikbaar en leefbaar houden. Dat is het streven van beebee, een door enkele ondernemers in Enschede opgericht bedrijf in duurzaam vervoer. Het binnenstedelijk vervoer zal volgens hen de komende jaren flink op de schop gaan en steeds ‘elektrischer’ worden. Dat betekent geruisloze, ‘sociale’ en CO2-vrije elektrische scooters en elektrische fietsen in het straatbeeld. Beebee heeft onlangs zijn ‘winkeldeuren’ online geopend via www.mybeebee.com. Vredestein Banden komt geheel in handen van het Indiase Apollo Tyres. Dat heeft directeur Rob Oudshoorn van het Enschedese bedrijf met circa 1.500 werknemers onlangs bevestigd. De huidige eigenaar van Vredestein, het RussischNederlandse Amtel-Vredestein, is door de rechtbank van Almelo failliet verklaard. Het moederbedrijf van bandenfabriek Vredestein had begin deze maand al uitstel van betaling aangevraagd. De Nederlandse bandentak en de Europese dochterbedrijven van de Russisch-Nederlandse onderneming blijven buiten dit faillissement, omdat ze afzonderlijk zijn gefinancierd.

tieve manier vorm te geven, is Persoonality in 2008 in gesprek gegaan met Akyla uit Enschede, gespecialiseerd in e-procesautomatisering en leverancier van het e-UUR concept. Sinds die tijd beschikt Persoonality over e-UUR; een digitaal platform waar urenbriefjes, declaraties, loonstroken en facturen via het Internet worden ingediend, geaccordeerd en ter beschikking worden gesteld. In de periode vanaf 16 maart tot en met 10 april 2009 heeft de Rechtbank de volgende faillissementen doorgegeven. Aan het onderstaande kunnen geen rechten worden ontleend.  Tussen het verschijnen van deze uitgave en de uitspraak van de rechtbank kunnen er wijzigingen ontstaan. Voor de actuele situatie kan men terecht bij het handelsregister, telefoon 0900-1234567 of via www.kvk.nl/faillissementen. Almelo: Moddejonge Metaal B.V. ; Tramedia B.V.; T. Schepers Exploitatie en Verhuur B.V. Borne: T & R Adviesgroep B.V. Enschede: Nederveen Herenmode Enschede B.V.; Wim van der Noordt Holding B.V.; E.A. van Gemert Holding B.V.; Jane B.V.; Complus.nl B.V.; R.D. Groothuis, geb. 26-11977 hodn Groothuis Nationaal Internationaal Sneltranspor t en Koerier sdienst N.V.M. ; Verpoorte-Meijer, geb. 28-6-1961 en C.J.B. Schut beiden vennoot van Bodybase-Enschede. Goor: Bos Kantoorsynergie B.V. Hengelo: F.M. Kok, geb. 8-12-1985 hodn Stad Taxi Hengelo; J. Roozeboom, geb. 13-10-1950 hodn Universal Rotating Services; K. Türkyilmaz, geb. 7-5-1972 hodn Türkyilmaz Autohandel. Hengevelde: Bruidsmode Brinkman B.V. Kloosterhaar: G.S.M. Ebbing, geb. 4-8-1983 hodn Ebbing. Verhuur. Oldenzaal: Kuis Reinigingstechniek B.V.; Kuis Holding B.V. Overdinkel: G.J. Griemink, geb. 10-10-1967 hodn Klus en Installatie Geert-Jan Griemink. Tubbergen: Installatiebedrijf Bossink B.V. Wierden: Texlife B.V.; Zenderen: Jade B.V.

Het Almelose Persoonality beschikt sinds kort over e-UUR; een digitaal platform waar urenbriefjes en dergeiljke.

Persoonality uit Almelo biedt HR Assurance en is door kennis en ervaring gespecialiseerd in innovatieve payroll-oplossingen. Om het urenregistratieproces op een efficiënte en innova-

Persberichten kunnen per e-mail worden toegestuurd aan [email protected]. Tekst als word-bestand, eventuele foto’s of ander illustratiemateriaal als jpeg, 300 dpi.

Twentevisie 05/2009

actueel | personeelstransacties “Two roads diverged in a wood, and I... I took the one less traveled by, and that has made all the difference.” (Robert Frost)

Mens en organisatie Voor de maand mei werden de volgende opmerkelijke transfers op management- en directieniveau in Twente bij de redactie van Twentevisie aangemeld. Outplacementbureaus, werving- en selectiebureaus, bedrijven of instellingen, maar ook nieuwe medewerkers zelf kunnen recente transfers doorgeven aan de redactie van Twentevisie via www.twentevisie.nl (voorpagina, rechts in de menubalk).

Freerk Faber

Vanaf 1 april 2009 is Freerk Faber de nieuwe directeur van Stichting WTC Twente. Het stichtingsbestuur heeft Faber benoemd als opvolger van Mark Aberson. Faber is momenteel hoofd van de afdeling Ruimte, Economie en Wonen bij de gemeente Hengelo. Hij deed er varing op met langdurige economische (veranderings)trajecten bij de gemeenten Hengelo, Middelburg en Coevorden. Hij is in de periode voorafgaand aan de oprichting van de stichting WTC Twente nauw betrokken geweest bij de conceptontwikkeling. De voorbereidende fase van het WTC Twente is nu afgerond en de stichting komt daarmee in de uitvoeringsfase. Dit vormde voor het bestuur aanleiding de zaak over te dragen aan Freerk Faber, die de verdere realisatie van het concept gaat uitvoeren. Het WTC Twente maakt deel uit van de World Trade Centers Association (WTCA), een netwerk met 334 vestigingen in bijna 100 landen. De doelstelling van de WTCA is het bevorderen van de internationale handel. Wereldwijd zijn ruim 750.000 bedrijven aangesloten bij de WTC-organisatie. Dit negende actieve WTC in Nederland heeft de Nederlands-Duitse Euregio als verzorgingsgebied, inclusief de steden Münster en Osnabrück. Als grootstedelijke regio met ruim 600.000 inwoners wil Twente de komende jaren economische groei verder stimuleren. Kennis en innovatie zijn daarbij belangrijke pijlers, waar ook het WTC Twente zich op zal richten. Het WTC zoekt actief samenwerking met andere sterke initiatieven in Oost Nederland, zoals het Kennispark bij de UT en met het IPT (Innovatieplatform Twente). Twentevisie 05/2009

Het College van Bestuur van de Universiteit Twente heeft ook Joyce Berger RA benoemd tot directeur, en wel van de Concerndirectie Financiële en Economische Zaken (FEZ). Joyce Berger (1972) is op 1 mei begonnen in haar nieuwe functie. Sinds 2006 is zij hoofd van de afdeling Operational Audit van de UT. In deze functie ondersteunt zij het College van Bestuur en het management van faculteiten en instituten op het gebied van financiële en bedrijfseconomische zaken en bedrijfsvoeringprocessen. Zij is verantwoordelijk voor de uitvoering van onder meer financiële audits, projectcontroles en wettelijke controles voor bijvoorbeeld het Ministerie van OCW. Voordat Berger in 2004 aan haar loopbaan aan de Universiteit Twente begon, was zij onder meer manager auditpraktijk bij KPMG Accountants in Enschede. Zij heeft haar opleiding tot Register Accountant gevolgd aan de Universiteit van Amsterdam. Joyce Berger volgt drs. Hilco Klomp op, die met pensioen gaat. Het College van Bestuur van de Universiteit Twente heeft ir. Ron Mazier benoemd tot directeur van de Concerndirectie Strategie & Communicatie. Ron Mazier (1967) is op 1 maart jl. aan zijn nieuwe baan begonnen. Hiervoor was hij werkzaam als Director/Servicelineleader Strategy van Deloitte Consulting en gaf hij leiding aan een groep van 30 professionals. Mazier beschikt over ruim 15 jaar ervaring in strategie consulting in complexe organisaties en is gespecialiseerd in sectoren die opereren op het snijvlak van markt en overheid. Mazier heeft Technische Bedrijfskunde gestudeerd aan de TU Eindhoven.

Hugo Hekket. Hij is op 1 mei 2009 gestart in deze functie. Voorheen is Hekket 23 jaar werkzaam geweest bij Thales.

Reinier van Broekhoven

Reinier Van Broekhoven, thans wethouder van de gemeente Almelo, is met ingang 1 augustus a.s. benoemd tot algemeen directeur van SOWECO NV. Per genoemde datum treedt de heer Kamp, die sinds 1 maart als gedelegeerd commissaris de functie van algemeen directeur waarneemt, als zodanig terug. De nieuwe algemeen directeur is geen onbekende voor SOWECO: hij was als wethouder van onder andere werkgelegenheid van de gemeente Almelo gedurende vele jaren lid van het dagelijks bestuur van SOWECO en bekleedde daarin de functie van voorzitter van1998 tot 2006. SOWECO NV bevindt zich sinds enige jaren volop in het onder aansturing van de vorige directie opgestarte omvormingsproces. Dat moet leiden van een op productie van goederen en diensten gerichte onderneming naar een op moderne leest geschoeid bedrijf voor het ontwikkelen en opleiden van mensen met een afstand tot de reguliere arbeidsmarkt.

Dennis Bonnes Ron Mazier

In verband met het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd stopt Cees Brekelmans deze maand als burgemeester van Borne. Zijn taken worden waargenomen door loco-burgemeester Nico Lansink Rotgerink. Op 23 april heeft de gemeenteraad van Borne ingestemd met de voordracht van Ron Welten als nieuwe burgemeester van Borne. Naar verwachting zal de benoeming in augustus plaatsvinden. Novay (voorheem Telematica Instituut) is erin geslaagd een nieuwe HR manager te vinden:

Na ruim 6 jaar bij Valadis te hebben gewerkt als Manager Services heeft Dennis Bonnes een baan geaccepteerd als Hoofd Projectbureau en lid van het MT bij VVCR in Rijssen. VVCR Europe is al ruim 35 jaar actief in het verhogen van de verkeersveiligheid.

Deze pagina wordt samen-gesteld door Joost Luttikhuis, eigenaar Avantiro Loopbaanadvies. Objectief, in samenspraak met de hoofdredactie.

29

Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op www.twentevisie.nl

column | juridisch gezien

Re-integratieperikelen op de basisschool Een werknemer die niet voldoet aan zijn reintegratieverplichtingen ziet dat veelal terug in een lagere (of geen) beëindigingsvergoeding. Dat is echter niet het geval in de navolgende uitspraak. Juf Ineke werkt al vele jaren, tot ieders tevredenheid, als groepsleerkracht van groep 3 op een basisschool in Oldenzaal. De werkgever van Ineke is de stichting Onderwijs Twente (SOT). Deze stichting verzorgt het onderwijs op 23 locaties in de regio.

Roofbouw Ineke geeft in een functioneringsgesprek met de directeur van de schoollocatie aan, dat er volgens haar momenteel roofbouw op haar lichaam plaatsvindt. Ineke heeft al een aantal jaren grote en zware groepen met veel ‘bespreekgevallen’. De directeur geeft slechts het advies aan Ineke om zo tijdig mogelijk aan te geven, wanneer het mis dreigt te gaan. De druppel die zes maanden later de emmer doet overlopen is de druk die, door de directeur en het team, op Ineke wordt uitgeoefend om haar 50e verjaardag op school te vieren. Ineke heeft juist meerdere malen aangegeven dat zij haar verjaardag niet op school wilde vieren. Twee maanden later valt Ineke uit wegens arbeidsongeschiktheid.

Opnieuw arbeidsongeschikt SOT schakelt een onderzoeksbureau in om de gerezen problemen tussen de schoolleiding en Ineke te onderzoeken. Als blijkt dat de voorzitter van SOT de voormalige directeur van het onderzoeksbureau is, geeft het onderzoeksbureau de opdracht terug. Hierop wordt het Katholiek Pedagogisch Centrum (KPC) ingeschakeld. KPC komt tot de conclusie dat er bij de viering van haar 50e verjaardag onnodig veel groepsdruk op Ineke is uitgeoefend. Uit het onderzoek komt ook naar voren dat er sprake is van een vertrouwensbreuk tussen Ineke en de directeur, waardoor een terugkeer naar de school in Oldenzaal niet tot de mogelijkheden behoort. Omdat Ineke echter een uitstekende leerkracht is, verdient zij het om in een nieuwe omgeving en goed begeleid weer aan de slag te kunnen, aldus het KPC. Vervolgens plaatst SOT Ineke op een andere basisschool in Oldenzaal. Ineke heeft jaren les gegeven aan groep 3 en wordt nu, tegen haar zin, voor groep 4 gezet. Twee Twentevisie 05/2009

maanden later valt Ineke opnieuw uit wegens arbeidsongeschiktheid.

Kennelijk onredelijk ontslag Kort daarna heeft de arbeidsongeschiktheid van Ineke twee jaar geduurd. Omdat er geen verbetering in de situatie valt te verwachten, verkrijgt SOT wegens twee jaar ziekte een ontslagvergunning en zegt daarop het dienstverband met Ineke op. Ineke wendt zich vervolgens tot de kantonrechter en stelt dat er sprake is van een kennelijk onredelijk ontslag. Ineke stelt zich op het standpunt dat zij tot tweemaal toe arbeidsongeschikt geraakt als gevolg van werkgerelateerde omstandigheden. Bovendien is SOT op een verkeerde manier met haar re-integratie omgegaan; er was nauwelijks sprake van begeleiding en er is geen enkele financiële regeling voor Ineke getroffen. Ineke vordert een schadevergoeding van €340.000,- bruto. SOT stelt dat zij er juist alles aan heeft gedaan om Ineke te laten re-integreren, maar dat dat niet is gelukt omdat Ineke de zaken in een verkeerd daglicht plaatst en uitvergroot. Ineke heeft geen afstand kunnen nemen van haar conflict met de directeur van de basisschool in Oldenzaal, waardoor zij voor de tweede maal arbeidsongeschikt raakte. De kantonrechter stelt Ineke in het gelijk. Volgens de kantonrechter is de arbeidsongeschiktheid veroorzaakt door SOT en is er hierdoor sprake van een kennelijk onredelijk ontslag. De kantonrechter stelt de schadevergoeding vast op €100.000,-.

Ineke is namelijk niet gebleken. Het falen van de re-integratie is volgens het hof echter in overwegende mate te wijten aan Ineke. Zelfs toen Ineke op de andere school in Oldenzaal was geplaatst, kon zij geen afstand nemen van het conflict dat zij met de schoolleiding van de basisschool in Oldenzaal had. Desalniettemin is er sprake van een kennelijk onredelijk ontslag nu het ontstaan van de arbeidsongeschiktheid aan SOT is toe te rekenen.

Conclusie Voor de praktijk betekent deze uitspraak dat ook bij een mislukte re-integratie, als gevolg van de opstelling van de werknemer, de werkgever veroordeeld kan worden tot het betalen van een forse schadevergoeding. Dit zal met name het geval zijn als de oorzaak van het conflict bij de werkgever ligt en hij niet kan aantonen welke re-integratie-inspanningen hij heeft verricht. Het opstellen van een gedegen re-integratieplan en zorgdragen voor een goede verslaglegging blijft dus belangrijk! De namen van de betrokken personen en instanties zijn gefingeerd.

Vergeefs hoger beroep SOT komt tegen deze uitspraak tevergeefs in hoger beroep. Het gerechtshof is namelijk van mening dat het ontstaan van de arbeidsongeschiktheid aan SOT is te wijten. Op het moment dat Ineke aangaf dat zij roofbouw op haar lichaam pleegde, had de schoolleiding moeten begrijpen dat de situatie ernst was en had zij met Ineke naar oplossingen moeten zoeken. Door geen actie te ondernemen, is de schoolleiding in gebreke gebleven. Ook de gebeurtenissen rondom de 50e verjaardag van Ineke zijn aan de werkgever toe te rekenen. Bovendien heeft de werkgever steken laten vallen rondom de re-integratie van Ineke. Van andere inspanningen dan het vergoeden van de psycholoog en het voeren van gesprekken met

Adriaan van Overbeek de Meyer De auteur is werkzaam als advocaat bij Van Overbeek de Meyer c.s. Advocaten te Deventer

31

transacties

| vastgoed

Vastgoed transacties Almelo ◆ ten Hag bedrijfsmakelaars Enschede/IBG heeft namens Master Estate B.V. de bedrijfsruimte aan het Bedrijvenpark Twente 454 verhuurd aan H.L.S. Heavy Load Service B.V. voor 21.775 euro per jaar. ◆ Uniek Bedrijfsmakelaars heeft namens een ontwikkelaar circa 135 m² winkelruimte met opslagruimte en een bovenwoning aan de Deldensestraat 31/31A verkocht aan vishandel Maatje. ◆ Uniek Bedrijfsmakelaars heeft namens een particulier circa 65 m² bedrijfsruimte aan de Virulyweg 41F verhuurd aan een montagebedrijf voor 6.000 euro per jaar. ◆ In de kantoorvilla aan de Egbert Gorterstraat 3 heeft Euverman Temmink & Partners Bedrijfsmakelaars namens haar opdrachtgever, Dura Vermeer, circa 1825 m² kantoorruimte verhuurd aan de stichting Dimence. DTZ Zadelhoff trad op namens de huurder. De huurprijs is niet bekend gemaakt.

Borne ◆ DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft namens de eigenaar, een particuliere belegger, een bedrijfspand van circa 442 m² verkocht aan de Ambachtsstraat 28. De koopsom werd niet bekend gemaakt. De koper is Woninginrichting De Boer v.o.f.

DTZ Zadelhoff v.o.f. een bedrijfspand van circa 442 m² verkocht aan de Ambachtsstraat 28 in Borne.

vastgoed | transacties

aan de M.H. Tromplaan 23 verhuurd aan HAED Oost B.V. voor 18.000 euro per jaar. ◆ t en Hag bedrijfsmakelaars Enschede/IBG heeft namens Aarhef Vastgoed B.V. circa 300 m² bedrijfsruimte aan de Marssteden 51 verhuurd aan Ouderdorp Installatietechniek B.V. voor 17.500 euro per jaar. ◆ t en Hag bedrijfsmakelaars Enschede/IBG heef t namens Wormenkwekerij Kleine Wiecherink circa 315 m² bedrijfsruimte aan de Haaksbergerstraat 705-A verhuurd voor 13.560 euro per jaar. ◆ ten Hag bedrijfsmakelaars Enschede/IBG heeft namens Wormenkwekerij Kleine Wiecherink de bedrijfsruimte aan de Haaksbergerstraat 705D verhuurd aan Prowalls Onderhoudsbedrijf van der Heijde en Baaijens Behangersbedrijf voor 7.200 euro per jaar. ◆ t en Hag bedrijfsmakelaars Enschede/IBG heeft namens Domeinen Rijkskantorengebouw Hanzeland drie bedrijfsunits gelegen op het Vliegveld Twente verhuurd voor 9.000 euro per jaar. ◆ Post Jr. Bedrijfsmakelaars heeft namens haar opdrachtgever circa 900 m² commerciële ruimte aan het Schuttersveld 3 verkocht aan Manon Kado. De koopsom wordt niet bekend gemaakt. ◆ Post Jr. Bedrijfsmakelaars heeft namens haar opdrachtgever circa 2.500 m² commerciële ruimte op de begane grond en verdieping aan het Schuttersveld 3 verhuurd aan een horecaondernemer. De huurprijs op jaarbasis bedraagt 125.000 euro ◆ P ost Jr. Bedrijfsmakelaars heeft op het Business en Science Park namens haar opdrachtgever circa 225 m² kantoorruimte

op de 1e verdieping aan het Pantheon 22a verhuurd aan DBC. De huurprijs op jaarbasis bedraagt 27.000 euro.

bedraagt 17.000 euro per jaar. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. bracht deze transactie namens de verhuurder, een particuliere belegger, tot stand.

◆ Huiskes-Kokkeler Automobielbedrijven B.V. ontwikkelt samen met een particuliere belegger een nieuw te bouwen showroom/bedrijfscomplex aan de Buurserstraat 194. De gebruikers in het nieuwe complex zijn Huiskes-Kokkeler Automobielbedrijven B.V ten behoeve van de merken Volkswagen en Skoda. (1.950 m²), Kemperink Bedrijfswagenombouw B.V.(1.375 m²) en Hanterink Autoschade B.V. (1.600 m²). De prijzen zijn niet bekend gemaakt. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. trad bij deze transactie op namens de belegger. ◆ Hardworks heeft aan de Zuiderspoorstraat 11-11 een kantoorruimte van 105 m² gehuurd. De huurprijs bedraagt 110 euro per m². Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. bracht deze transactie namens de verhuuder, een particuliere belegger, tot stand.

◆ DTZ Zadelhoff v.o.f. trad op namens de eigenaar, een particuliere belegger, bij de verhuur van circa 275 m² bedrijfsruimte alsmede circa 300 m² kantoorruimte aan de Demmersweg 136. De huurder is Martexx B.V. De huurprijs is marktconform en niet nader bekend gemaakt. ◆ Post Jr. Bedrijfsmakelaars heeft namens haar

Huiskes-Kokkeler Automobielbedrijven ontwikkelt samen met een particuliere belegger een nieuw te bouwen showroom/bedrijfscomplex aan de Buurserstraat 194 in Enschede. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. trad bij deze transactie op namens de belegger.

◆ Uniek Bedrijfsmakelaars heeft namens een particulier circa 900 m² winkelruimte verhuurd aan de Hengelosestraat 125 (woonboulevard Schuttersveld) aan Rofra Meubelen.

Zengerink Makelaardij heeft aan de Oldenzaalsestraat 129-131 in Hengelo 300 m² kantoorruimte verhuurd aan Stichting Scholengroep Primato.

Hag bedrijfsmakelaars een perceel industrieterrein van circa 12.000 m² aan en nabij de Elektrostraat 5 verkocht tegen een koopsom van 1.200.000 euro. De verkoper is Nikapema B.V.

Enter

 

◆ Uniek Bedrijfsmakelaars heeft aan de Dorpsstraat 152D een kantoorruimte van circa 80 m² verhuurd aan een letselschadebureau. De huurprijs bedraagt circa 100 euro per m². De eigenaar is een particulier.

Hengelo ◆ ten Hag bedrijfsmakelaars Enschede/IBG heeft namens een particulier belegger het koetshuis met woonhuis en voormalig paardenstal annex garage aan de Pastoriestraat 45 verkocht aan MSBN Vastgoed B.V. i.o. voor 400.000 euro.

Glanerbrug ◆ Een particulier heeft aan de Oldenzaalsetraat 1040 140 m² kantoorruimte met 180 m² bedrijfsruimte en een woonhuis van 650 m³ gekocht. De koopsom bedraagt 670.000 euro. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. bracht deze transactie collegiaal met Nuyts & Partners namens de verkoper tot stand.

◆ Uniek Bedrijfsmakelaars heeft namens een particulier circa 250 m² winkelruimte inclusief magazijn verhuurd aan de Gronausestraat 1207 aan Tuunte Fashion. De huurprijs bedraagt circa 120 euro per m².

◆ ten Hag bedrijfsmakelaars Enschede/IBG heeft namens Holdingmaatschappij Huiskes Hengelo circa 105 m² bedrijfsruimte met circirca 40 m² kantoor aan de David Ricardostraat 13-33 verhuurd aan Hoornik voor 7.500 euro.

Haaksbergen

◆ I .M.V.T. heeft aan de Bornsestraat 48 een kantoorruimte gehuurd. De huurprijs

◆ DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft collegiaal met ten

◆ Post Jr. Bedrijfsmakelaars heeft namens een particuliere opdrachtgever circa 255 m² commerciële ruimte aan de Stationsstraat 8 verhuurd waarvan circa 100 m² opslagruimte in de kelder. De huursom bedraagt op jaarbasis 17.500 euro.

34

◆ In de Lambertuspassage is op dit moment circa. 685 m² winkelruimte verhuurd aan verschillende verhuurders: Supermemory, Plusmaatjes, Happy Hair Care, De Woonkaemer, Wegter Ser vices, Deniz Zeegerechten en DecoKeramiek. Euverman Temmink & Partners Bedrijfsmakelaars trad op namens Bouwontwikkeling Twickelrand. ◆ Zengerink Makelaardij B.V. heeft aan de Oldenzaalsestraat 129-131 300 m² kantoorruimte verhuurd aan Stichting Scholengroep Primato. De huurprijs is niet bekend gemaakt.

Oldenzaal ◆ A an de Textielstraat 24 b is bedrijfsruimte verhuurd aan CA F.N.Z. Agri B.V. De huurprijs bedraagt naar verluidt 9.600 euro. Euverman Temmink & Partners Bedrijfsmakelaars trad op namens Oude Wolbers / Droste Projectontwikkeling V.O.F.

◆ DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft namens een particuliere belegger circa 3.525 m² bedrijfsruimte aan de De Mors 119 verhuurd aan Heupink & Bloemen Tabak B.V. De huurprijs bedraagt circa 100.000 euro per jaar.

◆ U niek Bedrijfsmakelaars heef t aan de Workerlanden 10A circa 131 m² kantoorruimte verhuurd aan Triade Events tegen een huurprijs van 100 euro per m².

◆ ten Hag bedrijfsmakelaars Enschede/IBG heeft namens de heer J.G. Kleine Snuverink het pand

opdrachtgever circa 90 m² commerciële ruimte aan de Deldenerstraat 41 verhuurd. De huurprijs bedraagt op jaarbasis 10.000 euro.

Ootmarsum

Bornerbroek

Enschede

DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft namens een particuliere belegger circa 3.525 m² bedrijfsruimte aan de De Mors 119 in Ootmarsum verhuurd.

Hardworks heeft aan de Zuiderspoorstraat 11-11 in Enschede een kantoorruimte van 105 m² gehuurd. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. bracht deze transactie tot stand.

Twentevisie 05/2009

DTZ Zadelhoff v.o.f. trad op namens de eigenaar bij de verhuur van circa 275 m² bedrijfsruimte aan de Demmersweg 136 in Hengelo. 

Twentevisie 05/2009

Transacties kunnen per e-mail worden toegestuurd aan [email protected]. Tekst als word-bestand, eventuele foto’s of ander illustratiemateriaal als jpeg, 300 dpi.

35

ROC krijgt primeur van beeldtelefoon met klanten-contactcenter van de Rabobank

achtergrond | beurs

‘April was een topmaand voor de

beurs en de AEX in het bijzonder’ bearmarket zijn een grote beweeglijkheid met hoge volumes. De omzetten dalen naarmate de index doorstijgt en nemen toe als de ‘bearmarket-rally’ voorbij is en de index begint te dalen. De begrippen ‘bear’ (beer) en ‘bull’ (stier) staan symbool: de beer drukt in een gevecht zijn tegenstander vanuit de schouder omlaag. Een stier probeert juist iemand op zijn hoorns te nemen en omhoog te slingeren. In de financiële literatuur staat een ‘bear’ voor een negatieve trend en een ‘bull’ voor een positieve trend.” Ook recentelijk was er weer sprake van een rally op de beurzen. Deze rally volgde op een forse daling vanaf de tweede week van februari. De AEX-index daalde in vier weken met ruim 25%. Sindsdien is de AEX weer 16% gestegen. ”Tijdens deze rally was het volume niet extreem hoog en ook de beweeglijkheid daalde. Daardoor neemt de kans af dat het een ‘bearmarket-rally’ is en groeit de kans op bodemvorming. Ook als we kijken naar de obligatiemarkt, de goudprijs en de afzwakkende dollar achten we de kans op een bodem groot.”

Oostelijke ondernemingen Nedap kon de afgelopen maand fors herstellen van een koers van 16 tot boven de 18 euro. Maar de winst zal in het eerste halfjaar 45% lager zijn en de omzet daalt naar verwachting met 20 tot 30% . Er wordt heel weinig in het aandeel gehandeld. “Bij ons staat het aandeel op ‘houden’.” Ten Cate publiceerde op 29 april de eerste kwartaalresultaten die toch wel tegenvielen. De

winst kwam met 1,8 miljoen euro nog net in de buurt van de winstverwachting. De afgelopen maand is de koers stabiel gebleven rond de 15 tot 16 euro waarbij wel per 15 april 0,85 eurocent dividend van de koers is afgegaan. “Het aandeel is bij ons verhoogd naar ‘houden’.” Wavin publiceerde op 6 mei de cijfers: een verlies van 21 miljoen tegenover een nettowinst van 5,6 miljoen een jaar geleden. De koers heeft zich de afgelopen maand hersteld vanaf een niveau van 2,10 tot boven de 2,40 euro. “Het bedrijf is momenteel druk bezig de schuldpositie te verlagen door uitgifte van converteerbare obligaties en aandelen. Dat moet uiterlijk op 30 juni gerealiseerd zijn in verband met afspraken met banken. Gezien de ronduit slechte marktomstandigheden en de nog altijd zwakke balans handhaven wij ons verkoopadvies.” De kwartaalcijfers van TKH werden op 28 april niet goed ontvangen. De koers moest in eerste instantie met 6% terug: “Mijns inziens overdreven.” Dankzij kostenbesparingen van ruim zes miljoen euro kwam de nettowinst uit op 1,1 miljoen, tien miljoen minder dan een jaar eerder. Het bedrijf uit Haaksbergen waagt zich in augustus pas aan een prognose voor dit hele jaar. “Wij handhaven ons houden-advies.”

Tip van de week De Twentse Rabobanken hebben voor dit jaar een top 5 opgesteld (zie kader) van Ahold, DSM, KPN, Royal Dutch Shell A en Fidelity Financials Services Fund (waarvan de belangrijkste beleggingen zijn: Munich RE; HSBC Holdings: Wells

Klanten komen steeds minder bij de bankfilialen. Dat vindt de Rabobank Centraal Twente op zich niet heel vervelend, maar er blijft behoefte aan goede klantcontacten. Het is een kwestie van tijd dat bijvoorbeeld de hypotheekadviseur niet meer bij de mensen langs gaat of dat er een klinische spreekkamer op het grote kantoor wordt gereserveerd, maar dat dergelijke gesprekken via de pc verlopen, via chat en mail. “Dan kun je toch iedereen recht in de ogen kijken en in plaats van het contract over tafel te schuiven, mail je het en kun je het direct samen doorlopen,” zegt directeur Maarten Vonk. Om dat toekomstige systeem op kleine schaal in de praktijk te brengen, heeft de bank bij het ROC een Rabo-shop gevestigd met beeldtelefoon. Als een van de studenten een vraag of een bankprobleem heeft, kan hij via de beeldtelefoon direct contact opnemen met het klanten-contactcenter van de Rabobank. Hij hoort en ziet dan meteen een medewerker. En omgekeerd dus ook. “We zijn bezig om onze bankdiensten (of contacten met de bank, of contacten tussen klant en bank) steeds meer virtueel in te vullen ,” verklaart Vonk. “Daarin past niet alleen telefoon, mail maar ook bijvoorbeeld sms om met de klanten contact te hebben en informatie over te dragen. Sommige klanten willen niet zo graag gebeld worden, anderen juist wel.”

(door Jan Medendorp) Net als maart stond ook de maand april in het teken van een krachtig herstel op de financiële markten. De MSCI World Index kon 11,5% bijschrijven; opkomende markten spanden de kroon met een winst van circa 17%. De Amsterdamse graadmeter AEX klom 28 punten, omgerekend 12%. “De financials waren opnieuw de winnaars. Ook zagen we een sterk herstel in de conjunctuurgevoelige sectoren zoals industrie en dienstverlening, met als voorbeeld

36

Randstad,” zegt Wim Steenkamp, beleggingsadviseur van de Rabobank Centraal-Twente. Mei is historisch gezien een matige maand voor beleggers. Maar wat heb je met deze bijzondere omstandigheden aan historie, lijkt in de huidige omstandigheden een goede vraag. “Per saldo zijn we iets positiever geworden over het beleggen in aandelen. Ik heb een voorkeur voor Noord-Amerika omdat deze economie het meest flexibel is en voorop loopt

in de cyclus. Wij hebben het advies verhoogd voor ‘Opkomende Markten’. We waren in het eerste kwartaal nog positief over defensieve sectoren als voeding en telecom, daarin doen we nu een stapje terug,” zegt Steenkamp. “Het recente forse herstel kunnen we typeren als een ‘bearmarket-rally’. Dat is een opwaartse beweging binnen een neerwaartse trend. Sinds het uitbreken van de kredietcrisis in 2007 bevinden zich aandelenmarkten in een neerwaartse trend: een ‘bearmarket’. Kenmerken voor een Twentevisie 05/2009

Fargo; Berkshire Hathaway; JP Morgan Chase - belangen circa 3% per aandeel).Naast deze algemene tips geven Wim Steenkamp en Martin Landkroon dit jaar wekelijks de beurstip van de week die bij RTV Oost (woensdagavond in het tv-programma In de Wandelgangen) en elke vrijdagmiddag bij Radio Oost (om half zes PuntKomma) worden besproken. In het eerste kwartaal van dit jaar zijn de tips van Steenkamp en Landkroon verhoudingsgewijs beter geweest dan de vergelijkbare indices. Uitschieters zijn Fugro, Binckbank en TKH. Dissonant is Nedap. “Dat bedrijf heeft ons negatief verrast, maar voorlopig geven we Nedap het voordeel van de twijfel.” Voor alle duidelijkheid: Wim Steenkamp en Martin Landkroon hebben geen posities in genoemde aandelen en obligaties. ■

In de wandelgangen tips 2009 Index

31.12.2008 11.05.2009

Verschil

AEX

246,00

256,50

4,27%

AScX

316,00

364,98

15,50%

AMX

312,00

356,91

14,39%

07,01

Imtech

12,45

12,85

3,30%

14.01

Vopak

27,5

34,80

9,82%

21.01

Reed Elsevier

8,86

8,80

-0,80%

28.01

Fugro

21,55

25,1

16%

verkocht

04.02

Randstad

16

17,55

10,00%

verkocht

11.02

Crucell

15,8

15,90

0,15%

18.02

Binckbank

6,05

8,61

42%

verkocht

25.02

TNT

11,65

12,30

5,60%

verkocht

04.03

Nutreco

25,8

26,36

2%

11.03

Smit Internat.

38,26

41,15

8%

18.03

TKH

7,2

10,50

46,00%

25.03

Nedap

19,09

18,84

-1,60%

01.04

Mediq( OPG)

6,93

7,80

12,50%

08.04

Fugro

23,55

29,20

24,00%

15.04

Royal Dutch Sh.

16,19

17,70

9%

22.04

Akzo

32,6

32,40

-0,80%

06.05

Unilever

16,15

16,74

4%

Gemiddelde performance per tip was ruim 11% Hiermee is er sprake van een sterke outperformance t.o.v. AEX. De AMX en ASCX hebben het iets beter gedaan.

TOP 5 2009

Het Rabo-beleggingsspel is een simpel maar leuk spel dat gespeeld wordt tijdens (en vooral in de weken voor) het maandelijkse radiocafé Memphis. Bezoekers kunnen een formulier invullen, anderen kunnen meespelen via internet (www.twentevisie.nl) en de vraag beantwoorden hoe hoog de AEX zal staan tijdens de eerstvolgende Memphis-bijeenkomst op 7 juni in Enschede. De winnaar van april is mevrouw M.H. Wagelaar-Schuil.

Twentevisie 05/2009

Ahold

8,79

8,65

-1,60%

DSM

17,73

23,63

33,70%

KPN

9,68

9,16

-5,30%

Royal Dutch Shell

18,00

17,70

-2,50%

Fidelity Fin.serv.fund

12,21

13,12

7,50%

gemiddeld

6,36%

performance AEX

4%

outperformance top 5

2,36%

37

verkocht

verkocht

verkocht

‘Misschien opereerde European Transportregion Twente wel te smal’

interview | transport

Negentien jaar oud: ETT opgeheven! Petra Baarslag vindt het jammer dat vervoerdersorganisatie ETT is opgeheven.

( door Gerrit Strijbis) De European Transportregion Twente (ETT) bestaat niet meer. De organisatie heeft na negentien jaar zichzelf opgeheven. Naarmate de subsidiemogelijkheden voor allerlei activiteiten langzamerhand opdroogden, verloren de leden steeds meer belangstelling. Jammer, volgens vice-voorzitter Petra Baarslag, maar het bestuur respecteert de wensen van de leden. Samen met haar echtgenoot staat Petra Baarslag aan het hoofd van Inter Baarslag in Hardenberg. Dit bedrijf met 25 vrachtauto’s richt zich hoofdzakelijk op transporten in de Benelux, Duitsland en Frankrijk. Daarnaast is zij als bestuurder actief in diverse organisaties. Zo was zij tot voor kort vice-voorzitter voor de Twentse organisatie voor verladers en vervoerders, European Transportregion Twente (ETT). Het bestuur ziet geen mogelijkheden meer om de activiteiten voort te zetten. Baarslag betreurt dit en omschrijft ETT als een uniek concept: “Vervoerders en verladers hebben met elkaar samengewerkt en hiermee Twente als transportregio op de kaart gezet.”

Subsidies Een van de belangrijkste prestaties van ETT vindt Baarslag de begeleiding van de Twentse ondernemers bij de aanvraag voor subsidies voor scholingstrajecten. Als voorbeeld noemt zij Eulog. Dit was een Euregionaal project voor ondernemers in de sectoren transport, expeditie en logistiek waarin ETT samenwerkte met het Duitse BVWL. Het project bood bedrijven uit de Euregio ondersteuning bij de noodzakelijke ontTwentevisie 05/2009

wikkeling en aanpassing van management, marketing, ICT en opleidingen. ETT leverde eveneens een bijdrage aan de ontwikkeling van nieuwe markten in Oost-Europa en Scandinavië. Als voorbeeld noemt zij de missies naar Oekraïne. Ook timmerde het aan de weg bij de bouw van de containerterminal in Hengelo. Bovendien bracht ETT de belangen van de Twentse vervoerders en verladers onder de aandacht bij de landelijke overheid en regionale en lokale bestuurders. Daarnaast verzorgde de organisatie bijeenkomsten om ondernemers te informeren over de ontwikkelingen in de sector. Ook de uitwisseling van ervaringen tijdens deze sessies boden iets extra’s.

‘Juist nu lijkt een gezamenlijk optrekken het juiste antwoord op afnemende bedrijvigheid’ Ledental Ondanks alle inspanningen liep het ledenaantal terug van 250 naar 150. De laatste jaren werd ook het aantal bezoekers van de bijeenkomsten minder. Zo was de zaal bij een spreekbeurt over ontslagvergunning van VVD-coryfee Mark Rutte nauwelijks gevuld. Uit een ledenenquête bleek dat er bij de leden geen behoefte bestaat aan ETT. Baarslag schrijft dit grotendeels toe aan de weggevallen subsidiemogelijkheden: “Alleen de bijeenkomsten en de lobby bleven over. Dat kan voldoende bestaansrecht bieden, maar als

bestuur voeren wij de wensen van de leden uit.” Ze stelt dat de grotere leden participeren in eigen netwerken. Als voorbeelden noemt zij brancheorganisaties uit de logistieke wereld als TLN en EVO. Diep in haar hart vindt Baarslag dat de leden in deze economisch lastige tijd niet de goede beslissing hebben genomen. “Juist nu lijkt een gezamenlijk optrekken het juiste antwoord op afnemende bedrijvigheid. En ik vind een netwerk erg belangrijk. Als ondernemer heb je de wijsheid niet in pacht. Daarnaast maakt eenheid macht waarmee we ons in Den Haag goed kunnen profileren.”

Mening van leden General manager André Pluimers van Bolk Transport stelt dat ETT in de beginjaren veel tot stand heeft gebracht en verwijst hierbij naar de lobby voor de Combinterminal in Hengelo. Ook heeft ETT de belangen van de leden vervolgens goed behartigd. Wel constateert hij dat de activiteiten van diverse organisaties zo langzamerhand een overlap vertoonden. Wat de ETT-leden bij hun organisatie kregen voorgeschoteld, kregen zij ook elders: “Misschien opereerde ETT wel te smal.” Thomas Hoffmann, directeur van Drost Spedition in Gronau, heeft zijn lidmaatschap al eerder opgezegd. De door wegvallende inkomsten verslechterde dienstverlening van ETT noemt hij als oorzaak. Dat het juist in deze tijd belangrijk is over een uitgebreid netwerk te beschikken spreekt Hoffmann tegen: “Een netwerk is belangrijk, alleen in slechte economische tijden valt ook de waarde van het netwerk tegen. Collega’s gaan elkaar meer als concurrenten zien en stellen zich terughoudend op. We

39

‘Mihaylov van FC Twente mist de dynamiek en frummelt teveel met zijn truitje’

interview | sport

Hennie Ardesch vecht

tegen bierkaai en KNVB klaard. Onzin. Gomes is zeker een atleet, maar zijn techniek laat veel te wensen over. Ook hij is een sprinkhaan, die moeite heeft met lage ballen. Dat hebben we bij Tottenham Hotspur wel gezien.”

Westerveld

Hennie Ardesch, met de steeds populairder wordende sportveren in de hand: “We leiden nauwelijks fatsoenlijke keepers op.”

(door Eddy van der Ley) De Nederlandse voetballerij brengt nog altijd genoeg topvoetballers voort, maar topkeepers? Ho maar. Wat wil je ook, zonder een fatsoenlijke onderbouw, betoogt Hennie Ardesch. De 65-jarige ex-doelman van SC Enschede, FC Twente, ADO, FC Den Haag, Go Ahead Eagles en VVV wees de KNVB medio jaren tachtig al op de noodzaak van een specifieke keepersopleiding, maar kreeg nul op het rekest. Anno 2009 is de schaarste aan het front van de topkeepers groot en probeert Ardesch met de Keepersacademie Twente het nodige reparatiewerk te verrichten. Al voelt hij zich nog altijd als een socialist op een VVD-congres. Monoloog van een bevlogen keeperstrainer.

door Stekelenburg te passeren voor Vermeer. Van Basten heeft geen idee hoe je met keepers moet omgaan, hij is een slechte ‘people’s manager’. Voor een doelman is niets belangrijker dan het vertrouwen van je trainer. Dat had Stekelenburg voor een langere periode moeten krijgen, want hij is overduidelijk beter dan de te kleine Vermeer, die in de slotfase van de competitie punten verspeelde voor Ajax.”

‘FC Twente moet Sander Westerveld binnenhalen’ Sander Boschker

“Het Nederlandse voetbal heeft een groot keepersprobleem. Achter Edwin van der Sar zie ik geen echte toppers. Henk Timmer? Laat me, met alle respect, niet lachen. Het is een schande voor het keepersgilde dat hij nog tweede doelman van Oranje is. Toen hij zijn kans kreeg, in de uitwedstrijd tegen Oostenrijk, faalde hij hopeloos. Stekelenburg? Een redelijke keeper, maar het is eigenlijk te gek voor woorden dat de keeper van Oranje geen basisplaats heeft bij zijn club, al is dat vooral Marco van Basten aan te rekenen. Hij heeft een kardinale fout gemaakt

40

“Na Stekelenburg is Sander Boschker de beste keeper van de eredivisie. Ik had verwacht dat Van Marwijk voor Boschker zou kiezen als tweede doelman bij Oranje, in plaats van Timmer, dat had hem een stuk geloofwaardiger gemaakt. Maar Boschker komt uit het oosten, dat is zijn pech. Sander is een redelijk complete doelman met veel ervaring, alleen zijn uittrap is een minder punt. Verder heb je Michel Vorm van FC Utrecht, maar hij is erg blessuregevoelig. En Piet Velthuizen van Vitesse is een behoorlijke lijnkeeper, maar is matig op diepteballen, omdat hij

het spel nog niet goed ‘leest’. Boy Waterman van ADO Den Haag is een gemaakte keeper, die zich na een tegendoelpunt als een idioot afreageert op zijn verdedigers, om zijn eigen falen te camoufleren.”

“Nikolai Mihaylov van FC Twente? Ben ik niet kapot van. Hij is zwak op hoge ballen en mist de dynamiek en de geestdrift die een doelman moet uitstralen. Hij frummelt me te vaak aan zijn truitje, is teveel bezig met uiterlijk vertoon. FC Twente zou er goed aan doen om Sander Westerveld als tweede doelman binnen te halen. Het zou voor hem de cirkel rond maken. Sander heeft zijn conditie op peil gehouden bij Real Mallorca en kan samen met Boschker prima een jonge keeper klaarstomen voor het grote werk. Westerveld is optimaal gemotiveerd, kan meevoetballen, heeft uitstraling: er stáát iemand. Ook hij is in 2004 het slachtoffer geworden van de handelwijze van Van Basten. Sander was tweede keeper van Oranje, maar werd zomaar gedumpt. Overigens beoordeel ik Westerveld puur op zijn kwaliteiten. Dat hij mijn schoonzoon is, speelt geen enkele rol. Als hij een slechte keeper was geweest, had ik het ook gezegd. Maar in mijn optiek kan hij nog steeds een hoog niveau aan. Hij woont weer in Enschede, dus hij is weer in beeld.”

Keepersprobleem Sprinkhaan “Het is een teken aan de wand dat veel clubs in de eredivisie een buitenlandse keeper in het doel hebben staan. Dat was in de jaren zeventig en tachtig ondenkbaar. En het zijn nog niet eens toppers ook. Wel staan er paar subtoppers onder de lat. Luciano, een Braziliaan met een katachtige reflex, pakt punten voor FC Groningen, de degelijke Duitser Martin Pieckenhagen idem dito voor Heracles Almelo. Van de Zweed Andreas Isaksson van PSV en de Belgen Brian Vandenbussche en Kenny Steppe van Heerenveen heb ik geen al te hoge pet op. Sergio Romero van kampioen AZ? Nee, ook van hem niet. Hij mag dan weinig tegendoelpunten hebben gekregen, maar dat is de verdienste geweest van de hele ploeg. Wat voor de meeste Zuid-Amerikaanse keepers geldt, geldt ook voor Romero: hij is een sprinkhaan die kwetsbaar is bij lage ballen in de hoeken. Dat gold ook voor Heurelho Gomes van PSV. Omdat een paar journalisten en trainers riepen dat hij een topkeeper was, werd hij door iedereen zalig verTwentevisie 05/2009

“Dat we in Nederland een keepersprobleem hebben, zag ik van ver aankomen. Het heeft alles te maken met het ontbreken van een goede opleiding. Samen met Issy ten Donkelaar heb ik 25 jaar geleden bij de KNVB aangeklopt met de mededeling dat we aan onze keepers aan de basis, in de leeftijdscategorie van 10 tot 12 jaar, moesten gaan werken. Ik heb samen met Cees Warringa, een ex-collega van FC Twente, een plan opgesteld, maar dat werd weggewuifd. De toenmalige directeur opleidingen, Henk van de Wetering, zag er de noodzaak niet van in. Nu zitten we met de gebakken peren. De KNVB heeft wereldwijd genoeg aanzien als opleidingsinstituut, maar een fatsoenlijke doelman opleiden kunnen ze niet. Een schande voor een voetballand als Nederland.” “Er zijn te weinig gekwalificeerde keeperstrainers. Meestal doet een vrijwilliger de keepers er even bij, omdat het ontbreekt aan een professioneel kader. Aan mensen die weten waarover ze praten. En juist bij de wortel gaat het mis. Twentevisie 05/2009

Je kunt nog zoveel talent hebben, maar als je de basisbeginselen van het keepersvak niet op jeugdige leeftijd onder de knie krijgt, word je nooit een topkeeper. Ik zie op de amateurvelden nog steeds keepers die een bal rechts in de bovenhoek met de rechterhand proberen te keren. Fout. Die bal moet met links worden gepakt, want die hand reikt veel verder. En zo zijn er veel meer basisfacetten die fout gaan. Ouders die inzien dat hun zoon of dochter bij een amateurclub niet verder komt, sturen hun kind steeds vaker naar een gespecialiseerde opleiding.”

‘Dat we in Nederland een keepersprobleem hebben, zag ik van ver aankomen’ Frans Hoek “In Twente drijf ik samen met Roy Elferink de Keepersacademie Twente. Wij leiden keeperstrainers en keepers op. We beginnen wél bij de basis en trainen op thema’s als uitgangshouding, verplaatsen voor en in het doel, vallen, duiken, zweven, flankballen, stompen, tippen, spelhervattingen… noem maar op. Dat is cruciaal voor de ontwikkeling van keepers, maar de KNVB heeft het nog steeds niet door. Goed, de bond werkt samen met de keeperschool van ex-doelman Frans Hoek, maar dat gebeurt puur op commerciële basis en het mist een landelijk draagvlak. Het droomscenario zou zijn wanneer we de koppen bij elkaar zouden steken, dan bedoel ik de KNVB én de diverse keepersacademies in het land, opdat we samen één lijn uitstippelen. Misschien dat er dan voor de toekomst nog hoop is. Maar zolang de situatie blijft zoals hij nu is, zie ik er geen heil in en moeten we hopen dat er via de keepersacademies talenten doorbreken. Al is dat niet altijd even gemakkelijk. Vaak nodigen we een gerenommeerde doelman uit om een clinic te verzorgen. Laatst hadden we Piet Velthuizen bij De Esch, maar hij vroeg zevenhonderd euro voor een middag. Dan breekt mijn klomp. Zo’n bedrag is voor een amateurclub nauwelijks op te hoesten. Zo’n Velthuizen vergeet dan kennelijk dat hij zelf een product is van het amateurvoetbal. Jammer.” “Ik mag dan 65 jaar zijn, ik blijf ijveren voor een goed keepersklimaat in Nederland, via de Keepersacademie Twente en bij de vrouwen van FC Twente, waar ik de keepsters train. Het is mooi om te zien dat het werk zijn vruchten afwerpt.

Door de beenbreuk van Nadja Olthuis moest de jonge Tiffany Loeven het afgelopen seizoen aan de bak. Zij ontwikkelt zich erg voortvarend, het zou me niet verbazen wanneer ze het Nederlands elftal zou halen. Uit zulke ontwikkelingen haal ik de brandstof om door te gaan.” ■

Sportveer Met de introductie van de zogenoemde sportveer heeft Hennie Ardesch in Nederland een ware rage ontketend. De sportveer is een langgerekte shuttle, voorzien van een speciaal veringsysteem aan de onderkant, die met de voet of hand kan worden hooggehouden of overgespeeld. Door het gebruik van het speeltje bouwen sporters een betere oog-, voeten handcoördinatie op. Ardesch ontdekte de sportveer ofwel ‘soccershuttle’ in Vietnam, waar hij verbleef namens de PUM, de organisatie voor het uitzenden van seniormanagers naar het buitenland. “Ik zag de jeugd fanatiek en gebiologeerd bezig met die sportveer, op schoolpleintjes en op de straat. Daar was het al een rage en vervolgens heb ik er een paar meegenomen naar Nederland. Om vervolgens complete bestellingen uit Vietnam te laten aanrukken, want het blijkt aan te slaan. De vrouwen van FC Twente zijn laaiend enthousiast en ook bij voetbalverenigingen en op scholen in Enschede viel het in goede aarde. Na een item over de sportveer in ‘Hart van Nederland’ van SBS is het ook landelijk storm gaan lopen. Ik krijg bestellingen uit allerlei hoeken van het land. Het zou mooi zijn wanneer de landelijke overheid het landelijk zou oppakken, want het gebruik ervan is stimulerend voor je fysiologische ontwikkeling. En iedereen kan hem gebruiken, jong en oud. Met de hand of met de voet.” Dat Ardesch in Nederland concurrentie heeft gekregen van bedrijven die een graantje willen meepikken, deert hem niet. “Dat zal me worst wezen. Het gaat mij meer om het algemeen belang.”

41

Young Drivers Academy: nieuw concept voor jonge automobilisten

interview | rijschool

Rijbewijsshops bij ROC touringcarbedrijf en een pakketdienst met in totaal 260 medewerkers en een wagenpark van 180 voertuigen. Samen zorgen deze bedrijven voor een omzet van ongeveer elf miljoen euro. De verkeersschool met ongeveer 75 medewerkers bepaalt ruwweg de helft van de omzet, die de laatste jaren gestaag is gestegen vooral dankzij de opening van diverse shops in de regio Twente. “Wij openen een shop op plaatsen waar jongeren regelmatig komen. Dankzij deze aanpak is bijvoorbeeld het aantal aanmeldingen in Oldenzaal meer dan verdubbeld.” Inmiddels heeft Brookhuis shops in het centrum van Oldenzaal, bij het Centraal Station van Enschede en bij de vestiging van het ROC van Twente in Almelo en Hengelo. “Om jongeren te trekken moet het bovenal leuk zijn.” Als voorbeeld noemt hij op TMF afgestemde televisies. Ronald Brookhuis: “Om een auto goed door het verkeer te kunnen manoeuvreren, moet je een goede beheersing hebben van de technische bediening en handelingen.”

( do or G errit Strijbis ) Verke er sscho ol Brookhuis uit Oldenzaal en verzekeraar Inshared/Achmea lanceren met Young Drivers Academy (YDA) een nieuw concept voor beginnende automobilisten. Jongeren sluiten een overeenkomst met YDA. In het eerste half jaar behalen ze hun rijbewijs, vervolgens rijden ze 2,5 jaar in een splinternieuwe auto en volgen tegelijkertijd trainingen en bijscholingen. Jongeren sluiten zich aan bij de Young Drivers Academy en betalen maandelijks 260 tot 450 euro. In het eerste half jaar halen ze hun rijbewijs, vervolgens krijgen ze 2,5 jaar de beschikking over een gloednieuwe Citroen C1, Mini, Toyota Aygo of Volkswagen Polo. Alle kosten behalve de brandstofkosten zijn voor rekening van de YDA. De deelnemers zijn ook verplicht acht centrale bijeenkomsten bij te wonen waarin diverse onderwerpen aan de orde komen. Als voorbeeld noemt Ronald Brookhuis van Verkeersschool Brookhuis uit Oldenzaal en een van de initiatiefnemers van YDA Het Nieuwe Rijden, sliptrainingen en de gevolgen van alcohol en drugs in het verkeer.

Maatschappelijk verantwoord Hij stelt dat de YDA inspeelt op de maatschappelijke wens jongeren na het behalen van hun rijbewijs een voortgezette rijopleiding te laten volgen. “Er gaan nog te veel jonge levens verTwentevisie 05/2009

loren.” Ook het milieu profiteert. Brookhuis stelt dat jongeren om financiële motieven vaak kiezen voor een oudere auto met een hoog vermogen, een navenant brandstofverbruik en slechte milieueigenschappen. De YDA-deelnemers rijden in een gloednieuwe, zuinige en schone auto wat een brandstofbesparing tussen de twintig en dertig procent oplevert. Dit hangt niet alleen samen met het voertuig maar ook met de rijstijl. “Op de terugkomdagen maken we de deelnemers onder meer bewust van de voordelen van een zuinige rijstijl.” Brookhuis heeft ook commercieel hoge verwachtingen van de YDA. De doelgroep van YDA is interessant voor landelijke partijen als auto-importeurs, verzekeraars en banken. Bij deze instellingen speelt het Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen een steeds belangrijkere rol. De mogelijkheid bestaat ook om de auto’s met reclame te laten rijden wat de maandelijkse afdrachten aanzienlijk zal verlagen. Daarnaast verwacht Brookhuis dat ouders enthousiast reageren. Hun kinderen krijgen een betere rijopleiding en rijden in een veiliger auto dan de meeste occasions die jongeren als eerste autootje aanschaffen. Maar vooralsnog zit het economisch tij niet mee en heeft Brookhuis zijn verwachtingen naar beneden moeten bijstellen.

Rijbewijsshops Erwin en Ronald Brookhuis hebben naast de verkeerschool ook een taxionderneming, een

‘Er gaan nog te veel jonge levens verloren’

Concept Brookhuis stelt dat grotere verkeersscholen hogere kosten hebben dan eenmanszaken. Een concurrentiestrijd met alleen de prijs per lesuur als basis lijkt vanwege de hogere overheadkosten daarom een verloren zaak. Het spijt en verbaast hem dat de rijscholen de prijs per les noemen in plaats van de totale prijs voor het rijbewijs in de communicatie met de klant. De kopers van een huis kijken immers ook niet alleen naar de prijs van de deuren, maar naar de totale kosten. “Wanneer we de totale kosten bekijken, behoort onze rijschool tot de goedkoopste.” Brookhuis investeert ook in efficiency. De simulator vormt daarbij een belangrijk onderdeel. Zo stelt hij dat leerlingen op de simulator alleen die aspecten van het autorijden leren waarin ze minder sterk zijn. Goedkoop en voordelig, ze leren in de simulator drie keer zo snel en goedkoper dan op de openbare weg. Daarna krijgen ze praktische instructie over de bediening van het voertuig. “Om een auto goed door het verkeer te kunnen manoeuvreren, moet je een goede beheersing hebben van de technische bediening en handelingen. Door een derde van de rijopleiding niet meer 1 op 1 te geven, maar met meer leerlingen tegelijk wordt de totaalprijs stukken gunstiger.”  ■

43

Samenwerking Dit katern binnen Twentevisie is bedoeld voor en met nieuwe ondernemers, maar natuurlijk ook voor de geïnteresseerde gevestigde ondernemer. We werken samen met de Kamer van Koophandel, Kennispark, Saxion, Campus Business Center, New Business Society (NBS) en het Bedrijfstechnologisch Centrum (BTC). Met laatstgenoemde drie partners hebben we de afspraak gemaakt dat we in samenwerking een speciale Memphis New Business organiseren. De eerste twee in die reeks hebben reeds plaatsgevonden, op 30 maart in het Campus Business Center en op 11 mei in de businesslounge van de NBS (zie het verslag elders op pagina 48). De volgende Memphis New Business is op 2 oktober in het BTC-gebouw.

Regionaal Ondernemers Contact B2B staat open voor jonge ondernemers Ooit voortgekomen uit de Club van 110 van en dus gelieerd aan Heracles is het Regionaal Ondernemers Contact B2B de laatste twee jaar als volledig zelfstandige businessclub gegroeid van 70 naar 160 deelnemers (geen leden, want het gaat om een stichting). De doelstelling van het ROC B2B is om ondernemers samen te brengen in een ontspannen en vriendschappelijke sfeer waarin eveneens de partners een belangrijke rol spelen. Voorzitter Hans Hammink (tevens directeur van het Campus Business Center in Hengelo en Area Manager Twente bij Asito) benadrukt dat het niet om een old boys network gaat: “Integendeel. We hebben een mooie mix van gevestigde en nieuwe ondernemers. Zo hebben we ook tien starters-lidmaatschappen waarvan er vijf op de Campus zijn gevestigd. Ondernemers die nog niet zo lang zelfstandig zijn, vinden bij ons een warm nest en krijgen alle kans om optimaal te kunnen netwerken. Daarbij is het uitgangspunt dat senioriteit wordt gekoppeld aan junioriteit, de oudere ondernemers begeleiden de jonge nieuwkomers gedurende een aantal weken om zich volledig thuis te laten voelen. Daarnaast staan wij altijd open voor nieuwe zaken, we bewaren het goede van het oude en omarmen het betere van het nieuwe. Zo ontstaan er vanzelf nieuwe mogelijkheden tot een kwalitatief netwerk.”

Business to business is waar het primair om draait bij ROC B2B, zoals de naam al aangeeft. Er worden minimaal twaalf bijeenkomsten per jaar georganiseerd. Wat is daarbij de insteek? Hammink: “Zes keer per jaar brengen we een bezoek aan een bedrijf om te informeren, te leren en nieuwe contacten op te doen; en voor de gezelligheid natuurlijk, hoewel de kwaliteit van de bijeenkomsten voorop staat. Daarnaast organiseren we zes keer per jaar een bijeenkomst met een andere karakter, bijvoorbeeld een lady’s day.” Dat thema is overigens geen toeval. “Veel deelnemers zijn mannen, dat is nou eenmaal zo. Maar ons uitgangspunt is dat de partners een belangrijke rol moeten spelen binnen onze club, want, zo zeg ik altijd, de ondernemer geeft opdracht, de vrouw bepaalt de kleur.”

Bijlage voor nieuwe ondernemers in twente

46

De (ondernemende) Universiteit Twente De Universiteit Twente heeft sinds de jaren 80 de pay-off ‘de ondernemende universiteit’. Een pay-off die in die tijd heel gewaagd was, misschien zelfs een beetje ongepast. Een universiteit die ondernemend wordt? Wat betekent dat voor het wetenschappelijk onderzoek?! Een vooruitstrevende (en gewaagde) keuze van de rector in die periode: Harry van den Kroonenberg. Meer dan twintig jaar later wordt binnen de universiteit gesproken over het al dan niet weglaten van deze pay-off. Een discussie is aangewakkerd. UT-medewerkers die pleiten voor het behoud van deze pay-off, brieven van ondernemers die het College van Bestuur vragen waarom, studenten die gedichten schrijven over het verdwijnen van de slogan. Andere universiteiten grappen al dat ze het ‘ondernemende’ wel willen overnemen van de UT. Mij wordt ook vaak gevraagd wat ik daar als directeur van Kennispark Twente nou van vind. Ik antwoord dan altijd dat de UT altijd ondernemend zal zijn. Er start jaarlijks een groot aantal nieuwe ondernemers vanuit de nieuwe ontdekkingen op de universiteit. De UT haalt van de technische universiteiten de meeste derde geldstroomonderzoeken binnen vanuit het bedrijfsleven. Zelfs onze studenten ondernemen vaker dan op andere universiteiten. Wij hebben daar de juiste regelingen voor, al 25 jaar. En die regelingen blijven gewoon bestaan en worden zelfs uitgebreid met nieuwe.

Twen te. T ijdens di t c ongres op 11 en 12 juni wordt het 25jarig bestaan van de Tijdelijke Ondernemers Plaats gevierd, een regeling die het starten van een eigen bedrijf vanuit de UT gemakkelijker maakt. Ook vindt de UT Innovatielezing plaats tijdens het congres en komen verschillende gevestigde bedrijven en jonge ondernemers aan het woord over ondernemerschap en innovatie. Maar even terug naar de ‘ondernemende’ universiteit. Dat is een pay-off, een middel. Daar zal iets voor in de plaats moeten komen dat de verdere ontwikkeling van de UT als ondernemende universiteit overtuigend neerzet. Want dat dat uitgedragen moet worden, staat wat mij betreft vast. Anne Flierman, de huidige voorzitter van het College van Bestuur, gaf in de Tubantia aan dat hij weer iets teweeg wil brengen, net als de gewaagde keuze van Van den Kroonenberg in de jaren 80. De discussie is in ieder geval losgebarsten.

EENLEZINGGEVENINDE,OUNGERUIMTEVANDE3PINNERIJ /OSTERVELD(IERMEEZALHIJHETSTARTSCHOTGEVENVOOR OPENINGVANDITNIEUWEBEDRIJFENDEWORKSHOPVANDIE DAG


7IEOFWATIS $E"ROEDPLAATS .IEUWSGIERIG "EZOEKONZEVOORLOPIGE WEBSITE
WWWDEBROEDPLAATSNL

6OORDEWORKSHOPKUNTUZICHOPGEVEN DOOREENMAILTESTURENNAAR INFO DEBROEDPLAATSNL OVV$EELNAMEWORKSHOPJUNI -ELDTDAARBIJUWNAAMBEDRIJFADRES TELEFOONNUMMERENMETHOEVEELPERSONEN UWENSTDEELTENEMEN

5ONTVANGTPEROMGAANDEVANONS DEBEVESTIGINGMETFACTUUR

De UT heeft zich namelijk gerealiseerd dat ondernemerschap faciliteren niet alleen kan, en is via Kennispark Twente met de provincie Overijssel en de gemeente Enschede (namens de Netwerkstad Twente) als partners verbonden. We zijn dus zelfs al een stap verder dan andere ‘ondernemende’ universiteiten, we hebben het namelijk al over een ‘ondernemende regio’. De UT is en blijft dus gewoon ondernemend. Actueel voorbeeld van de ondernemende houding van de regio en de universiteit, is het Innoversum Innovatiecongres, Powered by

/MUUROPJUNIZAL"ORISVANDER(AM

-ETVRIENDELIJKEGROETEN .AMENS$E"ROEDPLAATS

Kees Eijkel Directeur Kennispark Twente www.kennispark.nl www.innoversum.nl

Katja van Reede accountmanager

4OTZIENSOPJUNI IN$E"ROEDPLAATS


Microfinanciering: ja doen, maar pas op!

Saxion vindt contact met oud-studenten cruciaal!

De trouwdag: het mooiste moment van je leven. Geld? geen probleem, daarvoor heb je gespaard. Het besluit om te starten als ondernemer: het mooiste moment van je leven (die trouwdag was je alweer vergeten). Geld? Probleem, de bank denkt niet mee en je hebt niet gespaard. Dan maar overboord die plannen? Nee, niet doen, want je hebt de mogelijk om een microkrediet te verkrijgen om de investeringen te bekostigen, tot liefst 35.000 euro. Maar juich niet te vroeg, want het gaat hier niet om een filantropische actie.

Er bestaan in Twente twee regelingen voor microfinanciering : het microkrediet (verstrekt door Qredits) en de borgstellingsregeling (verstrekt door reguliere banken). Tijdens een persoonlijk gesprek bij een MicroFinancieringsondernemers-punt wordt beoordeeld of ondernemers over voldoende ondernemerscapaciteiten beschikken en of er sprake is van een haalbaar ondernemingsplan. In aanvulling op een lening kan coaching aangeboden worden. Op www.eigenbaas.nl kun je op basis van je postcode zien welke regeling van toepassing is en hoe de procedure precies verloopt.

‘De belangrijkste voorwaarde: je moet ondernemer zijn in hart en nieren’ Maar… De procedure voor het aanvragen van een microkrediet is relatief eenvoudig. Dat wil echter niet zeggen dat je zomaar een zak met geld krijgt. Een goed onderbouwd ondernemingsplan is een voorwaarde en in een gesprek word je ook als persoon in beeld gebracht. Afhankelijk van je ondernemerschapcompetenties zullen beide instanties stevig aandringen op begeleiding door een ervaren coach, van wie de kosten mocht dat aan de orde zijn - normaliter meegefinancierd kunnen worden. De kans van slagen voor je plan neemt daarmee zeker toe. Maar let op: uiteraard betaal je afsluitprovisie en een stevige rente over je lening, maar dat spreekt voor zich: het is een lening en geen subsidie!

De belangrijkste voorwaarde Ook al lukt het je om een microfinanciering los te krijgen met prima gesprekken en een klinkend ondernemingsplan, daarmee is de kans op slagen, ondanks een coach, allerminst gegarandeerd! Want je zult in de praktijk aan de belangrijkste voorwaarde moeten voldoen: je moet ondernemer zijn in hart en nieren! Tegenslagen ga je niet uit de weg, netwerken zit in je bloed en een 40-urige werkweek vind je een lachertje. Vergeet ook niet dat je de lening - met rente - moet terugbetalen en dus moet terugverdienen. Een krediet is en blijft een hulpmiddel om rendement (winst) te crëeren, niets meer en niets minder. Moraal Genoeg gewaarschuwd. Wie ervan overtuigd is dat hij of zij als ondernemer kan slagen maar geen beginkapitaal heeft of kan krijgen, moet zeker een microkrediet aanvragen en gelukkig is dat ondanks de huidige recessie een mooi alternatief. Een zeker risico zit er altijd aan het ondernemerschap, dat hoort er zelfs bij. Vergelijk het maar met het huwelijk: het ‘ja’-woord betekent geen garantie voor het leven, maar moet je daarom niet trouwen? Een retorische vraag…

Alumnus: het deftige woord voor een oud-student of afgestudeerde van Saxion. Als het aan de hogeschool ligt, is het niet een kwestie van uitzwaaien. Voor Saxion is het belangrijk contact te blijven houden met haar alumni. Oud-studenten zijn namelijk een bron van informatie. Zij helpen bijvoorbeeld mee aan het verbeteren van het onderwijs. Speciale website Uit het oog, uit het hart. Een gezegde dat met de nieuwe website www. saxion.alumni-net.nl tot het verleden moet behoren. Op deze site kunnen alumni van Saxion zich registeren. Registratie levert je als alumnus een aantal voordelen op. Zo houd je contact met medewerkers en andere alumni, wat vanuit een sociaal perspectief (“hoe gaat het met …?”) interessant is. Via de site blijf je bovendien op de hoogte van ontwikkelingen in het werkveld. Je kunt het netwerk van (oud-)Saxionners inzetten bij het vinden van een (andere) baan, je blijft op de hoogte van de ontwikkelingen binnen de opleidingen en van eventuele na- en bijscholingsmogelijkheden. Maar het mes snijdt aan twee kanten. Voor Saxion zijn er twee belangrijke overwegingen om een goede relatie met de alumni te onderhouden. Vanuit kwaliteitszorg: door betrokkenheid bij de onderwijsontwikkeling, -uitvoering en -evaluatie. Vanuit profilering: alumni zijn de ambassadeurs van de hogeschool en hun opleiding. Al zijn zij zich daar zelf niet altijd van bewust. Gratis vacatures plaatsen Ook voor bedrijven, overheden en instellingen is www.saxion.alumni-net.nl interessant. De site biedt namelijk de mogelijkheid jong talent te werven. Bedrijven, overheden en instellingen kunnen zelf - gratis - vacatures plaatsen. Een mooie manier om in contact te komen met deze doelgroep (HBOafgestudeerden) op de arbeidsmarkt. Bovendien kunnen geïnteresseerde organisaties onderzoeks- of studieopdrachten aanbieden, waarvoor binnen het eigen bedrijf geen of onvoldoende tijd of kennis beschikbaar is. Hyves-achtig De site is te vergelijken met een hyves-achtige omgeving, waarbij de privacy gewaarborgd is. Maar je kunt wel zien wat oud-docenten nu doen of gaan zoeken naar oud-studiegenoten om te zien waar zij nu werken. Handig als je contact wilt leggen met een ander bedrijf en je wilt checken of er misschien een oud-studiegenoot van je werkt! De site www.saxion.alumni-net.nl wordt eind mei officieel gelanceerd. Maar registreren en het plaatsen van vacatures is nu al mogelijk!

J oop Dahlmans Stafmedewerker Voorlichting

Bijlage voor nieuwe ondernemers in twente

Rob Gregorowitsch Directeur Voorlichting

47

Jeanet Nijland - T: 06-20310851 E: [email protected] - W: www.saxion.alumni-net.nl

IKT Visie op…

Veranderende wereld In deze column heb ik de laatste maanden onder andere geschreven over de economische crisis en over normen en waarden. Op 30 april van dit jaar werden we weer met de neus op de feiten gedrukt: de maatschappij verandert en een consequentie zal moeten zijn dat ook onze manier van omgaan met elkaar zal veranderen. Daarmee bedoel ik niet dat we alles moeten aanpassen, maar dat we meer dan ooit rekening moeten gaan houden met het feit dat voorbeelden - zowel positieve als negatieve - gemakkelijk navolgers oproepen.

55

OUD Ja, wetten, regels en vrijheden moeten blijven, maar je dient wel rekening te houden met het gegeven dat in onze onpersoonlijker wordende maatschappij er meer mensen zullen komen die hun onmacht op volkomen onvoorspelbare manieren zullen uiten. Dat zal gelden voor de beveiliging in de toekomst van grote publieksevenementen - van Koninginnedagen tot andere grote feesten en zelfs voetbalwedstrijden.

Maar ook economisch zullen er veranderingen komen: meer regels voor omgaan met en handelen in geld - en dus ook in aandelen en hypotheken. En zoals altijd zullen de goeden met de slechten moeten lijden - nieuwe regels zullen alle personen en bedrijven zonder uitzondering aangaan .

Saxion: de ondernemende 56 hogeschool Crisis vraagt 58 om slim reorganiseren Dock ’36: 60 bijzonder en creatief ROC zoekt stageplaatsen 63 Bio-energie rukt op 64 Scope 65 Twente Agenda 66

Toch zijn er lichtpuntjes aan de horizon. Het wordt gemakkelijker om te gaan samenwerken omdat we ook door die externe druk om te veranderen meer homogeniteit zullen voelen om dingen op een voor allen geaccepteerde manier gedaan te krijgen. En dan ga ik er vanuit dat ieder die meedoet in dit soort overlegsituaties dat ook doet zonder dubbele agenda. Geen persoonlijk gewin nastreven, maar echt proberen in samenwerking iets te bereiken. Voor bedrijven betekent dat openstaan voor de verwachtingen van de maatschappij (bijvoorbeeld het terugdringen van CO2-uitstoot). Voor politici betekent het dat ze hun partijpolitieke uitgangspunten even moeten vergeten en met elkaar de grootste gemene deler zoeken van het maatschappelijke belang. Vertegenwoordigers van belangenorganisaties zullen moeten onderzoeken waar ze in samenwerking met elkaar en met overheden, scholen en andere maatschappelijke instanties - zonder eigen belangen voorop te stellen - oplossingen kunnen vinden om zo snel mogelijk uit de huidige economische en maatschappelijke misère te komen. IKT is als netwerkorganisatie bij vele vormen van overleg betrokken en altijd is het bewust gekozen uitgangspunt dat we willen dat Twente beter kan worden van de gekozen uitgangspunten! Geert de Raad Voorzitter IKT

Stichting Industriële Kring Twente - Postbus 5501, 7500 GM Enschede - Tel. 053 - 48 49 980 - Fax 053 - 48 49 985

| Twentevisie | Jaargang 21 | Nummer 05 | Mei 2009 |

Hogeschool zor gt al vo or

Saxion: de ondernemende 56

Terwijl de Universiteit Twente - tot frustratie van velen - de ondertitel ‘ondernemende universiteit’ laat vallen, worden de Saxion Hogescholen juist steeds ondernemender. Niet alleen in het onderwijs, maar vooral ook in het stimuleren van ondernemerschap. Momenteel hebben zo’n 400 studenten een echt eigen bedrijf, compleet met KvK- en BTW-nummer. De aanjager van die ondernemende attitude, Theodor van der Velde, wil dat aantal in de komende jaren minimaal verdubbelen. “We hebben in 2006 aan de studenten gevraagd of zij ‘in’ waren voor een eigen bedrijf. Van de 20.000 studenten in Enschede en Deventer vulden er 13.000 de enquête in. Bijna 50% reageerde met een ‘ja’.” Natuurlijk is het onmogelijk dat al die duizenden studenten zelfstandig ondernemer kunnen worden. “Het is wél belangrijk dat we ondernemende lieden afleveren. Die zijn voor de meeste bedrijven en instellingen veel waardevoller dan afgestudeerden die braaf hun lesjes hebben geleerd en tot hun nek vol zitten met theoretische kennis.”

(door Niko Wind)

Het leeuwendeel van die 400 student-ondernemers is ook weer lid van het ondernemersnetwerk Young Business Professionals (www.YBP.nu), dat inmiddels ruim 750 leden telt. Uiteraard is Theodor van der Velde adviseur en inspirator; het werk wordt gedaan door een eigen bestuur. En dat werk bestaat vooral uit het organiseren van bijeenkomsten; vaak samen met de student-ondernemers van de UT. “Daar in het netwerk treffen ondernemende studenten en afgestudeerden elkaar en vindt automatisch kruisbestuiving plaats. De starters leren van de gevestigde ondernemers en de laatsten profiteren op hun beurt van de kennis en de inzet van de studenten.” Voor de ‘eigen’ starters is inmiddels een prijs van 10.000 euro beschikbaar gesteld. De ‘beste’ starter zal op 6 oktober a.s. geëerd worden met de ‘EW/Saxion ondernemers-award’, genoemd naar (en betaald door) de meest succesvolle alumni-ondernemer van de hogeschool, Eric Wentink. “Hij heeft inmiddels zo’n 3.500 mensen in dienst en vond het een eer om deze prijs beschikbaar te mogen stellen.” Er zit voor de student-ondernemer nog meer in het vat. Op 11 en 12 juni is er het Innoversum (Powered by Twente), een innovatiefestival over de toepassing van nano-technologie en van 6 tot 11 juli wordt er op tien hogescholen en universiteiten in Nederland (waaronder uiteraard Saxion) een summerschool gehouden waarin zo’n twintig jonge mensen bezig gaan met het schrijven of het verbeteren van hun businessplan. Uiteraard wordt dit gevolgd door een landelijke bijeenkomst en prijzen voor de beste plannen.

Geen eigen BTC Saxion heeft uiteraard een aantal zaken overgenomen van de UT. De door Harry van den Kroonenberg ontworpen TOP-regeling is vrijwel

meer dan 4 0 0 student- b edrijf jes

hogeschool

één-op-één overgenomen. “Bij ons heet dat de SPEED-regeling, een moeilijke afkorting die je op onze site kunt terugvinden. Net als bij de TOP-regeling gaat het om een renteloze lening van ruim 10.000 euro en gratis gebruik van de faciliteiten van de hogeschool.” Het opvallende is dat bij Saxion tot nu toe bijna alleen student-ondernemers van deze regeling gebruik hebben gemaakt, terwijl het bij de UT bijna altijd gaat om afgestudeerden. De starters via de TOP- en de SPEED-regeling worden door dezelfde commissie beoordeeld en kunnen in beide gevallen aanspraak maken op begeleiding.

57

Saxion heeft bewust niet gekozen voor een incubator-centrum, een BTC-achtig gebouw. “Er is momenteel ruimte te over in bedrijfsverzamelgebouwen en het is veel beter dat ze tussen gevestigde ondernemers zitten. We zijn zelfs bezig om starters ‘in house’ te plaatsen bij bestaande bedrijven die wat ruimte over hebben.” Inmiddels is dat al in tien gevallen gebeurd, soms in dezelfde branche. “Het mooie van zo’n samenwerking is dat de starter impliciet een coach krijgt en meer gevoel krijgt voor de bedrijfstak. Aan de andere kant profiteren de bestaande bedrijven van de frisse en vaak onconventionele kijk van de starters.”

Innovatief textiel Dat laatste zal met name gaan gelden voor de start-up’s die zich richten op toepassing van innovatief en intelligent textiel. Dit project ‘Smart Creation’ is samen met lector Ger Brinks opgezet en wordt geleid door Theodors rechterhand Babette de Weerd. Smart Creation werd onlangs in de expositie- en informatieruimte van Materia in het Enterse Dock36 ten doop gehouden. “We beschikken over een ruim budget vanuit het SKE-fonds van EZ en willen binnen vier jaar zo’n honderd vernieuwende textielbedrijven op gang helpen.” Een binding met Saxion is gewenst maar niet strikt nodig. Smart Creation opereert in het oosten van het land, maar wil starters uit andere delen van het land ook ondersteunen met coaching en een forse renteloze lening en - wat mogelijk nog belangrijker is – koppelen aan bestaande Twentse bedrijven. “Zelfs het grote Ten Cate is enthousiast, mede omdat er op deze wijze nieuwe toepassingsmogelijkheden komen voor hun inktjet-technologie.” Er worden Baakgelden van OC&W beschikbaar gesteld voor het ontwikkelen en runnen van een ‘open source innovatie project’. Hierbij gaat Saxion samen met beide andere oostelijke hogescholen (Windesheim en Arnhem-Nijmegen) werken aan de ‘School of innovation’. Het projectmanagement zal, zoals bij zoveel van die ondernemende projecten, gevestigd worden in de Villa aan de Kortenaerstaat in Enschede, waar een groep van onconventionele pioniers bezig is met het ontwikkelen van ondernemend HBO; binnen de Saxion Hogescholen, maar impliciet ook bij de andere instellingen.

High-potentials Echt regionaal is het management developmenttraject Fast Forward, waarbij ‘high-potentials’ na hun afstuderen gedurende drie maal acht maanden aan het werk gaan bij drie verschillende (innovatieve) bedrijven in Twente. Elk jaar stromen zo’n twintig studenten in dit programma

in. En het mooie is dat ze vrijwel zonder uitzondering daarna in Twente blijven. “Maar ook door de minors bij regionale bedrijven en het koppelen van nieuwe aan bestaande bedrijven zorgen we ervoor dat steeds meer afgestudeerden niet ‘vluchten’ naar de grote ondernemingen in de Randstad, maar bij het Twentse MKB aan het werk gaan - of met een eigen bedrijf een bijdrage leveren aan de regionale economie.

De basis was Small Business In feite begonnen de ondernemende activiteiten met de start van de opleiding Small Business, nu al 13 jaar geleden. Samen met Jonny van Egmond en Hans Visschedijk bouwde Theodor een bijzonder soort ondernemersopleiding, waarbij de studenten puur in de praktijk de noodzakelijke kennis op doen. Hij is er uiteraard trots op dat deze opleiding landelijk gezien nog steeds als beste uit de bus komt en dat Small Business ook binnen Saxion door de externe visitatiecommissies als een van de beste opleidingen wordt beoordeeld. Vanuit deze visie draait momenteel een ‘minor’ Leren Innoveren, die samen met Oost NV is opgezet. De studenten werken een half jaar binnen een (Twents) bedrijf om daar nieuwe producten, processen of concepten te ontwikkelen. “Uiteraard is het leeuwendeel van het werk technisch van aard. We hebben echter ook een student gehad die met een compleet nieuw horecaconcept bezig is geweest.” Saxion kent daarnaast minors ‘Ondernemen in de eigen zaak’ en ‘Zorg-Business in Actie’, gericht op het ondernemen in de non-profit sector.

www.ikt.nl

Vijf lectoren Praten met Theodor betekent besmet raken met het enthousiasme en genieten van zijn onconventionele acties en de snelheid waarmee hij dingen regelt. De ondernemersprijs kwam tot stand na een toevallige ontmoeting en ook de lectoren kwamen sneller dan voor mogelijk werd gehouden. Han van der Meer was de eerste lector betaald door een bedrijf (ABN AMRO) en zijn komst was in eerste instantie geregeld ‘met het glas in de hand’. Als directeur van het kenniscentrum Innovatie en Ondernemerschap heeft hij - naast Han van der Meer - nog vier lectoren aan zich gebonden: Erik Wierstra (net als Han lector Kennisinnovatief Ondernemerschap), Maarten van Riemsdijk (Strategisch HRM), Jos van der Werf (Zorg en Ondernemen) en Kaj Morel (Identiteitsmarketing). “Daarnaast hebben we nog twee onofficiële lectoren, Reynier van Bommel, directeur van Van Bommel-schoenen, en Geert Steinmeijer, directeur van onder meer de Hartman-groep.” Al die inspanningen beperken zich niet tot het Kenniscentrum Innovatie en Ondernemerschap. Er zijn trainingen voor docenten uit alle instituten van de hogeschool en elke student wordt direct of indirect ‘geïnfecteerd’ met het ondernemersvirus. “Elke opleiding binnen onze vestigingen in Enschede en Deventer is er inmiddels van overtuigd dat we ondernemende afgestudeerden moeten afleveren. Dat geldt ook voor de strak gereguleerde opleidingen als accountancy. Aan de andere kant weet ook iedereen dat we veel meer zijn dan een in onszelf gekeerd opleidingsinstituut, maar dat we een belangrijke functie vervullen in ■ het revitaliseren van de landelijke en regionale economie.”

Theodor van der Velden blijft een pionier en inspirator.

D e huidige r ec essie stelt ho ge

Tips en trucs om 58

Nu de economische crisis in alle hevigheid begint toe te slaan, kampen veel bedrijven met een teruglopende orderinput en daardoor een sterke vermindering van de productie. Zij kunnen niet anders dan snijden in de kosten en in het overgrote deel van de gevallen betekent dat afscheid nemen van een deel van de medewerkers. Het is de kunst om de zwakken te lozen en de besten te behouden. Het afspiegelingsbeginsel en het ‘last-in, first-out’ frustreren dit proces. In elke functiegroep moeten de laatst binnengekomen mensen er uit. En dat zijn vaak de jonge, enthousiaste mensen die - als alles weer beter gaat - een nieuwe impuls kunnen geven aan het bedrijf. IKT Personeel & Organisatie had de in het arbeidsrecht gespecialiseerde advocaat Marcus Draaisma uitgenodigd. Hij kwam met tips en trucs voor werkgevers om slim, dus zo soepel en succesvol mogelijk, te reorganiseren.

(door Niko Wind)

In branches met lage loonkosten (zoals de automotive) zullen relatief weinig ontstagen vallen; bij dienstverleners als makelaars, accountants, architecten, ingenieursbureaus en advocaten zullen de klappen veel groter zijn. De industrie zit daar tussen in. Ingrijpend of niet; elke reorganisatie is - ook voor de werkgever - een emotionele aangelegenheid. Afscheid nemen van medewerkers is nooit leuk, maar als je een werknemer die matig presteert, veel ziek is en daarbovenop nog veel eisen stelt, niet zonder een hoge vergoeding kunt lozen, word je als ondernemer razend of verdrietig.

Dossiervorming Een van de redenen voor deze moeizame en kostbare ontslagprocedure is, volgens Marcus Draaisma, het gebrek aan een goed dossier. “De meeste managers in Nederland geven hun medewerkers een veel te goede beoordeling. Het is alsof men altijd vrienden wil blijven met de medewerkers en hun niet durft aan te spreken op onwenselijk gedrag. Deze stroom van neutrale of goede beoordelingen zal bij de kantonrechter het beeld oproepen van iemand die prima functioneert en dus een hoge vergoeding moet krijgen bij ontslag. Dit geldt ook als men om economische, technische of organisatorische redenen moet reorganiseren.” Voor oude werknemers zonder dossier wordt de reorganisatie daardoor puur een financiële kwestie. “En u krijgt daarnaast nog veel gedoe met vakbonden en de ondernemingsraad.” Hij raadde alle ondernemers aan om - zo lang het nog kan - zo snel mogelijk te beginnen met het opbouwen van dossiers. En niet alleen van de mensen die men nu kwijt wil, maar ook van mogelijke slachtoffers van nieuwe reorganisaties.

eisen aan het HR-management

soepel te reorganiseren

Afpellen

59

De ene reorganisatie is de andere niet. Er zijn grote verschillen. In het lichtste geval kan het zonder gedwongen ontslagen. In het zwartste scenario is er sprake van faillissement met daarna mogelijk een herstart. Het middelste scenario, waarbij gedwongen ontslagen onvermijdelijk zijn, is - vanuit het arbeidsrecht gezien - het meest interessante. Marcus Draaisma behandelde alle drie scenario’s. In het gunstigste geval heeft het bedrijf wel last van de recessie, maar zijn in de komende twee jaar geen grote bezuinigingen nodig. In dit geval begint men met het afpellen van de flexibele schil. Uitzendkrachten, oproepkrachten en ZZP-ers worden - al dan niet gedeeltelijk - naar huis gestuurd. “Ga hierbij wél uit van een scan van het bedrijf. Er kunnen plekken zijn waar flexibele arbeidskrachten onontbeerlijk zijn. Kijk ook goed naar eventuele opzegtermijnen van ZZP-ers.” Natuurlijk zal men in zo’n geval kunnen besluiten om ook de tijdelijke contracten niet te verlengen en mensen met een proeftijd niet definitief aan te nemen. “Zorg er in ieder geval voor dat een tijdelijk contract (door een keten van contracten) geen vast contract wordt.” In deze fase is het, volgens Marcus Draaisma, noodzakelijk om dossiers te gaan opbouwen van mensen van wie de toegevoegde niet groot is en die bij een mogelijk nieuwe reorganisatie zullen moeten afvallen.” Een goede oplossing kan zijn een bedrijfsonderdeel te verkopen. Werknemers die weigeren om over te stappen naar de nieuwe eigenaar worden geacht ontslag te hebben genomen. Ook bij verhuizing van bedrijfsonderdelen naar het moederbedrijf of concentratie op één locatie kunnen werknemers afvallen. “Men wil vaak niet mee als de afstand groter wordt dan 20 kilometer. Op grond van jurisprudentie moeten werknemers echter bij overplaatsing een reistijd van drie uur (heen en terug) accepteren.” Een extra mogelijkheid om kosten te besparen is het bevriezen van de salarissen of zelfs het doorvoeren van een collectieve salarisverlaging. “Uiteraard moet het personeel hier 100% achter staan en moet het management het goede voorbeeld geven.”

Behoudt de beste mensen Als het echt niet anders kan en de problemen zijn zo groot dat het bedrijf zonder gedwongen ontslagen niet kan overleven, is het belangrijk om de beste mensen voor de organisatie te behouden. Dat geldt ook als men daarna het bedrijf of een deel daarvan wil verkopen. “Het is belangrijk eerst een goed reorganisatieplan te maken. Kijk welke delen u kunt saneren. Zorg door met schema’s en organogrammen te werken voor een helder beeld.” Daarna begint de inventarisatie. Welke mensen functioneren minder goed en wat is hun dossier? “Tegelijkertijd kijkt u naar de beste mensen; medewerkers die u niet kunt missen. Als die volgens het afspiegelingsbeginsel zouden moeten verdwijnen, zijn er een aantal trucs om hen toch te behouden. Geef hun promotie naar een functie die nog niet bestaat en uiteraard niet zal worden geschrapt

Advocaat Draaisma: “Neem de tijd, zorg voor dossiervorming en bepaal strategie.”

of creëer nieuwe functies, die wezenlijk verschillen met de functies die u wilt schrappen. Op deze wijze kunt u de besten voor uw organisatie behouden.” Het is belangrijk om in één werkgebied van het UWV in een periode van drie maanden binnen de twintig ontslagen te blijven. Bij meer ontslagen moet het gemeld worden aan de vakbond en dat zorgt altijd voor extra problemen. “U kunt proberen om onder de twintig te blijven door individuele regelingen te treffen met minder goed functionerende medewerkers. Spreek wel geheimhouding af en stel hen onmiddellijk vrij van dienst.” Na een positief advies van de OR kan men met de uitvoering beginnen. “Dat is het moment om de plannen bekend te maken. Eerdere uitspraken leiden alleen maar tot onrust.” Belangrijk is op dat moment direct ontslag aan te vragen voor alle boventalligen en dat het afspiegelingsbeginsel is toegepast. Het wordt daarna druk: individuele gesprekken met alle overtalligen en proberen met hen een regeling af te spreken; eventueel op basis van een sociaal plan. “Het kan soms helpen om hun iets extra’s te bieden als ze direct tekenen!” Een ontslagprocedure is in het algemeen binnen twee maanden afgerond en de vergunning is acht weken geldig. Het is, volgens Marcus Draaisma, belangrijk om in die periode (en in de tijd daarna) veel tijd te besteden aan de achterblijvers en samen met hen te werken aan de herbouw van de organisatie.

www.ikt.nl

Het rampscenario Het ergste dat een bedrijf in deze tijd kan overkomen is surseance van betaling of een dreigend faillissement. In dat geval ontbreekt de tijd voor een gedegen reorganisatie en moet men als werkgever op vele borden tegelijk schaken. Men moet de crediteuren buiten de deur houden; vooral zij die met eigendomsvoorbehoud hebben geleverd en de ‘dwangcrediteuren’ zoals de nutsbedrijven. Tegelijkertijd moet men proberen om zo veel mogelijk geld van de debiteuren binnen te halen en zo nodig medewerkers die men niet nodig heeft met betaald verlof sturen.“In de tijd die u nog over hebt, moet u kijken of een doorstart mogelijk is. Daartoe kunt u ook zelf het faillissement aanvragen.” In veel gevallen zal er geen geld meer zijn om de lonen uit te betalen. Is er sprake van faillissement, dan kunnen de werknemers op grond van de WW de lonen doorbetaald krijgen. Als dat nog niet is gebeurd, zullen de werknemers dus direct het faillissement van de onderneming aanvragen.

Doorstart Ook bij doorstart zijn er een aantal regels die nageleefd moeten worden. Bij doorstart of verkoop uit surseance is het onverstandig om afspraken te maken over de verkoop van de activa. “Doet u dat wel, dan gaan de werknemers automatisch over op de nieuwe eigenaar en kan de koper ■ niet de beste werknemers kiezen.”

D e p ar tner s prof iter en van elkaar s

Dock 36: bijzonder

cr eatieve impulsen

en creatief partners.” Het gaat daarom vaak om maatschappelijke trends die direct of indirect van invloed zijn op onder andere productontwikkeling en de communicatie daar omheen. Een mooi voorbeeld is het inspelen op de vergrijzing. Wat betekent dat voor het ontwerpen van apparatuur, meubilair etcetera? Hoe moet je met deze doelgroep communiceren en welke eisen stelt de ouder wordende consument aan producten? Ook het Materia Inspiration Centre deelt in deze kennis. De manager van dit centrum, Annette Schumer, heeft veel contact met haar bezoekers: architecten, industrieel ontwerpers, eigenlijk iedereen die zich met materialisatie van ontwerpen bezig houdt. “Voor een centrum als Materia is het van groot belang voorop te lopen op het gebied van materialenkennis en kennis op het gebied van ontwerpen. In dit kader delen wij deze dan ook graag met onze bezoekers.” Opvallend genoeg houden de partners die kennis niet voor zich, maar nodigen ze het bedrijfsleven uit bij de presentatie van de resultaten. De onderzoeken zelf laten ze uitvoeren door studenten van diverse opleidingsinstituten. “Ideaal,” vindt Han Morskieft. “Ze worden goed begeleid, kunnen zich 100% wijden aan de projecten, ze krijgen relatief veel creatieve vrijheid en wij bieden een podium waar ze hun project kunnen presenteren.”

60

De eigen autoweg V.l.n.r. Tom Evers, Han Morskieft, Annette Schumer en Luigi D’Andrea.

Iedereen die geregeld via de A1 naar het westen rijdt of terugkeert in het mooie Twente kent het gebouw en heeft er een mening over. Men vindt het mooi of lelijk. Het is in ieder geval bijzonder én het is creatief. Wat zich achter die gevel van staal en glas afspeelt, is nog niet bij iedereen bekend. Daarom nodigen de bedrijven binnen dit bijzondere gebouw regelmatig groepen uit voor een kennismakingsbezoek. Kort geleden was het de beurt aan IKT. Het bezoek bestond niet alleen uit een uitgebreide rondleiding, maar er is ook aandacht besteed aan de activiteiten van de individuele bedrijven. Het doel is - en dat geldt voor alle bezoeken - dat men na een bezoek geïnspireerd het gebouw weer verlaat. Dock 36 is bijzonder van buiten en van binnen. En dat willen de ‘bewoners’ graag uitstralen. Voor de bedrijven binnen Dock 36 is de locatie aan de A-1 een weloverwogen keus. “We zitten aan de poort van Twente en verkleinen zo de afstand tot de Randstad.” (door Niko Wind)

Han Morskieft liep al enige tijd met het idee rond om het eerste designcentre achter de IJssel op te richten. Na een gesprek met Tom Evers hierover ontstond het plan om samen in één pand te gaan zitten. Hierdoor konden Han Morskieft (Morskieft Ontwerpers) en Tom Evers (D’Andrea & Evers Design) hun bedrijven en elkaars positie versterken. Christiaan Roetgering van Coulisse zag mogelijkheden in dit idee en bood niet alleen zijn faciliteit (het pand) aan, maar nam ook deel aan dit initiatief. De vierde partner werd Materia Inspiration Centre. Dit bedrijf was op zoek naar

een ruimte voor een permanente materialententoonstelling. Christiaan Roetgering ontdekte Materia in een tijdschrift en liep al langer met een zelfde idee rond om innovatieve materialen te verzamelen voor gebruik in en als inspiratie voor de produkten van Coulisse. Hij nam het initiatief Materia deelgenoot te maken van het gezamenlijke initiatief. Dock 36 was een feit.

Het werkt De bijzondere combinatie van vier creatieve partners in één gebouw werkt. Vooral omdat de verstandhouding perfect is, de deuren altijd open staan en er tijdens het tweewekelijks overleg in principe niet wordt gepraat over al dan niet technische gebreken aan het gebouw, maar over het werk waar iedereen mee bezig is; over nieuwe plannen en ideeën en over nieuwe klanten of interessante leads voor anderen. De vier partners praten gedreven over de gezamenlijke filosofie en over het conglomeraat van individuen dat elk van die individuen sterker maakt. “Dock 36 is een open structuur bestaande uit vier verschillende entiteiten die elkaar perfect aanvullen. Dat geldt niet alleen voor de business, maar vooral ook voor het creatieve proces. De externe kennis die je als bedrijf nodig hebt is dichtbij en om te brainstormen met mensen uit een andere discipline kun je zo bij je buurman binnenstappen.”

Kennisontwikkeling Naast de informele samenwerking - het bij elkaar binnenlopen - bestaat er binnen Dock 36 ook een groeiend aantal concrete samenwerkingsprojecten. “We willen samen aan kennisontwikkeling doen,” vertelt Tom Evers. “Dat lijkt vreemd met vier zo verschillende partners, maar wat we laten onderzoeken levert uiteindelijk altijd wat op voor elk van de vier

De A1 speelt een belangrijke rol in het leven van de bewoners van Dock 36. Het is de route naar hun klanten in Twente, de Randstad of andere delen van Nederland. Het is ook de plaats van waaraf elke dag vele duizenden automobilisten hun ‘uithangbord’ zien. Waarom zou die ‘eigen’ autoweg geen onderwerp zijn van een studie? Tom Evers daar over: “We hebben een project afgerond waarin we onder andere door middel van brainstormsessies met kunstenaars en vertegenwoordigers van de provincie de A1-beleving willen verbeteren. Deze hoofdverbindingsweg moet meer worden dan een strook asfalt met links en rechts weilanden en bedrijventerreinen. We streven naar een betere interactie tussen de weg en de omgeving en onderzoeken wat voor impact de omgeving heeft op de weggebruiker.” In concreto is er een afstudeerproject aan gekoppeld over een verbetering van de wegsignalering. Een ander voorbeeld van de open samenwerking is het seminar dat Annette Schumer organiseert rondom het onderwerp angst en vormgeving. De basis van dit seminar ligt in het afstudeeronderzoek van een van de studenten van Tom Evers.

Leren van de natuur Het meest recente project binnen Dock 36 heeft een bijzonder thema. De kick-off vond plaats in februari, een door Materia Inspiration Centre georganiseerd congres met als thema ‘Innovatie geïnspireerd door de natuur’, ofwel Biomimicry. Dit heeft geresulteerd in een gemeenschappelijk project met als uiteindelijk doel om vanuit de verschillende disciplines te komen tot een totaal concept/ontwerp van een woonunit te water. Tijdens dit project wordt vanuit een ‘biomimicry’ ontwerphouding gewerkt. “Wij willen uiteindelijk met dit project bewerkstelligen dat ontwerpers beter naar de natuur kijken om zich te laten inspireren tot de oplossingen die de natuur gebruikt.” En met ontwerpers bedoelt ze het

www.ikt.nl

hele brede scala van creatieve professionals die zich bezighouden met het ontwerpen van producten, huizen, kleding, communicatie-uitingen enzovoort. Een voorbeeld van biomimicry in de praktijk is de Japanse hogesnelheidstrein. De vorm van de neus van deze trein is geïnspireerd op de snavel van een ijsvogel. Deze vorm heeft niet alleen geleid tot een toename van de snelheid van 10% maar ook tot een energiebesparing van 15% en een aanzienlijke reductie van de geluidsoverlast.

De partners De gemeenschappelijke projecten zijn uiteraard niet de hoofdactiviteiten van de vier bedrijven die zich in Dock 36 hebben gevestigd. D’Andrea & Evers, het bedrijf van Tom Evers en Luigi D’Andrea, is een van de topbureaus voor industrieel ontwerp die Twente rijk is. Ruim 17 jaar geleden gestart in het BTC Twente is het bureau langzaam gegroeid naar een omvang van 13 medewerkers. Gedegen vormgevers met verstand van techniek, die vooral innovatief bezig willen zijn en een goed oog hebben voor de veranderingen in de techniek, de vermarkting daarvan en de opkomst van nieuwe materialen. Hun klantenkring bevindt zich in alle delen van het land.Ook Morskieft Ontwerpers heeft klanten in alle uithoeken van Nederland. Van kleine bedrijven tot en met multinationals. “Onze specialiteit is het ontwikkelen van corporate identities voor bedrijven en instellingen. Onder ‘corporate identity’ verstaan we de visuele vertaling van de ambitie van organisaties en hun mensen. Hierbij handelen we vanuit de visie dat ambities alleen kunnen worden gerealiseerd als zij tot stand komen vanuit een hoge mate van bewustzijn bij de desbetreffende bedrijven of organisaties. Onze kunst is om daar zo goed mogelijk bij aan te sluiten.” Tijdens het ontwikkel- of implementatieproces schromen ze niet om, waar nodig, gebruik te maken van regionale partners.

1.500 samples Coulisse is met 100 medewerkers wereldwijd op afstand de grootste van de partners. Het Enterse bedrijf, dat in 1992 door Christiaan Roetgering is opgericht, ontwikkelt en verhandelt raamdecoratie in onderdelen en in standaardmaten. Design en innovatie zijn daarbij kernwaarden. Naast het hoofdkantoor dat zich twee panden verderop bevindt, zijn in Dock 36 twee afdelingen van het bedrijf ondergebracht. Het Coulisse Design Centre is voorzien van uitgebreide testmogelijkheden en is het kloppende hart van de afdeling Engineering die innovaties op het gebied van raamdecoratie-systemen ontwikkelt. Ook de marketing heeft hier als creatieve discipline haar plek. Recentelijk is er in Dock 36 een showroom gerealiseerd waarin Coulisse het maatwerk presenteert en relaties ontvangt. In het Materia Inspiration Centre kunnen architecten, designers, ontwerpers, iedereen die met materialen werkt, inspiratie op doen. In deze permanente materialententoonstelling is een collectie ondergebracht met 1.500 materiaalsamples. Deze samples zijn geselecteerd op basis van hun bijzondere technische en sensorische eigenschappen, de verwerkingstechniek en/of de maatschappelijke relevantie. Elke maand komen daar zo’n 20 nieuwe materialen bij. Deze fysieke collectie is gekoppeld aan een digitale zoekmachine, waarmee de doelgroep op basis van eigenschappen gericht kan zoeken naar materialen die ze voor een bepaald product toe ■ willen passen.

61

Crisis jaagt leerlingenaantal op

ROC zoekt stageplaatsen Hans Schutte maakte tijdens de jaarvergadering van IKTHengelo de balans op van het eerste jaar dat bij als voorzitter van het CvB leiding gaf aan het ROC van Twente. “Twente is een hechte regio, waarin door alle parijen perfect wordt samengewerkt.” Die samenwerking zorgde steeds voor voldoende stageplaatsen - wat elders lang niet altijd het geval is. “Maar nu de economie terugloopt, kunnen ook wij onze studenten moeilijker plaatsen. Dat klemt extra omdat door diezelfde crisis studenten langer doorstuderen vanwege het feit dat er op dit moment te weinig werk is.” Hij deed daarom - over de hoofden van de Hengeloërs heen - een dringend beroep op alle ondernemers in Twente om ondanks de huidige problematiek toch stagiaires op te nemen. “Het gaat om de werknemers die u nodig hebt als het weer beter gaat!”

63

(door Niko Wind)

Naast een forse toename van het aantal voltijds studenten die als gevolg van de crisis een tweede studie kiezen of een diploma op een hoger niveau proberen te halen, groeit ook het aantal deelnemers aan de na- en bijscholingstrajecten explosief. Dat komt onder meer doordat bedrijven momenteel bezig zijn met het inhalen van een scholingsachterstand, waarbij de fiscus een extra handje helpt. Daarnaast wordt fors ingezet op het EVC-traject, waarbij - met enige extra lessen - verworven competenties kunnen worden omgezet in een echt diploma. Over het extra geld dat daarvoor nodig is, maakte Hans Schutte zich geen zorgen. Ook de extra docenten zijn eenvoudig te krijgen. Uiteraard ging de CvB-voorzitter in op de negatieve pers die zijn instituut de laatste tijd heeft gekregen. “We zijn nog maar kort geleden gefuseerd, we zijn volop bezig met de nieuwbouw en de daarmee gepaard gaande verhuizingen én het ministerie heeft ons verplicht om in 2010 overgestapt te zijn op competentiegestuurd onderwijs. Met zo’n 30.000 studenten en cursisten en 1.800 medewerkers kan er in die aanloopfase best wat mis gaan.” Hij was er wel trots op dat 74% van de voltijdstudenten met een diploma de school verlaat. “Landelijk is dat 65%, maar in andere regio’s hebben ze veel meer problemen met de jeugd.” Over de (toekomstige) opzet van het ROC was hij duidelijk. “We groeien steeds verder naar kleine eenheden van 100 tot 150 studenten met gemiddeld 15 docenten, waardoor we de massaliteit van het onderwijs doorbreken. Daarnaast willen we de toppers beter faciliteren en belonen. Kijk maar naar het Cas Spijkers-instituut voor de kokosopleiding, het Willem Nijholt-College voor de toekomstige musicalsterren en de topsportopleiding, die de naam van Johan Cruijff gaat dragen.”

Gemeentelijke problematiek Terwijl het onderwijs te maken heeft met een sterke groei kampen de gemeenten met financiële tegenvallers. Hengelo’s burgemeester Frank

www.ikt.nl

CvB-voorzitter Hans Schutte (l) en burgemeester Frank Kerckhaert prezen de educatieve waarde van het HEIM.

Kerckhaert becijferde dat zijn gemeente in 2010 en 2011 tussen de 4 en 6 miljoen euro zal moeten ombuigen, mede als gevolg van het te verwachten groter beroep op de bijstand. “Afgesproken is dat we de eerste twee miljoen zelf zullen moeten betalen. De rest neemt het rijk voor zijn rekening.” Aan de andere kant zal Hengelo - net als de andere gemeenten - willen en moeten investeren. “In Twente betekent investeren de innovatiedriehoek gevormd door het Hart van Zuid, het Kennispark en de Luchthaven. Voor ons betekent dat het ontwikkelen van het Centraal Station van Twente, het verder ontsluiten van het centrum door de aanleg van de Laan van Zuid en de bouw van kantoren en woningen. Kerckhaert wees daarnaast op de noodzaak om de oude bedrijventerreinen te revitaliseren en nieuwe, watergebonden terreinen te ontwikkelen. “Dat is de toekomst en het Twentekanaal biedt ons alle mogelijkheden.”

Moorden oplossen Toon de Boer mocht als gastheer vertellen over de ontwikkelingen binnen ‘zijn’ industriemuseum HEIM. Het aantal bezoekers steeg in 2008 tot ruim 42.000, van wie meer dan de helft jonger dan 18 jaar. Om de aantrekkelijkheid, de educatieve waarde en het bezoekersaantal te verhogen, zullen de bezoekers van het HEIM deze zomer, als echte ‘CSI-onderzoekers’, forensisch onderzoek kunnen doen en zo moorden kunnen oplossen. Meer permanent van aard is de afdeling duurzame energie die eind van dit jaar zal worden geopend. “Bedrijven kunnen als ■ sponsor hun naam ook aan deze zaal verbinden.”

O ostelijk Cluster br engt alle p ar tijen samen

Bio-energie rukt op samengebracht, waardoor de uitwisseling van kennis veel sneller gaat en projecten veel eenvoudiger van de grond komen. Daarnaast is de Bioenergie cluster Oost Nederland de belangrijkste gesprekspartner van de provinciale overheid als het gaat om dit type duurzame energie.

64

50% van de CO2-doelstelling

Coördinator Frans Feil (l) en voorzitter Nico Schiphorst zitten ook met de Provincie om de tafel.

Duurzaamheid is momenteel een modewoord. Maar het is veel meer dan een hype. Men ziet steeds meer in dat onze voorraad fossiele brandstof eindig is en dat een te hoge concentratie CO2 in de lucht tot ernstige milieuproblemen zal leiden. Naast zonne- en windenergie is bio-energie een goede optie om de duurzaamheid van onze energiebehoefte te vergroten. Het rendement van windmolens is aan de kust veel hoger dan in het binnenland en voor het grootschalig toepassen van zonnepanelen kan men beter naar zonniger oorden gaan. Het oosten van Nederland is typisch een gebied waar de bio-energieopwekking kan gedijen. Alle belangrijke bedrijven en instellingen in deze sector hebben zich verenigd in het Bio-energie cluster Oost Nederland. De Provincie Overijssel is enthousiast en heeft zelfs een convenant met deze nieuwe stichting afgesloten.

(door Niko Wind)

Nico Schiphorst, oud-directeur van Cogas, is directeur van de stichting en de bio-energie consultant Frans Feil treedt op als coördinator. De laatste heeft het voor elkaar gekregen dat alle belangrijke spelers in dit veld bij elkaar zijn gebracht. “We hebben kennisinstellingen als de UT en Saxion binnen onze stichting, maar ook producenten als ROVA, Twence, Cogas, de Raedhuys groep en Plegt Biodiesel. Daarnaast de systeembouwers KARA, Stork Thermeq en HoSt, de ontwikkelaars van de Biomassa Technologie Groep, CCS en de bedrijven binnen de TKT. De groene sector zelf maakt het kringetje letterlijk rond, de brancheorganisatie Projecten LTO Noord, Borgman Beheer, Stimuland en Bruins en Kwast. Al kun je dat laatste bedrijf ook zien als - bescheiden - energieleverancier.” In tegenstelling tot andere regio’s zijn in Oost Nederland alle partijen

De contacten met de provincie leidden tot een opmerkelijk convenant. Gedeputeerde Theo Rietkerk wil in 2020 de uitstoot van CO2 in de provincie met 2.200 kiloton verminderen (ten opzichte van 1990). Bioenergie moet daarvan meer dan de helft voor haar rekening te nemen. Hiervoor is een belangrijke taak weggelegd voor het cluster en zijn deelnemers, die in een contract is vastgelegd; met verplichtingen over en weer. Het cluster is hierin partner van de overheid. Verder zijn er inmiddels contacten met Gelderland om de activiteiten naar die provincie uit te breiden. Ook vanuit aanpalende Duitse regio’s is belangstelling voor samenwerking. Voor Nico Schiphorst is het niet verwonderlijk dat deze unieke samenwerking in Overijssel (lees Twente) tot stand kon komen. “Men is gewend aan samenwerken, men kent elkaar én er is een lange traditie op dit gebied. Zo startte de UT al in de jaren zeventig van de vorige eeuw met onderzoek naar verbranding en vergassing van biomassa en was Cogas een decennium later de eerste die een stortgasinstallatie in gebruik nam.”

Bio-energiepark Twence is door het in gebruik nemen van de bio-energiecentrale en de derde verbrandingslijn in de regio de grootste leverancier van groene stroom (en groene warmte); ook Bruins en Kwast en Cogas leveren met hun houtcentrales een grote hoeveelheid elektrische energie en warmte. Een van de grote leveranciers van houtgestookte ketels is het Almelose KARA (een bedrijf binnen de Reinders-groep). Dit soort ketels wordt onder meer ingezet om sporthallen, zwembaden, ziekenhuizen en andere ‘solitaire’ gebouwen te voorzien van professionele houtverbrandingsinstallaties, voor de verwarming en deels voor de elektriciteitsvoorziening. Voor Nico Schiphorst is dit een perfect voorbeeld van de trend tot decentralisatie van onder meer de energievoorziening. “Het scheelt fors in de noodzakelijke capaciteit van de hoogspanningsleidingen en de regio wordt minder afhankelijk van de grote energieproducenten.” Volgens Frans Feil gaat het er binnen het cluster om dat in Oost Nederland veel meer elektriciteit en warmte duurzaam worden geproduceerd uit biomassa. “Daarnaast moet het zich richten op het verder ontwikkelen van de verschillende technologieën: verbranden, vergassen en pyrolyseren. Kennisuitwisseling is belangrijk en we moeten samen investeren in onderzoek en ontwikkeling. Dat moet in elke fase van het technologie-ontwikkelingstraject: van concept tot eindgebruik. Daarin passen de nieuwe R&D faciliteiten van BTG en ook het initiatief van Twence en de twee kennisinstellingen om een bio-energiepark te realiseren voor demonstratieprojecten. Dit is de bio-energie-innovatie-route voor Oost Nederland - en voor Twente in het bijzonder - ten ■ voeten uit.” 

Scope Nieuwe deelnemers

Nieuwsrubriek over Twentse zaken en mensen.

IKT-Almelo e.o.

Wanneer u deelnemer bent van IKT kan uw nieuws onder Scope worden opgenomen. Persberichten bij voorkeur per e-mail aan te leveren.

Kiwi Personeelsdiensten BV Hengelosestraat 537 7521 AG Enschede Contactpersoon: mevr. E. Bönhke Zijn ook deelnemer geworden van Hengelo en West-Twente Oxilion B.V. Postbus 575 7500 AN Enschede Contactpersoon: dhr. H.J. Hogebrug Zijn ook deelnemer geworden van Enschede en Hengelo

IKT-Berkelland FPC Oldenkotte Kienvenneweg 18 7151 CC Rekken Contactpersoon: dhr. H. Pelle

IKT-Enschede Prismare Roomweg 167d 7523 BM Enschede Contactpersoon: mevr. B. Kamphuis Yarden Uitvaartzorg Twente Deldenerstraat 157 7555 AB Hengelo Contactpersoon: dhr. W. Plaggenborg

IKT-Haaksbergen EcoTherm b.v. De Kerkuil 196 7591 KJ Denekamp Contactpersoon: dhr. K.J.M. Wekking

IKT-Hengelo e.o.

Ons adres: IKT/Twentevisie T.a.v. Saskia Rikhof-Slot Postbus 5501 7500 GM ENSCHEDE

65

Tel. 053 - 48 49 980 Fax. 053 - 48 49 985 E-mail [email protected]

De TwentseWelle trok in het eerste jaar van het bestaan ruim 60.000 bezoekers, onder wie een groeiend aantal jongeren. Om de educatieve functie te versterken is men bezig met het opzetten van een DDR-tentoonstelling (samen met musea in Berlijn en andere Oost-Duitse steden. Ook werkt men aan een tentoonstelling over de ontwikkelingen in de arbeidsomstandigheden Jan Marijnissen (oud partijleider van de SP) zal hierbij Kees van der Meiden als gastconservator ondersteunen. Op 23 april jl. was de officiële start van EMT Radar. EMT staat voor Energie- en Milieutechnologie en de Radar is ontwikkeld door stichting kiEMT in samenwerking met Hogeschool Arnhem Nijmegen, Saxion Hogescholen en Rabobank Arnhem e.o. Radar wil in vier jaar tijd ondersteuning geven aan 45 levensvatbare businessplannen rondom hoogwaardige, technische innovaties op het gebied van energie- en milieutechnologie. De eerste drie innovatieve ideeën werden tijdens de startbijeenkomst gepresenteerd. De ondernemingen ontvingen als eersten een lening van 25.000 euro. Siemens heeft besloten een nieuw kantoor in Hengelo te bouwen. Siemens Industrial Turbomachinery, de Hengelose vestiging die onderdeel uitmaakt van de Siemens Energy Sector, is een belangrijke speler in de Olie & Gas industrie. In Hengelo wordt in het Hart van Zuid tegenover het Centraal Station Twente door Van Wijnen 11.000 m² kantoren ontwikkeld. Op basis van een structuurschets zijn contracten opgesteld voor de aankoop van gronden van Stork aan Van Wijnen en voor huurovereenkomsten met Siemens voor een periode van tien jaar met een optie voor nog eens vijf jaar. De ondertekening vond plaats op 24 april jl. Tijdens het zesde Mechatronica-congres op de Universiteit Twente is het startsein gegeven voor het Robotics Centre Twente. Hierin werken de bedrijven en organisaties binnen de Mechatronica Valley Twente samen met als doel ‘humane’ robots te ontwikkelen voor allerlei werkzaamheden in ■ onder meer ziekenhuizen en woonhuizen.

AGC Asahi Glass Company Piet Muyselaarstraat 65 7558 ZL Hengelo Contactpersoon: dhr. drs. L.A.J. ter Elst TT-Groep Piet Heinstraat 1 7511 JE Enschede Contactpersoon: dhr. E. Kamp

www.ikt.nl

Het door de UT ontwikkelde hoofd, dat in alle richtingen kan draaien, voorwerpen kan volgen en daarvan beelden kan tonen.

Twente Agenda 66 Datum

Aanvang

Onderwerp

Organisatie

2 juni 2 juni 3 juni 4 juni 8 juni 11 juni 16 juni 17 juni 18 juni 23 juni 24 juni 25 juni 1 sept. 3 sept. 14 sept. 16 sept. 16 sept. 17 sept. 21 sept. 23 sept. 24 sept. 30 sept. 5 okt. 6 okt. 6 okt. 7 okt. 13 okt. 3 nov. 5 nov. 11 nov. 12 nov. 14 nov. 16 nov. 18 nov. 20 nov. 23 nov. 24 nov. 25 nov. 1 dec. 7 dec. 10 dec. 15 dec.

15.30 uur 17.00 uur 12.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 12.00 uur 16.00 uur 17.00 uur 16.00 uur 12.30 uur 17.00 uur 17.00 uur 16.00 uur 07.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 07.00 uur 16.00 uur 15.00 uur 12.00 uur 16.00 uur 17.00 uur 17.00 uur 16.00 uur 17.00 uur 18.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 09.30 uur 16.00 uur 12.00 uur 12.00 uur 16.00 uur 16.00 uur 12.00 uur 17.00 uur 17.00 uur 17.00 uur 17.00 uur

Bijeenkomst IKT-O&C en P&O Opname programma Memphis Jaarvergadering/Lunchbijeenkomst IKT-Berkelland Jeu de boules IKT-Haaksbergen Bijeenkomst IKT-Financiën & Economie Bedrijfsbezoek IKT-Enschede Bedrijfsbezoek IKT-Hengelo Lunchbijeenkomst IKT-West-Twente Bijeenkomst IKT-Productie, Logistiek & Techniek Informele bijeenkomst IKT-Oldenzaal Bedrijfsbezoek IKT-Almelo Stijlloos Management Festival Opname programma Memphis Informele bijeenkomst IKT-Enschede Bijeenkomst IKT-Personeel & Organisatie Ontbijtbijeenkomst KPMG Lunchbijeenkomst IKT-Berkelland Bedrijfsbezoek IKT-West-Twente Bijeenkomst IKT-Financiën & Economie Ontbijtbijeenkomst IKT-Almelo e.o. Bijeenkomst IKT-Productie, Logistiek & Techniek Jaarvergadering IKT Lunchbijeenkomst IKT-Oldenzaal Bedrijfsbezoek IKT-Hengelo Opname programma Memphis Avondbijeenkomst IKT-Haaksbergen Bijeenkomst IKT-Ondernemen & Communicatie Opname programma Memphis Twente Concert Bedrijfsbezoek IKT-Enschede Bijeenkomst IKT-Productie, Logistiek & Techniek Interregionaal Klootschiet Toernooi Bijeenkomst IKT-Financiën & Economie Lunchbijeenkomst IKT-Berkelland Lunchbijeenkomst IKT-Haaksbergen Bijeenkomst IKT-Personeel & Organisatie Bijeenkomst IKT-Ondernemen & Communicatie Lunchbijeenkomst IKT-West-Twente Opname programma Memphis Eindejaarsbijeenkomst IKT-Oldenzaal Eindejaarsbijeenkomst IKT-Enschede Eindejaarsbijeenkomst IKT-Hengelo

IKT Twentevisie IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT Saxion Twentevisie IKT IKT KPMG IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT Twentevisie IKT IKT Twentevisie IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT IKT Twentevisie IKT IKT IKT

Voor nadere informatie: IKT tel. 053 - 484 99 80 Twentevisie www.twentevisie.nl KPMG tel. 053 – 483 25 25 Saxion www.saxion.nl/ stijlloosmanagement