Nell van de Ligt, Stress- en burn-outexpert
www.ligtpunt.nl
[email protected]
Ligtpunt.nl / Nell van de Ligt : Stress en burn-outexpert Bachstraat 35 6521 EH Nijmegen www.Ligtpunt.nl
[email protected] Tel: 06.14022339 Kvk: 09159941
Inhoudsopgave Voor wie?.........................................................................................
blz. 1
Schade voor de organisatie en bij medewerkers…………………………………..…...
blz. 2
Voorkom uitval door zicht op stress en burn-out…………………………….…………..
blz. 2
Wanneer stress je ziek maakt……………………………………………………………….….….
blz. 3
De belangrijkste oorzaken van stress en burnout……………………………………..
blz. 4
7 tips om te voorkomen dat je ziek wordt ……………………………………………….…
blz. 5
7 tips voor organisaties om ziekte door stress en burn-out te voorkomen…
blz. 6
Wil je meer greep op ziekteverzuim?....................................................
blz. 7
Wie is Nell van de Ligt / Ligtpunt.nl ?...................................................... blz. 8
2014-Nell van de LigtDoorzenden, kopiëren of verveelvoudigen van dit mini-e-book is niet toegestaan. Gratis exemplaren zijn verkrijgbaar via www.ligtpunt.nl
Nell van de Ligt, Stress- en burn-outexpert
www.ligtpunt.nl
[email protected]
“Ziekteverzuim door stress en burn-outs neemt toe. De Wereld Gezondheidsorganisatie noemt mentale gezondheid hét arbeidsrisico van de nabije toekomst. Eén op de vijf werknemers krijgt te maken met mentale gezondheidsproblemen en naar verwachting zal dit percentage in de toekomst stijgen naar één op de vier werknemers!” NRC - april 2012
…een verontrustend bericht, wat direct vraagt om preventiemaatregelen.
Voor wie? Dit mini E-book is bedoeld voor leidinggevenden, managers, bedrijfsmaatschappelijk werkers of directeuren, die meer willen weten over achtergronden en oorzaken van stress en burn-out en meer grip willen krijgen op ziekteverzuim. Dit boekje dient tevens als leidraad voor medewerkers die zich afvragen of ze een verhoogd risico hebben op het ontwikkelen van een burn-out en hoe zij in een dergelijke situatie zelf kunnen ingrijpen. Manager, herken je jezelf hier wel eens in? - Lig je als manager regelmatig wakker omdat de ziektekosten de pan uit rijzen en je weet niet hoe dit probleem aangepakt moet worden? - Moet je in bepaalde situatie nu wel of juist niet ingrijpen? Oefen je überhaupt invloed uit als manager? Wat kan je wel en wat kun je niet doen? - Vraag je, je af welke kennis en vaardigheden je nodig hebt als manager? - Misschien begin ook jij als manager de gevolgen van stress te ervaren. Je staat wel eens op met extreme moeheid of je gaat met tegenzin weer naar je werk. Soms vraag je jezelf af of je zelf niet tot de risicogroep behoort. In dit mini E-book zal je lezen wat het verschil is tussen stress, overspannenheid en burn-out. Bovendien wordt er uitgelegd welke persoonlijkheidskenmerken en organisatiefactoren hierbij een rol kunnen spelen. Je zult preventietips krijgen voor de organisatie als geheel en specifiek voor je medewerkers. Daarnaast zal ik kort uitleggen wat ik voor je kan betekenen in dit proces en een beschrijving geven van de diensten die ik aanbied.
Nell van de Ligt, Stress- en burn-outexpert
www.ligtpunt.nl
[email protected]
Schade voor de organisatie en bij medewerkers (Hoog) Ziekteverzuim door stress en burn-out zal te allen tijde een zekere spanning veroorzaken binnen een organisatie. Ziekteverzuim resulteert immers in extra kosten, verminderde bedrijfsresultaten en een positieve ontwikkeling van het bedrijf wordt belemmerd. Burn-outs op de werkvloer zijn niet goed voor het imago van het bedrijf, want dit suggereert een slechte arbeidssituatie binnen het bedrijf; een bedrijf dat niet goed zorgt voor zijn mensen. Men kan het idee hebben dat de werkdruk te hoog is en dat er onvoldoende zorg en begeleiding is. Binnen een afdeling ontstaat er vaak extra werkdruk als er medewerkers – op welke manier dan ook – uitvallen. De individuele druk op de werknemer wordt verhoogd, medewerkers komen onder spanning te staan, emoties spelen op en de onderlinge communicatie wordt moeizaam. Als gevolg hiervan kan de werksfeer verslechteren en ontstaat er een zeker domino-effect waardoor er nog meer medewerkers uit kunnen vallen. Als manager kom je nauwelijks meer toe aan je eigen werk, omdat je voortdurend bezig bent met het zo goed mogelijk gaande houden van je eigen afdeling en je team van medewerkers. Het mag duidelijk zijn dat het belangrijk is om vroegtijdig dergelijke signalen van stress en burn-out te onderkennen en de schade te voorkomen door preventieve maatregelen te nemen.
Krijg (in)zicht op de situatie Kennis over de oorzaken & gevolgen van stress en burn-out, maar ook over de juiste preventiemaatregelen, kunnen onnodig leed bij medewerkers en hoge kosten voor het bedrijf voorkomen.
Stress en burnout voorkomen is makkelijker dan genezen.
Als stress- en burn-outexpert heb ik veel kennis opgebouwd door jarenlang mentale- en gedragsveranderingen binnen bedrijven aan te sturen. Met de ervaring en tools die ik jou als manager kan bieden, kan het ziekteverzuim op de werkvloer omlaag. De handvatten die ik je kan bieden zullen ervoor zorgen dat je medewerkers minder snel uit zullen vallen, of sneller zullen herstellen van stressverschijnselen. Teams zullen beter kunnen functioneren, de werksfeer zal verbeteren, ziektekosten en ziektepremies zullen verlagen en de arbeidsresultaten nemen toe. Ik bied je dit gratis mini E-book aan om snel en duidelijk (in)zicht te krijgen op de stress- en burn-outproblematiek, zodat je zelf al stappen kunt ondernemen om de oorzaken en gevolgen van stress aan te pakken. Heb je vragen of zijn er onduidelijkheden, neem dan gerust contact met mij op via
[email protected].
Nell van de Ligt, Stress- en burn-outexpert
www.ligtpunt.nl
[email protected]
Wanneer stress je ziek maakt
Bij stress moet je te veel doen in te weinig tijd of je moet iets doen wat je niet wilt. Je bent bang dat je de eisen die de buitenwereld aan je stelt, niet kunt waarmaken.
Burnout is een beeldspraak om een psychische uitputtingstoestand te vergelijken met het opbranden van een kaars.
Mensen hebben een bepaalde hoeveelheid stress nodig om optimaal te kunnen functioneren en te presteren. Gezonde spanning zet ons aan tot actie, om het gevecht aan te gaan en om te overleven. Kortdurende stress kan energie geven en zelfs tot hogere prestaties leiden. Mensen kunnen snel herstellen van een dergelijke vorm van stress; de oorzaken zijn duidelijk aan te wijzen en relatief van korte duur. Herstel kan variëren van enkele dagen tot enkele weken, maar na een relatief korte rustperiode (met fatsoenlijke nachtrust) en het wegnemen van de stressfactoren knap je weer op en ga je weer energiek aan de slag. Daarentegen, wanneer je een enkele weken (of maanden) wordt blootgesteld aan stress – meer dan je aankunt – spreken we van overspanning. Langdurige, negatieve stress kan leiden tot lichamelijke reacties en spanningsklachten. De natuurlijke balans tussen draaglast en draagkracht wordt ernstig aangetast. Hierdoor wordt je hormoonhuishouding ontregelt, waardoor je vatbaar bent voor allerlei ziektes. Bij overspanning raak je oververmoeid, de kwaliteit van je werk verminderd, je voelt je machteloos, opgejaagd, gespannen, labiel, angstig, prikkelbaar en/of neerslachtig. Je verliest de controle en hebt last van concentratiestoornissen. Je bent niet langer in staat de situatie aan te pakken en te verwerken. Bij overspanning kun je na het wegnemen van de voornaamste oorzaken én met een langere rustperiode van zeven tot tien weken volledig herstellen. Een laatste categorie betreft de langdurige vorm van stress, wanneer een persoon één of meerdere jaren wordt blootgesteld aan overbelasting, inclusief een lange voorgeschiedenis van spanningsklachten en emotionele uitputting, wordt een burn-out genoemd. Een burn-out is omgeving gerelateerd, wat bij overspannenheid niet het geval hoeft te zijn. Het duurt langer om een burn-out te krijgen, de symptomen zijn veel heftiger en het duurt langer om volledig te herstellen van een burn-out. Bovendien is het een sluipend proces, waarvan je jezelf nauwelijks bewust bent. In aanloop naar een burn-out wordt er voortdurend meer energie van je verlangd dan waarover je beschikking hebt. Over het algemeen zijn het de gemotiveerde, bevlogen en perfectionistische mensen die in een burn-out geraken. Ze luisteren onvoldoende naar hun stresssignalen (lichamelijk en/of geestelijke klachten en symptomen), omdat ze loyaal zijn aan hun werk en hun idealen. Symptomen van een burn-out zijn emotionele, lichamelijke en geestelijke uitputting, een aversie tegen werk, verlies van motivatie, gebrek aan energie, cynisme, intolerantie, depressie, prikkelbaarheid, nervositeit, verhoogde kans op infectie en ziektes, verandering van eetgedrag en lichaamsgewicht, slecht slapen en uiteenlopende psychosomatische klachten. Er is een gevoel van hulpeloosheid, machteloosheid en controleverlies. Na een burn-out komt je lichaam pas weer in balans na vele maanden, of soms zelfs pas na jaren, terug.
Nell van de Ligt, Stress- en burn-outexpert
www.ligtpunt.nl
[email protected]
De belangrijkste oorzaken van stress en burn-out 1.
Omgevingsfactoren Hoewel de populaire gedachte burn-outs vaak toeschrijft aan stress op het werk, hoeft een burn-out niet altijd werk gerelateerd te zijn. In de meer recente definitie van een burnout wordt er daarom vaak gesproken van omgevingsfactoren (incl. werk & privé factoren) in plaats van werkfactoren. Desalniettemin zijn het vaak werkomstandigheden die de aanleiding zijn van een burn-out. Op de werkvloer spelen de volgende factoren een belangrijke rol: 1. Werkdruk; Hoog werktempo en gebrek aan tijd. 2. Werkrelaties; Relaties met managers, andere superieuren en collega’s spelen een grote rol bij het ervaren van werkbelasting, evenals de discrepantie tussen verwachtingen en de werkelijkheid. 3. Onduidelijke taakverdeling; Er is onduidelijkheid over de taken, bevoegdheden, verwachtingen, rechten en plichten vanuit bedrijf of van collega’s. Er is aangetoond dat meerdere psychosociale factoren in het werk een bijdrage kunnen leveren aan het ontstaan van overspanning en een burn-out. De hoofdoorzaak ligt over het algemeen in de manier waarop het bedrijf gestructureerd is.
2.
Persoonlijkheidskenmerken van mensen met een (verhoogd) risico op een burn-out De volgende kenmerken zorgen ervoor dat mensen een verhoogd risico hebben op het krijgen van een burn-out: 1. Plichtsgetrouwheid, perfectionistisme, moeite met ‘nee’ zeggen, moeite hebben met delegeren en een groot verantwoordelijkheidsgevoel. 2. Genetische aanleg, in termen van mentale weerbaarheid en veerkracht. Medewerkers die in een burn-out geraken zijn meestal toegewijde, gemotiveerde en hardwerkende mensen, oftewel juist die medewerkers die een bedrijf liever niet wil missen.
Nell van de Ligt, Stress- en burn-outexpert
www.ligtpunt.nl
[email protected]
7 tips om te voorkomen dat je ziek wordt 1. Bescherm je psyche en lijf - wees assertief Neem stresssignalen van je lichaam serieus en kijk wat deze je willen zeggen. Zorg voor voldoende rust en ontspanning. 2. Zorg voor rust, ook tussen werkzaamheden door Maak ruimte in je agenda. Laat je niet steeds storen, dat kost gigantisch veel energie. Blok je telefoon als je geconcentreerd bezig moet zijn. Lees en beantwoord je e-mail één keer per dag. Plan pauzes en ga dan even weg van je werkplek. Neem afstand en laat alles even los, dan blijf je creatief en energiek. 3. Stel prioriteiten Zeg ‘NEE’ als je geen tijd hebt, delegeer taken en geef tijdig aan als je achterstand krijgt/verwacht op te lopen. Houd je aan je eigen taken en verantwoordelijkheden en geef aan als er onduidelijkheden zijn. Volg desnoods een training timemanagement als je moeite hebt met het stellen van prioriteiten. 4. Zorg dat het werk wat je doet, bij je past Geeft je werk je voldoende resultaat en zin? Kun je, je talenten kwijt? Kijk welke activiteiten je energie geven en welke activiteiten je energie kosten. Maak keuzes. Mochten er verandering optreden binnen het bedrijf, neem dan de gevolgen daarvan door. Ben je het niet eens met de consequenties, of passen ze niet bij jou, trek dan je eigen plan en zoek een passende baan elders. 5. Houd afstand van negativisme Onderhoud goed contact met collega’s, maar ga niet mee in mopperpartijen onderling. Mopperen en cynisme zijn besmettelijk. 6. Geef openheid van zaken en laat je steunen Wanneer je ergens tegen aan loopt, geef dit aan en praat met je leidinggevende, bedrijfsmaatschappelijk werker en/of de bedrijfsarts. Zoek een uitlaatklep waar je je verhaal kwijt kunt en zoek samen naar concrete oplossingen. 7. Kortom: zorg voor jezelf Doe wat nodig is en neem jezelf serieus. Laat je eventuele schaamte, faalangst of trots varen en bespreek het met anderen. Kom je er niet uit en/of kom je telkens in dezelfde neerwaartse spiraal met stressklachten terecht, neem dan contact op met je huisarts en zoek een professionele coach.
Nell van de Ligt, Stress- en burn-outexpert
www.ligtpunt.nl
[email protected]
7 tips voor managers om ziekte(verzuim) door stress en een burn-out op de werkvloer te voorkomen 1. Maak stresspreventie onderdeel van het personeelsbeleid Onderken werkdruk, conflicten of slechte communicatie binnen de organisatie, binnen het management en binnen teams. Maak duidelijk waar medewerkers terecht kunnen met eventuele problemen als ze stressklachten ervaren. 2. Houd een intern onderzoek Bekijk de aard van de ziekmeldingen. Houd de hoeveelheid overuren in de gaten. Luister naar adviezen van arbodiensten. Onderzoek de in- en uitstroom van medewerkers. Trek hieruit conclusies voor je bedrijf/afdeling. 3. Zorg voor een duidelijke organisatiestructuur Zorg voor een duidelijke rolverdeling, rechten en plichten, bevoegdheden en functieomschrijving van iedere medewerker in je team/in het bedrijf. Bespreek hoe er wordt omgesprongen met verschillende verwachtingen; individueel en in teamverband. Vraag actief naar wat vaak niet-gezegd en onopgelost blijft. 4. Onderzoek de cultuur van de organisatie Welke waarden en normen leven er? Is het normaal dat men ‘s avonds thuis doorwerkt of dat vakantiedagen blijven staan? Is het ‘not done’ om op tijd naar huis te gaan? Draag verantwoordelijkheid voor normen- en waardepatronen en voor de sfeer binnen het team en de organisatie. 5. Train managers in emotionele intelligentie Peoplemanagers schijnen minder ziekteverzuim in hun team te hebben. Maak en behoud contact met je medewerkers. Geef complimenten, feedback en steun aan medewerkers. Deze kleine handelingen zorgen vanzelf voor een sfeerverbetering, meer motivatie en bovendien neemt het vermogen om te presteren toe. 6. Herken stress- en burn-outsignalen vroegtijdig Wees alert en houd (langdurige) overbelasting bij je medewerkers goed in de gaten. Zorg dat je de persoonskenmerken van mensen met een verhoogd risico op stress leert kennen. Signaleer gedragsverandering bij een medewerker. Onthoud dat regelmatig ziekteverzuim een duidelijk signaal is van een balansverstoring en stress. Wacht niet te lang met een gesprek hierover en het stellen van een diagnose. Wees actief en betrokken en zeg wat je ziet.
7. Zorg voor goede opvangmogelijkheden
Verwijs medewerkers naar de juiste personen binnen je organisaties en zorg indien nodig voor opvang (een bedrijfsarts, bedrijfsmaatschappelijk werk, een coach). En houd contact met je medewerkers als ze bezig zijn met het herstellen van stressklachten of een burn-out.
Nell van de Ligt, Stress- en burn-outexpert
www.ligtpunt.nl
[email protected]
Voor bedrijven: Een zieke medewerker met
Deze pagina is bedoeld voor mensen die in een burn-out dreigen te geraken (of geraakt zijn) en adequate persoonlijke begeleiding zoeken.
een burn-out is gemiddeld een half jaar thuis, met alle gevolgen van dien. De organisatie mist een ervaren kracht langdurig. Het gevolg is dat de werkdruk op de afdeling toeneemt, omdat andere collega’s opgezadeld worden met extra taken. Hierdoor kan er een domino-effect ontstaan, want onder een
Herken je één of meer van de volgende aspecten, dan ben je bij Ligtpunt op het juiste adres:
verhoogde werkdruk kunnen er nog meer medewerkers uitvallen met stressklachten. De levertijd en de kwaliteit van het eindproduct komen onder
Met het Ligtpunt Burn-outbegeleidingstraject bereik je het volgende:
druk te staan. Daarbij heeft langdurig verzuim financieel een grote impact op de organisatie.
Een zieke medewerker kost tweemaal het bruto salaris. Dat wil zeggen: Jan Modaal met een bruto
Je slaapt slecht en je bent onrustig; Alles blijft maar malen in je hoofd en je kunt dat moeilijk uitzetten; Je haalt jezelf continu onderuit; Je voelt je minderwaardig, nutteloos en je blijft maar piekeren; Je ziet tegen de dag op, soms voel je zelfs paniek; Je merkt dat je sterke stemmingswisselingen hebt; Je bent moe, hangt 's avonds uitgeteld op de bank; Je hebt last van vage lichamelijke klachten zoals duizeligheid, moeheid, gespannenheid en je bent steeds vaker ziek.
maandinkomen van
Je krijgt in een korte tijd inzicht in de achtergronden en oorzaken van jouw burn-outklachten; Je leert de stresssignalen te herkennen, te interpreteren en je reacties hierop te zien; Je zult stevig in je schoenen komen te staan. Je bent weerbaarder geworden en betrekt niet meer alles op jezelf; Je hebt weer zin om naar je werk te gaan en bent gemotiveerd; Je zit weer lekker in je vel, kunt weer genieten en ik beloof je: geen terugvalrisico!
€ 2585,-, kost de
Er is daadwerkelijk iets verandert. Er is sprake van rust en opluchting.
organisatie als hij ziek is € 5170,- per maand. Een half jaar thuiszitten en herstellen van een burn-out met een Jan-Modaalinkomen kost de organisatie dus € 31020,-!
Je hebt van de situatie geleerd en je kunt de positieve effecten van de situatie benoemen. Er is een goede balans tussen werk en privé.
Voor meer informatie over burn-outcoaching verwijs ik je graag naar de website van Ligtpunt: http://www.ligtpunt.nl.
Investeren in stress- en burn-outpreventie kan het bedrijf dus veel opleveren.
Geen risico op terugval met mijn aanpak!
Regelmatig geef ik gratis online seminars: Hierin krijg je direct toepasbare tips en tegelijkertijd een inhoudelijk voorproefje van mijn diensten. Online seminars zijn geheel vrijblijvend.
Nell van de Ligt, Stress- en burn-outexpert
www.ligtpunt.nl
[email protected]
Wie/wat is Ligtpunt? Laat ik me even voorstellen, ik ben Nell van de Ligt en beproefd Stress- en Burn-outexpert en oprichter van Ligtpunt.nl (2005). Ligtpunt.nl heeft als doel: 1. Mensen begeleiden die burn-out dreigen te geraken of geraakt zijn; 2. Managers trainen die willen voorkomen dat medewerkers uitvallen door stress en burn-out; 3. Mentale weerbaarheidstrainingen geven aan medewerkers en teams, zodat ziekteverzuim voorkomen kan worden. Jarenlang was ik werkzaam als manager in de gezondheidszorg en had ik veel te maken met stress en burn-out bij medewerkers. In 2002 werd ik zelf ‘overvallen ’ door een burn-out. Na deze ervaring volgde ik de studie Analytische Psychologie en studeerde af op de stress -en burn-outproblematiek. Nu weet ik welke persoonlijkheidskenmerken een rol spelen, hoe je zelf kunt ingrijpen, hoe je je weerbaarheid kunt vergroten en wat je als manager kunt doen om uitval te voorkomen. Kortom, alles waar je mee te maken in het voorkomen, behandelen en begeleiden van mensen en organisaties met stressklachten en burn-outs.
Voor meer informatie verwijs ik je graag naar mijn website: www.ligtpunt.nl
Ik combineer mijn kennis over psychologie, mijn eigen burn-outervaring en mijn managementervaring in een unieke methode waarmee in 98% van alle gevallen burn-out tot het verleden behoort. Door deze brede kennis van de drie terreinen, heb ik een methode kunnen ontwikkelen waarbij ik snel en effectief werk aan herstel, behandeling en preventie.
Nell van de Ligt, Stress- en burn-outexpert
www.ligtpunt.nl
[email protected]